[pic] | KUMMISSJONI TAL-KOMUNITAJIET EWROPEJ | Brussel 9.11.2005 KUMM(2005) 555 finali Proposta għal DEĊIŻJONI TAL-KUNSILL Dwar il-Prinċipji, l-Prijoritajiet u l-Kundizzjonijiet fis-Sħubija Ewropea mal-Bosnja u l-Ħerzegovina (preżentata mill-Kummissjoni) {SEG(2005) 1422} MEMORANDUM TA’ SPJEGAZZJONI F’Salonka, il-Kunsill Ewropew tad-19 u l-20 ta’ Ġunju 2003, tenna d-determinazzjoni tiegħu li jappoġġa b’mod sħiħ u effettiv il-perspettiva Ewropea tal-pajjiżi Balkani tal-Punent. Il-Kunsill approva l-Konklużjonijiet tal-Kunsill tas-16 ta’ Ġunju 2003 dwar il-pajjiżi Balkani tal-Punent inkluż l-anness "L-Aġenda ta' Salonka għall-Balkani tal-Punent: nimxu lejn integrazzjoni Ewropea", li introduċa s-Sħubiji Ewropej bħala mezz kif timmaterjalizza l-perspettiva Ewropea tal-pajjiżi Balkani tal-Punent. Kmieni fl-2004, il-Kummissjoni ppreżentat l-ewwel ftehim ta’ Sħubija Ewropea mal-Bosnia u l-Ħerzegovina. Ġie adottat mill-Kunsill fid-14 ta' Ġunju 2004. Il-Kummissjoni tqis xieraq li taġġorna din l-ewwel Sħubija fuq il-bażi tas-sejbiet tagħha fir-Rapport ta’ Progress 2005 dwar il-Bosnja u l-Ħerzegovina. Din is-Sħubija Ewropea mġedda hija bbbażata fuq id-dispożizzjonijiet tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 533/2004 tat-22 ta’ Marzu 2004. Telenka prijoritajiet fit-terminu qasir u dak medju għal preparazzjonijiet tal-pajjiż għal integrazzjoni akbar ma’ l-Unjoni Ewropea. Il-pajjiż huwa mistenni li jwieġeb għas-Sħubija Ewropea billi jipprepara pjan bi skeda u miżuri speċifiċi f’termini ta’ kemm għandu ħsieb li jindirizza l-prijoritajiet tas-Sħubija Ewropea. Il-progress fl-implimentazzjoni tal-prijoritajiet se jkun issorveljat regolarment mill-Kummissjoni, permezz tar-Rapporti ta’ Progress u permezz ta’ strutturi stabbiliti taħt il-Proċess ta’ Stabbilizzazzjoni u Assoċjazzjoni. Il-prijoritajiet tas-Sħubija Ewropea għandhom jiffurmaw il-bażi għall-ipprogrammar ta’ l-għajnuna finanzjarja tal-Komunità, li se tkompli tiġi pprovduta taħt l-istrumenti finanzjarji rilevanti, b'mod partikolari ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 2666/2000 tal-5 ta' Diċembru 2000 (CARDS). Id-Deċiżjoni tal-Kunsill proposta m’għandhiex implikazzjonijiet finanzjarji. Fid-dawl ta’ dan ta’ hawn fuq, il-Kummissjoni tistieden lill-Kunsill jadotta l-abbozz mehmuż tad-Deċiżjoni tal-Kunsill. Proposta għal DEĊIŻJONI TAL-KUNSILL Dwar il-Prinċipji, l-Prijoritajiet u l-Kundizzjonijiet fis-Sħubija Ewropea mal-Bosnja u l-Ħerzegovina IL-KUNSILL TA’ L-UNJONI EWROPEA, Wara li kkunsidra t-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea, Wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 533/2004 dwar il-ħolqien ta' Sħubiji Ewropej fil-qafas tal-Proċess ta' Istabilizzazjoni - u Assoċjazzjoni u b’mod partikolari l-Artikolu 2 ta' dan[1], Wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni, Billi: (1) Il-Kunsill Ewropew approva l-introduzzjoni ta’ Sħubiji Ewropej bħala mezz kif timmaterjalizza l-perspettiva Ewropea tal-pajjiżi Balkani tal-Punent fi ħdan il-qafas tal-Proċess ta’ Stabilizzazzzjoni u Assoċjazzjoni. (2) Ir-Regolament (KE) Nru 533/2004 jistabilixxi li l-Kunsill irid jiddeċiedi dwar il-prinċipji, il-prijortitajiet u l-kundizzjonijiet li għandhom jitniżżlu fis-Sħubiji Ewropej, kif ukoll kull emenda li tiġi wara. (3) Fl-14 ta’ Ġunju 2004 il-Kunsill adotta l-ewwel ftehim ta’ Sħubija Ewropea mal-Bosnja u l-Ħerzegovina. Huwa xieraq li din is-Sħubija tiġi aġġornata sabiex jiġu identifikati prijoritajiet imġedda dwar aktar xogħol, dwar il-bażi tas-sejbiet tar-Rapport ta' Progress 2005, dwar il-preparamenti tal-Bosnia u l-Ħerzegovina għal integrazzjoni akbar ma’ l-Unjoni Ewropea. (4) Ir-Regolament (KE) Nru 533/2004 indika li s-segwitu ta’ l-implimentazzjoni tas-Sħubiji Ewropej se jiġi żgurat fi ħdan il-qafas tal-mekkaniżmi stabbiliti taħt il-Proċess ta’ Stabilizzazzjoni u Assoċjazzjoni. (5) Sabiex jippreparaw għal integrazzjoni akbar ma' l-Unjoni Ewropea, il-Bosnja u l-ĦHerzegovina hija mistennija li tiżviluppa pjan bi skeda u miżuri speċifiċi biex jindirizzaw il-prijortajiet ta’ din is-Sħubija Ewropea. IDDEĊIEDA KIF GEJ: Artikolu 1 Skond l-Artikolu 1 tar-Regolament (KE) Nru 533/2004, il-prinċipji, il-prijoritajiet u l-kundizzjonijiet fis-Sħubija Ewropea mal-Bosnja u l-ĦHerzegovina huma stabbiliti fl-Anness hawnhekk, li jifforma parti integrali minn din id-Deċiżjoni. Artikolu 2 L-implimentazzjoni tas-Sħubija Ewropea għandha tiġi eżaminata peremezz tal-qafas tal-mekkaniżmi stabbiliti taħt il-Proċess ta’ Stabbilizzazzjoni u Assoċjazzjoni, partikolarment fir-rapporti annwali ppreżenati mill-Kummissjoni. Artikolu 3 Din id-Deċiżjoni għandha tidħol fis-seħħ fit-tielet jum wara l-pubblikazzjoni tagħha fil-Ġurnal Uffiċjali tal-Komunitajiet Ewropej. Magħmula fi Brussell, Għall-Kunsill Il-President ANNESS Il-BOSNJA u l-ĦERZEGOVINA: 2005 SĦUBIJA EUROPEA 1. DAĦLA Il-Kunsill Ewropew approva l-introduzzjoni tas-Sħubiji Ewropej bħala mezz kif timmaterjalizza l-perspettiva Ewropea tal-pajjiżi Balkani tal-Punent fi ħdan il-qafas tal-Proċess ta’ Stabbilizzazzzjoni u Assoċjazzjoni. Fl-14 ta’ Ġunju 2004 il-Kunsill adotta l-ewwel Partnership Ewropew mal-Bosnja u l-Ħerzegovina. Huwa xieraq li din l-ewwel Sħubija tiġi aġġornata fuq il-bażi tas-sejbiet tar-Rapport ta’ l-2005 tal-Kummissjoni dwar Progress tal-Bosnja u l-Ħerzegovina. It-tieni Sħubija Ewropea tidentifika prijoritajiet ġodda għal azzjoni. Il-prijoritajiet ġodda huma adatti għall-bżonnijiet speċifiċi tal-pajjiż u l-istadju tal-preparamenti se jkun aġġornat kif meħtieġ. Is-Sħubija Ewropea tipprovdi wkoll gwida għal għajnuna finanzjarja lill-pajjiż. Il-Bosnja u l-Ħerzegovina hija mistennija li tiżviluppa pjan li jinkludi skeda u miżuri speċifiċi biex jindirizzaw il-prijoritajiet tas-Sħubija Ewropea. 2. PRINĊIPJI Il-Proċess ta’ Stabbilizzazzjoni u Assoċjazzjoni jibqa’ l-qafas għad-direzzjoni Ewropea tal-pajjiżi Balkani tal-Punent, tul it-triq kollha li twassal sa l-adeżjoni tagħhom fil-ġejjieni. Il-prijoritajiet prinċipali identifikati għall-Bosnia u l-Ħerżegovina għandhom x’jaqsmu mal-kapaċità tagħha li tilħaq il-kriterji identifikati mill-Kunsill Ewropew ta’ Kopenħagen ta’ l-1993 u l-konklużjonijiet stipulati fil-Proċess ta’ Stabbilizzazzjoni u Assoċjazzjoni, partikolarment il-kundizzjonijiet iddefiniti mill-Kunsill fil-Konklużjonijiet tiegħu tad-29 ta’ April 1997 u tal-21 u t-22 ta’ Ġunju 1999, il-kontenut tad-dikjarazzjoni finali tas-Samit ta' Żagreb ta' l-24 ta' Novembru 2000 u l-Aġenda ta' Salonka. 3. IL-PRIJORITAJIET Il-prijoritajiet imniżżla f’din is-Sħubija Ewropea ġew magħżula fuq il-bażi li huwa realistiku li wieħed jistenna li l-pajjiż jista' jlestihom jew imexxihom 'il quddiem b'mod sostanzjali matul dawn il-ftit snin li ġejjin. Qed issir distinzjoni bejn il-prijoritajiet fit-terminu l-qasir, li huma mistennija li jintlaħqu fi żmien sentejn, u dawk ta' terminu medju, li huma mistennija li jintlaħqu fi żmien tlieta jew erba' snin. Il-prijoritajiet jikkonċernaw kemm il-leġiżlazzjoni kif ukoll l-implimentazzjoni tagħha. F'dan l-istadju din is-sħubija ma tinkludix ix-xogħol importanti kollu meta jitqiesu l-ispejjeż sostanzjali involuti sabiex jintlaħqu l-ħtieġijiet kollha ta' l-UE kif ukoll il-kumplessitajiet ta' dawn il-ħtiġijiet f'ċerti oqsma. Sħubiji fil-ġejjieni se jinkludu aktar prijoritajiet f’konformità mal-progress li jsir mill-pajjiż. Fost il-prijoritajiet fit-terminu l-qasir, il-prijoritajiet prinċipali ġew identifikati u miġbura flimkien fil-bidu tas-sezzjoni 3.1. L-ordni ta’ dawn il-prijoritajiet prinċipali ma jimplikax l-importanza tagħhom. 3.1. Prijoritajiet fit-terminu qasir Prijoritajiet Prinċipali - Kooperazzjoni sħiħa mat-Tribunal Kriminali Internazzjonali għall-ex Jugoslavja (ICTY) fil-qbid tal-kriminali ta' l-ICTY kollha b’mod ġenerali. - L-implimentazzjoni bis-sħiħ tal-ftehim dwar ir-ristrutturazzjoni tal-pulizija ta’ Ottubru 2005. F’dan il-qafas, li jiġi stabbilit id-Direttorat għall-Implimentazzjoni tar-Ristrutturazzjoni tal-Puluzija sa Diċembru 2005 u jiġi adottat pjan ta’ azzjoni għall-implimentazzjoni ta’ riforma f’konformità mal-prinċipji mfassla mill-Kummissjoni Ewropea saż-żmien stipulat fil-ftehim. - L-adozzjoni tal-liġi tas-servizz pubbliku tax-xandir u l-leġiżlazzjonijiet kollha meħtieġa tax-xandir pubbliku fuq livell Statali u ta’ Entità u li tinbeda l-implimentazzjoni tiegħu. - Ikun żgurat li l-ministeri u l-istituzzjonijiet kollha fuq livel statali huma iffinanzjati b’mod xieraq, jaħdmu tajjeb u għandhom it-tgħamir li hemm bżonn, speċjalment fejn jidħol post u persunal. - L-adozzjoni u l-bidu ta’ implimentazzjoni ta’ pjan ta’ azzjoni komprensiv għar-riforma ta’ l-amministrazzjoni pubblika, meta jitqiesu r-riżultati tar-reviżjonijiet funzjonali u settorali ta’ l-amministrazzjoni pubblika. - Tkun żgurata l-eżistenza ta’ suq intern ta’ veru fil-Bosnja u l-Ħerzegovina. Ħtiġijiet Politiċi DEMOKRAZIJA U L-ISTAT TAD-DRITT Tmexxija - Jittieħdu passi sabiex l-Assemblea Parlamentari tal-Boznja u l-Ħerzegovina jkollha biżżejjed riżorsi tekniċi u persunal. - Titjieb u tissaħħaħ il-koordinazzjoni bejn l-Istat u l-Entità billi jiġu stabbiliti mekkaniżmi regolari u istituzzjonalizzati għall- koordinazzjoni bejn l-Istat u l-Entitajiet. - Ikun żgurat segwitu fuq ir-rapporti maħruġa mill-Istituzzjoni Suprema ta’ Verifika tal-Bosnja u l-Ħerzegovina u jittieħdu l-miżuri xierqa kontra dawk responsabbli għall-irregolaritajiet. Elezzjonijiet - Tittieħed responsabilità sħiħa għall-organizzazzjoni u l-iffinanzjar ta' l-elezzjonijiet Parlamentari u Presidenzjali ta' l-2006. - Tkun emendata il-leġiżlazzjoni elettorali dwar il-membri tal-Presidenza tal-Bosnia u l-Ħerzegovina u d-delegati tal-House of Peoples, biex tkun żgurata konformità mal-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u l-impenji tal-Kunsill ta' l-Ewropa wara l-adeżjoni. - Ikun ipprovdut l-istaff meħtieġ għad-Dipartiment tal-Verifika u għall-Kummissjoni Elettorali. Amministrazzjoni Pubblika - L-Uffiċċju tal-Koordinatur ta' l-Amministrazzjoni Pubblika ikun provdut bir-riżorsi umani u materjali meħtieġa biex iwettaq xogħolu. - Jittieħdu miżuri biex ikun żgurat li l-Aġenziji tas-Servizz Ċivili qegħdin jaħdmu sew u jiżviluppaw u jimplimentaw il-proċeduri effiċjenti ta' reklutaġġ; Tkun żgurata ħatra f’waqtha ta’ nies fiċ-ċivil, b’mod partikolari fuq livell Statali, wara proċedura ta’ suċċess tas-servizz ċivili. - L-implimentazzjoni ta l-programm ta’ taħriġ għall-amministrazzjoni adottat f’Mejju 2005. - L-adozzjoni tal-leġiżlazzjoni l-ġdida dwar l-Ombudsman ta’ l-Istat u tkun żgurata l-inkorporazzjoni ta' l-Istat u l-Ombudsman. Sistema Ġudizzjarja - Tkun żgurata r-responsabilità sħiħa għall-Qorti Statali, l-Uffiċċju tal-Prosekutur u l-Kunsill Għoli Ġudizzjarju u Prosekuttorjali f’termini ta’ finanzi, amministarazzjoni u persunal; tkun żgurata li dawn qed jaħdmu sew. - Isir progress fil-volum ta’ każijiet pendenti quddiem il-qrati. - Tiġi żviluppata sistema effiċjenti biex tiġi indirizzata d-delinkwenza tal-minorenni. Politika kontra l-korruzzjoni - It-tħejjija ta’ pjan ta’ azzjoni dettaljat kontra l-korruzzjoni fuq il-bażi ta’ l-Istrateġija Nazzjonali kontra l-korruzzjoni. - L-armonizzazzjoni tal- leġiżlazzjoni kontra l-korruzzjoni fi ħdan il-Bosnja u l-Ħerzegovina. - Tkun żgurata l-implimentazzjoni effettiva tal-liġi dwar il-Kunflitti ta’ Interess. DRITTIJIET TAL-BNIEDEM U L-PROTEZZJONI TAL-MINORITAJIET - Jitneħħew ir-referenzi għal piena tal-mewt fil-Kostituzzjoni tar-Repubblika Srpska. - Jkunu implimentati l-konvenzjonijiet internazzjonali ratifikati mill-Bosnja u l-Ħerzegovina, inklużi l-ħtiġijiet ta’ rappurtar. - Ikun żgurat li l-Kummissjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem fi ħdan il-Qorti Kostituzzjonali tindirizza kull każ ta’ drittiijiet umani li għadhom ma ġewx riżolti. - Jittejjeb aktar il-qafas legali fuq minoritajiet sabiex dan jilħaq il-ħtiġijiet kollha tal-Konvenzjoni dwar il-Qafas tal-Minoritajiet Nazzjonali tal-Kunsill ta' l-Ewropa, u jiżgura l-implimentazzjoni tagħha matul fil-Bosnja u l-Ħerzegovina. - Ikun stabbilit il-Kunsill tal-Minoritajiet Nazzjonali u l-korpi li għandhom x’jaqsmu miegħu fuq livell ta’ Entità. - L-iżvilupp u l-bidu ta’ l-implimentazzjoni tal-Pjanijiet ta’ Azzjoni ta’ l-Istrateġija Nazzjonali għal Roma bħala parti minn strateġija komprensiva sabiex jitnaqqas il-faqar. KOOPERAZZJONI REĠJUNALI U OBBLIGI INTERNAZZJONALI - Jissokta t-titjib fil-kooperazzjoni reġjunali u jkunu żgurati relazzjonijiet tajbin mal-ġirien. - Titjib b’mod sinifikanti fl-implimentazzjoni tal-Ftehim Bilaterali tal-Kummerċ Ħieles - Konklużjoni u implimentazzjoni tal-ftehim mal-pajjiżi ġirien, partikolarment dwar il-kooperazzjoni minn pajjiż għal ieħor, il-ġlieda kontra l-kriminalità organizzata, t-traffikar u l-kutrabandu, il-kooperazzjoni ġudizzjarja, l-immaniġġjar tal-fruntiera, id-dħul mill-ġdid, l-ambjent, it-trasport u l-enerġija. - Ikun żgurat li l-fond tar-ritorn tar-refuġjati jkun iffinanzjat sew u jaħdem tajjeb. Jintemm il-proċess ta’ ritorn għar-refuġjati / dawk li jiġu lura u jintlaħaq progress sinifikanti fl-integrazzjoni ekonomika u soċjali. - Ikunu indirizzati t-talbiet post-adeżjoni kollha tal-Kunsill ta’ l-Ewropa li hemm pendenti, b’mod partikolari fl-oqsma ta’ l-edukazzjoni u l-elezzjonijiet. Ħtiġijiet Ekonomiċi - Segwitu ta’ sistema ta' politika li twassal għal ambjent stabbli makro-ekonomiku u l-għotja ta’ attenzjoni partikolari għat-tkabbir tal-kreditu fil-kuntest ta' l-arranġament tal-Bord tal-Valuta. - Implimentazzjoni tal-qafas Statali tal-Liġi u l-Entitajiet tal-Liġi dwar reġistrazzjoni tan-negozju. - Appoġġ għax-xogħol tal-Grupp ta’ Ħidma għas-Sostennibiltà Fiskali bil-għan totali li titnaqqas l-ispiża pubblika reali. - Tiġi ffinalizzata r-rikonċiljazzjoni tat-talbiet domestiċi u tkun adottata l-Liġi tal-Livell ta’ l-Istat dwar dejn intern biex tmexxi l-pagamenti dwar it-talbiet domestiċi kollha. - Tkun adottata l-liġi dwar il-Kunsill Nazzjonali Fiskali u stabbilitiproċeduri għall-ħidma effiċjenti tagħha. - Ir-riforma u t-tnaqqis tar-riġidità tas-sistema li tissettja s-salarji, b’mod partikolari fis-settur pubbliku. - Titfassal u tiġi implimentata blueprint għall-instituzzjonalizzazzjoni ta’ l-Unità ta’ l-Ippjanar tal-Politika Ekonomika. - Isir progress sostanzjali fit-tmexxija tal-kumpaniji, inter alia billi jitħaffef il-proċess ta’ privatizzazzjoni u ristrutturazzjoni tal-Fondi Privati ta’ Investiment (PIFs). - Tidħol fis-seħħ u tibda tiġi implimentata l-Liġi għar-Restrutturazzjoni Finanzjarja. - Ikun żgurat li l-qrati kummerċjali jaħdmu tajjeb u jiżviluppaw l-effiċjenza tal-qrati fejn jidħol l-ipproċessar tal-proċeduri ta’ falliment. Standards Ewropej SUQ INTERN Moviment ħieles ta’ l-oġġetti - Timplimenta l-leġiżlazzjoni attwali fil-qasam ta’ standards, ċertifikazzjoni, metroloġija, akkreditazzjoni u analiżi ta’ konformità; Tistabbilixxi l-istituzzjonijiet previsti minn din il-leġiżlazzjoni u tgħammarrhom u tirrekluta staff sabiex ikunu jistgħu jimplimetaw ix-xogħol tagħhom. Tkompli l-isforzi sabiex tikkonforma r-regoli u r-regolament f’dawn l-oqsma ma’ l- acquis , b’mod partikolari biex toħloq kundizzjonijiet favorevoli għall-kummerċ. - Tistabbilixxi mekkaniżmu ta’ konsultazzjoni u notifika interna ta’ regolamenti tekniċi ġodda qabel ma dawn jiġu adottati f'miżuri li jkollhom impatt fuq il-kummerċ. - Tiżgura progress kontinwu fl-adozzjoni ta’ l-istandards Ewropej. - Tistabilixxi Aġenzija ta’ Sorveljanza tas-Suq u tiżgura li tkun kapaċi twettaq ix-xogħlijiet tagħha. Tkompli tieħu passi lejn il-ħolqien ta’ struttura ta’ sorveljanza tas-suq b’reazzjoni għat-talbiet ta’ l- acquis dwar il-moviment ħieles ta' l-oġġetti. Moviment tal-persuni, is-servizzi u d-dritt ta' stabilizzazzjoni. - Tistabbilixxi l-Aġenzija ta’ Assigurazzjoni tal-Bosnja u l-Ħerzegovina u tiżgura li tiġi kompletament operattiva. - Iġġib is-sorveljanza tal-bank għal-livell Statali u tiżgura l-ħidma effettiva ta' l-awtorità ta' sorveljanza Dwana u Taxxa - Tkompli ġġib il-leġiżlazzjoni u l-proċeduri doganali f’konformità ma’ l- acquis . - Tiżgura li l-qafas legali għal żoni ħielsa jkun kompatibbli ma’ l-istandards ta’ l-UE u tiggarantixxi sorveljanza xierqa taż-żoni ħielsa. - Tieħu l-passi kollha meħtieġa sabiex timplimenta sew r-regoli ta’ oriġini. - Timplimenta regoli ta’ valutazzjoni tad-dwana f’konformità ma’ l-istandards u l-prassi internazzjonali. - Iżżid il-kapaċità amministrattiva biex timplimenta l-leġiżlazzjonijiet doganali u tiġġieled kontra l-korruzzjoni, il-kriminalità minn pajjiż għal ieħor u l-evażjoni tat-taxxa. - Tiżgura li l-Awtorità tat-Taxxa Indiretta taħdem tajjeb. - Timplimenta bis-sħiħ u tinforza l-liġi tal-VAT, u tqarreb aktar il-leġiżlazzjoni tat-taxxa ma’ l- acquis . - Timpenja l-prinċipji tal-Kodiċi ta’ Kondotta għat-Taxxa Kummerċjali u tiżgura li l-miżuri l-ġodda tat-taxxa jkunu f’konformità ma’ dawn il-prinċipji. Kompetizzjoni - Ittejjeb il-kapaċità tal-Kunsill tal-Kompetizzjoni sabiex tkun tista’ timplimenta b’mod sħiħ ix-xogħol tiegħu dwar dak li għandu x’jaqsam ma’ l-infurzar tar-regoli relevanti u l-promozzjoni tal-politika tal-kompetizzjoni. - Tadotta l-leġiżlazzjoni meħtieġa dwar il-kompetizzjoni u l-għajnuna statali u ġġib il-leġiżlazzjoni li diġà teżisti f'konformità mar-regoli tal-kompetizzjoni u ta’ l-għajnuna statali ta' l-UE. Kuntratti Pubbliċi - Tiżgura implimentazzjoni xierqa tal-leġiżlazzjoni tal-kuntratti pubbliċi, inkluż il-ħolqien, il-persunal u l-allokazzjoni ta’ baġit għal Aġenzija ta’ Kuntratti Pubbliċi u Korp ta’ Reviżjoni tal-Kuntratti Pubbliċi. Liġi tal-proprjetà intellettwali - Timplimenta u tinforza l-qafas legali attwali, b’mod partikolari billi tiżgura t-tħaddim ta' l-Istitut għall-Proprjetà Intellettwali. Statistiċi - Tadotta u tibda l-implimentazzjoni tal-Ftehim bejn l-Entitajiet fis-sistema statistikali dwar it-titjib tax-xogħol ta’ aġenzija ċentrali ta’ l-istatistika fil-Bosnja u l-Ħerzegovina. POLITIKI SETTORJALI Industrija u SME - Tadotta mingħajr aktar dewmien l-istrateġija ta’ l-SME fuq livell Statali proposta attwalment u l-bidu ta’ l-implimentazzjoni ta’ l-azzjonijiet li għandhom prijorità. - Tiżviluppa politika ta’ l-industrija soda u komprensiva. Agrikoltura u sajd - Tiżviluppa strateġija ta’ l-agrikoltura komprensiva fuq livell Statali bbażata fuq ir-Rakkomandazzjonijiet Funzjonali tar-Reviżjoni ta’ Novembru 2004 u jipprovdu qafas legali għall-implimentazzjoni tagħha. - Tkompli ġġib f’konformità l-leġiżlazzjoni ta' l-UE dwar l- acquis veterinarju u phyto-sanitarju. - Tistabbilixxi u tħaddem l-Aġenzija Statali tas-Sigurtà Alimentari. Tibda topera l-Aġenzija Phyto-sanitarja. - Ittejjeb il-laboratorji u l-kapaċità ta’ spezzjoni fis-setturi verterinarji u fitosanitraji, tistabbilixxi laboratorju ta' referenza u tiżviluppa proċeduri ta' kampjuni f'konformità mat-talbiet ta' l-UE. - Ittemm l-identifikazzjoni ta' l-annimali u r-reġistrazzjoni tal-bovini f'konformità ma' l-UE. - Tinforza l-kollezzjoni u l-ipproċessar ta’ l-istatistika ta’ l-agrikultura f’konformità ma’ l-istandards u l-metodoloġija ta’ l-UE. Ambjent - Tadotta Liġi Ambjentali Statali biex toħloq l-qafas għal ħarsien ta' l-ambjent armonizzat man-nazzjon kollu. - Tistabbilixxi u tiżgura l-ħidma ta’ l-Aġenzija Statali Ambjentali. Enerġija - Tibda timplimenta l-impenji li ttieħdu taħt il-qafas tat-Trattat tal-Komunità dwar l-Enerġija. - Tiżviluppa politika ta’ l-industrija soda u komprensiva. Tkompli għaddejja bir-riformi u l-liberalizzazzjoni tas-settur ta’ l-enerġija. - Tiżgura li l-Operatur Indipendenti tas-Sistema u l-Kumpanija ta’ Trasmissjoni jibda jaħdem kompletament malajr, it-tnejn li huma bħala kumpanija fuq livell Statali. Politika ta’ Trasport - Timplimenta l-liġi Statali dwar il-Ferroviji - Tkompli tikkonforma l-leġiżlazzjoni ta’ l-avjazzjoni ma’ l- acquis fid-dwal ta’ l-Ispazju Komuni Ewropew ta' l-Ajru (ECAA). Soċjetà ta’ l-informazzjoni u l-mijdja - Tadotta l-Liġi dwar l-Aġenzija tas-Soċjetà ta' l-Informazzjoni u tistabbilixxi din l-Aġenzija. - Tilliberalizza aktar is-suq tat-telekomunikazzjoni u tiżgura l-implimentazzjoni effettiva tal-leġiżlazzjoni eżistenti mill-awtorità regolatorja biex tinkoraġġixxi l-kompetizzjoni. - Issaħħaħ mill-ġdid ir-rwol u l-kapaċità amministrattiva ta’ l-awtorità regolatorja. Kontroll Finanzjaru - Tiżviluppa strateġija ta’ Kontroll Finanzjarju Pubbliku Intern. ĠUSTIZZJA, ĦELSIEN U SIGURTÀ Viża, kontroll tal-fruntieri, kenn u migrazzjoni - Tipprovdi numru ta’ persunal xieraq għas-setturi tal-kenn u l-migrazzjoni fi ħdan il-Ministeru tas-Sigurtà. - Timplimenta l-Liġi dwar il-Moviment u Waqfien ta’ barranin. Tiżgura li kwalunkwe emendi f'din il-liġi huma konformi ma' l- acquis u l-istandards internazzjonali, u li jirrappreżentaw valur miżjud għar-regolamenti eżistenti. - Tnaqqas aktar in-numru ta’ viżas maħruġa fuq il-fruntiera. - Timplimenta l-obbligi internazzjonali u reġjunali kollha fil-qasam tat-tmexxija tal-fruntiera. Il-ħasil tal-flus - Timpjega kumpliment sħiħ ta’ persunal għal Unità Finanzjarja ta' Intelliġenza. - Ittejjeb aktar il-koopreazzjoni bejn l-FIU u d-Dipartiment ta’ l-Investigazzjoni Kriminali ta’ l-Aġenzija ta’ l-Investigazzjoni u l-Ħarsien ta’ l-Istat. - Tiżgura implimentazzjoni xierqa u infurzar tal-leġiżlazzjoni kontra l-ħasil tal-flus u ttejjeb aktar din il-leġiżlazzjoni. - Timxi mal-konvenzjonijiet internazzjonali relevanti. Drogi - Tiżviluppa Politika ta’ Droga fuq livell Statali f'konformità ma' l-istandards ta' l-UE. - Tadotta l-Liġi dwar il-Ħarsien ta’ l-Abbuż Narkotiku u l-Prekursuri tagħhom. Puliżija - Issaħħaħ aktar l-Aġenzija ta’ l-Investigazzjoni u l-Ħarsien ta’ l-Istat, partikolarment billi tirrekluta t-total kollu tal-persunal. Tiġġieled il-kriminalità organizzata u t-terroriżmu - Tiżgura l-implimentazzjoni xierqa tal-Pjan Nazzjonali t’Azzjoni għall-Ġlieda Kontra t-Traffikar tan-Nies. - Tieħu miżuri addizzjonali għall-ħarsien ta’ vittmi tat-traffikar u għall-implimentazzjoni xierqa tal-leġiżlazzjoni tal-ħarsien tax-xiehda. - Ittejjeb il-kapaċità ta’ l-Aġenzija Statali ta’ l-Investigazzjoni u l-Ħarsien fil-qasam tal-ġlieda kontra t-terroriżmu; Tinforza l-kooperazzjoni internazzjonali f’dan il-qasam, inkluż l-implimentazzjoni xierqa tal-konvenzjonijiet internazzjonali. - Tadotta l-Liġi dwar l-Aġenzija tal-Protezzjoni tad-dejta u tistabbilixxi Aġenzija għall-Protezzjoni tad-Dejta. 3.2. Prijoritajiet fil-terminu medju Ħtiġijiet Politiċi Tmexxija - Tiżgura proċess kontinwu f’li tittieħed resposabbilità nazzjonali għall-formulazzjoni tal-politika u t-teħid tad-deċiżjoni. Amministrazzjoni Pubblika - Timplimenta l-Pjan ta’ Azzjoni komprensiv għar-riforma ta’ l-amministrazzjoni pubblika. - Tibni l-kapaċità ta' taħriġ għal ħaddiema taċ-ċivil fi ħdan il-Bosnja u l-Ħerzegovina u tkompli ttejjeb il-kapaċitajiet tat-tfassil ta' politika u l-koordinazzjoni. - Iżżid il-kapaċità għal armonizzazzjoni legali progressiva ma’ l- acquis u tespandi aktar ir-rwol tal-Bosnja u l-Ħerzegovina fl-għajnuna ta’ l-ipprogrammar u l-implimentazzjoni, bil-għan li tipprepara għad-deċentralizzazzjoni ta’ l-għajnuna Komunitarja. Riforma fil-Puliżija - Timplimenta l-Pjan ta’ Azzjoni għar-riforma fil-pulużija. Sistema Ġudizzjarja - Tiżgura taħriġ xieraq tas-sistema ġudizzjarja, b’mod partikolari dwar il-leġiżlazzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u dwar kwistjonijiet relatati ma’ l-implimentazzjoni ta’ Ftehim ta’ Stabilizzazzjoni u Assoċjazzjoni fil-ġejjieni. - Tiggarantixxi li l-Qrati kollha għadhom it-tagħmir meħtieġ u l-mezzi finanzjarji biex iwasslu l-ġustizzja b’mod effiċjenti u xieraq. Politika kontra l-korruzzjoni - Timplimenta l-Pjan ta’ Azzjoni kontra l-korruzzjoni u r-rakkomandazzjonijiet tal-GRECO. - Tiżgura li l-konvenzjonijiet internazzjonali dwar il-korruzzjoni jiġu implimentati kif xieraq u li l-korruzzjoni fil-fatt tkun imnaqqsa. DRITTIJIET TAL-BNIEDEM U L-PROTEZZJONI TAL-MINORITAJIET - Tiżgura l-kompatibilità sħiħa tal-leġiżlazzjoni nazzjonali mal-Konvenzjoni Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem. - Tiżgura l-ħarsien tal-minoritajiet skond l-istandards internazzjonali u dawk ta’ l-UE. - Timplimenta l-Istrateġija Nazzjonali għal ROMA u l-pjanijiet settorjali ta’ azzjoni. Ħtiġijiet Ekonomiċi - Tiżgura l-kontinwazzjoni ta’ l-istabilità makro-ekonomika u taħdem lejn titjib tas-sostenibilità tal-kontijiet esterni. - Aktar xogħol lejn tnaqqis ta’ l-ispiża pubblika bħala perstentaġġ tal-GDP. - Tkompli ttejjeb il-klima tan-negozju u t-tmexxija tal-kumpanija u jkomplu bir-ristrutturazzjoni tas-settur tal-kumpaniji, inklużi s-servizzi pubbliċi. - Tkompli ssaħħaħ il-koordinazzjoni tal-politika fiskali u ekonomika. - Tiżgura li l-Unità ta’ l-Ippjanar tal-Politika Ekonomika tat-Taxxa Indiretta taħdem tajjeb. - Tipproduċi kontijiet komprensivi u kkonsolidati tal-gvern. - Issaħħaħ il-proċeduri għall-preparazzjoni tal-baġit, eżekuzzjoni u kontabilità. - Timplimenta politika bil-għan li tnaqqas il-qgħad, b’mod partikolari qgħad għal perjodu twil. - Ittejjeb il-koordinazzzjoni bejn l-aġenziji ta’ impjieg matul il-pajjiż u tagħmel sforzi biex tnaqqas il-frammentazzjoni tas-suq tax-xogħol. - Tindirizza l-problema tal-frammentazzjoni tas-sistema edukattiva u t-trikkib tal-funzjonijiet bejn il-livelli differenti ta’ organizzazzjoni. Issaħħaħ l-ippjanar tat-tfassil ta' politika u ttejjeb il-kwalità ta' l-edukazzjoni. - Tkompli bir-riformi meħtieġa biex tikkonforma mar-regoli u l-obbligazzjonijiet tad-WTO, sabiex taċċellera l-proċess ta' adeżjoni tad-WTO. Standards Ewropej SUQ INTERN Moviment ħieles ta’ l-oġġetti - Tkompli ġġib f’konformità l-leġiżlazzjoni fl-oqsma ta’ l-istandards, taċ-ċertifikazzjoni, tal-metroloġija, l-akkreditazzjoni u l-valutazzjoni tal-konformità ma' l- acquis , u t-transpożizzjoni tad-direttivi ta' l-Istrateġija Ġdida u Globali u dawk ta’ l-Istrateġija l-Qadima. Dwana u Taxxa - Tiżgura l-approssimazzjoni dejjem għaddejja ma’ l- acquis tal-leġiżlazzjoni tad-dwana u taxxa, u żżid il-kapaċità amministrattiva biex timplimenta l-leġiżlazzjonijiet doganali u tiġġieled kontra l-korruzzjoni, il-kriminalità minn pajjiż għal ieħor u l-evażjoni tat-taxxa. - Ittejjeb it-trasparenza u l-iskambju ta’ informazzjoni ma’ l-UE sabiex tiffaċilità l-infurzar tal-miżuri li jimpedixxu l-evitar u l-evażjoni tat-taxxi. Kompetizzjoni - Timplimenta leġiżlazzjoni ta’ l-għajnuna statali. - Tippreżenta inventarju komprensiv ta’ għajnuna statali. Kuntratti Pubbliċi - Tiżgura li l-qafas legali tal-kuntratti pubbliċi tal-Bosnja u l-Ħerzegovina huma kompatibbli ma’ l- acquis u li l-proċeduri tal-kuntratti pubbliċi huma implimentati kif xieraq. Statistiċi - Tiżviluppa statistiċi ekonomiċi ta' minn joqgħod fuqhom u tibni kapaċità istituzzjonali li tipproduċi u tippubblika dejta ta' statistika armonizzata ma' l-istandards Ewropej, b'mod partikolari fl-oqsma ta' kontijiet nazzjonali, statistiċi tax-xogħol u statistiċi tan-negozju. POLITIĊI SETTORJALI Industrija u SME - Timplimenta l-istrateġija ta’ l-SME. - Tiżgura l-implimentazzjoni tal-politika ta’ l-industrija. - Tibda tfassal u tapplika politika integrata ta’ riċerka. Agrikoltura u sajd - Timplimenta l-istrateġija komprensiva ta’ agrikoltura fuq livell Statali. - Tibda azzjoni fid-dawl ta’ l-identifikazzjoni tan-nagħaġ u l-mogħoż u r-reġistrazzjoni taċ-ċaqliq tagħhom. - Tipprepara programm biex jaġġorna l-istabbiliment ta’ l-ipproċessar ta’ l-ikel biex jilqa’ l-ħtiġijiet ta’ l-UE. - Tibda azzjonijiet bil-ħsieb li tiżgura kontroll effiċjenti tal-produzzjoni domestika tal-pjanti partikolarment għall-prodotti li għandhom ħtiġijiet speċifiċi ta’ l-UE. Ambjent - Tkompli ssaħħaħ il-kapaċità amminstrattiva ta’ l-istituzzjonijiet involuti fil-ħarsien ta’ l-ambjent, b'mod partikolari fuq livell statali u tiżgura l-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni diġà trasferita. - Tiżgura li hemm sistema li taħdem li tissorvelja l-ambjent . Politika ta’ Trasport - Tkompli għaddejja bir-riformi u l-liberalizzazzjoni tas-settur ta’ l-enerġija. - Tiżgura approssimazzjoni tal-leġiżlazzjoni ma’ l- acquis tat-trasport, partikolarment fejn jidħlu standards tekniċi u ta' sigurtà, standards soċjali u liberalizzazzjoni tas-suq. - Timplimenta l-Memorandum ta’ Fehim tan-Netwerk tal-Qalba Reġjunali ta’ Trasport tax-Xlokk ta’ l-Ewropa. Enerġija - Timplimenta l-Pjanijiet ta’ Azzjoni ta’ l-Entitajiet għar-ristturazzjoni tas-settur ta’ l-enerġija. - Tikkonsolida r-Regolaturi ta’ l-Enerġija ta’ l-Istat u l-Entità. - Tieħu passi biex tilħaq progress konkret f’dak li għandu x’jaqsam mas-settur tal-gass, inter alia billi tiżviluppa strateġija ta’ gass, tistabbilixxi operatur tas-sistema u regolatur u tiżviluppa s-suq intern tal-gass. Soċjetà ta’ l-informazzjoni u l-midja - Timplimenta l-leġiżlazzjoni tax-xandir u ttemm r-riforma strutturali tas-settur tax-xandir pubbliku. - Iġġib f’konformità l-leġiżlazzjoni għal qafas regolatorju ta’ l-UE għal komunikazzjonijiet elettroniċi u servizzi u tiżgura li sseħħ l-implimentazzjoni tiegħu. - Tiġi f’konformità mal-Konvenzjoni Ewropea dwar it-Televiżjoni trans-fruntieri u d-Direttiva tat-televiżjoni mingħajr fruntieri. Kontroll Finanzjarju - Tiżviluppa u timplimenta l-prinċipji ta’ kontabilità diċentralizzata maniġerjali u verifika interna li taħdem b’mod indipendenti skond l-istandards aċċettati fuq livell internazzjonali u l-aqwa prassi ta’ l-UE. - Issaħħaħ il-kapaċità operattiva u l-indipendenza funzjonali kif ukoll finanzjarja ta’ l-Istituzzjoni Suprema tal-Verifika . - Tiżviluppa proċeduri u kapaċitajiet amministrattivi biex tiżgura l-protezzjoni effettiva ta’ l-interessi finanzjarji ta’ l-UE. ĠUSTIZZJA, ĦELSIEN U SIGURTÀ Viża, kontroll tal-fruntieri, kenn u migrazzjoni - Timplimenta biss sħiħ l-istrateġija ta’ Tmexxija ta’ Fruntieri Integrati u tilħaq tmexxija ta' fruntiera effettiva. - Tassumi pussess sħiħ dwar it-tħaddim ta’ ċentri ta’ lqugħ. Il-ħasil tal-flus - Tiżgura titjib kontinwu tar-rekord ta’ infurzar dwar il-ħasil tal-flus. Drogi - Tiżgura li l-korpi ta’ l-infurzar tal-liġi jkunu mgħammra b’mod xieraq biex jiġġieldu kontra t-traffikar tad-droga u jtejbu aktar il-kooperazzjoni fuq livell internazzjonali u bejn l-aġenziji; tilħaq riżultati tanġibbli f’dan il-qasam. - Tistabbilixxi Uffiċċju għan-Narkotika fuq livell Statali. Tiġġieled il-kriminalità organizzata u t-terroriżmu - Tiżgura l-implimentazzjoni sħiħa tal-miżuri kollha inklużi fil-Pjan ta’ Azzjoni kontra l-Kriminalità Organizzata. 4. IPPROGRAMMAR Għajnuna Komunitarja skond il-Proċess ta’ Stabbilizzazzjoni u Assoċjazzjoni għall-pajjiżi Balkani tal-Punent se tkun prevista taħt l-istrumenti finanzjarji eżistenti, b’mod partikolari bir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 2666/2000[2]. B’hekk, din id-Deċiżjoni mhu se jkollha l-ebda implikazzjonijiet finanzjari. Il-Bosnia-Ħerzegovina jista' jkollha aċċess għal fondi minn programmi orizzontali mfassla għal diversi pajjiżi. 5. KUNDIZZJONALITÀ Għajnuna Komunitarja taħt il-Proċess ta’ Stabbilizzazzjoni u Assoċjazzjoni lill-pajjiżi Balkani tal-Punent tingħata jekk isir aktar progress li jissodisfa l-kriterji ta’ Kopenħagen kif ukoll progress fl-ilħuq ta' prijoritajiet speċifiċi ta' din is-Sħubija Ewropea. Jekk dawn il-kundizzjonijiet ma jiġux irrispettati l-Kunsill jista’ jasal biex jieħu miżuri xierqa fuq il-bażi ta' l-Artikolu 5 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 2666/2000[3]. Għajnuna Komunitarja se tkun soġġetta wkoll għall-kundizzjonijiet iddefiniti mill-Kunsill fil-Konklużjonijiet tiegħu tad-29 ta’ April 1997, u tal-21-22 ta’ Ġunju 1999 b’mod partikolari f’dak li għandu x’jaqsam mal-wegħda tar-reċipjenti li se jwettqu r-riformi demokratiċi, ekonomiċi u istituzzjonali. 6. SORVELJANZA L-Implimentazzjoni tas-Sħubija Ewropea għandha tiġi eżaminata permezz tal-qafas tal-mekkaniżmi stabbiliti taħt il-Proċess ta' Stabbilizzazzjoni u Assoċjazzjoni, partikolarment ir-rapport annwali tal-Kummissjoni. [1] ĠU L 86, ta’ l-24.3.2004, p.1. [2] ĠU L 306, 7.12.2000, p.1, kif emendat bir-Regolament (KE) Nru 2415/2001 (ĠU) L 327, tat-12.12.2001, p.3 [3] Artikolu 5 tar-Regolament tal-Kunsill 2666/2000:1.Rispett għall-prinċipji tad-demokrazija u l-istat tad-dritt u għad-drittijiet umani u tal-minoranza u l-libertajiet fundamentali huwa element essenzjali għall-applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament u għal pre-kundizzjoni ta’ l-eleġġibilità għal għajnuna Komunitarja. Jekk dawn il-prinċipji ma jiġux rispettati, il-Kunsill, filwaqt li jaġixxi b’maġġoranza kwalifikata dwar proposta mill-Kummissjoni, jista' jieħu l-miżuri.2.Għajnuna Komunitarja se tkun soġġetta wkoll għall-kundizzjonijiet iddefiniti mill-Kunsill fil-Konklużjonijiet tiegħu tad-29 ta’ April 1997, b’mod partikolari f’dak li għandu x’jaqsam mal-wegħda tar-reċipjenti li se jwettqu r-riformi demokratiċi, ekonomiċi u istituzzjonali.