(1)

Il-gwerra ta’ aggressjoni tar-Russja kontra l-Ukrajna ttestjat l-industrija Ewropea tad-difiża u s-suq Ewropew tat-tagħmir tad-difiża u ħarġet fil-beraħ għadd ta’ nuqqasijiet li jimminaw il-kapaċità tagħhom li jissodisfaw b’ mod adegwat, sigur, u f’waqtu l-ħtiġijiet urġenti tal-Istati Membri għal prodotti u sistemi tad-difiża, bħal munizzjon u missili, meta titqies ir-rata għolja ta’ konsum ta’ dawk il-prodotti u sistemi matul kunflitt ta’ intensità għolja.

(2)

Mill-24 ta’ Frar 2022 ’l hawn, l-Unjoni u l-Istati Membri tagħha qed iżidu b’mod kostanti l-isforzi tagħhom biex jgħinu ħalli jissodisfaw il-ħtiġijiet urġenti ta’ difiża tal-Ukrajna. Barra minn hekk, f’dak il-kuntest, quddiem instabbiltà dejjem akbar, kompetizzjoni strateġika u theddid għas-sigurtà, il-Kapijiet ta’ Stat jew ta’ Gvern tal-Unjoni, li ltaqgħu f’Versailles fil-11 ta’ Marzu 2022, iddeċidew li jieħdu aktar responsabbiltà għas-sigurtà tal-Unjoni nfisha u jieħdu passi deċiżivi ulterjuri lejn it-tiswir tas-sovranità Ewropea. Impenjaw ruħhom li “jsaħħu l-kapaċitajiet Ewropej tad-difiża”, u ftiehmu li jżidu l-infiq fuq id-difiża, li jżidu l-kooperazzjoni bi proġetti konġunti u b’akkwist komuni tal-kapaċitajiet tad-difiża, li jindirizzaw in-nuqqasijiet, li jixprunaw l-innovazzjoni, u li jsaħħu u jiżviluppaw l-industrija tad-difiża tal-Unjoni. Fil-21 ta’ Marzu 2022, il-‘Boxxla Strateġika għal sigurtà u difiża aktar b’saħħitha tal-Unjoni fid-deċennju li jmiss’ (il-‘Boxxla Strateġika’) ġiet approvata mill-Kunsill, u sussegwentement approvata mill-Kunsill Ewropew fl-24 ta’ Marzu 2022. Il-Boxxla Strateġika tisħaq fuq il-ħtieġa li jiżdied l-infiq fuq id-difiża u li jsir aktar investiment fil-kapaċitajiet, kemm fil-livell tal-Unjoni kif ukoll f’dak nazzjonali.

(3)

Il-Kummissjoni u r-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà ppreżentaw Komunikazzjoni Konġunta dwar l-Analiżi tad-Diskrepanzi fl-Investiment fil-Qasam tad-Difiża u t-Triq ’il Quddiem” fit-18 ta’ Mejju 2022 li tenfasizza l-eżistenza, fi ħdan l-Unjoni, ta’ lakuni finanzjarji, industrijali u ta’ kapaċità fil-qasam tad-difiża. Fid-19 ta’ Lulju 2022, il-Kummissjoni ppreżentat proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-istabbiliment tal-Att dwar it-Tisħiħ tal-industrija Ewropea tad-difiża permezz tal-Akkwist komuni (EDIRPA), bl-għan li jappoġġa l-kollaborazzjoni bejn l-Istati Membri fil-fażi tal-akkwist biex jimtlew lakuni l-aktar urġenti u kritiċi, speċjalment dawk maħluqa mir-rispons għall-gwerra ta’ aggressjoni tar-Russja kontra l-Ukrajna, b’mod kollaborattiv. L-EDIRPA se jikkontribwixxi għat-tisħiħ tal-akkwist tad-difiża komuni u, permezz tal-finanzjament assoċjat tal-Unjoni, għat-tisħiħ tal-kapaċitajiet industrijali tad-difiża tal-Unjoni u għall-adattament tal-industrija tad-difiża tal-Unjoni għal bidliet strutturali fis-suq li jirriżultaw minn żieda fid-domanda minħabba sfidi ġodda, bħar-ritorn ta’ kunflitt ta’ intensità għolja.

(4)

Fid-dawl tas-sitwazzjoni fl-Ukrajna u tal-ħtiġijiet urġenti tagħha ta’ difiża, b’mod partikolari għall-munizzjon, fl-20 ta’ Marzu 2023 il-Kunsill qabel dwar approċċ bi tliet binarji, bl-għan li jipprovdi miljun ċiklu ta’ munizzjon tal-artillerija għall-Ukrajna fi sforz konġunt fit-tnax-il xahar li ġejjin. Huwa qabel li b’mod urġenti jikkonsenja munizzjon mill-art għall-art u tal-artillerija, lill-Ukrajna u, jekk mitlub, missili, minn stokkijiet eżistenti jew permezz ta’ prijoritizzazzjoni mill-ġdid tal-ordnijiet eżistenti. Huwa appella wkoll lill-Istati Membri biex jakkwistaw b’mod konġunt munizzjon u, jekk jintalbu, missili mill-industrija Ewropea tad-difiża (u n-Norveġja) fil-kuntest ta’ proġett eżistenti mmexxi mill-Aġenzija Ewropea għad-Difiża (EDA) jew permezz ta’ proġetti ta’ akkwist komplementari mmexxija mill-Istati Membri, sabiex jerġgħu jimlew l-istokkijiet tagħhom filwaqt li jippermettu l-kontinwazzjoni tal-appoġġ lill-Ukrajna. Biex jappoġġa dawk l-isforzi, il-Kunsill qabel li jimmobilizza finanzjament xieraq inkluż permezz tal-Faċilità Ewropea għall-Paċi (EPF). Il-Kunsill inkariga wkoll lill-Kummissjoni tippreżenta proposti konkreti biex tappoġġa b’mod urġenti t-tisħiħ tal-kapaċitajiet ta’ manifattura tal-industrija Ewropea tad-difiża, tiżgura l-ktajjen tal-provvista, tiffaċilita proċeduri ta’ akkwist effiċjenti, tindirizza n-nuqqasijiet fil-kapaċitajiet ta’ produzzjoni u tippromwovi l-investimenti, inkluż, fejn xieraq, bil-mobilizzazzjoni tal-baġit tal-Unjoni.Tali promozzjoni ta’ investimenti huwa essenzjali biex jiġi żgurat li l-ħtiġijiet tas-sigurtà tal-Unjoni nfisha jiġu ssodisfati b’mod adegwat f’kull waqt u li l-industrija tad-difiża u s-suq intern tal-Unjoni jkunu adatti għall-isfidi attwali. It-tliet binarji interkonnessi jeħtieġ li jiġu segwiti b’mod parallel u kkoordinat. Sabiex tiġi żgurata implimentazzjoni adegwata tat-tliet binarji, se jiġu organizzati wkoll laqgħat regolari fil-livell tad-Diretturi Nazzjonali tal-Armamenti mat-Task Force dwar l-Akkwist Konġunt fil-Qasam tad-Difiża (li jikkonsisti minn rappreżentati mill-Kummissjoni, is- Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna (SEAE) u l-EDA) biex jiġu vvalutati l-ħtiġijiet u l-kapaċitajiet industrijali kif ukoll biex tiġi żgurata l-koordinazzjoni mill-qrib meħtieġa.

(5)

Fit-13 ta’ April 2023, il-Kunsill adotta miżura ta’ assistenza taħt l-EPF b’valur ta’ EUR 1 biljun biex tappoġġa l-Forzi Armati Ukreni, li tippermetti r-rimborż lill-Istati Membri tal-kostijiet ta’munizzjon mill-art għall-art u tal-artillerija, u possibbilment missili, mogħtija lill-Ukrajna minn stokkijiet eżistenti jew permezz ta’ prijoritizzazzjoni mill-ġdid tal-ordnijiet eżistenti matul il-perjodu mid-9 ta’ Frar sal-31 ta’ Mejju 2023. Fir-rigward tal-akkwist konġunt, s’issa 24 Stat Membru flimkien man-Norveġja ffirmaw l-Arranġament tal-Proġett tal-EDA għall-akkwist kollaborattiv ta’ munizzjon.

(6)

L-isforzi konġunti biex l-Istati Membri jkunu jistgħu jirrikostitwixxu l-istokkijiet eżawriti tagħhom u biex jappoġġaw lill-Ukrajna jistgħu jkunu effettivi biss jekk in-naħa tal-provvista tal-Unjoni tkun tista’ tikkonsenja l-prodotti tad-difiża meħtieġa fil-ħin. Iżda, bi stokkijiet li qed jonqsu malajr, bil-produzzjoni fl-Unjoni kważi b’kapaċità massima mill-ordnijiet tal-Istati Membri jew ta’ pajjiżi terzi, u bil-prezzijiet li diġà qed jiżdiedu, huma meħtieġa miżuri addizzjonali ta’ politika industrijali tal-Unjoni biex tiġi żgurata żieda rapida fil-kapaċitajiet tal-manifattura.

(7)

Kif enfasizzat mill-ħidma tat-Task Force dwar l-Akkwist Konġunt fil-Qasam tad-Difiża dwar il-koordinazzjoni tal-ħtiġijiet tal-akkwist fil-qasam tad-difiża fuq terminu ta’ żmien qasir ħafna u l-involviment mal-Istati Membri u mal-manifatturi tad-difiża tal-Unjoni biex tappoġġa l-akkwist komuni għar-riforniment tal-istokkijiet, b’mod partikolari fid-dawl tal-appoġġ ipprovdut lill-Ukrajna, l-industrija tal-Unjoni għandha kapaċitajiet ta’ manifattura fil-qasam tal-munizzjon mill-art għall-art u tal-artillerija kif ukoll tal-missili (‘prodotti rilevanti tad-difiża’). Madankollu, il-kapaċitajiet ta’ produzzjoni fi ħdan is-settur tal-industrija tad-difiża tal-Unjoni tfasslu għal żminijiet meta l-isfidi kienu differenti mill-isfidi attwali ppreżentati lill-Unjoni. Il-flussi tal-provvista ġew adattati abbażi ta’ domanda aktar modesta, b’livell minimu ta’ stokkijiet u fornituri diversifikati globalment biex jitnaqqsu il-kostijiet, u b’hekk is-settur tal-industrija tad-difiża tal-Unjoni ġie espost għal dipendenzi. B’konsegwenza ta’ dan, f’dan il-kuntest, il-kapaċità tal-manifattura attwali u l-ktajjen tal-provvista u tal-valur eżistenti ma jippermettux konsenja sigura u f’waqtha ta’ prodotti tad-difiża neċċessarji għas-sodisfazzjon tal-ħtiġijiet tas-sigurtà tal-Istati Membri u biex ikompli l-appoġġ tal-ħtiġijiet tal-Ukrajna, u b’hekk jinħolqu tensjonijiet fis-suq għall-prodotti rilevanti tad-difiża, u riskju ta’ effett ta’ esklużjoni. Għalhekk huwa meħtieġ intervent addizzjonali fil-livell tal-Unjoni.

(8)

F’konformità mal-Artikolu 173(3) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), jenħtieġ li l-Unjoni tikkontribwixxi għall-kisbatal-għan li tħaffef l-aġġustament tal-industrija għall-bidliet strutturali. Għalhekk, jidher xieraq li l-industrija tal-Unjoni tiġi appoġġata biex iżżid il-volum tal-produzzjoni tagħha, tnaqqas iż-żmien meħtieġ għall-produzzjoni tagħha u tindirizza l-effetti lembut potenzjali jew il-fatturi li jistgħu jdewmu jew jimpedixxu d-disponibilita’ u l-provvistaf’waqtha ta’ prodotti rilevanti tad-difiża.

(9)

Jenħtieġ li l-miżuri meħuda fil-livell tal-Unjoni jkollhom l-għan li jsaħħu l-kompetittività u r-reżiljenza tal-Bażi Industrijali u Teknoloġika tad-Difiża Ewropea (EDTIB) fil-qasam tal-munizzjon u l-missili, biex jippermettu l-adattament urġenti tagħha għall-bidla strutturali.

(10)

Għal dak l-għan, jenħtieġ li jiġi stabbilit strument għall-appoġġ finanzjarju tat-tisħiħ tal-industrija tul il-ktajjen tal-provvista u tal-valur relatati mal-produzzjoni ta’ prodotti rilevanti tad-difiża fl-Unjoni (l-“Istrument”).

(11)

L-istruttura speċifika, il-kundizzjonijiet ta’ eliġibbiltà u l-kriterji stabbiliti f’dan ir-Regolament huma partikolari għal dan l-Istrument fuq terminu ta’ żmien qasir u huma ddeterminati minn ċirkostanzi speċifiċi u s-sitwazzjoni ta’ emerġenza attwali.

(12)

L-Istrument se jkun koerenti ma’ inizjattivi kollaborattivi eżistenti tal-Unjoni relatati mad-difiża bħal dawk tal-Fond Ewropew għad-Difiża, tal-EDIRPA propost, kif ukoll l-EPF, u se jiġġenera sinerġiji ma’ programmi oħra tal-Unjoni. L-Istrument hu koerenti għalkollox mal-ambizzjoni tal-Boxxla Strateġika.

(13)

Ir-Regolament (UE, Euratom) 2018/1046 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3) (“ir-Regolament Finanzjarju”) jenħtieġ li japplika għall-Istrument, dment li ma jkunx speċifikat mod ieħor.

(14)

F’konformità mal-Artikolu 193(2) tar-Regolament Finanzjarju, tista’ tingħata għotja għal azzjoni li tkun diġà bdiet, dment li l-applikant ikun jista’ juri l-ħtieġa li l-azzjoni kellha tinbeda qabel l-iffirmar tal-ftehim ta’ għotja. Madankollu, il-kostijiet imgarrba qabel id-data tal-preżentazzjoni tal-applikazzjoni għall-għotja mhumiex eliġibbli, għajr f’każijiet eċċezzjonali debitament ġustifikati. Sabiex tiġi indirizzata s-sejħa tal-Kunsill tal-20 ta’ Marzu 2023 biex jitħaffef il-forniment tal-prodotti rilevanti tad-difiża, fid-deċiżjoni ta’ finanzjament jenħtieġ li jkun possibbli li jiġu previsti kontribuzzjonijiet finanzjarji fir-rigward ta’ azzjonijiet li jkopru perjodu li jibda minn dik id-data.

(15)

Dan ir-Regolament jistabbilixxi pakkett finanzjarju għad-durata kollha tal-Istrument bħala l-ammont ta’ referenza primarja, skont it-tifsira tal-punt 18 tal-Ftehim Interistituzzjonali tas-16 ta’ Diċembru 2020 bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea u l-Kummissjoni Ewropea dwar dixxiplina baġitarja, dwar kooperazzjoni f’materji baġitarji u dwar ġestjoni finanzjarja tajba, kif ukoll dwar riżorsi proprji ġodda, inkluż pjan direzzjonali lejn l-introduzzjoni ta’ riżorsi proprji ġodda (4), għall-Parlament Ewropew u għal-Kunsill waqt il-proċedura baġitarja annwali.

(16)

Il-possibbiltajiet previsti fl-Artikolu 73(4) tar-Regolament (UE) 2021/1060 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5) jistgħu jiġu applikati dment li l-proġett jikkonforma mar-regoli stabbiliti f’dak ir-Regolament u fl-ambitu tal-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali u tal-Fond Soċjali Ewropew Plus kif stabbiliti fir-Regolamenti (UE) 2021/1058 (6) u (UE) 2021/1057 (7) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, rispettivament. F’konformità mal-Artikolu 24 tar-Regolament (UE) 2021/1060, jenħtieġ li l-Kummissjoni tivvaluta l-programmi emendati ppreżentati mill-Istat Membru u li tagħmel osservazzjonijiet fi żmien xahrejn mill-preżentazzjoni tal-programm emendat. Minħabba l-urġenza tas-sitwazzjoni, jenħtieġ li l-Kummissjoni tistinka biex tikkonkludi l-valutazzjoni tal-programmi nazzjonali emendati mingħajr dewmien żejjed.

(17)

Meta jipproponu pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza emendati jew ġodda, f’konformità mal-Artikolu 21 tar-Regolament (UE) 2021/241 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8), jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jipproponu miżuri li jikkontribwixxu wkoll għall-għanijiet l-Istrument, f’konformita mal-finijiet u r-rekwiżiti stabbiliti bid-Deċiżjoni tal-Kunsill (UE, Euratom) 2020/2053 (9), ir-Regolament tal-Kunsill (UE) 2020/2094 (10) u r-Regolament (UE) 2021/241. Għal dak il-għan, l-Istati Membri jenħtieġ li jikkunsidraw b’mod partikolari miżuri marbuta ma’ proposti sottomessi għal sejħa għal proposti fl-ambitu tal-Istrument, li ngħataw Siġill ta’ Eċċellenza skont l-Istrument.

(18)

F’konformità mar-Regolament Finanzjarju, ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (11) u r-Regolamenti tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 2988/95 (12), (Euratom, KE) Nru 2185/96 (13) u (UE) 2017/1939 (14), l-interessi finanzjarji tal-Unjoni jridu jiġu protetti permezz ta’ miżuri proporzjonati, inklużi miżuri relatati mal-prevenzjoni, is-sejbien, il-korrezzjoni u l-investigazzjoni ta’ irregolaritajiet, inkluż frodi, mal-irkupru ta’ fondi mitlufa, imħallsa bi żball jew użati b’mod mhux korrett, u, fejn xieraq, mal-impożizzjoni ta’ penali amministrattivi. B’mod partikolari, f’konformità mar-Regolamenti (Euratom, KE) Nru 2185/96 u (UE, Euratom) Nru 883/2013, l-Uffiċċju Ewropew ta’ Kontra l-Frodi (l-OLAF) għandu s-setgħa li jwettaq investigazzjonijiet amministrattivi, inklużi kontrolli u spezzjonijiet fuq il-post, bil-għan li jiġi stabbilit jekk kienx hemm frodi, korruzzjoni jew kwalunkwe attività illegali oħra li taffettwa l-interessi finanzjarji tal-Unjoni.L-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew (UPPE) għandu s-setgħa, skont ir-Regolament (UE) 2017/1939, li jinvestiga u jressaq għall-prosekuzzjoni reati kriminali li jaffettwaw l-interessi finanzjarji tal-Unjoni kif previst fid-Direttiva (UE) 2017/1371 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (15). F’konformità mar-Regolament Finanzjarju, kwalunkwe persuna jew entità li tirċievi fondi mill-Unjoni trid tikkoopera bis-sħiħ fil-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni, tagħti d-drittijiet neċessarji u l-aċċess meħtieġ lill-Kummissjoni, lill-OLAF, lill-Qorti tal-Awdituri u, fir-rigward ta’ dawk l-Istati Membri li jipparteċipaw fil-kooperazzjoni msaħħa skont ir-Regolament (UE) 2017/1939, lill-UPPE u tiżgura li kwalunkwe terza persuna involuta fl-implimentazzjoni tal-fondi tal-Unjoni tagħti drittijiet ekwivalenti.

(19)

Jenħtieġ li Membri tal-Assoċjazzjoni Ewropea tal-Kummerċ Ħieles li huma membri taż-Żona Ekonomika Ewropea (ŻEE) ikunu jistgħu jieħdu sehem fl-Istrument fil-qafas tal-kooperazzjoni stabbilit skont il-Ftehim dwar iż-Żona Ekonomika Ewropea (16), li jipprevedi l-implimentazzjoni tal-parteċipazzjoni tagħhom fil-programmi tal-Unjoni abbażi ta’ deċiżjoni adottata skont dak il-Ftehim. Ddan ir-Regolament jenħtieġ li jirrikjedi li dawk il-pajjiżi terzi jagħtu d-drittijiet u l-aċċess neċessarji meħtieġa biex l-uffiċjal awtorizzanti responsabbli, l-OLAF u l-Qorti tal-Awdituri jeżerċitaw il-kompetenzi rispettivi tagħhom b’mod komprensiv.

(20)

Minħabba l-ispeċifiċitajiet tal-industrija tad-difiża, fejn id-domanda tiġi kważi esklużivament mill-Istati Membri u l-pajjiżi assoċjati, li jikkontrollaw ukoll kull akkwiżizzjoni ta’ prodotti u teknoloġiji relatati mad-difiża, inkluż l-esportazzjonijiet, il-funzjonament tas-settur tad-difiża ma jimxix mar-regoli konvenzjonali u l-mudelli ta’ negozju li jirregolaw swieq aktar tradizzjonali. L-industrija għalhekk ma tinvolvix ruħha f’investimenti industrijali sostanzjali awtofinanzjati iżda tagħmel dan biss bħala konsegwenza tal-ordnijiet tad-ditti. Filwaqt li l-ordnijiet tad-ditti mill-Istati Membri huma prekundizzjoni għal kwalunkwe investiment, il-Kummissjoni tista’ tintervjeni billi tneħħi r-riskji tal-investimenti industrijali permezz ta’ għotjiet u self li jippermettu adattament aktar mgħaġġel għall-bidla strutturali li tkun għaddejja fis-suq. Fil-kuntest tal-emerġenza attwali, l-appoġġ tal-Unjoni jenħtieġ li jkopri sa 50 % tal-kostijiet diretti eliġibbli sabiex il-benefiċjarji jkunu jistgħu jimplimentaw l-azzjonijiet malajr kemm jista’ jkun, ineħħu r-riskju tal-investiment tagħhom u għalhekk iħaffu d-disponibbiltà tal-prodotti rilevanti tad-difiża.

(21)

Jenħtieġ li l-Istrument jipprovdi appoġġ finanzjarju, permezz ta’ mezzi previsti fir-Regolament Finanzjarju, għal azzjonijiet li jikkontribwixxu għad-disponibbiltà u l-provvista f’waqthom ta’ prodotti rilevanti tad-difiża bħal attivitajiet ta’ koordinazzjoni u networking industrijali, aċċess għall-finanzi għal impriżi involuti fil-manifattura ta’ prodotti rilevanti tad-difiża, riżerva tal-kapaċitajiet, proċessi industrijali ta’ rikondizzjonar ta’ prodotti skaduti, espansjoni, ottimizzar, modernizzar, aġġornament jew adattament għal skop ġdid ta’ kapaċitajiet ta’ produzzjoni eżistenti f’dak il-qasam, kif ukoll it-taħriġ tal-persunal.

(22)

Billi l-Istrument għandu l-għan li jtejjeb il-kompetittività u l-effiċjenza tal-industrija tad-difiża tal-Unjoni, huma biss l-entitajiet, kemm jekk pubbliċi kif ukoll privati, li huma stabbiliti u li għandhom l-istrutturi maniġerjali eżekuttivi tagħhom fl-Unjoni jew f’pajjiżi assoċjati li jenħtieġ li jkunu eliġibbli għall-appoġġ. Dawk l-entitajiet jenħtieġ li jew ma jkunux soġġetti għal kontroll minn pajjiż terz mhux assoċjat jew minn entità ta’ pajjiż terz mhux assoċjat jew, inkella, jenħtieġ li huma jkunu ġew soġġetti għal skrinjar skont it-tifsira tar-Regolament (UE) 2019/452 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (17) u, fejn meħtieġ, għal miżuri ta’ mitigazzjoni, filwaqt li jitqiesu l-għanijiet imsemmija fl-Artikolu 4 ta’ dan l-Artikolu. Entità li tkun stabbilita f’pajjiż terz mhux assoċjat jew entità li tkun stabbilita fl-Unjoni jew f’pajjiż assoċjat, iżda li l-istrutturi maniġerjali eżekuttivi tagħha jkunu f’pajjiż terz mhux assoċjat, jenħtieġ li ma tkunx eliġibbli bħala riċevitur involut f’azzjoni.

(23)

Jenħtieġ li entitajiet stabbiliti fl-Unjoni jew f’pajjiż assoċjat li jkunu kkontrollati minn pajjiż terz mhux assoċjat jew minn entità ta’ pajjiż terz mhux assoċjat u li ma kinux soġġetti għal skrinjar skont it-tifsira tar-Regolament (UE) 2019/452 u, fejn meħtieġ, għall-miżuri ta’ mitigazzjoni, jkunu eliġibbli bħala riċevituri biss dment li jiġu ssodisfati kundizzjonijiet stretti relatati mal-interessi tas-sigurtà u tad-difiża tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha, kif stabbilit fil-qafas tal-Politika Estera u ta’ Sigurtà Komuni skont it-Titolu V tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE), inkluż f’termini tat-tisħiħ tal-EDTIB. Jenħtieġ li l-parteċipazzjoni ta’ dawn l-entitajiet ma tmurx kontra l-għanijiet tal-Istrument. F’dak il-kuntest, kontroll jenħtieġ li tinftiehem bħala l-abbiltà li tiġi eżerċitata influwenza deċiżiva fuq entità b’mod dirett jew indirett permezz ta’ entità intermedja waħda jew aktar. L-applikanti jenħtieġ li jipprovdu l-informazzjoni rilevanti kollha dwar l-infrastruttura, il-faċilitajiet, l-assi u r-riżorsi li għandhom jintużaw fl-azzjoni. F’dak ir-rigward, jenħtieġ li jitqies ukoll it-tħassib tal-Istati Membri rigward is-sigurtà tal-provvista. Fid-dawl tal-urġenza tas-sitwazzjoni li tirriżulta mill-kriżi eżistenti tal-provvista tal-munizzjon, jenħtieġ li l-Istrument iqis il-ktajjen tal-provvista eżistenti.

(24)

L-infrastruttura, il-faċilitajiet, l-assi u r-riżorsi tar-riċevituri involuti f’azzjoni appoġġata taħt l-Istrument jenħtieġ li jkunu jinsabu fit-territorju ta’ Stat Membru jew ta’ pajjiż assoċjat għad-durata kollha tal-azzjoni.

(25)

Jenħtieġ li l-Istrument ma jappoġġax finanzjarjament l-irrankar tal-kapaċitajiet ta’ produzzjoni għal prodotti rilevanti tad-difiża li jkunu soġġetti għal restrizzjoni minn pajjiż terz mhux assoċjat jew minn entità ta’ pajjiż terz mhux assoċjat li jillimitaw l-abbiltà tal-Istati Membri li jużaw dawk il-prodotti rilevanti tad-difiża. Ir-riċevitur jenħtieġ li jkollu l-għan li jiżgura li l-azzjoni ffinanzjata mill-Istrument tippermetti t-twassil tal-outputs lill-Ukrajna.

(26)

Skont l-Artikolu 85 tad-Deċiżjoni tal-Kunsill (UE) 2021/1764 (18), persuni fiżiċi u korpi u istituzzjonijet stabbiliti f’pajjiżi u f’territorji ekstra-Ewropej (OCTs) huma eliġibbli għal finanzjament soġġett għar-regoli u l-għanijiet tal-Istrument u għall-arranġamenti possibbli applikabbli għall-Istat Membru li magħhom l-OCT rilevanti jkun marbut.

(27)

Meta tivvaluta l-proposti ppreżentati mill-applikanti, jenħtieġ li l-Kummissjoni tagħti attenzjoni partikolari lill-kontribut tagħhom għall-għanijiet tal-Istrument. Jenħtieġ li l-proposti jiġu vvalutati, b’mod partikolari, skont il-kontribut tagħhom għaż-żieda, għat-tisħiħ, għar-riżerva jew għall-immodernizzar tal-kapaċitajiet tal-manifattura, kif ukoll għat-taħriġ mill-ġdid u t-titjib tal-ħiliet tal-forza tax-xogħol relatata. Jenħtieġ li dawn jiġu vvalutati wkoll skont il-kontribut tagħhom għat-tnaqqis taż-żmien meħtieġ għall-produzzjoni tal-prodotti rilevanti tad-difiża, inkluż permezz ta’ mekkaniżmi ta’ riprijoritizzazzjoni tal-ordnijiet, għall-identifikazzjoni u l-eliminazzjoni tal-effetti lembut tul il-ktajjen tal-provvista tagħhom kif ukoll għall-iżvilupp tar-reżiljenza ta’ dawk il-ktajjen tal-provvista permezz tal-iżvilupp u l-operazzjonalizzazzjoni tal-kooperazzjoni transfruntiera tal-impriżi, b’mod partikolari, sa punt sinifikanti, l-intrapriżi mikro, żgħar u ta’ daqs medju (SMEs) u l-kumpaniji b’kapitalizzazzjoni medja (mid-caps) li joperaw fil-ktajjen tal-provvista kkonċernati.

(28)

Meta tfassal, tagħti u timplimenta l-appoġġ finanzjarju tal- Unjoni, il-Kummissjoni jenħtieġ li toqgħod attenta b’mod partikolari li tiżgura li tali appoġġ ma jaffettwax b’mod avvers il-kundizzjonijiet tal-kompetizzjoni fis-suq intern.

(29)

Barra minn hekk, il-kriżi li tirriżulta mill-gwerra ta’ aggressjoni tar-Russja kontra l-Ukrajna mhux biss uriet nuqqasijiet fis-settur industrijali tad-difiża tal-Unjoni, iżda ħolqot ukoll sfidi għall-funzjonament tas-suq intern għall-prodotti tad-difiża. Tabilħaqq, il-kuntest ġeopolitiku attwali jinvolvi żieda sinifikanti fid-domanda li taffettwa l-funzjonament tas-suq intern għall-produzzjoni u l-bejgħ ta’ prodotti rilevanti tad-difiża u tal-komponenti tagħhom fl-Unjoni. Filwaqt li ċerti Stati Membri ħadu jew x’aktarx jieħdu miżuri biex jippreservaw il-ħażniet tagħhom stess bħala kwistjoni ta’ sigurtà nazzjonali, oħrajn qed jiffaċċjaw diffikultajiet ta’ aċċess għall-oġġetti meħtieġa għall-manifattura jew l-akkwist ta’ prodotti rilevanti tad-difiża. Xi drabi, id-diffikultajiet fl-aċċess għal materja prima waħda jew għal komponent speċifiku tfixkel il-ktajjen tal-produzzjoni kollha. Sabiex jiġi żgurat il-funzjonament tas-suq intern, jeħtieġ li jiġu stabbiliti, b’mod koordinat, regoli armonizzati li jżidu s-sigurtà tal-provvista ta’ prodotti rilevanti tad-difiża. Dawk il-miżuri jenħtieġ li jinkludu aċċellerazzjoni tal-proċess tal-għoti ta’ permessi u l-faċilitazzjoni tal-proċeduri ta’ akkwist. Dawk il-miżuri jenħtieġ li jkunu bbażati fuq l-Artikolu 114 tat-TFUE.

(30)

Fid-dawl tal-importanza li tiġi żgurata s-sigurtà tal-provvista tal-prodotti rilevanti tad-difiża, l-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw li l-applikazzjonijiet amministrattivi relatati mal-ippjanar, mal-kostruzzjoni u l-operat tal-faċilitajiet tal-produzzjoni, mat-trasferiment fi ħdan l-Unjoni tal-inputs, kif ukoll il-kwalifikazzjoni u ċ-ċertifikazzjoni tal-prodotti finali rilevanti jiġu pproċessati b’mod effiċjenti u f’waqtu.

(31)

Sabiex jiġi segwit l-għan ġenerali tal-politika pubblika tas-sigurtà, jeħtieġ li l-faċilitajiet ta’ produzzjoni relatati mal-produzzjoni ta’ prodotti rilevanti tad-difiża jiġu stabbiliti malajr kemm jista’ jkun, filwaqt li l-piż amministrattiv jinżamm għal minimu. Għal dik ir-raġuni, l-Istati Membri jenħtieġ li jittrattaw applikazzjonijiet relatati mal-ippjanar, mal-kostruzzjoni u mat-tħaddim ta’ impjanti u installazzjonijiet għall-produzzjoni tal-prodotti rilevanti tad-difiża bl-aktar mod rapidu possibbli. Jenħtieġ li tali applikazzjonijiet jingħataw prijorità meta jiġu bbilanċjati l-interessi legali fil-każ individwali.

(32)

Fid-dawl tal-għan ta’ dan ir-Regolament, u tas-sitwazzjoni ta’ emerġenza u l-kuntest eċċezzjonali tal-adozzjoni tiegħu, jenħtieġ li l-Istati Membri jikkunsidraw li jużaw eżenzjonijiet relatati mad-difiża skont il-liġi nazzjonali u l-liġi tal-Unjoni applikabbli, fuq bażi ta’ każ b’każ, jekk iqisu li l-użu ta ' tali eżenzjonijiet jiffaċilita l-kisba ta' dak il-għan. Dak jista’ japplika b’mod partikolari għal-liġi tal-Unjoni dwar kwistjonijiet ambjentali, tas-saħħa u tas-sikurezza, li huwa indispensabbli biex tittejjeb il-protezzjoni tas-saħħa tal-bniedem u tal-ambjent, kif ukoll biex jinkiseb żvilupp sostenibbli u sikur. Madankollu, l-implimentazzjoni ta’ dik il-liġi tista’ tipproduċi wkoll ostakli regolatorji li jxekklu l-potenzjal tal-industrija tad-difiża tal-Unjoni li żżid il-produzzjoni u l-konsenji ta’ prodotti rilevanti tad-difiża. Hija responsabbiltà kollettiva għall-Unjoni u l-Istati Membri tagħha li jeżaminaw b’mod urġenti kwalunkwe azzjoni li jistgħu jieħdu biex ittaffu l-ostakli possibbli. Kwalunkwe azzjoni bħal din, sew fil-livell tal-Unjoni, reġjonali jew nazzjonali, jenħtieġ li ma tikkompromettix l-ambjent, is-saħħa u s-sikurezza.

(33)

Id-Direttiva 2009/81/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (19) għandha l-għan li tarmonizza l-proċeduri ta’ akkwist għall-għoti ta’ kuntratti pubbliċi fil-qasam tad-difiża u s-sigurtà biex b’hekk ikunu jistgħu jiġu ssodisfati r-rekwiżiti tas-sigurtà tal-Istati Membri u l-obbligi li jirriżultaw mit-TFUE. Dik id-Direttiva tipprevedi b’mod partikolari dispożizzjonijiet speċifiċi li jirregolaw sitwazzjonijiet ta’ urġenza li jirriżultaw minn kriżi, b’mod partikolari perjodi mqassra għall-wasla ta’ offerti u l-possibbiltà li tintuża l-proċedura nnegozjata mingħajr pubblikazzjoni minn qabel ta’ avviż ta’ kuntratt. Madankollu, l-urġenza estrema kkawżata mill-kriżi attwali tal-provvista tal-munizzjon tista’ tkun inkompatibbli anki ma’ dawk id-dispożizzjonijiet f’każijiet fejn żewġ Stati Membri jew aktar ikollhom l-intenzjoni li jidħlu għal akkwist komuni. F’xi każijiet, l-unika soluzzjoni li tiżgura l-interessi tas-sigurtà ta’ dawk l-Istati Membri hija li jinfetaħ ftehim qafas eżistenti għall-awtoritajiet/entitajiet kontraenti tal-Istati Membri li oriġinarjament ma kinux parti għalih, minkejja li dik il-possibbiltà ma kinitx prevista fil-ftehim qafas oriġinali.

(34)

F’konformità mal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea, il-modifiki għal kuntratt pubbliku jenħtieġ li jkunu strettament limitati għal dak li huwa assolutament meħtieġ fiċ-ċirkostanzi, filwaqt li jikkonformaw kemm jista’ jkun mal-prinċipji ta’ nondiskriminazzjoni, trasparenza u proporzjonalità. F’dak ir-rigward, jenħtieġ li jkun possibbli li ssir deroga mid-Direttiva 2009/81/KE billi jiżdiedu l-kwantitajiet previsti fil-ftehim qafas filwaqt li dan jinfetaħ għall-awtoritajiet/entitajiet kontraenti ta’ Stati Membri oħra. Fir-rigward ta’ dawk il-kwantitajiet addizzjonali, jenħtieġ li dawk l-awtoritajiet/entitajiet kontraenti jgawdu mill-istess kundizzjonijiet bħall-awtorità/entità kontraenti oriġinali li tkun kkonkludiet il-ftehim qafas oriġinali. F’tali każijiet, l-awtorità/entità kontraenti oriġinali jenħtieġ li tippermetti wkoll lil kwalunkwe operatur ekonomiku li jissodisfa l-kundizzjonijiet tal-awtorità/entità kontraenti inizjalment stabbiliti fil-proċedura ta’ akkwist għall-ftehim qafas, inklużi r-rekwiżiti għal għażliet kwalitattivi kif imsemmi fl-Artikoli 39 sa 46 tad-Direttiva 2009/81/KE, li jissieħeb f’dak il-ftehim qafas. Barra minn hekk, jenħtieġ li jittieħdu miżuri xierqa ta’ trasparenza biex jiġi żgurat li l-partijiet potenzjalment interessati kollha jiġu infurmati. Sabiex jiġu limitati l-effetti ta’ dawk il-modifiki fuq il-funzjonament bla xkiel tas-suq intern u sabiex jiġu evitati distorsjonijiet sproporzjonati tal-kompetizzjoni, jenħtieġ li jkun possibli li jiġu konklużi tali lmodifiki tal-ftehimiet qafas jiġu konklużi biss sat-30 ta’ Ġunju 2025.

(35)

Sabiex tkun kompetittiva, innovattiva u reżiljenti, kif ukoll biex tkun tista’ żżid il-kapaċitajiet ta’ produzzjoni tagħha, l-EDTIB jeħtieġ li jkollha aċċess kemm għall-finanzjament pubbliku kif ukoll għal dak privat. Kif previst fil-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-15 ta’ Frar 2022 bit-titolu “Kontribut tal-Kummissjoni għad-difiża Ewropea”, l-inizjattivi tal-Unjoni dwar il-finanzi sostenibbli jibqgħu konsistenti mal-isforzi tal-Unjoni biex tiffaċilita l-aċċess suffiċjenti tal-industrija Ewropea tad-difiża għall-finanzjament u l-investiment. F’dak il-kuntest, il-qafas ta’ finanzjament sostenibbli tal-Unjoni ma jipprevjenix l-investiment f’attivitajiet relatati mad-difiża. L-industrija tad-difiża tal-Unjoni hija kontributur kruċjali għar-reżiljenza u għas-sigurtà tal-Unjoni, u għalhekk għall-paċi u s-sostenibbiltà soċjali. Fi ħdan l-inizjattivi tal-Unjoni dwar politiki ta’ finanzjament sostenibbli, armi kontroversjali soġġetti għal konvenzjonijiet internazzjonali li jipprojbixxu l-iżvilupp, il-produzzjoni, il-ħażna, l-użu, it-trasferiment u l-konsenja tagħhom, u ffirmati mill-Istati Membri, jitqiesu inkompatibbli mar-rekwiżiti tas-sostenibbiltà soċjali. Is-settur tal-industrija tad-difiża tal-Unjoni huwa soġġett għal skrutinju regolatorju mill-qrib implimentat mill-Istati Membri għat-trasferiment u l-esportazzjoni ta’ oġġetti militari u b’użu doppju. F’dik il-perspettiva, l-impenn tal-atturi finanzjarji nazzjonali u Ewropej – bħall-banek u l-istituzzjonijiet promozzjonali nazzjonali – biex jappoġġaw l-industrija Ewropea tad-difiża, jibgħat sinjal qawwi lis-settur privat. Filwaqt li jsegwi bis-sħiħ il-missjonijiet l-oħra tiegħu ta’ żvilupp ekonomiku u ta’ finanzjament tal-politika pubblika, inkluż it-tranżizzjoni doppja ekoloġika u diġitali u f’konformità mal-Artikolu 309 tat-TFUE kif ukoll mal-istatut tiegħu, il-Bank Ewropew tal-Investiment jenħtieġ li jsaħħaħ l-appoġġ tiegħu għall-industrija Ewropea tad-difiża u l-akkwist konġunt lil hinn mill-appoġġ kontinwu tiegħu għall-użu doppju, f’każijiet fejn investimenti bħal dawn iservu b’mod ċar biex jiġu implimentati l-prijoritajiet tal-Boxxla Strateġika.

(36)

L-impriżi fil-katini tal-valur tal-prodotti rilevanti tad-difiża jenħtieġ li jkollhom aċċess għall-finanzjament tad-dejn, sabiex iħaffu l-investimenti meħtieġa biex jiżdiedu l-kapaċitajiet tal-manifattura. L-istrument jenħtieġ li jiffaċilita l-aċċess għall-finanzi għall-impriżi tal-Unjoni fis-settur tal-munizzjon u l-missili. Dan ir-Regolament jenħtieġ li jiżgura b’mod partikolari li dawk l-impiżijingħataw l-istess kundizzjonijiet offruti lil-impriżi oħra, filwaqt li jieħdu l-inkarigu ta’ kwalunkwe kost addizzjonali li jirriżulta speċifikament għas-settur tad-difiża.

(37)

Jenħtieġ li l-Kummissjoni tkun tista’ tistabbilixxi faċilità ddedikata bħala parti mill-attivitajiet ta’ faċilitazzjoni tal-investiment li tkun imsemmija bħala l-“Fond tal-Irrankar”. Il-Fond tal-Irrankar jenħtieġ li jiġi implimentat permezz ta’ ġestjoni indiretta. Il-Kummissjoni jenħtieġ li tesplora f’dak ir-rigward l-aktar mod xieraq għall-ingranaġġ tal-baġit tal-Unjoni biex jinfetħu l-investiment pubbliku u privat b’appoġġ għall-irrankar rapidu mfittex, pereżempju permezz ta’ faċilità ta’ taħlit, inkluż fl-ambitu tal-Fond InvestEU stabbilit bir-Regolament (UE) 2021/523 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (20), f’kooperazzjoni mill-qrib mas-sħab ta’ implimentazzjoni tiegħu. L-attivitajiet tal-“Fond tal-Irrankar” jenħtieġ li jappoġġaw iż-żieda fil-kapaċitajiet tal-manifattura fis-settur tal-munizzjon u l-missili billi jipprovdu opportunitajiet għal disponibbiltà miżjuda ta’ fondi lill-kumpaniji tul il-ktajjen tal-valur.

(38)

Sabiex ikunu żgurati kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament, jenħtieġ li setgħat ta’ implimentazzjoni jingħataw lill-Kummissjoni fir-rigward tal-adozzjoni tal-programm ta’ ħidma u tal-għoti ta’ finanzjament għal azzjonijiet magħżula. Jenħtieġ li dawk is-setgħat ikunu eżerċitati f’konformità mar-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (21).

(39)

Minħabba li l-għan ta’ dan ir-Regolament, jiġifieri biex jagħti rispons għall-impatt tal-kriżi tas-sigurtà, ma jistax jinkiseb b’mod suffiċjenti mill-Istati Membri iżda jista’ pjuttost, minħabba l-iskala u l-effetti tal-azzjoni proposta, jinkiseb aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, f’konformità mal-prinċipju ta’ sussidjarjetà kif stabbilit fl- Artikolu 5 tat-TUE. F’konformità mal-prinċipju ta’ proporzjonalità kif stabbilit f’dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jinkiseb dak il-għan.

(40)

Dan ir-Regolament jenħtieġ li japplika mingħajr preġudizzju għar-regoli tal-kompetizzjoni tal-Unjoni, b’mod partikolari l-Artikoli 101 sa 109 TFUE u l-atti legali li jagħtu effett lil dawk l-Artikoli.

(41)

Skont l-Artikolu 41(2) TUE, in-nefqa operazzjonali li tirriżulta mill-Kapitolu 2 tat-Titolu V tat-TUE jenħtieġ li tiġi mħallsa mill-baġit tal-Unjoni, ħlief għal tali nefqa li tirriżulta minn operazzjonijiet li jkollhom implikazzjonijiet militari jew ta’ difiża.

(42)

Skont il-paragrafi 22 u 23 tal-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta’ April 2016 dwar Tfassil Aħjar tal-Liġijiet (22), jenħtieġ li dan ir-Regolament jiġi evalwat fuq il-bażi tal-informazzjoni miġbura f’konformità mar-rekwiżiti speċifiċi ta’ monitoraġġ, filwaqt li jiġu evitati r-regolamentazzjoni eċċessiva u l-piżijiet amministrattivi, b’mod partikolari fuq l-Istati Membri. Fejn xieraq, dawk ir-rekwiżiti jenħtieġ li jinkludu indikaturi kwantifikabbli, bħala bażi tal-evalwazzjoni tal-effetti ta’ dan ir-Regolament fil-prattika. Il-Kummissjoni jenħtieġ li twettaq evalwazzjoni ta’ dan ir-Regolament mhux aktar tard mit-30 ta’ Ġunju 2024, inkluż bil-ħsieb li tippreżenta proposti għal emendi għal dan ir-Regolament, fejn huwa xieraq.

(43)

Meta jitqies il-periklu imminenti għas-sigurtà tal-provvista li rriżulta mill-gwerra ta’ aggressjoni tar-Russja kontra l-Ukrajna, jenħtieġ li dan ir-Regolament jidħol fis-seħħ fil-jum wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

(44)

Dan ir-Regolament jenħtieġ li japplika mingħajr preġudizzju għall-karattru speċifiku tal-politika ta’ sigurtà u ta’ difiża ta’ ċerti Stati Membri,