MEMORANDUM TA’ SPJEGAZZJONI

1.           Il-kuntest tal-proposta

Billi tipproponi din l-emenda għar-Regolament (KE) Nru 539/2001[1] kif l-aħħar emendat mir-Regolament (KE) Nru 1211/2010[2], il-Kummissjoni qed issegwi l-objettiv li taġġusta l-annessi mar-Regolament, billi tikkunsidra l-progress li sar mir-Repubblika tal-Moldova fid-djalogu tagħha dwar il-liberalizzazzjoni tal-viżi matul dawn l-aħħar tliet snin, u tittrasferixxi dan il-pajjiż mill-Anness 1 (il-lista ta' pajjiżi terzi li ċ-ċittadini tagħhom għandu jkollhom viża fil-pussess tagħhom meta jaqsmu l-fruntieri esterni tal-Istati Membri) għall-Anness II (il-lista ta' pajjiżi terzi li ċ-ċittadini tagħhom huma eżentati minn dan ir-rekwiżit) mar-Regolament; dan it-trasferiment huwa konformi mal-impenn politiku li ħadet l-Unjoni Ewropea fid-Dikjarazzjoni Konġunta approvata fis-Sammit tas-Sħubija tal-Lvant li sar fi Praga fis-7 ta' Mejju 2009, li tirfed l-importanza tal-mobbiltà taċ-ċittadini u l-liberalizzazzjoni tal-viżi f'ambjent sigur. L-UE ħadet l-impenn li timxi pass pass lejn liberalizzazzjoni tal-viżi totali u fit-tul għal pajjiżi msieħba, sakemm il-kundizzjonijiet għal mobbiltà ġestita tajjeb u sigura jkunu fis-seħħ. Fid-Dikjarazzjoni Konġunta tal-21 ta' Diċembru 2009 fl-okkażjoni tal-Kunsill ta' Kooperazzjoni bejn l-UE u r-Repubblika tal-Moldova, kien hemm qbil li jiġi varat djalogu biex jeżamina l-kundizzjonijiet għal ivvjaġġar futur ħieles mill-viża taċ-ċittadini tal-Moldova lejn l-UE.

Kuntest ġenerali u raġunijiet għall-proposta

Fl-2001, b'konformità mal-Artikolu 62(2)(b)(i) tat-Trattat li Jistabbilixxi l-Komunità Ewropea, il-Kunsill adotta r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 539/2001 li jelenka l-pajjiżi terzi li ċ-ċittadini tagħhom għandu jkollhom viża fil-pussess tagħhom meta jaqsmu l-fruntieri esterni (l-hekk imsejħa lista negattiva) u dawk li ċ-ċittadini tagħhom huma eżentati minn dak ir-rekwiżit (l-hekk imsejħa lista pożittiva). L-Artikolu 61 tat-Trattat tal-KE jelenka dawk il-listi fost il-miżuri laterali li huma direttament marbuta mal-moviment ħieles ta' persuni ġewwa żona ta' libertà, sigurtà u ġustizzja.

Kif huwa ddikjarat fil-Premessa 5 tar-Regolament 539/2001, "Id-determinazzjoni ta' dawk il-pajjiżi terzi li ċ-ċittadini tagħhom huma suġġetti għar-rekwiżit tal-viża, u dawk eżentati minnha, hija rregolata minn kriterji meqjusa, bl-assessjar każ b'każ tal-varjetà tal-kriterji li jirrigwardaw, fost l-oħrajn, l-immigrazzjoni illegali, il-politika u s-sigurtà pubblika, u r-relazzjonijiet esterni tal-Unjoni Ewropea ma’ pajjiżi terzi, filwaqt li tingħata wkoll konsiderazzjoni għall-implikazzjonijiet tal-koerenza reġjonali u r-reċiproċità". B'konsiderazzjoni tal-kriterji ta' ordni pubbliku u immigrazzjoni illegali, attenzjoni partikolari għandha tingħata anke lis-sigurtà ta' dokumenti tal-ivvjaġġar maħruġin mill-pajjiżi terzi kkonċernati.

Ladaraba l-kriterji stabbiliti fir-Regolament (KE) Nru 539/2001 relatai ma' pajjiżi terzi jistgħu jevolvu maż-żmien, għandha ssir reviżjoni tal-kompożizzjoni tal-lista negattiva u dik pożittiva meta jkun xieraq.

Ir-Regolament (KE) Nru 539/2001 ġie emendat l-aħħar fl-2010 (darbtejn) biex jirrifletti, fuq in-naħa l-waħda, dak li ħareġ mid-djalogi dwar il-liberalizzazzjoni tal-viżi mal-pajjiżi tal-Balkani tal-Punent billi ġew trasferiti l-Albanija u l-Bosnja-Ħerzegovina għall-Anness II u, fuq in-naħa l-oħra, ir-reviżjoni regolari tal-listi tal-pajjiżi bit-trasferiment tat-Taiwan għall-Anness II. F'Novembru 2012[3] il-Kummissjoni pproponiet reviżjoni regolari oħra tal-lista tal-pajjiżi. Rigward din il-proposta n-negozjati għadhom għaddejjin. Ir-reviżjoni regolari li jmiss hija ppjanata għal kmieni fl-2014 u se tikkunsidra l-impatti ekonomiċi tal-liberalizzazzjoni tal-viżi, kif imħabbar mill-Kummissjoni f'Novembru 2012 fil-Komunikazzjoni tagħha dwar il-viżi u t-tkabbir[4].

Ir-reviżjoni attwali tar-Regolament għandha l-għan li tassigura li l-kompożizzjoni tal-listi ta' pajjiżi terzi tkun tikkonforma mal-kriterji stabbiliti fil-Premessa (5) tar-Regolament fid-dawl tal-progress miksub mir-Repubblika tal-Moldova fil-qafas tad-djalogu tagħha dwar il-liberalizzazzjoni tal-viżi.

2.           L-elementi tal-proposta

Wara t-taħdidiet ta' spjegazzjoni f'Chisinau fit-2 ta Marzu 2010, fil-15 ta' Ġunju 2010 infetaħ formalment Djalogu dwar il-Viżi, fil-marġini tal-laqgħa tal-Kunsill tal-Kooperazzjoni bejn l-UE u r-Repubblika tal-Moldova fil-Lussemburgu. Matul Settembru 2010, saru żjarat minn esperti fir-Repubblika tal-Moldova biex imexxu "analiżi tal-lakuni" dettaljata li pprovdiet valutazzjoni komprensiva tas-sitwazzjoni f'kull modulu ta' kwistjonijiet koperti mid-Djalogu dwar il-Viżi (Is-sigurtà tad-dokumenti, inklużi l-bijometriċi; L-immigrazzjoi irregolari, inkluża r-riammissjoni; L-ordni pubbliku u s-sigurtà; Ir-relazzjoinjiet esterni u d-drittijiet fundamentali) u ġiet ippreżentata lill-Kunsill, fil-livell tal-gruppi ta' ħidma, f'Ottubru 2010. B'konformità mal-konklużjonijiet tal-Kunsill (Affarijiet Barranin) tal-25 ta' Ottubru 2010 dwar ir-Repubblika tal-Moldova u dwar is-Sħubija tal-Lvant, ġie diskuss abbozz ta' Pjan ta' Azzjoni dwar il-Liberalizzazzjoni tal-Viżi għar-Repubblika tal-Moldova (VLAP) u ġie approvat mill-Kunsill tas-16 ta' Diċembru 2010.

Fis-17 ta' Frar il-Gvern Moldovan adotta l-Pjan ta' Azzjoni Nazzjonali Annotat u ppreżentah fil-Laqgħa tal-Uffiċjali Għolja fit-18 ta' Frar 2011.

L-Ewwel Rapport ta’ Progress[5] dwar l-implimentazzjoni mir-Repubblika tal-Moldova tal-Pjan ta’ Azzjoni għal-Liberalizzazzjoni tal-Viżi ġie ppreżentat fis-16 ta’ Settembru 2011.

It-Tieni Rapport ta’ Progress[6] dwar l-implimentazzjoni mir-Repubblika tal-Moldova tal-Pjan ta’ Azzjoni għal-Liberalizzazzjoni tal-Viża nħareġ fid-9 ta’ Frar 2012. Fis-27 ta’ Frar 2012, saret Laqgħa tal-Uffiċjali Għolja li matulha ġie ppreżentat it-Tieni Rapport ta’ Progress u ġew diskussi l-passi li jmiss fil-proċess.

It-Tielet Rapport ta’ Progress[7] dwar l-implimentazzjoni mir-Repubblika tal-Moldova tal-Pjan ta’ Azzjoni dwar il-Liberalizzazzjoni tal-Viżi nħareġ fit-22 ta’ Ġunju 2012. Kien it-tielet u l-aħħar rapport ta’ progress dwar l-ewwel fażi tal-VLAP u ppreżenta valutazzjoni konsolidata mill-Kummissjoni dwar il-progress li sar mir-Repubblika tal-Moldova sabiex tilħaq il-parametri referenzjarji tal-ewwel fażi tal-VLAP relatati mal-istabbiliment ta’ qafas leġiżlattiv, politiku u istituzzjonali.

Il-valutazzjoni usa' tal-impatti migratorji u ta’ sigurtà li jista’ jkollha l-liberalizzazzjoni futura tal-viżi għaċ-ċittadini tal-Moldova li jivvjaġġaw lejn l-UE nħarġet fit-3 ta’ Awwissu 2012 mill-Kummissjoni bl-involviment tal-aġenziji tal-UE u l-partijiet interessati relevanti.[8]

Fid-19 ta’ Novembru 2012 il-Kunsill adotta l-Konklużjonijiet skont il-valutazzjoni tal-Kummissjoni li r-Repubblika tal-Moldova kienet tissodisfa l-parametri referenzjarji kollha skont l-ewwel fażi tal-Pjan ta’ Azzjoni għal-Liberalizzazzjoni tal-Viżi. Il-qafas leġiżlattiv, ta’ politika u istituzzjonali meħtieġ jinsab fis-seħħ. Sussegwentement, tnediet il-valutazzjoni tal-parametri referenzjarji stabbiliti skont it-tieni fażi.

Fit-28 ta' Jannar 2013 saret laqgħa tal-Uffiċjali Għolja li matulha ġew ippreżentati l-objettivi tat-tieni fażi flimkien mat-tħejjija tal-missjonijiet ta' evalwazzjoni li jmiss. Bejn it-18 ta' Frar u l-15 ta' Marzu 2013 ġew organizzati missjonijiet ta' valutazzjoni rigward il-Moduli 1, 2, 3 u 4 tal-VLAP  Il-missjonijiet ta’ evalwazzjoni ma kellhomx paragun f’terminu ta’ ambitu u dettalji tal-valutazzjoni – erba’ ġimgħat li kienu jinvolvu 12-il espert mill-Istati Membri akkumpanjati minn uffiċjali tal-Kummissjoni u tal-SEAE. L-għan ta' dawn il-missjonijiet tal-esperti kien li jivvalutaw safejn kienu ntlaħqu l-parametri referenzjarji tat-tieni fażi tal-VLAP, kif ukoll jivvalutaw safejn kienet waslet l-implimentazzjoni tal-qafas leġiżlattiv, ta' politika u istituzzjonali, b’konformità mal-istandards Ewropej u internazzjonali. Ir-rapporti tal-esperti ġew iffinalizzati f’Mejju 2013. Ir-Raba' Rapport ta' Progress ħareġ fil-21 ta' Ġunju 2013[9] u ppreżenta safejn kienu waslu l-implimentazzjoni tal-qafas leġiżlattiv u istituzzjonali, il-funzjonament tal-istituzzjonijiet u l-livell ta’ koordinazzjoni bejn l-aġenziji.

Il-Ħames Rapport ta' Progress[10] adottat fil-15 ta' Novembru 2013 jippreżenta safejn waslet l-implimentazzjoni tar-rakkomandazzjonijiet maħruġa fir-Raba' Rapport u t-twettiq ġenerali tal-parametri referenzjarji tat-tieni fażi tal-VLAP. Ingħatat attenzjoni speċjali għas-sostenibbiltà tar-riformi u r-riżultati miksuba, inkluż permezz ta’ persunal relevanti, kapaċità u finanzjament. Ir-rapport jinkludi wkoll valutazzjoni dwar safejn twettqu r-rakkomandazzjonijiet indirizzati lir-Repubblika tal-Moldova inklużi fir-Rapport tal-Valutazzjoni tal-Impatti ta’ Awwissu 2012. Fir-rapport il-Kummissjoni kkonkludiet li r-Repubblika tal-Moldova ssodisfat il-kriterji kollha stabbiliti fl-erba’ moduli tat-tieni fażi tal-VLAP, u li r-Repubblika tal-Moldova allokat riżorsi finanzjarji u umani adegwati biex tiżgura li r-riformi jkunu sostenibbli.

Sa mit-tnedija tad-Djalogu dwar il-Viżi bejn l-UE u r-Repubblika tal-Moldova f'Ġunju 2010 u l-preżentazzjoni lill-awtoritajiet Moldovani tal-pjan ta' azzjoni dwar il-liberalizzazzjoni tal-viżi (VLAP) f'Jannar 2011, il-Kummissjoni kienet qed tirrapporta regolarment lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar il-progress li għamlet ir-Repubblika tal-Moldova biex tissodisfa l-parametri referenzjarji identifikati fl-erba' moduli tal-ewwel fażi tal-VLAP.

Minbarra dan il-proċess estensiv ta’ rappurtar relatat mal-VLAP, il-Kummissjoni kompliet timmonitorja wkoll il-progress li għamlet ir-Repubblika tal-Moldova fl-oqsma rilevanti tal-VLAP permezz ta’:

· il-Laqgħa tal-Uffiċjali Għolja rigward id-Djalogu dwar il-Viżi bejn l-UE u r-Repubblika tal-Moldova;

· is-Sottokumitat Konġunt Nru 3 bejn l-UE u r-Repubblika tal-Moldova;

· il-Laqgħa tal-Uffiċjali Għolja rigward is-Sħubija fil-Mobbiltà bejn l-UE u r-Repubblika tal-Moldova;

· id-Djalogu bejn l-UE u r-Repubblika tal-Moldova dwar id-Drittijiet tal-Bniedem

· il-Kumitat Konġunt bejn l-UE u r-Repubblika tal-Moldova għar-Riammissjoni;

· il-Kumitat Konġunt bejn l-UE u r-Repubblika tal-Moldova għall-Faċilitazzjoni tal-Viżi.

F’kull wieħed minn dawn il-kumitati u djalogi, l-istat tal-kooperazzjoni bejn l-UE u r-Repubblika tal-Moldova huwa indirizzat regolarment. Matul l-aħħar Kumitati Konġunti dwar il-Faċilitazzjoni tal-Viżi u r-Riammissjoni li saru fit-12 ta’ Ġunju 2013 fi Brussell, bil-parteċipazzjoni tal-Istati Membri, il-Kummissjoni rreġistrat implimentazzjoni ġeneralment sodisfaċenti taż-żewġ ftehimiet.

Il-Ftehim għall-Faċilitazzjoni tal-Viżi oriġinali bejn l-UE u r-Repubblika tal-Moldova daħal fis-seħħ fl-1 ta' Jannar 2008. Huwa pprovda liċ-ċittadini tar-Repubblika tal-Moldova (minn hawn il quddiem “iċ-ċittadini Moldovani”) bi tnaqqis tat-tariffa tal-viża u proċeduri mħaffa tal-ħruġ kif ukoll lil kategoriji speċifiċi Moldovani ta' applikanti b’eżenzjoni mit-tariffa tal-viża, il-ħruġ usa' ta’ viżi għal dħul multiplu li jkollhom perjodu twil ta’ validità, u rekwiżiti ssimplifikati għad-dokumenti ta’ sostenn li jevidenzjaw tal-għan tal-ivvjaġġar. Kien fih ukoll eżenzjoni mill-viża għad-detenturi ta’ passaporti diplomatiċi.

Fl-1 ta' Lulju 2013, daħal fis-seħħ Ftehim aġġornat dwar il-Faċilitazzjoni tal-Viżi mar-Repubblika tal-Moldova. Dan il-ftehim il-ġdid joffri faċilitazzjonijiet addizzjonali u benefiċċji tanġibbli liċ-ċittadini Moldovani b'mod partikolari, (1) aktar kategoriji ta' applikanti għall-viża jibbenefikaw mill-faċilitazzjonijiet previsti fil-ftehim inizjali, (2) id-dispożizzjonijiet dwar il-ħruġ ta' viżi għal dħul multiplu li jkollhom perjodu twil ta’ validità għal ċerti kategoriji ta' vjaġġaturi bona fide iħalli inqas diskezzjoni għall-konsli, (3) il-kooperazzjoni tal-Istati Membri mal-fornituri tas-servizz estern hija suġġetta għal qafas legali ċar, u (4) id-detenturi ta' passaporti ta' servizz bijometriċi huma eżentati mill-obbligu tal-viża.

Is-Sħubija għall-Mobbiltà mar-Repubblika tal-Moldova ġiet varata uffiċjalment f'Settembru 2008 f'Chisinau. Din kienet tinvolvi 15-il Stat Membru (il-Bulgarija, ir-Repubblika Ċeka, il-Ġermanja, il-Greċja, Franza, l-Italja, Ċipru, il-Latvja, l-Ungerija, il-Polonja, il-Portugall, ir-Rumanija, is-Slovenja, is-Slovakkja u l-Isvezja) u żewġ aġenziji tal-UE (il-FRONTEX u l-Fondazzjoni Ewropea għat-Taħriġ), li ħadmu flimkien biex jippreżentaw approċċ koerenti għal kooperazzjoni ma’ pajjiż imsieħeb. Hemm firxa wiesgħa ta' inizjattivi implimentati fil-kuntest tas-Sħubija u dan jirrifletti l-erba' dimensjonijiet tal-Approċċ Globali lejn il-Migrazzjoni u l-Mobbiltà (GAMM): it-tisħiħ tal-migrazzjoni legali u l-iffaċilitar tal-mobbiltà, il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-migrazzjoni irregolari u t-traffikar tal-bnedmin, il-massimizzazzjoni tal-impatt tal-migrazzjoni fuq l-iżvilupp, u l-promozzjoni tal-protezzjoni internazzjonali.

Is-soluzzjoni tal-kwistjoni tat-Transnistrja mhix kundizzjoni għal-liberalizzazzjoni tal-viża taħt il-VLAP. Barra minn hekk, fil-VLAP ma hemm l-ebda referenza għal applikazzjoni territorjali. Il-liberalizzazzjoni tal-viżi se tkun ta’ benefiċċju għaċ-ċittadini li huma detenturi ta’ passaport bijometriku tar-Repubblika tal-Moldova.

Din il-proposta tirrifletti r-riżultat tal-proċessi msemmijin hawn fuq: filwaqt tikkunsidra wkoll li l-Ftehimiet dwar il-Faċilitazzjoni tal-Viżi u r-Rijammissjoni mar-Repubblika tal-Moldova ġew implimentati b'mod sodisfaċenti, il-Kummissjoni tipproponi li tittrasferixxi lill-Moldova, li qed tilħaq il-parametri referenzjarji kollha tal-VLAP, mil-lista negattiva għal dik pożittiva, madankollu b'limitu ta' din l-eżenzjoni mill-viża għad-detenturi tal-passaporti bijometriċi maħruġa skont l-istandards tal-ICAO.

3.           Il-Passi li Jmiss

Id-Djalogu bejn l-UE u r-Repubblika tal-Moldova dwar il-Viża wera li hu għodda importanti u partikolarment effettiva għall-avvanzament ta' riformi mifruxa u diffiċli mhux biss fil-qasam tal-Ġustizzja u l-Affarijiet Interni, iżda anke lil hinn, b'impatt f'oqsma bħall-istat tad-dritt u r-riforma ġudizzjarja, inkluż il-finanzjament b'saħħtu tal-partiti politiċi, rieżami tal-immunitajiet u modernizzazzjoni amminsitrattiva. Il-progress miksub mir-Repubblika tal-Moldova matul l-aħħar tliet snin fl-oqsma kollha koperti mill-erba’ moduli ta’ VLAP huwa stabbli u effettiv. Dan juri l-impenn u l-isforzi kostanti magħmula mill-gvernijiet suċċessivi Moldovani u l-istituzzjonijiet kollha tal-Istat billi għamlu t-twettiq tal-parametri referenzjarji tal-VLAP prijorità ewlenija nazzjonali.

Huwa relevanti li wieħed jiftakar li r-riformi f'diversi oqsma ewlenin koperti mill-VLAP inkisbu fl-ewwel nofs tal-2013 minkejja sitwazzjoni politika instabbli li damet għaddeja għal ħafna xhur, u dan jindika livell xieraq ta' governanza tajba u maturità tal-amministrazzjoni pubblika.

Emendi imminenti għar-regoli tal-viża tal-UE jintroduċu mekkaniżmu ġdid ta’ sospensjoni tal-eżenzjoni tal-viża, li jikkontribwixxi biex tinżamm l-integrità tal-proċess ta’ liberalizzazzjoni tal-viżi u jiżgura bħala l-aħħar miżura li l-ivvjaġġar ħieles mill-viża mhux se jwassal għal irregolaritajiet jew abbuż.

Il-Kummissjoni tqis li minn Ġunju li għadda 'l hawnir-Repubblika tal-Moldova għamlet il-progress meħtieġ biex tiżgura l-implimentazzjoni effettiva u sostenibbli tar-riformi li kellha twettaq sabiex tilaq il-parametri referenzjarji tal-VLAP. L-azzjonijiet kollha meħtieġa wara r-raba' rapport ta' progress dwar il-VLAP ġew imwettqa. Il-funzjonament tal-qafas leġiżlattiv u ta' politika, l-istabbiliment tal-prinċipji u l-proċeduri istituzzjonali u organizzattivi, u l-implimentazzjoni tal-proċeduri matul l-erba' moduli huwa konformi mal-istandards relevanti Ewropej u internazzjonali.

Filwaqt li tibni fuq il-valutazzjoni preżenti, u tirreferi għar-riżultati tal-monitoraġġ u rappurtar kontinwu li sar mit-tnedija tad-Djalogu bejn l-UE u r-Repubblika tal-Moldova dwar il-Viża, il-Kummissjoni tqis li r-Repubblika tal-Moldova tissodisfa l-parametri referenzjarji kollha fl-erba’ moduli tat-tieni fażi tal-VLAP. Filwaqt li tikkunsidra r-relazzjonijiet ġenerali bejn l-UE u r-Repubblika tal-Moldova u d-dinamiki tagħhom, il-Kummissjoni għaldaqstant tippreżenta l-proposta leġiżlattiva meħtieġa biex temenda r-Regolament KE 539/2001, b'konformità mal-metodoloġija maqbula skont il-VLAP.[11]

F’dan il-kuntest, tajjeb li wieħed jikkunsidra d-dejta statistika disponibbli. Fl-aħħar tal-2012 madwar 230 000 ċittadin Moldovan kienu qed jirrisjedu legalment fl-UE[12], skont dejta dwar il-permessi validi ta' residenza. Dejta statistika turi li r-riskju ta' migrazzjoni irregolari lejn l-UE minn ċittadini Moldovani naqset f'dawn l-aħħar snin: mill-2008, meta nqabdu 6 830 immigrant irregolari Moldovan, l-għadd ta' dawk li nqabdu baqa nieżel kull sena, biex laħaq it-3 070 fl-2012, jiġifieri tnaqqis ta' 55 %. L-applikazzjonijiet għall-asil ukoll naqsu bin-nofs (-48 %) fuq l-istess perjodu. Fl-2012 kien hemm 435 applikazzjoni għall-asil minn ċittadini Moldovani, tnaqqis mit-837 fl-2008. Il-proporzjon ta' ritorn effettwat meta mqabbel mal-għadd ta' deċiżjonijiet ta' ritorn jinħarġu qed jitjieb u laħaq it-73 % fl-2012, meta mqabbel ma' madwar 50 % matul l-erba' snin ta' qabel. Fl-aħħar nett, filwaqt li l-għadd ta' applikazzjonijiet għal viżi Schengen għal soġġorn qasir baqa' stabbli matul dawn l-aħħar tliet snin (tiela u nieżel bejn 50 000 u 55 000), ir-rata ta' applikazzjonijiet rifjutati naqset drastikament minn 11,4 % fl-2010 għal 6,5 % fl-2012. B’kollox din id-dejta tikkonferma li r-riskju migratorju li jirrappreżentaw iċ-ċittadini Moldovani naqas sostanzjalment. L-emendi għar-regoli tal-viża tal-UE se jintroduċu mekkaniżmu ġdid ta’ sospensjoni tal-eżenzjoni tal-viża fir-Regolament 539/2001, li jikkontribwixxi biex tinżamm l-integrità tal-proċess ta’ liberalizzazzjoni tal-viżi u jiżgura bħala l-aħħar miżura li l-ivvjaġġar ħieles mill-viża mhux  se jwassal għal irregolaritajiet jew abbuż.

Il-Kummissjoni se tkompli b’mod attiv timmonitorja l-implimentazzjoni kontinwa mir-Repubblika tal-Moldova tal-parametri referenzjarji kollha taħt l-erba’ moduli tal-VLAP fil-qafas tal-istrutturi  u d-djalogi ta’ Sħubija u Kooperazzjoni attwali, u, jekk ikun meħtieġ, permezz ta’ mekkaniżmi ta’ segwitu ad hoc.

Hekk kif kien il-każ tat-trasferimenti tal-pajjiżi Balkani tal-Punent għar-reġim ħieles mill-viża, ma hemm l-ebda raġuni li l-implimentazzjoni tal-eżenzjoni mill-viża għar-Repubblika tal-Moldova tkun suġġetta għall-konklużjoni ta’ ftehim tal-eżenzjoni mill-viża mal-UE, meta wieħed jikkunsidra l-fatt li r-Repubblika tal-Moldova diġà eżentat liċ-ċittadini kollha tal-UE mir-rekwiżit tal-viża u li, jekk ir-reġim ħieles mill-viżi jiġi abbużat, il-mekkaniżmu ta’ sospensjoni għandu jipprovdi soluzzjoni effettiva.

4.           L-organizzazzjonijiet/esperti ewlenin ikkonsultati

L-Istati Membri ġew ikkonsultati.

5.           Valutazzjoni tal-impatt

Mhux neċessarja.

6.           Bażi legali

Skont it-TFUE, din il-proposta tikkostitwixxi żvilupp tal-politika komuni tal-viża f'konformita' mal-Artikolu 77(2)(a) tat-TFUE.

7.           Il-prinċipji ta' propozjonalità u sussidjaretà

Ir-Regolament tal-Kunsilll (KE) Nru 539/2001 jelenka l-pajjiżi terzi li ċ-ċittadini tagħhom għandu jkollhom viża fil-pussess tagħhom meta jaqsmu l-fruntieri esterni (lista negattiva) u dawk iċ-ċittadini li huma eżentati minn dik il-ħtieġa (il-lista pożittiva).

Id-deċiżjoni biex jinbidlu l-listi, biex pajjiżi jiġu trasferiti mil-lista negattiva għal dik pożittiva jew viċe versa, taqa’ fil-kompetenza esklussiva tal-Unjoni Ewropea skont l-Artikolu 77(2)(a) tat-TFUE.

8.           Għażla tal-istrumenti:

Ir-Regolament (KE) Nru 539/2001 huwa emendat b’Regolament.

9.           Implikazzjoni baġitarja

Il-proposta ta' emenda ma għandha l-ebda effett fuq il-baġit tal-Unjoni Ewropea.

2013/0415 (COD)

Proposta għal

REGOLAMENT TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

li jemenda r-Regolament tal-Kunsilll (KE) Nru 539/2001 li jelenka l-pajjiżi terzi li ċ-ċittadini tagħhom għandhom ikollhom viża fil-pussess tagħhom meta jaqsmu l-fruntieri esterni u dawk iċ-ċittadini li huma eżentati minn dik il-ħtieġa

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b'mod partikolari l-Artikolu 77(2)(a) tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta mill-Kummissjoni Ewropea,

Wara li l-abbozz tal-att leġiżlattiv intbagħat lill-parlamenti nazzjonali,

Waqt li jaġixxu skont il-proċedura ordinarja leġiżlattiva,

Billi:

(1)       Il-kompożizzjoni tal-listi ta’ pajjiżi terzi fl-Annessi I u II mar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 539/2001[13] għandha tkun, u għandha tibqa’, konsistenti mal-kriterji stipulati fih. Pajjiżi terzi li għalihom inbidlet is-sitwazzjoni fir-rigward ta' dawn il-kriterji, għandhom ikunu trasferiti minn Anness għall-ieħor.

(2)       B'konformità mad-Dikjarazzjoni Konġunta approvata fis-Sammit tas-Sħubija tal-Lvant li sar fi Praga fis-7 ta' Mejju 2009, u t-twettiq tal-Pjan ta' Azzjoni dwar il-Liberalizzazzjoni tal-Viżi mir-Repubblika tal-Moldova, il-Kummissjoni tikkunsidra li r-Repubblika tal-Moldova tissodisfa l-parametri referenzjarji kollha stabbiliti fil-Pjan ta' Azzjoni tal-Liberalizzazzjoni tal-Viżi.

(3)       Billi tissodisfa l-parametri referenzjarji kollha, ir-Repubblika tal-Moldova għandha tiġi trasferita għall-Anness II tar-Regolament (KE) Nru 539/2001. Din l-eżenzjoni mill-viża għandha tapplika għad-detenturi ta’ passaporti bijometriċi maħruġa mir-Repubblika tal-Moldova f’konformità mal-istandards tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tal-Avjazzjoni Ċivili (ICAO).

(4)       Fir-rigward tal-Islanda u n-Norveġja, dan ir-Regolament jikkostitwixxi żvilupp tad-dispożizzjonijiet tal-acquis ta' Schengen fis-sens tal-Ftehim konkluż mill-Kunsill tal-Unjoni Ewropea u r-Repubblika tal-Islanda u r-Renju tan-Norveġja dwar l-assoċjazzjoni ta’ dawn iż-żewġ Stati mal-implimentazzjoni, l-applikazzjoni u l-iżvilupp tal-acquis ta’ Schengen[14], li jaqa' fl-ambitu msemmi fl-Artikolu 1, il-punt (B), tad-Deċiżjoni tal-Kunsill 1999/437/KE tas- 17 ta' Mejju 1999 dwar ċerti arranġamenti għall-applikazzjoni ta' dak il-Ftehim[15].

(5)       Fir-rigward tal-Isvizzera, dan ir-Regolament jikkostitwixxi żvilupp tad-dispożizzjonijiet tal-acquis ta' Schengen, fit-tifsira tal-Ftehim konkluż bejn l-Unjoni Ewropea, il-Komunità Ewropea u l-Konfederazzjoni Svizzera dwar l-assoċjazzjoni tal-Konfederazzjoni Svizzera mal-implimentazzjoni, l-applikazzjoni u l-iżvilupp tal-acquis ta' Schengen[16], li jaqgħu fiż-żona msemmija fl-Artikolu 1(B) u (C) tad-Deċiżjoni tal-Kunsill 1999/437/KE meħud flimkien mal-Artikolu 3 tad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2008/146/KE[17].

(6)       Fir-rigward tal-Liechtenstein, dan ir-Regolament jikkostitwixxi żvilupp fid-dispożizzjonijiet tal-acquis ta’ Schengen, kif previst mill-Protokoll iffirmat bejn l-Unjoni Ewropea, il-Komunità Ewropea, il-Konfederazzjoni Svizzera u l-Prinċipat tal-Liechtenstein dwar l-adeżjoni tal-Prinċipat tal-Liechtenstein mal-Ftehim bejn l-Unjoni Ewropea, il-Komunità Ewropea u l-Konfederazzjoni Svizzera dwar l-assoċjazzjoni tal-Konfederazzjoni Svizzera mal-implimentazzjoni, l-applikazzjoni u l-iżvilupp tal-acquis ta’ Schengen[18], li jaqgħu fil-qasam imsemmi fl-Artikolu 1(A) tad-Deċiżjoni tal-Kunsill 1999/437/KE tas-17 ta' Mejju 1999, meħud flimkien mal-Artikolu 3 tad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2011/350/UE[19].

(7)       Dan ir-Regolament jikkostitwixxi żvilupp tad-dispożizzjonijiet tal-acquis ta’ Schengen li fih ir-Renju Unit ma jiħux sehem, skont id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2000/365/KE tad-29 ta’ Mejju 2000 dwar it-talba tar-Renju Unit tal-Gran Brittanja u tal-Irlanda ta' Fuq biex jieħdu sehem f’xi wħud mid-dispożizzjonijiet tal-acquis ta' Schengen[20], ir-Renju Unit għaldaqstant mhux se jieħu sehem fl-adozzjoni tiegħu u mhuwiex marbut bih u lanqas ma hu suġġett għall-applikazzjoni tiegħu.

(8)       Dan ir-Regolament jikkostitwixxi żvilupp tad-dispożizzjonijiet tal-acquis ta’ Schengen li fih l-Irlanda ma tiħux sehem, skont id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2002/192/KE tat- 28 ta’ Frar 2002 dwar it-talba tal-Irlanda biex tieħu sehem f’xi wħud mid-dispożizzjonijiet tal-acquis ta' Schengen[21], l-Irlanda għaldaqstant mhux se tieħu sehem fl-adozzjoni tiegħu u mhix marbuta bih u lanqas ma hi suġġetta għall-applikazzjoni tiegħu.

(9)       Fir-rigward ta’ Ċipru, dan ir-Regolament jikkostitwixxi att li jibni fuq l-acquis ta' Schengen, jew li hu b’xi mod ieħor relatat miegħu, fis-sens tal-Artikolu 3(1) tal-Att ta’ Adeżjoni tal-2003.

(10)     Fir-rigward tal-Bulgarija u r-Rumanija, dan ir-Regolament jikkostitwixxi att li jibni fuq l-acquis ta' Schengen, jew li hu b’xi mod ieħor relatat miegħu, fis-sens tal-Artikolu 4(1) tal-Att ta’ Adeżjoni tal-2005.

(11)     Fir-rigward tal-Kroazja, dan ir-Regolament jikkostitwixxi att li jibni fuq l-acquis ta' Schengen, jew li hu b’xi mod ieħor relatat miegħu, fis-sens tal-Artikolu 4(1) tal-Att ta’ Adeżjoni tal-2011.

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

Artikolu 1

Ir-Regolament (KE) Nru 539/2001 huwa emendat kif ġej:

1.           fl-Anness I Parti 1, ir-referenza għall-Moldova titħassar.

2.           fl-Anness 2, Parti 1 jiddaħħal dan li ġej:

"Moldova, ir-Repubblika tal-*

______________

*        L-eżenzjoni tal-viża ser tkun limitata għad-detenturi ta' passaporti bijometriċi maħruġa f’konformità mal-istandards tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tal-Avjazzjoni Ċivili (ICAO)."

Artikolu 2

Dan ir-Regolament jidħol fis-seħħ fl-għoxrin jum wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Dan ir-Regolament jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri, skond it-Trattati.

Magħmul fi Brussell,

Għall-Parlament Ewropew                             Għall-Kunsill

Il-President                                                    Il-President

[1]               ĠU L 81, 21.3.2001, p. 1.

[2]               ĠU L 339, 22.12.2010, p. 6.

[3]               COM(2012) 650 finali.

[4]               COM(2012) 649 finali.

[5]               SEC(2011) 1075 finali

[6]               SWD(2012) 12 finali.

[7]               COM(2012) 348 finali.

[8]               COM(2012) 443 finali

[9]               COM(2013) 459 finali

[10]             Għadu ma ġiex ippubblikat, ir-referenza tiżdied fi stadju aktar tard

[11]             (*) It-test tal-Ħames Rapport ta’ Progress bħalissa huwa s-suġġett ta' konsultazzjoni bejn is-servizzi, jekk it-test tal-konklużjonijiet jinbidel, it-test ikollu jiġi allinjat skont dan

[12]             Id-dejta ppreżentata f'din it-taqsima tkopri l-pajjiżi kollha tal-UE ħlief ir-Renju Unit, l-Irlanda u l-Kroazja; u tinkludi dejta wkoll mill-Isvizzera, in-Norveġja, l-Islanda u l-Liechtenstein. Id-dejta kollha hija mill-Eurostat, ħlief id-dejta dwar l-applikazzjonijiet għall-viża u rifjuti, miġbura mid-DĠ HOME.

[13]             Ir-Regolament tal-Kunsilll (KE) Nru 539/2001 tal-15 ta' Marzu 2001 li jelenka l-pajjiżi terzi li ċ-ċittadini tagħhom għandu jkollhom viża fil-pussess tagħhom meta jaqsmu l-fruntieri esterni u dawk iċ-ċittadini li huma eżentati minn dak ir-rekwiżit (ĠU L 81, 21.3.2001, p. 1).

[14]             ĠU L 176, 10.7.1999, p. 36.

[15]             ĠU L176, 10.7.1999, p. 31.

[16]             ĠU L 53, 27.2.2008, p. 52.

[17]             ĠU L 53, 27.2.2008, p. 1.

[18]             ĠU L 160, 18.6.2011, p. 21.

[19]             ĠU L 160, 18.6.2011, p. 19.

[20]             ĠU L 131, 1.6.2000, p. 43.

[21]             ĠU L 64, 7.3.2002, p. 20.