Proposta għal REGOLAMENT TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL fuq Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ /* KUMM/2011/0635 finali - 2011/0284 (COD) */
MEMORANDUM
TA’ SPJEGAZZJONI 1. IL-KUNTEST
TAL-PROPOSTA ·
- Raġunijiet għall-proposta u l-għanijiet tagħha Id-differenzi fil-liġi kuntrattwali bejn
l-Istati Membri jfixklu lill-kummerċjanti u l-konsumaturi li jixtiequ jidħlu
f’kummerċ transkonfinali fis-suq intern. L-ostakli li jirriżultaw minn dawn
id-differenzi jiddisswadu lill-kummerċjanti, b’mod partikolari lill-intrapriżi,
żgħar u ta’ daqs medju (SME), milli jagħmlu kummerċ transkonfinali jew jespandu
fi swieq fi Stati Membri ġodda. Il-konsumaturi huma mxekkla milli jkollhom
aċċess għal prodotti offruti minn kummerċjanti fi Stati Membri oħra. Bħalissa, wieħed biss minn kull għaxar
kummerċjanti tal-Unjoni, involut fil-bejgħ tal-merkanzija, jesporta fl-UE u
l-maġġoranza ta’ dawk li jagħmlu dan, jesportaw biss lejn numru żgħir ta’ Stati
Membri. L-ostakli relatati mal-liġi kuntrattwali huma wieħed mill-fatturi
ewlenin li jikkontribwixxu għal din is-sitwazzjoni. L-istħarriġ[1] juri li mill-firxa ta’ ostakli
għall-kummerċ transkonfinali inklużi r-regolamenti tat-taxxa, ir-rekwiżiti
amministrattivi, id-diffikultajiet fil-kunsinna, il-lingwa u l-kultura,
il-kummerċjanti kklassifikaw l-ostakli relatati mal-liġi kuntrattwali fost
l-akbar ostakli għal kummerċ transkonfinali. Minħabba l-ħtieġa li l-kummerċjanti jadattaw
għall-liġijiet nazzjonali kuntrattwali differenti li jistgħu japplikaw
f’operazzjonijiet transkonfinali, il-kummerċ transkonfinali isir iktar kumpless
u għali meta mqabbel mal-kummerċ domestiku, kemm għal tranżazzjonijiet bejn
negozju u l-konsumatur kif ukoll għal dawk bejn in-negozji. Ġeneralment, f’sitwazzjonijiet transkonfinali,
il-kummerċjanti jġarrbu spejjeż addizzjonali marbuta mat-tranżazzjonijiet meta
mqabbel ma' dawk imġarrba fil-kummerċ domestiku. Dawn jinkludu d-diffikultà li
jsiru jafu dwar id-dispożizzjonijiet ta’ liġi kuntrattwali barranija
applikabbli, li jiksbu parir legali, li jkun hemm negozjar dwar il-liġi
applikabbli fi tranżazzjonijiet bejn in-negozji u l-adattament tal-kuntratti
skont il-ħtiġijiet tal-liġi tal-konsumatur fit-tranżazzjonijiet bejn negozju u
konsumatur. Fit-tranżazzjonijiet bejn negozju u
konsumatur, l-ispejjeż tat-tranżazzjonijiet relatati mal-liġi kuntrattwali u
l-ostakoli legali li joriġinaw mid-differenzi bejn ir-regoli obbligatorji
nazzjonali differenti dwar il-protezzjoni tal-konsumatur għandhom impatt
sinifikanti. Skont l-Artikolu 6 tar-Regolament 593/2008 tal-Parlament
Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta’ Ġunju 2008 dwar il-liġi
applikabbli għal obbligi kuntrattwali (Ruma I)[2], kull meta negozju jindirizza
l-attivitajiet tiegħu lejn il-konsumaturi fi Stat Membru ieħor, huwa għandu
jikkonforma mal-liġi kuntrattwali ta’ dak l-Istat Membru. Fil-każijiet
fejn tkun intgħażlet liġi applikabbli oħra mill-partijiet u meta
d-dispożizzjonijiet obbligatorji tal-protezzjoni tal-konsumatur tal-Istat
Membru tal-konsumatur jipprovdu livell ogħla ta’ protezzjoni, dawn ir-regoli
obbligatorji tal-liġi tal-konsumatur għandhom jiġu rispettati. Għaldaqstant
jeħtieġ li l-kummerċjanti jsiru jafu minn qabel jekk il-liġi tal-Istat Membru tar-residenza
abitwali tal-konsumatur tipprovdix livell ogħla ta’ protezzjoni u jiżguraw li
l-kuntratt tagħhom ikun konformi mar-rekwiżiti tagħha. L-armonizzazzjoni
eżistenti tal-liġi tal-konsumatur fuq livell tal-Unjoni wasslet għal ċerta
approssimazzjoni f’xi oqsma, iżda d-differenzi bejn il-liġijiet tal-Istati
Membri jibqgħu sostanzjali. Fi tranżazzjonijiet tal-kummerċ elettroniku,
il-kummerċjanti jġarrbu spejjeż ulterjuri relatati mal-liġi kuntrattwali li
ġejjin mill-ħtieġa li l-websajt tan-negozju tiġi adattata skont ir-rekwiżiti
legali ta’ kull Stat Membru fejn huma jindirizzaw l-attività tagħhom. Fi transazzjonijiet transkonfinali bejn
il-kummerċjanti, il-partijiet mhumiex suġġetti għall-istess restrizzjonijiet
fuq il-liġi applikabbli. Madankollu, l-impatt ekonomiku tan-negozjar u
l-applikazzjoni ta’ liġi barranija huwa kbir ukoll. L-ispejjeż li jirriżultaw
minn operazzjonijiet ma’ diversi liġijiet nazzjonali huma ta’ piż
partikolarment għall-SME. Fir-relazzjonijiet tagħhom ma’ kumpaniji akbar, l-SME
ġeneralment ikunu jridu jaqblu li japplikaw il-liġi tal-imsieħeb tagħhom
fin-negozju u jġarrbu l-ispejjeż li jinfurmaw ruħhom dwar il-kontenut tal-liġi
barranija applikabbli għall-kuntratt u dwar il-konformità magħha. F’kuntratti
bejn l-SME, il-ħtieġa li tiġi nnegozjata l-liġi applikabbli hija ostakolu
sinifikanti għall-kummerċ transkonfinali. Fiż-żewġ tipi ta’ kuntratti (minn
negozju għal negozju u min-negozju għall-konsumatur), għall-SMEs, dawn
l-ispejjeż tat-tranżazzjonijiet addizzjonali jistgħu anki jkunu sproporzjonati
meta mqabbel mal-valur tat-tranżazzjoni. Dawn l-ispejjeż addizzjonali tat-tranżazzjoni
jikbru proporzjonalment skont in-numru ta’ Stati Membri li fihom jesporta
l-kummerċjant. Fil-fatt, aktar ma jesportaw lejn pajjiżi, aktar tkun kbira
l-importanza mogħtija mill-kummerċjanti lid-differenzi fil-liġi kuntrattwali
bħala ostakolu għall-kummerċ. L-SME huma partikolarment żvantaġġati: aktar ma
jkun żgħir il-fatturat ta’ kumpanija, aktar ikun kbir is-sehem li
jirrappreżenta l-ispejjeż tat-tranżazzjonijiet. Il-kummerċjanti huma esposti wkoll għal żieda
fil-kumplessità legali fil-kummerċ transkonfinali, meta mqabbel mal-kummerċ
domestiku, peress li sikwit ikollhom jinnegozjaw ma’ liġijiet nazzjonali
kuntrattwali multipli b'karatteristiċi differenti. L-ittrattar mal-liġijiet barranin iżid
il-komplessità tat-tranżazzjonijiet transkonfinali. Il-kummerċjanti
kklassifikaw id-diffikultà biex jiksbu informazzjoni dwar id-dispożizzjonijiet
ta’ liġi kuntrattwali barranija fl-ewwel post fost l-ostakli għal tranżazzjonijiet
min-negozju għall-konsumatur u fit-tielet post għal tranżazzjonijiet minn
negozju għal negozju[3].
Ikun hemm iktar kumplessità legali meta jkun hemm kummerċ ma' pajjiż li
s-sistema legali tiegħu hija fundamentalment differenti filwaqt li ntwera b'mod
empiriku li l-kummerċ bilaterali bejn il-pajjiżi li jkollhom sistemi legali
b'oriġini komuni huwa ħafna iktar mill-kummerċ bejn żewġ pajjiżi mingħajr din
l-oriġini komuni[4]. Għalhekk, id-differenzi fil-liġi kuntrattwali
u l-ispejjeż addizzjonali tat-tranżazzjonijiet u l-kumplessità li jiġġeneraw
fit-tranżazzjonijiet transkonfinali jiddiswadu għadd konsiderevoli ta’
kummerċjanti, b’mod partikolari l-SME, milli jespandu fis-swieq ta’ Stati
Membri oħrajn. Dawn id-differenzi għandhom ukoll l-effett li jillimitaw
il-kompetizzjoni fis-suq intern. Il-valur tal-kummerċ mitluf kull sena bejn
l-Istati Membri minħabba d-differenzi fil-liġi kuntrattwali biss jammonta għal
għexieren ta’ biljuni ta’ euros. L-opportunitajiet mitlufa għall-kummerċ
transkonfinali għandhom ukoll impatt negattiv fuq il-konsumaturi Ewropej. Inqas
kummerċ transkonfinali, jirriżulta f’inqas importazzjonijiet u inqas
kompetittività bejn il-kummerċjanti. Dan jista’ jwassal għal għażla aktar
limitata ta’ prodotti bi prezz ogħla fis-suq tal-konsumatur. Filwaqt li x-xiri transkonfinali jista’ jġib
miegħu l-vantaġġi ekonomiċi sostanzjali ta’ iktar offerti u ta' offerti aħjar,
il-maġġoranza tal-konsumaturi Ewropej jixtru biss domestikament. Waħda
mir-raġunijiet importanti għal din is-sitwazzjoni hija li minħabba d-differenzi
fil-liġijiet nazzjonali, il-konsumaturi huma spiss inċerti rigward
id-drittijiet tagħhom f’sitwazzjonijiet transkonfinali. Pereżempju, waħda
mill-preokkupazzjonijiet ewlieni tagħhom hija dwar liema rimedji jkollhom meta
prodott mixtri minn Stat Membru ieħor ma jkunx konformi mal-kuntratt. Ħafna
konsumaturi għalhekk jaqtgħu qalbhom milli jixtru barra mis-suq domestiku
tagħhom. Huma jitilfu opportunitajiet fis-suq intern, peress li spiss fi Stat
Membru ieħor ikun hemm offerti aħjar f’termini ta' kwalità u prezz. Il-kummerċ elettroniku jiffaċilita t-tfittxija
għall-offerti kif ukoll il-paragun tal-prezzijiet u kundizzjonijiet oħra
irrispettivament minn fejn ikun stabbilit il-kummerċjant. Madankollu, meta
l-konsumaturi jippruvaw jagħmlu ordnijiet ma’ negozju minn Stat Membru ieħor,
ħafna drabi jaffaċċjaw il-prattika tan-negozju li jirrifjuta li jbiegħ li ta'
spiss tkun minħabba d-differenzi fil-liġi kuntrattwali. L-għan ġenerali
tal-proposta huwa li ttejjeb l-istabbiliment u l-funzjonament tas-suq intern
billi tiffaċilita l-espansjoni tal-kummerċ transkonfinali għan-negozju u x-xiri
transkonfinali għall-konsumaturi. Dan l-għan jista’ jintlaħaq billi jkun hemm
disponibbli sensiela awtonoma u uniformi ta’ regoli tal-liġi kuntrattwali li jinkludu
dispożizzjonijiet biex jipproteġu lill-konsumatur, il-Liġi Komuni Ewropea dwar
il-Bejgħ, li għandha titqies bħala sistema oħra ta' liġi kuntrattwali fil-liġi
nazzjonali ta' kull Stat Membru. Il-kummerċjanti għandu jkollhom il-fakultà li
japplikaw il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ fin-negozjati transkonfinali
kollha tagħhom fi ħdan l-Unjoni Ewropea minflok ikollhom jadattaw għal liġijiet
kuntrattwali nazzjonali differenti, u dak sakemm il-parti l-oħra
tal-kuntratt taqbel. Din għandha tkopri ċ-ċiklu kollu tal-ħajja ta' kuntratt u
għaldaqstant tinkludi bosta mill-oqsma li huma rilevanti meta jiġu konklużi
l-kuntratti transkonfinali. Bħala riżultat ta' dan, il-ħtieġa
għall-kummerċjanti biex jiksbu informazzjoni dwar il-liġijiet nazzjonali ta'
Stati Membri oħrajn għandha tkun limitata għal xi kwistjonijiet biss, li huma
ħafna inqas importanti u li ma jkunux koperti mil-Liġi Komuni Ewropea dwar
il-Bejgħ. Fit-tranżazzjonijiet bejn negożju u konsumatur mhux se jkun hemm
aktar bżonn li jiġu identifikati d-dispożizzjonijiet mandatorji dwar
il-protezzjoni tal-konsumatur, peress li l-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ
għandu jkollha regoli dwar il-protezzjoni tal-konsumatur kompletament
armonizzati li jipprovdu għal standard għoli ta' protezzjoni fl-Unjoni Ewropea
kollha. Fit-tranżazzjonijiet transkonfinali bejn il-kummerċjanti, in-negozjati
dwar il-liġi applikabbli jistgħu jitmexxew aktar faċilment, peress li
l-partijiet kontraenti jista' jkollhom l-opportunità li jaqblu fuq l-użu
tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ – li hija aċċessibbli bl-istess mod
għalihom it-tnejn – biex jirregolaw ir-relazzjoni kuntrattwali tagħhom. Bħala konsegwenza diretta, il-kummerċanti
jistgħu jiffrankaw l-ispejjeż addizzjonali tat-tranżazzjonijiet relatati
mal-liġi kuntrattwali u jistgħu joperaw f’ambjent legali inqas kumpless
għall-kummerċ transkonfinali fuq il-bażi ta’ sett wieħed ta’ regoli madwar
l-Unjoni Ewropea. Għalhekk, il-kummerċjanti jkunu jistgħu jieħdu vantaġġ
mis-suq intern billi jespandu l-kummerċ transkonfinali tagħhom u
konsegwentement, il-kompetizzjoni fis-suq intern se tiżdied. Il-konsumaturi
jibbenefikaw minn aċċess aħjar għal offerti minn mill-Unjoni Ewropea bi
prezzijiet aktar baxxi u jiffaċċjaw inqas rifjuti ta’ bejgħ. Huma jgawdu wkoll
minn aktar ċertezza dwar id-drittijiet tagħhom fix-xiri transkonfinali fuq
il-bażi ta’ sett wieħed ta’ regoli obbligatorji li joffru livell għoli ta’
protezzjoni għall-konsumatur. Il-kuntest ġenerali Permezz tal-Komunikazzjoni tagħha tal-2001[5], il-Kummissjoni nediet proċess
ta’ konsultazzjoni pubblika estensiva dwar il-qafas legali frammentat fil-qasam
tal-liġi kuntrattwali u l-effetti tiegħu li jxekklu l-kummerċ transkonfinali.
F’Lulju 2010, il-Kummissjoni nediet konsultazzjoni pubblika permezz
tal-pubblikazzjoni ta’ ‘Green Paper dwar l-alternattivi politiċi għal progress
lejn liġi kuntrattwali Ewropea għall-konsumaturi u n-negozji’[6] (Green Paper), li stabbiliet
alternattivi politiċi differenti dwar kif jissaħħaħ is-suq intern
billi jsir progress fil-qasam tal-liġi kuntrattwali Ewropea. Bi tweġiba għall-Green Paper, il-Parlament
Ewropew ħareġ Riżoluzzjoni tat-8 Ġunju 2011 li fiha esprima l-appoġġ sħiħ
tiegħu għal strument li jtejjeb l-istabbiliment u l-funzjonament tas-suq intern
u jġib benefiċċji lill-kummerċjanti, lill-konsumaturi u lis-sistemi ġudizzjarji
tal-Istati Membri. Il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni
‘Ewropa 2020’[7]
tirrikonoxxi l-ħtieġa li jkun iktar faċli u irħas għall-kummerċjanti u
l-konsumaturi biex jikkonkludu kuntratti ma’ imsieħba fi Stati Membri oħrajn,
partikolarment billi jsir progress lejn liġi kuntrattwali Ewropea fakultattiva.
L-Aġenda Diġitali għall-Ewropa[8]
tipprevedi strument fakultattiv fil-liġi kuntrattwali Ewropea biex tingħeleb
il-frammentazzjoni tal-liġi kuntrattwali u tingħata spinta lill-kunfidenza tal-konsumatur
fil-kummerċ elettroniku. ·
Id-dispożizzjonijiet eżistenti fil-qasam
tal-proposta Hemm differenzi sinifikanti bejn il-liġijiet
kuntrattwali fl-Istati Membri. L-Unjoni inizjalment bdiet tirregola l-qasam
tal-liġi kuntrattwali permezz ta’ Direttivi ta’ armonizzazzjoni minima adottati
fil-qasam tal-liġi tal-protezzjoni tal-konsumatur. L-approċċ ta’
armonizzazzjoni minima fisser li l-Istati Membri kellhom il-possibbiltà li
jżommu jew jintroduċu rekwiżiti obbligatorji aktar stretti minn dawk previsti
fl-acquis. Fil-prattika, dan l-approċċ wassal għal soluzzjonijiet diverġenti
fl-Istati Membri anke f’oqsma li ġew armonizzati fuq livell tal-Unjoni.
B’kuntrast ma’ dan, id-Direttiva tad-Drittijiet tal-Konsumantur adottata
riċentement, tarmonizza b’mod sħiħ l-oqsma ta’ informazzjoni prekuntrattwali li
għandha tingħata lill-konsumaturi, id-dritt tal-konsumatur li jirtira
f'kuntratti mill-bogħod u f'kuntratt barra mill-post tan-negozju, kif ukoll
ċerti aspetti tal-kunsinna ta' merkanzija u tat-trasferiment ta’ riskju. Fir-rigward tar-relazzjonijiet bejn
il-kummerċjanti, l-Unjoni rregolat il-qasam tal-ġlieda kontra ħlasijiet tard
billi stabbiliet regoli dwar ir-rati ta’ imgħax minimu. Fuq livell
internazzjonali, il-Konvenzjoni ta’ Vjenna dwar il-Bejgħ Internazzjonali ta'
Merkanzija (CISG) tapplika awtomatikament kull meta l-partijiet ma jagħżlux li
japplikaw liġi oħra. Il-CISG tirregola ċerti aspetti fil-kuntratti tal-bejgħ
ta' merkanzija iżda tħalli barra mill-kamp ta' applikazzjoni tagħha
kwistjonijiet importanti, bħal difetti fil-kunsens, kundizzjonijiet
kuntrattwali inġusti u preskrizzjoni. Jinħolqu iktar limitazzjonijiet
għall-applikabilità tagħha peress li mhux l-Istati Membri kollha ffirmaw
il-Konvenzjoni ta' Vjenna[9]
u m’hemmx mekkaniżmu li jista’ jiżgura l-interpretazzjoni uniformi tagħha. Xi leġiżlazzjoni tal-Unjoni hija rilevanti
kemm għal relazzjonijiet bejn negozju u konsumatur kif ukoll bejn in-negozji.
Id-Direttiva tal-Kummerċ Elettroniku[10]
fiha regoli dwar il-validità ta’ kuntratti konklużi b’mezzi elettroniċi u fuq
ċerti rekwiżiti prekuntrattwali. Fil-qasam tal-liġi internazzjonali privata,
l-Unjoni adottat strumenti dwar l-għażla tal-liġi, b'mod partikolari
r-Regolament (KE) Nru 593/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill
tas-17 ta' Ġunju 2008 dwar il-liġi applikabbli għall-obbligazzjonijiet
kuntrattwali (Ruma I)[11],
u, fir-rigward tad-doveri ta’ informazzjoni prekuntrattwali,
ir-Regolament (KE) Nru 864/2007 tal-Parlament Ewropew u
tal-Kunsill tal-11 ta’ Lulju 2007 dwar il-liġi applikabbli
għall-obbligazzjonijiet mhux kuntrattwali (Ruma II)[12]. L-ewwel wieħed minn dawk
l-istrumenti jistabbilixxi regoli biex tiġi ddeterminata l-liġi applikabbli
fil-qasam tal-obbligi kuntrattwali u t-tieni fil-qasam tal-obbligi mhux
kuntrattwali, inklużi dawk li jirriżultaw mid-dikjarazzjonijiet
prekuntrattwali. Ir-Regolament Ruma I u
r-Regolament Ruma II se jibqgħu japplikaw u mhumiex se jiġu affetwati
mill-proposta. Se jkun neċessarju li tiġi ddeterminata l-liġi applikabbli għal
kuntratti transkonfinali. Se jkun neċessarju li tiġi ddeterminata l-liġi
applikabbli għal kuntratti transkonfinali. Din tista' tiġi ddeterminata
mill-partijiet nnifishom (l-Artikolu 3 tar-Regolament Ruma I) u
jekk il-partijiet ma jiddeterminawhiex, dan isir fuq il-bażi ta' regoli
awtomatiċi fl-Artikolu 4 tar-Regolament Ruma I. Fir-rigward
tal-kuntratti tal-konsumatur, skont il-kundizzjonijiet tal-Artikolu 6(1)
tar-Regolament Ruma I, jekk il-partijiet ma jagħżlux il-liġi
applikabbli, din tkun il-liġi tar-residenza abituwali tal-konsumatur. Il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ se tkun
sistema oħra ta' liġi kuntrattwali fil-liġi nazzjonali ta' kull Stat Membru.
Meta il-partijiet ikunu qablu li jużaw il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ,
ir-regoli tagħha se jkunu l-uniċi regoli nazzjonali applikabbli għall-kwistjonijiet
li jaqgħu fil-kamp ta' applikazzjoni tagħha. Fejn il-kwistjoni taqa' fil-kamp
ta' applikazzjoni tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ, għaldaqstant m'hemmx
lok għall-applikazzjoni ta' kwalunkwe liġijiet nazzjonali oħrajn. Dan il-ftehim
biex tintuża l-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ huwa għażla bejn żewġ
settijiet differenti ta' liġi dwar il-bejgħ fi ħdan l-istess liġi nazzjonali u
għaldaqstant mhux ekwivalenti għall-għażla preċedenti tal-liġi applikabbli
fit-tifsira tar-regoli tal-liġi privata internazzjonali, u m'għandux jiġi
konfuż magħha. Peress li l-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ
mhijiex se tkopri kull aspett ta' kuntratt (pereżempju, l-illegalità ta'
kuntratti, ir-rappreżentazzjoni) ir-regoli eżistenti tal-liġi ċivili tal-Istat
Membru li hija applikabbli għall-kuntratt xorta tibqa' tirregola kwistjonijiet
residwi bħal dawn. Madankollu, taħt l-operat normali
tar-Regolament Ruma I hemm restrizzjonijiet fir-rigward tal-għażla
tal-liġi għat-tranżazzjonijiet bejn negozju u konsumatur. Jekk fi
tranżazzjonijiet bejn negozju u konsumatur il-partijiet jagħżlu l-liġi ta' Stat
Membru ieħor minflok il-liġi tal-konsumatur, din l-għażla ma tistax, skont
l-Artikolu 6(1) tar-Regolament Ruma I, iċċaħħad lill-konsumatur
mill-protezzjoni tad-dispożizzjonijiet mandatorji tal-liġi tal-pajjiż
tar-residenza abitwali tiegħu (l-Artikolu 6(2) tar-Regolament
Ruma I). Madankollu, id-dispożizzjoni tal-aħħar ma jistax ikollha
importanza prattika jekk il-partijiet ikunu għażlu l-Liġi Komuni Ewropea dwar
il-Bejgħ fi ħdan il-liġi nazzjonali. Ir-raġuni hija li d-dispożizzjonijiet
tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ tal-liġi tal-pajjiż magħżul huma identiċi
għad-dispożizzjonijiet tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ tal-pajjiż
tal-konsumatur. Għaldaqstant il-livell tal-liġijiet mandatorji dwar
il-protezzjoni tal-konsumatur tal-pajjiż tal-konsumatur mhuwiex ogħla u
l-konsumatur mhuwiex miċħud mill-protezzjoni tal-liġi tal-pajjiż tar-residenza
abitwali tiegħu. ·
Konsistenza ma’ politiki u għanijiet oħra
tal-Unjoni Din il-proposta hija konsistenti mal-għan li
jintlaħaq livell għoli ta’ protezzjoni tal-konsumatur peress li fiha regoli
obbligatorji ta’ protezzjoni tal-konsumatur li l-partijiet ma jistgħux
jidderogaw minnhom għad-detriment tal-konsumatur. Barra minn hekk, il-livell
ta’ protezzjoni ta’ dawn id-dispożizzjonijiet obbligatorji huwa ugwali jew
ogħla mill-acquis attwali. Il-proposta hija konsistenti wkoll
mal-politika tal-Unjoni biex tgħin lill-SME jibbenefikaw aktar
mill-opportunitajiet offruti mis-suq intern. Il-Liġi Komuni Ewropea dwar
il-Bejgħ tista' tintgħażel f'kuntratti bejn il-kummerċjanti fejn mill-inqas
wieħed minnhom ikun SME li juża r-Rakkomandazzjoni
tal-Kummissjoni 2003/361[13]
dwar id-definizzjoni ta’ impriżi mikro, żgħar u ta’ daqs medju filwaqt li jitqiesu
l-iżviluppi futuri. Fl-aħħarnett, il-proposta hija konsistenti
mal-politika tal-kummerċ internazzjonali tal-Unjoni, fis-sens li ma
tiddiskriminax kontra partijiet minn pajjiżi terzi li jistgħu wkoll jagħżlu li
japplikaw il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ sakemm parti waħda
fil-kuntratt tkun stabbilita fi Stat Membru. Din il-proposta hija mingħajr ħsara għal
inizzjattivi futuri tal-Kummissjoni rigward ir-responsabbiltà
għall-ksur tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, pereżempju
fir-rigward tar-regoli tal-kompetizzjoni. 2. RIŻULTATI TA’ KONSULTAZZJONIJIET
MAL-PARTIJIET INTERESSATI U L-VALUTAZZJONIJIET TAL-IMPATT ·
Konsultazzjoni mal-partijiet interessati Mal-pubblikazzjoni tal-Green Paper,
il-Kummissjoni nediet konsultazzjoni pubblika estensiva li għalqet fil-31 ta’
Jannar 2011. Bi tweġiba għall-konsultazzjoni tal-Green Paper,
il-Kummissjoni rċeviet 320 risposta mill-kategoriji kollha tal-partijiet
interessati minn madwar l-Unjoni. Bosta minn dawk li wieġbu raw li
l-Alternattiva 1 (pubblikazzjoni tar-riżultati tal-Grupp ta’ Esperti) u
l-Alternattiva 2 (‘għodda’ għal-leġiżlatur tal-Unjoni) għandhom valur.
L-Alternattiva 4 (strument fakultattiv tal-liġi kuntrattwali Ewropea)
irċeviet appoġġ indipendentement jew flimkien ma’ 'sett ta' strumenti' minn
diversi Stati Membri kif ukoll minn partijiet interessati oħra; sakemm
tissodisfa ċerti kundizzjonijiet, bħal livell għoli ta’ protezzjoni
tal-konsumatur, u ċarezza u faċilità tal-użu għall-utent
tad-dispożizzjonijiet. Waħda mill-preokkupazzjonijiet ewlenin fir-risposti
tal-partijiet interessati għall-Green Paper kienet in-nuqqas ta’ ċarezza
fir-rigward tal-kontenut sostantiv ta’ strument possibbli tal-liġi kuntrattwali
Ewropea. Il-Kummissjoni indirizzat dan it-tħassib billi tat lill-partijiet interessati
l-opportunità li jikkummentaw dwar l-Istudju ta’ Fattibilità żviluppat
mill-Grupp ta’ Esperti dwar liġi kuntrattwali Ewropea. It-tweġibiet għall-Green Paper esprimew ukoll
preferenzi għall-kamp ta' applikazzjoni materjali tal-istrument. Bħala riżultat,
il-proposta tiffoka fuq kuntratti għall-bejgħ ta’ merkanzija. Permezz ta’ Deċiżjoni tas-26 ta’
April 2010[14],
il-Kummissjoni stabbiliet il-Grupp ta’ Esperti dwar il-liġi kuntrattwali
Ewropea. Dan il-Grupp kellu l-kompitu li jiżviluppa Studju ta’ Fattibbiltà dwar
strument possibbli futur tal-liġi kuntrattwali Ewropea li jkopri l-aspetti
ewlenin li jqumu fil-prattika fit-tranżazzjonijiet transkonfinali. F'Settembru 2010 twaqqażf grupp ewlieni
ta’ partijiet interessati (assoċjazzjonijiet ta’ negozji u konsumaturi,
rappreżentanti tas-setturi bankarji u tal-assigurazzjoni u tal-professjonijiet
legali ta’ avukati u nutara) bil-għan li jagħti kontribut prattiku lill-Grupp
ta’ Esperti dwar il-faċilità tal-użu għall-utent tar-regoli żviluppati
għall-Istudju ta’ Fattibbiltà. L-Istudju ta’ Fattibilità ġie ppubblikat
fit-3 ta' Mejju 2011 u l-konsultazzjoni informali kienet miftuħa
sal-1 ta’ Lulju 2011. ·
Valutazzjoni tal-Impatt Il-Valutazzjoni tal-Impatt (IA) analizzat
is-seba’ alternattivi politiċi stipulati fil-Green Paper; ir-Rapport tal-IA fih
deskrizzjoni u analiżi sħiħa ta’ dawn l-alternattivi. Dawn l-alternattivi kienu: ix-xenarju bażiku
(l-ebda bidla fil-politika), ‘sett ta' strumenti’ għal-leġiżlatur,
Rakkomandazzjoni dwar Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ, Regolament li jwaqqaf
Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ fakultattiva, Direttiva (armonizzazzjoni
sħiħa jew minima) dwar Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ obbligatorja,
Regolament li jistabbilixxi liġi kuntrattwali Ewropea u Regolament li jistabbilixxi
Kodiċi Ċivili Ewropew. Wara analiżi komparattiva tal-impatti ta’ dawn
l-alternattivi, ir-Rapport tal-IA wasal għall-konklużjoni li l-alternattivi ta'
sistema tal-liġi kuntrattwali uniformi fakultattiva, Direttiva ta’
armonizzazzjoni sħiħa u Regolament li jistabbilixxi sistema tal-liġi
kuntrattwali uniformi mandatorja jilħqu l-għanijiet tal-politika. Madankollu,
filwaqt li dawn tal-aħħar għandhom inaqqsu b’mod konsiderevoli l-ispejjeż
tat-tranżazzjonijiet għall-kummerċjanti u joffru ambjent legali inqas kumpless
għal dawk li jixtiequ jidħlu f’kummerċ transkonfinali, dawn l-alternattivi
jistgħu joħolqu wkoll piż konsiderevoli għall-kummerċjanti peress li dawk li
jinnegozjaw domestikament biss ikollhom ukoll jadattaw għal qafas leġiżlattiv
ġdid. L-ispejjeż biex jiffamiljarizzaw ruħhom ma' liġi mandatorja ġdida bħal
din ikunu partikolarment sinifikanti meta mqabbla ma' sistema tal-liġi
kuntrattwali uniformi fakultattiva, peress li dawn jista’ jkollhom impatt fuq
il-kummerċjanti kollha. Min-naħa l-oħra sistema ta' liġi kuntrattwali uniformi
fakultattiva toħloq biss spejjeż kbar ta' darba għal dawk il-kummerċjanti li
jixtiequ jużawha għall-kummerċ transkonfinali tagħhom. Għalhekk ġie rraġunat li
l-istabbiliment ta' sistema ta' liġi kuntrattwali uniformi fakultattiva hija
l-aktar azzjoni proporzjonata peress li tnaqqas l-ispejjeż tat-tranżazzjonijiet
li jġarrbu l-kummerċjanti li jesportaw lejn bosta Stati Membri u jagħti
lill-konsumaturi għażla akbar ta’ prodotti bi prezz aktar baxx. Fl-istess ħin,
dan iżid ukoll il-livell ta' protezzjoni tal-konsumatur offrut lill-konsumaturi
li xtraw minn pajjiż ieħor biex b’hekk tinħoloq il-fiduċja peress li dawn
ikollhom l-istess sett ta’ drittijiet madwar l-Unjoni kollha. 3. L-ELEMENTI LEGALI
TAL-PROPOSTA ·
Sommarju tal-azzjoni proposta Il-Proposta tipprovdi għall-istabbiliment
tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ. Hija tarmonizza l-liġijiet kuntrattwali
nazzjonali tal-Istati Membri mhux billi tirrikjedi li jsiru emendi fil-liġi
kuntrattwali nazzjonali pre-eżistenti, iżda billi toħloq fi ħdan il-liġi
nazzjonali ta' kull Stat Membru sistema oħra ta' liġi kuntrattwali
għall-kuntratti koperti bil-kamp ta' applikazzjoni tagħha, li tkun identika
madwar l-Unjoni Ewropea kollha u teżisti flimkien mar-regoli pre-eżistenti
tal-liġi kuntrattwali nazzjonali. Jekk il-partijiet jaqblu b’mod espliċitu,
il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ għandha tapplika fuq bażi volontarja għal
kuntratt transkonfinali. ·
Bażi legali Din il-proposta hija msejsa fuq
l-Artikolu 114 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE). Il-proposta tagħmel dispożizzjoni biex ikun
hemm sett uniformi wieħed ta' regoli tal-liġi kuntrattwali kompletament
armonizzati, inklużi r-regoli dwar il-protezzjoni tal-konsumatur, fil-forma ta'
Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ li għandha titqies bħala sistema oħra ta'
liġi kuntrattwali fi ħdan il-liġi nazzjonali ta' kull Stat Membru disponibbli
fi tranżazzjonijiet transkonfinali meta jkun hemm ftehim validu bejn
il-partijiet. Dan il-ftehim mhux ekwivalenti għall-għażla tal-liġi applikabbli
fit-tifsira tar-regoli tal-liġi privata internazzjonali u ma jistax jiġi konfuż
magħha. Minflok, din l-għażla ssir fil-qafas ta' liġi nazzjonali li htkun
applikabbli skont ir-regoli tal-liġi privata internazzjonali. L-għan ta' din is-soluzzjoni huwa
l-istabbiliment u l-funzjonament tas-suq intern. Hija tneħħi l-ostakoli
għall-eżerċizzju tal-libertajiet fundamentali li jirriżultaw mid-differenzi
bejn il-liġijiet nazzjonali, b’mod partikolari mill-ispejjeż
tat-tranżazzjonijiet addizzjonali u l-kumplessità legali perċepita li
jesperjenzaw il-kummerċjanti meta jikkonkludu tranżazzjonijiet transkonfinali u
min-nuqqas ta’ fiduċja fid-drittijiet tagħhom li jesperjenzaw il-konsumaturi
meta jixtru minn pajjiż ieħor tal-UE - li kollha jkollhom effett dirett fuq
l-istabbiliment u l-funzjonament tas-suq intern u jillimitaw il-kompetizzjoni. Skont l-Artikolu 114(3) tat-TFUE, il-Liġi
Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ tiggarantixxi livell għoli ta’ protezzjoni
tal-konsumatur billi twaqqaf sett ta’ regoli obbligatorji tagħha stess li
jżommu jew itejbu l-livell ta’ protezzjoni li l-konsumaturi jgawdu taħt il-liġi
eżistenti tal-UE tal-konsumatur. ·
Prinċipju ta’ sussidjarità Il-proposta hija konfomri mal-prinċipju
tas-sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni
Ewropea (TUE). L-għan ta' din il-proposta – jiġifieri,
il-kontribuzzjoni għat-tħaddim tajjeb tas-suq intern billi jkun hemm
disponibbli sett uniformi tar-regoli tal-liġi kuntrattwali fakultattivi –
għandu dimensjoni transkonfinali u ma jistax jinkiseb b'mod suffiċjenti
mill-Istati Membri fil-qafas tas-sistemi nazzjonali tagħhom. Sakemm id-differenzi tal-liġijiet kuntrattwali
nazzjonali jkomplu joħolqu spejjeż sinifikanti u addizzjonali
tat-tranżazzjonijiet fir-rigward ta' tranżazzjonijiet transkonfinali, l-għan li
jitlesta s-suq intern, billi tiġi ffaċilitata l-espansjoni tal-kummerċ
transkonfinali għall-kummerċjanti u x-xiri transkonfinali għall-konsumaturi, ma
jistax jintlaħaq kompletament. Billi jadottaw miżuri mhux koordinati
fil-livell nazzjonali, mhux se jkun possibbli għall-Istati Membri li jneħħu
l-ispejjeż addizzjonali tat-tranżazzjonijiet u l-kumplessità legali li
tirriżulta mid-differenzi fil-liġijiet nazzjonali kuntrattwali li jesperjenzaw
il-kummerċjanti fil-kummerċ transkonfinali fl-UE. Il-konsumaturi jkomplu
jesperjenzaw inqas għażla u aċċess limitat għal prodotti minn Stati Membri
oħra. Dawn mhux se jkollhom il-fiduċja li tirrużulta mill-għarfien
tad-drittijiet tagħhom. Għaldaqstant -l-għan tal-proposta jista'
jinkiseb aħjar b'azzjoni fuq livell tal-Unjoni, skont il-prinċipju
tas-sussidjarjetà. L-Unjoni hija fl-aħjar pożizzjoni biex tindirizza l-problemi
tal-frammentazzjoni legali permezz ta’ miżura fil-qasam tal-liġi kuntrattwali
li tqarreb ir-regoli applikabbli għal tranżazzjonijiet transkonfinali. Barra
minn hekk, aktar ma jevolvu t-tendenzi tas-suq u jħajru lill-Istati Membri biex
jieħdu azzjoni b’mod indipendenti, pereżempju fir-regolamentazzjoni
tal-kontenut diġitali emerġenti tas-suq, id-diverġenzi regolatorji li jwasslu
għal żieda fl-ispejjeż tat-tranżazzjonijiet u nuqqasijiet fil-protezzjoni
tal-konsumaturi x’aktarx li jiżdiedu. ·
Il-prinċipju tal-proporzjonalità Il-proposta hija konformi mal-prinċipju
tal-proporzjonalità kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-TUE. Il-kamp ta' applikazzjoni tal-proposta huwa
limitat għall-aspetti li joħolqu problemi reali fi tranżazzjonijiet
transkonfinali u ma jestendix għal aspetti li huma jiġu indirizzati bl-aħjar
mod mil-liġijiet nazzjonali. Fir-rigward tal-kamp ta' applikazzjoni materjali,
il-proposta fiha dispożizzjonijiet li jirregolaw id-drittijiet u l-obbligi
tal-partijiet matul il-ċiklu tal-ħajja tal-kuntratt, iżda li ma tmissx
pereżempju, ir-regoli dwar ir-rappreżentazzjoni fejn hemm inqas probbabilità li
jsiru kontenzjużi. F’termini tal-kamp ta' applikazzjoni territorjali,
il-proposta tkopri sitwazzjonijiet transkonfinali fejn jinqalgħu problemi ta’
spejjeż addizzjonali tat-transazzjonijiet u ta' kumplessità legali.
Fl-aħħarnett, il-kamp ta' applikazzjoni personali tal-proposta huwa limitat għal
tranżazzjonijiet fejn prinċipalment hemm problemi tas-suq intern, jiġifieri
relazzjonijiet bejn in-negozji fejn mill-inqas wieħed mill-partijiet ikun SME u
r-relazzjonijiet bejn negozju u konsumatur. Kuntratti konklużi bejn individwi
privati u kuntratti bejn kummerċjanti li l-ebda wieħed minnhom ma jkun SME
mhumiex inklużi, peress li jidher li m’hemm ebda ħtieġa għal azzjoni
fir-rigward ta' dawn it-tipi ta’ kuntratti transkonfinali. Ir-Regolament iħalli
lill-Istati Membri b'żewġ għażliet: li jiddeċiedu li jagħmlu l-Liġi Komuni
Ewropea dwar il-Bejgħ disponibbli wkoll lil partijiet għal użu f'ambjent
totalment domestiku u f'kuntratti konklużi bejn il-kummerċjanti meta l-ebda
wieħed minnhom ma jkun SME. Meta mqabbla ma' soluzzjonijiet possibbli
oħrajn analizzati, il-propsta hija azzjoni proporzjonata minħabba n-natura
fakultattiva u volontarja tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ. Dan ifisser li
l-applikazzjoni tagħha tiddependi fuq ftehim bejn il-partijiet tal-kuntratt
kull meta jkun meqjus b’mod konġunt li huwa ta’ benefiċċju partikolari għal
tranżazzjoni transkonfinali. Il-fatt li l-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ
tirrappreżenta sett fakultattiv ta' regoli li japplikaw biss fil-każijiet
transkonfinali jfisser wkoll li tista' tnaqqas l-ostakoli għall-kummerċ
transkonfinali minghajr ma tinterferixxi ma' sistemi legali u tradizzjonijiet
nazzjonali stabbiliti. Il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ se tkun sistema
fakultattiva flimkien mar-regoli tal-liġi kuntrattwali pre-eżistenti mingħajr
ma tissostitwixxihom. Għaldaqstant il-miżura leġiżlattiva se tagħmel biss dak
li huwa meħtieġ biex toħloq aktar opportunitajiet għall-kummerċjanti u
għall-konsumaturi fis-suq uniku. ·
Għażla tal-istrumenti L-istrument magħżul għal din l-inizjattiva
huwa Regolament dwar Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ fakultattiva. Strument mhux vinkolanti bħal sett ta'
strumenti għal-leġiżlatur tal-UE jew Rakkomandazzjoni indirizzata lill-Istati
Membri ma jiksibx l-għan li jittejjeb it-twaqqif u l-funzjonament tas-suq
intern. Direttiva jew Regolament li jissostitwixxu l-liġijiet nazzjonali
b’liġi kuntrattwali Ewropea obbligatorja jkun wisq peress li jirrikjedi li
l-kummerċjanti domestiċi li ma jridux jbiegħu barra minn pajjiżhom iħallsu
spejjeż li ma jiġux ikkumpensati mill-iffrankar ta' ispejjeż li jseħħ biss meta
jseħħu tranżazzjonijiet transkonfinali. Barra minn hekk, Direttiva li
tistabbilixxi standards minimi ta’ liġi kuntrattwali Ewropea mhux fakultattiva
ma tkunx xierqa minħabba li ma tilħaqx il-livell ta’ ċertezza legali u l-grad
meħtieġ ta’ uniformità biex jitnaqqsu l-ispejjeż tat-tranżazzjonijiet. 4. IMPLIKAZZJONI
BAĠITARJA Wara l-adozzjoni tal-proposta, il-Kummissjoni
se twaqqaf bażi tad-dejta għall-iskambju ta’ informazzjoni dwar sentenzi finali
li jirreferu għal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ jew għal kwalunkwe
dispożizzjoni oħra tar-Regolament, kif ukoll sentenzi rilevanti tal-Qorti
tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea. L-ispejjeż assoċjati ma’ din il-bażi ta'
dejta x’aktarx li jiżdied aktar ma jiżdied l-għadd ta’ sentenzi finali
disponibbli. Fl-istess ħin, il-Kummissjoni se torganizza sessjonijiet ta’
taħriġ għall-persuni lil jeżerċitaw il-professjoni legali u li jkun se jużaw
il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ[15].
Dawn l-ispejjeż x’aktarx li jonqsu maż-żmien, aktar ma jiżdied l-għarfien dwar
kif taħdem il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ. 5. AKTAR INFORMAZZJONI ·
Simplifikazzjoni Il-proposta għal sistema fakultattiva oħra
tal-liġi kkuntrattwali għandha l-vantaġġ li, mingħajr ma tissostitwixxi
l-liġijiet nazzjonali kuntrattwali fl-Istati Membri, hija tippermetti
lill-partijiet li jużaw sett wieħed ta’ regoli tal-liġi kuntrattwali madwar
l-UE. Dan is-sett ta’ regoli awtonomu u uniformi għandu l-potenzjal li joffri
soluzzjoni lill-partijiet għall-problemi l-aktar komuni li jistgħu jinqalgħu
f’sitwazzjonijiet transkonfinali fir-rigward tal-liġi kuntrattwali. Għalhekk,
għall-kummerċjanti din l-għażla se telimina l-bżonn ta’ riċerka dwar
il-liġijiet nazzjonali differenti. Biex tgħin lill-konsumaturi jifhmu
d-drittijiet tagħhom skont il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ, se
jingħatalhom avviż ta' informazzjoni standard li tinfurmahom dwar id-drittijiet
tagħhom. Fl-aħħarnett, il-proposta għandha l-potenzjal
li tiżgura l-koerenza futura tal-leġiżlazzjoni tal-UE f’oqsma politiċi oħra
fejn il-liġi kuntrattwali ssir rilevanti. ·
Klawsola ta' reviżjoni Il-proposta tipprovdi biex ikun hemm reviżjoni
tal-applikazzjoni tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ jew ta' kwalunkwe
dispożizzjoni oħra tar-Regolament wara perjodu ta'
ħames (5) snin mid-data ta' meta tiġi applikata, filwaqt li jitqiesu
fost affarijiet oħrajn, il-ħtieġa biex jiġi estiż aktar il-kamp ta'
applikazzjoni fir-rigward tal-kuntratti bejn in-negozji, l-iżviluppi tas-suq u
l-iżviluppi teknoloġiċi fir-rigward tal-kontenut diġitali u l-iżviluppi
tal-acquis tal-Unjoni fil-futur. Għal dan il-għan, il-Kummissjoni tippreżenta
rapport, li jekk ikun meħtieġ ikun akkumpanjat bi proposti biex jiġi emendat
ir-Regolament, lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill u lill-Kumitat Soċjali
Ewropew. ·
Żona Ekonomika Ewropea Ir-Regolament propost jirrigwarda kwistjoni
taż-ŻEE u għalhekk għandu jestendi għaż-ŻEE. ·
Spjegazzjoni tal-proposta Il-proposta tikkonsisti f’tliet partijiet
ewlenin: Regolament, Anness I mar-Regolament li jinkludi r-regoli tal-liġi
kuntrattwali (il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ ) u l-Anness II li
jinkludi Avviż ta' Informazzjoni Standard. A. Ir-Regolament L-Artikolu 1
jistabbilixxi l-għan u s-suġġett tar-Regolament. L-Artikolu 2
fih lista ta’ definizzjonijiet għal termini użati fir-Regolament. Filwaqt li xi
definizzjonijiet diġà jeżistu fl-acquis rilevanti, oħrajn huma kunċetti li qed
jiġu definiti hawn għall-ewwel darba. L-Artikolu 3
jispjega n-natura fakultattiva tar-regoli tal-liġi kuntrattwali fil-kuntratti
transkonfinali għall-bejgħ ta’ merkanzija, il-fornitura ta’ kontenut diġitali u
l-fornitura ta' servizzi relatati. L-Artikolu 4
jistabbilixxi l-kamp ta' applikazzjoni territorjali tar-Regolament li huwa
limitat għal kuntratti transkonfinali. L-Artikolu 5
jistipula l-kamp ta' applikazzjoni materjali tal-kuntratti għall-bejgħ ta’
merkanzija u għall-fornitura ta' kontenut diġitali u ta' servizzi relatati,
bħall-installazzjoni u t-tiswija. L-Artikolu 6
jeskludi mill-kamp ta' applikazzjoni il-kuntratti bi skop imħallat u l-bejgħ bi
ħlas bin-nifs. L-Artikolu 7
jiddeskrivi l-kamp personali ta’ applikazzjoni li jestendi għal kuntratti bejn
negozju u konsumatur u ċerti kuntratti bejn negozji. L-Artikolu 8
jispjega li biex tintgħażel il-Liġi Komuni dwar il-Bejgħ jeħtieġ li jkun hemm
ftehim bejn il-partijiet f’dan ir-rigward. F’kuntratti bejn negozju u
konsumatur, l-għażla tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ hija valida biss
jekk il-kunsens tal-konsumatur jingħata permezz ta’ dikjarazzjoni espliċita
separata mid-dikjarazzjoni li tindika l-ftehim li jiġi konkluż kuntratt. L-Artikolu 9
fih diversi ħtiġijiet ta’ informazzjoni dwar il-Liġi Komuni Ewropea dwar
il-Bejgħ f’kuntratti bejn kummerċjant u konsumatur. B’mod partikolari
l-konsumatur għandu jirċievi l-avviż ta’ informazzjoni fl-Anness II. L-Artikolu 10
jirrikjedi li l-Istati Membri jiżguraw li jkun hemm sanzjonijiwet fil-każ ta'
ksur mill-kummerċjanti tad-dmir tagħhom li jkunu konformi mar-rekwiżiti
speċjali stabbiliti mill-Artikoli 8 u 9. L-Artikolu 11 jispjega li bħala konsegwenza tal-għażla valida tal-Liġi Komuni Ewropea
dwar il-Bejgħ din tkun l-unika liġi applikabbli għall-kwistjonijiet indirizzati
fir-regoli tagħha u li konsegwentament regoli nazzjonali oħrajn ma japplikawx
għall-kwistjonijiet li jaqgħu fil-kamp ta' applikazzjoni tagħha. L-għażla
tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ tapplika retroattivament biex tkopri
l-konformità mal-impenji ta’ informazzjoni prekuntrattwali u r-rimedji għal
nuqqas ta' konformità magħhom. L-Artikolu 12 jikkjarifika li r-Regolament huwa mingħajr preġudizzju għar-rekwiżiti
tal-informazzjoni tad-Direttiva 2006/123/KE dwar is-servizzi fis-suq
intern[16]. L-Artikolu 13 jagħti l-possibbiltà
lill-Istati Membri biex idaħħlu fis-seħħ leġiżlazzjoni li permezz tagħha l-Liġi
Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ tkun disponibbli għal partijiet għall-użu
f'ambjent kompletament domestiku u għal kuntratti bejn kummerċjanti, meta
l-ebda wieħed minnhom ma jkun SME. L-Artikolu 14
jeħtieġ li l-Istati Membri jinnotifikaw is-sentenzi finali tal-qrati tagħhom li
jagħtu interpretazzjoni tad-dispożizzjonijiet tal-Liġi Komuni Ewropea dwar
il-Bejgħ jew kwalunkwe dispożizzjoni oħra tar-Regolament. Il-Kummissjoni
għandha tistabbilixxi bażi tad-dejta b’dawn is-sentenzi. L-Artikolu 15
fih klawżola ta’ reviżjoni. L-Artikolu 16 jipprovdi li r-Regolament
għandu jidħol fis-seħħ fl-għoxrin jum wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f'Il-Ġurnal
Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea. B. Anness I Anness I jinkludi t-test tal-Liġi Komuni
Ewropea dwar il-Bejgħ. Il-Parti I ‘Dispożizzjonijiet
introduttorji’ tistabbilixxi l-prinċipji ġenerali tal-liġi kuntrattwali li
l-partijiet kollha jeħtieġ li josservaw fin-negozjati tagħhom, bħall-bona fidi
u n-negozjar ġust. Il-prinċipju tal-libertà kuntrattwali jiżgura wkoll
lill-partijiet li, sakemm ir-regoli jkunu espliċitament identifikati bħala
obbligatorji, pereżempju regoli dwar il-protezzjoni tal-konsumatur, jista' jkun
hemm devjazzjoni mir-regoli tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ. Il-Parti II ‘Formazzjoni ta’ kuntratt
vinkolanti' tinkludi dispożizzjonijiet dwar id-dritt tal-partijiet
li jirċievu informazzjoni essenzjali prekuntrattwali u regoli dwar kif jiġi
konkluż ftehim bejn żewġ partijiet. Din il-parti fiha wkoll
dispożizzjonijiet speċifiċi li tagħti lill-konsumaturi d-dritt li jirtiraw
mill-kuntratti mill-bogħod u minn kuntratti li jiġu konklużi barra mill-post
tan-negozju. Fl-aħħar nett tinkludi dispożizzjonijiet dwar l-evitar ta'
kuntratti li jirriżultaw minn żball, frodi jew sfuttament inġust. Il-Parti III ‘Valutazzjoni ta’ xi jkun
fih il-kuntratt’ tagħmel dispożizzjonijiet ġenerali
dwar kif għandhom jiġu interpretati l-kundizzjonijiet kuntrattwali f’każ ta’
dubju. Tinkludi wkoll regoli dwar il-kontenut u l-effetti tal-kuntratti kif
ukoll liema kundizzjonijiet kuntrattwali jistgħu jkunu inġusti u għaldaqstant
invalidi. Il-Parti IV ‘Obbligi u rimedji
tal-partijiet f’kuntratt ta’ bejgħ’ tagħti ħarsa mill-qrib lejn ir-regoli
speċifiċi għall-kuntratti ta’ bejgħ u l-kuntratti għall-fornitura ta’ kontenut
diġitali li jinkludu l-obbligi tal-bejjiegħ u tax-xerrej. Din il-parti fiha
wkoll regoli dwar ir-rimedji għall-inadempjenza tax-xerrejja u l-bejjiegħa. Il-Parti V ‘Obbligi u rimedji
tal-partijiet f’kuntratt ta’ servizzi relatati’
tikkonċerna każijiet fejn bejjiegħ, b’rabta mill-qrib ma’ kuntratt ta’ bejgħ
ta’ merkanzija jew fornitura ta' kontenut diġitali, jipprovdi ċerti servizzi
bħal installazzjoni, tiswija jew manutenzjoni. Din il-parti tispjega liema
regoli speċifiċi japplikaw f’sitwazzjoni bħal din, b’mod partikulari liema huma
d-drittijiet u l-obbligi tal-partijiet taħt dawn il-kuntratti. Il-Parti VI ‘Danni u mgħax’ tinkludi regoli supplementari komuni dwar kumpens għal danni u dwar
l-imgħax li għandu jitħallas għal ħlas tard. Il-Parti VII 'Riżoluzzjoni' tispjega r-regoli li japplikaw għal dak li jrid jiġi ritornat meta
kuntratt jiġi annullat jew mitmum. Il-Parti VIII 'Preskrizzjoni' tirregola l-effetti taż-żmien li jkun għadda fuq l-eżerċizzju
tad-drittijiet li jirriżultaw minn kuntratt. L-Appendiċi 1
tinkludi l-Mudell tal-istruzzjonijiet dwar l-irtirar li jrid jiġi pprovdut
mill-kummerċjant lill-konsumatur qabel ma jiġi konkluż kuntratt barra mill-post
tan-negozju jew mill-bogħod, filwaqt li l-Appendiċi 2 jipprovdi
Mudell ta' formola għall-irtirar. C. Anness II L-Anness II jinkludi l-Avviż ta'
Informazzjoni Standard dwar il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ li trid tiġi
pprovduta mill-kummerċjant lill-konsumatur qabel ma jsir ftehim biex tintuża
l-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ. 2011/0284 (COD) Proposta għal REGOLAMENT TAL-PARLAMENT EWROPEW U
TAL-KUNSILL fuq Liġi Komuni
Ewropea dwar il-Bejgħ IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL
TAL-UNJONI EWROPEA, Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar
il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b'mod partikolari l-Artikolu 114
tiegħu, Wara li kkunsidraw il-proposta
mill-Kummissjoni Ewropea, Wara t-trażmissjoni tal-abbozz tal-att
leġiżlattiv lill-Parlamenti nazzjonali, Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat
Ekonomiku u Soċjali Ewropew[17],
Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat
tar-Reġjuni[18],
Filwaqt li jaġixxu skont il-proċedura leġislattiva
ordinarja, Billi: (1)
Għad fadal xi ostakoli konsiderevoli fir-rigward
tal-attività ekonomika transkonfinali li qed jimpedixxu lis-suq intern milli
jisfrutta l-potenzjal sħiħ tiegħu għat-tkabbir u għall-ħolqien tax-xogħol.
Bħalissa, wieħed biss minn kull għaxar kummerċjanti tal-Unjoni jesporta
merkanzija fl-Unjoni u l-maġġoranza tagħhom, jesportaw biss lejn numru żgħir
ta’ Stati Membri. Mill-firxa ta’ ostakli għall-kummerċ transkonfinali inklużi
r-regolamenti tat-taxxa, ir-rekwiżiti amministrattivi, id-diffikultajiet
fil-kunsinna, il-lingwa u l-kultura, il-kummerċjanti jikkunsidraw id-diffikultà
li jsiru jafu bid-dispożizzjonijiet ta’ liġi kuntrattwali barranija fost
l-akbar ostakli fi tranżazzjonijiet bejn negozju u konsumatur u fi
tranżazzjonijiet bejn negozji. Dan iwassal ukoll għal żvantaġġi
għall-konsumaturi minħabba l-aċċess limitat għall-merkanzija. Għalhekk,
il-liġijiet kuntrattwali nazzjonali differenti jiskoraġġixxu l-eżerċizzju
tal-libertajiet fundamentali, bħal-libertà li jiġu pprovduti merkanzija u
servizzi, u jirrappreżentaw ostaklu għall-funzjonament u l-istabbiliment
kontinwu tas-suq intern. Huma jkollhom ukoll l-effett li jillimitaw
il-kompetizzjoni, b’mod partikolari fis-swieq ta’ Stati Membri iżgħar. (2)
Il-kuntratti huma l-għodda legali indispensabbli
għal kull tranżazzjoni ekonomika. Madankollu, il-ħtieġa għall-kummerċjanti li
jidentifikaw jew li jinnegozjaw il-liġi applikabbli, li jsiru jafu dwar
id-dispożizzjonijiet ta' liġi barranija applikabbli li bosta drabi tinvolvi
t-traduzzjoni, li jiksbu parir legali biex isiru familjari mar-rekwiżiti tagħha
u li jadattaw il-kuntratti tagħhom għall-liġijiet nazzjonali differenti li
jistgħu japplikaw f'operazzjonijiet transkonfinali tagħmel il-kummerċ
transkonfinali aktar kumpless u għali meta mqabbel mal-kummerċ domestiku.
L-ostakli relatati mal-liġi kuntrattwali għalhekk huma fattur ewlieni li
jikkontribwixxi biex jiddiswadi għadd konsiderevoli ta’ kummerċjanti li
jesportaw milli jidħlu f’kummerċ transkonfinali jew jespandu l-operazzjonijiet
tagħhom fi Stati Membri oħra. L-effett dissważiv tagħhom huwa partikolarment
b’saħħtu għall-impriżi żgħar u ta’ daqs medju (SME) li għalihom l-ispejjeż ta’
dħul fi swieq barranin multipli ħafna drabi huma partikolarment għoljin meta
mqabbla mal-fatturat tagħhom. Bħala konsegwenza, il-kummerċjanti jitilfu
l-opportunità li jiffrankaw l-ispejjeż li setgħu jiffrankaw li kieku kien
possibbli li jbiegħu l-merkanzija u s-servizzi fuq il-bażi ta’ liġi
kuntrattwali uniformi unika għat-tranżazzjonijiet transkonfinali kollha tagħhom
u, fl-ambjent onlajn, permezz ta' websajt waħda. (3)
L-ispejjeż tat-tranżazzjonijiet relatati mal-liġi
kuntrattwali li fir-rigward tagħhom intwera li huma ta’ proporzjonijiet
konsiderevoli u l-ostakoli legali li joriġinaw mid-differenzi bejn ir-regoli mandatorji
nazzjonali differenti dwar il-protezzjoni tal-konsumatur għandhom effett dirett
fuq il-funzjonament tas-suq intern fir-rigward ta’ tranżazzjonijiet bejn
in-negozji u l-konsumaturi. Skont l-Artikolu 6
tar-Regolament (KE) Nru 593/2008 tal-Parlament Ewropew u
tal-Kunsill tas-17 ta’ Ġunju 2008 dwar il-liġi applikabbli
għall-obbligazzjonijiet kuntrattwali
(Regolament (KE) Nru 593/2008)[19],
kull meta kummerċjant jindirizza l-attivitajiet tiegħu lejn il-konsumaturi fi
Stat Membru differenti għandhom japplikaw id-dispożizzjonijiet ta’ protezzjoni
tal-konsumatur tal-Istat Membru tar-residenza abitwali tal-konsumatur li
jipprovdu livell ogħla ta’ protezzjoni u li ma jistgħux jiġu derogati bi ftehim
bis-saħħa ta’ dik il-liġi, anki meta tkun intgħażlet liġi applikabbli oħra
mill-partijiet; Għalhekk, il-kummerċjanti jeħtieġ li jsiru jafu minn qabel jekk
il-liġi tal-konsumatur tipprovdix protezzjoni ogħla u jiżguraw li l-kuntratt
tagħhom ikun konformi mar-rekwiżiti tagħha. Barra minn hekk, fil-kummerċ
elettroniku, l-adattamenti tal-websajts li jeħtieġ li jirriflettu r-rekwiżiti
obbligatorji tal-liġijiet barranin applikabbli dwar il-kuntratti
mal-konsumaturi jinvolvu spejjeż ulterjuri. L-armonizzazzjoni eżistenti
tal-liġi tal-konsumatur fil-livell tal-UE wasslet għal approssimazzjoni f’ċerti
oqsma. Madankollu d-differenzi bejn il-liġijiet tal-Istati Membri jibqgħu
sostanzjali; l-armonizzazzjoni eżistenti tħalli lill-Istati Membri b'firxa
wiesgħa ta’ alternattivi dwar kif jikkonformaw mar-rekwiżiti tal-leġiżlazzjoni
tal-Unjoni u fejn għandhom jistabbilixxu l-livell ta’ protezzjoni
tal-konsumatur. (4)
L-ostakli relatati mal-liġi kuntrattwali li jżommu
lill-kummerċjanti milli jisfruttaw bis-sħiħ il-potenzjal tas-suq intern jaħdmu
wkoll għad-detriment tal-konsumaturi. Inqas kummerċ transkonfinali jirriżulta
f’inqas importazzjonijiet u inqas kompetizzjoni. Il-konsumaturi jistgħu jkunu
żvantaġġjati minħabba għażla limitata ta' merkanzija bi prezzijiet ogħla, kemm
minħabba li inqas kummerċjanti barranin joffrulhom direttament il-prodotti u
s-servizzi tagħhom kif ukoll indirettament bħala riżultat ta’ kummerċ
transkonfinali ristrett bl-ingrossa bejn in-negozji. Filwaqt li x-xiri
transkonfinali jista’ jġib miegħu vantaġġi ekonomiċi sostanzjali f'termini ta’
iktar offerti u offerti aħjar, ħafna konsumaturi jibżgħu wkoll li jinvolvu
ruħhom f’xiri transkonfinali, minħabba l-inċertezza dwar id-drittijiet tagħhom.
Uħud mill-preokkupazzjonijiet ewlenin tal-konsumaturi huma relatati mal-liġi
kuntrattwali, pereżempju jekk dawn igawdux protezzjoni adegwata fil-każ ta’
xiri ta’ prodotti difettużi. Bħala konsekwenza ta' dan, numru sostanzjali ta'
konsumaturi jippreferu li jixtru lokalment anke jekk ifisser li jkollhom inqas
għażla jew iħallsu prezzijiet ogħla. (5)
Barra minn hekk, dawk il-konsumaturi li jixtiequ
jibbenefikaw minn differenzi fil-prezzijiet bejn l-Istati Membri billi jixtru
mingħand kummerċjant minn Stat Membru ieħor huma spiss imxekkla minħabba li
l-kummerċjant jirrifjuta li jbiegħ. Filwaqt li l-kummerċ elettroniku ffaċilita
bil-kbir it-tfittxija għal offerti kif ukoll il-paragun tal-prezzijiet u ta'
kundizzjonijiet oħra irrispettivament minn fejn ikun stabbilit kummerċjant,
l-ordnijiet minn konsumaturi barranin ħafna drabi jiġu miċħuda minn
kummerċjanti li joqogħdu lura milli jidħlu fi tranżazzjonijiet
transkonfinali. (6)
Għalhekk id-differenzi fil-liġijiet kuntrattwali
nazzjonali jikkostitwixxu ostakli li jżommu lill-konsumaturi u
lill-kummerċjanti milli jgawdu mill-benefiċċji tas-suq intern. Dawk l-ostakoli
relatati mal-liġi kuntrattwali jitnaqqsu sinifikatament jekk il-kuntratti jkunu
bbażati fuq sett uniformi wieħed ta' regoli tal-liġi kuntrattwali
irrispettivament minn fejn ikunu stabbiliti l-partijiet. Sett uniformi ta'
regoli ta' liġi kuntrattwali bħal dan għandu jkopri ċ-ċiklu sħiħ tal-ħajja ta'
kuntratt u għaldaqstant jinkludi l-oqsma li huma l-aktar importanti meta jiġu
konklużi l-kuntratti. Għandu jinkludi wkoll dispożizzjonijiet kompletament
armonizzati li jipproteġu l-konsumaturi. (7)
Id-differenzi bejn il-liġijiet kuntrattwali nazzjonali
u l-effett tagħhom fuq il-kummerċ transkonfinali jservu wkoll biex jillimitaw
il-kompetizzjoni. B'kummerċ transkonfinali ta' livell baxx, hemm inqas
kompetizzjoni, u għaldaqstant inqas inċentivi għall-kummerċjanti biex isiru
aktar innovattivi u jtejbu l-kwalità tal-prodotti tagħhom jew biex inaqqsu
l-prezzijiet. B’mod partikolari fi Stati Membri iżgħar b’numru limitat ta’
kompetituri domestiċi, id-deċiżjoni tal-kummerċjanti barranin li jżommu lura
milli jidħlu f’dawn is-swieq minħabba l-ispejjeż u l-kumplessità tista’
tillimita l-kompetizzjoni, bir-riżultat li jkun hemm impatt sinifikanti fuq
l-għażla u l-livelli tal-prezzijiet għall-prodotti disponibbli. Barra minn
hekk, l-ostakli għall-kummerċ transkonfinali jistgħu jipperikolaw
il-kompetizzjoni bejn l-SME u kumpaniji akbar. Minħabba l-impatt sinifikanti
tal-ispejjeż tat-tranżazzjonijiet fir-rigward tal-fatturat, huwa ħafna aktar
probabbli li SME toqgħod lura milli tidħol f’suq barrani milli kompetitur
akbar. (8)
Biex jingħelbu dawn l-ostakoli relatati mal-liġi
kuntrattwali, il-partijiet għandu jkollhom il-possibbiltà li jaqblu li
l-kuntratti tagħhom għandhom jiġu rregolati minn sett uniformi wieħed ta'
regoli tal-liġi kuntrattwali bl-istess sinifikat u interpretazzjoni fl-Istati
Membri kollha, Liġi Komuni Ewropea Dwar il-Bejgħ. Il-Liġi Komuni Ewropea
dwar il-Bejgħ għandha tirrappreżenta għażla addizzjonali li żżid l-għażla
disponibbli għall-partijiet u li tkun miftuħa biex tintuża kull meta titqies
b'mod konġunt li tkun ta' għajnuna sabiex jiġi ffaċilitat il-kummerċ
transkonfinali u sabiex jitnaqqsu l-ispejjeż tat-tranżazzjonijiet u ta'
opportunità kif ukoll ostakoli oħra relatati mal-liġi kuntrattwali fir-rigward
tal-kummerċ transkonfinali. Ir-Regolament jistabbilixxi Liġi Komuni dwar
il-Bejgħ. (9)
Dan ir-Regolament jistabbilixxi Liġi Komuni Ewropea
dwar il-Bejgħ. Din tarmonizza l-liġijiet kuntrattwali tal-Istati Membri mhux
billi tirrikjedi emendi fil-liġi kuntrattwali nazzjonali pre-eżistenti, iżda
billi toħloq fi ħdan il-liġi nazzjonali ta' kull Stat Membru sistema oħra ta'
liġi kuntrattwali għall-kuntratti koperti bil-kamp ta' applikazzjoni tagħha.
Din it-tieni sistema tkun identika madwar l-UE kollha u se teżisti flimkien
mar-regoli pre-eżistenti tal-liġi kuntrattwali nazzjonali. Jekk il-partijiet
jaqblu b’mod espliċitu, il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ għandha tapplika
fuq bażi volontarja għal kuntratt transkonfinali. (10)
Il-ftehim biex tintuża l-Liġi Komuni Ewropea dwar
il-Bejgħ għandu jkun għażla magħmula fl-ambitu tal-liġi nazzjonali rispettiva
li tkun applikabbli skont ir-Regolament (KE) Nru 593/2008, jew,
b'relazzjoni mad-dmirijiet ta’ informazzjoni prekuntrattwali, skont
ir-Regolament (KE) Nru 864/2007 tal-Parlament Ewropew u
tal-Kunsill tal-11 ta’ Lulju 2007 dwar il-liġi applikabbli
għall-obbligi mhux kuntrattwali (Regolament (KE) Nru 864/2007)[20], jew kwalunkwe regola
rilevanti oħra tal-kunflitt tal-liġijiet. Il-ftehim li tintuża l-Liġi Komuni
Ewropea dwar il-Bejgħ għalhekk m’għandux jammonta għal, u m'għandux jiġi konfuż
ma’, għażla tal-liġi applikabbli skont it-tifsira tar-regoli tal-kunflitt
tal-liġijiet, u għandu jkun bla ħsara għalihom. Għalhekk dan ir-Regolament ma
jaffettwa l-ebda waħda mir-regoli eżistenti tal-kunflitt tal-liġijiet. (11)
Il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ għandha
tinkludi sett komplut ta' regoli mandatorji kompletament armonizzati dwar
il-protezzjoni tal-konsumatur. B'konformità mal-Artikolu 114(3)
tat-Trattat, dawk ir-regoli għandhom jiggarantixxu livell għoli ta’ protezzjoni
tal-konsumatur bil-ħsieb li tittejjeb il-fiduċja tal-konsumatur fil-Liġi Komuni
Ewropea dwar il-Bejgħ u għaldaqstant jagħtu inċentiv lill-konsumaturi biex
jidħlu f’kuntratti transkonfinali fuq din il-bażi. Ir-regoli għandhom iżommu
jew itejbu l-livell ta’ protezzjoni li l-konsumaturi jgawdu taħt il-liġi tal-konsumatur
tal-Unjoni. (12)
Peress li l-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ
tinkludi sett komplut ta' regoli mandatorji kompletament armonizzati dwar
il-protezzjoni tal-konsumatur, meta l-partijiet ikunu għażlu li jużaw il-Liġi
Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ, mhux se jkun hemm diskrepanzi bejn il-liġijiet
tal-Istati Membri f'dan il-qasam. Konsegwentament, l-Artikolu 6(2)
tar-Regolament (KE) Nru 593/2008, li huwa bbażat fuq l-eżistenza
ta' livelli differenti ta’ protezzjoni tal-konsumatur fl-Istati Membri, ma
jista' jkollu l-ebda importanza prattika għall-kwistjonijiet koperti mil-Liġi
Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ. (13)
Il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ għandha tkun
disponibbli għal kuntratti transkonfinali, għaliex huwa f’dan il-kuntest li
d-diskrepanzi bejn il-liġijiet nazzjonali jwasslu għal kumplessità u spejjeż
addizzjonali u jiddisswadu lill-partijiet milli jidħlu f’relazzjonijiet
kuntrattwali. F'kuntratti bejn negozji n-natura transkonfinali ta’ kuntratt
għandha tiġi vvalutata fuq il-bażi tar-residenza abitwali tal-partijiet.
F'kuntratt bejn negozju u konsumatur ir-rekwiżit transkonfinali għandu jiġi
sodisfatt meta l-indirizz ġenerali indikat mill-konsumatur, l-indirizz
għall-kunsinna tal-merkanzija jew l-indirizz fejn jintbagħat il-kont indikat
mill-konsumatur ikunu jinsabu fi Stat Membru, iżda barra mill-Istat fejn
il-kummerċjant għandu r-residenza abitwali tiegħu. (14)
L-użu tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ
m’għandux ikun limitat għal sitwazzjonijiet transkonfinali li jinvolvu Stati
Membri biss, iżda għandu jkun disponibbli wkoll biex jiffaċilita l-kummerċ bejn
Stati Membri u pajjiżi terzi. Meta jkunu involuti konsumaturi minn pajjiżi
terzi, il-ftehim li tintuża l-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ, li jimplika
l-għażla ta’ liġi barranija għalihom, għandu jkun suġġett għar-regoli
applikabbli tal-kunflitt tal-liġijiet. (15)
I-użu ta' kuntratt uniformi wieħed
għat-tranżazzjonijiet kollha tagħhom jista' wkoll ikun ta' għajnuna
għall-kummerċjanti li jieħdu sehem fi tranżazzjonijiet kummerċjali li huma
purament domestiċi jew transkonfinali. Għalhekk l-Istati Membri għandhom ikunu
liberi li jiddeċiedu li jagħmlu l-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ disponibbli
wkoll għall-partijiet biex jużawha f'ambjent kompletament domestiku. (16)
Il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ għandha tkun
disponibbli b’mod partikolari għall-bejgħ ta’ merkanzija mobbli, inkluża
l-manifattura jew il-produzzjoni ta' merkanzija bħal din, peress li dan huwa
t-tip ta’ kuntratt li ekonomikament huwa l-aktar wieħed importanti li jista’
jippreżenta potenzjal partikolari għat-tkabbir fil-kummerċ transkonfinali,
speċjalment fil-kummerċ elettroniku. (17)
Sabiex jirrifletti l-importanza dejjem tikber
tal-ekonomija diġitali, il-kamp ta' applikazzjoni tal-Liġi Komuni Ewropea dwar
il-Bejgħ għandu jkopri wkoll il-kuntratti għall-fornitura ta' kontenut
diġitali. It-trasferiment tal-kontenut diġitali biex jiġi maħżun,
għall-ipproċessar jew l-aċċess, u għall-użu ripetut, bħal meta tniżżel
il-mużika, qiegħed jikber malajr u għandu potenzjal kbir għal tkabbir ulterjuri
iżda għad hemm grad konsiderevoli ta’ diversità u inċertezza legali. Għalhekk
il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ għandha tkopri l-fornitura tal-kontenut
diġitali, irrispettivament minn jekk il-kontenut jiġix fornit jew le b'mezz
tanġibbli. (18)
Il-kontenut diġitali ħafna drabi ma jkunx fornit
inkambju għal prezz iżda flimkien ma’ merkanzija jew servizzi mħallsa
separatament, li jinvolvu korrispettiv mhux monetarju bħall-għoti ta’ aċċess
għal data personali jew aċċess mingħajr ħlas fil-kuntest ta’ strateġija ta’
kummerċjalizzazzjoni fuq il-bażi tal-aspettativa li l-konsumatur jixtri
prodotti ta’ kontenut diġitali addizzjonali jew aktar sofistikati fi stadju
ulterjuri. Fid-dawl ta’ din l-istruttura speċifika tas-suq u tal-fatt li
d-difetti tal-kontenut diġitali pprovduti jistgħu jikkawżaw dannu
għall-interessi ekonomiċi tal-konsumaturi irrispettivament mill-kundizzjonijiet
li taħthom tkun ġiet ipprovduta, id-disponibbiltà tal-Liġi Komuni Ewropea dwar
il-Bejgħ m’għandhiex tiddependi fuq jekk il-prezz jitħallasx għall-kontenut
diġitali speċifiku inkwistjoni jew le. (19)
Bil-għan li jiġi massimizzat il-valur miżjud
tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ, il-kamp ta' applikazzjoni materjali
tagħha għandu jinkludi wkoll ċerti servizzi pprovduti mill-bejjiegħ li huma
direttament u strettament marbuta ma’ merkanzija jew kontenut diġitali
speċifiku forniti fuq il-bażi tal-Liġi Komuni dwar il-Bejgħ, u fil-prattika
bosta drabi ikunu kkumbinati flimkien fl-istess kuntratt jew f'kuntratt
relatat, b'mod speċjali tiswija, manutenzjoni jew installazzjoni tal-merkanzija
jew tal-kontenut diġitali. (20)
Il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ għall-Unjoni
Ewropea m’għandhiex tkopri kwalunkwe kuntratti relatati li bihom ix-xerrej
jakkwista merkanzija jew jingħata servizz, minn parti terza. Dan ma jkunx
xieraq peress li l-parti terza ma tkunx parti fil-ftehim bejn
il-partijiet kontraenti biex jużaw ir-regoli tal-Liġi Komuni Ewropea dwar
il-Bejgħ. Kuntratt relatat ma’ parti terza għandu jkun regolat mil-liġi
nazzjonali rispettiva li tkun applikabbli skont ir-Regolamenti (KE) Nru 593/2008
u (KE) Nru 864/2007 jew kwalunkwe regola oħra tal-kunflitt
tal-liġijiet. (21)
Sabiex jiġu indirizzati l-problemi eżistenti
tas-suq intern u tal-kompetizzjoni b’mod immirat u proporzjonat, il-kamp ta'
applikazzjoni personali tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ għandu jiffoka
fuq partijiet li bħalissa huma dissważi milli jagħmlu negozju barra mill-pajjiż
minħabba d-diverġenza ta’ liġijiet kuntrattwali nazzjonali bil-konsegwenza
ta’ impatt negattiv sinifikanti fuq il-kummerċ transkonfinali. Għalhekk dan
għandu jkopri t-tranżazzjonijiet kollha bejn negozju u konsumatur u l-kuntratti
bejn il-kummerċjanti fejn mill-inqas wieħed mill-partijiet ikun SME fuq il-bażi
tar-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2003/361 tas-6 ta' Mejju 2003
rigward id-definizzjoni tal-intrapriżi mikro, żgħar u ta’ daqs medju[21]. Madankollu, dan għandu
mingħajr ħsara għall-possibbiltà tal-Istati Membri li jadottaw leġiżlazzjoni li
tagħmel il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ disponibbli għal kuntratti bejn
kummerċjanti, meta l-ebda wieħed minnhom ma jkun SME. Fi kwalunkwe każ,
fit-tranżazzjonaijiet bejn in-negozji, il-kummerċjanti jgawdu bis-sħiħ
il-libertà kuntrattwali u huma mħeġġa biex jiġu ispirati mil-Liġi Komuni
Ewropea dwar il-Bejgħ fl-abbozzar tal-kundizzjonijiet kuntrattwali tagħhom. (22)
Il-ftehim tal-partijiet f'kuntratt huwa
indispensabbli għall-applikazzjoni tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ. Dan
il-ftehim għandu jkun suġġett għal rekwiżiti stretti fit-tranżazzjonijiet bejn
negozju u konsumatur. Peress li, fil-prattika, normalment huwa l-kummerċjant li
jipproponi l-użu tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ, il-konsumaturi jridu
jkunu kompletament konxji tal-fatt li huma jaqblu li jużaw regoli li huma
differenti minn dawk tal-liġi nazzjonali pre-eżistenti tagħhom. Għalhekk,
il-kunsens tal-konsumatur biex tintuża l-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ
għandu jkun ammissibbli biss fl-għamla ta’ dikjarazzjoni espliċita separata
mid-dikjarazzjoni li tindika l-ftehim għall-konklużjoni tal-kuntratt. Għalhekk
m’għandux ikun possibbli li l-użu tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ ikun
offrut bħala kundizzjoni tal-kuntratt li għandu jiġi konkluż, b’mod partikolari
bħala element tal-pattijiet u l-kundizzjonijiet standard tal-kummerċjant.
Il-kummerċjant għandu jipprovdi lill-konsumatur konferma tal-ftehim biex
tintuża l-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ fuq mezz li jservi fit-tul. (23)
Minbarra li jkun għażla konxja, il-kunsens ta’
konsumatur għall-użu tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ għandu jkun għażla
infurmata. Il-kummerċjant għalhekk m’għandux biss jiġbed l-attenzjoni
tal-konsumatur għall-użu maħsub tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ, iżda
għandu jipprovdi wkoll informazzjoni dwar in-natura u l-karatteristiċi ewlenin
tagħha. Sabiex jiffaċilitaw dan il-kompitu għall-kummerċjanti, u b’hekk jiġu
evitati piżijiet amministrattivi bla bżonn, u biex tkun żgurata konsistenza
fil-livell u fil-kwalità tal-informazzjoni kkomunikata lill-konsumaturi,
il-kummerċjanti għandhom ifornu lill-konsumatur bl-avviż ta’ informazzjoni
standard previst f'dan ir-Regolament u għalhekk faċilment disponibbli
bil-lingwi uffiċjali kollha tal-Unjoni. Meta ma jkunx possibbli li l-konsumatur
jiġi pprovdut bl-avviż ta’ informazzjoni, pereżempju fil-kuntest ta’
telefonata, jew meta il-kummerċjant ikun naqas li jipprovdi l-avviż ta'
informazzjoni, il-ftehim li tintuża l-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ
m’għandux ikun vinkolanti fuq il-konsumatur sakemm ma l-konsumatur ikun irċieva
l-avviż ta’ informazzjoni flimkien mal-konferma tal-ftehim u sussegwentement
ikun esprima l-kunsens. (24)
Sabiex tiġi evitata applikazzjoni selettiva ta’
ċerti elementi tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ, li jistgħu jtellfu
l-bilanċ bejn id-drittijiet u l-obbligi tal-partijiet u jaffettwaw ħażin
il-livell ta’ protezzjoni tal-konsumatur, l-għażla għandha tkopri l-Liġi Komuni
Ewropea dwar il-Bejgħ fl-intier tagħha u mhux biss ċerti partijiet minnha. (25)
Fil-każ li kieku tapplika l-Konvenzjoni
tan-Nazzjonijiet Uniti dwar il-Kuntratti għall-Bejgħ Internazzjonali ta’
Merkanzija għall-kuntratt inkwistjoni, l-għażla tal-Liġi Komuni Ewropea dwar
il-Bejgħ għandha timplika ftehim tal-partijiet kontraenti biex jeskludu dik
il-Konvenzjoni. (26)
Ir-regoli tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ
għandhom ikopru l-kwistjonijiet tal-liġi kuntrattwali li huma ta’ rilevanza
prattika matul iċ-ċiklu tal-ħajja tat-tipi ta’ kuntratti li jaqgħu fil-kamp ta'
applikazzjoni materjali u personali, b’mod partikolari dawk li jkunu saru
onlajn. Apparti d-drittijiet u l-obbligi tal-partijiet u r-rimedji
għan-nuqqas ta’ twettiq, il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ għandha għalhekk
tirregola d-dmirijiet ta’ informazzjoni prekuntrattwali, il-konklużjoni ta’
kuntratt inklużi r-rekwiżiti formali, id-dritt għall-irtirar u l-konsegwenzi
tiegħu, l-annullament tal-kuntratt li jirriżulta minn żball, frodi, theddid jew
sfruttament inġust u l-konsegwenzi ta’ tali annullament, l-interpretazzjoni,
il-kontenut u l-effetti ta’ kuntratt, il-valutazzjoni u l-konsegwenzi ta’
kundizzjonijiet kuntrattwali inġusti, ir-restituzzjoni wara l-annullament u
t-terminazzjoni u l-preskrizzjoni u l-preklużjoni tad-drittijiet. Għandha
tiddetermina s-sanzjonijiet disponibbli fil-każ tal-ksur tal-obbligi u
d-dmirijiet kollha li jirriżultaw mill-applikazzjoni tagħha. (27)
Il-kwistjonijiet kollha ta’ natura kuntrattwali jew
mhux kuntrattwali li mhumiex indirizzati fil-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ
huma rregolati mir-regoli tal-liġi nazzjonali pre-eżistenti barra mil-Liġi
Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ li hija applikabbli skont
ir-Regolamenti (KE) Nru 593/2008 u (KE) Nru 864/2007
jew kwalunkwe regola rilevanti oħra tal-kunflitt tal-liġijiet. Dawn
il-kwistjonijiet jinkludu l-personalità ġuridika, l-invalidità ta’ kuntratt li
tirriżulta minn nuqqas ta’ kapaċità, l-illegalità jew l-immoralità,
id-determinazzjoni tal-lingwa tal-kuntratt, il-kwistjonijiet ta’
non-diskriminazzjoni, ir-rappreżentanza, il-pluralità ta’ debituri u kredituri,
it-tibdil tal-partijiet inkluża assenjazzjoni, tpaċija u għaqda, il-liġi
tal-proprjetà inkluż it-trasferiment tal-proprjetà, il-liġi tal-proprjetà
intellettwali u l-liġi tad-delitti. Barra minn hekk, il-kwistjoni dwar jekk
pretensjonijiet ta' responsabbiltà kontrattwali u mhux kuntrattwali li jeżistu
fl-istess ħin jistgħux jitressqu flimkien taqa' barra l-kamp ta' applikazzjoni
tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ. (28)
Il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ m'għandhiex
tirregola kwistjonijiet li jaqgħu barra mill-ambitu tal-liġi kuntrattwali. Dan
ir-Regolament għandu jkun bla ħsara għal-liġi tal-Unjoni jew għal-liġi
nazzjonali fir-rigward ta’ kwistjonijiet bħal dawn. Pereżempju, id-dmirijiet
ta’ informazzjoni li huma imposti għall-protezzjoni tas-saħħa u s-sigurtà jew
għal raġunijiet ambjentali għandhom jibqgħu barra mill-kamp ta' applikazzjoni
tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ. Dan ir-Regolament għandu jkun bla ħsara
wkoll għar-rekwiżiti ta’ informazzjoni tad-Direttiva 2006/123/KE
tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-12 ta’ Diċembru 2006
dwar is-servizzi fis-suq intern[22].
(29)
Ladarba jintlaħaq ftehim validu fuq l-applikazzjoni
tagħha, il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ biss għandha tirregola
l-kwistjonijiet li jaqgħu fil-kamp ta' applikazzjoni tagħha. Ir-regoli tal-Liġi
Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ għandhom jiġu interpretati b'mod awtonomu skont
il-prinċipji stabbiliti dwar l-interpretazzjoni tal-leġiżlazzjoni tal-Unjoni.
Il-kwistjonijiet li jirrigwardaw affarijiet li jaqgħu fil-kamp ta'
applikazzjoni tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ li mhumiex determinati
espressament minnha għandhom jiġu riżolti biss bl-interpretazzjoni tar-regoli
tagħha mingħajr rikors għal kwalunkwe liġi oħra. Ir-regoli tal-Liġi Komuni
Ewropea dwar il-Bejgħ għandhom jiġu interpretati fuq il-bażi tal-prinċipji u
l-objettivi sottostanti u tad-dispożizzjonijiet kollha tagħha. (30)
Il-libertà kuntrattwali għandha tkun il-prinċipju ta’
gwida li fuqu tissejjes il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ. L-awtonomija
tal-partijiet għandha tkun ristretta biss meta jkun indispensabbli u
sal-punt meħtieġ, b’mod partikolari għal raġunijiet ta’ protezzjoni
tal-konsumatur. Meta jkun hemm din il-ħtieġa, in-natura obbligatorja tar-regoli
inkwistjoni għandha tkun indikata b’mod ċar. (31)
Il-prinċipju ta’ bona fidi u negozjar ġust għandhom
jipprovdu gwida dwar il-mod li bih il-partijiet għandhom jikkoperaw. Peress li
xi regoli jikkostitwixxu manifestazzjonijiet speċifiċi tal-prinċipju ġenerali
ta’ bona fidi u negozjar ġust, huma għandhom jieħdu preċedenza fuq il-prinċipju
ġenerali. Il-prinċipju ġenerali għalhekk m’għandux jintuża bħala għodda biex
jemenda d-drittijiet u l-obbligi speċifiċi tal-partijiet kif stabbilit
fir-regoli speċifiċi. Ir-rekwiżiti konkreti li jirriżultaw mill-prinċipju ta’
bona fidi u negozjar ġust għandhom jiddependu, fost affarijiet oħra, fuq
il-livell relattiv ta’ kompetenza tal-partijiet u għalhekk għandhom ikunu
differenti fi tranżazzjonijiet bejn negozju u konsumatur u fi tranżazzjonijiet
bejn negozji. Fi tranżazzjonijiet bejn il-kummerċjanti, il-prattika kummerċjali
tajba fis-sitwazzjoni speċifika kkonċernata għandha tkun fattur rilevanti f’dan
il-kuntest. (32)
Il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ għandha
timmira lejn il-preservazzjoni ta’ kuntratt validu kull meta jkun possibbli u
xieraq fid-dawl tal-interessi leġittimi tal-partijiet. (33)
Il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ għandha
tidentifika soluzzjonijiet ibbilanċjati sew li jqisu l-interessi leġittimi
tal-partijiet fl-għażla u l-eżerċizzju tar-rimedji disponibbli fil-każ ta’
nuqqas ta’ twettiq tal-kuntratt. F’kuntratti bejn negozju u konsumatur,
is-sistema ta’ rimedji għandha tirrifletti l-fatt li n-nuqqas ta’ konformità
tal-merkanzija, tal-kontenut diġitali jew tas-servizzi jaqa’ taħt
ir-responsabbiltà tal-kummerċjant. (34)
Sabiex titjieb iċ-ċertezza legali billi
l-ġurisprudenza tal-qrati Ewropej u nazzjonali dwar l-interpretazzjoni tal-Liġi
Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ jew kwalunkwe dispożizzjoni oħra tar-Regolament
isiru aċċessibbli għall-pubbliku, il-Kummissjoni għandha toħloq bażi tad-dejta
li tinkludi d-deċiżjonijiet finali rilevanti. Bil-ħsieb li jagħmlu dan
il-kompitu possibbli, l-Istati Membri għandhom jiżguraw li tali sentenzi nazzjonali
jiġu komunikati malajr lill-Kummissjoni. (35)
Huwa tajjeb li ssir reviżjoni tal-funzjonament
tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ jew kwalunkwe dispożizzjoni oħra
tar-Regolament wara seba' snin ta' operat. L-analiżi għandha tqis fost
affarijiet oħrajn, il-ħtieġa biex jiġi estiż aktar il-kamp ta' applikazzjoni
fir-rigward tal-kuntratti bejn in-negozji, l-iżviluppi tas-suq u l-iżviluppi
teknoloġiċi fir-rigward tal-kontenut diġitali u l-iżviluppi tal-acquis
tal-Unjoni fil-futur. (36)
Peress li l-għan ta’ dan ir-Regolament, jiġifieri
li jikkontribwixxi għall-funzjonament xieraq tas-suq intern billi jagħmel
disponibbli sett uniformi ta’ regoli tal-liġi kuntrattwali li jistgħu jintużaw
għal tranżazzjonijiet transkonfinali madwar l-Unjoni, ma jistax jintlaħaq b’mod
suffiċjenti mill-Istati Membri u għalhekk jista’ jintlaħaq aħjar fil-livell
tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, skont il-prinċipju
tas-sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni
Ewropea. Skont il-prinċipju tal-proporzjonalità, kif stabbilit f’dak
l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ biex
jintlaħaq dak il-għan. (37)
Dan ir-Regolament jirrispetta d-drittijiet
fundamentali u josserva l-prinċipji rikonoxxuti b’mod partikolari mill-Karta
tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea u speċifikament l-Artikoli 16,
38 u 47 tagħha, ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT: Artikolu 1
Għan u suġġett 1.
L-għan ta’ dan ir-Regolament huwa li jtejjeb
il-kundizzjonijiet għall-istabbiliment u l-funzjonament tas-suq intern billi
jagħmel disponibbli sett uniformi ta’ regoli tal-liġi kuntrattwali kif
stabbilit fl-Anness I (‘il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ’). Dawn
ir-regoli jistgħu jintużaw fi tranżazzjonijiet transkonfinali għall-bejgħ ta’
merkanzija, għall-fornitura ta' kontenut diġitali u għal servizzi relatati fejn
il-partijiet f'kuntratt jaqblu dwar l-użu tagħhom. 2.
Dan ir-Regolament jippermetti lill-kummerċjanti li
jistrieħu fuq sett komuni ta’ regoli u jużaw l-istess kundizzjonijiet
kuntrattwali għat-tranżazzjonijiet transkonfinali tagħhom kollha u b’hekk
jitnaqqsu l-ispejjeż mhux meħtieġa filwaqt li jingħata livell għoli ta’
ċertezza legali. 3.
Fir-rigward ta’ kuntratti bejn kummerċjanti u
konsumaturi, dan ir-Regolament jinkludi sett komprensiv ta’ regoli dwar
il-protezzjoni tal-konsumatur sabiex jiġi żgurat livell għoli ta’ protezzjoni
tal-konsumatur, tittejjeb il-fiduċja tal-konsumatur fis-suq intern filwaqt li
l-konsumaturi jitħeġġew jagħmlu xiri transkonfinali. Artikolu 2
Definizzjonijiet Għall-iskop ta' dan ir-Regolament, għandhom
japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin: (a)
'kuntratt' tfisser ftehim maħsub biex jagħti lok
għal obbligi jew effetti legali oħra; (b)
‘bona fidi u negozjar ġust’ tfisser standard ta’
mġiba kkaratterizzat minn onestà, trasparenza u kunsiderazzjoni għall-interessi
tal-parti l-oħra fit-tranżazzjoni jew għar-relazzjoni inkwistjoni; (c)
‘telf’ tfisser telf ekonomiku u telf mhux ekonomiku
fil-forma ta’ uġigħ u tbatija, esklużi forom oħra ta’ telf mhux ekonomiku
bħall-indeboliment tal-kwalità tal-ħajja u telf ta’ tgawdija; (d)
‘kundizzjonijiet kuntrattwali standard’ tfisser
kundizzjonijiet kuntrattwali li ġew abbozzati minn qabel għal diversi
tranżazzjonijiet li jinvolvu lil partijiet differenti, u li ma ġewx innegozjati
individwalment mill-partijiet skont it-tifsira tal-Artikolu 7 tal-Liġi
Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ; (e)
‘kummerċjant’ tfisser kwalunkwe persuna fiżika jew
ġuridika li taġixxi għal finijiet relatati mal-kummerċ, in-negozju, is-sengħa,
jew il-professjoni ta’ dik il-persuna; (f)
‘konsumatur’ tfisser kwalunkwe persuna fiżika li
taġixxi għal finijiet li jmorru lil hinn mill-kummerċ, in-negozju, is-sengħa,
jew il-professjoni ta’ dik il-persuna; (g)
‘danni’ tfisser somma flus li persuna tista’ tkun
intitolata għaliha bħala kumpens għal xi telf, korriment jew ħsara; (h)
‘merkanzija’ tfisser kwalunkwe beni mobbli
korporali; dan jeskludi: (i) elettriku u gass naturali; u (ii) ilma u tipi oħrajn ta' gass sakemm ma
jitpoġġewx għall-bejgħ f'volum limitat jew kwantità stabbilita; (i)
‘prezz’ tfisser flus dovuti inkambju għal merkanzija
mibjugħa, kontenut diġitali fornit jew għal servizz relatat li jingħata; (j)
‘kontenut diġitali’ tfisser dejta li tiġi prodotta
u fornuta f’forma diġitali, kemm jekk skont l-ispeċifikazzjonijiet tax-xerrej
kif ukoll jekk le; huma inklużi, vidjow, awdjo, stampi jew kontenut diġitali
bil-miktub, logħob diġitali, softwer u kontenut diġitali li permezz tiegħu tkun
possibbli l-personalizzazzjoni ta’ ħardwer jew softwer eżistenti; dan jeskludi: (i) servizzi finanzjarji, inklużi s-servizzi
bankarji onlajn; (ii) parir legali jew finanzjarju pprovdut f’forma
elettronika; (iii) servizzi ta’ kura tas-saħħa elettroniċi; (iv) servizzi u netwerks ta’ komunikazzjoni
elettroniċi, u faċilitajiet u servizzi assoċjati: (v) logħob tal-azzard; (vi) il-ħolqien ta’ kontenut diġitali ġdid u
l-emendar ta’ kontenut diġitali eżistenti mill-konsumaturi jew kwalunkwe
interazzjoni oħra mal-kreazzjonijiet ta’ utenti oħra; (k)
‘kuntratt ta’ bejgħ’ tfisser kwalunkwe kuntratt li
fih il-kummerċjant (‘il-bejjiegħ’) jittrasferixxi jew jimpenja ruħu li
jittrasferixxi l-proprjetà tal-merkanzija lil persuna oħra (‘ix-xerrej’), u
x-xerrej iħallas jew jimpenja ruħu li jħallas il-prezz; dan jinkludi kuntratt
għall-fornitura ta’ merkanzija li għandha tiġi manifatturata jew prodotta u
jeskludi kuntratti ta’ bejgħ furzat jew li jinvolvu b’mod ieħor l-eżerċizzju
ta’ awtorità pubblika; (l)
'kuntratt ta' bejgħ lil konsumatur' tfisser
kuntratt ta' bejgħ fejn il-bejjiegħ ikun kummerċjant u x-xerrej ikun
konsumatur; (m)
‘servizz relatat’ tfisser kwalunkwe servizz relatat
ma’ merkanzija jew kontenut diġitali, bħall-installazzjoni, il-manutenzjoni,
it-tiswija jew kwalunkwe pproċessar ieħor, ipprovdut mill-bejjiegħ
tal-merkanzija jew mill-fornitur tal-kontenut diġitali taħt il-kuntratt ta’
bejgħ, il-kuntratt ta’ fornitura ta’ kontenut diġitali jew kuntratt ta’
servizzi relatati separat li ġie konkluż fl-istess ħin mal-kuntratt ta’ bejgħ
jew il-kuntratt għall-fornitura ta’ kontenut diġitali; dan jeskludi: servizzi ta’ trasport, (ii) servizzi ta’ taħriġ, (iii) servizzi ta’ appoġġ
tat-telekomunikazzjonijiet; kif ukoll u (iv) servizzi finanzjarji; (n)
‘fornitur ta’ servizzi’ tfisser kwalunkwe bejjiegħ
ta' merkanzija jew fornitur ta’ kontenut diġitali li jimpenja ruħu li jipprovdi
lil konsumatur b’servizz relatat ma’ dik il-merkanzija jew dak il-kontenut
diġitali; (o)
‘klijent’ tfisser kwalunkwe persuna li tixtri
servizz relatat; (p)
‘'kuntratt mill-bogħod’ tfisser kwalunkwe kuntratt
bejn kummerċjant u konsumatur taħt skema organizzata ta’ bejgħ mill-bogħod li
jiġi konkluż mingħajr il-preżenza fiżika simultanja tal-kummerċjant jew, f’każ
li l-kummerċjant ikun persuna ġuridika, persuna fiżika li tirrappreżenta
lill-kummerċjant u l-konsumatur, bl-użu esklużiv ta’ mezz wieħed jew aktar ta’
komunikazzjoni mill-bogħod saż-żmien meta jiġi konkluż il-kuntratt u inkluż
iż-żmien li fih jiġi konkluż; (q)
‘kuntratt barra mill-post tan-negozju' tfisser
kwalunkwe kuntratt bejn kummerċjant u konsumatur: (i) li ġie konkluż fil-preżenza fiżika simultanja
tal-kummerċjant jew, fejn il-kummerċjant ikun persuna ġuridika, persuna fiżika
li tirrappreżenta lill-kummerċjant u l-konsumatur f’post li mhuwiex il-post
tan-negozju tal-kummerċjant, jew li ġie konkluż fuq il-bażi ta’ offerta li
saret mill-konsumatur fl-istess ċirkustanzi; jew (ii) li ġie konkluż fil-post tan-negozju
tal-kummerċjant jew permezz ta’ kwalunkwe mezz ta’ komunikazzjoni mill-bogħod
wara li l-konsumatur kien intbagħat personalment u individwalment f’post li
mhuwiex il-post tan-negozju tal-kummerċjant fil-preżenza fiżika simultanja
tal-kummerċjant jew, fejn il-kummerċjant ikun persuna ġuridika, persuna fiżika
li tirrappreżenta lill-kummerċjant u lill-konsumatur; jew jew (iii) li ġie konkluż waqt eskursjoni organizzata
minn kummerċjant jew, fejn il-kummerċjant ikun persuna ġuridika, persuna fiżika
li tirrappreżenta lill-kummerċjant bil-għan jew bl-effett li tiġi promossa u
tinbiegħ merkanzija jew jiġu fornuti kontenut diġitali jew servizzi relatati lill-konsumatur; (r)
‘post tan-negozju’ tfisser: (i) kwalunkwe post immobbli għal bejgħ bl-imnut
fejn kummerċjant iwettaq attività fuq bażi permanenti, jew (ii) kwalunkwe post mobbli għal bejgħ bl-imnut
fejn kummerċjant iwettaq attività fuq bażi regolari; (s)
‘garanzija kummerċjali’ tfisser kwalunkwe
impenn minn kummerċjant jew produttur lill-konsumatur, minbarra
l-obbligi legali tiegħu taħt Artikolu 106 fil-każ ta’
nuqqas ta’ konformità li jirrimborsa l-prezz imħallas jew jibdel,
isewwi jew jagħmel manutenzjoni fuq il-merkanzija jew kontenut diġitali fi
kwalunkwe mod jekk dawn ma jkunux jissodisfaw
l-ispeċifikazzjonijiet jew kwalunkwe rekwiżit ieħor li ma jkunux relatati
mal-konformità stabbilita fid-dikjarazzjoni tal-garanzija jew
fir-reklamar rilevanti disponibbli fi żmien il-kuntratt jew, qabel
il-konklużjoni tal-kuntratt; (t)
‘mezz li jservi fit-tul’ tfisser kwalunkwe mezz li
jippermetti lil parti taħżen informazzjoni indirizzata lil dik
il-parti personalment b’mod li tkun aċċessibbli għar-referenza fil-futur
għal perjodu ta’ żmien adegwat għall-finijiet tal-informazzjoni u li
jippermetti r-riproduzzjoni mingħajr tibdil tal-informazzjoni maħżuna; (u)
‘irkant pubbliku’ tfisser metodu ta’ bejgħ
fejn il-merkanzija jew il-kontenut diġitali huma offruti mill-kummerċjant
lill-konsumatur li jattendi jew jingħata l-possibbiltà
li jattendi l-irkant fiżikament, permezz ta’ proċedura trasparenti u
kompetittiva ta’ offerti tal-irkant immexxija minn irkantatur u fejn
l-offerent rebbieħ huwa obbligat li jixtri l-merkanzija jew
il-kontenut diġitali; (v)
'regola mandatorja' tfisser kwalunkwe dispożizzjoni
li l-partijiet ma jkunux jistgħu jeskludu l-applikazzjoni tagħha, ma jkunux
jistgħu jidderogaw minnha u ma jkunux jistgħu jvarjaw l-effett tagħha; (w)
'kreditur' tfisser persuna li għandha d-dritt li
fil-konfront tagħha jitwettaq obbligu, kemm jekk monetarju u kemm jekk mhux
monetarju, minn persuna oħra, id-debitur; (x)
'debitur' tfisser persuna li jkollha obbligu, kemm
jekk monetarju u kemm jekk mhux monetarju, lejn persuna oħra, il-kreditur. (y)
'obbligu' tfisser l-impenn li parti għandha
twettaq f'relazzjoni legali ma' parti oħra Artikolu 3
Natura fakultattiva tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ Il-partijiet jistgħu jaqblu li l-Liġi Komuni
Ewropea dwar il-Bejgħ tirregola l-kuntratti transkonfinali tagħhom għall-bejgħ
ta’ merkanzija, għall-fornitura ta' kontenut diġitali u għall-provvista ta'
servizzi relatati fil-kamp ta' applikazzjoni territorjali, materjali u
personali kif stipulat fl-Artikoli 4 sa 7. Artikolu 4
Kuntratti transkonfinali 1.
Il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ tista' tintuża
għal kuntratti transkonfinali. 2.
Għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament, kuntratt bejn
il-kummerċjanti huwa kuntratt transkonfinali jekk il-partijiet ikollhom
ir-residenza abitwali tagħhom fi Stati differenti li mill-inqas wieħed minnhom
ikun Stat Membru. 3.
Għall-finijiet ta’ din ir-Regolament, kuntratt bejn
kummerċjant u konsumatur huwa kuntratt transkonfinali jekk: (a)
jew l-indirizz indikat mill-konsumatur, l-indirizz
għall-kunsinna tal-merkanzija jew l-indirizz fejn jintbagħat il-kont jinsabu fi
Stat li ma jkunx l-Istat tar-residenza abitwali tal-kummerċjant; u (b)
mill-inqas wieħed minn dawn l-Istati jkun Stat
Membru. 4.
Għall-finijiet ta' dan ir-Regolament, ir-residenza
abitwali ta' kumpanniji u entitajiet oħra, inkorporati jew mhux inkorporati,
għandha tkun il-post tal-amministrazzjoni ċentrali. Ir-residenza abitwali ta’
kummerċjant, li huwa persuna fiżika, għandha tkun il-post prinċipali
tan-negozju ta’ dik il-persuna. 5.
Meta l-kuntratt jiġi konkluż waqt l-operazzjonijiet
ta’ fergħa, aġenzija jew kwalunkwe stabbiliment ieħor ta’ kummerċjant, il-post
fejn il-fergħa, l-aġenzija jew kwalunkwe stabbiliment ieħor ikunu jinsabu
għandhom jitqiesu bħala l-post tar-residenza abitwali tal-kummerċjant. 6.
Għall-finijiet tad-determinazzjoni dwar jekk
kuntratt hux kuntratt transkonfinali, iż-żmien rilevanti jkun dak ta' meta
jintlaħaq ftehim dwar l-użu tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ. Artikolu 5
Kuntratti li għalihom tista' tintuża l-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ Il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ tista'
tintuża għal: (a) kuntratti ta’ bejgħ; (b) kuntratti għall-fornitura ta'
kontenut diġitali kemm jekk mogħti fuq mezz tanġibbli li jista' jiġi maħżun,
jiġi pproċessat jew jinkiseb aċċess għalih, u jiġi użat mill-ġdid mill-utent u
kemm jekk le, irrispettivament minn jekk il-kontenut diġitali jkunx ingħata
inkambju għall-ħlas ta' prezz; (c) kuntratti ta' servizzi relatati,
irrispettivament minn jekk ikunx sar ftehim dwar prezz separat għas-servizz
relatat. Artikolu 6
Esklużjoni ta’ kuntratti bi skop imħallat u kuntratti marbuta ma’ kreditu
tal-konsumatur 1.
Il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ ma tistax
tintuża għal kuntratti bi skop imħallat li jinkludi kwalunkwe element ieħor
għajr il-bejgħ ta' merkanzija, il-fornitura ta' kontenut diġitali u l-għoti ta'
servizzi relatati skont it-tifsira tal-Artikolu 5. 2.
Il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ ma tistax
tintuża għal kuntratti bejn kummerċjant u konsumatur fejn il-kummerċjant jagħti
jew iwiegħed kreditu lill-konsumatur fil-forma ta' pagament differit, self jew
kwalunkwe vantaġġ finanzjarju simili ieħor. Il-Liġi Komuni Ewropea dwar
il-Bejgħ tista' tintuża għal kuntratti bejn kummerċjant u konsumatur fejn
il-merkanzija, il-kontenut diġitali jew is-servizzi relatati tal-istess tip
jiġu forniti fuq bażi kontinwa u l-konsumatur iħallas bin-nifs għal tali
merkanzija, kontenut diġitali jew servizzi relatati għall-perjodu ta' żmien
kollu li fih ikun għaddejja l-fornitura. Artikolu 7
Partijiet fil-kuntratt 1.
Il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ tista' tintuża
biss jekk il-bejjiegħ tal-merkanzija jew il-fornitur tal-kontenut diġitali jkun
kummerċjant. Fejn il-partijiet kollha f’kuntratt ikunu kummerċjanti, il-Liġi
Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ tista’ tintuża jekk mill-inqas waħda minn dawn
il-partijiet tkun impriża żgħira jew ta’ daqs medju (‘SME’). 2.
Għall-finijiet ta' dan ir-Regolament, l-SME huwa
kummerċjant li (a)
jimpjega inqas minn 250 persuna; u (b)
ikollu fatturat annwali li ma jaqbiżx
EUR 50 miljun jew karta tal-bilanċ totali annwali li ma taqbiżx
EUR 43 miljun, jew, fil-każ ta' SME li r-residenza abitwali tagħha
tinsab fi Stat Membru li l-munita tiegħu ma tkunx l-ewro jew f’pajjiż terz,
l-ammonti ekwivalenti fil-munita ta' dak l-Istat Membru jew pajjiż terz. Artikolu 8
Ftehim dwar l-użu tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ 1.
L-użu tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ
jirrikjedi ftehim bejn il-partijiet f'dan ir-rigward. L-eżistenza tal-ftehim u
l-validità tiegħu għandhom jiġu ddeterminati fuq il-bażi tal-paragrafi 2
u 3 ta' dan l-Artikolu u l-Artikolu 9, kif ukoll il-Kapitoli u
d-dispożizzjonijiet rilevanti fil-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ. 2.
Fir-relazzjonijiet bejn kummerċjant u konsumatur
il-ftehim dwar l-użu tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ ikun validu biss
jekk il-kunsens tal-konsumatur jingħata permezz ta’ dikjarazzjoni espliċita li
tkun separata mid-dikjarazzjoni li tindika l-ftehim li jiġi konkluż kuntratt.
Il-kummerċjant għandu jipprovdi lill-konsumatur konferma ta’ dak
il-ftehim fuq mezz li jservi fit-tul. 3.
Fir-relazzjonijiet bejn kummerċjant u konsumatur
il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ ma tistax tintgħażel fuq bażi parzjali,
iżda biss fit-totalità tagħha. Artikolu 9
Avviż ta’ Informazzjoni Standard f’kuntratti bejn kummerċjant u konsumatur
1.
Minbarra l-obbligi ta' informazzjoni
prekuntrattwali stabbiliti fil-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ,
fir-relazzjonijiet bejn kummerċjant u konsumatur il-kummerċjant għandu jiġbed
l-attenzjoni tal-konsumatur dwar il-ħsieb li tiġi applikata l-Liġi Komuni
Ewropea dwar il-Bejgħ qabel il-ftehim billi lill-konsumatur jipprovdilu l-avviż
ta' informazzjoni tal-Anness II b'mod prominenti. Fejn il-ftehim li tintuża
l-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ jiġi konkluż permezz tat-telefon jew bi
kwalunkwe mezz ieħor li ma jippermettix li l-konsumatur jiġi pprovdut bl-avviż
ta’ informazzjoni, jew fejn il-kummerċjant ikun naqas milli jipprovdi l-avviz
ta' informazzjoni, il-konsumatur ma għandux ikun marbut bil-ftehim sakemm huwa
jirċievi l-konferma msemmija fl-Artikolu 8(2) flimkien mal-avviż ta’
informazzjoni u sussegwentement jagħti l-kunsens tiegħu espressament għall-użu
tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ. 2.
L-avviż ta' informazzjoni msemmi
fil-paragrafu 1, jekk jingħata f'forma elettronika, għandu jinkludi
hyperlink jew, fiċ-ċirkostanzi l-oħrajn kollha, jinkludi indikazzjoni ta'
websajt li permezz tagħha t-test tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ ikun
jista' jinkiseb mingħajr ħlas. Artikolu 10
Penali għall-ksur tar-rekwiżiti speċifiċi L-Istati Membri għandhom jistabbilixxu penali
għall-ksur mill-kummerċjanti, fir-relazzjonijiet mal-konsumaturi, tar-rekwiżiti
stabbiliti fl-Artikoli 8 u 9 u għandhom jieħdu l-miżuri kollha meħtieġa
biex jiżguraw li dawk il-penali jiġu applikati. Għaldaqstant il-penali għandhom
ikunu effettivi, proporzjoanti u dissważivi. L-Istati Membri għandhom
jinotifikaw dawn id-dispożizzjonijiet rilevanti lill-Kummissjoni mhux aktar
tard minn [sena (1) wara li dan ir-Regolament jiġi applikat] u
għandhoom jinnotifikaw kwalunkwe tibdil sussegwenti malajr kemm jista' jkun. Artikolu 11
Konsegwenzi tal-użu tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ Fejn il-partijiet ikunu ftiehmu b'mod validu
li jużaw il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ għal kuntratt, tkun biss il-Liġi
Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ li tirregola l-kwistjonijiet indirizzati
fir-regoli tagħha. Bil-kundizzjoni li l-kuntratt ikun ġie effettivament
konkluż, il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ tirregola wkoll il-konformità
mad-dmirijiet ta’ informazzjoni prekuntrattwali u r-rimedji għal nuqqas ta’
konformità mal-istess dmirijiet. Artikolu 12
Rekwiżiti ta' informazzjoni li jirriżultaw mid-Direttiva dwar
is-servizzi Dan ir-Regolament huwa mingħajr preġudizzju
għar-rekwiżiti tal-informazzjoni stipulati fil-liġijiet nazzjonali li jdaħħlu
d-dispożizzjonijiet tad-Direttiva 2006/123/KE tal-Parlament Ewropew u
tal-Kunsill tat-12 ta' Diċembru 2006 dwar is-servizzi fis-suq
intern u li jikkomplimentaw ir-rekwiżiti tal-informazzjoni stipulati fil-Liġi
Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ. Artikolu 13 Alternattivi
tal-Istati Membri Stat Membru jista' jiddeċiedi li l-Liġi Komuni
Ewropea dwar il-Bejgħ tkun disponibbli għal: (a) (a) kuntratti fejn ir-residenza
abitwali tal-kummerċjant jew, fil-każ ta' kuntratt bejn kummerċjant u
konsumatur, ir-residenza abitwali tal-kummerċjant, l-indirizz indikat
mill-konsumatur, l-indirizz tal-kunsinna tal-merkanzija u l-indirizz fejn
jintbagħat il-kont, ikunu jinsabu f'dak l-Istat Membru; u/jew (b) kuntratti fejn il-partijiet kollha
jkunu kummerċjanti iżda l-ebda waħda minnhom ma tkun SME skont it-tifisra
tal-Artikolu 7(2). Artikolu 14
Komunikazzjoni ta' sentenzi li jinterpretaw dan ir-Regolament 1.
L-Istati Membri għandhom jiżguraw li s-sentenzi finali
tal-qrati tagħhom li jinterpretaw ir-regoli ta’ dan ir-Regolament jiġu
kkomunikati mingħajr dewmien bla bżonn lill-Kummissjoni. 2.
Il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi sistema li
tippermetti li ssir konsultazzjoni tal-informazzjoni li tikkonċerna s-sentenzi
msemmija fil-paragrafu 1 kif ukoll sentenzi rilevanti tal-Qorti
tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea. Dik is-sistema għandha tkun aċċessibbli
għall-pubbliku. Artikolu 15
Revizjoni 1.
Sa … [erba' (4) snin mid-data
tal-applikazzjoni ta' dan ir-Regolament], l-Istati Membri għandhom jipprovdu
lill-Kummissjoni b'informazzjoni dwar l-applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament,
b’mod partikolari dwar il-livell ta’ aċċettazzjoni tal-Liġi Komuni Ewropea dwar
il-Bejgħ, il-punt sa fejn id-dispożizzjonijiet tagħha jkunu taw lok għal
litigazzjoni u dwar il-qagħda attwali li tikkonċerna differenzi fil-livell ta’
protezzjoni tal-konsumatur bejn il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ u l-liġi
nazzjonali. Dik l-informazzjoni għandha tinkludi deskrizzjoni ġenerali
komprensiva tal-ġurisprudenza tal-qrati nazzjonali li tinterpreta
d-dispożizzjonijiet tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ. 2.
Sa … [ħames (5) snin mid-data
tal-applikazzjoni ta' dan ir-Regolament], il-Kummissjoni għandha tippreżenta
lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill u lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew
rapport dettaljat li jirrevedi l-operat ta’ dan ir-Regolament, filwaqt li tqis
fost affarijiet oħrajn, il-ħtieġa biex jiġi estiż il-kamp ta' applikazzjoni
fir-rigward tal-kuntratti bejn in-negozji, l-iżviluppi tas-suq u l-iżviluppi
teknoloġiċi fir-rigward tal-kontenut diġitali u l-iżviluppi tal-acquis
tal-Unjoni fil-futur. Artikolu 16
Dħul fis-seħħ u applikazzjoni 1.
Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ
fl-għoxrin (20) jum wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f'Il-Ġurnal
Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea. 2.
Għandu japplika minn [sitt (6) xhur
wara d-dħul fis-seħħ tiegħu]. Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier
tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri. Magħmul fi Brussell, Għall-Parlament Ewropew Għall-Kunsill Il-President Il-President ANNESS I
LIĠI KOMUNI EWROPEA DWAR IL-BEJGĦ WERREJ Part I Dispożizzjonijiet tal-bidu.................................................................................................... 31 Kapitolu 1 Prinċipji ġenerali u
applikazzjoni................................................................................. 31 Taqsima 1 Prinċipji ġenerali......................................................................................................... 31 Taqsima 2 Applikazzjoni............................................................................................................. 31 Parti II Tfassil ta' kuntratt vinkolanti............................................................................................. 31 Kapitolu 2 Pre-contractual information........................................................................................ 31 Taqsima 1 Informazzjoni prekuntrattwali li
għandha tingħata minn kummerċjant li qed jinnegozja ma’ konsumatur 31 Taqsima 2 L-informazzjoni prekuntrattwali
li għandha tingħata minn kummerċjant li jkun qed jinnegozja ma’ kummerċjant
ieħor........................................................................................................................................... 31 Taqsima 3: Kuntratti li għandhom jiġu
konklużi b'mezzi elettroniċi................................................. 31 Taqsima 4: Dmir li jkun żgurat li
l-informazzjoni pprovduta tkun korretta....................................... 31 Taqsima 5: Rimedji għall-ksur tad-dmirijiet
ta’ informazzjoni......................................................... 31 Kapitolu 3: Il-konklużjoni ta’ kuntratt.......................................................................................... 31 Kapitolu 4: Dritt ta’ rtirar f’kuntratti
mill-bogħod u barra mill-post tan-negozju bejn kummerċjanti u konsumaturi 31 Kapitolu 5: Difetti fil-kunsens....................................................................................................... 31 Parti III: Valutazzjoni ta’ x'jinkludi
l-kuntratt................................................................................. 31 Kapitolu 6: Interpretazzjoni......................................................................................................... 31 Kapitolu 7: Kontenut u effetti....................................................................................................... 31 Kapitolu 8: Kundizzjonijiet kuntrattwali
inġusti.............................................................................. 31 Taqsima 1: Dispożizzjonijiet ġenerali............................................................................................ 31 Taqsima 2: Kundizzjonijiet kuntrattwali
inġusti f’kuntratti bejn kummerċjant u konsumatur............. 31 Taqsima 3: Kundizzjonijiet kuntrattwali
inġusti f’kuntratti bejn kummerċjanti.................................. 31 Parti IV: Obbligi u rimedji tal-partijiet
f’kuntratt ta’ bejgħ jew kuntratt għall-fornitura ta’ kontenut diġitali 31 Kapitolu 9: Dispożizzjonijiet ġenerali............................................................................................ 31 Kapitolu 10: Obbligi tal-bejjiegħ.................................................................................................. 31 Taqsima 1: Dispożizzjonijiet ġenerali............................................................................................ 31 Taqsima 2: Kunsinna................................................................................................................... 31 Taqsima 3: Konformità tal-merkanzija u
tal-kontenut diġitali......................................................... 31 Kapitolu 11: Rimedji tax-xerrej................................................................................................... 31 Taqsima 1: Dispożizzjonijiet ġenerali............................................................................................ 31 Taqsima 2: Issanar mill-bejjiegħ................................................................................................... 31 Taqsima 3: Twettiq ta’ obbligi mitlub........................................................................................... 31 Taqsima 4: Sospensjoni tat-twettiq
tal-obbligi tax-xerrej.............................................................. 31 Taqsima 5: Terminazzjoni............................................................................................................ 31 Taqsima 6: Tnaqqis fil-prezz........................................................................................................ 31 Taqsima 7: Rekwiżiti ta’ notifika
f’kuntratti bejn kummerċjanti...................................................... 31 Kapitolu 12: Obbligi tax-xerrej.................................................................................................... 31 Taqsima 1: Dispożizzjonijiet ġenerali............................................................................................ 31 Taqsima 2: Ħlas tal-prezz............................................................................................................ 31 Taqsima 3: Teħid tal-kunsinna..................................................................................................... 31 Kapitolu 13: Rimedji tal-bejjiegħ................................................................................................. 31 Taqsima 1: Dispożizzjonijiet ġenerali............................................................................................ 31 Taqsima 2: Twettiq ta’ obbligi mitlub........................................................................................... 31 Taqsima 3: Sospensjoni tat-twettiq
tal-obbligi tal-bejjiegħ............................................................ 31 Taqsima 4: Terminazzjoni............................................................................................................ 31 Kapitolu 14: Trasferiment tar-riskju............................................................................................. 31 Taqsima 1: Dispożizzjonijiet ġenerali............................................................................................ 31 Taqsima 2: Trasferiment tar-riskju
f’kuntratti ta’ bejgħ lil konsumatur............................................ 31 Taqsima 3: Trasferiment tar-riskju
f’kuntratti bejn kummerċjanti................................................... 31 Parti V: Obbligi u rimedji tal-partijiet
f’kuntratt ta’ servizzi relatati................................................. 31 Kapitolu 15: Obbligi u rimedji
tal-partijiet.................................................................................... 31 Taqsima 2: Obbligi tal-fornitur ta’
servizzi.................................................................................... 31 Taqsima 3: Obbligi tal-klijent....................................................................................................... 31 Taqsima 4: Rimedji..................................................................................................................... 31 Parti VI: Danni u imgħax.............................................................................................................. 31 Kapitolu 16: Danni u imgħax........................................................................................................ 31 Taqsima 1: Danni........................................................................................................................ 31 Taqsima 2: L-imgħax fuq ħlasijiet tardivi:
dispożizzjonijiet ġenerali................................................. 31 Taqsima 3: Ħlasijiet tardivi
mill-kummerċjanti............................................................................... 31 Parti VII: Restituzzjoni................................................................................................................. 31 Kapitolu 17: Restituzzjoni............................................................................................................ 31 Parti VIII: Preskrizzjoni............................................................................................................... 31 Kapitolu 18: Preskrizzjoni........................................................................................................... 31 Taqsima 1: Dispożizzjonijiet ġenerali............................................................................................ 31 Taqsima 2: Perjodi ta’ preskrizzjoni u
l-bidu tagħhom................................................................... 31 Taqsima 3: Estensjoni tal-perjodi ta’
preskrizzjoni........................................................................ 31 Taqsima 4: Tiġdid tal-perjodu ta’
preskrizzjoni............................................................................. 31 Taqsima 5: Effetti tal-preskrizzjoni............................................................................................... 31 Taqsima 6: Modifika bi ftehim..................................................................................................... 31 Appendiċi 1................................................................................................................................ 31 Appendiċi 2................................................................................................................................ 31 Part I Dispożizzjonijiet tal-bidu Kapitolu 1 Prinċipji ġenerali u
applikazzjoni Taqsima 1 Prinċipji
ġenerali Artikolu 1
Libertà tal-kuntratt 1.
Il-partijiet huma liberi li jikkonkludu kuntratt u
li jiddeterminaw il-kontenut tiegħu, li għandu jkun suġġett għal kwalunkwe
regola mandatorja applikabbli. 2.
Il-partijiet jistgħu jeskludu l-applikazzjoni ta'
kwalunkwe waħda mid-dispożizzjonijiet tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ,
jew jidderogaw mill-effetti tagħhom jew ivarjawhom, sakemm ma jiġix iddikjarat
mod ieħor f'dawk id-dispożizzjonijiet. Artikolu 2
Bona fidi u negozjar ġust 1.
Kull parti għandha d-dmir li taġixxi b'bona
fidi u b'negozjar ġust. 2.
Il-ksur ta' dan id-dmir jista' jipprekludi
lill-parti li tkun kisret dan id-dmir milli teżerċita jew tinvoka dritt,
rimedju jew difiża li dik il-parti kieku kien ikollha, jew jista'
jirriżulta fir-responsabbiltà ta' dik il-parti għal kwalunkwe telf li ġġarrab
il-parti l-oħra. 3.
Il-partijiet ma jistgħux jeskludu l-applikazzjoni
ta’ dan l-Artikolu jew jidderogaw mill-effetti tiegħu jew ivarjawhom. Artikolu 3
Kooperazzjoni Il-partijiet huma obbligati li jikkooperaw ma'
xulxin sa fejn dan ikun mistenni għat-twettiq tal-obbligi kuntrattwali tagħhom. Taqsima 2 Applikazzjoni Artikolu 4
Interpretazzjoni 1.
Il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ għandha tiġi
interpretata b'mod awtonomu u skont l-għanijiet tagħha u l-prinċipji li fuqhom
hija bbażata. 2.
Kwistjonijiet fi ħdan il-kamp ta' applikazzjoni
tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ iżda mhux espressament determinati minnha
għandhom jiġu determinati skont l-għanijiet u l-prinċipji li fuqhom hija
bbażata u d-dispożizzjonijiet kollha tagħha, mingħajr rikors għal-liġi
nazzjonali li tkun applikabbli fin-nuqqas ta' ftehim dwar l-użu tal-Liġi Komuni
Ewropea dwar il-Bejgħ jew għal kwalunkwe liġi oħra. 3.
Fejn hemm regola ġenerali u regola speċjali li
tapplika għal sitwazzjoni partikolari fil-kamp ta' applikazzjoni tar-regola
ġenerali, ir-regola speċjali tipprevali fi kwalunkwe każ ta’ kunflitt. Artikolu 5
Raġonevolezza 1.
Ir-raġonevolezza għandha tiġi aċċertata b’mod
oġġettiv, billi jitqiesu n-natura u l-fini tal-kuntratt, iċ-ċirkustanzi tal-każ
u kwalunkwe użu u prattika tal-kummerċi jew professjonijiet involuti. 2.
Kwalunkwe referenza għal dak li jista’ jkun
mistenni mingħand persuna, jew f’sitwazzjoni partikolari, hija referenza għal
dak li jista’ raġonevolment ikun mistenni. Artikolu 6
Ebda forma ma hija meħtieġa Sakemm ma jkunx iddikjarat mod ieħor fil-Liġi
Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ, mhux meħtieġ li kuntratt, dikjarazzjoni
jew kwalunkwe att ieħor irregolat minnha jsir jew jiġi attestat permezz
ta’ xi forma partikolari. Artikolu 7
Kundizzjonijiet kuntrattwali mhux innegozjati individwalment 1.
Kundizzjoni kuntrattwali ma tkunx innegozjata
individwalment jekk tkun ġiet ipprovduta minn parti waħda u
l-parti l-oħra ma setgħetx tinfluwenza l-kontenut tagħha. 2.
Meta parti waħda tipprovdi għażla ta’
kundizzjonijiet kuntrattwali lill-parti l-oħra, ma għandux jitqies li
kundizzjoni tkun innegozjata individwalment sempliċement għaliex
il-parti l-oħra tagħżel dik il-kundizzjoni minn dik l-għażla. 3.
Parti li ssostni li kundizzjoni kuntrattwali
pprovduta bħala parti minn kundizzjonijiet kuntrattwali standard sadanittant
ġiet innegozjata individwalment għandha l-oneru li tipprova li tkun ġiet
innegozjata. 4.
F’kuntratt bejn kummerċjant u konsumatur,
il-kummerċjant għandu l-oneru li jipprova li kundizzjoni kuntrattwali pprovduta
mill-kummerċjant ġiet innegozjata individwalment. 5.
F’kuntratt bejn kummerċjant u konsumatur,
il-kundizzjonijiet kuntrattwali abbozzati minn parti terza jitqiesu bħala
li ġew ipprovduti mill-kummerċjant, sakemm ma jkunx introduċihom fil-kuntratt
il-konsumatur. Artikolu 8
It-terminazzjoni 1.
l-aħħar darba għamiltha "terminazzjoni" u
bidluha ta’ kuntrattt Li “tittermina kuntratt” tfisser li ġġib fi tmiemhom
id-drittijiet u l-obbligi tal-partijiet skont il-kuntratt bl-eċċezzjoni ta’
dawk li jirriżultaw minn kwalunkwe kundizzjoni kuntrattwali li tipprovdi għar-riżoluzzjoni
tat-tilwim jew kwalunkwe kundizzjoni kuntrattwali oħra li għandha topera anki
wara t-terminazzjoni. 2.
Il-ħlasijiet dovuti u d-danni għal kwalunkwe nuqqas
ta’ twettiq ta’ obbligi qabel iż-żmien tat-terminazzjoni jibqgħu pagabbli. Fejn
it-terminazzjoni tkun għal nuqqas ta’ twettiq jew għal nuqqas ta’ twettiq
antiċipat, il-parti li qiegħda tittermina l-kuntratt hija intitolata wkoll
għad-danni minflok it-twettiq futur min-naħa tal-parti l-oħra. 3.
L-effetti tat-terminazzjoni fuq il-ħlas lura tal-prezz
u r-ritorn tal-merkanzija jew tal-kontenut diġitali, u effetti oħrajn
tar-restituzzjoni, huma rregolati mir-regoli dwar ir-restituzzjoni
fil-Kapitolu 17. Artikolu 9
Kuntratti b’diversi skopijiet 1.
Fejn kuntratt jipprovdi kemm għall-bejgħ
tal-merkanzija jew għall-fornitura tal-kontenut diġitali kif ukoll
għall-fornitura ta’ servizz relatat, ir-regoli tal-Parti IV japplikaw
għall-obbligi u għar-rimedji tal-partijiet bħala bejjiegħ u xerrej
tal-merkanzija jew kontenut diġitali u r-regoli tal-Parti V japplikaw
għall-obbligi u għar-rimedji tal-partijiet bħala fornitur ta’ servizzi u
klijent. 2.
Meta, f’kuntratt li jaqa’ taħt il-paragrafu 1,
l-obbligi tal-bejjiegħ u tal-fornitur ta’ servizzi skont il-kuntratt għandhom
jitwettqu f’partijiet separati jew huma diviżibbli mod ieħor, allura jekk ikun
hemm raġuni għat-terminazzjoni minħabba nuqqas ta’ twettiq ta' parti waħda
li fir-rigward tagħha tista' tiġi allokata parti mill-prezz, ix-xerrej u
l-klijent jistgħu jitterminaw biss fir-rigward dik il-parti. 3.
Il-paragrafu 2 ma japplikax meta x-xerrej u
l-klijent ma jistgħux ikunu mistennija li jaċċettaw it-twettiq tal-partijiet
l-oħra jew in-nuqqas ta’ twettiq ikun tali li jiġġustifika t-terminazzjoni
tal-kuntratt fl-intier tiegħu. 4.
Fejn l-obbligi tal-bejjiegħ u tal-fornitur ta’
servizzi taħt il-kuntratt mhumiex diviżibbli jew
parti mill-prezz ma tistax tiġi allokata, ix-xerrej u
l-klijent jistgħu jitterminaw biss jekk in-nuqqas ta’ twettiq huwa
tali li jiġġustifika t-terminazzjoni tal-kuntratt fl-intier tiegħu. Artikolu 10
Notifika 1.
Dan l-Artikolu japplika fir-rigward ta'
notifika għal kwalunkwe fini skont ir-regoli tal-Liġi Komuni Ewropea dwar
il-Bejgħ u tal-kuntratt. ‘Notifika’ tinkludi l-komunikazzjoni ta’ kwalunkwe
dikjarazzjoni li huwa maħsub li jkollha effett legali jew li tgħaddi
informazzjoni għal skop legali. 2.
Tista' ssir notifika bi kwalunkwe mezz adattat
għaċ-ċirkustanzi. 3.
In-notifika ssir effettiva meta tasal għand
id-destinatarju, sakemm ma tipprovdix biex ikollha effett aktar tard. 4.
Notifika tasal għand id-destinatarju: (a)
meta tiġi kkonsenjata lid-destinatarju; (b)
meta tiġi kkonsenjata fil-post tan-negozju
tad-destinatarju jew, meta ma jkun hemm l-ebda post tan-negozju ta’ din
ix-xorta jew meta n-notifika tkun indirizzata lil konsumatur, fir-residenza
abitwali tad-destinatarju; (c)
fil-każ ta’ notifika trażmessa b’posta elettronika
jew b’komunikazzjoni individwali oħra, meta d-destinatarju jkun jista’ jkollu
aċċess għaliha; jew (d)
meta b’xi mod ieħor tkun disponibbli
għad-destinatarju fil-post u b'mod li d-destinatarju jista’ jkun mistenni li
jikseb aċċess għaliha mingħajr dewmien żejjed. In-notifika tkun waslet għand id-destinatarju wara
li jiġi sodisfatt wieħed mir-rekwiżiti taħt (a), (b), (c) jew (d), skont liema
jiġi l-ewwel. 5.
In-notifika ma jkollha l-ebda effett jekk ir-revoka
tagħha tasal għand id-destinatarju qabel jew fl-istess żmien tan-notifika. 6.
Fir-relazzjonijiet bejn kummerċjant u konsumatur,
il-partijiet ma jistgħux, għad-detriment tal-konsumatur, jeskludu
l-applikazzjoni tal-paragrafi 3 u 4 jew jidderogaw mill-effetti tagħhom
jew ivarjawhom. Artikolu 11
Il-komputazzjoni taż-żmien 1.
Id-dispożizzjonijiet ta’ dan
l-Artikolu japplikaw b’relazzjoni għall-komputazzjoni taż-żmien għal
kwalunkwe skop skont il-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ. 2.
Soġġett għall-paragrafi 3 sa 7: (a)
perjodu espress f’jiem jibda mill-bidu tal-ewwel
siegħa tal-ewwel jum u jintemm meta tiskadi l-aħħar siegħa tal-aħħar jum
tal-perjodu; (b)
perjodu espress f’ġimgħat, f’xhur, jew fi snin
jibda fil-bidu tal-ewwel siegħa tal-ewwel jum tal-perjodu u jintemm meta tiskadi
l-aħħar siegħa ta’ liema jum fl-aħħar ġimgħa, xahar jew sena jkun l-istess jum
tal-ġimgħa, jew jaħbat fl-istess data, bħall-jum minn meta jibda jiddekorri
l-perjodu; bil-kwalifika li jekk, f’perjodu espress f’xhur jew fi snin, il-jum
meta l-perjodu għandu jiskadi ma jseħħx fl-aħħar xahar, huwa jintemm meta
tiskadi l-aħħar siegħa tal-aħħar jum ta’ dak ix-xahar. 3.
Fejn perjodu espress f’jiem, f’ġimgħat, f’xhur jew
fi snin għandu jiġi kkalkolat minn avveniment, azzjoni jew żmien speċifikat,
il-jum li matulu jseħħ l-avveniment, tiġri l-azzjoni jew jasal il-ħin
speċifikat ma jaqax fil-perjodu inkwistjoni. 4.
Il-perjodi kkonċernati jinkludu s-Sibtijiet,
il-Ħdud u l-btajjel pubbliċi, ħlief fejn dawn ikunu esklużi espressament jew
fejn il-perjodi jiġu espressi f’jiem ta’ xogħol. 5.
Fejn l-aħħar jum ta’ perjodu jkun is-Sibt, il-Ħadd
jew btala pubblika fil-post fejn għandu jsir att preskritt, il-perjodu jintemm
meta tiskadi l-aħħar siegħa tal-jum ta’ xogħol segwenti. Din id-dispożizzjoni
ma tapplikax għall-perjodi kkalkolati retroattivament minn data jew minn
avveniment partikolari. 6.
Fejn persuna tibgħat lil persuna oħra dokument li
jiffissa perjodu ta’ żmien li fih id-destinatarju jrid iwieġeb jew jieħu
azzjoni oħra imma li ma jiddikjarax meta l-perjodu għandu jibda, allura,
fl-assenza ta’ indikazzjonijiet li jgħidu l-kontra, il-perjodu jiġi kkalkolat
mill-mument li d-dokument jasal għand id-destinatarju. 7.
Għall-għanijiet ta' dan l-Artikolu: (a)
“btala pubblika” b’referenza għal Stat Membru, jew
għal parti minn Stat Membru, tal-Unjoni Ewropea tfisser kwalunkwe jum
magħżul bħala tali għal dak l-Istat Membru jew għal dik il-parti mil-lista
ppubblikata f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea; u (b)
“jiem ta’ xogħol” tfisser il-jiem kollha għajr
is-Sibtijiet, il-Ħdud u l-btajjel pubbliċi. Artikolu 12
Dikjarazzjonijiet jew imġiba unilaterali 1.
Dikjarazzjoni unilaterali li tindika intenzjoni
għandha tiġi interpretata bil-mod li bih jista’ jkun mistenni li tinftiehem
mill-persuna li lilha tkun indirizzata. 2.
Fejn il-persuna li tagħmel id-dikjarazzjoni kellha
l-intenzjoni li espressjoni li ntużat fiha jkollha tifsira partikolari u
l-parti l-oħra kienet konxja, jew seta’ kien mistenni li kienet konxja,
minn dik l-intenzjoni, l-espressjoni għandha tiġi interpretata bil-mod intiż
mill-persuna li għamlet id-dikjarazzjoni. 3.
L-Artikoli 59 sa 65 japplikaw, b’adattamenti
xierqa, għall-interpretazzjoni tad-dikjarazzjonijiet unilaterali li jindikaw
intenzjoni. 4.
Ir-regoli dwar id-difetti fil-kunsens
fil-Kapitolu 5 japplikaw, b’adattamenti xierqa, għad-dikjarazzjonijet
unilaterali li jindikaw intenzjoni. 5.
Kwalunkwe referenza għal dikjarazzjoni f’dan
l-Artikolu tinkludi referenza għal imġiba li tista' titqies bħala
ekwivalenti għal dikjarazzjoni. Parti II Tfassil
ta' kuntratt vinkolanti Kapitolu 2 Pre-contractual
information Taqsima 1 Informazzjoni
prekuntrattwali li għandha tingħata minn kummerċjant li qed jinnegozja ma’
konsumatur Artikolu 13
Dmir li tiġi pprovduta informazzjoni meta jiġi konkluż kuntratt mill-bogħod
jew kuntratt barra mill-post tan-negozju 1.
Kummerċjant li jikkonkludi kuntratt mill-bogħod jew
kuntratt barra mill-post tan-negozju għandu dmir li jipprovdi l-informazzjoni
li ġejja lill-konsumatur, b’mod ċar u li jinftiehem qabel ma jiġi konkluż
il-kuntratt jew qabel ma l-konsumatur ikun marbut bi kwalunkwe offerta: (a)
il-karatteristiċi prinċipali tal-merkanzija,
tal-kontenut diġitali jew tas-servizzi relatati li għandhom jiġu pprovduti, sa
fejn dan ikun xieraq għall-mezz ta’ komunikazzjoni u għall-merkanzija,
għall-kontenut diġitali jew għas-servizzi relatati; (b)
il-prezz totali u l-imposti u l-ispejjeż
addizzjonali, skont l-Artikolu 14; (c)
l-identità u l-indirizz tal-kummerċjant, skont
l-Artikolu 15; (d)
il-kundizzjonijiet kuntrattwali, skont
l-Artikolu 16; (e)
id-drittijiet ta’ rtirar, skont l-Artikolu 17;
(f)
fejn applikabbli, l-eżistenza u l-kundizzjonijiet
tal-assistenza lill-klijent wara l-bejgħ, tas-servizzi ta’ wara l-bejgħ,
tal-garanziji kummerċjali u tal-politika ta’ trattament tal-ilmenti,
tal-kummerċjant; (g)
fejn applikabbli, il-possibbiltà li jkun hemm
rikors għal mekkaniżmu ta' Riżoluzzjoni Alternattiva tat-Tilwim li għalih ikun
soġġett il-kummerċjant u l-metodi ta' kif jinkiseb aċċess għalih; (h)
fejn applikabbli, il-funzjonalità tal-kontenut
diġitali, inklużi l-miżuri tekniċi applikabbli ta’ protezzjoni; u (i)
fejn applikabbli, kwalunkwe interoperabbiltà
rilevanti ta’ kontenut diġitali bil-ħardwer jew softwer li l-kummerċjant ikollu
konoxxenza tagħha jew jista’ jkun mistenni li kellu konoxxenza tagħha. 2.
L-informazzjoni pprovduta, għajr l-indirizzi
mitluba mill-punt (c) tal-paragrafu 1, tifforma parti integrali
mill-kuntratt u m’għandhiex tiġi mibdula sakemm il-partijiet ma jaqblux
espressament mod ieħor. 3.
Għal kuntratt mill-bogħod,
l-informazzjoni meħtieġa minn dan Artikolu għandha: (a)
tingħata jew issir disponibbli għall-konsumatur b’mod
li huwa xieraq għall-mezz ta’ komunikazzjoni mill-bogħod użat; (b)
tkun b’lingwaġġ sempliċi u li jiftiehem; u (c)
sa fejn tkun ipprovduta fuq mezz li
jservi fit-tul, tkun tinqara. 4.
Fil-każ ta' kuntratt barra mill-post tan-negozju,
l-informazzjoni meħtieġa minn dan Artikolu għandha: (a)
tingħata fuq karta jew, jekk
il-konsumatur jaqbel, fuq mezz ieħor li jservi fit-tul, u u (b)
tkun tista’ tinqara u b’lingwaġġ sempliċi u li
jinftiehem. 5.
Dan l-Artikolu ma japplikax fejn il-kuntratt
ikun: (a)
għall-fornitura ta’ prodotti tal-ikel, ta’ xorb jew
ta’ merkanzija oħra li huma intiżi għal konsum attwali f'unità domestika, u li
jiġu pprovduti fiżikament minn kummerċjant fuq bażi frekwenti u regolari
fid-dar, fir-residenza jew fil-post tax-xogħol tal-konsumatur; (b)
konkluż permezz ta’ magna tal-bejgħ awtomatika jew
post kummerċjali awtomatizzat; (c)
kuntratt barra mill-post tan-negozju jekk il-prezz
jew, fejn jiġi konkluż aktar minn kuntratt wieħed fl-istess ħin, il-prezz
totali tal-kuntratti ma jeċċedix EUR 50 jew is-somma ekwivalenti fil-munita
miftiehma għall-prezz tal-kuntratt. Artikolu 14
Informazzjoni dwar il-prezz u imposti u spejjeż addizzjonali 1.
L-informazzjoni li għandha tiġi pprovduta skont
il-punt (b) tal-Artikolu 13(1) trid tinkludi: (a)
il-prezz totali tal-merkanzija, tal-kontenut
diġitali jew tas-servizzi relatati, bit-taxxi inklużi, jew meta n-natura
tal-merkanzija, tal-kontenut diġitali jew tas-servizzi relatati tkun tali li
l-prezz ma jistax jiġi kkalkolat minn qabel, il-mod li bih jiġi kkalkolat
il-prezz; u (b)
fejn applikabbli, kwalunkwe imposta addizzjonali
għat-trasport, għall-kunsinna jew minħabba l-posta u kwalunkwe spiża oħra jew,
meta dawn ma jistgħux jiġu raġonevolment ikkalkolati minn qabel, il-fatt li
tali imposti u spejjeż addizzjonali jistgħu jkunu pagabbli. 2.
Fil-każ ta’ kuntratt ta’ perjodu indeterminat jew
kuntratt li jinkludi abbonament, il-prezz totali jrid jinkludi l-prezz totali
għal kull perjodu ta' ħlas. Meta fir-rigward ta' tali kuntratti tkun imposta
rata fissa, il-prezz totali jrid jinkludi l-ispejjeż totali ta' kull xahar.
Fejn il-prezz totali ma jistax jiġi kkalkolat minn qabel, irid jiġi pprovdut
il-mod li bih jiġi kkalkolat il-prezz. 3.
Fejn applikabbli, il-kummerċjant irid jinforma
lill-konsumatur dwar l-ispiża tal-użu tal-mezzi ta’ komunikazzjoni mill-bogħod
għall-konklużjoni tal-kuntratt meta l-ispiża tkun ikkalkulata b'rata li ma
tkunx ir-rata bażika. Artikolu 15
Informazzjoni dwar l-identità u l-indirizz tal-kummerċjant L-informazzjoni li għandha tiġi pprovduta
skont il-punt (c) tal-Artikolu 13(1) trid tinkludi: (a) l-identità tal-kummerċjant,
bħall-isem kummerċjali tiegħu, (b) l-indirizz ġeografiku fejn ikun
stabbilit il-kummerċjant; (c) in-numru tat-telefon, in-numru
tal-faks u l-indirizz bil-posta elettronika tal-kummerċjant, fejn disponibbli,
sabiex il-konsumatur ikun jista’ jikkuntattja lill-kummerċjant malajr u
jikkomunika mal-kummerċjant effettivament; (d) fejn ikun applikabbli, l-identità u
l-indirizz ġeografiku ta’ kwalunkwe kummerċjant ieħor li f’ismu jkun qed
jaġixxi l-kummerċjant; u (e) fejn ikun differenti mill-indirizz
mogħti skont il-punti (b) u (d) ta' dan l-Artikolu, l-indirizz ġeografiku
tal-kummerċjant u, fejn ikun applikabbli, dak tal-kummerċjant li f’ismu jkun
qed jaġixxi, fejn il-konsumatur jista’ jindirizza kwalunkwe lment. Artikolu 16
Informazzjoni dwar il-kundizzjonijiet kuntrattwali L-informazzjoni li għandha tiġi pprovduta
skont il-punt (b) tal-Artikolu 13(1) trid tinkludi: (a) l-arranġamenti dwar il-ħlas,
il-kunsinna tal-merkanzija, il-fornitura tal-kontenut diġitali jew tat-twettiq
tas-servizzi relatati u ż-żmien sa meta l-kummerċjant jimpenja ruħu li
jikkonsenja l-merkanzija, iforni l-kontenut diġitali jew iwettaq is-servizzi
relatati; (b) fejn applikabbli, it-tul ta’ żmien
tal-kuntratt u t-tul ta’ żmien minimu tal-obbligi tal-konsumatur jew, jekk
il-kuntratt ikun għal perjodu indefinit jew għandu jiġi estiż awtomatikament,
il-kundizzjonijiet biex jiġi tterminat il-kuntratt; u (c) fejn applikabbli, l-eżistenza u
l-kundizzjonijiet għal depożiti jew garanziji finanzjarji oħra li għandhom
jitħallsu jew li għandhom jiġu pprovduti mill-konsumatur fuq talba
tal-kummerċjant; (d) fejn applikabbli, l-eżistenza ta'
kodiċijiet ta’ kondotta rilevanti u kif jistgħu jinkisbu kopji tagħhom. Artikolu 17
Informazzjoni dwar id-drittijiet ta’ rtirar meta jiġi konkluż kuntratt
mill-bogħod jew kuntratt barra mill-post tan-negozju 1.
Meta l-konsumatur ikollu dritt ta’ rtirar taħt
il-Kapitolu 4, l-informazzjoni li għandha tiġi pprovduta taħt
il-punt (e) tal-Artikolu 13(1) trid tinkludi l-kundizzjonijiet,
il-limitu ta’ żmien u l-proċeduri biex jiġi eżerċitat dak id-dritt skont
l-Appendiċi 1, kif ukoll il-Formola tal-irtirar mudell stabbilita
fl-Appendiċi 2. 2.
Fejn applikabbli, l-informazzjoni li għandha tiġi
pprovduta skont il-punt (e) tal-Artikolu 13(1) trid tinkludi l-fatt
li l-konsumatur se jkollu jħallas l-ispejjeż biex tiġi rritornata l-merkanzija
f’każ ta’ rtirar u, għall-kuntratti mill-bogħod, li l-konsumatur ikollu jħallas
l-ispejjeż biex tiġi rritornata l-merkanzija f'każ ta' rtirar jekk
il-merkanzija min-natura tagħha ma tistax tiġi normalment tintbagħat
lura bil-posta. 3.
Meta l-konsumatur jista’ jeżerċita d-dritt ta’
rtirar wara li jkun għamel talba biex il-fornitura tas-servizzi relatati tibda
waqt il-perjodu tal-irtirar, l-informazzjoni li għandha tiġi pprovduta taħt
il-punt (e) tal-Artikolu 13(1) trid tinkludi l-fatt li l-konsumatur
ikun obbligat iħallas lill-kummerċjant l-ammont imsemmi fl-Artikolu 45(5).
4.
Id-dmir li tkun ipprovduta l-informazzjoni mitluba
fil-paragrafi 1, 2 u 3 jista’ jiġi sodisfatt billi l-konsumatur jiġi
pprovdut bl-Istruzzjonijiet dwar l-irtirar mudell stabbiliti
fl-Appendiċi 1. Għandu jitqies li l-kummerċjant ikun issodisfa dawn
ir-rekwiżiti ta’ informazzjoni jekk ikun ipprovda dawn l-istruzzjonijiet lill-konsumatur
mimlija b’mod korrett. 5.
Fejn ma jkunx previst dritt ta' rtirar skont
il-punti (c) sa (i) tal-Artikolu 40(2) u l-paragrafu 3 ta’ dak
l-Artikolu, l-informazzjoni li għandha tiġi pprovduta skont il-punt (e)
tal-Artikolu 13(1) trid tinkludi dikjarazzjoni li l-konsumatur mhux se
jibbenefika minn dritt ta’ rtirar jew, fejn applikabbli, iċ-ċirkostanzi li
taħthom il-konsumatur jitlef id-dritt ta’ rtirar. Artikolu 18
Kuntratti barra mill-post tan-negozju: rekwiżiti ta' informazzjoni
addizzjonali u konferma 1.
Il-kummerċjant irid jipprovdi lill-konsumatur kopja
tal-kuntratt iffirmat jew il-konferma tal-kuntratt, inkluż fejn applikabbli,
il-konferma tal-kunsens u tar-rikonoxximent tal-konsumatur kif previst
fil-punt (d) tal-Artikolu 40(3) fuq karta jew, jekk il-konsumatur
jaqbel, fuq mezz differenti li jservi fit-tul. 2.
Fejn il-konsumatur irid li l-fornitura
tas-servizzi relatati tibda matul il-perjodu ta’ rtirar previst
fl-Artikolu 42(2), jeħtieġ li l-kummerċjant jitlob lill-konsumatur
jagħmel tali talba espressa fuq mezz li jservi fit-tul. Artikolu 19
Kuntratti mill-bogħod: informazzjoni addizzjonali u rekwiżiti oħrajn 1.
Meta kummerċjant iċempel lil konsumatur biex
jikkonkludi kuntratt mill-bogħod, fil-bidu tat-taħdita mal-konsumatur,
il-kummerċjant irid jiżvela l-identità tiegħu, u fejn dan ikun applikabbli,
l-identità tal-persuna li f’isimha jkun qed jagħmel it-telefonata u l-iskop
kummerċjali tat-telefonata. 2.
Jekk il-kuntratt mill-bogħod jiġi konkluż permezz
ta’ mezz ta' komunikazzjoni mill-bogħod li jippermetti spazju jew żmien limitat
sabiex tintwera l-informazzjoni, il-kummerċjant irid jipprovdi mill-inqas
l-informazzjoni msemmija fil-paragrafu 3 ta' dan l-Artikolu fuq dak
il-mezz partikolari qabel ma jiġi konkluż kuntratt bħal dan.
L-informazzjoni l-oħra msemmija fl-Artikolu 13 għandha tiġi pprovduta
mill-kummerċjant lill-konsumatur b’mod xieraq skont
l-Artikolu 13(3). 3.
L-informazzjoni meħtieġa skont il-paragrafu 2
hija: (a)
il-karatteristiċi prinċipali tal-merkanzija,
tal-kontenut diġitali jew tas-servizzi relatati, kif meħtieġ mill-punt (a)
tal-Artikolu 13(1); (b)
l-identità tal-kummerċjant, kif meħtieġ
mill-punt (a) tal-Artikolu 15; (c)
il-prezz totali, li jinkludi l-elementi kollha
msemmija fil-punt (b) tal-Artikolu 13(1) u fl-Artikolu 14(1)
u (2); (d)
id-dritt ta’ rtirar; u (e)
fejn ikun rilevanti, it-tul tal-kuntratt, u jekk
il-kuntratt ikun għal perjodu indefinit, ir-rekwiżiti għat-terminazzjoni
tal-kuntratt imsemmija fil-punt (b) tal-Artikolu 16. 4.
Kuntratt mill-bogħod konkluż bit-telefon huwa
validu biss jekk il-konsumatur ikun iffirma l-offerta jew ikun bagħat
il-kunsens tiegħu bil-miktub fejn jindika l-ftehim li jikkonkludi kuntratt.
Il-kummerċjant għandu jipprovdi lill-konsumatur konferma ta’ dak
il-ftehim fuq mezz li jservi fit-tul. 5.
Il-kummerċjant irid jagħti lill-konsumatur konferma
tal-kuntratt konkluż, inkluż fejn applikabbli, tal-kunsens u r-rikonoxximent
tal-konsumatur imsemmija fil-punt (d) tal-Artikolu 40(3), u
l-informazzjoni kollha msemmija fl-Artikolu 13 fuq mezz li jservi fit-tul.
Il-kummerċjant għandu jagħti din l-informazzjoni fi żmien raġonevoli wara
l-konklużjoni tal-kuntratt mill-bogħod, u mhux aktar tard miż-żmien
tal-kunsinna tal-merkanzija jew qabel ma tibda l-fornitura tal-kontenut
diġitali jew il-fornitura tas-servizz relatat, sakemm l-informazzjoni ma tkunx
diġà ngħatat lill-konsumatur qabel il-konklużjoni tal-kuntratt mill-bogħod fuq
mezz li jservi fit-tul. 6.
Meta l-konsumatur ikun irid li l-fornitura
tas-servizzi relatati tibda matul il-perjodu ta’ rtirar previst
fl-Artikolu 42(2), jeħtieġ li il-kummerċjant jitlob lill-konsumatur
biex jagħmel talba espressa għal dan l-iskop fuq mezz li jservi fit-tul. Artikolu 20
Dmir li tiġi pprovduta informazzjoni meta jiġu konklużi
kuntratti oħra barra minn kuntratti mill-bogħod u barra
mill-post tan-negozju 1.
Fil-kuntratti barra minn kuntratti
mill-bogħod u barra mill-post tan-negozju, il-kummerċjant għandu
d-dmir li jipprovdi l-informazzjoni li ġejja lill-konsumatur, b’mod
ċar u li jinftiehem qabel ma l-kuntratt jiġi konkluż jew il-konsumatur
ikun marbut minn kwalunkwe offerta, dejjem jekk din l-informazzjoni ma
tkunx diġà evidenti mill-kuntest: (a)
il-karatteristiċi prinċipali tal-merkanzija,
tal-kontenut diġitali jew tas-servizzi relatati li għandhom jiġu pprovduti, sa
fejn dan ikun xieraq għall-mezz ta’ komunikazzjoni u għall-merkanzija,
għall-kontenut diġitali jew għas-servizzi relatati; (b)
il-prezz totali u l-imposti u l-ispejjeż
addizzjonali, skont l-Artikolu 14(1); (c)
l-identità tal-kummerċjant, bħall-isem
kummerċjali tal-kummerċjant, l-indirizz ġeografiku fejn huwa stabbilit u n-numru
tat-telefon tiegħu; (d)
il-kundizzjonijiet kuntrattwali skont il-punti (a)
u (b) tal-Artikolu 16; (e)
fejn applikabbli, l-eżistenza u
l-kundizzjonijiet tas-servizzi ta’ wara l-bejgħ, tal-garanziji kummerċjali
u tal-politika tat-trattament tal-ilmenti, tal-kummerċjant; (f)
fejn applikabbli, il-funzjonalità tal-kontenut
diġitali, inklużi l-miżuri tekniċi applikabbli ta’ protezzjoni; u (g)
fejn applikabbli, kwalunkwe interoperabbiltà
rilevanti ta’ kontenut diġitali bil-ħardwer jew softwer li l-kummerċjant
ikollu konoxxenza tagħha jew jista’ jkun mistenni li kellu konoxxenza tagħha.
2.
Dan l-Artikolu ma japplikax fejn il-kuntratt
jinvolvi tranżazzjoni minn jum għal jum u jitwettaq minnufih fil-ħin
tal-konklużjoni tiegħu. Artikolu 21
Oneru tal-prova Il-kummerċjant għandu l-oneru tal-prova li
huwa jkun ipprovda l-informazzjoni mitluba minn din it-Taqsima. Artikolu 22
Natura mandatorja Il-partijiet ma jistgħux, għad-detriment
tal-konsumatur, jeskludu l-applikazzjoni ta’ din it-Taqsima jew jidderogaw
mill-effetti tagħha jew ivarjawhom. Taqsima 2 L-informazzjoni
prekuntrattwali li għandha tingħata minn kummerċjant li jkun qed jinnegozja ma’
kummerċjant ieħor Artikolu 23
Dmir ta' żvelar ta' informazzjoni dwar il-merkanzija u s-servizzi relatati 1.
Qabel il-konklużjoni ta’ kuntratt għall-bejgħ ta'
merkanzija, għall-fornitura ta' kontenut diġitali jew għall-fornitura ta’
servizzi relatati minn kummerċjant għal kummerċjant ieħor, il-fornitur għandu
dmir li jiżvela, permezz ta’ kwalunkwe mezz adattat, lill-kummerċjant l-ieħor
kwalunkwe informazzjoni dwar il-karatteristiċi prinċipali tal-merkanzija,
tal-kontenut diġitali jew tas-servizzi relatati li għandhom jiġu pprovduti, li
l-fornitur għandu jew jista’ jkun mistenni li jkollu u li jkun kontra l-bona
fidi u n-negozjar ġust jekk ma tiġix żvelata lill-parti l-oħra. 2.
Fid-determinazzjoni ta’ jekk il-paragrafu 1
jeżiġix li l-fornitur jiżvela kwalunkwe informazzjoni, għandhom jitqiesu
ċ-ċirkustanzi kollha, inklużi: (a)
jekk il-fornitur kellux kompetenza speċjali; (b)
l-ispiża għall-fornitur biex jakkwista
l-informazzjoni rilevanti; (c)
il-faċilità li biha l-kummerċjant l-ieħor seta’
akkwista l-informazzjoni b’mezzi oħrajn; (d)
in-natura tal-informazzjoni; (e)
l-importanza probabbli tal-informazzjoni
għall-kummerċjant l-ieħor; u (f) prattika kummerċjali tajba fis-sitwazzjoni
kkonċernata. Taqsima 3: Kuntratti li
għandhom jiġu konklużi b'mezzi elettroniċi Artikolu 24
Dmirijiet addizzjonali biex tiġi pprovduta
informazzjoni fil-kuntratti mill-bogħod li għandhom jiġu
konklużi permezz ta’ mezzi elettroniċi 1.
Dan l-Artikolu japplika fejn kummerċjant
jipprovdi l-mezzi biex jiġi konkluż kuntratt u meta dawk il-mezzi jkunu
elettroniċi u ma jinvolvux l-iskambju esklużiv ta' posta elettronika jew
komunikazzjoni individwali oħra. 2.
Il-kummerċjant irid iqiegħed għad-dispożizzjoni tal-parti l-oħra
mezzi tekniċi xierqa, effettivi u aċċessibbli sabiex jiġu identifikati u
korretti żbalji ta’ input qabel ma l-parti l-oħra tagħmel jew taċċetta
offerta. 3.
Il-kummerċjant irid jipprovdi informazzjoni dwar
il-kwistjonijiet li ġejjin qabel ma l-parti l-oħra tagħmel jew taċċetta
offerta: (a)
il-passi tekniċi li għandhom jittieħdu sabiex jiġi
konkluż il-kuntratt; (b)
jekk dokument kuntrattwali huwiex se jiġi ffajljat
mill-kummerċjant jew le u jekk huwiex se jkun aċċessibbli; (c)
il-mezzi tekniċi għall-identifikazzjoni u
għall-korrezzjoni tal-iżbalji ta’ input qabel ma l-parti l-oħra tagħmel
jew taċċetta offerta; (d)
il-lingwi offruti għall-konklużjoni tal-kuntratt; (e)
il-kundizzjonijiet kuntrattwali. 4.
Il-kummerċjant irid jiżgura ruħu li
l-kundizzjonijiet kuntrattwali msemmija fil-punt(e) tal-paragrafu 3 ikunu
disponibbli f’karattri alfabetiċi jew karattri oħrajn li jinftiehmu u fuq mezz
li jservi fit-tul permezz ta’ kwalunkwe appoġġ li jippermetti l-qari,
ir-reġistrazzjoni tal-informazzjoni inkluża fit-test u r-riproduzzjoni tagħha
f’forma tanġibbli. 5.
Il-kummerċjant irid jikkonferma permezz ta’ mezzi
elettroniċi u mingħajr dewmien żejjed, li rċieva offerta jew aċċettazzjoni
mibgħuta mill-parti l-oħra. Artikolu 25
Rekwiżiti addizzjonali fil-kuntratti mill-bogħod li għandhom
jiġu konklużi permezz ta’ mezzi elettroniċi 1.
Meta kuntratt mill-bogħod li għandu jiġi
konkluż permezz ta’ mezzi elettroniċi jkun jobbliga lill-konsumatur li jħallas,
il-kummerċjant għandu jinforma lill-konsumatur b’mod ċar u prominenti, u
immedjatament qabel ma l-konsumatur jagħmel
l-ordni, bl-informazzjoni meħtieġa mill-punt (a)
tal-Artikolu 13(1), l-Artikolu 14(1) u (2), u l-punt (b)
tal-Artikolu 16. 2.
Il-kummerċjant għandu jiżgura li l-konsumatur, meta
jagħmel l-ordni, jirrikonoxxi b’mod espliċitu li l-ordni timplika obbligu li
jħallas. Meta l-ordni jsir permezz tal-attivazzjoni ta’ buttuna
jew funzjoni simili, il-buttuna jew funzjoni simili għandhom ikunu
ttikkettjati b’mod li jinqara faċilment biss bil-kliem “ordni b’obbligu
ta’ ħlas” jew kliem simili mhux ambigwu li jindika li t-tqegħid ta’
ordni jinvolvi obbligu biex isir ħlas lill-kummerċjant. Meta
l-kummerċjant ma jikkonformax ma’ dan il-paragrafu, il-konsumatur ma
jkunx marbut bil-kuntratt jew l-ordni. 3.
Il-kummerċjant għandu jindika b’mod ċar u
li jinqara fuq il-websajt kummerċjali tiegħu l-aktar
tard fil-bidu tal-proċess tal-ordni jekk japplikawx kwalunkwe
restrizzjonijiet ta’ kunsinna u liema huma l-modi tal-ħlas aċċettati. Artikolu 26
Oneru tal-prova Fir-relazzjonijiet bejn kummerċjant u
konsumatur, il-kummerċjant għandu l-oneru tal-prova li huwa pprovda
l-informazzjoni meħtieġa minn din it-Taqsima. Artikolu 27
Natura mandatorja Fir-relazzjonijiet bejn kummerċjant u
konsumatur, il-partijiet ma jistgħux, għad-detriment tal-konsumatur, jeskludu
l-applikazzjoni ta’ din it-Taqsima jew jidderogaw mill-effetti tagħha jew
ivarjawhom. Taqsima 4 Dmir li jkun
żgurat li l-informazzjoni pprovduta tkun korretta Artikolu 28
Dmir li jkun żgurat li l-informazzjoni pprovduta tkun korretta 1.
Il-parti li tipprovdi informazzjoni qabel jew
fiż-żmien meta jiġi konkluż kuntratt, irrispettivament minn jekk dan isirx biex
tkun konformi mad-dmirijiet imposti minn dan il-Kapitolu jew għal
raġunijiet oħra, għandha dmir li toqgħod raġonevolment attenta biex tiżgura
ruħha li l-informazzjoni pprovduta tkun korretta u mhijiex qarrieqa. 2.
Parti li ngħatatilha informazzjoni inkorretta
jew qarrieqa bi ksur tad-dmir imsemmi fil-paragrafu 1, u li tiddependi
raġonevolment fuq dik l-informazzjoni biex tikkonkludi kuntratt
mal-parti li pprovdietha, għandha r-rimedji stabbiliti
fl-Artikolu 29. 3.
Fir-relazzjonijiet bejn kummerċjant u konsumatur,
il-partijiet ma jistgħux, għad-detriment tal-konsumatur, jeskludu
l-applikazzjoni ta’ dan l-Artikolu jew jidderogaw mill-effetti tiegħu jew
ivarjawhom. Taqsima 5 Rimedji
għall-ksur tad-dmirijiet ta’ informazzjoni Artikolu 29
Rimedji għall-ksur tad-dmirijiet ta’ informazzjoni 1.
Parti li tkun naqset milli tikkonforma ma'
kwalunkwe dmir impost minn dan il-Kapitolu hija responsabbli għal kwalunkwe
telf ikkawżat lill-parti l-oħra b'riżultat ta' tali nuqqas. 2.
Meta l-kummerċjant ma jkunx ikkonforma
mar-rekwiżiti ta’ informazzjoni li jirrigwardaw l-imposti addizzjonali jew
spejjeż oħrajn kif imsemmi fl-Artikolu 14, jew dwar l-ispejjeż
tar-ritorn tal-merkanzija kif imsemmi fl-Artikolu 17(2) il-konsumatur ma
jkunx responsabbli biex iħallas l-imposti addizzjonali u l-ispejjeż l-oħrajn. 3.
Ir-rimedji previsti f’dan l-Artikolu huma
mingħajr preġudizzju għal kwalunkwe rimedju li jista’ jkun disponibbli taħt
l-Artikolu 42(2), l-Artikolu 48 jew l-Artikolu 49. 4.
Fir-relazzjonijiet bejn kummerċjant u konsumatur,
il-partijiet ma jistgħux, għad-detriment tal-konsumatur, jeskludu
l-applikazzjoni ta’ dan l-Artikolu jew jidderogaw mill-effetti tiegħu jew
ivarjawhom. Kapitolu 3 Il-konklużjoni
ta’ kuntratt Artikolu 30
Rekwiżiti għall-konklużjoni ta’ kuntratt 1.
Kuntratt jiġi konkluż jekk: (a)
il-partijiet jilħqu ftehim; (b)
huma jkollhom l-intenzjoni li l-ftehim ikollu
effett legali; u (c)
il-ftehim, issupplimentat jekk meħtieġ mir-regoli
tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ, ikun fih kontenut u ċertezza suffiċjenti
biex ikollu effett legali. 2.
Jintlaħaq ftehim billi tiġi aċċettata offerta.
L-aċċettazzjoni tista' ssir b'mod espliċitu jew b'dikjarazzjonijiet jew imġiba
oħra. 3.
Jekk il-partijiet għandhomx l-intenzjoni li
l-ftehim ikollu effett legali għandu jkun iddeterminat mid-dikjarazzjonijiet u
mill-imġiba tagħhom. 4.
Fejn waħda mill-partijiet tagħmel il-ftehim dwar xi
kwistjoni speċifika rekwiżit għall-konklużjoni ta’ kuntratt, ma jkun hemm
l-ebda kuntratt sakemm ma jintlaħaqx ftehim dwar dik il-kwistjoni. Artikolu 31
Offerta 1.
Proposta tkun offerta jekk: (a)
ikun hemm l-intenzjoni li tirriżulta f’kuntratt
jekk tiġi aċċettata; u (b)
ikollha kontenut u ċertezza suffiċjenti biex ikun
hemm kuntratt. 2.
Offerta tista’ ssir lil persuna speċifika waħda jew
aktar. 3.
Proprosta magħmula lill-pubbliku mhix offerta,
sakemm iċ-ċirkustanzi ma jindikawx mod ieħor. Artikolu 32
Revoka ta’ offerta 1.
Offerta tista’ tiġi rrevokata jekk ir-revoka tasal
għand il-persuna li tirċievi l-offerta qabel ma l-persuna li tirċievi l-offerta
tkun bagħtet aċċettazzjoni jew, f’każijiet ta’ aċċettazzjoni bi mġiba, qabel ma
l-kuntratt ikun ġie konkluż. 2.
Meta proposta magħmula lill-pubbliku tkun offerta,
hija tista’ tiġi rrevokata bl-istess mezzi li ntużaw sabiex saret l-offerta. 3.
Revoka ta’ offerta tkun ineffettiva jekk: (a)
l-offerta tindika li hija irrevokabbli; (b)
l-offerta tiddikjara perjodu fiss biex tiġi
aċċettata; jew (c)
b’xi mod ieħor kien raġonevoli li l-persuna li
tirċievi l-offerta tkun qed tafda li l-offerta hija irrevokabbli u l-persuna li
tirċievi l-offerta aġixxiet abbażi tal-offerta. Artikolu 33
Ċaħda ta’ offerta Meta ċaħda ta’ offerta tasal għand l-offerent,
l-offerta tiskadi. Artikolu 34
Aċċettazzjoni 1.
Kwalunkwe forma ta’ dikjarazzjoni jew ta’ mġiba
mill-persuna li tirċievi l-offerta tkun aċċettazzjoni jekk tindika kunsens
għall-offerta. 2.
Is-silenzju jew l-inattività fihom innifishom ma
għandhomx jikkostitwixxu aċċettazzjoni. Artikolu 35
Il-mument meta jiġi konkluż il-kuntratt 1.
Meta l-persuna li tirċievi l-offerta tibgħat
aċċettazzjoni, il-kuntratt jiġi konkluż meta l-aċċettazzjoni tasal għand
l-offerent. 2.
Meta offerta tiġi aċċettata b'imġiba, il-kuntratt
jiġi konkluż meta notifika tal-imġiba tasal għand l-offerent. 3.
Minkejja l-paragrafu 2, fejn bis-saħħa tal-offerta,
ta’ prattiki li l-partijiet jkunu stabbilew bejniethom jew ta’ użu, il-persuna
li tirċievi l-offerta tista’ taċċetta l-offerta bi mġiba mingħajr notifika
lill-offerent, il-kuntratt jiġi konkluż meta l-persuna li tirċievi l-offerta
tibda taġixxi. Artikolu 36
Perjodu għall-aċċettazzjoni 1.
L-aċċettazzjoni ta' offerta hija effettiva biss
jekk tasal għand l-offerent matul il-perjodu stipulat mill-offerent fl-offerta. 2.
Meta l-offerent ma jkunx stabbilixxa perjodu,
l-aċċettazzjoni hija effettiva biss jekk tasal għandu fi żmien raġonevoli wara
li tkun saret l-offerta. 3.
Fejn offerta tista’ tiġi aċċettata billi jsir att
mingħajr ma jiġi notifikat l-offerent, l-aċċettazzjoni tkun effettiva biss jekk
l-att isir fil-perjodu għall-aċċettazzjoni ffissat mill-offerent jew, jekk ma
ġie ffissat l-ebda żmien ta’ din ix-xorta, fi żmien raġonevoli. Artikolu 37
Aċċettazzjoni tardiva 1.
Aċċettazzjoni tardiva tkun effettiva bħala
aċċettazzjoni jekk, mingħajr dewmien żejjed, l-offerent jinforma lill-persuna
li tirċievi l-offerta li l-offerent qed jittrattaha bħala aċċettazzjoni
effettiva. 2.
Fejn ittra jew komunikazzjoni oħra li tinkludi
aċċettazzjoni tardiva turi li ntbagħtet f’tali ċirkustanzi li kieku
t-trażmissjoni tagħha kienet normali hija kienet tasal għand l-offerent fi
żmien xieraq, l-aċċettazzjoni tardiva tkun effettiva bħala aċċettazzjoni
sakemm, mingħajr dewmien żejjed, l-offerent ma jkunx informa lill-persuna li
tirċievi l-offerta li l-offerta skadiet. Artikolu 38
Aċċettazzjoni modifikata 1.
Tweġiba mill-persuna li tirċievi l-offerta li
tiddikjara jew timplika kundizzjonijiet kuntrattwali addizzjonali jew
differenti li materjalment ibiddlu l-kundizzjonijiet tal-offerta hija ċaħda u
offerta ġdida. 2.
Kundizzjonijiet kuntrattwali addizzjonali jew
differenti li, fost affarijiet oħra, huma relatati mal-prezz, il-ħlas,
il-kwalità u l-kwantità tal-merkanzija, il-post u
l-ħin tal-kunsinna, il-firxa tar-responsabbiltà ta’
parti waħda lejn l-oħra
jew ir-riżoluzzjoni tat-tilwim huma preżunti li jbiddlu
l-kundizzjonijiet tal-offerta materjalment. 3.
Tweġiba li tagħti kunsens definit għal offerta hija
aċċettazzjoni anki jekk tiddikjara jew timplika kundizzjonijiet kuntrattwali
addizzjonali jew differenti, sakemm dawn ma jbiddlux materjalment
il-kundizzjonijiet tal-offerta. Il-kundizzjonijiet addizzjonali jew differenti
mbagħad isiru parti mill-kuntratt. 4.
Tweġiba li tiddikjara jew timplika kundizzjonijiet
kuntrattwali addizzjonali jew differenti dejjem hija ċaħda tal-offerta jekk: (a)
l-offerta tillimita espressament l-aċċettazzjoni
għall-kundizzjonijiet tal-offerta; (b)
l-offerent joġġezzjona għall-kundizzjonijiet
addizzjonali jew differenti mingħajr dewmien żejjed; jew (c)
il-persuna li tirċievi l-offerta tissoġġetta
l-aċċettazzjoni għall-kundizzjoni li l-offerent jagħti l-kunsens tiegħu
għall-kundizzjonijiet addizzjonali jew differenti, u l-kunsens ma jasalx għand
il-persuna li tirċievi l-offerta fi żmien raġonevoli. Artikolu 39
Kundizzjonijiet kuntrattwali standard kunfliġġenti 1.
Meta l-partijiet ikunu laħqu ftehim imma l-offerta
u l-aċċettazzjoni jirreferu għal kundizzjonijiet kuntrattwali standard
kunfliġġenti, xorta jkun ġie konkluż kuntratt. Il-kundizzjonijiet kuntrattwali
standard huma parti mill-kuntratt sa fejn ikunu sostantivament komuni. 2.
Minkejja l-paragrafu 1, l-ebda kuntratt ma
jiġi konkluż jekk waħda mill-partijiet: (a)
tkun indikat bil-quddiem, b’mod espliċitu, u mhux
permezz ta’ kundizzjonijiet kuntrattwali standard, intenzjoni li ma tkunx
marbuta b’kuntratt abbażi tal-paragrafu 1; jew (b)
mingħajr dewmien żejjed, tinforma
lill-parti l-oħra b’tali intenzjoni. Kapitolu 4 Dritt
ta’ rtirar f’kuntratti mill-bogħod u barra mill-post tan-negozju bejn
kummerċjanti u konsumaturi Artikolu 40
Dritt ta’ rtirar 1.
Matul il-perjodu previst fl-Artikolu 42,
il-konsumatur għandu dritt li jirtira mingħajr ma jagħti raġuni, u bl-ebda
spiża għall-konsumatur ħlief kif previst fl-Artikolu 45, minn: (a)
kuntratt mill-bogħod; (b)
kuntratt barra mill-post tan-negozju, sakemm
il-prezz, jew meta jkun ġie konkluż aktar minn kuntratt wieħed fl-istess ħin,
il-prezz totali tal-kuntratti jeċċedi EUR 50 jew is-somma ekwivalenti
fil-munita miftiehma għall-prezz tal-kuntratt fiż-żmien tal-konklużjoni
tal-kuntratt. 2.
Il-paragrafu 1 ma japplikax għal: (a)
kuntratt li jkun ġie konkluż permezz ta’ magna
tal-bejgħ awtomatika jew post kummerċjali awtomatizzat; (b)
kuntratt għall-fornitura ta’ prodotti tal-ikel, ta’
xorb jew ta’ merkanzija oħra li huma intiżi għal konsum attwali fl-unità
domestika, u li jiġu pprovduti fiżikament mill-kummerċjant fuq bażi frekwenti u
regolari fid-dar, fir-residenza jew fil-post tax-xogħol tal-konsumatur; (c)
kuntratt għall-fornitura ta’ merkanzija jew ta'
servizzi relatati li l-prezz tagħhom jiddependi fuq ċaqliq fis-suq finanzjarju
li ma jistax jiġi kkontrollat mill-kummerċjant u li jista' jseħħ matul
il-perjodu ta' rtirar; (d)
kuntratt għall-fornitura ta’ merkanzija jew
kontenut diġitali li jkunu saru skont l-ispeċifikazzjonijiet tal-konsumatur,
jew jidher ċar li huma personalizzati; (e)
kuntratt għall-fornitura ta’ merkanzija li tista’
tiddeterjora jew tiskadi malajr; (f)
kuntratt għall-fornitura ta’ xorb alkoħoliku, li
l-prezz tiegħu jkun ġie miftiehem meta ġie konkluż il-kuntratt ta’ bejgħ, li
l-kunsinna tiegħu tista’ ssir biss wara 30 jum minn meta ġie konkluż il-kuntratt
u l-valur effettiv tiegħu jiddependi fuq ċaqliq fis-suq li ma jistax jiġi
kkontrollat mill-kummerċjant; (g)
kuntratt għall-bejgħ ta’ gazzetta, rivista jew
magazin bl-eċċezzjoni ta’ kuntratti ta’ abbonament għall-fornitura ta’ tali
pubblikazzjonijiet; (h)
kuntratt konkluż f’irkant pubbliku; u (i)
kuntratt li jikkonċerna fornitura tal-ikel jew
il-fornitura ta' servizzi relatati ma’ attivitajiet rikreattivi li jipprovdi
għal data speċifika jew għal perjodu ta’ twettiq ta’ obbligi speċifiku. 3.
Il-paragrafu 1 ma japplikax
fis-sitwazzjonijiet li ġejjin: (a)
fejn il-merkanzija pprovduta tkun issiġillata,
il-konsumatur ikun neħħielha s-siġill u allura ma tkunx adattata sabiex tiġi
rritornata minħabba raġunijiet ta’ ħarsien tas-saħħa jew ta’ iġjene; (b)
il-merkanzija pprovduta, skont in-natura tagħha,
ġiet imħallta b’mod li ma tistax tiġi sseparata minn merkanzija oħra wara
l-kunsinna; (c)
fejn il-merkanzija pprovduta kienet
reġistrazzjonijiet tal-awdjo jew reġistrazzjonijiet viżivi jew softwer
tal-kompjuter issiġillati u l-konsumatur neħħielhom is-siġill wara l-kunsinna; (d)
fejn il-fornitura tal-kontenut diġitali li ma
jingħatax fuq mezz tanġibbli bdiet bil-kunsens
tal-konsumatur espress minn qabel u bir-rikonoxximent
mill-konsumatur li jitlef id-dritt ta’ rtirar; (e)
il-konsumatur talab speċifikament żjara
mill-kummerċjant biex iwettaq tiswijiet jew manutenzjoni urġenti.
Meta fl-okkażjoni ta’ tali żjara l-kummerċjant jagħti servizzi
relatati flimkien ma’ dawk speċifikament mitluba mill-konsumatur jew
jipprovdi merkanzija minbarra l-partijiet ta’ sostituzzjoni li jintużaw
neċessarjament fit-twettiq tal-manutenzjoni jew tat-tiswijiet, id-dritt ta’
rtirar japplika għal dawk is-servizzi relatati jew merkanzija addizzjonali. 4.
Fejn il-konsumatur ikun għamel offerta li, jekk
tiġi aċċettata, twassal għall-konklużjoni ta’ kuntratt li minnu jkun hemm dritt
ta’ rtirar taħt dan il-Kapitolu, il-konsumatur jista’ jirtira l-offerta anki
jekk altrimenti kienet tkun irrevokabbli. Artikolu 41
Eżerċizzju tad-dritt ta’ rtirar 1.
Il-konsumatur jista’ jeżerċita d-dritt
ta’ rtirar fi kwalunkwe żmien qabel it-tmiem tal-perjodu ta' irtirar
previst fl-Artikolu 42. 2.
Il-konsumatur jeżerċita d-dritt li jirtira billi
jinnotifika lill-kummerċjant. Għal dan
il-għan, il-konsumatur jista’ juża l-Formola tal-irtirar
mudell stipulata fl-Appendiċi 2 jew kwalunkwe dikjarazzjoni inekwivoka
oħra li tistipula d-deċiżjoni li jirtira. 3.
Meta l-kummerċjant jagħti lill-konsumatur
il-possibbiltà li jirtira elettronikament fuq il-websajt kummerċjali tiegħu, u
l-konsumatur jagħmel dan, il-kummerċjant għandu dmir li jikkomunika minnufih
lill-konsumatur il-konferma li rċieva l-komunikazzjoni ta' tali rtirar fuq mezz
li jservi fit-tul. Il-kummerċjant huwa responsabbli għal kwalunkwe telf
ikkawżat lil parti oħra bi ksur ta’ dan id-dmir. 4.
Komunikazzjoni ta’ rtirar tkun f’waqtha jekk
tintbagħat qabel it-tmiem tal-perjodu ta’ rtirar. 5.
Il-konsumatur għandu l-oneru tal-prova li d-dritt
ta’ rtirar ġie eżerċitat skont dan l-Artikolu. Artikolu 42
Perjodu ta’ rtirar 1.
Il-perjodu ta’ rtirar jiskadi wara erbatax-il jum
minn: (a)
il-jum meta l-konsumatur ħa l-kunsinna
tal-merkanzija fil-każ ta' kuntratt ta’ bejgħ, inkluż kuntratt ta' bejgħ li
permezz tiegħu l-bejjiegħ jaqbel ukoll li jipprovdi servizzi relatati; (b)
il-jum meta l-konsumatur ħa l-kunsinna tal-aħħar
oġġett tal-merkanzija fil-każ ta' kuntratt għall-bejgħ ta’ merkanzija multipla
ordnata mill-konsumatur f'ordni waħda u kkonsenjata separatament, inkluż
kuntratt li permezz tiegħu l-bejjiegħ jaqbel ukoll li jipprovdi servizzi
relatati; (c)
il-jum meta l-konsumatur ħa l-kunsinna tal-aħħar
lott jew biċċa fil-każ ta' kuntratt fejn il-merkanzija tikkonsisti
f’lottijiet jew biċċiet multipli, inkluż kuntratt li permezz tiegħu
l-bejjiegħ jaqbel ukoll li jipprovdi servizzi relatati (d)
il-jum meta l-konsumatur ħa l-kunsinna tal-ewwel
oġġett tal-merkanzija fejn il-kuntratt huwa għal kunsinna regolari ta'
merkanzija matul perjodu definit, inkluż kuntratt li permezz tiegħu
l-bejjiegħ jaqbel ukoll li jipprovdi servizzi relatati; (e)
fil-każ ta’ kuntratt għal servizzi relatati konkluż
wara li l-merkanzija tkun ġiet ikkonsenjata, il-jum meta jkun ġie konkluż
il-kuntratt; (f)
fil-każ ta’ kuntratt għall-fornitura ta’ kontenut
diġitali fejn il-kontenut diġitali huwa fornit fuq mezz tanġibbli, il-jum meta
l-konsumatur ħa l-kunsinna tal-mezz tanġibbli skont il-punt (a); (g)
il-jum tal-konklużjoni tal-kuntratt fil-każ ta'
kuntratt fejn il-kontenut diġitali ma jiġix fornit fuq
mezz tanġibbli. 2.
Fejn il-kummerċjant ma jkunx ipprovda
lill-konsumatur bl-informazzjoni msemmija in Artikolu 17(1), il-perjodu ta’
rtirar jiskadi: (a)
wara sena mit-tmiem tal-perjodu ta’
rtirar inizjali, kif determinat skont il-paragrafu 1; jew (b)
meta l-kummerċjant jipprovdi lill-konsumatur
l-informazzjoni meħtieġa fi żmien sena mit-tmiem tal-perjodu ta' rtirar kif
iddeterminat skont il-paragrafu 1, wara erbatax-il jum mill-jum li fih
il-konsumatur jirċievi l-informazzjoni. Artikolu 43
Effetti tal-irtirar L-irtirar jittermina l-obbligi taż-żewġ partijiet
taħt il-kuntratt: (a) li jwettqu l-kuntratt; jew (b) li jikkonkludu l-kuntratt f'każijiet
fejn tkun saret offerta mill-konsumatur. Artikolu 44
Obbligi tal-kummerċjant fil-każ ta' rtirar 1.
Il-kummerċjant jrid jirrimborża l-ħlasijiet kollha
li rċieva mingħand il-konsumatur, inklużi, fejn applikabbli, l-ispejjeż kollha
tal-kunsinna mingħajr dewmien żejjed u fi kwalunkwe każ mhux aktar tard minn
erbatax-il jum mill-jum meta l-kummerċjant jiġi infurmat bid-deċiżjoni
tal-kunsumatur li jirtira mill-kuntratt skont l-Artikolu 41.
Il-kummerċjant irid iwettaq tali rimborż billi juża l-istess mezzi
ta’ ħlas bħal ma uża
l-konsumatur għat-tranżazzjoni inizjali, sakemm il-konsumatur ma
jkunx ftiehem espressament mod ieħor u sakemm il-konsumatur ma
jidħolx għal ħlasijiet bħala riżultat ta’ tali rimbors. 2.
Minkejja l-paragrafu 1, il-kummerċjant
mhuwiex meħtieġ li jirrimborża l-ispejjeż supplimentari, jekk
il-konsumatur ikun għażel espressament tip ta’ kunsinna differenti mit-tip
ta' kunsinna standard li tiswa l-inqas offruta mill-kummerċjant. 3.
Fil-każ ta’ kuntratt għall-bejgħ ta’ merkanzija,
il-kummerċjant jista’ jżomm ir-rimborż sakemm ikun irċieva l-merkanzija lura,
jew il-konsumatur ikun ipprovda evidenza li bagħat lura l-merkanzija, skont
liema minnhom jiġi l-ewwel, sakemm il-kummerċjant ma jkunx offra li jiġbor huwa
l-merkanzija. 4.
Fil-każ ta’ kuntratt barra mill-post tan-negozju
fejn il-merkanzija tkun ġiet ikkonsenjata fid-dar tal-konsumatur fiż-żmien meta
jkun ġie konkluż il-kuntratt, il-kummerċjant irid jiġbor il-merkanzija bi
spejjeż tiegħu jekk il-merkanzija min-natura tagħha normalment ma tistax tintbagħat
lura bil-posta. Artikolu 45
Obbligi tal-konsumatur fil-każ ta’ rtirar 1.
Il-konsumatur irid jirritorna l-merkanzija jew
jgħaddiha lill-kummerċjant jew lil persuna awtorizzata mill-kummerċjant
mingħajr dewmien żejjed u fi kwalunkwe każ mhux aktar tard minn erbatax-il jum
mill-jum meta l-konsumatur jikkomunika lill-kummerċjant id-deċiżjoni tiegħu li
jirtira mill-kuntratt skont l-Artikolu 41, sakemm il-kummerċjant ma jkunx
offra li jiġbor huwa stess il-merkanzija. Din l-iskadenza tiġi osservata jekk il-konsumatur
jibgħat lura l-merkanzija qabel ma jkun skada l-perjodu ta’
erbatax-il jum. 2.
Il-konsumatur irid iħallas l-ispejjeż diretti biex
jirritorna l-merkanzija, sakemm il-kummerċjant ma jkunx qabel li jħallas dawk
l-ispejjeż jew il-kummerċjant ma jkunx informa lill-konsumatur li l-konsumatur
irid iħallashom. 3.
Il-konsumatur huwa responsabbli għal kwalunkwe
tnaqqis fil-valur tal-merkanzija biss fejn dak jirriżulta mill-immaniġġjar
tal-merkanzija bi kwalunkwe mod għajr minn dak li huwa meħtieġ sabiex ikunu
aċċertati n-natura, il-karatteristiċi u l-funzjonament tal-merkanzija.
Il-konsumatur mhuwiex responsabbli għat-tnaqqis fil-valur fejn il-kummerċjant
ikun naqas milli jipprovdi l-informazzjoni kollha dwar id-dritt ta’ rtirar
skont l-Artikolu 17(1). 4.
Mingħajr ħsara għall-paragrafu 3,
il-konsumatur mhuwa obbligat iħallas l-ebda kumpens għall-użu tal-merkanzija
waqt il-perjodu ta’ rtirar. 5.
Meta l-konsumatur jeżerċita d-dritt ta’
rtirar wara li jkun għamel talba espressa biex il-provvista
ta' servizzi relatati tibda matul il-perjodu ta’ rtirar,
il-konsumatur irid iħallas lill-kummerċjant ammont li hu
proporzjonali għal dak li jkun ġie pprovdut qabel
ma l-konsumatur eżerċita d-dritt ta’ rtirar, meta mqabbel
mal-kopertura sħiħa tal-kuntratt. L-ammont proporzjonali li għandu
jitħallas mill-konsumatur lill-kummerċjant irid jiġi kkalkulat
fuq il-bażi tal-prezz totali miftiehem fil-kuntratt. Meta
l-prezz totali huwa eċċessiv, l-ammont proporzjonali jrid jiġi
kkalkulat fuq il-bażi tal-valur tas-suq ta’ dak
li jkun ġie pprovdut. 6.
Il-konsumatur ma jkunx
responsabbli għall-ispiża għal: (a)
il-provvista ta' servizzi relatati, b’mod sħiħ jew
parzjali, matul il-perjodu ta’ rtirar, meta: (i) il-kummerċjant ikun naqas milli jipprovdi
informazzjoni skont l-Artikolu 17(1) u (3); jew jew (ii) il-konsumatur ma jkunx talab espressament
biex it-twettieq jibda matul il-perjodu ta’ rtirar skont l-Artikolu 18(2)
u l-Artikolu 19(6); (b)
il-fornitura, b’mod sħiħ jew parzjali,
ta’ kontenut diġitali li ma tingħatax fuq mezz tanġibbli fejn: (i) il-konsumatur ma jkunx ta kunsens minn qabel
espress biex il-fornitura tal-kontenut diġitali tibda qabel it-tmiem
tal-perjodu ta’ rtirar imsemmi fl-Artikolu 42(1); (ii) il-konsumatur ma jkunx irrikonoxxa li qed
tilef id-dritt tal-irtirar meta ta l-kunsens; jew jew (iii) il-kummerċjant ikun naqas milli jipprovdi
l-konferma skont l-Artikolu 18(1) u l-Artikolu 19(5). 7.
Ħlief kif previst f’dan l-Artikolu, il-konsumatur
ma jkunx responsabbli minħabba l-eżerċizzju tad-dritt ta’ rtirar. Artikolu 46
Kuntratti anċillari 1.
Meta konsumatur jeżerċita d-dritt ta’ rtirar minn
kuntratt mill-bogħod jew barra mill-post tan-negozju, skont l-Artikoli 41
sa 45, kwalunkwe kuntratt anċillari jiġi awtomatikament itterminat bl-ebda
spiża għall-konsumatur ħlief kif previst fil-paragrafi 2 u 3. Għall-iskop
ta' dan l-Artikolu kuntratt anċillari jfisser kuntratt li permezz tiegħu
konsumatur jakkwista merkanzija, kontenut diġitali jew servizzi relatati
b'konnessjoni ma’ kuntratt mill-bogħod jew ma’ kuntratt barra mill-post
tan-negozju u din il-merkanzija, dan il-kontenut diġitali jew dawn is-servizzi
relatati jiġu pprovduti mill-kummerċjant jew minn parti terza skont
arranġament bejn dik il-parti terza u l-kummerċjant. 2.
Id-dispożizzjonijiet tal-Artikoli 43, 44
u 45 japplikaw għal kuntratti anċillari sa fejn dawk il-kuntratti jkunu
rregolati mil-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ. 3.
Fil-każ ta' kuntratti anċillari li mhumiex
irregolati mil-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ il-liġi li altrimenti tkun
applikabbli tirregola l-obbligi tal-partijiet fil-każ ta’ rtirar. Artikolu 47
Natura mandatorja Il-partijiet ma
jistgħux, għad-detriment tal-konsumatur, jeskludu
l-applikazzjoni ta’ dan il-Kapitolu jew jidderogaw mill-effetti
tiegħu jew ivarjahom. Kapitolu 5 Difetti fil-kunsens Artikolu 48
Żball 1.
Parti tista’ tannulla kuntratt minħabba żball
ta’ fatt jew ta’ liġi li kien jeżisti meta ġie konkluż il-kuntratt jekk: (a)
il-parti, li kieku ma kienx għall-iżball, ma kinitx
tikkonkludi l-kuntratt jew kienet tagħmel dan biss b’kundizzjonijiet
kuntrattwali fundamentalment differenti u l-parti l-oħra kienet taf jew
seta’ jkun mistenni li kienet taf dan; u (b)
il-parti l-oħra: (i) kienet il-kaġun tal-iżball; (ii) kienet il-kaġun tal-konklużjoni tal-kuntratt
bl-iżball billi naqset milli tikkonforma ma’ dmir prekuntrattwali dwar għoti
ta’ informazzjoni skont il-Kapitolu 2, Taqsimiet 1 sa 4; (iii) kienet taf jew setgħet kienet mistennija li
kienet taf bl-iżball u kienet il-kaġun tal-konklużjoni tal-kuntratt bl-iżball
billi ma ġibditx l-attenzjoni għall-informazzjoni rilevanti, sakemm il-bona
fidi u n-negozjar ġust kienu jeżiġu li parti konxja mill-iżball tiġbed
l-attenzjoni għalih; jew (iv) għamlet l-istess żball. 2.
Parti ma tistax tannulla kuntratt
minħabba żball jekk ir-riskju tal-iżball
ġie assunt, jew fiċ-ċirkostanzi għandhom jiġi mġarrab, minn dik
il-parti. 3.
Ineżattezza fl-espressjoni jew
fit-trażmissjoni ta’ dikjarazzjoni hija ttrattata bħala żball tal-persuna
li tkun għamlet jew bagħtet id-dikjarazzjoni. Artikolu 49
Frodi 1.
Parti tista’ tannulla kuntratt jekk
il-parti l-oħra induċiet il-konklużjoni tal-kuntratt b’rappreżentazzjoni
ħażina frawdolenti, jew bi kliem jew bi mġiba, jew b’nuqqas frawdolenti ta’
żvelar ta’ kwalunkwe informazzjoni li l-bona fidi u n-negozjar ġust, jew
kwalunkwe dmir ta’ informazzjoni prekuntrattwali, kienu jeżiġu li tiġi żvelata
minn dik il-parti. 2.
Rappreżentazzjoni ħażina tkun frawdolenti jekk
issir bl-għarfien jew bil-konvinzjoni li r-rappreżentazzjoni tkun falza, jew bi
traskuraġni dwar jekk tkunx vera jew falza, u hija intiża biex twassal
lid-destinatarju jagħmel żball. In-nuqqas ta’ żvelar ikun frawdolenti jekk tkun
intiż biex iwassal lil persuna, li ma ngħatatilhiex l-informazzjoni, tagħmel
żball. 3.
Fid-determinazzjoni ta’ jekk il-bona fidi u
n-negozjar ġust jeżiġux li parti tiżvela informazzjoni partikolari, għandhom
jitqiesu ċ-ċirkustanzi kollha, inklużi: (a)
jekk il-parti kellhiex kompetenza speċjali; (b)
l-ispiża għall-parti biex takkwista
l-informazzjoni rilevanti; (c)
il-faċilità li biha l-parti l-oħra setgħet
akkwistat l-informazzjoni b’mezzi oħrajn; (d)
in-natura tal-informazzjoni; (e)
l-importanza apparenti tal-informazzjoni
għall-parti l-oħra; u (f)
f’kuntratti bejn kummerċjanti, prattika kummerċjali
tajba fis-sitwazzjoni kkonċernata. Artikolu 50
Theddid Parti tista’ tannulla kuntratt jekk
il-parti l-oħra tkun induċiet il-konklużjoni tal-kuntratt bit-theddida ta’
ħsara illeċita, imminenti u serja jew ta' att illeċitu. Artikolu 51
Sfruttament inġust Parti tista’ tannulla kuntratt jekk,
fiż-żmien meta ġie konkluż il-kuntratt: (a) dik il-parti tkun tiddependi
fuq il-parti l-oħra jew kellha relazzjoni ta' fiduċja magħha, kienet
f'ċirkostanzi ekonomiċi ħżiena jew kellha ħtiġijiet urġenti, kienet imprudenti,
nieqsa mill-għarfien, jew bla esperjenza; u (b) il-parti l-oħra kienet taf jew
seta’ jkun mistenni li kienet taf dan u, fid-dawl taċ-ċirkustanzi u
tal-iskopijiet tal-kuntratt, sfruttat is-sitwazzjoni tal-ewwel parti billi
ħadet benefiċċju eċċessiv jew vantaġġ inġust. Artikolu 52
Notifika ta’ annullament 1.
L-annullament isir permezz ta' notifika
lill-parti l-oħra. 2.
In-notifika ta' annullament hija valida biss jekk
issir fi żmien sussegwenti wara li l-parti li titlob l-annullament ssir konxja
taċ-ċirkostanzi rilevanti jew ikollha l-possibilità li taġixxi b’mod liberu: (a)
sitt xhur fil-każ ta’ żball; u (b)
sena fil-każ ta’ frodi, theddid u
sfruttament inġust. Artikolu 53
Konferma Meta l-parti li għandha d-dritt li
tannulla kuntratt skont dan il-Kapitolu, espressament jew impliċitament
tikkonfermah, wara li tkun saret konxja miċ-ċirkustanzi rilevanti, jew wara li
setgħet taġixxi bil-libertà, dik il-parti ma tistax aktar tannulla
l-kuntratt. Artikolu 54
Effetti tal-annullament 1.
Kuntratt li jista’ jiġi annullat ikun validu sakemm
jiġi annullat imma, ladarba jiġi annullat, ikun retrospettivament invalidu
mill-bidu nett. 2.
Fejn raġuni ta’ annullament taffettwa biss ċerti
kundizzjonijiet kuntrattwali, l-effett tal-annullament ikun limitat għal dawk
il-kundizzjonijiet sakemm ma jkunx irraġonevoli li jiġi kkonservat il-bqija
tal-kuntratt. 3.
Il-kwistjoni dwar jekk kwalunkwe waħda
mill-partijiet għandhiex dritt li jiġi rritornat lilha dak li ġie ttrasferit
jew ipprovdut skont kuntratt li ġie annullat, jew għal ekwivalent fi flus, tiġi
rregolata mir-regoli dwar ir-restituzzjoni fil-Kapitolu 17. Artikolu 55
Danni għal telf Parti li għandha d-dritt li tannulla
kuntratt taħt dan il-Kapitolu, jew li kellha tali dritt qabel ma ntilef
bl-effett tal-iskadenza ta’ limiti ta’ żmien jew bl-effett ta’ konferma, hija
intitolata, irrispettivament minn jekk il-kuntratt jiġix annullat jew le,
għad-danni mingħand il-parti l-oħra għat-telf imġarrab minħabba l-iżball,
il-frodi, it-theddid jew l-isfruttament inġust, sakemm il-parti l-oħra
kienet taf jew seta’ jkun mistenni li kienet taf biċ-ċirkustanzi rilevanti. Artikolu 56
Esklużjoni jew ir-restrizzjoni tar-rimedji 1.
Ir-rimedji għal frodi, theddid u sfruttament inġust
ma jistgħux jiġu esklużi jew ristretti direttament jew indirettament. 2.
Fir-relazzjonijiet bejn kummerċjant u konsumatur,
il-partijiet ma jistgħux, għad-detriment tal-konsumatur, jeskludu jew
jirrestrinġu direttament jew indirettament ir-rimedji għal żball. Artikolu 57
L-għażla tar-rimedju Parti li hija intitolata għal rimedju
taħt dan il-Kapitolu f’ċirkustanzi li jagħtu lil dik il-parti rimedju
għal nuqqas ta’ twettiq tista’ teżerċita kwalunkwe wieħed minn dawk ir-rimedji. Parti III Valutazzjoni
ta’ x'jinkludi l-kuntratt Kapitolu 6 Interpretazzjoni Artikolu 58
Regoli ġenerali dwar l-interpretazzjoni tal-kuntratti 1.
Kuntratt għandu jiġi interpretat skont l-intenzjoni
komuni tal-partijiet anki jekk din tvarja mit-tifsira normali
tal-espressjonijiet użati fih. 2.
Fejn parti waħda kellha l-intenzjoni li
espressjoni użata fil-kuntratt ikollha tifsira partikolari, u fiż-żmien meta
ġie konkluż il-kuntratt il-parti l-oħra kienet konxja jew seta’ jkun
mistenni li kienet konxja minn dik l-intenzjoni, l-espressjoni għandha tiġi
interpretata bil-mod intiż mill-ewwel parti. 3.
Sakemm mhuwiex previst mod ieħor
fil-paragrafi 1 u 2, il-kuntratt għandu jiġi interpretat skont
it-tifsira li persuna raġonevoli kieku tagħtiha. Artikolu 59
Kwistjonijiet rilevanti Meta jiġi interpretat kuntratt, jistgħu
jitqiesu, b’mod partikolari: (a) iċ-ċirkustanzi li fihom ġie konkluż,
inklużi n-negozjati preliminari; (b) l-imġiba tal-partijiet, anki wara li
ġie konkluż il-kuntratt; (c) l-interpretazzjoni li diġà ngħatat
mill-partijiet lill-espressjonijiet li huma identiċi jew simili għal dawk użati
fil-kuntratt; (d) l-użi li ġeneralment jitqiesu li
jkunu applikabbli minn partijiet fl-istess sitwazzjoni; (e) il-prattiki li l-partijiet stabbilew
bejniethom; (f) it-tifsira normalment mogħtija lil
espressjonijiet fis-settur tal-attività kkonċernata; (g) in-natura u l-iskp tal-kuntratt; u (h) il-bona fidi u n-negozjar ġust. Artikolu 60
Referenza għall-kuntratt kollu L-espressjonijiet użati f’kuntratt għandhom jiġu
interpretati fid-dawl tal-kuntratt kollu. Artikolu 61
Diskrepanzi lingwistiċi Meta dokument kuntrattwali jkun f’żewġ
verżjonijiet lingwistiċi jew aktar, li l-ebda waħda minnhom ma ġiet ddikjarata
li hija l-verżjoni awtorevoli u fejn ikun hemm diskrepanza bejn
il-verżjonijiet, il-verżjoni li fiha ġie redatt il-kuntratt oriġinarjament
għandha tiġi trattata bħala dik awtorevoli. Artikolu 62
Preferenza għall-kundizzjonijiet kuntrattwali nnegozjati individwalment Sa fejn ikun hemm inkonsistenza, il-kundizzjonijiet
kuntrattwali li jkunu ġew innegozjati individwalment jipprevalu fuq dawk li ma
jkunux ġew innegozjati individwalment skont it-tifsira tal-Artikolu 7. Artikolu 63
Preferenza għal interpretazzjoni li tagħti effett lill-kundizzjonijiet
kuntrattwali Interpretazzjoni li tagħmel effettivi
l-kundizzjonijiet kuntrattwali tipprevali fuq waħda li ma tagħmilx dan. Artikolu 64
Interpretazzjoni favur il-konsumaturi 1.
Fejn ikun hemm dubju dwar it-tifsira ta’
kundizzjoni kuntrattwali bejn kummerċjant u konsumatur, għandha tipprevali
l-interpretazzjoni l-aktar favorevoli għall-konsumatur sakemm il-kundizzjoni ma
tkunx ġiet ipprovduta mill-konsumatur. 2.
Il-partijiet ma jistgħux, għad-detriment
tal-konsumatur, jeskludu l-applikazzjoni ta’ dan l-Artikolu jew jidderogaw
mill-effetti tiegħu jew ivarjawhom. Artikolu 65
Interpretazzjoni kontra min jipprovdi kundizzjoni kuntrattwali Meta, f’kuntratt li ma jaqax taħt
l-Artikolu 64, ikun hemm dubju dwar it-tifsira ta’ kundizzjoni
kuntrattwali li ma ġietx innegozjata individwalment skont it-tifsira
tal-Artikolu 7, għandha tipprevali interpretazzjoni tal-kundizzjoni kontra
l-parti li pprovdietha. Kapitolu 7 Kontenut
u effetti Artikolu 66
Kundizzjonijiet kuntrattwali Il-kundizzjonijiet tal-kuntratt joħorġu minn: (a) il-ftehim tal-partijiet, soġġett
għal kwalunkwe regola mandatorja tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ; (b) kwalunkwe użu jew prattika li bih
ikunu marbuta skont l-Artikolu 67; (c) kwalunkwe regola tal-Liġi Komuni
Ewropea dwar il-Bejgħ li tapplika fin-nuqqas ta' ftehim kuntrarju bejn
il-partijiet; u (d) kwalunkwe kundizzjoni kuntrattwali
impliċita skont l-Artikolu 68. Artikolu 67
L-użi u l-prattiki f’kuntratti bejn kummerċjanti 1.
F'kuntratt bejn kummerċjanti, il-partijiet huma
marbuta bi kwalunkwe użu li jkunu ftiehmu li għandu jkun applikabbli u bi
kwalunkwe prattika li jkunu stabbilew bejniethom. 2.
Il-partijiet huma marbuta b’użu li għandu jitqies
bħala ġeneralment applikabbli minn kummerċjanti fl-istess sitwazzjoni
bħall-partijiet. 3.
L-użi u l-prattiki ma jorbtux lill-partijiet sa
fejn dawn ikunu f’kunflitt mal-kundizzjonijiet kuntrattwali li ġew negozjati
individwalment jew ma’ kwalunkwe regola mandatorja tal-Liġi Komuni Ewropea dwar
il-Bejgħ. Artikolu 68
Kundizzjonijiet kuntrattwali li jistgħu jitqiesu impliċiti 1.
Meta jkun meħtieġ li tiġi rregolata kwistjoni li
mhijiex espliċitament irregolata mill-ftehim tal-partijiet, minnn kwalunkwe użu
jew prattika jew minn kwalunkwe regola tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ,
tista’ titqies impliċita kundizzjoni kuntrattwali addizzjonali, billi jitqiesu,
b’mod partikolari: (a)
in-natura u l-iskp tal-kuntratt; (b)
iċ-ċirkustanzi li fihom ġie konkluż il-kuntratt; u (c)
il-bona fidi u n-negozjar ġust. 2.
Kwalunkwe kundizzjoni kuntrattwali impliċita taħt
il-paragrafu 1, sa fejn ikun possibbli, għandha tkun tali li tagħti effett
lil dak li l-partijiet probabbilment kienu jiftiehmu, li kieku pprovdew
għall-kwistjoni. 3.
Il-paragrafu 1 ma japplikax jekk il-partijiet
volontarjament ma jkunux irregolaw l-kwistjoni, billi jkunu aċċettaw li waħda
jew l-oħra mill-partijiet tassumi r-riskju. Artikolu 69
Kundizzjonijiet kuntrattwali derivati minn ċerti dikjarazzjonijiet
prekuntrattwali 1.
Meta l-kummerċjant jagħmel dikjarazzjoni qabel ma
jiġi konkluż il-kuntratt, lill-parti l-oħra jew pubblikament, dwar
il-karatteristiċi ta’ dak li għandu jiġi pprovdut minn dak il-kummerċjant skont
il-kuntratt, id-dikjarazzjoni tiġi inkorporata bħala kundizzjoni kuntrattwali
ħlief jekk: (a)
il-parti l-oħra kienet konxja, jew setgħet
kienet mistennija li tkun konxja meta ġie konkluż il-kuntratt, li
d-dikjarazzjoni ma kinetx korretta jew b’xi mod ieħor ma kienx ta’ min
jiddependi fuqha bħala tali kundizzjoni; jew (b)
id-deċiżjoni tal-parti l-oħra li tikkonkludi
l-kuntratt ma setgħetx tkun influwenzata mid-dikjarazzjoni. 2.
Għall-finijiet tal-paragrafu 1, dikjarazzjoni
magħmula minn persuna involuta fir-reklamar jew fil-kummerċjalizzazzjoni
għall-kummerċjant titqies li tkun saret mill-kummerċjant. 3.
Fejn il-parti l-oħra tkun konsumatur allura,
għall-finijiet tal-paragrafu 1, dikjarazzjoni pubblika magħmula minn jew
f’isem produttur jew persuna oħra fil-ħoloq preċedenti tal-katina ta’
tranżazzjonijiet li jwasslu għall-kuntratt titqies li tkun saret
mill-kummerċjant sakemm il-kummerċjant, fi żmien meta ġie konkluż il-kuntratt,
ma kienx jaf u ma setax ikun mistenni li jkun jaf biha. 4.
Fir-relazzjonijiet bejn kummerċjant u konsumatur,
il-partijiet ma jistgħux, għad-detriment tal-konsumatur, jeskludu
l-applikazzjoni ta’ dan l-Artikolu jew jidderogaw mill-effetti tiegħu jew
ivarjawhom. Artikolu 70
Dmir li tinġibed l-attenzjoni għal kundizzjonijiet
kuntrattwali mhux innegozjati individwalment 1.
Il-kundizzjonijiet kuntrattwali pprovduti minn
parti waħda u mhux innegozjati individwalment skont it-tifsira
tal-Artikolu 7 jistgħu jiġu invokati kontra
l-parti l-oħra biss jekk il-parti l-oħra kienet taf
dwarhom, jew jekk il-parti li tipprovdihom ħadet passi raġjonevoli
biex tiġbed l-attenzjoni tal-parti l-oħra dwarhom, qabel
jew meta ġie konkluż il-kuntratt. 2.
Għall-iskopijiet ta’ dan l-Artikolu,
fir-relazzjonijiet bejn kummerċjant u konsumatur mhux biżżejjed li
l-kundizzjonijiet kuntrattwali jinġiebu għall-attenzjoni tal-konsumatur permezz
ta’ sempliċi referenza għalihom f’dokument tal-kuntratt, anke jekk
il-konsumatur jiffirma d-dokument. 3.
Il-partijiet ma jistgħux jeskludu l-applikazzjoni
ta’ dan l-Artikolu jew jidderogaw mill-effetti tiegħu jew ivarjawhom. Artikolu 71
Ħlasijiet addizzjonali f’kuntratti bejn kummerċjant u konsumatur 1.
F’kuntratt bejn kummerċjant u konsumatur,
kundizzjoni kuntrattwali li tobbliga lill-konsumatur biex jagħmel
kwalunkwe ħlas flimkien mar-remunerazzjoni ddikjarata għall-obbligu
kuntrattwali prinċipali tal-kummerċjant, b’mod partikolari fejn tkun ġiet
inkorporata bl-użu ta’ għażliet predefiniti
li l-konsumatur huwa meħtieġ li jirrifjuta biex jevita
l-ħlas addizzjonali, ma jorbtux lill-konsumatur ħlief jekk,
qabel ma l-konsumatur ikun marbut bil-kuntratt, il-konsumatur
ikun ta espressament il-kunsens tiegħu għall-ħlas addizzjonali. Jekk
il-konsumatur ikun għamel il-ħlas addizzjonali, il-konsumatur jista
jirkuprah. 2.
Il-partijiet ma jistgħux, għad-detriment
tal-konsumatur, jeskludu l-applikazzjoni ta’ dan l-Artikolu jew jidderogaw
mill-effetti tiegħu jew ivarjawhom. Artikolu 72
Klawżola li tistipula li d-dokument jirrappreżenta l-ftehim finali sħiħ bejn
il-partijiet 1.
Meta kuntratt bil-miktub jinkludi kundizzjoni li
tiddikjara li d-dokument jinkludi l-kundizzjonijiet kuntrattwali kollha
(klawżola li tistipula li d-dokument jirrappreżenta l-ftehim finali sħiħ bejn
il-partijiet), kwalunkwe dikjarazzjoni, impenn jew ftehim preċedenti li ma
jkunux inklużi fid-dokument ma jifformawx parti mill-kuntratt. 2.
Sakemm il-kuntratt ma jipprovdix mod ieħor,
klawżola li tistipula li d-dokument jirrappreżenta l-ftehim finali sħiħ bejn
il-partijiet ma timpedixxix li d-dikjarazzjonijiet preċedenti tal-partijiet
jintużaw sabiex ikun interpretat il-kuntratt. 3.
F’kuntratt bejn kummerċjant u konsumatur,
il-konsumatur mhuwiex marbut bi klawżola li tistipula li d-dokument
jirrappreżenta l-ftehim finali sħiħ bejn il-partijiet. 4.
Il-partijiet ma jistgħux, għad-detriment
tal-konsumatur, jeskludu l-applikazzjoni ta’ dan l-Artikolu jew jidderogaw
mill-effetti tiegħu jew ivarjawhom. Artikolu 73
Kalkolu tal-prezz Fejn l-ammont tal-prezz pagabbli skont
kuntratt ma jistax jiġi kkalkolat b’mod ieħor, il-prezz pagabbli huwa,
fl-assenza ta’ kwalunkwe indikazzjoni li tgħid il-kontra, il-prezz li
normalment jintalab f’ċirkustanzi paragunabbli fiż-żmien meta ġie konkluż
il-kuntratt jew, jekk tali prezz mhuwiex disponibbli, prezz raġonevoli. Artikolu 74
Determinazzjoni unilaterali minn parti 1.
Fejn il-prezz jew kwalunkwe kundizzjoni
kuntrattwali oħra għandhom jiġu ddeterminati minn parti waħda u
d-determinazzjoni ta’ dik il-parti hija ferm irraġonevoli, din għandha
tiġi sostitwita bil-prezz normalment mitlub jew bil-kundizzjoni normalment
użata f’ċirkostanzi paragunabbli fiż-żmien meta jiġi konkluż il-kuntratt jew,
jekk tali prezz jew kundizzjoni ma jkunux disponibbli , bi prezz raġonevoli jew
b’kundizzjoni raġonevoli. 2.
Il-partijiet ma jistgħux jeskludu l-applikazzjoni
ta’ dan l-Artikolu jew jidderogaw mill-effetti tiegħu jew ivarjawhom. Artikolu 75
Determinazzjoni minn parti terza 1.
Fejn parti terza għandha tiddetermina l-prezz
jew kwalunkwe kundizzjoni kuntrattwali oħra u ma tistax jew ma tridx tagħmel
dan, qorti tista’, sakemm dan ma jkunx inkonsistenti mal-kundizzjonijiet
kuntrattwali, taħtar persuna oħra sabiex tiddeterminahom hija. 2.
Meta prezz jew kundizzjoni kuntrattwali oħra
ddeterminati minn parti terza jkunu ferm irraġonevoli, dawn għandhom jiġu
sostitwiti bil-prezz normalment mitlub jew bil-kundizzjoni normalment użata
f’ċirkostanzi paragunabbli fiż-żmien meta jiġi konkluż il-kuntratt jew, jekk
tali prezz jew kundizzjoni ma jkunux disponibbli, bi prezz raġonevoli jew
b’kundizzjoni raġonevoli. 3.
Għall-finijiet tal-paragrafu 1 “qorti” tinkludi tribunal
ta’ arbitraġġ. 4.
Fir-relazzjonijiet bejn kummerċjant u konsumatur,
il-partijiet ma jistgħux, għad-detriment tal-konsumatur, jeskludu
l-applikazzjoni tal-paragrafu 2 jew jidderogaw mill-effetti tiegħu jew
ivarjawhom. Artikolu 76
Lingwa Fejn il-lingwa li għandha tintuża
għall-komunikazzjonijiet relatati mal-kuntratt jew mad-drittijiet jew
mal-obbligi li jirriżultaw minnu ma tistax tiġi ddeterminata b’mod ieħor,
il-lingwa li għandha tintuża hija dik li ntużat biex ġie konkluż il-kuntratt. Artikolu 77
Kuntratti għal perjodu indeterminat 1.
Fejn, f’każ li jinvolvi twettiq kontinwu jew
ripetut ta’ obbligu kuntrattwali, il-kundizzjonijiet kuntrattwali ma
jistipulawx meta r-relazzjoni kuntrattwali għandha tintemm jew jipprovdu li din
tiġi tterminata meta ssir notifika għall-dan l-iskop, din tista’ tiġi
tterminata minn kwalunkwe waħda mill-partijiet billi jingħata perjodu
raġonevoli ta’ avviż ta’ mhux aktar minn xahrejn. 2.
Fir-relazzjonijiet bejn kummerċjant u konsumatur,
il-partijiet ma jistgħux, għad-detriment tal-konsumatur, jeskludu
l-applikazzjoni ta’ dan l-Artikolu jew jidderogaw mill-effetti tiegħu jew
ivarjawhom. Artikolu 78
Kundizzjonijiet kuntrattwali favur partijiet terzi 1.
Permezz tal-kuntratt, il-partijiet kontraenti jistgħu
jikkonferixxu dritt lil parti terza. Il-parti terza ma hemmx għalfejn
tkun teżisti jew tkun identifikata fiż-żmien meta ġie konkluż il-kuntratt iżda
jeħtieġ li tkun tista’ tiġi identifikata. 2.
In-natura u l-kontenut tad-dritt
tal-parti terza jiġu ddeterminati mill-kuntratt. Id-dritt jista’ jieħu
l-forma ta’ esklużjoni jew ta’ limitazzjoni tar-responsabbiltà
tal-parti terza fil-konfront ta’ waħda mill-partijiet kontraenti. 3.
Meta waħda mill-partijiet kontraenti tkun marbuta
li twettaq obbligu favur il-parti terza skont il-kuntratt, allura: (a)
il-parti terza għandha l-istess drittijiet
għat-twettiq u rimedji għan-nuqqas ta’ twettiq daqslikieku
l-parti kontraenti kienet marbuta li twettqu skont kuntratt
mal-parti terza; u (b)
il-parti kontraenti li hija marbuta tista'
ġġib kontra l-parti terza d-difiżi kollha li l-parti kontraenti
tista' ġġib kontra l-parti l-oħra fil-kuntratt. 4.
Il-parti terza tista' tirrifjuta dritt
konferit lilhom b'notifika lil waħda jew lill-oħra mill-partijiet kontraenti,
jekk dan isir qabel ma jkun ġie espressament jew impliċitament aċċettat. Ma’
tali rifjut, id-dritt jiġi ttrattat bħala li qatt ma ġie akkwiżit
mill-parti terza. 5.
Il-partijiet kontraenti jistgħu jneħħu jew
jimmodifikaw il-kundizzjoni kuntrattwali li tikkonferixxi d-dritt jekk dan isir
qabel ma kwalunkwe waħda minnhom tkun innotifikat lill-parti terza li
d-dritt ġie kkonferit. Kapitolu 8 Kundizzjonijiet
kuntrattwali inġusti. Taqsima 1 Dispożizzjonijiet
ġenerali Artikolu 79
Effetti ta’ kundizzjonijiet kuntrattwali inġusti 1.
Kundizzjoni kuntrattwali li tiġi pprovduta minn
parti waħda u li hija inġusta taħt it-Taqsimiet 2 u 3 ta’ dan
il-Kapitolu ma torbotx lill-parti l-oħra. 2.
Fejn il-kuntratt jista’ jinżamm mingħajr
il-kundizzjoni kuntrattwali inġusta, il-kundizzjonijiet kuntrattwali l-oħra
jibqgħu vinkolanti. Artikolu 80
Esklużjoni mill-evalwazzjoni tan-natura inġusta 1.
It-Taqsimiet 2 u 3 ma japplikawx
għall-kundizzjonijiet kuntrattwali li jirriflettu r-regoli tal-Liġi Komuni
Ewropea dwar il-Bejgħ li japplikaw jekk il-kundizzjonijiet ma jkunux irregolaw
il-kwistjoni. 2.
It-Taqsima 2 ma tapplikax għad-definizzjoni
tas-soġġett prinċipali tal-kuntratt jew għall-adegwatezza tal-prezz li għandu
jitħallas sa fejn il-kummerċjant ikun ikkonforma mad-dmir ta’ trasparenza
stabbilit fl-Artikolu 82. 3.
It-Taqsima 3 ma tapplikax għad-definizzjoni
tas-soġġett prinċipali tal-kuntratt jew għall-adegwatezza tal-prezz li għandu
jitħallas. Artikolu 81
Natura mandatorja Il-partijiet ma jistgħux jeskludu
l-applikazzjoni ta’ dan il-Kapitolu jew jidderogaw mill-effetti tiegħu jew
ivarjawhom. Taqsima 2 Kundizzjonijiet
kuntrattwali inġusti f’kuntratti bejn kummerċjant u konsumatur Artikolu 82
Dmir tat-trasparenza f’kundizzjonijiet kuntrattwali mhux innegozjati
individwalment Meta l-kummerċjant jipprovdi kundizzjonijiet
kuntrattwali li ma ġewx innegozjati individwalment mal-konsumatur skont
it-tifsira tal-Artikolu 7, huwa għandu dmir li jiżgura ruħu li dawn jiġu
abbozzati u kkomunikati b’lingwaġġ sempliċi u li jinftiehem. Artikolu 83
Tifsira ta’ "inġust" f’kuntratti bejn kummerċjant u konsumatur 1.
F’kuntratt bejn kummerċjant u konsumatur,
kundizzjoni kuntrattwali pprovduta mill-kummerċjant li ma tkunx ġiet
innegozjata individwalment skont it-tifsira tal-Artikolu 7 tkun inġusta
għall-finijiet ta’ din it-Taqsima jekk tikkawża żbilanċ sinifikanti
fid-drittijiet u l-obbligi tal-partijiet li jirriżultaw mill-kuntratt,
għad-detriment tal-konsumatur, kontra l-bona fidi u n-negozjar ġust. 2.
Meta tiġi vvalutata n-natura inġusta ta’
kundizzjoni kuntrattwali għall-finijiet ta’ din it-Taqsima, għandhom jitqiesu: (a)
jekk il-kummerċjant ikkonformax mad-dmir ta’
trasparenza stabbilit fl-Artikolu 82; (b)
in-natura ta’ dak li għandu jiġi pprovdut skont
il-kuntratt; (c)
iċ-ċirkustanzi li kienu jipprevalu waqt
il-konklużjoni tal-kuntratt; (d)
il-kundizzjonijiet kuntrattwali l-oħrajn; u (e)
il-kundizzjonijiet ta’ kwalunkwe kuntratt ieħor li
fuqu jiddependi l-kuntratt. Artikolu 84
Kundizzjonijiet kuntrattwali li dejjem huma inġusti Kundizzjoni kuntrattwali hija dejjem inġusta
għall-finijiet ta’ din it-Taqsima, jekk l-għan jew l-effett tagħha huwa li: (a) jeskludi jew jillimita
r-responsabbiltà tal-kummerċjant għall-mewt jew għall-korriment personali
kkawżat lill-konsumatur permezz ta’ att jew ta’ omissjoni min-naħa
tal-kummerċjant jew min-naħa ta’ xi ħadd li qed jaġixxi f’isem il-kummerċjant; (b) jeskludi jew jillimita
r-responsabbiltà tal-kummerċjant għal kwalunkwe telf jew ħsara lill-konsumatur
ikkawżat deliberatament jew minħabba negliġenza gravi; (c) jillimita l-obbligu tal-kummerċjant
li jkun marbut bl-impenji li daħlu għalihom l-aġenti awtorizzati tiegħu jew
jagħmel l-impenji tiegħu soġġetti għal konformità ma’ kundizzjoni partikolari,
li jekk tiġix sodisfatta jew le jiddependi esklużivament mill-kummerċjant; (d) jeskludi jew ifixkel id-dritt
tal-konsumatur li jieħu azzjoni legali jew li jeżerċita kwalunkwe rimedju
legali ieħor, partikolarment billi jeżiġi li l-konsumatur jieħu t-tilwim
esklużivament lil sistema ta’ arbitraġġ li ġeneralment ma tkunx prevista
fid-dispożizzjonijiet legali li japplikaw għal kuntratti bejn kummerċjant u
konsumatur; (e) jikkonferixxi ġurisdizzjoni
esklużiva għat-tilwim kollu li jirriżulta mill-kuntratt lil qorti tal-post fejn
għandu d-domiċilju tiegħu l-kummerċjant sakemm il-qorti magħżula ma tkunx ukoll
il-qorti tal-post fejn ikollu d-domiċilju tiegħu l-konsumatur; (f) jagħti lill-kummerċjant d-dritt
esklużiv biex jiddetermina jekk il-merkanzija, il-kontenut diġitali jew
is-servizzi relatati pprovduti humiex konformi mal-kuntratt jew jagħti
lill-kummerċjant id-dritt esklużiv li jinterpreta kwalunkwe kundizzjoni
kuntrattwali; (g) jeżiġi li l-konsumatur juża metodu
aktar formali biex jittermina l-kuntratt minn dak użat għall-konklużjoni
tal-kuntratt; (h) jagħti lill-kummerċjant perjodu
iqsar ta’ avviż biex jittermina l-kuntratt skont it-tifsira tal-Artikolu 8
minn dak mitlub mill-konsumatur; (i) jagħti lill-kummerċjant perjodu
iqsar ta’ avviż biex jittermina l-kuntratt minn dak mitlub mill-konsumatur; (j) jobbliga lill-konsumatur iħallas
għall-merkanzija, għall-kontenut diġitali jew għas-servizzi relatati li ma
jkunux ġew effettivament ikkonsenjati, ipprovduti jew mogħtija; (k) jiddetermina li jipprevalu
l-kundizzjonijiet kuntrattwali li ma ġewx innegozjati individwalment skont
it-tifsira tal-Artikolu 7 jew li jingħataw preferenza fuq il-kundizzjonijiet
kuntrattwali li ġew innegozjati individwalment. Artikolu 85
Kundizzjonijiet kuntrattwali li huwa preżunt li huma inġusti Kundizzjoni kuntrattwali jkun preżunt li hija
inġusta għall-finijiet ta’ din it-Taqsima, jekk l-għan jew l-effett tagħha huwa
li: (a) jirrestrinġi l-evidenza disponibbli
għall-konsumatur jew jimponi fuq il-konsumatur oneru tal-prova li legalment
għandu jkun tal-kummerċjant; (b) b’mod mhux xieraq jeskludi jew
jillimita r-rimedji disponibbli għall-konsumatur kontra l-kummerċjant jew
parti terza talli l-kummerċjant ma wettaqx l-obbligi skont il-kuntratt; (c) b’mod mhux xieraq jeskludi jew
jillimita d-dritt għat-tpaċija ta’ krediti li l-konsumatur jista’ jkollu kontra
l-kummerċjant ma’ dak li l-konsumatur jista’ jkollu x’jagħti lill-kummerċjant; (d) jippermetti li kummerċjant iżomm
il-flus imħallsa mill-konsumatur jekk dan tal-aħħar jiddeċiedi li ma
jikkonkludix il-kuntratt jew li ma jwettaqx obbligi skont il-kuntratt, mingħajr
ma jipprovdi biex il-konsumatur jirċievi kumpens ta’ ammont ekwivalenti
mingħand il-kummerċjant fis-sitwazzjoni inversa; (e) jeżiġi li konsumatur li ma jwettaqx
l-obbligi skont il-kuntratt iħallas ammont sproporzjonatament għoli bħala danni
jew jagħmel ħlas stipulat għal nuqqas ta’ twettiq; (f) jagħti dritt lil kummerċjant li
jirtira minn jew jittermina l-kuntratt skont it-tifsira tal-Artikolu 8
b’mod diskrezzjonali tiegħu mingħajr ma jagħti l-istess dritt lill-konsumatur
jew jagħti dritt lil kummerċjant li jżomm il-flus imħallsa għal servizzi relatati
li jkunu għadhom ma ġewx ipprovduti f’każ fejn il-kummerċjant jirtira minn jew
jittermina l-kuntratt; (g) jippermetti li kummerċjant
jittermina kuntratt għal perjodu indefinit mingħajr avviż raġonevoli, ħlief
fejn ikun hemm raġunijiet serji biex jagħmel dan; (h) awtomatikament jestendi kuntratt
għal perjodu fiss sakemm il-konsumatur ma jindikax mod ieħor, f’każijiet fejn
il-kundizzjonijiet kuntrattwali jipprovdu għal skadenza irraġonevolment bikrija
sabiex tingħata notifika; (i) jippermetti li kummerċjant ibiddel
il-kundizzjonijiet kuntrattwali unilateralment mingħajr raġuni valida li tkun
speċifikata fil-kuntratt; dan ma jaffettwax il-kundizzjonijiet kuntrattwali li
taħthom kummerċjant jirriżerva d-dritt li jbiddel unilateralment
il-kundizzjonijiet ta’ kuntratt għal perjodu indefinit, sakemm il-kummerċjant
ikun meħtieġ jinforma lill-konsumatur raġonevolment minn qabel u l-konsumatur
ikun liberu li jittermina l-kuntratt mingħajr ebda spejjeż għall-konsumatur; (j) jippermetti li kummerċjant ibiddel
unilateralment mingħajr raġuni valida kwalunkwe karatteristika tal-merkanzija,
tal-kontenut diġitali jew tas-servizzi relatati li għandhom jiġu pprovduti jew
kwalunkwe karatteristika oħra tat-twettiq tal-obbligi; (k) jipprovdi li l-prezz tal-prodott,
tal-kontenut diġitali jew tas-servizzi relatati għandu jiġi ddeterminat fi
żmien il-kunsinna jew il-provvista, jew jippermetti li kummerċjant iżid
il-prezz mingħajr ma jagħti lill-konsumatur id-dritt li jirtira jekk il-prezz
miżjud ikun għoli wisq b’relazzjoni għall-prezz miftiehem meta ġie konkluż
il-kuntratt; dan ma jaffettwax il-klawżoli tal-indiċjar tal-prezzijiet, fejn
dan ikun legali, sakemm il-metodu li bih ivarjaw il-prezzijiet jiġi deskritt
b’mod espliċitu; (l) jobbliga lil konsumatur iwettaq
l-obbligi kollha tiegħu skont il-kuntratt fejn il-kummerċjant jonqos milli
jwettaq l-obbligi tiegħu; (m) jippermetti li kummerċjant
jittrasferixxi d-drittijiet u l-obbligi tiegħu skont il-kuntratt mingħajr
il-kunsens tal-konsumatur, sakemm dan ma jkunx lil kumpanija sussidjarja kkontrollata
mill-kummerċjant, jew minħabba fużjoni jew tranżazzjoni legali simili
tal-kumpanija, u mhuwiex probabbli li tali trasferiment se jaffettwa
negattivament xi dritt tal-konsumatur; (n) jippermetti li kummerċjant, fejn dak
li kien ordnat ma jkunx disponibbli, jipprovdi ekwivalenti mingħajr ma jkun
informa espressament lill-konsumatur b’din il-possibbiltà u bil-fatt li
l-kummerċjant irid iħallas l-ispiża tar-ritorn ta’ dak li jkun irċieva
l-konsumatur skont il-kuntratt jekk il-konsumatur jeżerċita dritt li jirrifjuta
t-twettiq tal-obbligi; (o) jippermetti li kummerċjant
jirriżerva perjodu irraġonevolment twil jew speċifikat b’mod inadegwat sabiex
jaċċetta jew jirrifjuta offerta; (p) jippermetti li kummerċjant
jirriżerva perjodu irraġonevolment twil jew speċifikat b’mod inadegwat sabiex
iwettaq l-obbligi skont il-kuntratt; (q) jeskludi jew jillimita b’mod mhux
xieraq ir-rimedji disponibbli għall-konsumatur kontra l-kummerċjant jew
id-difiżi disponibbli għall-konsumatur kontra t-talbiet tal-kummerċjant; (r) jissoġġetta t-twettiq tal-obbligi
skont il-kuntratt mill-kummerċjant, jew jissoġġetta effetti oħra tal-kuntratt
ta’ benefiċċju għall-konsumatur, għal formalitajiet partikolari li mhumiex
mitluba legalment u mhumiex raġonevoli; (s) jeżiġi mingħand il-konsumatur
ħlasijiet bil-quddiem eċċessivi jew garanziji eċċessivi għat-twettiq
tal-obbligi; (t) b’mod inġustifikat jimpedixxi
lill-konsumatur milli jikseb provvisti jew tiswijiet mingħand sorsi ta’
partijiet terzi; (u) b’mod inġustifikat jgħaqqad
il-kuntratt ma’ ieħor mal-kummerċjant, ma’ kumpanija sussidjarja
tal-kummerċjant, jew ma’ parti terza, b’mod li ma jistax ikun
raġonevolment mistenni mill-konsumatur; (v) jimponi piż eċċessiv fuq
il-konsumatur sabiex jittermina kuntratt għal perjodu indefinit; (w) jagħmel il-perjodu
tal-kuntratt inizjali, jew kwalunkwe perjodu ta’ tiġdid, ta’
kuntratt għall-fornitura fit-tul ta' merkanzija, kontenut diġitali jew servizzi
relatati, itwal minn sena, sakemm il-konsumatur ma jistax jittermina l-kuntratt
fi kwalunkwe żmien b’perjodu għat-terminazzjoni ta’ mhux
aktar minn 30 jum. Taqsima 3 Kundizzjonijiet
kuntrattwali inġusti f’kuntratti bejn kummerċjanti Artikolu 86
Tifsira ta’ “inġust” f’kuntratti bejn kummerċjanti 1.
F’kuntratt bejn kummerċjanti, kundizzjoni
kuntrattwali hija inġusta biss għall-finijiet ta’ din it-Taqsima jekk: (a)
tifforma parti mill-kundizzjonijiet li ma ġewx
innegozjati individwalment skont it-tifsira tal-Artikolu 7; u (b)
tkun ta’ natura tali li l-użu tagħha jiddevja ferm
minn prattika kummerċjali tajba, kontra l-bona fidi u n-negozjar ġust. 2.
Meta tiġi vvalutata n-natura inġusta ta’
kundizzjoni kuntrattwali għall-finijiet ta’ din it-Taqsima, għandhom jitqiesu: (a)
in-natura ta’ dak li għandu jiġi pprovdut skont
il-kuntratt; (b)
iċ-ċirkustanzi li kienu jipprevalu waqt
il-konklużjoni tal-kuntratt; (c)
il-kundizzjonijiet kuntrattwali l-oħrajn; u (d)
il-kundizzjonijiet ta’ kwalunkwe kuntratt ieħor li
fuqu jiddependi l-kuntratt. Parti IV Obbligi
u rimedji tal-partijiet f’kuntratt ta’ bejgħ jew kuntratt għall-fornitura ta’
kontenut diġitali Kapitolu 9 Dispożizzjonijiet
ġenerali Artikolu 87
Nuqqas ta’ twettiq u nuqqas fundamentali ta’ twettiq ta’ obbligi 1.
In-nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligu huwa kwalunkwe
nuqqas li jitwettaq dak l-obbligu, irrispettivament minn jekk in-nuqqas ikunx skużat
jew le, u jinkludi: (a)
nuqqas ta’ kunsinna jew kunsinna tardiva
tal-merkanzija; (b)
nuqqas ta’ provvista jew provvista tardiva
tal-kontenut diġitali; (c)
kunsinna ta' merkanzija li mhix konformi
mal-kuntratt; (d)
fornitura ta’ kontenut diġitali li ma
tkunx konformi mal-kuntratt; (e)
nuqqas ta’ ħlas tal-prezz jew ħlas tardiv
tal-prezz; u (f)
kwalunkwe allegat twettiq ieħor li mhuwiex konformi
mal-kuntratt. 2.
In-nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligu minn
parti waħda jkun fundamentali jekk: (a)
dan sostanzjalment iċaħħad lill-parti l-oħra
minn dak li l-parti kienet intitolata li tistenna skont il-kuntratt,
sakemm fiż-żmien meta ġie konkluż il-kuntratt il-parti li ma wettqitx
l-obbligu ma pprevedietx u ma setgħetx tkun mistennija li tipprevedi dak
ir-riżultat; jew (b)
ikun ta’ natura tali li jagħmilha ċara li t-twettiq
futur tal-obbligi tal-parti li ma wettqitx l-obbligu mhuwiex ta’ min
jiddependi fuqu. Artikolu 88
Nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligi skużat 1.
In-nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligu min-naħa ta’
parti jkun skużat jekk ikun dovut għal impediment li jmur lil hinn
mill-kontroll ta’ dik il-parti u jekk dik il-parti ma setgħetx tkun
mistennija li tieħu l-impediment inkunsiderazzjoni fiż-żmien meta ġie konkluż
il-kuntratt, jew li setgħet tevita jew tegħleb l-impediment jew il-konsegwenzi
tiegħu. 2.
Fejn l-impediment ikun biss temporanju, in-nuqqas
ta’ twettiq ta’ obbligi ikun skużat għall-perjodu li matulu jeżisti
l-impediment. Madankollu, jekk id-dewmien jammonta għal nuqqas fundamentali ta’
twettiq ta’ obbligi, il-parti l-oħra tista’ tittrattah bħala tali. 3.
Il-parti li ma tkunx tista’ twettaq l-obbligi
għandha dmir li tiżgura li notifika tal-impediment u tal-effett tiegħu fuq
il-kapaċità li twettaq l-obbligi tasal għand il-parti l-oħra mingħajr
dewmien żejjed wara li l-ewwel parti ssir, jew seta’ jkun mistenni li
saret, konxja minn dawn iċ-ċirkustanzi. Il-parti l-oħra hija intitolata
għad-danni għal kwalunkwe telf li jirriżulta minn ksur ta’ dan id-dmir. Artikolu 89
Bidla fiċ-ċirkustanzi 1.
Parti trid twettaq l-obbligi tagħha anki jekk
it-twettiq tal-obbligi sar aktar oneruż, kemm għaliex l-ispiża tat-twettiq
tal-obbligi żdied jew għaliex il-valur ta’ dak li għandu jiġi riċevut bħala
korrispettiv naqas. Fejn twettiq ta’ obbligi jsir wisq oneruż
minħabba bidla eċċezzjonali fiċ-ċirkustanzi, il-partijiet għandhom dmir li
jidħlu f’negozjati sabiex jadattaw jew jitterminaw il-kuntratt. 2.
Jekk il-partijiet ma jirnexxilhomx jilħqu ftehim fi
żmien raġonevoli, allura, fuq talba ta’ kwalunkwe waħda mill-partijiet qorti
tista’: (a)
tadatta l-kuntratt sabiex iġġibu skont dak li
l-partijiet kienu raġonevolment jiftiehmu fi żmien l-ikkuntrattar li kieku ħadu
l-bidla fiċ-ċirkustanzi inkunsiderazzjoni; jew (b)
tittermina l-kuntratt skont it-tifsira
tal-Artikolu 8 f’data u skont kundizzjonijiet li għandhom jiġu
ddeterminati mill-qorti. 3.
Il-paragrafi 1 u 2 japplikaw biss jekk: (a)
il-bidla fiċ-ċirkustanzi ġrat wara ż-żmien meta ġie
konkluż il-kuntratt; (b)
il-parti li tinvoka l-bidla fiċ-ċirkustanzi
dak iż-żmien ma qisitx u ma setgħetx tkun mistennija li tqis, il-possibbiltà
jew l-iskala ta’ dik il-bidla fiċ-ċirkustanzi; u (c)
il-parti leża ma assumietx, u ma setax jiġi
raġonevolment meqjus li assumiet, ir-riskju ta’ dik il-bidla fiċ-ċirkustanzi. 4.
Għall-finijiet tal-paragrafi 2 u
3 “qorti” tinkludi tribunal ta’ arbitraġġ. Artikolu 90
Applikazzjoni estiża tar-regoli dwar il-ħlas u dwar merkanzija jew kontenut
diġitali mhux aċċettati 1.
Sakemm mhux previst mod ieħor, għandhom japplikaw
ir-regoli dwar il-ħlas tal-prezz mix-xerrej fil-Kapitolu 12 b’adattamenti
xierqa għal ħlasijiet oħrajn. 2.
L-Artikolu 97 għandu japplika b’adattamenti
xierqa għal każijiet oħrajn fejn persuna titħalla bil-merkanzija jew kontenut
diġitali fil-pussess tagħha minħabba nuqqas minn persuna oħra li teħodhom meta
tkun obbligata tagħmel dan. Kapitolu 10 Obbligi
tal-bejjiegħ Taqsima 1 Dispożizzjonijiet
ġenerali Artikolu 91
Obbligi prinċipali tal-bejjiegħ Il-bejjiegħ tal-merkanzija jew il-fornitur
tal-kontenut diġitali (f’din il-parti msejjaħ "il-bejjiegħ")
irid: (a) jikkunsinna l-merkanzija jew
jipprovdi l-kontenut diġitali; (b) jittrasferixxi l-proprjetà
tal-merkanzija, inkluż il-mezz tanġibbli li fuqu ġie pprovdut il-kontenut
diġitali; (c) jiżgura li l-merkanzija jew
il-kontenut diġitali jkunu konformi mal-kuntratt; (d) jiżgura li x-xerrej ikollu d-dritt
li juża l-kontenut diġitali skont il-kuntratt; u (e) jikkonsenja dawk id-dokumenti li
jirrappreżentaw jew huma relatati mal-merkanzija jew dokumenti relatati
mal-kontenut diġitali kif jista’ jkun mitlub mill-kuntratt. Artikolu 92
Twettiq ta’ obbligi minn parti terza 1.
Bejjiegħ jista’ jafda t-twettiq ta’ obbligi f’idejn
persuna oħra, sakemm il-bejjiegħ ma jkunx mitlub iwettaq l-obbligi personalment
skont il-kundizzjonijiet kuntrattwali. 2.
Bejjiegħ li jafda t-twettiq ta’ obbligi f’idejn
persuna oħra jibqa’ responsabbli għat-twettiq. 3.
Fir-relazzjonijiet bejn kummerċjant u konsumatur,
il-partijiet ma jistgħux, għad-detriment tal-konsumatur, jeskludu
l-applikazzjoni tal-paragrafu 2 jew jidderogaw mill-effetti tiegħu jew
ivarjawhom. Taqsima 2 Kunsinna Artikolu 93
Post tal-kunsinna 1.
Fejn il-post tal-kunsinna ma jistax jiġi
ddeterminat b’mod ieħor, dan huwa: (a)
fil-każ ta’ kuntratt ta’ bejgħ lil konsumatur jew
kuntratt għall-fornitura ta’ kontenut diġitali li jkun kuntratt mill-bogħod jew
barra mill-post tan-negozju, jew fejn il-bejjiegħ ikun impenja ruħu li jagħmel
arranġamenti għat-trasport sa għand ix-xerrej, il-post ta’ residenza
tal-konsumatur fiż-żmien meta ġie konkluż il-kuntratt; (b)
fi kwalunkwe każ ieħor, (i) meta l-kuntratt ta’ bejgħ jinvolvi t-trasport
tal-merkanzija minn trasportatur jew serje ta' trasportaturi, l-eqreb
punt ta' ġbir tal-ewwel trasportatur; (ii) fejn il-kuntratt ma jinvolvix it-trasport,
il-post tan-negozju tal-bejjiegħ fiż-żmien meta ġie konkluż il-kuntratt. 2.
Jekk il-bejjiegħ ikollu aktar minn post wieħed
tan-negozju, il-post tan-negozju għall-finijiet tal-punt (b)
tal-paragrafu 1 huwa dak li jkollu l-eqreb relazzjoni mal-obbligu li ssir
il-kunsinna. Artikolu 94
Metodu tal-kunsinna 1.
Sakemm ma jintlaħaqx ftehim li jipprovdi mod ieħor,
il-bejjiegħ jissodisfa l-obbligu li jikkunsinna: (a)
fil-każ ta’ kuntratt ta’ bejgħ lil konsumatur jew
kuntratt għall-fornitura ta’ kontenut diġitali li jkun kuntratt mill-bogħod jew
barra mill-post tan-negozju jew fejn il-bejjiegħ ikun impenja ruħu li jagħmel
arranġamenti għat-trasport sa għand ix-xerrej, billi jittrasferixxi l-pussess
fiżiku jew il-kontroll tal-merkanzija jew tal-kontenut diġitali
lill-konsumatur; (b)
f’każijiet oħrajn fejn il-kuntratt jinvolvi
t-trasport tal-merkanzija minn trasportatur, billi l-merkanzija tiġi mgħoddija
lill-ewwel trasportatur ħalli tiġi trażmessa lix-xerrej u billi jiġi mgħoddi
lix-xerrej kwalunkwe dokument meħtieġ sabiex ix-xerrej ikun jista’ jieħu
f’idejh il-merkanzija mingħand it-trasportatur li jkun qed iżomm il-merkanzija;
jew (c)
f’każijiet li ma jaqgħux taħt il-punti (a) jew
(b), billi jqiegħed il-merkanzija jew il-kontenut diġitali, jew fejn jintlaħaq
ftehim li l-bejjiegħ jeħtieġ li jikkunsinna biss id-dokumenti li
jirrappreżentaw il-merkanzija, id-dokumenti, għad-dispożizzjoni tax-xerrej. 2.
Fil-punti (a) u (c) tal-paragrafu 1, kwalunkwe
referenza għall-konsumatur jew għax-xerrej tinkludi parti terza, li ma
tkunx it-trasportatur, indikata mill-konsumatur jew
mix-xerrej skont il-kuntratt. Artikolu 95
Żmien tal-kunsinna 1.
Fejn iż-żmien tal-kunsinna ma jistax jiġi ddeterminat
b’mod ieħor, il-merkanzija jew il-kontenut diġitali jridu jiġi kkonsenjati
mingħajr dewmien żejjed wara l-konklużjoni tal-kuntratt. 2.
F’kuntratti bejn kummerċjant u
konsumatur, sakemm ma jkunx miftiehem mod ieħor mill-partijiet,
il-kummerċjant għandu jikkonsenja l-merkanzija jew il-kontenut diġitali mhux
aktar tard minn 30 jum mill-konklużjoni tal-kuntratt. Artikolu 96
Obbligi tal-bejjiegħ dwar it-trasport tal-merkanzija 1.
Fejn il-kuntratt jeżiġi li l-bejjiegħ jagħmel
arranġamenti għat-trasport tal-merkanzija, il-bejjiegħ irid jikkonkludi tali
kuntratti kif ikun meħtieġ għat-trasport lejn il-post iffissat permezz ta’
trasport xieraq fiċ-ċirkustanzi u skont il-kundizzjonijiet tas-soltu għal tali
trasport. 2.
Fejn il-bejjiegħ, skont il-kuntratt, jgħaddi
l-merkanzija lil trasportatur u jekk il-merkanzija ma tkunx identifikata b’mod
ċar bħala l-merkanzija li għandha tiġi pprovduta skont il-kuntratt bi mmarkar
fuq il-merkanzija, b’dokumenti tat-trasport jew b’mod ieħor, il-bejjiegħ irid
jinnotifika lix-xerrej bil-kunsinna fejn jispeċifika l-merkanzija. 3.
Fejn il-kuntratt ma jeżiġix li l-bejjiegħ jagħmel
assigurazzjoni fir-rigward tat-trasport tal-merkanzija, il-bejjiegħ irid, fuq
talba tax-xerrej, jipprovdi lix-xerrej bl-informazzjoni kollha disponibbli
sabiex ix-xerrej ikun jista’ jagħmel tali assigurazzjoni. Artikolu 97
Merkanzija jew kontenut diġitali mhux aċċettati mix-xerrej 1.
Bejjiegħ li jitħallew fil-pussess tiegħu
l-merkanzija jew il-kontenut diġitali għaliex ix-xerrej, meta jkun marbut li
jagħmel dan, naqas milli jieħu l-kunsinna jrid jieħu passi raġonevoli sabiex
jipproteġihom u jippreservahom. 2.
Il-bejjiegħ huwa meħlus mill-obbligu tal-kunsinna
jekk il-bejjiegħ: (a)
jiddepożita l-merkanzija jew il-kontenut diġitali
skont kundizzjonijiet raġonevoli ma’ parti terza sabiex jinżammu
għad-dispożizzjoni tax-xerrej, u jinnotifika lix-xerrej b’dan; jew (b)
ibigħ il-merkanzija jew il-kontenut diġitali skont
kundizzjonijiet raġonevoli wara li jinnotifika lix-xerrej u jħallas ir-rikavat
nett lix-xerrej. 3.
Il-bejjiegħ huwa intitolat li jiġi rrimborżat jew
li jżomm mir-rikavat tal-bejgħ kwalunkwe spiża li jkun ġarrab raġonevolment. Artikolu 98
Effett fuq it-trasferiment tar-riskju L-effett tal-kunsinna fuq it-trasferiment
tar-riskju huwa rregolat mill-Kapitolu 14. Taqsima 3 Konformità tal-merkanzija
u tal-kontenut diġitali Artikolu 99
Konformità mal-kuntratt 1.
Sabiex ikunu konformi mal-kuntratt, il-merkanzija
jew il-kontenut diġitali għandhom: (a)
ikunu tal-kwantità, tal-kwalità u tad-deskrizzjoni
mitluba mill-kuntratt; (b)
ikunu miżmuma f’kontenitur jew ikunu ppakkjati
bil-mod mitlub mill-kuntratt; u (c)
ikunu pprovduti flimkien ma’ kwalunkwe aċċessorju,
struzzjoni għall-installazzjoni jew ma’ kwalunkwe struzzjoni oħra mitluba
mill-kuntratt. 2.
Sabiex ikunu konformi mal-kuntratt, il-merkanzija
jew il-kontenut diġitali għandhom jissodisfaw ukoll ir-rekwiżiti tal-Artikoli
100, 101 u 102, ħlief sa fejn il-partijiet ikunu ftiehmu mod ieħor. 3.
F’kuntratt ta’ bejgħ lil konsumatur, kwalunkwe
ftehim li jidderoga mir-rekwiżiti tal-Artikoli 100, 102 u 103
għad-detriment tal-konsumatur huwa validu biss jekk, fiż-żmien meta ġie konkluż
il-kuntratt, il-konsumatur kien jaf bil-kundizzjoni speċifika tal-merkanzija
jew tal-kontenut diġitali u aċċetta l-merkanzija jew il-kontenut diġitali bħala
li kienu konformi mal-kuntratt meta kkonkludih. 4.
F’kuntratt ta’ bejgħ lil konsumatur, il-partijiet
ma jistgħux, għad-detriment tal-konsumatur, jeskludu l-applikazzjoni
tal-paragrafu 3 jew jidderogaw mill-effetti tiegħu jew ivarjawhom. Artikolu 100
Kriterji għall-konformità tal-merkanzija u tal-kontenut diġitali Il-merkanzija jew il-kontenut diġitali
għandhom: (a) ikunu adattati għal kwalunkwe fini
partikolari li ġie informat bih il-bejjiegħ fiż-żmien meta ġie konkluż
il-kuntratt, ħlief fejn iċ-ċirkustanzi juru li x-xerrej ma ddependix jew li ma
kienx raġonevoli li x-xerrej jiddependi fuq il-ħila u l-ġudizzju tal-bejjiegħ; (b) ikunu adattati għall-finijiet li
għalihom merkanzija jew kontenut diġitali tal-istess deskrizzjoni jintużaw
normalment; (c) ikollhom il-kwalitajiet ta'
merkanzija jew kontenut diġitali li l-bejjiegħ wera lix-xerrej bħala kampjun
jew bħala mudell; (d) ikunu miżmuma f’kontenitur jew ikunu
ppakkjati bil-mod użwali għal tali merkanzija jew fejn ma jkun hemm l-ebda mod
ta’ din ix-xorta, b’mod adegwat sabiex tiġi ppreservata u protetta
l-merkanzija; (e) ikunu pprovduti flimkien ma’ tali
aċċessorji, struzzjonijiet għall-installazzjoni jew struzzjonijiet oħrajn li
x-xerrej jista’ raġonevolment ikun mistenni li jirċievi; (f) ikollhom il-kwalitajiet u
l-kapaċitajiet ta’ prestazzjoni indikati fi kwalunkwe dikjarazzjoni
prekuntrattwali li tifforma parti mil-kundizzjonijiet kuntrattwali skont
l-Artikolu 69; u (g) jkollhom tali kwalitajiet u
kapaċitajiet ta’ prestazzjoni kif ix-xerrej jista’ raġonevolment jistenna. Meta
jiġi determinat dak li jista’ jistenna konsumatur mill-kontenut diġitali għandu
jiġi kkunsidrat jekk il-kontenut diġitali ġiex ipprovdut inkambju għall-ħlas
ta’ prezz jew le. Artikolu 101
Installazzjoni inkorretta skont kuntratt ta’ bejgħ lil konsumatur 1.
Fejn il-merkanzijża jew il-kontenut diġitali
fornuti skont kuntratt ta’ bejgħ lil konsumatur jiġu installati b’mod
inkorrett, kwalunkwe nuqqas ta’ konformità li tirriżulta mill-installazzjoni
inkorretta titqies bħala nuqqas ta’ konformità tal-merkanzija jew tal-kontenut
diġitali jekk: (a)
il-merkanzija jew il-kontenut diġitali kienu
installati mill-bejjiegħ jew taħt ir-responsabbiltà tal-bejjiegħ; jew (b)
il-merkanzija jew il-kontenut diġitali kienu intiżi
biex jiġu installati mill-konsumatur u l-installazzjoni inkorretta kienet
dovuta għal nuqqas fl-istruzzjonijiet għall-installazzjoni. 2.
Il-partijiet ma jistgħux, għad-detriment
tal-konsumatur, jeskludu l-applikazzjoni ta’ dan l-Artikolu jew jidderogaw
mill-effetti tiegħu jew ivarjawhom. Artikolu 102
Drittijiet jew pretensjonijiet ta’ parti terza 1.
Il-merkanzija jew il-kontenut diġitali jridu jkunu
ħielsa minn kwalunkwe dritt jew pretensjoni mhux manifestament infondata ta’
parti terza. 2.
Fir-rigward tad-drittijiet jew pretensjonijiet
ibbażati fuq il-proprjetà intellettwali, mingħajr ħsara
għall-paragrafi 3 u 4 ta' dan l-Artikolu, il-merkanzija jew il-kontenut
diġitali jridu jkunu ħielsa minn kwalunkwe dritt jew pretensjoni mhux
manifestament infondata ta’ parti terza: (a)
skont il-liġi tal-Istat fejn il-merkanzija jew
il-kontenut diġitali se jintużaw skont
il-kuntratt jew, fin-nuqqas ta’ tali ftehim, skont
il-liġi tal-Istat tal-post tan-negozju tax-xerrej jew
f’kuntratti bejn kummerċjant u konsumatur tal-post ta’ residenza
tal-konsumatur indikat mill-konsumatur meta ġie konkluż
il-kuntratt; u (b)
li l-bejjiegħ kien jaf dwarhom jew jista’
jkun mistenni li kien jaf fiż-żmien meta ġie konkluż il-kuntratt. 3.
F'kuntratti bejn negozji, il-paragrafu 2 ma
japplikax fejn ix-xerrej kien jaf jew kien mistenni li jkun jaf dwar
id-drittijiet jew pretensjonijiet ibbażati fuq il-proprjetà intellettwali
fiż-żmien meta ġie konkluż il-kuntratt. 4.
F'kuntratt bejn kummerċjant u konsumatur,
il-paragrafu 2 ma japplikax fejn il-konsumatur kien jaf dwar id-drittijiet
jew pretensjonijiet ibbażati fuq il-proprjetà intellettwali fiż-żmien meta ġie
konkluż il-kuntratt. 5.
F'kuntratti bejn kummerċjant u konsumatur,
il-partijiet ma jistgħux, għad-detriment tal-konsumatur, jeskludu
l-applikazzjoni ta’ dan l-Artikolu jew jidderogaw mill-effetti tiegħu jew
ivarjawhom. Artikolu 103
Limitazzjoni fuq il-konformità tal-kontenut diġitali Il-kontenut diġitali ma jitqiesx li ma
jikkonformax mal-kuntratt għall-unika raġuni li kontenut
diġitali aġġornat sar disponibbli wara l-konklużjoni tal-kuntratt. Artikolu 104
Għarfien tax-xerrej tan-nuqqas ta’ konformità f’kuntratt bejn kummerċjanti F’kuntratt bejn kummerċjanti, il-bejjiegħ ma
huwa responsabbli għall-ebda nuqqas ta’ konformità tal-merkanzija jekk,
fiż-żmien meta ġie konkluż il-kuntratt, ix-xerrej kien jaf jew ma setax ma
kienx konxju min-nuqqas ta’ konformità. Artikolu 105
Żmien rilevanti sabiex tkun stabbilita l-konformità 1.
Il-bejjiegħ huwa responsabbli għal kwalunkwe nuqqas
ta’ konformità li teżisti fiż-żmien meta r-riskju jiġi ttrasferit lix-xerrej
taħt il-Kapitolu 14. 2.
F’kuntratt ta’ bejgħ lil konsumatur, kwalunkwe
nuqqas ta’ konformità li jsir apparenti fi żmien sitt xhur miż-żmien meta
r-riskju jiġi ttrasferit lix-xerrej huwa preżunt li kien jeżisti f’dak iż-żmien
sakemm dan ma jkunx inkompatibbli man-natura tal-merkanzija jew tal-kontenut
diġitali jew man-natura tan-nuqqas ta’ konformità. 3.
F’każ irregolat mill-punt (a)
tal-Artikolu 101(1), kwalunkwe referenza fil-paragrafi 1 jew 2 ta’
dan l-Artikolu għaż-żmien meta r-riskju jiġi ttrasferit lix-xerrej għandha
tinqara bħala referenza għaż-żmien meta l-installazzjoni tkun kompluta. F’każ
irregolat mill-punt (b) tal-Artikolu 101(1) din għandha
tinqara bħala referenza għall-mument meta l-konsumatur kellu żmien
raġonevoli għall-installazzjoni. 4.
Fejn il-kontenut diġitali għandu jkun
sussegwentement aġġornat mill-kummerċjant, il-kummerċjant għandu
jiżgura li l-kontenut diġitali jibqa’
konformi mal-kuntratt tul il-kuntratt. 5.
F'kuntratt bejn kummerċjant u konsumatur,
il-partijiet ma jistgħux, għad-detriment tal-konsumatur, jeskludu
l-applikazzjoni ta’ dan l-Artikolu jew jidderogaw mill-effetti tiegħu jew
ivarjawhom. Kapitolu 11 Rimedji
tax-xerrej Taqsima 1 Dispożizzjonijiet
ġenerali Artikolu 106
Rimedji tax-xerrej b’mod ġenerali 1.
Fil-każ ta’ nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligu
mill-bejjiegħ, ix-xerrej jista’ jeżerċita kwalunkwe wieħed mir-rimedji li
ġejjin: (a)
jeżiġi t-twettiq, li jinkludi l-eżekuzzjoni
speċifika, it-tiswija jew it-tibdil tal-merkanzija jew tal-kontenut
diġitali, skont it-Taqsima 3 ta' dan il-Kapitolu; (b)
jissospendi t-twettiq tiegħu stess skont it-Taqsima 4
ta’ dan il-Kapitolu; (c)
jittermina l-kuntratt skont it-Taqsima 5 ta'
dan il-Kapitolu u jitlob li jiħallas lura kwalunkwe prezz diġà mħallas,
skont il-Kapitolu 17; (d)
inaqqas il-prezz skont it-Taqsima 6 ta’ dan
il-Kapitolu; u (e)
jitlob id-danni skont il-Kapitolu 16. 2.
Jekk ix-xerrej ikun kummerċjant: (a)
id-drittijiet tax-xerrej sabiex jeżerċita kwalunkwe
rimedju ħlief is-sospensjoni tat-twettiq huma soġġetti għad-dritt ta’ ssanar
tal-bejjiegħ kif stabbilit fit-Taqsima 2 ta’ dan il-Kapitolu u (b)
id-drittijiet tax-xerrej li jinvoka n-nuqqas ta'
konformità huma soġġetti għar-rekwiżiti tal-eżami u tan-notifika
stabbiliti fit-Taqsima 7 ta' dan il-Kapitolu. 3.
Jekk ix-xerrej ikun konsumatur: (a)
id-drittijiet tax-xerrej mhumiex soġġetti
għad-dritt ta’ ssanar tal-bejjiegħ; u (b)
ir-rekwiżiti tal-eżami u tan-notifika stabbiliti
fit-Taqsima 7 ta' dan. il-Kapitolu ma japplikawx. 4.
Jekk in-nuqqas ta’ twettiq tal-bejjiegħ ikun
skużat, ix-xerrej jista’ jirrikorri għal kwalunkwe wieħed mir-rimedji msemmija
fil-paragrafu 1 ħlief li jeżiġi t-twettiq u d-danni. 5.
Ix-xerrej ma jista’ jirrikorri għall-ebda wieħed
mir-rimedji msemmija fil-paragrafu 1 sa fejn ix-xerrej ikun ikkawża
n-nuqqas ta’ twettiq tal-bejjiegħ. 6.
Ir-rimedji li ma jkunux inkompatibbli jistgħu jiġu
akkumulati. Artikolu 107
Limitazzjoni ta’ rimedji għall-kontenut diġitali li ma jkunx ipprovdut
inkambju għall-ħlas ta’ prezz Fejn il-kontenut diġitali ma jkunx
ipprovdut inkambju għall-ħlas ta’ prezz, ix-xerrej ma jistax
jirrikorri għar-rimedji msemmija fil-punti (a) sa (d)
tal-Artikolu 106(1). Ix-xerrej jista’ biss jitlob id-danni
taħt il-punt (e) tal-Artikolu 106(1) għal telf jew
ħsara kkawżata lill-proprjetà tax-xerrej, inkluż ħardwer,
softwer u dejta, permezz tan-nuqqas ta’ konformità tal-kontenut
diġitali fornut, ħlief għal kwalunkwe qligħ li x-xerrej ikun
ġie mċaħħad minnu minħabba dan id-dannu. Artikolu 108
Natura mandatorja F'kuntratt bejn kummerċjant u konsumatur,
il-partijiet ma jistgħux, għad-detriment tal-konsumatur, jeskludu
l-applikazzjoni ta’ dan l-Kapitolu jew jidderogaw mill-effetti tiegħu jew
ivarjawhom qabel ma l-konsumatur jiġbed l-attenzjoni tal-kummerċjant dwar
in-nuqqas ta' konformità. Taqsima 2 Issanar
mill-bejjiegħ Artikolu 109
Issanar mill-bejjiegħ 1.
Bejjiegħ li wettaq l-obbligi tiegħu qabel iż-żmien
u li ġie nnotifikat li t-twettiq mhuwiex f’konformità mal-kuntratt jista’
jwettaq l-obbligi tiegħu mill-ġdid u b'mod konformi jekk dan jista’ jsir
fiż-żmien permess għat-twettiq. 2.
F’każijiet li mhumiex koperti
mill-paragrafu 1, bejjiegħ li wettaq l-obbligi tiegħu b'mod mhux konformi
mal-kuntratt jista’, mingħajr dewmien żejjed, meta jiġi nnotifikat bin-nuqqas
ta’ konformità, joffri li jissana t-twettiq bi spejjeż tiegħu stess. 3.
L-offerta ta’ ssanar mhix prekluża b’notifika ta’
terminazzjoni. 4.
Ix-xerrej jista’ jirrifjuta l-offerta ta’ ssanar
biss jekk: (a)
l-issanar ma jistax jitwettaq fil-pront u mingħajr
inkonvenjent sinifikanti għax-xerrej; (b)
ix-xerrej għandu raġunijiet biex jemmen li
t-twettiq futur tal-obbligi min-naħa tal-bejjiegħ mhuwiex ta’ min
jiddependi fuqu; jew (c)
dewmien fit-twettiq tal-obbligi jammonta għal
nuqqas fundamentali ta’ twettiq ta’ obbligi. 5.
Il-bejjiegħ għandu perjodu raġonevoli biex jissalva
l-kuntratt meta l-pagamenti ma jkunux ġew irrispettati. 6.
Ix-xerrej jista’ jissospendi t-twettiq tal-obbligi
sakemm iseħħ l-issanar, imma d-drittijiet tax-xerrej li ma jkunux konsistenti
mal-għoti lill-bejjiegħ ta’ perjodu ta’ żmien sabiex iwettaq l-issanar ikunuu
sospiżi sakemm jiskadi dak il-perjodu. 7.
Minkejja l-issanar, ix-xerrej iżomm id-dritt li
jitlob id-danni għal dewmien kif ukoll għal kwalunkwe ħsara kkawżata jew mhux
impedita mill-issanar. Taqsima 3 Twettiq ta’
obbligi mitlub Artikolu 110
Twettiq tal-obbligi tal-bejjiegħ mitlub 1.
Ix-xerrej huwa intitolat li jeżiġi li l-bejjiegħ
iwettaq l-obbligi tiegħu. 2.
It-twettiq tal-obbligi li jista’ jintalab jinkludi
r-rimedjar mingħajr ħlas ta’ twettiq ta’ obbligi li ma jkunx konformi
mal-kuntratt. 3.
It-twettiq tal-obbligi ma jistax jintalab fejn: (a)
it-twettiq tal-obbligi jista' jkun impossibbli jew
ikun sar illegali; jew (b)
il-piż jew l-ispiża tat-twettiq tal-obbligi jkun
sporporzjonat għall-benefiċċju li jikseb ix-xerrej. Artikolu 111
L-għażla tal-konsumatur bejn tiswija u sostituzzjoni 1.
Fejn f’kuntratt ta’ bejgħ lil konsumatur,
il-kummerċjant ikun meħtieġ li jirrimedja għal nuqqas ta’ konformità skont
l-Artikolu 110(2), il-konsumatur jista’ jagħżel bejn tiswija u
sostituzzjoni sakemm l-għażla tiegħu ma tkunx illegali jew impossibbli jew meta
pparagunata mal-għażla l-oħra disponibbli, timponi spejjeż fuq il-bejjiegħ li
jkunu sproporzjonati meta wieħed jikkunsidra: (a)
il-valur li l-merkanzija kien
ikollha kieku ma kien hemm l-ebda nuqqas ta’ konformità; (b)
is-sinifikat tan-nuqqas ta’ konformità; u (c)
jekk ir-rimedju alternattiv ikunx jista’
jitlesta mingħajr inkonvenjent sinifikanti għall-konsumatur. 2.
Jekk il-konsumatur ikun talab li n-nuqqas ta’
konformità jiġi rrimedjat b’tiswija jew b’sostituzzjoni skont
il-paragrafu 1, il-konsumatur jista’ jirrikorri għal rimedji oħrajn, biss
jekk il-kummerċjant ma jkunx ikkompleta t-tiswija jew is-sostituzzjoni fi żmien
raġonevoli, li ma jeċċedix 30 jum. Madankollu, il-konsumatur jista' jissospendi
t-twettiq ta’ obbligi matul dan il-perjodu. Artikolu 112
Ir-ritorn ta’ oġġett sostitwit 1.
Fejn il-bejjiegħ ikun irrimedja għan-nuqqas ta’
konformità b’sostituzzjoni, il-bejjiegħ għandu dritt u obbligu li jieħu lura
l-prodott sostitwit bi spejjeż tal-bejjiegħ. 2.
Ix-xerrej mhuwa obbligat iħallas għall-ebda użu li
sar mill-prodott sostitwit fil-perjodu ta’ qabel is-sostituzzjoni. Taqsima 4 Sospensjoni
tat-twettiq tal-obbligi tax-xerrej Artikolu 113
Dritt ta’ sospensjoni tat-twettiq ta’ obbligi 1.
Xerrej li għandu jwettaq l-obbligi tiegħu fl-istess
żmien bħal jew wara li l-bejjiegħ iwettaq l-obbligi tiegħu għandu dritt li
jissospendi t-twettiq tal-obbligi tiegħu sakemm il-bejjiegħ ikun offra li
jwettaq l-obbligi tiegħu jew ikun wettaqhom. 2.
Xerrej li għandu jwettaq l-obbligi tiegħu qabel ma
l-bejjiegħ iwettaq l-obbligi tiegħu u li raġonevolment jemmen li l-bejjiegħ
mhuwiex se jwettaq l-obbligi tiegħu meta l-bejjiegħ ikun wasallu ż-żmien biex
jagħmel dan jista’ jissospendi t-twettiq tal-obbligi tiegħu sakemm jibqa’
raġonevolment jemmen dan. 3.
It-twettiq tal-obbligi li jista’ jiġi sospiż taħt
dan l-Artikolu huwa t-twettiq sħiħ jew parzjali
sal-punt ġustifikat min-nuqqas ta’ twettiq tal-obbligi. Fejn
l-obbligi tal-bejjiegħ għandhom jitwettqu f’partijiet separati jew
huma diviżibbli mod ieħor, ix-xerrej jista’ jissospendi t-twettiq
tal-obbligi biss fir-rigward ta’ dik il-parti li ma tkunx
ġiet imwettqa, sakemm in-nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligi tal-bejjiegħ
ma jkunx tali li jiġġustifika s-sospensjoni tat-twettiq tal-obbligi
tax-xerrej fl-intier tiegħu. Taqsima 5 Terminazzjoni Artikolu 114
Terminazzjoni minħabba nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligi 1.
Xerrej jista' jittermina l-kuntratt skont
it-tifsira tal-Artikolu 8 jekk in-nuqqas ta’ twettiq tal-obbligi
tax-xerrej skont il-kuntratt ikun fundamentali skont it-tifsira
tal-Artikolu 87(2). 2.
F’kuntratt ta’ bejgħ lil konsumatur u kuntratt
għall-fornitura ta’ kontenut diġitali bejn kummerċjant u konsumatur, fejn ikun
hemm nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligi minħabba li l-merkanzija ma tkunx konformi
mal-kuntratt, il-konsumatur jista’ jittermina l-kuntratt sakemm in-nuqqas ta’
konformità ma jkunx insinifikanti. Artikolu 115
Terminazzjoni minħabba dewmien fil-kunsinna wara notifika li tiffissa żmien
addizzjonali għat-twettiq ta’ obbligi 1.
Xerrej jista’ jittermina l-kuntratt f’każ ta’
dewmien fil-kunsinna li ma jkunx minnu nnifsu fundamentali jekk ix-xerrej,
permezz ta’ notifika, jiffissa perjodu ta’ żmien addizzjonali ta’ tul
raġonevoli għat-twettiq tal-obbligi u l-bejjiegħ ma jwettaqx l-obbligi tiegħu
f’dak il-perjodu. 2.
Il-perjodu addizzjonali msemmi fil-paragrafu 1
jitqies li huwa ta’ tul raġonevoli jekk il-bejjiegħ ma joġġezzjonax għalih
mingħajr dewmien żejjed. 3.
Fejn in-notifika tipprovdi għal terminazzjoni
awtomatika jekk il-bejjiegħ ma jwettaqx l-obbligi tiegħu fil-perjodu ffissat
min-notifika, it-terminazzjoni tidħol fis-seħħ wara li jiskadi dak il-perjodu
mingħajr notifika ulterjuri. Artikolu 116
Terminazzjoni fil-każ ta' nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligi antiċipat Xerrej jista’ jittermina l-kuntratt qabel ma
jkun dovut it-twettiq tal-obbligi jekk il-bejjiegħ ikun iddikjara, jew ikun ċar
b’xi mod ieħor, li mhux se jkun hemm twettiq ta’ obbligi, u jekk in-nuqqas ta’
twettiq ta’ obbligi jkun tali li jiġġustifika terminazzjoni. Artikolu 117
Kamp ta' applikazzjoni tad-dritt għat-terminazzjoni 1.
Fejn l-obbligi tal-bejjiegħ skont il-kuntratt
għandhom jitwettqu f’partijiet separati jew huma diviżibbli b’mod ieħor, jekk
ikun hemm raġuni għat-terminazzjoni skont din it-Taqsima ta’ parti li
fir-rigward tagħha tista' tiġi allokata parti mill-prezz, ix-xerrej jista’
jittermina biss fir-rigward ta’ dik il-parti. 2.
Il-paragrafu 1 ma japplikax jekk ix-xerrej ma
jistax ikun mistenni li jaċċetta t-twettiq tal-obbligi tal-partijiet l-oħra jew
in-nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligi jkun tali li jiġġustifika t-terminazzjoni
tal-kuntratt fl-intier tiegħu. 3.
Fejn l-obbligi tal-bejjiegħ skont il-kuntratt
mhumiex diviżibbli jew parti mill-prezz ma tistax tiġi allokata, ix-xerrej
jista’ jittermina biss jekk in-nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligi jkun tali li
jiġġustifika t-terminazzjoni tal-kuntratt fl-intier tiegħu. Artikolu 118
Notifika ta’ terminazzjoni Dritt għat-terminazzjoni taħt din
it-Taqsima jiġi eżerċitat permezz ta’ notifika lill-bejjiegħ. Artikolu 119
Telf tad-dritt għat-terminazzjoni 1.
Ix-xerrej jitlef id-dritt għat-terminazzjoni taħt
din it-Taqsima jekk in-notifika ta’ terminazzjoni ma tingħatax fi żmien
raġonevoli minn meta rriżulta d-dritt jew minn meta x-xerrej sar, jew seta’
jkun mistenni li sar, konxju min-nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligi, skont liema
minnhom tiġi l-aktar tard. 2.
Il-paragrafu 1 ma japplikax: (a)
fejn ix-xerrej ikun konsumatur; jew (b)
ma ġie offrut l-ebda twettiq ta’ obbligi. Taqsima 6 Tnaqqis fil-prezz Artikolu 120
Dritt għal tnaqqis fil-prezz 1.
Xerrej li jaċċetta twettiq ta’ obbligi li ma jkunx
konformi mal-kuntratt jista’ jnaqqas il-prezz. It-tnaqqis għandu jkun
proporzjonat għat-tnaqqis fil-valur ta’ dak li ġie riċevut f’termini ta’
twettiq ta’ obbligi fiż-żmien li sar it-twettiq meta pparagunat mal-valur ta’
dak li kien jiġi riċevut bi twettiq ta’ obbligi konformi. 2.
Xerrej li huwa intitolat inaqqas il-prezz taħt
il-paragrafu 1 u li diġà ħallas somma li teċċedi l-prezz imnaqqas jista’
jirkupra l-ħlas żejjed mingħand il-bejjiegħ. 3.
Xerrej li jnaqqas il-prezz ma jistax jirkupra wkoll
id-danni għat-telf li ġie kkumpensat b’dan il-mod imma jibqa’ intitolat
għad-danni għal kwalunkwe telf ulterjuri li ġarrab. Taqsima 7 Rekwiżiti ta’
notifika f’kuntratti bejn kummerċjanti Artikolu 121
Eżami tal-merkanzija f’kuntratti bejn kummerċjanti 1.
F’kuntratt bejn kummerċjanti, ix-xerrej huwa
mistenni li jeżamina l-merkanzija, jew iqabbad lil xi ħadd jeżaminaha, fl-iqsar
perjodu li jkun raġonevoli fiċ-ċirkustanzi, li ma jeċċedix 14-il jum mid-data
tal-kunsinna tal-merkanzija, tal-fornitura tal-kontenut diġitali jew
tal-fornitura tas-servizzi relatati. 2.
Jekk il-kuntratt jinvolvi t-trasport
tal-merkanzija, l-eżami jista’ jiġi ddifferit sakemm il-merkanzija tkun waslet
fid-destinazzjoni tagħha. 3.
Jekk il-merkanzija tiġi ridiretta waqt li tkun fi
tranżitu, jew terġa’ tintbagħat mix-xerrej qabel ma x-xerrej kellu opportunità
raġonevoli li jeżaminaha, u fiż-żmien meta ġie konkluż il-kuntratt il-bejjiegħ
kien jaf jew seta’ jkun mistenni li kien jaf bil-possibbiltà ta’ tali
ridirezzjoni jew bgħit mill-ġdid, l-eżami jista’ jiġi differit għal wara li
l-merkanzija tkun waslet fid-destinazzjoni l-ġdida. Artikolu 122
Rekwiżit ta' notifika ta’ nuqqas ta’ konformità f’kuntratti ta’ bejgħ bejn
kummerċjanti 1.
F’kuntratt bejn kummerċjanti, ix-xerrej ma jistax
jinvoka n-nuqqas ta’ konformità jekk ix-xerrej ma jinnotifikax lill-bejjiegħ fi
żmien raġonevoli fejn jispeċifika n-natura tan-nuqqas ta’ konformità. Iż-żmien jibda jiddekorri minn
meta l-merkanzija tiġi pprovduta jew minn meta x- xerrej jiskopri jew
jista’ jkun mistenni li skopra n-nuqqas ta’ konformità, liema minnhom tiġi
l-aktar tard. 2.
Ix-xerrej jitlef id-dritt li jinvoka n-nuqqas ta’
konformità jekk ix-xerrej ma jinnotifikax lill-bejjiegħ bin-nuqqas ta’
konformità fi żmien sentejn miż-żmien meta l-merkanzija ġiet effettivament
mgħoddija lix-xerrej skont il-kuntratt. 3.
Fejn il-partijiet ikunu ftiehmu li l-merkanzija
trid tibqa’ adattata għal fini partikolari jew għall-fini ordinarju tagħha matul
perjodu fiss ta’ żmien, il-perjodu sabiex tingħata notifika taħt
il-paragrafu 2 ma jiskadix qabel it-tmiem tal-perjodu miftiehem. 4.
Il-paragrafu 2 ma japplikax fir-rigward
tal-pretensjonijiet jew tad-drittijiet ta’ parti terza msemmija
fl-Artikolu 102. 5.
Ix-xerrej ma għandux għalfejn jinnotifika
lill-bejjiegħ li mhux il-merkanzija kollha ġiet ikkonsenjata jekk ix-xerrej
għandu għal xiex jemmen li l-merkanzija li fadal se tiġi kkonsenjata. 6.
Il-bejjiegħ mhuwiex intitolat jinvoka dan
l-Artikolu jekk in-nuqqas ta' konformità jkun relatat ma’ fatti li
l-bejjiegħ kien jaf jew seta’ jkun mistenni li kien jaf u li l-bejjiegħ naqas
milli jiżvela lix-xerrej. Kapitolu 12 Obbligi
tax-xerrej Taqsima 1 Dispożizzjonijiet
ġenerali Artikolu 123
Obbligi prinċipali tax-xerrej 1.
Ix-xerrej irid: (a)
iħallas il-prezz; (b)
jieħu l-kunsinna tal-merkanzija jew tal-kontenut
diġitali; u (c)
jieħu f’idejh id-dokumenti li jirrappreżentaw jew
li jkunu relatati mal-merkanzija jew id-dokumenti relatati mal-kontenut
diġitali kif jista’ jkun mitlub mill-kuntratt. 2.
Il-punt (a) tal-paragrafu 1 ma
japplikax għal kuntratti għall-fornitura ta’ kontenut diġitali fejn
il-kontenut diġitali ma jiġix ipprovdut inkambju għall-ħlas ta’
prezz. Taqsima 2 Ħlas
tal-prezz Artikolu 124
Mezzi ta’ ħlas 1.
Il-ħlas għandu jsir bil-mezzi ta’ ħlas indikati
mill-kundizzjonijiet kuntrattwali jew, jekk ma jkun hemm ebda indikazzjoni, bi
kwalunkwe mezzi użati fil-perkors normali tan-negozju fil-post tal-ħlas, fejn
titqies in-natura tat-tranżazzjoni. 2.
Bejjiegħ li jaċċetta ċekk jew ordni oħra għal ħlas
jew wegħda ta’ ħlas jiġi preżunt li jagħmel dan biss bil-kundizzjoni li dan se
jiġi onorat. Il-bejjiegħ jista’ jinforza l-obbligu oriġinali tal-ħlas jekk
l-ordni jew il-wegħda ma jiġux onorati. 3.
L-obbligu oriġinali tax-xerrej jiġi estint jekk il-bejjiegħ
jaċċetta wegħda ta’ ħlas mingħand parti terza li magħha l-bejjiegħ ikollu
arranġament pre-eżistenti sabiex jaċċetta l-wegħda tal-parti terza bħala
mezz ta’ ħlas. 4.
F’kuntratt bejn kummerċjant u konsumatur,
il-konsumatur ma jkunx responsabbli, fir-rigward tal-użu ta’ mezz partikolari
ta’ ħlas, għal miżati li jaqbżu l-ispiża mħallsa mill-kummerċjant għall-użu ta’
tali mezzi. Artikolu 125
Post tal-ħlas 1.
Fejn il-post tal-ħlas ma jistax jiġi ddeterminat
b’mod ieħor dan huwa l-post tan-negozju tal-bejjiegħ fiż-żmien meta ġie konkluż
il-kuntratt. 2.
Jekk il-bejjiegħ ikollu aktar minn post wieħed
tan-negozju, il-post tal-ħlas huwa l-post tan-negozju tal-bejjiegħ li jkollu
l-eqreb relazzjoni mal-obbligu tal-ħlas. Artikolu 126
Żmien tal-ħlas 1.
Il-ħlas tal-prezz ikun dovut fil-mument
tal-kunsinna. 2.
Il-bejjiegħ jista’ jirrifjuta offerta ta’ ħlas
qabel ma jkun dovut il-ħlas jekk ikollu interess leġittimu li jagħmel dan. Artikolu 127
Ħlas minn parti terza 1.
Xerrej jista’ jafda l-ħlas f’idejn persuna oħra.
Xerrej li jafda l-ħlas f’idejn persuna oħra jibqa’ responsabbli mill-ħlas. 2.
Il-bejjiegħ ma jistax jirrifjuta l-ħlas minn
parti terza jekk:: (a)
il-parti terza taġixxi bil-kunsens tax-xerrej;
jew (b)
il-parti terza jkollha interess leġittimu li
tħallas u x-xerrej ikun naqas milli jħallas jew jidher ċar li x-xerrej
mhuwiex se jħallas fiż-żmien meta jkun dovut dak il-ħlas. 3.
Il-ħlas minn parti terza skont
il-paragrafi 1 jew 2 jeħles lix-xerrej mir-responsabbiltà fil-konfront
tal-bejjiegħ. 4.
Fejn il-bejjiegħ jaċċetta ħlas minn parti terza
f'ċirkustanzi mhux koperti mill-paragrafi 1 u 2 ix-xerrej huwa meħlus
mir-responsabbiltà fil-konfront tal-bejjiegħ iżda l-bejjiegħ huwa responsabbli
lejn ix-xerrej għal kull telf ikkawżat b'dik l-aċċettazzjoni. Artikolu 128
Imputazzjoni tal-ħlas 1.
Meta xerrej ikun mitlub jagħmel diversi ħlasijiet
lill-bejjiegħ u l-ħlas li jkun sar ma jkunx biżżejjed biex ikopri l-ħlasijiet
kollha kemm huma, ix-xerrej jista' fil-mument tal-ħlas jinnotifika
lill-bejjiegħ dwar l-obbligu li għalih il-ħlas għandu jiġi imputat. 2.
Jekk ix-xerrej ma jagħmilx notifika skont
il-paragrafu 1, il-bejjiegħ jista’, billi jinnotifika lix-xerrej fi żmien
raġonevoli, jimputa l-ħlas għal wieħed mill-obbligi. 3.
Imputazzjoni taħt il-paragrafu 2 ma tkunx
effettiva jekk din tkun għal obbligu li għadu mhuwiex dovut jew huwa
kkontestat. 4.
Fl-assenza ta’ imputazzjoni effettiva minn
kwalunkwe waħda mill-partijiet, il-ħlas jiġi imputat għal dak l-obbligu li
jissodisfa wieħed mill-kritejri li ġejjin fis-sekwenza indikata: (a)
l-obbligu li huwa dovut jew li huwa dovut l-ewwel
wieħed; (b)
l-obbligu li għalih il-bejjiegħ ma għandu l-ebda
garanzija jew l-inqas garanzija; (c)
l-obbligu li huwa tal-aktar piż għax-xerrej; (d)
l-obbligu li jirriżulta l-ewwel. Jekk l-ebda wieħed minn dawk il-kriterji ma
japplika, il-ħlas jiġi imputat b’mod proporzjonat għall-obbligi kollha. 5.
Il-ħlas jista’ jiġi imputat taħt
il-paragrafu 2, 3 jew 4 għal obbligu li mhuwiex infurzabbli minħabba
preskrizzjoni biss jekk ma jkun hemm l-ebda obbligu ieħor li għalih jista’ jiġi
imputat il-ħlas skont dawk il-paragrafi. 6.
B’relazzjoni għal kwalunkwe obbligu waħdieni, ħlas
mix-xerrej għandu jiġi imputat, l-ewwel nett, għall-ispejjeż, it-tieni
għall-imgħax, u t-tielet nett, għall-kapital, sakemm il-bejjiegħ ma jagħmilx
imputazzjoni differenti. Taqsima 3 Teħid tal-kunsinna Artikolu 129
Teħid tal-kunsinna Ix-xerrej jissodisfa l-obbligu li jieħu
l-kunsinna billi: (a) jagħmel l-atti kollha li jistgħu
jkunu mistennija sabiex il-bejjiegħ ikun jista’ jwettaq l-obbligu li jagħmel
il-kunsinna; u (b) jieħu f’idejh il-merkanzija, jew
id-dokumenti li jirrappreżentaw il-merkanzija jew il-kontenut diġitali, kif
ikun mitlub mill-kuntratt. Artikolu 130
Kunsinna bikrija u kunsinna ta’ kwantità ħażina 1.
Jekk il-bejjiegħ jikkunsinna l-merkanzija jew
jipprovdi l-kontenut diġitali qabel iż-żmien iffissat, ix-xerrej irid jieħu
l-kunsinna sakemm ix-xerrej ma jkollux interess leġittimu li jirrifjuta li
jagħmel dan. 2.
Jekk il-bejjiegħ jikkonsenja kwantità ta’
merkanzija jew kontenut diġitali inqas minn dik ipprovduta fil-kuntratt,
ix-xerrej irid jieħu l-kunsinna sakemm ix-xerrej ma jkollux interess leġittimu
li jirrifjuta li jagħmel dan. 3.
Jekk il-bejjiegħ jikkonsenja kwantità ta'
merkanzija jew kontenut diġitali ikbar minn dik ipprovduta mill-kuntratt,
ix-xerrej jista’ jżomm jew jirrifjuta l-kwantità żejda. 4.
Jekk ix-xerrej iżomm il-kwantità żejda, din titqies
bħala li ġiet ipprovduta skont il-kuntratt u trid tiġi mħallsa skont ir-rata
kuntrattwali. 5.
F’kuntratt ta’ bejgħ lil konsumatur,
il-paragrafu 4 ma japplikax jekk ix-xerrej raġonevolment jemmen li
l-bejjiegħ ikkunsinna l-kwantità żejda intenzjonalment u mingħajr żball, billi
kien jaf li din ma kinitx ġiet ordnata. 6.
Dan l-Artikolu ma japplikax għal
kuntratti għall-fornitura ta’ kontenut diġitali fejn
il-kontenut diġitali ma jiġix ipprovdut inkambju għall-ħlas ta’
prezz. Kapitolu 13 Rimedji
tal-bejjiegħ Taqsima 1 Dispożizzjonijiet
ġenerali Artikolu 131
Rimedji tal-bejjiegħ b’mod ġenerali 1.
Fil-każ ta’ nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligu
mix-xerrej, il-bejjiegħ jista’ jeżerċita kwalunkwe wieħed mir-rimedji li
ġejjin: (a)
jeżiġi t-twettiq skont it-Taqsima 2 ta’ dan
il-Kapitolu; (b)
jissospendi t-twettiq tiegħu stess skont
it-Taqsima 3 ta’ dan il-Kapitolu; (c)
jittermina l-kuntratt skont it-Taqsima 4 ta’
dan il-Kapitolu; u (d)
jitlob l-imgħax fuq il-prezz jew id-danni taħt
il-Kapitolu 16. 2.
Jekk in-nuqqas ta’ twettiq tax-xerrej ikun skużata,
il-bejjiegħ jista’ jirrikorri għal kwalunkwe wieħed mir-rimedji msemmija
fil-paragrafu 1 ħlief li jeżiġi t-twettiq u d-danni. 3.
Il-bejjiegħ ma jista’ jirrikorri għall-ebda wieħed
mir-rimedji msemmija fil-paragrafu 1 sa fejn il-bejjiegħ ikun ikkawża
n-nuqqas ta’ twettiq tax-xerrej. 4.
Ir-rimedji li ma jkunux inkompatibbli jistgħu jiġu
akkumulati. Taqsima 2 Twettiq ta’
obbligi mitlub Artikolu 132
Twettiq tal-obbligi tax-xerrej mitlub 1.
Il-bejjiegħ huwa intitolat jirkupra l-ħlas
tal-prezz meta jkun dovut, u li jeżiġi t-twettiq ta’ kwalunkwe obbligu ieħor li
daħal għalih ix-xerrej. 2.
Fejn ix-xerrej ma jkunx għadu ħa f’idejh
il-merkanzija jew il-kontenut diġitali u jidher ċar li x-xerej mhux se jkun lest
li jirċievi l-kunsinna, il-bejjiegħ madankollu jista’ jeżiġi li x-xerrej jieħu
l-kunsinna u jista’ jirkupra l-prezz, sakemm il-bejjiegħ ma setax għamel
tranżazzjoni sostituta raġonevoli mingħajr sforz jew spiża sinifikanti. Taqsima 3 Sospensjoni
tat-twettiq tal-obbligi tal-bejjiegħ Artikolu 133
Dritt ta’ sospensjoni tat-twettiq ta’ obbligi 1.
Bejjiegħ li għandu jwettaq l-obbligi tiegħu
fl-istess żmien bħal jew wara li x-xerrej iwettaq l-obbligi tiegħu għandu dritt
li jissospendi t-twettiq tal-obbligi tiegħu sakemm ix-xerrej ikun offra li
jwettaq l-obbligi tiegħu jew ikun wettaqhom. 2.
Bejjiegħ li għandu jwettaq l-obbligi tiegħu qabel
ma x-xerrej iwettaq l-obbligi tiegħu u li raġonevolment jemmen li mhuwiex se
jwettaq l-obbligi tiegħu meta x-xerrej ikun wasallu ż-żmien biex jagħmel dan
jista’ jissospendi t-twettiq tal-obbligi tiegħu sakemm jibqa’ raġonevolment
jemmen dan. Madankollu, id-dritt li jissospendi t-twettiq tal-obbligi jintilef
jekk ix-xerrej jagħti assigurazzjoni adegwata li se jwettaq l-obbligi dovuti
jew jipprovdi garanzija adegwata. 3.
It-twettiq tal-obbligi li jista’ jiġi sospiż taħt
dan l-Artikolu huwa t-twettiq sħiħ jew parzjali
sal-punt ġustifikat min-nuqqas ta’ twettiq tal-obbligi. Fejn
l-obbligi tax-xerrej għandhom jitwettqu f’partijiet separati jew huma
diviżibbli mod ieħor, il-bejjiegħ jista’ jissospendi t-twettiq tal-obbligi
biss fir-rigward ta’ dik il-parti li ma tkunx
ġiet imwettqa, sakemm in-nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligi tax-xerrej ma
jkunx tali li jiġġustifika s-sospensjoni tat-twettiq tal-obbligi
tal-bejjiegħ fl-intier tiegħu. Taqsima 4 Terminazzjoni Artikolu 134
Terminazzjoni minħabba nuqqas fundamentali ta’ twettiq ta’ obbligi Bejjiegħ jista' jittermina l-kuntratt skont
it-tifsira tal-Artikolu 8 jekk in-nuqqas ta’ twettiq tal-obbligi
tax-xerrej skont il-kuntratt ikun fundamentali skont it-tifsira
tal-Artikolu 87(2). Artikolu 135
Terminazzjoni minħabba dewmien wara notifika li tiffissa żmien addizzjonali
għat-twettiq ta’ obbligi 1.
Bejjiegħ jista’ jittermina kuntratt f’każ ta’
dewmien fit-twettiq ta’ obbligi li ma jkunx minnu nnifsu fundamentali jekk
il-bejjiegħ, permezz ta’ notifika, jiffissa perjodu ta’ żmien addizzjonali ta’
tul raġoenvoli għat-twettiq tal-obbligi u x-xerrej ma jwettaqx l-obbligi tiegħu
f’dak il-perjodu. 2.
Il-perjodu jitqies li huwa ta’ tul raġonevoli jekk
ix-xerrej ma joġġezzjonax għalih mingħajr dewmien żejjed. Fir-relazzjonijiet
bejn kummerċjant u konsumatur, iż-żmien addizzjonali għat-twettiq tal-obbligi
m’għandux jispiċċa qabel il-perjodu ta’ 30 jum msemmi fl-Artikolu 167(2). 3.
Fejn in-notifika tipprovdi għal terminazzjoni
awtomatika jekk ix-xerrej ma jwettaqx l-obbligi tiegħu fil-perjodu ffissat
min-notifika, it-terminazzjoni tidħol fis-seħħ wara li jiskadi dak il-perjodu
mingħajr notifika ulterjuri. 4.
F’kuntratt ta’ bejgħ lil konsumatur, il-partijiet
ma jistgħux, għad-detriment tal-konsumatur, jeskludu l-applikazzjoni ta’ dan
l-Artikolu jew jidderogaw mill-effetti tiegħu jew ivarjawhom. Artikolu 136
Terminazzjoni fil-każ ta' nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligi antiċipat Bejjiegħ jista’ jittermina l-kuntratt qabel ma
jkun dovut it-twettiq tal-obbligi jekk ix-xerrej ikun iddikjara, jew ikun ċar
b’xi mod ieħor, li mhux se jkun hemm twettiq ta’ obbligi, u jekk in-nuqqas ta’
twettiq ta’ obbligi jkun fundamentali. Artikolu 137
Kamp ta' applikazzjoni tad-dritt għat-terminazzjoni 1. Fejn l-obbligi tax-xerrej skont
il-kuntratt għandhom jitwettqu f’partijiet separati jew jekk huma
diviżibbli b’mod ieħor, jekk ikun hemm raġuni għat-terminazzjoni skont din
it-Taqsima ta’ parti li tikkorrispondi għal parti diviżibbli
tal-obbligi tal-bejjiegħ, il- bejjiegħ jista’ jittermina biss fir-rigward ta’
dik il-parti. 2. Il-paragrafu 1 ma japplikax
jekk in-nuqqas ta’ twettiq tal-obbligi jkun fundamentali b’relazzjoni
mal-kuntratt fl-intier tiegħu. 3. Fejn l-obbligi tax-xerrej skont
il-kuntratt ma għandhomx jitwettqu f’partijiet separati, il-bejjiegħ
jista’ jittermina biss jekk in-nuqqas ta’ twettiq tal-obbligi jkun fundamentali b’relazzjoni
mal-kuntratt fl-intier tiegħu. Artikolu 138
Notifika ta’ terminazzjoni Dritt għat-terminazzjoni tal-kuntratt taħt din
it-Taqsima jiġi eżerċitat permezz ta’ notifika lix-xerrej. Artikolu 139
Telf tad-dritt għat-terminazzjoni 1.
Fejn it-twettiq tal-obbligi ġie offrut tard jew
it-twettiq tal-obbligi offrut b’xi mod ieħor mhuwiex konformi mal-kuntratt,
il-bejjiegħ jitlef id-dritt għat-terminazzjoni taħt din it-Taqsima sakemm
ma tingħatax notifika ta’ terminazzjoni fi żmien raġonevoli minn meta
l-bejjiegħ sar jew seta’ jkun mistenni li sar konxju mill-offerta jew min-nuqqas
ta’ konformità. 2.
Bejjiegħ jitlef id-dritt għat-terminazzjoni permezz
ta’ notifika taħt l-Artikolu 136 sakemm il-bejjiegħ ma jagħtix notifika
ta’ terminazzjoni fi żmien raġonevoli wara li rriżulta d-dritt. 3.
Fejn ix-xerrej ma ħallasx il-prezz jew b’xi mod ieħor
li huwa fundamentali ma wettaqx l-obbligi tiegħu, il-bejjiegħ iżomm id-dritt
għat-terminazzjoni. Kapitolu 14 Trasferiment
tar-riskju Taqsima 1 Dispożizzjonijiet
ġenerali Artikolu 140
Effett tat-trasferiment tar-riskju It-telf ta’ jew il-ħsara lill-merkanzija jew
lill-kontenut diġitali wara li r-riskju ġie ttrasferit lix-xerrej ma jeħlisx
lix-xerrej mill-obbligu li jħallas il-prezz, sakemm it-telf jew il-ħsara ma
jkunux dovuti għal att jew għal omissjoni tal-bejjiegħ. Artikolu 141
Identifikazzjoni tal-merkanzija jew tal-kontenut diġitali mal-kuntratt Ir-riskju ma jiġix ittrasferit lix-xerrej
sakemm il-merkanzija jew il-kontenut diġitali ma jiġux identifikati b’mod ċar
bħala l-merkanzija jew il-kontenut diġitali li għandhom jiġu pprovduti skont
il-kuntratt, irrispettivament minn jekk hux bil-ftehim inizjali, b’notifika
mogħtija lix-xerrej jew b’xi mod ieħor. Taqsima 2 Trasferiment
tar-riskju f’kuntratti ta’ bejgħ lil konsumatur Artikolu 142
Trasferiment tar-riskju f’kuntratti ta’ bejgħ lil konsumatur 1.
F’kuntratt ta’ bejgħ lil konsumatur, ir-riskju jiġi
trasferit meta l-konsumatur jew parti terza magħżula mill-konsumatur, li
ma tkunx it-trasportatur, ikun kiseb il-pussess fiżiku tal-merkanzija jew
il-mezz tanġibbli li fuqu jkun ipprovdut il-kontenut diġitali. 2.
F’kuntratt għall-fornitura ta’ kontenut
diġitali li ma ġiex ipprovdut fuq mezz tanġibbli, ir-riskju jiġi trasferit meta
l-konsumatur jew parti terza magħżula mill-konsumatur
għal dan il-għan ikun kiseb il-kontroll tal-kontenut diġitali.
3.
Ħlief fejn il-kuntratt ikun kuntratt mill-bogħod
jew barra mill-post tan-negozju, il-paragrafi 1 u 2 ma japplikawx fejn
il-konsumatur jonqos milli jwettaq l-obbligu li jieħu f’idejh il-merkanzija jew
il-kontenut diġitali u n-nuqqas ta’ twettiq tal-obbligu ma jkunx skużat taħt
l-Artikolu 88. F’dan il-każ, ir-riskju jiġi ttrasferit fiż-żmien meta
l-konsumatur jew il-parti terza magħżula mill-konsumatur, ikun kiseb
il-pussess fiżiku tal-merkanzija jew kiseb il-kontroll tal-kontenut diġitali li
kieku twettaq l-obbligu li jeħodhom f’idejh. 4.
Fejn il-konsumatur jagħmel arranġamenti
għat-trasport tal-merkanzija jew tal-kontenut diġitali pprovduti fuq mezz
tanġibbli u dik l-għażla ma kinitx offruta mill-kummerċjant, ir-riskju jiġi
ttrasferit meta l-merkanzija jew il-kontenut diġitali pprovdut fuq mezz
tanġibbli jgħaddu għand it-trasportatur, bla ħsara għad-drittijiet
tal-konsumatur kontra t-trasportatur. 5.
Il-partijiet ma jistgħux, għad-detriment
tal-konsumatur, jeskludu l-applikazzjoni ta’ dan l-Artikolu jew jidderogaw
mill-effetti tiegħu jew ivarjawhom. Taqsima 3 Trasferiment
tar-riskju f’kuntratti bejn kummerċjanti Artikolu 143
Żmien meta r-riskju jiġi ttrasferit 1.
F’kuntratt bejn kummerċjanti, ir-riskju jiġi
ttrasferit meta x-xerrej jieħu l-kunsinna tal-merkanzija jew tal-kontenut diġitali
jew tad-dokumenti li jirrappreżentaw il-merkanzija. 2.
Il-paragrafu 1 huwa soġġett
għall-Artikoli 144, 145 u 146. Artikolu 144
Merkanzija mqiegħda għad-dispożizzjoni tax-xerrej 1.
Jekk il-merkanzija jew il-kontenut diġitali
jitqiegħdu għad-dispożizzjoni tax-xerrej u x-xerrej ikun konxju minn dan,
ir-riskju jiġi ttrasferit lix-xerrej fiż-żmien meta l-merkanzija jew
il-kontenut diġitali suppost li ttieħdu, sakemm ix-xerrej ma kienx intitolat li
jissospendi t-teħid tal-kunsinna skont l-Artikolu 113. 2.
Jekk il-merkanzija jew il-kontenut diġitali
jitqiegħdu għad-dispożizzjoni tax-xerrej f’post ieħor għajr il-post tan-negozju
tal-bejjiegħ, ir-riskju jiġi ttrasferit meta tkun dovuta l-kunsinna u x-xerrej
ikun konxju mill-fatt li l-merkanzija jew il-kontenut diġitali tqiegħdu
għad-dispożizzjoni tax-xerrej f’dak il-post. Artikolu 145
Trasport tal-merkanzija 1.
Dan l-Artikolu japplika għal kuntratt ta’
bejgħ li jinvolvi t-trasport ta' merkanzija. 2.
Jekk il-bejjiegħ ma jkunx marbut li jgħaddi
l-merkanzija f’post partikolari, ir-riskju jiġi ttrasferit lix-xerrej meta
l-merkanzija tgħaddi għand l-ewwel trasportatur biex tiġi trażmessa lix-xerrej
skont il-kuntratt. 3.
Jekk il-bejjiegħ ikun marbut li jgħaddi
l-merkanzija lil trasportatur f’post partikolari, ir-riskju ma jiġix ittrasferit
lix-xerrej sakemm il-merkanzija ma tgħaddix għand it-trasportatur f’dak
il-post. 4.
Il-fatt li l-bejjiegħ ikun awtorizzat iżomm
id-dokumenti li jikkontrollaw id-disponiment tal-merkanzija ma jaffettwax
it-trasferiment tar-riskju. Artikolu 146
Merkanzija mibjugħa fi tranżitu 1.
Dan l-Artikolu japplika għal kuntratt ta’
bejgħ li jinvolvi merkanzija mibjugħa fi tranżitu. 2.
Ir-riskju jiġi ttrasferit lix-xerrej miż-żmien meta
l-merkanzija tgħaddi għand l-ewwel trasportatur. Madankollu, jekk
iċ-ċirkustanzi jindikaw dan, ir-riskju jiġi ttrasferit lix-xerrej meta
l-kuntratt jiġi konkluż. 3.
Jekk fiż-żmien meta ġie konkluż il-kuntratt,
il-bejjiegħ kien jaf jew seta’ jkun mistenni li kien jaf li l-merkanzija
ntilfet jew saritilha l-ħsara u ma żvelax dan lix-xerrej, it-telf jew il-ħsara
jkunu b’riskju għall-bejjiegħ. Parti V Obbligi u rimedji tal-partijiet f’kuntratt ta’ servizzi
relatati
Kapitolu 15 Obbligi
u rimedji tal-partijiet Taqsima 1 Applikazzjoni ta’ ċerti regoli ġenerali dwar
il-kuntratti ta’ bejgħ Artikolu 147
Applikazzjoni ta’ ċerti regoli ġenerali dwar il-kuntratti ta’ bejgħ 1.
Għall-finijiet ta’ din il-Parti japplikaw
ir-regoli fil-Kapitolu 9. 2.
Meta kuntratt ta’ bejgħ jew
kuntratt għall-fornitura tal-kontenut diġitali jiġi tterminat kwalunkwe
kuntratt ta’ servizzi relatati jiġi tterminat ukoll. Taqsima 2 Obbligi
tal-fornitur ta’ servizzi Artikolu 148
Obbligu li jinkiseb riżultat u obbligu ta’ attenzjoni u ta’ ħila 1.
Il-fornitur ta’ servizzi jrid jikseb kwalunkwe
riżultat speċifiku mitlub mill-kuntratt. 2.
Fl-assenza ta’ kwalunkwe obbligu kuntrattwali
espliċitu jew impliċitu biex jinkiseb riżultat speċifiku, il-fornitur ta’
servizzi jrid iwettaq is-servizz relatat b’dik l-attenzjoni u b’dik il-ħila li
fornitur raġonevoli ta’ servizzi jeżerċita u f’konformità ma’ kwalunkwe regola
legali statutorja jew vinkolanti oħra li tkun applikabbli għas-servizz relatat. 3.
Fid-determinazzjoni tal-attenzjoni u tal-ħila
raġonevoli mitluba mill-fornitur ta’ servizzi, għandhom jitqiesu, fost
l-oħrajn: (a)
in-natura, id-daqs, il-frekwenza u l-prevedibbiltà
tar-riskji involuti fit-twettiq tas-servizz relatat għall-klijent; (b)
jekk tkun saret ħsara, l-ispejjeż ta’ kwalunkwe
prekawzjoni li kieku kienet timpedixxi dik il-ħsara jew ħsara simili milli
tiġri; u (c)
iż-żmien disponibbli għat-twettiq tas-servizz relatat.
4.
Fejn f'kuntratt bejn kummerċjant u konsumatur
is-servizz relatat jinkludi installazzjoni tal-merkanzija, l-installazzjoni
trid issir b'tali mod li l-merkanzija installata tkun konformi mal-kuntratt kif
meħtieġ mill-Artikolu 101. 5.
Fir-relazzjonijiet bejn kummerċjant u konsumatur,
il-partijiet ma jistgħux, għad-detriment tal-konsumatur, jeskludu
l-applikazzjoni tal-paragrafu 2 jew jidderogaw mill-effetti tiegħu jew
ivarjawhom. Artikolu 149
Obbligu biex jiġu evitati danni Il-fornitur ta’ servizzi jrid jieħu
prekawzjonijiet raġonevoli sabiex jimpedixxi li jsir kwalunkwe dannu
lill-merkanzija jew lill-kontenut diġitali, jew korriment fiżiku jew kwalunkwe
telf ieħor jew danni oħrajn matul jew bħala konsegwenza tat-twettiq tas-servizz
relatat. Artikolu 150
Twettiq ta’ obbligi minn parti terza 1.
Fornitur ta' servizzi jista’ jafda t-twettiq
tal-obbligi f’idejn persuna oħra, sakemm ma jkunx mitlub li t-twettiq
tal-obbligi jsir personalment mill-fornitur ta’ servizzi. 2.
Fornitur ta’ servizzi li jafda t-twettiq tal-obbligi
f’idejn persuna oħra jibqa’ responsabbli għat-twettiq. 3.
Fir-relazzjonijiet bejn kummerċjant u konsumatur,
il-partijiet ma jistgħux, għad-detriment tal-konsumatur, jeskludu
l-applikazzjoni tal-paragrafu 2 jew jidderogaw mill-effetti tiegħu jew
ivarjawhom. Artikolu 151
Obbligu li tiġi pprovduta fattura Meta għas-servizz relatat ikun pagabbli prezz
separat, u l-prezz ma jkunx somma waħda miftiehma fiż-żmien meta ġie konkluż
il-kuntratt, il-fornitur ta’ servizzi jrid jipprovdi lill-klijent b’fattura li
tispjega, b’mod ċar u li jinftiehem, kif il-prezz ġie kkalkolat. Artikolu 152
Obbligu ta’ twissija dwar spiża mhux mistennija jew mhux ekonomika 1.
Il-fornitur ta’ servizzi jrid iwissi lill-klijent u
jfittex il-kunsens tal-klijent biex jipproċedi jekk: (a)
l-ispiża tas-servizz relatat tkun ikbar minn kif
il-fornitur ta’ servizzi diġà indika lill-klijent; jew (b)
is-servizz relatat jiġi jqum aktar mill-valur
tal-merkanzija jew tal-kontenut diġitali wara li s-servizz relatat ikun ġie
pprovdut, sa fejn dan ikun magħruf mill-fornitur ta’ servizzi. 2.
Fornitur ta’ servizzi li ma jiksibx il-kunsens
tal-klijent skont il-paragrafu 1 mhuwiex intitolat għal prezz li jeċċedi
l-ispiża diġà indikata, jew, skont il-każ, il-valur tal-merkanzija jew
tal-kontenut diġitali wara li jkun ġie pprovdut is-servizz relatat. Taqsima 3 Obbligi
tal-klijent Artikolu 153
Ħlas tal-prezz 1.
Il-klijent irid iħallas kwalunkwe prezz li jkun
pagabbli għas-servizz relatat skont il-kuntratt. 2.
Il-prezz ikun pagabbli meta s-servizz relatat ikun
ikkompletat u l-għan tas-servizz relatat ikun disponibbli għall-klijent. Artikolu 154
Provvista ta’ aċċess Fejn ikun meħtieġ li l-fornitur ta’ servizzi
jikseb aċċess għall-bini tal-klijent sabiex iwettaq is-servizz relatat,
il-klijent irid jipprovdi tali aċċess f’sigħat raġonevoli. Taqsima 4 Rimedji Artikolu 155
Rimedji tal-klijent 1.
Fil-każ ta’ nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligu
mill-fornitur ta’ servizzi, il-klijent għandu, bl-adattamenti stabbiliti f’dan
l-Artikolu, l-istess rimedji previsti għax-xerrej fil-Kapitolu 11, jiġifieri
li: (a)
jeżiġi l-eżekuzzjoni speċifika; (b)
jissospendi t-twettiq tiegħu stess; (c)
jittermina l-kuntratt; (d)
inaqqas il-prezz; u (e)
jitlob id-danni. 2.
Bla ħsara għall-paragrafu 3, ir-rimedji
tal-klijent huma soġġetti għad-dritt ta’ ssanar tal-fornitur ta’ servizzi,
irrispettivament minn jekk il-klijent ikunx konsumatur jew le. 3.
Fil-każ ta’ installazzjoni inkorretta taħt kuntratt
ta’ bejgħ lil konsumatur kif msemmi fl-Artikolu 101, ir-rimedji
tal-konsumatur mhumiex soġġetti għad-dritt ta’ ssanar
tal-fornitur ta’ servizzi. 4.
Il-klijent, jekk ikun konsumatur, għandu d-dritt li
jittermina l-kuntratt għal kwalunkwe nuqqas ta’ konformità fis-servizz relatat
ipprovdut sakemm in-nuqqas ta’ konformità ma jkunx insinifikanti. 5.
Il-Kapitolu 11 japplika bl-adattamenti
neċessarji, b’mod partikolari: (a)
b’relazzjoni għad-dritt ta’ ssanar tal-fornitur ta’
servizzi, f’kuntratti bejn kummerċjant u konsumatur, il-perjodu raġonevoli taħt
l-Artikolu 109(5) m’għandux jeċċedi 30 jum; (b)
b’relazzjoni għar-rimedjar ta’ twettiq ta’ obbligi
li ma jkunx konformi, l-Artikoli 111 u 112 ma japplikawx; u (c)
l-Artikolu 156 japplika minflok
l-Artikolu 122. Artikolu 156
Rekwiżit ta' notifika ta’ nuqqas ta’ konformità f’kuntratti ta' servizzi
relatati bejn kummerċjanti 1.
F’kuntratt ta' servizzi relatati bejn kummerċjanti,
il-klijent jista’ jinvoka n-nuqqas ta’ konformità biss jekk il-klijent
jinnotifika lill-fornitur ta’ servizzi fi żmien raġonevoli fejn jispeċifika
n-natura tan-nuqqas ta’ konformità. Iż-żmien jibda jiddekorri minn meta s-servizz
relatat ikun ikkompletat jew meta l-klijent jiskopri jew jista’ jkun mistenni
li skopra n-nuqqas ta’ konformità, liema minnhom tiġi l-aktar tard. 2.
Il-fornitur ta’ servizzi mhuwiex intitolat li
jinvoka dan l-Artikolu jekk in-nuqqas ta’ konformità jkun relatat ma’
fatti li l-fornitur ta’ servizzi kien jaf jew seta’ jkun mistenni li kien jaf u
li l-fornitur ta’ servizzi ma żvelax lill-klijent. Artikolu 157
Rimedji tal-fornitur ta’ servizzi 1.
Fil-każ ta’ nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligi
mill-klijent, il-fornitur ta’ servizzi għandu, bl-adattament stabbiliti
fil-paragrafu 2, l-istess rimedji previsti għall-bejjiegħ
fil-Kapitolu 13, jiġifieri li: (a)
jeżiġi t-twettiq tal-obbligi; (b)
jissospendi t-twettiq tiegħu stess; (c)
jittermina l-kuntratt; u (d)
jitlob l-imgħax fuq il-prezz jew id-danni. 2.
Il-Kapitolu 13 japplika bl-adattamenti
neċessarji. B'mod partikolari l-Artikolu 158 japplika minflok
l-Artikolu 132(2). Artikolu 158
Dritt tal-klijent li jirrifjuta t-twettiq 1.
Fi kwalunkwe ħin, il-klijent jista’ jinnotifika
lill-fornitur ta’ servizzi li t-twettiq jew it-twettiq ulterjuri tas-servizz
relatat ma għadux meħtieġ aktar. 2.
Fejn tingħata notifika taħt il-paragrafu 1: (a)
il-fornitur ta’ servizzi ma jibqax ikollu aktar
id-dritt jew l-obbligu li jipprovdi s-servizz relatat; u (b)
il-klijent, jekk ma jkun hemm l-ebda raġuni ta'
terminazzjoni taħt kwalunkwe dispożizzjoni oħra, jibqa’ obbligat li jħallas
il-prezz bit-tnaqqis tal-ispejjeż li l-fornitur ta’ servizzi jkun iffranka jew
li seta’ jkun mistenni li ffranka billi ma kellux jikkompleta t-twettiq. 3.
Fir-relazzjonijiet bejn kummerċjant u konsumatur,
il-partijiet ma jistgħux, għad-detriment tal-konsumatur, jeskludu
l-applikazzjoni ta’ dan l-Artikolu jew jidderogaw mill-effetti tiegħu jew
ivarjawhom. Parti VI Danni u
imgħax Kapitolu 16 Danni
u imgħax Taqsima 1 Danni Artikolu 159
Dritt għad-danni 1.
Kreditur huwa intitolat għad-danni għal telf
ikkawżat min-nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligu mid-debitur, sakemm in-nuqqas ta’
twettiq ma jkunx skużat. 2.
It-telf li għalih ikunu jistgħu jiġu rkuprati
d-danni jinkludi t-telf futur li jkun mistenni li jġarrab id-debitur. Artikolu 160
Kejl ġenerali tad-danni Il-kejl ġenerali tad-danni għat-telf ikkawżat
minn nuqqas ta’ twettiq ta' obbligu huwa somma li tqiegħed lill-kreditur
fil-pożizzjoni li l-kreditur kien ikun fiha li kieku l-obbligu twettaq b’mod
xieraq, jew meta dan ma jkunx possibbli, f'pożizzjoni li tkun kemm jista' jkun
qrib ta’ dik il-pożizzjoni. Tali danni jkopru t-telf li l-kreditur ġarrab u
l-qligħ li minnu ġie mċaħħad il-kreditur. Artikolu 161
Prevedibbiltà tat-telf Id-debitur huwa responsabbli biss għat-telf li
d-debitur ippreveda jew li seta’ jkun mistenni li ppreveda fiż-żmien meta ġie
konkluż il-kuntratt bħala riżultat tan-nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligi. Artikolu 162
Telf attribwibbli lill-kreditur Id-debitur mhuwiex responsabbli għat-telf
imġarrab mill-kreditur sa fejn il-kreditur ikkontribwixxa għan-nuqqas
tat-twettiq ta’ obbligi jew għall-effetti ta’ tali nuqqas ta’ twettiq. Artikolu 163
Tnaqqis tat-telf 1.
Id-debitur mhuwiex responsabbli għat-telf imġarrab
mill-kreditur sa fejn il-kreditur seta’ naqqas it-telf billi ħa passi
raġonevoli. 2.
Il-kreditur huwa intitolat li jirkupra kwalunkwe
spiża li jkun raġonevolment ġarrab sabiex ipprova jnaqqas it-telf. Artikolu 164
Tranżazzjoni sostituta Kreditur li jkun ittermina kuntratt b’mod sħiħ
jew parzjali u jkun għamel tranżazzjoni sostituta fi żmien raġonevoli u b’mod
raġonevoli jista’, sa fejn ikun intitolat għad-danni, jirkupra d-differenza
bejn il-valur ta’ dak li kien ikun pagabbli skont il-kuntratt itterminat u
l-valur ta’ dak li huwa pagabbli skont it-tranżazzjoni sostituta, kif ukoll
id-danni għal kwalunkwe telf ulterjuri. Artikolu 165
Prezz kurrenti Fejn il-kreditur ikun ittermina l-kuntratt
imma ma jkunx għamel tranżazzjoni sostituta imma jkun hemm prezz kurrenti
għat-twettiq tal-obbligi, il-kreditur jista’, sa fejn ikun intitolat
għad-danni, jirkupra d-differenza bejn il-prezz tal-kuntratt u l-prezz kurrenti
fiż-żmien tat-terminazzjoni kif ukoll id-danni għal kwalunkwe telf ulterjuri. Taqsima 2: L-imgħax fuq
ħlasijiet tardivi: dispożizzjonijiet ġenerali Artikolu 166
Imgħax fuq ħlasijiet tardivi 1.
Fejn ikun hemm dewmien fil-ħlas ta’ somma ta’ flus,
il-kreditur huwa intitolat, mingħajr ma jkun hemm għalfejn tingħata notifika,
għall-imgħax fuq dik is-somma miż-żmien meta jkun dovut il-ħlas saż-żmien
tal-ħlas bir-rata speċifikata fil-paragrafu 2. 2.
Ir-rata tal-imgħax għal dewmien fil-ħlas hija: (a)
meta r-residenza abitwali tal-kreditur hija fi Stat
Membru li qiegħed jipparteċipa fit-tielet stadju tal-unjoni ekonomika u
monetarja jew fi Stat terz ir-rata applikata mill-Bank Ċentrali Ewropew
għall-aktar operazzjoni ta’ rifinanzjament prinċipali reċenti tiegħu mwettqa
qabel l-ewwel jum kalendarju tas-semestru inkwistjoni, jew ir-rata tal-imgħax
marġinali li tirriżulta mill-proċeduri ta’ sejħiet għal offerti b’rata
varjabbli għall-aktar operazzjonijiet ta’ rifinanzjament prinċipali reċenti
tal-Bank Ċentrali Ewropew biż-żieda ta' żewġ punti perċentwali; (b)
meta r-residenza abitwali tal-kreditur tkun fi Stat
Membru li l-munita tiegħu ma tkunx l-ewro, ir-rata ekwivalenti stabbilita
mill-bank ċentrali nazzjonali ta' dak l-Istat Membru, biż-żieda ta' żewġ punti
perċentwali. 3.
Il-kreditur jista’ jirkupra d-danni għal kwalunkwe
telf ulterjuri. Artikolu 167
Imgħax meta d-debitur ikun konsumatur 1.
Meta d-debitur ikun konsumatur, l-imgħax
għad-dewmien fil-ħlas ikun dovut bir-rata prevista fl-Artikolu 166 biss
meta n-nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligi ma jkunx skużat. 2.
L-imgħax ma jibdiex jiddekorri qabel 30 jum
wara li l-kreditur ikun innotifika lid-debitur fejn speċifika l-obbligu li
jitħallas l-imgħax u r-rata tiegħu. In-notifika tista’ tingħata qabel id-data
meta jkun dovut il-ħlas. 3.
Kundizzjoni kuntrattwali li tiffissa rata ta’
imgħax ogħla minn dik prevista fl-Artikolu 166, jew żmien li minnu jibda
jiddekorri l-imgħax aktar kmieni miż-żmien speċifikat fil-paragrafu 2 ta’
dan l-Artikolu ma huwiex vinkolanti sa fejn dan ikun inġust skont
l-Artikolu 83. 4.
L-imgħax għal dewmien fil-ħlas ma jistax jiġi
miżjud mal-kapital sabiex jipproduċi imgħax. 5.
Il-partijiet ma jistgħux, għad-detriment
tal-konsumatur, jeskludu l-applikazzjoni ta’ dan l-Artikolu jew jidderogaw
mill-effetti tiegħu jew ivarjawhom. Taqsima 3 Ħlasijiet
tardivi mill-kummerċjanti Artikolu 168
Rata tal-imgħax u d-dovuti 1.
Fejn kummerċjant iħallas tardivament prezz dovut
skont kuntratt għall-kunsinna ta’ merkanzija, għall-fornitura ta’ kontenut
diġitali jew għall-fornitura ta’ servizzi relatati mingħajr ma jkun skużat
skont l-Artikolu 88, l-imgħax ikun dovut bir-rata speċifikata
fil-paragrafu 5 ta’ dan l-Artikolu. 2.
L-imgħax bir-rata speċifikata fil-paragrafu 5
jibda jiddekorri l-għada tad-data jew ta’ tmiem il-perjodu għall-ħlas previst
fil-kuntratt. Jekk ma jkun hemm l-ebda data jew perjodu ta’ din ix-xorta,
l-imgħax b’dik ir-rata jibda jiddekorri: (a)
30 jum wara d-data meta d-debitur jirċievi
l-fattura jew talba ekwivalenti għal ħlas; jew (b)
30 jum wara d-data meta jirċievi l-merkanzija,
il-kontenut diġitali jew is-servizzi relatati, jekk id-data prevista
fil-punt (a) tkun aktar kmieni jew inċerta, jew jekk ikun inċert jekk
id-debitur irċeviex fattura jew talba ekwivalenti għal ħlas. 3.
Fejn il-konformità tal-merkanzija, tal-kontenut
diġitali jew tas-servizzi relatati mal-kuntratt għandha tiġi aċċertata permezz
ta’ aċċettazzjoni jew ta’ eżami, il-perjodu ta’ 30 jum previst
fil-punt (b) tal-paragrafu 2 jibda fid-data tal-aċċettazzjoni jew
fid-data meta l-proċedura ta’ eżami tiġi ffinalizzata. It-tul massimu
tal-proċedura ta’ eżami ma jistax jeċċedi 30 jum kalendarju mid-data
tal-kunsinna tal-merkanzija, tal-fornitura tal-kontenut diġitali jew
tal-fornitura tas-servizzi relatati, sakemm il-partijiet ma jiftiehmux
espressament mod ieħor u dak il-ftehim ma jkunx inġust skont
l-Artikolu 170. 4.
Il-perjodu għall-ħlas iddeterminat taħt
il-paragrafu 2 ma jistax jeċċedi 60 jum, sakemm il-partijiet ma
jiftiehmux espressament mod ieħor u dak il-ftehim ma jkunx inġust skont
l-Artikolu 170. 5.
Ir-rata tal-imgħax għal dewmien fil-ħlas hija: (a)
meta r-residenza abitwali tal-kreditur hija fi Stat
Membru li qiegħed jipparteċipa fit-tielet stadju tal-unjoni ekonomika u
monetarja jew fi Stat terz, ir-rata applikata mill-Bank Ċentrali Ewropew
għall-aktar operazzjoni ta’ rifinanzjament prinċipali reċenti tiegħu mwettqa
qabel l-ewwel jum kalendarju tas-semestru inkwistjoni jew ir-rata tal-imgħax
marġinali li tirriżulta mill-proċeduri ta’ sejħiet għal offerti b’rata
varjabbli għall-aktar operazzjonijiet ta’ rifinanzjament prinċipali reċenti
tal-Bank Ċentrali Ewropew, biż-żieda ta' tmien punti perċentwali; (b)
meta r-residenza abitwali tal-kreditur tkun Fi Stat
Membru li l-munita tiegħu ma tkunx l-ewro, ir-rata ekwivalenti stabbilita
mill-bank ċentrali nazzjonali ta' dak l-Istat Membru, biż-żieda ta' żewġ punti
perċentwali. 6.
Il-kreditur jista’ jirkupra d-danni għal kwalunkwe
telf ulterjuri. Artikolu 169
Kumpens għall-ispejjeż tal-irkupru 1.
Fejn l-imgħax ikun pagabbli skont
l-Artikolu 168, il-kreditur huwa intitolat li jikseb mingħand id-debitur,
bħala minimu, somma fissa ta’ EUR 40 jew is-somma ekwivalenti fil-munita
miftiehma għall-prezz tal-kuntratt bħala kumpens għall-ispejjeż tal-irkupru
tal-kreditur. 2.
Il-kreditur huwa intitolat li jikseb mingħand
id-debitur kumpens raġonevoli għal kwalunkwe spiża tal-irkupru li teċċedi
s-somma fissa msemmija fil-paragrafu 1 u li jkun ġarrab minħabba l-ħlas
tardiv tad-debitur. Artikolu 170
Kundizzjonijiet kuntrattwali inġusti relatati mal-imgħax għal ħlas tardiv 1.
Kundizzjoni kuntrattwali relatata mad-data jew
mal-perjodu għall-ħlas, mar-rata tal-imgħax għal ħlas tardiv jew mal-kumpens
għall-ispejjeż tal-irkupru mhijiex vinkolanti sa fejn il-kundizzjoni tkun
inġusta. Kundizzjoni tkun inġusta jekk tiddevja gravement mill-prattika
kummerċjali tajba, għall-kuntrarju tal-bona fidi u n-negozjar ġust, meta wieħed
iqis iċ-ċirkustanzi kollha tal-każ, inkluża n-natura tal-merkanzija, tal-kontenut
diġitali jew tas-servizz relatat. 2.
Għall-finijiet tal-paragrafu 1,
kundizzjoni kuntrattwali li tipprovdi għal żmien jew perjodu
għall-ħlas jew rata ta’ imgħax inqas favorevoli għall-kreditur
miż-żmien, il-perjodu jew ir-rata speċifikati fl-Artikoli 167 jew 168, jew
kundizzjoni li tipprovdi għal ammont ta’ kumpens
għall-ispejjeż tal-irkupru inqas mill-ammont speċifikat
fl-Artikolu 169 huwa preżunt li hija inġusta. 3.
Għall-finijiet tal-paragrafu 1, kundizzjoni
kuntrattwali li teskludi l-imgħax għal ħlas tardiv jew kumpens għall-ispejjeż
tal-irkupru hija dejjem inġusta. Artikolu 171
Natura mandatorja Il-partijiet ma jistgħux jeskludu
l-applikazzjoni ta’ din it-Taqsima jew jidderogaw mill-effetti tagħha jew
ivarjawhom. Parti VII Restituzzjoni Kapitolu 17 Restituzzjoni Artikolu 172
Restituzzjoni mal-annullament jew mat-terminazzjoni 1.
Fejn kuntratt jiġi annullat jew itterminat minn
kwalunkwe waħda mill-partijiet, kull parti hija obbligata tirritorna dak
li dik il-parti (“il-benefiċjarju”) tkun irċeviet mingħand
il-parti l-oħra. 2.
L-obbligu li jiġi rritornat dak li ġie riċevut
jinkludi kwalunkwe frott naturali u legali derivat minn dak li ġie riċevut. 3.
Mat-terminazzjoni tal-kuntratt li jitwettaq
f’porzjonijiet jew f’partijiet, ir-ritorn ta’ dak li ġie riċevut mhuwiex mitlub
b’relazzjoni għal kwalunkwe porzjon jew parti fejn l-obbligi fuq iż-żewġ
naħat ġew imwettqa b’mod sħiħ, jew fejn il-prezz għal dak li sar jibqa’
pagabbli skont l-Artikolu 8(2), ħlief jekk in-natura tal-kuntratt tkun
tali li dak it-twettiq parzjali ma jkollu l-ebda valur għal waħda
mill-partijiet. Artikolu 173
Ħlas għall-valur monetarju 1.
Fejn dak li ġie riċevut, inklużi l-frottijiet fejn
dan ikun rilevanti, ma jistax jiġi ritornat, jew, fil-każ ta’ kontenut diġitali
irrispettivament minn jekk ġiex ipprovdut jew le fuq mezz tanġibbli,
il-benefiċjarju jrid iħallas il-valur monetarju tiegħu. Fejn ir-ritorn huwa
possibbli imma jikkawża sforz jew spiża irraġonevoli, il-benefiċjarju jista’
jagħżel li jħallas il-valur monetarju, sakemm dan ma jagħmilx ħsara
lill-interessi patrimonjali tal-parti l-oħra. 2.
Il-valur monetarju tal-merkanzija huwa l-valur li
kieku kien ikollha fid-data meta għandu jsir il-ħlas tal-valur monetarju li
kieku l-merkanzija nżammet mill-benefiċjarju mingħajr qerda jew ħsara sa dik id-data. 3.
Fejn kuntratt ta’ servizzi relatati jiġi annullat
jew itterminat mill-klijent wara li s-servizz relatat ikun twettaq jew twettaq
parzjalment, il-valur monetarju ta’ dak li ġie riċevut huwa l-ammont li
l-klijent iffranka billi rċieva s-servizz relatat. 4.
Fil-każ ta’ kontenut diġitali, il-valur
monetarju ta’ dak li ġie riċevut huwa l-ammont li l-klijent iffranka
billi uża l-kontenut diġitali. 5.
Fejn il-benefiċjarju jkun kiseb sostitut fi flus
jew in natura inkambju għal merkanzija jew għal kontenut diġitali meta
l-benefiċjarju kien jaf jew seta’ jkun mistenni li kien jaf bir-raġuni
għall-annullament jew għat-terminazzjoni, il-parti l-oħra tista’ tagħżel
li titlob is-sostitut jew il-valur monetarju tas-sostitut. Benefiċjarju li
kiseb sostitut fi flus jew in natura inkambju għal merkanzija jew għal kontenut
diġitali meta l-benefiċjarju ma kienx jaf u ma setax ikun mistenni li jkun jaf
bir-raġuni għall-annullament jew għat-terminazzjoni jista’ jagħżel li
jirritorna l-valur monetarju tas-sostitut jew is-sostitut. 6.
Fil-każ ta’ kontenut diġitali li ma jiġix fornut bi
ħlas ta’ prezz, ma ssir l-ebda restituzzjoni. Artikolu 174
Ħlas għall-użu u l-imgħax fuq il-flus riċevuti 1.
Benefiċjarju li għamel użu mill-merkanzija jrid
iħallas lill-parti l-oħra l-valur monetarju ta’ dak l-użu għal kwalunkwe
perjodu fejn: (a)
il-benefiċjarju kkawża r-raġuni għall-annullament
jew għat-terminazzjoni; (b)
il-benefiċjarju, qabel ma beda dak il-perjodu, kien
konxju mir-raġuni għall- annullament jew għat-terminazzjoni; jew (c)
fid-dawl tan-natura tal-merkanzija, tan-natura u
tal-ammont tal-użu u tad-disponibbiltà ta’ rimedji għajr it-terminazzjoni, ikun
inekwu li l-benefiċjarju jitħalla jagħmel użu mingħajr ħlas tal-merkanzija għal
dak il-perjodu. 2.
Benefiċjarju li jkun obbligat jirritorna l-flus
irid iħallas l-imgħax bir-rata stipulata fl-Artikolu 166, fejn: (a)
il-parti l-oħra tkun obbligata tħallas
għall-użu; jew (b)
il-benefiċjarju ikun il-kawża għaliex il-kuntratt
ikun ġie annullat minħabba frodi, theddid jew influwenza indebita. 3.
Għall-finijiet ta’ dan il-Kapitolu, benefiċjarju
mhuwa obbligat iħallas għall-użu tal-merkanzija riċevuta jew l-imgħax fuq
il-flus riċevuti fl-ebda ċirkustanza għajr iċ-ċirkustanzi stabbiliti
fil-paragrafi 1 u 2. Artikolu 175
Kumpens għal nefqa 1.
Fejn benefiċjarju jkun ġarrab nefqa fuq
il-merkanzija jew il-kontenut diġitali, il-benefiċjarju huwa intitolat għal
kumpens sa fejn dik in-nefqa kienet ta’ benefiċċju għall-parti l-oħra
bil-kundizzjoni li n-nefqa saret meta l-benefiċjarju ma kienx jaf u ma setax
ikun mistenni li jkun jaf bir-raġuni għall-annullament jew għat-terminazzjoni. 2.
Benefiċjarju li kien jaf jew li seta’ jkun mistenni
li kien jaf bir-raġuni għall-annullament jew għat-terminazzjoni huwa intitolat
għal kumpens biss għan-nefqa li kienet meħtieġa sabiex ikunu protetti l-merkanzija
jew il-kontenut diġitali ħalli ma jintilfux jew ma jonqsilhomx il-valur,
bil-kundizzjoni li l-benefiċjarju ma kellu l-ebda opportunità li jistaqsi għal
parir mingħand il-parti l-oħra. Artikolu 176
Modifika ekwa Kwalunkwe obbligu ta’ ritorn jew ta’ ħlas taħt
dan il-Kapitolu jista’ jiġi mmodifikat sa fejn it-twettiq tiegħu jkun ferm
inekwu meta jitqies, b’mod partikolari, jekk il-parti ma kkawżatx jew ma
kellhiex għarfien tar-raġuni għall-annullament jew għat-terminazzjoni. Artikolu 177
Natura mandatorja Fir-relazzjonijiet bejn kummerċjant u
konsumatur il-partijiet ma jistgħux, għad-detriment
tal-konsumatur, jeskludi l-applikazzjoni ta’ dan il-Kapitolu jew
jidderogaw mill-effetti tiegħu jew ivarjawhom. Parti VIII Preskrizzjoni Kapitolu 18 Preskrizzjoni Taqsima 1 Dispożizzjonijiet
ġenerali Artikolu 178
Drittijiet soġġetti għal preskrizzjoni Id-dritt li jiġi infurzat it-twettiq ta’
obbligu, u kwalunkwe dritt anċillari għal tali dritt, huwa soġġett għal
preskrizzjoni bl-iskadenza ta’ perjodu ta’ żmien skont dan il-Kapitolu. Taqsima 2 Perjodi ta’
preskrizzjoni u l-bidu tagħhom Artikolu 179
Perjodi ta’ preskrizzjoni 1.
Il-perjodu l-qasir ta' preskrizzjoni huwa ta’
sentejn. 2.
Il-perjodu t-twil ta' preskrizzjoni huwa ta’ għaxar
snin jew, fil-każ ta’ dritt għad-danni minħabba korrimenti personali, ta’
tletin sena. Artikolu 180
Bidu 1.
Il-perjodu l-qasir ta’ preskrizzjoni jibda
jiddekorri miż-żmien meta l-kreditur sar jew seta’ jkun mistenni li sar konxju
mill-fatti li b’riżultat tagħhom id-dritt jista’ jiġi eżerċitat. 2.
Il-perjodu t-twil ta’ preskrizzjoni jibda
jiddekorri miż-żmien meta d-debitur irid iwettaq l-obbligu, jew fil-każ ta’
dritt għad-danni, miż-żmien tal-att li ta lok għad-dritt. 3.
Fejn id-debitur għandu obbligu kontinwu sabiex
jagħmel jew joqgħod lura milli jagħmel xi ħaġa, il-kreditur jitqies li għandu
dritt separat b’relazzjoni għal kull nuqqas ta’ twettiq tal-obbligu. Taqsima 3 Estensjoni
tal-perjodi ta’ preskrizzjoni Artikolu 181
Sospensjoni f’każ ta’ proċedimenti ġudizzjarji u proċedimenti ta’ xorta oħra 1.
Id-dekorrenza taż-żewġ perjodi ta’ preskrizzjoni
tiġi sospiża miż-żmien meta jinbdew il-proċedimenti ġudizzjarji sabiex jiġi
asserit id-dritt. 2.
Is-sospensjoni ddum sakemm tittieħed deċiżjoni
finali, jew sakemm il-każ jiġi riżolt b’xi mod ieħor. Fejn il-proċedimenti
jintemmu fi żmien l-aħħar sitt xhur tal-perjodu ta’ preskrizzjoni mingħajr
deċiżjoni fuq il-mertu, il-perjodu ta’ preskrizzjoni ma jiskadix qabel ma jkunu
għaddew sitt xhur wara ż-żmien meta jkunu ġew fi tmiemhom il-proċedimenti. 3.
Il-paragrafi 1 u 2 japplikaw,
b’adattamenti xierqa, għall-proċedimenti ta’ arbitraġġ, għall-proċedimenti ta’
medjazzjoni, għall-proċediment fejn kwistjoni bejn żewġ partijiet tiġi
rrinvijata quddiem parti terza għal deċiżjoni vinkolanti u
għall-proċedimenti l-oħra kollha li jinbdew bil-għan li tinkiseb deċiżjoni
relatata mad-dritt jew sabiex tkun evitata insolvenza. 4.
Medjazzjoni tfisser proċess strutturat,
irrispettivament mill-isem li jingħata jew minn kif jissejjaħ, fejn żewġ
partijiet jew aktar f’tilwima jipprovaw waħidhom, fuq bażi volontarja, jilħqu
ftehim għar-riżoluzzjoni tat-tilwima tagħhom bl-assistenza ta’ medjatur. Dan
il-proċess jista’ jinbeda mill-partijiet jew jiġi ssuġġerit jew ordnat minn
qorti jew ikun preskritt bil-liġi nazzjonali. Il-medjazzjoni tintemm bi ftehim
tal-partijiet jew b’dikjarazzjoni tal-medjatur jew ta’ waħda mill-partijiet. Artikolu 182
Posponiment tal-iskadenza fil-każ ta’ negozjati Jekk il-partijiet jinnegozjaw dwar id-dritt
jew dwar iċ-ċirkustanzi li minnhom tista’ tirriżulta talba relatata mad-dritt,
l-ebda perjodu ta’ preskrizzjoni ma jiskadi qabel ma tkun għaddiet sena
mill-aħħar komunikazzjoni li saret fin-negozjati jew minn meta waħda
mill-partijiet ikkomunikat lill-oħra li hija ma tixtieqx tkompli bin-negozjati. Artikolu 183
Posponiment tal-iskadenza f’każ ta’ inkapaċità Jekk persuna soġġetta għal inkapaċità tkun
mingħajr rappreżentant, l-ebda wieħed mill-perjodi ta' preskrizzjoni ta’ dritt
li jkollha dik il-persuna ma jiskadi qabel ma tkun għaddiet sena wara li
l-inkapaċità tkun ġiet fi tmiemha jew ikun inħatar rappreżentant. Taqsima 4 Tiġdid tal-perjodu
ta’ preskrizzjoni Artikolu 184
Tiġdid b’rikonoxximent Jekk id-debitur jirrikonoxxi d-dritt
fil-konfront tal-kreditur, permezz ta’ ħlas parzjali, ħlas ta’ imgħax, l-għoti
ta’ garanzija, tpaċija jew bi kwalunkwe mod ieħor, jibda jiddekorri perjodu
qasir ta’ preskrizzjoni ġdid. Taqsima 5 Effetti
tal-preskrizzjoni Artikolu 185
Effetti tal-preskrizzjoni 1.
Wara l-iskadenza tal-perjodu rilevanti ta’
preskrizzjoni, id-debitur huwa intitolat li jirrifjuta t-twettiq tal-obbligu
inkwistjoni u l-kreditur jitlef ir-rimedji kollha għan-nuqqas ta' twettiq ħlief
għas-sospensjoni tat-twettiq. 2.
Dak kollu li jkun tħallas jew ikun ġie ttrasferit
mid-debitur fit-twettiq tal-obbligu inkwistjoni ma jistax jintalab lura
sempliċement għaliex il-perjodu ta’ preskrizzjoni jkun skada fil-mument li jkun
sar it-twettiq. 3.
Il-perjodu ta’ preskrizzjoni għal dritt għall-ħlas
tal-imgħax, u għal drittijiet oħrajn ta’ natura anċillari, jiskadi mhux aktar
tard mill-perjodu għad-dritt prinċipali. Taqsima 6 Modifika bi ftehim Artikolu 186
Ftehimiet dwar il-preskrizzjoni 1.
Ir-regoli ta’ dan il-Kapitolu jistgħu jiġu
mmodifikati bi ftehim bejn il-partijiet, b’mod partikolari billi jew jitqassru
jew jittawlu l-perjodi ta’ preskrizzjoni. 2.
Il-perjodu l-qasir ta’ preskrizzjoni ma jistax
jitnaqqas għal inqas minn sena jew jiġi estiż għal aktar minn għaxar snin. 3.
Il-perjodu t-twil ta’ preskrizzjoni ma jistax
jitnaqqas għal inqas minn sena jew jiġi estiż għal aktar minn tletin sena. 4.
Il-partijiet ma jistgħux jeskludu l-applikazzjoni
ta’ dan l-Artikolu jew jidderogaw mill-effetti tiegħu jew ivarjawhom. 5.
F’kuntratt bejn kummerċjant u konsumatur, dan
l-Artikolu ma jistax jiġi applikat għad-detriment tal-konsumatur. Appendiċi 1 Struzzjonijiet dwar l-irtirar mudell Id-dritt ta’
rtirar Inti għandek
id-dritt li tirtira minn dan il-kuntratt fi żmien 14-il jum mingħajr ma
tagħti raġuni. Il-perjodu tal-irtirar jiskadi wara
14-il jum mill-jum 1. Sabiex teżerċita d-dritt ta’ rtirar, inti
għandek tinformana (2) bid-deċiżjoni tiegħek li tirtira minn dan il-kuntratt
permezz ta’ dikjarazzjoni ċara (pereżempju ittra mibgħuta bil-posta, bil-faks
jew bil-posta elettronika). Inti tista’ tuża l-formola tal-irtirar mudell
mehmuża, iżda dan mhuwiex obbligatorju. 3 Sabiex tiġi rispettata l-iskadenza
tal-irtirar, huwa suffiċjenti li tibgħat il-komunikazzjoni tiegħek dwar
l-eżeċizzju tad-dritt ta’ rtirar qabel ma jkun skada l-perjodu tal-irtirar. Effetti
tal-irtirar Jekk tirtira minn dan il-kuntratt, aħna
nirrimborżaw il-ħlasijiet kollha li nkunu rċevejna minn għandek inklużi
l-ispejjeż tal-kunsinna (bl-eċċezzjoni tal-ispejjeż supplimentari li
jirriżultaw mill-għażla tiegħek ta’ tip ta’ kunsinna li ma tkunx l-irħas tip
ta’ kunsinna standard offrut minna), mingħajr dewmien żejjed u mhux aktar tard
minn 14-il jum mill-jum meta niġu nfurmati dwar id-deċiżjoni tiegħek li
tirtira minn dan il-kuntratt. Aħna se nwettqu tali rimborż billi nużaw l-istess
mezz ta’ ħlas li użajt int għat-tranżazzjoni inizjali, sakemm ma tkunx ftiehemt
espressament mod ieħor; fi kwalunkwe każ, inti ma tħallas xejn bħala riżultat
ta’ tali rimborż. 4 5 6 Struzzjonijiet biex timla l-formola: 1 Daħħal wieħed mit-testi li ġejjin
bjen il-virgoletti: a) fil-każ ta’ kuntratt ta’ servizz relatati
jew kuntratt għall-provvista tal-ilma, gass jew elettriku, meta dawn ma jkunux
għall-bejgħ f’volum limitat jew kwantità stabbilita, ta’ tisħin distrettwali
jew ta’ kontenut diġitali li ma jiġux ipprovduti fuq mezz tanġibbli:
“tal-konklużjoni tal-kuntratt.”; b) fil-każ ta’ kuntratt ta’ bejgħ: “fejn
inti tikseb, jew parti terza differenti mit-trasportatur u indikata minnek
tikseb, pussess fiżiku tal-merkanzija.”; c) fil-każ ta’ kuntratt relatat ma’ aktar
minn prodott wieħed ordnati mill-konsumatur f’ordni waħda u kkunsinnati separatament:
“fejn inti tikseb, jew parti terza differenti mit-trasportatur u indikata
minnek tikseb, pussess fiżiku tal-aħħar prodott”; d) fil-każ ta’ kuntratt relatat mal-kunsinna
ta’ oġġett tal-merkanzija li jikkonsisti f’aktar minn lott wieħed jew f’aktar
minn biċċa waħda: “fejn inti tikseb, jew parti terza differenti
mit-trasportatur u indikata minnek tikseb, pussess fiżiku tal-aħħar lott jew
biċċa”; e) fil-każ ta’ kuntratt għal kunsinna
regolari ta' merkanzija matul perjodu ta’ żmien definit: “fejn tikseb, jew
parti terza differenti mit-trasportatur u indikata minnek tikseb, pussess
fiżiku tal-ewwel oġġett tal-merkanzija.” 2 Daħħal ismek, l-indirizz ġeografiku
u, jekk ikun disponibbli, in-numru tat-telefon, in-numru tal-fax u l-indirizz
tal-posta elettronika tiegħek. 3 Jekk tagħti l-għażla lill-konsumatur
li jimla u jissottometti elettronikament informazzjoni dwar l-irtirar tiegħu
mill-kuntratt fuq il-websajt tiegħek, daħħal dan li ġej: "Inti tista’
wkoll timla u tissottometti elettronikament il-formola tal-irtirar mudell jew
kwalunkwe dikjarazzjoni ċara oħra fuq il-websajt tagħna [daħħal l-indirizz
tal-internet]. Jekk tuża din il-possibbiltà, aħna minnufih nikkomunikawlek
konferma tal-irċevuta ta’ tali rtirar fuq mezz li jservi fit-tul (pereżempju bil-posta
elettronika) mingħajr dewmien.” 4 Fil-każ ta’ kuntratt ta’ bejgħ fejn
ma offrejtx li tiġbor il-merkanzija fil-każ ta’ rtirar daħħal dan li ġej:
“Nistgħu nżommu r-rimborż sakemm ma nkunux irċevejna l-merkanzija lura, jew
sakemm ma tkunx ipprovdejt evidenza li tkun bgħatt lura l-merkanzija, skont
liema minnhom jiġi l-ewwel”. 5 Jekk il-konsumatur ikun irċieva
merkanzija b’konnessjoni mal-kuntratt, daħħal dan li ġej: a daħħal: –
“Aħna se niġbru l-merkanzija.”; jew –
“Inti għandek tibgħat lura l-merkanzija jew
tgħaddiha lilna jew lil ___________ [daħħal l-isem u l-indirizz ġeografiku,
fejn applikabbli, tal-persuna awtorizzata minnek biex tirċievi l-merkanzija],
mingħajr dewmien żejjed u mhux aktar tard minn 14-il jum mill-jum meta
tinformana dwar l-irtirar tiegħek minn dan il-kuntratt. L-iskadenza tiġi
rispettata jekk tibgħat il-merkanzija lura qabel ma jkun skada l-perjodu ta’
14-il jum.” b daħħal jew: –
“Aħna se nħallsu l-ispejjeż għar-ritorn
tal-merkanzija.”; jew –
“Inti se jkollok tħallas l-ispejjeż diretti għar-ritorn
tal-merkanzija.”; jew –
Jekk, fil-każ ta’ kuntratt mill-bogħod, inti ma
toffrix li tħallas l-ispejjeż għar-ritorn tal-merkanzija u l-merkanzija,
min-natura tagħha, ma tistax normalment tiġi rritornati bil-posta:
“Inti se jkollok tħallas l-ispejjeż diretti għar-ritorn tal-merkanzija,
_______EUR [daħħal l-ammont].”; jew jekk
l-ispiża tar-ritorn tal-merkanija ma tistax tiġi kkalkulata
b’mod raġonevoli minn qabel: “Inti se jkollok tħallas l-ispejjeż diretti
għar-ritorn tal-merkanzija. L-ispiża hija stmata għal massimu ta’ madwar
________ EUR [daħħal l-ammont]”; jew –
Jekk, f’kuntratt barra mill-post tan-negozju,
il-merkanzija, min-natura tagħha, ma tistax
normalment tintbagħat lura bil-posta u tkun ġiet
ikkunsinnata d-dar tal-konsumatur fil-mument tal-konklużjoni tal-kuntratt:
“Aħna se niġbru l-merkanzija u nħallsu l-ispejjeż.” c “Inti responsabbli biss għal
kwalunkwe valur imnaqqas tal-merkanzija li jirriżulta mit-trattament
differenti minn dak li huwa meħtieġ biex jiġu stabbiliti n-natura,
l-karatteristiċi u l-funzjonament tal-merkanzija.” 6 Fil-każ ta’
kuntratt għall-fornitura ta' servizzi relatati daħħal li ġej: “Jekk
inti tlabt li jibda t-twettiq tas-servizzi relatati matul il-perjodu ta’
rtirar, inti għandek tħallasna ammont proporzjonali għal dak li
ġie pprovdut qabel ma tkun infurmajtna dwar l-irtirar tiegħek minn dan
il-kuntratt, meta mqabbel mal-kopertura sħiħa tal-kuntratt.”. Appendiċi 2 Formola
tal-irtirar mudell (imla u
rritorna din il-formola biss jekk inti tixtieq tirtira mill-kuntratt) –
Lil [hawnhekk għandhom jiddaħħlu mill-kummerċjant
l-isem tal-kummerċjant, l-indirizz ġeografiku u, jekk disponibbli, in-numru
tal-fax u l-indirizz tal-posta elettronika tiegħu]: –
Jiena/Aħna* b’dan qed ninnotifikak/ninnotifikawk li
Jiena/Aħna* qed nirtira/w mill-kuntratt ta’ bejgħ tal-merkanzija li
ġejja*/għall-fornitura tal-kontenut diġitali/għall-fornitura tas-servizz
relatat li ġej* tiegħi/tagħna* –
Li kien(u) ordnat(i) fi*/li wasal(waslu) fi* –
Isem il-konsumatur(i) –
L-indirizz tal-konsumatur(i) –
Il-firma tal-konsumatur(i) (fil-każ biss li din
il-formola hija notifikata fuq karta) –
Data
* Ħassar skont il-każ. ANNESS II
AVVIŻ TA’ INFORMAZZJONI STANDARD Il-kuntratt li se tikkonkludi se jkun
irregolat mil-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ, li hija sistema alternattiva
ta’ liġi kuntrattwali nazzjonali disponibbli għall-konsumaturi
f’sitwazzjonijiet transkonfinali. Dawn ir-regoli komuni huma
identiċi fl-Unjoni Ewropea kollha, u ġew imfassla biex jipprovdu
lill-konsumaturi protezzjoni ta’ livell għoli. Dawn
ir-regoli japplikaw biss jekk inti tagħti l-kunsens tiegħek biex
il-kuntratt ikun irregolat mil-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ. Jista’
jkunukoll li inti dħalt għal kuntratt bil-telefon jew bi kwalunkwe mod ieħor
(bħal permezz ta’ SMS) li ma ppermettiex li inti tirċievi dan l-avviż minn
qabel. F’dan il-każ il-kuntratt jista’ jsir validu biss wara li tkun irċevejt
dan l-avviż u tkun ikkonfermajt il-kunsens tiegħek. Id-drittijiet ewlenin tiegħek huma
deskritti hawn taħt. IL-LIĠI KOMUNI EWROPEA DWAR IL-BEJGĦ:
SOMMARJU TAD-DRITTIJIET EWLENIN TAL-KONSUMATUR Id-drittijiet tiegħek qabel ma jiġi
ffirmat il-kuntratt Il-kummerċjant għandu jagħtik l-informazzjoni
prinċipali dwar il-kuntratt, pereżempju dwar il-prodott u l-prezz tiegħu
inklużi t-taxxi u t-tariffi kollha u d-dettalji ta’ kuntatt tiegħu.
L-informazzjoni għandha tkun aktar dettaljata meta inti tixtri xi ħaġa barra
mill-ħanut tal-kummerċjant jew jekk ma tiltaqax mal-kummerċjant personalment,
pereżempju jekk tixtri xi ħaġa onlajn jew bit-telefon. Int intitolat ghad-danni
jekk din l-informazzjoni ma tkunx kompluta jew tkun inkorretta. Id-drittijiet tiegħek wara li l-kuntratt
jiġi ffirmat F’ħafna każijiet, inti għandek 14-il jum biex tirtira
mix-xiri jekk tkun xtrajt il-merkanzija barra mill-ħanut tal-kummerċjant
jew jekk ma tkunx iltqajt mal-kummerċjant sal-ħin tax-xiri (pereżempju jekk
tkun xtrajt xi ħaġa onlajn jew bit-telefon). Il-kummerċjant għandu jagħtik
informazzjoni u Formola[23]
tal-irtirar mudell. Jekk il-kummerċjant ma jkunx għamel hekk, inti tista’
tikkanċella l-kuntratt fi żmien sena. X’tista’ tagħmel meta l-prodotti jkunu
difettużi jew ma jiġux ikkonsenjati kif miftiehem? Int
intitolat li tagħżel bejn: 1) li l-prodott jiġi kkonsenjat 2) mibdul jew 3)
imsewwi. 4) Titlob għal tnaqqis fil-prezz. 5) Tista’ tikkanċella l-kuntratt,
tirritorna l-prodott u tikseb rifużjoni, ħlief jekk id-difett ikun żgħir ħafna.
6) Tista’ titlob kumpens għat-telf tiegħek. Inti m’intix obbligat li tħallas
il-prezz qabel ikollok il-prodott mingħajr difetti. Jekk il-kummerċjant ma jkunx wettaq servizz
relatat kif wiegħed fil-kuntratt, inti għandek drittijiet simili. Madankollu,
wara li tkun ippreżentajt l-ilment tiegħek lill-kummerċjant, huwa normalment
għandu d-dritt li l-ewwel jipprova jagħmel il-kompitu korrettament. Biss jekk
il-kummerċjant jonqos mill-ġdid inti għandek għażla bejn 1) titlob
lill-kummerċjant biex jerġa’ jipprovdi s-servizz relatat, 2) ma tħallasx
il-prezz qabel jiġi pprovdut is-servizz relatat b’mod korrett, 3) titlob
tnaqqis fil-prezz jew 4) titlob id-danni. 5) Tista’ wkoll tikkanċella
l-kuntratt u tikseb rifużjoni, ħlief jekk in-nuqqas fil-fornitura tas-servizz
relatat ikun żgħir ħafna. Perjodu biex titlob id-drittijiet tiegħek meta
l-prodotti jkunu difettużi jew ma jiġux ikkonsenjati kif miftiehem: Għandek
sentejn (2) biex titlob id-drittijiet tiegħek wara li inti tirrealizza jew
imissek irrealizzajt li l-kummerċjant ma għamilx xi ħaġa kif miftiehem
fil-kuntratt. Meta dawn il-problemi jibdew jidhru tard ħafna, l-aħħar mument
possibbli biex inti tagħmel din it-talba huwa 10 snin minn meta l-kummerċjant
kellu jikkonsenja l-merkanzija, iforni l-kontenut diġitali jew jipprovdi
s-servizz relatat. Protezzjoni kontra kundizzjonijiet inġusti:
Il-kundizzjonijiet kuntrattwali standard
tal-kummerċjant li huma inġusti mhumiex legalment vinkolanti għalik. Din il-lista ta’ drittijiet hija biss
sommarju u għalhekk mhix eżawrjenti, lanqas ma tinkludi d-dettalji kollha. Inti
tista’ tikkonsulta t-test sħiħ tal-Liġi Komuni Ewropea dwar il-Bejgħ hawnhekk.
Jekk jogħġbok aqra l-kuntratt tiegħek b’attenzjoni. Fil-każ ta’ tilwima inti tista’ tkun
tixtieq li titlob parir legali. [1] Ewrobarometru 320 tal-2011 dwar il-Liġi
kuntrattwali Ewropea fit-tranżazzjonaijiet minn negozju għal negozju,
p. 15 u l-Ewrobaromtru 321 tal-2011 Liġi kuntrattwali Ewropea
fit-tranżazzjonaijiet tal-konsumatur, p. 19. [2] ĠU L 177, 4.7.2008,
p. 6. [3] Ewrobarometru 320 tal-2011 dwar il-Liġi
kuntrattwali Ewropea fit-tranżazzjonaijiet minn negozju għal negozju,
p. 19 u l-Ewrobaromtru 321 tal-2011 Liġi kuntrattwali Ewropea fit-tranżazzjonaijiet
tal-konsumatur, p. 15. [4] A. Turrini and T. Van Ypersele, Traders, courts and the
border effect puzzle, Regional Science and Urban Economics, 40, 2010,
p. 82: "L-analiżi tal-kummerċ internazzjonali madwar il-pajjiżi
tal-OECD aħna nuru li l-ikkontrollar fuq fatturi speċifiċi, distanza,
il-preżenza ta' fruntiera komuni u lingwa komuni […], sistemi legali simili
għandhom impatt fuq il-kummerċ […]. Jekk żewġ pajjiżi jikkondividu oriġini
komuni tas-sistema legali tagħhom, bħala medja huma juru flussi ta' kummerċ ta'
40% akbar." [5] COM (2001) 398, 11.7.2001. [6] COM(2010) 348 finali,
1.7.2010. [7] L-Att dwar is-Suq Uniku (COM (2011) 206 finali,
paġna 19, 13.4.2011) u l-Istħarriġ dwar it-Tkabbir Annwali, Anness 1,
rapport ta’ progress dwar l-Ewropa 2020 (COM (2011) 11 - A1/2, paġna 5,
12.1.2010) isemmu wkoll l-inizjattiva fil-liġi kuntrattwali Ewropea. [8] COM(2010) 245 finali, 26.8.2010, p. 13. [9] Eċċezzjonijiet huma r-Renju Unit, il-Portugall u Malta. [10] Id-Direttiva 2000/31/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill
tat-8 ta' Ġunju 2000 dwar ċerti aspetti legali tas-servizzi minn soċjetà
tal-informazzjoni, partikolarment il-kummerċ elettroniku, fis-Suq Intern ,
ĠU L 178, 17/7/2000, p. 1-16. [11] ĠU L 177, 4.7.2008,
p. 6. [12] ĠU L 199, 31.7.2007,
p. 40. [13] ĠU L 124, 20.5.2003, p. 36. [14] ĠU L 105, 27.4.2010,
p. 109. [15] Komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar il-Bini ta’ Fiduċja
fil-Ġustizzja madwar l-UE: Dimensjoni Ġdida għal Taħriġ Ġudizzjarju Ewropew,
COM (2011) 551 finali, 13.9.2011. [16] ĠU L 376, 27.12.2006, p. 36. [17] ĠU C , , p. . [18] ĠU C , , p. . [19] ĠU L 177, 4.7.2008, p. 6. [20] ĠU L 199, 31.7.2007,
p. 40. [21] ĠU L 124, 20.5.2003,
p. 36. [22] ĠU L 376, 27.12.2006,
p. 36. [23] Daħħal link hawnhekk.