20.9.2017   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 242/14

(1)

Ir-relazzjonijiet bejn l-Unjoni Ewropea (“l-Unjoni”) u r-Repubblika tal-Moldova qegħdin ikomplu jiżviluppaw fi ħdan il-qafas tal-Politika Ewropea tal-Viċinat (PEV) u s-Sħubija tal-Lvant. Ir-Repubblika tal-Moldova ssieħbet fis-Sħubija tal-Lvant fl-2009, li kienet segwita minn negozjati ta' Ftehim ta' Assoċjazzjoni bejn l-Unjoni u r-Repubblika tal-Moldova. Dan il-Ftehim (2) (“il-Ftehim ta' Assoċjazzjoni”), li jinkludi l-introduzzjoni gradwali ta' Żona ta' Kummerċ Ħieles Approfondita u Komprensiva (DCFTA), ġie ffirmat fis-27 ta' Ġunju 2014 u daħal fis-seħħ fl-1 ta' Lulju 2016.

(2)

L-ekonomija tar-Repubblika tal-Moldova ġiet affettwata b'mod sinifikanti mill-instabilità politika esperjenzata fil-perjodu bejn l-elezzjonijiet ta' Novembru 2014 u Jannar 2016, kif ukoll minn skandlu tal-frodi bankarja, minn attività ekonomika dgħajfa fir-reġjun, u minn projbizzjonijiet fuq l-importazzjoni imposti mir-Russja. Matul l-aħħar sena, dik is-sitwazzjoni kkontribwiet għall-produzzjoni ta' reċessjoni, żbilanċ fil-kummerċ li qed jiżdied u tnaqqis sinifikanti ta' riżervi ta' muniti barranin.

(3)

Wara l-ħatra fil-bidu tal-2016 ta' gvern ġdid u ta' gvernatur ġdid tal-Bank Nazzjonali tal-Moldova, l-awtoritajiet urew impenn imġedded biex jimxu 'l quddiem bir-riformi politiċi meħtieġa u biex jiġu indirizzati sfidi ta' governanza tal-pajjiż fis-settur finanzjarju u fil-qasam tal-ġestjoni tal-finanzi pubbliċi.

(4)

B'appoġġ għall-perkors il-ġdid ta' riforma, ġie miftiehem Pjan Direzzjonali għal Riformi Prijoritarji bejn l-Unjoni u r-Repubblika tal-Moldova wara l-Konklużjonijiet tal-Kunsill tal-Affarijiet Barranin tal-15 ta' Frar 2016. Kien hemm progress sostanzjali fl-implimentazzjoni ta' dan il-Pjan Direzzjonali mir-Repubblika tal-Moldova.

(5)

F'kuntest ta' tranżizzjoni politika u diffikultajiet ekonomiċi, l-awtoritajiet tar-Repubblika tal-Moldova u l-Fond Monetarju Internazzjonali (FMI) ftiehmu, f'Lulju 2016, fuq Arranġament ta' tliet snin ta' Faċilità ta' Kreditu Estiża (ECF) u Faċilità ta' Fond Estiża (EFF) fl-ammont ta' USD 178,7 miljun. Dak l-arranġament ġie approvat mill-Bord tal-FMI fis-7 ta' Novembru 2016. Skont dan il-programm tal-FMI, l-awtoritajiet tar-Repubblika tal-Moldova mistennija li jagħmlu titjib rapidu fil-governanza u superviżjoni fis-settur finanzjarju, biex isaħħu l-politiki li jiżguraw l-istabilità makroekonomika u l-istabilità finanzjarja, u jrawmu tkabbir sostenibbli u inklużiv.

(6)

Fid-dawl tad-deterjorazzjoni fis-sitwazzjoni u l-prospetti ekonomiċi, ir-Repubblika tal-Moldova talbet assistenza makrofinanzjarja kumplimentari mill-Unjoni f'Awwissu 2015 u tenniet din it-talba f'Marzu 2016.

(7)

L-allokazzjoni indikattiva tal-Unjoni lir-Repubblika tal-Moldova skont l-Istrument Ewropew ta' Viċinat (SEV) hija ta' EUR 610–746 miljun, inkluż l-appoġġ baġitarju u l-assistenza teknika. Madankollu, l-iżborżi tal-appoġġ baġitarju mill-Unjoni ġew sospiżi kmieni fl-2015 u t-tkomplija tagħhom ġiet magħmula kondizzjonali fuq l-approvazzjoni ta' programm ġdid tal-FMI u li jiġu sodisfatti l-kondizzjonijiet kollha ta' appoġġ baġitarju.

(8)

Minħabba li r-Repubblika tal-Moldova hija pajjiż kopert mill-PEV, jenħtieġ li tiġi ikkunsidrata bħala eliġibbli biex tirċievi l-assistenza makrofinanzjarja mill-Unjoni.

(9)

Jenħtieġ li l-assistenza makrofinanzjarja mill-Unjoni tkun strument finanzjarju eċċezzjonali ta' appoġġ mingħajr irbit u mhux speċifikat għall-bilanċ tal-pagamenti, bl-għan li jiġu indirizzati l-ħtiġijiet finanzjarji esterni immedjati tal-benefiċjarju u jenħtieġ li tirfed l-implimentazzjoni ta' programm ta' politika li fih miżuri qawwija ta' riforma strutturali u ta' aġġustament immedjat maħsuba biex itejbu l-pożizzjoni tal-bilanċ tal-pagamenti fuq perjodu ta' żmien qasir.

(10)

Minħabba li għad hemm diskrepanza sinifikanti fil-finanzjament estern residwu tal-bilanċ tal-pagamenti tar-Repubblika tal-Moldova lil hinn mir-riżorsi pprovduti mill-FMI u minn istituzzjonijiet multilaterali oħrajn, l-assistenza makrofinanzjarja tal-Unjoni li tingħata lir-Repubblika tal-Moldova, fiċ-ċirkostanzi eċċezzjonali attwali qed titqies bħala tweġiba xierqa għat-talba tar-Repubblika tal-Moldova li tiġi appoġġata l-istabilizzazzjoni ekonomika flimkien mal-programm tal-FMI. L-assistenza makrofinanzjarja tal-Unjoni tappoġġa l-aġenda tal-istabbilizzazzjoni ekonomika u tar-riforma strutturali tar-Repubblika tal-Moldova, filwaqt li tissupplimenta r-riżorsi magħmula disponibbli taħt l-arranġament finanzjarju tal-FMI.

(11)

L-assistenza makrofinanzjarja tal-Unjoni jenħtieġ li jkollha l-għan li tappoġġa l-ħolqien mill-ġdid ta' sitwazzjoni finanzjarja esterna sostenibbli għar-Repubblika tal-Moldova, billi tikkontribwixxi għall-istabilità politika u makroekonomika akbar tal-pajjiż, għat-tisħiħ tal-governanza ekonomika u finanzjarja, inkluża investigazzjoni komprensiva u orjentata lejn ir-riżultati dwar il-frodi bankarja, il-governanza tajba tal-enerġija u l-indipendenza politika tal-ġudikatura.

(12)

L-assistenza makrofinanzjarja tal-Unjoni hija mistennija li timxi id f'id mal-implimentazzjoni tal-iżborżi ta' operazzjonijiet ta' appoġġ baġitarju taħt is-SEV.

(13)

Id-determinazzjoni tal-ammont tal-assistenza makrofinanzjarja tal-Unjoni hija bbażata fuq valutazzjoni kwantitattiva kompleta tal-ħtiġijiet ta' finanzjament estern residwu tar-Repubblika tal-Moldova, u tqis il-kapaċità tagħha ta' awtofinanzjament bir-riżorsi proprji, partikolarment ir-riżervi internazzjonali għad-dispożizzjoni tagħha. Jenħtieġ li l-assistenza makrofinanzjarja tal-Unjoni tikkomplementa l-programmi u r-riżorsi pprovduti mill-FMI u l-Bank Dinji. Id-determinazzjoni tal-ammont tal-assistenza tqis ukoll il-kontribuzzjonijiet finanzjarji mistennija mingħand donaturi multilaterali u l-ħtieġa li tiġi żgurata l-kondiviżjoni ġusta tal-piżijiet bejn l-Unjoni u donaturi oħrajn, kif ukoll l-iskjerament diġà eżistenti tal-istrumenti ta' finanzjament esterni l-oħrajn tal-Unjoni fir-Repubblika tal-Moldova u l-valur miżjud tal-involviment ġenerali tal-Unjoni.

(14)

B'kont meħud tal-ħtiġijiet ta' finanzjament estern residwu tar-Repubblika tal-Moldova, il-livell tal-iżvilupp ekonomiku tagħha, kif imkejjel skont id-dħul per capita u l-indiċijiet tal-faqar, il-kapaċità tagħha ta' awtofinanzjament bir-riżorsi proprji, partikolarment ir-riżervi internazzjonali għad-dispożizzjoni tagħha, u l-valutazzjoni tal-kapaċità tagħha li tħallas lura bbażata fuq analiżi tas-sostenibilità tad-dejn, jenħtieġ li parti mill-assistenza tingħata fil-forma ta' għotjiet.

(15)

Jenħtieġ li l-Kummissjoni tiżgura li l-assistenza makrofinanzjarja tal-Unjoni tkun legalment u sostanzjalment konformi mal-prinċipji u l-objettivi ewlenin tal-oqsma differenti tal-azzjoni esterna, mal-miżuri meħuda fir-rigward ta' dawk l-oqsma u ma' linji ta' politika oħrajn rilevanti tal-Unjoni.

(16)

Jenħtieġ li l-assistenza makrofinanzjarja tal-Unjoni tappoġġa l-politika esterna tal-Unjoni rigward ir-Repubblika tal-Moldova. Is-servizzi tal-Kummissjoni u s-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna (“SEAE”) jenħtieġ li jaħdmu flimkien mill-qrib matul l-operazzjoni ta' assistenza makrofinanzjarja kollha bl-għan li jikkoordinaw il-politika esterna tal-Unjoni u li jiżguraw il-konsistenza tagħha.

(17)

Jenħtieġ li l-assistenza makrofinanzjarja tal-Unjoni tappoġġa l-impenn tar-Repubblika tal-Moldova fir-rigward tal-valuri kondiviżi mal-Unjoni, fosthom id-demokrazija, l-istat tad-dritt, il-governanza tajba, servizz ċivili responsabbli, trasparenti u bbażat fuq il-mertu, ġudikatura indipendenti, ir-rispett għad-drittijiet tal-bniedem, il-libertà, l-indipendenza u l-pluraliżmu tal-midja, l-iżvilupp sostenibbli u t-tnaqqis tal-faqar, kif ukoll l-impenn tagħha lejn il-prinċipji ta' kummerċ miftuħ, ibbażat fuq regoli, u ġust.

(18)

Jenħtieġ li prekondizzjoni għall-għoti tal-assistenza makrofinanzjarja tal-Unjoni u għall-iżborż ta' kull wieħed mit-tliet ħlasijiet parzjali tkun li r-Repubblika tal-Moldova tirrispetta l-mekkaniżmi demokratiċi effettivi inklużi sistema parlamentari b'diversi partiti u l-istat tad-dritt, u tiggarantixxi r-rispett għad-drittijiet tal-bniedem. Barra minn hekk, l-objettivi speċifiċi tal-assistenza makrofinanzjarja tal-Unjoni jenħtieġ li jsaħħu l-effiċjenza, it-trasparenza u r-responsabilità fis-sistemi tal-ġestjoni tal-finanzi pubbliċi, jiżguraw ġlieda effettiva kontra l-korruzzjoni u l-ħasil tal-flus, jirrinfurzaw il-governanza u s-superviżjoni tas-settur finanzjarju u bankarju fir-Repubblika tal-Moldova, itejbu l-governanza fis-settur tal-enerġija u jippromwovu r-riformi strutturali li għandhom l-għan li jappoġġaw it-tkabbir sostenibbli u inklużiv, il-ħolqien tal-impjiegi, klima tan-negozju tajba u l-konsolidazzjoni fiskali. L-assistenza makrofinanzjarja tal-Unjoni lir-Repubblika tal-Moldova jenħtieġ li tinkludi wkoll miżuri ta' appoġġ għall-implimentazzjoni tal-Ftehim ta' Assoċjazzjoni, inkluż id-DCFTA. Biex ikun żgurat li l-objettivi speċifiċi jkunu jistgħu jiġu evalwati b'mod xieraq, dawn jeħtieġ li jiġu stipulati b'mod verifikabbli u li jista' jitkejjel. Kemm it-twettiq tal-prekondizzjoni kif ukoll il-kisba ta' dawk l-objettivi jenħtieġ li jiġu mmonitorjati regolarment mill-Kummissjoni u mis-SEAE. Jekk il-prekondizzjoni u l-objettivi ma jintlaħqux jew jekk l-għanijiet u l-prinċipji tal-Ftehim ta' Assoċjazzjoni jiġu ġeneralment injorati, jenħtieġ li l-Kummissjoni b'mod temporanju tissospendi jew tikkanċella l-iżborż tal-assistenza makrofinanzjarja tal-Unjoni.

(19)

Sabiex tkun żgurata l-protezzjoni effikaċi tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni marbuta mal-assistenza makrofinanzjarja tal-Unjoni, jenħtieġ li r-Repubblika tal-Moldova timplimenta l-miżuri xierqa relatati mal-prevenzjoni tal-frodi, il-korruzzjoni u kull irregolarità oħra marbuta ma' din l-assistenza, u l-ġlieda kontrihom. Ir-Repubblika tal-Moldova jenħtieġ li tinforma regolarment lill-Kummissjoni dwar l-implimentazzjoni tal-assistenza makrofinanzjarja abbażi ta' żvelar sħiħ u ta' konformità stretta mar-regoli finanzjarji tal-Unjoni. Barra minn hekk, jenħtieġ li jiġi previst li l-Kummissjoni twettaq verifiki u li l-Qorti Ewropea tal-Awdituri twettaq il-kontrolli kontabilistiċi.

(20)

Ir-rilaxx tal-assistenza makrofinanzjarja tal-Unjoni huwa mingħajr preġudizzju għas-setgħat tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (bħala awtorità baġitarja).

(21)

Jenħtieġ li l-ammonti ta' assistenza makrofinanzjarja mogħtija fil-forma ta' għotjiet u l-ammonti tal-allokazzjonijiet meħtieġa għal assistenza makrofinanzjarja fil-forma ta' self ikunu konsistenti mal-approprazzjonijiet baġitarji previsti fil-qafas finanzjarju pluriennali.

(22)

Jenħtieġ li l-assistenza makrofinanzjarja tal-Unjoni tiġi ġestita mill-Kummissjoni. Sabiex ikun żgurat li l-Parlament Ewropew u l-Kunsill ikunu jistgħu jsegwu l-implimentazzjoni ta' din id-Deċiżjoni, jenħtieġ li l-Kummissjoni tinfurmahom regolarment bl-iżviluppi marbutin mal-assistenza u tipprovdilhom id-dokumenti rilevanti.

(23)

Sabiex jiġu żgurati kondizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta' din id-Deċiżjoni, jenħtieġ li l-Kummissjoni tingħata s-setgħat ta' implimentazzjoni. Jenħtieġ li dawk is-setgħat jiġu eżerċitati f'konformità mar-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3).

(24)

Jenħtieġ li l-assistenza makrofinanzjarja tal-Unjoni tkun soġġetta għal kondizzjonijiet, li għandhom jiġu stabbiliti f'Memorandum ta' Qbil. Jenħtieġ li tali kondizzjonijiet ikunu marbuta mal-iżborż ta' kull wieħed mit-tliet ħlasjiet parzjali. Sabiex jiġu żgurati kondizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni u għal raġunijiet ta' effiċjenza, jenħtieġ li l-Kummissjoni tingħata s-setgħa li tinnegozja dawn il-kondizzjonijiet mal-awtoritajiet tar-Repubblika tal-Moldova taħt is-superviżjoni tal-kumitat tar-rappreżentanti tal-Istati Membri skont ir-Regolament (UE) Nru 182/2011. Skont dan ir-Regolament, jenħtieġ li bħala regola ġenerali tapplika l-proċedura konsultattiva fil-każijiet kollha ħlief kif previst f'dan ir-Regolament. Meta jiġi kkunsidrat l-impatt potenzjalment importanti tal-assistenza ta' aktar minn EUR 90 miljun, huwa xieraq li l-proċedura ta' eżami tintuża għal operazzjonijiet li jeċċedu dak il-limitu. Meta jitqies l-ammont ta' assistenza makrofinanzjarja tal-Unjoni lir-Repubblika tal-Moldova, jenħtieġ li l-proċedura ta' eżami tapplika għall-adozzjoni tal-Memorandum ta' Qbil, u għal kwalunkwe tnaqqis, sospensjoni jew tħassir tal-assistenza,

(a)

il-prekondizzjoni stabbilita fl-Artikolu 2;

(b)

rekord sodisfaċenti kontinwu fl-implimentazzjoni ta' programm ta' politika li fih miżuri ta' aġġustament u ta' riforma strutturali b'saħħithom appoġġati minn arranġament ta' kreditu mill-FMI mhux prekawzjonarju; kif ukoll

(c)

l-implimentazzjoni sodisfaċenti tal-politika ekonomika u tal-kondizzjonijiet finanzjarji miftiehma fil-Memorandum ta' Qbil.

(a)

li jiżguraw li r-Repubblika tal-Moldova tivverifika regolarment li l-finanzjament ipprovdut mill-baġit tal-Unjoni jkun intuża kif suppost, li din tieħu miżuri xierqa biex tipprevjeni l-irregolaritajiet u l-frodi u, jekk ikun meħtieġ, tieħu azzjoni legali biex tirkupra kwalunkwe fond ipprovdut skont din id-Deċiżjoni li jkun ġie miżapproprjat;

(b)

li jiżguraw il-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni, b'mod partikolari billi jipprovdu miżuri speċifiċi fir-rigward tal-prevenzjoni ta', u l-ġlieda kontra l-frodi, il-korruzzjoni u kwalunkwe irregolarità oħra li taffettwa l-assistenza makrofinanzjarja tal-Unjoni, f'konformità mar-Regolamenti tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 2988/95 (8) u (Euratom, KE) Nru 2185/96 (9) u r-Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10);

(c)

li jawtorizzaw espressament lill-Kummissjoni, inkluż lill-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi, jew lir-rappreżentanti tiegħu li jwettqu verifiki, inklużi verifiki u spezzjonijiet fuq il-post;

(d)

li jawtorizzaw espressament lill-Kummissjoni u lill-Qorti tal-Awdituri biex jagħmlu awditjar matul u wara l-perjodu ta' disponibilità tal-assistenza makrofinanzjarja tal-Unjoni, inkluż awditjar ta' dokumenti u awditjar fuq il-post, bħal pereżempju valutazzjonijiet operazzjonali;

(e)

li jiżguraw li l-Unjoni tkun intitolata għal ħlas lura bikri tas-self u/jew għal ħlas lura sħiħ tal-għotja meta jkun stabbilit li, fir-rigward tal-ġestjoni tal-assistenza makrofinanzjarja tal-Unjoni, ir-Repubblika tal-Moldova tkun ħadet sehem f'xi att ta' frodi jew ta' korruzzjoni jew f'xi attività illegali oħra li tkun ta' detriment għall-interessi finanzjarji tal-Unjoni.

(a)

jeżamina l-progress li sar fl-implimentazzjoni tal-assistenza makrofinanzjarja tal-Unjoni;

(b)

jivvaluta s-sitwazzjoni ekonomika u l-prospetti tar-Repubblika tal-Moldova, kif ukoll il-progress li sar fl-implimentazzjoni tal-miżuri ta' politika msemmija fl-Artikolu 3(1);

(c)

jindika r-rabta bejn il-kondizzjonijiet tal-politika ekonomika stipulati fil-Memorandum ta' Qbil, il-prestazzjoni ekonomika u fiskali attwali tar-Repubblika tal-Moldova u d-deċiżjonijiet tal-Kummissjoni li tirrilaxxa l-ħlasijiet parzjali tal-assistenza makrofinanzjarja tal-Unjoni.