IL-KUMMISSJONI EWROPEA
Brussell, 2.6.2021
COM(2021) 500 final
KOMUNIKAZZJONI TAL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW, LILL-KUNSILL, LILL-BANK ĊENTRALI EWROPEW, LILL-KUMITAT EKONOMIKU U SOĊJALI EWROPEW, LILL-KUMITAT TAR-REĠJUNI U LILL-BANK EWROPEW TAL-INVESTIMENT
Il-Koordinazzjoni tal-Politika Ekonomika fl-2021: biex tingħeleb il-COVID-19, ikun appoġġat l-irkupru u tkun modernizzata l-ekonomija tagħna
{SWD(2021) 401 final} - {SWD(2021) 402 final} - {SWD(2021) 403 final} - {SWD(2021) 404 final} - {SWD(2021) 405 final} - {SWD(2021) 406 final} - {SWD(2021) 407 final} - {SWD(2021) 408 final} - {SWD(2021) 409 final} - {SWD(2021) 410 final} - {SWD(2021) 411 final} - {SWD(2021) 412 final}
Il-Koordinazzjoni tal-Politika Ekonomika fl-2021:
biex tingħeleb il-COVID-19, ikun appoġġat l-irkupru u tkun modernizzata l-ekonomija tagħna
1.Introduzzjoni
L-Unjoni Ewropea ħadet azzjonijiet bla preċedent biex tiġġieled il-pandemija tal-COVID-19, ittaffi l-impatt tal-kriżi, u tqiegħed l-ekonomija tagħna fi triq ta’ tkabbir robust, sostenibbli u inklużiv. Matul l-aħħar sena, l-UE u l-Istati Membri wrew determinazzjoni u solidarjetà fl-adozzjoni ta’ sensiela ta’ miżuri ta’ politika għall-ġlieda kontra l-pandemija, il-limitazzjoni tal-impatt ekonomiku u soċjali tagħha, il-preservazzjoni ta’ kundizzjonijiet ta’ finanzjament favorevoli, is-salvagwardja tal-integrità tas-suq uniku u t-tħejjija ta’ rkupru sostenibbli u inklużiv rapidu. Skont it-tbassir ekonomiku tar-rebbiegħa 2021 tal-Kummissjoni
, it-tnaqqis fl-attività ekonomika kien inqas milli kien mistenni aktar kmieni, bis-saħħa tal-miżuri ta’ appoġġ ta’ emerġenza biex tiġi pprovduta likwidità lin-negozji u jiġu protetti d-dħul u l-impjiegi taċ-ċittadini tal-UE.
L-iżvilupp rivoluzzjonarju tat-tilqim u l-użu tat-tilqim tal-massa fl-Ewropa tejbu l-prospetti mill-ħarifa ‘l hawn. It-tilqim fl-UE jinsab fit-triq it-tajba biex jintlaħaq l-objettiv li 70 % tal-adulti kollha jitlaqqmu sa Lulju ta’ din is-sena.
Skont it-tbassir ekonomiku tar-rebbiegħa 2021 tal-Kummissjoni, l-ekonomija tal-UE se tilħaq il-livell tagħha ta’ produzzjoni trimestrali ta’ qabel il-kriżi matul l-2021, u l-attività ekonomika se tirpilja fl-Istati Membri kollha. Wara xejra ta’ tnaqqis matul l-aħħar snin, il-kriżi tal-COVID-19 tista’ twassal għal riskji ogħla għall-istabbiltà makroekonomika. Koordinazzjoni b’saħħitha u użu effettiv tal-istrumenti kollha ta’ politika tal-UE se jkunu kruċjali biex jiġu indirizzati dawn ir-riskji u biex jiġu evitati diverġenzi ulterjuri.
In-NextGenerationEU, b’valur ta’ EUR 750 biljun, hija għodda ewlenija għall-UE biex trawwem l-investiment u l-irkupru sabiex l-UE toħroġ aktar b’saħħitha u aktar reżiljenti mill-kriżi attwali. L-introduzzjoni tal-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza (“il-Faċilità”) se tgħin biex l-ekonomiji u s-soċjetajiet tagħna jsiru aktar sostenibbli, inklużivi, reżiljenti u mħejjija aħjar għat-tranżizzjonijiet ekoloġiċi u diġitali. Il-Faċilità, li hija ċ-ċentru tan-NextGenerationEU, se tipprovdi appoġġ finanzjarju fuq skala kbira lill-Istati Membri sa EUR 672,5 biljun f’għotjiet u self għall-finanzjament ta’ riformi u investimenti.
Il-Pjan ta’ Azzjoni tal-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali jistabbilixxi azzjonijiet konkreti biex tissaħħaħ id-dimensjoni soċjali fil-politiki kollha tal-Unjoni u se jgħin biex jiġi żgurat irkupru inklużiv
. Fis-Summit Soċjali f’Porto tas-7-8 ta’ Mejju 2021, il-mexxejja tal-UE rrikonoxxew il-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali bħala element fundamentali tal-irkupru u enfasizzaw fid-dikjarazzjoni ta’ Porto
d-determinazzjoni tagħhom li jkomplu japprofondixxu l-implimentazzjoni tiegħu fil-livell tal-UE u dak nazzjonali. Dan se jsaħħaħ l-ispinta tal-Unjoni lejn tranżizzjoni diġitali, ekoloġika u ġusta u jikkontribwixxi għall-kisba ta’ avvanz fil-konverġenza soċjali u ekonomika, l-indirizzar tal-isfida demografika u l-iżgurar ta’ opportunitajiet indaqs għal kulħadd. It-tliet miri ewlenin ġodda tal-UE, u s-sottomiri kumplimentari li għandhom jintlaħqu sal-2030 fl-oqsma tal-impjiegi, il-ħiliet u l-inklużjoni soċjali se jappoġġaw il-progress lejn Ewropa Soċjali b’saħħitha
. Barra minn hekk, it-Tabella ta’ Valutazzjoni Soċjali riveduta se tgħin fil-monitoraġġ tal-progress lejn l-implimentazzjoni tal-prinċipji tal-Pilastru Soċjali bħala parti mill-qafas ta’ koordinazzjoni tal-politika fil-kuntest tas-Semestru Ewropew. Barra minn hekk, il-mexxejja tal-UE laqgħu l-proposta konġunta tal-Imsieħba Soċjali Ewropej għal sett alternattiv ta’ indikaturi biex jitkejjel il-progress ekonomiku, soċjali u ambjentali, li jissupplimenta l-PDG bħala miżura ta’ benesseri għal tkabbir inklużiv u sostenibbli.
Is-sostenibbiltà ambjentali, il-produttività, il-ġustizzja u l-istabbiltà makroekonomika, jibqgħu l-prinċipji gwida tal-aġenda ekonomika tal-UE. Il-kunċett ta’ sostenibbiltà kompetittiva u l-erba’ assi tiegħu, identifikati fil-bidu tal-mandat ta’ dan il-Kulleġġ, jibqgħu l-prijoritajiet ġenerali tal-istrateġija ta’ tkabbir fit-tul tal-UE f’konformità mal-Patt Ekoloġiku Ewropew, u b’hekk jirfdu l-pjanijiet ta’ rkupru u reżiljenza tal-Istati Membri. Barra minn hekk, it-trasformazzjoni diġitali tas-soċjetajiet, in-negozji u l-ekonomiji tagħna hija kruċjali biex jiżdiedu l-produttività u l-kompetittività tal-Ewropa għal irkupru robust, f’konformità mad-Deċennju Diġitali.
L-iżgurar ta’ koordinazzjoni effettiva tal-politika taħt is-Semestru Ewropew jibqa’ kruċjali biex l-ekonomija tal-UE tibda tikber b’mod qawwi wara l-kriżi. Filwaqt li ċ-ċiklu ta’ din is-sena ġie temporanjament adattat biex jippermetti t-tnedija tal-Faċilità, is-Semestru Ewropew ikompli jappoġġa d-diskussjonijiet ta’ politika fost l-Istati Membri, l-iskambju tal-aħjar prattiki u l-ftehimiet dwar it-triq’ il quddiem komuni. Fil-pjanijiet tagħhom għall-irkupru u r-reżiljenza, l-Istati Membri huma meħtieġa jindirizzaw b’mod effettiv l-isfidi kollha jew subsett sinifikanti ta’ sfidi identifikati fir-rakkomandazzjonijiet rilevanti speċifiċi għall-pajjiżi, inklużi l-aspetti fiskali tagħhom. Lil hinn mill-ambitu tal-Faċilità, dawk ir-rakkomandazzjonijiet li mhumiex indirizzati jibqgħu validi u se jkomplu jiġu mmonitorjati skont il-qafas tas-Semestru Ewropew.
2.Is-sitwazzjoni ekonomika u tal-impjiegi u l-prospetti
L-ekonomija tal-UE mistennija tirpilja b’mod qawwi. Mill-ħarifa li għaddiet, il-miżuri stretti ta’ konteniment tal-COVID-19 wasslu biex l-ekonomija tal-UE terġa’ lura għal riċessjoni. Hekk kif il-miżuri ta’ konteniment qed jiġu gradwalment irtirati u t-tilqim miexi 'l quddiem, l-attività fl-UE hija mistennija li tiżdied fl-Istati Membri kollha, b’aċċellerazzjoni mit-tieni nofs tal-2021, li tirrifletti wkoll l-impuls tat-tkabbir li jirriżulta mill-implimentazzjoni tal-pjanijiet nazzjonali għall-irkupru u r-reżiljenza. Il-ħeffa tal-irkupru se tvarja bejn l-Istati Membri u r-reġjuni. L-Istati Membri kollha tal-UE huma pproġettati li jilħqu l-livell ta’ produzzjoni trimestrali tagħhom ta’ qabel il-kriżi sa tmiem l-2022.
Sett fiskali kbir ħafna u sett wiesa’ ta’ miżuri monetarji llimitaw il-ħsara ekonomika u qed imexxu l-irkupru. Bis-saħħa tal-attivazzjoni rapida tal-klawżola liberatorja ġenerali tal-Patt ta’ Stabbiltà u Tkabbir
u tal-qafas temporanju dwar l-għajnuna mill-Istat
, kien possibbli appoġġ fiskali fuq skala kbira fl-Istati Membri kollha. Fl-2020, l-Istati Membri pprovdew appoġġ fiskali totali stmat għal aktar minn 6½ % tal-PDG. B’riżultat ta’ dan, id-defiċit aggregat tal-gvern taż-Żona tal-Euro u tal-UE żdied minn livelli storikament baxxi ta’ madwar 0.5 % tal-PDG fl-2019 għal madwar 7 % fl-2020. Barra minn hekk, il-BĊE ħa sett wiesa’ ta’ miżuri ta’ politika monetarja biex jippreserva kundizzjonijiet ta’ finanzjament favorevoli għas-setturi kollha tal-ekonomija sabiex jappoġġa l-attività ekonomika u jissalvagwardja l-istabbiltà tal-prezzijiet fuq terminu medju. L-effetti reċiprokament rinforzanti tal-politiki fiskali u monetarji, flimkien ma’ miżuri regolatorji u prudenzjali għas-settur finanzjarju kienu kruċjali biex jittaffa l-impatt tal-kriżi.
Bis-saħħa tal-miżuri meħuda fil-livell tal-UE u dak nazzjonali, l-impatt tal-pandemija fuq is-swieq tax-xogħol Ewropej trażżan. Meta faqqgħet il-pandemija, is-suq tax-xogħol Ewropew kien temm is-sitt sena ta’ espansjoni tiegħu, b’aktar minn 209 miljun persuna f’impjieg u rata ta’ qgħad ta’ 6,5 % fir-raba’ kwart tal-2019. Sena wara, l-impjiegi naqsu bi tliet miljuni, u r-rata tal-qgħad kienet żdiedet għal 7,2 %. Meta mqabbel mad-daqs tax-xokk, l-għadd ta’ impjiegi mitlufa kien limitat. Biex itaffu l-impatt, l-Istati Membri implimentaw firxa wiesgħa ta’ miżuri għaż-żamma tal-impjiegi, bħal skemi ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar u qgħad temporanju, li appoġġaw sa 32 miljun impjieg Ewropew. Il-finanzjament tal-UE, inkluż permezz tal-appoġġ temporanju biex jittaffew ir-riskji tal-qgħad f’emerġenza (l-istrument SURE), u l-Inizjattiva ta’ Investiment bħala Rispons għall-Corona Virus (Corona Virus Response Investment Initiative, CRII) kien strumentali biex jinkiseb dan l-eżitu. Sa issa, aktar minn EUR 90 biljun ta’ self SURE ġew ipprovduti lil 19-il Stat Membru, b’appoġġ ta’ bejn 25 u 30 miljun persuna u bejn 1,5 u 2,5 miljun kumpanija.
L-impatt tal-kriżi kien irregolari fost il-gruppi soċjali, is-setturi u r-reġjuni; dawk l-aktar vulnerabbli ntlaqtu l-agħar. Iż-żgħażagħ, in-nisa, il-ħaddiema bi ftit kwalifiki, il-migranti, il-persuni b’diżabbiltà, dawk b’kuntratti temporanji jew f’forom oħra ta’ impjieg mhux standard, iżda wkoll dawk li jaħdmu għal rashom, ġew affettwati b’mod sproporzjonat, b’mod partikolari dawk li jaħdmu fis-servizzi. Dan ġie aggravat mill-fatt li n-negozji li jipprovdu servizzi ġew affettwati serjament, b’mod partikolari f’ekosistemi industrijali bħat-turiżmu, l-attivitajiet kulturali u dawk kreattivi. Filwaqt li l-appoġġ għall-introjtu u x-xbieki ta’ sikurezza soċjali evitaw tnaqqis kbir fl-introjtu tal-unitajiet domestiċi, il-kriżi tal-COVID-19 kixfet lakuni fl-aċċess għall-protezzjoni soċjali, u enfasizzat l-importanza li titrawwem reżiljenza akbar. F’dan ir-rigward, il-biċċa l-kbira tal-Istati Membri żiedu l-iskemi eżistenti, espandew il-kopertura u llaxkaw il-kundizzjonijiet ta’ eliġibbiltà tagħhom fuq bażi temporanja, filwaqt li għad hemm lok biex tissaħħaħ il-protezzjoni soċjali għal kulħadd b’mod sostenibbli.
Ir-riskji għall-projezzjonijiet tat-tkabbir huma ġeneralment ibbilanċjati b’mod ġenerali. Madankollu, l-inċertezza se tibqa’ għolja sakemm il-pandemija tibqa’ taffettwa l-ekonomija tal-UE u dik dinjija. Minkejja l-progress fil-kampanji ta’ tilqim, għad hemm riskji sostanzjali għat-tbassir mill-perspettiva epidemjoloġika u ekonomika. L-evoluzzjoni tal-pandemija u l-effiċjenza u l-effettività tal-programmi tat-tilqim jistgħu jirriżultaw aħjar jew agħar minn dak preżunt, u dan jirrikjedi livell differenti ta’ restrizzjonijiet għall-attività. It-tkabbir ekonomiku jista’ jkun ukoll aktar dgħajjef milli mistenni jekk l-appoġġ għall-politika jiġi rtirat kmieni wisq. Fl-istess ħin, irtirar tardiv jista’ jżid l-effetti sekondarji mhux ġustifikati, u jipposponi t-tranżizzjoni lejn ekonomija aktar sostenibbli u valida għall-futur. Mil-lat pożittiv, il-projezzjonijiet jistgħu jissottovalutaw il-propensità tal-unitajiet domestiċi li jikkunsmaw, wara ftit trimestri ta’ konsum imrażżan u żieda fir-rata tat-tfaddil tagħhom. L-irkupru barra l-UE jista’ jkun ukoll aktar b’saħħtu milli mistenni bħalissa.
Jeħtieġ li l-politika ekonomika tibqa’ ta’ appoġġ matul l-2021 u l-2022. Meta wieħed iħares ’il quddiem, meta l-kundizzjonijiet ekonomiċi jippermettu, il-politiki għandhom jiġu ffukati mill-ġdid lejn il-minimizzazzjoni tal-konsegwenzi fuq terminu medju ta’ din il-kriżi. L-implimentazzjoni tal-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza se tikkontribwixxi biex jissaħħaħ it-tkabbir potenzjali u b’hekk jitnaqqsu l-iżbilanċi. Fl-istadji bikrin tal-kriżi u matul il-lockdowns, il-miżuri ta’ appoġġ ta’ politika kienu mmirati ħafna lejn il-prevenzjoni ta’ telf ta’ impjiegi u fallimenti. Dan għen biex jiġu evitati feriti profondi u dejjiema fl-ekonomiji Ewropej. Għall-ġejjieni, il-miżuri ta’ appoġġ immirati għandhom jgħinu lil ditti vijabbli iżda li għadhom vulnerabbli biex jaġġustaw il-mudelli tan-negozju tagħhom. L-enfasi tal-appoġġ għandha gradwalment tinbidel fuq il-bini tal-kapaċitajiet, inkluż billi tiżdied l-enfasi fuq it-taħriġ, l-iżvilupp tal-ħiliet, ir-riċerka u l-innovazzjoni u l-appoġġ għall-ħolqien ta’ impjiegi ta’ kwalità, u t-tranżizzjonijiet minn impjieg għal ieħor. Il-Faċilità għalhekk se tappoġġa investimenti u riformi li jsaħħu l-kapaċità produttiva u b’hekk il-potenzjal ta’ tkabbir tal-Istati Membri. B’riżultat ta’ dan, il-proporzjon bejn l-investiment pubbliku u l-PDG fl-2021 u l-2022 fl-Unjoni se jkun l-ogħla għal aktar minn għaxar snin. L-Istrateġija Industrijali Ewropea Ġdida aġġornata tistabbilixxi l-qafas biex jitħaffef l-irkupru u t-tranżizzjoni tal-Ewropa lejn mudell ekonomiku u industrijali aktar nadif, aktar diġitali u aktar reżiljenti kif ukoll li jibni Suq Uniku aktar b’saħħtu u aktar reżiljenti.
Ir-riformi u l-investimenti kontinwi tal-Istati Membri fit-triq indikata mil-Linji Gwida dwar l-Impjiegi se jkunu kruċjali biex jitrawwem l-irkupru, jiġi appoġġat il-ħolqien ta’ impjiegi ta’ kwalità u tranżizzjonijiet bla xkiel fis-suq tax-xogħol, bl-involviment attiv tas-sħab soċjali. Barra minn hekk, il-Linji Gwida dwar l-Impjiegi jipprovdu direzzjoni dwar kif jiġu mmodernizzati l-istituzzjonijiet tas-suq tax-xogħol, l-edukazzjoni u t-taħriġ kif ukoll il-protezzjoni soċjali u s-sistemi tas-saħħa, bil-ħsieb li dawn isiru aktar inklużivi u ġusti. Huma jintegraw gwida speċifika mmirata lejn il-mitigazzjoni tal-impatt soċjali u tal-impjiegi tal-kriżi, u l-kisba ta’ tranżizzjonijiet ekoloġiċi u diġitali soċjalment ġusti. Minħabba r-rilevanza kontinwa tagħhom, il-Kummissjoni tipproponi li l-Linji Gwida attwali dwar l-Impjiegi jiġu riportati għall-2021, filwaqt li tissottolinja r-rwol tal-miri ewlenin ġodda tal-UE u l-gwida politika li toħroġ mis-Summit Soċjali ta’ Porto.
Barra minn hekk, ir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni dwar appoġġ attiv effettiv għall-impjiegi wara l-kriżi tal-COVID-19 (EASE) tipprovdi gwida konkreta għal tranżizzjoni gradwali minn miżuri ta’ emerġenza għaż-żamma tal-impjiegi għal politiki attivi tas-suq tax-xogħol meħtieġa għal irkupru li jwassal għall-ħolqien abbundanti ta’ impjiegi.
3.It-tnedija tal-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza
L-implimentazzjoni rapida tal-pjanijiet nazzjonali għall-irkupru u r-reżiljenza permezz tal-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza hija essenzjali biex jiġi appoġġat l-irkupru, filwaqt li l-ekonomiji u s-soċjetajiet tagħna jsiru aktar sostenibbli, inklużivi, reżiljenti u adatti għat-tranżizzjonijiet ekoloġiċi u diġitali. Permezz tal-Faċilità, li daħlet fis-seħħ fid-19 ta’ Frar 2021, EUR 312,5 biljun f’għotjiet u sa EUR 360 biljun f’self se jkunu disponibbli matul is-sitt snin li ġejjin biex jappoġġaw ir-riformi u l-investimenti fl-Istati Membri kollha. Il-Faċilità għalhekk se tkun opportunità bla preċedent għall-Istati Membri kollha biex jindirizzaw l-isfidi strutturali ewlenin u l-ħtiġijiet ta’ investiment, filwaqt li jħaddnu t-tranżizzjonijiet ekoloġiċi u diġitali.
Il-Kummissjoni impenjat ruħha mal-Istati Membri kollha f’kooperazzjoni intensa biex tappoġġahom fit-tfassil ta’ pjanijiet ambizzjużi għall-irkupru u r-reżiljenza. Jenħtieġ li l-pjanijiet jipproponu investimenti u riformi li jirriflettu l-isfidi u ċ-ċirkostanzi speċifiċi għall-pajjiż f’kull Stat Membru, filwaqt li jibnu fuq l-analiżi bir-reqqa u l-isfidi identifikati matul l-aħħar snin fis-Semestru Ewropew. Dawn il-pjanijiet se jsawru l-aġenda ta’ riforma u investiment fl-Istati Membri għas-snin li ġejjin. Is-sjieda nazzjonali u l-involviment tal-partijiet ikkonċernati rilevanti kollha huma kruċjali biex tiġi żgurata implimentazzjoni effettiva u impatt dejjiemi. Huwa għalhekk li matul il-proċess kollu, l-Istati Membri ġew imħeġġa bil-qawwa biex jikkonsultaw lill-awtoritajiet lokali u reġjonali, l-imsieħba soċjali, l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, in-negozji, l-organizzazzjonijiet taż-żgħażagħ u partijiet interessati rilevanti oħra f’konformità mal-qafas legali nazzjonali tagħhom. Sommarju ta’ din il-konsultazzjoni għandu jkun parti minn kull pjan nazzjonali flimkien ma’ indikazzjonijiet dwar kif il-kontribut ta’ dawn il-partijiet interessati huwa rifless fil-pjan.
Sa issa, 23 Stat Membru ppreżentaw il-pjanijiet tagħhom u huma mistennija aktar pjanijiet fil-jiem li ġejjin
. Ladarba l-Kummissjoni tkun lestiet il-valutazzjoni tagħha ta’ dawk il-pjanijiet, il-Kunsill ikollu xahar biex japprova l-pjanijiet, u jwitti t-triq għall-ewwel żborżi bħala prefinanzjament permezz tal-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza.
Il-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza ppreżentati jew li qed jitħejjew huma mistennija li jikkontribwixxu b’mod sostanzjali għas-sitt pilastri previsti fir-Regolament. Kif meħtieġ mir-Regolament, kull pjan se jkollu jikkontribwixxi b’mod komprensiv u bbilanċjat b’mod adegwat għall-oqsma ta’ politika ta’ rilevanza Ewropea strutturati fis-sitt pilastri: it-tranżizzjoni ekoloġika; it-trasformazzjoni diġitali; tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, produttività u kompetittività; il-koeżjoni soċjali u territorjali; reżiljenza tas-saħħa, ekonomika, soċjali u istituzzjonali; u politiki għall-ġenerazzjoni li jmiss, għat-tfal u għaż-żgħażagħ. B’mod ġenerali, il-Kummissjoni tistenna sehem sinifikanti tan-nefqa relatata mal-klima u dik diġitali fil-pjanijiet, kif ukoll miżuri li jikkontribwixxu għall-koeżjoni soċjali u territorjali u r-reżiljenza. Il-Kummissjoni tistenna wkoll riformi u investimenti importanti li jolqtu dawk l-oqsma ta’ politika u se tgħin biex jiġi żgurat li s-sitt pilastri kollha jiġu indirizzati b’mod komprensiv, bħal miżuri biex jiżdiedu l-ħiliet diġitali u jingħalqu l-lakuni fil-konnettività biex irawwmu t-trasformazzjoni diġitali, jappoġġaw il-koeżjoni u jkunu ta’ benefiċċju għall-SMEs.
Billi jiġu kkombinati l-fondi mill-istrument ta’ rkupru tan-NextGenerationEU u l-qafas finanzjarju pluriennali l-ġdid, il-finanzjament tal-UE se jipprovdi EUR 1,8 triljun fl-2021-2027. In-NextGenerationEU se tipprovdi EUR 750 biljun biex tagħti bidu għall-irkupru permezz ta’ programmi speċifiċi (il-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza, REACT-EU, il-Fond għal Tranżizzjoni Ġusta, l-Iżvilupp Rurali, InvestEU, rescEU u Orizzont Ewropa). InvestEU, pereżempju, jiġbor flimkien diversi strumenti finanzjarji biex jappoġġa l-investiment fl-UE permezz ta’ garanzija tal-baġit tal-UE ta’ EUR 26,2 biljun. InvestEU huwa mistenni li jimmobilizza aktar minn EUR 370 biljun ta’ investiment addizzjonali matul is-seba’ snin li ġejjin. Il-fondi min-NextGenerationEU jiżdiedu mal-EUR 1,074 triljun li ġejjin mill-baġit tal-UE għall-2021-2027. Fi ħdanha, il-politika ta’ koeżjoni bil-qawwa tagħha ta’ EUR 338,6 biljun hija mmirata biex tappoġġa permezz ta’ investiment l-istrateġiji ta’ żvilupp aktar fit-tul tal-Istati Membri.
4.Koordinazzjoni tal-politika fiskali
Il-koordinazzjoni tal-politiki fiskali nazzjonali tibqa’ kruċjali biex jiġi sostnut l-irkupru. Il-pożizzjoni fiskali ġenerali, b’kont meħud tal-baġits nazzjonali u l-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza, għandha tibqa’ ta’ appoġġ fl-2021 u l-2022. Il-politika fiskali għandha tibqa’ aġli u taġġusta għas-sitwazzjoni li qed tevolvi kif meħtieġ, u rtirar prematur tal-appoġġ fiskali għandu jiġi evitat. Ladarba r-riskji għas-saħħa jonqsu, il-miżuri fiskali għandhom gradwalment jiffokaw fuq miżuri aktar immirati li jippromwovu rkupru reżiljenti u sostenibbli. Fl-aħħar nett, minħabba l-aspettattiva ta’ normalizzazzjoni gradwali tal-attività ekonomika fit-tieni nofs tal-2021, il-politiki fiskali tal-Istati Membri għandhom isiru aktar differenzjati fl-2022, b’kont meħud tal-istat tal-irkupru, is-sostenibbiltà fiskali u l-ħtieġa li jitnaqqsu d-diverġenzi ekonomiċi, soċjali u territorjali. Hekk kif l-irkupru jieħu postu, il-politika fiskali għandha tipprijoritizza investiment pubbliku u privat ogħla, li jappoġġa t-tranżizzjoni lejn ekonomija ekoloġika u diġitali.
Il-klawsola liberatorja ġenerali tal-Patt ta’ Stabbiltà u Tkabbir se tkompli tiġi applikata fl-2022 u hija mistennija li tiġi diżattivata mill-2023. Il-klawżola liberatorja ġenerali ppermettiet lill-Istati Membri jadottaw miżuri mdaqqsa sew ta’ nfiq u dħul biex jimminimizzaw l-impatt ekonomiku u soċjali tal-pandemija. Ippermettitilhom ukoll jikkoordinaw il-politiki fiskali tagħhom b’mod aktar flessibbli. Kif imħabbar fil-Komunikazzjoni tat-3 ta’ Marzu 2021 , id-deċiżjoni biex tiġi diżattivata l-klawżola liberatorja ġenerali għandha tittieħed bħala valutazzjoni ġenerali tal-istat tal-ekonomija fuq il-bażi ta’ kriterji kwantitattivi, fejn il-livell ta’ attività ekonomika fl-UE mqabbel mal-livelli ta’ qabel il-kriżi huwa l-kriterju kwantitattiv ewlieni. Fuq il-bażi tat-tbassir tar-rebbiegħa 2021 tal-Kummissjoni, l-attività ekonomika ta’ qabel il-kriżi (tmiem l-2019) hija mistennija li tintlaħaq madwar ir-raba’ kwart tal-2021 fl-UE kollha kemm hi u fl-ewwel kwart tal-2022 fiż-Żona tal-Euro. Fuq il-bażi ta’ dan it-tbassir, il-kundizzjonijiet għall-applikazzjoni kontinwa tal-klawżola liberatorja ġenerali fl-2022 u d-diżattivazzjoni tagħha mill-2023 huma ssodisfati. Sitwazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiż se jkomplu jiġu kkunsidrati wara d-diżattivazzjoni tal-klawżola liberatorja ġenerali.
Fl-2022, il-pożizzjoni fiskali, li tirriżulta mill-baġits nazzjonali u l-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza, jeħtieġ li tibqa’ waħda ta’ appoġġ. In-nefqa ffinanzjata mill-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza se tipprovdi impuls fiskali sostanzjali fl-2022 u fis-snin li ġejjin. In-nefqa ffinanzjata b’appoġġ li ma jitħallasx lura se tagħmilha possibbli li jiġu ffinanzjati proġetti ta’ investiment ta’ kwalità għolja u li jiġu koperti l-ispejjeż ta’ riformi li jtejbu l-produttività mingħajr ma jinħolqu defiċits u dejn ogħla. L-Istati Membri għandhom jagħmlu użu mill-finanzjament tal-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza, li b’hekk jikkontribwixxi għall-appoġġ tal-irkupru ekonomiku, irawwem tkabbir potenzjali ogħla u gradwalment itejjeb il-pożizzjonijiet fiskali sottostanti tagħhom. B’mod partikolari, l-Istati Membri b’dejn baxx għandhom isegwu pożizzjoni fiskali ta’ appoġġ, inkluż l-impuls ipprovdut mill-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza. L-Istati Membri b’dejn għoli għandhom jużaw il-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza biex jiffinanzjaw investiment addizzjonali b’appoġġ għall-irkupru filwaqt li jsegwu politika fiskali prudenti. L-Istati Membri għandhom jippreservaw l-investiment iffinanzjat fil-livell nazzjonali. Fl-istess ħin, it-tkabbir tan-nefqa kurrenti ffinanzjata fuq livell nazzjonali għandu jinżamm taħt kontroll, u jkun limitat għall-Istati Membri b’dejn għoli. Dan se jippermetti li l-miżuri fiskali jimmassimizzaw l-appoġġ għall-irkupru mingħajr ma jantiċipaw traġettorji fiskali futuri u joħolqu piż permanenti fuq il-finanzi pubbliċi.
Għall-perjodu lil hinn mill-2022, il-politiki fiskali għandhom ikomplu jqisu s-saħħa tal-irkupru, il-grad ta’ inċertezza ekonomika u kunsiderazzjonijiet ta’ sostenibbiltà fiskali. Meta l-kundizzjonijiet ekonomiċi jippermettu, l-Istati Membri għandhom isegwu politika fiskali mmirata lejn il-kisba ta’ pożizzjonijiet fiskali prudenti fuq perjodu medju ta’ żmien u l-iżgurar tas-sostenibbiltà fiskali fit-terminu medju. Fl-istess ħin, l-Istati Membri għandhom itejbu l-investiment biex jagħtu spinta lill-potenzjal tat-tkabbir. Fid-dawl tal-livell ta’ inċertezza li bħalissa għadu eċċezzjonalment għoli, inkluż fir-rigward tal-impatt fuq il-potenzjal tat-tkabbir tal-kriżi u r-riformi u l-investimenti implimentati bl-appoġġ tal-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza, il-gwida ta’ din is-sena tibqa’ fil-biċċa l-kbira kwalitattiva. Gwida kwantifikata aktar preċiża għas-snin ta’ wara għandha tiġi pprovduta fl-2022, ladarba l-livell ta’ inċertezza jkun naqas b’mod suffiċjenti.
Il-Kummissjoni vvalutat il-konformità mal-kriterji tad-defiċit u d-dejn fl-2020. Billi l-attivazzjoni tal-klawżola liberatorja ġenerali ma tissospendix il-proċeduri skont il-Patt ta’ Stabbiltà u Tkabbir, il-Kummissjoni Ewropea tkompli topera ċ-ċiklu annwali ta’ sorveljanza fiskali. Il-Kummissjoni ħarġet rapport (skont l-Artikolu 126(3) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE)) li jivvaluta l-konformità mal-kriterji tad-defiċit u d-dejn mill-Istati Membri kollha, ħlief ir-Rumanija. F’dan il-kuntest, il-Kummissjoni qieset l-inċertezza għolja, ir-rispons miftiehem tal-politika fiskali għall-kriżi tal-COVID-19 u r-rakkomandazzjonijiet tal-Kunsill għall-2021. L-analiżi, li tqis il-fatturi rilevanti kollha kif xieraq, tissuġġerixxi li l-kriterju tad-defiċit kif definit fit-Trattat u fir-Regolament (KE) Nru 1467/1997 huwa ssodisfat minn tliet Stati Membri u mhux issodisfat minn 23 Stat Membru. Il-kriterju tad-dejn kif definit fit-Trattat u fir-Regolament (KE) Nru 1467/1997 mhuwiex issodisfat minn 13-il Stat Membru. It-tifqigħa tal-COVID-19 kellha impatt makroekonomiku u fiskali straordinarju, li ħoloq inċertezza eċċezzjonali, inkluż għat-tfassil ta’ perkors kredibbli għall-politika fiskali. Filwaqt li tqis l-inċertezza għolja, ir-rispons miftiehem tal-politika fiskali għall-kriżi tal-COVID-19 u r-Rakkomandazzjonijiet tal-Kunsill tal-20 ta’ Lulju 2020, il-Kummissjoni tqis li f’dan l-istadju jenħtieġ li ma titteħidx deċiżjoni dwar jekk l-Istati Membri għandhomx jitqiegħdu taħt il-Proċedura ta’ Defiċit Eċċessiv. Fil-każ tar-Rumanija, fejn infetħet proċedura ta’ defiċit eċċessiv fuq il-bażi tad-data għall-2019, il-Kummissjoni tirrakkomanda aġġornament tal-pjan ta’ aġġustament immirat lejn korrezzjoni tad-defiċit eċċessiv fl-2024. Il-Kummissjoni se tivvaluta mill-ġdid is-sitwazzjoni baġitarja tal-Istati Membri fuq il-bażi tat-Tbassir Ekonomiku tal-Ħarifa 2021, u l-Abbozzi ta’ Pjanijiet Baġitarji tal-2022 li għandhom jiġu ppreżentati mill-Istati Membri taż-żona tal-euro sal-15 ta’ Ottubru 2021..
Il-kwalità tal-finanzi pubbliċi hija ċentrali fit-tfassil tal-politika fiskali. Matul l-2020, l-Istati Membri kollha rreaġixxew malajr ħafna bl-adozzjoni ta’ miżuri ta’ emerġenza biex jiġġieldu l-pandemija u jappoġġaw l-introjtu tal-kumpaniji u tal-unitajiet domestiċi. Hekk kif ir-riskji għas-saħħa jonqsu, il-politika ekonomika għandha tinbidel minn reġim ta’ emerġenza għal objettivi orjentati lejn l-irkupru. Il-kwalità tal-miżuri baġitarji għandha tiżgura rkupru sostenibbli u inklużiv. Jenħtieġ li l-Istati Membri jagħtu prijorità lill-investiment li jsaħħaħ it-tkabbir, b’mod partikolari billi jappoġġaw it-tranżizzjoni ekoloġika u diġitali. Enfasi fuq ir-riformi strutturali fiskali, inkluż biex jissaħħaħ l-infiq effiċjenti u l-ġestjoni tar-riżorsi tal-finanzi pubbliċi ta’ kwalità għolja, hija kruċjali. Fuq in-naħa tad-dħul, ir-riformi li għandhom l-għan li jċaqilqu t-tassazzjoni minn fuq ix-xogħol għal taxxi ambjentali li joħolqu inqas distorsjoni u jipprevjenu l-kompetizzjoni tat-taxxa dannuża u l-ippjanar aggressiv tat-taxxa huma essenzjali wkoll. Dan se jgħin biex jipprovdi finanzjament għall-prijoritajiet tal-politika pubblika u jikkontribwixxi għas-sostenibbiltà fit-tul tal-finanzi pubbliċi, inkluż billi jsaħħaħ il-kopertura, l-adegwatezza, u s-sostenibbiltà tas-sistemi tas-saħħa u tal-protezzjoni soċjali għal kulħadd. Wara r-rispons immedjat għall-kriżi fl-2020, diversi Stati Membri reġgħu bdew pjanijiet biex itejbu l-evalwazzjoni u r-reviżjoni tan-nefqa. It-tisħiħ tar-rieżamijiet tal-infiq, permezz tal-bini tal-kapaċità, it-titjib tal-governanza u rabta aktar stretta maċ-ċiklu baġitarju, jidher bħala riforma importanti f’xi pakketti ta’ rkupru. Evalwazzjoni tal-politika aktar b’saħħitha u fokus akbar fuq il-prijoritajiet ta’ politika għandhom rwol aktar importanti fl-ippjanar baġitarju. Xi Stati Membri qed jiżviluppaw ukoll prattiki ta’ bbaġitjar ekoloġiku biex iżidu l-azzjonijiet klimatiċi u ambjentali. Dawn il-prattiki se jippermettulhom jivvalutaw il-kontenut ekoloġiku tal-politiki baġitarji tagħhom u jiżguraw il-koerenza tal-infiq u d-dħul pubbliku mal-għanijiet ambjentali. Il-Kummissjoni tkompli bid-djalogu u l-appoġġ tagħha għall-iżvilupp u l-irfinar ta’ proċessi u prattiki li jtejbu l-kwalità tal-finanzi pubbliċi.
5.Żbilanċi makroekonomiċi fl-Istati Membri
Il-Kummissjoni identifikat vulnerabbiltajiet makroekonomiċi relatati ma’ żbilanċi u żbilanċi eċċessivi għal 12-il Stat Membru. Dawn l-Istati Membri ntgħażlu għal analiżijiet fil-fond fir-Rapport dwar il-Mekkaniżmu ta’ Twissija tal-2021
. Tliet Stati Membri qed ikomplu jesperjenzaw żbilanċi eċċessivi (Ċipru, il-Greċja u l-Italja) u disgħa oħra qed jesperjenzaw żbilanċi (il-Kroazja, Franza, il-Ġermanja, l-Irlanda, in-Netherlands, il-Portugall, ir-Rumanija, Spanja u l-Iżvezja) fis-sens tal-Proċedura ta’ Żbilanċ Makroekonomiku. L-introduzzjoni tal-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza se tkun kruċjali biex jitnaqqsu l-iżbilanċi makroekonomiċi eżistenti, billi se tappoġġa riformi u investimenti li jindirizzaw l-isfidi identifikati matul iċ-ċikli preċedenti tas-Semestru.
Is-sorsi ewlenin tal-iżbilanċi huma fil-biċċa l-kbira l-istess bħal sena ilu, iżda r-riskji żdiedu. Filwaqt li l-kriżi tal-COVID-19 ma bidlitx b’mod fundamentali n-natura tal-iżbilanċi tal-Istati Membri, hija implikat xkiel fit-tnaqqis ta’ dawk l-iżbilanċi u tista’ żżid ir-riskji għall-istabbiltà makroekonomika . Id-dejn tal-gvern u dak privat żdied b’mod viżibbli, fil-biċċa l-kbira spjegat, apparti dak tar-riċessjoni, permezz ta’ politiki biex tiġi indirizzata l-pandemija u biex jiġu appoġġati l-ekonomija u l-irkupru. Bilanċi favorevoli kbar fil-kont kurrenti jippersistu f’xi Stati Membri. Diversi Stati Membri b’livelli għoljin ta’ djun ukoll għandhom potenzjal baxx ta’ tkabbir. F’dawn il-każijiet, l-użu effiċjenti tal-Faċilità biex jitrawmu l-investiment u r-riformi li jtejbu t-tkabbir se jkun strumentali. Id-diffikultajiet fil-ħlas lura tad-dejn jistgħu jissarrfu f’self improduttiv ladarba l-miżuri ta’ appoġġ jitneħħew gradwalment. B’kuntrast ma’ dan, xi vulnerabbiltajiet relatati mal-pressjonijiet tal-kompetittività tal-kostijiet naqsu matul il-kriżi tal-COVID-19.
F’dan l-istadju, reviżjoni tal-klassifikazzjoni tal-iżbilanċi ma tidhirx ġustifikata. Il-kriżi tal-COVID-19 tista’ żżid ir-riskji għall-istabbiltà makroekonomika, għalkemm mhux b’mod li jkun jeħtieġ reviżjoni tal-klassifikazzjoni tal-iżbilanċi f’dan l-istadju. Inċertezza persistentement għolja titlob monitoraġġ mill-qrib tal-iżbilanċi u r-riskji għall-istabbiltà makroekonomika b’perspettiva b’saħħitha li tħares ’il quddiem.
·Ċipru, il-Greċja u l-Italja qed ikomplu jesperjenzaw żbilanċi eċċessivi, marbuta ma’ dejn għoli tal-gvern u sehem għoli ta’ self improduttiv - minkejja progress kontinwu u sinifikanti f’dan il-qasam. Ċipru u l-Greċja jikkombinaw dan ma’ dejn estern għoli u, Ċipru, ukoll ma’ dejn privat għoli. Barra minn hekk, it-tkabbir potenzjali għadu baxx wisq biex jixpruna t-tnaqqis fl-ingranaġġ tad-dejn.
·L-iżbilanċi fil-Kroazja, fl-Irlanda, fil-Portugall u fi Spanja jikkombinaw dejn għoli privat, tal-gvern u estern, filwaqt li fi Franza l-iżbilanċi huma xprunati minn djun tal-gvern u privati, li qed ikomplu jiżdiedu. L-iżgurar tal-produttività u l-kisbiet tal-kompetittività jibqa’ importanti għal dawn l-Istati Membri. Fir-Rumanija, it-telf fil-kompetittività qed jonqos, iżda d-defiċit kbir fil-kont kurrenti jippersisti, u x-xejriet fiskali jeħtieġ li jitreġġgħu lura sew wara snin ta’ deterjorament. Il-Ġermanja u n-Netherlands irreġistraw surpluses persistentement kbar fil-kont kurrenti, marbuta ma’ eċċess ta’ tfaddil fuq investimenti, aggravati minn dejn privat għoli fin-Netherlands. Fl-Iżvezja, il-prezzijiet għoljin tad-djar mhumiex qed jimmoderaw, u d-dejn tal-unitajiet domestiċi għoli u li qed jiżdied għadu ta’ tħassib.
L-Appendiċi 1 jipprovdi aktar dettalji dwar l-aspetti speċifiċi għall-pajjiż tal-analiżi tal-iżbilanċi.
6.L-adattament tas-Semestru Ewropew
Minħabba t-trikkib kbir bejn is-Semestru Ewropew u l-istadji bikrin tal-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza, kien meħtieġ li ċ-ċiklu tas-Semestru Ewropew 2021 jiġi adattat temporanjament għat-tnedija tal-Faċilità. Dan ippermetta lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiffukaw iċ-ċiklu ta’ din is-sena fuq it-tħejjija tal-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza bħala d-dokument ta’ referenza ewlieni li jħares ’il quddiem tal-aġenda ta’ riforma u investiment tal-Istati Membri. Sadanittant, is-sorveljanza tal-iżbilanċi makroekonomiċi kompliet, b’enfasi fuq ir-riskji emerġenti minħabba l-kriżi tal-COVID-19, li kienu, meta rilevanti, indirizzati fid-diskussjonijiet mal-Istati Membri dwar l-abbozzi tal-pjanijiet tagħhom.
L-Istrateġija Annwali għat-Tkabbir Sostenibbli għall-2022 li jmiss se tiddeskrivi l-elementi ewlenin taċ-ċiklu tas-Semestru Ewropew li jmiss. L-ewwel sena ta’ implimentazzjoni tal-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza jeħtieġ li tiġi mmonitorjata fi ħdan il-qafas ta’ koordinazzjoni annwali taħt is-Semestru Ewropew. F’dan ir-rigward, ir-Regolament li jistabbilixxi l-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza jipprevedi rappurtar darbtejn fis-sena mill-Istat Membru dwar il-progress tagħhom fl-implimentazzjoni tal-pjanijiet tagħhom fil-kuntest tas-Semestru Ewropew. Il-monitoraġġ tal-progress lejn il-prinċipji tal-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali jeħtieġ li jiġi inkorporat fis-Semestru Ewropew, kif enfasizzat mill-mexxejja tal-UE fis-Summit Soċjali ta’ Porto. L-Istrateġija Annwali għat-Tkabbir Sostenibbli għall-2022 se tistabbilixxi l-passi konkreti dwar kif il-qafas ta’ governanza tas-Semestru għandu jiġi strutturat fl-2022. Fuq il-bażi ta’ dan, il-Kummissjoni se tidħol fi djalogu mal-Parlament Ewropew, mal-Kunsill, mal-Istati Membri, mas-sħab soċjali u mal-partijiet ikkonċernati rilevanti l-oħra kollha.
7.Il-passi li jmiss
Il-Kummissjoni tilqa’ l-approvazzjoni tad-Deċiżjoni dwar ir-Riżorsi Proprji mill-Istati Membri kollha. L-approvazzjoni twitti t-triq biex il-Kummissjoni tibda tissellef taħt in-NextGenerationEU sabiex tiżborża l-fondi, inkluż il-prefinanzjament ta’ għotjiet u self taħt il-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza.
Il-Kummissjoni se tadotta l-proposti tagħha għal deċiżjonijiet ta’ implimentazzjoni tal-Kunsill dwar il-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza li jibdew fit-tieni nofs ta’ Ġunju. Il-Kummissjoni tistenna b’interess l-adozzjoni rapida mill-Kunsill biex tiġi żgurata implimentazzjoni f’waqtha tal-pjanijiet, li tippermetti rkupru ekonomiku sostenibbli u inklużiv, f’konformità mal-konklużjonijiet tal-mexxejja tal-UE fis-Summit ta’ Porto. Il-Kummissjoni hija disponibbli wkoll biex tipprovdi assistenza teknika fuq talba lill-Istati Membri u tgħin lill-awtoritajiet jagħmlu l-aħjar użu mill-fondi tal-UE.
Il-Kummissjoni tilqa’ l-kooperazzjoni intensiva u kostruttiva bejn l-istituzzjonijiet kollha tal-UE, b’mod partikolari permezz tat-tnedija tad-djalogu dwar l-irkupru u r-reżiljenza. L-involviment qawwi tal-Parlament Ewropew se jkun kruċjali biex jikkontribwixxi għal aktar trasparenza u responsabbiltà fl-implimentazzjoni tal-Faċilità. Il-Kummissjoni hija impenjata bis-sħiħ li taqsam l-informazzjoni rilevanti kollha mal-Parlament u mal-Kunsill, u li tqis kif xieraq il-fehmiet espressi mill-Parlament fil-kuntest tad-djalogu, f’konformità mar-rekwiżiti tar-Regolament.
Il-Kummissjoni tappella lill-Istati Membri biex jiżguraw li l-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza jiġu implimentati bis-sħiħ b’mod f’waqtu u fi djalogu komprensiv mas-sħab soċjali, is-soċjetà ċivili u partijiet ikkonċernati oħra.
APPENDIĊI 1 — SEJBIET TAR-RIEŻAMIJIET FIL-FOND TAL-IŻBILANĊI MAKROEKONOMIĊI FIL-PAJJIŻI TAL-UE
Għat-12-il Stat Membru li għaddew minn analiżi fil-fond, il-klassifikazzjoni tal-iżbilanċi u l-iżbilanċi eċċessivi ġiet ikkonfermata. L-analiżi tar-rieżami fil-fond (in-depth review, IDR) tħares lejn il-gravità tal-iżbilanċi, l-evoluzzjoni riċenti u prospettiva tagħhom u r-reazzjonijiet ta’ politika relatati. L-effetti konsegwenzjali rilevanti u l-implikazzjonijiet transfruntieri sistemiċi tal-iżbilanċi huma kkunsidrati wkoll.
Il-kuntest tal-valutazzjoni tal-vulnerabbiltajiet din is-sena huwa differenti mill-analiżi tar-reviżjonijiet fil-fond tas-sena l-oħra. Fl-2020, l-isforzi ta’ politika ġeneralment iffukaw fuq l-indirizzar u t-taffija tal-impatt tal-pandemija u l-appoġġ għal irkupru sostenibbli, li fih innifsu huwa mistenni li jagħti appoġġ għall-korrezzjoni tal-iżbilanċi, filwaqt li kien hemm ukoll il-ħtieġa li jiġu kkontrollati r-riskji makroekonomiċi fuq terminu medju. Il-perspettiva li tħares ’il quddiem hija għalhekk kruċjali fil-valutazzjoni tar-riskju. Madankollu, l-inċertezza għadha għolja, u għadu diffiċli li jiġu vvalutati l-konsegwenzi sħaħ tal-kriżi. Dan jitlob monitoraġġ kontinwu u mill-qrib tal-iżbilanċi u r-riskji għall-istabbiltà makroekonomika. B’ħarsa ’l quddiem, dawn l-iżbilanċi ġew diskussi mal-Istati Membri fil-fażi ta’ tħejjija tal-pjanijiet tagħhom għall-irkupru u r-reżiljenza billi l-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza tipprovdi opportunità unika biex jiġu indirizzati l-iżbilanċi makroekonomiċi, l-investiment u l-ħtiġijiet tar-riformi. L-analiżijiet tal-politiki f’dawn ir-reviżjonijiet fil-fond ġew iffinalizzati qabel is-sottomissjoni formali tal-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza u għalhekk ma jibbażawx fuq l-informazzjoni inkluża f’dawn il-pjanijiet. Filwaqt li l-valutazzjoni tal-Kummissjoni tal-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza għadha għaddejja fiż-żmien tal-pubblikazzjoni ta’ din il-Komunikazzjoni u ma tistax tiġi ppreġudikata, implimentazzjoni effettiva tal-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza tipprovdi opportunità biex jiġu indirizzati l-iżbilanċi eżistenti.
B’mod ġenerali, ir-riskji makroekonomiċi u l-vulnerabbiltajiet għandhom l-istess oriġini bħal dawk identifikati qabel. Il-kriżi tal-COVID-19 implikat xkiel fit-tnaqqis tal-iżbilanċi makroekonomiċi osservat fl-aħħar deċennju iżda mhux b’mod li jiġġustifika r-reviżjoni tal-klassifikazzjoni tal-iżbilanċi f’dan l-istadju. Diversi Stati Membri kienu diġà qed jikkombinaw dejn għoli privat, tal-gvern u estern qabel il-pandemija. F’każijiet oħra, it-tħassib relatat mad-dejn ġie ċċentrat kemm fuq is-settur tal-gvern kif ukoll fuq is-settur privat. Fl-2020, dawk il-proporzjonijiet tad-dejn mal-PDG kollha żdiedu u dan jirrifletti t-tnaqqis fl-attività ekonomika u ż-żieda sinifikanti fis-self, speċjalment mill-korporazzjonijiet u l-gvernijiet sabiex itaffu l-konsegwenzi tal-pandemija u jipprevjenu deterjorament saħansitra aktar sever tas-sitwazzjoni ekonomika u tal-istabbiltà makroekonomika. Moratorji temporanji fuq il-ħlas lura tad-dejn minn korporazzjonijiet u unitajiet domestiċi żammew id-djun produttivi u naqqsu r-riskju ta’ nuqqas ta’ likwidità.
Id-dinamiċi tad-dejn privat u pubbliku jistgħu jsiru aktar ta’ sfida għall-ġejjieni iżda huma mistennija li jitjiebu bl-irkupru. Diversi pajjiżi kkonċernati minn dejn għoli huma kkaratterizzati minn tkabbir potenzjali baxx, u l-kriżi tista’ tkompli tnaqqas it-tkabbir, speċjalment fejn setturi aktar affettwati jammontaw għal sehem akbar ta’ attività, li b’mod ġenerali se jillimita l-pass tat-tnaqqis fl-ingranaġġ. Dan jenfasizza l-importanza ta’ implimentazzjoni effettiva tal-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza biex jissaħħaħ it-tkabbir potenzjali ogħla, jiġi appoġġat irkupru sinifikanti, u jgħin biex jiġu indirizzati dawn l-iżbilanċi. Id-diffikultajiet dejjem jiżdiedu tal-ħlas lura tad-dejn jistgħu jissarrfu f’self improduttiv li jimxi 'l quddiem, speċjalment f’dawk is-setturi l-aktar affettwati mill-kriżi u ladarba jiskadu l-moratorji fuq il-pagamenti tad-djun u miżuri oħra ta’ appoġġ. Għalhekk, filwaqt li r-reżiljenza tal-banek tjiebet matul dawn l-aħħar ftit snin, din tista’ tintlaqat b’dewmien, u l-provvista ta’ kreditu lill-ekonomija tista’ tiġi affettwata, u dan min-naħa tiegħu jaffettwa s-saħħa tal-irkupru.
Il-kontijiet esterni kienu fil-biċċa l-kbira stabbli matul il-kriżi tal-COVID-19. Id-defiċits fil-kont kurrenti ġeneralment ftit li xejn inbidlu, billi t-tfaddil nett tal-gvern u tas-settur privat kien qed jikkumpensa b’mod reċiproku. L-eċċezzjonijiet kienu fil-pajjiżi l-aktar esposti għal tnaqqis fit-turiżmu barrani, fejn il-kontijiet kurrenti marru għall-agħar b’mod aktar viżibbli fl-2020 u jistgħu ma jirkuprawx kompletament din is-sena jew ta’ wara. B’mod parallel, surpluses kbar fil-kont kurrenti jibqgħu fil-biċċa l-kbira l-istess, kif ukoll is-surplus fil-kont kurrenti għaż-Żona tal-Euro kollha kemm hi. Il-pożizzjonijiet ta’ investiment internazzjonali netti negattivi marru għall-agħar fl-2020 iżda mhumiex mistennija li jiddeterjoraw aktar din is-sena jew is-sena d-dieħla. Il-kundizzjonijiet ta’ finanzjament estern kienu ta’ appoġġ, minbarra episodju qasir ta’ averżjoni akbar għar-riskju fis-swieq finanzjarji globali immedjatament wara li faqqgħet il-kriżi u speċjalment għal membri li mhumiex fiż-Żona tal-Euro.
L-espansjoni kontinwa tas-snin ta’ qabel il-kriżi wasslet għal pressjonijiet ta’ soprażbilanċ riflessi f’telf fil-kompetittività tal-kost u tkabbir qawwi fil-prezzijiet tad-djar: tal-ewwel ittaffiet matul il-kriżi tal-COVID-19, filwaqt li din tal-aħħar ma tantx ittaffiet. L-iżviluppi tal-kompetittività tal-kostijiet huma mistennija li jistabbilizzaw hekk kif it-tkabbir fil-pagi jimmodera f’suq tax-xogħol li ddgħajjef b’mod ċar bis-sitwazzjoni tal-COVID-19, u żieda ċiklika fil-produttività qed tkompli tnaqqas il-pressjoni fuq il-kostijiet ta’ unità lavorattiva din is-sena u s-sena d-dieħla. Fir-rigward tal-prezzijiet tad-djar, kompla jiġi osservat dinamiżmu f’xi pajjiżi, fejn ir-riskji ta’ sopravalutazzjoni kienu aktar rilevanti. Madankollu, f’xi każijiet, ma jistax jiġi eskluż li moratorji li jiskadu fuq il-ħlasijiet lura tad-dejn u l-irtirar ta’ miżuri temporanji oħra ta’ appoġġ jistgħu jpoġġu pressjoni 'l isfel fuq il-prezzijiet tad-djar u speċjalment fejn id-dħul tal-familji kien aktar batut.
Pajjiżi li qed jesperjenzaw żbilanċi eċċessivi
·Il-Greċja qed tesperjenza żbilanċi eċċessivi. Il-vulnerabbiltajiet huma relatati ma’ dejn għoli tal-gvern, riekwilibriju estern mhux komplut u self improduttiv għoli, f’kuntest ta’ qgħad għoli u tkabbir potenzjali baxx. Il-kriżi tal-COVID-19 interrompiet il-proċess ta’ aġġustament mibdi fis-snin preċedenti. Id-dejn tal-gvern żdied b’mod sostanzjali fl-2020 u huwa mistenni li jonqos biss fl-2022. Id-dejn tal-gvern huwa fil-biċċa l-kbira miżmum minn kredituri tas-settur uffiċjali, li, flimkien mal-bafer kbir ta’ flus kontanti, jiżola lill-Greċja minn fluttwazzjonijiet fuq terminu qasir. Dan l-aħħar id-defiċit fil-kont kurrenti kiber u huwa mbassar li jibqa’ kbir, fil-parti l-kbira minħabba l-impatt tal-kriżi tal-COVID-19 fuq is-settur imdaqqas tat-turiżmu. Minkejja tnaqqis sinifikanti f’dawn l-aħħar snin, is-self improduttiv għadu kbir u hemm ir-riskju li jiżdied ladarba l-miżuri ta’ appoġġ temporanju jitneħħew gradwalment. L-isforzi biex jissaħħu l-prospetti tat-tkabbir qed jiffaċċjaw ostakli mill-istokk kapitali mdgħajjef, popolazzjoni li qed tixjieħ u migrazzjoni ‘l barra ta’ ħaddiema tas-sengħa. Tkabbir potenzjali baxx huwa ta’ piż fuq it-tnaqqis fl-ingranaġġ tad-dejn.
·L-Italja qed tesperjenza żbilanċi eċċessivi. Il-vulnerabbiltajiet huma relatati ma’ dejn għoli tal-gvern u dinamiċi ta’ produttività dgħajfa fit-tul, li għandhom rilevanza transfruntiera f’kuntest ta’ fraġilitajiet tas-suq tax-xogħol u tas-settur bankarju. Il-proporzjon tad-dejn tal-gvern żdied drastikament fl-2020, li jirrifletti t-tnaqqis fil-PDG u r-rispons fiskali għall-kriżi tal-COVID-19, u huwa mistenni li jonqos biss fl-2022. Il-produttività tax-xogħol żdiedet fl-2020 iżda t-tkabbir tal-produttività fit-tul jibqa’ ristrett minn ostakli għall-investiment privat u pubbliku u minn limiti għat-tkabbir tal-aktar ditti produttivi. Ir-rati tal-attività u tal-impjiegi għadhom taħt il-medja tal-UE. It-tkabbir tal-produttività kajman ħafna, flimkien ma’ rati baxxi ta’ impjiegi, ifixklu t-tkabbir potenzjali, li min-naħa tiegħu jillimita l-lok għal tnaqqis fl-ingranaġġ tad-dejn. Filwaqt li s-settur bankarju Taljan sar aktar robust u reżiljenti fis-snin ta’ qabel il-kriżi tal-COVID-19, għad hemm vulnerabbiltajiet. B’mod partikolari, is-self improduttiv naqas f’dawn l-aħħar snin iżda għadu relattivament għoli u hemm riskju li jiżdied ladarba l-miżuri ta’ appoġġ temporanji jitneħħew gradwalment.
·Ċipru qed jesperjenza żbilanċi eċċessivi. Il-vulnerabbiltajiet huma relatati ma’ stokkijiet għoljin ta’ dejn estern, tal-gvern u dak privat, u self improduttiv li għadu għoli, flimkien ma’ defiċit sostanzjali fil-kont kurrenti. Id-defiċit fil-kont kurrenti ddeterjora sostanzjalment fl-2020 għal qari b’żewġ ċifri li jirrifletti tnaqqis sinifikanti fl-esportazzjonijiet tat-turiżmu matul il-kriżi tal-COVID-19 u huwa mbassar li jitjieb ftit biss fil-futur qrib. Id-dejn estern għadu għoli u l-pożizzjoni ta’ investiment internazzjonali netta negattiva, anki meta jiġu esklużi entitajiet bi skop speċjali, qed tmur għall-agħar, parzjalment minħabba d-defiċits kbar fil-kont kurrenti. Il-kriżi tal-COVID-19 interrompiet it-tnaqqis fl-ingranaġġ tas-settur privat hekk kif il-proporzjonijiet għoljin tad-dejn żdiedu fl-2020 l-aktar minħabba t-tnaqqis fil-PDG. Is-self improduttiv għadu fost l-ogħla fl-UE, minkejja tnaqqis viżibbli f’dawn l-aħħar snin u hemm ir-riskju li jerġa’ jiżdied ladarba l-miżuri ta’ appoġġ temporanji jitneħħew gradwalment. Il-proporzjon tad-dejn tal-gvern żdied b’mod sinifikanti fl-2020 iżda huwa mistenni li jerġa’ lura għal xejra ta’ tnaqqis minn din is-sena.
Pajjiżi li qed jesperjenzaw żbilanċi
·Il-Ġermanja qed tesperjenza żbilanċi. Is-surplus fil-kont kurrenti jippersisti f’livelli għoljin li jirriflettu livell baxx ta’ investiment relattiv għat-tfaddil u għandu rilevanza transfruntiera. Wara tnaqqis gradwali mill-2015, is-surplus fil-kont kurrenti huwa mistenni li jiżdied fl-2021 u jerġa’ jaġġusta ruħu 'l isfel fl-2022, filwaqt li jibqa’ għoli iżda taħt il-livell tiegħu ta’ qabel il-kriżi. Fl-2020, it-tkabbir fl-investiment pubbliku kompla jaċċellera b’reazzjoni għall-kriżi, filwaqt li l-investiment privat naqas. Fl-2020, iffrankar nett ogħla tas-settur privat kien fil-biċċa l-kbira kkumpensat minn defiċit ogħla tal-gvern, li wassal għal bidliet limitati fil-kont kurrenti ġenerali. Barra minn hekk, l-investiment għadu moderat bħala sehem mill-PDG minkejja l-kundizzjonijiet ta’ finanzjament favorevoli u l-ħtiġijiet persistenti ta’ investiment diġà qabel il-kriżi tal-COVID-19 u r-riskju baxx għas-sostenibbiltà fiskali fit-terminu medju. L-iffrankar nett tal-unitajiet domestiċi kompla jiżdied fl-2020 minħabba nuqqas ta’ possibbiltajiet ta’ nfiq u huwa mistenni li b’mod ġenerali jerġa’ lura għal-livell ta’ qabel il-pandemija fl-2022.
·L-Irlanda qed tesperjenza żbilanċi. Il-vulnerabbiltajiet huma relatati ma’ djun privati u tal-gvern kbar u ma’ obbligazzjonijiet esterni netti. Id-dejn tal-gvern għadu għoli skont diversi metriċi, b’riskji negattivi relatati ma’ bidliet possibbli fir-regoli tat-tassazzjoni korporattiva u riformi fit-tassazzjoni internazzjonali. Id-dejn privat għadu għoli. Id-dejn korporattiv huwa minfuħ minħabba l-preżenza ta’ kumpaniji multinazzjonali, li ħafna minnhom ftit li xejn għandhom rabtiet mal-ekonomija domestika. Id-dejn tal-unitajiet domestiċi bħala sehem tal-introjtu disponibbli gross tal-unitajiet domestiċi jibqa’ fost l-ogħla fl-UE. Il-pożizzjoni ta’ investiment internazzjonali netta għadha negattiva ħafna iżda qed titjieb u fil-biċċa l-kbira tirrifletti l-attivitajiet ta’ ditti multinazzjonali u fondi mutwi bi ftit konnessjoni mal-ekonomija domestika.
·Spanja qed tesperjenza żbilanċi. Il-vulnerabbiltajiet huma relatati ma’ dejn estern u intern għoli, kemm tal-gvern kif ukoll tas-settur privat f’kuntest ta’ qgħad għoli u għandhom rilevanza transfruntiera. Il-pożizzjoni ta’ investiment internazzjonali netta għadha negattiva iżda għandha terġa’ tibda t-titjib gradwali tagħha fl-2021. L-impatt negattiv tal-kriżi tal-COVID-19 fuq it-turiżmu kien sinifikanti. Il-kont kurrenti mar għall-agħar bil-kriżi iżda huwa mistenni li jkun qrib li jikseb bilanċ din is-sena u s-sena d-dieħla. Id-dejn tal-gvern żdied b’mod sostanzjali fl-2020 bħala riżultat tar-riċessjoni u tal-miżuri ta’ appoġġ stabbiliti biex itaffu l-impatt tal-kriżi; huwa previst li s-sena d-dieħla jonqos b’mod aktar sinifikanti minħabba defiċits tal-gvern kontinwament għoljin iżda li qed jitjiebu. It-tnaqqis fl-ingranaġġ kemm mis-settur korporattiv kif ukoll minn dak domestiku waqaf fid-dawl tal-kriżi tal-COVID-19. Ir-rata tal-qgħad żdiedet fl-2020 u hija prevista li tibda tonqos fl-2022.
·Franza qed tesperjenza żbilanċi. Il-vulnerabbiltajiet huma relatati ma’ dejn għoli tal-gvern, kompetittività dgħajfa u tkabbir baxx fil-produttività, li għandhom rilevanza transfruntiera. Fl-2020, id-dejn tal-gvern żdied b’mod viżibbli bir-reċessjoni u bil-miżuri komprensivi biex titrażżan il-kriżi tal-COVID-19 u huwa mistenni li jonqos fl-2022. Id-dejn privat huwa għoli u ilu jikber ukoll għal diversi snin anki jekk, fl-2020, iż-żidiet fid-dejn nominali kienu akkumpanjati minn żieda fir-riżervi ta’ likwidità tad-ditti. Minkejja l-iżviluppi pożittivi qabel il-kriżi tal-COVID-19, ma reġax inkiseb telf preċedenti fil-kompetittività. Barra minn hekk, it-tkabbir tal-produttività fit-tul jibqa’ moderat, li jipprevjeni wkoll aktar kisbiet fil-kompetittività, ifixkel it-tkabbir potenzjali u b’hekk jillimita l-ispazju għal diżingranaġġ pubbliku u privat.
·Il-Kroazja qed tesperjenza żbilanċi. Il-vulnerabbiltajiet huma relatati mad-dejn tal-gvern, dak privat u estern, f’kuntest ta’ tkabbir potenzjali baxx. Il-kont kurrenti sar negattiv fl-2020, li jirrifletti l-impatt tal-kriżi tal-COVID-19 fuq is-settur tat-turiżmu mdaqqas tal-Kroazja, u huwa mistenni li jirkupra biss bil-mod. Il-pożizzjoni ta’ investiment internazzjonali netta negattiva għandha terġa’ tibda t-titjib gradwali tagħha fl-2021. Il-proporzjon tad-dejn tal-gvern moderatament għoli żdied b’mod sinifikanti fl-2020 bħala riżultat tar-riċessjoni u tal-miżuri ta’ appoġġ stabbiliti biex itaffu l-impatt tal-kriżi iżda huwa mistenni li jerġa’ jibda nieżel din is-sena. Il-proporzjon tad-dejn privat mal-PDG żdied fl-2020, wara bosta snin ta’ titjib, li jirrifletti tnaqqis qawwi fil-PDG, akkumpanjat minn ħtiġijiet ogħla ta’ self korporattiv. Is-settur bankarju sar aktar reżiljenti, anke minn mindu l-Kroazja ssieħbet fil-Mekkaniżmu Superviżorju Uniku, iżda s-self improduttiv jista’ jiżdied ladarba l-politiki li jipproteġu lill-korporattivi mill-impatt tal-kriżi tal-COVID-19 jitneħħew gradwalment.
·In-Netherlands qed jesperjenzaw żbilanċi. Id-dejn privat u s-surplus fil-kont kurrenti għadhom għoljin, u għandhom rilevanza transfruntiera. Is-surplus fil-kont kurrenti naqas fl-2020. Madankollu, dan għadu ferm ogħla mil-livelli ġġustifikati fid-dawl tal-elementi fundamentali ekonomiċi tal-pajjiż u huwa mistenni li jibqa’ għoli. Minkejja riforma tal-pensjonijiet li għaddejja bħalissa u bidliet riċenti fit-taxxa li jindirizzaw l-inċentivi biex jinżamm il-qligħ fi ħdan intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju, il-muturi strutturali li jirfdu t-tfaddil għoli tal-unitajiet domestiċi u korporattivi għadhom fis-seħħ. Parti mis-surplus estern jista’ jiġi attribwit għal karatteristiċi statistiċi marbuta mar-rwol tad-ditti multinazzjonali u mhux mistenni li jonqos fil-futur qrib. Id-dejn tas-settur privat għadu għoli, parzjalment minħabba d-dejn intragrupp tal-kumpaniji multinazzjonali, u kompla jiżdied bħala sehem tal-PDG fl-2020. Id-dejn tal-unitajiet domestiċi qed jiżdied minn livell diġà għoli minħabba żidiet kontinwi fil-prezzijiet tad-djar.
·Il-Portugall qed jesperjenza żbilanċi. Il-vulnerabbiltajiet huma relatati ma’ stokkijiet kbar ta’ obbligazzjonijiet esterni netti, dejn privat u tal-gvern, u self improduttiv li għadu għoli, f’kuntest ta’ tkabbir baxx fil-produttività. Id-dejn tal-gvern żdied sostanzjalment fl-2020 bħala riżultat tar-riċessjoni u tal-miżuri ta’ appoġġ stabbiliti biex itaffu l-impatt tal-kriżi iżda huwa mbassar li jonqos moderatament din is-sena u li jmiss b’defiċits baġitarji li qed jonqsu. L-impatt tal-kriżi tal-COVID-19 fuq it-turiżmu huwa importanti, inkluż għall-futur qrib. Il-kont kurrenti nbidel f’defiċit xprunat mill-impatt tal-kriżi tal-COVID-19 fuq it-turiżmu. Il-pożizzjoni ta’ investiment internazzjonali netta negattiva marret għall-agħar fl-2020 iżda din is-sena għandha tkompli bit-titjib gradwali tagħha. Wara t-tnaqqis rapidu fl-ingranaġġ ta’ dawn l-aħħar snin, id-dejn privat żdied fl-2020, li jirrifletti tnaqqis qawwi fil-PDG u l-ħtiġijiet ta’ finanzjament tal-kumpaniji fid-dawl tal-kriżi, filwaqt li t-tkabbir ipotekarju sar pożittiv fl-2020. Is-self improduttiv jirriskja li jiżdied ladarba l-miżuri ta’ appoġġ temporanji jitneħħew gradwalment.
·Ir-Rumanija qed tesperjenza żbilanċi. Il-vulnerabbiltajiet huma relatati ma’ defiċit tal-kont kurrenti mdaqqas persistenti f’kuntest ta’ defiċits kbar tal-gvern, filwaqt li pressjonijiet preċedenti ta’ sopraġenerazzjoni qed jonqsu. Id-defiċit kbir fil-kont kurrenti huwa mbassar li jibqa’ għoli anki jekk jimmodera b’mod marġinali, u l-pożizzjoni ta’ investiment internazzjonali netta negattiva ma għadhiex qed titjieb. Id-defiċit fiskali kbir huwa mbassar li jonqos biss gradwalment din is-sena u wara, minħabba l-irkupru u xi konsolidazzjoni fiskali. L-iffrankar nett mis-settur privat domestiku mhuwiex biżżejjed biex ikopri dawk id-defiċits fiskali għoljin, u l-finanzjament sar aktar dipendenti fuq l-akkumulazzjoni tad-dejn estern. B’kuntrast ma’ dan, it-telf fil-kompetittività jidher li qed jonqos hekk kif il-pressjonijiet ta’ tisħin żejjed tas-snin preċedenti naqsu bil-kriżi tal-COVID-19. L-imprevedibbiltà leġiżlattiva tkompli tkun ta’ piż fuq l-ambjent kummerċjali usa’.
·L-Iżvezja qed tesperjenza żbilanċi. Il-vulnerabbiltajiet huma relatati ma’ dejn għoli u li qed jiżdied tal-unitajiet domestiċi u riskji ta’ sopravalutazzjoni fis-suq tad-djar. Id-dejn tal-unitajiet domestiċi kompla jiżdied u t-tkabbir tal-ipoteki għall-unitajiet domestiċi baqa’ b’saħħtu. Il-prezzijiet tad-djar komplew jiżdiedu, saħansitra aktar malajr minn qabel il-kriżi tal-COVID-19, u b’hekk aggravaw ir-riskji ta’ sopravalutazzjoni. Is-settur bankarju huwa reżiljenti, bi profittabbiltà relattivament għolja, likwidità abbundanti, u livelli ta’ kapital komdi, iżda l-esponiment elevat għas-suq tal-proprjetà immobbli kummerċjali jeħtieġ attenzjoni.
APPENDIĊI 2 — PROGRESS FL-IMPLIMENTAZZJONI TAR-RAKKOMANDAZZJONIJIET SPEĊIFIĊI GĦALL-PAJJIŻI
Din il-valutazzjoni tal-progress tħares lejn l-azzjoni ta’ politika tal-passat li ttieħdet biex jiġu indirizzati l-isfidi enfasizzati fir-rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiż tal-2020. Din ġiet iffinalizzata qabel is-sottomissjoni formali tal-pjanijiet ta’ rkupru u ta’ reżiljenza u għalhekk ma tiħux mill-informazzjoni inkluża f’dawn il-pjanijiet. Madankollu, ir-rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiż ġew diskussi mal-Istati Membri fil-fażi ta’ tħejjija tal-pjanijiet tagħhom għall-irkupru u r-reżiljenza biex jiġi żgurat li jiġu indirizzati b’mod adegwat. Il-valutazzjoni tagħhom se tiġi ppreżentata separatament fil-proposta tal-Kummissjoni għal Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill fir-rigward ta’ kull wieħed mill-pjanijiet.
L-indirizzar tal-isfidi strutturali huwa kruċjali għal irkupru sostenibbli u tkabbir kontinwu. L-implimentazzjoni tar-riformi biex jiġu indirizzati l-vulnerabbiltajiet strutturali hija kruċjali għat-titjib mhux biss tal-kapaċità li wieħed jirreżisti u jlaħħaq mal-isfidi eżistenti iżda wkoll biex jitwettqu t-tranżizzjonijiet doppji b’mod sostenibbli u ġust. L-Istati Membri aktar reżiljenti huma mistennija li jirkupraw mill-kriżi tal-COVID-19 aktar malajr u b’aktar saħħa, u b’hekk juru l-importanza li jitwettqu riformi sabiex ikunu mħejjija aħjar għall-futur.
Meta wieħed iħares lejn il-progress tar-riformi minn perspettiva annwali, l-Istati Membri għamlu mill-inqas xi progress f’madwar sitta minn 10 rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiż indirizzati lilhom f’Lulju 2020. Dan il-livell ferm ogħla ta’ implimentazzjoni milli fis-snin preċedenti jidher li huwa marbut mill-qrib man-natura tar-rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiż tal-2020, li ffukaw fil-biċċa l-kbira fuq l-isfidi fiskali, ekonomiċi, tal-impjiegi u soċjali immedjati ta’ rispons għall-kriżi tal-COVID-19. L-azzjoni kuraġġuża meħuda mill-Istati Membri biex jikkonfrontaw il-kriżi li ġabet magħha l-pandemija tidher li wasslet għal livell relattivament għoli ta’ implimentazzjoni.
Il-livell ta’ progress ivarja b’mod sinifikanti bejn l-oqsma ta’ politika. Meta wieħed iqis dawk l-oqsma ta’ politika li fihom għadd sinifikanti ta’ Stati Membri rċevew rakkomandazzjoni fl-2020, il-biċċa l-kbira tal-progress b’mod ġenerali nkiseb fl-aċċess għall-finanzi, is-servizzi finanzjarji, il-politika fiskali u l-governanza fiskali u l-leġiżlazzjoni dwar il-protezzjoni tal-impjiegi. B’mod aktar speċifiku, ir-rakkomandazzjonijiet ikkonċernati jirreferu għall-ħtieġa ta’ aċċess kontinwu u adegwat għall-finanzjament u l-ħtieġa għal miżuri fiskali, f’konformità mal-klawżola liberatorja ġenerali, biex tiġi indirizzata b’mod effettiv il-pandemija, tiġi sostnuta l-ekonomija u jiġi appoġġat l-irkupru. L-Istati Membri għamlu wkoll progress tajjeb fir-rakkomandazzjonijiet dwar il-mitigazzjoni tal-impatt soċjali u tal-impjiegi tal-kriżi, inkluż billi (i) ippromwovew, żviluppaw u tejbu arranġamenti tax-xogħol flessibbli; (ii) implimentaw skemi ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar; u (iii) ħadu miżuri biex jipprovdu sostituzzjoni tad-dħul adegwat u aċċess għall-protezzjoni soċjali. B’kuntrast, sar ħafna inqas progress fl-indirizzar tar-rakkomandazzjonijiet dwar l-amministrazzjoni pubblika, il-ġustizzja ċivili, il-ġlieda kontra l-evażjoni tat-taxxa, l-edukazzjoni u l-ħiliet u t-tagħlim tul il-ħajja.
Minn perspettiva pluriennali, il-livell ta’ implimentazzjoni tar-rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiż baqa’ ġeneralment stabbli matul dawn l-aħħar ftit snin. B’mod partikolari, l-Istati Membri għamlu mill-inqas xi progress fl-implimentazzjoni [madwar żewġ terzi] tar-rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiż mill-bidu tas-Semestru Ewropew. Madankollu, il-livell pluriennali ta’ implimentazzjoni naqas ftit matul l-aħħar 12-il xahar, u dan jirrifletti l-fatt li l-Istati Membri ffukaw l-azzjoni ta’ politika tagħhom fuq il-mitigazzjoni immedjata tal-kriżi. B’mod ġenerali, mill-2011, l-Istati Membri għamlu l-aktar progress rigward ir-rakkomandazzjonijiet dwar l-aċċess għall-finanzi u s-servizzi finanzjarji, segwiti minn progress fil-leġiżlazzjoni li tirregola r-relazzjonijiet tax-xogħol u l-protezzjoni tal-impjiegi. Fl-istess ħin, il-progress kien partikolarment kajman fir-riforma tas-saħħa u l-kura fit-tul u fit-twessigħ tal-bażijiet tat-taxxa.