IL-KUMMISSJONI EWROPEA
Brussell, 17.12.2019
COM(2019) 627 final
RAPPORT TAL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW, LILL-KUNSILL, LILL-KUMITAT EKONOMIKU U SOĊJALI EWROPEW U LILL-KUMITAT TAR-REĠJUNI
Rapport strateġiku tal-2019 dwar l-implimentazzjoni tal-Fondi Strutturali u ta' Investiment Ewropej
INTRODUZZJONI
1. KUNTEST TA’ SFIDA U LI QIEGĦED JINBIDEL MALAJR
2. TWASSIL TA’ INVESTIMENT GĦAL TKABBIR INTELLIĠENTI, SOSTENIBBLI U INKLUŻIV
2.1. Progress ġenerali
2.2. Riċerka, żvilupp u innovazzjoni teknoloġiċi, ICT u kompetittività tal-SMEs
2.3. Ekonomija b’livell baxx ta’ emissjonijiet ta’ karbonju, it-tibdil fil-klima, l-ambjent, it-trasport u l-enerġija
2.4. Impjiegi, inklużjoni soċjali, saħħa u edukazzjoni
3. L-IMPATT TAR-RIFORMI EWLENIN TAL-2014-2020
3.1. Kontribut tal-Fondi SIE għas-Semestru Ewropew
3.2. Prerekwiżiti għall-finanzjament: kundizzjonalitajiet ex ante
3.3. Ir-regola ta’ diżimpenn “N+3”
3.4. Il-qafas ta’ prestazzjoni
3.5. Appoġġ ta’ żvilupp territorjali integrat
3.5.1. Investimenti integrati fl-ibliet
3.5.2. Implimentazzjoni ta’ strumenti territorjali
3.5.3. Kooperazzjoni territorjali
4. ĠESTJONI AĦJAR TAL-PROGRAMM
4.1. Il-kapaċità tal-awtoritajiet u tal-benefiċjarji
4.2. Simplifikazzjoni għall-benefiċjarji
4.3. Ir-rwol tas-sħab fl-implimentazzjoni tal-programmi
4.4. Implimentazzjoni ta’ prinċipji orizzontali u objettivi tal-politika
4.5. Komplementarjetajiet aħjar għal aktar impatt
4.6. Sinteżi tal-evalwazzjoni tal-Fondi SIE
4.7. Komunikazzjoni dwar il-Fondi SIE
KONKLUŻJONI
INTRODUZZJONI
L-għan ewlieni tal-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej 1 (“Fondi SIE” jew “FSIE”) huwa li jrawmu l-konverġenza soċjoekonomika, ir-reżiljenza u l-koeżjoni territorjali dejjiema. Il-Fondi SIE jagħtu massa kritika ta’ investimenti 2 f’oqsma ta’ prijorità tal-UE permezz ta’ ġestjoni kondiviża bejn il-Kummissjoni u l-Istati Membri. Billi jappoġġaw il-ħolqien tal-impjiegi, it-tkabbir u l-investiment, it-tisħiħ tas-Suq Uniku, tal-Unjoni tal-Enerġija u tal-governanza ekonomika, dawn l-investimenti jwieġbu għall-ħtiġijiet tal-ekonomija reali.
Dan it-tieni rapport strateġiku 3 huwa bbażat fuq l-implimentazzjoni u r-rapporti ta’ progress tal-Istati Membri dwar l-implimentazzjoni tal-programmi FSIE 2014-2020 sa tmiem l-2018 4 . Sa dak iż-żmien, ġew impenjati 72 % tar-riżorsi tal-FSIE disponibbli 5 . Proġetti diġà ffinanzjati qegħdin ikollhom impatt dejjem akbar f’oqsma ta’ politika ewlenin, pereżempju:
·aktar minn 1,6 miljun negozju – inklużi farms – qegħdin jiġu appoġġati;
·300 000 impjieg ġdid qegħdin jinħolqu minn impriżi appoġġati;
·26 miljun persuna rċevew għajnuna għat-taħriġ, l-edukazzjoni jew it-tiftix għal impjieg;
·8,3 miljun dar se jkollhom aċċess għal broadband aħjar;
·aktar minn 3 900 km ta’ linji tal-ferrovija qegħdin jinbnew jew jiġu rikostruwiti;
·60 miljun persuna qegħdin jibbenefikaw minn proġetti li għadhom għaddejjin fis-settur tas-saħħa.
Dan ir-rapport u l-Pjattaforma tad-Data Miftuħa tal-Fondi SIE jagħtu ħarsa ġenerali dettaljata lejn il-progress fl-oqsma tematiċi kollha 6 .
Il-fokus tal-politika attwali u l-qafas adattabbli tagħha qegħdin jippermettu lill-Fondi SIE jagħtu kontribut kbir għal sfidi ġodda u emerġenti. Il-biċċa l-kbira tal-oqsma ta’ finanzjament diġà jappoġġaw l-Għanijiet ta’ Żvilupp Sostenibbli (SDGs) tan-NU, l-azzjonijiet ta’ adattament għat-tibdil fil-klima u ta’ tnaqqis tar-riskju, u dan il-fokus jista’ jingħata spinta fi ħdan il-programmi FSIE kif meħtieġ.
1. KUNTEST TA’ SFIDA U LI QIEGĦED JINBIDEL MALAJR
Fir-rapporti ta’ progress tagħhom tal-2019, l-Istati Membri jirrikonoxxu r-rwol deċiżiv tal-Fondi SIE fl-indirizzar tat-tibdil ambjentali, ekonomiku u soċjali, u fl-għajnuna biex jiġu stabbiliti r-riformi meħtieġa biex jiġi żgurat futur sostenibbli. Wara l-kriżi finanzjarja, il-Fondi SIE kienu strumentali fl-appoġġ tal-investiment u fl-għajnuna biex il-konverġenza ekonomika terġa’ lura fit-triq it-tajba 7 .
Madankollu, bosta Stati Membri jindikaw inugwaljanzi territorjali u reġjonali u esklużjoni soċjali fit-tul, u kwistjonijiet dejjem jiżdiedu marbuta mat-tibdil demografiku. Għadhom jeżistu differenzi bejn ir-reġjuni u fihom u bejn iż-żoni urbani u rurali. Għadd ta’ reġjuni, li tilfu l-vantaġġ kompetittiv tagħhom, qegħdin jesperjenzaw in-“nassa ta’ dħul medju” 8 , u xi wħud għadhom qegħdin jiffaċċjaw rati ta’ qgħad għoljin, speċjalment fost iż-żgħażagħ. Oħrajn huma aktar vulnerabbli għall-effetti tat-tranżizzjoni doppja li tirriżulta mill-azzjoni klimatika u mid-diġitalizzazzjoni, jew mill-konsegwenzi kontinwi tal-kriżi tar-refuġjati u tal-migrazzjoni. Dawn id-diskrepanzi ġeografiċi kienu katalista għal sentiment kontra l-UE 9 .
Il-Fondi SIE, imwassla permezz ta’ ġestjoni kondiviża, jagħtu s-setgħa lill-atturi lokali u reġjonali biex jikkumbattu dawn ix-xejriet billi jappoġġaw il-koeżjoni territorjali, l-investimenti li jżidu t-tkabbir, il-ħolqien tal-impjiegi, il-kompetittività tan-negozju, ir-riċerka u l-innovazzjoni (R&I) u l-ekosistemi għall-bidu ta’ negozji, l-azzjonijiet ambjentali, l-adattament għat-tibdil fil-klima u r-reżiljenza għalih, it-tnaqqis tar-riskju ta’ diżastri, l-inklużjoni soċjali u proġetti tas-saħħa u l-edukazzjoni, sabiex tittejjeb il-ħajja u l-UE titqarreb lejn in-nies.
2. TWASSIL TA’ INVESTIMENT GĦAL TKABBIR INTELLIĠENTI, SOSTENIBBLI U INKLUŻIV
2.1. Progress ġenerali
Bl-elementi l-ġodda introdotti fir-Regolament (UE) Nru 1303/2013, b’mod partikolari l-konċentrazzjoni ta’ investimenti fuq objettivi ewlenin ta’ żvilupp u l-fokus aktar b’saħħtu fuq il-prestazzjoni, il-programmi FSIE huma mmirati lejn il-kisba effettiva u effiċjenti tal-għanijiet tal-UE ta’ tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv. Din it-tendenza ssaħħet aktar bl-approċċ integrat u flessibbli tal-Kummissjoni, b’mod partikolari permezz ta’ modifika tal-programmi, monitoraġġ tal-programmi f’riskju, jew diversi azzjonijiet pilota 10 li pprovdew assistenza mfassla apposta u lezzjonijiet meħuda għall-implimentazzjoni futura.
Investimenti ppjanati totali tal-Fondi SIE (tal-UE u nazzjonali) skont l-objettiv tematiku (EUR biljun) 11
Sors: FSIE Data Miftuħa - https://cohesiondata.ec.europa.eu/d/e4v6-qrrq
Meta wieħed iħares lejn iċ-ċifri, il-Fondi SIE kollha meħuda flimkien, l-għażla tal-proġetti (il-finanzjament deċiż) żdied b’aktar mid-doppju mill-ewwel rapport strateġiku fl-2017, li jammonta għal EUR 464 biljun (72 % tal-investiment ippjanat totali). Il-progress huwa evidenti f’setturi bħar-R&I, b’mod partikolari bis-saħħa tal-effett katalistiku tal-istrateġiji ta’ speċjalizzazzjoni intelliġenti, tat-teknoloġija tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni (ICT) u tal-infrastrutturi tat-trasport. L-għażla tal-proġetti aċċellerat ukoll, għalkemm aktar moderatament, f’oqsma bħall-ekonomija b’livell baxx ta’ emissjonijiet ta’ karbonju u l-impjiegi sostenibbli u ta’ kwalità.
Fir-rigward tal-infiq reali 12 , il-Fondi SIE kollha meħuda flimkien, 27 % tal-baġit disponibbli tħallas lill-Istati Membri sal-aħħar ta’ Diċembru 2018 (36 % sal-aħħar ta’ Ottubru 2019). Dan il-livell ta’ nefqa ddikjarata huwa inqas minn dak ta’ perjodi preċedenti u jissuġġerixxi li għad hemm bżonn ta’ fokus aktar b’saħħtu fuq l-infiq fil-livell tal-Istati Membri 13 .
Fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-istrumenti finanzjarji, l-ammonti tal-programmi f’operazzjonijiet tal-istrumenti finanzjarji magħżula laħqu l-EUR 21,9 biljun, sal-aħħar tal-2018, li jirrappreżentaw madwar 77 % tal-ammonti ppjanati fil-programmi għal dan it-tip ta’ appoġġ. Dan jikkonferma li l-biċċa l-kbira tal-istrumenti finanzjarji qed iwasslu għal riżultati fil-prattika.
2.2. Riċerka, żvilupp u innovazzjoni teknoloġiċi, ICT u kompetittività tal-SMEs
Għal dan il-perjodu ta’ programmazzjoni, l-investiment fir-riċerka u l-innovazzjoni ġie identifikat bħala xprunatur ewlieni tat-tkabbir u tal-konverġenza. L-appoġġ għall-iżvilupp territorjali mmexxi mill-innovazzjoni, b’mod partikolari permezz ta’ strateġiji ta’ speċjalizzazzjoni intelliġenti, wassal għal żieda qawwija ta’ proġetti magħżula fir-riċerka, l-iżvilupp teknoloġiku u l-innovazzjoni (RD&I), l-ICT u l-kompetittività tal-impriżi żgħar u ta’ daqs medju (SMEs). Sal-aħħar tal-2018, l-għażla tal-proġetti laħqet volum totali ta’ aktar minn EUR 117-il biljun mill-EUR 163 biljun disponibbli.
·Fil-qasam tar-RD&I, aktar minn EUR 42,6 biljun ġew allokati għal proġetti marbuta ma’ kważi 20 000 riċerkatur ġdid li kienu qegħdin jiġu appoġġati u qrib it-30 000 kumpanija għenu biex jiddaħħlu prodotti ġodda fis-suq.
·Aktar minn EUR 12,3 biljun ġew allokati għal proġetti fl-ekonomija diġitali, li appoġġaw, inter alia, l-użu tal-broadband, is-servizzi pubbliċi diġitali jew il-kummerċ elettroniku. Din is-somma tinkludi EUR 1,5 biljun fl-appoġġ tal-FAEŻR għall-infrastruttura tal-ICT fiż-żoni rurali. 8,3 miljun unità domestika se jkollhom aċċess għal broadband imtejjeb.
·Aktar minn EUR 62,5 biljun huma allokati għal proġetti magħżula sabiex tingħata spinta lill-kompetittività tal-SMEs u huma marbuta mal-ħolqien tal-maġġoranza tat-300 000 impjieg ġdid li qegħdin jinħolqu taħt il-FEŻR. Fiż-żoni rurali, aktar minn 130 000 farm qegħdin jirċievu appoġġ finanzjarju biex jgħinhom jirristrutturaw u jimmodernizzaw u jiksbu żidiet fil-produttività.
·Is-Sħubija Ewropea għall-Innovazzjoni għall-Produttività u s-Sostenibbiltà Agrikoli (EIP-AGRI) tappoġġa 7730 proġett ta’ innovazzjoni interattiva. L-għarfien u l-innovazzjoni żviluppati permezz tal-proġetti tal-EIP-AGRI huma kondiviżi permezz ta’ netwerks nazzjonali ta’ innovazzjoni u rurali u n-netwerk tal-EIP-AGRI.
2.3. Ekonomija b’livell baxx ta’ emissjonijiet ta’ karbonju, it-tibdil fil-klima, l-ambjent, it-trasport u l-enerġija
Għal dan il-perjodu ta’ programmazzjoni, 20 % tal-baġit tal-UE ġie allokat għall-azzjoni klimatika, u l-Kummissjoni pproponiet li tieħu 25 % għall-baġit tal-UE li jmiss 14 . Il-Fondi SIE kellhom rwol ewlieni fit-tiswir ta’ bidla sinifikanti. Bis-saħħa tal-ammonti allokati u l-prekundizzjonijiet għall-investiment, il-Fondi SIE ġabu ingranaġġ politiku ċar għall-azzjoni klimatika u t-tkabbir sostenibbli. Sal-aħħar tal-2018, ġew allokati ’l fuq minn EUR 169 biljun għal proġetti f’reġjuni u bliet li jappoġġaw id-dekarbonizzazzjoni, ir-reżiljenza klimatika u l-prevenzjoni tar-riskju, l-effiċjenza enerġetika jew it-trasport sostenibbli.
·Aktar minn EUR 31,8 biljun ġew impenjati għal proġetti fil-qasam tal-ekonomija b’livell baxx ta’ emissjonijiet ta’ karbonju, marbuta mat-titjib tal-konsum tal-enerġija f’aktar minn 400 000 unità domestika b’appoġġ mill-FEŻR.
·Ingħataw aktar minn EUR 52 biljun lil proġetti fl-effiċjenza ambjentali u fir-riżorsi, marbuta mat-twassil ta’ kapaċità addizzjonali għar-riċiklaġġ tal-iskart ta’ aktar minn 500 000 tunnellata fis-sena. Għoxrin miljun ruħ se jkollhom aċċess aħjar għat-trattament tal-ilma mormi b’riżultat tal-proġetti deċiżi.
·Fir-rigward tal-azzjonijiet klimatiċi fis-settur agrikolu (pereżempju s-sekwestru tal-karbonju, it-tnaqqis tal-gassijiet b’effett ta’ serra u l-emissjonijiet tal-ammonja), sar progress tajjeb, b’mod partikolari meta l-bdiewa ngħaqdu ma’ skemi agri-ambjent-klima volontarji sabiex jiżviluppaw ġestjoni agrikola li ma tagħmilx ħsara lill-ambjent. Il-mira hija li jintlaħqu (i) 18 % tal-art agrikola tal-UE li qiegħda tiġi mmaniġġjata għall-bijodiversità, (ii) 15 % għal immaniġġjar aħjar tal-ħamrija, u (iii) 15 % għal immaniġġjar aħjar tal-ilma. Fit-tliet każijiet kollha, aktar minn 85 % tal-miri ntlaħqu.
·L-appoġġ għad-diġitalizzazzjoni u d-dekarbonizzazzjoni tas-settur tat-trasport hija prijorità, b’mod partikolari fiż-żoni urbani. B’aktar minn EUR 56 biljun allokati għan-netwerks tat-trasport u tal-enerġija, il-proġetti deċiżi se jwasslu, fost eżiti oħrajn, aktar minn 3 900 km ta’ linji ferrovjarji ġodda jew rikostruwiti, u aktar minn 400 km ta’ linji ġodda jew imtejba tal-linji tat-tramm jew tal-metro.
·L-EMFF impenja EUR 1,25 biljun għall-promozzjoni ta’ bilanċ sostenibbli bejn il-flotot tas-sajd, ir-riżorsi disponibbli, u l-protezzjoni tal-ekosistemi marini. EUR 428 miljun oħra ġew impenjati għall-appoġġ ta’ akkwakultura sostenibbli, u EUR 625 miljun għall-appoġġ ta’ żviluppi soċjoekonomiċi fis-settur. Il-fond appoġġa aktar minn 34 000 operazzjoni, 2000 minnhom kienu fuq ġestjoni aħjar taż-żoni tan-Natura 2000, u aktar minn 1500 assoċjati ma’ żoni marittimi protetti oħra.
|
Twassil tal-azzjoni klimatika Il-Fondi SIE, speċjalment permezz tal-FAEŻR, il-FEŻR u l-Fond ta’ Koeżjoni, jappoġġaw reazzjonijiet fit-tul għall-isfidi li jiffaċċjaw l-Istati Membri u r-reġjuni fit-triq lejn ekonomija newtrali għall-klima. L-implimentazzjoni miexja ’l quddiem: mit-total ta’ EUR 115-il biljun ippjanati għal azzjonijiet dwar it-tibdil fil-klima, EUR 88,1 biljun ġew allokati għal proġetti sal-aħħar tal-2018. Il-kontribuzzjoni tal-FSE għall-objettivi klimatiċi hija ħames darbiet ogħla mill-ammont ippjanat oriġinali, b’mod partikolari permezz ta’ appoġġ ogħla għat-taħriġ u l-miżuri tas-suq tax-xogħol marbuta ma’ impjiegi ekoloġiċi (ara l-Anness 3). |
2.4. Impjiegi, inklużjoni soċjali, saħħa u edukazzjoni
F’dawn l-aħħar snin, l-UE tat spinta qawwija lill-aġenda soċjali tagħha, b’mod partikolari bl-adozzjoni fl-2017 tal-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali. F’dan il-kuntest, il-Fondi SIE – b’mod partikolari l-FSE – għenu biex ikun hemm riforma strutturali, inkluż il-modernizzazzjoni tas-servizzi pubbliċi, l-inkoraġġiment tal-impjieg taż-żgħażagħ u t-tnaqqis tal-faqar u l-inugwaljanzi. Sal-aħħar tal-2018, il-proġetti li kienu ntgħażlu kienu jammontaw għal żewġ terzi mill-allokazzjoni totali ppjanata, li tammonta għal kważi EUR 103 biljun.
·Il-proġetti magħżula biex itejbu l-opportunitajiet ta’ impjieg ikopru aktar minn EUR 34 biljun, li jirriżulta fi 23 miljun persuna appoġġata mill-FSE. Sal-aħħar tal-2018, 2,1 miljun persuna kienu sabu impjieg, inkluż bħala persuni li jaħdmu għal rashom.
·Flimkien mal-FSE, l-inizjattiva favur l-impjieg taż-żgħażagħ (YEI) turi progress tajjeb, bi kważi EUR 8,8 biljun allokati għal proġetti magħżula sal-aħħar tal-2018. Sal-istess data, madwar 2,7 miljun żagħżugħ u żagħżugħa ġew inklużi f’miżuri appoġġati mill-YEI:
o820 000 kienu ġew offruti impjieg, edukazzjoni kontinwa, apprendistat jew taħriġ; u
o’il fuq minn 1,1 miljun, li kienu fl-edukazzjoni jew fit-taħriġ, kienu kisbu kwalifika jew kellhom impjieg, inkluż impjieg indipendenti.
·Rigward l-inklużjoni soċjali, li l-FSE huwa l-akbar kontributur għaliha, il-proġetti magħżula s’issa jirrappreżentaw aktar minn EUR 36 biljun fi proġetti. Sal-aħħar tal-2018, 1,8 miljun parteċipant b’diżabilitajiet, 3,6 miljun migrant, parteċipanti bi sfond barrani jew minoranzi u 4,2 miljun persuna żvantaġġjati oħra rċevew għajnuna biex itejbu l-opportunitajiet tagħhom ta’ impjieg u jiżviluppaw il-ħiliet tajbin għas-suq tal-impjiegi. L-FAEŻR appoġġa wkoll aktar minn 60 000 azzjoni għall-inklużjoni soċjali fiż-żoni rurali.
·L-investimenti f’miżuri relatati mas-saħħa wkoll urew progress. S’issa, aktar minn EUR 8 biljun ġew investiti f’aktar minn 7000 proġett relatat mas-saħħa (li jindirizzaw l-inugwaljanzi fil-kura tas-saħħa, riforma tas-sistemi tas-saħħa, promozzjoni tas-saħħa elettronika, riċerka u innovazzjoni). B’mod ġenerali, il-proġetti magħżula għandhom l-għan li jtejbu s-servizzi tas-saħħa għal aktar minn 60 miljun persuna.
·Rigward l-edukazzjoni u t-taħriġ, ġew impenjati EUR 28,3 biljun għal proġetti konkreti. Sal-aħħar tal-2018, permezz tal-appoġġ tal-FSE, ġew megħjuna 11,6 miljun persuna b’livell baxx ta’ ħiliet, 3,4 miljun kisbu kwalifika u 1,2 miljuni kienu fl-edukazzjoni u fit-taħriġ. L-investimenti tal-FEŻR se jirriżultaw f’aktar minn 8 miljun persuna li jibbenefikaw minn faċilitajiet ta’ kura tat-tfal jew edukazzjoni mtejba. Fiż-żoni rurali, aktar minn miljun attività ta’ taħriġ vokazzjonali kienu appoġġati mill-FAEŻR.
3. L-IMPATT TAR-RIFORMI EWLENIN TAL-2014-2020
3.1. Kontribut tal-Fondi SIE għas-Semestru Ewropew
Il-biċċa l-kbira tal-isfidi strutturali u politiċi identifikati permezz tas-Semestru Ewropew huma rilevanti għall-Fondi SIE. Il-programmi attwali diġà qiesu l-isfidi strutturali identifikati fir-Rakkomandazzjonijiet Speċifiċi għall-Pajjiżi (CSRs) rilevanti għall-investiment. Kif enfasizzat mill-Istati Membri fir-rapporti ta’ progress tagħhom, il-Fondi SIE appoġġaw riformi f’oqsma bħall-protezzjoni tal-impjiegi u l-politiki soċjali, l-ambjent tan-negozju, ir-R&I, l-effiċjenza fl-enerġija u fir-riżorsi, it-telekomunikazzjoni, it-trasport, is-saħħa, l-edukazzjoni u r-riformi amministrattivi.
Peress li s-CSRs rilevanti maħruġa fl-2014-2015 kienu relatati l-aktar ma’ oqsma bi sfidi ta’ żvilupp fit-tul, il-finanzjament tal-politika ta’ koeżjoni tal-UE huwa allinjat b’mod qawwi mal-ħtiġijiet ta’ investiment identifikati fis-CSRs tal-2019. Dawn is-CSRs, flimkien mar-Rapporti tal-Pajjiżi ta’ din is-sena, jipprovdu qafas analitiku bir-reqqa biex jiġu identifikati l-prijoritajiet ta’ investiment għall-perjodu 2021-2027.
3.2. Prerekwiżiti għall-finanzjament: kundizzjonalitajiet ex ante
Waħda mir-riformi ewlenin fl-2014-2020 kienet l-introduzzjoni ta’ prekundizzjonijiet speċifiċi, imsejħa “kundizzjonalitajiet ex ante” biex jiġi żgurat użu effettiv u effiċjenti tal-Fondi SIE mill-Istati Membri u mir-reġjuni. Issa tlesta l-proċess għall-kundizzjonalitajiet ex ante tal-2014-2020.
B’mod ġenerali, il-kundizzjonalitajiet ex ante wrew li huma strument ta’ politika utli, b’mod partikolari billi kkontribwew għat-titjib tal-ambjent ta’ investiment fl-UE u inċentivaw il-bidu ta’ diversi riformi strutturali 15 . Għall-perjodu ta’ programmazzjoni li jmiss, fil-proposta tagħha għal regolament li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni 16 (il-“proposta tas-CPR għall-2021-2027”), il-Kummissjoni tissuġġerixxi li l-mekkaniżmu jitwettaq u jittejjeb billi tiġi introdotta sistema ġdida ta’ kundizzjonijiet ta’ faċilitazzjoni, bi proċeduri amministrattivi aktar sempliċi u rekwiżiti msaħħa ta’ twettiq u segwitu.
3.3. Ir-regola ta’ diżimpenn “N+3”
Ir-regola ta’ diżimpenn “N+3”, fejn fondi impenjati tal-UE li ma jkunux intefqu fi żmien tliet snin jistgħu jintilfu, ġiet introdotta fir-regolament 2014-2020 biex tissostitwixxi r-regola “N+2”. Hija applikat għall-Istati Membri kollha għall-ewwel darba fl-2018.
Filwaqt li din ir-riforma tat aktar żmien lill-awtoritajiet ta’ ġestjoni għall-għażla u l-implimentazzjoni tal-proġetti, hija naqqset il-pressjoni għal implimentazzjoni baġitarja fil-pront. Flimkien mal-kont annwali u l-proċessi ta’ għeluq rikorrenti, li wrew li joħolqu kawtela żejda lejn ir-riskji ta’ korrezzjoni finanzjarja netta, ir-regola “N+3” ikkontribwixxiet b’mod sinifikanti għal-livell baxx ta’ pagamenti mill-baġit tal-UE lill-Istati Membri. Ir-ritorn gradwali għar-regola “N+2”, kif propost mill-Kummissjoni għall-perjodu ta’ programmazzjoni 2021-2027, flimkien mal-miżuri ta’ simplifikazzjoni komprensivi u l-arranġamenti ta’ differiment għall-ġestjoni u l-kontroll, għandu jwassal għal implimentazzjoni aktar rapida għall-benefiċċju taċ-ċittadini Ewropej.
3.4. Il-qafas ta’ prestazzjoni
6 % tal-allokazzjoni tal-Fondi SIE għall-programmi taħt l-għan tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi twarrab bħala r-riżerva ta’ prestazzjoni. Fl-2019, il-Kummissjoni rrevediet il-prestazzjoni tal-programmi (analiżi tal-prestazzjoni) u rrilaxxat ir-riżerva ta’ prestazzjoni għal dawk il-prijoritajiet li laħqu l-istadji ta’ nofs it-terminu fl-aħħar tal-2018.
L-analiżi tal-prestazzjoni wriet li kienet mod tajjeb biex jiġu introdotti inċentivi ta’ prestazzjoni fl-implimentazzjoni tal-politika. Fil-proposta tas-CPR tal-Kummissjoni għall-2021-2027, l-approċċ tal-prestazzjoni għadu preżenti, iżda jħalli aktar lok għall-kunsiderazzjoni tal-politika. L-analiżi se tinkludi valutazzjoni usa’ u aktar kwalitattiva tal-prestazzjoni tal-programmi, filwaqt li jitqiesu l-isfidi identifikati fis-CSRs tal-2024, is-sitwazzjoni soċjoekonomika tal-Istati Membri jew tar-reġjuni, u l-progress fil-kisba tal-istadji ta’ nofs it-terminu tal-programmi. Fil-proposta tal-Kummissjoni għall-2021-2027 dwar il-Pjanijiet Strateġiċi tal-Politika Agrikola Komuni (PAK) 17 , l-orjentazzjoni tal-prestazzjoni tibqa’ b’saħħitha wkoll, bl-eliġibbiltà tan-nefqa marbuta mat-twassil tal-eżiti fil-prattika.
3.5. Appoġġ ta’ żvilupp territorjali integrat
Il-Fondi SIE huma l-istrument ewlieni tal-UE biex jitrawwem żvilupp territorjali integrat fl-Istati Membri u fir-reġjuni. Aktar minn 3800 strateġija territorjali, urbana u lokali jirċievu finanzjament tal-UE. Barra minn hekk, il-Fondi SIE jgħinu lill-Istati Membri jimplimentaw miżuri biex jindirizzaw il-ħtiġijiet ta’ territorji speċifiċi bħal żoni affettwati mill-faqar jew mill-esklużjoni soċjali, żoni skarsament popolati, reġjuni muntanjużi, gżejjer u r-reġjuni l-aktar imbiegħda. Dan l-approċċ imfassal apposta ssaħħaħ fil-proposta tas-CPR tal-Kummissjoni għall-2021-2027, b’mod partikolari permezz ta’ fokus aktar b’saħħtu fuq it-territorji funzjonali (pereżempju l-baċiri tax-xmajjar, iż-żoni kostali, il-meded tal-muntanji, eċċ.) biex jingħelbu s-sajlos amministrattivi, u fuq l-inizjattivi lokali.
3.5.1. Investimenti integrati fl-ibliet
Il-fokus aktar b’saħħtu fuq kwistjonijiet urbani f’dan il-perjodu ta’ programmazzjoni, flimkien mal-momentum politiku uniku kkawżat mill-Aġenda Urbana għall-UE 18 , taw is-setgħa lill-ibliet biex ifasslu l-istrateġiji urbani integrati tagħhom stess bl-appoġġ tal-FSIE. Mill-EUR 81 biljun investiti f’żoni urbani sal-aħħar tal-2018, l-ibliet għażlu proġetti li jiswew madwar EUR 10,8 biljun, li għandhom jiġu implimentati permezz ta’ aktar minn 900 strateġija urbana integrata. Ta’ min isemmi wkoll is-suċċess tal-inizjattiva għal azzjonijiet innovattivi urbani, li għenet liż-żoni urbani jittestjaw soluzzjonijiet innovattivi għal żvilupp urban sostenibbli permezz ta’ 75 azzjoni 19 .
3.5.2. Implimentazzjoni ta’ strumenti territorjali
Investimenti territorjali integrati (“ITIs”) u l-istrument ta’ żvilupp lokali mmexxi mill-komunità (“CLLD”) ġew introdotti biex jinkoraġġixxu strateġiji ta’ żvilupp territorjali integrati lil hinn mil-livelli nazzjonali u reġjonali tradizzjonali.
L-ITIs intużaw biex jiġu implimentati ’l fuq minn 200 strateġija urbana u 120 strateġija territorjali, li jimmobilizzaw total ta’ EUR 15,9 biljun fil-finanzjament tal-FSIE. L-istrument CLLD, li joriġina mill-metodu LEADER 20 , għen biex jimmobilizza total ta’ EUR 9,1 biljun f’finanzjament tal-FSIE. S’issa, aktar minn 3000 grupp ta’ azzjoni lokali, responsabbli għall-mobilizzazzjoni tal-komunitajiet lokali u għall-implimentazzjoni tal-istrateġiji CLLD, ġew stabbiliti madwar l-UE. F’ħafna każijiet, l-ITIs u s-CLLD iffaċċjaw bidu bil-mod minħabba l-ħtieġa li l-ewwel jitħejjew l-istrateġiji globali relatati u d-diffikultajiet biex jiġu kkombinati fondi differenti. Madankollu, ir-rapporti ta’ progress wrew entużjażmu globali għal dawn l-istrumenti: huma għenu biex tingħeleb id-diffikultà li jiġu implimentati miżuri ta’ żvilupp urban f’diversi setturi u biex jiġu indirizzati aħjar il-ħtiġijiet territorjali.
L-approċċ il-ġdid ta’ politika introdott mill-Kummissjoni fil-proposta tas-CPR tagħha għall-2021-2027 jibni fuq l-esperjenzi pożittivi tal-ITIs u s-CLLD, u jagħmel l-investimenti territorjali aktar sempliċi u aktar effiċjenti. Barra minn hekk, fil-proposta tal-Kummissjoni għall-2021-2027 dwar il-pjanijiet strateġiċi tal-PAK, LEADER jibqa’ obbligatorju u tal-anqas 5 % tal-kontribuzzjoni totali tal-FAEŻR għal dawn il-pjanijiet ikunu riżervati għalih.
3.5.3. Kooperazzjoni territorjali
Il-programmi ta’ kooperazzjoni territorjali Ewropea (Interreg) huma implimentati fuq livell transkonfinali, transnazzjonali u interreġjonali. L-għażla tal-proġetti mxiet ’il quddiem fil-programmi kollha tal-Interreg, b’finanzjament li jammonta għal madwar EUR 9,7 biljun fl-aħħar tal-2018. Is-setturi ewlenin appoġġati huma l-protezzjoni tal-ambjent u l-effiċjenza fir-riżorsi (pereżempju l-prevenzjoni ta’ għargħar, il-protezzjoni kontra n-nirien, il-protezzjoni tan-natura) u r-RD&I (pereżempju raggruppamenti transfruntiera, netwerks ta’ innovazzjoni). F’dawn l-aħħar sentejn, ingħatat ukoll aktar attenzjoni għat-tneħħija tal-ostakoli legali, amministrattivi u istituzzjonali li jxekklu l-investimenti u l-iżvilupp ekonomiku fir-reġjuni tal-fruntieri. Pereżempju, il-Kummissjoni stabbiliet Punt Fokali tal-Fruntieri apposta biex jgħin sabiex jingħelbu dawn l-ostakoli f’oqsma speċifiċi bħat-trasport, is-suq tax-xogħol, is-saħħa u l-edukazzjoni 21 .
Rigward l-istrateġiji makroreġjonali tal-UE, it-tieni rapport tal-Kummissjoni 22 enfasizza l-impatt pożittiv tal-approċċ makroreġjonali, b’mod partikolari biex titqajjem sensibilizzazzjoni dwar sfidi komuni f’żoni funzjonali (pereżempju żoni urbani funzjonali, baċiri tax-xmajjar, żoni kostali, meded muntanjużi, eċċ.). Madankollu, ir-rapport tal-Kummissjoni jidentifika nuqqas ta’ sjieda tal-istrateġiji f’xi Stati Membri parteċipanti, li jwassal għal allokazzjoni insuffiċjenti ta’ riżorsi amministrattivi u tekniċi. Madankollu, ir-rapporti ppreżentati mill-Istati Membri juru integrazzjoni dejjem akbar tal-istrateġiji makroreġjonali fil-programmi FSIE. Sabiex jinżamm il-momentum, il-Kummissjoni rrakkomandat li l-Istati Membri parteċipanti jadottaw il-prijoritajiet tal-istrateġiji makroreġjonali fid-dokumenti ta’ programmazzjoni tal-FSIE għall-perjodu 2021-2027. Il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea appoġġa din ir-rakkomandazzjoni.
4. ĠESTJONI AĦJAR TAL-PROGRAMM
4.1. Il-kapaċità tal-awtoritajiet u tal-benefiċjarji
Il-Kummissjoni għamlet disponibbli sett wiesa’ ta’ għodod speċifiċi 23 biex tappoġġa l-isforzi tal-Istati Membri biex jiżguraw li l-awtoritajiet u l-benefiċjarji tal-programm ikollhom kapaċità amministrattiva suffiċjenti biex jimplimentaw il-Fondi SIE b’mod effettiv. Dan l-appoġġ ivarja mill-indirizzar ta’ ostakoli għal żmien qasir – pereżempju billi jsir titjib fil-ħiliet tal-persunal li jittratta l-akkwist pubbliku u l-għajnuna mill-Istat - għall-iżvilupp ta’ azzjonijiet aktar strateġiċi u mfassla apposta fil-bini tal-kapaċità amministrattiva. Pereżempju, sal-aħħar tal-2018, kien hemm 2600 parteċipant mill-Istati Membri kollha li pparteċipaw f’aktar minn 170 workshop, żjarat ta’ studju u missjonijiet ta’ esperti taħt il-pjattaforma “TAIEX-REGIO Peer2Peer”. Inizjattivi oħra fl-2018 jinkludu t-tnedija ta’ qafas ta’ kompetenza u għodda ta’ awtovalutazzjoni sabiex jgħinu lill-amministrazzjonijiet jidentifikaw u jindirizzaw id-distakki ta’ kompetenza.
Mill-aspett diġitali, in-Netwerk tal-Uffiċċji ta’ Kompetenza fil-Banda Wiesgħa (BCOs) 24 issa qiegħed jaħdem b’mod sħiħ. Dan jiġbor flimkien 113-il awtorità pubblika nazzjonali u reġjonali u korpi li jappoġġaw l-użu tal-broadband madwar l-Istati Membri kollha. Bl-appoġġ tal-Kummissjoni, il-BCOs jiskambjaw l-għarfien, il-prattiki tajba u l-esperjenzi sabiex jingħelbu sfidi komuni fit-tfassil u l-implimentazzjoni ta’ strateġiji u proġetti tal-broadband.
4.2. Simplifikazzjoni għall-benefiċjarji
L-emendi f’għadd ta’ regolamenti tal-Fond SIE 25 f’Lulju 2018 ipprovdew opportunitajiet ġodda biex titnaqqas il-burokrazija fl-implimentazzjoni tal-programmi 2014-2020. L-emendi kienu jinkludu użu usa’ ta’ opzjonijiet relatati mal-kostijiet simplifikati - li jippermettu lill-awtoritajiet jiffokaw aktar fuq ir-riżultati filwaqt li jżidu s-sigurtà legali għall-atturi kollha, aktar possibbiltajiet biex jingħaqdu s-sorsi ta’ finanzjament, u aktar tnaqqis fil-piż tal-awditjar għal operazzjonijiet żgħar billi jitwessa’ l-kamp ta’ applikazzjoni tar-regola ta’ “awditu wieħed biss”.
Fir-rigward tal-għażliet ta’ kostijiet issimplifikati b’mod partikolari, wara netwerk transnazzjonali kontinwu li jinsab fid-dominju tal-FSE, f’Novembru 2018 tnediet pjattaforma speċifika għall-awtoritajiet biex jikkondividu l-għarfien u l-prattika tajba fl-użu ta’ għażliet ta’ kostijiet issimplifikati skont il-FEŻR u l-Fond ta’ Koeżjoni. L-għażliet ta’ kostijiet issimplifikati skont il-FAEŻR ġew appoġġati bis-sħiħ permezz ta’ attivitajiet ta’ netwerking u ta’ bini tal-kapaċità. Għall-FSE, il-Kummissjoni adottat kostijiet ta’ unita ġodda u somom f’daqqa tliet darbiet minn Awwissu 2018 għal diversi Stati Membri, inkluż għall-ewwel darba l-Bulgarija u l-Portugall.
4.3. Ir-rwol tas-sħab fl-implimentazzjoni tal-programmi
Il-mod kif jiġi implimentat il-prinċipju ta’ sħubija jvarja minn Stat Membru għall-ieħor, skont l-istrutturi amministrattivi u istituzzjonali tagħhom. Madankollu, bħal fl-2017, ir-rapporti ta’ progress juru sforz ġenerali biex is-sħab jiġu involuti, skont il-kodiċi ta’ kondotta dwar is-sħubija. F’ħafna Stati Membri, ir-rapporti ta’ progress ġew diskussi mas-sħab fil-kumitati ta’ monitoraġġ jew fi ħdan fora speċifiċi. L-Istati Membri komplew jinvolvu s-sħab jew permezz ta’ kumitati ta’ monitoraġġ, gruppi konsultattivi, konsultazzjonijiet rigward sejħiet, jew billi organizzaw kampanji ta’ informazzjoni u workshops. Pereżempju, fi 11-il Stat Membru, l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili kienu qegħdin jimmonitorjaw b’mod attiv iċ-ċiklu sħiħ tal-akkwist u l-implimentazzjoni tal-proġett fil-kuntest ta’ 17-il Patt ta’ Integrità 26 ffinanzjati mill-Kummissjoni bi sħubija ma’ Transparency International. B’mod ġenerali, l-involviment tas-sħab jitqies li għandu impatt pożittiv fuq l-implimentazzjoni tal-programmi.
4.4. Implimentazzjoni ta’ prinċipji orizzontali u objettivi tal-politika
Il-Kummissjoni tkompli tappoġġa lill-Istati Membri fl-implimentazzjoni tal-objettivi orizzontali inklużi l-objettivi ambjentali u klimatiċi – b’mod partikolari billi tlaqqa’ laqgħat regolari mar-rappreżentanti tal-awtoritajiet nazzjonali tal-enerġija jew tal-ambjent u l-awtoritajiet ta’ ġestjoni li jittrattaw l-enerġija jew l-ambjent – u l-ugwaljanza bejn il-ġeneri. F’xi Stati Membri, jiġu offruti inċentivi pożittivi speċifiċi lil promoturi ta’ proġetti li jġibu approċċ innovattiv biex jintegraw il-perspettiva tal-ugwaljanza bejn is-sessi.
4.5. Komplementarjetajiet aħjar għal aktar impatt
Il-qafas regolatorju 2014-2020 saħħaħ il-koordinazzjoni bejn il-Fondi SIE u l-komplementarjetajiet tagħhom ma’ strumenti oħra tal-UE. L-informazzjoni pprovduta fir-rapporti ta’ progress tal-2019 turi li diversi Stati Membri applikaw miżuri bħall-allinjament tar-regoli nazzjonali tal-eliġibbiltà, arranġamenti transettorjali u interministerjali, kumitati konġunti ta’ monitoraġġ jew soluzzjonijiet tal-IT li jkopru l-programmazzjoni u l-implimentazzjoni ta’ diversi fondi.
Hemm ukoll proġetti ġodda li juru l-komplementarjetà bejn il-Fondi SIE u l-Fond Ewropew għall-Investimenti Strateġiċi (FEIS). Eżempji jinkludu l-ajruport fuq il-Gżira ta’ Reunion, li bbenefika kemm mill-finanzjament tal-FEŻR kif ukoll minn dak tal-FEIS, u ċ-ċentru ta’ simulazzjoni medika tal-Università Medika ta’ Poznań, fejn l-appoġġ li għandu jitħallas lura mill-FEIS kien akkumpanjat minn għotja tal-FSE biex jiġu koperti parti mill-kostijiet tat-tagħmir u t-titjib tal-kompetenzi. Madankollu, ir-rapporti juru wkoll, li l-Istati Membri għadhom fil-proċess li jivvalutaw kif u jekk jużawx l-opzjoni li tinġieb mill-emenda 27 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013, sabiex tiġi ffaċilitata l-kombinazzjoni tal-FEIS u tal-FSIE.
Barra minn hekk, il-parteċipanti mill-biċċa l-kbira tal-Istati Membri u bosta Pajjiżi Assoċjati ngħaqdu mal-Komunità ta’ Prattika għall-inizjattiva “Siġill ta’ Eċċellenza”. Din tgħin proġetti innovattivi tal-SMEs li ma setgħux jirċievu finanzjament minn Orizzont 2020 biex ifittxu appoġġ ieħor inkluż mill-FEŻR. Din l-inizjattiva għandha tiġi ffaċilitata fil-kuntest tal-proposta tal-Kummissjoni għall-baġit tal-UE li jmiss, li għandha l-għan li tissimplifika r-regoli tagħha dwar l-għajnuna mill-Istat sabiex tappoġġa aktar il-finanzjament pubbliku ta’ proġetti innovattivi.
Il-Kummissjoni nediet ukoll għadd ta’ inizjattivi biex issaħħaħ is-sinerġiji, b’mod partikolari l-proġett pilota “Triq li twassal għall-eċċellenza” biex tgħin lill-Istati Membri jtejbu s-sistemi ta’ innovazzjoni tagħhom u joħolqu konnessjoni mal-komunitajiet ta’ riċerka f’pajjiżi oħra, biex jiġu ffaċilitati l-applikazzjonijiet għal sejħiet ta’ Orizzont 2020. Madankollu, minkejja l-possibbiltà li jiġu akkumulati l-għotjiet, il-kombinazzjoni tal-finanzjament ta’ Orizzont u FSIE fl-istess proġetti baqgħet okkażjonali 28 .
Is-sħubija Ewropea għall-innovazzjoni dwar il-produttività u s-sostenibbiltà agrikoli (EIP-AGRI) appoġġata mill-FAEŻR hija eżempju ieħor ta’ kif ir-riċerka żviluppata taħt Orizzont 2020 tiġi ttrasferita u applikata fil-prattika. L-EIP-AGRI tiġbor flussi ta’ finanzjament biex tagħti spinta lill-innovazzjoni interattiva sabiex tikkontribwixxi għall-istrateġija tal-UE għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv.
4.6. Sinteżi tal-evalwazzjoni tal-Fondi SIE
Għall-perjodu 2014-2020 għadd dejjem jikber ta’ evalwazzjonijiet indirizzaw prinċipalment il-proċess ta’ implimentazzjoni u l-progress lejn il-kisba tal-miri stabbiliti. Minkejja l-volum dejjem jikber ta’ proġetti kompluti, għadu kmieni wisq biex jiġu evalwati r-riżultati u l-impatti tal-programmi. Il-bidu tal-evalwazzjonijiet tal-impatt, min-natura tagħhom imwettqa aktar tard fiċ-ċiklu tal-programm, ġie ttardjat minħabba l-bidu tard tal-programmi u r-riperkussjonijiet fuq id-dewmien fit-tlestija ta’ ħafna interventi. Ir-riżultati tal-evalwazzjonijiet tal-impatt nazzjonali li tlestew s’issa jenfasizzaw il-ħtieġa li tittejjeb il-kwalità tal-evalwazzjonijiet li saru.
Huwa mistenni li jkun hemm aċċellerazzjoni sinifikanti tal-evalwazzjonijiet li tlestew hekk kif resqin lejn tmiem il-perjodu attwali. Madankollu, kważi nofs l-evalwazzjonijiet tal-impatt huma ppjanati li jsiru biss wara l-2020 meta r-riżultati tal-programm huma mistennija li jaslu 29 .
4.7. Komunikazzjoni dwar il-Fondi SIE
L-Istati Membri żiedu l-isforzi tagħhom biex jikkomunikaw dwar il-kisbiet tal-Fondi SIE. Dan kien strumentali biex jintlaħqu livelli ogħla ta’ għarfien pubbliku dwar il-benefiċċji tal-appoġġ tal-UE, kif intwera pereżempju mir-riżultati tal-aħħar stħarriġ tal-Ewrobarometru dwar il-politika reġjonali. Is-sensibilizzazzjoni fl-UE kollha żdiedet b’ħames punti perċentwali għal 40 % mill-aħħar stħarriġ fl-2017 30 .
Fl-2018, il-kampanja ewlenija popolari tal-Kummissjoni #EuinmyRegion irriżultat f’aktar minn 1700 avveniment għall-pubbliku, b’madwar 450 000 parteċipant. Il-ħidma konġunta fil-livelli istituzzjonali kienet deċiżiva wkoll biex jiġu introdotti żewġ kampanji innovattivi: (i) ir-“Road Trip Project” (Proġett ta’ Vjaġġ bit-Triq), immirat għaż-żgħażagħ ta’ bejn it-18 u l-24 sena; u (ii) sensiela ta’ 40 kampanja reġjonali, maħluqa flimkien mar-reġjuni u li juru proġetti lokali ewlenin.
Fir-rigward tal-FAEŻR, diversi attivitajiet ta’ komunikazzjoni bħal fieri agrikoli, jiem miftuħa, konferenzi jew kampanji tal-midja soċjali huma organizzati b’mod regolari sabiex titqajjem sensibilizzazzjoni dwar l-opportunitajiet ta’ finanzjament. In-Netwerk Ewropew għall-Iżvilupp Rurali jservi wkoll biex jikkondividi l-informazzjoni u jiskambja prattika tajba dwar l-iżvilupp rurali.
L-Istati Membri u r-reġjuni wkoll għamlu progress sinifikanti fit-tisħiħ tat-trasparenza. Il-programmi kollha ħlief ftit issa laħqu konformità sħiħa mar-rekwiżiti ta’ informazzjoni u komunikazzjoni, bħall-pubblikazzjoni ta’ listi ta’ proġetti, l-għażla ta’ uffiċjali tal-komunikazzjoni jew il-wirja ta’ proġetti li rnexxew fuq is-siti web tagħhom. Barra minn hekk, in-nies kellhom l-opportunità li jagħtu l-opinjoni tagħhom dwar kwistjonijiet Ewropej, speċjalment dwar prijoritajiet ta’ finanzjament tal-UE, fil-kuntest ta’ aktar minn 400 djalogu organizzati bl-appoġġ tal-Fondi SIE.
KONKLUŻJONI
Il-Fondi SIE qegħdin itejbu l-ħajja ta’ miljuni ta’ Ewropej. Kemm fin-nies kif ukoll fil-ħiliet, fl-intrapriżi, fl-iskejjel, fl-universitajiet, fl-ambjent, fil-klima u fl-infrastruttura, l-investimenti tal-FSIE qegħdin ikollhom rwol kruċjali fl-appoġġ tar-reġjuni, l-ibliet, iż-żoni rurali u l-komunitajiet kostali biex ilaħħqu mal-bidliet li qed iseħħu madwarna u biex ikunu proattivi.
L-ewwel ħames snin ta’ implimentazzjoni poġġew il-programmi fit-triq it-tajba biex jinkiseb tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv. Sal-aħħar ta’ Settembru 2019, l-Istati Membri rrapportaw li ntagħżlu proġetti b’kost totali ta’ EUR 500 biljun – madwar 77 % tat-total ippjanat – li minnhom ġie rrapportat infiq ta’ aktar minn EUR 210 biljun. Dawn il-proġetti qegħdin ikollhom impatt tanġibbli fuq miljuni ta’ Ewropej, iżda hemm bżonn li jsir aktar. Il-Kummissjoni se tkompli l-ħidma tagħha biex tikseb riżultati b’mod aktar effiċjenti u mmirat. Hija se tkompli titgħallem ukoll it-tagħlimiet meħtieġa sabiex jiġu ssimplifikati aktar il-proċessi u sabiex jiġi żgurat aktar fokus fuq il-kisbiet tal-Fondi SIE.
Permezz tal-proposti tagħha tas-CPR u tal-PAK għall-2021-2027, il-Kummissjoni għandha l-għan li ssaħħaħ il-kontribut tal-Fondi biex jintlaħqu l-miri tal-Ftehim ta’ Pariġi dwar il-Klima, biex isir investiment fin-nies, biex ikun hemm innovazzjoni u tingħata setgħa lir-reġjuni, lill-ibliet, liż-żoni rurali u lil dawk kostali biex jimplimentaw l-SDGs. Minkejja li ma ġietx koperta mill-proposta tas-CPR tal-Kummissjoni għall-2021-2027, il-FAEŻR se jibqa’ marbut mill-qrib mal-FEŻR, mal-FSE+, mal-Fond ta’ Koeżjoni u mal-EMFF, pereżempju meta jkunu qegħdin jiġu appoġġati l-inizjattivi lokali permezz tas-CLLD jew strumenti finanzjarji.
Il-ġenerazzjoni li jmiss ta’ programmi, li qegħdin jitħejjew bħalissa, jirrappreżentaw tieqa unika ta’ opportunità sabiex jiġi stabbilit il-pedament għall-futur sostenibbli tal-UE. Dawn il-programmi se jgħinu biex tiġi żgurata tranżizzjoni ġusta għal kulħadd, flimkien mal-Fond ta’ Tranżizzjoni Ġusta, biex jinħolqu opportunitajiet ġodda u differenti madwar l-Ewropa kollha, u biex ħadd ma jibqa’ lura.
IL-KUMMISSJONI EWROPEA
Brussell, 17.12.2019
COM(2019) 627 final
ANNESSI
tar-
RAPPORT TAL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW, LILL-KUNSILL, LILL-KUMITAT EKONOMIKU U SOĊJALI EWROPEW U LILL-KUMITAT TAR-REĠJUNI
Rapport strateġiku tal-2019 dwar l-implimentazzjoni tal-Fondi Strutturali u ta' Investiment Ewropej
Anness 1.1
Fondi SIE - l-implimentazzjoni finanzjarja kumulattiva skont l-objettiv tematiku rrappurtata skont il-programmi sal-31 ta’ Diċembru 2018 (fil-kost totali, b’għażla u volumi ta’ nefqa)
|
|
Objettivi Tematiċi |
Ammont ippjanat mill-UE |
L-ammont totali ppjanat |
It-total tal-kost eliġibbli tal-proġetti magħżula |
L-infiq totali rrappurtati minn proġetti magħżula |
Ir-rata ta’ għażla |
Ir-rata ta’ nfiq |
|
(L-UE biss) |
(UE u nazzjonali) |
||||||
|
f’miljuni ta' EUR |
f’miljuni ta' EUR |
f’miljuni ta' EUR |
f’miljuni ta' EUR |
% |
% |
||
|
1 |
Riċerka u innovazzjoni |
40 146,2 |
59 922,0 |
42 611,3 |
11 739,6 |
71 % |
20 % |
|
2 |
Teknoloġiji tal-Informazzjoni u tal-Komunikazzjoni |
12 429,8 |
18 167,3 |
12 278,7 |
2 708,7 |
68 % |
15 % |
|
3 |
Kompetittività tal-SMEs |
57 186,8 |
85 854,0 |
62 514,5 |
28 039,9 |
73 % |
33 % |
|
4 |
Ekonomija b’Livell Baxx ta’ Emissjonijiet ta’ Karbonju |
34 576,1 |
49 228,1 |
31 770,5 |
9 144,4 |
65 % |
19 % |
|
5 |
Adattament għat-Tibdil fil-Klima u l-Prevenzjoni tar-Riskji |
26 319,6 |
38 840,7 |
29 543,6 |
18 142,2 |
76 % |
47 % |
|
6 |
Ħarsien tal-Ambjent u Effiċjenza fir-Riżorsi |
52 683,4 |
73 817,9 |
52 037,5 |
25 063,7 |
70 % |
34 % |
|
7 |
Infrastrutturi tan-Netwerks fit-Trasport u l-Enerġija |
54 287,8 |
65 246,3 |
56 356,4 |
19 749,1 |
86 % |
30 % |
|
8 |
Impjieg Sostenibbli u ta’ Kwalità |
36 356,8 |
49 476,0 |
34 550,4 |
15 582,9 |
70 % |
31 % |
|
9 |
Inklużjoni Soċjali |
38 451,9 |
54 191,0 |
36 393,8 |
13 243,6 |
67 % |
24 % |
|
10 |
Taħriġ Edukattiv u Vokazzjonali |
28 149,5 |
40 874,0 |
28 340,1 |
11 026,7 |
69 % |
27 % |
|
11 |
Amministrazzjoni Pubblika Effiċjenti |
4 810,8 |
6 132,9 |
4 395,7 |
1 148,0 |
72 % |
19 % |
|
12 |
Ultraperiferiċi u Skarsament Popolati |
167,7 |
220,5 |
161,4 |
397,9 |
73 % |
180 % |
|
DM |
Miżuri Mwaqqfa |
121,7 |
168.3 |
- |
80.8 |
0 % |
48 % |
|
Objettivi Tematiċi Multipli (FEŻR/FK/FSE) |
61 803,1 |
84 293,5 |
61 753,3 |
18 858,0 |
73 % |
22 % |
|
|
AT |
Assistenza Teknika |
13 612,0 |
19 016,9 |
11 701,6 |
5 004,6 |
62 % |
26 % |
|
|
Total ta’ kollox |
461 103,3 |
645 449,4 |
464 408,8 |
179 930,1 |
72 % |
28 % |
Sors: Data Miftuħa tal-FSIE - https://cohesiondata.ec.europa.eu/d/99js-gm52 fil-5 ta’ Novembru 2019
Anness 1.2
Fondi SIE - l-implimentazzjoni finanzjarja kumulattiva skont l-objettiv tematiku rrappurtata skont il-programmi sal-30 ta’ Settembru 2019 (fil-kost totali, b’għażla u volumi ta’ nefqa)
Data ta’ koeżjoni mit-30/09/2019 – FAEŻR u data tal-FEMS mill-31/12/2018
|
|
Objettivi Tematiċi |
Ammont ippjanat mill-UE |
L-ammont totali ppjanat |
It-total tal-kost eliġibbli tal-proġetti magħżula |
L-infiq totali rrappurtati minn proġetti magħżula |
Ir-rata ta’ għażla |
Ir-rata ta’ nfiq |
|
(L-UE biss) |
(UE u nazzjonali) |
||||||
|
f’miljuni ta' EUR |
f’miljuni ta' EUR |
f’miljuni ta' EUR |
f’miljuni ta' EUR |
% |
% |
||
|
1 |
Riċerka u innovazzjoni |
39 987,8 |
59 665,2 |
46 645,3 |
14 399,9 |
78 % |
24 % |
|
2 |
Teknoloġiji tal-Informazzjoni u tal-Komunikazzjoni |
12 266,5 |
17 837,8 |
13 771,4 |
3 360,7 |
77 % |
19 % |
|
3 |
Kompetittività tal-SMEs |
57 376,7 |
85 468,5 |
64 626,1 |
33 524,2 |
76 % |
39 % |
|
4 |
Ekonomija b’Livell Baxx ta’ Emissjonijiet ta’ Karbonju |
34 345,0 |
48 814,0 |
35 014,0 |
11 377,2 |
72 % |
23 % |
|
5 |
Adattament għat-Tibdil fil-Klima u l-Prevenzjoni tar-Riskji |
26 321,1 |
38 433,9 |
29 717,6 |
20 396,7 |
77 % |
53 % |
|
6 |
Ħarsien tal-Ambjent u Effiċjenza fir-Riżorsi |
52 765,8 |
73 445,8 |
53 936,1 |
28 647,0 |
73 % |
39 % |
|
7 |
Infrastrutturi tan-Netwerks fit-Trasport u l-Enerġija |
54 210,3 |
65 146,9 |
59 843,2 |
22 992,6 |
92 % |
35 % |
|
8 |
Impjieg Sostenibbli u ta’ Kwalità |
36 269,0 |
49 308,7 |
36 966,4 |
17 137,8 |
75 % |
35 % |
|
9 |
Inklużjoni Soċjali |
38 558,1 |
54 281,1 |
39 435,1 |
16 129,6 |
73 % |
30 % |
|
10 |
Taħriġ Edukattiv u Vokazzjonali |
28 096,7 |
40 778,0 |
31 088,8 |
13 242,7 |
76 % |
32 % |
|
11 |
Amministrazzjoni Pubblika Effiċjenti |
4 797,1 |
6 116,4 |
5 017,1 |
1 419,9 |
82 % |
23 % |
|
12 |
Ultraperiferiċi u Skarsament Popolati |
167,7 |
220,5 |
191,6 |
442,0 |
87 % |
200 % |
|
DM |
Miżuri Mwaqqfa |
111,9 |
154,7 |
- |
95,0 |
0 % |
61 % |
|
Objettivi Tematiċi Multipli (FEŻR/FK/FSE) |
61 990,5 |
84 459,2 |
68 335,6 |
23 789,7 |
81 % |
28 % |
|
|
AT |
Assistenza Teknika |
13 666,6 |
19 021,4 |
12 496,1 |
5 921,8 |
66 % |
31 % |
|
|
Total ta’ kollox |
460 930,9 |
643 152,1 |
497 084,4 |
212 876,6 |
77 % |
33 % |
Sors: Data Miftuħa tal-FSIE - https://cohesiondata.ec.europa.eu/d/99js-gm52 fil-5 ta’ Novembru 2019
Anness 2.1
L-implimentazzjoni finanzjarja kumulattiva tal-Fondi SIE skont l-Istat Membru rrapportata mill-programmsi sal-31 ta’ Diċembru 2018 (fl-ispiża totali, b’għażla u volumi ta’ nefqa)
|
Ammont tal-UE allokat |
L-ammont totali ppjanat |
It-total tal-kost eliġibbli tal-proġetti magħżula |
L-infiq totali rrappurtat minn proġetti magħżula tmiem l-2017 f’miljuni ta' EUR |
Rata tal-għażla tal-proġetti |
Ir-rata ta’ nfiq |
|
|
2014-2020 |
(UE u Nazzjonali) |
tmiem l-2017 |
% |
% |
||
|
f’miljuni ta' EUR |
f’miljuni ta' EUR |
f’miljuni ta' EUR |
||||
|
Awstrija |
4 922,9 |
10 661,4 |
7 211,2 |
4 735,5 |
68 % |
44 % |
|
Il-Belġju |
2 741,7 |
6 088,8 |
5 033,1 |
1 558,4 |
83 % |
26 % |
|
Il-Bulgarija |
9 876,1 |
11 726,4 |
8 027,8 |
3 156,2 |
68 % |
27 % |
|
Il-Kroazja |
10 727,4 |
12 649,1 |
8 740,3 |
2 178,1 |
69 % |
17 % |
|
Ċipru |
917,3 |
1 169,7 |
986,9 |
438,8 |
84 % |
38 % |
|
Il-Belġju |
23 865,0 |
33 402,3 |
21 123,4 |
8 239,1 |
63 % |
25 % |
|
Id-Danimarka |
1 546,8 |
2 276,5 |
1 610,5 |
708,3 |
71 % |
31 % |
|
L-Estonja |
4 423,5 |
5 779,0 |
4 190,0 |
1 929,7 |
73 % |
33 % |
|
Il-Finlandja |
3 765,0 |
8 435,2 |
7 405,8 |
4 668,0 |
88 % |
55 % |
|
Franza |
27 506,2 |
45 929,2 |
31 400,5 |
16 182,6 |
68 % |
35 % |
|
Il-Ġermanja |
27 935,0 |
44 765,4 |
32 361,1 |
15 117,4 |
72 % |
34 % |
|
Il-Ġreċja |
21 382,0 |
26 780,4 |
19 259,3 |
6 657,1 |
72 % |
25 % |
|
L-Ungerija |
25 013,9 |
29 649,6 |
31 434,6 |
7 897,3 |
106 % |
27 % |
|
L-Interreg |
9 410,3 |
12 633,3 |
9 717,1 |
2 005,6 |
77 % |
16 % |
|
L-Irlanda |
3 361,6 |
6 139,7 |
5 728,0 |
2 963,3 |
93 % |
48 % |
|
L-Italja |
44 656,1 |
75 164,5 |
49 948,2 |
17 460,3 |
66 % |
23 % |
|
Il-Latvja |
5 633,7 |
6 907,2 |
5 583,0 |
2 118,6 |
81 % |
31 % |
|
Il-Litwanja |
8 436,0 |
9 997,3 |
6 873,0 |
3 294,2 |
69 % |
33 % |
|
Il-Lussemburgu |
140,1 |
456,4 |
309,4 |
205,2 |
68 % |
45 % |
|
Malta |
827,9 |
1 023,9 |
908,7 |
311,4 |
89 % |
30 % |
|
In-Netherlands |
1 947,4 |
3 802,6 |
3 125,5 |
1 289,8 |
82 % |
34 % |
|
Il-Polonja |
86 111,6 |
104 916,2 |
76 918,8 |
26 879,0 |
73 % |
26 % |
|
Il-Portugall |
25 856,1 |
32 809,5 |
27 298,8 |
11 943,6 |
83 % |
36 % |
|
Ir-Rumanija |
30 882,6 |
36 742,0 |
26 741,5 |
8 815,7 |
73 % |
24 % |
|
Is-Slovakkja |
15 260,4 |
19 519,9 |
13 938,7 |
4 355,0 |
71 % |
22 % |
|
Is-Slovenja |
3 930,6 |
4 958,0 |
3 793,9 |
1 348,1 |
77 % |
27 % |
|
Spanja |
39 950,9 |
56 318,0 |
30 030,6 |
12 569,5 |
53 % |
22 % |
|
L-Iżvezja |
3 626,7 |
8 053,0 |
5 909,1 |
3 101,2 |
73 % |
39 % |
|
Ir-Renju Unit |
16 448,4 |
26 694,8 |
18 799,9 |
7 803,1 |
70 % |
29 % |
|
Total Kumplessiv |
461 103,3 |
645 449,4 |
464 408,8 |
179 930,1 |
72 % |
28 % |
Sors: Data Miftuħa tal-FSIE - https://cohesiondata.ec.europa.eu/d/99js-gm52 fil-5 ta’ Novembru 2019
Anness 2.2
L-implimentazzjoni finanzjarja kumulattiva tal-Fondi SIE skont l-Istat Membru rrapportata mill-programmsi sat-30 ta’ Settembru 2019 (f’kost totali, b’għażla u volumi ta’ nefqa)
Data ta’ koeżjoni mit-30/09/2019 – FAEŻR u data tal-FEMS mill-31/12/2018
|
Ammont tal-UE allokat |
L-ammont totali ppjanat |
It-total tal-kost eliġibbli tal-proġetti magħżula |
L-infiq totali rrappurtati minn proġetti magħżula Ħarifa 2018 f’miljuni ta' EUR |
Rata tal-għażla tal-proġetti |
Ir-rata ta’ nfiq |
|
|
2014-2020 |
(UE u Nazzjonali) |
Ħarifa 2018 |
% |
% |
||
|
f’miljuni ta' EUR |
f’miljuni ta' EUR |
f’miljuni ta' EUR |
||||
|
L-Awstrija |
4 922,9 |
10 660,8 |
7 657,1 |
5 210,4 |
72 % |
49 % |
|
Il-Belġju |
2 741,7 |
6 088,8 |
5 107,1 |
1 905,2 |
84 % |
31 % |
|
Il-Bulgarija |
9 868,8 |
11 714,0 |
8 415,8 |
3 903,9 |
72 % |
33 % |
|
Il-Kroazja |
10 727,4 |
12 649,1 |
9 808,8 |
3 105,5 |
78 % |
25 % |
|
Ċipru |
917,3 |
1 169,7 |
1 060,6 |
484,6 |
91 % |
41 % |
|
Il-Belġju |
23 865,0 |
32 739,6 |
23 214,4 |
10 489,2 |
71 % |
32 % |
|
Id-Danimarka |
1 546,8 |
2 316,6 |
1 732,5 |
800,4 |
75 % |
35 % |
|
L-Estonja |
4 423,5 |
5 779,0 |
4 510,7 |
2 328,2 |
78 % |
40 % |
|
Il-Finlandja |
3 765,0 |
8 435,2 |
7 650,3 |
5 066,4 |
91 % |
60 % |
|
Franza |
27 521,6 |
45 946,5 |
34 347,1 |
18 705,6 |
75 % |
41 % |
|
Il-Ġermanja |
27 935,0 |
44 730,6 |
34 524,6 |
17 516,3 |
77 % |
39 % |
|
Il-Ġreċja |
21 382,0 |
26 144,3 |
20 991,0 |
7 183,4 |
80 % |
27 % |
|
L-Ungerija |
25 013,2 |
29 639,9 |
32 354,9 |
10 027,3 |
109 % |
34 % |
|
L-Interreg |
9 410,0 |
12 631,1 |
10 809,9 |
2 863,0 |
86 % |
23 % |
|
L-Irlanda |
3 361,6 |
6 139,7 |
5 762,9 |
3 124,3 |
94 % |
51 % |
|
L-Italja |
44 629,9 |
75 130,7 |
50 953,4 |
20 617,4 |
68 % |
27 % |
|
Il-Latvja |
5 633,7 |
6 907,9 |
5 876,8 |
2 640,2 |
85 % |
38 % |
|
Il-Litwanja |
8 436,4 |
9 998,4 |
7 662,6 |
3 897,6 |
77 % |
39 % |
|
Il-Lussemburgu |
140,1 |
456,4 |
309,4 |
246,6 |
68 % |
54 % |
|
Malta |
827,9 |
1 022,1 |
941,2 |
375,2 |
92 % |
37 % |
|
In-Netherlands |
1 947,4 |
3 802,6 |
3 291,3 |
1 525,0 |
87 % |
40 % |
|
Il-Polonja |
86 108,6 |
104 912,6 |
82 582,5 |
33 745,1 |
79 % |
32 % |
|
Il-Portugall |
25 856,1 |
33 043,1 |
29 244,2 |
13 350,1 |
89 % |
40 % |
|
Ir-Rumanija |
30 882,6 |
36 742,0 |
30 357,6 |
10 023,2 |
83 % |
27 % |
|
Is-Slovakkja |
15 137,2 |
19 349,4 |
14 996,5 |
5 118,7 |
78 % |
26 % |
|
Is-Slovenja |
3 928,7 |
4 955,4 |
3 793,9 |
1 430,5 |
77 % |
29 % |
|
Spanja |
39 948,8 |
56 303,7 |
32 370,3 |
13 877,3 |
57 % |
25 % |
|
L-Iżvezja |
3 626,4 |
7 099,4 |
6 044,2 |
3 586,3 |
85 % |
51 % |
|
Ir-Renju Unit |
16 425,1 |
26 643,5 |
20 712,7 |
9 730,1 |
78 % |
37 % |
|
Total Kumplessiv |
460 930,9 |
643 152,1 |
497 084,4 |
212 876,6 |
77 % |
33 % |
Sors: Data Miftuħa tal-FSIE - https://cohesiondata.ec.europa.eu/d/99js-gm52 fil-5 ta’ Novembru 2019
Anness 3
Fondi SIE - l-ammonti ppjanati għall-objettivi tal-klima u rati tal-għażla sa tmiem l-2018
|
Il-Fond |
Ammont totali tal-UE ppjanat |
Ammont totali tat-tibdil fil-klima tal-UE ppjanat |
Total magħżul fi tmiem l-2018
|
Li minnhom allokati għall-azzjoni tat-tibdil fil-klima |
Rata tal-għażla tal-azzjonijiet klimatiċi mill-operazzjonijiet kollha magħżula (2018) |
|
|
EUR biljun |
EUR biljun |
% |
EUR biljun |
EUR biljun |
% |
|
|
FK |
63,3 |
17,4 |
28 % |
55,1 |
15,4 |
28 % |
|
FAEŻR |
100,1 |
57,5 |
58 % |
63,7 |
42,9 |
41.7 % |
|
FEMS |
5,7 |
1,0 |
17,5 % |
2,5 |
0,44 |
17,6 % |
|
FEŻR |
199,2 |
38,2 |
19 % |
147,9 |
23,6 |
16 % |
|
FSE/YEI |
92,8 |
1,2 |
1 % |
91,9 |
5,8 |
8.9 % |
|
Total |
461,1 |
115,3 |
24,7 % |
361,1 |
88,1 |
22,4 % |
Sors: Il-Kummissjoni Ewropea