1.11.2014 |
MT |
Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea |
C 387/8 |
Pubblikazzjoni ta’ talba għal emenda skont l-Artikolu 50(2)(a) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar skemi tal-kwalità għal prodotti agrikoli u oġġetti tal-ikel
(2014/C 387/08)
Din il-pubblikazzjoni tagħti d-dritt li wieħed joġġezzjona għat-talba għal emenda skont l-Artikolu 51 tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (1).
TALBA GĦAL EMENDA
IR-REGOLAMENT TAL-KUNSILL (KE) Nru 510/2006
dwar il-protezzjoni tal-indikazzjonijiet ġeografiċi u d-denominazzjonijiet tal-oriġini għall-prodotti agrikoli u l-oġġetti tal-ikel (2)
TALBA GĦAL EMENDA SKONT L-ARTIKOLU 9
“CEREZA DEL JERTE”
Nru tal-KE: ES-PDO-0105-01121-27.6.2013
IĠP ( ) DPO ( X )
1. Intestatura tal-ispeċifikazzjoni tal-prodott affettwata mill-emenda
—
—
—
—
—
—
—
—
—
2. Tip ta’ emenda/i
—
—
—
—
3. Emenda/i
3.1. Emendi għall-intestatura B. “Deskrizzjoni tal-prodott”
Il-punt B.3. Karatteristiċi tal-prodott
It-tabella li ġejja turi l-kontenut il-ġdid taz-zokkor (imkejjel fi gradi Brix) u l-livelli l-ġodda ta’ aċidità, li jieħdu post il-valuri mogħtija fl-ispeċifikazzjoni attwali u fid-dokument uniku korrispondenti għal kull varjetà protetta:
Tabella Nru 1
kontenut taz-zokkor, għamla, daqs minimu u valur tal-pH tal-varjetajiet taċ-ċirasa protetti mid-DPO, mogħtija skont il-varjetà
Varjetà |
Kontenut taz-zokkor (imkejjel fi gradi Brix) |
Għamla |
Daqs minimu |
Valur tal-pH |
||||
Kontenut minimu |
Kontenut massimu |
Kontenut medju |
Valur minimu |
Valur massimu |
Valur medju |
|||
Navalinda |
12 |
21,60 |
14 |
ċatta |
21 mm |
3,80 |
4,70 |
4,25 |
Ambrunés |
14 |
25,80 |
20 |
ċatta |
21 mm |
3,65 |
4,85 |
4,25 |
Pico Colorado |
13,90 |
26,40 |
21 |
tawwalija |
21 mm |
3,80 |
4,70 |
4,25 |
Pico Negro |
11,80 |
25,60 |
19 |
tawwalija |
21 mm |
3,80 |
4,90 |
4,35 |
Pico Limón Negro |
15,40 |
26,80 |
20 |
tawwalija |
21 mm |
3,80 |
4,70 |
4,25 |
It-tabella li ġejja turi t-tabella li tidher fl-ispeċifikazzjoni rreġistrata dal-ħin.
Tabella Nru 2
kontenut taz-zokkor, aċidità u għamla tal-varjetajiet taċ-ċirasa protetti, mogħtija skont il-varjetà
Varjetà |
Kontenut taz-zokkor (imkejjel fi gradi Brix) |
Għamla |
Daqs minimu* |
Aċidità (imkejla f’meq/100 ml) |
||||
Kontenut minimu |
Kontenut massimu |
Kontenut medju |
Livell minimu |
Livell massimu |
Livell medju |
|||
Navalinda |
12 |
16 |
14 |
ċatta |
21 mm |
9,55 |
10,45 |
10,00 |
Ambrunes |
18 |
21 |
20 |
ċatta |
21 mm |
7,46 |
16,42 |
11,94 |
Pico Colorado |
17 |
23 |
21 |
tawwalija |
21 mm |
7,46 |
16,42 |
11,94 |
Pico Negro |
17 |
24 |
19 |
tawwalija |
21 mm |
7,46 |
16,42 |
11,94 |
Pico Limón Negro |
17 |
24 |
20 |
tawwalija |
21 mm |
7,46 |
16,42 |
11,94 |
Raġunijiet
L-avvanzi teknoloġiċi ta’ dawn l-aħħar snin, flimkien mal-intensità li biha qegħdin isiru bħalissa t-testijiet, wasslu għal titjib fit-tekniki ta’ analiżi hekk li dawn saru aktar affidabbli u preċiżi.
Għaldaqstant, jeħtieġ li l-parametri mogħtija fl-ispeċifikazzjoni inizjali jiġu emendati għar--raġunijiet li ġejjin:
1) |
il-gradi Brix. Il-kontenut medju taz-zokkor huwa ogħla mill-kontenut tas-soltu, b’indiċi rifrattiv li, meta l-frotta tkun saret l-iktar, ivarja minn 12 sa 20 gramma għal kull 100 gramma ta’ piż tal-frott frisk, skont il-varjetà. L-analiżi li saru f’laboratorji akkreditati għad-DPO “Cereza del Jerte” bħala parti mill-kontrolli tal-prodott imwettqin tul diversi snin mill-ispetturi tal-Kunsill Regolatorju wrew li l-valuri tal-kontenut taz-zokkor indikati fl-ispeċifikazzjoni attwali fi gradi Brix huma differenti minn dawk misjuba fir-realtà. Barra minn hekk, il-valuri mogħtija fit-tabella t’hawn fuq ġew stabbiliti bl-użu tar-riżultati tad-diversi studji li twettqu fuq kampjuni differenti analizzati f’diversi stadji tas-sajran tal-frott (il-kontenut taz-zokkor fi gradi Brix ivarja hija u ssir iċ-ċirasa). Peress li dawn il-prodotti b’dawn il-valuri kollha kemm huma kienu tajbin biex jinbiegħu bħala prodotti ċċertifikati bid-DPO, qed jintalab li dawn il-valuri l-ġodda jieħdu post dawk irreġistrati qabel. |
2) |
il-valur tal-pH. Il-kejl tal-aċidità f’milliekwivalenti għal kull 100 ml ta’ aċidu maliku huwa wieħed mill-parametri stabbiliti bħala rekwiżit tal-prodott imħares minn din id-denominazzjoni tal-oriġini. Il-prodott protett huwa frotta li tmur malajr ħafna u li m’għandhiex ħajja twila ħafna. Minħabba dan huwa importanti ferm li wieħed jikseb malajr ir-riżultati tal-parametri li juru l-kwalità tal-frotta. Il-parametru ta’ aċidità użat dal-ħin (f’milliekwivalenti għal kull 100 ml ta’ aċidu maliku) irid jiġi stabbilit f’laboratorji li, kull meta jkun possibbli, iridu jkunu akkreditati. Dan ifisser perjodu taż-żmien konsiderevoli, li huwa importanti ferm jekk wieħed irid ibiegħ il-frotta fl-aħjar kundizzjoni possibbli. Il-prattika li jiġi stabbilit il-valur tal-pH tal-frott qiegħda ssir dejjem aktar komuni u hija rrikonoxxuta mis-suq u mis-settur għal diversi raġunijiet, fosthom dawn li ġejjin:
Għaldaqstant, qed jiġi propost li l-valuri tal-aċidità mogħtija fl-ispeċifikazzjoni attwali jinbidlu bil-valuri tal-pH mogħtija fit-Tabella Nru 1. Bħal fil-każ tal-parametru tal-kontenut taz-zokkor, il-valuri proposti fit-tabella t’hawn fuq huma dawk miksubin minn diversi testijiet li saru bħala parti mill-kontrolli tal-prodotti li wettqu fuq diversi snin l-ispetturi tal-Kunsill Regolatorju u diversi korpi (l-“Instituto Tecnológico Agroalimentario” (l-Istitut teknoloġiku għall-agrikoltura u l-ikel)) u laboratorji akkreditati. |
3.2. Emendi għall-intestatura D. “Elementi li juru li l-prodott ġej miż-żona ġeografika ddefinita”
Diversi paragrafi għandhom jinbidlu sabiex il-kontenut tagħhom ikun adattat għas-sistema l-ġdida ta’ ċertifikazzjoni skont l-istandard UNE-EN 45.011/ISO-IEC 17065, li qed juża l-Kunsill Regolatorju (il-korp ta’ ċertifikazzjoni akkreditat skont dak l-istandard), u sabiex jitqassar u jiġi ssimplifikat u aġġornat it-test oriġinali tal-ispeċifikazzjoni, li kien jirrifletti s-sitwazzjoni tas-settur meta ntbagħtet l-applikazzjoni oriġinali għar-reġistrazzjoni.
Din it-taqsima tiddeskrivi l-proċess ta’ kontroll u ta’ ċertifikazzjoni li huwa meħtieġ biex ikunu żgurati l-oriġini u l-kwalità tal-prodott, kif ukoll il-karatteristiċi li għandu jkollu l-istess prodott.
L-emendi magħmula f’din it-taqsima jirrigwardaw biss l-għamla tad-dokument u la l-kontenut u lanqas l-għażla l-ġdida tal-kliem ma jaffettwaw b’xi mod l-elementi li juru li l-prodott ġej miż-żona ġeografika kkonċernata. L-aktar bidliet importanti huma dawn li ġejjin:
— |
Fl-ewwel paragrafu (fil-punt 1), il-kliem li ġej: “Il-‘Picotas’ u/jew iċ-ċiras l-ieħor ġej biss minn pjantaġġuni rreġistrati li jinsabu fiż-żona tal-produzzjoni. Dawn il-pjantaġġuni huma identifikati b’mod ċar f’bażi tad-dejta li tinkludi lista tal-irziezet, produttur produttur, u li tiddeskrivi s-siġar skont id-daqs, l-età, il-varjetà, it-tip ta’ tħawwil, is-sistema ta’ tkabbir u fatturi varjabbli oħrajn” għandu jinbidel b’dan li ġej: “Il-‘picotas’ u/jew iċ-ċiras l-ieħor ġej biss minn pjantaġġuni rreġistrati li jinsabu fiż-żona tal-produzzjoni. Dawn il-pjantaġġuni huma identifikati b’mod ċar fid-diversi reġistri tad-denominazzjoni protetta tal-oriġini”. |
— |
Fil-punt 2, il-kliem li ġej: “Kull sena, l-ispetturi tal-Kunsill Regolatorju jżuru, b’mod aleatorju, madwar 10 % mill-irziezet irreġistrati (jiġifieri madwar 400 razzett fis-sena) sabiex jivverifikaw fuq il-post l-eżattezza u l-veraċità tal-informazzjoni mibgħuta mill-produtturi. Barra minn hekk, kull sena se tiġi stabbilita data ta’ skadenza għall-emendar tad-dejta fir-reġistru biex b’hekk jitqiesu l-bidliet li jkunu saru u tiġi aġġornata l-informazzjoni eżistenti” għandu jinbidel b’dan li ġej: “Kull sena, id-denominazzjoni protetta tal-oriġini trid twettaq il-kontrolli meħtieġa fuq l-irziezet, l-imħażen tal-konsenja awtorizzati u l-prodotti sabiex ikun żgurat li jkunu ntlaħqu l-kundizzjonijiet kollha stabbiliti sabiex ikun żgurat li l-prodott ġej mir-reġjun. Kull tant żmien, se tiġi stabbilita data ta’ skadenza għall-emendar tad-dejta inkluża fir-reġistru sabiex jitqiesu l-bidliet li jkunu saru u tiġi aġġornata l-informazzjoni eżistenti”. |
— |
Bl-istess mod, il-punt 5, li jiddeskrivi l-proċess ta’ assigurazzjoni tal-kwalità, għandu jitħassar sabiex jitqiesu l-kontrolli attwali li huma deskritti fil-punt 4 u f’punti oħra ta’ din it-taqsima D u li għandhom l-istess għan: Il-punt 5: “Il-proċess ta’ assigurazzjoni tal-kwalità huwa bbażat fuq it-teħid ta’ kampjuni kuljum minn lottijiet differenti minn diversi mħażen, u l-volum tal-kampjuni tal-frott irid ikun proporzjonat għall-volum tal-frott li jidħol f’kull maħżen. Il-prodott li minnu jittieħdu l-kampjuni jrid jiġi spezzjonat bir-reqqa biex jiġi vverifikat, fost l-oħrajn, jekk il-frotta hijiex ġejja effettivament mill-pjantaġġuni rreġistrati, jekk teżistix korrelazzjoni bejn il-kontenut u t-tikkettar, jekk il-prodott sarx kif suppost, jekk il-prodott huwiex perfettament omoġenju fil-lewn u fid-daqs tiegħu, jekk għandux difetti, jekk tħarsux ir-rekwiżiti tal-ippakkjar u tal-identifikazzjoni, jekk il-piż huwiex korrett, eċċ.”. |
— |
Fil-punt 8, il-kliem li ġej: “Il-kontroll tal-identifikaturi skont is-serje ta’ numri jrid jiġi rreġistrat b’mod rigoruż biex jiġi evitat kull attentat ta’ frodi. Ir-reġistru tal-identifikaturi u t-tqabbil tad-dejta ta’ ġo fih mal-volumi tal-istaġun f’kull maħżen irreġistrat, jippermetti lil dak li jkun jinduna bl-anomaliji malajr ħafna u jidentifika r-riperkussjonijiet fi kwalunkwe stadju tal-katina tal-konsenja u tal-bejgħ” għandu jinbidel b’dan li ġej: “Il-kontroll tal-identifikaturi skont is-serje ta’ numri jrid jiġi rreġistrat b’mod rigoruż biex jiġi evitat kull attentat ta’ frodi”. |
— |
Fil-paragrafu 9, il-kliem li ġej: “Il-kontrolli, il-kampjuni u t-testijiet kollha li jsiru biex tiġi vverifikata l-konformità mar-rekwiżiti kollha jridu jsiru skont il-Manwal tal-Kwalità u l-Manwal tal-Proċeduri. Il-Kunsill Regolatorju jrid iwettaq it-testijiet permezz ta’ aġenziji li jissodisfaw ir-rekwiżiti mogħtija fl-istandard ISO-EN 17.025” għandu jinbidel b’dan li ġej: “Jekk wara li jkun għamel il-valutazzjonijiet ix-xierqa, il-Kunsill Regolatorju tad-denominazzjoni protetta tal-oriġini ‘Cereza del Jerte’ jsib li l-kumpanija inkarigata mill-bejgħ tissodisfa l-kundizzjonijiet taċ-ċertifikazzjoni applikabbli, huwa għandu joħroġ dokument li juri li ċ-ċertifikat korrispondenti jkun ingħata lill-prodotti tagħha”. |
— |
Fil-paragrafu 10, il-kliem li ġej: “Wara li jitlestew il-kontrolli kollha msemmija, il-Kumitat Konsultattiv tal-Kunsill Regolatorju, magħmul minn rappreżentanti tal-partijiet kollha kkonċernati, għandu jevalwa r-riżultati miksuba sabiex jieħu deċiżjoni imparzjali u oġġettiva. Jekk il-Kumitat taċ-Ċertifikazzjoni jiddeċiedi li jagħti ċ-ċertifikat, il-Kunsill Regolatorju għandu jibgħat iċ-ċertifikat korrispondenti lill-kumpanija rreġistrata. Il-prodott jitqiegħed fis-suq bil-garanzija tal-oriġini tiegħu, irrappreżentata mit-tikketta ta’ quddiem jew ta’ wara nnumerata mill-Kunsill Regolatorju” għandu jinbidel b’dan li ġej: “Il-prodott jitqiegħed fis-suq bil-garanzija tal-oriġini tiegħu, irrappreżentata mit-tikketta ta’ quddiem jew ta’ wara nnumerata mill-Kunsill Regolatorju”. |
Kif intqal hawn fuq, dawn l-emendi kollha qegħdin isiru biex it-test oriġinali tal-ispeċifikazzjoni tal-prodott tad-DPO “Cereza del Jerte” jiġi adattat għas-sitwazzjoni attwali, wara l-bidliet li saru fil-korp ta’ kontroll responsabbli għall-verifika tal-konformità mal-ispeċifikazzjoni. Dan ma jaffettwax l-elementi li juru li l-prodott ġej miż-żona ġeografika ddefinita f’din id-denominazzjoni tal-oriġini.
3.3. Emendi għall-intestatura G. “Korp ta’ kontroll”
L-indirizz postali għandu jinbidel b’dan li ġej:
Indirizz: Polígono Industrial. Centro de Empresas. Carretera Nacional 110, Km. 381,400. 10613 Navaconcejo (Cáceres), España.
Qed tissemma wkoll l-akkreditazzjoni tal-Kunsill Regolatorju skont l-istandard UNE-EN 45011.
3.4. Emendi għall-intestatura H. “Tikkettar”
Din l-intestatura għandha tiġi emendata sabiex jitneħħa t-tieni paragrafu dwar l-awtorizzazzjoni tat-tikketti u jiġu inklużi ż-żewġ lowgos tal-prodotti msejħin “Cereza del Jerte” u “Cereza del Jerte + Picota”, sabiex il-konsumatur ma jitfixkilx meta jiġi biex jagħżel il-prodott.
3.5. Emendi għall-intestatura I. “Rekwiżiti leġiżlattivi nazzjonali”
Skont l-Artikolu 7 tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012 u għall-finijiet taċ-ċarezza u tas-simplifikazzjoni tal-ispeċifikazzjoni tal-prodott, dan il-paragrafu għandu jitneħħa peress li mhuwiex essenzjali u ma jissemmiex f’dak l-Artikolu.
DOKUMENT UNIKU
IR-REGOLAMENT TAL-KUNSILL (KE) Nru 510/2006
dwar il-protezzjoni tal-indikazzjonijiet ġeografiċi u d-denominazzjonijiet tal-oriġini għall-prodotti agrikoli u l-oġġetti tal-ikel (3)
“CEREZA DEL JERTE”
Nru tal-KE: ES-PDO-0105-01121-27.6.2013
IĠP ( ) DPO ( X )
1. Isem
“Cereza del Jerte”
2. Stat Membru jew pajjiż terz
Spanja
3. Deskrizzjoni tal-prodott agrikolu jew tal-oġġett tal-ikel
3.1. Tip ta’ prodott
Klassi 1.6. Frott, ħaxix u ċereali, friski jew ipproċessati
3.2. Deskrizzjoni tal-prodott li għalih japplika l-isem mogħti fil-punt 1
Id-denominazzjoni protetta tal-oriġini “Cereza del Jerte” tirrigwarda esklussivament iċ-ċiras tal-mejda li jittiekel frisk tal-varjetajiet lokali li ġejjin: “Navalinda”, “Ambrunés”, “Pico Limón Negro”, “Pico Negro” u “Pico Colorado”, li jiffurmaw parti mill-ispeċi Prunus avium L..
Il-varjetajiet taċ-ċiras protetti mid-denominazzjoni protetta tal-oriġini huma ta’ żewġ tipi:
— |
iċ-ċiras tat-tip “bigarreau” (imsejjaħ ukoll “picotas”): il-varjetajiet “Ambrunés”, “Pico Negro”, “Pico Colorado” u “Pico Limón Negro”. Dan it-tip ta’ ċiras jirrappreżenta l-parti l-kbira tal-produzzjoni taċ-ċiras, u l-karatteristika ewlenija tiegħu hija li jinqata’ b’mod naturali minn maz-zokk meta jinġabar. |
— |
iċ-ċiras biz-zokk: “Navalinda”. |
Dan iċ-ċiras huwa kkaratterizzat minn lewn ħamrani fuq barra, li jkun l-iktar lewn l-inbid jew vjola. Lewn il-laħam iebes u jqarmeċ ta’ dan it-tip ta’ ċiras ivarja minn aħmar għal isfar jew lewn il-krema, skont il-varjetà, u l-meraq tiegħu jista’ jkun aħmar jew ma jkollu l-ebda kulur. Il-frott jista’ jkollu għamla ta’ kilwa, jew ikun ċatt, tond jew tawwali. L-għadma tiegħu tista’ tkun ta’ daqs medju jew tkun kbira jew kbira ħafna u tkun għamla tonda jew tawwalija, skont il-varjetà.
It-tabella li ġejja turi fil-qosor ir-rekwiżiti ewlenin marbutin mal-kontenut taz-zokkor (imkejjel fi gradi Brix), mal-għamla tal-frotta, mad-daqs minimu tagħha u mal-valur tal-pH tagħha.
Kontenut taz-zokkor, għamla, daqs minimu u valur tal-pH tal-varjetajiet taċ-ċirasa protetti mid-DPO, mogħtija skont il-varjetà
Varjetà |
Kontenut taz-zokkor (imkejjel fi gradi Brix) |
Għamla |
Daqs minimu |
Valur tal-pH |
||||
Kontenut minimu |
Kontenut massimu |
Kontenut medju |
Valur minimu |
Valur massimu |
Valur medju |
|||
Navalinda |
12 |
21,60 |
14 |
ċatta |
21 mm |
3,80 |
4,70 |
4,25 |
Ambrunés |
14 |
25,80 |
20 |
ċatta |
21 mm |
3,65 |
4,85 |
4,25 |
Pico Colorado |
13,90 |
26,40 |
21 |
tawwalija |
21 mm |
3,80 |
4,70 |
4,25 |
Pico Negro |
11,80 |
25,60 |
19 |
tawwalija |
21 mm |
3,80 |
4,90 |
4,35 |
Pico Limón Negro |
15,40 |
26,80 |
20 |
tawwalija |
21 mm |
3,80 |
4,70 |
4,25 |
Iċ-ċiras protett permezz tad-DPO “Cereza del Jerte” se jkun jaqa’ fil-kategorija “extra” biss, skont l-istandard tal-kummerċjalizzazzjoni li japplika għaċ-ċiras approvat bir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 214/2004 (4).
3.3. Il-materja prima (għall-prodotti pproċessati biss)
—
3.4. L-għalf (għall-prodotti li ġejjin mill-annimali biss)
—
3.5. L-istadji speċifiċi tal-produzzjoni li għandhom jitwettqu fiż-żona ġeografika identifikata
L-istadji kollha tal-produzzjoni għandhom iseħħu fiż-żona ġeografika identifikata:
it-tħawwil u t-tkabbir, li jsiru l-aktar f’għelieqi żgħar imtarrġin weqfin ħafna fejn huwa diffiċli li wieħed juża l-magni, ix-xogħol fuq il-ħamrija (il-ħart, it-tidmil u ż-żbir) u l-ġbir bl-idejn.
3.6. Ir-regoli speċifiċi għat-tqattigħ, għall-ħakk, għall-ippakkjar, eċċ.
L-imballaġġ u l-ippakkjar iridu jiggarantixxu l-protezzjoni sħiħa tal-prodott. Il-materjal tal-imballaġġ għandu jintgħażel bir-reqqa sabiex jiġi evitat kull deterjorament tal-prodott. Il-kontenut ta’ kull pakkett irid ikun omoġenju f’dak li għandu x’jaqsam mal-oriġini, il-varjetà, il-kwalità u d-daqs tal-prodott u parti mill-prodott trid tkun tidher u din il-parti trid tirrappreżenta l-kontenut kollu tal-pakkett.
L-imballaġġ taċ-ċiras protett mid-DPO “Cereza del Jerte” irid isir fiż-żona ġeografika identifikata, minħabba li dan huwa meħtieġ sabiex tinżamm il-kwalità tal-prodott u sabiex ikunu żgurati l-kontroll u t-traċċabbiltà tal-prodott matul il-proċess kollu taċ-ċertifikazzjoni.
3.7. Ir-regoli speċifiċi għat-tikkettar
Minbarra d-dettalji speċifiċi tal-impriża u l-informazzjoni ġenerali mitluba mil-leġiżlazzjoni applikabbli, l-isem tad-denominazzjoni protetta tal-oriġini “Cereza del Jerte” għandu jidher b’mod ċar fuq l-imballaġġ.
Il-Kunsill Regolatorju għandu żewġ verżjonijiet tal-lowgo. Dawn jintużaw kif ġej:
il-lowgo tas-“Cereza del Jerte”. Dan il-lowgo, li jidher hawn taħt, jista’ jintuża għaċ-ċiras kollu, inkluż dak tal-varjetajiet taċ-ċiras imsejjaħ “picotas”:
il-lowgo “Cereza del Jerte” + “Picota”. Dan il-lowgo, li jidher hawn taħt, jista’ jintuża biss għall-varjetajiet taċ-ċiras imsejjaħ “picotas”, biex il-konsumaturi ma jitfixklux:
Ikun xi jkun it-tip ta’ imballaġġ li jintuża għaċ-ċiras biex dan jitqiegħed fis-suq, dan għandu jkollu fuqu t-tikketta fuq wara nnumerata mill-Kunsill Regolatorju jew in-numru ta’ identifikazzjoni maħruġ minn dan il-Kunsill.
4. Deskrizzjoni fil-qosor taż-żona ġeografika
Iż-żona tal-produzzjoni tinsab fir-reġjuni tat-tramuntana tal-provinċja ta’ Cáceres. Din iż-żona tikkonsisti fl-artijiet li jiffurmaw parti mit-territorji tal-muniċipalitajiet li ġejjin, miġbura skont ir-reġjuni:
— FIR-REĠJUN TAL-WIED TA’ JERTE: it-territorji ta’ Barrado, Cabezuela del Valle, Cabrero, Casas del Castañar, El Torno, Jerte, Navaconcejo, Piornal, Rebollar, Tornavacas u Valdastillas;
— FIR-REĠJUN TA’ LA VERA: it-territorji ta’ Aldeanueva de la Vera, Arroyomolinos de la Vera, Cuacos de Yuste, Garganta la Olla, Gargüera, Guijo de Santa Bárbara, Jaraíz de la Vera, Pasarón de la Vera u Torremenga; u
— FIR-REĠJUN TA’ AMBROZ: it-territorji ta’ Cabezabellosa, Casas del Monte, Gargantilla, Hervás, Jarilla u Segura de Toro.
Ir-rabta kbira li teżisti bejn il-kwalità, il-fatt li l-għelieqi jinsabu fil-muntanji u t-tip ta’ produzzjoni tfisser li l-artijiet u l-irziezet li ġejjin, li jinsabu ‘l barra miż-żona agrikola muntanjuża, ma jidħlux fiż-żona ġeografika identifikata tad-DPO:
— |
l-irziezet tar-reġjun ta’ La Vera li jinsabu inqas minn 500 metru ‘l fuq mil-livell tal-baħar, u |
— |
l-irziezet tar-reġjun tal-Wied ta’ Ambroz li jinsabu inqas minn 600 metru ‘l fuq mil-livell tal-baħar. |
L-imballaġġ u l-ippakkjar tal-prodott iridu jsiru fiż-żona tal-produzzjoni.
5. Rabta maż-żona ġeografika
5.1. L-ispeċifiċità taż-żona ġeografika
L-isem ta’ “Jerte” jew “Valle del Jerte” huwa marbut mill-qrib maċ-ċiras. Fi Spanja, ħafna mill-konsumaturi jassoċjaw minnufih dan il-post ma’ dan il-prodott u viċiversa. Għaldaqstant, din iż-żona hija magħrufa ħafna għaċ-ċiras eċċellenti li jitkabbar fiha, u b’mod partikulari għaċ-ċiras tat-tip “bigarreau” (imsejjaħ ukoll “picotas”).
Jingħad li s-siġar taċ-ċiras iddaħħal fir-reġjun mill-Għarab u li, mal-wasla ta’ kolonji ġodda, wara r-rikonkwista, instab li dan is-siġar kien adattat ħafna għat-tip ta’ raba’ f’dan ir-reġjun. Madankollu, l-ewwel provi ċerti tal-eżistenza tiegħu fir-reġjun imorru lura biss għas-Seklu XIV.
Fit-2 ta’ Ġunju 1352, grupp ta’ emissarji tar-re waqaf għal-lejl f’raħal minnhom f’dan ir-reġjun. Hemmhekk, dawn il-persunaġġi distinti kielu t-troti u ċ-ċiras. Dan juri li dak iż-żmien iċ-ċiras kien diġà jitqies bħala prodott partikulari ta’ kwalità li kien xieraq biex jingħata lil vjaġġaturi daqshekk importanti.
Matul is-sekli ta’ wara, iċ-ċiras kompla jitkabbar b’suċċess f’dan ir-reġjun. Fis-Seklu XVI, it-tabib famuż Spanjol Luis de Toro irrefera għaċ-ċiras ta’ Jerte u ftaħar bid-daqs, il-lewn u t-togħma tiegħu.
Kien fis-Seklu XVIII, meta s-siġar tal-qastan inqered mill-marda tal-linka, li ċ-ċiras beda jitqies bħala alternattiva ekonomika reali. Fi tmiem dan is-seklu u tul is-Seklu XIX, it-tkabbir taċ-ċiras infirex fil-wied ta’ Jerte u fiż-żewġ widien li jmissu miegħu.
Fil-bidu tas-Seklu XIX, il-kittieba diġà kienu qed igħidu li l-aqwa ħaġa li hemm f’dan ir-reġjun “… hija ċ-ċiras li, kif xieraq, huwa apprezzat ferm fil-Palazz tar-Re …”. Matul dan is-seklu, it-tkabbir taċ-ċiras kompla jinfirex fl-irħula kollha, hekk li, fil-bidu tas-Seklu XX, dan ir-reġjun kien magħruf sew għaċ-“ċiras delizzjuż tiegħu”.
Il-ħames varjetajiet protetti huma varjetajiet indiġeni, li ġejjin jew mill-Wied ta’ Jerte, jew mill-Widien ta’ Ambroz u ta’ La Vera li jmissu miegħu. Dawn il-varjetajiet jitkabbru kważi esklussivament f’dan ir-reġjun, peress li t-tentattivi biex jibdew jitkabbru f’postijiet oħra b’latitudnijiet differenti s’issa ftit li xejn irnexxew.
Diversi awturi jsostnu li l-preżenza tal-varjetajiet taċ-ċiras mingħajr zokk fil-Wied ta’ Jerte hija r-riżultat ta’ proċess twil ta’ akklimatizzazzjoni u ta’ għażla semi-indotta ta’ razez differenti tal-ispeċi Prunus avium L., li hija speċi indiġena għall-foresti li ilha tikber f’dawn il-widien muntanjużi minn żmien żemżem.
Sar ħafna xogħol ta’ titjib u ta’ għażla tar-razez mill-popolazzjonijiet ta’ Jerte, u l-preżenza ta’ ċerti fatturi ambjentali fir-reġjun, bħall-umdità għolja, li ma tonqosx lanqas fis-sajf, il-fewġiet li nsibu fil-wied, il-pożizzjoni ġoegrafika tiegħu, l-ammont medju ta’ xemx fis-sena, l-altitudni tar-reġjun, il-mikroklima tiegħu u l-aċidità tal-ħamrija fih, għamlu l-bqija.
L-istruttura tal-proprjetajiet u l-kundizzjonijiet imposti mit-topografija diffiċli ta’ dan ir-reġjun jiffurmaw pajsaġġ ta’ ġonna żgħar imtarrġa, li xi kultant ikunu żgħar ħafna, miżmumin b’ħitan tal-ġebel, li fihom ix-xogħol irid isir fil-parti l-kbira tiegħu bl-idejn u mhux bil-magni.
Għalhekk, il-karatteristiċi tal-prodott ġejjin mill-użu ta’ pjanti speċifiċi, li huma adattati għall-klima u għall-kundizzjonijiet ambjentali speċifiċi tal-wied ta’ Jerte u tal-widien li jmissu miegħu, iżda wkoll mill-karatteristiċi speċjali ta’ sistema tal-produzzjoni li torbot it-tkabbir taċ-ċiras ma’ tradizzjonijiet tal-biedja bbażati fuq proprjetajiet żgħar u l-organizzazzjoni tax-xogħol fil-familja. L-irziezet, li ġeneralment ikunu jinsabu fuq artijiet imtarrġa mal-ġnub ta’ għoljiet weqfin fejn ma tantx jistgħu jintużaw magni, jippermettu lil dak li jkun jagħmel tajjeb għar-rendiment baxx tar-raba’ bil-kwalità għolja tal-prodotti tiegħu.
5.2. L-ispeċifiċità tal-prodott
Id-denominazzjoni protetta tal-oriġini “Cereza del Jerte” tirrigwarda esklussivament iċ-ċiras tal-mejda li jittiekel frisk tal-varjetajiet lokali li ġejjin: “Navalinda”, “Ambrunés”, “Pico Limón Negro”, “Pico Negro” u “Pico Colorado”, li jiffurmaw parti mill-ispeċi Prunus avium L..
Iċ-ċiras ikollu lewn ħamrani minn barra, li jista’ jkun skur jew ċar, skont il-varjetà tiegħu. Wieħed isib l-iktar iċ-ċiras lewn l-inbid jew vjola, minħabba l-ammont ta’ ċiras tat-tip “bigarreau” fil-ħsad lokali, u b’mod partikulari tal-varjetà “Ambrunés”, li hija magħrufa bħala “r-reġina taċ-ċiras”.
Iċ-ċiras tat-tip “bigarreau”, imsejjaħ ukoll “picotas”, jiddistingwi ruħu minn tipi ta’ ċiras oħrajn essenzjalment minħabba l-fatt li dan jinqala’ b’mod naturali minn maz-zokk meta jinġabar, mingħajr ma tonqos il-kwalità tiegħu jew mingħajr ma jkun jiflaħ inqas għall-immaniġġjar jew mingħajr ma jitħassar iktar malajr. Il-varjetajiet taċ-ċiras li ġejjin jiffurmaw parti minn dan il-grupp: “Ambrunés”, “Pico Negro”, “Pico Limón Negro” u “Pico Colorado”.
Il-frott jista’ jkollu għamla ta’ kilwa, jew ikun ċatt, tond jew tawwali.
Il-laħam ta’ dan it-tip ta’ ċiras ikun iebes u jqarmeċ u lewnu jvarja minn aħmar għal isfar jew lewn il-krema, skont il-varjetà, u l-meraq tiegħu jista’ jkun aħmar jew ma jkollu l-ebda kulur. Il-kulur tal-laħam u tal-meraq ġeneralment ikun stabbli, b’mod partikulari dak tal-meraq.
L-għadma hija waħda mill-karatteristiċi l-aktar stabbli taċ-ċiras. Hija tista’ tkun ta’ daqs medju jew tkun kbira jew kbira ħafna (fil-każ tal-varjetajiet “Navalinda” u “Ambrunés”), u tkun ta’ għamla tonda (fil-każ tal-varjetà “Ambrunés”), ovali (fil-każ tal-varjetà “Pico Colorado”) jew tawwalija (fil-każ tal-varjetà “Pico Limón Negro”).
Il-proporzjon bejn l-għadma u l-frotta jvarja minn wieħed medju (fil-każ tal-varjetà “Pico Colorado”) għal wieħed kbir jew kbir ħafna (fil-każ tal-varjetajiet “Pico Limón Negro”, “Navalinda” u “Ambrunés”).
Iz-zokk ivarja ferm fit-tul u fil-ħxuna tiegħu:
— |
f’dak li għandu x’jaqsam mat-tul tiegħu, il-varjetajiet “Ambrunés” u “Navalinda” jkollhom zokk b’tul medju, waqt li l-varjetajiet “Pico Negro” u “Pico Colorado” jkollhom zokk twil; |
— |
f’dak li għandu x’jaqsam mal-ħxuna tiegħu, il-varjetajiet “Pico Negro” u “Pico Colorado” jkollhom zokk irqiq, waqt li l-varjetajiet “Ambrunés” u “Navalinda” jkollhom zokk bi ħxuna medja. |
F’dak li għandu x’jaqsam mal-karatteristiċi organolettiċi, il-kontenut medju taz-zokkor huwa ogħla mill-kontenut tas-soltu, b’indiċi rifrattiv li, meta l-frotta tkun saret l-iktar, ivarja minn 12 sa 24 gramma għal kull 100 gramma ta’ piż tal-frott frisk, skont il-varjetà.
Iċ-ċiras protett permezz tad-DPO “Cereza del Jerte” jaqa’ fil-kategorija “extra” biss, skont l-istandard tal-kummerċjalizzazzjoni li japplika għaċ-ċiras approvat bir-Regolament (KE) Nru 214/2004.
5.3. Ir-rabta każwali bejn iż-żona ġeografika u l-kwalità jew il-karatteristiċi tal-prodott (għad-DPO) jew il-kwalità speċifika, ir-reputazzjoni jew il-karatteristiċi l-oħra tal-prodott (għall-IĠP)
Il-varjetajiet protetti jitkabbru kważi esklussivament f’dan ir-reġjun, peress li t-tentattivi biex jibdew jitkabbru f’postijiet oħra s’issa ftit li xejn irnexxew, minħabba li dawn ma jikbrux kif suppost meta ma jkollhomx il-kundizzjonijiet it-tajbin tal-ħamrija u l-altitudni, l-ammont ta’ xemx, l-umdità u r-riħ xierqa.
Il-preżenza tal-varjetajiet taċ-ċiras mingħajr zokk fil-Wied ta’ Jerte hija r-riżultat ta’ proċess twil ta’ akklimatizzazzjoni u ta’ għażla semi-indotta ta’ razez differenti tal-ispeċi Prunus avium L., li hija speċi indiġena għall-foresti li ilha tikber f’dawn il-widien muntanjużi minn żmien żemżem.
Sar ħafna xogħol ta’ titjib u ta’ għażla tar-razez mill-popolazzjonijiet ta’ Jerte, u l-preżenza ta’ ċerti fatturi ambjentali fir-reġjun, bħal:
— |
l-umdità għolja, li ma tonqosx lanqas fis-sajf, |
— |
il-fewġiet li nsibu fil-wied, il-pożizzjoni ġoegrafika tiegħu, l-ammont medju ta’ xemx fis-sena, l-altitudni tar-reġjun, il-mikroklima tiegħu u l-aċidità tajba tal-ħamrija fih, għamlu l-bqija, |
— |
Orografija: il-prodott jitkabbar f’għelieqi li jinsabu f’qiegħ it-tliet widien sa għoli ta’ aktar minn 1 200 metru “l fuq mil-livell tal-baħar. Ir-raba” li jinsab bejn 600 metru u 1 200 metru ‘l fuq mil-livell tal-baħar huwa l-aktar adattat għat-tkabbir tal-varjetajiet taċ-ċiras tat-tip “bigarreau”, imsejjaħ ukoll “picotas”. Iċ-ċiras ta’ dawn il-varjetajiet u tal-varjetajiet l-oħra taċ-ċiras imkabbrin f’dan ir-reġjun ta’ kull sena jsir bil-mod il-mod fuq perjodu li jibda mill-aħħar ta’ April u li jdum sal-bidu ta’ Awwissu, |
— |
Il-ħamrija ta’ din iż-żona ġeneralment tkun raffa u mhux kompatta, u tkun grassa u ramlija. Ġeneralment, l-ilma jiskula tajjeb ‘il barra minnha. Il-ħamrija hawnhekk dejjem tkun aċiduża, minħabba l-materjal li minnha hija magħmula, u normalment ikollha pH b’valur ta’ bejn 5 u 5,5. Dawn il-karatteristiċi ġenerali tal-ħamrija huma eċċellenti għat-tkabbir tal-varjetà ewlenija (l-ispeċi Prunus avium jew iċ-ċirasa salvaġġa) u għat-tkabbir tal-varjetajiet lokali taċ-ċiras, |
— |
Il-klima: il-karatteristiċi klimatiċi tat-tliet widien li jiffurmaw parti miż-żona ġeografika identifikata ġejjin mill-fatt li huma dojoq u fondi, mill-pożizzjoni ġeografika tagħhom u mill-fatt li huma jiftħu lejn in-Nofsinhar. Id-differenzi fl-altitudni u l-art ifframmentata joħolqu distribuzzjoni irregolari tax-xemx u differenzi fit-temperatura bejn il-qċaċet tal-muntanji u l-qigħan alluvjali tal-widien, u dawn id-differenzi fit-temperatura xi kultant ikunu kbar ħafna. Dawn id-differenzi klimatiċi joħolqu differenzi fit-tul tal-istaġun tat-tkabbir u fil-perjodi meta s-siġar joħorġu ż-żahar u meta l-frott isir, li huma mifruxin fuq perjodi differenti tas-sena, hekk li hemm differenzi notevoli ħafna fid-dati tal-ħsad. Fil-fatt, iċ-ċiras ta’ varjetà partikulari mkabbar f’ċertu post f’din iż-żona jista’ jsir iktar minn 20 jum wara ċiras ieħor tal-istess varjetà mkabbar f’post differenti fl-istess żona. |
F’dak li għandu x’jaqsam mal-umdità, l-indiċijiet ta’ kull xahar u dawk annwali, kif ukoll it-tqassim tax-xita, juru li r-reġjun igawdi minn klima Mediterranja umda, b’perjodu sinifikanti tas-sajf li jkun qasir u niexef, minħabba li ftit li xejn tinżel xita fix-xhur sħan ta’ Lulju u ta’ Awwissu.
Minkejja li t-temperatura medja annwali turi li l-klima f’din iż-żona hija ġeneralment waħda sħuna, it-temperaturi jvarjaw ħafna minn staġun għall-ieħor. Din il-firxa ta’ temperaturi rreġistrati tirrifletti l-klima ħarxa ta’ dan ir-reġjun.
Għaldaqstant, nistgħu ngħidu li l-karatteristiċi orografiċi, klimatiċi u tal-ħamrija u tal-ilma speċifiċi kollha deskritti hawn fuq huma essenzjali biex wieħed ikabbar prodott daqstant tipiku u awtentiku bħalma huwa ċ-ċiras tat-tip “Cereza del Jerte”. Li kieku kellu jispiċċa xi wieħed minn dawn il-fatturi, kieku wieħed ma jkunx jista’ jkabbar aktar il-prodott imsemmi.
Referenza għall-pubblikazzjoni tal-ispeċifikazzjoni
(L-Artikolu 5(7) tar-Regolament (KE) Nru 510/2006 (5))
http://aym.juntaex.es/NR/rdonlyres/DEAAADC4-16EB-4424-985B-4A40BE02ECF4/0/PliegoCerezaJertemodificado.pdf
(1) ĠU L 343, 14.12.2012, p. 1.
(2) ĠU L 93, 31.3.2006, p. 12. Mibdul bir-Regolament (UE) Nru 1151/2012.
(3) Mibdul bir-Regolament (UE) Nru 1151/2012.
(5) Ara n-nota f’qiegħ il-paġna 3.