ANNESS

1.   Ħarsa ġenerali lejn l-assi Russi u Belarussi fl-UE (1)

1.1.   Investimenti Russi fl-UE

Fid-dawl tal-għadd ta’ tranżazzjonijiet imwettqa bejn l-2015 u l-2021, ir-Russja kienet il-11-il investitur barrani fl-UE li jammonta għal 0,9 % tal-għadd ta’ investimenti u 0,7 % tal-valur tal-investimenti mill-ġurisdizzjonijiet kollha mhux tal-UE. Dan jirrappreżenta 643 negozju b’valur totali ta’ EUR 15 biljun (il-valur hu nieqes għal 34 % tat-tranżazzjonijiet) inklużi fużjonijiet u akkwiżizzjonijiet, investimenti ta’ minoranza, portafoll u investimenti greenfield. Filwaqt li f’dawn l-aħħar snin l-influss ta’ investiment Russu jidher relattivament limitat, abbażi tad-data tal-2020, l-individwi jew l-entitajiet Russi jikkontrollaw madwar 17 000 kumpanija tal-UE (2), u għandhom ishma potenzjalment ta’ kontroll (3) f’7 000 kumpanija oħra u ishma minoritarji f’4 000 kumpanija oħra (4). F’ħafna każijiet il-kumpaniji għandhom diversi azzjonisti Russi, kull wieħed minnhom b’sehem perċentwali ta’ inqas minn 50 %, iżda kollha kemm huma jammontaw għal aktar minn 50 % tal-kapital tan-negozju tal-UE. F’57,7 % tal-kumpaniji tal-UE taħt il-kontroll jew l-influwenza Russa, l-assi huma miżmuma minn persuna fiżika, 9,7 % minn kumpanija u 1,1 % minn awtorità/stat pubbliku.

Tabella 1.

Numru ta’ kumpaniji tal-EU-27 b’influwenza jew kontroll Russu, dettall skont it-tip ta’ entità ta’ kontroll

Tip ta’ entità ta’ kontroll (Sid Aħħari Globali) (Global Ultimate Owner, GUO)	Għadd ta’ kumpaniji	Sehem
Individwu jew familja wieħed/waħda jew aktar magħrufa	17 510	57,7  %
Mhux disponibbli	9 204	30,4  %
Kumpaniji korporattivi	2 931	9,7  %
Awtoritajiet pubbliċi, Stati, Gvernijiet	343	1,1  %
Kumpanija finanzjarja	149	0,5  %
Fond Mutwu u tal-Pensjoni/Mandatarju/Trust/Trustee	83	0,3  %
Bank	81	0,3  %
Fondazzjoni/Istitut tar-Riċerka	18	0,1  %
Kumpanija tal-assigurazzjoni	1	0,0  %
Ditti ta’ ekwità privata	1	0,0  %
Sors: Analiżi tal-JRC, ibbażata fuq id-data tal-Bureau van Dijk. Ċifri bbażati fuq id-data tal-karti tal-bilanċ tal-2020. Data estratta f’Marzu 2022. Fil-każ ta’ influwenza Russa (mhux kontroll), il-kumpanija tal-UE tista’ tiġi kkontrollata minn entità minn kwalunkwe pajjiż ieħor. Il-każijiet neqsin (mhux disponibbli) jirreferu għall-kumpaniji tal-UE b’influwenza Russa li ma jirrapportaw l-ebda azzjonist maġġoritarju.

L-assi miżmuma mill-gvern Russu jinsabu f’“kumpaniji korporattivi” (5) għal 79,9 % tal-każijiet, u f’banek jew istituzzjonijiet finanzjarji oħra għall-bqija (Tabella 2).

Tabella 2.

Numru ta’ kumpaniji tal-EU-27 b’kontroll jew influwenza tal-gvern Russu, dettall skont it-tip ta’ kumpanija kkontrollata tal-UE

Tip ta’ entità tal-kumpanija tal-UE	Għadd ta’ kumpaniji	Sehem fit-total (%)
Kumpaniji korporattivi	262	79,9
Kumpanija finanzjarja	37	11,3
Bank	17	5,2
Fond ta’ Pensjoni u Mutwu	11	3,4
Ditti ta’ ekwità privata	1	0,3
Sors: Analiżi tal-JRC, ibbażata fuq id-data tal-Bureau van Dijk. Ċifri bbażati fuq id-data tal-karti tal-bilanċ tal-2020. Data estratta f’Marzu 2022.

Is-setturi bl-akbar preżenza ta’ kontroll Russu huma l-Bejgħ bl-Ingrossa, il-Proprjetà Immobbli, l-Attivitajiet Xjentifiċi u Tekniċi Professjonali u l-Finanzi u l-Assigurazzjoni. Is-setturi bl-akbar preżenza ta’ influwenza Russa huma komparabbli ħafna: Bejgħ bl-Ingrossa, Proprjetà Immobbli, Attivitajiet Xjentifiċi u Tekniċi Professjonali u Manifattura (Tabella 3).

Tabella 3.

L-għadd ta’ kumpaniji tal-EU-27 b’influwenza jew kontroll Russu. Dettall skont is-settur fil-mira, 2020.

EU27
	Kontroll	Influwenza		Totali
Settur	Għadd ta’ kumpaniji	Għadd ta’ kumpaniji	Sehem (*1) %	Għadd ta’ kumpaniji
Agrikultura, foresterija u sajd	137	137	62	274
Estrazzjoni u tħaffir fil-barrieri	19	15	28	34
Manifattura	904	883	56	1 787
Elettriku, gass, fwar u arja kkundizzjonata	61	45	40	106
Provvista tal-ilma; drenaġġ, immaniġġjar tal-iskart	32	24	56	56
Kostruzzjoni	744	621	50	1 365
Kummerċ bl-ingrossa u bl-imnut;	4 530	3 607	63	8 137
Trasport u ħażna	666	417	51	1 083
Akkomodazzjoni u servizzi tal-ikel	612	675	52	1 287
Informazzjoni u komunikazzjoni	763	668	55	1 431
Attivitajiet finanzjarji u tal-assigurazzjoni	1 199	625	46	1 824
Attivitajiet marbuta mal-proprjetà immobbli	2 714	2 470	70	5 184
Professjonali, xjentifiċi u tekniċi	1 721	1 272	60	2 993
Servizzi amministrattivi u ta’ sostenn	886	746	55	1 632
Amministrazzjoni pubblika u difiża	1	6	35	7
Edukazzjoni	103	76	56	179
Attivitajiet tas-saħħa tal-bniedem u ta’ ħidma soċjali	70	56	46	126
Arti, divertiment u rikreazzjoni	160	170	50	330
Attivitajiet ta’ servizzi oħra	254	245	52	499
Sors: Analiżi tal-JRC, ibbażata fuq id-data tal-Bureau van Dijk. Ċifri bbażati fuq id-data tal-karti tal-bilanċ tal-2020. Data estratta f’Marzu 2022. F’każ li kumpanija jkollha diversi azzjonisti Russi li għandhom ishma minoritarji, tiġi kkalkulata s-somma tal-ishma għall-azzjonisti Russi kollha għal dik il-kumpanija.

1.2.   Investimenti Belarussi fl-UE

Abbażi tad-data tal-2020, l-individwi u l-entitajiet Belarussi jikkontrollaw madwar 1550 kumpanija tal-UE, u għandhom ishma potenzjalment ta’ kontroll (6) f’600 kumpanija oħra u ishma minoritarji f’400 kumpanija (7). B’mod simili għall-investimenti Russi, xi kumpaniji għandhom diversi azzjonisti minoritarji Belarussi li flimkien għandhom aktar minn 50 % tal-kapital tan-negozju tal-UE. F’63,2 % tal-kumpaniji tal-UE taħt il-kontroll jew l-influwenza tal-Belarussja, l-assi huma miżmuma minn persuna fiżika, 5,1 % minn kumpanija u 0,4 % minn awtorità/stat pubbliku (Tabella 4).

Tabella 4.

Numru ta’ kumpaniji tal-EU-27 b’influwenza jew kontroll Belarussu, dettall skont it-tip ta’ entità ta’ kontroll

Tip ta’ entità ta’ kontroll (GUO)	Għadd ta’ kumpaniji	Sehem
Individwu jew familja wieħed/waħda jew aktar magħrufa	1 687	63,18  %
Kumpaniji korporattivi	135	5,06  %
Awtoritajiet pubbliċi, Stati, Gvernijiet	11	0,41  %
Bank	1	0,04  %
Fond Mutwu u tal-Pensjoni/Mandatarju/Trust/Trustee	1	0,04  %
Kumpanija finanzjarja	1	0,04  %
Fondazzjoni/Istitut tar-Riċerka	1	0,04  %
Mhux disponibbli	833	31,20  %
Sors: Analiżi tal-JRC, ibbażata fuq id-data tal-Bureau van Dijk. Ċifri bbażati fuq id-data tal-karti tal-bilanċ tal-2020. Data estratta f’Marzu 2022. Fil-każ ta’ influwenza Belarussa (mhux kontroll), il-kumpanija tal-UE tista’ tiġi kkontrollata minn entità minn kwalunkwe pajjiż ieħor. Il-każijiet neqsin jirreferu għal kumpaniji tal-UE b’influwenza Belarussa li ma jirrapportaw l-ebda azzjonist maġġoritarju.

L-assi miżmuma mill-gvern tal-Belarussja huma prinċipalment bl-Ingrossa kif spjegat hawn taħt fit-Tabella 5.

Tabella 5.

Għadd ta’ kumpaniji tal-EU-27 ikkontrollati mill-Istat jew minn awtorità pubblika mill-Belarussja, dettall skont is-settur tal-kumpanija kkontrollata

Settur ta’ attività tal-kumpanija tal-UE	Għadd ta’ kumpaniji	Assi totali (miljun euro)
Negozju bl-ingrossa ta’ parts u aċċessorji ta’ vetturi bil-mutur	1	1,49
Bejgħ bl-ingrossa fuq bażi ta’ ħlas jew kuntratt	1	N.A.
Aġenti involuti fil-bejgħ ta’ fjuwil, minerali, metalli u kimiċi industrijali	1	2,80
Bejgħ bl-ingrossa ta’ makkinarju, tagħmir u provvisti agrikoli	2	38,98
Bejgħ bl-ingrossa ta’ fjuwil soldu, likwidu u fi stat ta’ gass u prodotti relatati	2	26,14
Bejgħ bl-ingrossa ta’ prodotti kimiċi	1	4,23
Trasport bl-ajru	1	N.A.
Trasport ta’ passiġġieri bl-ajru	1	0,22
Sors: Analiżi tal-JRC, ibbażata fuq id-data tal-Bureau van Dijk. Ċifri bbażati fuq id-data tal-karti tal-bilanċ tal-2020. Data estratta f’Marzu 2022.

Is-setturi bl-akbar preżenza ta’ kontroll Belarussu huma l-Bejgħ bl-Ingrossa, l-Attivitajiet Xjentifiċi u Tekniċi Professjonali, it-Trasport u l-ħażna, u l-Proprjetà Immobbli. Is-setturi bl-akbar preżenza ta’ influwenza Belarussa huma simili ħafna: Bejgħ bl-Ingrossa, Proprjetà Immobbli, Attivitajiet Xjentifiċi u Tekniċi Professjonali, u Manifattura (Tabella 6).

Tabella 6.

L-għadd ta’ kumpaniji tal-EU-27 b’influwenza jew kontroll Belarussu. Dettall skont is-settur fil-mira, 2020.

	Kontroll	Influwenza		Totali
settur	Għadd ta’ kumpaniji	Għadd ta’ kumpaniji	Sehem (*2) %	Għadd ta’ kumpaniji
Agrikultura, foresterija u sajd	7	10	48	17
Estrazzjoni u tħaffir fil-barrieri	1	0	N.A.	1
Manifattura	73	100	51	173
Elettriku, gass, fwar u arja kkundizzjonata	1	3	53	4
Provvista tal-ilma; drenaġġ, immaniġġjar tal-iskart	4	4	32	8
Kostruzzjoni	107	76	54	183
Bejgħ bl-ingrossa u bl-imnut	568	377	60	945
Trasport u ħażna	122	91	61	213
Akkomodazzjoni u servizz tal-ikel	45	32	46	77
Informazzjoni u komunikazzjoni	97	74	55	171
Attivitajiet finanzjarji u tal-assigurazzjoni	48	26	51	74
Attivitajiet marbuta mal-proprjetà immobbli	109	108	53	217
Professjonali, xjentifiċi u tekniċi	141	116	47	257
Servizzi amministrattivi u ta’ sostenn	73	41	55	114
Edukazzjoni	7	4	75	11
Attivitajiet tas-saħħa tal-bniedem u ta’ ħidma soċjali	5	7	32	12
Arti, divertiment u rikreazzjoni	17	5	69	22
Attivitajiet ta’ servizzi oħra	22	22	54	44
Sors: Analiżi tal-JRC, ibbażata fuq id-data tal-Bureau van Dijk. Ċifri bbażati fuq id-data tal-karti tal-bilanċ tal-2020. Data estratta f’Marzu 2022. F’każ li kumpanija jkollha diversi azzjonisti Belarussi li jkollhom ishma minoritarji, tiġi kkalkulata s-somma tal-ishma għall-azzjonisti Belarussi kollha għal dik il-kumpanija.

2.   L-effett tal-miżuri restrittivi (sanzjonijiet) għall-investimenti diretti barranin mir-Russja u l-Belarussja u d-diliġenza dovuta tal-kumpaniji tal-UE

Il-miżuri restrittivi tal-UE japplikaw, inter alia, għal kwalunkwe persuna ġewwa jew barra t-territorju tal-Unjoni li tkun ċittadin ta’ Stat Membru, għal kwalunkwe persuna ġuridika, entità jew korp, ġewwa jew barra t-territorju tal-Unjoni, li tkun inkorporata jew kostitwita skont il-liġi ta’ Stat Membru, u għal kwalunkwe persuna ġuridika, entità jew korp fir-rigward ta’ kwalunkwe negozju li jsir kompletament jew parzjalment fl-Unjoni.

Il-miżuri restrittivi tal-UE jistgħu jaffettwaw l-investimenti diretti barranin mir-Russja u l-Belarussja b’diversi modi. Dawn jistgħu jieħdu l-forma ta’ listi individwali, jew ta’ miżuri settorjali.

Ċerti persuni u entitajiet Russi u Belarussi huma fil-mira ta’ restrizzjonijiet finanzjarji individwali, li jinkludu ffriżar tal-assi u projbizzjoni li fondi jew riżorsi ekonomiċi jsiru disponibbli, direttament jew indirettament, għal dawk il-persuni u l-entitajiet elenkati.

Persuni jew entitajiet deżinjati ma jistgħux jużaw il-fondi tagħhom (jiġifieri assi finanzjarji u benefiċċji ta’ kull xorta) u riżorsi ekonomiċi (assi ta’ kull xorta) li huma ffriżati u l-ebda fondi jew riżorsi ekonomiċi m’għandhom ikunu disponibbli għalihom. Dan ifisser li ċ-ċittadini u l-kumpaniji tal-UE ma jridux jagħmlu pagamenti jew jipprovdulhom oġġetti jew assi oħra. Fil-fatt, tranżazzjonijiet ta’ negozju ma’ persuni jew entitajiet deżinjati ma jistgħux jitwettqu legalment sakemm il-leġiżlazzjoni ma tippermettilhomx b’mod eċċezzjonali.

Il-Kummissjoni hija tal-fehma li l-iffriżar tal-assi jestendi għall-assi ta’ kwalunkwe entità mhux deżinjata, li tkun proprjetà ta’ jew ikkontrollata minn persuna jew entità deżinjata, sakemm ma jkunx jista’ jiġi ppruvat li l-assi kkonċernati fil-fatt mhumiex proprjetà tal-persuna jew entità deżinjata jew ikkontrollata minnha. Bl-istess mod, jenħtieġ li l-fondi jew ir-riżorsi ekonomiċi ma jkunux disponibbli għal entità mhux deżinjata li tkun proprjetà ta’ jew ikkontrollata minn persuna jew entità deżinjata, sakemm ma jkunx jista’ jiġi ppruvat li l-fondi jew ir-riżorsi ekonomiċi fil-fatt mhux se jaslu għand il-persuna deżinjata (8). L-imgħax u d-dividendi jitqiesu bħala “fondi” li għandhom jiġu ffriżati.

Barra minn hekk, il-banek inkorporati jew kostitwiti skont il-liġi ta’ Stat Membru jew li jagħmlu negozju fl-UE għandhom jiffriżaw il-pagamenti riċevuti minn kwalunkwe persuna jew entità indikata (soġġetta għal iffriżar tal-assi) li hija elenkata fl-Anness I għar-Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 269/2014. Dan ifisser li t-trasferimenti li joriġinaw minn persuna deżinjata, jew li joriġinaw minn persuna mhux deżinjata iżda li jsiru permezz ta’ bank deżinjat (9), ma jiġux irrifjutati u lanqas il-fondi jiġu rritornati lill-mittent; minflok, dawk il-fondi jibqgħu ffriżati fil-bank tal-UE. Huwa possibbli li jintalab mill-awtorità nazzjonali kompetenti għal sanzjonijiet ir-rilaxx ta’ dawk il-fondi, pereżempju skont id-deroga prevista fir-Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 269/2014 (10) dwar il-ħlas minn persuna jew entità deżinjata dovut taħt kuntratt konkluż qabel id-data tad-deżinjazzjoni.

L-Unjoni adottat ukoll miżuri restrittivi settorjali. Pereżempju, ċerti banek Russi u Belarussi ġew diżakkoppjati minn servizzi ta’ messaġġi finanzjarji speċjalizzati, b’mod partikolari SWIFT, li jxekkel ħafna l-possibbiltà tagħhom li jinvolvu ruħhom f’pagamenti internazzjonali. Il-miżuri restrittivi rażżnu wkoll l-influssi finanzjarji mir-Russja u mill-Belarussja lejn l-UE, billi pprojbixxew l-aċċettazzjoni ta’ depożiti ġodda li jaqbżu ċerti valuri minn ċittadini jew residenti Russi u Belarussi u persuni ġuridiċi, entitajiet jew korpi stabbiliti fir-Russja jew fil-Belarussja, iż-żamma ta’ kontijiet ta’ klijenti Russi u Belarussi mid-Depożitorji Ċentrali tat-Titoli tal-UE, kif ukoll il-bejgħ ta’ titoli ddenominati f’euro lil klijenti Russi jew Belarussi. Barra minn hekk, l-operaturi tal-UE huma pprojbiti milli jipprovdu finanzjament, inkluż kapital ta’ ekwità, lil operaturi mhux tal-UE attivi fis-settur tal-enerġija fir-Russja. Dan jista’ jaffettwa indirettament l-investiment dirett barrani fl-UE skont l-arranġament ta’ finanzjament speċifiku previst.

Barra minn hekk, ir-rilaxx ta’ teknoloġija kkontrollata (inkluż għarfien jew oġġetti intanġibbli) lil persuni barranin huwa tip ta’ Trasferiment ta’ Teknoloġija Intanġibbli magħruf ukoll bħala “esportazzjoni preżunta”. Ir-Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 833/2014 u r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 765/2006 u l-emendi sussegwenti tagħhom jipprojbixxu l-bejgħ tal-provvista, it-trasferiment jew l-esportazzjoni, diretti jew indiretti, ta’ ċerti oġġetti u teknoloġija soġġetti għall-miżuri lil kwalunkwe persuna fiżika jew ġuridika, entità jew korp fir-Russja u fil-Belarussja, jew għall-użu fir-Russja u fil-Belarussja rispettivament. Ir-rekwiżiti għall-kontroll tal-assistenza teknika jestendu wkoll il-kontroll għal ċittadini barranin fl-UE. Għalhekk, il-kumpaniji jenħtieġ li jirrestrinġu l-aċċess tal-persunal Russu u Belarussu għal tali għarfien jew teknoloġija jekk tali għarfien u teknoloġija jintużaw fir-Russja jew fil-Belarussja.

Il-kumpaniji tal-UE huma pprojbiti milli jipparteċipaw, konxjament u intenzjonalment, f’attivitajiet li l-għan jew l-effett tagħhom huwa li jevitaw ir-restrizzjonijiet. Fis-sitwazzjonijiet kollha, il-kumpaniji tal-UE, u b’mod partikolari dawk b’partijiet ikkonċernati ta’ nazzjonalità Russa jew Belarussa jenħtieġ li jwettqu diliġenza dovuta adegwata fuq is-sħab kummerċjali tagħhom u d-destinazzjoni finali ta’ fondi jew riżorsi ekonomiċi. Dawn il-proċeduri jistgħu jinkludu skrinjar, valutazzjoni tar-riskju, diliġenza dovuta bbażata fuq diversi livelli u monitoraġġ kontinwu.

3.   Skrinjar ta’ investimenti diretti barranin mir-Russja u l-Belarussja għal raġunijiet ta’ sigurtà jew ordni pubbliku skont il-qafas stabbilit fir-Regolament (UE) 2019/452

Ir-Regolament (UE) 2019/452 (11) (ir-“Regolament dwar l-Iskrinjar tal-FDI”) ikopri investimenti diretti barranin minn pajjiżi terzi, jiġifieri dawk l-investimenti “li jistabbilixxu jew iżommu rabtiet dejjiema u diretti bejn investituri minn pajjiżi terzi inklużi entitajiet tal-Istat, u impriżi li jwettqu attività ekonomika fi Stat Membru” (12).

Il-każijiet li jinvolvu biss investimenti minn entità waħda jew aktar stabbiliti fl-Unjoni ma jaqgħux fil-kamp ta’ applikazzjoni tar-Regolament. Tali tranżazzjonijiet jistgħu jaqgħu taħt il-kamp ta’ applikazzjoni tal-liġijiet nazzjonali dwar l-iskrinjar tal-Istati Membri, fil-limiti tad-dispożizzjonijiet tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) dwar id-dritt ta’ stabbiliment u l-movimenti tal-kapital. B’mod partikolari, it-Trattat jippermetti lill-Istati Membri jżommu l-miżuri meħtieġa għal raġunijiet ta’ politika pubblika jew sigurtà pubblika jew miżuri bbażati fuq raġunijiet prevalenti fl-interess pubbliku rikonoxxuti fil-każistika tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea. Id-dritt tal-Istati Membri li jadottaw tali miżuri li jirrestrinġu l-moviment liberu tal-kapital huwa spjegat aktar fit-taqsima li jmiss. L-istatus ta’ stabbiliment fl-Unjoni Ewropea, jiġifieri kumpanija tal-Unjoni Ewropea għall-finijiet tat-TFUE, huwa bbażat, skont l-Artikolu 54 TFUE, fuq il-post tal-uffiċċju rreġistrat, l-amministrazzjoni ċentrali jew il-post prinċipali tan-negozju u kif ukoll l-ordni ġuridiku li taħtu hija ffurmata l-kumpannija, u mhux fuq in-nazzjonalità tal-azzjonisti tagħha. L-investimenti minn kumpaniji bħal dawn ma jaqgħux fil-kamp ta’ applikazzjoni tar-Regolament dwar l-Iskrinjar tal-FDI. Ir-Regolament dwar l-Iskrinjar tal-FDI jipprovdi eċċezzjoni waħda għal din ir-regola: l-investimenti minn entitajiet tal-UE jistgħu jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni meta jaqgħu taħt il-klawżola kontra l-evażjoni. L-evażjoni mhijiex definita mir-Regolament bħala tali; madankollu, il-premessa (10) tiegħu tispeċifika li l-miżuri kontra l-evażjoni “jenħtieġ li jkopru investimenti minn ġewwa l-Unjoni permezz ta’ arranġamenti artifiċjali li ma jirriflettux ir-realtà ekonomika u jevadu l-mekkaniżmi ta’ skrinjar u d-deċiżjonijiet ta’ skrinjar, fejn l-investitur fl-aħħar mill-aħħar ikun il-proprjetà ta’, jew ikkontrollat minn, persuna fiżika jew impriża ta’ pajjiż terz”. Għalhekk, huwa importanti li jiġi aċċertat jekk l-investitur huwiex parti minn skema ta’ evażjoni stabbilita bir-riżultat oġġettiv li tiġi evitata l-applikazzjoni tar-Regolament. Pereżempju, xi investituri barranin jiddikjaraw speċifikament li l-investitur dirett huwa kumpanija azzjonarja Ewropea li huma stabbilew għall-finijiet tat-tranżazzjoni proposta. Arranġament bħal dan jista’ jinħoloq għal raġunijiet leġittimi ta’ negozju. Madankollu, anke jekk ma tkunx disponibbli evidenza ta’ intenzjoni soġġettiva li jiġi evitat ir-Regolament, in-nuqqas ta’ attività ekonomika tal-kumpanija ta’ investiment u l-kapaċità oġġettiva tal-arranġamenti biex jiġu evitati r-regoli stabbiliti fir-Regolament huma biżżejjed biex tinħoloq il-preżunzjoni li l-arranġament huwa artifiċjali. L-aktar eżempju komuni ta’ evażjoni fis-sens tal-Premessa (10) huwa l-każ fejn l-investiment barrani fl-Unjoni jiġi dirett permezz ta’ “kumpanija faċċata” jew “fantażma” pura bbażata fl-UE, li la għandha attività ekonomika ġenwina direttament u lanqas indirettament iżda sservi biss l-iskop li tkun il-vettura ġuridika (13) għall-investiment. L-eżistenza ta’ evażjoni trid tiġi stabbilita fuq bażi ta’ każ b’każ, filwaqt li jitqiesu ċ-ċirkostanzi speċifiċi ta’ kull każ u fuq il-bażi ta’ evidenza rilevanti.

Ir-Regolament dwar l-Iskrinjar tal-FDI japplika għas-setturi kollha tal-ekonomija u mhux suġġett għal xi limiti fit-tranżazzjonijiet. Il-ħtieġa li tranżazzjoni tiġi skrinjata hija piss indipendenti mill-valur tat-tranżazzjoni nnifisha. Ir-Regolament jagħti s-setgħa lill-Istati Membri li janalizzaw l-investiment fi ħdan il-kamp ta’ applikazzjoni tiegħu għal raġunijiet ta’ sigurtà jew ordni pubbliku, u biex jieħdu miżuri biex jindirizzaw riskji speċifiċi.

It-termini “sigurtà” u “ordni pubbliku” mhumiex definiti fir-Regolament. Madankollu, l-Artikolu 4 tar-Regolament jispeċifika l-fatturi li għandhom jiġu kkunsidrati meta jiġi ddeterminat jekk huwiex probabbli li FDI jaffettwa s-sigurtà u l-ordni pubbliku. Dawn il-fatturi jinkludu l-effetti potenzjali tal-FDI fuq l-infrastruttura kritika, it-teknoloġiji kritiċi, il-provvista ta’ inputs kritiċi, l-aċċess għal informazzjoni sensittiva u l-libertà u l-pluraliżmu tal-media. Aspetti relatati mal-investitur huma rilevanti wkoll għal din il-valutazzjoni, bħal jekk l-investitur barrani huwiex ikkontrollat minn gvern. Pereżempju, fid-determinazzjoni ta’ jekk investiment dirett barrani huwiex probabbli li jaffettwa s-sigurtà jew l-ordni pubbliku, l-Istati Membri u l-Kummissjoni jistgħu jqisu jekk l-investitur barrani huwiex ikkontrollat direttament jew indirettament mill-gvern, inklużi korpi tal-istat jew forzi armati, ta’ pajjiż terz, inkluż permezz ta’ struttura ta’ sjieda jew finanzjament sinifikanti; jekk l-investitur barrani jkunx diġà involut f’attivitajiet li jaffettwaw is-sigurtà jew l-ordni pubbliku fi Stat Membru; jew jekk hemmx riskju serju li investitur barrani jinvolvi ruħu f’attivitajiet illegali jew kriminali.

L-analiżi u, meta jkun meħtieġ, l-adozzjoni ta’ miżuri li jipprojbixxu li jsir xi investimet, jew li jimponu kundizzjonijiet fuqu, fi ħdan il-kamp ta’ applikazzjoni tar-Regolament, biex l-ordni pubbliku jiġi ggarantit, huma r-responsabbiltà aħħarija tal-Istati Membri. Il-Kummissjoni tista’ tindirizza opinjonijiet li jirrakkomandaw azzjonijiet speċifiċi lill-Istat Membru fejn isir l-investiment, b’mod partikolari meta jkun hemm riskju li l-investiment jaffettwa s-sigurtà jew l-ordni pubbliku f’aktar minn Stat Membru wieħed jew proġetti u programmi ta’ interess għall-Unjoni.

Fiċ-ċirkostanzi attwali, hemm riskju ferm akbar li l-FDI minn investituri Russi u Belarussi, b’mod partikolari minn entitajiet ikkontrollati mill-gvern jista’ jkun ta’ theddida għas-sigurtà u l-ordni pubbliku minħabba li l-gvern Russu u Belarussu jista’ jkollu inċentiv aktar b’saħħtu biex jinterferixxi ma’ attivitajiet kritiċi fl-UE u biex juża l-kapaċità tagħhom li jikkontrollaw jew jidderieġu l-investituri Russi u Belarussi fl-UE għal dak il-għan. Għalhekk, tali FDI jenħtieġ li jiġi kkontrollat u skrutinizzat sistematikament mill-qrib ħafna sabiex jiġi identifikat kwalunkwe theddid possibbli.

Filwaqt li l-iskrinjar mill-Istati Membri normalment isir qabel it-tlestija tat-tranżazzjoni tal-FDI, ir-Regolament dwar l-Iskrinjar tal-FDI jippermetti lill-Istati Membri jżommu mekkaniżmi li jipprevedu l-iskrinjar ta’ tranżazzjoni ta’ FDI wara t-tlestija tiegħu. Jekk Stat Membru jniedi l-iskrinjar formali ta’ FDI, dan ikun soġġett għall-mekkaniżmu ta’ kooperazzjoni irrispettivament mill-istatus ippjanat jew komplut tiegħu. Barra minn hekk, il-mekkaniżmu ta’ kooperazzjoni jista’ jinbeda fi żmien 15-il xahar wara li l-investiment ikun tlesta meta investiment ma jkunx soġġett għal skrinjar fil-livell nazzjonali (14). Dan jista’ jseħħ meta l-Istat Membru ma jkollux mekkaniżmu ta’ skrinjar jew meta l-Istat Membru jżomm mekkaniżmu ta’ skrinjar iżda t-tranżazzjoni speċifika ta’ FDI ma tkunx ġiet ippreżentata mill-partijiet għal skrinjar ex ante. Dan jista’ jwassal għall-adozzjoni ta’ miżuri mill-Istat Membru fejn ikun sar l-investiment, inkluż il-miżuri neċessarji ta’ mitigazzjoni.

4.   Azzjonijiet possibbli biex jiġu ristretti l-investimenti fil-limiti previsti mir-regoli dwar il-moviment liberu tal-kapital u l-istabbiliment

L-Artikolu 63 tat-TFUE jipprevedi l-libertà tal-movimenti tal-kapital mhux biss fi ħdan l-UE iżda wkoll bejn l-Istati Membri u l-pajjiżi terzi. Bl-istess mod, l-Artikolu 49 TFUE jipproteġi l-libertà tal-istabbiliment ta’ ċittadini ta’ Stat Membru fit-territorju ta’ Stat Membru ieħor. Iż-żewġ dispożizzjonijiet jipprojbixxu r-restrizzjonijiet kollha fuq il-moviment tal-kapital sakemm ma jsegwux għanijiet leġittimi ta’ politika pubblika. Tali objettivi huma definiti fit-Trattat jew fil-każistika tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea bħala raġunijiet prevalenti fl-interess pubbliku. Jenħtieġ li tali objettivi ma jkunux purament ekonomiċi (15).

L-Istati Membri jistgħu jiskrinjaw investimenti li ma jaqgħux fil-kamp ta’ applikazzjoni tar-Regolament (UE) 2019/452, jiġifieri investimenti ta’ portafoll jew investimenti diretti intra-UE bħal dawk finalment ikkontrollati minn entitajiet Russi jew Belarussi, dment li tali skrinjar isir f’konformità mad-dritt tal-Unjoni u b’mod partikolari d-dispożizzjonijiet tat-Trattat dwar il-moviment liberu tal-kapital u l-istabbiliment. L-investimenti tal-portafoll, li ma jagħtux lill-investitur influwenza effettiva fuq il-ġestjoni u l-kontroll ta’ kumpanija jistgħu wkoll ikunu ta’ rilevanza f’termini ta’ politika pubblika jew sigurtà pubblika, skont iċ-ċirkostanzi.

L-Istati Membri jistgħu jistrieħu fuq raġunijiet ta’ ordni pubbliku u sigurtà pubblika (stabbiliti fl-Artikolu 65(1)(b) TFUE) biex jirrestrinġu l-investimenti biss jekk ikun hemm theddida ġenwina u serja biżżejjed għal interess fundamentali tas-soċjetà (16) u jekk miżuri inqas restrittivi ma jkunux biżżejjed biex jindirizzaw tali theddida.

Il-Qorti tal-Ġustizzja ċċarat li l-kunċett ta’ sigurtà pubblika skont l-Artikolu 65(1)(b) TFUE jkopri kemm is-sigurtà interna kif ukoll dik esterna tal-Istat (17). Jistgħu jittieħdu wkoll restrizzjonijiet fuq il-movimenti tal-kapital biex jiġi indirizzat it-theddid għall-istabbiltà finanzjarja (18).

Fl-analiżi tal-ġustifikazzjoni u l-proporzjonalità, ir-restrizzjonijiet fuq il-moviment tal-kapital lejn u minn pajjiżi terzi jistgħu jkunu bbażati fuq kunsiderazzjonijiet differenti meta mqabbla mar-restrizzjonijiet fuq il-movimenti tal-kapital intra-UE (19). Konsegwentement, skont it-Trattat, jistgħu jkunu aċċettabbli raġunijiet addizzjonali li jiġġustifikaw restrizzjoni fil-każ ta’ restrizzjonijiet fuq tranżazzjoni li tolqot xi pajjiż terz.

5.   Konformità mar-regoli kontra l-ħasil tal-flus

L-Istati Membri huma mħeġġa jiżguraw konformità sħiħa mar-rekwiżiti tad-Direttiva tal-UE dwar il-Ġlieda Kontra l-Ħasil tal-Flus (Anti-Money Laundering Directive, AMLD) (20) biex jipprevjenu l-użu ħażin tas-sistema finanzjarja tal-UE, inkluż fir-rigward tad-diliġenza dovuta tal-klijenti u l-kooperazzjoni internazzjonali. Barra minn hekk, hija meħtieġa trasparenza effettiva tas-sidien benefiċjarji ta’ persuni ġuridiċi u arranġamenti ġuridiċi, kif previst mill-AMLD, biex tiġi żgurata l-applikazzjoni effettiva tas-sanzjonijiet.

F’dan il-kuntest, dan isir saħansitra aktar kruċjali biex titjieb id-detezzjoni ta’ tranżazzjonijiet u attivitajiet suspettużi, u biex jingħalqu l-lakuni użati mill-kriminali għall-ħasil ta’ rikavat illeċitu permezz tas-sistema finanzjarja. Dan huwa konformi mal-pakkett tal-AML adottat mill-Kummissjoni f’Lulju 2021.

6.   Kooperazzjoni bejn l-awtoritajiet nazzjonali kompetenti għas-sanzjonijiet tal-Istati Membri, l-awtoritajiet ta’ skrinjar u l-banek u l-istituzzjonijiet promozzjonali kif ukoll l-istituzzjonijiet finanzjarji internazzjonali rilevanti

L-awtoritajiet ta’ skrinjar tal-Istati Membri u l-banek u l-istituzzjonijiet promozzjonali nazzjonali (National Promotional Banks and Institutions, NPBIs), kif ukoll l-istituzzjonijiet finanzjarji internazzjonali (International Financial Institutions, IFIs) li tagħhom l-Istati Membri huma azzjonisti jenħtieġ li jiskambjaw informazzjoni u jżommu kooperazzjoni mill-qrib (permezz tal-ministeri jew il-korpi li jiddependu minnhom u/jew il-korpi ta’ governanza tagħhom) sabiex jidentifikaw FDI, b’mod partikolari mir-Russja u l-Belarussja, li jista’ jaffettwa s-sigurtà jew l-ordni pubbliku f’dak l-Istat Membru. L-awtoritajiet tal-iskrinjar tal-Istati Membri huma mistiedna jqajmu kuxjenza dwar il-fatturi li jistgħu jitqiesu biex jiġi ddeterminat jekk huwiex probabbli li FDI jaffettwa s-sigurtà jew l-ordni pubbliku.

L-iżgurar ta’ kooperazzjoni mill-qrib bejn l-awtoritajiet nazzjonali kompetenti għas-sanzjonijiet tal-Istati Membri, l-awtoritajiet ta’ skrinjar, l-NPBIs u l-IFIs li tagħhom l-Istati Membri huma azzjonisti, inkluż il-Bank Ewropew tal-Investiment u l-Bank Ewropew għar-Rikostruzzjoni u l-Iżvilupp, se jikkontribwixxi għall-protezzjoni tas-sigurtà u l-ordni pubbliku tal-Unjoni u jiffaċilita l-konformità sħiħa mas-sanzjonijiet f’attivitajiet appoġġati mill-entitajiet ta’ investiment pubbliku msemmija hawn fuq.

---

(1)  Għall-fini ta’ din l-analiżi, it-terminu “assi” jirreferi għal kwalunkwe kumpanija rreġistrata fl-UE li hija kkontrollata/influwenzata minn investitur Russu jew Belarussu.

(2)  Il-kumpaniji tal-UE huma madwar 23 miljun (l-aħħar sena disponibbli 2018, id-demografija tan-negozju tal-Eurostat)

(3)  Dan huwa l-każ ta’ diversi azzjonisti Russi b’sehem aggregat ogħla minn 50 %, iżda fejn ħadd individwalment ma jkollu sehem ta’ aktar minn 50 %.

(4)  Nosservaw 2 000 kumpanija addizzjonali b’azzjonist Russu li ma jikkontrollax, li għalihom l-ammont tas-sehem mhuwiex irrappurtat.

(5)  Din il-kategorija tinkludi l-kumpaniji kollha li mhumiex banek jew kumpaniji finanzjarji u lanqas kumpaniji tal-assigurazzjoni.

(*1)  Iċ-ċifri fit-tabella huma l-ishma medji fost il-kumpaniji f’kull settur. F’approċċ konservattiv, aħna nqisu biss l-ishma fl-ewwel livell ta’ sjieda (ishma diretti), mingħajr ma jitqiesu l-ishma ta’ livell ogħla, jiġifieri l-azzjonisti tal-azzjonisti.

(6)  Dan huwa l-każ ta’ diversi azzjonisti Belarussi b’sehem aggregat ogħla minn 50 %, iżda fejn ħadd individwalment ma jkollu sehem ta’ aktar minn 50 %.

(7)  Nosservaw 100 kumpanija addizzjonali b’azzjonist Belarussu rrappurtat li ma jikkontrollax, li għalihom l-ammont ta’ sehem mhuwiex irrapportat.

(*2)  Iċ-ċifri fit-tabella huma l-ishma medji fost il-kumpaniji f’kull settur. F’approċċ konservattiv, aħna nqisu biss l-ishma fl-ewwel livell ta’ sjieda (ishma diretti), mingħajr ma jitqiesu l-ishma ta’ livell ogħla, jiġifieri l-azzjonisti tal-azzjonisti.

(8)  https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/200619-opinion-financial-sanctions_en.pdf

(9)  https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/business_economy_euro/banking_and_finance/documents/190704-opinion-freeze-of-funds_en.pdf

(10)  Ir-Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 269/2014 tas-17 ta’ Marzu 2014 dwar miżuri restrittivi fir-rigward ta’ azzjonijiet li jdgħajfu jew jheddu l-integrità territorjali, is-sovranità u l-indipendenza tal-Ukrajna (ĠU L 78, 17.3.2014, p. 6–15).

(11)  Ir-Regolament (UE) 2019/452 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-19 ta’ Marzu 2019 li jistabbilixxi qafas għall-iskrinjar tal-investimenti diretti barranin fl-Unjoni (ĠU L 79I , 21.3.2019, p. 1).

(12)  Ara l-Premessa 9 tar-Regolament dwar l-Iskrinjar tal-FDI.

(13)  Biex tindirizza l-kwistjoni tal-kumpaniji faċċata fl-UE, fit-22 ta’ Diċembru 2021 il-Kummissjoni ressqet proposta għal Direttiva tal-Kunsill li tistabbilixxi regoli għall-prevenzjoni tal-użu ħażin ta’ entitajiet faċċata għal finijiet ta’ taxxa u li temenda d-Direttiva 2011/16/UE, COM (2021) 565 final. L-Istati Membri jistgħu jispiraw ruħhom mill-istandards ta’ trasparenza li l-proposta tistabbilixxi madwar l-użu ta’ entitajiet faċċata, bħad-dħul, il-persunal u l-bini.

(14)  Fil-prattika, investiment barrani li tlesta issa (Marzu 2022) jista’ jkun soġġett għal kummenti ex post mill-Istati Membri jew opinjonijiet mill-Kummissjoni sa Ġunju 2023 (15-il xahar wara t-tlestija tal-investiment).

(15)  Il-Kawża C-463/00, Il-Kummissjoni vs Spanja, ECLI:EU:C:2003:272, para. 35

(16)  Ara l-Kawżi C-54/99, Église de Scientologie, ECLI:EU:C:2000:124, para. 17 u C-503/99, Il-Kummissjoni vs Il-Belġju, ECLI:EU:C:2002:328, para. 47, C-463/00, Il-Kummissjoni vs Spanja, ECLI:EU:C:2003:272, para. 72.

(17)  Il-Kawża T-315/01, Kadi vs Il-Kunsill u l-Kummissjoni, ECLI:EU:T:2005:332, para. 110.

(18)  Ara d-Dikjarazzjoni tal-Kummissjoni dwar il-kontrolli kapitali imposti mill-awtoritajiet Griegi tad-29 ta’ Ġunju 2015, disponibbli hawn: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/mt/STATEMENT_15_5271.

(19)  Il-Kawża C-446/04, Test claimants in FII Group litigation, ECLI:EU:C:2006:774, para. 171.

(20)  Id-Direttiva (UE) 2015/849 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta’ Mejju 2015 dwar il-prevenzjoni tal-użu tas-sistema finanzjarja għall-finijiet tal-ħasil tal-flus jew il-finanzjament tat-terroriżmu, li temenda r-Regolament (UE) Nru 648/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, u li tħassar id-Direttiva 2005/60/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u d-Direttiva tal-Kummissjoni 2006/70/KE (ĠU L 141, 5.6.2015, p. 73).