IL-KUMMISSJONI EWROPEA
Brussell, 3.9.2025
SWD(2025) 593 final
DOKUMENT TA’ ĦIDMA TAL-PERSUNAL TAL-KUMMISSJONI
SOMMARJU EŻEKUTTIV TAR-RAPPORT TAL-VALUTAZZJONI TAL-IMPATT
dwar il-Programm għas-Suq Uniku u d-Dwana
Li jakkumpanja d-dokument
Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill
li jistabbilixxi l-Programm għas-Suq Uniku u d-Dwana għall-perjodu 2028-2034 u li jħassar ir-Regolamenti (UE) 2021/444, (UE) 2021/690, (UE) 2021/785, (UE) 2021/847 u (UE) 2021/1077
{COM(2025) 590 final} - {SEC(2025) 592 final} - {SWD(2025) 592 final}
Valutazzjoni tal-impatt dwar il-baġit fit-tul li jmiss tal-UE (QFP) – IL-PROGRAMM TAS-SUQ UNIKU U D-DWANA
1.Ħtieġa li tittieħed azzjoni
X’inhuma l-problemi?
Suq uniku li jiffunzjona tajjeb huwa prerekwiżit għall-kompetittività tal-UE u biex jiġu żgurati l-prosperità sostenibbli u s-sigurtà ekonomika tal-Ewropa. Madankollu, għadha meħtieġa azzjoni biex jitlesta s-Suq Uniku, u biex tiġi żgurata Unjoni Doganali bi prestazzjoni għolja, li tkun kapaċi taġġusta għall-inċertezzi ġeopolitiċi u għal xejriet u sfidi kummerċjali internazzjonali dejjem aktar volatili. Ir-rilevanza tas-Suq Uniku u l-Unjoni Doganali relatata qed tiżdied fid-dawl tal-isfidi politiċi emerġenti identifikati fil-Linji Gwida Politiċi u fir-rapporti reċenti ta’ Enrico Letta u Mario Draghi.
Għalhekk huwa imperattiv li jiġi żgurat finanzjament kontinwu fil-qasam tas-Suq Uniku, u li tittejjeb il-kooperazzjoni bejn l-amministrazzjonijiet nazzjonali. Ix-xenarju ta’ finanzjament kumpless attwali huwa nieqes mill-flessibbiltà u s-sinerġiji, u ostakli jxekklu l-aċċess effettiv għall-fondi disponibbli. Aktar flessibbiltà fis-sistema ta’ finanzjament tal-QFP se tagħmilha aktar faċli għall-programmi biex jadattaw għall-prijoritajiet li qed jevolvu filwaqt li trawwem l-Unjoni Doganali tal-UE u l-kompetittività globali tas-Suq Uniku u tgħin biex jinħolqu kundizzjonijiet aktar ekwi.
Minkejja d-disponibbiltà ta’ riżorsi sinifikanti permezz tal-programmi tas-Suq Uniku (SMP, Single Market Programme), Doganali, Fiscalis, u tal-Unjoni Kontra l-Frodi li huma s-suġġett ta’ din il-valutazzjoni tal-impatt, firxa ta’ fatturi għadha tfixkel l-allokazzjoni u l-użu effettivi tagħhom.
X’hemm bżonn jinkiseb?
L-objettiv ġenerali ta’ din l-inizjattiva huwa li ssaħħaħ u tapprofondixxi l-funzjonament tas-Suq Uniku u li ssaħħaħ l-Unjoni Doganali, tipproteġi l-interessi finanzjarji u ekonomiċi tal-UE u tal-Istati Membri tagħha permezz ta’ flessibbiltà, simplifikazzjoni u sinerġiji akbar.
B’mod aktar speċifiku, din l-inizjattiva tindirizza l-isfida tal-frammentazzjoni, il-kumplessità u n-nuqqasijiet fil-koordinazzjoni fit-tliet oqsma li ġejjin, fejn il-ħtieġa għal intervent tal-UE fil-forma ta’ finanzjament tal-UE hija sostnuta minn evidenza.
·Il-lakuni fl-għarfien u fid-data huma fost l-ostakli li jipprevjenu liċ-ċittadini, lill-konsumaturi u lin-negozji, lill-operaturi ekonomiċi milli jibbenefikaw mis-suq uniku.
·Il-bini tal-kapaċità, il-kooperazzjoni amministrattiva u operazzjonali fost l-Istati Membri u bejn l-Istati Membri u l-Kummissjoni Ewropea jibqgħu subottimali.
·It-tfassil tar-regoli, l-istabbiliment tal-istandards u l-infurzar fil-livell tal-UE jistgħu ma jkunux kapaċi jadattaw għal ambjent li qed jinbidel.
Fin-nuqqas ta’ azzjoni tal-UE li tiżgura finanzjament koordinat fil-qasam tas-Suq Uniku, l-Unjoni Doganali, it-tassazzjoni, u l-politiki kontra l-frodi, il-kwistjonijiet identifikati u l-għeruq tagħhom jippersistu. Xenarju ta’ finanzjament li ma jinbidilx jista’ jillimita l-kapaċità tal-Kummissjoni Ewropea li ssostni l-attivitajiet meħtieġa mill-obbligi legali tagħha u li tivvaluta bis-sħiħ l-infurzar tad-dritt tal-UE. Dan ifixkel l-isforzi biex ikompli jittejjeb u jitlesta l-funzjonament tas-Suq Uniku u tissaħħaħ l-Unjoni Doganali.
2.Soluzzjonijiet
Deskrizzjoni tal-għażliet ta’ politika
Ġew ikkunsidrati żewġ għażliet ta’ politika, jiġifieri xenarju integrat u xenarju unifikat. It-tnejn huma mibnija madwar livelli differenti ta’ ambizzjonijiet għall-integrazzjoni tal-istrumenti ta’ finanzjament attwali.
B’armonizzazzjoni msaħħa tad-dispożizzjonijiet legali, ix-xenarju integrat jistabbilixxi qafas flessibbli uniku u aktar simplifikat iżda xorta jżomm diviżjoni ċara bejn l-erba’ programmi eżistenti. Dan ikun ifisser li l-programm futur jirreplika l-approċċ attwali bbażat fuq il-pilastri u l-mudelli ta’ governanza tal-Programm tas-Suq Uniku u jinkorpora l-fergħat il-ġodda (id-dwana, it-tassazzjoni u l-ġlieda kontra l-frodi) bħala pilastri ġodda (filwaqt li jeskludi l-SMEs u l-fergħat tal-ikel u tal-għalf).
Ix-xenarju unifikat jinvolvi fużjoni sħiħa tal-prijoritajiet ta’ politika kollha fil-kamp ta’ applikazzjoni, b’att bażiku komuni uniku, jiġifieri sett wieħed ta’ rekwiżiti legali u istituzzjonali għall-attivitajiet kollha koperti. Dan ix-xenarju jista’ joffri flessibbiltajiet akbar permezz ta’ possibbiltajiet akbar ta’ rispons għal ċirkostanzi jew ħtiġijiet li qed jinbidlu u flessibbiltà akbar għat-trasferiment ta’ approprjazzjonijiet baġitarji bejn oqsma ta’ politika differenti.
It-tqabbil tal-għażliet
Ix-xenarju integrat għandu potenzjal limitat għal aktar flessibbiltajiet, sinerġiji u simplifikazzjonijiet. Hemm bżonn li jiġu permessi b’mod qawwi attivitajiet addizzjonali jew imtejba, bħal rispons aktar rapidu u aħjar għaċ-ċirkostanzi li qed jinbidlu, u li jinħolqu aktar attivitajiet konġunti.
Ix-xenarju unifikat, għalkemm possibbli b’mod amministrattiv kumpless minħabba ħtiġijiet ta’ ġestjoni u koordinazzjoni aktar impenjattivi, għandu l-kapaċità li jistabbilixxi qafas solidu u aġli u jwassal għal titjib inkrementali meta mqabbel mas-sitwazzjoni attwali tal-erba’ programmi. Dan iwassal għal proċessi simplifikati u razjonalizzat, sinerġiji transpolitiċi, għodod diġitali integrati għall-aċċess għall-finanzjament, kif ukoll implimentazzjoni u rappurtar effettivi tal-programmi għall-oqsma kollha ta’ politika, mingħajr ma jiżdied il-piż amministrattiv għall-partijiet ikkonċernati.
Għażla preferuta
Wara l-valutazzjoni taż-żewġ għażliet ta’ politika, li jiffokaw primarjament fuq id-disinji tagħhom, ix-xenarju unifikat huwa l-għażla preferuta. Permezz tat-tfassil tiegħu u l-oqsma ta’ politika li jkopri, għandu l-ogħla potenzjal biex jilħaq l-objettiv ġenerali tal-programm u jindirizza l-problemi u l-kawżi tal-problemi kollha identifikati.
Il-ħtiġijiet tal-oqsma ta’ politika kkonċernati jistgħu jiġu indirizzati bl-aħjar mod bix-xenarju unifikat li jikkonsolida erba’ programmi predeċessuri billi jiġu ssimplifikati u ssimplifikati l-proċeduri. Dan jgħin fil-promozzjoni tal-politiki u l-programmi tal-UE, jinkoraġġixxi l-involviment tal-partijiet ikkonċernati, u jżid ir-rilevanza tal-attivitajiet. Ix-xenarju unifikat iġib miegħu sinerġiji operazzjonali u amministrattivi mtejba, aktar flessibbiltà, irawwem is-simplifikazzjoni u jnaqqas il-piż amministrattiv permezz ta’ proċeduri ta’ finanzjament simplifikati tal-UE u tfassil ta’ politika mtejjeb lest għad-diġitali u bbażat fuq l-evidenza.
3.Impatti tal-għażla preferuta
Ix-xenarju unifikat jagħmel kemm l-attivitajiet orizzontali għall-appoġġ tal-awtoritajiet nazzjonali kif ukoll ir-rwol tat-tfassil tal-politika u tal-infurzar tal-liġi tal-Kummissjoni aktar effettivi. Jistgħu jinħolqu benefiċċji addizzjonali f’oqsma transpolitiċi u attivitajiet orizzontali, flimkien ma’ aktar adattabilità u potenzjal għal sinerġiji u simplifikazzjoni fil-ġestjoni u l-amministrazzjoni tal-programmi, li potenzjalment inaqqsu l-piżijiet amministrattivi u jnaqqsu l-ispejjeż.
Huwa importanti li l-impenji legali speċifiċi għall-politika jieħdu prijorità, filwaqt li fl-istess ħin jippermettu l-akbar flessibbiltà fil-governanza u l-implimentazzjoni ġenerali tal-programm.
4.Segwitu
Meta se tiġi rieżaminata l-inizjattiva?
Din l-inizjattiva se tiġi mmonitorjata permezz tal-qafas ta’ prestazzjoni għall-baġit ta’ wara l-2027, li se jiġi eżaminat f’valutazzjoni tal-impatt separata. Il-qafas ta’ prestazzjoni jipprevedi rapport ta’ implimentazzjoni matul il-fażi ta’ implimentazzjoni tal-programm, kif ukoll evalwazzjoni retrospettiva li għandha titwettaq f’konformità mal-Artikolu 34(3) tar-Regolament (UE, Euratom) 2024/2509. L-evalwazzjoni se titwettaq f’konformità mal-Linji Gwida tal-Kummissjoni għal Regolamentazzjoni Aħjar u se tkun ibbażata fuq indikaturi rilevanti għall-objettivi tal-programm.