Opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew dwar “Proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi qafas li jiżgura provvista sigura u sostenibbli tal-materja prima kritika u li jemenda r-Regolamenti (UE) Nru 168/2013, (UE) 2018/858, 2018/1724 u (UE) 2019/1020”

[COM(2023) 160 final — 2023/0079 (COD)]

u dwar “Komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni — Provvista sigura u sostenibbli ta’ materja prima kritika b’appoġġ għat-tranżizzjoni doppja”

[COM(2023) 165 final]

(2023/C 349/22)

Relatur:	Maurizio MENSI
Korelatur:	Michal PINTÉR

Konsultazzjoni	Parlament Ewropew. 8.5.2023 Kunsill tal-Unjoni Ewropea, 16.5.2023
Bażi legali	Artikolu 114 u Artikolu 304 tat-TFUE
Sezzjoni kompetenti	Kummissjoni Konsultattiva dwar il-Bidliet Industrijali
Adozzjoni fis-sezzjoni	22.6.2023
Adozzjoni fil-plenarja	12.7.2023
Sessjoni plenarja Nru	580
Riżultat tal-votazzjoni (favur/kontra/astensjonijiet)	183/1/6

I. RAKKOMANDAZZJONIJIET (1)

IL-KUMITAT EKONOMIKU U SOĊJALI EWROPEW:

jilqa’ l-ambizzjoni tal-Kummissjoni Ewropea li tħejji politika koerenti tal-UE dwar il-materja prima kritika u strateġika u dwar l-iżvilupp ta’ ktajjen tal-valur fl-industriji estrattivi, tar-raffinar u tar-riċiklaġġ, f’konformità mal-objettivi tal-Patt Ekoloġiku u l-leġiżlazzjoni relatata kollha;

jistieden lill-Kummissjoni Ewropea tiżgura approċċ komprensiv b’politiki kkoordinati tal-UE biex tipprovdi ċertezza regolatorja għall-investimenti fl-esplorazzjoni, l-estrazzjoni, l-ipproċessar, ir-raffinar u r-riċiklaġġ tal-materja prima, il-prodotti sekondarji tagħha u l-minerali essenzjali, abbażi tal-fattibbiltà ekonomika u teknika, il-koerenza politika u ċ-ċertezza legali għall-operaturi tan-negozju f’dawn is-setturi;

jappella għall-koordinazzjoni tal-politika tal-materja prima mal-politiki soċjali tal-UE u għall-appoġġ tal-bini tal-kapaċità fl-UE kollha f’termini ta’ ħiliet għall-industriji estrattivi, immirati lejn it-taħriġ mill-ġdid u t-titjib tal-ħiliet tal-forza tax-xogħol eżistenti, kif ukoll l-iżvilupp tal-kapaċità ta’ governanza fl-amministrazzjonijiet pubbliċi tal-Istati Membri tal-UE;

jirrakkomanda l-inklużjoni ta’ materjali oħra kruċjali għas-setturi tat-teknoloġija ekoloġika/tat-teknoloġija nadifa fil-listi kritiċi u strateġiċi tal-materja prima, filwaqt li jitqies li tali listi għandhom jiġu aġġornati regolarment u bbażati fuq valutazzjoni bir-reqqa, trasparenti u bbażata fuq l-evidenza tal-kritikalità u/jew il-valur strateġiku, imwettqa f’konsultazzjoni mar-rappreżentanti u l-esperti tal-industrija;

jistieden lill-Kummissjoni Ewropea attwali u ġdida biex tiżgura aċċess għal prezzijiet tal-enerġija kompetittivi u finanzjament immirat għall-industriji estrattivi tal-UE u r-riċiklaġġ, filwaqt li tiżgura wkoll li l-proċeduri ta’ permessi u liċenzjar għal proġetti ġodda tal-materja prima jiġu ssemplifikati u mqassra u kwalunkwe rekwiżit ġdid ta’ rappurtar jew awditjar għan-negozji jinżamm għall-minimu meħtieġ;

jappoġġja l-implimentazzjoni effettiva ta’ miżuri għad-difiża tal-kummerċ biex jiġu protetti l-proġetti tal-materja prima li għadhom kif ġew żviluppati fl-UE u biex jiġu indirizzati prattiki u restrizzjonijiet kummerċjali inġusti b’risponsi konformi mad-WTO;

jirrakkomanda li tingħata prijorità lill-materja prima kritika u strateġika fil-leġiżlazzjoni dwar ir-riċiklaġġ u l-iskart u li jiġu appoġġjati s-swieq tal-materja prima sekondarja, speċjalment għall-materjali kruċjali għat-tranżizzjoni ekoloġika;

jirrakkomanda li l-proġetti ta’ esplorazzjoni u estrazzjoni tal-materja prima kritika fit-territorju tal-UE jiġu appoġġjati bil-finanzjament pubbliku, permezz ta’ koordinazzjoni mar-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat;

jirrakkomanda li tiġi żgurata l-koordinazzjoni bejn l-Att dwar il-Materja Prima Kritika propost u l-għodod tal-antitrust tal-UE biex jiġu evitati distorsjonijiet bla bżonn fis-suq intern;

10.

jissuġġerixxi li jiġu esplorati toroq għal sħubijiet u ftehimiet ta’ kooperazzjoni speċifiċi mal-pajjiżi kandidati wkoll;

11.

jirrakkomanda li jinstab il-bilanċ (ambjentali) it-tajjeb fil-valutazzjoni tal-konsistenza ma’ politiki oħra tal-UE.

II. NOTI TA’ SPJEGAZZJONI/ELABORAZZJONI

Fis-16 ta’ Marzu 2023, il-Kummissjoni ppreżentat il-Proposta tagħha għal regolament ġdid li għandu l-għan li jiżgura aċċess għal materja prima kritika u strateġika (ir-Regolament dwar is-CRM jew l-Att dwar il-Materja Prima Kritika – Critical Raw Material Act (CRMA)), flimkien ma’ komunikazzjoni. Filwaqt li r-Regolament jistabbilixxi qafas regolatorju biex jappoġġja l-iżvilupp tal-kapaċitajiet domestiċi u jsaħħaħ is-sostenibbiltà u ċ-ċirkolarità tal-ktajjen tal-provvista tas-CRM fl-UE, il-Komunikazzjoni tipproponi miżuri li jappoġġjaw id-diversifikazzjoni tal-ktajjen tal-provvista permezz ta’ sħubijiet internazzjonali ġodda ta’ appoġġ reċiproku.

L-objettiv ġenerali tas-CRMA huwa li jindirizza n-nuqqas ta’ aċċess sigur u sostenibbli għall-materja prima kritika (CRMs) għall-UE billi jżid is-sensibilizzazzjoni u l-mitigazzjoni tal-industrija tal-UE fir-rigward tar-riskji relatati mas-CRM fil-katina tal-provvista globali, iżid il-kapaċità tal-katina tal-valur tas-CRM tal-UE fis-suq intern u jnaqqas l-impronta ambjentali tal-konsum tas-CRM tal-UE.

Billi tipproponi approċċ koerenti tal-UE għat-titjib u l-iżgurar tas-sigurtà tal-provvista tas-CRMs, l-inizjattiva se tgħin biex tipprevjeni d-distorsjoni potenzjali tal-kompetizzjoni u l-frammentazzjoni tas-suq uniku li x’aktarx tirriżulta minn tali azzjonijiet mhux koordinati, u żżomm kundizzjonijiet ekwi għan-negozji fl-UE.

L-iżgurar ta’ approċċ komprensiv b’politiki koordinati tal-UE biex tiġi pprovduta ċertezza regolatorja għall-investimenti

Bħalissa l-UE tiddependi mill-importazzjonijiet għal ħafna materja prima (75 % sa 100 % tal-provvista) u għalhekk hija esposta għal vulnerabbiltajiet tul il-ktajjen tal-provvista u volatilità sinifikanti tal-prezzijiet. Skont il-Global Material Resources Outlook (il-Prospettiva tar-Riżorsi Materjali Globali) tal-OECD sal-2060, l-użu dinji tal-materja prima huwa pproġettat li kważi jirdoppja sal-2060 u l-użu tal-metalli huwa pproġettat li jikber l-aktar malajr, kemm għall-metalli primarji kif ukoll għal dawk sekondarji. Fl-istess ħin, l-UE tipproduċi inqas minn 5 % tal-produzzjoni dinjija ta’ materja prima minerali. Iċ-Ċina waħedha tipprovdi madwar 75 % tal-kapaċità tal-produzzjoni globali taċ-ċelloli tal-batteriji tal-joni tal-litju u tospita l-akbar għaxar fornituri ta’ tagħmir fotovoltajku fid-dinja. B’kuntrast ma’ dan, madwar 3 % biss tal-kapaċità tal-produzzjoni globali taċ-ċelloli tal-batteriji tal-joni tal-litju tinsab fl-UE.

Ir-Regolament dwar is-CRM jipprevedi l-identifikazzjoni u l-appoġġ ta’ Proġetti Strateġiċi fil-qasam tal-estrazzjoni, l-ipproċessar jew ir-riċiklaġġ ta’ materja prima strateġika. Sabiex jiġu attirati investimenti bħal dawn – b’perjodi ta’ żmien relattivament twal – il-Kummissjoni għandha tindirizza l-kwistjoni taċ-ċertezza regolatorja. Ambjent regolatorju prevedibbli u stabbli huwa kruċjali biex jiġu attirati l-investimenti mhux biss fl-esplorazzjoni u l-estrazzjoni tal-materja prima, iżda wkoll fl-ipproċessar u r-riċiklaġġ.

Oqfsa leġiżlattivi multipli għandhom influwenza fuq l-istabbiltà u l-attraenza tal-ambjent tan-negozju tal-UE, u r-rekwiżiti ta’ rapportar li spiss jikkompetu bejniethom u mmultiplikati jikkontribwixxu għall-inċertezza regolatorja (ara, fost l-oħrajn, id-Direttiva dwar l-Emissjonijiet Industrijali (2), ir-Regolament dwar il-Batteriji (3), ir-reviżjoni tar-REACH, il-leġiżlazzjoni dwar l-iskart, l-ESPR, l-Att dwar l-Industrija b’Emissjonijiet Żero Netti, il-politika industrijali l-ġdida tal-UE, il-Pjan ta’ Azzjoni għal Ekonomija Ċirkolari, id-Direttiva dwar l-Ekodisinn (4), eċċ.). Għalhekk, huwa kruċjali li tiġi evitata r-regolamentazzjoni doppja jew ir-regolamentazzjoni żejda, sabiex jiġu attirati u stimulati l-investimenti fil-kapaċità industrijali domestika għall-esplorazzjoni, l-estrazzjoni, ir-raffinar, l-ipproċessar u r-riċiklaġġ tal-materjali. Is-CRMA għandu jibni fuq il-ħidma tal-Kummissjoni f’oqsma oħra, u għandu jkun allinjat bis-sħiħ mal-objettivi tal-Patt Ekoloġiku u jkun konsistenti mal-leġiżlazzjoni relatata. Il-politika tas-CRM għandha tkun ibbażata fuq l-evidenza sa fejn ikun possibbli, filwaqt li titqies id-data disponibbli, (ara l-Istudju ta’ Prospettiva tal-JRC tal-2020 “Critical Raw Materials for Strategic Technologies and Sectors in the EU” (Materja Prima Kritika għal Teknoloġiji u Setturi Strateġiċi fl-UE), jew ir-rapport tal-JRC dwar ix-Xjenza għall-Politika “Supply chain analysis and material demand forecast in strategic technologies and sectors in the EU” (Analiżi tal-katina tal-provvista u tbassir tad-domanda materjali f’teknoloġiji u setturi strateġiċi fl-UE).

Kwistjoni oħra hija relatata mal-ħtieġa li tiġi pprovduta gwida preċiża lill-partijiet ikkonċernati dwar kif il-listi ta’ materja prima strateġika u kritika se jiġu implimentati fil-politiki tal-UE u adatti fid-dawl tal-evoluzzjoni futura tas-suq tal-materja prima kritika. Il-lista ta’ CRM tista’ tgħin biex jiġu enfasizzati l-importanza u r-rwol ta’ ċerti sustanzi fl-ekonomija tal-UE lil dawk li jfasslu l-politika, iżda huwa meħtieġ li jsir aktar jekk is-sustanzi elenkati bħala CRM għandhom jiġu appoġġjati kif xieraq fil-leġiżlazzjoni attwali kif ukoll f’dik li jmiss. Hija meħtieġa prijoritizzazzjoni ċara tal-materja prima kritika fit-tfassil tal-politika, speċjalment fl-oqsma tal-politika industrijali, il-politika kummerċjali, l-għajnuna mill-Istat, ir-riċerka, l-iżvilupp u innovazzjoni, il-klima u l-ambjent, kif ukoll fil-leġiżlazzjoni dwar is-sustanzi kimiċi. Dawn il-politiki kollha u l-għanijiet tagħhom jenħtieġ li jiġu allinjati biex jinħolqu kundizzjonijiet abilitanti u reġim regolatorju favorevoli għas-CRM u għall-iżvilupp tal-ktajjen tal-valur tagħhom. Hija meħtieġa wkoll kjarifika ulterjuri fir-rigward tal-prijoritizzazzjoni ta’ proġetti fejn il-materjal estratt ewlieni la huwa strateġiku u lanqas kritiku, iżda l-prodotti sekondarji huma (eż. proġett ta’ estrazzjoni ta’ mineral tal-ħadid li jwassal għall-estrazzjoni ta’ materjali tal-art rari bħala prodotti sekondarji). Barra minn hekk, hija meħtieġa kjarifika tal-istatus ta’ “oħrajn”, jiġifieri proġetti “mhux strateġiċi”, sabiex ikun jista’ jinftiehem b’mod ċar kif u taħt liema skedi ta’ żmien se jiġu vvalutati u appoġġjati finanzjarjament tali proġetti. Fl-aħħar nett, żieda fil-prijoritizzazzjoni ta’ proġetti strateġiċi ta’ materja prima fl-ebda ċirkostanza ma għandha twassal għad-deprijoritizzazzjoni ta’ proġetti importanti oħra ta’ materja prima jew proġetti tul il-katina tal-valur tal-materja prima.

Minbarra li jipprovdu ċertezza legali lill-partijiet ikkonċernati, l-inizjattivi tal-Kummissjoni relatati mal-materja kritika għandhom ikunu bbażati fuq appoġġ pubbliku usa’. L-espansjoni tal-industriji tal-estrazzjoni, tal-ipproċessar u tar-riċiklaġġ se toħloq impjiegi ġodda u se tikkontribwixxi għall-progress ekonomiku, iżda hemm interess ewlieni li tiġi żgurata l-aċċettazzjoni pubblika. Is-sensibilizzazzjoni fost iċ-ċittadini hija ta’ importanza kbira: il-Kummissjoni għandha timplimenta strateġiji ta’ komunikazzjoni mmirati biex tinforma liċ-ċittadini tal-UE dwar il-benefiċċji, kif ukoll is-sostenibbiltà u l-impatt ambjentali ta’ investimenti industrijali ġodda relatati mal-materja prima kritika u biex tindirizza t-tħassib ta’ gruppi ta’ partijiet ikkonċernati partikolari, komunitajiet lokali u ċittadini tal-UE relatat mal-espansjoni tal-attivitajiet ta’ esplorazzjoni u ta’ estrazzjoni minerarja.

Koordinazzjoni mal-politiki soċjali tal-UE: appoġġ għall-kapaċità fl-UE kollha f’termini ta’ ħiliet għall-industriji estrattivi

Is-settur tal-materja prima jipprovdi madwar 350 000 impjieg fl-UE, kif ukoll aktar minn 30 miljun impjieg fil-manifattura li jiddependu mill-aċċess affidabbli għall-materja prima minerali. L-iżgurar ta’ provvista sostenibbli ta’ materja prima u avvanzata għall-UE se jirrikjedi aktar minn 1,2 miljun impjieg ġdid sal-2030 (5). Is-CRMA għandu għalhekk ikun allinjat mal-politiki soċjali tal-UE u jappoġġja l-isforz tal-bini tal-kapaċità fil-livell tal-Istati Membri biex tissaħħaħ il-forza tax-xogħol fil-ktajjen tal-provvista tas-CRM, l-industriji estrattivi, l-ipproċessar u r-riċiklaġġ. Huwa kruċjali li jiġu appoġġjati l-edukazzjoni u l-bini tal-ħiliet fl-akkademja, iżda wkoll li jiġu mmirati l-professjonisti tal-industrija fi ħdan is-settur tal-materja prima u l-amministrazzjonijiet pubbliċi tal-Istati Membri bi sforzi għall-bini tal-kapaċità. Dan jista’ jinkiseb permezz tal-istabbiliment ta’ istituzzjonijiet dedikati ġodda (u/jew appoġġ għal dawk diġà eżistenti) biex jappoġġjaw l-edukazzjoni għolja u t-taħriġ professjonali għas-settur tal-materja prima, u biex jagħtu ħiliet ġodda u jtejbu l-ħiliet tal-forza tax-xogħol eżistenti tal-UE. Fl-aħħar nett, għandu jiġi ddedikat sforz imsaħħaħ għall-ħolqien u l-appoġġ tat-tagħlim applikat u t-trasferiment tat-teknoloġija bejn l-akkademja, l-industrija u l-organizzazzjonijiet tar-riċerka.

L-inklużjoni ta’ materjali oħra kruċjali għas-setturi tat-teknoloġija ekoloġika/tat-teknoloġija nadifa u l-iżgurar tal-konsistenza ma’ politiki oħra

10.

Minbarra dawk il-materjali elenkati bħala strateġiċi jew kritiċi fis-CRMA, hemm materji primi mhux kritiċi li jistgħu jsiru kritiċi fuq terminu medju sa twil. Dan jeħtieġ lista flessibbli li tista’ tiġi adattata faċilment u għandha tiġi aġġornata regolarment, mill-inqas kull sentejn u aktar spiss fejn meħtieġ, skont l-iżviluppi futuri fil-qasam. Il-valutazzjoni tal-importanza strateġika ta’ materjali differenti għandha tkun ukoll speċifika għas-settur biex tirrifletti d-domanda f’setturi differenti tal-manifattura. Barra minn hekk, għandha titwettaq valutazzjoni tal-aċċess għal materja prima essenzjali, biex tikkomplementa bis-sħiħ l-isforzi tal-Kummissjoni biex tappoġġja l-materji primi kritiċi u strateġiċi.

11.

Il-valutazzjoni għandha tirrifletti l-prijoritajiet u l-ħtiġijiet tal-UE għat-tranżizzjoni tal-enerġija, potenzjalment sal-2030, u tinkludi materjali li għalihom ma jeżisti l-ebda riskju apparenti ta’ tfixkil fil-provvista llum, iżda li huma f’domanda għolja f’setturi kritiċi għall-għanijiet ta’ dekarbonizzazzjoni tal-UE u t-tranżizzjoni doppja ekoloġika u diġitali, jew li huma meqjusa bħala minerali essenzjali. L-enfasi fuq dawn l-aġendi ta’ prijorità għandha tkopri wkoll b’mod xieraq il-ktajjen tal-valur bażiċi, bħas-sigurtà tal-ikel jew dik medika. L-identifikazzjoni tal-materjali li għandhom jiġu inklużi fil-listi differenti għandha dejjem tkun ibbażata fuq analiżi bir-reqqa, trasparenti u definita b’mod ċar għall-valutazzjoni tal-kritikalità u/jew il-valur strateġiku tagħhom, li tirrifletti l-katina tal-valur kollha tal-materja prima, ir-rekwiżiti tal-ipproċessar u d-disponibbiltà tas-sostituti. Ir-rappreżentanti tal-industrija u l-esperti għandhom jiġu kkonsultati regolarment u għandu jiġi żgurat djalogu miftuħ u li jiffunzjona bejn il-Kummissjoni u l-industrija.

L-iżgurar tal-aċċess għal prezzijiet tal-enerġija kompetittivi u finanzjament immirat aħjar għall-industriji tal-UE

12.

Il-kriżi tal-enerġija li għaddejja bħalissa kellha impatt kritiku fuq in-negozji kollha tal-UE, iżda speċjalment fuq l-industriji intensivi fl-enerġija, inkluż is-settur tal-estrazzjoni u r-riċiklaġġ. Rispons koordinat tal-UE huwa meħtieġ biex jiġi żgurat suq tal-enerġija tal-UE li jiffunzjona tajjeb. Is-suċċess ta’ kwalunkwe politika tal-UE dwar is-CRM jiddependi minn aċċess affidabbli għal ammonti suffiċjenti ta’ elettriku ħieles mill-fjuwils fossili bi prezzijiet kompetittivi. Il-KESE jilqa’ b’sodisfazzjon riforma tal-oqfsa ta’ finanzjament disponibbli, li tirrifletti l-ambizzjonijiet tal-IRA tal-Istati Uniti – finanzjament immirat b’mod aktar qawwi lejn il-fażi ta’ kummerċjalizzazzjoni u li jkopri l-kostijiet tal-OPEX, għall-kuntrarju tal-prijorità attwali ta’ finanzjament tal-UE għall-fażi ta’ riċerka u żvilupp ta’ proġetti strateġiċi ġodda. Filwaqt li l-enfasi fuq it-teknoloġiji innovattivi u r-riċerka hija importanti, il-prodotti li jirriżultaw għandhom jiġu appoġġjati wkoll b’mod xieraq fil-fażi tal-kummerċjalizzazzjoni.

13.

L-ambizzjoni tal-Kummissjoni li tħaffef il-proċeduri tal-permessi hija milqugħa tajjeb ħafna u għandha tingħata prijorità, biex jinkiseb it-tul massimu ta’ 12-18-il xahar għal tali proċeduri. Proġetti kritiċi ġodda għandhom jiġu vvalutati skont skadenzi aċċellerati u għandhom jiġu stabbiliti skadenzi stretti għat-tul massimu tal-proċeduri għall-għoti ta’ permessi/liċenzji. Kwalunkwe riforma tal-proċeduri għall-għoti ta’ permessi għandu jkollha l-għan li tqassar it-tul ta’ żmien tagħhom u tnaqqas il-kumplessità tagħhom, filwaqt li żżomm ukoll rigorożità tal-istandards ambjentali, soċjali u ta’ governanza. It-tħaffif tal-proċedura tal-permessi għandu jiġi żgurat ukoll billi jissaħħaħ il-mekkaniżmu ta’ punt uniku ta’ servizz. Dan tal-aħħar għandu jiġi inkwadrat fi skadenzi definiti minn qabel sabiex il-proċedura ta’ awtorizzazzjoni ċentralizzata ssir aktar effettiva u inqas ta’ piż. Għandhom japplikaw dispożizzjonijiet riformati għall-għoti ta’ permessi għall-faċilitajiet ta’ esplorazzjoni, estrazzjoni, raffinar, ipproċessar u riċiklaġġ, u għandhom jipprovdu ċertezza regolatorja suffiċjenti fir-rigward tar-riżultati tagħhom. Barra minn hekk, kwalunkwe rekwiżit ġdid ta’ rappurtar jew awditjar fis-CRMA għandu jkun limitat sal-punt meħtieġ, sabiex ma jiġux imposti piżijiet amministrattivi addizzjonali fuq in-negozji tal-UE, irrispettivament mid-daqs tagħhom. Il-Bord tas-CRM previst għandu rwol kruċjali fl-appoġġ tal-implimentazzjoni tas-CRMA, inklużi l-proċeduri ta’ awtorizzazzjoni. Għal dan l-għan, sabiex jiġi żgurat li l-kompiti ta’ monitoraġġ tiegħu jkunu effettivi, huwa rakkomandabbli li fil-Bord jiġu inklużi mhux biss rappreżentanti istituzzjonali, iżda wkoll esperti tekniċi indipendenti fil-qasam.

L-indirizzar ta’ prattiki u restrizzjonijiet kummerċjali inġusti

14.

Minkejja l-għanijiet ambizzjużi tas-CRMA, hemm limitazzjonijiet naturali għad-disponibbiltà ta’ ċerta materja prima fl-UE u għalhekk l-importazzjonijiet se jibqgħu kruċjali għat-tranżizzjoni lejn ekonomija ekoloġika u diġitali.

15.

Għandhom jinżammu miżuri effettivi għad-difiża tal-kummerċ biex jipprovdu protezzjoni għal investimenti Ewropej ġodda u jiżguraw kundizzjonijiet ekwivalenti ta’ kompetizzjoni ma’ pajjiżi terzi. Il-modernizzazzjoni tal-miżuri għad-difiża tal-kummerċ tal-UE hija meħtieġa biex tipproteġi kontra d-dumping minn pajjiżi terzi. B’mod partikolari, l-UE għandu jkollha l-għan li tiżgura implimentazzjoni aktar rapida tal-miżuri għad-difiża tal-kummerċ biex tiġġieled l-importazzjonijiet inġusti, ikollha investigazzjonijiet aktar rapidi u aktar effiċjenti u tippermetti l-implimentazzjoni wiesgħa tal-miżuri proviżorji minn kmieni.

16.

L-azzjoni tal-UE fil-qasam tal-politika kummerċjali għandha tkun komplementari għall-għanijiet tas-CRMA u l-politiki relatati, inklużi d-drittijiet soċjali, u għandha tipprijoritizza l-konklużjoni rapida ta’ Ftehimiet ta’ Kummerċ Ħieles ma’ pajjiżi għonja fir-riżorsi li bħalissa qed jiġu nnegozjati jew li qed jistennew ir-ratifika (l-Awstralja, l-Indoneżja, eċċ.). Fir-rigward tal-Ftehimiet ta’ Kummerċ Ħieles diġà konklużi, id-dispożizzjonijiet eżistenti rilevanti għall-enerġija u l-materja prima għandhom jiġu vvaluttati u jissaħħu, jekk possibbli. Għandha tingħata attenzjoni wkoll għall-koerenza tal-politika kummerċjali u r-regoli doganali/regoli tal-oriġini applikabbli għall-materja prima, kif ukoll għal kwistjonijiet speċifiċi relatati maċ-ċirkomvenzjoni tas-sanzjonijiet applikabbli għall-materja kritika.

Il-prijoritizzazzjoni tal-materja prima kritika u strateġika fil-leġiżlazzjoni dwar ir-riċiklaġġ u l-iskart u l-appoġġ għas-swieq tal-materja prima sekondarja

17.

Ir-riċiklaġġ huwa importanti għat-tisħiħ tal-awtonomija strateġika tal-UE. L-UE għandha tappoġġja l-industrija tagħha tat-trattament u l-ipproċessar tal-iskart billi tħejji materja prima sekondarja għar-riċiklaġġ fil-proċessi tal-produzzjoni, u temenda l-leġiżlazzjoni eżistenti dwar l-iskart sabiex tipprijoritizza r-riċiklaġġ u ċ-ċirkolarità tal-materja prima kritika u strateġika bl-ogħla potenzjal tekniku u ekonomiku għar-riċiklaġġ (fattibbiltà). Għandha tappoġġja wkoll is-swieq sekondarji tal-materja prima. Fir-rigward tal-materja prima sekondarja, il-KESE jissuġġerixxi li għandhom jittieħdu miżuri biex jiġu stabbiliti swieq li jiffunzjonaw tajjeb u tiġi minimizzata t-tnixxija tar-ruttam.

18.

Il-materja prima sekondarja tista’ tikkontribwixxi biex titnaqqas id-dipendenza minn ċerta materja prima kritika u għalhekk għandha titqies taħt il-kamp ta’ applikazzjoni tas-CRMA. Bħala wieħed mill-ħafna eżempji, ir-riċiklaġġ effettiv tar-ruttam ferruż jista’ jnaqqas il-ħtiġijiet tal-provvista tal-materja prima għall-manifattura tal-metall. Ir-ruttam tal-ħadid huwa mistenni li jsir skars qabel l-2030, li jirriżulta f’interruzzjoni possibbli fil-provvista, minkejja li huwa ingredjent kritiku għat-tranżizzjoni tal-enerġija.

19.

Is-CRMA għandha tiżgura l-aċċess għall-materjali kritiċi kollha għall-industriji u l-vetturi elettriċi. Dan jinkludi mhux biss elementi tal-materjali tal-art rari, manganiż, materjali kruċjali għat-tranżizzjoni ekoloġika, inkluż l-azzar, l-aluminju u r-ram, minerali industrijali, grafit jew nikil, iżda wkoll materja prima sekondarja. Il-metalli huma faċilitaturi kruċjali tal-infrastruttura għat-tranżizzjoni ekoloġika, u tali faċilitaturi jenħtieġ li jiġu identifikati kif xieraq u jingħataw kunsiderazzjoni xierqa taħt is-CRMA, tul il-ktajjen tal-valur kollha tagħhom.

Studji ekonomiċi u ambjentali dwar l-impatt tas-sustanza niġġiesa tal-estrazzjoni tal-materja prima kritika: koordinazzjoni mad-dispożizzjonijiet dwar l-għajnuna mill-Istat

20.

Meta jitqies il-livell ta’ inċertezza dwar il-preżenza effettiva tas-CRMs fl-UE, ir-riskju involut fit-tnedija ta’ proġetti ta’ esplorazzjoni u estrazzjoni fit-territorju tal-UE se jittieħed b’mod raġonevoli, biss jekk jiġi appoġġjat finanzjarjament minn finanzjament pubbliku. Peress li s-CRMA jirrikjedi wkoll li tali kampanji jkunu konformi mal-objettivi tal-Patt Ekoloġiku, il-KESE jissuġġerixxi li l-finanzjament pubbliku għandu jingħata aktar faċilment jekk l-estrazzjonijiet ikunu bbażati fuq studji ekonomiċi u ambjentali preliminari li jivvalutaw l-impatt tas-sustanza niġġiesa tal-estrazzjoni tal-materja prima kritika.

21.

F’każ li tali studji preliminari jaqgħu barra mill-kamp ta’ applikazzjoni tal-Proġetti Strateġiċi previsti skont is-CRMA, il-finanzjament pubbliku tagħhom jenħtieġ li jiġi mħeġġeġ permezz ta’ koordinazzjoni mar-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat, u, b’mod aktar speċifiku, mal-emenda, adottata reċentement (2023)f’konformità mal-Patt Ekoloġiku, tar-Regolament Ġenerali ta’ Eżenzjoni ta’ Kategorija. L-istudji preliminari msemmija għandhom tabilħaqq jiġu kkwalifikati bħala “għajnuna ambjentali” jew “għajnuna għar-riċerka, l-iżvilupp u l-innovazzjoni”, u, meta jinvolvu diversi Stati Membri, bħall-“Proġetti Importanti ta’ Interess Ewropew Komuni” (IPCEI).

22.

Koordinazzjoni effettiva mal-miżuri ta’ għajnuna mill-Istat tal-UE diġà fi stadju preliminari ta’ riċerka u żvilupp tista’ tabilħaqq tiżgura li l-finanzjament pubbliku li jappoġġa l-implimentazzjoni sussegwenti ta’ Proġetti Strateġiċi jiġi indirizzat b’mod effettiv lejn objettivi sostenibbli u jiżgura, fil-każ speċifiku tal-IPCEIs, li dawn isegwu riżultat koordinat. Mekkaniżmi ta’ finanzjament pubbliku (eż. aċċess rapidu u aktar faċli għal mekkaniżmi finanzjarji bħal self/garanziji ta’ self/għotjiet) jistgħu jiġu wkoll introdotti biss fir-rigward ta’ investimenti mwettqa minn kumpaniji tal-UE fi proġetti tal-Ftehim ta’ Kummerċ Ħieles.

Għodod tal-antitrust: ir-Regolament dwar il-fużjonijiet favur promoturi tal-UE fir-riċiklaġġ u l-estrazzjoni ta’ materja prima kritika

23.

Filwaqt li jittieħdu, bħala prekundizzjonijiet meħtieġa, kemm id-disponibbiltà li għadha ma ġietx esplorata tas-CRMs fl-UE kif ukoll l-investimenti sostanzjali meħtieġa biex tiġi implimentata katina tal-provvista tas-CRM sigura u sostenibbli, jista’ jkun rakkomandabbli li jiġu adattati xi wħud mill-għodod tal-antitrust tal-UE biex jiġu ffaċilitati l-objettivi stabbiliti skont is-CRMA, filwaqt li jiġu evitati distorsjonijiet bla bżonn tal-kompetizzjoni fis-suq intern (eż., jista’ jkun ta’ għajnuna li l-qafas ta’ kontroll tal-fużjonijiet jiġi applikat b’mod aktar flessibbli u orjentat lejn is-sostenibbiltà, filwaqt li jitqiesu mhux biss l-objettivi tal-Patt Ekoloġiku (kif diġà previst mill-Kummissjoni Ewropea) iżda wkoll l-għanijiet tas-CRMA.

24.

Għalhekk, ikun rakkomandabbli li l-fużjonijiet jiġu vvalutati fid-dawl tal-proġetti strateġiċi li għandhom jiġu implimentati taħt is-CRMA, sabiex jinstab il-bilanċ ġust bejn id-diversi interessi involuti.

25.

Għalhekk, l-awtoritajiet tal-kompetizzjoni għandhom jintalbu jikkunsidraw tipi ġodda ta’ effiċjenzi, jiġifieri jnaqqsu t-tfixkil fil-provvista u jżidu t-tħejjija industrijali f’każ ta’ nuqqasijiet esterni ta’ CRMs. Tali valutazzjonijiet għandhom iħarsu wkoll lejn l-għan tal-Kummissjoni li taggrega d-domanda ta’ xerrejja interessati ta’ CRMs, u fl-aħħar mill-aħħar jikkontribwixxu għat-tnaqqis tal-prezzijiet għoljin attwali.

Impenn internazzjonali u diversifikazzjoni tar-riżorsi: l-involviment tal-pajjiżi kandidati u l-koordinazzjoni mal-kooperazzjoni bilaterali f’fora internazzjonali

26.

F’konformità mal-objettiv tal-Kummissjoni li tiddiversifika s-sorsi esterni tal-materja prima kritika, il-KESE jirrakkomanda li jiġu esplorati toroq għal sħubijiet u ftehimiet ta’ kooperazzjoni speċifiċi, inkluż mal-pajjiżi kandidati. Tali sħubijiet jistgħu jinkludu proġetti ffinanzjati mill-UE biex jiġu żviluppati kampanji ta’ esplorazzjoni f’siti magħżula ġodda u/jew f’siti tal-estrazzjoni mwarrba, f’konformità mal-proġetti strateġiċi li se jitnedew fl-Istati Membri tal-UE skont il-proposti l-ġodda tal-Kummissjoni.

27.

Sħubijiet bħal dawn jistgħu jkunu soġġetti għall-impenji tal-pajjiżi kandidati biex jallinjaw il-politiki ambjentali tagħhom mal-acquis tal-UE b’mod aktar mgħaġġel. L-inklużjoni ta’ sħubijiet bħal dawn fil-qafas tan-negozjati tal-adeżjoni li għaddejjin bħalissa jista’ jkollha benefiċċju doppju għall-UE kollha kemm hi, billi żżid iċ-ċansijiet li s-sorsi domestiċi tal-materja prima kritika se jiżdiedu fil-futur u billi tagħmilha aktar faċli għall-pajjiżi kandidati biex jikkonformaw mal-leġiżlazzjoni ambjentali tal-UE (eż. fil-qasam tal-iskart, l-ilma, it-tniġġis industrijali u l-kwalità tal-arja).

28.

Is-CRMA għandu jkun ikkoordinat, mhux biss ma’ politiki oħra tal-UE u azzjonijiet kummerċjali internazzjonali, iżda wkoll mal-kooperazzjoni bilaterali implimentata mill-UE f’fora internazzjonali (jiġifieri, il-kooperazzjoni bejn l-UE u l-Istati Uniti f’fora bħas-Sħubija għas-Sigurtà tal-Minerali, il-Konferenza dwar Materjali Kritiċi u Minerali u l-Grupp ta’ Ħidma dwar il-Minerali Kritiċi tal-Aġenzija Internazzjonali tal-Enerġija li dan l-aħħar issaħħaħ mill-Kunsill tal-Enerġija bejn l-UE u l-Istati Uniti).

29.

Is-CRMA għandu jipprovdi lill-UE mhux biss b’awtosuffiċjenza domestika fir-rigward tas-CRMs, iżda wkoll bl-awtonomija esterna biex tistabbilixxi standards ġodda fix-xena globali fir-rigward tal-iżgurar tas-sigurtà u s-sostenibbiltà tal-ktajjen tal-provvista relattivi tagħhom. Rwol li jistabbilixxi l-istandards għall-UE fix-xena globali se jkompli jżid l-opportunitajiet li jintlaħqu l-objettivi ġenerali stabbiliti skont il-proposta tal-Kummissjoni biex jiġu indirizzati l-prattiki kummerċjali ta’ sustanzi niġġiesa u inġusti tas-CRMs madwar id-dinja.

Objettivi fit-tul kontra objettivi fuq terminu qasir fil-valutazzjoni tal-konsistenza ma’ politiki oħra tal-UE: l-ilħuq ta’ bilanċ (ambjentali) tajjeb

30.

Bħala konklużjoni, ma jistax jiġi eskluż li, fit-tul, l-implimentazzjoni effettiva tas-CRMA tista’ tirrikjedi tfassil mill-ġdid tal-objettivi speċifiċi tal-Patt Ekoloġiku marbuta mill-qrib mas-CRMA fuq terminu qasir. Tabilħaqq, il-prospett ta’ UE (kważi) awtosuffiċjenti, anki jekk jirrikjedi aktar żmien biex tkun kompletament effettiva, fl-aħħar mill-aħħar jista’ jagħmel il-miri tas-sostenibbiltà/tan-newtralità klimatika aktar fattibbli fit-tul (anki meta jitqies it-tniġġis relattivament ogħla kkawżat mill-metodi attwali ta’ estrazzjoni tal-materjali f’xi pajjiżi li qed jiżviluppaw).

III. EMENDI PROPOSTI GĦALL-COM(2023) 160 final

Emenda 1

Premessa 29

Test propost mill-Kummissjoni

Emenda tal-KESE

(29)

L-investiment privat mill-kumpaniji, l-investituri finanzjarji u l-akkwirenti hu essenzjali. Meta l-investiment privat waħdu ma jkunx biżżejjed, l-implimentazzjoni effettiva tal-proġetti tul il-katina tal-valur tal-materja prima kritika jaf tkun teħtieġ l-appoġġ pubbliku, pereżempju fil-forma ta’ garanziji, self jew investimenti tal-ekwità u tal-kważi ekwità. Dan l-appoġġ pubbliku jista’ jikkostitwixxi għajnuna mill-Istat. Għajnuna bħal din irid ikollha effett ta’ inċentiv u tkun meħtieġa, xierqa u proporzjonata. Il-linji gwida eżistenti dwar l-għajnuna mill-Istat, li dan l-aħħar saritilhom reviżjoni dettaljata skont l-objettivi tat-tranżizzjoni doppja, jipprovdu biżżejjed possibbiltajiet ta’ appoġġ għall-investimenti tul il-katina tal-valur tal-materja prima kritika soġġett għal ċerti kundizzjonijiet. Il-Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom jipprovdu aktar ċarezza dwar kif se jintużaw ir-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat u jintroduċu mekkaniżmi ta’ għotjiet, self u kreditu tat-taxxa biex jappoġġjaw il-kapaċitajiet industrijali eżistenti tal-UE u l-ħolqien ta’ faċilitajiet ġodda fl-UE u f’pajjiżi terzi msieħba affidabbli. Dawn għandhom jiffukaw kemm fuq in-nefqa operattiva kif ukoll fuq dik kapitali.

Raġuni

Il-miżuri attwali previsti għall-għajnuna mill-Istat mhumiex ċari u ma għandhomx mekkaniżmi biex jappoġġjaw il-kapaċitajiet industrijali eżistenti li ntlaqtu b’mod sinifikanti mill-prezzijiet tal-enerġija li qed jogħlew sew u mill-ħolqien ta’ faċilitajiet ġodda ta’ materja prima kritika fl-UE u lil hinn minnha.

Emenda 2

Artikolu 1(2), punt (a), (paragrafu ġdid)

Test propost mill-Kummissjoni

Emenda tal-KESE

(a)

jistabbilixxi metodoloġija trasparenti u definita b’mod ċar għall-valutazzjoni tal-materjali li għandhom jiġu inklużi fil-lista strateġika tal-materja prima, inkluż permezz tal-użu ta’ skedi informattivi tekniċi, simili għall-metodoloġija applikata għal-lista tal-materja prima kritika. Il-listi futuri strateġiċi u kritiċi tal-materja prima għandhom ikunu akkumpanjati minn valutazzjoni tal-impatt tal-leġiżlazzjoni eżistenti tal-UE u l-impatt li għandha fuq il-materjali fuq dawk il-listi .

Raġuni

Il-materja prima kritika tiġi vvalutata permezz ta’ valutazzjoni tal-kritikalità bbażata fuq metodoloġija speċifika li tinkludi proċess ta’ validazzjoni twil u bir-reqqa bl-għajnuna ta’ esperti esterni, rappreżentanti tal-industrija u istituti ta’ riċerka. Għall-kuntrarju, l-identifikazzjoni ta’ materja prima strateġika ma kinitx ibbażata fuq metodoloġija ppubblikata u lanqas ma kienet tinkludi konsultazzjonijiet preċedenti. L-inkorporazzjoni tal-materja prima strateġika fil-lista tal-materja prima kritika (l-Anness 2) timplika li l-materjali kollha laħqu l-limiti stabbiliti mill-metodoloġija tal-materja prima kritika, li hija qarrieqa.

Emenda 3

Artikolu 1(3)

Test propost mill-Kummissjoni

Emenda tal-KESE

3. Meta, abbażi tar-rapport imsemmi fl-Artikolu 42, il-Kummissjoni tikkonkludi li l-Unjoni aktarx ma tilħaqx l-objettivi stabbiliti fil-paragrafu 2, din għandha tivvaluta l-fattibbiltà u l-proporzjonalità li tipproponi miżuri jew li teżerċita s-setgħat tagħha fil-livell tal-Unjoni biex tiżgura li jintlaħqu dawk l-objettivi.

3. Meta, abbażi tar-rapport imsemmi fl-Artikolu 42, il-Kummissjoni tikkonkludi li l-Unjoni x’aktarx ma tilħaqx l-objettivi stabbiliti fil-paragrafu 2, din għandha tippermetti ċertu livell ta’ flessibbiltà li jirrifletti bl-aħjar mod l-uniċità tal-katina tal-valur tal-materja prima fil-mira, peress li kull materjal għandu proprjetajiet u sfidi speċifiċi assoċjati mal-akkwist, l-ipproċessar u r-riċiklaġġ tiegħu. Dan għandu jiffoka fuq iż-żamma tal-kapaċitajiet eżistenti u l-appoġġ tagħhom. Għandu jitħeġġeġ djalogu miftuħ u kostanti bejn l-industrija u dawk li jfasslu l-politika biex jiġu identifikati punti ta’ riferiment li huma kemm teknikament kif ukoll ekonomikament fattibbli, kif ukoll f’konformità mal-objettivi tal-UE.

Raġuni

Il-punti ta’ riferiment f’termini ta’ provenjenza, ipproċessar u riċiklaġġ huma wisq ġenerali u mhux realistiċi, u jistgħu jirriżultaw f’konsegwenzi mhux intenzjonati u negattivi. Id-dispożizzjonijiet għandhom jiġu kkunsidrati bir-reqqa kontra d-diffikultajiet ekonomiċi u tekniċi assoċjati mal-implimentazzjoni tagħhom u r-riskju ta’ piż żejjed fuq l-industrija tal-UE, b’mod partikolari l-SMEs.

Emenda 4

Anness I

Test propost mill-Kummissjoni

Emenda tal-KESE

Din il-materja prima għandha titqies strateġika:

(a)

Il-bismut

(b)	Il-boron - grad tal-metallurġija

(c)

Il-kobalt

(d)

Ir-ram

(e)

Il-gallju

(f)	Il-ġermanju

(g)	Il-litju - grad ta’ batterija

(h)	Il-metall tal- manjeżju

(i)	Il-manganiż - grad ta’ batterija

(j)	Il-Grafit Naturali – grad ta’ batterija

(k)	In-nikil - grad ta’ batterija

(l)	Il-Metalli tal-Grupp tal-Platinu

(m)	L-Elementi tal-Materjali tal-Art Rari għall-kalamiti (Nd, Pr, Tb, Dy, Gd, Sm, u Ce)

(n)	Il-metall tas- siliċju

(o)	Il-metall tat- titanju

(p)	It-tungstenu

Il-materja prima primarja u sekondarja li ġejja għandha titqies strateġika, inklużi l-metalli u l-minerali portaturi rispettivi tagħhom li bihom tiġi estratta din il-materja prima strateġika :

(a)

Il-bismut

(b)

Il-boron

(c)

Il-kobalt

(d)

Ir-ram

(da)	Fdal tal-ħadid (inkluż l-inossidabbli)

(e)

Il-gallju

(f)	Il-ġermanju

(g)

Il-litju

(ga)	Il-manjeżit/il-manjeżja

(h)	Il-manjeżju

(i)	Il-manganiż

(j)

Il-grafit

(k)

In-nikil

(ka)	Il-fosforu

(kb))

Il-potassa

(l)	Il-Metalli tal-Grupp tal-Platinu

(m)	L-Elementi tal-Materjali tal-Art Rari (Nd, Pr, Tb, Dy, Gd, Sm, u Ce)

(n)	Is -siliċju

(o)	It -titanju

(p)	It -tungstenu

(pa)

Iż-żingu

Emenda 5

Anness II

Test propost mill-Kummissjoni

Emenda tal-KESE

Din il-materja prima għandha titqies kritika:

(a)	L-antimonju

(b)	L-arseniku

(c)	Il-boksajt

(d)

Il-barit

(e)	Il-berillju

(f)

Il-bismut

(g)

Il-boron

(h)

Il-kobalt

(i)	Il-Faħam tal-Kokk

(j)

Ir-ramm

(k)	Il-feldspar

(l)	Il-fluworit

(m)

Il-gallju

(n)	Il-ġermanju

(o)

L-afnju

(p)

L-elju

(q)	L-Elementi tal-Materjali tal-Art Rari Tqal

(r)	L-Elementi tal-Materjali tal-Art Rari Ħfief

(s)

Il-litju

(t)	Il-manjeżju

(u)	Il-manganiż

(v)	Il-Grafit Maturali

(w)	In-nikil - grad ta’ batterija

(x)	In-nijobju

(y)	Il-blat fosfatiku

(z)	Il-fosforu

(aa)	Il-Metalli tal-Grupp tal-Platinu

(bb)	L-iskandju

(cc)	Il-metall tas-siliċju

(dd)	L-istronzju

(ee)	It-tantalju

(ff)	Il-metall tat-titanju

(gg)	It-tungstenu

(hh)	Il-vanadju

Il-materja prima primarja u sekondarja li ġejja għandha titqies kritika, inklużi l-metalli u l-minerali portaturi rispettivi tagħhom li bihom tiġi estratta din il-materja prima kritika :

(a)	L-antimonju

(b)	L-arseniku

(c)	Il-boksajt

(d)

Il-barit

(e)	Il-berillju

(f)

Il-bismut

(g)

Il-boron

(h)

Il-kobalt

(i)	Il-Faħam tal-Kokk

(j)

Ir-ramm

(k)	Il-feldspar

(ka)	Fdal tal-ħadid (inkluż l-inossidabbli)

(l)	Il-fluworit

(m)

Il-gallju

(n)	Il-ġermanju

(o)

L-afnju

(p)

L-elju

(q)	L-Elementi tal-Materjali tal-Art Rari Tqal

(r)	L-Elementi tal-Materjali tal-Art Rari Ħfief

(s)

Il-litju

(sa)	Il-manjeżit/il-manjeżja

(t)	Il-manjeżju

(u)	Il-manganiż

(v)

Il-grafit

(w)

In-nikil

(x)	In-nijobju

(y)	Il-blat fosfatiku

(z)	Il-fosforu

(aa)	Il-Metalli tal-Grupp tal-Platinu

(aaa)

Il-potassa

(bb)	L-iskandju

(cc)	Il-metall tas-siliċju

(dd)	L-istronzju

(ee)	It-tantalu

(ff)	Il-metall tat-titanju

(gg)	It-tungstenu

(hh)	Il-vanadju

(ii)

Iż-żingu

Raġuni għall-emendi 4 u 5

Ċerti materjali normalment jistgħu jiġu estratti biss flimkien ma’ metall komuni ieħor – bħall-materjal tal-art rari b’mineral tal-ħadid – u ma jistgħux jiġu estratti separatament. Barra minn hekk, ċerti materjali huma meħtieġa fl-ekosistema tal-produzzjoni, ir-raffinar u r-riċiklaġġ tal-materjali, eż., il-manjeżit għall-funderiji – mingħajr dan il-materjal, mhuwiex possibbli li jiġu riċiklati metalli/materjali bl-użu ta’ temperaturi għoljin. Għandna nevitaw limitazzjonijiet f’dan il-qasam (kemm għal materja prima kritika kif ukoll strateġika) u nevitaw li nippreskrivu użi speċifiċi għal materja prima speċifika fil-katina tal-valur. Inkella l-aħħar stadju ta’ raffinar biss ikun eliġibbli, iżda mhux l-estrazzjoni.

It-tranżizzjoni lejn ekonomija b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju u ċirkolari tagħmel il-materja prima sekondarja dejjem aktar importanti peress li tgħin biex titnaqqas id-dipendenza mill-materja prima verġni, tappoġġja l-effiċjenza fir-riżorsi, it-tnaqqis tal-iskart, u s-sostenibbiltà. Barra minn hekk, xi wħud minn dawn il-materjali huma essenzjali għad-dekarbonizzazzjoni tal-industrija, għat-tranżizzjoni ekoloġika u għall-ksib ta’ għanijiet żero netti.

Emenda 6

Artikolu 2, punt 15 (punt ġdid)

Test propost mill-Kummissjoni

Emenda tal-KESE

(15)

Proġett Strateġiku tal-Materja Prima ifisser kwalunkwe faċilità ppjanata jew estensjoni sinifikanti ppjanata jew adattament għal skop ġdid ta’ faċilità eżistenti attiva fl-estrazzjoni, l-ipproċessar jew ir-riċiklaġġ tal-materja prima elenkata fl-Anness II, inkluż fejn din il-materja prima sseħħ bħala prodotti sekondarji tal-estrazzjoni u l-ipproċessar ta’ materja prima portatur li mhijiex elenkata fl-Anness I jew II.

Raġuni

Il-materja prima strateġika spiss teżisti bħala prodotti sekondarji ta’ metall (kouni) jew minerali portaturi. Huwa meħtieġ li tiġi pprovduta aktar kjarifika dwar l-inklużjoni ta’ proġetti estrattivi għal tali metalli u minerali komuni u portaturi taħt l-ambitu tal-proġetti strateġiċi tas-CRMA.

Emenda 7

Artikolu 3 (Artikolu ġdid)

Test propost mill-Kummissjoni

Emenda

Artikolu 3a

1. Il-materja prima sekondarja għandha tiġi kkunsidrata fil-listi ta’ materja prima strateġika (Anness I) u kritika (Anness II).

2. Il-Kummissjoni għandha tirrevedi mill-inqas kull sentejn, u, jekk ikun meħtieġ, taġġorna l-lista ta’ materja prima sekondarja strateġika u kritika, parti mill-Anness I u l-Anness II, filwaqt li tqis ir-rwol strateġiku tagħhom fid-dekarbonizzazzjoni u t-tranżizzjoni ekoloġika, it-tkabbir għoli previst fid-domanda jew skarsezza fil-livell globali, diffikultà biex jiżdied il-ġbir/l-irkupru fl-UE; potenzjal għoli għall-irkupru ta’ materja prima kritika fl-UE.

Raġuni

Il-materja prima sekondarja għandha rwol importanti fid-dekarbonizzazzjoni tal-industriji Ewropej, speċjalment dawk li jipproduċu teknoloġiji strateġiċi għat-tranżizzjonijiet ekoloġiċi u diġitali. Ir-rikonoxximent tal-valur strateġiku tagħhom jappoġġja l-akkwist responsabbli u jnaqqas l-estrazzjoni tal-materjal verġni. Għandha tiġi stabbilita sottolista ta’ materja prima sekondarja strateġika fi ħdan il-lista strateġika tal-materja prima, filwaqt li jitqiesu, fost l-oħrajn, dawn il-kriterji: ir-rwol strateġiku fid-dekarbonizzazzjoni u t-tranżizzjoni ekoloġika; tkabbir previst fid-domanda globali; diffikultà fil-ġbir, l-irkupru jew ir-riċiklaġġ fl-UE; potenzjal għoli għall-irkupru tal-materja prima kritika. Il-valutazzjoni għandha tqis l-aħħar data disponibbli kif ukoll l-evoluzzjoni mbassra tad-domanda u l-provvista fuq perjodu ta’ referenza xieraq, biex jiġu indirizzati l-iskarsezza futura jew l-interruzzjonijiet fil-provvista.

Emenda 8

Artikolu 5(1), punt (c)

Test propost mill-Kummissjoni

Emenda tal-KESE

(c)

il-proġett jitwettaq b’mod sostenibbli, b’mod partikolari fejn jidħlu l-monitoraġġ, il-prevenzjoni u l-minimizzazzjoni tal-impatti ambjentali, l-użu ta’ prattiki soċjalment responsabbli inkluż ir-rispett tad-drittijiet tal-bniedem u tax-xogħol, il-potenzjal ta’ impjiegi ta’ kwalità u l-involviment sinifikanti mal-komunitajiet lokali u mas-sħab soċjali rilevanti, u l-użu ta’ prattiki kummerċjali trasparenti b’politiki tal-konformità adegwati biex jiġu evitati u minimizzati r-riskji tal-impatti negattivi fuq il-funzjonament xieraq tal-amministrazzjoni pubblika, inkluż il-korruzzjoni u t-tixħim;

(c)

il-proġett jitwettaq b’mod sostenibbli, b’mod partikolari fejn jidħlu l-monitoraġġ, il-prevenzjoni u l-minimizzazzjoni tal-impatti ambjentali , l-iżjed fuq perjodu twil ta’ żmien u fuq skala globali , l-użu ta’ prattiki soċjalment responsabbli inkluż ir-rispett tad-drittijiet tal-bniedem u tax-xogħol, il-potenzjal ta’ impjiegi ta’ kwalità u l-involviment sinifikanti mal-komunitajiet lokali u mas-sħab soċjali rilevanti, u l-użu ta’ prattiki kummerċjali trasparenti b’politiki tal-konformità adegwati biex jiġu evitati u minimizzati r-riskji tal-impatti negattivi fuq il-funzjonament xieraq tal-amministrazzjoni pubblika, inkluż il-korruzzjoni u t-tixħim;

Raġuni

Is-sejbien ta’ bilanċ tajjeb bejn l-objettivi ta’ sostenibbiltà fit-tul b’objettivi fuq terminu qasir (anke billi jittieħed it-tniġġis relattivament ogħla kkawżat mill-metodi attwali ta’ estrazzjoni tal-materjali f’xi pajjiżi li qed jiżviluppaw u ċ-ċirkostanza li ngħixu fl-istess pjaneta).

Emenda 9

Artikolu 19(1), punt (c) (punt ġdid)

Test propost mill-Kummissjoni

Emenda tal-KESE

(e)

prattiki kummerċjali inġusti. Il-Kummissjoni għandha żżomm u ssaħħaħ il-miżuri ta’ difiża kummerċjali, sabiex tiżgura kundizzjonijiet ekwivalenti ta’ kompetizzjoni. L-UE għandha wkoll tipprijoritizza l-istabbiliment ta’ inċentivi konformi mad-WTO biex tiżgura kundizzjonijiet ekwivalenti ta’ kompetizzjoni globalment. Dawn jistgħu jieħdu l-forma ta’ inċentivi tal-konsumatur għal materja prima Ewropea sostenibbli jew appoġġ għall-manifattura ta’ faċilitajiet aktar avvanzati.

Raġuni

L-industrija Ewropea tal-materja prima tinsab fi żvantaġġ kompetittiv globali u jeħtieġ li tiġi assigurata li l-miżuri għad-difiża tal-kummerċ se jintużaw biex jipproteġu l-industrija minn prattiki kummerċjali inġusti.

Emenda 10

Artikolu 35(1)

Test propost mill-Kummissjoni	Emenda tal-KESE
1. Il-Bord għandu jkun magħmul mill-Istati Membri u mill-Kummissjoni. Għandu jkun ippresedut mill-Kummissjoni.	1. Il-Bord għandu jkun magħmul mill-Istati Membri u l-Kummissjoni u esperti tekniċi indipendenti . Għandu jkun ippresedut mill-Kummissjoni.

Raġuni

Il-Bord tas-CMR previst għandu rwol kruċjali biex jappoġġja l-implimentazzjoni tas-CRMA, inklużi l-proċeduri ta’ awtorizzazzjoni. Għal dan l-għan, sabiex jiġi żgurat li l-kompiti ta’ monitoraġġ tiegħu jkunu effettivi, huwa rakkomandabbli li fil-Bord jiġu inklużi mhux biss rappreżentanti istituzzjonali, iżda wkoll esperti tekniċi indipendenti fil-qasam.

Brussell, it-12 ta’ Lulju 2023.

Oliver RÖPKE

Il-President tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew

(1) Dawn ir-rakkomandazzjonijiet huma ssupplimentati bi proposti ta’ emenda fl-aħħar ta’ dan id-dokument.

(2) Id-Direttiva 2010/75/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta’ Novembru 2010 dwar l-emissjonijiet industrijali (il-prevenzjoni u l-kontroll integrati tat-tniġġis) (riformulazzjoni) (ĠU L 334, 17.12.2010, p. 17).

(3) Ir-Regolament (UE) 2023/1542 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-12 ta’ Lulju 2023 dwar il-batteriji u l-iskart ta’ batteriji, li jemenda d-Direttiva 2008/98/KE u r-Regolament (UE) 2019/1020 u li jħassar id-Direttiva 2006/66/KE (ĠU L 191, 28.7.2023, p. 1).

(4) Id-Direttiva 2009/125/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal- 21 ta’ Ottubru 2009 li tistabbilixxi qafas għall-iffissar ta’ rekwiżiti għall-ekodisinn għal prodotti relatati mal-enerġija (riformulazzjoni) (ĠU L 285, 31.10.2009, p. 10).

(5) Stima tal-EIT tal-Materja Prima.