8.10.2015   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 332/36

Relatur:

is-Sur Dumitru FORNEA

Korelatur:

is-Sinjura Hilde VAN LAERE

1.1

Il-manifattura addittiva hija waħda mit-teknoloġiji abilitanti ewlenin li ser jagħtu sura ġdida lill-approċċi għall-manifattura u l-prodotti u l-fabbriki tal-futur. Ir-rivoluzzjoni diġitali, flimkien ma’ din ir-rivoluzzjoni fil-qasam tal-manifattura, ser jippermettu lill-Ewropa biex terġa' ġġib lura lejn xtutha l-produzzjoni minn reġjuni b'pagi iżjed baxxi u b'hekk tagħti spinta lill-innovazzjoni u t-tkabbir sostenibbli fuq artna.

1.2

Il-KESE jemmen li l-UE tista’ żżomm il-pożizzjoni attwali tagħha bħala attur globali ewlieni fil-manifattura addittiva, iżda sabiex dan isir għandhom jittieħdu l-miżuri li ġejjin fil-livell Ewropew u nazzjonali:

1.3

L-investimenti fl-infrastruttura tal-ICT għandhom jingħataw prijorità sabiex il-membri kollha tal-pubbliku u n-negozji jkollhom aċċess għal netwerks tal-internet b’veloċità għolja, fl-ogħla livelli disponibbli ta’ kwalità u sigurtà;

1.4

Il-kapaċità Ewropea għall-ħżin u t-trażmissjoni ta’ ammonti kbar ta’ data diġitali għandha tissaħħaħ u tiġi aġġornata, u l-protezzjoni ta’ din id-data għandha tiġi ggarantita skont l-interessi leġittimi taċ-ċittadini u n-negozji tal-UE;

1.5

L-istituzzjonijiet tal-UE u l-gvernijiet nazzjonali għandhom jippreparaw lin-nies għall-isfidi tas-soċjetà diġitali u t-teknoloġiji ta' tfixkil relatati, bħall-manifattura adittiva, permezz ta’ investimenti fi programmi kulturali, edukattivi u ta’ taħriġ li huma konformi mad-dinamika u r-rekwiżiti ta’ profili ġodda ta’ impjiegi assoċjati ma’ ġenerazzjoni ġdida ta’ sistemi ta’ produzzjoni.

1.6

Sabiex jintlaħaq il-potenzjal sħiħ tal-użu tal-manifattura adittiva, ir-riċerka u l-kreattività jridu jitħeġġu (permezz ta’ inċentivi finanzjarji u fiskali) fil-kumpaniji u l-istituzzjonijiet edukattivi u xjentifiċi rilevanti;

1.7

Hija meħtieġa riċerka addizzjonali biex tespandi l-firxa ta’ materjali u l-għadd ta’ applikazzjonijiet, u biex titjieb is-saħħa, il-veloċità, il-produttività u l-maturità ta’ din it-teknoloġija. Il-passi lejn proċess ta’ produzzjoni matur għandhom jittieħdu fl-Ewropa, sabiex tiġi żgurata l-pożizzjoni kompetittiva tagħna fis-swieq globali u jinżammu l-benefiċċji ekonomiċi u l-impjiegi ta’ kwalità għolja involuti fi ħdan l-UE;

1.8

Is-Sħubijiet Ewropej għall-Innovazzjoni għandhom jintegraw l-isforzi għall-iżvilupp ta’ materjali ġodda għall-manifattur addittiva. Firxa estiża ta’ materjali u żieda fl-għadd ta’ fornituri ser jippromovu prezzijiet aktar kompetittivi, jiftħu setturi industrijali ġodda u joħolqu volumi ogħla ta’ materjali ta' manifattura addittiva u swieq tal-provvista aktar kompetittivi;

1.9

L-UE għandha tiffaċilita investimenti f’tagħmir ġdid tal-manifattura addittiva u għandha tinkoraġġixxi l-iżvilupp ta’ teknoloġija tal-manifattura addittiva f'sistemi ta’ produzzjoni miftuħa li huma flessibbli u faċli li jintegraw ma’ teknoloġiji oħra ta’ produzzjoni u ta’ rfinar, sabiex jiżdiedu l-għadd ta’ applikazzjonijiet u l-introjtu;

1.10

Il-qafas regolatorju Ewropew u nazzjonali ma rnexxilux ilaħħaq mal-pass mgħaġġel tal-bidla fil-manifattura addittiva, li hija r-raġuni għaliex huwa meħtieġ regolament speċifiku biex jittratta primarjament l-istandards u ċ-ċertifikazzjoni, il-proprjetà intellettwali, il-protezzjoni tal-konsumatur, is-saħħa u s-sigurtà fuq ix-xogħol, u l-ambjent;

1.11

Jeħtieġ li l-proċess regolatorju dwar il-manifattura addittiva jkun ibbażat fuq riċerka interdixxiplinari u xjentifika dwar l-impatt ta’ din it-teknoloġija, bl-involviment sħiħ tal-partijiet interessati kollha.

2.1

Il-manifattura tagħti kontribut sinifikanti lill-ekonomija, b’mod partikolari f’termini ta’ innovazzjoni, produttività u impjiegi ta’ kwalità għolja. Madankollu, l-industrija Ewropea waqgħet lura f’dawn l-aħħar żewġ deċennji li rriżulta fi tnaqqis fl-impjieg industrijali u l-valur miżjud  (1). Wara għexieren ta’ snin ta’ tnaqqis fis-settur tal-manifattura (minħabba l-esternalizzazzjoni lejn xogħol imħallas inqas), l-enfasi qiegħda lura fuq il-produzzjoni f’pajjiżi b’paga għolja u r-rwol vitali li għandhom il-kapaċitajiet tal-manifattura domestika biex iwettqu l-innovazzjoni u l-kapaċità biex “iżidu” il-produzzjoni ta’ prodotti ġodda bbażati fuq teknoloġiji avvanzati. L-innovazzjoni, l-awtomazzjoni u l-proċessi sofistikati huma fost ir-raġunijiet ewlenin tal-istrateġiji industrijali ta’ suċċess u wrew li huma kruċjali biex tinżamm pożizzjoni minn ta’ quddiem (2). Bl-użu tat-teknoloġija avvanzata tal-manifattura t-tajba, l-Ewropa tkun tista' terġa' ġġib lura lejn xtutha l-produzzjoni minn reġjuni b'pagi iżjed baxxi sabiex tingħata spinta lill-innovazzjoni u toħloq tkabbir sostenibbli fuq artna. B’dan il-mod biss tista’ l-Ewropa tkun minn ta’ quddiem fir-rivoluzzjoni industrijali l-ġdida.

2.2

Il-manifattura addittiva huwa l-proċess fejn jingħaqdu materjali biex jinħolqu oġġetti minn minn data tal-mudelli 3D, normalment saff fuq ieħor, għall-kuntrarju tal-metodoloġiji ta' manifattura sottrattivi. “Il-manifattura addittiva” huwa t-terminu standard uffiċjali tal-industrija (ASTM F2792), filwaqt li “l-istampar 3D” jintuża spiss bħala sinonimu.

2.3

Il-manifattura addittiva hija terminu globali għal sett ta’ teknoloġiji u proċessi għal materjali differenti (metalli, polimeri, ċeramika u oħrajn). Dawn it-teknoloġiji laħqu livell ta’ maturità li qed jippermetti dejjem aktar l-eżistenza ta’ applikazzjonijiet kummerċjali ta’ valur miżjud. Il-manifattura addittiva hija meqjusa bħala waħda mit-teknoloġiji abilitanti ewlenin li ser jagħtu sura lill-approċċi ġodda għall-manifattura u l-prodotti u l-fabbriki tal-futur. L-hekk imsejħa FABLABs – laboratorji għall-istampar ta' servizzi u prodotti 3D – diġà jeżistu.

2.4

Il-manifattura addittiva hija settur li qed jikber malajr. It-tkabbir żdied b’rata mgħaġġla matul dawn l-aħħar erba’ snin billi numru dejjem akbar ta’ organizzazzjonijiet qed jadottaw prodotti u servizzi ta' manifattura addittiva. Ir-rata komposta tat-tkabbir annwali (RTAK) fid-dħul globali mill-prodotti u s-servizzi matul l-aħħar 25 snin hija impressjonanti: 27 %. Ir-RTAK għal dawn l-aħħar tliet snin (2011-2013) kienet 32,2 %, u laħqet suq ta’ EUR 2,43 biljun fl-2013 (3). Wohlers Associates jantiċipaw li s-suq ser jaqbeż il-EUR 5,5 biljun sal-2016 u l-EUR 10 biljun sal-2018. Madankollu, bħala teknoloġija emerġenti, l-esperti tal-industrija tal-manifattura addittiva jikkalkulaw li attwalment, il-penetrazzjoni tas-suq tkopri biss parti żgħira tal-applikazzjonijiet potenzjali identifikati. Fl-2011, l-esperti stmaw il-penetrazzjoni tas-suq għal anqas minn 8 % (jiġifieri suq totali ta’ madwar EUR 17-il biljun) (4). Jekk il-manifattura addittiva tikber biex jinqabad 2 % biss tas-suq globali tal-manifattura, il-potenzjal huwa 10 darbiet akbar (madwar EUR 170 biljun) (5).

2.5

Il-qasam tal-applikazzjoni evolva mill-prototipi tal-bidu tad-disgħinijiet għall-produzzjoni ta’ partijiet funzjonali. It-tkabbir mistenni huwa xprunat l-aktar mill-manifattura ta' serje rapida, kosteffiċjenti u fuq skala kbira ta' prodotti finali, kumplessi u funzjonali f'diversi materjali (plastik, metall jew ċeramika), aktar milli mill-prodotti ta' disinn u l-ħolqien tal-prototipi. Il-manifattura addittiva lesta għall-ħolqien tal-prototipi, iżda għadha fil-fażi ta’ “innovazzjoni” fejn tidħol il-produzzjoni ta’ prodotti finali u funzjonali. Qed jitfaċċaw prodotti innovattivi prodotti mill-manifattura addittiva, li madanakollu mhumiex vijabbli, peress li hemm nuqqas ta’ magni robusti tal-manifattura addittiva u sistemi ta’ produzzjoni b’volum għoli.

2.6

Il-proċessi innovattivi addittivi ser ifixklu l-mod kif jiġu ddisinjati u magħmula l-affarijiet. Il-manifattura addittiva tista’ ttejjeb il-valur tar-rendiment tal-prodotti attwali fi ħdan il-ktajjen ta’ provvista eżistenti jew jista’ jkollha impatt radikali fuq il-prodotti, il-ktajjen tal-provvista u l-mudelli tan-negozju (6). L-Ewropa teħtieġ tkun fuq quddiem nett meta l-industrijalizzazzjoni tal-manifattura addittiva taqbad sew. Fi ħdan l-ekosistemi Ewropej tal-manifattura addittiva, it-tkabbir futur huwa mistenni jinkiseb billi jiġu estiżi l-attivitajiet attwali (meta l-atturi eżistenti jiċċaqilqu mill-ħolqien ta' prototipi għall-manifattura) u billi jinħolqu attivitajiet ġodda tul il-katina ta' valur.

2.7

Madwar id-dinja, il-manifattura addittiva hija meqjusa bħala t-teknoloġija abilitanti ewlenija għall-innovazzjoni fil-prodotti u l-katina tal-provvista. Din ser tiġi integrata u ser tirċievi finanzjament sostanzjali mill-gvern biex jiżdied il-livell ta’ maturità tagħha (jiġifieri, fl-Istati Uniti, iċ-Ċina u Singapor). Storikament, l-UE qiegħda f’pożizzjoni tajba, iżda jekk ma tittieħed l-ebda azzjoni ser titlef din il-pożizzjoni u taqa’ lura fit-tellieqa għal swieq ġodda.

3.1.1

Fil-livell tal-fabbrika, il-manifattura addittiva ser issawwar approċċi ġodda għall-manifattura u l-fabbrika tal-futur:

3.1.2

Fil-livell tal-prodotti, il-manifattura addittiva ser issir il-bażi għall-innovazzjoni tal-prodott:

3.1.3

Fil-livell ta' negozju, il-manifattura addittiva ser twassal għal mudelli ta' negozju li jfixklu:

—

Pjani direzzjonali internazzjonali tal-manifattura addittiva (9), (10), (11), (12), (13) jenfasizzaw il-ħtieġa ta' passi teknoloġiċi sinifikanti fil-manifattura addittiva bħala fattur ewlieni biex jingħataw spinta 'l quddiem il-valur miżjud propost u l-adozzjoni tal-manifattura addittiva. It-teknoloġija tal-manifattura addittiva tal-lum ġiet żviluppata biex isiru prototipi tal-manifattura addittiva; makkinarji li għadhom mhumiex lesti għal produzzjoni b'volum kbir. Il-kumpaniji tal-manifattura addittiva qed jiffaċċjaw ostakli teknoloġiċi fit-trasformazzjoni tal-manifattura addittiva f’teknoloġija ta’ produzzjoni tas-serje. Il-kunċetti tal-magna tal-arkitettura tal-manifattura addittiva għadhom imorru lura għall-istadju tal-prototip u ġew introdotti ftit wisq innovazzjonijiet (internament, il-magni tal-lum jidhru kważi l-istess bħal ta’ qabilhom ta’ 10-15-il sena ilu). L-innovazzjonijiet tal-“magna” ta’ tfixkil huma meħtieġa biex iġibu din l-industrija fil-livell li jmiss (14).

—

Sabiex jitħaffef l-iżvilupp, il-kumpaniji u r-riċerkaturi tal-manifattura addittiva jeħtieġu aċċess għal pjattaformi miftuħa (f’termini ta’ hardware u software) biex jingħelbu l-limitazzjonijiet tal-magni kummerċjali imsejħin “kaxxa sewda”.

—

Żieda fil-kapaċitajiet (il-kosteffiċjenza, ir-robustezza u l-affidabbiltà) tista' testendi l-potenzjali attwali tal-manifattura addittiva lejn produzzjoni fuq skala ikbar għal firxa wiesgħa ta’ applikazzjonijiet. Bidla fil-limiti teknoloġiċi u l-integrazzjoni ma’ proċessi oħra (produzzjoni ibrida) ser tippermetti applikazzjonijiet innovattivi (15). L-adozzjoni fi ħdan l-industrija tal-manifattura teħtieġ integrazzjoni tal-manifattura addittiva fl-ambjent tal-fabbrika u s-sistemi ta’ kontroll.

—

Flimkien ma’ din ir-riċerka strateġika, jeħtieġ li jiġu vvintati kunċetti ġodda ta' tfixkil tas-sistema ta’ produzzjoni, li fundamentalment jikkunsidraw mill-ġdid il-mod kif il-prodotti huma mibnija abbażi tat-teknoloġiji attwali tal-manifattura addittiva u l-mod kif dawn is-sistemi huma integrati fi ħdan l-ambjent tal-fabbrika. Dan ifisser li l-produzzjoni tal-manifattura addittiva ta’ għada mhux ser tkun ibbażata aktar fuq il-magni tal-manifattura addittiva skont it-tip tal-lott imqiegħda ħdejn xulxin f’sala ta’ produzzjoni; il-ħtiġijiet tal-applikazzjoni jirrikjedu l-kunċett ta’ sistemi ta’ produzzjoni tal-manifattura addittiva kontinwi, imsejsa fuq katina ta’ stadji ta’ produzzjoni differenti. Dawn il-kunċetti huma diġà magħrufa bħala “AM machine 2.0”, u ser jixprunaw l-iżvilupp futur tal-magni tal-manifattura addittiva.

—

Dawk li jikkontrollaw il-kanali ta' distribuzzjoni jżommu pożizzjoni dominanti; eż. il-manifatturi tal-magni jinkludu fil-kuntratti tal-manutenzjoni u l-garanzija l-obbligu li tintuża materja prima għolja, ta' spiss distribwita minnhom biss, jew jużaw il-mudell ta' negozju “razor-razorblade” fejn tinħoloq rabta obbligatorja għall-oġġetti ta' konsum. Il-kontroll tal-kanali ta’ distribuzzjoni, flimkien ma’ dak li għadu volum limitat (16), jagħmilha inqas attraenti għall-fornituri tal-materjal sabiex jinvestu baġits kbar fl-iżvilupp ta’ materjali ġodda.

—

L-għadd limitat ta’ sorsi ta’ provvista tal-materjal iwassal għal prezzijiet li huma eċċessivament għoljin għal materja prima u jżid ir-riskji ta’ garanzija ta’ provvista għal klijenti finali. Dan il-mekkaniżmu tas-suq irażżan il-potenzjal tat-teknoloġija tal-manifattura addittiva.

—

Attwalment, is-suq ta’ tkabbir b’żewġ ċifri qed joħloq opportunitajiet ekonomiċi u jattira aktar fornituri ta’ materjali. Jeħtieġ li jiġi appoġġjat u mħeġġeġ l-iżvilupp tal-materjali. Huwa importanti li tiġi estiża l-firxa ta’ materjali u jittejbu l-proprjetajiet tal-materjali. Żieda fl-għadd ta’ fornituri ser tippromovi prezzijiet aktar kompetittivi, li tagħmilha aktar attraenti li wieħed jinjora l-garanziji tal-magni, u ser toħloq volumi ogħla u swieq tal-materjali aktar kompetittivi.

—

Firxa estiża ta’ materjali ser tiftaħ setturi industrijali ġodda u tiġġenera d-domanda għal volumi ogħla ta’ materjali tal-manifattura addittiva.

3.2.4

Ostakli tekniċi ewlenin – L-ostakli ewlenin għal żvilupp fuq skala kbira f’industriji bħalma huma dawk tal-ajruspazu, tal-karozzi, dak mediku jew tal-oġġetti ta' konsum huma prinċipalment marbuta biex jagħtu spinta lill-produttività u jistgħu jiġu mqassra kif ġej:

3.2.5

Ir-riċerka strateġika hija meħtieġa biex:

3.2.6

Ir-riskju tat-telf tat-teknoloġija mill-Ewropa:

3.3

L-impatt tal-manifattura addittiva fuq kwistjonijiet legali (17):

—

L-iskjerament ta’ teknoloġiji tal-manifattura addittiva ser ikollu impatt dirett fuq mudelli ta’ produzzjoni tradizzjonali, u speċjalment fuq l-organizzazzjoni interna tal-post fejn jinħadem ix-xogħol. Il-manifattura addittiva ser tiffaċilita l-installazzjoni ta’ mtieħen żgħar (mini-mills) qrib ħafna tal-klijenti, kull fejn hemm domanda. Dan ser jiġġenera impjiegi ġodda li għadhom ma jistgħux jitkejlu għaliex l-iskjerament industrijali huwa wisq riċenti.

—

L-impatt reali fuq iċ-ċifri tal-impjiegi diffiċli biex jiġi identifikat peress li ma twettqu l-ebda studji, u minħabba li huwa probabbli ħafna li ser ikun hemm sostituzzjoni bejn l-impjiegi reali u l-operaturi tal-manifattura addittiva futuri.

—

L-impjiegi fit-teknoloġiji tal-manifattura addittiva ser jeħtieġu ħiliet ġodda, bħal operaturi tal-magni li jistgħu jittrattaw softwer speċifiku għall-proċess jew inġiniera li jistgħu jfasslu partijiet b’sistemi ġodda: ottimizzazzjoni topoloġika, inġinerija mill-ġdid, eċċ.

—

Bl-iskjerament ta’ teknoloġiji tal-manifattura addittiva, ser jinħtieġu stabbilimenti tat-taħriġ u edukattivi biex tiġi ppreservata u żviluppata l-impjegabbiltà tal-ħaddiema. Bħalissa, il-kurrikuli tal-iskejjel Ewropej mhux qed jikkunsidraw il-manifattura addittiva, u l-istess nuqqas jinsab fit-taħriġ ta’ wara l-iskola. Bosta korsijiet ta’ taħriġ sempliċiment jiddeskrivu t-teknoloġiji u l-prestazzjonijiet potenzjali tagħhom, u mhumiex maħsuba biex jgħinu lill-istudenti jiksbu ħiliet reali. Il-gvernijiet lokali għandhom jintegraw il-manifattura addittiva fil-pjani ta’ tagħlim tagħhom, għall-inqas għat-taħriġ vokazzjonali. L-attrazzjoni tal-istampar 3D, li jkopri l-proċess kollu ta’ innovazzjoni (il-kunċett, id-disinn, l-informatika, ir-robotika u l-produzzjoni ta' prodott fiżiku finali) f’perjodu ta’ żmien qasir, tista' tintuża bħala metodu ta’ taħriġ effettiv fl-edukazzjoni skolastika billi tiffoka l-attenzjoni tat-tfal fuq it-teknoloġija u l-manifattura.

—

Huwa mixtieq li kwalunkwe offerta ta’ taħriġ tkun imfassla wara kooperazzjoni bejn l-industrija, l-awtoritajiet lokali, l-istituzzjonijiet edukattivi u l-organizzazzjonijiet tal-ħaddiema, u tkun ibbażata fuq il-bżonnijiet reali ta’ kumpaniji li joperaw f’dan is-settur.

—

riskji kimiċi, li jirriżultaw minn reżini volatili użati fil-manifattura addittiva ta’ partijiet polimeri, u addittivi metalliċi jew mhux metalliċi volatili fi trabijiet metalliċi;

—

riskji kimofiżiċi li jinħolqu mill-użu ta’ trabijiet, speċjalment meta dawn it-trabijiet fihom in-nanopartiċelli;

—

riskju ta’ splużjoni, li jirriżulta mill-użu ta’ trabijiet;

—

riskji speċifiċi, li jirriżultaw mill-użu ta’ sorsi ta’ lejżer, raġġi ta’ elettroni, eċċ.