2008/0244 (COD)

KOMUNIKAZZJONI TAL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW skont l-Artikolu 294(6) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea dwar

Il-pożizzjoni tal-Kunsill dwar l-adozzjoni ta’ Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li tistabbilixxi l-istandards għall-akkoljenza ta' dawk li jfittxu ażil

1.           L-isfond

Data ta’ trażmissjoni tal-proposta lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill (dokument COM(2008) 815 finali/2 - 2008/0244 (COD) || 9 ta’ Diċembru 2008

Data tal-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew: || 16 ta’ Lulju 2009

Data tal-pożizzjoni tal-Parlament Ewropew, l-ewwel qari: || 7 ta’ Mejju 2009

Data tat-trażmissjoni tal-proposta emendata: || 6 ta’ Ġunju 2011

Data prevista għall-adozzjoni tal-pożizzjoni tal-Kunsill: (dokument COM(2011)320 finali -2008/0244 (COD) || 7 ta’ Ġunju 2013

2.           Għan tal-proposta mill-Kummissjoni

Il-proposta temenda d-Direttiva tal-2003 tal-Kundizzjonijiet ta’ Akkoljenza li tistabbilixxi standards minimi għall-akkoljenza ta’ dawk li jfittxu l-ażil, u timmira li tiżgura standards aħjar u aktar armonizzati ta’ trattament. B’mod partikolari, hija tindirizza l-kwistjoni tar-raġunijiet għad-detenzjoni u tinkludi lista estensiva ta’ regoli u garanziji. Hija ssaħħaħ l-aċċess għall-impjiegi, is-sostenn materjali, il-kura tas-saħħa, u l-assistenza legali, il-provvista ta’ rappreżentanza għall-minorenni mhux akkumpanjati, l-identifikazzjoni tal-bżonnijiet speċjali kif ukoll tiffaċilita r-rwol tal-Kummissjoni fil-monitoraġġ tal-implimentazzjoni.

3.           Kummenti dwar il-pożizzjoni tal-Kunsill

Wara l-proposta emendata tal-Kummissjoni f’Ġunju 2011, li kellha l-għan li żżomm kont tal-progress li kien sar fin-negozjati sa dak iż-żmien, intlaħaqet pożizzjoni komuni fil-livell politiku bejn il-koleġiżlaturi fit-28 ta’ Ġunju 2012. Il-COREPER approva b’mod unanimu il-pożizzjoni komuni fil-11 ta' Lulju 2012. Il-Kumitat LIBE b’mod informali wkoll approvaha nhar id-19 ta’ Settembru 2012 permezz ta’ vot ta’ orjentazzjoni [51 vot favur, erba’ (4) kontra u tliet (3) astensjonijiet]. Fl-20 ta’ Settembru, il-President tal-LIBE bgħat ittra lill-Kunsill tal-PRES li tindika li jekk il-Kunsill jadotta l-pożizzjoni komuni mingħajr tibdil, se jirrakkomanda lill-Membri tal-Kumitat tal-LIBE u sussegwentement lill-Plenarju biex jadottaw il-pożizzjoni komuni mingħajr emendi.

Id-differenzi ewlenin bejn il-pożiżżjoni komuni u l-proposta emendata tal-Kummissjoni 2011 huma kif jidher hawn taħt.

Definizzjoni ta’ membri tal-familja – Artikolu 2(c)

Il-proposta tal-Kummissjoni estendiet id-definizzjoni ta’ membri tal-familja sa fejn huma kkonċernati l-minorenni. B’mod partikolari, din tinkludi it-tfal minorenni miżżewġin tal-applikant, it-tfal minorenni tal-applikant minorenni, u l-ġenituri jew adulti oħra responsabbli mill-minorenni. Fil-każijiet kollha, tkopri kemm minorenni miżżewġa u mhux miżżewġa.

Il-pożizzjoni komuni ma tapprovax din id-definizzjoni, iżda waħda iktar restrittiva kif miftiehem fil-proposta emendata tad-Direttiva dwar il-Kwalifika.

Madankollu, id-definizzjoni ta’ membri tal-familja fid-Direttiva dwar il-Kundizzjonijiet ta’ Akkoljenza tikkonċerna biss l-arranġamenti ta' akkomodazzjoni, u b’mod partikolari d-dritt tal-membri tal-familja li jiġu alloġġjati flimkien. Peress li l-pożizzjoni komuni tinkludi wkoll salvagwardji f'dispożizzjonijiet oħrajn li jiżguraw id-drittijiet tal-minorenni, miżżewwġin jew mhux miżżewwġin, fir-rigward tad-drittijiet ta’ akkomodazzjoni tagħhom, l-għanijiet tal-proposta tal-Kummissjoni huma sodisfatti b’mod sħiħ.

Identifikazzjoni tal-bżonnijiet speċjali ta’ akkoljenza ta' persuni vulnerabbli, l-Artikolu 22, Premessa 14

Il-pożizzjoni komuni għad fiha l-għanijiet tal-proposta tal-Kummissjoni li jikkonċernaw it-trattament ta’ din il-kategorija ta' applikanti. Għalkemm il-kliem ġie emendat sostanzjalment f’negozjati, inżamm l-obbligu li jkunu evalwati l-ħtiġijiet individwali tal-applikanti kollha, bil-ħsieb li persuna vulnerabbli tkun identifikata u għalhekk tista’ teħtieġ garanziji ta' akkoljenza speċjali.

L-emendi introdotti fil-proposta tal-Kummissjoni prinċipalment jimmiraw li jindirizzaw it-tħassib li l-proċedura ta’ identifikazzjoni tista’ toħloq spejjeż amministrattivi sproporzjonati u proċeduri amministrattivi mhux meħtieġa. Huma għalhekk jiċċaraw l-ambitu tal-applikazzjoni tal-proċess ta’ identifikazzjoni iżda ma jirrestrinġuhx.

Kundizzjonijiet materjali ta’ akkoljenza - Artikolu 17(5), Premessa 20

Il-pożizzjoni komuni għad fiha l-obbligu inkluż fil-proposta tal-Kummissjoni li l-Istati Membri japplikaw punt ta’ referenza nazzjonali meta jikkalkulaw il-livell meħtieġ ta’ għajnuna materjali għall-applikanti tal-ażil. Bħala eżempju ta’ tali punt ta’ referenza, il-proposta tal-Kummissjoni stipulat l-għajnuna ta’ benessri soċjali minima pprovduta liċ-ċittadini nazzjonali. Dan l-eżempju ma nżammx fil-pożizzjoni komuni minħabba tħassib li dan jista’ awtomatikament iwassal għal trattament indaqs bejn persuni li jfittxu l-ażil u ċittadini nazzjonali, f'dan ir-rigward. Billi din ir-referenza kienet inkluża biss bħala eżempju, jekk titħassar id-dispożizzjoni kkonċernata dan ma jkollu ebda effett għall-obbligu stabbilit fiha.

Kura tas-saħħa – Artikolu 19

Il-pożizzjoni komuni għad fiha l-għan tal-proposta tal-Kummissjoni f’dan ir-rigward, peress li tiżgura standards aħjar dwar il-kura tas-saħħa għall-applikanti kollha, inklużi persuni vulnerabbli. Il-pożizzjoni komuni sempliċement tissostitwixxi r-referenza "disturbi posttrawmatiċi" b'"disturbi mentali serji"; din il-bidla ma tirrestrinġix l-ambitu ta’ din id-dispożizzjoni.

Tnaqqis jew irtirar ta' kundizzjonijiet materjali ta' akkoljenza: Artikolu 20, Premessa 21

Il-pożizzjoni komuni hija aktar restrittiva mill-proposta tal-Kummissjoni dwar din il-kwistjoni, f 'aspett wieħed; b’mod partikolari, hija terġa’ tintroduċi r-raġuni inkluża fid-Direttiva attwali li tippermetti tnaqqis/irtirar ta’ appoġġ skont ir-raġunijiet kollha previsti fl-Artikolu 20 tad-Direttiva meta l-applikazzjoni għall-ażil tkun saret inġustifikabbilment tard wisq.

Madankollu, r-raġuni introdotta mill-ġdid reġgħet inkitbet biex ikunu inqas ambizzjuża minn dik attwalment fis-seħħ. B’mod partikolari, hija tippermetti biss it-tnaqqis ta’ appoġġ u mhux l-irtirar sħiħ u ġġiegħel lill-Istati Membri biex l-ewwel "jistabbilixxu" li d-dewmien kien mingħajr "raġunijiet ġustifikabbli". Hija tiddikjara wkoll li fil-każijiet kollha, għall-applikanti għandhom jiġu żgurati "livelli ta’ ħajja dinjituża". Fl-aħħarnett, il-pożizzjoni komuni għad fiha l-obbligu biex jiġi żgurat l-aċċess għall-appelli kontra deċiżjoni li tirtira/tnaqqas l-appoġġ flimkien ma’ aċċess għal talba għal għajnuna legali b’xejn, kif stipulat fil-proposta tal-Kummissjoni.

Aċċess għas-suq- tax-xogħol-Artikolu 15, Premessa 19

Il-pożizzjoni komuni hija aktar ristrettiva mill-proposta tal-Kummissjoni dwar il-perjodu massimu ta’ żmien li warajh jingħata l-aċċess għall-impjieg [9 xhur minflok 6, kif propost mill-Kummissjoni, u biss jekk ma tkunx ħarġet deċiżjoni tal-ewwel istanza fi żmien dak il-perjodu]. Tintroduċi wkoll il-possibbiltà li jiġi applikat it-test tas-suq tax-xogħol, li tħassar mill-proposta tal-Kummissjoni.

Fl-istess ħin, tiżgura standards ogħla ta’ protezzjoni mid-Direttiva attwali li tippermetti aċċess biss wara perjodu ta’ 12-il xahar. Barra minn hekk, il-pożizzjoni komuni għad fiha l-obbligu inkluż fil-proposta tal-Kummissjoni għall-Istati Membri biex jiġi żgurat li filwaqt li jistgħu jiġu imposti l-kundizzjonijiet dwar l-aċċess għall-impjieg, fil-prattika dawn m’għandhomx ikunu daqstant ristrettivi li effettivament jimpedixxu l-aċċess għall-impjieg.

Detenzjoni

Ta’ min jinnota li, bl-eċċezzjoni ta’ xi prinċipji ġenerali, id-Direttiva fis-seħħ ma tinkludix regoli dwar id-detenzjoni. Għalhekk, il-pożizzjoni komuni, li fil-biċċa l-kbira għad fiha l-għanijiet tal-proposta tal-Kummissjoni, iġġib valur miżjud għoli meta mqabbla mal-istandards attwali.

a. Ir-raġunijiet għad-detenzjoni - Artikolu 8(3)

Il-pożizzjoni komuni żżid raġuni oħra għad-detenzjoni mal-erbgħa (4) proposti mill-Kummissjoni. Ir-raġuni addizzjonali tippermetti d-detenzjoni ta’ persuna li tfittex l-ażil jekk l-awtoritajiet nazzjonali jistgħu jissostanzjaw, fuq il-bażi ta' kriterji oġġettivi, inkluża dik li l-persuna kellha l-opportunità li tapplika għall-ażil qabel iżda naqset milli tagħmel dan, li l-intenzjoni kienet sempliċement li ttellef il-proċedura tar-ritorn.

Il-pożizzjoni komuni, il-lista tar-raġunijiet żżommha eżawrjenti. Tinkludi wkoll is-salvagwardji ġenerali kollha introdotti fil-proposta tal-Kummissjoni [id-detenzjoni tapplika biss jekk tkun proporzjonata, meħtieġa, jekk l-alternattivi kkunsidrati eċċ.].

b. garanziji għad-detenzjoni – Artikolu 9

Il-pożizzjoni komuni għad fiha, sa ċertu punt, il-garanziji proposti mill-Kummissjoni, partikolarment dwar l-aċċess għal għajnuna legali b’xejn, informazzjoni dwar ir-raġunijiet għad-detenzjoni u l-possibilitajiet għall-appell. Madankollu, ma tipprevedix reviżjoni ġudizzjarja awtomatika tal-ordni tad-detenzjoni jekk tinħareġ mill-awtoritajiet amministrattivi. Fl-istess ħin, f’każijiet bħal dawn, il-pożizzjoni komuni tobbliga lill-Istati Membri biex mill-inqas jinformaw lill-applikant bil-miktub dwar id-drittijiet tiegħu li jressaq appell kontra l-ordni ta' detenzjoni, u jekk tali appell jiġi ppreżentat, biex jiżguraw li jiġi pproċessat malajr.

c. Detenzjoni ta’ persuni bi bżonnijiet speċjali ta' akkoljenza - Artikolu 11

L-Artikolu 11(1) tal-proposta emendata tal-Kummissjoni li jipprojbixxi lill-Istati Membri li jżommu persuni vulnerabbli sakemm ma jkunx stabbilit li saħħithom, inkluża s-saħħa mentali tagħhom, u l-benesseri, ma jkunux se jiddeterjoraw b’mod sinifikanti bħala riżultat tad-detenzjoni tħassar fil-pożizzjoni komuni. Minflok, il-pożizzjoni komuni tiddikjara li “is-saħħa, inkluża s-saħħa mentali, tal-applikanti detenuti li huma persuni vulnerabbli għandha tkun ta’ interess primarju għall-awtoritajiet nazzjonali" u li l-Istati Membri għandhom jiżguraw li jsir monitoraġġ regolari u jingħata appoġġ adegwat li jqis is-sitwazzjoni partikolari tagħhom, inkluża saħħithom.

L-Artikolu 11(1) irid jitqies flimkien mal-Artikolu 22, li jobbliga lill-Istati Membri biex jivvalutaw mingħajr dewmien is-sitwazzjoni tal-applikanti kollha li jaslu fit-territorju bil-ħsieb li jiġu identifikati l-bżonnijiet speċjali tagħhom, inkluż f'termini ta' saħħa u stat psikoloġiku. F’dan ir-rigward, l-Artikolu 22 jista’ wkoll jgħin biex jiżgura li l-għanijiet tal-Artikolu 11(1) jintlaħqu.

Barra minn hekk, l-Artikolu 11 m’għadhux jirreferi għall-obbligu li jiġi żgurat li d-detenzjoni ma tiġix applikata sakemm ma jkunx stabbilit li din hija skont l-prinċipju tal-aħjar interessi tat-tfal. Madankollu, l-Artikolu 23 tad-Direttiva jgħid li l-aħjar interessi tat-tfal għandhom ikunu l-konsiderazzjoni primarja għall-Istati Membri meta jimplimentaw id-dispożizzjonijiet tal-liġi dwar il-minorenni, kif ukoll stipulat fil-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet tat-Tfal. F’dan ir-rigward, id-Direttiva għad fiha l-obbligu li jiġi żgurat li l-prinċipju tal-aħjar interessi tat-tfal jiġi rrispettat fil-każi kollha, inkluża d-detenzjoni.

Fl-aħħarnett, il-pożizzjoni komuni tħassar ir-referenza minn "partikolarment eċċezzjonali" għal "partikolarment". Madankollu, il-prinċipju li jiġi żgurat li d-detenzjoni tal-minorenni tkun applikata biss eċċezzjonalment għadu fit-test.

d. Kundizzjonijiet għad-detenzjoni - Artikolu 10

Il-pożizzjoni komuni m’għadx fiha l-obbligu li tiġi żgurata dejjem is-separazzjoni tal-applikanti għall-ażil minn ċittadini oħra ta’ pajjiżi terzi waqt id-detenzjoni, kif propost mill-Kummissjoni, iżda biss "sa fejn jista’ jkun". Madankollu, huwa żgurat li f’każijiet bħal dawn l-applikanti jkunu taħt reġim differenti minn ċittadini ta’ pajjiżi terzi u xorta jistgħu jibbenefikaw minn kundizzjonijiet ta' akkoljenza speċifiċi stipulati fid-Direttiva.

Barra minn hekk, il-pożizzjoni komuni tippermetti lill-Istati Membri li, b’mod eċċezzjonali, jirrikorru għall-akkomodazzjoni f'ħabsijiet jekk ikunu "obbligati" peress li “ma jistgħux" jużaw faċilitajiet ta’ detenzjoni speċjali; il-proposta tal-Kummissjoni biss ippermettiet l-użu ta’ faċilitajiet ta’ detenzjoni meta l-postijiet f'faċilitajiet speċjali jkunu eżawriti. Il-pożizzjoni komuni tiżgura madankollu li f’każijiet bħal dawn, l-applikanti għandhom jinżammu mifrudin mill-priġunieri ordinarji.

Il-bqija tal-garanziji inklużi mill-proposta tal-Kummissjoni għadhom hemm, jiġifieri li jigi żgurat l-aċċess għal attivitajiet ta’ rikreazzjoni, inklużi fil-beraħ,drittijiet ta’ żjarat u ta’ komunikazzjoni għall-UNHCR, NGOs, il-membri tal-familja u konsulenti legali, u l-aċċess għall-informazzjoni fuq it-tħaddim tal-faċilità tad-detenzjoni.

Appelli (għajnuna u rappreżentanza legali bla ħlas) - Artikolu 26

Il-pożizzjoni komuni milħuqa hija aktar restrittiva mill-proposta tal-Kummissjoni fuq żewġ punti. L-ewwelnett hija tinkludi raġuni oħra għall-aċċess ta’ għajnuna legali b'xejn infurmata mill-Karta tad-Drittijiet Fundamentali, jiġifieri meta "huwa meħtieġ biex jiġi żgurat aċċess effettiv għall-ġustizzja." It-tieni, tintroduċi “it-test tal-mertu" (infurmata permezz tal-każistika tal-ECtHR) li jippermetti lill-imħallfin li jirrifjutaw l-aċċess għall-għajnuna legali b’xejn jekk huma jikkunsidraw li l-appell mhu se jkollu l-ebda ċans ta’ suċċess.

Fl-istess ħin, iż-żewġ elementi miżjuda huma konformi bis-sħiħ mal-każistika li qed tiżviluppa u l-obbligi eżistenti tal-Istati Membri li jikkonċernaw aċċess effettiv għall-ġustizzja. Fil-każijiet kollha, il-qorti l-ewwel se jkollha tivvaluta l-livell ta’ toqol tal-proċeduri legali u l-kapaċità tal-persuna li josservahom u l-livell tas-severità tas-sanzjonijiet involuti bil-ħsieb li jiġi deċiż jekk għajnuna legali b'xejn hiex meħtieġa. Għalkemm fil-każ tal-applikanti jkun diffiċli li tipprova li din l-għajnuna mhijiex meħtieġa (mhux konxji mil-lingwa, il-proċediment legali nazzjonali, eċċ.), jista’ jkun hemm każijiet fejn l-aċċess għall-għajnuna legali jista’ jitqies mill-Qorti bħala sproporzjonat (jiġifieri tnaqqis żgħir ta’ flus fil-but li ma jaffettwax id-drittijiet fundamentali tiegħu).

4.           Konklużjoni

Il-pożizzjoni komuni tissodisfa kompletament l-għan ewlieni tal-proposti tal-Kummissjoni. Hija iġġib valur miżjud lill-istandards attwali ta’ trattament u livell ogħla ta' armonizzazzjoni dwar il-kundizzjonijiet ta’ akkoljenza għal dawk li jfittxu ażil. Tintroduċi wkoll regoli dwar id-detenzjoni u aċċess għal għajnuna legali b’xejn, kwistjonijiet li l-istrumenti tal-ażil attwali ma jindirizzawx. Is-sustanza tal-pożizzjoni tal-Kunsill hija għalhekk, fil-biċċa l-kbira tagħha, konformi mal-proposta tal-Kummissjoni u tista' tiġi appoġġjata.