OPINJONI TAL-BANK ĊENTRALI EWROPEW

tal-1 ta' Frar 2023

dwar proposta għal regolament li jemenda r-Regolamenti (UE) Nru 260/2012 u (UE) 2021/1230 fir-rigward ta’ trasferimenti ta’ kreditu istantanji f’euro

(CON/2023/4)

(2023/C 106/02)

Introduzzjoni u bażi legali

Fis-16 u fl-24 ta’ Novembru 2022 il-Bank Ċentrali Ewropew (BĊE) irċieva talbiet mingħand il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea u l-Parlament Ewropew rispettivament, għal opinjoni dwar proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jemenda r-Regolament (UE) Nru 260/2012 u r-Regolament (EU) 2021/1230 dwar trasferimenti ta’ kreditu istantanji f’euro (1) (minn issa ‘l quddiem “ir-regolament propost’).

Il-kompetenza tal-BĊE li jagħti opinjoni hija bbażata fuq l-Artikoli 127(4) u 282(5) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea peress li r-regolament propost fih dispożizzjonijiet li jaqgħu taħt l-oqsma ta’ kompetenza tal-BĊE skont l-Artikolu 127(2) TFUE u l-Artikolu 3.1 tal-Istatut tas-Sistema Ewropea ta’ Banek Ċentrali u tal-Bank Ċentrali Ewropew, b’mod partikolari b’rabta mal-kompitu bażiku tas-Sistema Ewropea ta’ Banek Ċentrali li tippromwovi t-tħaddim bla xkiel tas-sistemi ta’ pagament. Skont l-ewwel sentenza tal-Artikolu 17.5 tar-Regoli ta’ Proċedura tal-Bank Ċentrali Ewropew, il-Kunsill Governattiv adotta din l-opinjoni.

1.   Osservazzjonijiet Ġenerali

1.1

Il-BĊE jilqa’ b’sodisfazzjon kbir l-inizjattiva tal-Kummissjoni Ewropea biex tippromwovi l-forniment u l-użu ta’ pagamenti istantanji (PI), definiti bħala trasferimenti ta’ kreditu li jittrasferixxu fondi fil-kont ta’ pagament tal-benefiċjarju fi żmien għaxar sekondi wara ż-żmien tal-irċevuta tal-ordni ta’ pagament mill-pagatur, f’euro fl-UE. Din l-inizjattiva torbot tajjeb mal-istrateġija tal-pagamenti bl-imnut tal-Eurosistema, (2) li l-elementi ewlenin tagħha huma: (a) l-iżvilupp ta’ soluzzjoni pan-Ewropea għall-pagamenti bl-imnut fil-punt tal-interazzjoni; (b) l-użu sħiħ tal-PI; (c) it-titjib tal-pagamenti transfruntiera lil hinn mill-UE; u (d) l-appoġġ għall-innovazzjoni, id-diġitalizzazzjoni u ekosistema Ewropea tal-pagamenti.

1.2

Sabiex jiġi promoss it-tħaddim bla xkiel tas-sistemi ta’ pagament, huwa essenzjali li jiġu indirizzati kwistjonijiet ta’ frammentazzjoni fiż-Żona Unika ta’ Pagamenti bl-Euro (SEPA). Bħalissa, il-forniment ta’ PI mhuwiex disponibbli fil-ġurisdizzjonijiet kollha tas-SEPA fuq l-istess livell. F’dan il-kuntest, miżuri li jarmonizzaw aktar il-forniment tal-PI fil-ġurisdizzjonijiet tas-SEPA jżidu l-għażla tal-konsumatur u jrawmu l-innovazzjoni, is-sikurezza u l-awtonomija strateġika miftuħa fil-pagamenti Ewropej. Bl-istess mod, għandhom jiġu appoġġati wkoll miżuri li jistgħu jippromwovu l-effiċjenza fis-SEPA kollha, sal-punt li tiġi żgurata l-konformità mal-leġiżlazzjoni applikabbli dwar il-protezzjoni tad-data. Il-possibbiltà li jiġu stabbiliti soluzzjonijiet pan-Ewropej standardizzati, u/jew possibbilment ċentralizzati għal kontrolli tad-diskrepanzi, li għandhom isiru disponibbli mill-fornituri ta’ servizzi ta’ pagament (PSPs) qabel l-awtorizzazzjoni tal-PI jew qabel ma l-fondi jiġu kkreditati fil-kont tal-benefiċjarju, għandha tiġi esplorata b’mod utli, pereżempju billi l-Eurosistema tuża l-pożizzjoni ċentrali tagħha fix-xenarju ta’ pagament istantanju, biex b’hekk tkun tista’ tilħaq lill-kontropartijiet rilevanti kollha.

1.3

Il-forniment u l-użu tal-PI kibru fl-Unjoni mit-tnedija tal-iskema tat-Trasferiment ta’ Kreditu Instantanju tas-SEPA (SCT Inst) fl-2017, iżda għadhom ma sarux in-normalità l-ġdida, kif seta’ kien mistenni. Il-BĊE jkompli jħeġġeġ lill-parteċipanti fis-suq biex jimplimentaw il-PI fuq bażi panEwropea u biex jappoġġaw l-adozzjoni tal-utent finali malajr kemm jista’ jkun. F’Novembru 2018, il-BĊE nieda s-servizz ta’ ħlas istantanju tat-TARGET (TIPS), li jagħmilha aktar faċli għall-PSPs biex joffru PI u jippermettilhom li jsaldaw l-PI immedjatament, b’mod sikur u fi kwalunkwe ħin. Mill-2022, il-PSPs kollha li jaderixxu mal-iskema SCT Inst u huma aċċessibbli fit-TARGET2 iridu jkunu aċċessibbli wkoll permezz tat-TIPS, u b’hekk jikkontribwixxu għall-aċċessibbiltà panEwropea (jew l-interoperabbiltà) tal-PSPs li joffru l-PI fil-livell tekniku tal-infrastruttura tas-suq.

1.4

Il-BĊE jinnota l-esklużjoni tal-istituzzjonijiet tal-flus elettroniċi (EMIs) u tal-istituzzjonijiet tal-ħlas (IĦ), li altrimenti jkunu meħtieġa joffru lill-utenti kollha tagħhom tas-servizzi tal-ħlas (PSUs) servizz tal-ħlas biex jibagħtu u jirċievu l-PI, peress li ma jistgħux jipparteċipaw fis-sistemi tas-saldu indikati skont id-Direttiva 98/26/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3) (minn hawn” il quddiem id-“Direttiva dwar il-Finalità tas-Saldu”) (4). Il-BĊE jifhem li jekk il-kamp ta’ applikazzjoni tad-Direttiva dwar il-Finalità tas-Saldu jiġi estiż sabiex jinkludi l-EMIs u l-IĦ, dawn il-PSPs għandhom imbagħad jikkonformaw ukoll mar-rekwiżit li joffru lill-PSUs kollha tagħhom servizz ta’ pagament biex jibagħtu u jirċievu l-PI, peress li jipparteċipaw direttament fis-sistemi ta’ saldu indikati skont dik id-Direttiva. Il-BĊE jappoġġja r-rekwiżit li l-PSPs affettwati joffru PI bl-istess kost bħal dawk li mhumiex PI. Il-BĊE jilqa’ wkoll l-introduzzjoni ta’ proċess simplifikat ta’ skrinjar tas-sanzjonijiet biex jingħeleb il-mudell attwali bbażat fuq it-tranżazzjonijiet, mingħajr ma titnaqqas l-effettività tal-iskrinjar tas-sanzjonijiet. Barra minn hekk, il-BĊE jappoġġa l-introduzzjoni proposta ta’ servizz għall-identifikazzjoni ta’ diskrepanzi bejn in-numru tal-kont bankarju internazzjonali tal-benefiċjarju (IBAN) u l-isem. Servizz bħal dan għandu l-potenzjal li jnaqqas l-iżbalji u l-frodi fil-PI. Madankollu, tariffa assoċjata għal dan is-servizz tista’ tkun dissważiva u flimkien mal-forniment ta’ esklużjoni fakultattiva tista’ tirriżulta f’użu baxx ta’ din il-protezzjoni addizzjonali għal min iħallas, filwaqt li xorta waħda tobbliga kost ta’ investiment għall-PSPs biex jiżviluppaw is-servizz. Ir-rekwiżiti dwar kif għandu jiġi implimentat is-servizz ta’ verifika tad-diskrepanzi mhumiex preskrittivi wisq, u dan jippermetti l-flessibbiltà meħtieġa biex is-suq jiżviluppa soluzzjonijiet. Madankollu, approċċ armonizzat jipprevjeni li jinqalgħu kwistjonijiet potenzjali ta’ frammentazzjoni. Huwa importanti wkoll li jingħata biżżejjed żmien għas-suq biex jiżviluppa u jimplimenta miżuri xierqa li ma jdgħajfux il-ħeffa tal-PI peress li dan jista’ jisfida l-użu tagħhom fil-punt tal-bejgħ.

2.   Osservazzjonijiet speċifiċi

2.1   Termini ddefiniti

Ċerti termini definiti fir-regolament propost jistgħu (a) jeħtieġu allinjament ma’ dawk użati fid-Direttiva (UE) 2015/2366 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5) (minn hawn 'il quddiem id-“Direttiva dwar is-Servizzi ta' Ħlas” (PSD2)) u (b) jitolbu għal emendi għad-Direttiva 2014/92/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6) (minn hawn 'il quddiem id-'Direttiva dwar il-Kont ta' Ħlas' (PAD)) u d-Direttiva (UE) 2019/882 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7) (minn hawn 'il quddiem “l-Att Ewropew dwar l-Aċċessibilità”) (EAA)). B’mod speċifiku, id-definizzjoni ta’ “identifikatur tal-kont ta’ pagament”, kif introdotta fir-regolament propost, tkun l-istess bħal “identifikatur uniku” definit fil-PSD2 (8). Il-BĊE jissuġġerixxi li, fid-dawl ta’ dan, il-leġiżlatur tal-Unjoni jikkunsidra li juża l-istess terminoloġija fir-regolament propost. Barra minn hekk, “trasferiment ta’ kreditu” huwa terminu diġà definit fil-PAD (9). Il-BĊE jipproponi li, għal raġunijiet ta’ konsistenza, dik id-definizzjoni tkun allinjata mad-definizzjoni ta’ “trasferiment ta’ kreditu istantanju” introdotta mir-regolament propost. F’dan ir-rigward, il-PAD (10) jenfasizza l-ħtieġa li jiġi żgurat l-allinjament tad-definizzjonijiet li jinsabu fih ma’ dawk li jinsabu fil-PSD2 u r-Regolament (UE) Nru 260/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (11). Barra minn hekk, l-EAA fiha definizzjoni ta’ “terminal ta’ pagament” b’tifsira simili għal dik ta’ “interfaċċa tal-PSU” kif introdotta mir-regolament propost. Il-BĊE jissuġġerixxi li l-leġiżlatur tal-Unjoni jikkunsidra li jemenda l-EAA biex jallinja d-definizzjoni ta’ “terminal ta’ pagament” ma’ dik ta’ “interfaċċa tal-PSU”. Fl-aħħar nett, biex tiġi żgurata l-koerenza sistematika, huwa importanti li jiġu kkunsidrati t-termini definiti introdotti mir-regolament propost fil-kuntest tal-emendi li ġejjin għall-PSD2.

2.2   Diskrepanzi bejn l-isem u l-identifikatur tal-kont ta’ pagament ta’ benefiċjarju

Skont il-memorandum ta’ spjegazzjoni li jakkumpanja r-regolament propost, il-PSPs jistgħu jitolbu ħlas addizzjonali għas-servizz ta’ identifikazzjoni ta’ diskrepanzi bejn l-isem u l-identifikatur tal-kont tal-ħlas ta’ benefiċjarju (12). Ħlas addizzjonali għall-identifikazzjoni ta’ diskrepanzi jista’, minn naħa waħda, ikollu effett dissważiv fuq il-PSUs, li jista’ ma jwassalx għall-forniment u l-użu tal-PI. Min-naħa l-oħra, fil-kuntest tal-PI, dan is-servizz ta’ verifika tad-diskrepanzi huwa kruċjali. Għal din ir-raġuni, ir-regolament propost għandu jiġi emendat biex jiġi evitat li l-PSUs jew ma jużawx PI jew jagħżlu li ma jużawx is-servizz ta’ verifika tad-diskrepanza minħabba t-tariffi assoċjati miegħu. Irrispettivament mill-użu tas-servizz mill-PSUs, ir-regolament propost jobbliga lill-PSPs joffru s-servizz, u dan jeħtieġ spejjeż ta’ investiment. F’xi Stati Membri (eż. in-Netherlands), diġà hemm fis-seħħ verifika tal-IBAN obbligatorja mal-isem tal-benefiċjarju, ipprovduta mill-PSPs kollha fir-rigward tal-IBANs għall-kontijiet domestiċi mingħajr ebda ħlas addizzjonali. Approċċ armonizzat għal tali kontrolli tal-IBAN fis-SEPA kollha jista’ jkun ta’ benefiċċju u aktar kosteffiċjenti, u potenzjalment iwassal għal, pereżempju, l-introduzzjoni ta’ skema komuni u/jew il-forniment tas-servizz b’mod ċentralizzat.

2.3   Skrinjar tal-PI għal sanzjonijiet tal-Unjoni

Il-PSPs affettwati jridu jwettqu kontrolli ta’ skrinjar fir-rigward tas-sanzjonijiet tal-Unjoni immedjatament wara d-dħul fis-seħħ ta’ kwalunkwe miżura restrittiva adottata f’konformità mal-Artikolu 215 TFUE (13). F’dan ir-rigward, il-BĊE jixtieq jagħmel tliet punti.

L-ewwel nett, ir-regolament propost ma jeżentax lill-PSP rilevanti milli jikkonforma mas-sanzjonijiet nazzjonali rilevanti applikati kontra persuna, korp jew entità rilevanti.

It-tieni nett, il-miżuri restrittivi adottati skont l-Artikolu 215 TFUE jistgħu jidħlu fis-seħħ fil-jum tal-pubblikazzjoni tagħhom f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea jew fil-jum wara l-pubblikazzjoni tagħhom. Sabiex jiġi żgurat li dawn il-miżuri restrittivi jiġu applikati fil-pront mill-PSPs affettwati, il-BĊE jissuġġerixxi li l-PSPs affettwati huma obbligati jwettqu tali verifiki immedjatament wara l-pubblikazzjoni tal-miżuri restrittivi fil-Ġurnal Uffiċjali (minflok immedjatament wara d-dħul fis-seħħ), li jiffaċilitaw il-konformità fil-każijiet kollha fejn id-data tad-dħul fis-seħħ tkun aktar tard minn dik tal-pubblikazzjoni.

It-tielet nett, u biex tiġi żgurata ċ-ċertezza legali, il-BĊE huwa konxju tar-rwol potenzjalment ta’ benefiċċju li l-identifikaturi ta’ entità legali (LEIs) jista’ jkollhom fil-kuntest tal-kontrolli tal-iskrinjar fir-rigward tas-sanzjonijiet tal-Unjoni u/jew bħala standard ta’ identifikazzjoni globali għall-kontropartijiet fir-rigward tas-servizz ta’ verifika tad-diskrepanzi. L-aħħar gwida tal-EPC relatata mal-migrazzjoni ppjanata tal-kotba tar-regoli tal-iskema ta’ pagament tal-EPC għall-verżjoni tal-2019 tal-istandard tal-messaġġi ISO 20022 sa Novembru 2023, tipprevedi LEIs bħala identifikaturi alternattivi għal parti “mhux privata” (14). Dan jindirizza l-ostakli tekniċi fil-livell tal-iskema ta’ pagament tal-EPC. Filwaqt li d-dipendenza fuq l-LEIs tiddependi fuq l-implimentazzjoni usa’ tagħhom, l-inklużjoni ta’ referenza għall-użu potenzjali tal-LEIs fid-dispożizzjoni proposta dwar l-iskrinjar tas-sanzjonijiet turi li l-Unjoni Ewropea tappoġġa l-użu u l-promozzjoni ta’ dan l-istandard globali.

2.4   Proċeduri ta’ ksur

Biex jiġi evitat xenarju fejn il-perijodu ta’ waqfien ippjanat tal-iskema SCT Inst jirriżulta b’mod involontarju fi ksur tal-liġi tal-Unjoni min-naħa tal-PSPs, il-BĊE jissuġġerixxi li tiġi inkluża twissija fir-regolament propost. Għaldaqstant, il-BĊE jipproponi li l-PSPs jiġu eżentati minn proċeduri ta’ ksur fix-xenarju eċċezzjonali ħafna li l-iskema SCT Inst ma tkunx disponibbli għal perjodu qasir ta’ żmien, kif approvat mill-korp ta’ governanza rispettiv tiegħu, u b’hekk jiġi evitat l-ipproċessar tal-PI.

Fejn il-BĊE jirrakkomanda li r-regolament propost jiġi emendat, il-proposti ta’ abbozzar speċifiċi huma stabbiliti f’dokument ta’ ħidma tekniku separat flimkien ma’ test ta’ spjegazzjoni f’dan is-sens. Id-dokument ta’ ħidma tekniku huwa disponibbli bl-Ingliż fuq EUR-Lex.

---

(1)  COM(2022) 546 final.

(2)  Ara l-istrateġija tal-pagamenti bl-imnut tal-Eurosistema, disponibbli fuq is-sit web tal-BĊE fuq www.ecb.europa.eu.

(3)  Direttiva 98/26/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-19 ta’ Mejju 1998 dwar il-finalità ta’ settlement fis-sistemi ta’ settlement ta’ pagamenti u titoli (ĠU L 166, 11.6.1998, p. 45).

(4)  Artikolu 1 punt (2) tar-regolament propost.

(5)  Direttiva (UE) 2015/2366 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta’ Novembru 2015 dwar is-servizzi ta’ pagament fis-suq intern, li temenda d-Direttivi 2002/65/KE, 2009/110/KE u 2013/36/UE u r-Regolament (UE) Nru 1093/2010, u li tħassar id-Direttiva 2007/64/KE (ĠU L 337, 23.12.2015, p. 35).

(6)  Direttiva 2014/92/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat- 23 ta’ Lulju 2014 dwar il-komparabbiltà tat-tariffi relatati mal-kontijiet tal-ħlas, il-bdil tal-kontijiet tal-ħlas u l-aċċess għal kontijiet tal-ħlas b’karatteristiċi bażiċi (ĠU L 257, 28.8.2014, p. 214).

(7)  Direttiva (UE) 2019/882 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ April 2019 dwar ir-rekwiżiti ta’ aċċessibbiltà għall-prodotti u għas-servizzi (ĠU L 151, 7.6.2019, p.70).

(8)  Ara l-Artikolu 4, punt (33) tal-PSD2.

(9)  Ara l-Artikolu 2, punt (20) tal-PAD.

(10)  Ara l-premessa 14 tal-PAD.

(11)  Regolament (UE) Nru 260/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-14 ta' Marzu 2012 li jistabbilixxi rekwiżiti tekniċi u tan-negozju għat-trasferimenti ta' kreditu u debiti diretti bl-euro u li jemenda r-Regolament (KE) Nru 924/2009 (ĠU L 94, 30.3.2012, p. 22).

(12)  Ara l-paġna 10 tal-Memorandum ta’ Spjegazzjoni li jakkumpanja r-regolament propost.

(13)  Ara l-Artikolu 1 punt (2) tar-regolament propost.

(14)  Ara l-gwida disponibbli fuq is-sit web tal-EPC fuq www.europeanpaymentscouncil.eu.