IL-KUMMISSJONI EWROPEA
Brussell, 22.12.2021
COM(2021) 566 final
KOMUNIKAZZJONI TAL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW, LILL-KUNSILL, LILL-KUMITAT EKONOMIKU U SOĊJALI EWROPEW U LILL-KUMITAT TAR-REĠJUNI
Il-ġenerazzjoni li jmiss tar-rizorsi proprji tal-Baġit tal-UE
1.Tħejjija għall-Ewropa wara l-COVID-19
Fil-bidu tal-kriżi bla preċedent tal-COVID-19, l-UE malajr iltaqgħet ma’ rispons komuni b’saħħtu. Fit-27 ta’ Mejju 2020, il-Kummissjoni ppreżentat pjan ta’ rkupru ambizzjuż, innovattiv u eċċezzjonali biex tqiegħed lill-Unjoni fit-triq lejn irkupru sostenibbli u reżiljenti. L-istrument ta’ Rkupru tal-Unjoni Ewropea (NextGenerationEU), li ġie approvat formalment mill-Kunsill fit-14 ta’ Diċembru 2020 1 bl-appoġġ tal-Parlament Ewropew, jimmobilizza sa EUR 750 biljun 2 biex jindirizza l-ħsara ekonomika u soċjali kkawżata mill-pandemija. Flimkien mal-baġit fit-tul tal-UE, il-qafas finanzjarju pluriennali, total ta’ EUR 1.8 triljun qed jgħinu biex tinbena mill-ġdid Ewropa wara l-COVID-19.
L-għan ta’ NextGenerationEU huwa li toħroġ mill-kriżi aktar b’saħħitha u aktar reżiljenti, filwaqt li tpoġġi l-ekonomiji tagħna fi triq ta’ tkabbir sostnut. Biex jinkiseb dan, NextGenerationEU tindirizza l-aktar sfidi urġenti li qed niffaċċjaw bħala Unjoni, prinċipalment iż-żewġ tranżizzjonijiet. Id-dħul iġġenerat minn riżorsi proprji ġodda se jgħin biex jitħallas lura l-finanzjament ta’ NextGenerationEU.
Il-konklużjonijiet tal-Kunsill Ewropew tal-21 ta’ Lulju 2020, iddikjaraw li l-Unjoni, fis-snin li ġejjin, kienet ser ‘taħdem biex tirriforma s-sistema tar-riżorsi proprji u tintroduċi riżorsi proprji ġodda’ 3 . Fil-Ftehim Interistituzzjonali sussegwenti tas-16 ta’ Diċembru 2020 4 , il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni qablu li “il-ħlas lura tal-kapital ta’ tali fondi li għandhom jintużaw għan-nefqa taħt l-Istrument ta’ Rkupru tal-Unjoni Ewropea (NextGenerationEU) u l-imgħax relatat dovut ser ikollhom jiġu ffinanzjati mill-baġit ġenerali tal-Unjoni, inkluż permezz ta’ rikavat suffiċjenti minn riżorsi proprji ġodda introdotti wara l-2021” 5 . Barra minn hekk, it-tliet istituzzjonijiet jirrikonoxxu l-importanza tal-kuntest tal-Istrument ta’ Rkupru tal-Unjoni Ewropea u jiddikjaraw li n-nefqa mill-baġit tal-Unjoni relatata mal-ħlas lura tal-Istrument ta’ Rkupru tal-Unjoni Ewropea ma għandhiex twassal għal tnaqqis mhux dovut fin-nefqa tal-programm jew fl-istrumenti ta’ investiment taħt il-qafas finanzjarju pluriennali. Barra minn hekk, huma jiddikjaraw li huwa mixtieq ukoll li jittaffew iż-żidiet fir-riżorsi proprji bbażati fuq l-ING għall-Istati Membri 6 . Il-Kummissjoni impenjat ruħha li tipproponi riżorsi proprji ġodda fl-2021 bil-ħsieb tal-introduzzjoni tagħhom sa mhux aktar tard mill-1 ta’ Jannar 2023 7 .
2.Il-proposti tal-Kummissjoni
2.1.Basket ta’ riżorsi proprji ġodda
Il-Kummissjoni tipproponi li tinkorpora aktar il-prijoritajiet tal-politika tal-UE fin-naħa tad-dħul tal-baġit tal-UE. L-iskambju tal-kwoti tal-emissjonijiet u l-mekkaniżmu ta’ aġġustament tal-karbonju fil-fruntiera huma strumenti għall-UE kollha li jservu l-objettiv komuni li jitnaqqsu l-emissjonijiet tal-gassijiet serra bl-inqas spiża possibbli, billi jiġu limitati l-emissjonijiet u jiġi pprovdut sinjal tal-prezz tal-karbonju. Il-Ftehim storiku tal-OECD/G20 dwar l-Erożjoni tal-Bażi tat-Taxxa u t-Trasferiment tal-Profitt (BEPS) dwar “Soluzzjoni b’żewġ pilastri biex jiġu indirizzati l-Isfidi tat-Taxxa li Jirriżultaw mid-Diġitalizzazzjoni tal-Ekonomija” tat-8 ta’ Ottubru 2021 8 jinvolvi 137 pajjiż u ġurisdizzjoni li jirrappreżentaw aktar minn 90 % tal-PDG globali. L-“Ewwel Pilastru” ta’ dan il-ftehim se jalloka mill-ġdid sehem mill-profitti mill-akbar intrapriżi multinazzjonali fid-dinja u l-aktar profittabbli lill-pajjiżi parteċipanti madwar id-dinja, filwaqt li jiżgura li dawn id-ditti jħallsu sehem ġust mit-taxxa kull fejn joperaw u jiġġeneraw profitti. Dawn l-inizjattivi jeħtieġu azzjoni mill-UE, u għalhekk jikkostitwixxu bażi xierqa għar-riżorsi proprji tal-UE.
Il-Kummissjoni qed tipproponi li temenda d-Deċiżjoni dwar ir-Riżorsi Proprji 9 sabiex parti mid-dħul iġġenerat mill-proposti leġiżlattivi mressqa fil-14 ta’ Lulju 2021 dwar mekkaniżmu ta’ aġġustament tal-karbonju fil-fruntiera 10 u l-iskambju tal-kwoti tal-emissjonijiet 11 jakkumulaw għall-baġit tal-UE. Barra minn hekk, filwaqt li tibni fuq il-Qafas Inklużiv storiku tal-OECD/G20 dwar l-Erożjoni tal-Bażi u t-Trasferiment tal-Profitt, il-Kummissjoni qed tipproponi li tistabbilixxi riżorsa proprja ġdida bbażata fuq sehem tal-profitti residwi tal-akbar u l-aktar intrapriżi multinazzjonali profittabbli li se jiġu riallokati lill-Istati Membri tal-UE. Din ir-riżorsa proprja tiġi introdotta ladarba l-Konvenzjoni Multilaterali nnegozjata mill-Qafas Inklużiv dwar l-Erożjoni tal-Bażi u t-Trasferiment tal-Profitt, u d-Direttiva relatata tal-UE, tkun kemm fis-seħħ kif ukoll effettivament applikata. L-introduzzjoni tar-riżorsi proprji ġodda kollha se teħtieġ l-adozzjoni tal-proposti settorjali sottostanti.
Il-Kummissjoni tipproponi li 25 % tad-dħul iġġenerat mill-iskambju ta’ kwoti tal-emissjonijiet tal-UE jsir riżorsa proprja għall-baġit tal-UE. Il-Kummissjoni pproponiet pakkett leġiżlattiv b’firxa wiesgħa biex jitnaqqsu aktar l-emissjonijiet tal-gassijiet b’effett ta’ serra (GHG) sal-2030, bil-għan li tintlaħaq in-newtralità klimatika sal-2050. B’mod partikolari, dan jinkludi t-tisħiħ tal-Iskema tal-UE għan-Negozjar ta’ Emissjonijiet (ETS) 12 eżistenti u l-estensjoni tagħha għas-settur marittimu, iż-żieda fl-irkant tal-kwoti tal-avjazzjoni, u l-istabbiliment ta’ sistema ġdida għall-iskambju ta’ kwoti tal-emissjonijiet għall-bini u t-trasport bit-triq. Filwaqt li d-dħul mill-irkant tal-kwoti tal-emissjonijiet taħt l-Iskema għall-Iskambju ta’ Kwoti tal-Emissjonijiet tal-UE jakkumula l-aktar għall-baġits nazzjonali, il-Kummissjoni qed tipproponi li, fil-futur, parti mid-dħul mill-flussi tal-UE għall-iskambju ta’ kwoti tal-emissjonijiet fil-baġit tal-UE. Dan ikun jinkludi wkoll dħul għal kwoti disponibbli għall-irkantar, iżda li l-Istati Membri għażlu li ma jirkantawx, bl-użu tal-flessibbiltà inkorporata fis-Sistema tal-UE għall-Iskambju ta’ Kwoti tal-Emissjonijiet 13 . Il-kwoti rkantati mill-Bank Ewropew tal-Investiment biex jiffinanzja l-Fond ta’ Innovazzjoni u d-dotazzjoni inizjali tal-Fond għall-Modernizzazzjoni huma esklużi mill-kamp ta’ applikazzjoni tar-riżorsa proprja. Id-dħul għall-baġit tal-UE huwa stmat għal madwar EUR 9 biljun fis-sena matul il-perjodu 2023-2030, li sehem minnu se jippermetti l-finanzjament tal-Fond Soċjali għall-Klima.
Barra minn hekk, il-Kummissjoni tipproponi mekkaniżmu temporanju ta’ aġġustament biex tiġi żgurata kontribuzzjoni ġusta tar-riżorsi proprji bbażati fuq in-negozjar tal-emissjonijiet mill-Istati Membri kollha. B’mod partikolari, sal-2030, se japplika limitu superjuri u inferjuri għall-kontribuzzjoni tar-riżorsa proprja tal-iskambju tal-emissjonijiet tal-UE, b’rabta mal-koeffiċjent tal-introjtu nazzjonali gross. Dan jevita li xi Stati Membri jikkontribwixxu b’mod sproporzjonat għall-baġit tal-UE meta mqabbel mad-daqs tal-ekonomija tagħhom, matul il-perjodu ta’ tranżizzjoni lejn ekonomiji u soċjetajiet aktar sostenibbli, u jiżgura kontribuzzjoni ġusta minn kulħadd.
Il-Kummissjoni tipproponi li 75 % tad-dħul iġġenerat minn mekkaniżmu ta’ aġġustament tal-karbonju fil-fruntiera jsir riżorsa proprja għall-baġit tal-UE. L-objettiv ewlieni tal-mekkaniżmu ta’ aġġustament tal-karbonju fil-fruntiera huwa li jappoġġa t-tnaqqis tal-emissjonijiet globali tal-karbonju, billi jindirizza r-riskju ta’ rilokazzjoni tal-emissjonijiet tal-karbonju. Fil-kuntest tal-mekkaniżmu, id-dikjaranti se jkollhom jiksbu ammont suffiċjenti ta’ ċertifikati biex ikopru l-emissjonijiet tal-merkanzija importata tagħhom. Skont il-proposta għal regolament li jistabbilixxi mekkaniżmu ta’ aġġustament tal-karbonju fil-fruntiera, l-Istati Membri jkunu responsabbli għall-ġbir tad-dħul mill-bejgħ ta’ ċertifikati tal-mekkaniżmu ta’ aġġustament tal-karbonju fil-fruntiera. Id-dħul għall-baġit tal-UE huwa stmat għal madwar EUR 0.5 biljun fis-sena matul il-perjodu 2023-2030 14 .
Il-Kummissjoni tipproponi riżorsa proprja ekwivalenti għal 15 % ta’ sehem tal-profitti residwi tal-ikbar intrapriżi multinazzjonali u l-aktar profittabbli li jiġu riallokati lill-Istati Membri tal-UE skont il-ftehim dwar riforma tal-qafas fiskali internazzjonali. Fit-8 ta’ Ottubru 2021, 137 pajjiż li huma membri tal-Qafas Inklużiv tal-OECD/G20 dwar l-Erożjoni tal-Bażi u t-Trasferiment tal-Profitt qablu dwar soluzzjoni b’żewġ pilastri dwar ir-riallokazzjoni tal-profitti ta’ intrapriżi multinazzjonali u dwar rata tat-taxxa minima globali effettiva. L-“Ewwel Pilastru” tal-ftehim jipprevedi r-riallokazzjoni ta’ sehem mill-profitti residwi tal-akbar u l-aktar intrapriżi multinazzjonali profittabbli biex jintemmu l-ġurisdizzjonijiet tas-suq fejn jintużaw jew jiġu kkunsmati l-oġġetti jew is-servizzi. L-aspetti prattiċi tal-implimentazzjoni tal-ftehim għadhom qed jiġu ffinalizzati. Fil-programm ta’ Ħidma tagħha tal-2022, il-Kummissjoni impenjat ruħha li tressaq proposta għal Direttiva li tagħti effett lill-ftehim f’konformità mad-dritt tal-UE u f’konformità mar-rekwiżiti tas-Suq Uniku. Skont il-proposta tal-Kummissjoni dwar ir-riżorsi proprji, l-Istati Membri jipprovdu kontribuzzjoni nazzjonali għall-baġit tal-UE abbażi tas-sehem tal-profitti taxxabbli ta’ intrapriżi multinazzjonali riallokati lil kull Stat Membru taħt l-Ewwel Pilastru. Sakemm jiġi ffinalizzat il-ftehim, id-dħul għall-baġit tal-UE jista’ jammonta sa EUR 2.5-4 biljun fis-sena 15 .
2.2.Emenda tar-regolament li jistabbilixxi l-qafas finanzjarju pluriennali għas-snin 2021-2027
Il-ħlas lura ta’ NextGenerationEU se jsegwi profil stabbli u prevedibbli ta’ tnaqqis tal-obbligazzjonijiet, permezz ta’ dispożizzjonijiet xierqa fil-qafas finanzjarju pluriennali. Fluss kostanti ta’ dħul minn riżorsi proprji ġodda jiżgura l-prevedibbiltà u l-istabbiltà tal-ħlas lura. Biex jiġi rifless kif ir-rikavat minn riżorsi proprji ġodda jista’ jippermetti l-ħlas lura ta’ NextGenerationEU 16 , il-Kummissjoni għalhekk qed tipproponi mekkaniżmu ta’ aġġustament awtomatiku tal-limiti massimi tal-qafas finanzjarju pluriennali 17 bbażat fuq l-ammonti miġbura ta’ riżorsi proprji ġodda 18 .
Figura 1 - Tnaqqis ippjanat tal-obbligazzjonijiet tal-NGEU
Sors: Il-Kummissjoni Ewropea. Ammonti fi prezzijiet kurrenti.
Il-Kummissjoni ressqet proposta għal Fond Soċjali għall-Klima 19 biex jiġu protetti l-unitajiet domestiċi vulnerabbli milli jkollhom piż finanzjarju addizzjonali li ġej mill-istabbiliment ta’ skema ġdida għall-iskambju ta’ kwoti tal-emissjonijiet fl-UE għall-bini u t-trasport bit-triq. Il-pakkett finanzjarju tal-Fond huwa proporzjonat mal-ammonti li jikkorrispondu fil-prinċipju għal madwar 25 % tad-dħul mistenni mill-inklużjoni tal-bini u t-trasport bit-triq fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-iskambju tal-emissjonijiet tal-UE. Din in-nefqa addizzjonali ma kinitx prevista fil-proposta inizjali tal-Kummissjoni għal qafas finanzjarju pluriennali ġdid. Għal dak il-għan, il-Kummissjoni tipproponi li tinkludi żieda fl-Intestatura 3 u, b’mod korrispondenti, tal-limitu massimu tal-pagamenti, fl-emenda mmirata tar-regolament tal-qafas finanzjarju pluriennali, biex takkomoda n-nefqa addizzjonali għall-Fond għall-perjodu 2025-2027.
Vantaġġ ewlieni tal-użu tal-baġit tal-UE biex jiġu indirizzati l-impatti soċjali tal-iskema l-ġdida għall-iskambju ta’ kwoti tal-emissjonijiet huwa li l-Fond Soċjali għall-Klima mbagħad se jiddependi fuq id-dispożizzjonijiet ta’ kontroll diġà fis-seħħ għall-baġit ġenerali. Se jkun taħt is-sorveljanza tal-Qorti tal-Awdituri u l-Parlament Ewropew, wara rakkomandazzjoni mill-Kunsill, ikun jeħtieġ li jagħti kwittanza lill-Kummissjoni għall-operat tagħha. Dan se jiżgura r-responsabbiltà tan-nefqa u jipprovdi assigurazzjonijiet dwar il-kwalità tan-nefqa tal-Fond.
3.Il-passi li jmiss
Il-Ftehim Interistituzzjonali tas-16 ta’ Diċembru 2020 jipprevedi li l-istituzzjonijiet ser jieħdu l-passi meħtieġa biex jiffaċilitaw approvazzjoni rapida tal-qafas għal riżorsi proprji ġodda. Il-Kunsill impenja ruħu li jiddelibera fuq l-ewwel basket ta’ riżorsi proprji ġodda sal-1 ta’ Lulju 2022 bil-ħsieb tal-introduzzjoni tagħhom sal-1 ta’ Jannar 2023. Barra minn hekk, fid-dawl tal-impenn meħud fil-Ftehim Interistituzzjonali u l-ħtieġa li jiġi ppreżentat ammont adegwat ta’ riżorsi proprji ġodda għall-ħlas lura tal-Istrument ta’ Rkupru tal-Unjoni Ewropea, il-Kummissjoni se tippreżenta proposta għat-tieni pakkett ta’ riżorsi proprji ġodda sa tmiem l-2023.
F’dan il-kuntest, kif imtenni fil-“Komunikazzjoni dwar it-Tassazzjoni tan-Negozju għas-seklu 21 20 ta’ Mejju 2021, il-Kummissjoni se tipproponi riżorsi proprji ġodda addizzjonali, li jistgħu jinkludu Taxxa fuq it-Tranżazzjonijiet Finanzjarji u riżorsa proprja marbuta mas-settur korporattiv. Dan it-tieni pakkett se jibni fuq il-proposta “In-Negozju fl-Ewropa: Qafas għat-Tassazzjoni fuq id-Dħul (BEFIT)’ proposta prevista għall-2023.
Ftehim rapidu dwar il-proposti li jemendaw id-Deċiżjoni dwar ir-Riżorsi Proprji u r-Regolament li jistabbilixxi l-qafas finanzjarju pluriennali għas-snin 2021-2027, kif ukoll approvazzjoni rapida mill-Istati Membri, f’konformità mar-rekwiżiti kostituzzjonali rispettivi tagħhom, tad-Deċiżjoni emendata dwar ir-Riżorsi Proprji, jipprovdu lill-Unjoni l-mezzi għall-ambizzjonijiet tagħha – soċjetà newtrali għall-klima, diġitali, ġusta, inklużiva u reżiljenti għall-Ewropej kollha.
Il-Kummissjoni se tivvaluta kontinwament il-proċess ta’ adozzjoni bil-ħsieb li tiżgura ammont adegwat għall-ħlas lura tal-Istrument ta’ Rkupru tal-Unjoni Ewropea.