12.6.2014   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 173/179

(1)

Suq finanzjarju integrat u effiċjenti u fiduċja akbar tal-investituri jeħtieġu integrità tas-suq. Il-funzjonament bla xkiel tas-swieq tat-titoli u l-fiduċja tal-pubbliku fis-swieq huma prerekwiżiti għat-tkabbir u l-ġid ekonomiku. L-abbuż tas-suq jagħmel ħsara lill-integrità tas-swieq finanzjarji u l-fiduċja tal-pubbliku fit-titoli, id-derivattivi u l-parametri ta’ referenza.

(2)

Id-Direttiva 2003/6/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4) ikkompletat u aġġornat il-qafas legali tal-Unjoni għall-protezzjoni tal-integrità tas-suq. Din esiġiet ukoll li l-Istati Membri jiżguraw li l-awtoritajiet kompetenti jkollhom is-setgħa li jikxfu u jinvestigaw abbuż tas-suq. Mingħajr ħsara għad-dritt tal-Istati Membri li jimponu sanzjonijiet kriminali, id-Direttiva 2003/6/KE esiġiet ukoll li l-Istati Membri jiżguraw li jkunu jistgħu jittieħdu miżuri amministrattivi xierqa jew li jiġu imposti sanzjonijiet amministrattivi kontra l-persuni responsabbli għal ksur tar-regoli nazzjonali li jimplimentaw dik id-Direttiva.

(3)

Ir-rapport tal-25 ta’ Frar 2009 mill-Grupp ta’ Livell Għoli dwar is-Sorveljanza Finanzjarja fl-UE, ippresedut minn Jacques de Larosière (il-‘Grupp de Larosière’), irrakkomanda li tmexxija prudenzjali tajba tal-qafas tan-negozju għas-settur finanzjarju trid tkun ibbażata fuq sistemi b’saħħithom ta’ sorveljanza u sanzjonar. Għal dak il-għan, il-Grupp de Larosière ħass li l-awtoritajiet superviżorji jrid ikollhom setgħat suffiċjenti sabiex jaġixxu u li għandu jkun hemm ukoll sanzjonijiet ugwali, b’saħħithom u ta’ deterrent kontra r-reati kollha finanzjarji, sanzjonijiet li għandhom jiġu infurzati b’mod effettiv sabiex tiġi preservata l-integrità tas-suq. Il-Grupp de Larosière kkonkluda li s-sistemi tas-sanzjonar tal-Istati Membri huma b’mod ġenerali dgħajfa u eteroġenji.

(4)

Qafas leġislattiv li jiffunzjona sewwa fir-rigward tal-abbuż tas-suq jeħtieġ infurzar effettiv. Evalwazzjoni tas-sistemi nazzjonali għas-sanzjonijiet amministrattivi skont id-Direttiva 2003/6/KE wriet li mhux l-awtoritajiet kompetenti nazzjonali kollha kellhom sett sħiħ ta’ setgħat għad-dispożizzjoni tagħhom sabiex jiżguraw li jistgħu jirrispondu għall-abbużi tas-suq bis-sanzjoni xierqa. B’mod partikolari, mhux l-Istati Membri kollha kienu pprevedew sanzjonijiet pekunarji għall-abbuż minn informazzjoni privileġġata u għall-manipulazzjoni tas-suq, u l-livell tas-sanzjonijiet kien ivarja b’mod estensiv bejn l-Istati Membri. Għaldaqstant, jinħtieġ att leġislattiv ġdid sabiex jiġu żgurati regoli minimi komuni madwar l-Unjoni.

(5)

L-adozzjoni ta’ sanzjonijiet amministrattivi mill-Istati Membri, irriżultat sal-lum, bħala insuffiċjenti sabiex tkun żgurata l-konformità mar-regoli dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-abbuż tas-suq.

(6)

Huwa essenzjali li l-konformità mar-regoli dwar l-abbuż tas-suq tiġi msaħħa permezz tad-disponibbiltà ta’ sanzjonijiet kriminali li juru forma aktar b’saħħitha ta’ diżapprovazzjoni soċjali meta mqabbla ma’ penali amministrattivi. L-istabbiliment ta’ reati kriminali għall-inqas għal forom serji ta’ abbuż tas-suq jistabbilixxi limiti ċari għat-tipi ta’ mġiba li hija meqjusa bħala partikolarment inaċċettabbli u jibgħat messaġġ lill-pubbliku u li trasgressuri potenzjali li l-awtoritajiet kompetenti jieħdu din l-imġieba bis-serjetà ħafna.

(7)

Mhux l-Istati Membri kollha pprovdew għal sanzjonijiet kriminali għal xi forom ta’ ksur serju tal-liġi nazzjonali li timplimenta d-Direttiva 2003/6/KE. Approċċi differenti mill-Istati Membri jimminaw l-uniformità tal-kundizzjonijiet tal-operat fis-suq intern u jistgħu jipprovdu inċentiv għall-persuni biex iwettqu abbuż tas-suq fi Stati Membri li ma jipprovdux għal sanzjonijiet kriminali għal dawn ir-reati. Barra minn hekk, ma kien hemm, sal-lum, l-ebda fehim madwar l-Unjoni kollha tal-imġieba li hija kkunsidrata li tikkostitwixxi ksur serju tar-regoli dwar l-abbuż tas-suq. Għalhekk, għandhom jiġu stabbiliti regoli minimi fir-rigward tat-tifsira ta’ reati kriminali mwettqa minn persuni fiżiċi, ir-responsabbiltà tal-persuni ġuridiċi u s-sanzjonijiet rilevanti. Regoli minimi komuni għandhom ukoll jagħmluha possibbli li jintużaw metodi aktar effettivi ta’ investigazzjoni u kooperazzjoni aktar effettiva fi ħdan u bejn l-Istati Membri. Fid-dawl ta’ dak li seħħ wara l-kriżi finanzjarja, hu evidenti li l-manipolazzjoni tas-suq għandha potenzjal għal ħsara mifruxa fuq ħajjet miljuni ta’ nies. L-iskandlu Libor, li kien jikkonċerna każ serju ta’ manipulazzjoni ta’ parametru ta’ referenza, wera li l-problemi rilevanti u l-lakuni għandhom impatt serju fuq il-fiduċja tas-suq u jistgħu jirriżultaw f’telf sinifikanti għall-investituri u f’distorsjonijiet tal-ekonomija reali. In-nuqqas ta’ reġimi komuni ta’ sanzjonijiet kriminali fl-Unjoni kollha joħloq opportunitajiet għall-awturi ta’ abbuż fis-suq biex dawn jieħdu vantaġġ minn reġimi anqas stretti f’xi Stati Membri. L-impożizzjoni ta’ sanzjonijiet kriminali għal-abbuż tas-suq se jkollha effett deterrenti miżjud fuq perpetraturi potenzjali.

(8)

L-introduzzjoni mill-Istati Membri kollha ta’ sanzjonijiet kriminali għall-inqas għal reati serji ta’ abbuż tas-suq, għalhekk hija essenzjali sabiex tkun żgurata l-implimentazzjoni effettiva tal-politika tal-Unjoni dwar il-ġlieda kontra l-abbuż tas-suq.

(9)

Sabiex il-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-Direttiva jkun allinjat ma’ dak tar-Regolament (UE) Nru 596/2014 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5), in-negozjar f’ishma proprji fi programmi ta’ riakkwisti u n-negozjar ta’ titoli jew strumenti assoċjati għall-istabilizzazzjoni ta’ titoli; tranżazzjonijiet, ordnijiet jew imġiba segwitu tal-politika monetarja, ta’ rata tal-kambju jew ta’ ġestjoni tad-dejn pubbliku; attivitajiet li jikkonċernaw il-kwoti ta’ emissjonijiet sabiex titwettaq il-politika tal-Unjoni dwar il-klima; u attivitajiet imwettqa b’segwitu għall-Politika Agrikola Komuni u l-Politika Komuni tas-Sajd tal-Unjoni, għandhom ikunu eżentati minn din id-Direttiva.

(10)

L-Istati Membri għandhom ikunu obbligati jipprevedu li għall-inqas każijiet serji ta’ abbuż minn informazzjoni privileġġata, manipulazzjoni tas-suq u l-iżvelar illegali ta’ informazzjoni privileġġata li jikkostitwixxu reati kriminali meta jitwettqu b’mod intenzjonali.

(11)

Għall-finijiet ta’ din id-Direttiva, l-abbuż minn informazzjoni privileġġata u l-iżvelar illegali ta’ informazzjoni privileġġata għandhom jitqiesu serji f’każijiet bħal dawk meta l-impatt fuq l-integrità tas-suq, il-profitt reali jew potenzjali li jkun sar jew it-telf li jkun ġie evitat, il-livell ta’ ħsara kkawżata lis-suq, jew il-valur ġenerali tal-istrumenti finanzjarji nnegozjati jkun kbir. Ċirkostanzi oħra li jistgħu jitqiesu huma, pereżempju, fejn reat ikun sar fi ħdan il-qafas ta’ organizzazzjoni kriminali jew fejn is-suspettat jew il-konvenut huwa reċidiv.

(12)

Għall-finijiet ta’ din id-Direttiva, il-manipulazzjoni tas-suq għandha titqies serja f’każijiet bħal dawk li fihom l-impatt fuq l-integrità tas-suq; il-profitt reali jew potenzjali li jkun sar jew it-telf li jkun ġie evitat, il-livell ta’ ħsara kkawżata lis-suq, il-livell tal-bidla tal-valur tal-istrument finanzjarju jew il-kuntratt spot tal-komoditajiet jew l-ammont ta’ fondi oriġinarjament użat ikun kbir jew fejn il-manipulazzjoni titwettaq minn persuna impjegata jew li taħdem fis-settur finanzjarju jew f’awtorità superviżorja jew regolatorja.

(13)

Minħabba l-effetti avversi ta’ tentattiv ta’ abbuż minn informazzjoni privileġġata u t-tentattiv ta’ manipulazzjoni tas-suq fuq l-integrità tas-swieq finanzjarji u fuq il-fiduċja tal-investituri f’dawk is-swieq, dawk il-forom ta’ mġiba għandhom ikunu punibbli wkoll bħala reat kriminali.

(14)

Din id-Direttiva għandha tobbliga lill-Istati Membri biex, fil-liġi nazzjonali tagħhom jipprevedu pieni kriminali fir-rigward ta’ abbuż minn informazzjoni privileġġata, manipulazzjoni tas-suq u żvelar mhux xieraq ta’ informazzjoni privileġġata li għalihom tapplika din id-Direttiva. Din id-Direttiva ma għandhiex toħloq obbligi fir-rigward tal-applikazzjoni ta’ tali pieni jew ta’ kwalunkwe sistema oħra disponibbli tal-infurzar tal-liġi, għal każijiet individwali.

(15)

Din id-Direttiva għandha tesiġi wkoll li l-Istati Membri jiżguraw li l-inċitament, l-għajnuna u l-kompliċità sabiex jitwettqu r-reati kriminali jkunu wkoll punibbli.

(16)

Sabiex is-sanzjonijiet għar-reati msemmija f’din id-Direttiva jkunu effettivi u dissważivi, f’din id-Direttiva għandu jiġi stabbilit livell minimu għaż-żmien massimu ta’ priġunerija.

(17)

Din id-Direttiva għandha tiġi applikata billi jitqies il-qafas legali stabbilit mir-Regolament (UE) Nru 596/2014 u l-miżuri ta’ implimentazzjoni tiegħu.

(18)

Sabiex tiġi żgurata implimentazzjoni effettiva tal-politika Ewropea għall-iżgurar tal-integrità tas-swieq finanzjarji stipulata fir-Regolament (UE) Nru 596/2014, l-Istati Membri għandhom jestendu r-responsabbiltà għar-reati previsti f’din id-Direttiva għal persuni ġuridiċi, permezz tal-impożizzjoni ta’ sanzjonijiet kriminali jew mhux kriminali jew miżuri oħra li huma effettivi, proporzjonati u diżważivi, pereżempju dawk previsti fir-Regolament (UE) Nru 596/2014. Tali sanzjonijiet jew miżuri oħra jistgħu jinkludu wkoll il-pubblikazzjoni ta’ deċiżjoni finali dwar sanzjoni, inkluża l-identità tal-persuna ġuridika responsabbli, filwaqt li jitqiesu d-drittijiet fundamentali, il-prinċipju ta’ proporzjonalità u r-riskji għall-istabilità tas-swieq finanazjarji u l-investigazzjonijiet li jkunu għaddejjin. L-Istati Membri għandhom, fejn ikun xieraq u meta l-liġi nazzjonali tipprevedi responsabbiltà kriminali għall-persuni ġuridiċi, jestendu tali responsabbiltà kriminali, b’konformità mal-liġi nazzjonali, għar-reati previsti f’din id-Direttiva. Din id-Direttiva m’għandhiex twaqqaf lill-Istati Membri milli jippubblikaw deċiżjonijiet finali dwar responsabbiltà jew sanzjonijiet.

(19)

L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri neċessarji biex jiżguraw li l-infurzar tal-liġi, l-awtoritajiet ġudizzjarji u awtoritajiet kompetenti oħra responsabbli għall-investigazzjoni jew il-prosekuzzjoni tar-reati previsti f’din id-Direttiva jkollhom il-kapaċità li jużaw għodda investigattivi effettivi. B’kont meħud, inter alia, tal-prinċipju tal-proporzjonalità, l-użu ta’ għodod bħal dawn b’konformità mal-liġi nazzjonali għandu jkun proporzjonat man-natura u l-gravità tar-reati taħt investigazzjoni.

(20)

Billi din id-Direttiva tipprovdi għal regoli minimi, l-Istati Membri huma liberi li jadottaw jew iżommu regoli aktar strinġenti tal-liġi kriminali għall-abbuż tas-suq.

(21)

L-Istati Membri jistgħu, pereżempju, jipprevedu li l-manipulazzjoni tas-suq li sseħħ bi traskuraġni jew b’negliġenza serja tikkostitwixxi reat kriminali.

(22)

L-obbligi li f’din id-Direttiva li jiġu previsti pieni fuq persuni fiżiċi u sanzjonijiet fuq persuni ġuridiċi fil-liġi nazzjonali tagħhom ma jeżentawx lill-Istati Membri mill-obbligu li jipprevedu fil-liġi nazzjonali għal sanzjonijiet amministrattivi u miżuri oħra għall-ksur previst fir-Regolament (UE) Nru 596/2014 ħlief jekk l-Istati Membri jkunu ddeċidew, b’konformità mar-Regolament (UE) Nru 596/2014, li jipprevedi biss sanzjonijiet kriminali għal tali ksur fil-liġi nazzjonali tagħhom.

(23)

Il-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-Direttiva huwa determinat b’tali mod li jikkomplementa u jiżgura l-implimentazzjoni effettiva tar-Regolament (UE) Nru 596/2014. Billi r-reati għandhom ikunu punibbli skont din id-Direttiva meta jitwettqu b’intenzjoni u għall-inqas f’każijiet serji, is-sanzjonjiet għall-ksur tar-Regolament (UE) Nru 596/2014 ma jirrikjedux li l-intenzjoni tiġi ppruvata jew li jiġu kkwalifikati bħala serji. Fl-applikazzjoni tal- liġi nazzjonali li tittrasponi din id-Direttiva, l-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-impożizzjoni ta’ sanzjonijiet kriminali abbażi tar-reati previsti minn din id-Direttiva u tas-sanzjonijiet amministrattivi b’konformità mar-Regolament (UE) Nru 596/2014 ma twassalx għal ksur tal-prinċipju ta’ ne bis in idem.

(24)

Mingħajr ħsara għar-regoli ġenerali tal-liġi kriminali nazzjonali dwar l-applikazzjoni u l-eżekuzzjoni ta’ sentenzi b’konformità maċ-ċirkostanzi konkreti f’kull każ individwali, l-impożizzjoni ta’ sanzjonijiet għandha tkun proporzjonali u tieħu kont tal-profitti magħmula jew it-telf evitat minn persuni miżmuma responabbli, kif ukoll id-dannu li jirriżulta mir-reat għal persuni oħra u, fejn applikabbli, id-dannu għall-funzjonament tas-swieq jew l-ekonomija b’mod ġenerali.

(25)

Billi l-għan ta’ din id-Direttiva, jiġifieri li tiżgura d-disponibilità ta’ sanzjonijiet kriminali għall-inqas għal abbużi serji tas-suq madwar l-Unjoni, ma jistax jintlaħaq b’mod suffiċjenti mill-Istati Membri iżda, minħabba l-iskala u l-effetti ta’ din id-Direttiva, jista’ jintlaħaq aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, skont il-prinċipju ta’ sussidjaretà kif stipulat fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropa (TUE). Skont il-prinċipju tal-proporzjonalità, kif stabbilit f’dik id-Direttiva, din id-Direttiva ma tmurx lil hinn minn dak li hu meħtieġ sabiex jintlaħaq dak il-għan.

(26)

Iż-żieda ta’ attivitajiet transkonfinali tirrikjedi kooperazzjoni effiċjenti u effettiva bejn l-awtoritajiet nazzjonali li huma kompetenti għall-investigazzjoni u l-prosekuzzjoni ta’ reati ta’ abbuż tas-suq. L-organizzazzjoni u l-kompetenza ta’ dawk l-awtoritajiet nazzjonanli fl-Istati Membri differenti m’għandhomx ixekklu l-kooperazzjoni tagħhom.

(27)

Din id-Direttiva tirrispetta d-drittijiet fundamentali u tosserva l-prinċipji rikonoxxuti fil-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (il-Karta) kif stabbiliti fit-TFUE. B’mod speċifiku, hija għandha tiġi applikata bir-rispett dovut għad-dritt għall-protezzjoni tad-data personali (Artikolu 8), il-libertà tal-espressjoni u informazzjoni (Artikolu 11), il-libertà tal-intrapriża (Artikolu 16), id-dritt għal rimedju effettiv u għal proċess imparzjali (Artikolu 47), il-preżunzjoni ta’ innoċenza u d-dritt għad-difiża (Artikolu 48), il-prinċipji ta’ legalità u proporzjonalità ta’ reati u ta’ pieni (Artikolu 49) u d-dritt li wieħed ma jiġix iġġudikat jew jingħata piena darbtejn fi proċedimenti kriminali għall-istess reat (Artikolu 50).

(28)

Fl-implimentazzjoni ta’ din id-Direttiva, l-Isttai Membri għandhom jiżguraw id-drittijiet proċedurali tal-persuni ssusspettati jew akkużati fi proċedimenti kriminali. L-obbligi tagħhom skont din id-Direttiva huma mingħajr ħsara għall-obbligi tagħhom skont il-liġi tal-Unjoni dwar drittijiet proċedurali fi proċedimenti kriminali. Xejn f’din id-Direttiva ma huwa maħsub biex jirrestrinġi l-libertà tal-istampa jew il-libertà tal-espressjoni fil-mezzi tal-informazzjoni peress li dawn huma garantiti fl-Unjoni u fl-Istati Membri, b’mod partikolari skont l-Artikolu 11 tal-Karta u dispożizzjonijiet rilevanti oħra. Dan għandu jiġi enfasizzat b’mod partikolari f’dak li għandu x’jaqsam mal-iżvelar ta’ informazzjoni privileġġata skont id-dispożizzjonijiet dwar tali żvelar f’din id-Direttiva.

(29)

Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 4 tal-Protokoll Nru 21 dwar il-pożizzjoni tar-Renju Unit u l-Irlanda fir-rigward taż-żona ta’ libertà, sigurtà, u ġustizzja, anness għat-TUE u għat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), ir-Renju Unit mhux ser jipparteċipa fl-adozzjoni ta’ din id-Direttiva u għalhekk mhuwiex marbut biha jew soġġett għall-applikazzjoni tagħha.

(30)

F’konformita mal-Artikoli 1, 2, 3 u 4 tal-Protokoll Nru 21 dwar il-pożizzjoni tar-Renju Unit u l-Irlanda fir-rigward tal-ispazju ta’ libertà, sigurtà u ġustizzja, anness mat-TUE u għat-TFUE, l-Irlanda nnotifikat ix-xewqa tagħha li tipparteċipa fl-adozzjoni u l-applikazzjoni ta’ din id-Direttiva.

(31)

Skont l-Artikoli 1 u 2 tal-Protokoll Nru 22 dwar il-pożizzjoni tad-Danimarka, anness mat-TUE u għat-TFUE, id-Danimarka mhix tipparteċipa fl-adozzjoni ta’ din id-Direttiva u għalhekk mhijiex marbuta biha jew soġġetta għall-applikazzjoni tagħha.

(32)

Il-Kontrollur Ewropew għall-Protezzjoni tad-Data ta opinjoni fl-10 ta’ Frar 2012 (6),

(a)

l-istrumenti finanzjarji ammessi għan-negozjar f’suq regolat jew li għalihom tkun saret talba għall-ammissjoni għan-negozjar f’suq regolat;

(b)

l-istrumenti finanzjarji nnegozjati fuq faċilità multilaterali tan-negozjar (MTF),ammessi għan-negozjar fuq MTF jew li għalihom tkun saret talba għall-ammissjoni għan-negozjar fuq MTF;

(c)

l-istrumenti finanzjarji nnegozjati fuq faċilità organizzata tan-negozjar (OTF);

(d)

l-istrumenti finanzjarji mhux koperti mill-punti (a), (b) jew (c), li l-prezz jew il-valur tagħhom jiddependi minn jew għandu effett fuq il-prezz jew il-valur ta’ strument finanzjarju msemmi f’dawk il-punti, inklużi, iżda mhux biss, swaps ta’ inadempjenza tal-kreditu jew kuntratti għad-differenzi.

(a)

negozjar f’ishma proprji fi programmi ta’ riakkwist, meta tali negozjar jitwettaq b’konformità mal-Artikoli 5(1), (2) u (3) tar-Regolament (UE) Nru 596/2014;

(b)

negozjar f’titoli jew strumenti assoċjati kif imsemmi fil-punti (a) u (b) tal-Artikolu 3(2) tar-Regolament (UE) Nru 596/2014 għall-istabbilizzazzjoni ta’ titoli, meta tali negozjar jitwettaq b’konformità mal-Artikoli 5(4) u (5) ta’ dak ir-Regolament;

(c)

tranżazzjonijiet, ordnijiet jew imġiba mwettqa b’segwitu għal politika monetarja, ta’ rata tal-kambju jew ta’ ġestjoni tad-dejn pubbliku b’konformità mal-Artikolu 6(1) tar-Regolament (UE) Nru 596/2014, tranżazzjonijiet, ordnijiet jew imġiba mwettqa b’konformità mal-Artikolu 6(2) tiegħu, attivitajiet imwettqa b’segwitu għall-politika tal-Unjoni dwar il-klima b’konformità mal-Artikolu 6(3) tiegħu, jew attivitajiet imwettqa b’segwitu għall-Politika Agrikola Komuni tal-Unjoni jew il-Politika Komuni tas-Sajd tal-Unjoni, b’konformità mal-Artikolu 6(4) tiegħu;

(a)

kuntratti spot dwar il-komoditajiet, li mhumiex prodotti tal-enerġija bl-ingrossa, fejn it-tranżazzjoni, l-ordni jew l-imġiba jkollha effett fuq il-prezz jew il-valur ta’ strument finanzjarju msemmi fil-paragrafu 2 ta’ dan l-Artikolu;

(b)

tipi ta’ strumenti finanzjarji, inklużi kuntratti ta’ derivati jew strumenti ta’ derivati għat-trasferiment ta’ riskju tal-kreditu fejn it-tranżazzjoni, l-ordni, l-offerta jew l-imġiba jkollha effett fuq il-prezz jew il-valur ta’ kuntratt spot ta’ komoditajiet meta l-prezz jew il-valur jiddependi fuq il-prezz jew il-valur ta’ dawk l-istrumenti finanzjarji;

(c)

imġiba marbuta ma’ parametri ta’ riferenza.

(1)

“Strument finanzjarju” tfisser kwalunkwe strument finanzjarju kif definit fil-punt (15) tal-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 2014/65/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8);

(2)

“kuntratt spot dwar komoditajiet,” tfisser kuntratt spot dwar komoditajiet kif definit fil-punt (15) tal-Artikolu 3(1) tar-Regolament (UE) Nru 596/2014;

(3)

“programm ta’ riakkwist” tfisser in-negozjar fl-ishma proprji skont l-Artikoli 21 sa 27 tad-Direttiva 2012/30/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9);

(4)

“informazzjoni privileġġata” tfisser informazzjoni skont l-Artikolu 7(1)sa (4) tar-Regolament (UE) Nru 596/2014;

(5)

“kwota tal-emissjonijiet” kwota tal-emissjonijiet kif deskritta fil-punt (11) tat-Taqsima C tal-Anness I tad-Direttiva 2014/65/UE;

(6)

“parametru ta’ referenza” tfisser parametru ta’ referenza kif definit fil-punt (29) tal-Artikolu 3(1) tar-Regolament (UE) Nru 596/2014;

(7)

“prattika tas-suq aċċettata” tfisser prattika tas-suq speċifika li tkun aċċettata mill-awtorità kompetenti ta’ Stat Membru skont l-Artikolu 13 tar-Regolament (UE) Nru 596/2014;

(8)

“stabbilizzazzjoni” tfisser stabbilizzazzjoni kif definit fl-Artikolu 3(2)(d) tar-Regolament (UE) Nru 596/2014;

(9)

“suq regolat” tfisser suq regolat kif definit fil-punt (21) tal-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 2014/65/UE;

(10)

“faċilità multilaterali tan-negozjar” jew “MTF” tfisser faċilità multilaterali tan-negozjar kif definit fil-punt (22) tal-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 2014/65/UE;

(11)

“faċilità organizzata tan-negozjar” jew “OTF” tfisser faċilità organizzata tan-negozjar kif definit fil-punt (23) tal-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 2014/65/UE;

(12)

“post tan-negozjar” tfisser post tan-negozjar kif definit fil-punt (24) tal-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 2014/65/UE;

(13)

“prodott tal-enerġija bl-ingrossa” tfisser prodott tal-enerġija bl-ingrossa kif definit fil-punt (4) tal-Artikolu 2 tar-Regolament (UE) Nru 1227/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10);

(14)

“emittent” tfisser “emittent ta’ strument finanzjarju” kif definit fil-punt (21) tal-Artikolu 3(1) tar-Regolament (UE) Nru 596/2014.

(a)

tkun membru tal-korpi amministrattivi, maniġerjali jew ta’ sorveljanza tal-emittent jew tkun parteċipant fis-suq tal-kwota tal-emissjonijiet;

(b)

ikollha sehem fil-kapital tal-emittent jew tkun parteċipant fis-suq tal-kwota tal-emissjonijiet;

(c)

ikollha aċċess għall-informazzjoni permezz tal-eżerċizzju ta’ impjieg, professjoni jew dmirijiet; jew

(d)

tkun involuta f’attivitajiet kriminali.

(a)

tirrakkomanda, abbażi ta’ dik l-informazzjoni, li persuna oħra takkwista jew tagħmel ċessjoni minn strumenti finanzjarji li tkun relatata magħhom dik l-informazzjoni, jew tissuġġerixxi lil dik il-persuna biex tagħmel tali akkwist jew ċessjoni; jew

(b)

tirrakkomanda, abbażi ta’ dik l-informazzjoni, li persuna oħra tikkanċella jew temenda ordni li tikkonċerna strument finanzjarju li tkun relatata magħhom dik l-informazzjoni, jew tissuġġerixxi lil dik il-persuna biex tagħmel tali kanċellazzjoni jew emenda.

(a)

id-dħul fi tranżazzjoni, tqegħid ta’ ordni għan-negozjar jew xi mġiba oħra li:

sakemm ir-raġunijiet li għalihom dan isir mill-persuna li daħlet fit-tranżazzjoni jew ħarġet l-ordnijiet għal negozjar ma jkunux leġittimi, u dawk it-tranżazzjonijiet jew ordnijiet għal negozjar ikunu f’konformità ma’ prattiki aċċettati tas-suq dwar il-post ta’ negozjar ikkonċernat;

(b)

id-dħul fi tranżazzjoni, tqegħid ta’ ordni għan-negozjar jew kwalunkwe attività jew imġiba oħra li taffettwa l-prezz ta’ strument finanzjarju wieħed jew aktar, jew kuntratt spot relatat dwar komoditajiet, li juża tagħmir fittizju jew kwalunkwe forma oħra ta’ qerq jew strataġemma;

(c)

it-tqassim ta’ informazzjoni permezz tal-midja, inkluż l-Internet, jew permezz ta’ kwalunkwe mezz ieħor, li tagħti sinjali foloz jew qarrieqa dwar il-provvista ta’, id-domanda għal, jew il-prezz ta’ strumenti finanzjarji jew kuntratt spot relatat dwar komoditajiet, jew tiżgura l-prezz ta’ strument finanzjarju wieħed jew aktar jew kuntratt spot relatat dwar komoditajiet f’livell anormali jew artifiċjali, fejn il-persuni li jagħmlu t-tqassim jieħdu għalihom infushom jew għal persuna oħra, vantaġġ jew profitt mit-tqassim tal-informazzjoni inkwistjoni; jew

(d)

it-trasmissjoni ta’ informazzjoni falza jew qarrieqa jew il-forniment ta’ inputs foloz jew qarrieqa, jew kwalunkwe mġiba oħra li timmanipula l-kalkolu ta’ parametru ta’ referenza.

(a)

setgħa ta’ rappreżentanza tal-persuna ġuridika;

(b)

awtorità li tieħu deċiżjonijiet f’isem il-persuna ġuridika; jew

(c)

awtorità li teżerċita kontroll fi ħdan il-persuna ġuridika.

(a)

l-esklużjoni mid-dritt għal benefiċċji pubbliċi jew għajnuna pubblika;

(b)

l-iskwalifika temporanja jew permanenti mill-prattika ta’ attivitajiet kummerċjali;

(c)

it-tqegħid taħt is-sorveljanza tal-qorti;

(d)

l-istralċ ġudizzjarju;

(e)

l-għeluq temporanju jew permanenti ta’ stabbilimenti li ntużaw biex isir ir-reat.

(a)

interament jew parzjalment fit-territorju tagħhom; jew

(b)

minn wieħed miċ-ċittadini tagħhom, għall-inqas f’każijiet fejn l-att huwa reat kriminali fil-post fejn ikun sar.

(a)

ir-residenza abitwali tat-trasgressur tinsab fit-territorju tiegħu; jew

(b)

ir-reat ikun sar għall-benefiċċju ta’ persuna ġuridika stabbilita fit-territorju.