Pubblikazzjoni ta’ applikazzjoni għar-reġistrazzjoni ta’ isem skont l-Artikolu 50(2)(a) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar skemi tal-kwalità għal prodotti agrikoli u oġġetti tal-ikel
(2023/C 158/06)
Din il-pubblikazzjoni tikkonferixxi d-dritt ta’ oppożizzjoni għall-applikazzjoni skont l-Artikolu 51 tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (1) fi żmien 3 xhur mid-data ta’ din il-pubblikazzjoni.
DOKUMENT UNIKU
“Ciliegia di Lari”
Nru tal-UE: PGI-IT-02855 - 30.6.2022
DOP ( ) IĠP (X)
1. Isem/Ismijiet [tad-DOP jew l-IĠP]
“Ciliegia di Lari”
2. Stat Membru jew Pajjiż Terz
L-Italja
3. Deskrizzjoni tal-prodott agrikolu jew tal-oġġett tal-ikel
3.1. Tip ta’ prodott [bħal fl-Anness XI]
Klassi 1.6. Frott, ħaxix u ċereali, friski jew ipproċessati
3.2. Deskrizzjoni tal-prodott li għalih japplika l-isem f’(1)
L-Indikazzjoni Ġeografika Protetta “Ciliegia di Lari” tirreferi għall-frott taċ-ċirasa ħelwa Prunus avium L, tal-familja Rosaceae. Din tkopri firxa wiesgħa ta’ varjetajiet, minn dawk imlaħħma b’mod delikat sa dawk sodi u jqarmċu, bi qxur ileqq li jvarja minn aħmar jgħajjat għal aħmar skur. Hemm ukoll varjetajiet lokali mħallta, li jwessgħu l-firxa disponibbli għall-konsumaturi u joffru aktar kwalitajiet. Il-varjetajiet huma:
Adriana, Big star, Bigarreau Moreau, Bigarreau Burlat, Bigarreau Napoleon, Black star, Celeste, Durone di Vignola, Early bigi, Early Korvik, Early star, Folfer, Ferrovia, Giorgia, Grace star, Isabella, Kordia, Kossara, Lala star, Lapins, Lory strong, New star, Prime Giant, Regina, Rita, Rocket, Sabrina, Samba, Sandra, Sylvia, SMS 280, Stella, Summer charm, Sunburst, Sweet Early, Sweet Heart, Van, Vera, Frisco, Royal Helen, Red Pacific, Nimba, Marysa, Durone giallo, Bella di Pistoia u Durone nero I.
Kultivari lokali u tradizzjonali: Crognolo, Cuore, Del Paretaio, Di Giardino, Di Nello, Di Guglielmo, Gambolungo, Marchiana, Morella, Papalina, Orlando, Precoce di Cevoli, Siso u Usigliano.
Meta ssir disponibbli għall-konsum, l-Indikazzjoni Ġeografika Protetta “Ciliegia di Lari” għandu jkollha l-karatteristiċi li ġejjin:
Karatteristiċi tal-kwalità
togħma ħelwa u ta’ frott naturali
|
— |
zkuk imwaħħla mal-frotta |
|
— |
gradi Brix mhux inqas minn 14°. |
Daqs
Il-frott maħsub biex jittiekel frisk għandu jkun ta’ daqs minimu ta’ 22 mm, bl-eċċezzjoni ta’ frott ta’ varjetajiet lokali jew tradizzjonali, li d-daqs minimu tiegħu huwa ta’ 13 mm.
Karatteristiċi relatati mas-saħħa u l-estetiċi tal-frotta
|
— |
sħiħa u mhux imħassra |
|
— |
nadif, ħieles minn kull materja barranija viżibbli |
|
— |
b’saħħtu, mingħajr moffa u residwi viżibbli ta’ prodotti għas-saħħa tal-pjanti |
|
— |
ħieles mill-pesti. |
3.3. Għalf (għall-prodotti li joriġinaw mill-annimali biss) u materja prima (għall-prodotti pproċessati biss)
—
3.4. Passi speċifiċi tal-produzzjoni li jridu jsiru fiż-żona ġeografika ddefinita
Iċ-“Ciliegia di Lari” trid titkabbar fiż-żona ddefinita fil-punt 4.
3.5. Regoli speċifiċi dwar it-tqattigħ, it-taħkik, l-ippakkjar, eċċ.
Iċ- “Ciliegia di Lari” tista’ ssir disponibbli għall-konsum f’imballaġġ issiġillat b’tali mod li, ladarba tinfetaħ, ma tkunx tista’ terġa’ tintuża.
Iċ-ċirasa maħsuba għall-ipproċessar, li ma tistax tkun disponibbli għall-konsumatur aħħari bħala frott frisk, tista’ tinbiegħ bl-ingrossa.
3.6. Regoli speċifiċi dwar it-tikkettar
L-ippakkjar kollu għandu jkollu l-indikazzjonijiet li ġejjin:
|
a) |
CILIEGA DI LARI IĠP |
|
b) |
Il-logo “Ciliegia di Lari”, deskritt hawn taħt |
|
c) |
Il-logo Ewropew tal-IĠP fl-istess kamp viżiv bħal-logo msemmi hawn fuq, il-punt (b); |
|
d) |
l-isem u l-indirizz (tan-negozju) ta’ min jippakkja. |
L-użu ta’ indikazzjonijiet li jirreferu għal kumpaniji, ismijiet, ismijiet kummerċjali, trademarks privati u konsorzji huwa permess ukoll, sakemm dawn ma jkollhomx skop ta’ tifħir u x’aktarx ma jqarrqux bix-xerrej jew il-konsumatur.
Għaċ-ċirasa maħsuba għall-ipproċessar, minbarra l-informazzjoni legalment meħtieġa, mill-inqas naħa waħda tal-ippakkjar jew tal-kontenitur għandu jkollha l-kliem “Ciliegia di Lari IĠP għall-ipproċessar” b’karattri li jinqraw b’mod ċar. Il-logo “Ciliegia di Lari” huwa kif ġej:
Id-daqs tal-logo jista’ jvarja skont l-imballaġġ, iżda d-dimensjonijiet standard iridu jibqgħu proporzjonati.
4. Definizzjoni fil-qosor taż-żona ġeografika
Iż-żona tal-produzzjoni tal-Indikazzjoni Ġeografika Protetta “Ciliegia di Lari” tinkludi t-territorju amministrattiv tal-muniċipalitajiet li ġejjin: Casciana Terme – Lari, Terricciola and Crespina-Lorenzana.
5. Rabta maż-żona ġeografika
L-applikazzjoni għar-rikonoxximent taċ- “Ciliegia di Lari” hija bbażata fuq ir-reputazzjoni storika, ibbażata fuq il-kwalità tal-prodott. Dan minħabba aspetti speċifiċi taż-żona ġeografika li huma ta’ benefiċċju għall-kultivazzjoni tas-siġar taċ-ċirasa. Dawn jinkludu l-ħamrija u l-klima, il-fatturi agrikoli, soċjali, kulturali u ekonomiċi. L-interazzjoni ta’ dawn il-fatturi stabbiliet ir-reputazzjoni tal-prodott bħala marbuta mal-post, sal-punt li ġie identifikat bl-isem ta’ Lari.
L-istorja twila tal-produzzjoni taċ-“Ciliegia di Lari” ħolqot relazzjoni mill-qrib mal-konsumaturi. Japprezzaw il-kwalità distintiva partikolari: ħlewwa naturali. Fil-post tal-bejgħ, il-konsumaturi jaċċettaw li l-prezz huwa ogħla minn dak għaċ-ċirasa minn bnadi oħra.
Iż-żona ġeografika demarkata msemmija fil-punt 4 minn dejjem kienet żona ta’ produzzjoni sinifikanti taċ-ċirasa, kif muri minn studji u stħarriġiet storiċi u reċenti (M. Basso, S. Natali, 1959; A. Funghi, 2004; diversi awturi, editjat minn R. Massai, 2013).
Iż-żona tal-produzzjoni taċ-“Ciliegia di Lari” hija kkaratterizzata minn ħamrija u kundizzjonijiet klimatiċi li huma partikolarment adattati għall-kultivazzjoni tas-siġar taċ-ċirasa. Dawn il-fatturi jinfluwenzaw direttament il-kwalità tal-frott, attribwibbli għall-ħlewwa naturali tiegħu (gradi Brix).
Il-konsistenza tal-ħamrija flimkien max-xejriet tat-temperatura u tax-xita huma ż-żewġ fatturi li jikkaratterizzaw iż-żona tal-produzzjoni taċ-“Ciliegia di Lari” u huma kapaċi jinfluwenzaw il-kwalità tal-frott: ħlewwa espressa fi gradi Brix.
|
— |
Il-karatteristiċi fiżiċi tal-ħamrija agrikola taż-żona, magħmula minn ramel, ħama u tafal, bis-saħħa tar-riżorsi tal-ilma li huma tipikament kapaċi jaħżnu, jippermettu lill-kultivaturi jkollhom siġar bi żvilupp ibbilanċjat sew fit-tliet stadji fenoloġiċi kollha: il-fjoritura, il-ġabra tal-frott u l-maturazzjoni. Dawn l-istadji huma kruċjali għall-produzzjoni tal-frott b’konċentrazzjoni ottimali ta’ zokkor (gradi Brix). |
|
— |
Ix-xejriet tat-temperatura u tax-xita taż-żona tal-produzzjoni huma kkaratterizzati minn bosta fatturi li huma ta’ benefiċċju għall-produzzjoni taċ-ċirasa ħelwa naturali, mingħajr fatturi negattivi li jakkumpanjawhom. Iż-żona mhijiex affettwata b’mod speċjali minn ġlata tard, li tista’ timpedixxi l-fjoritura. It-temperaturi moderati tar-rebbiegħa huma akkumpanjati minn xita moderata, li tiggarantixxi l-aħjar fjuri u l-frott. Bl-istess mod, ix-xita infrekwenti matul l-aħħar stadju tal-maturazzjoni tillimita kwalunkwe problema ta’ qasma taċ-ċirasa. |
|
— |
L-esperjenza tat-tkabbir taċ-ċirasa mibnija mill-bdiewa taż-żona għal żmien twil ippermettitilhom li jieħdu l-benefiċċju massimu mit-tqabbil tal-karatteristiċi naturali tal-art mal-potenzjal tal-varjetajiet differenti — il-kombinazzjoni essenzjali għall-produzzjoni ta’ frott ta’ kwalità. |
Il-firxa tal-varjetajiet permessi għaċ-“Ciliegia di Lari” hija wiesgħa u dan huwa riżultat tal-mod ibbilanċjat sew li l-produtturi ġabru flimkien il-kapaċità li jadattaw għall-ambjent u l-kisba tas-sodisfazzjon tal-klijenti, fi kliem ieħor: is-sinerġija soda u ta’ suċċess bejn iċ-ċirasa, l-ambjent u r-riżorsi umani.
Il-firxa ta’ varjetajiet tibda minn dawk imlaħħma b’mod delikat sa dawk sodi u jqarmċu, bi qxur li jvarja fil-lewn minn aħmar jgħajjat għal aħmar skur. Il-firxa hija kkaratterizzata wkoll bl-inklużjoni ta’ varjetajiet lokali differenti li jżidu mal-għażla disponibbli għall-konsumaturi u joffru aktar kwalitajiet (Roselli G., Mariotti P., Il germoplasma del ciliegio [Il-ġermoplażma tas-siġra taċ-ċirasa] — 1. Provincia di Pisa, ARSIA e CNR Istituto sulla Propagazione delle Specie Legnose, Firenze, 1999).
Iċ-“Ciliegia di Lari” fil-midja
Il-pubblikazzjonijiet li jsemmu ċ-“Ciliegia di Lari” jinkludu: L'Italia del biologico [L-Italja tal-organiku], 2002, page 86, Guida Touring Club italiano; Elena Tedeschi, Toscana inconsueta. Appunti ed itinerari per viaggiare oltre [It-Toskana differenti, noti u itinerarji għal vjaġġi lil hinn mill-mogħdija magħrufa], 2017, goWare;
Frutta e Ortaggi in Italia [Frott u ħxejjex friski], 2005, Guida Touring Club italiano.
Fama fl-imgħoddi u fil-preżent. It-telekronaka mqassma b’mod nazzjonali fis-swali taċ-ċinema — La settimana INCOM, No 01925, “Italja, Lari (Pisa): ir-raba” festival taċ-ċirasa”, tas-26 ta’ Mejju 1960, magħmul mill-kumpanija tal-films INCOM, sussegwentement akkwistat mill-Instituto Luce. L-episodju juri kif l-isem “Ciliegia di Lari” ilu parti mid-diskors ta’ kuljum u t-taħdit kummerċjali minn dak iż-żmien ‘l hawn.
Sal-lum, il-produzzjoni taċ-ċirasa fiż-żona demarkata hija sinonima mal-benna u l-ħlewwa. Għalhekk, il-frott jingħaraf ukoll mill-konsumaturi fil-punti tal-bejgħ fi ktajjen kbar tal-bejgħ bl-imnut fejn il-prodott jinbiegħ taħt l-isem “Ciliegia di Lari”.
Dawn il-fatturi kollha jfissru li l-konsumaturi identifikaw, u jkomplu jidentifikaw, il-prodott taż-żona demarkata msemmija fl-Artikolu 3 hawn fuq bħala “Ciliegia di Lari”.
L-isfond storiku
Kif iddikjaraw diversi awturi, it-tkabbir taċ-“Ciliegia di Lari” għandu għeruq antiki fl-għoljiet ta’ Pisa. L-esperjenza tal-bdiewa lokali, li għaddiet minn ġenerazzjoni għal oħra u appoġġjata minn riċerka kontinwa u l-implimentazzjoni ta’ tekniki speċifiċi ta’ kultivazzjoni, wittiet it-triq biex il-kultivazzjoni taċ-“Ciliegia di Lari” tiġi stabbilita b’suċċess matul iż-żmien, u saret parti mill-wirt storiku, tradizzjonali u kulturali ta’ żona fejn Lari hija ċ-ċentru ewlieni ta’ konservazzjoni u żvilupp.
Storikament, diversi dokumenti jenfasizzaw il-kultura ta’ sekli sħaħ u t-tradizzjoni tat-tkabbir taċ-ċirasa fiż-żoni demarkati msemmija fl-Artikolu 3. Mis-seklu 18’il quddiem, fis-suq magħluq ta’ Lari, li kien wieħed mill-akbar u l-aktar prestiġjuż fil-provinċja ta’ Pisa sas-snin 1950, iċ-ċirasa kienet il-prodott tal-għażla. Dawn kienu apprezzati ħafna mill-bejjiegħa bl-ingrossa u mill-konsumaturi, kemm għat-togħma delizzjuża tagħhom kif ukoll minħabba li kienu jimmaturaw kmieni, fatturi li taw spinta addizzjonali lill-produzzjoni, kif ukoll il-fatt li din iċ-ċirasa kellha prezz tajjeb. (Tremolanti E., “Profilo storico delle cultivar di ciliegio con particolare riguardo al territorio larigiano” [Profil storiku ta’ varjetajiet taċ-ċirasa b’referenza speċjali għar-reġjun ta’ Lari], Fi Spunti di Natura economica: cenni di storia di cerealicoltura, panificazione, viticoltura e cultivar di ciliegio [Punti ta’ natura ekonomika: storja qasira tat-tkabbir tal-qmuħ, tal-produzzjoni tal-ħobż, tal-vitikultura u tal-varjetajiet taċ-ċirasa] CLD Libri, Calcinaia (Pi), 2010).
Fid-dawl tal-importanza ekonomika u kulturali taċ-ċirasa għal Lari, bis-saħħa tal-inizjattiva ta’ xi nies lokali, fl-1957 sar l-ewwel “Festival taċ-Ċirasa” f’Lari. Mingħajr dubju, huwa wieħed mill-eqdem avvenimenti bħal dawn u l-aktar wieħed magħruf, li għalihom attendew ħafna mijiet ta’ viżitaturi. Mill-1957, saru 66 “Festival taċ-Ċirasa ta’ Lari”, li baqgħu għaddejjin mingħajr interruzzjoni sal-lum. Minbarra li tidher f’firxa ta’ pubblikazzjonijiet, din il-kontinwità turi l-importanza ekonomika u kulturali taċ-“Ciliegia di Lari” għaż-żona li storikament ipproduċietha.
L-apprezzament tal-prodott bħala ingredjent jidher ukoll fir-riċetti għad-deżerti li jidhru fuq l-internet, pereżempju fuq is-siti web popcuisine.it u gazzettadelgusto.it. Hemm ukoll riċetti ppubblikati fil-kotba tat-tisjir, bħal Il gelato a modo mio [Il-ġelat kif nagħmlu jien], Simone Bonini, Giunti 2016.
Referenza għall-pubblikazzjoni tal-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott
It-test sħiħ tal-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott huwa disponibbli fuq is-sit web li ġej:
http://www.politicheagricole.it/flex/cm/pages/ServeBLOB.php/L/IT/IDPagina/3335
jew inkella:
billi żżur direttament il-paġna ewlenija tal-Ministeru tal-Politika dwar l-Agrikoltura, l-Ikel, il-Forestrija u t-Turiżmu (www.politicheagricole.it) u tikklikkja fuq “Qualità” (fin-naħa ta’ fuq fil-lemin tal-iskrin), u wara fuq “Prodotti DOP IGP STG” (fin-naħa tax-xellug tal-iskrin) u fl-aħħar fuq “Disciplinari di Produzione all’esame dell’UE”.