RAPPORT TAL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW U LILL-KUNSILL

dwar ir-riżultat tal-programmi kofinanzjati tal-UE għall-eradikazzjoni, il-kontroll u l-monitoraġġ ta’ mard tal-annimali u żoonożi matul il-perjodu ta’ bejn l-2005 u l-2011

Sommarju Eżekuttiv

Dan ir-rapport jiffoka fuq ir-riżultat tal-implimentazzjoni tal-programmi kofinanzjati tal-UE għall-eradikazzjoni, il-kontroll u l-monitoraġġ ta’ mard tal-annimali u żoonożi, kif mitlub mill-Artikolu 41 tad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2009/470/KE dwar in-nefqa fil-kamp veterinarju[1].

Il-kofinanzjament ta’ programmi ta’ eradikazzjoni, kontroll u monitoraġġ tal-mard tal-annimali (minn hawn ’il quddiem “il-programmi veterinarji”) jirrappreżenta bil-qabda l-akbar ammont ta’ nefqa fil-baġit tal-UE dwar is-sikurezza tal-ikel[2]. Matul il-perjodu taħt evalwazzjoni, aktar minn EUR 1.17 biljun intefqu mill-UE — għall-kofinanzjament tal-implimentazzjoni tal-programmi bi tlettax-il marda fil-mira[3]. Matul dawn is-seba' snin, is-27 Stat Membru (UE-25 sal-31 ta' Diċembru 2006) gawdew mill-kontribuzzjoni tal-UE.

Minkejja xi oqsma ta’ tħassib, il-programmi veterinarji għad għandhom rwol kruċjali fil-ġestjoni effettiva tal-mard tal-annimali fil-mira, billi jiżguraw is-sorveljanza u l-eradikazzjoni tal-mard, immirar aħjar tal-kontroll ta’ mard transkonfinali ta’ rilevanza kbira għall-UE kif ukoll il-prevenzjoni ta' mard tal-annimali li qed ifeġġ jew li qed jerġa' jfeġġ, u r-reazzjoni rapida f'każ tat-tfaqqigħ tiegħu, li huma l-qofol tal-Istrateġija tal-UE għas-Saħħa tal-Annimali. Din, min-naħa tagħha, toffri benefiċċji ekonomiċi netti ċara lis-setturi rilevanti tal-ekonomija tal-UE u għall-funzjonament tajjeb tas-suq uniku, kif ukoll il-protezzjoni tal-konsumaturi u tas-saħħa pubblika (fil-każ ta’ żoonożi), li jirrappreżentaw beni pubbliċi ewlenin għas-soċjetà tal-UE.

Hija u tqis it-theddid u l-isfidi tal-futur għall-programmi veterinarji kofinanzjati mill-UE, l-analiżi li saret tippermetti ċertu numru ta’ konklużjonijiet dwar azzjonijiet futuri meħtieġa biex itejbu l-ġestjoni tal-programmi, b’mod partikolari: prijoritizzazzjoni aħjar, it-tnaqqis tal-ispejjeż għall-ġestjoni tal-programmi kemm għall-Kummissjoni kif ukoll għall-Istati Membri, tfassil aħjar, l-implimentazzjoni u l-analiżi tal-kosteffettività tal-programmi veterinarji kofinanzjati mill-UE.

Fid-29 ta’ Ġunju 2011, il-Kummissjoni pproponiet regolament ġdid[4] li jkopri l-qasam sħiħ tal-infiq fuq is-sikurezza tal-ikel. L-għan huwa li jittejjeb il-qafas finanzjarju eżistenti, biex iwassal għal iżjed simplifikazzjoni, trasparenza, flessibbiltà, u li tintwera l-kosteffettività tal-infiq fuq is-sikurezza tal-ikel, inklużi l-programmi veterinarji. Il-proposta se tiġi adottata formalment mill-koleġiżlaturi fl-ewwel nofs tal-2014.

1.           Introduzzjoni

L-Artikolu 41 tad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2009/470/KE dwar in-nefqa fil-kamp veterinarju jipprevedi li "Kull erba’ snin il-Kummissjoni għandha tippreżenta lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill rapport dwar is-sitwazzjoni tas-saħħa tal-annimali u dwar il-kosteffettività tal-implimentazzjoni tal-programmi fid-diversi Stati Membri, inklużi dettalji dwar il-kriterji adottati”[5].

Fi ħdan is-sistema ta’ monitoraġġ u evalwazzjoni attwali, ma ġewx implimentati għodod speċifiċi biex ikejlu l-kosteffettività tal-infiq fuq l-ikel u l-għalf, u għalhekk dan ir-rapport jirrigwarda l-iktar l-analiżi preliminari tal-ispejjeż u tal-benefiċċji tal-programmi implimentati.

Ta’ min jinnota li ħafna programmi veterinarji, speċjalment l-attivitajiet ta’ eradikazzjoni (eż. it-tuberkolożi), min-natura tagħhom huma attivitajiet fit-tul. Għalhekk, ir-riżultati ta’ sikwit jinkisbu żmien twil wara l-implimentazzjoni ta’ miżuri speċifiċi.

Ir-rapport preżenti, li huwa l-ewwel wieħed f’dan il-qafas, jestendi l-perjodu ta’ evalwazzjoni għas-seba’ snin bejn l-2005 u l-2011.

2.           Sfond

Il-kontribuzzjoni finanzjarja tal-UE għal programmi ta’ eradikazzjoni, kontroll u monitoraġġ tal-mard tal-annimali tirrappreżenta bil-qabda l-akbar ammont ta’ nfiq fil-baġit tal-UE għas-sikurezza tal-ikel. Din il-kontribuzzjoni għandha l-għan li progressivament telimina l-mard tal-annimali u li timplimenta l-miżuri għall-monitoraġġ tal-mard fl-Istati Membri u l-UE kollha kemm hi. Hija wkoll parti mill-istrateġija sħiħa tal-UE għas-Saħħa tal-Annimali[6] bil-għan li jkun żgurat livell għoli ta’ saħħa tal-annimali, tas-saħħa pubblika u tal-protezzjoni tal-konsumaturi. L-għanijiet aħħarija tal-programmi veterinarji huma li jiggarantixxu livell għoli ta’ protezzjoni kemm tas-saħħa tal-annimali u kif ukoll tas-saħħa pubblika, li jinkoraġġixxu titjib fil-produttività tas-settur tal-bhejjem u li jikkontribwixxu għas-sostenibilità ekonomika tas-setturi li, direttament jew indirettament, huma affettwati minn tifqigħa ta' marda tal-annimali[7].

Il-mard tal-annimali u ż-żoonożi li huma eliġibbli għall-kofinanzjament mill-UE huma elenkati fl-Anness I tad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2009/470/KE.

Il-prijoritizzazzjoni tal-finanzjament tiġi deċiża u aġġustata mill-Kummissjoni fuq bażi annwali biex jiġi żgurat li tkun kompletament xierqa għas-sitwazzjoni prevalenti tabilħaqq. L-akbar importanza tingħata lil mard ta’ importanza għas-saħħa tal-annimali jew għas-saħħa pubblika (bħaż-żoonożi) u lil dawk li għandhom impatt ekonomiku maġġuri minħabba l-implikazzjonijiet fuq il-kummerċ u t-telf tad-dħul lis-settur tal-bhejjem fl-UE. Il-prijoritizzazzjoni proposta tiġi diskussa mal-Istati Membri permezz tal-Kumitat Permanenti dwar il-Katina Alimentari u s-Saħħa tal-Annimali[8] (SCoFCAH). Il-valutazzjoni interna tal-Kummissjoni tkun ibbażata fuq dejta ppreżentata mill-Istati Membri, rapporti tal-Uffiċċju Alimentari u Veterinarju (FVO)[9], rapporti tal-awditjar finanzjarju[10], u r-riżultati tat-Task Force għall-monitoraġġ tal-eradikazzjoni tal-mard[11] (TF).

Fl-2006, sabiex l-għanijiet tagħhom jinkisbu b'mod iktar effiċjenti u effikaċji, iddaħħal approċċ multiannwali għall-programmi veterinarji.

Il-programmi veterinarji kofinanzjati mill-UE ikopru firxa wiesgħa ta’ miżuri li tinkludi t-tlaqqim, l-ittestjar ta’ annimali u kumpens għal tbiċċir jew qtil. Ġeneralment, il-kontribuzzjoni finanzjarja tal-UE tkun bir-rata ta’ 50 % tal-ispejjeż imġarrba mill-Istati Membri biex jimplimentaw miżuri speċifiċi[12] sa ammont massimu, bl-eċċezzjoni tal-ispejjeż tal-monitoraġġ, l-ittestjar u l-ġenotipar tal-Enċefalopatiji Sponġiformi li Jittieħdu (TSE) li ġew iffinanzjati 100 % sa ċertu limitu, u l-ispejjeż assoċjati ma’ programmi tar-rabja (ix-xiri u d-distribuzzjoni ta’ vaċċini, testijiet tal-laboratorju) li ġew kofinanzjati b’rata ta' 75 % mill-2010 'l hawn. Fl-2011, il-mard kollu li qabel kien kofinanzjati b’rata ta' 50 % ġie kofinanzjat b’rata ogħla, jiġifieri 60 %, bħala kontribut lejn l-irkupru baġitarju tal-Istati Membri li qegħdin jissiltu ma' kriżijiet finanzjarji u ekonomiċi. Fil-perjodu ta’ bejn l-2005 u l-2011, il-pagamenti totali tal-UE ammontaw għal aktar minn EUR 1,17 biljuni[13] u koprew programmi ta' tlettax-il marda.

Ta' min jinnota li l-ammont totali ta’ finanzjament varja ħafna skont in-natura tal-marda kif ukoll skont in-numru ta’ programmi approvati għal kull marda.

Matul dawn is-seba' snin, is-27 Stat Membru (UE-25 sal-31 ta' Diċembru 2006) gawdew mill-kofinanzjament tal-UE. Id-distribuzzjoni tal-fondi fil-perjodu meqjus kull marda kofinanzjata u Stat Membru, rispettivament, tinwera fil-Figura 1 u l-Figura 2 tad-Dokument ta’ Ħidma tal-Persunal tal-Kummissjoni SANCO/11377/2013, Kapitolu III.[14]

Figura 1 Distribuzzjoni tal-pagamenti skont l-Istat Membru (2005-2011)

Figura 2 Distribuzzjoni tal-pagamenti skont il-marda (2005 2011)

Figura 3 L-evoluzzjoni tal-finanzjamenti (2005-2011)

 

L-evoluzzjoni tal-finanzjament (Figura 3) turi li kien hemm żieda sostanzjali mill-2009 'l hawn: din ix-xejra ‘l fuq hija prinċipalment dovuta għal żieda sinifikanti fil-finanzjament tal-programmi ta’ eradikazzjoni għall-marda tal-ilsien blu, notevolment fi Franza u Spanja (ara d-Dokument ta’ Ħidma tal-Persunal tal-Kummissjoni SANCO/11377/2013, Kapitolu IV.2 għal aktar dettalji) u t-tuberkolożi bovina, partikolarment fl-Irlanda u r-Renju Unit (ara d-Dokument ta’ Ħidma tal-Persunal tal-Kummissjoni SANCO/11377/2013, Kapitolu IV.3 għal aktar dettalji). Hija wkoll riżultat taż-żieda fir-rata ta’ finanzjament għall-mard kollu fl-2011, kif spjegat hawn fuq.

Matul il-perjodu meqjus, żewġ Stati Membri, notevolment Franza u Spanja, assorbew kważi 38 % tal-kontribuzzjoni totali tal-UE, kif muri fil-Figura 1. Ir-riċevituri ewlienin l-oħra, li l-assorbiment totali tagħhom kien jirrappreżenta 35 % oħra tal-pagamenti tal-UE kienu: l-Italja (9,5 %), ir-Renju Unit (10,1 %), il-Ġermanja (7,7 %) u l-Irlanda (7,7 %).

Is-27 % tan-nefqa li jifdal kienu mqassmin bejn 21 Stat Membru ieħor, fejn l-allokazzjoni individwali tagħhom kien jaqbeż it-3 % fil-każijiet tal-Polonja, il-Portugall u l-Pajjiżi l-Baxxi biss.

L-evoluzzjoni tal-pagamenti li tirrigwarda s-sitt pajjiżi riċevituri ewlenin jidher fil-Figura 4, li tipprovdi wkoll informazzjoni dwar id-distribuzzjoni tal-pagamenti għal kull marda fi ħdan kull Stat Membru[15].

Figura 4 L-Istati Membri li kienu l-benefiċjarji ewlenin tal-programmi veterinarji (2005-2011)

 

 

  

Kif jidher fil-Figura 2, aktar minn 74 % tal-pagamenti tal-UE li saru fil-perjodu meqjus kienu jirrigwardaw tliet programmi veterinarji ewlenin. Fil-monitoraġġ tat-TSE u l-eradikazzjoni tal-Enċefalopatiji Sponġiformi li Jittieħdu (BSE) u l-Iscrapie l-UE investiet madwar 44,5 % tal-kofinanzjament sħiħ. It-tieni allokazzjoni importanti (li tammonta għal madwar 15,5 % tal-kofinanzjament tal-UE) kopriet l-eradikazzjoni tat-Tuberkolożi Bovina, segwita mill-eradikazzjoni tal-Marda tal-Ilsien Blu (aktar minn 14 %).

20,5 % oħra kienu mqassmin bejn erba’ mardiet, jiġifieri: l-eradikazzjoni tal-Bruċellożi Bovina (6 %), ir-Rabja (5,5 %), il-Bruċellożi Ovina u Kaprina (4,7 %); il-kontroll tas-Salmonella (4,3 %).

Il-kofinanzjament ta’ programmi għas-seba' mardiet li jifdal jirrappreżenta l-5,2 % residwali tal-infiq tal-UE.

3.           Is-sitwazzjoni tas-saħħa tal-annimali tal-UE fil-perjodu ta’ bejn l-2005 u l-2011

B’mod ġenerali, l-evalwazzjoni kwalitattiva u kwantitattiva tal-programmi veterinarji kofinanzjati fil-livell tal-UE u implimentati fil-perjodu bejn l-2005 u l-2011, turi li dawn kellhom kontribut effettiv fit-titjib tal-istatus ta’ saħħet l-annimali fl-UE, u b’hekk taw valur tajjeb għall-flus. Kien hemm riżultati pożittivi fil-biċċa l-kbira tal-każijiet, ħlief għal ċertu mard f’uħud mill-Istati Membri fejn għad hemm oqsma ta’ tħassib.

F’xi każijiet, minkejja l-progress, ir-riżultati għandhom tendenza li jvarjaw skont il-marda u għad hemm xi reġjuni tal-UE fejn qed jippersistu l-problemi lokali. Ir-raġunijiet għal dan jinkludu fatturi epidemjoloġiċi — notevolment ir-rwol ta' annimali selvaġġi jew vetturi — li jaffettwaw l-effettività tal-miżuri meħuda fi ħdan ċerti programmi, iżda wkoll il-kwistjonijiet speċifiċi fl-implimentazzjoni tal-programmi fil-livell tal-Istati Membri.

L-Istati Membri milquta spiss ħabbtu wiċċhom ma' diffikultajiet strutturali, u anke baġitarji jew problemi tal-persunal (nuqqas ta' persunal jew allokazzjonijiet żbaljati tal-persunal) li, minkejja l-isforzi kollha, fixklu l-implimentazzjoni xierqa tal-azzjonijiet definiti fil-programmi. Il-Kummissjoni għandha l-għan li tappoġġa iktar lill-Istati Membri fl-indirizzar ta' dawn in-nuqqasijiet permezz ta', pereżempju, it-tnaqqis tal-ispejjeż marbutin mal-ġestjoni tal-programmi, u t-titjib tal-prijoritizzazzjoni tal-mard.

Raġunijiet oħra huma wkoll il-kwistjonijiet soċjokulturali, bħal koordinazzjoni mhux adegwata bejn l-atturi nazzjonali u reġjonali/lokali, jew nuqqas ta’ djalogu (komunikazzjoni) bejn il-partijiet interessati tas-settur privat u dak pubbliku. Biex jiġu indirizzati dawn in-nuqqasijiet, se jissaħħaħ ir-rwol tat-Task Force fit-tixrid tal-aqwa prattiki u l-qsim tal-esperjenzi tal-Istati Membri.

Ir-riżultati tal-analiżi huma diskussi għal kull marda fit-taqsimiet li ġejjin.

3.1.        Kisbiet notevoli

Fil-parti l-kbira tal-każijiet, il-mardiet indirizzati kienu kkontrollati b’mod effikaċi u l-inċidenza jew il-preżenza nġiebet taħt kontroll. Ħafna minnhom ġew progressivament eradikati minn żoni kbar tal-UE. Dan tixhdu espansjoni sinifikanti ta’ “żoni ħielsa mill-mard” fl-UE matul dan il-perjodu (eż. it-tuberkulożi bovina, il-bruċellożi bovina, u d-deni klassiku tal-ħnieżer)[16].

•        L-implimentazzjoni tal-programmi obbligatorji ta’ monitoraġġ u eradikazzjoni tal-BSE fil-bhejjem tal-ifrat kienet element neċessarju f’sensiela ta’ miżuri meħuda fil-livell tal-UE li wasslu għal tnaqqis drammatiku fil-każijiet ta’ BSE individwati fil-perjodu 2005-2011 u ġie osservat tnaqqis annwali medju ta’ 38 %. Sal-2011, 28 każ pożitti biss instabu mis-6,3 miljun test u fuqhom li saru. Il-kummerċ f’bhejjem ħajjin, u fiċ-ċanga u prodotti bovini mill-Istati Membri l-aktar milquta ġie restawrat u l-konsumatur reġa' għandhom fiduċja. Il-miżuri obbligatorji tal-UE għall-monitoraġġ u l-eradikazzjoni tal-marda Scrapie fil-merħliet infettati tan-nagħaġ u l-mogħoż, wasslu għal għarfien aħjar ferm dwar id-distribuzzjoni tal-marda u, permezz ta’ ttestjar diskriminatorju, l-assigurazzjoni li l-inċidenza tal-BSE fin-nagħaġ u l-mogħoż issa hija xejn jew negliġibbli.

•        Il-programmi tal-Marda tal-Ilsien Blu kellhom rwol importanti fil-kontroll u l-eradikazzjoni ta’ din il-marda, speċjalment għall-kontroll tal-epidemiji kkawżati mis-serotipi BTV-8 u BTV-1 li feġġew għall-għarrieda fl-2006 u l-2007. L-UE mmobilizzat riżorsi finanzjarji sinifikanti biex l-Istati Membri jniedu kampanja kkoordinata ta’ tilqim fiż-żoni infettati kollha. Din il-kampanja kellha suċċess kbir billi l-marda tal-ilsien blu issa nġiebet effettivament taħt kontroll u s-serotipi BTV-1 u BTV-8 spiċċaw kważi għal kollox mill-Ewropa kollha.

•        Fil-każ tar-Rabja, il-programmi kofinanzjati ta’ tilqim orali, imnedija fl-aħħar tat-tmeninijiet, kellhom suċċess kbir, billi wasslu għall-eradikazzjoni progressiva tar-rabja minn diversi Stati Membri. Bejn l-2005 u l-2011, l-għadd totali ta’ każijiet ta’ rabja pożittivi fil-livell tal-UE naqas b’mod sinifikanti ħafna minn 2,575 każ għal 518 każ. L-eradikazzjoni tar-rabja mill-Ewropa issa hija possibilità realistika. Din hija sitwazzjoni unika fid-dinja billi l-UE kisbet l-eradikazzjoni tar-rabja fuq skala li qatt ma ġiet esperjenzata imkien ieħor qabel[17]. Il-marda issa ġiet limitata għal-Lvant tal-UE u l-Kummissjoni qed tiffinalizza l-għoti ta’ finanzjament għall-ħolqien ta’ żoni ta’ tilqim permezz ta0’ ftehimiet bilaterali bejn l-Istati Membri interessati mal-ġirien rispettivi tagħhom fejn l-idrofobija għadha theddida[18].

•        Il-programmi kofinanzjati obbligatorji għall-kontroll tas-Salmonella, li ġew implimentati pass pass mill-2007, wasslu għal titjib notevoli tas-sitwazzjoni tat-tjur tal-irziezet. In-numru ta’ każijiet rappurtati fil-bnedmin fl-UE naqas b’50 %. Ix-xejra negattiva fil-livell tal-UE tal-każijiet fil-bnedmin, bejn l-2005 u l-2011, kienet statistikament sinifikanti, bi tnaqqis annwali medju ta' 12 % (Dejta tal-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel (EFSA))[19]. It-tnaqqis tal-prevalenza tas-serovari tas-Salmonella ta' relevanza għas-saħħa pubblika sar permezz tal-implimentazzjoni effettiva u kkoordinata tal-programmi nazzjonali ta' kontroll tas-salmonellożi (inkluż, fost l-oħrajn, il-programmi ta' monitoraġġ ta' rutina mill-bdiewa u wkoll mill-awtorità kompetenti) f'popolazzjonijiet speċifikati tat-tjur tal-irziezet b'attenzjoni partikolari lis-serovari li huma dawk l-aktar responsabbli għall-infezzjonijiet fil-bnedmin.

•        L-Influwenza Avjarja (AI), li għamlet inkursjonijiet dejjem ikbar fl-UE f’dawn l-aħħar snin l-aktar permezz tal-għasafar selvaġġi, issa trażżnet b’suċċess bl-appoġġ tal-programmi obbligatorji ta’ sorveljanza. L-implimentazzjoni tagħhom kienet effettiva fl-għoti ta' twissija bikrija għal sejbien f'waqtu tat-tifqigħat ta’ varjanti b’patoġeniċità għolja kif ukoll baxxa, u b’hekk tnaqqas ir-riskju ta’ telf ekonomiku lill-bdiewa, u wkoll ir-riskju li jitfaċċa varjant żoonotiku perikoluż għall-bnedmin. Wara l-kriżijiet, dawn ukoll kienu estremament utli sabiex jippermettu s-sejba minn kmieni tal-Influwenza Avjarja b’Patoġeniċità għolja (HPAI) fit-tjur slavaġ, sabiex b'hekk ġie evitat iktar tifrix fil-qatgħat kummerċjali u tnaqqas ir-riskju ta’ espożizzjoni għall-bniedem. Mill-2008, in-numru ta’ għasafar selvaġġi u għasafar domestiċi mistħarrġa naqas. It-tnaqqis fin-numru ta’ għasafar mistħarrġa għandu jitqies f’rabta max-xejra pożittiva fl-għadd ta’ tifqigħat li jseħħu fejn seta' jiġi osservat tnaqqis sinifikanti mill-2007 kemm għall-għasafar domestiċi u wkoll għal dawk selvaġġi. Fl-2007, kien hemm 25 tifqigħa tal-HPAI fl-għasafar domestiċi filwaqt li, fl-2011, ma kien hemm ebda waħda. Ma kien hemm l-ebda tifqigħa fl-għasafar slavaġ mill-2010.

•        Id-Deni Klassiku tal-Ħnieżer (CSF) ġie eradikata fil-biċċa l-kbira tal-UE15 sal-2004, ħlief għal ċerti żoni fil-Ġermanja, il-Lussemburgu u Franza fejn il-marda xorta feġġet fil-ħnieżer selvaġġi. It-tkabbir tal-UE wassal għal żieda fir-riskji, minħabba żoni ta' deni klassiku tal-ħnieżer fl-Ewropa Ċentrali, ir-reġjun Balkan u wkoll sitwazzjoni endemika ta’ CSF fil-Bulgarija u r-Rumanija fil-waqt tal-adeżjoni tagħhom mal-UE. Wara ż-żieda fil-finanzjament biex jimplimentaw miżuri ta’ kontroll, f’dawn l-aħħar snin, sar progress tajjeb fl-eradikazzjoni tad-deni klassiku tal-ħnieżer f'dawn ir-reġjuni. L-akbar tifqigħat f'dan il-perjodu kienu fil-ħnieżer domestiċi fir-Rumanija bejn l-2006 u l-2007 u fil-ħnieżer selvaġġi fl-Ungerija fl-2008. Fl-2009, ma kien hemm l-ebda tifqigħa fil-ħnieżer domestiċi u, fl-2010 u l-2011, l-ebda tifqigħa ma ġiet irrappurtata għall-annimali domestiċi u salvaġġi.

•        Fil-każ tat-Tuberkulożi Bovina (TB), id-dejta epidemjoloġika għall-Istati Membri appoġġjati minn programmi kofinanzjati, jindikaw li bejn l-2005 u l-2011 sar xi progress fl-eradikazzjoni tal-marda. Fi Spanja, l-Italja, il-Portugall u l-Polonja, kien hemm tnaqqis ċar fil-każijiet tat-tuberkulożi bovina u l-Polonja kisbet l-istatus li hija "uffiċjalment ħielsa mit-tuberkulożi" (OTF) fl-2009, l-istess bħal diversi reġjuni tal-Italja fl-aħħar ftit snin. Kien hemm progress fis-sitwazzjoni epidemjoloġika tat-tuberkulożi fl-Irlanda (il-programmi kofinanzjati tal-UE bdew fl-2009). Is-sitwazzjoni teħtieġ li tiġi konfermata fis-snin li ġejjin.

B’mod ġenerali, sar progress sinifikanti wkoll fl-eradikazzjoni tal-Bruċellożi Bovina u l-Bruċellożi Ovina u Kaprina, u ftit partijiet tal-UE biss għadhom affettwati minn dan il-mard.

•        Il-Bruċellożi Bovina (BB) ġiet kważi kompletament eradikata fil-biċċa l-kbira tal-pajjiżi tal-UE: mill-2005 'l hawn, il-prevalenza tal-BB fil-bovini ttestjati f’dawk l-Istati Membri bi programmi kofinanzjati naqset jew baqgħet f’livell baxx fil-biċċa l-kbira tal-pajjiżi (Ċipru, l-Irlanda, Spanja u fit-territorju tal-Ażores). Fl-Irlanda ta’ Fuq, kienet osservata żieda wara l-2005, għalkemm minn bażi inizjali baxxa ferm, bi tnaqqis fil-livell tal-iinċidenza mill-2009. L-implimentazzjoni b’suċċess tal-programmi rriżultat fl-għoti tal-istatus li hija “uffiċjalment ħielsa mill-bruċellożi” (OBF) lir-Repubblika tal-Irlanda kollha kemm hi fl-2009, kif ukoll lil diversi reġjuni u provinċji tal-Italja, u l-Gżejjer Kanarji ta' Spanja.

•        L-implimentazzjoni tal-programmi ta’ eradikazzjoni għall-Bruċellożi Ovina u Kaprina kellha progress eċċellenti f’Ċipru, fit-Tramuntana u ċ-ċentru tal-Italja, fil-Portugall u fi Spanja, fejn il-prevalenza tal-merħliet naqset b’mod konsiderevoli bejn l-2005 u l-2011. Jekk jiġi estiż il-perjodu ta’ żmien tal-analiżi epidemijoloġika, is-suċċess fi Spanja huwa aktar impressjonanti: il-pajjiż irrapporta tnaqqis konsiderevoli fil-prevalenza tal-merħliet, bi tnaqqis minn madwar 30 % fl-1999 għal 0,54 % fl-2011.

•        L-implimentazzjoni b’suċċess tal-programmi għall-eradikazzjoni tal-Lewkożi Enżootika Bovina (EBL) irriżulta fi tnaqqis sinifikanti fl-inċidenza tal-marda f’dawk il-pajjiżi fir-riskju, notevolment il-Portugall, il-Polonja u l-Italja.

•        Xejra pożittiva simili hija osservat għall-marda ta’ Aujeszky (AD), u għadd dejjem akbar ta' Stati Membri saru ħielsa mill-marda. Fil-perjodu bejn l-2005 u l-2011, ir-riżultat ewlieni tal-programmi ta’ eradikazzjoni huwa li l-marda ġiet eradikata fil-Ġermanja, is-Slovakkja, u ħafna reġjuni tar-Renju Unit, filwaqt li sar ukoll progress f’diversi reġjuni oħra. Wara s-suċċess tal-implimentazzjoni ta’ dawn il-programmi u prijoritizzazzjoni mill-ġdid tal-mard mill-Kunsill fl-2006[20], il-kofinanzjament tal-UE twaqqaf fl-2010.

3.2.        Suċċess parzjali

•        Bruċellożi Bovina: Fil-Portugall u l-Italja, minħabba ċirkostanzi partikolari relatati mal-implimentazzjoni tal-programmi ta’ eradikazzjoni tal-bruċellożi bovina f’ċerti reġjuni, hemm bosta varjazzjonijiet sinifikanti fir-rendiment fil-livell reġjonali. Fl-Italja, il-preżenza tal-bruċellożi bovina/tal-bufli tvarja b’mod sinifikanti skont ir-reġjun. Fit-tramuntana u fiċ-ċentru tal-Italja diversi reġjuni u provinċji huma uffiċjalment ħielsa, filwaqt li fir-reġjuni tan-nofsinhar il-prevalenza u l-inċidenza tal-marda għadhom għoljin fil-bovini u l-bufli. Fil-Portugall kontinentali, hemm ukoll varjazzjonijiet ġeografiċi f’termini tal-prevalenza tal-marda, li hija ogħla f’ċerti reġjuni meta mqabbel mal-bqija tal-pajjiż. Madankollu, hemm titjib notevoli, partikolarment, fejn l-implimentazzjoni tal-programm ta’ tilqim fl-Azores wasslet għal riżultati eċċellenti fejn il-prevalenza tal-merħla naqset minn aktar minn 3 % fl-2006 għal ftit aktar minn 1 % fl-2011.

3.3.        Oqsma ta’ tħassib

•        Bruċellożi Ovina u Kaprina: Il-Greċja u n-Nofsinhar tal-Italja huma ż-żoni ewlenin ta’ tħassib f’dik li hija l-eradikazzjoni tal-marda, bi kwistjonijiet partikolari ta’ implimentazzjoni tal-programmi li affettwaw b’mod ħażin ir-rendiment ġenerali tal-programmi. Huwa importanti li wieħed jinnota li fejn il-programmi ma ħadmux minħabba implimentazzjoni dgħajfa jew ħażina fi Stat Membru jew fil-livell lokali, il-Kummissjoni ħadet azzjoni korrettiva effettivament jew imponiet penali bħan-nuqqas ta' approvazzjoni tal-programm jew it-tnaqqis tal-finanzjament fis-snin sussegwenti jew it-tnaqqis tal-kontribuzzjoni għas-snin ikkonċernati.

•        Tuberkulożi Bovina fir-Renju Unit: ġew implimentati programmi ta’ eradikazzjoni kofinanzjati madwar il-pajjiż mill-2010, li koprew it-territorju kollu ħlief l-Iskozja (uffiċjalment ħielsa mill-marda mill-2009). Is-sitwazzjoni epidemjoloġika kienet kawża ta’ tħassib matul il-perjodu meqjus u tkompli titlob attenzjoni partikolari, speċjalment fl-Ingilterra: il-miżuri tal-programmi approvati jridu jiġu implimentati sewwa.

•        Id-deni Afrikan tal-ħnieżer fl-Italja (Sardinja): il-marda ġiet eradikata għal kollox mit-territorju tal-UE, ħlief għal Sardinja. Minkejja xejra favorevoli fis-snin preċedenti, kien hemm żieda serja fl-okkorrenza tal-marda matul it-tieni nofs tal-2011, fil-biċċa l-kbira minħabba implimentazzjoni ħażina tal-programmi approvati.

4.           Analiżi tal-ispejjeż u tal-benefiċċji tal-programmi veterinarji fil-perjodu bejn l-2005 u l-2011

Ir-rendiment tal-miżuri implimentati bil-kofinanzjament tal-UE matul il-perjodu 2005-2010 ġiet ivvalutata kemm internament kif ukoll permezz ta’ studji esterni mwettqa f’dawn l-aħħar ftit snin[21], abbażi tar-riżultati tanġibbli tal-azzjoni tal-UE biex tappoġġja l-Istati Membri fl-eradikazzjoni, il-kontroll u l-monitoraġġ ta’ ċertu mard tal-annimali. Dawn l-istudji wrew is-suċċess komplessiv tal-programmi veterinarji iżda enfasizzaw ukoll għadd ta’ dgħjufijiet fejn kwistjonijiet partikolari tal-implimentazzjoni affettwaw b’mod ħażin ir-riżultat tal-programm, kif deskritt diġà fit-Taqsima 3. Dawn l-iżvantaġġi huma mistennija li jiġu indirizzati, pereżempju, permezz tal-modernizzazzjoni li għaddejja tal-għodod tal-ġestjoni finanzjarja u l-ottimazzjoni tal-attivitajiet imwettqa mit-task force.

Wieħed irid jiftakar (ara t-Taqsima 2) li fl-2011, il-miżuri eliġibbli, li qabel kienu kofinanzjati b’rata ta' 50 %, ġew kofinanzjati b’rata ogħla, jiġifieri 60 % u ġiet kofinanzjata miżura addizzjonali[22].

Id-Dokument ta’ Ħidma tal-Persunal tal-Kummissjoni SANCO/11377/2013, Kapitolu IV jippreżenta r-riżultati tal-analiżi tal-ispejjeż u l-benefiċċji għall-mard li jirrappreżentaw ammont akbar tal-kontribut finanzjarju tal-UE għall-programmi veterinarji.

5.           Il-piż amministrattiv marbut ma’ programmi veterinarji kofinanzjati mill-UE

L-amministrazzjoni tal-fondi tal-UE u l-infiq tagħhom jirrikjedu riżorsi konsiderevoli, kemm fil-livell nazzjonali kif ukoll fil-livell tal-UE. Ir-riżorsa meħtieġa ma tinbidilx sinifikament fi proporzjon mad-daqs tal-programmi. F’kull każ hemm rekwiżit għall-preparazzjoni u l-iskrutinju tal-programm, it-tħejjija u l-adozzjoni ta’ Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni, amministrazzjoni finanzjarja u kontrolli tar-rendiment.

Minkejja l-ispejjeż konsiderevoli assoċjati mal-applikazzjoni u r-riċeviment ta' kontribuzzjonijiet finanzjarji żgħar, l-Istati Membri jirrikonoxxu l-benefiċċji ta’ dawk il-pagamenti b’mod partikolari fir-rigward tal-bini tal-kapaċità u ta’ kunsens.

Mill-2005 sal-2011, saru 825 pagament, b'kofinanzjament tal-UE totali ta’ EUR 1.174.253.269,46. Il-Figura ta’ hawn taħt tagħti l-evoluzzjoni tal-finanzjament matul dan il-perjodu, u tiġbor il-pagamenti skont il-valur tagħhom.

Kif jista’ jiġi osservat, il-pagamenti ta’ anqas minn jew daqs EUR 200.000 (l-erba' limiti baxxi) kienu jirrappreżentaw sehem żgħir ħafna mill-kofinanzjament totali tal-UE matul il-perjodu - kemxejn aktar minn 1,5 % tal-ammont globali. Min-naħa l-oħra, is-somma ta’ dawn l-erba’ kategoriji l-iktar baxxi kienet tammonta għal kważi 42 % tan-numru totali ta’ pagamenti.

Figura 5 Distribuzzjoni tal-pagamenti skont l-ammonti progressivi (2005-2011)

Min-naħa l-oħra, il-pagamenti tal-ogħla limitu (pagamenti ta’ iktar minn EUR 10.000.0000), waħidhom jammontaw għal aktar minn 35 % tal-finanzjament tal-UE matul il-perjodu, filwaqt li jikkorrispondu biss għal 2,6 % tal-għadd ta’ pagamenti magħmula.

Dan ifisser li ammont sinifikanti ta’ pagamenti huma ta’ valur relattivament żgħir, b’mod partikolari:

•        kważi 19 % tal-pagamenti kienu inqas minn jew daqs EUR 25.000, li jikkorrispondu għal madwar 0,1 % tal-finanzjament totali;

•        iktar minn 26 % tal-pagamenti ma kinux iktar minn EUR 50 000, li jirrappreżentaw madwar 0,3 % tal-ammont kofinanzjat fil-perjodu meqjus.

Aktar informazzjoni dettaljata dwar il-valur individwali tal-pagamenti fil-qafas tal-kofinanzjament tal-UE għall-programmi veterinarji tista' tinstab fid-

Dokument ta’ Ħidma tal-Persunal tal-Kummissjoni SANCO/11377/2013, Kapitolu V.

6.           Konklużjonijiet u passi li jmiss

Matul il-perjodu meqjus, il-programmi veterinarji kkofinanzjati mill-UE wrew li għandhom effett katalitiku fil-ksib ta':

•        titjib tas-saħħa pubblika u dik tal-annimali: tnaqqis tal-inċidenza/prevalenza tal-mard; ħarsien tas-saħħa pubblika (fil-każ taż-żoonożi); twettiq tar-rwol tagħhom bħala għodda ewlenija fil-prevenzjoni/ġestjoni tal-mard fil-kuntest tal-Istrateġija tal-UE dwar is-Saħħa tal-Annimali;

•        benefiċċji f’termini ekonomiċi għall-UE bħala entità sħiħa: ħarsien tal-valur tas-settur; kontribut għall-istabbiltà tas-suq; żgurar ta' kummerċ sikur; żieda fil-kummerċ minn barra l-UE; tnaqqis fl-ispejjeż tas-saħħa tal-bniedem[23].

Il-karatteristiċi ewlenin li kkontribwew għas-suċċess tal-programmi veterinarji kofinanzjati mill-UE kienu:

•        Approċċ "minn isfel għal fuq" fl-identifikazzjoni u l-indirizzar ta' kwistjonijiet marbutin mas-Saħħa tal-Annimali-, il-fatt li huma programmi mfassal fil-livell tal-Istati Membri u b'approċċ "minn fuq għal isfel" li jiżgura r-rispett tar-regoli u l-kriterji tal-UE, u l-fatt li l-programmi huma approvati mill-Kummissjoni.

•        Flessibilità fl-allokazzjoni tar-riżorsi disponibbli bis-saħħa tal-aġġustamenti annwali (skont is-sitwazzjoni epidemjoloġika u l-prijoritizzazzjoni tal-mard) u tal-possibbiltà li jiġu applikati rati finanzjarji differenti.

•        Il-kapaċità tas-sistema tal-UE li tirreaġixxi għal sitwazzjonijiet eċċezzjonalment serji fil-qasam tas-saħħa (eż. il-kriżijiet tal-BSE, epidemiji tal-marda tal-ilsien blu) bl-użu ta’ riżorsi finanzjarji limitati meta mqabbel mal-valur ekonomiku għoli ġenerali tas-setturi tal-annimali.

•        Is-sostenibbiltà tal-UE tal-kontribuzzjoni finanzjarja li tippermetti ppjanar fuq żmien medju u fit-tul għal-programmi veterinarji fl-Istati Membri.

•        Il-metodu ta’ kooperazzjoni reġjonali li jipprovdi għajnuna siewja lill-pajjiżi kandidati u lill-pajjiżi terzi li jinsabu fuq il-fruntiera mal-UE, li rriżulta fil-prevenzjoni tal-introduzzjoni tal-mard fl-UE (u wkoll l-iżgurar tas-sostenibbiltà tar-riżultati miksuba sal-lum fl-Istati Membri).

•        Il-qsim tal-għarfien, l-esperjenza u l-aħjar prattiki fost l-Istati Membri, anki fil-kuntest tat-Task Forces għall-monitoraġġ tal-eradikazzjoni tal-mard.

Madankollu, ġew enfasizzati ċerti dgħufijiet: xi wħud minnhom diġà ġew parzjalment indirizzati mill-Kummissjoni; oħrajn għad iridu jiġu indirizzati fil-futur qrib:

•        Nuqqas ta’ approċċ sistematiku, ibbażat fuq sett ċar ta’ għanijiet u indikaturi, li jgħin biex jiġi evalwat ir-rendiment tal-programmi implimentati. Dan jillimita wkoll il-possibbiltà li tiġi murija l-kosteffettività tal-miżuri differenti.

•        Differenzi sinifikanti fis-sistemi veterinarji tal-Istati Membri u l-istrutturi tal-bhejjem li jwasslu għal varjabilità fl-implimentazzjoni tal-programmi, bir-riskju li jikkompromettu r-riżultati miksuba fil-livell tal-UE, b’mod partikolari fil-każ tal-mard transkonfinali.

•        Is-sottomissjoni tal-programmi multiannwali tal-Istati Membri għadha mhix biżżejjed, u b'hekk tillimita l-possibbiltà li wieħed jiffoka fuq il-progress li jkun qed isir biex jinkisbu l-għanijiet fuq żmien medju u biex jitnaqqsu l-isforzi meħtieġa għall-amministrazzjoni tal-programm.

Sadanittant, matul il-perjodu sal-2020, l-UE se tiffaċċja wkoll għadd ta’ sfidi speċifiċi, li possibbilment jikkompromettu l-effikaċja tas-programmi tal-Istati Membri. Dawn huma marbutin l-aktar ma':

•        Il-potenzjal li jerġa' jfeġġ mard ta’ prijorità kurrenti:

– Il-moviment transkonfinali tal-annimali selvaġġi suxxettibbli (partikolarment id-deni klassiku tal-ħnieżer, id-deni Afrikan tal-ħnieżer u r-rabja fl-Istati Membri tal-Lvant u tal-Baltiku).

– L-importazzjonijiet illegali tal-laħam minn pajjiżi terzi mhux membri tal-UE (partikolarment id-deni klassiku tal-ħnieżer u d-deni Afrikan tal-ħnieżer tul il-fruntiera tal-Lvant tal-UE).

– Is-sejbien ta’ każijiet sporadiċi ta’ BSE, u inċertezzi fir-rigward tal-"BSE atipika" (l-Istati Membri kollha).

•        L-introduzzjoni potenzjali ta’ mard li qed jitfaċċa:

– Ir-riskju tal-inkursjoni fir-reġjuni fuq il-fruntiera tal-UE ta' mard preżenti f’pajjiżi terzi ġirien.

– Ir-riskju relatat mal-introduzzjoni possibbli ta’ mard li qed jitfaċċa u l-introduzzjoni mill-ġdid ta’ patoġeni magħrufa fl-UE minn pajjiżi terzi ġirien.

•        Fatturi prinċipali ta’ riskju li qed jinbidlu:

– Il-kumplessità dejjem ikbar tal-ktajjen internazzjonali tal-provvista.

– Iż-żieda fir-riskju ta’ mard li jinġarr minn vettur u l-effetti possibbli tat-tibdil fil-klima f’termini ta’ tibdil fix-xejriet ta' kif ifeġġu u jinxterdu l-mard tal-annimali.

– Il-laxkar potenzjali tal-miżuri ta’ sorveljanza meta s-sitwazzjoni tal-marda tkun kisbet l-għan primarju.

– L-isforzi biex tiżdied is-sostenibbiltà tal-finanzi pubbliċi kemm fil-livell tal-Istati Membri kif ukoll fil-livell tal-UE, tista’ twassal għal tnaqqis fil-baġit li jista’ tkun ta’ detriment għas-sostenibilità tal-programmi. Dan jaffettwa l-aktar il-programmi li jeħtieġu żmien twil ta’ kontinwità sabiex jinkisbu r-riżultati mixtieqa. Ir-riżultati u l-impatti tal-programmi jeħtieġ jiġu vvalutati fuq perjodu ta' żmien medju/fit-tul biex wieħed jivvaluta bis-sħiħ ir-rendiment tal-programmi: it-tnissil ta' konklużjonijiet mit-tqabbil tar-riżultati fuq bażi ta’ perjodu ta’ żmien qasir jista’ jkun qarrieqi, billi l-kisbiet fil-qasam tas-saħħa tal-annimali jistgħu jintwerew biss fuq ċertu perjodu ta’ żmien (skont l-epidemjoloġija tal-marda).

Fid-29 ta’ Ġunju 2011, il-Kummissjoni pproponiet regolament ġdid li jkopri l-qasam kollu tal-infiq fuq is-sikurezza tal-ikel. L-għan huwa li jittejjeb il-qafas finanzjarju eżistenti, biex iwassal għal iżjed simplifikazzjoni, trasparenza, flessibbiltà, u li tintwera l-kosteffettività tal-infiq fuq is-sikurezza tal-ikel, inklużi l-programmi veterinarji. Il-proposta se tiġi adottata formalment mill-koleġiżlaturi fl-ewwel nofs tal-2014.

[1]               ĠU L 155, 18.6.2009, p. 30. Wara bosta emendi, id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2009/470/KE kkodifikat, ħassret u ħadet post id-Deċiżjoni tal-Kunsill 90/424/KEE dwar in-nefqa fil-kamp veterinarju.

[2]               Fl-2011, madwar 75 % tal-baġit totali għall-ikel u l-għalf ġie allokat għall-programmi veterinarji.

[3]               L-Influwenza Avjarja, id-Deni Afrikan tal-Ħnieżer, il-Marda ta’ Aujeszky, il-Bruċellożi Bovina, it-Tuberkulożi Bovina, il-Marda tal-Ilsien Blu, id-Deni Klassiku tal-Ħnieżer, il-Lewkosi Enżootika tal-Bovini, ir-Rabja, is-Salmonellożi Enżootika, il-Bruċellożi Ovina u Kaprina, il-Marda Vesikulari tal-Ħnieżer, it-TSEs (BSE u Scrapie).

[4]               COM(2011) 398 finali.

[5]               Ir-rapport huwa bbażat ukoll fuq l-eżitu taż-żewġ evalwazzjonijiet imwettqa f’dan il-qafas:            “Preparazzjoni ta’ rapport dwar l-eżitu tal-programmi ta' eradikazzjoni u monitoraġġ tal-mard tal-annimali kofinanzjati mill-UE fl-Istati Membri u l-UE bħala entità sħiħa” (2011, Konsorzju tal-Evalwazzjoni tal-Katina Alimentari).         “Evalwazzjoni tal-Programmi ta’ Eradikazzjoni, Monitoraġġ u Kontroll tal-Mard tal-Annimali” (2013, ICF - GHK).

[6]               Komunikazzjoni mill-Kummissjoni lill-Kunsill, lill-Parlament Ewropew, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali u lill-Kumitat tar-Reġjuni COM 539 (2007) finali - Strateġija ġdida tas-Saħħa tal-Annimali għall-Unjoni Ewropea (2007-2013) fejn “Il-prevenzjoni hija aqwa mill-kura”.

[7]               Xi ċifri dwar is-sinifikat ekonomiku tas-settur tal-bhejjem fl-UE matul il-perjodu meqjus jingħataw fid-Dokument ta’ Ħidma tal-Persunal tal-Kummissjoni SANCO/11377/2013, Kapitolu VIII.

[8]               Il-kumitat ġie mwaqqaf mir-Regolament (KE) Nru 178/2002 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-28 ta' Jannar 2002 lli jistabilixxi l-prinċipji ġenerali u l-ħtiġijiet tal-liġi dwar l-ikel, li jistabilixxi l-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel u jistabbilixxi l-proċeduri fi kwistjonijiet ta' sigurtà, ĠU L 31, 1.2.2002, sabiex jgħin lill-Kummissjoni tassigura approċċ iktar effettiv u komprensiv lill-katina alimentari. Huwa magħmul minn rappreżentanti tal-Istati Membri u ppresjedut minn rappreżentant tal-Kummissjoni.

[9]               L-FVO huwa parti mid-Direttorat Ġenerali għas-Saħħa u l-Konsumaturi. Il-missjoni tiegħu hi li jiżgura, permezz ta’ verifiki, spezzjonijiet u attivitajiet relatati, li jkun hemm sistemi ta’ kontroll effettivi u sabiex jivvaluta l-konformità mal-istandards tal-UE fi ħdan l-UE, u f’pajjiżi terzi fir-rigward tal-esportazzjonijiet tagħhom lejn l-UE.

[10]             Ir-rapporti ta’ verifika huma indirizzati lill-maniġment u lil partijiet interessati oħra u jiġbru fil-qosor ir-riżultati tax-xogħol ta’ verifika mwettaq mis-Servizz tal-Verifika Finanzjarja tal-Kummissjoni (DĠ Saħħa u Konsumaturi).

[11]             Din it-Task Force (TF) twaqqfet f’Marzu 2000 skont l-azzjoni 29 tal-White Paper dwar is-Sikurezza tal-Ikel. It-Task Force hija ffurmata minn rappreżentanti ta’ kull Stat Membru taħt ir-responsabbiltà tal-Kummissjoni u ssir laqgħa annwali jew biannwali fi Brussell. L-għanijiet tagħha huma: (a) it-titjib tal-eradikazzjoni tal-mard tal-annimali u (b) it-titjib tal-proporzjon bejn l-ispejjeż u l-benefiċċji tal-programmi għall-eradikazzjoni tal-mard tal-annimali li huma kofinanzjati mill-UE. Barra minn hekk, inħolqu sitt sottogruppi tat-taskforce: tuberkulożi bovina, bruċellożi bovina, bruċellożi ovina u kaprina, rabja, salmonellożi, u deni klassiku tal-ħnieżer, biex jittrattaw mardiet speċifiċi u jagħtu appoġġ tekniku. Ir-rapporti tal-laqgħat tat-taskforce jiġu ppubblikati fuq is-sit tal-Kummissjoni: http://ec.europa.eu/food/animal/diseases/index_en.htm

[12]             Mhux il-miżuri kollha implimentati mill-Istati Membri huma kofinanzjati mill-UE, billi din tista’ tikkontribwixxi biss għal miżuri speċifiċi, skont il-marda, kif imniżżel fid-Deċiżjonijiet tal-Kummissjoni li japprovaw il-programmi veterinarji kull sena. Għal aktar dettalji ara d-Deċiżjoni ta' Implimentazzjoni tal-Kummissjoni 2012/761/UE - ĠU L 336, 8.12.2012, p. 83.

[13]             Il-bilanċ għall-2011 jeskludi xi programmi li għadhom qed isirulhom il-verifiki finanzjarji.

[14]             Il-pagamenti finali tal-UE għall-programmi veterinarji implimentati mill-Istati Membri u approvati minn qabel mill-Kummissjoni Ewropea huma ppreżentati fid-Dokument ta’ Ħidma tal-Persunal tal-Kummissjoni SANCO/11377/2013, Kapitolu III.

[15]             Id-dettalji tal-kofinanzjament tal-UE fil-21 Stat Membru li jifdal huma ppreżentati fid-Dokument ta’ Ħidma tal-Persunal tal-Kummissjoni SANCO/11377/2013, Kapitolu VI.

[16]             Aktar dettalji dwar iż-żoni uffiċjalment ħielsa mill-mard jingħataw fid-Dokument ta’ Ħidma tal-Persunal tal-Kummissjoni SANCO/11377/2013, il-Kapitolu IX.

[17]             F’dawn l-aħħar snin, minħabba pressjoni għolja ta' infezzjoni mill-pajjiżi tal-Balkani tal-Punent, l-UE qed tiffinanzja wkoll attivitajiet ta’ kooperazzjoni dwar ir-Rabja (u CSF) mal-Pajjiżi tal-Balkani tal-Punent fi ħdan l-Istrument għall-Assistenza ta’ Qabel l-adeżjoni (IPA).

[18]             Il-pajjiżi terzi li bħalissa qed jiġu kkunsidrati f'dan il-pjan jinkludi r-Russja, l-Ukraina u l-Belarus.

[19]             L-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel (EFSA) twaqqfet f’Jannar 2002 bħala sors indipendenti ta’ pariri xjentifiċi u komunikazzjoni dwar ir-riskji assoċjati mal-katina alimentari. Inħolqot bħala parti minn programm komprensiv biex itejjeb is-sikurezza tal-ikel tal-UE, tiżgura livell għoli ta’ protezzjoni tal-konsumatur u terġa’ tistabbilixxi u żżomm il-fiduċja fil-provvista tal-ikel tal-UE.

[20]                    Id-Deċiżjoni tal-Kunsill tad-19 ta’ Diċembru 2006 li temenda d-Deċiżjoni 90/424/KEE dwar in-nefqa fil-qasam veterinarju ĠU L 397, 30.12.2006, P. 22-27.

[21]             Ara n-nota ta' qiegħ il-paġna 2.

[22]             Ġiet introdotta somma ta’ flus f’daqqa għal kull annimal domestiku fil-kampjun.

[23]             Għal aktar dettalji ara t-tħejjija ta’ rapport dwar l-eżitu tal-programmi ta' eradikazzjoni u monitoraġġ tal-mard tal-annimali kofinanzjati mill-UE fl-Istati Membri u l-UE bħala entità sħiħa (2011, Konsorzju tal-Evalwazzjoni tal-Katina Alimentari).