22.9.2009

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 228/14

Opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew dwar l-identifikazzjoni tal-ostakoli li għad hemm għall-mobbiltà fis-suq intern tax-xogħol (opinjoni esploratorja)

2009/C 228/03

Nhar is-27 ta’ Ġunju 2008, il-President Ċek talab lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew ifassal opinjoni dwar

“l-identifikazzjoni tal-ostakoli li għad hemm għall-mobbiltà fis-suq intern tax-xogħol” (opinjoni esploratorja).

Is-Sezzjoni Speċjalizzata għax-Xogħol, l-Affarijiet Soċjali u ċ-Ċittadinanza, inkarigata sabiex tipprepara l-ħidma tal-Kumitat dwar is-suġġett, adottat l-opinjoni tagħha nhar l-10 ta’ Marzu 2009. Ir-rapporteur kienet is-Sinjura DRBALOVÁ.

Matul l-452 sessjoni plenarja tiegħu li nżammet fl-24 u l-25 ta’ Marzu 2009 (seduta tal-25 ta’ Marzu), il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew adotta din l-opinjoni b’152 vot favur, vot kontra u 5 astensjonijiet.

1. Konklużjonijiet u rakkomandazzjonijiet

1.1

Il-mobbiltà fl-Ewropa għandha tibqa’ prijorità politika għall-UE, partikolarment fi żmien meta l-Ewropa qed taffronta l-isfidi tal-globalizzazzjoni u tal-bidliet teknoloġiċi filwaqt li għaddejja minn żvilupp demografiku negattiv f’kuntest ta’ kriżi finanzjarja u ekonomika. L-approċċ li ġie adottat biex tissaħħaħ il-mobbiltà għandu jirrispetta l-kundizzjonijiet tal-Istati Membri differenti, iżda għandu jiġi kkoordinat b’mod effikaċi fuq livell Ewropew, jibbenefika minn sostenn nazzjonali u jkun trasparenti. Id-dispożizzjonijiet adottati għandhom jikkontribwixxu għall-ħolqien ta’ kunċett ġdid ta’ mobbiltà ekwa u bbilanċjata, kif ukoll għall-promozzjoni tal-iżvilupp tal-forom ġodda tagħha.

1.2	Il-KESE jappoġġja bi sħiħ il-pjan ta’ azzjoni tal-Kummissjoni Ewropea għall-mobbiltà fil-qasam tax-xogħol (2007–2010), u jikkunsidra li dan huwa strument li permezz tiegħu jistgħu jingħelbu l-ostakoli li għad hemm u jintlaħqu l-objettivi stabbiliti fl-istrateġija Ewropea għat-tkabbir u l-impjiegi.

1.3	Fl-istess ħin, il-Kumitat jinsab sodisfatt bl-intenzjoni tal-Kummissjoni Ewropea li fl-2009 tippubblika Green Paper dwar il-mobbiltà taż-żgħażagħ, u jistenna b’entużjamu r-riżultati u l-konklużjonijiet tad-dibattitu pubbliku.

1.4

Il-KESE jitlob li jiġi sfruttat totalment il-potenzjal tas-sistema EURES (European Employment Services) u li jiġu adottati miżuri oħra b’mod speċjali bil-ħsieb li jitjiebu l-kwalità, il-firxa u l-aċċessibbiltà tas-servizzi u tal-informazzjoni disponibbli, kif ukoll li titqajjem il-kuxjenza taċ-ċittadini Ewropej u speċjalment tal-intrapriżi Ewropej. Fl-istess ħin, jirrakkomanda lill-KE tanalizza r-raġunijiet li jispjegaw għala xi kategoriji ta’ ħaddiema, speċjalment il-ħaddiema bi ftit kwalifiki jew xejn, jirrappreżentaw biss proporzjon żgħir tat-total tal-utenti tal-“portal”.

1.5

Il-KESE jistieden lill-Istati Membri biex jikkunsidraw id-dimensjoni tal-mobbiltà fid-deċiżjonijiet politiċi kkonċernati kollha, u jinkludu, skont il-linji-gwida integrati għat-tkabbir u l-impjiegi (1), l-objettivi stabbiliti fl-istrateġija nazzjonali tagħhom u fil-programm nazzjonali tar-riformi tagħhom. L-Istati Membri għandhom jagħmlu sforz biex jimplimentaw il-programmi ta’ politika attiva tas-suq tax-xogħol li tħeġġeġ il-mobbiltà.

1.6

B’mod ġenerali, il-KESE jaqbel mal-isforz li s-sigurtà soċjali tiġi kkoordinata bl-aktar mod effiċjenti possibli fil-livell Komunitarju, u jifraħ lill-Presidenza Franċiża għar-riżultati sodisfaċenti li nkisbu fin-negozjati tal-emendi tar-Regolament 883/2004 (2) li huma konformi mal-konklużjonijiet tad-diskussjoni dwar id-dispożizzjoni ta’ implimentazzjoni. Il-KESE jitlob mill-ġdid li d-dispożizzjoni ta’ implimentazzjoni ta’ dan l-istess Regolament tidħol fis-seħħ immedjatament, bil-ħsieb li t-titjib u s-semplifikazzjoni li tagħti lill-mobbiltà jidħlu fis-seħħ mill-iktar fis possibli.

1.7

Fir-rigward tal-applikazzjoni tar-Regolament 883/2004, il-Kumitat jirrakkomanda li waħda mill-opinjonijiet futuri tiegħu tiffoka b’mod partikolari dwar kif dan id-dokument ikun koerenti mar-Regolament 1612/68 KEE (3), mad-Direttiva 2004/38/KE u mad-deċiżjonijiet rilevanti tal-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja b’għan li jkun hemm aktar trasparenza, sigurtà legali u rispett tal-prinċipju tal-ugwaljanza mill-Istati Membri.

1.8

Għalkemm laqa’ b’mod favorevoli l-proposta tad-Direttiva dwar kemm id-drittijiet jistgħu jiġu inklużi fil-qafas tas-sistemi professjonali tal-pensjoni (4), li tikkostitwixxi kontribut ġdid mill-Kummissjoni Ewropea għaż-żjieda fil-mobbiltà transkonfinali fl-UE, il-KESE wera dubbji serji dwar il-kontenut tagħha. Il-Kumitat jaħseb li fil-fatt, il-kontenut tad-Direttiva mhux ser jikkontribwixxi biex jiġu eliminati l-ostakoli prinċipali għall-mobbiltà transkonfinali fir-rigward tat-trasferiment tad-drittijiet tal-pensjoni u tat-taxxa doppja. Barra minn hekk, il-proposta tinkludi wkoll dispożizzjonijiet oħra li jwasslu għal żjieda fin-nefqa għall-ġestjoni tas-sistemi tal-pensjoni u għalhekk jheddu l-iżvilupp futur tagħhom.

1.9

B’konformità mar-riżultati tar-rapport ta’ Lulju 2008 dwar il-vantaġġi tal-Europass, il-Kumitat jirrakkomanda lill-KE biex tanalizza r-raġunijiet li jispjegaw il-perċentaġġ żgħir ta’ utenti bi ftit kwalifiki. Il-Kumitat jistieden ukoll għal sfruttament sħiħ tal-potenzjal tal-istrumenti kollha tal-Europass, u speċjaliment tal-Mobbiltà tal-Europass, permezz ta’ koordinazzjoni Ewropea aktar b’saħħitha, sostenn nazzjonali, parteċipazzjoni tal-partijiet kollha involuti, u trasparenza akbar. Fir-rigward tal-Qafas Ewropew tal-Kwalifiki (QEK), il-Kumitat iqis li huwa importanti li jinħolqu rabtiet mas-Sistema Ewropea għall-Akkumulazzjoni u Trasferiment ta’ Krediti (ECTS) fil-qasam tal-edukazzjoni superjuri, it-taħriġ vokazzjonali u t-taħriġ in ġenerali. Sabiex il-QEK iwassal għal valur miżjud, għandu jibqa’ sempliċi, affidabbli u jgħin b’mod effiċjenti lill-intrapriżi biex isibu l-ħaddiema barranin li jkunu jeħtieġu.

1.10

Il-KESE nnota b’interess it-tieni rapport tal-Kummissjoni Ewropea tat-18 ta’ Novembru 2008 dwar l-applikazzjoni tal-perjodi tranżitorji għall-Istati Membri l-ġodda, u jistieden lill-Istati Membri li għadhom japplikaw sistema tranżitorja għall-moviment ħieles tal-persuni biex jirrispettaw il-konklużjonijiet ta’ dan ir-rapport kif ukoll il-proċeduri li jirriżultaw mit-trattati. Din hija kundizzjoni indispensabbli biex tiġi applikata l-idea ta’ “mobbiltà ekwa” (“fair mobility”), biex jiġi eliminat id-dumping soċjali u x-xogħol mhux iddikjarat.

1.11

Il-Kumitat jilqa’ b’sodisfazzjon, minn naħa, id-deċiżjoni tal-Kummissjoni li jinħoloq kumitat ta’ esperti għall-ħaddiema stazzjonati, bir-responsabbiltà li janalizza l-kwistjonijiet tekniċi marbuta mal-applikazzjoni tad-Direttiva, u min-naħa l-oħra, l-istedina li saret lill-imsieħba soċjali Ewropej biex ifasslu analiżi komuni tal-effett tad-deċiżjonijiet tal-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja.

1.12	Il-Kumitat jiġbed l-attenzjoni għad-dewmien fl-applikazzjoni tad-Direttiva 2005/36/KE dwar ir-Rikonoxximent ta’ Kwalifiki Professjonali fl-Istati Membri (id-data għad-dħul fis-seħħ kienet is-27 ta’ Ottubru 2007).

1.13

Il-KESE jikkunsidra li l-proposti leġiżlattivi attwali tal-Kummissjoni Ewropea bil-ħsieb li jiġu ffaċilitati l-migrazzjonijiet ekonomiċi taċ-ċittadini ta’ pajjiżi terzi huma sforz ieħor mill-Kummissjoni biex tippromovi l-mobbiltà u l-migrazzjoni ekonomika fl-Ewropa. Id-drittijiet u d-dmirijiet previsti għaċ-ċittadini ta’ pajjiżi terzi fil-proposta għal Direttiva, ibbażati fuq it-trattament ugwali, jirrappreżentaw bażi tajba għad-dispożizzjonijiet leġiżlattivi relatati mal-immigrazzjoni u għandhom jiġu estiżi għall-kategoriji kollha ta’ ħaddiema migranti. Il-KESE jikkunsidra l-miżuri interim li jillimitaw temporanjament il-moviment liberu tal-ħaddiema mill-Istati Membri ġodda bħala deroga li għandha titneħħa minnufih (5).

1.14	Il-KESE jirrispetta bis-sħiħ l-awtonomija tal-imsieħba soċjali Ewropej u jipprevedi li dawn għandhom jikkontribwixxu b’mod attiv għat-tisħiħ tal-mobbiltà bil-għan li titjieb is-sitwazzjoni tas-suq tax-xogħol u tiżdied il-kompetittività fl-UE.

1.15

Il-Kumitat jistieden lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni sabiex jaħdmu flimkien ħalli jħejju, jimplimentaw, isegwu u jevalwaw programmi ta’ integrazzjoni soċjali mill-ġdid li, mingħajr l-ebda diskriminazzjoni, huma indirizzati għaċ-ċittadini – u għall-familji tagħhom – li qed jirritornaw fl-Istat fejn kienu jgħixu qabel, wara li jkunu ħadmu għal xi żmien f’pajjiż ieħor tal-Unjoni.

2. Introduzzjoni

2.1	Il-Kummissjoni Ewropea ddikjarat l-2006 bħala s-“Sena Ewropea għall-mobbiltà tal-ħaddiema”. Din l-inizjattiva kellha l-għan li tagħmel liċ-ċittadini Ewropej aktar konxji tal-opportunitajiet tal-impjiegi fi ħdan l-UE kif ukoll tad-drittijiet u d-doveri tagħhom.

2.2

Il-mobbiltà taċ-ċittadini, bħala dritt għall-moviment ħieles, għandha l-għeruq fil-liġi primarja tal-Komunità Ewropea; barra minn hekk, hija wieħed mill-iktar objettivi importanti tal-Istrateġija ta’ Liżbona u waħda mir-rakkomandazzjonijiet tal-linji ta’ gwida integrati għat-tkabbir u għax-xogħol (6).

2.3

Din l-inizjattiva għalhekk tkompli tibni u tiżviluppa numru ta’ miżuri preċedenti tal-UE, speċjalment il-Pjan ta’ Azzjoni għall-Ħiliet u l-Mobbiltà (7) adottat mill-Kummissjoni fl-2002, u l-Pjan ta’ Azzjoni Ewropew għall-Mobilità tal-Impjiegi il-ġdid (2007–2010) (8) li jirrifletti r-realtà l-ġdida u l-isfidi li qed tiffaċċja attwalment l-Ewropa.

2.4

Matul l-ewwel nofs tal-2009, il-Presidenza tal-UE hija f’idejn ir-Repubblika Ċeka, li bħala għan prinċipali tħaddan “L-Ewropa mingħajr ostakoli”. Għalhekk il-Presidenza Ċeka stiednet lill-KESE jfassal erba’ opinjonijiet esploratorji bil-ħsieb li jiġu definiti l-ostakoli li għad hemm fl-oqsma differenti tas-suq intern tal-UE. U wieħed mill-oqsma li qed jiġi analizzat huwa dak tal-mobbiltà tal-ħaddiema fl-Ewropa.

2.5

Il-Presidenza Ċeka ser kompli bl-isforzi tagħha biex iżżid il-mobbiltà tal-ħaddiema fl-Ewropa. Fil-qafas tal-prijoritajiet tagħha, hija għandha tieħu ħsieb, b’mod speċjali, li twettaq dak kollu possibli għall-moviment ħieles tal-ħaddiema fi ħdan l-UE, tippromovi u żżid il-mobbiltà professjonali u ġeografika tal-ħaddiema fil-kuntest ta’ suq uniku, kif ukoll tlesti l-ħidma li bdiet dwar il-modernizzazzjoni tar-regolamenti għall-koordinazzjoni tas-sistemi tas-sigurtà soċjali għall-ħaddiema migranti.

2.6

Il-Presidenza Ċeka tisħaq li l-perjodi tranżitorji li attwalment qed jiġu applikati għall-moviment ħieles tal-ħaddiema jwasslu għal impatti negattivi. Hija tqis li t-twettiq sħiħ tal-potenzjalitajiet tal-ħaddiema u l-flessibbiltà tass-suq Ewropew tax-xogħol jiffurmaw elementi essenzjali tal-Istrateġija ta’ Liżbona.

3. Osservazzjonijiet ġenerali

3.1

Mir-rapport tal-Kummissjoni dwar l-Impjiegi fl-Ewropa (2008) jirriżulta li l-prestazzjoni ekonomika soda, li bdiet fl-Unjoni Ewropea fl-2006 ġġenerat numru ta’ riżultati promettenti fl-2007: tkabbir tal-PGD ta’ 3.1 % u l-ħolqien ta’ 3.5 miljun impjieg ġdid. L-impjieg żdied fil-pajjiżi kollha membri tal-UE, minbarra fl-Ungerija, u r-rata medja tax-xogħol fl-UE kienet ta’ 65.4 % għall-2007. Ir-rata tal-qgħad stabbilizzat taħt l-10 %, ħlief fl-Islovakkja. Iż-żewġ proċessi ta’ tkabbir tal-UE fl-2004 u fl-2007 kellhom effett pożittiv fuq l-ekonomija Ewropea u ma fixklux is-swieq tax-xogħol tal-UE-15. L-istatistiċi jndikaw ukoll sinerġija bejn il-prestazzjoni tas-suq tax-xogħol, il-produttività u l-kwalità tal-impjiegi.

3.2

Fl-2008, l-UE ntlaqtet b’mod ħażin ħafna minn kriżi finanzjarja globali. Kemm il-familji kif ukoll l-intrapriżi għaddejin minn taħt pressjoni qawwija, l-istess bħas-swieq tax-xogħol. Il-previżjonijiet ekonomiċi jindikaw li dalwaqt ikun hemm tkabbir b’rata żero u r-riskju ta’ dipressjoni ekonomika għall-UE fl-2009. Iż-żona euro u xi Stati Membri diġà għaddejjin minn reċessjoni. F’Diċembru, il-Kunsill tal-UE aċċetta Pjan Ewropew għall-Irkupru Ekonomiku (9), ippreżentat mill-Kummissjoni Ewropea, fejn jiġu proposti għaxar miżuri f’erba’ oqsma prijoritarji, li jinkludu inizjattiva Ewropea importanti li tippromovi il-qasam tax-xogħol.

3.3

L-isfida permanenti għall-Ewropa u l-UE hija t-tendenza demografika negattiva attwali u t-tixjiħ tal-ħaddiema, fatturi li fil-futur ser ikollhom effetti fundamentali fuq il-kompetittività Ewropea. Biex tinstab soluzzjoni għal din is-sitwazzjoni, hemm bżonn li jiġi adottat approċċ kumpless, u fis-sitwazzjoni ekonomika attwali, u fl-istess ħin estremament sensittiv. Kull Stat Membru għandu jadotta taħlita ta’ politiki nazzjonali sabiex jissaħħu s-swieq inklużivi tax-xogħol. Għandha tingħata attenzjoni partikolari lill-kategoriji vulnerabbi fis-suq tax-xogħol, jiġifieri il-ħaddiema anzjani, iż-żgħażagħ, l-immigranti u l-persuni b’diżabbiltà. F’dan ir-rigward, il-komunikazzjonijiet tal-KE juru li l-UE għad fadlilha progress xi twettaq fl-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni esistenti dwar l-applikazzjoni tal-prinċipju tan-nuqqas ta’ diskriminazzjoni (10).

3.4

Għal din ir-raġuni, it-tqajjim mill-ġdid tas-swieq Ewropej tax-xogħol u l-għajnuna għall-mobbiltà tal-ħaddiema fl-Ewropa ser jibqgħu jirrappreżentaw, għall-futur, wieħed mill-elementi prinċipali tal-istrateġija Ewropea għall-impjieg. Minkejja l-inizjattivi u l-azzjonijiet kollha tal-Kummissjoni Ewropea u tal-Istati Membri, il-mobbiltà fl-UE għadha dejjem tard fir-rigward tal-objettivi stabbiliti fl-2000 f’Liżbona li skonthom l-Ewropa għandha ssir l-ekonomija bbażata fuq l-aktar għarfien kompetittiv fid-dinja.

3.5

Il-pjan ta’ azzjoni l-ġdid tal-Kummissjoni Ewropea għall-mobbiltà għall-2007–2010 għandu l-għan li janalizza s-sitwazzjoni fid-dawl tal-isfidi marbuta mal-globalizzazzjoni, il-bidla demografika u l-iżvilupp tat-teknoloġiji ġodda; ser jindirizza wkoll l-ostakoli eżistenti għall-mobbiltà fl-Ewropa, jidentifika t-tendenzi ġodda fil-mudelli ta’ mobbiltà u jiddefinixxi l-azzjonijiet meħtieġa.

3.6

Fil-pjan tagħha, il-Kummissjoni Ewropea ser tikkonċentra b’mod speċjali fuq:

—

it-titjib tal-leġiżlazzjoni u tas-sistema amministrattiva attwali. L-azzjonijiet huma maħsuba speċjalment biex il-leġiżlazzjoni komunitarja tiġi adattata għall-bżonnijiet u l-kondizzjonijiet attwali, jissaħħaħ l-istatus u l-kapaċità analitika tan-netwerk tat-TRESS (11), u jitjiebu l-kooperazzjoni u l-iżvilupp amministrattivi bejn l-istituzzjonijiet nazzjonali u l-amministrazzjonijiet pubbliċi;

—	appoġġ politiku akbar għall-mobbiltà min-naħa tal-awtoritajiet pubbliċi fil-livelli kollha, speċjalment fir-rigward tal-investiment fil-programmi eżistenti fil-livell nazzjonali, reġjonali u lokali u l-iżvilupp tal-mekkaniżmi adattati li jservu ta’ inċentivi għall-mobbiltà tal-ħaddiema;

—	it-tisħiħ, l-appoġġ u t-titjib tal-kwalità tas-servizzi pprovduti mill-EURES (12), u t-tkabbir tad-dimensjoni strateġika ta’ din is-sistema biex jiġi kkonsolidat il-potenzjal analitiku tagħha fil-qasam tal-fluss tal-mobbiltà u tal-bidliet li jaffettwaw is-suq tax-xogħol;

—	it-trawwim tal-għarfien tal-vantaġġi tal-mobbiltà permezz ta’ proċeduri innovattivi, temendi fil-proċeduri tal-informazzjoni u l-introduzzjoni ta’ eżempji ta’ prattiki tajba.

3.7

Il-fondazzjoni Ewropea għat-Titjib tal-Kondizzjonijiet tal-Ħajja u tax-Xogħol, EUROFOUND, waħda mill-aġenziji tal-Kummissjoni Ewropea li jaġdmu fuq bażi tripartitiku, saret pjattaforma unika għall-analiżi u r-riċerka fil-qasam tal-appoġġ għall-mobbiltà fl-Ewropa, kif ukoll sabiex tidentifika l-ostakoli eżistenti u l-isfidi ġodda marbuta mal-bidliet fis-suq tax-xogħol.

3.8

S’issa, il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew għadu ma fassalx opinjoni komprensiva dwar il-mobbiltà u l-ostakoli għaliha fl-Ewropa. Madankollu, fil-qafas tal-attivitajiet tiegħu bħala korp konsultattiv tal-Kummissjoni Ewropea, il-KESE rreaġixxa b’deċiżjoni għall-messaġġi l-inizjattivi kollha tal-Kummissjoni li għandhom rabta maċ-ċirkolazzjoni tal-ħaddiema fl-Ewropa billi ħejja sensiela ta’ opinjonijiet importanti (13).

3.9

Anke l-imsieħba soċjali għandhom rwol essenzjali x’jaqdu. Huma jagħtu importanza fundamentali għall-mobbiltà fl-Ewropa u għat-tneħħija tal-ostakoli li qed jaħdmu kontriha u għalhekk inkludew dan kollu fil-Programm ta’ Ħidma Komuni għall-2003–2005 tagħhom. Inizjattivi oħra marbutin li żviluppaw u xi testi li fasslu flimkien ikkontribwixxew biex jiġu identifikati ċerti ostakoli għall-mobbiltà fl-UE.

4. Fatti u ċifri: ir-riċerka tal-Eurofound

4.1 L-analiżi tal-Eurofound, ibbażata fuq ir-riżultati tal-Ewrobarometru (14), turi numru ta’ elementi li huma fundamentali biex jinftiehmu aħjar l-imġiba u l-mod kif jaħsbuha ċ-ċittadini Ewropej fir-rigward tal-mobbiltà u l-immigrazzjoni fl-Ewropa:

—	iċ-ċittadini Ewropej għadhom iqisu d-dritt tagħhom tal-moviment ħieles tal-persuni u l-ħaddiema bħala l-vantaġġ u l-benefiċċju prinċipali tal-UE (53 % tal-persuni li ġew interrogati);

—	minkejja l-appoġġ qawwi li l-istituzzjonijiet u ċ-ċittadini tal-UE jagħtu lill-idea tal-mobbiltà fl-Ewropa, f’xi Stati Membri għad hemm preokkupazzjonijiet fir-rigward tal-konsegwenzi li jistgħu jinqalgħu minħabba l-migrazzjoni ekonomika mill-Istati Membri l-ġodda;

—	hemm biss madwar 2 % tal-ħaddiema Ewropej (l-UE tal-25) li twieldu fi Stat Membru differenti minn dak fejn attwalment għandhom l-impjieg;

—	kważi 4 % tal-popolazzjoni Ewropea ġa kienet residenti f’xi Stat Membru ieħor, filwaqt li 3 % tal-persuni għexu f’xi mument jew ieħor barra l-UE.

4.1.1 Dwar il-mobbiltà ġeografika, ir-riċerka uriet li fl-Ewropa, il-mobbiltà transkonfinali mhijex daqstant frekwenti. Ir-riżultati jindikaw li l-Ewropej joqogħdu medja ta’ madwar għaxar snin fl-istess dar, filwaqt li dan il-perijodu huwa relattivament iqsar fil-każ taż-żgħażagħ, u itwal għall-persuni ikbar fl-età. Skont ir-riċerka, ma nistgħux nistennew xi bidliet sinifikanti fil-futur qarib.

4.1.2 Ir-raġuni li twassal għall-mobbiltà tibqa’ essenzjalment ix-xewqa li wieħed isir jaf persuni ġodda u postijiet ġodda. Madankollu, għal aktar minn terz (38 %) tal-persuni li qed jaħsbu li jmorru jgħixu f’xi pajjiż barrani, ir-raġunijiet prevalenti huma dawk ekonomiċi (il-flus, il-kwalità tal-impjieg). Fl-Istati Membri l-ġodda, ir-raġuni ekonomika tibqa’ dik l-aktar b’saħħitha, iżda l-kunsiderazzjonijiet li huma marbuta mal-impjieg iwassalhom biex ikollhom ix-xewqa li jibbenefikaw (jew jabbużaw) mill-vantaġġi soċjali jew mis-servizzi pubbliċi li jkunu ta’ kwalità ogħla. Min-naħa l-oħra, il-fattur prinċipali li jaqta’ qalb in-nies fir-rigward tal-mobbiltà huwa dak tal-biża’ li jitilfu r-rabtiet soċjali (il-kuntatt limitat mal-familja tagħhom u t-telf tas-sostenn tagħhom). Fost il-fatturi l-oħra li jillimitaw il-mobbiltà hemm ukoll il-kundizzjonijiet tal-akkomodazzjoni, kif ukoll il-kwalità tas-servizzi u tal-kura tas-saħħa.

4.1.3 Sfidi għall-futur. Il-mobbiltà ġeografika tibqa’ l-objettiv prinċipali tal-Unjoni Ewropea. Jekk il-mobbiltà tkun dgħajfa wisq dan ifisser li jista’ jkun hemm livell iktar baxx ta’ adattabilità u kompetittività. Għall-kuntrarju, mobbiltà eċċessiva bejn reġjuni fqar u oħrajn aktar sinjuri, tista’ tħalli effett fuq is-swieq tax-xogħol (nuqqas ta’ ħaddiema kwalifikati, żjieda fil-qagħad, it-tluq tal-aktar persuni kompetenti).

4.1.4 Sors importanti ta’ informazzjoni f’dan il-kuntest huwa l-istudju li ġie ppubblikat mid-DG EMPL tal-Kummissjoni Ewropea bl-isem ta’: “Il-mobbiltà ġeografika fi ħdan l-Unjoni Ewropea: kif isir l-aħjar użu mill-vantaġġi ekonomiċi u soċjali tagħha” (15). Skont dan l-istudju, il-politiki intiżi għat-tkabbir tal-mobbiltà ġeografika għandhom isegwu żewġ objettivi: 1) it-tkabbir tal-vantaġġi mistennija mill-mobbiltà u 2) it-tnaqqis fl-ispejjeż tal-mobbiltà għall-individwu. L-istudju jikkonċentra l-ewwel nett fuq il-fattur ekonomiku tal-mobbiltà ġeografika u fuq kif din taħdem bħala mezz biex jiġu eliminati d-differenzi bejn is-swieq tax-xogħol reġjonali (impjieg, salarji reali, nuqqas ta’ ħaddiema).

4.1.5 Rigward il-mobbiltà, il-medja ta’ impjiegi li persuna jkollha matul il-karriera kollha tagħha hija ta’ 3.9; it-tul medju għal kull wieħed minn dawn l-impjiegi huwa dak ta’ 8.3 snin. Matul is-sena li għadha kif għaddiet, 8 % tal-persuni li sarulhom il-mistoqsijiet kienu bidlu l-impjieg tagħhom, 32 % kienu għamlu dan matul il-5 snin ta’ qabel u 50 % matul l-aħħar 10 snin.

4.1.6 Rigward il-prospetti għall-futur, l-istudju wera li 41 % tal-persuni li wieġbu l-mistoqsijiet kienu qed jistennew bidla f’dawk li jimpjegawhom fil-ħames snin li ġejjin, li 54 % tal-persuni li wieġbu l-mistoqsijiet ma kinux qed jistennew l-ebda bidla fl-impjieg u li l-5 % l-oħra kienu indeċiżi. Jistgħu jiġu definiti tliet raġunijiet fundamentali li għalihom in-nies jistennew li jkollhom bidla f’dawk li jimpjegawhom fil-ħames snin li ġejjin: ix-xewqa għal bidla u d-deċiżjoni volontarja, id-deċiżjoni mhux volontarja jew id-deċiżjoni newtra li tittieħed skont il-pressjoni li tinħoloq miċ-ċirkustanzi.

4.1.7 L-istudju wera li fost in-numru totali ta’ tibdil fl-impjieg għal ieħor fil-ħames snin li ġejjin, 65 % ser jagħmlu dan fuq deċiżjoni volontarja. Il-mobbiltà volontarja minn impjieg għal ieħor tikkontribwixxi biex ikun hemm żvilupp aħjar tal-kompetenzi tal-ħaddiema u tinforza l-ħila tagħha fl-impjieg, fl-istess ħin li ttejjeb il-prospettivi tagħhom fil-karriera u fil-paga.

4.1.8 Studju intitolat: “Il-mobbiltà fil-qasam tax-xogħol fl-UE: kif isir l-aħjar użu mill-vantaġġi soċjali u ekonomiċi tagħha” (16) wassal għal riżultati interessanti. Dan l-istudju jservi bħala bażi għal dibattitu bejn l-Istati Membri dwar il-kwistjoni kif jistgħu jittejbu l-aspetti ekonomiċi u soċjali tal-mobbiltà fl-impjieg. L-istudju janalizza s-sitwazzjoni u d-differenzi bejn is-27 pajjiż tal-UE, josserva l-fatturi ekonomiċi li huma marbuta direttament mal-produttività, is-salarji, l-innovazzjoni u l-impjieg, kif ukoll il-fatturi li għandhom rabta mal-kwalità tax-xogħol u mal-koeżjoni soċjali.

5 Osservazzjonijiet partikolari

5.1 L-inizjattivi u d-dispożizzjonijiet intiżi biex jiffaċilitaw u jsaħħu l-mobbiltà tal-ħaddiema u biex jinstab bilanċ iktar effettiv bejn id-domanda u l-provvista fis-suq tax-xogħol huma essenzjali fuq żewġ livelli. Dawn il-miżuri mhux biss jgħinu s-suq tax-xogħol jiffunzjona aħjar u jindirizzaw il-bżonnijiet tiegħu iżda jistgħu wkoll jikkontribwixxu b’mod sinifikattiv għat-twettiq tal-objettivi tal-Istrateġija Ewropea għat-tkabbir u l-impjiegi.

5.2 Minkejja li ċ-ċittadini Ewropej dejjem emmnu fil-prinċipju tal-moviment ħieles, u l-maġġoranza kbira rrikonoxxiet li mhuwiex realistiku li wieħed jittama li jibqa’ fl-istess impjieg tul ħajtu kollha, ir-riżultati tal-istudju jindikaw li dejjem tibqa’ firxa sħiħa ta’ ostakoli li ma jħallux lill-ħaddiema jiċċaqilqu b’mod ħieles minn pajjiż għal ieħor jew li jegħlbu r-riskji sabiex isibu impjieg ġdid ta’ kwalità aħjar.

5.3 Fost il-ħafna ostakoli għall-mobbiltà, jistgħu jissemmew:

—	ħiliet lingwistiċi limitati,

—	kompetenzi u għarfien li huma żviluppati ftit jew mhux żviluppati biżżejjed,

—	nuqqas ta’ għarfien tat-taħriġ u tal-kwalifiki professjonali li jkunu nkisbu fi Stati Membri oħra,

—	ostakoli legali u amministrattivi,

—	diffikultajiet li jiltaqgħu magħhom il-koppji biex it-tnejn li huma jsibu impjieg sostenibbli,

—	informazzjoni frammentata dwar l-offerti tal-impjiegi jew in-nuqqas ta’ trasparenza rigward il-possibbiltajiet tat-taħriġ u tax-xogħol,

—	infrastrutturi tat-trasport li ma jkunux adegwati,

—	nuqqas ta’ offerti fis-suq ta’ akkomodazzjoni, u l-prezzijiet li jintalbu fl-istess suq

—	reċentement, in-nuqqas ta’ kunfidenza u l-ksenofobija.

5.4 Għad fadal sett sħiħ ta’ ostakli li ser ikollhom jitneħħew sabiex tiġi appoġġjata l-mobbiltà fl-Ewropa. Il-KESE jemmen li politiki effettivi għat-tisħiħ tal-mobbiltà tal-ħaddiema għandhom iħaddnu dawn l-elementi li ġejjin:

5.4.1

L-ewwel nett, jaqbel li jiġi żgurat li jkun hemm fehim aħjar dwar l-ostakoli għall-mobbiltà ġeografika u professjonali u għall-miżuri ta’ appoġġ maħsuba. F’dawn l-aħħar snin, saru xi sforzi fl-Ewropa biex jiġu identifikati u indirizzati l-ostakoli għall-mobbiltà tal-ħaddiema. Madankollu, ikun ferm utli li jkollna informazzjoni dettaljata minn studji li jkunu saru kemm fuq livell Ewropew u fuq livell tal-Istati Membri, dwar l-ambitu, il-karattru u l-karatteristiċi ewlenin tal-ostakoli għall-mobbiltà kif ukoll l-impatt ekonomiku tagħhom.

5.4.2

It-tieni nett, huwa fundamentali li tiġi applikata l-filosofija tal-flessigurtà fis-swieq tax-xogħol fl-Ewropa. L-esperjenza turi li l-pajjiżi li japplikaw tajjeb din il-filosofija jibbenefikaw minn adattament akbar għat-tibdil fuq livell globali. F’dan il-kuntest, il-mobbiltà għandha tinftiehem f’sens li hija tikkostitwixxi wieħed mill-elementi flessibbli li jwasslu għal titjib fl-impjiegi, l-adattament tal-ħaddiema u l-kompetittività tal-intrapriżi f’kuntest internazzjonali. L-organizzazzjoni tax-xogħol għandha tirreaġixxi aħjar għall-ħtiġijiet tal-intrapriżi u tal-ħaddiema, u tista’ wkoll tikkontribwixxi għall-ħolqien ta’ forom ġodda ta’ mobbiltà.

5.4.3

It-tielet nett, huwa indispensabbli li s-sistemi tal-edukazzjoni jiġu adattati skont il-ħtiġijiet tas-suq tax-xogħol. Għandu jissaħħaħ l-approċċ b’rabta ma’ sistema effiċjenti ta’ tagħlim matul il-ħajja kollha tal-ħaddiema. Illum il-ġurnata, is-swieq tax-xogħol jimxu dejjem aktar skont il-bidliet mgħaġġla u d-domanda għall-kwalifiki ġodda. Iktar u iktar nies ser ikollhom jadattaw għal żvilupp fl-impjieg u l-karriera tagħhom, billi jiksbu kwalifiki ġodda u differenti. B’hekk, l-individwi ser ikollhom jiżviluppaw u jtejbu l-kompetenzi tagħhom bil-għan li jibqgħu jiġu kkunsidrati adatti għax-xogħol u biex jadattaw ruħhom għall-iżviluppi tas-suq tax-xogħol. F’dan ir-rigward, għandha tingħata prijorità lil numru ta’ inizjattivi; għandu jiġi kkunsidrat b’mod speċjali:

—	li tingħata garanzija li l-individwi jkollhom l-għarfien u l-kompetenzi neċessarji qabel ma dawn joħorġu mis-sistema edukattiva;

—	li l-persuni jiġu motivati li jkunu personalment responsabbli ukoll għat-titjib tal-kompetenzi tagħhom matul ħajjithom kollha u sabiex joħolqu kondizzjonijiet qafas li jippermettulhom li jagħmlu dan;

—	li l-edukazzjoni ssir aktar attraenti, aktar flessibli u li tadatta aħjar għall-bżonnijiet tas-suq tax-xogħol;

—	f’dan ir-rigward, hemm bżonn li tingħata attenzjoni partikolari lil xi kategoriji ta’ ħaddiema: iż-żgħażagħ, il-ħaddiema li avvanzati fl-età;

—	li jiġi applikat il-prinċipju ta’ sħubija bejn il-partijiet interessati: l-Istat, l-imsieħba soċjali, l-istituti edukattivi u l-intrapriżi.

5.4.4

Ir-raba’ ħaġa, hemm bżonn li jiġu żviluppati aktar is-sistemi ta’ sigurtà soċjali biex jappoġġjaw u jiffaċilitaw it-tranżizzjoni tal-ħaddiema bejn sitwazzjonijiet differenti fis-suq tax-xogħol fl-UE u li ma jwaqqfux lin-nies milli jitilqu lejn Stati Membri oħra biex hemm isibu impjieg aħjar. F’dan il-każ, il-KESE jirreferi għall-opinjoni tiegħu dwar il-prinċipju tal-flessigurtà, speċjalment għax dan ifisser li l-individwi jista’ jkollhom aktar ċans li jsibu impjieg bil-għan li huma jkunu jistgħu jadattaw ruħhom aħjar għall-iżviluppi tas-suq tax-xogħol u li jaħtfu l-offerti tax-xogħol li jkunu tal-aħjar kwalità. Fi ftit kliem, dan ifisser li jinħolqu impjiegi ġodda, tingħata l-għajnuna lill-ħaddiema hekk kif jinbidlu l-impjiegi matul il-karriera tagħhom u jitjiebu l-opportunitajiet tagħhom fis-suq tax-xogħol. L-esperjenza turi li attwalment, l-iktar għan importanti mhuwiex li nieħdu approċċ passiv bħaż-żjieda fil-benefiċċji, iżda li nissemplifikaw ir-reklutaġġ tal-impjegati billi nnaqqsu l-burokrazija, ninvestu fil-ħiliet u napplikaw politiki attivi fis-suċ tax-xogħol.

5.4.5

Il-ħames ħaġa, huwa meħtieġ li jinsab rimedju għall-ostakoli leġiżlattivi, amministrattivi u fiskali li jillimitaw il-mobbiltà ġeografika u professjonali billi:

—	napplikaw miżuri speċifiċi b’rabta mal-moviment ħieles tal-ħaddiema biex jiġi garantit aċċess għal impjieg mingħajr diskriminazzjoni;

—	inħeġġu lill-Istati Membri jħaffu u jimplimentaw id-Direttiva 2005/36/KE dwar ir-rikonoxximent tal-kwalifiki professjonali (17) u noħolqu qafas Ewropew ta’ kwalifiki professjonali;

—	jittieħdu miżuri biex ikun hemm prevenzjoni kontra t-taxxa doppja fis-sistemi ta’ pensjonijiet addizzjonali;

—	tinsab soluzzjoni għall-problemi ta’ diskriminazzjoni bbażata fuq in-nazzjonalità fil-qasam fiskali (u tal-benefiċċji soċjali);

—	biex jitneħħew l-ostakoli tal-mobbiltà, għandha tingħata attenzjoni speċifika lill-persuni b’diżabilità;

—	għandhom jiġu kkunsidrati l-bżonnijiet partikolari tan-nisa li għandhom it-tfal u li jieħdu ħsieb xi persuni oħra.

5.4.6

Is-sitt ħaġa, iċ-ċittadini Ewropej għandhom jibbenefikaw minn aċċess iktar faċli għal informazzjoni ta’ kwalità dwar il-possibbiltajiet tax-xogħol u tal-edukazzjoni. Għalkemm l-informazzjoni dwar il-kundizzjonijiet tal-ħajja u tax-xogħol hija disponibbli fi kwantitajiet kbar, rari tingħata prijorità lill-informazzjoni marbuta mal-possibbiltajiet tax-xogħol u l-edukazzjoni; ħafna drabi din l-informazzjoni ma teżistix jew diffiċli jkun hemm aċċess għaliha. Is-sistema ta’ informazzjoni Ewropea li tinkludi l-possibbiltajiet tax-xogħol u tat-taħriġ hija essenzjali biex iċ-ċittadini u l-intrapriżi jkunu jistgħu jagħmlu għażla tajba meta jiġu biex jiżviluppaw il-kapaċitajiet, biex jisfruttaw l-opportunitajiet, u b’hekk isaħħu l-mobbiltà professjonali. F’dan ir-rigward, is-sit tal-Internet EURES jista’ jaqdi rwol importanti. Madankollu, dan is-sit attwalment qed jikkonsultawh ftit nies u ftit li xejn qed iqajjem kuxjenza mhux biss fiċ-ċittadini iżda wkoll fost l-intrapriżi. F’dan il-kuntenst, jaqbel li tingħata preferenza lit-titjib tal-informazzjoni dwar xi temi speċifiċi bħall-emendi jew l-adattament li jsiru lis-servizzi soċjali (skont jekk humiex statutorji jew komplementari) f’każ ta’ mobbiltà professjonali u ġeografika. Pereżempju, fir-rigward tas-sistemi tal-pensjonijiet tal-ħaddiema, ikun utli li jkun hemm aċċess għal xi informazzjoni dwar id-drittijiet li jkunu nkisbu, is-sistema fiskali applikata, jekk jistgħux jiġu trasferiti kif ukoll l-ispejjeż u l-benefiċċji tad-diveri approċċi (18).

5.4.7

Fl-aħħar nett, biex il-mobbiltà tiġi ffaċilitata, għandhom jiġu żviluppati aktar inizjattivi biex jittejbu l-kundizzjonijiet ta’ aċċess għall-akkomodazzjoni kif ukoll l-infrastruttura tat-trasport. Huwa fundamentali li n-nies ikunu jistgħu jsibu akkomodazzjoni aċċessibbli u adegwata fil-postijiet fejn ikun hemm opportunitajiet tax-xogħol. Fl-istess ħin, sabiex il-ħaddiema jkunu aktar mobbli, huwa indispensabbli li jittieħdu miżuri li jiggarantixxu infrastruttura ta’ trasport effiċjenti u flessibbli. L-Istati Membri, flimkien mal-intrapiżi, għandhom jagħtu attenzjoni lill-infiq marbuta mar-rilokazzjoni, jinħolqu u jiġu mifruxa sistemi li jappoġġjaw lil dawk il-persuni li qed ifittxu x-xogħol u li lesti jiċċaqilqu minn pajjiż għal ieħor.

5.5 Fl-2004 u l-2007 sar tkabbir li ta lill-UE għaxra u żewġ Stati Membri ġodda li fetaħ id-dibattitu dwar il-ftuħ tal-fruntieri interni u l-moviment ħieles tal-ħaddiema. Filwaqt li l-konklużjonijiet tar-riċerka li saret mill-Eurofound jikkonfermaw li l-immigrazzjoni ser tkompli bejn l-Ewropa tal-Lvant u l-Punent, il-mobbiltà ġeografika hija dgħajfa u ta’ natura temporanja.

5.5.1 L-Istati Membri li għadhom japplikaw il-perijodi tranżitorji fir-relazzjonijiet tagħhom mal-Istati li daħlu fl-UE fl-2004 għandhom jindikaw, qabel l-1 ta’ Mejju 2009, jekk humiex bi ħsiebhom jidħlu fit-tielet fażi u jkomplu japplikaw dawn il-perijodi għal sentejn oħra. Fil-każ tal-Bulgarija u r-Rumanija, iż-żmien li ngħata lill-Istati Membri biex jistqarru l-intenzjonijiet tagħhom kien il-31 ta’ Diċembru 2008 (19). Għalhekk il-KESE nnota b’interess it-tieni komunikazzjoni tal-Kummissjoni Ewropea tat-18 ta’ Novembru 2008 (20): Ir-rapport dwar it-tħaddim tad-dispożizzjonijiet tranżitorji kkunsidrati fil-komunikazzjoni tat-trattat ta’ adeżjoni li, sostanzjalment, kemm jikkonferma l-konklużjonijiet tal-ewwel rapport ta’ evalwazzjoni tal-2006 (21). Mill-konklużjonijiet tat-tieni komunikazzjoni, jidher b’mod ċar li l-ftuħ tas-swieq tax-xogħol lill-ħaddiema li ġejjin mill-Istati Membri l-ġodda kellu effett ċar pożittiv tajjeb kemm għall-ekonomija tal-pajjiżi fejn dawn marru kif ukoll fl-UE kollha kemm hi.

5.5.2 Kull deċiżjoni dwar ir-reviżjoni tal-perijodi tranżitorji għandha tittieħed fuq livell nazzjonali u tibbaża ruħha fuq xi analiżi tal-fatti. Madankollu l-KESE jaħseb li fl-2009, meta ma jibqgħux jiġu applikati dawn il-perijodi tranżitorji, għandu jingħata inkoraġġiment għall-ħolqien ta’ swieq tax-xogħol li jkunu flessibbli u inklussivi, u jista’ jkun hemm kontribut għat-tnaqqis tax-xogħol mhux iddikjarat u għall-ġlieda kontra l-faqar fl-Ewropa.

5.5.3 Aktar minn hekk, jekk jinżammu l-perijodi tranżitorji, dan jista’ jillimita l-applikazzjoni prattika tal-Artikolu 69 tar-Regolament Nru 1408/71 dwar il-koordinazzjoni tal-iskemi tas-sigurtà soċjali (waqt li jkunu qed ifittxu impjieg fi Stat Membru ieħor, il-persuni qiegħda jżommu d-dritt li jkomplu jirċievu l-benefiċċji tal-qgħad mill-Istat Membru li huwa responsabbli għall-ħlas tal-benefiċċji).

5.6 L-istazzjonar tal-ħaddiema fil-kuntest tal-liberalizzazzjoni tas-servizzi fl-Ewropa. Il-vantaġġi li jinbtu mat-tħaddim tajjeb tas-suq intern huma essenzjali għall-intrapriżi, il-ħaddiema, iċ-ċittadini u l-ekonomija b’mod ġenerali. Dan jikkontribwixxi għat-tkabbir tal-intrapriżi u jtejjeb l-aċċess għal suq li attwalment jinkludi madwar ħames mitt miljun ruħ u minn tletin pajjiż (iż-Żona Ekonomika Ewropea). L-intrapriżi Ewropej qed isiru iktar kompetittivi u kkonsolidaw il-pożizzjoni tagħhom fis-suq dinji. Id-direttiva l-ġdida dwar is-servizzi fis-Suq Intern hija strument fundamentali biex ikompli għaddej il-proċess ta’ liberalizzazzjoni tas-Suq Intern.

5.6.1 F’dan ir-rigward, il-Kummissjoni Ewropea ppubblikat żewġ komunikazzjonjiet (22) li jittrattaw l-istazzjonar tal-ħaddiema fil-qafas tad-dispożizzjonijiet marbuta mas-servizzi. L-objettiv ta’ dawn id-dokumenti kien li tiġi analizzata s-sitwazzjoni u jingħataw ċerti orjentazzjonijiet lill-Istati Membri biex ikunu jistgħu jiġu applikati u interpretati b’mod korrett id-digrieti tal-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja. B’hekk setgħu wkoll jiġu eżaminati r-reċiproċità taż-żewġ strumenti u l-isfruttament tal-vantaġġi filwaqt li jiġu mħarsa l-ħaddiema stazzjonati.

5.6.2 Il-Kumitat, b’konformità mal-opinjoni preċedenti tad-29 ta’ Mejju 2008 (23), jilqa’ b’sodisfazzjon id-Deċiżjoni 2009/17/KE tal-Kummissjoni Ewropea (24) biex jitwaqqaf kumitat ta’ esperti ta’ livell għoli dwar l-istazzjonar tal-ħaddiema, kumitat li għandu jiffaċilita l-identifikar tal-aħjar prattika u s-soluzzjoni tal-problemi relatati mal-applikazzjoni tad-direttiva. Dan il-proċess jinvolvi wkoll il-parteċipazzjonital-imsieħba.

5.6.3 Għadd ta’ deċiżjonijiet riċenti tal-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja (fil-każijiet Laval (25), Viking (26), Rüffert (27), dwar id-direttiva 96/71/KE fuq l-istazzjonar tal-ħaddiema, qajmu kontroversji rigward id-direttiva fuq l-istazzjonar tal-ħaddiema. Għalhekk, il-Kumitat japprova l-proposta tal-Kummissjoni Ewropea u tal-Presidenza Franċiża, bid-data ta’ Ottubru 2008, proposta biex l-imsieħba soċjali Ewropej ifasslu flimkien analiżi li permezz tagħha tkun tista’ ssir evalwazzjoni dettaljata tal-konsegwenzi legali, ekonomiċi u soċjali ta’ dawn id-deċiżjonijiet.

5.7 Koordinazzjoni u modernizzazzjoni tas-sistemi tas-sigurtà soċjali. Il-qafas leġiżlattiv li jiggarantixxi l-koordinazzjoni tas-sistemi ta’ sigurtà soċjali huwa strument essenzjali għall-promozzjoni tal-mobbiltà fl-UE. Ir-regolament attwali 1408/71 (28) ser jiġi sostitwit bir-Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (KE) 883/2004, adottat f’April 2004. Skont l-artikolu 89 tiegħu, regolament ieħor jistabbilixxi kif għandu jiġi applikat. Dan it-test (COM(2006) 16) (29) ma ġiex ippreżentat qabel Jannar 2006. Ir-regolament il-ġdid ta’ applikazzjoni jaħseb prinċipalment biex id-dispożizzjonijiet legali u amministrattivi jsiru aktar sempliċi u razzjonali, biex jiġu ċċarati d-drittijiet u d-dmirijiet ta’ dawk kollha li jipparteċipaw fis-sistemi tal-koordinazzjoni tas-sistemi tas-sigurtà soċjali, biex jiġu introdotti proċeduri aktar effiċjenti u aktar veloċi għall-iskambju tal-informazzjoni u, fl-aħħar nett, proċeduri għall-iffrankar tal-ispejjeż.

5.7.1 F’opinjoni ppubblikata fl-2006 (30), il-KESE ressaq l-argument li l-proposta l-ġdida tikkostitwixxi avvanz lejn it-titjib tal-moviment ħieles fl-UE. Il-proposta tar-regolament tinkludi numru ta’ semplifikazzjonijiet, kjarifiki u titjib. Il-KESE jilqa’ b’mod partikolari il-firxa usa’ tal-kwistjonijiet u persuni trattati, kif ukoll ir-regoli għat-tisħiħ tal-kooperazzjoni bejn l-istituzzjonijiet tas-sigurtà soċjali.

5.7.2 Fl-opinjoni tiegħu, il-KESE saħaq ukoll dwar in-natura sensittiva tan-negozjati fil-ħdax-il anness tar-Regolament 883/2004, li jiddefinixxi l-proċeduri li skonthom għandhom jiġu applikati ċerti dispożizzjonijiet leġiżlattivi. B’rabta ma’ dan, l-Istati Membri huma mħeġġa jidentifikaw dawk l-elementi tas-sistemi nazzjonali tagħhom li jixtiequ li jitneħħew mir-Regolament sabiex tiġi faċilitata koordinazzjoni mingħajr xkiel tas-sigurtà soċjali. Ilhom għaddejjin negozjati intensivi bejn l-Istati Membri dwar dan is-suġġett. Il-KESE sejjaħ għal konklużjoni mingħajr dewmien f’dan il-qasam u nnota li jekk jiġu segwiti kwistjonijiet sekondarji, dan m’għandux iwassal biex ir-regolament il-ġdid jidħol fis-seħħ tard, speċjalment għax dawn huma inizjattivi tal-Kummissjoni Ewropea biex tissaħħaħ il-mobbiltà fl-Ewropa.

5.7.3 Bħala regola ġenerali, il-qafas leġiżlattiv tal-koordinazzjoni tas-sistemi tas-sigurtà soċjali, fil-futur, għandu jirreaġixxi b’mod aktar flessibbli għar-realtà li dejjem tinbidel fid-dinja tax-xogħol, għall-forom ġodda tax-xogħol, għas-sistemi tax-xogħol li qed jinbidlu, u b’mod speċjali għall-forom ġodda ta’ mobbiltà. Jinħtieġ li jiġu infurzati l-forom ta’ kooperazzjoni amministrattiva bejn l-Istati Membri bbażati fuq il-proċessi elettroniċi.

5.8 B’mod ġenerali, il-migranti jibbenefikaw minn servizzi soċjali mhux biss skont ir-regolament li jikkoordina s-sistemi tas-sigurtà soċjali, ir-Regolament (KEE) 1612/68, iżda wkoll skont il-prinċipju ta’ ugwaljanza inkluż fid-Direttiva 2004/38/KE (31). Għaldaqstant, il-prinċipju huwa li kull min huwa intitolat għal residenza f’pajjiż barrani, għandu jkollu l-istess dritt għall-benefiċċji kollha. Ħadd m’għandu jitħalla barra mis-sistema.

5.9 Il-problema hi li l-qafas legali ġenerali huwa magħmul minn ħafna regoli li ma jkollhomx l-istess saħħa legali (regolamenti, direttivi, digrieti tal-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja). Ir-regolamenti jiġu implimentati b’mod dirett u uniformi. Id-direttivi jiġu implimentati f’kull Stat Membru b’mod differenti. Għalhekk, fil-ġejjieni, ser ikun meħtieġ li tiġi żgurata t-trasparenza, u speċjalment il-konsistenza, tar-regoli. Ser ikun meħtieġ li jinżamm il-prinċipju tal-ugwaljanza (pereżempju, l-ugwaljanza fl-aċċess għall-vantaġġi fiskali) u tinżamm is-sigurtà legali. X’aktarx li l-qafas legali ma jiġix semplifikat, iżda jista’ jkun li jiġu evitati nuqqasijiet billi jkun hemm kooperazzjoni bejn l-Istati Membri; għad hemm reżistenza qawwija lejn il-possibbiltajiet f’dan ir-rigward.

5.10 Il-mobbiltà fil-qasam tal-edukazzjoni u t-taħriġ speċjalizzat hija aspett li ma jistax ma jiġix ikkunsidrat mal-moviment ħieles tal-persuni u jikkostitwixxi l-istrument prinċipali li permezz tiegħu tinħoloq żona Ewropea għall-edukazzjoni u t-taħriġ.

5.10.1 Il-KESE jaqbel mal-Karta Ewropea ta’ kwalità għall-mobbiltà (32), li toriġina mill-fatt li l-mobbiltà fil-qasam tal-edukazzjoni u t-taħriġ professjonali tifforma parti integrali mill-moviment ħieles tal-persuni u li l-infurzar tal-mobbiltà Ewropea f’dan il-qasam twassal għat-twettiq tal-objettivi tal-istrateġija ta’ Liżbona. Il-Karta tipproponi sensiela ta’ prinċipji u ta’ miżuri applikabbli fil-qasam tal-mobbiltà taż-żgħażagħ jew tal-adulti, għall-ħtiġijiet tal-edukazzjoni formali jew informali tagħhom u għall-iżvilupp personali u professjonali tagħhom.

5.10.2 Il-Kummissjoni Ewropea ħolqot sensiela sħiħa ta’ strumenti effiċjenti li jgħinu l-mobbiltà fl-Ewropa fil-qasam tal-edukazzjoni, tat-taħriġ professjonali u tat-tagħlim matul il-ħajja kollha tal-individwu. Il-Europass (33) jirrappreżenta sensiela sħiħa kordinata ta’ dokumenti li jgħinu liċ-ċittadini Ewropej jiksbu kompetenza akbar fil-kwalifiki tagħhom u fil-kompetenzi tagħhom. L-aħħar rapport ta’ evalwazzjoni tal-2008 kkonferma l-effiċjenza taċ-ċentri nazzjonali u tal-“portals” tal-Internet, kif ukoll, b’mod ġenerali, il-valur miżjud tal-Europass, u identifika wkoll ċerti nuqqasijiet, speċjalment f’dawk l-istrumenti li ma tantx kienu bbażati fuq riżultati edukattivi.

5.10.3 Jaqbel li tissaħħaħ din id-dimensjoni permezz tat-twettiq tal-qafas Ewropew tal-kwalifiki (QEK) għall-edukazzjoni u t-taħriġ matul il-ħajja kollha (34), qafas li kellu jiġi marbut mas-Sistema Ewropea għall-Akkumulazzjoni u t-Trasferiment ta’ Krediti (35).

5.11 Madankollu, influss daqshekk qawwi ta’ ħaddiema minn pajjiżi terzi fil-kuntest tal-miżuri adottati mill-Kummissjoni Ewropea biex tiġi megħjuna l-immigrazzjoni legali, jitlob riflessjoni dwar l-isfida l-ġdida għas-sistemi edukattivi Ewropej.

5.11.1 Il-Kumitat jistenna bil-ħerqa r-riżultati li ħarġu mid-dibattitu miftuħ ta’ Lulju 2008 għall-pubblikazzjoni tal-Green Paper tal-Kummissjoni Ewropea “Migrazzjoni u mobbiltà: l-isfidi għas-sistemi tal-edukazzjoni tal-UE” (36). Dan jistieden għal analiżi tal-futur u tad-Direttiva 77/486/KEE li s’issa ttrattat biss it-tagħlim fl-iskejjel tat-tfal tal-ħaddiema migranti mill-Unjoni Ewropea.

5.12 Semplifikazzjoni tal-immigrazzjoni legali u l-ġlieda kontra l-immigrazzjoni irregolari ta’ persuni li minn pajjiżi terzi skont il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni Ewropea dwar “Approċċ globali dwar il-kwistjoni tal-migrazzjonijiet” (37) ippubblikata f’Novembru 2006 tirrappreżenta kontribut ieħor li jwassal lill-Kummissjoni tinforza l-mobbiltà u l-immigrazzjoni regolari fl-Ewropa, biex tkun tista’ taffronta l-isfidi demografiċi. B’konformità mal-programm leġiżlattiv tagħha għas-sena 2007, il-Kummissjoni Ewropea ppubblikat żewġ proposti leġiżlattivi (38) biex id-dħul u l-akkomodazzjoni fl-UE ta’ migranti ekonomiċi li jkunu ġejjin minn pajjiżi terzi ssir aktar sempliċi. Hija ppreżentat il-proposta tagħha ta’ “karta blu” intiża biex tiġbed lejn l-Ewropa ħaddiema minn pajjiżi terzi li jkollhom kwalifiki għolja. Id-drittijiet u d-dmirijiet previsti għaċ-ċittadini ta’ pajjiżi terzi fil-proposta għal Direttiva, ibbażati fuq it-trattament ugwali fir-rigward tal-paga, il-kondizzjonijiet ta’ xogħol, il-libertà ta’ assoċjazzjoni, l-edukazzjoni u t-taħriġ professjonali, jirrappreżentaw bażi tajba għad-dispożizzjonijiet leġiżlattivi relatati mal-immigrazzjoni u għandhom jiġu estiżi għall-kategoriji kollha ta’ ħaddiema migranti. Il-KESE jikkunsidra l-miżuri interim li jillimitaw temporanjament il-moviment liberu tal-ħaddiema mill-Istati Membri ġodda bħala deroga li għandha titneħħa minnufih, speċjalment fir-rigward tax-xogħol ta’ ħaddiema bi kwalifiki għoljin (39).

Brussell, il-25 ta’ Marzu 2009.

Il-President tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew

Mario SEPI

(1) Il-linji-gwida integrati għat-tkabbir u għall-impjiegi (2008–2010), COM(2007) 803 finali, Parti V – 2007/0300 (CNS).

(2) Regolament (KE) Nru 883/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-29 ta’ April 2004 dwar il-koordinazzjoni ta’ sistemi ta’ sigurtà soċjali (Test b’rilevanzai għaż-ŻEE u għall-Iżvizzera) (ĠU L 166, 30.4.2004, p. 1–123). http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=DD:05:05:32004R0883:MT:PDF

(3) Regolament (KEE) Nru 1612/68 tal-Kunsill, tal-15 ta’ Ottubru 1968, dwar il-libertà tal-moviment għall-ħaddiema fi ħdan il-Komunità (ĠU L 257, 19.10.1968, p. 2-12).

(4) L-implimentazzjoni tal-Programm Komunitarju ta’ Liżbona: Proposta għal Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar it-titjib fit-trasferiment tad-drittijiet għall-pensjoni komplimentari – COM(2005) 507 finali – 2005/0214 (COD).

(5) Opinjoni tal-KESE dwar il-Proposta għal Direttiva tal-Kunsill dwar il-kundizzjonijiet ta’ dħul u residenza ta’ ċittadini ta’ pajjiżi terzi għall-iskop ta’ impieg bi kwalifiki għoljin, rapporteur: is-Sur Pariza Castaños (ĠU C 27, 3.2.2009)

(6) Linji ta’ gwida integrati għat-tkabbir u għax-xogħol (2005-2008), linja gwida nru 20, COM(2005) 141 finali – 2005/0057 (CNS)

(7) Rapport mill-Kummissjoni lill-Kunsill, lill-Parlament Ewropew, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni – Rapport finali dwar l-Implimentazzjoni tal-Pjan ta’ Azzjoni tal-Kummissjoni għall-Ħiliet u l-Mobilità COM(2002) 72 finali (COM(2007) 24 finali).

(8) Komunikazzjoni mill-Kummissjoni lill-Kunsill, lill-Parlament Ewropew, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali u lill-Kumitat tar-Reġjuni – Il-mobilità, strument għal aktar impjiegi u impjiegi aħjar : il-Pjan ta’ Azzjoni Ewropew għall-Mobilità tal-Impjiegi (2007-2010) (COM(2007) 773 finali).

(9) Pjan Ewropew għall-Irkupru Ekonomiku, COM(2008) 800 finali, 26.11.2008.

(10) Direttiva tal-Kunsill 2000/78/KE tas-27 ta’ Novembru 2000 li tistabbilixxi qafas ġenerali għall-ugwaljanza fit-trattament fl-impjiegi u fix-xogħol, ĠU L 303, 2.12.2000, p. 16–22. (Mhux disponibbli bil-Malti)

(11) TRESS – Training and Reporting in European Social Security (Rappurtar u Taħriġ fis-Sigurtà Soċjali tal-Ewropa).

(12) EURES – European Employment Services (Servizzi għall-Impjieg Ewropew).

(13) Ara pereżempju : l-opinjoni dwar “Il-moviment ħieles u residenza tal-ħaddiema” (mhux disponibbli bil-Malti), rapporteur: is-Sur Vinay (ĠU C 169, 16.6.1999); l-opinjoni dwar il-“Proposta għal Regolament (KE) tal-Kunsill dwar il-koordinazzjoni tas-sistemi tas-sigurtà soċjali” (mhux disponibbli bil-Malti), rapporteur: is-Sur García Caro (ĠU C 75, 15.3.2000); l-opinjoni dwar il-“Proposta għal Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar id-dritt taċ-ċittadini tal-Unjoni u tal-membri tal-familji tagħhom sabiex jiċċirkolaw u jgħixu b’mod ħieles fit-territorju tal-Istati Membri”, (mhux disponibbli bil-Malti) rapporteur: is-Sur García Caro (ĠU C 149, 21.6.2002); l-opinjoni dwar il-“Proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi l-proċeduri għall-implimentazzjoni tar-Regolament (KE) nru 883/2004 dwar il-koordinazzjoni tas-sistemi tas-sigurtà soċjali” (mhux disponibbli bil-Malti), rapporteur is-Sur Greif (ĠU C 324, 30.12.2006).

(14) Mobility in Europe: analysis of the 2005 Eurobarometer survey on geographical and labour market mobility (2006) (Il-mobbiltà fl-Ewropa: ir-riċerka tal-Eurobarometru li saret fl-2005 dwar il-mobbiltà ġeografika u dwar is-suq tax-xogħol), Uffiċċju għall-pubblikazzjonijiet uffiċjali tal-Komunitajiet Ewropej, 2006.

(15) Studju intitolat Geographical mobility within the EU: optimising its economic and social benefits (Il-mobbiltà ġeografika fi ħdan l-Unjoni Ewropea: kif isir l-aħjar użu mill-vantaġġi ekonomiċi u soċjali tagħha), April 2008, KE, DG EMPL. Kuntratt VT/2006/042.

(16) Studju intitolat Job mobility in the EU: Optimising its Social and Economic Benefits (il-mobbiltà fil-qasam tax-xogħol fl-UE: kif isir l-aħjar użu mill-vantaġġi soċjali u ekonomiċi tagħha), April 2008, Istitut teknoliġiku Daniż. Kuntratt VT/2006/043.

(17) Direttiva 2005/36/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-7 ta’ Settembru 2005 dwar ir-rikonoxximent tal-kwalifiki professjonali.

(18) F’dan ir-rigward, il-Kummissjoni Ewropea diġà ressqet sensiela ta’ miżuri konkreti għas-sensibilizzazjoni taż-żgħażagħ Ewropej u joffrulhom informazzjoni li tinftiehem faċilment dwar id-drittijiet u d-dmirijiet tagħhom rigward is-sigurtà soċjali fl-Istati Membri tal-UE (fuljetti, manwali, vidjows).

(19) Il-Greċja, Spanja, l-Ungerija u l-Portugall diġà neħħew ir-restrizzjonijiet għall-moviment ħieles tal-ħaddiema li ġejjin minn dawn il-pajjiżi.

(20) Komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni – L-impatt tal-moviment ħieles tal-ħaddiema fil-kuntest tat-tkabbir tal-UE Rapport dwar l-ewwel fażi (1 ta’ Jannar 2007 – 31 ta’ Diċembru 2008) tal-Arranġamenti ta’ Tranżizzjoni stipulati fit-Trattat tal-Adeżjoni 2005 u kif mitluba skont l-Arranġament ta’ Tranżizzjoni stipulat fit-Trattat tal-Adeżjoni 2003, (COM(2008) 765 finali).

(21) Rapport dwar il-Funzjonament tal-Arranġamenti Transitorji li ġew stabbiliti fit-Trattat ta’ Adeżjoni ta’ l-2003 (il-perjodu bejn l-1 ta’ Mejju 2004 u t-30 ta’ April 2006) COM(2006) 48 finali.

(22) Komunikazzjoni mill-Kummissjoni - Linji gwida dwar l-issekondar ta’ ħaddiema li jseħħ fil-qafas ta’ forniment ta’ servizzi (COM(2006) 159 finali) u l-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, il-Kunsill, il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u l-Kumitat tar-Reġjuni dwar l-istazzjonar tal-ħaddiema fil-qafas tal-għoti ta’ servizzi: jintlaħqu l-aħjar benefiċċji u potenzjal tiegħu filwaqt li jkun garantit il-ħarsien tal-ħaddiema (COM(2007) 304 finali).

(23) Opinjoni tal-KESE tad-29 ta’ Mejju 2008 dwar il-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, il-Kunsill, il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u l-Kumitat tar-Reġjuni dwar l-istazzjonar tal-ħaddiema fil-qafas ta l-għoti ta’ servizzi: jintlaħqu l-aħjar benefiċċji u potenzjal tiegħu filwaqt li jkun garantit il-ħarsien tal-ħaddiema (COM(2007) 304 finali), rapporteur: is-Sinjura Le Nouail Marlière, ĠU C 224, 30.8.2008, p. 95–99.

(24) ĠU L 8, 13.1.2009, p. 26–28.

(25) Qorti tal-Ġustizzja Ewropea, każ C-341/05, Laval un Partneri Ltd kontra Svenska Byggnadsarbetareförbundet .

(26) Qorti tal-Ġustizzja Ewropea, każ C-438/05, International Transport Workers’ Federation u Finnish Seamen’s Union kontra Viking Line ABP u OÜ Viking Line Eesti.

(27) Qorti tal-Ġustizzja Ewropea, każ C-346/06, Dirk Rüffert, jaġixxi bħala l-likwidatur tal-assi ta’ Objekt und Bauregie GmbH & Co. KG kontra Land Niedersachsen.

(28) ĠU L 149, 5.7.1971.

(29) Proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi l-modalitajiet ta’ applikazzjoni tar-Regolament (KE) Nru 883/2004 dwar il-koordinazzjoni tal-iskemi ta’ sigurtà soċjali, COM(2006) 16 finali – 2006/0006 (COD).

(30) Opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew tas-26 ta’ Ottubru 2006 dwar il-Proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li tistabbilixxi kif għandu jiġi applikat ir-Regolament (KE) nru 883/2004 dwar il-kordinazzjoni ta’ sistemi ta’ sigurtà soċjali, rapporteur: is-Sur Greif (ĠU C 324, 30.12.2006) (Mhux disponibbli bil-Malti).

(31) Direttiva 2004/38/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-29 ta’ April 2004 dwar id-drittijiet taċ-ċittadini tal-Unjoni u tal-membri tal-familja tagħhom biex jiċċaqilqu u jgħixu liberament fit-territorju tal-Istati Membri u li temenda r-Regolament (KEE) 1612/68 u li tħassar id-Direttivi 64/221/KEE, 68/360/KEE, 72/194/KEE, 73/148/KEE, 75/34/KEE, 75/35/KEE, 90/364/KEE, 90/365/KEE u 93/96/KEE. (Test b’rilevanza għaż-ŻEE). (Mhux disponibbli bil-Malti)

(32) Karta Ewropea ta’ kwalità għall-mobbiltà (mhux disponibbli bil-Malti) (ĠU L 394, 30.12.2006), http://europa.eu/scadplus/leg/en/cha/c11085.htm

(33) Deċiżjoni Nru 2241/2004/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-15 ta’ Diċembru 2004 dwar qafas Komunitarju waħdieni għat-trasparenza tal-kwalifiki u tal-kompetenzi (Europass).

(34) Rakkomandazzjoni 2008/111/01 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23.4.2008 dwar l-istabbiliment ta’ Qafas Ewropew tal-Kwalifiki għat-tagħlim tul il-ħajja.

(35) Sistema Ewropea għall-Akkumulazzjoni u t-Trasferiment ta’ Krediti (ECTS) u Proposta għal Rakkomoandazzjoni tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-ħolqien ta’ Sistema Ewropea ta’ Kredits għall-Edukazzjoni u t-Taħriġ Vokazzjonali (ECVET), COM (2008) 180.

(36) Green Paper dwar Migrazzjoni u mobiiltà: l-isfidi għas-sistemi ta’ edukazzjoni tal-UE (COM(2008) 423 finali).

(37) Komunikazzjoni mill-Kummissjoni lill-Kunsill u lill-Parlament Ewropew “L-approċċ Globali dwar il-Migrazzjonijiet sena wara: Lejn politika Ewropea komprensiva dwar il-migrazzjoni” (COM(2006) 735 finali).

(38) Din hija l-proposta għal Direttiva tal-Kunsill dwar il-kundizzjonijiet ta’ dħul u residenza ta’ ċittadini ta’ pajjiżi terzi għall-iskop ta’ impjieg bi kwalifiki għoljin (proposta għall-ħolqien ta’ “karta blu Ewropea”) (COM(2007) 637 finali) u l-proposta għal Direttiva tal-Kunsill dwar proċedura unika ta’ applikazzjoni għal permess uniku għaċ-ċittadini ta’ pajjiżi terzi sabiex jgħixu u jaħdmu fit-territorju ta’ Stat Membru kif ukoll dwar ġabra komuni ta’ drittijiet għall-ħaddiema minn pajjiżi terzi li jkunu qed jgħixu legalment fi Stat Membru (COM(2007) 638 finali).

(39) Ara n-nota nru 5.