16.11.2011   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 298/1


REGOLAMENT TAL-KUMMISSJONI (UE) Nru 1149/2011

tal-21 ta’ Ottubru 2011

li jemenda r-Regolament (KE) Nru 2042/2003 dwar il-kapaċità kontinwata li jintużaw fl-ajru ta’ inġenji tal-ajru u prodotti, partijiet u tagħmir ajrunawtiku, u dwar l-approvazzjoni ta’ organizzazzjonijiet u persunal involut f’dan ix-xogħol

(Test b’relevanza għaż-ŻEE)

IL-KUMMISSJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidrat it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b’mod partikolari l-Artikolu 100(2) tiegħu,

Wara li kkunsidrat ir-Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (KE) Nru 216/2008 tal-20 ta’ Frar 2008 dwar regoli komuni fil-kamp tal-avjazzjoni ċivili u li jistabbilixxi Aġenzija dwar is-Sigurtà fl-Avjazzjoni Ċivili u li jħassar id-Direttiva tal-Kunsill 91/670/KEE, ir-Regolament (KE) Nru 1592/2002 u d-Direttiva 2004/36/KE (1), u b’mod partikolari l-Artikolu 5(5) tiegħu,

Billi:

(1)

Sabiex jinżamm livell uniformi għoli ta’ sigurtà fl-avjazzjoni fl-Ewropa, jeħtieġ li jsiru bidliet fir-rekwiżiti u l-proċeduri eżistenti dwar l-ajrunavigabbiltà kontinwa tal-inġenji tal-ajru u tal-prodotti ajrunawtiċi, ta’ partijiet u tagħmir u dwar l-approvazzjoni ta’ organizzazzjonijiet u persunal involut f’dan ix-xogħol, b’mod partikolari sabiex jiġu aġġornati r-rekwiżiti tat-taħriġ, tal-eżamijiet, tal-għarfien u tal-esperjenza għall-ħruġ ta’ liċenzji għall-manuntenzjoni tal-inġenji tal-ajru, u sabiex dawn ir-rekwiżiti jiġu adattati għall-kumplessità tal-kategoriji differenti ta’ inġenji tal-ajru.

(2)

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 2042/2003 (2) għandu għalhekk jiġi emendat skont dan.

(3)

Il-miżuri previsti f’dan ir-Regolament huma bbażati fuq l-opinjonijiet (3) maħruġa mill-Aġenzja Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Avjazzjoni Ċivili (minn hawn ’il quddiem “l-Aġenzija”) skont l-Artikoli 17(2)(b) u 19(1) tar-Regolament (KE) Nru 216/2008.

(4)

Jeħtieġ li jkun hemm żmien biżżejjed għall-persunal eliġibbli għall-kategorija B3 tal-liċenzja l-ġdida għall-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru introdotta b’dan ir-Regolament, għall-organizzazzjonijiet tat-taħriġ u għall-organizzazzjonijiet tal-manutenzjoni, kif ukoll għall-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri, sabiex jadattaw għall-qafas regolatorju l-ġdid.

(5)

Minħabba l-kumplessità aktar baxxa ta’ inġenji tal-ajru ħfief, jista’ jkun xieraq li tiġi definita sistema sempliċi u proporzjonata biex jinħarġu l-liċenzji għall-persunal involut fil-manutenzjoni ta’ inġenji tal-ajru bħal dawn. L-Aġenzija għandha titħalla tkompli taħdem fuq din il-kwistjoni u l-Istati Membri għandhom jitħallew jużaw il-liċenzji nazzjonali korrispondenti.

(6)

Il-miżuri previsti f’dan ir-Regolament huma konformi mal-Opinjoni tal-Kumitat stabbilit mill-Artikolu 65 tar-Regolament (KE) Nru 216/2008,

ADOTTAT DAN IR-REGOLAMENT:

Artikolu 1

Ir-Regolament (KE) Nru 2042/2003 għandu jiġi emendat kif ġej:

1.

Fl-Artikolu 5, għandhom jiżdiedu dawn il-paragrafi:

“3.   Il-persunal li jiċċertifika, li jkollu liċenzja maħruġa f’konformità mal-Anness III (Parti-66) f’kategorija/subkategorija partikolari, huwa meqjus li għandu l-privileġġi deskritti fil-punt 66.A.20(a) ta’ dan l-Anness korrispondenti għat-tali kategorija/subkategorija. Ir-rekwiżiti bażiċi tal-għarfien li jikkorrispondu għal dawn il-privileġġi ġodda għandhom jitqiesu li ġew issodisfati għall-fini li tiġi estiża din il-liċenzja għal kategorija/subkategorija ġdida.

4.   Il-persunal li jiċċertifika, li jkollu liċenzja li tinkludi inġenji tal-ajru li ma jeħtiġux klassifikazzjoni tat-tip individwali, jista’ jkompli jeżerċita l-privileġġi tiegħu sal-ewwel tiġdid jew tibdil, meta l-liċenzja tinqaleb skont il-proċedura deskritta fil-punt 66.B.125 tal-Anness III (Parti-66) għall-klassifikazzjonijiet definiti fil-punt 66.A.45 ta’ dan l-Anness.

5.   Ir-rapporti ta’ tibdil u r-rapport ta’ punteġġi ta’ eżamijiet konformi mar-rekwiżiti applikabbli qabel ma japplika dan ir-Regolament għandhom jitqiesu konformi ma’ dan ir-Regolament.

6.   Sakemm dan ir-Regolament jispeċifika r-rekwiżiti għall-persunal li jiċċertifika:

(i)

għal inġenji tal-ajru minbarra ajruplani u ħelikopters,

(ii)

għal komponenti,

ir-rekwiżiti fis-seħħ fl-Istat Membru rilevanti għandhom ikomplu japplikaw, ħlief għall-organizzazzjonijiet tal-manutenzjoni li jinsabu barra l-Unjoni Ewropea, li fil-każ tagħhom ir-rekwiżiti għandhom ikunu approvati mill-Aġenzija.”;

2.

Fl-Artikolu 6, għandhom jiżdiedu dawn il-paragrafi:

“3.   Il-korsijiet ta’ taħriġ bażiku konformi mar-rekwiżiti applikabbli qabel ma japplika dan ir-Regolament jistgħu jinbdew sa sena wara d-data li fiha jibda japplika dan ir-Regolament. L-eżamijiet ta’ għarfien bażiku li jsiru bħala parti minn dawn il-korsijiet jistgħu jkunu konformi mar-rekwiżiti applikabbli qabel ma japplika dan ir-Regolament.

4.   L-eżamijiet ta’ għarfien bażiku konformi mar-rekwiżiti applikabbli qabel ma japplika dan ir-Regolament u li jsiru mill-awtorità kompetenti jew minn organizzazzjoni ta’ taħriġ fil-manutenzjoni approvata f’konformità mal-Anness IV (Parti-147), għalkemm ma jkunux parti minn kors ta’ taħriġ bażiku, jistgħu jsiru sa sena wara d-data li fiha jibda japplika dan ir-Regolament.

5.   Il-korsijiet ta’ taħriġ tat-tip u l-eżamijiet tat-tip konformi mar-rekwiżiti applikabbli qabel ma japplika dan ir-Regolament għandhom jinbdew u jintemmu sa mhux aktar tard minn sena wara d-data li fiha jibda japplika dan ir-Regolament.”.

3.

L-Artikolu 7 għandu jiġi emendat kif ġej:

(i)

fil-paragrafu 3, għandhom jiżdiedu l-punti (h) u (i) li ġejjin:

“(h)

għall-manutenzjoni ta’ ajruplani mingħajr pressa b’magna bil-pistoni ta’ 2 000 kg MTOM jew inqas mhux involuti fit-trasport kummerċjali bl-ajru:

(i)

sat-28 ta’ Settembru 2012, ir-rekwiżit għall-awtorità kompetenti sabiex toħroġ liċenzji għall-manutenzjoni ta’ inġenji tal-ajru f’konformità mal-Anness III (Parti-66), bħala ġodda jew mibdula skont il-punt 66.A.70 ta’ dan l-Anness.

(ii)

sat-28 ta’ Settembru 2014, ir-rekwiżit li jkun hemm persunal li jiċċertifika kkwalifikat skont l-Anness III (Parti-66) li jinsab f’dawn id-dispożizzjonijiet:

M.A.606(g) u M.A.801(b)2 tal-Anness I (Parti-M)

145.A.30(g) u (h) tal-Anness II (Parti-145).

(i)

għall-manutenzjoni ta’ ajruplani ELA1 li m’humiex involuti fit-trasport kummerċjali bl-ajru, sat-28 ta’ Settembru 2015:

(i)

ir-rekwiżit għall-awtorità kompetenti sabiex toħroġ liċenzji għall-manutenzjoni ta’ inġenji tal-ajru f’konformità mal-Anness III (Parti-66), bħala ġodda jew mibdula skont il-punt 66.A.70 ta’ dan l-Anness.

(ii)

ir-rekwiżit li jkun hemm persunal li jiċċertifika kkwalifikat skont l-Anness III (Parti-66) li jinsab f’dawn id-dispożizzjonijiet:

M.A.606(g) u M.A.801(b)2 tal-Anness I (Parti-M)

145.A.30(g) u (h) tal-Anness II (Parti-145).”;

(ii)

il-punt 7(e) għandu jitħassar;

(iii)

għandhom jiżdiedu l-paragrafi 8 u 9 li ġejjin:

“8.   Għall-fini tal-limiti ta’ żmien li jinsabu fil-punti 66.A.25, 66.A.30 u fl-Appendiċi III tal-Anness III (parti-66) relatati mal-eżamijiet ta’ għarfien bażiku, l-esperjenza bażika, it-taħriġ teoretiku u l-eżamijiet tat-tip, it-taħriġ u l-evalwazzjoni prattika, l-eżamijiet tat-tip u t-taħriġ fuq ix-xogħol li jitlesta qabel ma japplika dan ir-Regolament, il-bidu taż-żmien għandu jkun id-data li fiha jibda japplika dan ir-Regolament.

9.   L-Aġenzija għandha tissottometti opinjoni lill-Kummissjoni li tinkludi proposti għal sistema sempliċi u proporzjonata għall-ħruġ ta’ liċenzji għal persunal li jiċċertifika involut fil-manutenzjoni ta’ ajruplani ELA1, kif ukoll inġenji tal-ajru oħrajn minbarra ajruplani u ħelikopters.”;

4.

Għandu jiżdied l-Artikolu 8 li ġej:

“Artikolu 8

Miżuri tal-Aġenzija

1.   L-Aġenzija għandha tiżviluppa mezzi aċċettabbli ta’ konformità (minn hawn ‘il quddiem imsejħa “MAK”) li l-awtoritajiet kompetenti, l-organizzazzjonijiet u l-persunal ikunu jistgħu jużaw sabiex juru konformità mad-dispożizzjonijiet tal-Annessi għal dan ir-Regolament.

2.   Il-MAK maħruġa mill-Aġenzija la għandhom jintroduċu rekwiżiti ġodda u lanqas itaffu r-rekwiżiti tal-Annessi għal dan ir-Regolament.

3.   Mingħajr preġudizzju għall-Artikoli 54 u 55 tar-Regolament (KE) Nru 216/2008, meta jintużaw il-mezzi aċċettabbli ta’ konformità maħruġa mill-Aġenzija, ir-rekwiżiti relatati tal-Annessi għal dan ir-Regolament għandhom jitqiesu li huma ssodisfati mingħajr ebda prova oħra.”.

5.

L-Anness I (Parti-M), l-Anness II (Parti-145), l-Anness III (Parti-66) u l-Anness IV (Parti-147) għandhom ikunu emendati skont l-Anness għal dan ir-Regolament.

Artikolu 2

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fil-jum ta’ wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Dan ir-Regolament għandu japplika mill-ewwel jum tad-disa’ xahar wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea, ħlief għall-punt 3(i) tal-Artikolu 1 li għandu japplika mill-ewwel jum ta’ wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu.

Iċ-ċertifikati maħruġa f’konformità mal-Anness I (Parti-M), l-Anness II (Parti-145), l-Anness III (Parti-66) jew l-Anness IV (Parti-147) qabel ma japplika dan ir-Regolament għandhom jibqgħu validi sakemm jinbidlu, jiġu sospiżi jew irrevokati.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Brussell, il-21 ta’ Ottubru 2011.

Għall-Kummissjoni

Il-President

José Manuel BARROSO


(1)  ĠU L 79, 19.3.2008, p. 1.

(2)  ĠU L 315, 28.11.2003, p. 1.

(3)  Opinjoni tal-Aġenzija Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Avjazzjoni Nru 05/2008 dwar “Limitu taż-żmien għall-wiri tal-konformità ma’ rekwiżiti ta’ għarfien u esperjenza”, Opinjoni Nru 04/2009 dwar “Liċenzji ta’ manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru għal inġenji tal-ajru mhux kumplessi” u Opinjoni Nru 05/2009 dwar “Il-privileġġi tal-liċenzji B1 u B2 tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru” u “Il-klassifikazzjonijiet tat-tip u l-grupp” u “It-taħriġ fil-klassifikazzjoni tat-tip”.


ANNESS

1.

Fl-Anness I (Parti-M) għar-Regolament (KE) Nru 2042/2003, il-punt M.B.103 huwa revokat.

2.

L-Anness II (Parti-145) għar-Regolament (KE) Nru 2042/2003 huwa emendat kif ġej:

(1)

Il-werrej huwa mibdul b’li ġej:

“WERREJ

145.1   Ġenerali

SEZZJONI A —   REKWIŻITI TEKNIĊI

145.A.10

Ambitu

145.A.15

Applikazzjoni

145.A.20

Termini tal-approvazzjoni

145.A.25

Rekwiżiti tal-faċilitajiet

145.A.30

Rekwiżiti tal-persunal

145.A.35

Persunal li jiċċertifika u personal ta’ appoġġ

145.A.40

Apparat, għodda u materjal

145.A.42

Aċċettazzjoni tal-komponenti

145.A.45

Dejta tal-manutenzjoni

145.A.47

Ippjanar tal-produzzjoni

145.A.50

Ċertifikazzjoni tal-manutenzjoni

145.A.55

Rekords tal-manutenzjoni

145.A.60

Rappurtar tal-okkorrenzi

145.A.65

Politika tas-sigurtà u tal-kwalità, proċeduri ta’ manutenzjoni u sistema tal-kwalità

145.A.70

Espożizzjoni tal-organizzazzjoni tal-manutenzjoni

145.A.75

Privileġġi tal-organizzazzjoni

145.A.80

Limitazzjonijiet tal-organizzazzjoni

145.A.85

Tibdiliet għall-organizzazzjoni

145.A.90

Validità sostnuta

145.A.95

Sejbiet

SEZZJONI B —   PROĊEDURI GĦAL AWTORITAJIET KOMPETENTI

145.B.1

Ambitu

145.B.10

Awtorità kompetenti

145.B.15

Organizzazzjonijiet li jinsabu f’bosta Stati Membri

145.B.20

Approvazzjoni inizjali

145.B.25

Ħruġ tal-approvazzjoni

145.B.30

Kontinwazzjoni ta’ approvazzjoni

145.B.35

Tibdiliet

145.B.40

Tibdiliet għall-Espożizzjoni ta’ Organizzazzjoni ta’ Manutenzjoni

145.B.45

Revoka, sospensjoni u limitazzjoni ta’ approvazzjoni

145.B.50

Sejbiet

145.B.55

Żamma ta’ rekords

145.B.60

Eżenzjonijiet

Appendiċi I —

Ċertifikat ta’ Rilaxx Awtorizzat Formola 1 tal-EASA

Appendiċi II —

Sistema ta’ Klassi u Klassifikazzjonijiet użata għall-Approvazzjoni ta’ Organizzazzjonijiet ta’ Manutenzjoni li hemm referenza għalihom fl-Anness I (Parti-M) Subparti F u fl-Anness II (Parti-145)

Appendiċi III —

Approvazzjoni tal-Organizzazzjoni tal-Manutenzjoni li hemm referenza għaliha fl-Anness II (Parti-145)

Appendiċi IV —

Kundizzjonijiet għall-użu tal-personal mhux ikkwalifikat skont l-Anness III (Parti-66) li hemm referenza għalihom fil-punti 145.A.30(j) 1 u 2”;

(2)

il-punt 145.A.30 huwa emendat kif ġej:

(i)

fil-punt (f), “ikkwalifikat f’Parti-66 kategorija B1” hija mibdula bi “ikkwalifikat f’kategorija B1 jew B3 skont l-Anness III (Parti-66)”;

(ii)

il-punt (g) huwa mibdul b’li ġej:

“(g)

Kull organizzazzjoni li tagħmel manutenzjoni fuq ajruplan, għajr fejn iddikjarat mod ieħor fil-punt (j), għandha fil-każ ta’ manutenzjoni ta’ linja tal-ajruplani, ikollha persunal ta’ ċertifikazzjoni kklassifikat tal-ajruplani ikkwalifikat bix-xieraq bħala kategorija B1, B2, B3, kif xieraq, skont l-Anness III (Parti-66) u punt 145.A.35.

Barra minn hekk, organizzazzjonijiet bħal dawn jistgħu jużaw ukoll persunal ta’ ċertifikazzoni mħarreġ kif dovut fuq il-kompitu, li jkollu l-privileġġi deskritti f’punti 66.A.20(a)(1) u 66.A.20(a)(3)(ii) u kkwalifikat skont l-Anness III (Parti-66) u l-punt 145.A.35 sabiex iwettaq manutenzjoni tal-linja skedata minuri u korrezzjoni ta’ difetti sempliċi. Id-disponibilità ta’ tali persunal ta’ ċertifikazzjoni ma għandhiex tissostitwixxi l-ħtieġa għal persunal ta’ ċertifikazzjoni ta’ kategorija B1, B2, B3, kif xieraq.”

(iii)

fil-punt (h)1, id-dikjarazzjoni “ikkwalifikat bħala kategorija B1 u B2” hija mibdula bi “ikkwalifikat bħala kategorija B1 u B2 kif xieraq”;

(iv)

il-punt (h)2 huwa mibdul b’li ġej:

“2.

fil-każ ta’ manutenzjoni bażi ta’ ajruplani mhux kbar, għandu jkollhom:

(i)

persunal li jiċċertifika kkwalifikat bix-xieraq għal dak it-tip ta’ ajruplan bħala kategorija B1, B2, B3, kif xieraq, skont l-Anness III (Parti-66) u l-punt 145.A.35 jew,

(ii)

persunal li jiċċertifika kkwalifikat bix-xieraq għal dak it-tip ta’ ajruplan fil-kategorija Ċ megħjun minn persunal ta’ sostenn kif speċifikat fil-punt 145.A.35(a)(i).”;

(v)

fil-punt (j), il-parti “B’deroga għall-paragrafi (g) u (h)” hija mibdula bi “B’deroga għall-paragrafi (g) u (h), fir-rigward tal-obbligu li jkun hemm konformità mal-Anness III (Parti-66)”;

(3)

il-punt 145.A.35 huwa emendat kif ġej:

(i)

it-titlu huwa mibdul bi “145.A.35 Persunal li jiċċertifika u persunal ta’ appoġġ”;

(ii)

il-punt (a) huwa mibdul b’li ġej:

“(a)

Minbarra r-rekwiżiti xierqa ta’ 145.A.30(g) u (h), l-organizzazzjoni għandha tiżgura li l-persunal li jiċċertifika u l-persunal ta’ appoġġ ikollhom fehim adegwat tal-inġenji tal-ajru u/jew tal-komponenti rilevanti li tkun se ssirilhom manutenzjoni flimkien mal-proċeduri assoċjati tal-organizzazzjoni. Fil-każ tal-persunal li jiċċertifika, dan irid jitwettaq qabel il-ħruġ jew il-ħruġ mill-ġdid tal-awtorizzazzjoni taċ-ċertifikazzjoni.

(i)

‘Persunal ta’ appoġġ’ tfisser dak il-persunal li jkollu liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru ta’ Parti-66 fil-kategorija B1, B2 u/jew B3 bil-klassifikazzjoni tal-inġenju tal-ajru x-xieraq, li jaħdem fl-ambjent tal-manutenzjoni tal-bażi filwaqt li mhux neċessarjament ikollu l-privileġġi taċ-ċertifikazzjoni.

(ii)

‘Inġenji tal-ajru u/jew komponenti rilevanti’, tfisser dawk l-inġenji tal-ajru jew il-komponenti speċifikati fl-awtorizzazzjoni taċ-ċertifikazzjoni partikolari.

(iii)

‘Awtorizzazzjoni taċ-ċertifikazzjoni’ tfisser l-awtorizzazzjoni maħruġa lill-persunal li jiċċertifika mill-organizzazzjoni u li tispeċifika l-fatt li dan jista’ jiffirma ċ-ċertifikati ta’ ħruġ għall-użu fil-limitazzjonijiet iddikjarati f’tali awtorizzazzjoni f’isem l-organizzazzjoni approvata.”;

(iii)

il-punt (b) huwa mibdul b’li ġej:

“(b)

Għajr f’dawk il-każijiet elenkati fil-punti 145.A.30(j) u 66.A.20(a)3(ii), l-organizzazzjoni tista’ toħroġ biss awtorizzazzjoni ta’ ċertifikazzjoni lill-persunal li jiċċertifika fir-rigward tal-kategoriji jew tas-subkategoriji bażiċi u kwalunkwe klassifikazzjoni tat-tip elenkata fuq il-liċenzja ta’ manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru kif meħtieġ mill-Anness III (Parti-66), bil-kundizzjoni li l-liċenzja tibqa’ valida tul il-perjodu ta’ validità kollu tal-awtorizzazzjoni u li l-persunal ta’ ċertifikazzjoni jibqa’ f’konformità mal-Anness III (Parti-66).”;

(iv)

il-punt (c) huwa mibdul b’li ġej:

“(c)

L-organizzazzjoni għandha tiżgura li l-persunal kollu li jiċċertifika u l-persunal ta’ appoġġ kollu jkun involut f’mill-inqas sitt xhur ta’ esperjenza ta’ manutenzjoni attwali tal-inġenji tal-ajru jew komponenti rilevanti fi kwalunkwe perjodu ta’ sentejn konsekuttivi.

Għall-iskop ta’ dan il-paragrafu, ‘involuti f’manutenzjoni attwali tal-inġenji tal-ajru jew komponenti rilevanti’ tfisser li l-persuna tkun ħadmet f’ambjent ta’ manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru jew ta’ komponenti u/jew eżerċitat il-privileġġi tal-awtorizzazzjoni taċ-ċertifikazzjoni u/jew effettivament wettqet manutenzjoni fuq għallinqas uħud mis-sistemi tat-tipi ta’ inġenji tal-ajru jew tal-gruppi tal-inġenji tal-ajru speċifikati fl-awtorizzazzjoni taċ-ċertifikazzjoni partikolari.”;

(v)

fil-punti (d), (e), (j) u (m), “persunal ta’ appoġġ ta’ kategorija B1 u B2” hija mibdula bi “persunal ta’ appoġġ”;

(vi)

il-punti li ġejjin huma miżjudin:

“(n)

Id-detentur ta’ liċenzja tal-ajruplani tal-kategorija A jista’ jeżerċita biss il-privileġġi ta’ ċertifikazzjoni fuq tip ta’ inġenju tal-ajru speċifiku wara li jkun temm b’suċċess it-taħriġ tal-kompitu tal-inġenju tal-ajru tal-kategorija A relevanti mwettaq minn organizzazzjoni approvat kif dovut skont l-Anness II (Parti-145) jew l-Anness IV (Parti-147). Dan it-taħriġ għandu jinkludi taħriġ prattiku u taħriġ teoriku kif xieraq għal kull kompitu awtorizzat. It-twettiq b’suċċess tat-taħriġ għandu jintwera b’eżami jew b’valutazzjoni fuq il-post tax-xogħol imwettqa mill-organizzazzjoni.

(o)

Id-detentur ta’ liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru tal-kategorija B2 jista’ jeżerċita biss il-privileġġi ta’ ċertifikazzjoni deskritti fil-punt 66.A.20(a)(3)(ii) tal-Anness III (Parti-66) wara li jkun temm b’suċċess (i) it-taħriġ tal-kompitu tal-inġenju tal-ajru tal-kategorija A relevanti u (ii) sitt xhur ta’ esperjenza prattika ddokumentata li tkopri l-ambitu tal-awtorizzazzjoni li mbagħad tinħareġ. It-taħriġ tal-kompitu għandu jinkludi taħriġ prattiku u taħriġ teoriku kif xieraq għal kull kompitu awtorizzat. It-twettiq b’suċċess tat-taħriġ għandu jintwera b’eżami jew b’valutazzjoni fuq il-post tax-xogħol. It-taħriġ tal-kompitu u l-eżami/valutazzjoni għandhom jitwettqu mill-organizzazzjoni ta’ manutenzjoni li toħroġ l-awtorizzazzjoni tal-persunal li jiċċertifika. L-esperjenza prattika għandha tinkiseb fi ħdan tali organizzazzjoni ta’ manutenzjoni.”;

(4)

fil-punt 145.A.70(a)6, “persunal ta’ appoġġ ta’ kategorija B1 u B2” hija mibdula bi “persunal ta’ appoġġ”;

(5)

il-punt 145.B.17 huwa revokat.

(6)

l-Appendiċi IV għall-Parti-145 huwa emendat kif ġej:

“Appendiċi IV

Kundizzjonijiet għall-użu ta’ persunal mhux ikkwalifikat skont l-Anness III (Parti-66) li hemm referenza għalih fil-punti 145.A.30(j)1 u 2

1.   Il-persunal li jiċċertifika f’konformità mal-kundizzjonijiet kollha li ġejjin huwa meqjus li jissodisfa l-għanijiet ta’ punt 145.A.30(j)(1) u (2):

(a)

Il-persuna għandu jkollha liċenzja jew awtorizzazzjoni tal-persunal li jiċċertifika maħruġa skont regolamenti nazzjonali f’konformità sħiħa mal-Anness 1 tal-ICAO.

(b)

L-ambitu tax-xogħol tal-persuna ma għandux jaqbeż l-ambitu definit mil-liċenzja nazzjonali jew mill-awtorizzazzjoni tal-persunal li jiċċertifika, tkun liema tkun l-iktar waħda restrittiva.

(c)

Il-persuna għandha turi li rċeviet it-taħriġ fuq fatturi umani u fuq il-leġiżlazzjoni dwar l-avjazzjoni li hemm referenza għalih fil-moduli 9 u 10 tal-Appendiċi I tal-Anness III (Parti-66).

(d)

Il-persuna għandha turi ħames snin ta’ esperjenza fuq il-manutenzjoni għal persunal li jiċċertifika ta’ manutenzjoni tal-linja u tmien snin għal persunal li jiċċertifika ta’ manutenzjoni bażi. Madankollu, dawk il-persuni li l-kompiti tagħhom ma jaqbżux dawk tal-persunal li jiċċertifika tal-kategorija A tal-Parti-66, jeħtieġu juru tliet snin esperjenza fil-manutenzjoni biss.

(e)

Persunal li jiċċertifika ta’ manutenzjoni tal-linja u persunal ta’ appoġġ ta’ manutenzjoni bażi għandu juri li rċieva taħriġ tat-tip u għadda minn eżami fil-livell ta’ kategorija B1, B2 jew B3, kif applikabbli, li hemm referenza għalih fl-Appendiċi III għall-Anness III (Parti-66) għal kull tip ta’ inġenju tal-ajru fl-ambitu tax-xogħol li hemm referenza għalih fil-punt (b). Dawk il-persuni li l-ambitu tax-xogħol tagħhom ma jaqbiżx dak tal-persunal li jiċċertifika ta’ kategorija A, jistgħu madankollu jirċievu taħriġ fuq il-kompitu minflok taħriġ sħiħ tat-tip.

(f)

Persunal li jiċċertifika ta’ manutenzjoni bażi għandu juri li rċieva taħriġ tat-tip u għadda minn eżami fil-livell ta’ kategorija Ċ li hemm referenza għalih fl-Appendiċi III għall-Anness III (Parti-66) għal kull tip ta’ inġenju tal-ajru fl-ambitu tax-xogħol li hemm referenza għalih fil-punt (b), għajr għall-fatt li għall-ewwel tip ta’ inġenju tal-ajru, it-taħriġ u l-eżami għandhom ikunu fil-livell ta’ kategorija B1, B2 jew B3 tal-Appendiċi III.

2.   Drittijiet protetti

(a)

Il-persunal li jkollu privileġġi qabel id-dħul fis-seħħ tar-rekwiżiti relevanti tal-Anness III (Parti-66) jista’ jibqa’ jeżerċitahom mingħajr ma jkollu għalfejn jikkonforma mal-punti 1(c) sa 1(f).

(b)

Madankollu, wara dik id-data, kull persunal li jiċċertifika li jkun jixtieq jestendi l-ambitu tal-awtorizzazzjoni tiegħu sabiex jinkludi privileġġi addizzjonali għandu jikkonforma mal-punt 1.

(c)

Minkejja s-subparagrafu 2(b) ta’ hawn fuq, fil-każ ta’ taħriġ tat-tip addizzjonali, il-konformità mal-punti 1(c) u 1(d) mhijiex meħtieġa.”;

3.

L-Anness III (Parti-66) tar-Regolament (KE) Nru 2042/2003 huwa mibdul b’li ġej:

ANNESS III

(Parti-66)

WERREJ

66.1.   Awtorità kompetenti

SEZZJONI A –   REKWIŻITI TEKNIĊI

SUBPARTI A –   LIĊENZJA TA’ MANUTENZJONI TA’ INĠENJI TAL-AJRU

66.A.1

Ambitu

66.A.3

Il-kategoriji ta’ liċenzji

66.A.5

Gruppi ta’ inġenji tal-ajru

66.A.10

Applikazzjoni

66.A.15

Eliġibbiltà

66.A.20

Privileġġi

66.A.25

Rekwiżiti ta’ għarfien bażiku

66.A.30

Rekwiżiti ta’ esperjenza bażika

66.A.40

Validità ssuktata tal-liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru

66.A.45

Konformità mal-klassifikazzjonijiet tal-inġenju tal-ajru

66.A.50

Limitazzjonijiet

66.A.55

Evidenza tal-kwalifiki

66.A.70

Dispożizzjonijiet tat-tibdil

SEZZJONI B –   PROĊEDURI GĦAL AWTORITAJIET KOMPETENTI

SUBPARTI A –   ĠENERALI

66.B.1

Ambitu

66.B.10

Awtorità kompetenti

66.B.20

Żamma tar-rekords

66.B.25

Skambju reċiproku ta’ informazzjoni

66.B.30

Eżenzjonijiet

SUBPARTI B –   ĦRUĠ TA’ LIĊENZJA TA’ MANUTENZJONI TA’ INĠENJI TAL-AJRU

66.B.100

Proċedura għall-ħruġ ta’ liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru mill-awtorità kompetenti

66.B.105

Proċedura għall-ħruġ ta’ liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru permezz tal-organizzazzjoni tal-manutenzjoni approvata skont Parti-145

66.B.110

Proċedura għat-tibdil ta’ liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru sabiex tinkludi kategorija jew subkategorija bażika addizzjonali

66.B.115

Proċedura għat-tibdil ta’ liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru sabiex tinkludi kategorija ta’ inġenju tal-ajru jew sabiex jitneħħew limitazzjonijiet

66.B.120

Proċedura għat-tiġdid tal-validità ta’ liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru

66.B.125

Proċedura għat-tibdil ta’ liċenzji nkluż il-klassifikazzjonijiet ta’ grupp

66.B.130

Proċedura għall-approvazzjoni diretta ta’ taħriġ tat-tip ta’ inġenju tal-ajru

SUBPARTI C –   EŻAMIJIET

66.B.200

Eżami mill-awtorità kompetenti

SUBPARTI D –   TIBDIL TAL-KWALIFIKI TA’ PERSUNAL LI JIĊĊERTIFIKA

66.B.300

Ġenerali

66.B.305

Rapport tat-tibdil għal kwalifiki nazzjonali

66.B.310

Rapport tat-tibdil għall-awtorizzazzjonijiet tal-organizzazzjonijiet ta’ manutenzjoni approvati

SUBPARTI E –   KREDITS TAL-EŻAMIJIET

66.B.400

Ġenerali

66.B.405

Rapport tal-kredits tal-eżami

66.B.410

Validità tal-kredits tal-eżami

SUBPARTI F –   ŻBALL MHUX INTENZJONAT ISSOKTAT

66.B.500

Revoka, sospensjoni jew limitazzjoni tal-liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru

APPENDIĊIJIET

Appendiċi I –

Rekwiżiti ta’ għarfien bażiku

Appendiċi II –

Standard ta’ eżami bażiku

Appendiċi III –

Standard ta’ taħriġ u eżami tat-tip ta’ inġenju tal-ajru. Taħriġ prattiku

Appendiċi IV –

Rekwiżiti ta’ esperjenza għall-estensjoni ta’ liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru

Appendiċi V –

Formola 19 tal-EASA – Formola ta’ applikazzjoni

Appendiċi VI –

Formola 26 tal-EASA – Liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru li hemm referenza għaliha fl-Anness III (Parti-66)

66.1   Awtorità kompetenti

(a)

Għall-għanijiet ta’ dan l-Anness (Parti-66), l-awtorità kompetenti għandha tkun:

1.

l-awtorità maħtura mill-Istat Membru fejn il-persuna tapplika l-ewwel darba biex tinħarġilha liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru, jew

2.

l-awtorità maħtura minn Stat Membru ieħor, fil-każ li dan ikun differenti, soġġett għal ftehim mal-awtorità li hemm referenza għaliha fil-punt 1. F’dak il-każ, il-liċenzja li hemm referenza għaliha fil-punt 1 għandha tiġi revokata, ir-rekords kollha li hemm referenza għalihom fil-punt 66.B.20 għandhom jiġu ttrasferuti u għandha tinħareġ liċenzja ġdida fuq il-bażi ta’ dawn ir-rekords.

(b)

L-Aġenzija għandha tkun responsabbli għad-definizzjoni ta’:

1.

il-lista tat-tipi ta’ inġenji tal-ajru, u

2.

liema qafas tal-ajru/magna għandhom jiġu inklużi f’kull klassifikazzjoni ta’ tip ta’ inġejnu tal-ajru partikolari.

SEZZJONI A

REKWIŻITI TEKNIĊI

SUBPARTI A

LIĊENZJA TA’ MANUTENZJONI TA’ INĠENJU TAL-AJRU

66.A.1   Ambitu

Din is-sezzjoni tiddefinixxi l-liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru u tistabbilixxi r-rekwiżiti għall-applikazzjoni, ħruġ u kontinwazzjoni tal-validità tagħha.

66.A.3   Kategoriji ta’ liċenzji

(a)

Liċenzji ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru jinkludu l-kategoriji li ġejjin:

Kategorija A

Kategorija B1

Kategorija B2

Kategorija B3

Kategorija C

(b)

Il-kategoriji A u B1 huma subdiviżi f’subkategoriji relattivi għall-kombinazzjonijiet ta’ ajruplani, ħelikopters, magni bit-turbini u magni bil-pistuni. Dawn is-subkategoriji huma:

A1 u B1.1 Ajruplani Turbini

A2 u B1.2 Ajruplani Pistons

A3 u B1.3 Ħelikopters Turbini

A4 u B1.4 Ħelikopters Pistons

(c)

Kategorija B3 hija applikabbli għall-ajruplani mhux bil-pressjoni b’magni bil-pistons ta’ 2 000 kg MTOM u inqas.

66.A.5   Gruppi ta’ inġenji tal-ajru

Għall-għan ta’ klassifikazzjonijiet fuq liċenzji ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru, inġenju tal-ajru għandu jkun ikklassifikat fil-gruppi li ġejjin:

1.

Grupp 1: inġenji tal-ajru kumplessi mgħammra b’magna kif ukoll ħelikopters b’aktar minn magna waħda, inġenji tal-ajru b’altitudni massima ta’ tħaddim iċċertifikata li taqbeż FL290, inġenju tal-ajru mgħammar b’sistemi fly-by-wire u inġenji tal-ajru oħrajn li jeħtieġu klassifikazzjoni tat-tip ta’ inġenju tal-ajru meta din tkun iddefinita b’dan il-mod mill-Aġenzija.

2.

Grupp 2: inġenji tal-ajru għajr dawk fi Grupp 1 li jappartjenu għas-subgruppi li ġejjin:

subgrupp 2a: ajruplani b’magna waħdanija bi skrun-turbo

subgrupp 2b: ħelikopters b’magna bit-turbini waħdanija

subgrupp 2c: ħelikopters b’magna bil-pistons waħdanija

3.

Grupp 3: ajruplani b’magna bil-pistons għajr dawk fil-Grupp 1.

66.A.10   Applikazzjoni

(a)

Applikazzjoni għal liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru jew għal bidla għal tali liċenzja għandha ssir fuq il-Formola 19 tal-EASA (ara l-Appendiċi V) b’mod stabbilit mill-awtorità kompetenti u għandha tintbagħat lilha.

(b)

Applikazzjoni għall-bidla għal liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru għandha ssir lill-awtorità kompetenti tal-Istat Membru li jkun ħareġ il-liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru.

(c)

Apparti d-dokumenti meħtieġa fil-punti 66.A.10(a), 66.A.10(b) u 66.B.105, kif xieraq, l-applikant għal kategoriji jew subkategoriji bażiċi addizzjonali għal liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru għandu jissottometti l-liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru oriġinali attwali tiegħu lill-awtorità kompetenti flimkien mal-Formola 19 tal-EASA.

(d)

Meta l-applikant għal bidla tal-kategoriji bażiċi jikkwalifika għal tali bidla permezz tal-proċedura li hemm referenza għaliha fil-punt 66.B.100 fi Stat Membru li mhuwiex l-Istat Membru li ħareġ il-liċenzja, l-applikazzjoni għandha tintbagħat lill-awtorità kompetenti li hemm referenza għaliha fil-punt 66.1.

(e)

Meta l-applikant għal bidla tal-kategoriji bażiċi jikkwalifika għal tali bidla permezz tal-proċedura li hemm referenza għaliha fil-punt 66.B.105 fi Stat Membru li mhuwiex l-Istat Membru li ħareġ il-liċenzja, l-organizzazzjoni tal-manutenzjoni approvata skont l-Anness II (Parti-145) għandha tibgħat il-liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru flimkien mal-Formola 19 tal-EASA lill-awtorità kompetenti li hemm referenza għaliha fil-punt 66.1 għal timbru u firma tal-bidla jew ħruġ mill-ġdid tal-liċenzja, kif jixraq.

(f)

Kull applikazzjoni għandha tkun appoġġata minn dokumentazzjoni li turi l-konformità mal-għarfien teoretiku applikabbli, ir-rekwiżiti tat-taħriġ prattiku u tal-esperjenza fil-waqt tal-applikazzjoni.

66.A.15   Eliġibbiltà

Applikant għal liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru għandu jkollu mill-inqas 18-il sena.

66.A.20   Privileġġi

(a)

Għandhom japplikaw il-privileġġi li ġejin:

1.

Liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru ta’ kategorija A tippermetti lid-detentur sabiex joħroġ ċertifikati ta’ rilaxx għas-servizz wara manutenzjoni tal-linja skedata minuri u rettifika ta’ difett sempliċi fi ħdan il-limiti tad-dmirijiet approvati speċifikament fuq l-awtorizzazzjoni taċ-ċertifikazzjoni li hemm referenza għaliha fil-punt 145.A.35 tal-Anness II (Parti-145). Il-privileġġi taċ-ċertifikazzjoni għandhom ikunu ristretti għal xogħol li d-detentur tal-liċenzja jkun wettaq personalment fl-organizzazzjoni tal-manutenzjoni li tkun ħarġet l-awtorizzazzjoni taċ-ċertifikazzjoni.

2.

Liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru ta’ kategorija B1 għandha tippermetti lid-detentur sabiex joħroġ ċertifikati ta’ rilaxx għas-servizz u sabiex jaġixxi bħala persunal ta’ appoġġ B1 wara:

manutenzjoni mwettqa fuq struttura ta’ inġenju tal-ajru, powerplant u sistemi mekkaniċi u elettriċi;

xogħol fuq sistemi avjoniċi li jeħtieġu biss testijiet sempliċi sabiex tingħata prova ta’ kemm jista’ jingħatalhom servis tagħhom u li ma jeħtieġux roubleshooting.

Kategorija B1 tinkludi s-subkategorija A korrespondenti.

3.

Liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru ta’ kategorija B2 għandha tippermetti lid-detentur:

(i)

sabiex joħroġ ċertifikati ta’ rilaxx għas-servizz u sabiex jaġixxi bħala persunal ta’ appoġġ B2 għal dawn li ġejjin:

manutenzjoni mwettqa fuq sistemi avjoniċi u elettriċi; u

kompiti elettriċi u tal-avjonika fi ħdan is-sistema tal-powerplant u s-sistema mekkanika, li jeħtieġu biss testijiet sempliċi sabiex tingħata prova ta’ kemm jista’ jingħatalhom servis; u

(ii)

biex joħroġ ċertifikati ta’ rilaxx għal servis wara manutenzjoni tal-linja skedata minuri u korrezzjoni ta’ difetti sempliċi fi ħdan il-limiti tad-dmirijiet approvati speċifikament fuq l-awtorizzazzjoni taċ-ċertifikazzjoni li hemm referenza għaliha fil-punt 145.A.35 tal-Anness II (Parti-145). Dan il-privileġġ ta’ ċertifikazzjoni għandu jkun ristrett għal xogħol li d-detentur tal-liċenzja jkun wettaq personalment fl-organizzazzjoni tal-manutenzjoni li tkun ħarġet l-awtorizzazzjoni taċ-ċertifikazzjoni u limitat għall-klassifikazzjonijiet li jkunu approvati diġà fil-liċenzja B2.

Il-liċenzja ta’ kategorija B2 ma tinkludix kwalunwke subkategorija A.

4.

Liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru tal-kategorija B3 għandha tippermetti lid-detentur sabiex joħroġ ċertifikati ta’ ħruġ għal servis u sabiex jaġixxi bħala persunal ta’ appoġġ ta’ B3 għal:

manutenzjoni mwettqa fuq l-istruttura ta’ ajruplan, impjant tal-enerġija u s-sistemi mekkaniċi u tal-elettriku;

xogħol fuq is-sistemi avjoniċi li jirrikjedu biss testijiet sempliċi biex ikun ippruvat li jistgħu jissewwew u li ma jirrikjedux l-identifikazzjoni ta’ problemi u soluzzjonijiet.

5.

Liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru ta’ Kategorija C għandha tippermetti lid-detentur sabiex joħroġ ċertifikati ta’ rilaxx għal servis wara manutenzjoni bażi fuq l-inġenju tal-ajru. Il-privileġġi japplikaw għall-inġenju tal-ajru kollu kemm hu.

(b)

Id-detentur ta’ liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru ma jistax jeżerċita l-privileġġi tiegħu sakemm:

1.

f’konformità mar-rekwiżiti applikabbli tal-Anness I (Parti-M) u l-Anness II (Parti-145); u

2.

fil-perjodu ta’ sentejn preċedenti, huwa kellu sitt xhur ta’ esperjenza fuq il-manutenzjoni skont il-privileġġi mogħtija mil-liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru jew, issodisfa d-dispożizzjoni għall-ħruġ tal-privileġġi x-xierqa; u

3.

għandu kompetenza adegwata biex jiċċertifika manutenzjoni fuq l-inġenju tal-ajru korrespondenti; u

4.

huwa kapaċi jaqra, jikteb u jikkomunika f’livell li jiftiehem fil-lingwa/i li biha huwa/huma miktubin id-dokumentazzjoni teknika u l-proċeduri meħtieġa biex jappoġġaw il-kwistjoni taċ-ċertifikat ta’ rilaxx għas-servizz.

66.A.25   Rekwiżiti ta’ għarfien bażiku

(a)

Applikant għal liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru, jew iż-żieda ta’ kategorija jew subkategorija f’tali liċenzja, għandu juri, b’eżami, livell ta’ għarfien fil-moduli tas-suġġetti adatti f’konformità mal-Appendiċi I għall-Anness III (Parti-66). L-eżami għandu jsir jew minn organizzazzjoni tat-taħriġ approvata kif dovut skont l-Anness IV (Parti-147) jew mill-awtorità kompetenti.

(b)

Il-korsijiet ta’ taħriġ u l-eżamijiet għandhom isiru fi żmien għaxar snin qabel l-applikazzjoni għal liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru jew iż-żieda ta’ kategorija jew subkategorija ta’ tali liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru. Jekk dan ma jkunx il-każ, il-kredits tal-eżami jistgħu madankollu jinkisbu skont il-punt (c).

(c)

L-applikant jista’ japplika għand l-awtorità kompetenti għal kredits tal-eżami li jkunu sħaħ jew parzjali għar-rekwiżiti ta’ għarfien bażiku għal:

1.

eżamijiet ta’ għarfien bażiku li ma jissodisfawx ir-rekwiżit deskritt fil-punt (b) hawn fuq, u

2.

kwalunkwe kwalifika teknika oħra meqjusa mill-awtorità kompetenti bħala ekwivalenti għall-istandard ta’ għarfien tal-Anness III (Parti-66).

Il-kredits għandhom jingħataw skont is-Subpart E tas-Sezzjoni B ta’ dan l-Anness (Parti-66).

(d)

Il-kredits jiskadu għaxar snin wara li jingħataw lill-applikant mill-awtorità kompetenti. L-applikant jista’ japplika għal kredits ġodda wara li jiskadu.

66.A.30   Rekwiżiti ta’ esperjenza bażika

(a)

Applikant għal liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru jrid ikun kiseb:

1.

għall-kategorija A, subkategoriji B1.2 u B1.4 u kategorija B3:

(i)

tliet snin esperjenza ta’ manutenzjoni prattika fuq inġenji tal-ajru li joperaw, jekk l-applikant ma għandu ebda taħriġ tekniku rilevanti preċedenti; jew

(ii)

sentejn esperjenza ta’ manutenzjoni prattika fuq inġenji tal-ajru li joperaw u taħriġ komplut meqjus bħala rilevanti mill-awtorità kompetenti bħala ħaddiem tas-sengħa, f’sengħa teknika; jew

(iii)

sena esperjenza ta’ manutenzjoni prattika fuq inġenji tal-ajru li joperaw u twettiq ta’ kors ta’ taħriġ bażiku approvat skont l-Anness IV (Parti-147).

2.

għall-kategorija B2 u subkategoriji B1.1 u B1.3:

(i)

ħames snin ta’ esperjenza ta’ manutenzjoni prattika fuq inġenji tal-ajru li joperaw, jekk l-applikant ma għandu ebda taħriġ tekniku rilevanti preċedenti; jew

(ii)

tliet snin ta’ esperjenza ta’ manutenzjoni prattika fuq inġenji tal-ajru li joperaw u taħriġ komplut meqjus bħala rilevanti mill-awtorità kompetenti bħala ħaddiem tas-sengħa, f’sengħa teknika; jew

(iii)

sentejn ta’ esperjenza ta’ manutenzjoni prattika fuq inġenji tal-ajru li joperaw u twettiq ta’ kors ta’ taħriġ bażiku approvat skont l-Anness IV (Parti-147).

3.

għall-kategorija C fir-rigward ta’ inġenji tal-ajru kbar:

(i)

tliet snin esperjenza jeżerċita l-privileġġi tal-kategorija B1.1, B1.3 jew B2 fuq inġenju tal-ajru kbir jew bħala persunal ta’ appoġġ skont il-punt 145.A.35, jew, kombinazzjoni tat-tnejn; jew

(ii)

ħames snin esperjenza jeżerċita l-privileġġi tal-kategorija B1.2 jew B1.4 fuq inġenju tal-ajru kbir jew bħala persunal ta’ appoġġ skont il-punt 145.A.35, jew, kombinazzjoni tat-tnejn.

4.

għall-kategorija C fir-rigward ta’ inġenji tal-ajru barra dawk kbar: tliet snin esperjenza jeżerċita privileġġi tal-kategorija B1 jew B2 fuq inġenji tal-ajru barra dawk kbar jew bħala persunal ta’ appoġġ skont il-punt 145.A.35(a), jew kombinazzjoni tat-tnejn;.

5.

għall-kategorija C miksuba mir-rotta akkademika: applikant li għandu degree akkademiku f’dixxiplina teknika, minn università jew istituzzjoni ta’ edukazzjoni ogħla oħra rikonoxxuta mill-awtorità kompetenti, tliet snin esperjenza xogħol f’ambjent ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru ċivili fuq għażla rappreżentattiva ta’ kompiti assoċjati direttament mal-manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru inkluż sitt xhur ta’ osservazzjoni ta’ kompiti ta’ manutenzjoni bażi.

(b)

Applikant għal estensjoni għal liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru għandu jkollu rekwiżit ta’ esperjenza minima fil-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru ċivili xierqa għall-kategorija jew subkategorija tal-liċenzja li għaliha saret applikazzjoni kif definit fl-Appendiċi IV għal dan l-Anness (Parti-66).

(c)

L-esperjenza għandha tkun prattika u għandha tinvolvi sezzjoni trasversali rappreżentattiva tal-kompiti ta’ manutenzjoni fuq inġenju tal-ajru.

(d)

Tal-inqas sena (1) mill-esperjenza neċessarja għandha tkun esperjenza ta’ manutenzjoni reċenti fuq inġenji tal-ajru tal-kategorija/subkategorija li għaliha hi mitluba l-liċenzja inizjali ta’ manutenzjoni tal-inġenju tal-ajru. Għal żidied ta’ kategoriji/subkategoriji sussegwenti fuq il-liċenzja eżistenti tal-manutenzjoni tal-inġenju tal-ajru, l-esperjenza ta’ manutenzjoni reċenti addizzjonali meħtieġa tista’ tkun ta’ inqas minn sena, iżda għandha tkun tal-inqas ta’ tliet xhur. L-esperjenza meħtieġa għandha tkun dipendenti fuq id-differenza bejn il-kategorija/subkategorija tal-liċenzja fil-pussess u li għaliha saret l-applikazzjoni. Esperjenza miżjuda ta’ dan it-tip għandha tkun tipika tal-kategorija/subkategorija ġdida mitluba.

(e)

Minkejja l-paragrafu (a), esperjenza ta’ manutenzjoni fuq inġenji tal-ajru miksuba barra ambjent ta’ manutenzjoni fuq inġenji tal-ajru ċivili għandha tkun aċċettata meta tali manutenzjoni tkun ekwivalenti għal dik mitluba minn dan l-Anness (Parti-66) kif stabbilit mill-awtorità kompetenti. Esperjenza addizzjonali ta’ manutenzjoni fuq inġenji tal-ajru ċivili għandha, madanakollu, tkun meħtieġa sabiex ikun żgurat fehim adegwat tal-ambjent ta’ manutenzjoni fuq inġenji tal-ajru ċivili.

(f)

L-esperjenza għandha tkun inkisbet fi żmien għaxar snin qabel l-applikazzjoni għal-liċenzja ta’ manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru jew iż-żieda ta’ kategorija jew subkategorija mat-tali liċenzja.

66.A.40   Validità kontinwata tal-liċenzja ta’ manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru

(a)

Il-liċenzja ta’ manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru ssir invalida ħames snin wara l-aħħar ħarġa jew bidla tagħha, sakemm id-detentur ma jissottomettix il-liċenzja tiegħu ta’ manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru lill-awtorità kompetenti li ħarġitha, sabiex ikun verifikat li l-informazzjoni li tinsab fil-liċenzja hi l-istess bħal dik li tinsab fir-rekords tal-awtorità kompetenti, skont il-punt 66.B.120.

(b)

Id-detentur ta’ liċenzja ta’ manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru għandu jimla l-partijiet relevanti tal-Formola 19 tal-EASA (ara l-Appendiċi V) u jissottomettiha mal-kopja tal-liċenzja tad-detentur lill-awtorità kompetenti li ħarġet il-liċenzja oriġinali ta’ manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru, sakemm id-detentur ma jaħdimx f’organizzazzjoni ta’ manutenzjoni approvata skont l-Anness II (Parti-145) li għandha proċedura fil-preżentazzjoni tagħha fejn tali organizzazzjoni tista’ tissottometti d-dokumentazzjoni neċessarja f’isem id-detentur tal-liċenzja ta’ manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru.

(c)

Kull privileġġ ta’ ċertifikazzjoni bbażat fuq liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru jsir invalidu hekk kif il-liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru ssir invalida.

(d)

Il-liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru hija valida biss (i) meta maħruġa u/jew tinbidel mill-awtorità kompetenti u (ii) meta d-detentur iffirma d-dokument.

66.A.45   Konformità mal-klassifikazzjonijiet tal-inġenji tal-ajru

(a)

Sabiex ikun intitolat jeżerċita privileġġi ta’ ċertifikazzjoni fuq tip ta’ inġenju tal-ajru speċifiku, id-detentur ta’ liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru jeħtieġ li jkollu l-liċenzja tiegħu konformi mal-klassifikazzjonijiet relevanti tal-inġenju tal-ajru.

Għall-kategorija B1, B2 jew C, il-klassifikazzjonijiet relevanti tal-inġenju tal-ajru huma kif ġej:

1.

Għal inġenji tal-ajru ta’ grupp 1, il-klassifikazzjoni tat-tip ta’ inġenju tal-ajru x-xierqa.

2.

Għal inġenji tal-ajru ta’ grupp 2, il-klassifikazzjoni tat-tip ta’ inġenju tal-ajru x-xierqa, klassifikazzjoni ta’ sub-grupp ta’ manifattur jew klassifikazzjoni ta’ sub-grupp sħiħ.

3.

Għal inġenji tal-ajru ta’ grupp 3, il-klassifikazzjoni tat-tip ta’ inġenju tal-ajru x-xierqa jew klassifikazzjoni tal-grupp sħiħa.

Għal kategorija B3, il-klassifikazzjoni relevanti hija ‘ajruplani mhux bil-pressjoni b’magni bil-pistons ta’ 2 000 kg MTOM u inqas’

Għal kategorija A, ebda klassifikazzjoni ma hija meħtieġa, soġġett għall-konformità mar-rekwiżiti tal-punt 145.A.35 tal-Anness II (Parti-145)

(b)

L-approvazzjoni ta’ klassifikazzjonijiet tat-tip ta’ inġenju tal-ajru teħtieġ it-twettiq b’suċċess tat-taħriġ tat-tip tal-inġenju tal-ajru ta’ kategorija B1, B2 jew Ċ relevanti.

(c)

Barra mir-rekwiżit tal-punt (b), l-approvazzjoni tal-ewwel klassifikazzjoni tat-tip ta’ inġenju tal-ajru fi ħdan kategorija/sub-kategorija partikolari teħtieġ it-twettiq sodisfaċenti tat-Taħriġ Prattiku korrespondenti, kif deskritt fl-Appendiċi III għall-Anness III (Parti-66).

(d)

B’deroga mill-punti (b) u (c), għal inġenji tal-ajru ta’ grupp 2 u 3, il-klassifikazzjonijiet tat-tip ta’ inġenju tal-ajru jistgħu jingħataw ukoll wara:

it-twettiq sodisfaċenti tal-eżami tat-tip ta’ inġenju tal-ajru tal-kategorija B1, B2 jew C relevanti deskritt fl-Appendiċi III għal dan l-Anness (Parti-66), u,

fil-każ ta’ kategorija B1 u B2, it-turija ta’ esperjenza prattika fuq it-tip ta’ inġenju tal-ajru. F’dak il-każ, l-esperjenza prattika għandha tinkludi taqsima trasversali rappreżentattiva tal-attivitajiet ta’ manutenzjoni relevanti għall-kategorija tal-liċenzja.

Fil-każ ta’ klassifikazzjoni ta’ kategorija C għal persuna kkwalifikata billi għandha degree akkademika kif speċifikat fil-punt 66.A.30(a)(5), l-ewwel eżami tat-tip ta’ inġenju tal-ajru relevanti għandu jkun fil-livell tal-kategorija B1 jew B2.

(e)

Għall-inġenji tal-ajru ta’ grupp 2:

1.

l-approvazzjoni tal-klassifikazzjonijiet ta’ sub-gruppi ta’ manifatturi għad-detenturi ta’ liċenzji ta’ kategorija B1 u C teħtieġ il-konformità mar-rekwiżiti ta’ klassifikazzjoni tat-tip ta’ inġenju tal-ajru ta’ mill-inqas żewġ tipi ta’ inġenji tal-ajru mill-istess manifattur li flimkien huma rappreżentattivi tas-sub-grupp ta’ manifatturi applikabbli;

2.

l-approvazzjoni tal-klassifikazzjonijiet ta’ sub-gruppi għad-detenturi ta’ liċenzji ta’ kategorija B1 u C teħtieġ il-konformità mar-rekwiżiti ta’ klassifikazzjoni tat-tip ta’ inġenju tal-ajru ta’ mill-inqas tliet tipi ta’ inġenji tal-ajru minn manifatturi differenti li flimkien huma rappreżentattivi tas-sub-grupp applikabbli;

3.

l-approvazzjoni ta’ klassifikazzjonijiet ta’ sub-gruppi ta’ manifatturi u ta’ sub-grupp sħiħ għad-detenturi ta’ liċenzji ta’ kategorija B2 teħtieġ il-konformità tat-turija ta’ esperjenza prattika li għandha tinkludi sezzjoni trasversali rappreżentattiva ta’ attivitajiet ta’ manutenzjoni rilevanti għall-kategorija tal-liċenzja u għas-sub-grupp ta’ inġenji tal-ajru applikabbli.

(f)

Għall-inġenji tal-ajru ta’ grupp 3:

1.

l-approvazzjoni tal-klassifikazzjoni tal-grupp 3 sħiħ għad-detenturi ta’ liċenzji ta’ kategorija B1, B2 u C teħtieġ it-turija ta’ esperjenza prattika li għandha tinkludi sezzjoni trasversali rappreżentattiva ta’ attivitajiet ta’ manutenzjoni rilevanti għall-kategorija tal-liċenzja u għall-grupp 3.

2.

għall-kategorija B1, jekk l-applikant ma jipprovdix evidenza ta’ esperjenza xierqa, il-klassifikazzjoni ta’ grupp 3 għandha tkun soġġetta għal-limitazzjonijiet li ġejjin, li għandhom ikunu approvati fuq il-liċenzja:

ajruplani bi pressjoni

ajruplani bi struttura tal-metall

ajruplani bi struttura komposta

ajruplani bi struttura tal-injam

ajruplani bi struttura ta’ tubi tal-metall miksijin bit-tessuti.

(g)

Għal-liċenzja B3:

1.

l-approvazzjoni tal-klassifikazzjoni ‘ajruplani mhux bil-pressjoni b’magni bil-pistons ta’ 2 000 kg MTOM u inqas’ teħtieġ it-turija ta’ esperjenza prattika li għandha tinkludi sezzjoni trasversali rappreżentattiva ta’ attivitajiet ta’ manutenzjoni rilevanti għall-kategorija tal-liċenzja.

2.

jekk l-applikant ma jipprovdix evidenza ta’ esperjenza xierqa, il-klassifikazzjoni li hemm referenza għaliha fil-punt 1 għandha tkun soġġetta għal-limitazzjonijiet li ġejjin, li għandhom ikunu approvati fuq il-liċenzja:

ajruplani bi struttura tal-injam,

ajruplani bi struttura ta’ tubi tal-metall miksijin bit-tessuti,

ajruplani bi struttura tal-metall,

ajruplani bi struttura komposta.

66.A.50   Limitazzjonijiet

(a)

Limitazzjonijiet introdotti fuq liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru huma esklużjonijiet mill-privileġġi ta’ ċertifikazzjoni u jaffettwaw lill-inġenju tal-ajru kollu kemm hu.

(b)

Għal-limitazzjonijiet li hemm referenza għalihom fil-punt 66.A.45, il-limitazzjonijiet għandhom jitneħħew malli:

1.

tintwera esperjenza xierqa, jew

2.

wara valutazzjoni prattika sodisfaċenti mwettqa mill-awtorità kompetenti.

(c)

Għal-limitazzjonijiet li hemm referenza għalihom fil-punt 66.A.70, il-limitazzjonijiet għandhom jitneħħew malli jsir b’suċċess l-eżami fuq dawk il-moduli/suġġetti definiti fir-rapport ta’ konverżjoni applikabbli li hemm referenza għalih fil-punt 66.B.300.

66.A.55   Evidenza tal-kwalifiki

Persunal li jeżerċita privileġġi ta’ ċertifikazzjoni kif ukoll persunal ta’ appoġġ għandu juri liċenzja, bħala prova tal-kwalifiki, fi żmien 24 siegħa minn meta jintalbu jagħmlu dan minn persuna awtorizzata.

66.A.70   Dispożizzjonijiet ta’ konverżjoni

(a)

Id-detentur ta’ kwalifika ta’ persunal li jiċċertifika valida fi Stat Membru, qabel id-data tad-dħul fis-seħħ tal-Anness III (Parti-66) għandu jinħareġ b’liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru mill-awtorità kompetenti ta’ dan l-Istat Membru mingħajr aktar eżaminazzjoni soġġett għall-kundizzjonijiet speċifikati fis-Sezzjoni B Subparti D.

(b)

Persuna li tkun għaddejja mill-proċess ta’ kwalifikazzjoni tal-persunal li jiċċertifika validu fi Stat Membru, qabel id-data tad-dħul fis-seħħ tal-Anness III (Parti-66) tista’ tkompli tkun ikkwalifikata. Id-detentur ta’ kwalifika ta’ persunal li jiċċertifika miksuba wara tali proċess għandu jinħareġ b’liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru mill-awtorità kompetenti ta’ dan l-Istat Membru mingħajr aktar eżaminazzjoni soġġett għall-kundizzjonijiet speċifikati fis-Sezzjoni B Subparti D.

(c)

Fejn ikun hemm bżonn, il-liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru għandu jkun fiha limitazzjonijiet skont il-punt 66.A.50 sabiex jiġu riflessi d-differenzi bejn (i) l-ambitu tal-kwalifika tal-persunal li jiċċertifika valida fl-Istat Membru qabel id-dħul fis-seħħ ta’ dan ir-Regolament u (ii) ir-rekwiżiti tal-għarfien bażiċi u l-istandards ta’ eżaminazzjoni bażiċi stabbiliti fl-Appendiċi I u II ta’ dan l-Anness (Parti-66).

(d)

B’deroga għall-paragrafu (c) għal inġenji tal-ajru mhux involuti fi trasport tal-ajru kummerċjali għajr inġenji tal-ajru kbar, il-liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru għandu jkun fiha limitazzjonijiet skont il-punt 66.A.50 sabiex ikun żgurat li l-privileġġi tal-persunal li jiċċertifika validi fl-Istat Membru qabel id-dħul fis-seħħ ta’ dan ir-Regolament u l-privileġġi tal-liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru ta’ Parti-66 maqluba jibqgħu l-istess.

SEZZJONI B

PROĊEDURI GĦALL-AWTORITAJIET KOMPETENTI

SUBPARTI A

ĠENERALI

66.B.1   Ambitu

Din is-sezzjoni tistabblixxi l-proċeduri inkluż ir-rekwiżiti amministrattivi li għandhom jiġu segwiti mill-awtoritajiet kompetenti responsabbli mill-implimentazzjoni u mill-infurzar ta’ Sezzjoni A ta’ dan l-Anness (Parti-66).

66.B.10   Awtorità kompetenti

(a)   Ġenerali

L-Istat Membru għandu jaħtar lil awtorità kompetenti b’responsabbiltajiet allokati għall-ħruġ, kontinwazzjoni, bidla, sospensjoni jew revoka ta’ liċenzji ta’ manutenzjoni ta’ inġenji tal-ajru.

Din l-awtorità kompetenti għandha tistabblixxi struttura organizzattiva adegwata biex tiżgura konformità ma’ dan l-Anness (Parti-66).

(b)   Riżorsi

L-awtorità kompetenti għandu jkollha biżżejjed riżorsi biex tiżgura l-implimentazzjoni tar-rekwiżiti ta’ dan l-Anness (Parti-66).

(c)   Proċeduri

L-awtorità kompetenti għandha tistabbilixxi proċeduri ddokumentati li jiddeskrivu fid-dettall kif tintlaħaq il-konformità ma’ dan l-Anness (Parti-66). Dawn il-proċeduri għandhom jiġu riveduti u emendati sabiex jiżguraw konformità ssoktata.

66.B.20   Żamma ta’ rekords

(a)

L-awtorità kompetenti għandha tistabbilixxi sistema ta’ żamma ta’ rekords li tippermetti traċċabbiltà adegwata tal-proċess biex toħroġ, tivvalida mill-ġdid, tibdel, tissospendi jew tirrevoka kull liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru.

(b)

Dawn ir-rekords għandhom jinkludu għal kull liċenzja:

1.

l-applikazzjoni għal liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru jew bidla għal dik il-liċenzja, inkluż id-dokumentazzjoni ta’ appoġġ kollha;

2.

kopja tal-liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru inkluż kwalunkwe tibdil;

3.

kopji tal-korrespondenza relevanti kollha;

4.

dettalji ta’ kwalunkwe azzjoni ta’ eżenzjoni u infurzar;

5.

kwalunkwe rapport minn awtoritajiet kompetenti li għandu x’jaqsam mad-detenetur tal-liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru;

6.

ir-rekords ta’ eżamijiet imwettqa mill-awtorità kompetenti;

7.

ir-rapport ta’ konverżjoni applikabbli użat għall-konverżjoni;

8.

ir-rapport tal-kredits applikabbli użat għall-ħruġ ta’ kredits.

(c)

Rekords li hemm referenza għalihom fil-punti 1 sa 5 tal-punt (b) għandhom jinżammu għal mill-inqas ħames snin wara t-tmiem tal-validità tal-liċenzja.

(d)

Rekords li hemm referenza għalihom fil-punti 6, 7 u 8 tal-punt (b) għandhom jinżammu għal perjodu ta’ żmien bla limitu.

66.B.25   Skambju reċiproku ta’ informazzjoni

(a)

Sabiex jimplimentaw ir-rekwiżit ta’ dan ir-Regolament, l-awtoritajiet kompetenti għandhom jipparteċipaw fi skambju reċiproku ta’ informazzjoni skont l-Artikolu 15 tar-Regolament (KE) Nru 216/2008.

(b)

Bla ħsara għall-kompetenzi tal-Istati Membri, fil-każ ta’ theddida potenzjali għas-sigurtà li tinvolvi lil bosta Stati Membri, l-awtoritajiet kompetenti kkonċernati għandhom jgħinu lil xulxin fit-twettiq tal-azzjoni ta’ kontroll meħtieġa.

66.B.30   Eżenzjonijiet

L-eżenzjonijiet mogħtija skont l-Artikolu 14.4 tar-Regolament (KE) Nru 216/2008 għandhom jiġu reġistrati u miżmuma mill-awtorità kompetenti.

SUBPARTI B

ĦRUĠ TA’ LIĊENZJA TA’ MANUTENZJONI TA’ INĠENJU TAL-AJRU

Din is-Subparti tipprovdi l-proċeduri li għandhom jiġu segwiti mill-awtorità kompetenti biex toħroġ, tibdel jew tissokta liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru.

66.B.100   Proċedura għall-ħruġ ta’ liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru mill-awtorità kompetenti

(a)

Malli tirċievi l-Formola 19 tal-EASA u kwalunkwe dokumentazzjoni ta’ appoġġ, l-awtorità kompetenti għandha tivverifika l-Formola 19 tal-EASA għall-kompletezza u għandha tiżgura li l-esperjenza ddikjarata tissodisfa r-rekwiżit ta’ dan l-Anness (Parti-66).

(b)

L-awtorità kompetenti għandha tivverifika l-istejtus tal-eżamijiet ta’ applikant u/jew tikkonferma l-validità ta’ kwalunkwe kredit biex tiżgura li l-moduli rekwiżiti kollha tal-Appendiċi I jkunu ġew issodisfati kif meħtieġ minn dan l-Anness (Parti-66).

(c)

Meta, wara li tkun ivverifikat l-identità u d-data tat-twelid tal-applikant u wara li tkun issodisfata li l-applikant jissodisfa l-istandards ta’ għarfien u esperjenza meħtieġa b’dan l-Anness (Parti-66), l-awtorità kompetenti għandha toħroġ il-liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru relevanti lill-applikant. L-istess informazzjoni għandha tinżamma fuq ir-rekords tal-awtorità kompetenti.

(d)

Fil-każ li tipi jew gruppi ta’ inġenji tal-ajru jkunu approvati fil-ħin tal-ħruġ tal-ewwel liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru, l-awtorità kompetenti għandha tivverifika l-konformità mal-punt 66.B.115.

66.B.105   Proċedura għall-ħruġ ta’ liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru permezz ta’ organizzazzjoni tal-manutenzjoni approvata skont l-Anness II (Parti-145)

(a)

Organizzazzjoni ta’ manutenzjoni approvata skont l-Anness II (Parti-145), meta awtorizzata biex twettaq din l-attività mill-awtorità kompetenti, tista’ (i) tħejji l-liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru f’isem l-awtorità kompetenti jew (ii) tagħmel rakkomandazzjonijiet lill-awtorità kompetenti fir-rigward tal-applikazzjoni minn individwu għal liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru sabiex dik l-awtorità kompetenti tkun tista’ tħejji u toħroġ tali liċenzja.

(b)

Organizzazzjonijiet tal-manutenzjoni li hemm referenza għalihom fil-punt (a) għandhom jiżguraw il-konformità mal-punti 66.B.100 (a) u (b).

(c)

Fil-każijiet kollha, il-liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru tista’ tinħareġ biss lill-applikant mill-awtorità kompetenti.

66.B.110   Proċedura għall-bidla ta’ liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru sabiex tiġi inkluża kategorija bażika addizzjonali jew subkategorija

(a)

Mat-tlestija tal-proċeduri speċifikati fil-punti 66.B.100 jew 66.B.105, l-awtorità kompetenti għandha tapprova l-kategorija bażika addizzjonali jew subkategorija dwar il-liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru permezz ta’ timbru u firma jew permezz tal-ħruġ tal-liċenzja mill-ġdid.

(b)

Is-sistema ta’ reġistrazzjonijiet tal-awtorità kompetenti għandha tinbidel kif jixraq.

66.B.115   Proċedura għall-bidla ta’ liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru sabiex tiġi inkluża klassifikazzjoni ta’ inġenju tal-ajru jew biex jitneħħew il-limitazzjonijiet

(a)

Meta tirċievi Formola 19 tal-EASA sodisfaċenti u kwalunkwe dokumentazzjoni ta’ appoġġ li turi konformità mar-rekwiżiti tal-klassifikazzjoni applikabbli flimkien mal-liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru li takkumpanjaha, l-awtorità kompetenti għandha jew:

1.

tapprova l-liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru tal-applikant bil-klassifikazzjoni applikabbli tal-inġenju tal-ajru, jew

2.

terġa’ toħroġ il-liċenzja msemmija sabiex tinkludi l-klassifikazzjoni applikabbli tal-inġenju tal-ajru, jew

3.

tneħħi l-limitazzjonijiet applikabbli skont il-punt 66.A.50.

Is-sistema ta’ reġistrazzjonijiet tal-awtorità kompetenti għandha tinbidel kif jixraq.

(b)

F’każ li t-taħriġ tat-tip komplet ma jsirx minn organizzazzjoni ta’ taħriġ fil-manutenzjoni approvata kif xieraq skont l-Anness IV (Parti-147), l-awtorità kompetenti għandha tkun sodisfatta li r-rekwiżiti kollha tat-taħriġ tat-tip ġew irrispettati qabel tinħareġ il-klassifikazzjoni tat-tip.

(c)

F’każ fejn it-Taħriġ fuq ix-Xogħol ma jkunx meħtieġ, il-klassifikazzjoni tat-tip tal-inġenju tal-ajru għandha tiġi approvata fuq il-bażi ta’ Ċertifikat ta’ Rikonoxximent maħruġ minn organizzazzjoni ta’ taħriġ fil-manutenzjoni approvata skont l-Anness IV (parti 147)

(d)

F’każ fejn it-taħriġ tat-tip tal-inġenju tal-ajru ma jkunx kopert minn kors wieħed, l-awtorità kompetenti għandha tkun sodisfatta, qabel tiġi approvata l-klassifikazzjoni tat-tip, li l-kontenut u t-tul tal-korsijiet jissodisfaw bis-sħiħ l-ambitu tal-kategorija tal-liċenzja u li ż-żoni tal-interface ġew indirizzati kif xieraq.

(e)

F’każ ta’ taħriġ fid-differenzi, l-awtorità kompetenti għandha tkun sodisfatta li (i) il-kwalifika preċedenti tal-applikant, supplimentata minn (ii) jew kors approvat skont l-Anness IV (Parti-147) jew inkella kors approvat direttament mill-awtorità kompetenti, huma aċċettabbli għal approvazzjoni tal-klassifikazzjoni tat-tip.

(f)

Il-konformità mal-elementi prattiċi għandha tintwera (i) permezz tal-provvista ta’ reġistri dettaljati ta’ taħriġ prattiku jew ġurnal ta’ abbord ipprovdut minn organizzazzjoni ta’ manutenzjoni approvata kif xieraq skont l-Anness II (Parti-145) jew, fejn disponibbli, (ii) permezz ta’ ċertifikat tat-taħriġ li jkopri l-element ta’ taħriġ prattiku maħruġ minn organizzazzjoni ta’ taħriġ fil-manutenzjoni approvata kif xieraq skont l-Anness IV (Parti-147).

(g)

L-approvazzjoni tat-tip tal-inġenju tal-ajru għandha tuża l-klassifikazzjonijiet tat-tip tal-inġenju tal-ajru speċifikati mill-Aġenzija.

66.B.120   Proċedura għat-tiġdid tal-validità ta’ liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru

(a)

L-awtorità kompetenti għandha tqabbel il-liċenzja għall-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru tad-detentur mar-reġistri tal-awtorità kompetenti u tivverifika kwalunkwe azzjoni pendenti ta’ revoka, sospensjoni jew bidla skont il-punt 66.B.500. Jekk id-dokumenti jkunu identiċi u ma jkun hemm ebda azzjoni pendenti skont il-punt 66.B.500, il-kopja tad-detentur għandha tiġġedded għal ħames snin u l-fajl jiġi approvat kif xieraq.

(b)

Jekk ir-reġistri tal-awtorità kompetenti jkunu differenti mil-liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru miżmuma mid-detentur tal-liċenzja:

1.

l-awtorità kompetenti għandha tinvestiga r-raġunijiet għal dawn id-differenzi u tista’ tagħżel li ma ġġeddidx il-liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenju tal-ajru.

2.

l-awtorità kompetenti għandha tinforma lid-detentur tal-liċenzja u lil kull organizzazzjoni tal-manutenzjoni magħrufa approvata skont l-Anness I (Parti-M) Subparti F jew l-Anness II (Parti-145) li jistgħu jiġu affettwati direttament minn fatt bħal dan.

3.

l-awtorità kompetenti għandha, jekk meħtieġ, tieħu azzjoni skont il-punt 66.B.500 biex tirrevoka, tissospendi jew tibdel il-liċenzja inkwistjoni.

66.B.125   Proċedura għall-konverżjoni tal-liċenzji, inklużi klassifikazzjonijiet ta’ gruppi

(a)

Il-klassifikazzjonijiet tat-tip individwali tal-inġenji tal-ajru li diġà ġew approvati għal-liċenzja tal-manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru msemmija fil-punt 4 tal-Artikolu 5 għandhom jibqgħu fuq il-liċenzja u mgħandhomx jiġu konvertiti għal klassifikazzjonijiet ġodda sakemm id-detentur tal-liċenzja ma jissodisfax b’mod sħiħ ir-rekwiżiti għall-approvazzjoni definiti fil-punt 66.A.45 ta’ dan l-Anness (Parti-66) għall-klassifikazzjonijiet tal-grupp/subgrupp korrispondenti.

(b)

Il-konverżjoni għandha ssir skont it-tabella ta’ konverżjoni li ġejja:

1.

għall-kategorija B1 jew C:

ħelikopters b’magna bil-pistons, grupp sħiħ: maqluba għal ‘subgrupp 2c sħiħ’ flimkien mal-klassifikazzjonijiet tat-tip tal-inġenji tal-ajru għal dawk il-ħelikopters b’magna unika bil-pistons li huma fil-grupp 1.

ħelikopters b’magna bil-pistons, grupp ta’ produtturi: maqluba għal ‘subgrupp 2c tal-produtturi’ korrispondenti flimkien mal-klassifikazzjonijiet tat-tip tal-inġenji tal-ajru għal dawk il-ħelikopters b’magna unika bil-pistons ta’ dak il-produttur li huma fil-grupp 1.

ħelikopters b’magna bit-turbini, grupp sħiħ: maqluba għal ‘subgrupp 2b sħiħ’ flimkien mal-klassifikazzjonijiet tat-tip tal-inġenji tal-ajru għal dawk il-ħelikopters b’magna unika bit-turbini li huma fil-grupp 1.

ħelikopters b’magna bit-turbini, grupp ta’ produtturi: maqluba għal “subgrupp 2b tal-produtturi” korrispondenti flimkien mal-klassifikazzjonijiet tat-tip tal-inġenji tal-ajru għal dawk il-ħelikopters b’magna unika bit-turbini ta’ dak il-produttur li huma fil-grupp 1.

ajruplani b’magna unika bil-pistons — struttura tal-metall, grupp sħiħ jew grupp ta’ produtturi: maqluba għal ‘grupp 3 sħiħ’. Għal-liċenzja B1 iridu jiġu inklużi l-limitazzjonijiet li ġejjin: ajruplani bi struttura komposta, ajruplani bi struttura tal-injam u ajruplani b’tubi tal-metall u tessuti.

ajruplani b’aktar minn magna waħda bil-pistons — struttura tal-metall, grupp sħiħ jew grupp ta’ produtturi: maqluba għal ‘grupp 3 sħiħ’. Għal-liċenzja B1 iridu jiġu inklużi l-limitazzjonijiet li ġejjin: ajruplani bi struttura komposta, ajruplani bi struttura tal-injam u ajruplani b’tubi tal-metall u tessuti.

ajruplani b’magna unika bil-pistons — struttura tal-injam, grupp sħiħ jew grupp ta’ produtturi: maqluba għal ‘grupp 3 sħiħ’. Għal-liċenzja B1 iridu jiġu inklużi l-limitazzjonijiet li ġejjin: ajruplani bi struttura tal-metall, ajruplani bi struttura komposta u ajruplani b’tubi tal-metall u tessuti.

ajruplani b’aktar minn magna waħda bil-pistons — struttura tal-injam, grupp sħiħ jew grupp ta’ produtturi: maqluba għal ‘grupp 3 sħiħ’. Għal-liċenzja B1 iridu jiġu inklużi l-limitazzjonijiet li ġejjin: ajruplani bi struttura tal-metall, ajruplani bi struttura komposta u ajruplani b’tubi tal-metall u tessuti.

ajruplani b’magna unika bil-pistons — struttura komposta, grupp sħiħ jew grupp ta’ produtturi: maqluba għal ‘grupp 3 sħiħ’. Għal-liċenzja B1 iridu jiġu inklużi l-limitazzjonijiet li ġejjin: ajruplani bi struttura tal-metall, ajruplani bi struttura tal-injam u ajruplani b’tubi tal-metall u tessuti.

ajruplani b’aktar minn magna waħda bil-pistons — struttura komposta, grupp sħiħ jew grupp ta’ produtturi: maqluba għal ‘grupp 3 sħiħ’. Għal-liċenzja B1 iridu jiġu inklużi l-limitazzjonijiet li ġejjin: ajruplani bi struttura tal-metall, ajruplani bi struttura tal-injam u ajruplani b’tubi tal-metall u tessuti.

ajruplani bit-turbini — b’magna unika, grupp sħiħ: maqluba għal ‘subgrupp 2a sħiħ’ flimkien mal-klassifikazzjonijiet tat-tip tal-inġenji tal-ajru għal dawk l-ajruplani b’magna unika bl-iskrun turbo li ma kinux jirrikjedu klassifikazzjoni tat-tip tal-inġenji tal-ajru fis-sistema preċedenti u huma fil-grupp 1

ajruplani bit-turbini — b’magna unika, grupp ta’ produtturi: maqluba għas-‘subgrupp 2a tal-produtturi’ korrispondenti flimkien mal-klassifikazzjonijiet tat-tip tal-inġenji tal-ajru għal dawk l-ajruplani b’magna unika bl-iskrun turbo li ma kinux jirrikjedu klassifikazzjoni tat-tip tal-inġenji tal-ajru fis-sistema preċedenti u huma fil-grupp 1

ajruplani bit-turbini — b’aktar minn magna waħda, grupp sħiħ: maqluba għall-klassifikazzjonijiet tat-tip tal-inġenji tal-ajru għal dawk l-ajruplani b’aktar minn magna waħda bl-iskrun turbo li ma kinux jirrikjedu klassifikazzjoni tat-tip tal-inġenji tal-ajru fis-sistema preċedenti.

2.

għall-kategorija B2:

ajruplan: maqluba għal ‘subgrupp 2a sħiħ’ u ‘grupp 3 sħiħ’, flimkien mal-klassifikazzjonijiet tat-tip tal-inġenji tal-ajru għal dawk l-ajruplani li ma kinux jirrikjedu klassifikazzjoni tat-tip tal-inġenji tal-ajru fis-sistema preċedenti u huma fil-grupp 1

ħelikopter: maqluba għal ‘subgruppi 2b u 2c sħaħ’, flimkien mal-klassifikazzjonijiet tat-tip tal-inġenji tal-ajru għal dawk il-ħelikopters li ma kinux jirrikjedu klassifikazzjoni tat-tip tal-inġenji tal-ajru fis-sistema preċedenti u huma fil-grupp 1

3.

għall-kategorija C:

ajruplan: maqluba għal ‘subgrupp 2a sħiħ’ u ‘grupp 3 sħiħ’, flimkien mal-klassifikazzjonijiet tat-tip tal-inġenji tal-ajru għal dawk l-ajruplani li ma kinux jirrikjedu klassifikazzjoni tat-tip tal-inġenji tal-ajru fis-sistema preċedenti u huma fil-grupp 1

ħelikopter: maqluba għal ‘subgruppi 2b u 2c sħaħ’, flimkien mal-klassifikazzjonijiet tat-tip tal-inġenji tal-ajru għal dawk il-ħelikopters li ma kinux jirrikjedu klassifikazzjoni tat-tip tal-inġenji tal-ajru fis-sistema preċedenti u huma fil-grupp 1

(c)

Jekk il-liċenzja kienet soġġetta għal limitazzjonijiet wara l-proċess tal-konverżjoni msemmi fil-punt 66.A.70, dawn il-limitazzjonijiet għandhom jibqgħu fuq il-liċenzja, sakemm ma jitneħħewx skont il-kundizzjonijiet definiti fir-rapport tal-konverżjoni rilevanti msemmi fil-punt 66.B.300.

66.B.130   Proċedura għall-approvazzjoni diretta tat-taħriġ tat-tip tal-inġenji tal-ajru

L-awtorità kompetenti tista’ tapprova taħriġ tat-tip tal-inġenji tal-ajru li ma twettaqx minn organizzazzjoni approvata skont l-Anness IV (Parti-147), skont il-punt 1 tal-Appendiċi III għal dan l-Anness (parti-66). F’tali każ, l-awtorità kompetenti għandu jkollha proċedura fis-seħħ biex tiżgura li t-taħriġ tat-tip ta’ inġenju tal-ajru jkun konformi mal-Appendiċi III ta’ dan l-Anness (Parti-66).

SUBPARTI C

EŻAMIJIET

Din is-Subparti tipprovdi l-proċeduri li għandhom jiġu segwiti għall-eżamijiet imwettqa mill-awtorità kompetenti.

66.B.200   Eżami mill-awtorità kompetenti

(a)

Il-mistoqsijiet kollha tal-eżamijiet għandhom jinżammu b’mod sigur qabel eżami, sabiex ikun żgurat li l-kandidati ma jkunux jafu liema mistoqsijiet partikolari ser jifformaw il-bażi tal-eżami.

(b)

L-awtorità kompetenti għandha tinnomina:

1.

persuni li jikkontrollaw il-mistoqsijiet li jridu jintużaw għal kull eżami.

2.

eżaminaturi li għandhom ikunu preżenti matul l-eżamijiet kollha sabiex tiġi żgurata l-integrità tal-eżami.

(c)

L-eżamijiet bażiċi għandhom isegwu l-istandard speċifikat fl-Appendiċi I u II ta’ dan l-Anness (Parti-66).

(d)

L-eżamijiet tat-taħriġ tat-tip u l-eżamijiet tat-tip għandhom isegwu l-istandard speċifikat fl-Appendiċi III għal dan l-Anness (Parti-66).

(e)

Għandhom jitħejjew komponimenti ġodda mill-inqas kull sitt xhur u l-mistoqsijiet li diġà ntużaw għandhom jiġu rtirati jew mistrieħa mill-użu. Għandu jinżamm rekord tal-mistoqsijiet użati fir-reġistri għal referenza.

(f)

Il-karti kollha tal-eżamijiet għandhom jitqassmu lill-kandidat fil-bidu tal-eżami u jinġabru lura mill-eżaminatur fl-aħħar tal-perjodu tal-ħin allokat għall-eżami. L-ebda karta tal-eżami ma tista’ titneħħa mill-kamra tal-eżami matul il-perjodu tal-ħin allokat għall-eżami.

(g)

Minbarra d-dokumentazzjoni speċifika meħtieġa għall-eżamijiet tat-tip, hija biss il-karta tal-eżami li tista’ tkun disponibbli għall-kandidat matul l-eżami.

(h)

Waqt l-eżamijiet, il-kandidati għandhom ikunu separati minn xulxin sabiex ma jkunux jistgħu jaqraw il-karti tal-eżami ta’ xulxin. Huma ma jistgħu jitkellmu ma’ ebda persuna oħra għajr l-eżaminatur.

(i)

Kandidati li jinqabdu jqarrqu għandhom jiġu pprojbiti milli jpoġġu għal xi eżami ieħor fi żmien 12-il xahar mid-data tal-eżami li fih instabu jqarrqu.

SUBPARTI D

KONVERŻJONI TAL-KWALIFIKI TAL-PERSUNAL LI JIĊĊERTIFIKA

Din is-Subparti tipprovdi l-proċeduri għall-konverżjoni tal-kwalifiki tal-persunal li jiċċertifika msemmija fil-punt 66.A.70 għal liċenzji tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru.

66.B.300   Ġenerali

(a)

L-awtorità kompetenti tista’ taqleb biss kwalifiki (i) miksuba fl-Istat Membru li għalih hija kompetenti, mingħajr preġudizzju għal ftehimiet bilaterali u (ii) validi qabel id-dħul fis-seħħ tar-rekwiżiti applikabbli ta’ dan l-Anness (Parti-66).

(b)

L-awtorità kompetenti tista’ twettaq il-konverżjoni biss skont rapport tal-konverżjoni stabbilit skont il-punti 66.B.305 jew 66.B.310, kif applikabbli.

(c)

Ir-rapporti tal-konverżjoni għandhom ikunu jew (i) żviluppati mill-awtorità kompetenti jew inkella (ii) approvati mill-awtorità kompetenti sabiex tiżgura l-konformità ma’ dan l-Anness (Parti-66).

(d)

Ir-rapporti tal-konverżjoni flimkien ma’ kwalunkwe bidla fihom għandhom jinżammu fir-reġistru mill-awtorità kompetenti skont il-punt 66.B.20.

66.B.305   Rapport tal-konverżjoni għal kwalifiki nazzjonali

(a)

Ir-rapport tal-konverżjoni għall-kwalifiki nazzjonali tal-persunal li jiċċertifika għandu jiddeskrivi l-ambitu ta’ kull tip ta’ kwalifika, inkluża l-liċenzja nazzjonali assoċjata, jekk hemm, il-privileġġi assoċjati u jinkludi kopja tar-regolamenti nazzjonali rilevanti li jiddefinixxu lil dawn.

(b)

Ir-rapport tal-konverżjoni għandu juri għal kull tip ta’ kwalifika msemmija fil-punt (a):

1.

għal liema liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru sejra tinqaleb, u

2.

liema limitazzjonijiet għandhom jiżdiedu skont il-punti 66.A.70(c) jew (d), kif applikabbli, u

3.

il-kundizzjonijiet biex jitneħħew il-limitazzjonijiet, li jispeċifikaw il-modulu/suġġetti li fuqhom hija meħtieġa l-eżaminazzjoni sabiex jitneħħew il-limitazzjonijiet u biex tinkiseb liċenzja sħiħa tal-manutenzjoni tal-inġenju tal-ajru, jew biex tiġi inkluża (sub)kategorija addizzjonali. Dan għandu jinkludi l-moduli definiti fl-Appendiċi III għal dan l-Anness (Parti-66) mhux koperti mill-kwalifika nazzjonali.

66.B.310   Rapport tal-konverżjoni għal awtorizzazzjonijiet approvati tal-organizzazzjonijiet tal-manutenzjoni

(a)

Għal kull organizzazzjoni tal-manutenzjoni approvata kkonċernata, ir-rapport tal-konverżjoni għandu jiddeskrivi l-ambitu ta’ kull tip ta’ awtorizzazzjoni maħruġa mill-organizzazzjoni tal-manutenzjoni u jinkludi kopja tal-proċeduri approvati rilevanti tal-organizzazzjoni tal-manutenzjoni għall-kwalifikazzjoni u l-awtorizzazzjoni tal-persunal li jiċċertifika li fuqhom huwa bbażat il-proċess tal-konverżjoni.

(b)

Ir-rapport tal-konverżjoni għandu juri għal kull tip ta’ awtorizzazzjoni msemmija fil-punt (a):

1.

għal liema liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru sejra tinqaleb, u

2.

liema limitazzjonijiet għandhom jiżdiedu skont il-punti 66.A.70(c) jew (d), kif applikabbli, u

3.

il-kundizzjonijiet biex jitneħħew il-limitazzjonijiet, li jispeċifikaw il-modulu/suġġetti li fuqhom hija meħtieġa l-eżaminazzjoni sabiex jitneħħew il-limitazzjonijiet u biex tinkiseb liċenzja sħiħa tal-manutenzjoni tal-inġenju tal-ajru, jew biex tiġi inkluża (sub)kategorija addizzjonali. Dan għandu jinkludi l-moduli definiti fl-Appendiċi III għal dan l-Anness (Parti-66) mhux koperti mill-kwalifika nazzjonali.

SUBPARTI E

KREDITS TAL-EŻAMIJIET

Din is-Subparti tipprovdi l-proċeduri għall-għoti tal-kredits tal-eżamijiet imsemmija fil-punt 66.A.25(c).

66.B.400   Ġenerali

(a)

L-awtorità kompetenti tista’ tagħti biss kreditu fuq il-bażi ta’ rapport tal-kredits imħejji skont il-punt 66.B.405.

(b)

Ir-rapport tal-kredits għandu jkun jew (i) żviluppat mill-awtorità kompetenti jew inkella (ii) approvat mill-awtorità kompetenti sabiex tiżgura l-konformità ma’ dan l-Anness (Parti-66).

(c)

Ir-rapporti tal-kredits flimkien ma’ kwalunkwe bidla fihom għandhom jiġu datati u jinżammu fir-reġistru mill-awtorità kompetenti skont il-punt 66.B.20.

66.B.405   Rapport dwar il-kredits tal-eżamijiet

(a)

Ir-rapport tal-kredits għandu jinkludi tqabbil bejn:

(i)

il-moduli, is-submoduli, is-suġġetti u l-livelli ta’ għarfien inklużi fl-Appendiċi I għal dan l-Anness (Parti-66), kif applikabbli; u

(ii)

is-sillabu tal-kwalifika teknika kkonċernata rilevanti għall-kategorija partikolari mfittxija.

Dan it-tqabbil għandu jiddikjara jekk hijiex qiegħda tintwera konformità u jinkludi l-ġustifikazzjonijiet għal kull dikjarazzjoni.

(b)

Il-kredits għall-eżamijiet, għajr għal eżamijiet ta’ għarfien bażiku mwettqa fl-organizzazzjonijiet tat-taħriġ fil-manutenzjoni approvati skont l-Anness IV (Parti-147), jistgħu jingħataw biss mill-awtorità kompetenti tal-Istat Membru fejn tkun inkisbet il-kwalifika, mingħajr preġudizzju għall-ftehimiet bilaterali.

(c)

Ma jista’ jingħata l-ebda kredit sakemm ma jkunx hemm dikjarazzjoni tal-konformità kontra kull modulu u submodulu, li tiddikjara fil-kwalifika teknika fejn jista’ jinstab l-istandard ekwivalenti.

(d)

L-awtorità kompetenti għandha tiċċekkja fuq bażi regolari jekk inbidilx (i) l-istandard tal-kwalifiki nazzjonali jew (ii) l-Appendiċi I għal dan l-Anness (Parti-66) u tivvaluta jekk il-bidliet fir-rapport tal-kredits humiex konsegwentement meħtieġa. Tali bidliet għandhom jiġu ddokumentati, iddatati u rreġistrati.

66.B.410   Il-validità tal-kredits tal-eżamijiet

(a)

L-awtorità kompetenti għandha tinnotifika lill-applikant bil-miktub dwar kwalunkwe kredits mogħtija flimkien mar-referenza għar-rapport tal-kredits użat.

(b)

Il-kredits għandhom jiskadu wara għaxar snin li jingħataw.

(c)

Malli l-kredits jiskadu, l-applikant jista’ japplika għal kredits ġodda. L-awtorità kompetenti għandha tissokta l-validità tal-kredits għal perjodu addizzjonali ta’ għaxar snin mingħajr aktar kunsiderazzjoni jekk ir-rekwiżiti tal-għarfien bażiku definiti fl-Appendiċi I għal dan l-Anness (Parti-66) ma jkunux inbidlu.

SUBPARTI F

SORVELJANZA KONTINWA

Din is-Subparti tiddeskrivi l-proċeduri għas-sorveljanza kontinwa tal-liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru u b’mod partikolari għar-revoka, is-sospensjoni jew il-limitazzjoni tal-liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru.

66.B.500   Revoka, sospensjoni jew limitazzjoni tal-liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru

L-awtorità kompetenti għandha tissospendi, tillimita jew tirrevoka l-liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru meta tkun identifikat kwistjoni ta’ sigurtà jew jekk ikollha evidenza ċara li l-persuna wettqet jew kienet involuta f’waħda jew aktar mill-attivitajiet li ġejjin:

1.

kisbet il-liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru u/jew il-privileġġi taċ-ċertifikazzjoni permezz ta’ falsifikazzjoni ta’ evidenza dokumentarja.

2.

naqset milli twettaq il-manutenzjoni mitluba u naqset milli tirrapporta tali fatt lill-organizzazzjoni jew persuna li talbet il-manutenzjoni.

3.

naqset milli twettaq il-manutenzjoni meħtieġa li tirriżulta minn spezzjoni proprja u naqset milli tirrapporta tali fatt lill-organizzazzjoni jew persuna li għaliha kienet intiża li titwettaq il-manutenzjoni.

4.

manutenzjoni negliġenti.

5.

falsifikazzjoni tar-reġistru tal-manutenzjoni.

6.

ħarġet ċertifikat ta’ rilaxx għas-servizz minkejja li kienet taf li l-manutenzjoni speċifikata fuq iċ-ċertifikat ta’ rilaxx għas-servizz ma kinitx twettqet jew mingħajr ma vverifikat li tali manutenzjoni twettqet.

7.

wettqet manutenzjoni jew ħarġet ċertifikat ta’ rilaxx għas-servizz meta l-persuna kienet affettwata ħażin mill-alkoħol jew mid-drogi.

8.

ħarġet ċertifikat ta’ rilaxx għas-servizz waqt li ma kinitx konformi mal-Anness I (Parti-M), mal-Anness II (Parti-145) jew mal-Anness III (Parti-66)

Appendiċi I

Rekwiżiti tal-Għarfien Bażiku

1.   Livelli ta’ għarfien tal-Kategorija A, B1, B2, B3 u C għal-liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru

L-għarfien bażiku għall-kategoriji A, B1, B2 u B3 huwa indikat permezz tal-livelli ta’ għarfien (1, 2 jew 3) għal kull suġġett applikabbli. L-applikanti tal-kategorija C għandu jilħqu l-livelli tal-għarfien bażiku tal-kategorija B1 jew tal-kategorija B2.

L-indikaturi tal-livell tal-għarfien huma definiti fuq 3 livelli kif ġej:

LIVELL 1: Familjarizzazzjoni mal-elementi prinċipali tas-suġġett.

Għanijiet:

(a)

L-applikant għandu jkun familjari mal-elementi bażiċi tas-suġġett.

(b)

L-applikant għandu jkun kapaċi jagħti deskrizzjoni sempliċi tas-suġġett kollu, billi juża kliem u eżempji komuni.

(c)

L-applikant għandu jkun kapaċi juża termini tipiċi.

LIVELL 2: Għarfien ġenerali tal-aspetti teoretiċi u prattiċi tas-suġġett u abbiltà li japplika dak l-għarfien.

Għanijiet:

(a)

L-applikant għandu jkun kapaċi jifhem il-prinċipji fundamentali teoretiċi tas-suġġett.

(b)

L-applikant għandu jkun kapaċi jagħti deskrizzjoni ġenerali tas-suġġett, billi juża, kif xieraq, eżempji tipiċi.

(c)

L-applikant għandu jkun kapaċi juża formuli matematiċi b’rabta mal-liġijiet fiżiċi li jiddeskrivu s-suġġett.

(d)

L-applikant għandu jkun kapaċi jaqra u jifhem abbozzi, disinji u dijagrammi skematiċi li jiddeskrivu s-suġġett.

(e)

L-applikant għandu jkun kapaċi japplika l-għarfien tiegħu b’mod prattiku billi juża proċeduri dettaljati.

LIVELL 3: Għarfien dettaljat tal-aspetti teoretiċi u prattiċi tas-suġġett u kapaċità li l-elementi separati tal-għarfien jiġu kkombinati u applikati b’mod loġiku u komprensiv.

Għanijiet:

(a)

L-applikant għandu jkun jaf it-teorija tas-suġġett u r-relazzjonijiet interni ma’ suġġetti oħrajn.

(b)

L-applikant għandu jkun kapaċi jagħti deskrizzjoni dettaljata tas-suġġett billi juża prinċipji fundamentali teoretiċi u eżempji speċifiċi.

(c)

L-applikant għandu jifhem u jkun kapaċi juża formuli matematiċi relatati mas-suġġett.

(d)

L-applikant għandu jkun kapaċi jaqra, jifhem u jħejji abbozzi, disinji sempliċi u dijagrammi skematiċi li jiddeskrivu s-suġġett.

(e)

L-applikant għandu jkun kapaċi japplika l-għarfien tiegħu b’mod prattiku billi juża l-istruzzjonijiet tal-produttur.

(f)

L-applikant għandu jkun kapaċi jinterpreta r-riżultati minn sorsi u kejl differenti u japplika azzjoni korrettiva meta jkun xieraq.

2.   Modularizzazzjoni

Il-kwalifikazzjoni fuq suġġetti bażiċi għal kull kategorija jew subkategorija tal-liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru għandha tkun skont il-matriċi li ġejja, fejn is-suġġetti applikabbli jkunu indikati b“X”:

Modulu tas-suġġett

Ajruplan A jew B1 li jkollu:

Ħelikopter A jew B1 li jkollu:

B2

B3

Magna/i bit-turbini

Magna/i bil-pistons

Magna/i bit-turbini

Magna/i bil-pistons

Avjoniċi

Ajruplani mhux bil-pressjoni b’magni bil-pistons ta’ 2 000  kg MTOM u inqas

1

X

X

X

X

X

X

2

X

X

X

X

X

X

3

X

X

X

X

X

X

4

X

X

X

X

X

X

5

X

X

X

X

X

X

6

X

X

X

X

X

X

7 A

X

X

X

X

X

 

7 B

 

 

 

 

 

X

8

X

X

X

X

X

X

9 A

X

X

X

X

X

 

9B

 

 

 

 

 

X

10

X

X

X

X

X

X

11 A

X

 

 

 

 

 

11B

 

X

 

 

 

 

11C

 

 

 

 

 

X

12

 

 

X

X

 

 

13

 

 

 

 

X

 

14

 

 

 

 

X

 

15

X

 

X

 

 

 

16

 

X

 

X

 

X

17 A

X

X

 

 

 

 

17B

 

 

 

 

 

X

MODULU 1.   MATEMATIKA

 

LIVELL

A

B1

B2

B3

1.1

Aritmetika

1

2

2

2

It-termini u s-sinjali aritmetiċi, il-metodi ta’ multiplikazzjoni u diviżjoni, frazzjonijiet u deċimali, fatturi u multipli, il-piżijiet, il-qisien u l-fatturi tal-konverżjoni, il-proporzjon, medji u perċentwali, l-erja u l-volum, kwadri, kubi, square roots u cube roots.

 

 

 

 

1.2   Alġebra

(a)

Evalwazzjoni ta’ espressjonijiet alġebrajċi sempliċi, l-għadd, it-tnaqqis, multiplikazzjoni u diviżjoni, l-użu tal-brakits, frazzjonijiet alġebrajċi sempliċi;

1

2

2

2

(b)

Ekwazzjonijiet lineari u s-soluzzjonijiet tagħhom;

L-indiċi u l-powers, l-indiċi negattivi u frazzjonali;

Sistemi f’format binary u sistemi oħrajn applikabbli ta’ nnumerar;

Ekwazzjonijiet simultanji u ekwazzjonijiet tat-tieni grad b’terminu wieħed mhux magħruf;

Il-logarittmi.

1

1

1

1.3   Ġeometrija

(a)

Kostruzzjonijiet ġeometriċi sempliċi;

1

1

1

(b)

Rappreżentazzjoni grafika; in-natura u l-użu tal-graffs, graffs ta’ ekwazzjonijiet/funzjonijiet;

2

2

2

2

(c)

Trigonometrija sempliċi; relazzjonijiet trigonometriċi, l-użu tat-tabelli u koordinati rettangolari u polari.

2

2

2

MODULU 2.   FIŻIKA

 

LIVELL

A

B1

B2

B3

2.1

Materja

1

1

1

1

In-natura tal-materja: l-elementi kimiċi, l-istruttura tal-atomi, il-molekuli;

 

 

 

 

Komposti kimiċi;

 

 

 

 

L-istati: solidi, likwidi u gassużi;

 

 

 

 

It-tibdil bejn l-istati.

 

 

 

 

2.2   Mekkanika

2.2.1

Statika

1

2

1

1

Il-forzi, il-moments u l-couples, ir-rappreżentazzjoni bħala vekters;

 

 

 

 

Iċ-ċentru tal-gravità;

 

 

 

 

L-elementi tat-teorija tal-istress, l-istrejn u l-elastiċità: it-tensjoni, il-kompressjoni, shear u t-torsjoni;

 

 

 

 

In-natura u l-karatteristiċi ta’ solidu, fluwidu u gass;

 

 

 

 

Il-pressjoni u l-kapaċità li żżomm fil-wiċċ fil-likwidi (il-barometri).

 

 

 

 

2.2.2

Kinetika

1

2

1

1

Moviment lineari: moviment uniformi f’linja dritta, moviment b’aċċelerazzjoni kostanti (moviment taħt l-effett tal-gravità);

 

 

 

 

Moviment rotazzjonali: moviment ċirkolari uniformi (forzi ċentrifugali/ċentripetali);

 

 

 

 

Moviment perjodiku: moviment pendolari;

 

 

 

 

It-teorija sempliċi tal-vibrazzjoni, l-armoniċi u r-reżonanza;

 

 

 

 

Il-proporzjon tal-veloċità, il-vantaġġ mekkaniku u l-effiċjenza.

 

 

 

 

2.2.3   Dinamika

(a)

Massa

Il-forza, l-inerzja, ix-xogħol, il-power, l-enerġija (l-enerġija potenzjali, kinetika u totali), is-sħana, l-effiċjenza;

1

2

1

1

(b)

Il-momentum, il-konservazzjoni tal-momentum;

L-impuls;

Il-prinċipji ġiroskopiċi;

Il-frizzjoni: in-natura u l-effetti, il-koeffiċjent tal-frizzjoni (reżistenza rolling).

1

2

2

1

2.2.4   Dinamika tal-fluwidi

(a)

Il-gravità speċifika u d-densità.

2

2

2

2

(b)

Il-viskożità, ir-reżistenza tal-fluwidi, l-effetti ta’ streamlining;

L-effetti tal-kompressibilità fuq il-fluwidi;

Il-pressjoni statika, dinamika u totali: it-teorema ta’ Bernoulli, il-venturi.

1

2

1

1

2.3   Termodinamika

(a)

It-temperatura: it-termometri u l-iskali tat-temperatura: Celsius, Fahrenheit u Kelvin; Id-definizzjoni tas-sħana.

2

2

2

2

(b)

Il-kapaċità tas-sħana, is-sħana speċifika;

It-trasferiment tas-sħana: konvezzjoni, radjazzjoni u konduzzjoni;

L-espansjoni volumetrika;

L-ewwel u t-tieni liġi tat-termodinamika;

Il-gassijiet: liġijiet ideali tal-gassijiet; is-sħana speċifika f’volum kostanti u taħt pressjoni kostanti, ix-xogħol imwettaq minn gass li jespandi;

Espansjoni u kompressjoni isotermali u adjabatika, iċ-ċikli tal-magna, il-volum kostanti u l-pressjoni kostanti, ir-refriġeraturi u l-pompi tas-sħana;

Sħana rieqda tal-fużjoni u l-evaporazzjoni, l-enerġija termali, is-sħana tal-kombustjoni.

2

2

1

2.4

Ottika (Id-Dawl)

2

2

In-natura tad-dawl; il-veloċità tad-dawl;

 

 

 

 

Il-liġijiet tar-riflessjoni u r-rifrazzjoni: riflessjoni fuq uċuh ċatti, riflessjoni minn mirja sferiċi, ir-rifrazzjoni, il-lentijiet;

 

 

 

 

Il-fibra ottika.

 

 

 

 

2.5

Il-Moviment tal-Mewġ u l-Ħoss

2

2

Il-moviment tal-mewġ: mewġ mekkaniku, il-moviment tal-mewġ sinusojdali, il-fenomeni tal-interferenza, il-mewġ permanenti;

 

 

 

 

Il-ħoss: il-veloċità tal-ħoss, il-produzzjoni tal-ħoss, l-intensità, it-ton u l-kwalità, l-effett Doppler.

 

 

 

 

MODULU 3.   PRINĊIPJI FUNDAMENTALI TAL-ELETTRIKU

 

LIVELL

A

B1

B2

B3

3.1

Teorija tal-Elettron

1

1

1

1

L-istruttura u d-distribuzzjoni taċ-ċarġ tal-elettriku fi ħdan: l-atomi, il-molekuli, il-joni, il-komposti;

 

 

 

 

L-istruttura molekulari tal-kondutturi, is-semikondutturi u l-iżolaturi.

 

 

 

 

3.2

Elettriċità Statika u Konduzzjoni

1

2

2

1

L-elettriċità statika u d-distribuzzjoni taċ-ċarġis elettrostatiċi;

 

 

 

 

Il-liġijiet elettrostatiċi tal-attrazzjoni u r-ripulsjoni;

 

 

 

 

L-unitajiet taċ-ċarġ, il-Liġi ta’ Coulomb;

 

 

 

 

Il-konduzzjoni tal-elettriku fis-solidi, il-likwidi, il-gassijiet u l-vakwu.

 

 

 

 

3.3

Terminoloġija tal-Elettriċità

1

2

2

1

It-termini li ġejjin, l-unitajiet tagħhom u fatturi li jaffettwawhom: id-differenza potenzjali, il-forza elettromottiva, il-vultaġġ, il-kurrent, ir-reżistenza, il-konduttività, iċ-ċarġ, il-fluss konvenzjonali tal-kurrent, il-fluss tal-elettrons.

 

 

 

 

3.4

Ġenerazzjoni tal-Elettriku

1

1

1

1

Il-produzzjoni tal-elettriku bil-metodi li ġejjin: id-dawl, is-sħana, il-frizzjoni, il-pressjoni, l-azzjoni kimika, il-manjetiżmu u l-moviment.

 

 

 

 

3.5

Sorsi DC tal-Elettriku

1

2

2

2

Il-kostruzzjoni u l-azzjoni kimika bażika ta’: iċ-ċelloli primarji, iċ-ċelloli sekondarji, iċ-ċelloli taċ-ċomb u l-aċidu, iċ-ċelloli tan-nikil u l-kadmju, iċ-ċelloli alkalini oħrajn;

 

 

 

 

Iċ-ċelloli mqabbda f’serje u paralleli;

 

 

 

 

Ir-reżistenza interna u l-effett tagħha fuq il-batterija;

 

 

 

 

Il-kostruzzjoni, il-materjali u t-tħaddim tal-termokoppji;

 

 

 

 

It-tħaddim tal-fotoċelloli.

 

 

 

 

3.6

Ċirkwiti DC

2

2

1

Il-Liġi ta’ Ohm, il-Liġi ta’ Kirchoff dwar il-Vultaġġ u l-Liġijiet tal-Kurrent;

 

 

 

 

Il-kalkoli permezz tal-liġijiet ta’ hawn fuq biex tinstab ir-reżistenza, il-vultaġġ u l-kurrent;

 

 

 

 

Is-sinifikat tar-reżistenza interna tal-provvista.

 

 

 

 

3.7   Reżistenza/Reżister

(a)

Ir-reżistenza u l-fatturi li jaffettwawha;

Reżistenza speċifika;

Il-kodiċi bil-kulur tar-reżisters, il-valuri u t-tolleranzi, il-valuri ppreferuti, il-klassifikazzjonijiet tal-wattage;

Ir-reżisters imqabbda f’serje u b’mod parallel;

Il-kalkolazzjoni tar-reżistenza totali bl-użu ta’ kombinazzjonijiet f’serje, paralleli u serje paralleli;

It-tħaddim u l-użu tal-potenzjometri u r-reostati;

It-tħaddim tal-Pont ta’ Wheatstone.

2

2

1

(b)

Il-konduttività tal-koeffiċjenti pożittivi u negattivi tat-temperatura;

Reżisters fissi, l-istabilità, it-tolleranza u l-limitazzjonijiet, il-metodi tal-kostruzzjoni;

Ir-resistors varjabbli, it-termisters, ir-reżisters dipendenti fuq il-vultaġġ;

Il-kostruzzjoni tal-potenzjometri u r-reostati;

Il-kostruzzjoni tal-Pont ta’ Wheatstone;

1

1

3.8

Enerġija (power)

2

2

1

L-enerġija (power), ix-xogħol u l-enerġija (kinetika u potenzjali);

 

 

 

 

Il-ħela tal-enerġija (power) minn reżister;

 

 

 

 

Il-formula tal-enerġija (power);

 

 

 

 

Il-kalkolazzjonijiet li jinvolvu l-enerġija (power), ix-xogħol u l-enerġija.

 

 

 

 

3.9

Kapaċitanza/Kondensers

2

2

1

It-tħaddim u l-funzjoni ta’ kondenser;

 

 

 

 

Il-fatturi li jaffettwaw iż-żona tal-kapaċitanza tal-pjanċi, id-distanza bejn il-pjanċi, in-numru tal-pjanċi, id-dielettriki u d-dielettriki; Il-kostanti, il-vultaġġ tax-xogħol, il-klassifikazzjoni tal-vultaġġ;

 

 

 

 

It-tipi, il-kostruzzjoni u l-funzjoni tal-kondensers;

 

 

 

 

Il-kodiċi bil-kulur tal-kondensers;

 

 

 

 

Il-kalkolazzjonijiet tal-kapaċitanza u tal-vultaġġ f’ċirkwiti f’serje u ċirkwiti paralleli;

 

 

 

 

Iċ-ċarġ u l-ħruġ ta’ ċarġ esponenzjali ta’ kondenser, il-kostanti tal-ħin;

 

 

 

 

L-ittestjar tal-kondensers.

 

 

 

 

3.10   Manjetiżmu

(a)

It-teorija tal-manjetiżmu;

Il-karatteristiċi ta’ kalamita;

L-azzjoni ta’ kalamita mdendla fil-qasam manjetiku tad-Dinja;

Il-manjetizzazzjoni u d-demanjetizzazzjoni;

Ilqugħ (shielding) manjetiku;

Diversi tipi ta’ materjal manjetiku;

Il-kostruzzjoni u l-prinċipji tat-tħaddim tal-elettrokalamiti;

Ir-regoli tal-ponn tal-id il-leminija biex ikun stabbilit: il-kamp manjetiku madwar konduttur li jġorr il-kurrent.

2

2

1

(b)

Il-forza manjetomottiva, is-saħħa tal-kamp, id-densità tal-fluss manjetiku, il-permeabilità, is-sekwenza tal-istereżi, il-kapaċità taż-żamma, ir-riluttanza tal-forza li tisforza, il-punt tas-saturazzjoni, it-tidwir tal-kurrenti;

Il-prekawzjonijiet għall-ħażna bil-galbu tal-kalamiti.

2

2

1

3.11

Inductance/Inductor

2

2

1

Ir-Regola ta’ Faraday;

 

 

 

 

L-azzjoni tal-induzzjoni tal-vultaġġ f’konduttur li jiċċaqlaq f’kamp manjetiku;

 

 

 

 

Il-prinċipji tal-induzzjoni;

 

 

 

 

L-effetti ta’ dawn li ġejjin fuq il-kobor tal-vultaġġ indott: is-saħħa tal-kamp manjetiku, ir-rata tat-tibdil tal-fluss, in-numru tad-dawriet tal-konduttur;

 

 

 

 

Induzzjoni miż-żewġ naħat;

 

 

 

 

L-effett li għandha r-rata tal-bidla tal-kurrent primarju u l-induzzjoni miż-żewġ naħat fuq il-vultaġġ indott;

 

 

 

 

Il-fatturi li jaffettwaw l-induzzjoni miż-żewġ naħat: in-numru tad-dawriet fil-kojl, id-daqs fiżiku tal-kojl, il-permeabilità tal-kojl, il-pożizzjoni tal-kojls fir-rigward ta’ xulxin;

 

 

 

 

Il-liġi ta’ Lenz u r-regoli tad-determinazzjoni tal-polarità;

 

 

 

 

Forza elettro-mottiva kuntrarja, awtoinduzzjoni;

 

 

 

 

Il-punt tas-saturazzjoni;

 

 

 

 

L-użu prinċipali tal-indutturi.

 

 

 

 

3.12

Teorija tal-Mutur/Ġeneratur DC

2

2

1

It-teorija bażika tal-mutur u l-ġeneratur;

 

 

 

 

Il-kostruzzjoni u l-għan tal-komponenti f’ġeneratur DC;

 

 

 

 

It-tħaddim ta’, u l-fatturi li jaffettwaw il-produzzjoni u d-direzzjoni tal-fluss tal-kurrent f’ġeneraturi DC;

 

 

 

 

It-tħaddim ta’, u l-fatturi li jaffettwaw l-enerġija (power) tal-produzzjoni, it-torque, il-veloċità u direzzjoni tar-rotazzjoni tal-muturi DC;

 

 

 

 

Muturi b’winding f’serje, b’winding shunt u komposti;

 

 

 

 

Il-kostruzzjoni ta’ Ġeneratur Starter.

 

 

 

 

3.13

It-Teorija tal-AC

1

2

2

1

Il-forma ta’ mewġa tat-tip sinusojdali: il-fażijiet, il-perjodu, il-frekwenza, iċ-ċiklu;

 

 

 

 

Il-valuri ta’ kurrent istantanju, medju, root mean square, tal-ogħla konsum, mill-ogħla punt sal-ogħla punt tal-konsum u l-kalkolazzjonijiet ta’ dawn il-valuri, fir-rigward tal-vultaġġ, il-kurrent u l-enerġija (power);

 

 

 

 

Il-mewġ Trijangulari/Kwadri;

 

 

 

 

Il-prinċipji tal-kurrent single/3 phase.

 

 

 

 

3.14

Ċirkwiti Reżistivi (R), Kapaċittivi (c) u Induttivi (L)

2

2

1

Ir-relazzjoni tal-fażi tal-vultaġġ u l-kurrent fiċ-ċirkwiti L, C u R, paralleli, f’serje u f’serje paralleli;

 

 

 

 

Il-ħela tal-enerġija (power) fiċ-ċirkwiti L, C u R;

 

 

 

 

Il-kalkolazzjonijiet tal-impedenza, l-angolu tal-fażi, il-fattur tal-enerġija (power) u l-kurrent;

 

 

 

 

Il-kalkolazzjonijiet tal-enerġija (power) vera, l-enerġija (power) apparenti u l-enerġija (power) reattiva.

 

 

 

 

3.15

Trasformaturi

2

2

1

Il-prinċipji tal-kostruzzjoni u t-tħaddim tat-trasformaturi;

 

 

 

 

It-telf minn trasformatur u l-metodi biex jingħeleb;

 

 

 

 

L-azzjoni tat-transformatur fil-kundizzjonijiet meta jingħata u ma jingħatax il-kurrent;

 

 

 

 

It-trasferiment tal-enerġija (power), l-effiċjenza, il-marki tal-polarità;

 

 

 

 

Il-kalkolazzjoni tal-vultaġġi u l-kurrenti tal-linja u l-phase;

 

 

 

 

Il-kalkolazzjoni tal-enerġija (power) f’sistema three phase;

 

 

 

 

Il-kurrenti Primarji u Sekondarji, il-vultaġġ, il-proporzjon tad-dawriet, l-enerġija (power), l-effiċjenza;

 

 

 

 

Awtotrasformaturi.

 

 

 

 

3.16

Filtri

1

1

It-tħaddim, l-applikazzjoni u l-użu tal-filtri li ġejjin: low pass, high pass, band pass, band stop.

 

 

 

 

3.17

Ġeneraturi AC

2

2

1

Ir-rotazzjoni tas-sekwenza fil-kamp manjetiku u l-forma tal-mewġ prodott;

 

 

 

 

It-tħaddim u l-kostruzzjoni ta’ ġeneraturi AC bl-armature iddur u l-kamp idur;

 

 

 

 

Olternejters single phase, two phase u three phase;

 

 

 

 

Il-vantaġġi u l-użu tal-konnessjonijiet stilla tat-three phase u delta;

 

 

 

 

Ġeneraturi bil-Kalamiti Permanenti.

 

 

 

 

3.18

Muturi AC

2

2

1

Il-kostruzzjoni, il-prinċipji tat-tħaddim u l-karatteristiċi ta’: muturi AC sinkroniċi u induttivi muturi kemm single phase kif ukoll polyphase;

 

 

 

 

Il-metodi tal-kontroll tal-veloċità u d-direzzjoni tar-rotazzjoni;

 

 

 

 

Il-metodi tal-produzzjoni ta’ kamp li jdur: il-kapasiter, l-induttur, shaded jew split pole.

 

 

 

 

MODULU 4.   IL-PRINĊIPJI FUNDAMENTALI ELETTRONIĊI

 

LIVELL

A

B1

B2

B3

4.1   Semikondutturi

4.1.1   Diodes

(a)

Is-simboli tad-diodes;

Il-karatteristiċi tad-diodes;

Id-diodes f’serje u paralleli;

Il-karatteristiċi ewlenin u l-użu ta’ rettifikaturi ikkontrollati bis-silikon (thyristors), diodes li jemettu d-dawl (LEDs), diode konduttiv għad-dawl, il-varistor, id-diodes tar-rettifikaturi;

It-testijiet funzjonali tad-diodes.

2

2

1

(b)

Il-materjali, il-konfigurazzjoni tal-elettroni, il-karatteristiċi tal-elettriku;

Il-materjali tat-tip P u N: l-effetti tal-impuritajiet fuq il-konduzzjoni, il-karattri tal-maġġoranza u l-minoranza;

Il-PN junction f’semikonduttur, l-iżvilupp ta’ potenzjal f’PN junction f’kundizzjonijiet mingħajr preġudizzju, ippreġudikati ‘l quddiem u ppreġudikati lura;

Il-parametri tad-diodes: vultaġġ invers massimu, il-kurrent ‘l quddiem massimu, it-temperatura, il-frekwenza, it-tnixxija tal-kurrent, il-ħela tal-enerġija (power);

It-tħaddim u l-funzjoni tad-diodes fiċ-ċirkwiti li ġejjin: clippers, clampers, rettifikaturi full u half wave, ir-rettifikaturi bridge, id-doublers u t-triplers tal-vultaġġ;

It-tħaddim dettaljat u l-karatteristiċi tat-tagħmir li ġej: ir-rettifikaturi ikkontrollati bis-silikon (thyristors), diodes li jemettu d-dawl, id-diode Schottky, id-diode konduttiv għad-dawl, id-diode varactor, il-varistor, id-diodes tar-rettifikaturi, id-diode Zener.

2

4.1.2   Tranżisters

(a)

Is-simboli tat-tranżisters;

Id-deskrizzjoni u l-orjentazzjoni tal-komponent;

Il-karatteristiċi tat-tranżisters.

1

2

1

(b)

Il-kostruzzjoni u t-tħaddim ta’ tranżisters PNP u NPN;

Il-konfigurazzjonijiet tal-bażi, il-kollettur u l-emittur;

L-ittestjar tat-tranżisters;

L-apprezzament bażiku ta’ tipi oħrajn ta’ tranżisters u l-użu tagħhom;

L-applikazzjoni tat-tranżisters: il-kategoriji tal-amplifikaturi (A, B, C);

Iċ-ċirkwiti sempliċi li jinkludu: bias, decoupling, feedback u stabbilizzazzjoni;

Il-prinċipji ta’ ċirkwiti multistadji: cascades, push-pull, oxxillaturi, multivibraturi, ċirkwiti flip-flop.

2

4.1.3   Ċirkwiti Integrati

(a)

Id-deskrizzjoni u t-tħaddim ta’ ċirkwiti loġiċi u ċirkwiti lineari/amplifikaturi operattiv.

1

1

(b)

Id-deskrizzjoni u t-tħaddim ta’ ċirkwiti loġiċi u ċirkwiti lineari;

L-introduzzjoni għat-tħaddim u l-funzjoni ta’ amplifikatur operattiv użat bħala: integrejter, differentiator, voltage follower, kumparatur;

L-istadji tat-tħaddim u l-amplifikazzjoni li jgħaqqdu l-metodi: resistive capacitive, inductive (transformer), inductive resistive (IR), dirett;

Il-vantaġġi u l-iżvantaġġi ta’ feedback pożittiv u negattiv.

2

4.2

Bords taċ-Ċirkwiti Stampati

1

2

Id-deskrizzjoni u l-użu tal-bords taċ-ċirkwiti stampati.

 

 

 

 

4.3   Servomekkaniżmi

(a)

Il-fehim tat-termini li ġejjin: Sistemi ta’ sekwenza miftuħa u magħluqa, il-feedback, is-segwitu, it-transdusers analogue;

Il-prinċipji tat-tħaddim u l-użu tal-komponenti/aspetti tas-sistema sinkro li ġejja: ir-risolvers, id-differenxjal, il-kontroll u t-torque, it-transformers, it-trażmettituri tal-induktanza u l-kapaċitanza.

1

(b)

Il-fehim tat-termini li ġejjin: sekwenza miftuħa u magħluqa, is-segwitu, il-mekkaniżmu servo, analogue, it-transdusers, in-null, id-damping, il-feedback, id-deadband;

Il-kostruzzjoni, it-tħaddim u l-użu tal-komponenti ta’ sistema sinkro li ġejjin: ir-risolvers, id-differenxjal, il-kontroll u t-torque, it-transformers E u I, it-trażmettituri tal-induktanza, it-trażmettituri tal-kapaċitanza, it-trażmettituri sinkroniċi;

Id-difetti ta’ mekkaniżmu servo, l-inverżjoni tas-sinkro leads, il-hunting.

2

MODULU 5.   TEKNIKI DIĠITALI/SISTEMI TA’ STRUMENTI ELETTRONIĊI

 

LIVELL

A

B1-1

B1-3

B1-2

B1-4

B2

B3

5.1

Sistemi ta’ Strumenti Elettroniċi

1

2

2

3

1

L-arranġamenti tipiċi tas-sistemi u t-tifsila tal-kokpit tas-sistemi tal-istrumenti elettroniċi.

 

 

 

 

 

5.2

Sistemi ta’ Nnumerar

1

2

Is-sistemi tal-innumerar: binarji, ottali u ħeksadeċimali;

 

 

 

 

 

Il-wiri ta’ konverżjonijiet bejn is-sistemi deċimali u l-binarji, l-ottali u l-ħeksadeċimali u viċi-versa.

 

 

 

 

 

5.3

Konverżjoni tad-Dejta

1

2

Id-Dejta Analogue, id-Dejta Diġitali;

 

 

 

 

 

It-tħaddim u l-applikazzjoni ta’ konverters mill-analogue għad-diġitali, u mid-diġitali għall-analogue, it-tidħil u l-ħruġ, il-limitazzjonijiet tat-tipi differenti.

 

 

 

 

 

5.4

Buses tad-Dejta

2

2

It-tħaddim tal-buses tad-dejta fis-sistemi tal-inġenji tal-ajru, li jinkludi l-għarfien tal-ARINC u speċifikazzjonijiet oħra.

 

 

 

 

 

Netwerk/Ethernet tal-Inġenji tal-Ajru.

 

 

 

 

 

5.5   Ċirkwiti Loġiċi

(a)

L-identifikazzjoni tas-simboli tal-gejts loġiċi, it-tabelli u ċ-ċirkwiti ekwivalenti;

L-applikazjonijiet użati għas-sistemi tal-inġenji tal-ajru, id-dijagrammi skematiċi

2

2

1

(b)

L-interpretazzjoni tad-dijagrammi loġiċi.

2

5.6   Struttura Bażika tal-Kompjuter

(a)

It-terminoloġija tal-kompjuter (inklużi l-bit, il-byte, is-softwer, it-tagħmir, is-CPU, l-IC, u l-istrumenti tal-memorji differenti bħar-RAM, ir-ROM, il-PROM);

It-teknoloġija tal-kompjuter (kif applikata fis-sistemi tal-inġenji tal-ajru).

1

2

(b)

It-terminoloġija relatata mal-kompjuter;

It-tħaddim, it-tqassim u l-interfejs tal-komponenti maġġuri f’mikrokompjuter inklużi s-sistemi tal-buses assoċjati tagħhom;

L-informazzjoni li tinsab fil-kliem ta’ struzzjoni uniki u multindirizz;

It-termini assoċjati mal-memorja;

It-tħaddim tal-istrumenti tal-memorja tipiċi;

It-tħaddim, il-vantaġġi u l-iżvantaġġi tas-sistemi ta’ ħażna tad-dejta differenti.

2

5.7

Mikroproċessuri

2

Il-funzjonijiet imwettqa u t-tħaddim ġenerali ta’ mikroproċessur;

 

 

 

 

 

It-tħaddim bażiku ta’ kull wieħed mill-elementi tal-mikroproċessur li ġejjin: l-unità tal-kontroll u l-ipproċessar, l-arloġġ, ir-reġistru, l-unità tal- loġika aritmetika.

 

 

 

 

 

5.8

Ċirkwiti Integrati

2

It-tħaddim u l-użu tal-kodifikaturi u d-dekodifikaturi;

 

 

 

 

 

Il-funzjoni tat-tipi differenti ta’ kodifikaturi;

 

 

 

 

 

L-użu ta’ integrazzjoni fuq skala medja, kbira u kbira ħafna.

 

 

 

 

 

5.9

Multiplexing

2

It-tħaddim, l-applikazzjoni u l-identifikazzjoni ta’ multiplexers u demultiplexers f’dijagrammi loġiċi.

 

 

 

 

 

5.10

Fibra Ottika

1

1

2

Il-vantaġġi u l-iżvantaġġi tat-trażmissjoni tad-dejta bil-fibra ottika bi propagazzjoni fuq wajer tal-elettriku;

 

 

 

 

 

Bus tad-dejta tal-fibra ottika;

 

 

 

 

 

It-termini relatati mal-fibra ottika;

 

 

 

 

 

It-terminazzjonijiet;

 

 

 

 

 

Il-couplers, it-terminals tal-kontroll, it-terminals remoti;

 

 

 

 

 

L-applikazzjoni tal-fibra ottika fil-sistemi tal-inġenji tal-ajru.

 

 

 

 

 

5.11

Wiri Elettroniku

2

1

2

1

Il-prinċipji tat-tħaddim ta’ tipi komuni ta’ wiri użat fl-inġenji tal-ajru moderni, inklużi t-Tubi tar-Raġġi Cathode, id-Diodes li Jemettu d-Dawl u l-Liquid Crystal Display.

 

 

 

 

 

5.12

Strumenti Sensittivi għall-Elettrostatiċità

1

2

2

2

1

It-trattament speċjali ta’ komponenti sensittivi għall-iskarigi elettrostatiċi;

 

 

 

 

 

L-għarfien tar-riskji u d-danni potenzjali, it-tagħmir għall-protezzjoni tal-komponenti u l-persunal kontra l-istatiku.

 

 

 

 

 

5.13

Kontroll tal-Ġestjoni tas-Softwer

2

1

2

1

L-għarfien tar-restrizzjonijiet, ir-rekwiżiti tal-ajrunaviġabilità u l-effetti katastrofiċi potenzjali ta’ bidliet mhux approvati fil-programmi tas-softwer.

 

 

 

 

 

5.14

Ambjent Elettromanjetiku

2

2

2

1

L-influwenza tal-fenomeni li ġejjin fuq il-prattiki tal-manutenzjoni tas-sistema elettronika:

EMC-Il-Kompatibilità Elettromanjetika

EMI-L-Interferenza Elettromanjetika

HIRF-Kamp Irradjat b’Intensità Qawwija

Is-sajjetti/il-protezzjoni mis-sajjetti.

 

 

 

 

 

5.15

Sistemi Elettroniċi/Diġitali Tipiċi tal-Inġenji tal-Ajru

2

2

2

1

L-arranġament ġenerali tas-sistemi elettroniċi/diġitali tipiċi tal-inġenji tal-ajru u l-BITE (Tagħmir tal-Ittestjar Built-In) assoċjati bħal:

(a)Għal B1 u B2 biss:

ACARS-ARINC Sistema ta’ Komunikazzjoni u Indirizzar u Rappurtar

EICAS- Sistema Indikattiva tal-Magna u t-Twissija tal-Ekwipaġġ

FBW-Titjir bil-Wajer

FMS-Sistema ta’ Ġestjoni tat-Titjir

IRS-Sistema ta’ Referenza Inerzjali

(b)Għal B1, B2 u B3:

ECAM-Sorveljanza Elettronika Ċentralizzata tal-Inġenji tal-Ajru

EFIS-Sistema Elettronika tal-Istrumenti tat-Titjir

GPS-Sistema ta’ Ppożizzjonar Globali

TCAS-Sistema ta’ Twissija tat-Traffiku għall-Prevenzjoni tal-Ħabtiet

L-Avjonika Modulari Integrata

Sistemi tal-Kabina

Sistemi tal-Informazzjoni.

 

 

 

 

 

MODULU 6.   MATERJALI U TAGĦMIR

 

LIVELL

A

B1

B2

B3

6.1   Materjali tal-Inġenji tal-Ajru — Tal-Ħadid

(a)

Il-karatteristiċi u l-identifikazzjoni ta’ ligi tal-azzar komuni użati fl-inġenji tal-ajru;

It-trattament bis-sħana u l-applikazzjoni tal-ligi tal-azzar.

1

2

1

2

(b)

L-ittestjar ta’ materjali tal-ħadid għall-ebusija, is-saħħa tensili, is-saħħa kontra l-fatigue u r-reżistenza għall-impatt.

1

1

1

6.2   Materjali tal-Inġenji tal-Ajru — Mhux tal-Ħadid

(a)

Il-karatteristiċi u l-identifikazzjoni ta’ materjali mhux tal-ħadid komuni użati fl-inġenji tal-ajru;

It-trattament bis-sħana u l-applikazzjoni tal-materjali mhux tal-ħadid;

1

2

1

2

(b)

L-ittestjar ta’ materjali mhux tal-ħadid għall-ebusija, is-saħħa tensili, is-saħħa kontra l-fatigue u r-reżistenza għall-impatt.

1

1

1

6.3   Materjali tal-Inġenji tal-Ajru — Komposti u Mhux Mettaliċi

6.3.1   Komposti u mhux mettaliċi minbarra l-injam u t-tessuti

(a)

Il-karatteristiċi u l-identifikazzjoni ta’ materjali komposti u mhux mettaliċi komuni, minbarra l-injam, użati fl-inġenji tal-ajru;

L-aġenti siġillanti u tat-twaħħil.

1

2

2

2

(b)

Is-sejbien tad-difetti/deterjorament f’materjali komposti u mhux mettaliċi.

It-tiswija ta’ materjal komposti u mhux mettaliċi.

1

2

2

6.3.2

Strutturi tal-injam

1

2

2

Il-metodi ta’ kostruzzjoni tal-istrutturi ta’ qafas tal-injam;

 

 

 

 

Il-karatteristiċi u t-tipi ta’ injam u kolla użati fl-ajruplani;

 

 

 

 

Il-preżervazzjoni u l-manutenzjoni tal-istruttura tal-injam;

 

 

 

 

It-tipi tad-difetti f’materjal tal-injam u l-istrutturi tal-injam;

 

 

 

 

Is-sejbien tad-difetti fl-istruttura tal-injam;

 

 

 

 

It-tiswija tal-istruttura tal-injam.

 

 

 

 

6.3.3

Tessuti tal-kisi

1

2

2

Il-karatteristiċi, elementi u t-tipi ta’ tessuti użati fl-ajruplani;

 

 

 

 

Il-metodi tal-ispezzjonijiet tat-tessuti;

 

 

 

 

It-tipi tad-difetti fit-tessuti;

 

 

 

 

It-tiswija tat-tessuti tal-kisi.

 

 

 

 

6.4   Korrużjoni

(a)

Il-prinċipji fundamentali tal-kimiċi;

Il-formazzjoni permezz ta’, proċess ta’ azzjoni galvanika, mikrobijoloġika, stress.

1

1

1

1

(b)

It-tipi differenti tal-korrużjoni u l-identifikazzjoni tagħhom;

Il-kawżi tal-korrużjoni;

It-tipi tal-materjali, suxxettibbli għall-korrużjoni.

2

3

2

2

6.5   Tagħmir tal-Irbit

6.5.1

Kamini tal-viti

2

2

2

2

In-nomenklatura tal-viti;

 

 

 

 

Il-forom, id-dimensjonijiet u t-tolleranzi tal-kamini għall-kamini standard użati fl-inġenji tal-ajru;

 

 

 

 

Il-kejl tal-kamini tal-viti.

 

 

 

 

6.5.2

Boltijiet, stadds u viti

2

2

2

2

It-tipi tal-boltijiet: l-ispeċifikazzjoni, l-identifikazzjoni u l-marki tal-boltijiet tal-inġenji tal-ajru, l-istandards internazzjonali;

 

 

 

 

L-iskorfini: self locking, anchor, it-tipi standard;

 

 

 

 

Il-viti tal-magni: l-ispeċifikazzjonijiet tal-inġenji tal-ajru;

 

 

 

 

L-istadds: it-tipi differenti u l-użu tagħhom, l-inserzjoni u tneħħija;

 

 

 

 

Il-viti selftapping, id-dawils.

 

 

 

 

6.5.3

Tagħmir għall-illokkjar

2

2

2

2

It-tab woxers u l-ispring woxers, il-pjanċi li jillokkjaw, l-isplit pins, l-iskorfini pal, l-illokkjar bil-wajer, l-irbit li jinħall malajr, iċ-ċwievet, is-serklips, il-koterpins.

 

 

 

 

6.5.4

Rivits tal-inġenji tal-ajru

1

2

1

2

It-tipi differenti ta’ rivits solidi u għomja; l-ispeċifikazzjonijiet u l-identifikazzjoni, it-trattament bis-sħana.

 

 

 

 

6.6   Pajpijiet u Unjins tal-irbit

(a)

L-identifikazzjoni ta’, u t-tipi differenti ta’ pajpijiet riġidi u flessibbli u l-konnetturi tagħhom użati fl-inġenji tal-ajru.

2

2

2

2

(b)

L-unjins tal-irbit standard għall-pajpijiet tal-idrawliku, tal-fjuwil, taż-żejt, pnewmatiċi u tas-sistema tal-arja.

2

2

1

2

6.7

Molol

2

1

1

It-tipi differenti ta’ molol, il-materjali, il-karatteristiċi u l-applikazzjonijiet.

 

 

 

 

6.8

Berings

1

2

2

1

L-iskop tal-berings, it-tagħbija, il-materjal, il-kostruzzjoni;

 

 

 

 

It-tipi differenti ta’ berings u l-applikazzjoni tagħhom.

 

 

 

 

6.9

Trażmissjonijiet

1

2

2

1

It-tipi differenti ta’ gerijiet u l-applikazzjoni tagħhom;

 

 

 

 

Il-proporzjon tal-gerijiet, is-sistemi ta’ gerijiet għat-tnaqqis u l-multiplikazzjoni, il-gerijiet misjuqin u li jsuqu, il-gerijiet idlers, il-mesh patterns;

 

 

 

 

Iċ-ċintorini u t-tarjoli, il-ktajjen u l-isprokits.

 

 

 

 

6.10

Kejbils tal-Kontroll

1

2

1

2

It-tipi differenti tal-kejbils;

 

 

 

 

L-attrezzaturi tat-truf, it-turnbuckles u t-tagħmir għall-kumpens;

 

 

 

 

Il-komponenti ta’ sistema ta’ tarjoli u kejbils;

 

 

 

 

Il-kejbils Bowden;

 

 

 

 

Is-sistemi ta’ kontroll flessibbli tal-inġenji tal-ajru.

 

 

 

 

6.11

Kejbils u Konnetturi tal-Elettriku

1

2

2

2

It-tipi differenti, il-kostruzzjoni u l-karatteristiċi tal-kejbils;

 

 

 

 

Il-kejbils tat-tensjoni għolja u koassjali;

 

 

 

 

L-ikkrimpjar;

 

 

 

 

It-tipi differenti tal-konnetturi, il-pinns, il-plaggs, is-sokits, l-iżolaturi, il-klassifikazzjoni tal-kurrent u l-vultaġġ, l-ikkoppjar, il-kodiċi ta’ identifikazzjoni.

 

 

 

 

MODULU 7 A.   PRATTIKI TAL-MANUTENZJONI

Nota: Dan il-modulu ma japplikax għall-kategorija B3. Materji relevanti għas-suġġett għall-kategorija B3 huma definiti fil-modulu 7B.

 

LIVELL

A

B1

B2

7.1

Prekawzjonijiet tas-Sigurtà-Inġenji tal-Ajru u Ħwienet tax-Xogħol

3

3

3

L-aspetti tal-prattiċi tax-xogħol li huma sikuri inklużi l-prekawzjonijiet li għandhom jittieħdu meta jsir xogħol bl-elettriku, il-gassijiet speċjalment l-ossiġnu, iż-żjut u l-kimiċi.

 

 

 

Barra minn hekk, l-istruzzjoni dwar azzjoni rimedjali li għandha tittieħed fil-każ ta’ nirien jew xi aċċident ieħor b’wieħed jew aktar minn dawn il-perikli li tinkludi l-għarfien dwar l-aġenti tat-tifi.

 

 

 

7.2

Prattiki tal-Ħwienet tax-Xogħol

3

3

3

Il-ħarsien tal-għodda, il-kontroll tal-għodda, l-użu tal-materjali tal-ħwienet tax-xogħol;

 

 

 

Id-dimensjonijiet, l-allowances u t-tolleranzi, l-istandards tal-kwalità tax-xogħol;

 

 

 

Il-kalibrazzjoni tal-għodda u t-tagħmir, l-istandards tal-kalibrazzjoni.

 

 

 

7.3

Għodda

3

3

3

It-tipi komuni ta’ għodda tal-idejn;

 

 

 

It-tipi komuni ta’ għodda tal-elettriku;

 

 

 

It-tħaddim u l-użu ta’ għodda ta’ kejl ta’ preċiżjoni;

 

 

 

It-tagħmir u l-għodda tal-lubrifikazzjoni;

 

 

 

It-tħaddim, il-funzjoni u l-użu ta’ tagħmir ta’ ttestjar ġenerali tal-elettriku.

 

 

 

7.4

Tagħmir tal-Ittestjar Ġenerali tal-Avjoniċi

2

3

It-tħaddim, il-funzjoni u l-użu ta’ tagħmir ta’ ttestjar ġenerali tal-avjoniċi.

 

 

 

7.5

Disinji, Dijagrammi u Standards tal-Inġinerija

1

2

2

It-tipi differenti tad-disinji u d-dijagrammi, is-simboli, id-dimensjonijiet, it-tolleranzi u l-projezzjonijiet tagħhom;

 

 

 

L-informazzjoni fil-blokka tat-titolu ta’ identifikazzjoni;

 

 

 

Il-preżentazzjonijiet fuq mikrofilm, mikrofixx u kkompjuterizzati;

 

 

 

L-Ispeċifikazzjoni 100 tal-Assoċjazzjoni tat-Trasport bl-Ajru (ATA) tal-Amerika;

 

 

 

L-istandards ajrunawtiċi u standards oħrajn applikabbli li jinkludu l-ISO, l-AN, l-MS, in-NAS u l-MIL;

 

 

 

Id-dijagrammi tal-wajering u d-dijagrammi skematiċi.

 

 

 

7.6

Fits u Kliransis

1

2

1

Il-qisien tat-trapani għat-toqob tal-boltijiet, il-kategoriji tal-fits;

 

 

 

Is-sistema komuni tal-fits u l-kliransis;

 

 

 

L-iskeda tal-fits u l-kliransis għall-inġenji tal-ajru u l-magni;

 

 

 

Il-limiti għall-bow, twist u wear;

 

 

 

Il-metodi standard għall-kontrolli fuq ix-xafts, il-berings u partijiet oħrajn.

 

 

 

7.7

Kejbils u Konnetturi tal-Elettriku

1

3

3

Il-metodi u l-ittestjar tal-kontinwità, l-iżolazzjoni u t-twaħħil;

 

 

 

L-użu tal-għodda tal-krimping: imħaddma bl-idejn u bl-idrawliku;

 

 

 

L-ittestjar tal-ġonot ikkrimpjati;

 

 

 

It-tneħħija u t-tidħil tal-pinn tal-konnettur;

 

 

 

Il-kejbils koassjali: il-prekawzjonijiet tal-ittestjar u l-applikazzjoni;

 

 

 

Identifikazzjoni ta’ tipi ta’ wajers, il-kriterji ta’ spezzjoni u t-tolleranza ta’ ħsara tagħhom;

 

 

 

Il-metodi ta’ protezzjoni tal-wajering: il-luming tal-kejbils u appoġġ tal-lum, il-klampijiet tal-kejbils, il-metodi ta’ sliving protettiv li jinkludu t-tgeżwir ixxrinkjat bis-sħana, ix-xilding;

 

 

 

Istallazzjonijiet, spezzjoni, tiswija, manutenzjoni u standards ta’ tindif tal-EWIS.

 

 

 

7.8

Riveting

1

2

Il-ġonot rivitjati, l-ispazji bejn ir-rivits u l-piċċ;

 

 

 

L-għodda użata fir-riviting u d-dimpling;

 

 

 

L-ispezzjoni tal-ġonot irrivitjati.

 

 

 

7.9

Pajpijiet u Manek

1

2

It-tgħawwiġ u l-belling/flering tal-pajpijiet tal-inġenji tal-ajru;

 

 

 

L-ispezzjoni u l-ittestjar tal-pajpijiet u l-manek tal-inġenji tal-ajru;

 

 

 

L-installazzjoni u l-ikklempjar tal-pajpijiet.

 

 

 

7.10

Molol

1

2

L-ispezzjoni u l-ittestjar tal-molol.

 

 

 

7.11

Berings

1

2

L-ittestjar, it-tindif u l-ispezzjoni tal-berings;

 

 

 

Ir-rekwiżiti tal-lubrifikazzjoni tal-berings;

 

 

 

Id-difetti fil-berings u l-kawżi tagħhom.

 

 

 

7.12

Tranżmissjonijiet

1

2

L-ispezzjoni tal-gerijiet, backlash;

 

 

 

L-ispezzjoni taċ-ċintorini u t-tarjoli, il-ktajjen u l-isprokits;

 

 

 

L-ispezzjoni tal-ġekk tal-viti, it-tagħmir li jilliva, is-sistemi ta’ tubi push-pull.

 

 

 

7.13

Kejbils tal-Kontroll

1

2

L-iswaging tal-attrezzaturi tat-truf;

 

 

 

L-ispezzjoni u l-ittestjar tal-kejbils tal-kontroll;

 

 

 

Il-kejbils Bowden; is-sistemi ta’ kontroll flessibbli tal-inġenji tal-ajru.

 

 

 

7.14   It-Trattament tal-Materjal

7.14.1

Folji tal-metall

2

L-immarkar u l-kalkolazzjoni tal-allowance għat-tgħawwiġ;

 

 

 

Ix-xogħol bil-folji tal-metall, inkluż it-tgħawwiġ u l-iffurmar;

 

 

 

L-ispezzjoni tax-xogħol bil-folji tal-metall.

 

 

 

7.14.2

Komposti u mhux tal-ħadid

2

Il-prattiki tat-twaħħil;

 

 

 

Il-kundizzjonijiet ambjentali;

 

 

 

Il-metodi tal-ispezzjonijiet.

 

 

 

7.15   Iwweldjar, Ibbrejżar, Issaldjar u Twaħħil

(a)

Il-metodi tal-issaldjar; l-ispezzjoni tal-ġonot issaldjati.

2

2

(b)

Il-metodi tal-welding u l-ibbrejżjar;

L-ispezzjoni tal-ġonot iwweldjati u bbrejżjati;

Il-metodi tat-twaħħil u l-ispezzjoni tal-ġonot imwaħħlin.

2

7.16   Piż u Bilanċ tal-Inġenji tal-Ajru

(a)

Kalkolazzjoni tal-limiti taċ-Ċentru tal-Gravità/Bilanċ: l-użu tad-dokumenti rilevanti.

2

2

(b)

It-tħejjija tal-inġenji tal-ajru biex jintiżnu;

Kif jintiżen inġenju tal-ajru.

2

7.17

It-Trattament u l-Magażinaġġ tal-Inġenji tal-Ajru

2

2

2

It-taksijing/irmunkar tal-inġenji tal-ajru u l-prekawzjonijiet tas-sigurtà assoċjati;

 

 

 

L-iġġakkjar, iċ-ċoking, l-irbit tal-inġenji tal-ajru u l-prekawzjonijiet tas-sigurtà assoċjati;

 

 

 

Il-metodi tal-magażinaġġ tal-inġenji tal-ajru;

 

 

 

Il-proċeduri għall-għoti u t-tneħħija tal-fjuwil;

 

 

 

Il-proċeduri għat-tneħħija tas-silġ/kontra s-silġ;

 

 

 

Fornimenti tal-elettriku, idrawliċi u pnewmatiċi fuq l-art;

 

 

 

L-effetti tal-kundizzjonijiet ambjentali fuq it-trattament u t-tħaddim tal-inġenji tal-ajru.

 

 

 

7.18   Metodi ta’ Disassemblaġġ, Spezzjonar, Tiswija u Assemblaġġ

(a)

It-tipi differenti tad-difetti u l-metodi ta’ spezzjonijiet viżwali;

It-tneħħija tal-korrużjoni, l-evalwazzjoni u l-protezzjoni mill-ġdid.

2

3

3

(b)

Il-metodi ta’ tiswija ġenerali, il-Manwal tat-Tiswija Strutturali;

Il-programmi ta’ kontroll tal-età, l-fatigue u l-korrużjoni.

2

(c)

Il-metodi tal-ispezzjonijiet mhux distruttivi li jinkludu metodi penetranti, radjografiċi, tat-tidwir tal-kurrent, ultrasoniċi u boroskopji.

2

1

(d)

Il-metodi ta’ disassemblaġġ u assemblaġġ mill-ġdid.

2

2

2

(e)

Il-metodi ta’ identifikazzjoni tal-problemi u s-soluzzjonijiet.

2

2

7.19   Avvenimenti Anormali

(a)

L-ispezzjonijiet wara impatti mis-sajjetti u l-penetrazzjoni HIRF.

2

2

2

(b)

L-ispezzjonijiet wara avvenimenti anormali bħal inżul tqil u titjir f’turbulenza.

2

2

7.20

Proċeduri tal-Manutenzjoni

1

2

2

L-ippjanar tal-manutenzjoni;

 

 

 

Il-proċeduri tal-modifiki;

 

 

 

Il-proċeduri tal-imħażen;

 

 

 

Il-proċeduri taċ-ċertifikazzjoni/rilaxx;

 

 

 

L-interfejs mat-tħaddim tal-inġenji tal-ajru;

 

 

 

L-Ispezzjoni tal-Manutenzjoni/Kontroll tal-Kwalità/Assigurazzjoni tal-Kwalità;

 

 

 

Il-proċeduri tal-manutenzjoni addizzjonali;

 

 

 

Il-kontroll fuq il-komponenti bi żmien limitat għall-użu tagħhom.

 

 

 

MODULU 7B.   PRATTIKI TAL-MANUTENZJONI

Nota: Il-firxa ta’ dan il-Modulu għandha tirrifletti t-teknoloġija tal-ajruplani pertinenti għall-kategorija B3.

 

LIVELL

B3

7.1

Prekawzjonijiet tas-Sigurtà-Inġenji tal-Ajru u Ħwienet tax-Xogħol

3

L-aspetti tal-prattiċi tax-xogħol li huma sikuri inklużi l-prekawzjonijiet li għandhom jittieħdu meta jsir xogħol bl-elettriku, il-gassijiet speċjalment l-ossiġnu, iż-żjut u l-kimiċi.

 

Barra minn hekk, l-istruzzjoni dwar azzjoni rimedjali li għandha tittieħed fil-każ ta’ nirien jew xi aċċident ieħor b’wieħed jew aktar minn dawn il-perikli li tinkludi l-għarfien dwar l-aġenti tat-tifi.

 

7.2

Prattiki tal-Ħwienet tax-Xogħol

3

Il-ħarsien tal-għodda, il-kontroll tal-għodda, l-użu tal-materjali tal-ħwienet tax-xogħol;

 

Id-dimensjonijiet, l-allowances u t-tolleranzi, l-istandards tal-kwalità tax-xogħol;

 

Il-kalibrazzjoni tal-għodda u t-tagħmir, l-istandards tal-kalibrazzjoni.

 

7.3

Għodda

3

It-tipi komuni ta’ għodda tal-idejn;

 

It-tipi komuni ta’ għodda tal-elettriku;

 

It-tħaddim u l-użu ta’ għodda ta’ kejl ta’ preċiżjoni;

 

It-tagħmir u l-għodda tal-lubrifikazzjoni;

 

It-tħaddim, il-funzjoni u l-użu ta’ tagħmir ta’ ttestjar ġenerali tal-elettriku.

 

7.4

Tagħmir tal-Ittestjar Ġenerali tal-Avjoniċi

It-tħaddim, il-funzjoni u l-użu ta’ tagħmir ta’ ttestjar ġenerali tal-avjoniċi.

 

7.5

Disinji, Dijagrammi u Standards tal-Inġinerija

2

It-tipi differenti tad-disinji u d-dijagrammi, is-simboli, id-dimensjonijiet, it-tolleranzi u l-projezzjonijiet tagħhom;

 

L-informazzjoni fil-blokka tat-titolu ta’ identifikazzjoni;

 

Il-preżentazzjonijiet fuq mikrofilm, mikrofixx u kkompjuterizzati;

 

L-Ispeċifikazzjoni 100 tal-Assoċjazzjoni tat-Trasport bl-Ajru (ATA) tal-Amerika;

 

L-istandards ajrunawtiċi u standards oħrajn applikabbli li jinkludu l-ISO, l-AN, l-MS, in-NAS u l-MIL;

 

Id-dijagrammi tal-wajering u d-dijagrammi skematiċi.

 

7.6

Fits u Kliransis

2

Il-qisien tat-trapani għat-toqob tal-boltijiet, il-kategoriji tal-fits;

 

Is-sistema komuni tal-fits u l-kliransis;

 

L-iskeda tal-fits u l-kliransis għall-inġenji tal-ajru u l-magni;

 

Il-limiti għall-bow, twist u wear;

 

Il-metodi standard għall-kontrolli fuq ix-xafts, il-berings u partijiet oħrajn.

 

7.7

Kejbils u Konnetturi tal-Elettriku

2

Il-metodi u l-ittestjar tal-kontinwità, l-iżolazzjoni u t-twaħħil;

 

L-użu tal-għodda tal-krimping: imħaddma bl-idejn u bl-idrawliku;

 

L-ittestjar tal-ġonot ikkrimpjati;

 

It-tneħħija u t-tidħil tal-pinn tal-konnettur;

 

Il-kejbils koassjali: il-prekawzjonijiet tal-ittestjar u l-applikazzjoni;

 

Il-metodi ta’ protezzjoni tal-wajering: il-luming tal-kejbils u appoġġ tal-lum, il-klampijiet tal-kejbils, il-metodi ta’ sliving protettiv li jinkludu t-tgeżwir ixxrinkjat bis-sħana, ix-xilding.

 

7.8

Riveting

2

Il-ġonot rivitjati, l-ispazji bejn ir-rivits u l-piċċ;

 

L-għodda użata fir-riviting u d-dimpling;

 

L-ispezzjoni tal-ġonot irrivitjati.

 

7.9

Pajpijiet u Manek

2

It-tgħawwiġ u l-belling/flering tal-pajpijiet tal-inġenji tal-ajru;

 

L-ispezzjoni u l-ittestjar tal-pajpijiet u l-manek tal-inġenji tal-ajru;

 

L-installazzjoni u l-ikklempjar tal-pajpijiet.

 

7.10

Molol

1

L-ispezzjoni u l-ittestjar tal-molol.

 

7.11

Berings

2

L-ittestjar, it-tindif u l-ispezzjoni tal-berings;

 

Ir-rekwiżiti tal-lubrifikazzjoni tal-berings;

 

Id-difetti fil-berings u l-kawżi tagħhom.

 

7.12

Tranżmissjonijiet

2

L-ispezzjoni tal-gerijiet, backlash;

 

L-ispezzjoni taċ-ċintorini u t-tarjoli, il-ktajjen u l-isprokits;

 

L-ispezzjoni tal-ġekk tal-viti, it-tagħmir li jilliva, is-sistemi ta’ tubi push-pull.

 

7.13

Kejbils tal-Kontroll

2

L-iswaging tal-attrezzaturi tat-truf;

 

L-ispezzjoni u l-ittestjar tal-kejbils tal-kontroll;

 

Il-kejbils Bowden; is-sistemi ta’ kontroll flessibbli tal-inġenji tal-ajru.

 

7.14   It-Trattament tal-Materjal

7.14.1

Folji tal-metall

2

L-immarkar u l-kalkolazzjoni tal-allowance għat-tgħawwiġ;

 

Ix-xogħol bil-folji tal-metall, inkluż it-tgħawwiġ u l-iffurmar;

 

L-ispezzjoni tax-xogħol bil-folji tal-metall.

 

7.14.2

Komposti u mhux tal-ħadid

2

Il-prattiki tat-twaħħil;

 

Il-kundizzjonijiet ambjentali;

 

Il-metodi tal-ispezzjonijiet.

 

7.15   Iwweldjar, Ibbrejżar, Issaldjar u Twaħħil

(a)

Il-metodi tal-issaldjar; l-ispezzjoni tal-ġonot issaldjati.

2

(b)

Il-metodi tal-welding u l-ibbrejżjar;

L-ispezzjoni tal-ġonot iwweldjati u bbrejżjati;

Il-metodi tat-twaħħil u l-ispezzjoni tal-ġonot imwaħħlin.

2

7.16   Piż u Bilanċ tal-Inġenji tal-Ajru

(a)

Kalkolazzjoni tal-limiti taċ-Ċentru tal-Gravità/Bilanċ: l-użu tad-dokumenti rilevanti

2

(b)

It-tħejjija tal-inġenji tal-ajru biex jintiżnu;

Kif jintiżen inġenju tal-ajru.

2

7.17

It-Trattament u l-Magażinaġġ tal-Inġenji tal-Ajru

2

It-taksijing/irmunkar tal-inġenji tal-ajru u l-prekawzjonijiet tas-sigurtà assoċjati;

 

L-iġġakkjar, iċ-ċoking, l-irbit tal-inġenji tal-ajru u l-prekawzjonijiet tas-sigurtà assoċjati;

 

Il-metodi tal-magażinaġġ tal-inġenji tal-ajru;

 

Il-proċeduri għall-għoti u t-tneħħija tal-fjuwil;

 

Il-proċeduri għat-tneħħija tas-silġ/kontra s-silġ;

 

Fornimenti tal-elettriku, idrawliċi u pnewmatiċi fuq l-art;

 

L-effetti tal-kundizzjonijiet ambjentali fuq it-trattament u t-tħaddim tal-inġenji tal-ajru.

 

7.18   Metodi ta’ Disassemblaġġ, Spezzjonar, Tiswija u Assemblaġġ

(a)

It-tipi differenti tad-difetti u l-metodi ta’ spezzjonijiet viżwali;

It-tneħħija tal-korrużjoni, l-evalwazzjoni u l-protezzjoni mill-ġdid.

3

(b)

Il-metodi ta’ tiswija ġenerali, il-Manwal tat-Tiswija Strutturali;

Il-programmi ta’ kontroll tal-età, l-fatigue u l-korrużjoni

2

(c)

Il-metodi tal-ispezzjonijiet mhux distruttivi li jinkludu metodi penetranti, radjografiċi, tat-tidwir tal-kurrent, ultrasoniċi u boroskopji.

2

(d)

Il-metodi ta’ disassemblaġġ u assemblaġġ mill-ġdid.

2

(e)

Il-metodi ta’ identifikazzjoni tal-problemi u s-soluzzjonijiet.

2

7.19   Avvenimenti Anormali

(a)

L-ispezzjonijiet wara impatti mis-sajjetti u l-penetrazzjoni HIRF.

2

(b)

L-ispezzjonijiet wara avvenimenti anormali bħal inżul tqil u titjir f’turbulenza.

2

7.20

Proċeduri tal-Manutenzjoni

2

L-ippjanar tal-manutenzjoni;

 

Il-proċeduri tal-modifiki;

 

Il-proċeduri tal-imħażen;

 

Il-proċeduri taċ-ċertifikazzjoni/rilaxx;

 

L-interfejs mat-tħaddim tal-inġenji tal-ajru;

 

L-Ispezzjoni tal-Manutenzjoni/Kontroll tal-Kwalità/Assigurazzjoni tal-Kwalità;

 

Il-proċeduri tal-manutenzjoni addizzjonali;

 

Il-kontroll fuq il-komponenti bi żmien limitat għall-użu tagħhom.

 

MODULU 8.   AJRUDINAMIKA BAŻIKA

 

LIVELL

A

B1

B2

B3

8.1

Fiżika tal-Atmosfera

1

2

2

1

Atmosfera Standard Internazzjonali (ISA), l-applikazzjoni għall-ajrudinamika.

 

 

 

 

8.2

Ajrudinamika

1

2

2

1

Il-fluss tal-arja madwar korp;

 

 

 

 

Is-saff tal-konfini, il-fluss laminari u turbolenti, il-fluss ta’ nixxiegħa libera, il-fluss tal-arja relattiv, l-upwash u d-downwash, il-vortiċi, l-istaġnar;

 

 

 

 

It-termini: kamber, korda, korda ajrudinamika medja, id-drag tal-profil (parassita), id-drag indott, iċ-ċentru tal-pressjoni, l-angolu tal-attakk, wash in u wash out, il-proporzjon tal-finezza, il-forma tal-ġwejnaħ u l-proporzjon tal-aspett;

 

 

 

 

It-Thrust, il-Piż, ir-Riżultat Ajrudinamiku;

 

 

 

 

Il-ġenerazzjoni tal-Irfigħ u d-Drag; l-Angolu tal-Attakk, il-Koeffiċjenti tal-irfigħ, il-Koeffiċjenti tad-drag, il-kurvatura polari, il-waqfien tal-magna;

 

 

 

 

Il-kontaminazzjoni tal-ajrufojl inkluż bis-silġ, il-borra, il-ġlata.

 

 

 

 

8.3

Teorija tat-Titjir

1

2

2

1

Ir-relazzjoni bejn l-irfigħ, il-piż, it-thrust u d-drag;

 

 

 

 

Il-proporzjon tal-igglajdjar;

 

 

 

 

Titjiriet fi stat stabbli, il-prestazzjoni;

 

 

 

 

It-teorija tad-dawrin;

 

 

 

 

L-influwenza tal-fattur tal-kariga: il-waqfien tal-magna, l-envelopp tat-titjir u l-limitazzjonijiet strutturali;

 

 

 

 

L-awmentazzjoni tal-irfigħ.

 

 

 

 

8.4

Stabbilià u Dinamika tat-Titjir

1

2

2

1

Stabbiltà lonġitudinali, laterali u direzzjonali (attiva u passiva).

 

 

 

 

MODULU 9 A.   FATTURI UMANI

Nota: Dan il-modulu ma japplikax għall-kategorija B3. Materji relevanti għas-suġġett għall-kategorija B3 huma definiti fil-modulu 9B.

 

LIVELL

A

B1

B2

9.1

Ġenerali

1

2

2

Il-ħtieġa li jitqiesu l-fatturi umani;

 

 

 

L-inċidenti attribwibbli għall-fatturi umani/żbalji umani;

 

 

 

Ir-regola ta’ Murphy.

 

 

 

9.2

Prestazzjoni Umana u Limitazzjonijiet

1

2

2

Il-vista;

 

 

 

Is-smigħ;

 

 

 

L-ipproċessar tal-informazzjoni;

 

 

 

L-attenzjoni u l-perċezzjoni;

 

 

 

Il-memorja;

 

 

 

Il-klawstrofobja u l-aċċess fiżiku.

 

 

 

9.3

Psikoloġija Soċjali

1

1

1

Ir-responsabilità: individwali u tal-grupp;

 

 

 

Il-motivazzjoni u d-demotivazzjoni;

 

 

 

Il-pressjoni tal-ħbieb;

 

 

 

Kwistjonijiet ‘kulturali’;

 

 

 

Il-ħidma bħala tim;

 

 

 

Il-ġestjoni, is-superviżjoni u t-tmexxija.

 

 

 

9.4

Fatturi li Jaffettwaw il-Prestazzjoni

2

2

2

Is-saħħa;

 

 

 

L-istress: domestiku u rrelatat max-xogħol;

 

 

 

Il-pressjoni tal-ħin u l-iskadenzi;

 

 

 

Il-piż tax-xogħol: piż żejjed u piż nieqes;

 

 

 

L-irqad u l-fatigue, ix-xogħol bix-xift;

 

 

 

L-alkoħol, il-medikazzjoni, l-abbuż mid-drogi.

 

 

 

9.5

Ambjent Fiżiku

1

1

1

Il-ħsejjes u l-irwejjaħ;

 

 

 

Id-dawl;

 

 

 

Il-klima u t-temperatura;

 

 

 

Il-moviment u l-vibrazzjoni;

 

 

 

L-ambjent tax-xogħol.

 

 

 

9.6

Kompiti

1

1

1

Ix-xogħol fiżiku;

 

 

 

Il-kompiti ripetittivi;

 

 

 

L-ispezzjoni viżwali;

 

 

 

Sistemi kumplessi.

 

 

 

9.7

Komunikazzjoni

2

2

2

Fit-timijiet u bejniethom;

 

 

 

Ir-reġistrazzjoni u r-rekords tax-xogħol;

 

 

 

L-aġġornament, l-attwalità;

 

 

 

Id-disseminazzjoni tal-informazzjoni.

 

 

 

9.8

Żbalji Umani

1

2

2

Il-mudelli u t-teoriji tal-iżbalji;

 

 

 

It-tipi differenti tal-iżbalji fil-kompiti tal-manutenzjoni;

 

 

 

L-implikazzjonijiet tal-iżbalji (jiġifieri l-aċċidenti);

 

 

 

Kif ikunu evitati u ġestiti l-iżbalji.

 

 

 

9.9

Perikli fil-Post tax-Xogħol

1

2

2

Kif jintgħarfu u jkunu evitati l-perikli;

 

 

 

L-indirizzar tal-emerġenzi.

 

 

 

MODULU 9B.   FATTURI UMANI

Nota: Il-firxa ta’ dan il-Modulu għandha tirrifletti l-ambjent tal-manutenzjoni inqas eżiġenti fejn jaħdmu d-detenturi tal-liċenzja B3.

 

LIVELL

B3

9.1

Ġenerali

2

Il-ħtieġa li jitqiesu l-fatturi umani;

 

L-inċidenti attribwibbli għall-fatturi umani/żbalji umani;

 

Ir-regola ta’ Murphy.

 

9.2

Prestazzjoni Umana u Limitazzjonijiet

2

Il-vista;

 

Is-smigħ;

 

L-ipproċessar tal-informazzjoni;

 

L-attenzjoni u l-perċezzjoni;

 

Il-memorja;

 

Il-klawstrofobja u l-aċċess fiżiku.

 

9.3

Psikoloġija Soċjali

1

Ir-responsabilità: individwali u tal-grupp;

 

Il-motivazzjoni u d-demotivazzjoni;

 

Il-pressjoni tal-ħbieb;

 

Kwistjonijiet ‘kulturali’;

 

Il-ħidma bħala tim;

 

Il-ġestjoni, is-superviżjoni u t-tmexxija.

 

9.4

Fatturi li Jaffettwaw il-Prestazzjoni

2

Is-saħħa;

 

L-istress: domestiku u rrelatat max-xogħol;

 

Il-pressjoni tal-ħin u l-iskadenzi;

 

Il-piż tax-xogħol: piż żejjed u piż nieqes;

 

L-irqad u l-fatigue, ix-xogħol bix-xift;

 

L-alkoħol, il-medikazzjoni, l-abbuż mid-drogi.

 

9.5

Ambjent Fiżiku

1

Il-ħsejjes u l-irwejjaħ;

 

Id-dawl;

 

Il-klima u t-temperatura;

 

Il-moviment u l-vibrazzjoni;

 

L-ambjent tax-xogħol.

 

9.6

Kompiti

1

Ix-xogħol fiżiku;

 

Il-kompiti ripetittivi;

 

L-ispezzjoni viżwali;

 

Sistemi kumplessi.

 

9.7

Komunikazzjoni

2

Fit-timijiet u bejniethom;

 

Ir-reġistrazzjoni u r-rekords tax-xogħol;

 

L-aġġornament, l-attwalità;

 

Id-disseminazzjoni tal-informazzjoni.

 

9.8

Żbalji Umani

2

Il-mudelli u t-teoriji tal-iżbalji;

 

It-tipi differenti tal-iżbalji fil-kompiti tal-manutenzjoni;

 

L-implikazzjonijiet tal-iżbalji (jiġifieri l-aċċidenti);

 

Kif ikunu evitati u ġestiti l-iżbalji.

 

9.9

Perikli fil-Post tax-Xogħol

2

Kif jintgħarfu u jkunu evitati l-perikli;

 

L-indirizzar tal-emerġenzi.

 

MODULU 10.   LEĠIŻLAZZJONI TAL-AVJAZZJONI

 

LIVELL

A

B1

B2

B3

10.1

Qafas Regolatorju

1

1

1

1

L-irwol tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tal-Avjazzjoni Ċivili;

 

 

 

 

L-irwol tal-Kummissjoni Ewropea;

 

 

 

 

L-irwol tal-EASA;

 

 

 

 

L-irwol tal-Istati Membri u l-Awtoritajiet Nazzjonali tal-Avjazzjoni;

 

 

 

 

Regolament (KE) Nru 216/2008 u r-regoli tiegħu li jimplimentaw ir-Regolamenti (KE) Nru 1702/2003 u (KE) Nru 2042/2003;

 

 

 

 

Ir-relazzjoni bejn l-Annessi varji (Partijiet) bħal Parti-21, Parti-M, Parti-145, Parti-66, Parti-147 u EU-OPS.

 

 

 

 

10.2

Persunal li Jiċċertifika — Manutenzjoni

2

2

2

2

Il-fehim iddettaljat tal-Parti-66.

 

 

 

 

10.3

Organizzazzjonijiet tal-Manutenzjoni Approvati

2

2

2

2

Il-fehim iddettaljat tal-Parti-145 u l-Parti-M Subparti F.

 

 

 

 

10.4

L-Operat tal-Ajru

1

1

1

1

Fehim ġenerali tal-EU-OPS;

 

 

 

 

Iċ-Ċertifikati ta’ Operaturi tal-Ajru;

 

 

 

 

Ir-Responsabilitajiet tal-Operaturi, b’mod partikolari dwar ajrunavigabbiltà u manutenzjoni kontinwi;

 

 

 

 

Programm ta’ Manutenzjoni tal-Inġenji tal-Ajru;

 

 

 

 

MEL//CDL;

 

 

 

 

Id-Dokumenti li jridu jinġarru;

 

 

 

 

It-Tabelli tal-Inġenji tal-Ajru (Marki).

 

 

 

 

10.5   Iċ-ċertifikazzjoni tal-inġenju tal-ajru, il-parts u t-tagħmir

(a)

Ġenerali

1

1

1

Fehim ġenerali tal-Parti-21 u l-ispeċifikazzjonijiet CS-23, 25, 27, 29 taċ-ċertifikazzjoni tal-EASA.

 

 

 

 

(b)

Dokumenti

2

2

2

Iċ-Ċertifikat tal-Ajrunavigabbiltà; ċertifikati ristretti ta’ ajrunavigabbiltà u permess għat-titjir;

 

 

 

 

Iċ-Ċertifikat tar-Reġistrazzjoni;

 

 

 

 

Iċ-Ċertifikat tal-Ħoss;

 

 

 

 

L-Iskeda tal-Piż;

 

 

 

 

Il-Liċenzja tal-Istazzjon tar-Radju u l-Approvazzjoni.

 

 

 

 

10.6

Ajrunavigabbiltà kontinwa

2

2

2

2

Fehim dettaljat tad-dispożizzjoniiet tal-Parti-21 dwar l-ajrunavigabbiltà kontinwa.

 

 

 

 

Fehim dettaljat tal-Parti-M.

 

 

 

 

10.7   

Rekwiżiti Nazzjonali u Internazzjonali Applikabbli (jekk mhux issostitwiti mir-rekwiżiti tal-UE).

(a)

Il-Programmi tal-Manutenzjoni, il-Kontrolli u l-ispezzjonijiet tal-manutenzjoni;

Direttivi dwar l-Ajrunavigabbiltà;

Bulettins tas-Servizz, informazzjoni dwar is-servizz tal-manifatturi;

Modifikazzjonijiet u tiswijiet;

Dokumentazzjoni dwar il-manutenzjoni: manwali ta’ manutenzjoni, manwal ta’ tiswija strutturali, katalgu tal-partijiet illustrati, eċċ.;

1

2

2

2

Għal-liċenzji A sa B2 biss:

L-Elenki Definittivi tat-Tagħmir Minimu, l-Elenku tat-Tagħmir Minimu, l-Elenki tad-Devjazzjoni tad-Dispaċċ.

 

 

 

 

(b)

L-ajrunavigabilità kontinwata;

Ir-rekwiżiti tat-tagħmir minimu – it-Titjiriet bi prova;

1

1

1

Għal-liċenzji B1 u B2 biss:

L-ETOPS, ir-rekwiżiti tal-manutenzjoni u d-dispaċċ;

L-Operazzjonijiet f’Kull Tip ta’ Temp, l-Operazzjonijiet tal-kategorija 2/3.

 

 

 

 

MODULU 11 A.   AJRUDINAMIKA, STRUTTURI U SISTEMI TAL-AJRUPLANI BIT-TURBIN

 

LIVELL

A1

B1.1

11.1   Teorija tat-Titjir

11.1.1.

L-Ajrudinamika u l-Kontrolli tat-Titjir ta’ Ajruplan

1

2

It-tħaddim u l-effetti ta’:

Il-kontroll tar-roll: l-ajlerons u t-tmun;

il-kontroll tal-piċċ: l-elevaturi, l-istabilituri, l-istabbilizzaturi tal-inċidenza varjabbli u l-kanards;

il-kontroll tal-yaw, il-limitaturi tat-tmun;

 

 

Il-kontroll permezz tal-elevons, ir-ruddervators;

 

 

It-tagħmir tal-irfigħ għoli, is-slots, is-slats, il-flaps, il-flaperons;

 

 

It-tagħmir li jnissel id-drag, id-dumpers tal-irfigħ, il-brejkijiet tal-veloċità;

 

 

L-effetti tal-fences tal-ġwienaħ, ix-xfarijiet ta’ quddiem f’forma tas-snien ta’ serrieq;

 

 

Il-kontroll tas-saff tal-konfini permezz ta’ ġeneraturi tal-vortiċi, stall wedges jew tagħmir tax-xfarijiet ta’ quddiem;

 

 

It-tħaddim u l-effetti tat-trim tabs, it-tabs tal-bilanċ u l-kontrabilanċ (ta’ quddiem), is-servo tabs, l-ispring tabs, il-bilanċ tal-massa, il-control surface bias, il-panewijiet tal-bilanċ tal-ajrudinamika.

 

 

11.1.2.

Titjir b’Veloċità Għolja

1

2

Veloċità tal-ħoss, titjir subsoniku, titjir transoniku, titjir supersoniku;

 

 

Numru Mach, numru Mach kritiku, il-buffet tal-kompressibbiltà, ix-shock wave, tisħin arjodinamiku, ir-regola tad-daqs;

 

 

Fatturi li jaffettwaw il-fluss tal-arja li tittieħed minn magni ta’ inġenji tal-ajru b’veloċità għolja;

 

 

Effetti tal-isweepback fuq in-numru Mach kritiku.

 

 

11.2   Strutturi tal-Qafas tal-Ajruplani — Kunċetti Ġenerali

(a)

Ir-rekwiżiti tal-ajrunavigabilità għas-saħħa strutturali;

Il-klassifikazzjoni strutturali, primarja, sekondarja u terzjarja;

Il-kunċetti ta’ fail safe, safe life, tolleranza tal-ħsara;

Is-sistemi ta’ identifikazzjoni żonali u tal-istazzjon;

L-istress, l-istrain, it-tgħawwiġ, il-kompressjoni, is-shear, it-torsjoni, it-tensjoni, l-istress hoop, l-fatigue;

Id-drejns u d-dispożizzjonijiet tal-ventilazzjoni;

Id-dispożizzjonijiet tal-istallazzjoni tas-sistema;

Id-dispożizzjoni tal-protezzjoni minn impatt ta’ sajjetta;

It-twaħħil fl-inġenji tal-ajru.

2

2

(b)

Il-metodi tal-kostruzzjoni ta’: qoxra stressjata tal-qafas ta’ ajruplan, il-formers, l-istringers, il-longerons, il-paratiji, il-frames, id-doublers, l-istruts, it-ties, it-travi, l-istrutturi tal-art, ir-rinforz, il-metodi tal-iskinning, il-protezzjoni kontra l-korrużjoni, il-ġwejnaħ, iż-żidiet tal-assemblaġġ tad-denb u l-magna;

Il-metodi tal-assemblaġġ tal-istruttura: ir-riviting, l-użu tal-boltijiet, it-twaħħil;

Il-metodi tal-protezzjoni tal-wiċċ, bħall-chromating, l-anodising, iż-żebgħa;

It-tindif tal-wiċċ;

Is-simetrija tal-qafas tal-ajruplan: il-metodi tal-kontroll tal-allinjament u s-simetrija.

1

2

11.3   Strutturi tal-Qafas tal-Ajruplan — Ajruplani

11.3.1

Qafas tal-Ajuplan (ATA 52/53/56)

1

2

Il-kostruzzjoni u s-siġillar tal-pressjoni;

 

 

Iż-żidiet tal-ġwejnaħ, stabbilizzatur, l-arblu kbir tal-pjan tad-denb u r-roti;

 

 

L-installazzjoni tas-sits u s-sistema ta’ tagħbija tal-kargu;

 

 

Il-bibien u l-ħruġ ta’ emerġenza: il-kostruzzjoni u t-tħaddim u l-istrumenti għas-sigurtà;

 

 

Il-kostruzzjoni u l-mekkaniżmi tat-twieqi u l-windskrins.

 

 

11.3.2

Ġwienaħ (ATA 57)

1

2

Il-kostruzzjoni;

 

 

Il-ħażna tal-fjuwil;

 

 

Iż-żidiet tat-tagħmir tal-inżul, l-arblu kbir, il-kontroll tal-wiċċ u tal-irfigħ għoli/drag.

 

 

11.3.3

Stabbilizzaturi (ATA 55)

1

2

Il-kostruzzjoni;

 

 

Iż-żieda (attachment) tal-kontroll tal-wiċċ.

 

 

11.3.4

Uċuħ tal-Kontroll tat-Titjir (ATA 55/57)

1

2

Il-kostruzzjoni u ż-żieda (attachment);

 

 

L-ibbilanċjar — il-massa u l-ajrudinamika.

 

 

11.3.5

Kisja ta’ barra ta’ magna ta’ ajruplan/Arbli kbar (ATA 54)

1

2

Kisja ta’ barra ta’ magna ta’ ajruplan/Arbli kbar:

Il-kostruzzjoni;

il-firewalls;

Il-muntaġġ tal-magna.

 

 

11.4   Kondizzjonament tal-Arja u l-Mili bil-Pressjoni tal-Kabina (ATA 21)

11.4.1

Provvista tal-arja

1

2

Sorsi ta’ provvisti tal-arja inklużi t-teħid tal-arja mill-magna, l-APU u l-karru tal-art.

 

 

11.4.2

Il-Kondizzjonament tal-Arja

1

3

Sistemi ta’ kundizzjonament tal-arja;

 

 

Iċ-ċiklu tal-arja u magni li jdawru l-fwar;

 

 

Sistemi ta’ distribuzzjoni;

 

 

Is-sistema ta’ kontroll tal-fluss, it-temperatura u l-umdità.

 

 

11.4.3

Il-Mili bil-Pressjoni

1

3

Is-sistemi ta’ mili bil-pressjoni;

 

 

Il-kontroll u l-indikazzjoni inklużi l-valvoli ta’ kontroll u ta’ sigurtà;

 

 

Il-kontrollaturi tal-pressjoni fil-kabina.

 

 

11.4.4

Strumenti għas-sigurtà u t-twissija

1

3

Strumenti għall-protezzjoni u t-twissija.

 

 

11.5   Strumenti/Sistemi Avjoniċi

11.5.1

Is-Sistemi tal-Istrumenti (ATA 31)

1

2

Pitot static: l-altimetru, l-indikatur tal-veloċità tal-arja, l-indikatur tal-veloċità vertikali;

 

 

Il-ġiroskopju: l-orizzont artifiċjali, id-direttur tal-altitudni, l-indikatur tad-direzzjoni, l-indikatur tas-sitwazzjoni orizzontali, l-indikatur tat-tidwir u s-slip, il-koordinatur tat-dawrien;

 

 

Il-boxxli: il-qari dirett, il-qari remot;

 

 

L-indikazzjoni tal-angolu tal-attakk, is-sistemi ta’ twissija tal-waqfien tal-magni;

 

 

Il-glass kokpit;

 

 

L-indikazzjoni ta’ sistemi oħra tal-inġenji tal-ajru.

 

 

11.5.2

Sistemi tal-Avjoniċi

1

1

Il-prinċipji fundamentali tat-tfassil u t-tħaddim tas-sistemi ta’:

Awtotitjir (ATA 22);

Komunikazzjonijiet (ATA 23);

Is-Sistemi tan-Navigazzjoni (ATA 34).

 

 

11.6

Enerġija (Power) Elettrika (ATA 24)

1

3

L-Installazzjoni u t-Tħaddim tal-Batteriji;

 

 

Il-ġenerazzjoni tal-enerġija (power) DC;

 

 

Il-ġenerazzjoni tal-enerġija (power) AC;

 

 

Il-ġenerazzjoni tal-enerġija (power) tal-emerġenza;

 

 

Ir-regolazzjoni tal-vultaġġ;

 

 

Id-distribuzzjoni tal-enerġija (power);

 

 

L-invertituri, it-trasformaturi, ir-rettifikaturi;

 

 

Il-protezzjoni taċ-ċirkwiti;

 

 

Enerġija (power) Esterna/tal-Art.

 

 

11.7   Tagħmir u Attrezzaturi (ATA 25)

(a)

Ir-rekwiżiti ta’ tagħmir ta’ emerġenza;

Sits, arneżi u ċintorini.

2

2

(b)

It-tfassil tal-kabina;

It-tfassil tat-tagħmir;

L-istallazzjoni tal-Attrezzaturi tal-Kabina;

It-tagħmir tal-kabina għad-divertiment;

L-istallazzjoni tal-kċina;

Tagħmir għall-immaniġġjar u ż-żamma tal-kargu;

It-taraġ tal-inġenju tal-ajru.

1

1

11.8

Protezzjoni min-Nar (ATA 26)

1

3

(a)

Is-sejba ta’ nar u duħħan u sistemi ta’ twissija;

Sistemi ta’ tifi tan-nar;

L-ittestjar tas-sistemi.

 

 

(b)

Fire extinguisher li jinġarr.

1

1

11.9

Kontrolli tat-Titjir (ATA 27)

1

3

Kontrolli primarji: l-ajlerons, l-elevaturi, it-tmun;

 

 

Il-kontroll tat-trim;

 

 

Kontroll attiv tal-kariga;

 

 

L-istrumenti tal-irfigħ għoli;

 

 

It-tnaqqis tal-irfigħ, brejks għall-veloċità;

 

 

It-taħddim tas-sistemi: il-manwal, idroliku, pnewmatiku, elettriku, bil-fly-by-wire;

 

 

Il-ħass artifiċjali, ir-ristrettur tal-yaw, it-trim tal-Mach, il-limitaturi tat-tmun, is-serraturi gust;

 

 

L-ibbilanċjar u r-rigging;

 

 

Is-sistema ta’ twissija tal-waqfien tal-magni.

 

 

11.10

Sistemi tal-Fjuwil (ATA 28)

1

3

It-tifisla tas-sistema;

 

 

It-tankijiet tal-fjuwil;

 

 

Is-sistemi tal-forniment;

 

 

It-tneħħija, l-ivventjar u l-iżvujtar;

 

 

Il-crossfeed u t-trasferiment;

 

 

L-indikazzjonijiet u t-twissijiet;

 

 

L-għoti tal-fjuwil u t-tneħħija tal-fjuwil;

 

 

Is-sistemi ta’ bilanċ lonġitudinali tal-fjuwil.

 

 

11.11

Enerġija (power) idrawlika (ATA 29)

1

3

It-tifsila tas-sistema;

 

 

Il-fluwidi idrawliċi;

 

 

Il-ħażniet u l-akkumulaturi idrawliċi;

 

 

Il-ġenerazzjoni tal-pressjoni: elettrika, mekkanika, pnewmatika;

 

 

Il-ġenerazzjoni ta’ pressjoni ta’ emerġenza;

 

 

Filters;

 

 

Il-Kontroll tal-Pressjoni;

 

 

Id-distribuzzjoni tal-enerġija (power);

 

 

Is-sistemi ta’ indikazzjoni u twissija;

 

 

Il-konnessjonijiet elettroniċi ma’ sistemi oħra.

 

 

11.12

Protezzjoni mis-Silġ u x-Xita (ATA 30)

1

3

Il-formazzjoni, il-klassifikazzjoni u s-sejbien tas-silġ;

 

 

Is-sistemi kontra s-silġ: tal-elettriku, tal-arja sħuna u kimiċi;

 

 

Is-sistemi li jneħħu s-silġ: tal-elettriku, tal-arja sħuna, pnewmatiċi u kimiċi;

 

 

Sistema ta’ kontra x-xita;

 

 

It-tisħin tas-sonda u d-drejns;

 

 

Is-sistemi tal-wajpers.

 

 

11.13

Apparat tal-Inżul (ATA 32)

2

3

Il-kostruzzjoni, l-assorbiment tax-xokkijiet;

 

 

Is-sistemi ta’ estensjoni u retrazzjoni: normali u ta’ emerġenza;

 

 

L-indikazzjonijiet u t-twissija;

 

 

Ir-roti, il-brejkijiet, l-antiskid u l-awtobrejkijiet;

 

 

It-tajers;

 

 

L-istering;

 

 

Id-detezzjoni tal-arja jew tal-art.

 

 

11.14

Dwal (ATA 33)

2

3

Esterni: tan-navigazzjoni, kontra l-kolliżjoni, tal-inżul, tat-taksijing, tas-silġ;

 

 

Interni: tal-kabina, tal-kokpit, tal-kargu;

 

 

Ta’ emerġenza.

 

 

11.15

Ossiġnu (ATA 35)

1

3

It-tifsila tas-sistema: il-kokpit, il-kabina;

 

 

Is-sorsi, il-ħażna, iċ-ċarġing u d-distribuzzjoni;

 

 

Ir-regolazzjoni tal-forniment;

 

 

L-indikazzjonijiet u t-twissija.

 

 

11.16

Pnewmatiku/Vakwu (ATA 36)

1

3

It-tifsila tas-sistema;

 

 

Is-sorsi: il-magna/APU, il-kompressuri, il-ħażniet, il-forniment mill-art;

 

 

Il-kontroll tal-pressjoni;

 

 

Id-distribuzzjoni;

 

 

L-indikazzjonijiet u t-twissija;

 

 

Il-konnessjonijiet elettroniċi ma’ sistemi oħra.

 

 

11.17

Ilma/Skart (ATA 38)

2

3

It-tfassil, il-forniment, id-distribuzzjoni, il-manteniment u l-iżvujtar tas-sistema tal-ilma;

 

 

It-tfassil, l-iflaxxjar u l-manteniment tas-sistema tat-tojlits;

 

 

Aspetti korrużivi.

 

 

11.18

Sistema ta’ Manutenzjoni Abbord (ATA 45)

1

2

Kompjuters ċentrali ta’ manutenzjoni;

 

 

Sistema għall-illowdjar ta’ dejta;

 

 

Sistema ta’ librerija elettronika;

 

 

L-istampar;

 

 

Il-monitoraġġ tal-istruttura (monitoraġġ tat-tolleranza ta’ ħsara).

 

 

11.19

L-Avjonika Modulari Integrata (ATA42)

1

2

Funzjonijiet li jistgħu jiġu integrati tipikament fil-moduli tal-Avjonika Modulari Integrata (IMA) huma, fost oħrajn:

L-Immaniġġjar tat-Teħid tal-Arja, Il-Kontroll tal-Pressjoni tal-Arja, Il-Ventilazzjoni u l-Kontroll tal-Arja, Il-Kontroll tal-Ventilazzjoni Avjonika u tal-Kokpit, Il-Kontroll tat-Temperatura, il-Komunikazzjoni tat-Traffiku tal-Ajru, Router ta’ Komunikazzjoni Avjonika, L-Immaniġġjar tal-Kariga Elettronika, Il-Monitoraġġ tas-Circuit Breaker, Is-Sistema Elettrika BITE, L-Immaniġġjar tal-fjuwil, Il-Kontroll tal-Brejks, Il-Kontroll tal-Istering, L-Estensjoni u t-Treġġigħ Lura tat-Tagħmir għall-Inżul, Indikazzjoni tal-Pressjoni tar-Roti, L-Indikazzjoni tal-Pressjoni tal-Oleo, Il-Monitoraġġ tat-Temperatura tal-Brejks, eċċ.

 

 

Is-Sistema Ewlenija; Il-Komponenti tan-Netwerk;

 

 

11.20

Is-Sistemi tal-Kabina (ATA44)

1

2

L-unitajiet u l-komponenti li jagħtu mod ta’ divertiment għall-passiġġieri u li jipprovdu komunikazzjoni fost l-inġenju tal-ajru (is-Sistema ta’ Dejta ta’ Interkomunikazzjoni tal-Kabina) u bejn il-kabina tal-inġenju tal-ajru u l-istazzjonijiet tal-art (is-Servizz ta’ Netwerk tal-Kabina). Jinkludu trasmissjonijiet tal-vuċi, d-data, l-mużika u l-vidjo.

 

 

Is-Sistema ta’ Dejta ta’ Interkomunikazzjoni tal-Kabina tipprovdi konnessjoni elettronika bejn l-ekwipaġġ tal-kokpit/tal-kabina u s-sistemi tal-kabina. Dawn is-sistemi jsostnu l-iskambju ta’ dejta tal-LRU’s differenti u relatati u jiġu tipikament imħaddma bil-Panils tal-Flight Attendants.

 

 

Is-Servizz ta’ Netwerk tal-Kabina tipikament jikkonsisti f’server, tipikament b’konnessjoni elettronika ma’, fost oħrajn, dawn is-sistemi li ġejjin:

Komunikazzjoni tad-Data/bir-Radju, Sistema ta’ Divertiment Abbord.

 

 

Is-Servizz ta’ Netwerk tal-Kabina jista’ jkollu funzjonijiet bħal:

Aċċess għal rapporti ta’ qabel it-tluq/tat-tluq,

Aċċess għall-emails/l-intranet/l-Internet,

Bażi ta’ dejta tal-passiġġieri,

 

 

Sistema Ewlenija tal-Kabina;

 

 

Sistema ta’ Divertiment Abbord;

 

 

Sistema ta’ Komunikazzjoni Esterna;

 

 

Sistema ta’ Memorja Massa tal-Kabina;

 

 

Sistema ta’ Monitoraġġ tal-Kabina;

 

 

Sistema Mixxelanja tal-Kabina;

 

 

11.21

Sistemi ta’ Informazzjoni (ATA46)

1

2

L-unitajiet u l-komponenti li jipprovdu mod ta’ ħażna, aġġornar u sejba ta’ informazzjoni diġitali li tradizzjonalment tkun provduta fuq karta, mikrofilm jew mikrofixx. Inklużi unitajiet li huma ddedikati għall-funzjonijiet ta’ ħażna u sejba tal-informazzjoni bħall-ħażna tal-massa u l-kontrollatur tal-librerija elettronika. Mhumiex inklużi unitajiet jew komponenti installati għal użi oħra u maqsuma ma’ sistemi oħra, bħall-istampatur tal-ekwipaġġ tal-kabina jew għall-wiri ta’ użu ġenerali.

 

 

Eżempji tipiċi jinkludu Sistemi tal-Immaniġġjar tat-Traffiku tal-Ajru u tal-Informazzjoni u Sistemi ta’ Server ta’ Netwerk;

 

 

Sistema ta’ Informazzjoni Ġenerali dwar l-Inġenju tal-Ajru;

 

 

Sistema ta’ Informazzjoni dwar il-Kabina tal-Ekwipaġġ;

 

 

Sistema ta’ Informazzjoni dwar il-Manutenzjoni;

 

 

Sistema ta’ Informazzjoni dwar il-Kabina tal-Passiġġieri;

 

 

Sistema ta’ Informazzjoni Mixxelanja.

 

 

MODULU 11B.   AJRUDINAMIKA, STRUTTURI U SISTEMI TAL-AJRUPLANI BIL-PISTONS

Nota 1: Dan il-modulu ma japplikax għall-kategorija B3. Materji relevanti għas-suġġett għall-kategorija B3 huma definiti fil-modulu 11C.

Nota 2: Il-firxa ta’ dan il-modulu għandha tirrifletti t-teknoloġija tal-ajruplani pertinenti għall-kategorija A2 u s-subkategorija B1.2.

 

LIVELL

A2

B1.2

11.1   Teorija tat-Titjir

11.1.1.

L-Ajrudinamika u l-Kontrolli tat-Titjir ta’ Ajruplan

1

2

It-tħaddim u l-effetti ta’:

Il-kontroll tar-roll: l-ajlerons u t-tmun;

il-kontroll tal-piċċ: l-elevaturi, l-istabilituri, l-istabbilizzaturi tal-inċidenza varjabbli u l-kanards;

il-kontroll tal-yaw, il-limitaturi tat-tmun;

 

 

Il-kontroll permezz tal-elevons, ir-ruddervators;

 

 

It-tagħmir tal-irfigħ għoli, is-slots, is-slats, il-flaps, il-flaperons;

 

 

It-tagħmir li jnissel id-drag, it-tmun, id-dumpers tal-irfigħ, il-brejkijiet tal-veloċità;

 

 

L-effetti tal-fences tal-ġwienaħ, ix-xfarijiet ta’ quddiem f’forma tas-snien ta’ serrieq;

 

 

Il-kontroll tas-saff tal-konfini permezz ta’ ġeneraturi tal-vortiċi, stall wedges jew tagħmir tax-xfarijiet ta’ quddiem;

 

 

It-tħaddim u l-effetti tat-trim tabs, it-tabs tal-bilanċ u l-kontrabilanċ (ta’ quddiem), is-servo tabs, l-ispring tabs, il-bilanċ tal-massa, il-control surface bias, il-panewijiet tal-bilanċ tal-ajrudinamika.

 

 

11.1.2.

Titjir b’Veloċità Għolja – M/A

11.2   Strutturi tal-Qafas tal-Ajruplani — Kunċetti Ġenerali

(a)

Ir-rekwiżiti tal-ajrunavigabilità għas-saħħa strutturali;

Il-klassifikazzjoni strutturali, primarja, sekondarja u terzjarja;

Il-kunċetti ta’ fail safe, safe life, tolleranza tal-ħsara;

Is-sistemi ta’ identifikazzjoni żonali u tal-istazzjon;

L-istress, l-istrain, it-tgħawwiġ, il-kompressjoni, is-shear, it-torsjoni, it-tensjoni, l-istress hoop, l-fatigue;

Id-drejns u d-dispożizzjonijiet tal-ventilazzjoni;

Id-dispożizzjonijiet tal-istallazzjoni tas-sistema;

Id-dispożizzjoni tal-protezzjoni minn impatt ta’ sajjetta;

It-twaħħil fl-inġenji tal-ajru.

2

2

(b)

Il-metodi tal-kostruzzjoni ta’: qoxra stressjata tal-qafas ta’ ajruplan, il-formers, l-istringers, il-longerons, il-paratiji, il-frames, id-doublers, l-istruts, it-ties, it-travi, l-istrutturi tal-art, ir-rinforz, il-metodi tal-iskinning, il-protezzjoni kontra l-korrużjoni, il-ġwejnaħ, iż-żidiet tal-assemblaġġ tad-denb u l-magna;

Il-metodi tal-assemblaġġ tal-istruttura: ir-riviting, l-użu tal-boltijiet, it-twaħħil;

Il-metodi tal-protezzjoni tal-wiċċ, bħall-chromating, l-anodising, iż-żebgħa;

It-tindif tal-wiċċ;

Is-simetrija tal-qafas tal-ajruplan: il-metodi tal-kontroll tal-allinjament u s-simetrija.

1

2

11.3   Strutturi tal-Qafas tal-Ajruplan — Ajruplani

11.3.1

Qafas tal-Ajuplan (ATA 52/53/56)

1

2

Il-kostruzzjoni u s-siġillar tal-mili bil-pressjoni;

 

 

Iż-żidiet tal-ġwejnaħ, stabilizzatur orizzontali, l-arblu kbir tal-pjan tad-denb u r-roti;

 

 

L-installazzjoni tas-sits;

 

 

Il-bibien u l-ħruġ ta’ emerġenza: il-kostruzzjoni u t-tħaddim;

 

 

Iż-żjieda tat-twieqi u l-windskrins.

 

 

11.3.2

Ġwienaħ (ATA 57)

1

2

Il-kostruzzjoni;

 

 

Il-ħażna tal-fjuwil;

 

 

Iż-żidiet tat-tagħmir tal-inżul, l-arblu kbir, il-kontroll tal-wiċċ u tal-irfigħ għolji/drag.

 

 

11.3.3

Stabbilizzaturi (ATA 55)

1

2

Il-kostruzzjoni.

 

 

Iż-żieda (attachment) tal-kontroll tal-wiċċ.

 

 

11.3.4

Uċuħ tal-Kontroll tat-Titjir (ATA 55/57)

1

2

Il-kostruzzjoni u ż-żieda (attachment);

 

 

L-ibbilanċjar — il-massa u l-ajrudinamika.

 

 

11.3.5

Kisja ta’ barra ta’ magna ta’ ajruplan/Arbli kbar (ATA 54)

1

2

Kisja ta’ barra ta’ magna ta’ ajruplan/Arbli kbar:

l-kostruzzjoni;

il-firewalls;

Il-muntaġġ tal-magna.

 

 

11.4

Kondizzjonament tal-Arja l-Mili bil-Pressjoni tal-Kabina (ATA 21)

1

3

Sistemi ta’ pressjoni u kondizzjonament tal-arja;

 

 

Kontrollaturi tal-pressjoni, protezzjoni u strumenti ta’ twissija tal-Kabina;

 

 

Sistemi ta’ tisħin.

 

 

11.5   Strumenti/Sistemi Avjoniċi

11.5.1

Is-Sistemi tal-Istrumenti (ATA 31)

1

2

Pitot static: l-altimetru, l-indikatur tal-veloċità tal-arja, l-indikatur tal-veloċità vertikali;

 

 

Il-ġiroskopju: l-orizzont artifiċjali, id-direttur tal-altitudni, l-indikatur tad-direzzjoni, l-indikatur tas-sitwazzjoni orizzontali, l-indikatur tat-tidwir u s-slip, il-koordinatur tat-dawrien;

 

 

Il-boxxli: il-qari dirett, il-qari remot;

 

 

L-indikazzjoni tal-angolu tal-attakk, is-sistemi ta’ twissija tal-waqfien tal-magni;

 

 

Il-glass kokpit;

 

 

L-indikazzjoni ta’ sistemi oħra tal-inġenji tal-ajru.

 

 

11.5.2

Sistemi Avjoniċi

1

1

Il-prinċipji fundamentali tat-tfassil u t-tħaddim tas-sistemi ta’:

Awtotitjir (ATA 22);

Komunikazzjonijiet (ATA 23);

Is-Sistemi tan-Navigazzjoni (ATA 34).

 

 

11.6

Enerġija (Power) Elettrika (ATA 24)

1

3

L-Installazzjoni u t-Tħaddim tal-Batteriji;

 

 

Il-ġenerazzjoni tal-enerġija (power) DC;

 

 

Ir-regolazzjoni tal-vultaġġ;

 

 

Id-distribuzzjoni tal-enerġija (power);

 

 

Il-protezzjoni taċ-ċirkwiti;

 

 

L-invertituri, it-trasformaturi.

 

 

11.7   Tagħmir u Attrezzaturi (ATA 25)

(a)

Ir-rekwiżiti ta’ tagħmir ta’ emerġenza;

Sits, arneżi u ċintorini.

2

2

(b)

It-tifsila tal-kabina;

It-tifsila tat-tagħmir;

L-istallazzjoni tal-Attrezzaturi tal-Kabina;

It-tagħmir ta’ Divertiment tal-Kabina;

L-Istallazzjoni tal-Kċina;

It-tagħmir għall-immaniġġjar u ż-żamma tal-kargu;

It-taraġ tal-inġenju tal-ajru.

1

1

11.8   Protezzjoni min-Nar (ATA 26)

(a)

Is-sejba ta’ nar u duħħan u sistemi ta’ twissija;

Sistemi ta’ tifi tan-nar;

L-ittestjar tas-sistemi.

1

3

(b)

Fire extinguisher li jinġarr.

1

3

11.9

Kontrolli tat-Titjir (ATA 27)

1

3

Kontrolli primarji: l-ajlerons, l-elevaturi, it-tmun;

 

 

It-trim tabs;

 

 

L-istrumenti tal-irfigħ għoli;

 

 

It-taħddim tas-sistemi: il-manwal;

 

 

Is-serraturi gust;

 

 

L-ibbilanċjar u r-rigging;

 

 

Is-sistema ta’ twissija tal-waqfien tal-magni.

 

 

11.10

Sistemi tal-Fjuwil (ATA 28)

1

3

It-tifsila tas-sistema;

 

 

It-tankijiet tal-fjuwil;

 

 

Is-sistemi tal-forniment;

 

 

Il-crossfeed u t-trasferiment;

 

 

L-indikazzjonijiet u t-twissijiet;

 

 

L-għoti tal-fjuwil u t-tneħħija tal-fjuwil.

 

 

11.11

Enerġija (power) idrawlika (ATA 29)

1

3

It-tifsila tas-sistema;

 

 

Il-fluwidi idrawliċi;

 

 

Il-ħażniet u l-akkumulaturi idrawliċi;

 

 

Il-ġenerazzjoni tal-pressjoni: elettrika, mekkanika;

 

 

Filters;

 

 

Il-Kontroll tal-Pressjoni;

 

 

Id-distribuzzjoni tal-enerġija (power);

 

 

Is-sistemi ta’ indikazzjoni u twissija.

 

 

11.12

Protezzjoni mis-Silġ u x-Xita (ATA 30)

1

3

Il-formazzjoni, il-klassifikazzjoni u s-sejbien tas-silġ;

 

 

Is-sistemi li jneħħu s-silġ: tal-elettriku, tal-arja sħuna, pnewmatiċi u kimiċi;

 

 

It-tisħin tas-sonda u d-drejns;

 

 

Is-sistemi tal-wajpers.

 

 

11.13

Apparat tal-Inżul (ATA 32)

2

3

Il-kostruzzjoni, l-assorbiment tax-xokkijiet;

 

 

Is-sistemi ta’ estensjoni u retrazzjoni: normali u ta’ emerġenza;

 

 

L-indikazzjonijiet u t-twissija;

 

 

Ir-roti, il-brejkijiet, l-antiskid u l-awtobrejkijiet;

 

 

It-tajers;

 

 

L-istering;

 

 

Il-ħass tal-arja-art.

 

 

11.14

Dwal (ATA 33)

2

3

Esterni: tan-navigazzjoni, kontra l-kolliżjoni, tal-inżul, tat-taksijing, tas-silġ;

 

 

Interni: tal-kabina, tal-kokpit, tal-kargu;

 

 

Ta’ emerġenza.

 

 

11.15

Ossiġnu (ATA 35)

1

3

It-tifsila tas-sistema: il-kokpit, il-kabina;

 

 

Is-sorsi, il-ħażna, iċ-ċarġing u d-distribuzzjoni;

 

 

Ir-regolazzjoni tal-forniment;

 

 

L-indikazzjonijiet u t-twissija.

 

 

11.16

Pnewmatiku/Vakwu (ATA 36)

1

3

It-tifsila tas-sistema;

 

 

Is-sorsi: il-magna/APU, il-kompressuri, il-ħażniet, il-forniment mill-art;

 

 

Il-kontroll tal-pressjoni;

 

 

Id-distribuzzjoni;

 

 

L-indikazzjonijiet u t-twissija;

 

 

Il-konnessjonijiet elettroniċi ma’ sistemi oħra.

 

 

11.17

Ilma/Skart (ATA 38)

2

3

It-tfassil, il-forniment, id-distribuzzjoni, il-manteniment u l-iżvujtar tas-sistema tal-ilma;

 

 

It-tfassil, l-iflaxxjar u l-manteniment tas-sistema tat-tojlits;

 

 

Aspetti korrużivi.

 

 

MODULU 11C.   AJRUDINAMIKA, STRUTTURI U SISTEMI TAL-AJRUPLANI BIL-PISTONS

Nota: Il-firxa ta’ dan il-Modulu għandha tirrifletti t-teknoloġija tal-ajruplani pertinenti għall-kategorija B3.

 

LIVELL

B3

11.1   Teorija tat-Titjir

L-Ajrudinamika u l-Kontrolli tat-Titjir ta’ Ajruplan

1

It-tħaddim u l-effetti ta’:

Il-kontroll tar-roll: l-ajlerons;

il-kontroll tal-piċċ: l-elevaturi, l-istabilituri, l-istabbilizzaturi tal-inċidenza varjabbli u l-kanards;

il-kontroll tal-yaw, il-limitaturi tat-tmun;

 

Il-kontroll permezz tal-elevons, ir-ruddervators;

 

It-tagħmir tal-irfigħ għoli, is-slots, is-slats, il-flaps, il-flaperons;

 

It-tagħmir li jnissel id-drag, id-dumpers tal-irfigħ, il-brejkijiet tal-veloċità;

 

L-effetti tal-fences tal-ġwienaħ, ix-xfarijiet ta’ quddiem f’forma tas-snien ta’ serrieq;

 

Il-kontroll tas-saff tal-konfini permezz ta’ ġeneraturi tal-vortiċi, stall wedges jew tagħmir tax-xfarijiet ta’ quddiem;

 

It-tħaddim u l-effetti tat-trim tabs, it-tabs tal-bilanċ u l-kontrabilanċ (ta’ quddiem), is-servo tabs, l-ispring tabs, il-bilanċ tal-massa, il-control surface bias, il-panewijiet tal-bilanċ tal-ajrudinamika.

 

11.2   Strutturi tal-Qafas tal-Ajruplani — Kunċetti Ġenerali

(a)

Ir-rekwiżiti tal-ajrunavigabilità għas-saħħa strutturali;

Il-klassifikazzjoni strutturali, primarja, sekondarja u terzjarja;

Il-kunċetti ta’ fail safe, safe life, tolleranza tal-ħsara;

Is-sistemi ta’ identifikazzjoni żonali u tal-istazzjon;

L-istress, l-istrain, it-tgħawwiġ, il-kompressjoni, is-shear, it-torsjoni, it-tensjoni, l-istress hoop, l-fatigue;

Id-drejns u d-dispożizzjonijiet tal-ventilazzjoni;

Id-dispożizzjonijiet tal-istallazzjoni tas-sistema;

Id-dispożizzjoni tal-protezzjoni minn impatt ta’ sajjetta;

It-twaħħil fl-inġenji tal-ajru.

2

(b)

Il-metodi tal-kostruzzjoni ta’: qoxra stressjata tal-qafas ta’ ajruplan, il-formers, l-istringers, il-longerons, il-paratiji, il-frames, id-doublers, l-istruts, it-ties, it-travi, l-istrutturi tal-art, ir-rinforz, il-metodi tal-iskinning, il-protezzjoni kontra l-korrużjoni, il-ġwejnaħ, iż-żidiet tal-assemblaġġ tad-denb u l-magna;

Il-metodi tal-assemblaġġ tal-istruttura: ir-riviting, l-użu tal-boltijiet, it-twaħħil;

Il-metodi tal-protezzjoni tal-wiċċ, bħall-chromating, l-anodising, iż-żebgħa;

It-tindif tal-wiċċ;

Is-simetrija tal-qafas tal-ajruplan: il-metodi tal-kontroll tal-allinjament u s-simetrija.

2

11.3   Strutturi tal-Qafas tal-Ajruplan — Ajruplani

11.3.1

Qafas tal-Ajuplan (ATA 52/53/56)

1

Il-kostruzzjoni;

 

Iż-żidiet tal-ġwejnaħ, stabilizzatur orizzontali, l-arblu kbir tal-pjan tad-denb u r-roti;

 

L-installazzjoni tas-sits;

 

Il-bibien u l-ħruġ ta’ emerġenza: il-kostruzzjoni u t-tħaddim;

 

Iż-żjieda tat-twieqi u l-windskrins.

 

11.3.2

Ġwienaħ (ATA 57)

1

Il-kostruzzjoni;

 

Il-ħażna tal-fjuwil;

 

Iż-żidiet tat-tagħmir tal-inżul, l-arblu kbir, il-kontroll tal-wiċċ u tal-irfigħ għolji/drag.

 

11.3.3

Stabbilizzaturi (ATA 55)

1

Il-kostruzzjoni;

 

Iż-żieda (attachment) tal-kontroll tal-wiċċ.

 

11.3.4

Uċuħ tal-Kontroll tat-Titjir (ATA 55/57)

1

Il-kostruzzjoni u ż-żieda (attachment);

 

L-ibbilanċjar — il-massa u l-ajrudinamika.

 

11.3.5   Kisja ta’ barra ta’ magna ta’ ajruplan/Arbli kbar (ATA 54)

Kisja ta’ barra ta’ magna ta’ ajruplan/Arbli kbar:

Il-kostruzzjoni;

il-firewalls;

Il-muntaġġ tal-magna.

1

11.4   Kondizzjonament tal-Arja (ATA 21)

Is-sistemi tat-tisħin u l-ventilazzjoni

1

11.5   Strumenti/Sistemi Avjoniċi

11.5.1

Is-Sistemi tal-Istrumenti (ATA 31)

1

Pitot static: l-altimetru, l-indikatur tal-veloċità tal-arja, l-indikatur tal-veloċità vertikali;

 

Il-ġiroskopju: l-orizzont artifiċjali, id-direttur tal-altitudni, l-indikatur tad-direzzjoni, l-indikatur tas-sitwazzjoni orizzontali, l-indikatur tat-tidwir u s-slip, il-koordinatur tat-dawrien;

 

Il-boxxli: il-qari dirett, il-qari remot;

 

L-indikazzjoni tal-angolu tal-attakk, is-sistemi ta’ twissija tal-waqfien tal-magni;

 

Il-glass kokpit;

 

L-indikazzjoni ta’ sistemi oħra tal-inġenji tal-ajru.

 

11.5.2

Sistemi tal-Avjoniċi

1

Il-prinċipji fundamentali tat-tfassil u t-tħaddim tas-sistemi ta’:

Awtotitjir (ATA 22);

Komunikazzjonijiet (ATA 23);

Is-Sistemi tan-Navigazzjoni (ATA 34).

 

11.6

Enerġija (Power) Elettrika (ATA 24)

2

L-Installazzjoni u t-Tħaddim tal-Batteriji;

 

Il-ġenerazzjoni tal-enerġija (power) DC;

 

Ir-regolazzjoni tal-vultaġġ;

 

Id-distribuzzjoni tal-enerġija (power);

 

Il-protezzjoni taċ-ċirkwiti;

 

L-invertituri, it-trasformaturi.

 

11.7

Tagħmir u Attrezzaturi (ATA 25)

2

Ir-rekwiżiti ta’ tagħmir ta’ emerġenza;

 

Sits, arneżi u ċintorini.

 

11.8

Protezzjoni min-Nar (ATA 26)

2

Fire extinguisher li jinġarr.

 

11.9

Kontrolli tat-Titjir (ATA 27)

3

Kontrolli primarji: l-ajlerons, l-elevaturi, it-tmun;

 

It-trim tabs;

 

L-istrumenti tal-irfigħ għoli;

 

It-taħddim tas-sistemi: il-manwal;

 

Is-serraturi gust;

 

L-ibbilanċjar u r-rigging;

 

Is-sistema ta’ twissija tal-waqfien tal-magni.

 

11.10

Sistemi tal-Fjuwil (ATA 28)

2

It-tifisla tas-sistema;

 

It-tankijiet tal-fjuwil;

 

Is-sistemi tal-forniment;

 

Il-crossfeed u t-trasferiment;

 

L-indikazzjonijiet u t-twissijiet;

 

L-għoti tal-fjuwil u t-tneħħija tal-fjuwil.

 

11.11

Enerġija (power) idrawlika (ATA 29)

2

It-tifsila tas-sistema;

 

Il-fluwidi idrawliċi;

 

Il-ħażniet u l-akkumulaturi idrawliċi;

 

Il-ġenerazzjoni tal-pressjoni: elettrika, mekkanika;

 

Filters;

 

Il-Kontroll tal-Pressjoni;

 

Id-distribuzzjoni tal-enerġija (power);

 

Is-sistemi ta’ indikazzjoni u twissija.

 

11.12

Protezzjoni mis-Silġ u x-Xita (ATA 30)

1

Il-formazzjoni, il-klassifikazzjoni u s-sejbien tas-silġ;

 

Is-sistemi li jneħħu s-silġ: tal-elettriku, tal-arja sħuna, pnewmatiċi u kimiċi;

 

It-tisħin tas-sonda u d-drejns;

 

Is-sistemi tal-wajpers.

 

11.13

Apparat tal-Inżul (ATA 32)

2

Il-kostruzzjoni, l-assorbiment tax-xokkijiet;

 

Is-sistemi ta’ estensjoni u retrazzjoni: normali u ta’ emerġenza;

 

L-indikazzjonijiet u t-twissija;

 

Ir-roti, il-brejkijiet, l-antiskid u l-awtobrejkijiet;

 

It-tajers;

 

L-istering.

 

11.14

Dwal (ATA 33)

2

Esterni: tan-navigazzjoni, kontra l-kolliżjoni, tal-inżul, tat-taksijing, tas-silġ;

 

Interni: tal-kabina, tal-kokpit, tal-kargu;

 

Ta’ emerġenza.

 

11.15

Ossiġnu (ATA 35)

2

It-tifsila tas-sistema: il-kokpit, il-kabina;

 

Is-sorsi, il-ħażna, iċ-ċarġing u d-distribuzzjoni;

 

Ir-regolazzjoni tal-forniment;

 

L-indikazzjonijiet u t-twissija.

 

11.16

Pnewmatiku/Vakwu (ATA 36)

2

It-tifsila tas-sistema;

 

Is-sorsi: il-magna/APU, il-kompressuri, il-ħażniet, il-forniment mill-art;

 

Il-pompi tal-pressjoni u tal-vakwu;

 

Il-kontroll tal-pressjoni;

 

Id-distribuzzjoni;

 

L-indikazzjonijiet u t-twissija;

 

Il-konnessjonijiet elettroniċi ma’ sistemi oħra.

 

MODULU 12.   AJRUDINAMIKA, STRUTTURI U SISTEMI TAL-ĦELIKOPTERS

 

LIVELL

A3

A4

B1.3

B1.4

12.1

Teorija tat-Titjir – Ajrudinamika tal-Ġwienaħ Rotanti

1

2

Terminoloġija;

 

 

Effetti tal-preċessjoni giroskopika;

 

 

Reazzjoni tat-torque u kontroll direzzjonali;

 

 

Dissimetrija tal-irfigħ, It-twaqqif tat-tarf tal-parti ċatta tal-iskrun;

 

 

It-traduzzjoni tat-tendenza u l-korrelazzjoni tagħha;

 

 

L-effett Coriolis u l-ikkumpensar;

 

 

L-istat taċ-ċirku tal-vortiċi, inżul bl-enerġija (power settling), piċċing eċċessiv;

 

 

Awtorotazzjoni;

 

 

Effetti tal-art.

 

 

12.2

Sistemi ta’ Kontroll tat-Titjir

2

3

Kontroll ċikliku;

 

 

Kontroll kollettiv;

 

 

Is-swashplate;

 

 

Kontroll tal-yaw: Kontroll Kontra t-Torque, L-iskrun tad-denb, l-arja meħuda;

 

 

Ir-Ras tal-Iskrun Ewlieni: Karatteristiċi tad-Disinn u t-Tħaddim;

 

 

Ir-Ristrettur tal-Parti Ċatta tal-Iskrun: Funzjoni u kostruzzjoni;

 

 

Il-Partijiet Ċatti tal-Iskrun: Il-kostruzzjoni u t-twaħħil tal-partijiet ċatti tal-iskrun ewlieni u tad-denb;

 

 

Il-kontroll tat-trim, stabilizzaturi fissi u aġġustabbli;

 

 

It-tħaddim tas-sistema: manwali, idroliku, elettriku u bil-fly-by-wire;

 

 

Il-ħass artiiċjali;

 

 

L-ibbilanċjar u r-rigging.

 

 

12.3

It-Trekking tal-Parti Ċatta tal-Iskrun u l-Analiżi tal-Vibrazzjoni

1

3

L-allinjament tal-iskrun;

 

 

It-trekking tal-iskrejjen ewlenin u tad-denb;

 

 

L-ibbilanċjar statiku u dinamiku;

 

 

Tipi ta’ vibrazzjoni, metodi għat-tnaqqis tal-vibrazzjoni;

 

 

Riżonanza tal-art.

 

 

12.4

Trażmissjoni

1

3

Il-gearboxes, skrejjen ewlenin u tad-denb;

 

 

Il-klaċċijiet, unitajiet bir-rota ħielsa u brejk tal-iskrun;

 

 

Drive shafts tar-rotor tad-denb, couplings flessibbli, berings, restritturi tal-vibrazzjoni u hangers tal-bering.

 

 

12.5   Strutturi tal-Qafas tal-Ajruplani

(a)

Rekwiżiti tal-ajrunavigabbiltà għas-saħħa strutturali;

Klassifikazzjoni strutturali, primarja, sekondarja u terzjarja;

Il-kunċetti ta’ fail safe, safe life, tolleranza tal-ħsara;

Is-sistemi ta’ identifikazzjoni żonali u tal-istazzjon;

L-istress, l-istrain, it-tgħawwiġ, il-kompressjoni, is-shear, it-torsjoni, it-tensjoni, l-istress hoop, l-fatigue;

Id-drejns u d-dispożizzjonijiet tal-ventilazzjoni;

Id-dispożizzjonijiet tal-istallazzjoni tas-sistema;

Id-dispożizzjoni tal-protezzjoni minn impatt ta’ sajjetta.

2

2

(b)

Il-metodi tal-kostruzzjoni ta’: qoxra stressjata tal-qafas ta’ ajruplan, il-formers, l-istringers, il-longerons, il-paratiji, il-frames, id-doublers, l-istruts, it-ties, it-travi, l-istrutturi tal-art, ir-rinforz, il-metodi tal-iskinning, il-protezzjoni kontra l-korrużjoni.

It-twaħħil tal-arblu kbir tal-pjan tad-denb, stabilizzatur u r-roti;

Installazzjoni tas-sit;

Il-bibien: kostruzzjoni, mekkaniżmi, tħaddim u strumenti għas-sigurtà;

Kostruzzjoni tat-twieqi u l-windskrin;

Ħażna tal-fjuwil;

Il-firewalls;

Il-muntaġġ tal-magna;

Il-metodi tal-assemblaġġ tal-istruttura: ir-riviting, l-użu tal-boltijiet, it-twaħħil;

Il-metodi tal-protezzjoni tal-wiċċ, bħall-chromating, l-anodising, iż-żebgħa;

It-tindif tal-wiċċ;

Is-simetrija tal-qafas tal-ajruplan: il-metodi tal-kontroll tal-allinjament u s-simetrija.

1

2

12.6   Kondizzjonament tal-arja (ATA 21)

12.6.1

Provvista tal-arja

1

2

Sorsi ta’ provvisti tal-arja inklużi t-teħid tal-arja mill-magna u l-karru tal-art.

 

 

12.6.2

Kondizzjonament tal-arja

1

3

Sistemi ta’ kondizzjonament tal-arja;

 

 

Sistemi ta’ distribuzzjoni;

 

 

Sistemi ta’ kontroll tal-fluss u tat-temperatura;

 

 

Strumenti għall-protezzjoni u t-twissija.

 

 

12.7   Strumenti/Sistemi Avjoniċi

12.7.1

Sistemi ta’ Strumenti (ATA 31)

1

2

Pitot static: l-altimetru, l-indikatur tal-veloċità tal-arja, l-indikatur tal-veloċità vertikali;

 

 

Il-ġiroskopju: l-orizzont artifiċjali, id-direttur tal-altitudni, l-indikatur tad-direzzjoni, l-indikatur tas-sitwazzjoni orizzontali, l-indikatur tat-tidwir u s-slip, il-koordinatur tat-dawrien;

 

 

Il-boxxli: il-qari dirett, il-qari remot;

 

 

Sistemi ta’ Indikazzjoni ta’ Vibrazzjoni - HUMS;

 

 

Il-glass kokpit;

 

 

L-indikazzjoni ta’ sistemi oħra tal-inġenji tal-ajru.

 

 

12.7.2

Sistemi Avjoniċi

1

1

Il-prinċipji fundamentali tat-tfassil u t-tħaddim tas-sistemi ta’:

Awtotitjir (ATA 22);

Komunikazzjonijiet (ATA 23);

Is-Sistemi tan-Navigazzjoni (ATA 34).

 

 

12.8

Enerġija (Power) Elettrika (ATA 24)

1

3

L-Installazzjoni u t-Tħaddim tal-Batteriji;

 

 

Il-ġenerazzjoni tal-enerġija (power) DC, il-ġenerazzjoni tal-enerġija (power) AC;

 

 

Il-ġenerazzjoni tal-enerġija (power) tal-emerġenza;

 

 

Ir-regolazzjoni tal-vultaġġ, il-protezzjoni taċ-ċirkwit;

 

 

Id-distribuzzjoni tal-enerġija (power);

 

 

L-invertituri, it-trasformaturi, ir-rettifikaturi;

 

 

Enerġija (power) Esterna/tal-Art.

 

 

12.9   Taħmir u Attrezzaturi (ATA 25)

(a)

Ir-rekwiżiti ta’ tagħmir ta’ emerġenza;

Sits, arneżi u ċintorini;

Sistemi ta’ tlugħ.

2

2

(b)

Sistemi ta’ emerġenza għall-ifflowtjar;

It-tfassil tal-kabina, iż-żamma tal-kargu;

It-tfassil tat-tagħmir;

L-istallazzjoni tal-Attrezzaturi tal-Kabina.

1

1

12.10

Protezzjoni min-Nar (ATA 26)

1

3

Is-sejba ta’ nar u duħħan u sistemi ta’ twissija;

 

 

Sistemi ta’ tifi tan-nar;

 

 

L-ittestjar tas-sistemi.

 

 

12.11

Sistemi tal-Fjuwil (ATA 28)

1

3

It-tifisla tas-sistema;

 

 

It-tankijiet tal-fjuwil;

 

 

Is-sistemi tal-forniment;

 

 

It-tneħħija, l-ivventjar u l-iżvujtar;

 

 

Il-crossfeed u t-trasferiment;

 

 

L-indikazzjonijiet u t-twissijiet;

 

 

L-għoti tal-fjuwil u t-tneħħija tal-fjuwil.

 

 

12.12

Enerġija (power) idrawlika (ATA 29)

1

3

It-tifsila tas-sistema;

 

 

Il-fluwidi idrawliċi;

 

 

Il-ħażniet u l-akkumulaturi idrawliċi;

 

 

Il-ġenerazzjoni tal-pressjoni: elettrika, mekkanika, pnewmatika;

 

 

Il-ġenerazzjoni ta’ pressjoni ta’ emerġenza;

 

 

Filters;

 

 

Il-Kontroll tal-Pressjoni;

 

 

Id-distribuzzjoni tal-enerġija (power);

 

 

Is-sistemi ta’ indikazzjoni u twissija;

 

 

Il-konnessjonijiet elettroniċi ma’ sistemi oħra.

 

 

12.13

Protezzjoni mis-Silġ u x-Xita (ATA 30)

1

3

Il-formazzjoni, il-klassifikazzjoni u s-sejbien tas-silġ;

 

 

Is-sistemi kontra u għat-tneħħija tas-silġ: tal-elettriku, tal-arja sħuna u kimiċi;

 

 

Repellent u t-tneħħija tax-xita;

 

 

It-tisħin tas-sonda u d-drejns;

 

 

Is-sistemi tal-wajpers.

 

 

12.14

Apparat tal-Inżul (ATA 32)

2

3

Il-kostruzzjoni, l-assorbiment tax-xokkijiet;

 

 

Is-sistemi ta’ estensjoni u retrazzjoni: normali u ta’ emerġenza;

 

 

L-indikazzjonijiet u t-twissija;

 

 

Ir-Roti, it-Tajers, il-brejkijiet;

 

 

L-istering;

 

 

Il-ħass tal-arja-art;

 

 

L-iskids, il-flowts.

 

 

12.15

Dwal (ATA 33)

2

3

Esterni: tan-navigazzjoni, tal-inżul, tat-taksijing, tas-silġ;

 

 

Interni: tal-kabina, tal-kokpit, tal-kargu;

 

 

Ta’ emerġenza.

 

 

12.16

Pnewmatiku/Vakwu (ATA 36)

1

3

It-tifsila tas-sistema;

 

 

Is-sorsi: il-magna/APU, il-kompressuri, il-ħażniet, il-forniment mill-art;

 

 

Il-kontroll tal-pressjoni;

 

 

Id-distribuzzjoni;

 

 

L-indikazzjonijiet u t-twissija;

 

 

Il-konnessjonijiet elettroniċi ma’ sistemi oħra.

 

 

12.17

L-Avjonika Modulari Integrata (ATA42)

1

2

Funzjonijiet li jistgħu jiġu integrati tipikament fil-moduli tal-Avjonika Modulari Integrata (IMA) huma, fost oħrajn:

L-Immaniġġjar tat-Teħid tal-Arja, Il-Kontroll tal-Pressjoni tal-Arja, Il-Ventilazzjoni u l-Kontroll tal-Arja, Il-Kontroll tal-Ventilazzjoni Avjonika u tal-Kokpit, Il-Kontroll tat-Temperatura, il-Komunikazzjoni tat-Traffiku tal-Ajru, Router ta’ Komunikazzjoni Avjonika, L-Immaniġġjar tal-Kariga Elettronika, Il-Monitoraġġ tas-Circuit Breaker, Is-Sistema Elettrika BITE, L-Immaniġġjar tal-fjuwil, Il-Kontroll tal-Brejks, Il-Kontroll tal-Istering, L-Estensjoni u t-Treġġigħ Lura tat-Tagħmir għall-Inżul, Indikazzjoni tal-Pressjoni tar-Roti, L-Indikazzjoni tal-Pressjoni tal-Oleo, Il-Monitoraġġ tat-Temperatura tal-Brejks, eċċ.

 

 

Is-Sistema Ewlenija;

 

 

Il-Komponenti tan-Netwerk.

 

 

12.18

Sistema ta’ Manutenzjoni Abbord (ATA45)

1

2

Kompjuters ċentrali ta’ manutenzjoni;

 

 

Sistema għall-illowdjar ta’ dejta;

 

 

Sistema ta’ librerija elettronika;

 

 

L-istampar;

 

 

Il-monitoraġġ tal-istruttura (monitoraġġ tat-tolleranza ta’ ħsara).

 

 

12.19

Sistemi ta’ Informazzjoni (ATA46)

1

2

L-unitajiet u l-komponenti li jipprovdu mod ta’ ħażna, aġġornar u sejba ta’ informazzjoni diġitali li tradizzjonalment tkun provduta fuq karta, mikrofilm jew mikrofixx. Inklużi unitajiet li huma ddedikati għall-funzjonijiet ta’ ħażna u sejba tal-informazzjoni bħall-ħażna tal-massa u l-kontrollatur tal-librerija elettronika. Mhumiex inklużi unitajiet jew komponenti installati għal użi oħra u maqsuma ma’ sistemi oħra, bħall-istampatur tal-ekwipaġġ tal-kabina jew għall-wiri ta’ użu ġenerali.

 

 

Eżempji tipiċi jinkludu Sistemi tal-Immaniġġjar tat-Traffiku tal-Ajru u tal-Informazzjoni u Sistemi ta’ Server ta’ Netwerk;

 

 

Sistema ta’ Informazzjoni Ġenerali dwar l-Inġenju tal-Ajru;

 

 

Sistema ta’ Informazzjoni dwar il-Kabina tal-Ekwipaġġ;

 

 

Sistema ta’ Informazzjoni dwar il-Manutenzjoni;

 

 

Sistema ta’ Informazzjoni dwar il-Kabina tal-Passiġġieri;

 

 

Sistema ta’ Informazzjoni Mixxelanja.

 

 

MODULU 13.   AJRUDINAMIKA, STRUTTURI U SISTEMI TAL-INĠENJI TAL-AJRU

 

LIVELL

B2

13.1   Teorija tat-Titjir

(a)

L-Ajrudinamika u l-Kontrolli tat-Titjir ta’ Ajruplan

1

It-tħaddim u l-effetti ta’:

Il-kontroll tar-roll: l-ajlerons u t-tmun;

il-kontroll tal-piċċ: l-elevaturi, l-istabilituri, l-istabbilizzaturi tal-inċidenza varjabbli u l-kanards;

il-kontroll tal-yaw, il-limitaturi tat-tmun;

 

Il-kontroll permezz tal-elevons, ir-ruddervators;

 

It-tagħmir tal-irfigħ għoli, is-slots, is-slats, il-flaps;

 

It-tagħmir li jnissel id-drag: it-tmun, id-dumpers tal-irfigħ, il-brejkijiet tal-veloċità;

 

It-tħaddim u l-effetti tat-trim tabs, is-servo tabs, il-control surface bias.

 

(b)

Titjir b’Veloċità Għolja

1

Veloċità tal-ħoss, titjir subsoniku, titjir transoniku, titjir supersoniku;

 

Numru Mach, numru Mach kritiku.

 

(c)

Ajrudinamika tal-Ġwienaħ Rotanti

1

Terminoloġija;

 

It-tħaddim u l-effett ta’ kontrolli ċikliċi, kollettivi u kontra t-torque.

 

13.2   Strutturi – Kunċetti Ġenerali

(a)

Il-prinċipji fundamentali tas-sistemi strutturali.

1

(b)

Sistemi ta’ identifikazzjoni żonali u tal-istazzjoni;

Twaħħil tal-elettriku;

Provviżjoni għall-protezzjoni mis-sajjetti.

2

13.3

Awtotitjir (ATA 22)

3

Il-prinċipji fundamentali tal-kontroll tat-titjir awtomatiku inklużi l-prinċipji ta’ ħidma u t-terminoloġija attwali;

 

L-ipproċessar ta’ sinjali ta’ ordnijiet;

 

Modi ta’ tħaddim: kanali roll, piċċ u yaw;

 

Ristretturi tal-yaw;

 

Sistema għat-Titjib fl-Istabbiltà tal-ħelikopters;

 

Kontroll awtomatiku tat-trim;

 

Konnessjoni elettronika ta’ għajnuna għan-nagivazzjoni awtopilota;

 

Sistemi ta’ awtothrottle;

 

Sistemi ta’ Nżul Awtomatiku: prinċipji u kategoriji, modi ta’ tħaddim, approċċ, il-glideslope, l-art, il-go-around, moniters tas-sistema u kundizzjonijiet ta’ ħsara.

 

13.4

Komunikazzjoni/Navigazzjoni (ATA 23/34)

3

Prinċipji fundamentali ta’ propagazzjoni ta’ radio waves, antennas, linji ta’ trasmissjoni, komunikazzjoni, receiver u transmitter;

 

Prinċipji ta’ ħidma tas-sistemi li ġejjin:

Komunikazzjoni bi Frekwenza Għolja Ħafna (VHF);

Komunikazzjoni bi Frekwenza Għolja (HF);

Awdjo;

Emergency Locator Transmitters;

Rikorder tal-Vuċi tal-Kokpit;

Medda omnidirezzjonali bi Frekwenza Għolja Ħafna (VOR);

Sejbien Awtomatiku tad-Direzzjoni (ADF);

Sistema ta’ Nżul bl-Istrumenti (ILS);

Sistema ta’ Nżul bil-Microwave (MLS);

Sistemi ta’ Flight Director; Tagħmir għat-Tkejjil tad-Distanza (DME);

Navigazzjoni bi Frekwenza Baxxa Ħafna u iperbolika (VLF/Omega);

Navigazzjoni doppler;

Navigazzjoni taż-żona, sistemi RNAV;

Sistemi ta’ Immaniġġjar tat-Titjir;

Sistema ta’ Pożizzjonament Globali (GPS), Sistemi ta’ Navigazzjoni Globali bis-Satellita (GNSS);

Sistema ta’ Navigazzjoni Inerzjali;

Transponder ta’ Kontroll tat-Traffiku tal-Ajru, radar sekondarju għas-sorvelljar;

Sistema ta’ Twissija tat-Traffiku u Evitar tal-Kolliżjoni (TCAS);

Radar għall-evitar tal-maltemp;

Altimetru tar-Radju;

Komunikazzjonu u rapportar ARINC.

 

13.5

Enerġija (power) Elettrika (ATA 24)

3

L-Installazzjoni u t-Tħaddim tal-Batteriji;

 

Il-ġenerazzjoni tal-enerġija (power) DC;

 

Il-ġenerazzjoni tal-enerġija (power) AC;

 

Il-ġenerazzjoni tal-enerġija (power) tal-emerġenza;

 

Ir-regolazzjoni tal-vultaġġ;

 

Id-distribuzzjoni tal-enerġija (power);

 

L-invertituri, it-trasformaturi, ir-rettifikaturi;

 

Il-protezzjoni taċ-ċirkwiti;

 

Enerġija (power) Esterna/tal-Art.

 

13.6

Tagħmir u Attrezzaturi (ATA 25)

3

Ir-rekwiżiti ta’ tagħmir elettroniku ta’ emerġenza;

 

Tagħmir tal-kabina għad-divertiment.

 

13.7   Kontrolli tat-Titjir (ATA 27)

(a)

Kontrolli primarji: l-ajlerons, l-elevaturi, it-tmun;

Il-kontroll tat-trim;

Kontroll attiv tal-kariga;

L-istrumenti tal-irfigħ għoli;

It-tnaqqis tal-irfigħ, brejks għall-veloċità;

It-taħddim tas-sistemi: manwal, idroliku, pnewmatiku;

Il-ħass artifiċjali, ir-ristrettur tal-yaw, it-trim tal-Mach, il-limitaturi tat-tmun, is-serraturi gust;

Is-sistema ta’ twissija tal-waqfien tal-magni.

2

(b)

Tħaddim tas-sistema: elettriku, bil-fly-by-wire.

3

13.8

Strumenti (ATA 31)

3

Klassifikazzjoni;

 

Atmosfera;

 

Terminoloġija;

 

Sistemi u strumenti għat-tkejjil tal-pressjoni;

 

Sistemi ta’ pitot static;

 

Altimetri;

 

Indikaturi tal-veloċità vertikali;

 

Indikaturi tal-veloċità tal-arja;

 

Machmiters;

 

Sistemi ta’ rapportar/twissija dwar l-Altitudni;

 

Kompjuters ta’ data tal-arja;

 

Sistemi pnewmatiċi tal-istrumenti;

 

Qari dirett tal-gauges tal-pressjoni u t-temperatura;

 

Sistemi ta’ indikazzjoni tat-temperatura;

 

Sistemi ta’ indikazzjoni tal-kwantità ta’ fjuwil;

 

Prinċipji ġiroskopiċi;

 

Orizzonti artifiċjali;

 

Indikaturi tas-slip;

 

Ġiroskopji direzzjonali;

 

Sistemi ta’ twissija dwar il-Prossimità tal-Art;

 

Sistemi tal-boxxla;

 

Sistemi ta’ Rikordjar tad-Dejta tat-Titjir;

 

Sistemi tal-Istrumenti Elettroniċi tat-Titjir;

 

Sistemi bi strument ta’ twissija inklużi sistemi definittivi ta’ twissija u panils ċentralizzati ta’ twissija;

 

Is-sistemi ta’ twissija tal-waqfien tal-magni u sistemi ta’ indikazzjoni tal-angolu tal-attakk;

 

Tkejjil u indikazzjoni tal-vibrazzjoni;

 

Il-glass kokpit.

 

13.9

Dwal (ATA 33)

3

Esterni: tan-navigazzjoni, tal-inżul, tat-taksijing, tas-silġ;

 

Interni: tal-kabina, tal-kokpit, tal-kargu;

 

Ta’ emerġenza.

 

13.10

Sistema ta’ Manutenzjoni Abbord (ATA 45)

3

Kompjuters ċentrali ta’ manutenzjoni;

 

Sistema għall-illowdjar ta’ dejta;

 

Sistema ta’ librerija elettronika;

 

L-istampar;

 

Il-monitoraġġ tal-istruttura (monitoraġġ tat-tolleranza ta’ ħsara).

 

13.11   Kondizzjonament tal-Arja u l-Mili bil-Pressjoni tal-Kabina (ATA21)

13.11.1.

Provvista tal-arja

2

Sorsi ta’ provvisti tal-arja inklużi t-teħid tal-arja mill-magna, l-APU u l-karru tal-art.

 

13.11.2.   Il-Kondizzjonament tal-Arja

Sistemi ta’ kundizzjonament tal-arja;

2

Iċ-ċiklu tal-arja u magni li jdawru l-fwar;

3

Sistemi ta’ distribuzzjoni;

1

Is-sistema ta’ kontroll tal-fluss, it-temperatura u l-umdità.

3

13.11.3.

Il-Mili bil-Pressjoni

3

Is-sistemi ta’ mili bil-pressjoni;

 

Il-kontroll u l-indikazzjoni inklużi l-valvoli ta’ kontroll u ta’ sigurtà;

 

Il-kontrollaturi tal-pressjoni fil-kabina.

 

13.11.4.

Strumenti għas-sigurtà u t-twissija

3

Strumenti għall-protezzjoni u t-twissija.

 

13.12   Protezzjoni min-Nar (ATA 26)

(a)

Is-sejba ta’ nar u duħħan u sistemi ta’ twissija;

Sistemi ta’ tifi tan-nar;

L-ittestjar tas-sistemi.

3

(b)

Estintur tan-nar li jinġarr

1

13.13   Sistemi ta’ Fjuwil (ATA 28)

It-tifsila tas-sistema;

1

It-tankijiet tal-fjuwil;

1

Is-sistemi tal-forniment;

1

It-tneħħija, l-ivventjar u l-iżvujtar;

1

Il-crossfeed u t-trasferiment;

2

L-indikazzjonijiet u t-twissijiet;

3

L-għoti tal-fjuwil u t-tneħħija tal-fjuwil;

2

Is-sistemi ta’ bilanċ lonġitudinali tal-fjuwil.

3

13.14   Enerġija (power) Idrawlika (ATA 29)

It-tifsila tas-sistema;

1

Il-fluwidi idrawliċi;

1

Il-ħażniet u l-akkumulaturi idrawliċi;

1

Il-ġenerazzjoni tal-pressjoni: elettrika, mekkanika, pnewmatika;

3

Il-ġenerazzjoni ta’ pressjoni ta’ emerġenza;

3

Filtri;

1

Il-kontroll tal-pressjoni;

3

Id-distribuzzjoni tal-enerġija (power);

1

Is-sistemi ta’ indikazzjoni u twissija;

3

Il-konnessjonijiet elettroniċi ma’ sistemi oħra.

3

13.15   Protezzjoni mis-Silġ u x-Xita (ATA 30)

Il-formazzjoni, il-klassifikazzjoni u s-sejbien tas-silġ;

2

Is-sistemi kontra s-silġ: tal-elettriku, tal-arja sħuna u kimiċi;

2

Is-sistemi li jneħħu s-silġ: tal-elettriku, tal-arja sħuna, pnewmatiċi u kimiċi;

3

Sistema ta’ kontra x-xita;

1

It-tisħin tas-sonda u d-drejns;

3

Is-Sistemi tal-Wajpers.

1

13.16   Apparat tal-Inżul (ATA 32)

Il-kostruzzjoni, l-assorbiment tax-xokkijiet;

1

Is-sistemi ta’ estensjoni u retrazzjoni: normali u ta’ emerġenza;

3

L-indikazzjonijiet u t-twissija;

3

Ir-roti, il-brejkijiet, l-antiskid u l-awtobrejkijiet;

3

It-tajers;

1

L-istering;

3

Id-detezzjoni tal-arja jew tal-art.

3

13.17   Ossiġnu (ATA 35)

It-tifsila tas-sistema: il-kokpit, il-kabina;

3

Is-sorsi, il-ħażna, l-iċċarġjar u d-distribuzzjoni;

3

Ir-regolazzjoni tal-forniment;

3

L-indikazzjonijiet u t-twissija.

3

13.18   Pnewmatiku/Vakwu (ATA 36)

It-tifsila tas-sistema;

2

Is-sorsi: il-magna/APU, il-kompressuri, il-ħażniet, il-forniment mill-art;

2

Il-kontroll tal-pressjoni;

3

Id-distribuzzjoni;

1

L-indikazzjonijiet u t-twissijiet;

3

Il-konnessjonijiet elettroniċi ma’ sistemi oħra.

3

13.19

Ilma/Skart (ATA 38)

2

It-tfassil, il-forniment, id-distribuzzjoni, il-manteniment u l-iżvujtar tas-sistema tal-ilma;

 

It-tfassil, l-iflaxxjar u l-manteniment tas-sistema tat-tojlits.

 

13.20

L-Avjonika Modulari Integrata (ATA 42)

3

Funzjonijiet li jistgħu jiġu integrati tipikament fil-moduli tal-Avjonika Modulari Integrata (IMA) huma, fost oħrajn:

L-Immaniġġjar tat-Teħid tal-Arja, Il-Kontroll tal-Pressjoni tal-Arja, Il-Ventilazzjoni u l-Kontroll tal-Arja, Il-Kontroll tal-Ventilazzjoni Avjonika u tal-Kokpit, Il-Kontroll tat-Temperatura, il-Komunikazzjoni tat-Traffiku tal-Ajru, Router ta’ Komunikazzjoni Avjonika, L-Immaniġġjar tal-Kariga Elettronika, Il-Monitoraġġ tas-Circuit Breaker, Is-Sistema Elettrika BITE, L-Immaniġġjar tal-Fjuwil, Il-Kontroll tal-Brejks, Il-Kontroll tal-Istering, L-Estensjoni u t-Treġġigħ Lura tat-Tagħmir għall-Inżul, Indikazzjoni tal-Pressjoni tar-Roti, L-Indikazzjoni tal-Pressjoni tal-Oleo, Il-Monitoraġġ tat-Temperatura tal-Brejks, eċċ.

 

Is-Sistema Ewlenija;

 

Il-Komponenti tan-Netwerk.

 

13.21

Is-Sistemi tal-Kabina (ATA 44)

3

L-unitajiet u l-komponenti li jilqgħu apparati għad-divertiment tal-passiġġieri u għall-komunikazzjoni fl-inġenju tal-ajru (is-Sistema ta’ Dejta ta’ Interkomunikazzjoni tal-Kabina) kif ukoll bejn il-kabina tal-inġenju tal-ajru u l-istazzjonijiet tal-art (is-Servizz ta’ Netwerk tal-Kabina). Jinkludu trasmissjonijiet tal-vuċi, dejta, mużika u vidjo.

 

Is-Sistema ta’ Dejta ta’ Interkomunikazzjoni tal-Kabina tipprovdi konnessjoni elettronika bejn l-ekwipaġġ tal-kokpit/tal-kabina u s-sistemi tal-kabina. Dawn is-sistemi jsostnu l-iskambju ta’ dejta tal-LRU’s differenti u relatati, u jiġu tipikament imħaddma bil-Panils tal-Flight Attendants.

 

Is-Servizz ta’ Netwerk tal-Kabina jikkonsisti f’server, tipikament b’konnessjoni elettronika ma’, fost oħrajn, dawn is-sistemi li ġejjin:

Komunikazzjoni tad-Dejta/tar-Radju, Sistema ta’ Divertiment Abbord.

 

Is-Servizz ta’ Netwerk tal-Kabina jista’ jkollu funzjonijiet bħal:

Aċċess għal rapporti ta’ qabel it-tluq/tat-tluq,

Aċċess għall-posta elettronika/l-intranet/l-Internet,

Bażi ta’ dejta tal-passiġġieri,

 

Sistema Ewlenija tal-Kabina;

 

Sistema ta’ Divertiment Abbord;

 

Sistema ta’ Komunikazzjoni Esterna;

 

Sistema ta’ Memorja Massa tal-Kabina;

 

Sistema ta’ Monitoraġġ tal-Kabina;

 

Sistema Mixxelanja tal-Kabina.

 

13.22

Sistemi ta’ Informazzjoni (ATA46)

3

L-unitajiet u l-komponenti li jipprovdu mezz ta’ ħżin, aġġornar u sejba ta’ informazzjoni diġitali li tradizzjonalment tkun provduta fuq karta, mikrofilm jew mikrofixx. Jinkludu unitajiet li huma ddedikati għall-funzjonijiet ta’ ħżin u sejba tal-informazzjoni bħall-ħażna tal-massa u l-kontrollatur tal-librerija elettronika. Mhumiex inklużi unitajiet jew komponenti installati għal użi oħra u maqsuma ma’ sistemi oħra, bħall-istampatur tal-ekwipaġġ tal-kabina jew għall-wiri ta’ użu ġenerali.

 

Eżempji tipiċi jinkludu Sistemi tal-Immaniġġjar tat-Traffiku tal-Ajru u tal-Informazzjoni u Sistemi ta’ Server ta’ Netwerk;

 

Sistema ta’ Informazzjoni Ġenerali dwar l-Inġenju tal-Ajru;

 

Sistema ta’ Informazzjoni dwar il-Kabina tal-Ekwipaġġ;

 

Sistema ta’ Informazzjoni dwar il-Manutenzjoni;

 

Sistema ta’ Informazzjoni dwar il-Kabina tal-Passiġġieri;

 

Sistema ta’ Informazzjoni Mixxelanja.

 

MODULU 14.   PROPULSJONI

 

LIVELL

B2

14.1   Magni bit-Turbini

(a)

Arranġament fil-kostruzzjoni u t-tħaddim tat-turboġett, it-turbofann, it-turboxaft u l-magni bit-turbopropeller.

1

(b)

Kontroll tal-Magni Elettroniċi u s-sistemi ta’ mitering tal-fjuwil (FADEC).

2

14.2

Sistemi Indikattivi tal-Magna

2

It-temperatura tal-gass tal-egżost/Is-sistemi tat-temperatura tat-turbina interstadja;

 

Il-veloċità tal-magna;

 

Indikazzjoni tat-Thrust tal-Magna: Ir-Ratio tal-Pressjoni tal-Magna, il-pressjoni mill-ħruġ ta’ ċarġ fit-turbina tal-magna jew is-sistemi ta’ pressjoni tal-pajpijiet tal-ġett;

 

Il-pressjoni u t-temperatura taż-żejt;

 

Il-pressjoni, it-temperatura u l-fluss taż-żejt;

 

Il-pressjoni tal-manifold;

 

It-torque tal-magna;

 

Il-veloċità tal-iskrun.

 

14.3

Sistemi tal-Istartjar

2

Tħaddim tas-sistemi tal-istartjar tal-magni u l-komponenti;

 

Sistemi tal-istartjar u komponenti;

 

Rekwiżiti tas-sigurtà tal-manutenzjoni.

 

MODULU 15.   MAGNA BIT-TURBINI TAL-GASS

 

LIVELL

A

B1

15.1

Prinċipji fundamentali

1

2

Enerġija potenzjali, enerġija kinetika, il-liġijiet ta’ Newton dwar il-moviment, iċ-ċiklu Brayton;

 

 

Ir-relazzjoni bejn il-forza, ix-xogħol, il-power, l-enerġija, il-veloċità, l-aċċelerazzjoni;

 

 

Arranġament fil-kostruzzjoni u t-tħaddim tat-turboġett, it-turbofann, it-turboxaft, it-turboprop.

 

 

15.2

Prestazzjoni tal-Magna

2

Il-thrust grossa, it-thrust netta, iċ-choked nozzle thrust, id-distribuzzjoni tat-thrust, it-thrust riżultanti, il-horsepower tat-thrust, il-horsepower ekwivalenti tax-xaft, il-konsum speċifiku tal-fjuwil;

 

 

L-effiċjenzi tal-magna;

 

 

Il-by-pass ratio u r-ratio ta’ pressjoni tal-magna;

 

 

Il-pressjoni, it-temperatura u l-veloċità tal-fluss tal-gass;

 

 

Il-klassifikazzjonijiet tal-magna, it-thrust statiku, l-influwenza tal-veloċità, l-altitudni u l-klima sħuna, il-flat rating, il-limitazzjonijiet.

 

 

15.3

Tidħil

2

2

Id-ducts tat-tidħil tal-kumpressur;

 

 

L-effetti ta’ konfigurazzjonijiet varji tat-tidħil;

 

 

Protezzjoni mis-silġ.

 

 

15.4

Kumpressuri

1

2

Tipi assjali u ċentrifugali;

 

 

Karatteristiċi tal-kostruzzjoni u l-prinċipji u l-applikazzjonijiet tat-tħaddim;

 

 

L-ibbilanċjar tal-fann;

 

 

It-tħaddim:

 

 

Il-kawżi u l-effetti tal-waqfien u s-surge tal-kumpressur;

 

 

Metodi ta’ kontroll tal-fluss tal-arja: valvoli tat-tneħħija tal-arja, l-aletti varjabbli li jiggwidaw it-tidħil, l-aletti stator varjabbli, il-partijiet ċatti stator u rotanti;

 

 

Ir-ratio tal-kumpressur.

 

 

15.5

Sezzjoni tal-Kombustjoni

1

2

Karatteristiċi tal-kostruzzjoni u prinċipji tat-tħaddim.

 

 

15.6

Sezzjoni tat-Turbina

2

2

It-tħaddim u l-karatteristiċi ta’ tipi differenti ta’ partijiet ċatti ta’ turbini;

 

 

Twaħħil tal-partijiet ċatti mad-disk;

 

 

L-aletti li jiggwidaw in-nozzle;

 

 

Kawżi u effetti tal-istress u l-creep tal-partijiet iċ-ċatti tat-turbina.

 

 

15.7

Egżost

1

2

Karatteristiċi ta’ kostruzzjoni u prinċipji tat-tħaddim;

 

 

Area nozzles konverġenti, diverġenti u varjabbli;

 

 

Tnaqqis tal-ħoss tal-magna

 

 

Thrust reversers.

 

 

15.8

Berings u Siġillar

2

Karatteristiċi tal-kostruzzjoni u prinċipji tat-tħaddim.

 

 

15.9

Lubrikanti u Fjuwils

1

2

Propertajiet u speċifikazzjonijiet;

 

 

Addittivi tal-fjuwils;

 

 

Prekawzjonijiet tas-sigurtà.

 

 

15.10

Sistemi ta’ Lubrikazzjoni

1

2

Tħaddim tas-sistema/tfassil u komponenti.

 

 

15.11

Sistemi ta’ Fjuwil

1

2

Tħaddim tal-kontroll tal-magna u s-sistemi ta’ mitering tal-fjuwil inkluż il-kontroll tal-magna elettronika (FADEC);

 

 

Tfassil tas-sistema u komponenti.

 

 

15.12

Sistemi tal-Arja

1

2

Tħaddim tad-distribuzzjoni tal-arja tal-magna u sistema ta’ kontroll għal kontra s-silġ, inklużi t-tkessiħ intern, is-siġillar u s-servizzi tal-ajru esterni.

 

 

15.13

Sistemi ta’ Startjar

1

2

Tħaddim ta’ sistemi ta’ startjar tal-magni u komponenti;

 

 

Sistemi ta’ startjar u komponenti;

 

 

Rekwiżiti tas-sigurtà tal-manutenzjoni.

 

 

15.14

Sistemi Indikattivi tal-Magna

1

2

It-Temperatura tal-Gass tal-Egżost/it-Temperatura Interstadja tat-Turbina;

 

 

Indikazzjoni tat-Thrust tal-Magna: Ratio tal-Pressjoni tal-Magna, il-pressjoni mill-ħruġ ta’ ċarġ fit-turbina tal-magna jew is-sistemi ta’ pressjoni tal-pajpijiet tal-ġett;

 

 

Pressjoni u temperatura taż-żejt;

 

 

Pressjoni u fluss tal-fjuwil;

 

 

Veloċità tal-magna;

 

 

Tkejjil u indikazzjoni tal-vibrazzjoni;

 

 

It-torque;

 

 

L-enerġija (power).

 

 

15.15

Sistemi għaż-Żieda ta’ Enerġija (power)

1

Tħaddim u applikazzjonijiet;

 

 

Injezzjoni tal-ilma, metanol tal-ilma;

 

 

Sistemi afterburner.

 

 

15.16

Magni bit-Turboprop

1

2

Turbini gas coupled/ħielsa u turbini bil-gerijiet coupled;

 

 

Gerijiet tat-tnaqqis;

 

 

Kontrolli integrati tal-magna u l-iskrun;

 

 

Strumenti għas-sigurtà tal-veloċità eċċessiva.

 

 

15.17

Magni bit-turboxaft

1

2

Arranġamenti, sistemi ta’ sewqan, gerijiet ta’ tnaqqis, couplings, sistemi ta’ kontroll.

 

 

15.18

Unitajiet Awżiljarji ta’ Enerġija (power) (APUs)

1

2

Għan, tħaddim, sistemi ta’ protezzjoni.

 

 

15.19

Installazzjoni tal-Impjant tal-Enerġija

1

2

Il-konfigurazzjoni tal-firewalls, il-cowlings, il-panewijiet akustiċi, il-muntaġġi tal-magna, il-muntaġġi kontra l-vibrazzjoni, il-manek, il-pajpijiet, il-fiders, il-konnetturi, il-lums tal-wajering, il-kejbils u r-rods tal-kontroll, il-punti tal-irfigħ u d-drejns.

 

 

15.20

Sistemi ta’ Protezzjoni min-Nar

1

2

Tħaddim tas-sejba u sistemi ta’ tifi.

 

 

15.21

Kontroll tal-Magna u t-Tħaddim fuq l-Art

1

3

Il-proċeduri għall-istartjar u t-tħejjija fuq l-art;

 

 

L-interpretazzjoni tal-produzzjoni u l-parametri tal-enerġija (power) tal-magna;

 

 

Il-monitoraġġ tat-trend (inklużi l-analiżi taż-żejt, il-vibrazzjoni u l-boroskopju);

 

 

Spezzjoni tal-magna u l-komponenti skont il-kriterji, tolleranzi u dejta speċifikati mill-manifattur tal-magna;

 

 

Ħasil/tindif tal-kumpressur;

 

 

Ħsara minn Oġġetti Barranin.

 

 

15.22

Ħażna u Preservazzjoni tal-Magna

2

Preservazzjoni u depreservazzjoni tal-magna u l-aċċessorji/sistemi.

 

 

MODULU 16.   MAGNA BIL-PISTONS

 

LIVELL

A

B1

B3

16.1

Prinċipji Fundamentali

1

2

2

L-effiċjenza mekkanika, termali u volumetrika;

 

 

 

Il-prinċipji tat-tħaddiim — 2 stroke, 4 stroke, Otto u Diżil;

 

 

 

L-ispostament tal-pistons u l-proporzjon tal-kompressjoni;

 

 

 

Il-konfigurazzjoni tal-magna u l-ordni tal-istartjar tal-magna.

 

 

 

16.2

Prestazzjoni tal-Magni

1

2

2

Il-kalkolazzjoni u l-kejl tal-enerġija (power);

 

 

 

Il-fatturi li jaffettwaw l-enerġija (power) tal-magna;

 

 

 

It-taħlitiet/leaning, qabel tistartja l-magna.

 

 

 

16.3

Kostruzzjoni tal-Magna

1

2

2

Il-krankejs, il-krankxaft, il-kamxafts, is-samps;

 

 

 

Il-gerboks aċċessorja;

 

 

 

L-assemblaġġi taċ-ċilindru u l-pistons;

 

 

 

Il-konnecting rods, il-manifolds tad-tidħil u l-egżost;

 

 

 

Il-mekkaniżmi tal-valvoli;

 

 

 

Il-gerboksis tar-riduzzjoni tal-iskrun.

 

 

 

16.4   Sistemi tal-Fjuwil tal-Magna

16.4.1

Il-karburaturi

1

2

2

It-tipi differenti, il-kostruzzjoni u l-prinċipji tat-tħaddim;

 

 

 

L-effetti tas-silġ u tas-sħana.

 

 

 

16.4.2

Is-sistemi tal-injezzjoni tal-fjuwil

1

2

2

It-tipi differenti, il-kostruzzjoni u l-prinċipji tat-tħaddim.

 

 

 

16.4.3

Kontroll elettroniku tal-magna

1

2

2

It-tħaddim tas-sistemi tal-kontroll tal-magna u l-mitering tal-fjuwil inkluż il-kontroll elettroniku tal-magna (FADEC);

 

 

 

It-tifsila tas-sistemi u l-komponenti.

 

 

 

16.5

Sistemi tal-Istartjar

1

2

2

Is-sistemi tal-istartjar, is-sistemi tat-tisħin minn qabel;

 

 

 

It-tipi differenti tal-magnito, il-kostruzzjoni u l-prinċipji tat-tħaddim;

 

 

 

L-arneżi tal-istartjar, l-ispark plaggs;

 

 

 

Is-sistemi tat-tensjoni baxxa u għolja.

 

 

 

16.6

Sistemi tal-Induzzjoni, l-Egżost u t-Tkessiħ

1

2

2

Il-kostruzzjoni u t-tħaddim ta’: is-sistemi ta’ induzzjoni inklużi s-sistemi tal-arja alternattivi.

 

 

 

Is-sistemi tal-egżost, is-sistemi tat-tkessiħ tal-magna — bl-arja u bil-likwidi.

 

 

 

16.7

Superċarġing/Turboċarġing

1

2

2

Il-prinċipji u l-iskop tas-superċarġing u l-effetti tiegħu fuq il-parametri tal-magna;

 

 

 

Il-kostruzzjoni u t-tħaddim tas-sistemi tas-superċarġing/turboċarġing;

 

 

 

It-terminoloġija tas-sistemi;

 

 

 

Is-sistemi tal-kontroll;

 

 

 

Il-protezzjoni tas-sistemi.

 

 

 

16.8

Lubrikanti u Fjuwils

1

2

2

Il-karatteristiċi u l-ispeċifikazzjonijiet;

 

 

 

L-addittivi tal-fjuwil;

 

 

 

Il-prekawzjonijiet tas-sigurtà.

 

 

 

16.9

Sistemi ta’ lubrifikazzjoni

1

2

2

It-tħaddim/tifsila u l-komponenti tas-sistema.

 

 

 

16.10

Sistemi Indikattivi tal-Magna

1

2

2

Il-veloċità tal-magna;

 

 

 

It-temperatura tas-cylinder-head;

 

 

 

It-temperatura tal-likwidu tat-tkessiħ;

 

 

 

Il-pressjoni u t-temperatura taż-żejt;

 

 

 

It-temperatura tal-gass tal-egżost;

 

 

 

Il-pressjoni u l-fluss tal-fjuwil;

 

 

 

Il-pressjoni tal-manifold.

 

 

 

16.11

Installazzjoni tal-Impjant tal-Enerġija

1

2

2

Il-konfigurazzjoni tal-firewalls, il-cowlings, il-panewijiet akustiċi, il-muntaġġi tal-magna, il-muntaġġi kontra l-vibrazzjoni, il-manek, il-pajpijiet, il-feeders, il-konnetturi, il-lums tal-wajering, il-kejbils u r-rods tal-kontroll, il-punti tal-irfigħ u d-drejns.

 

 

 

16.12

Kontroll tal-Magna u t-Tħaddim fuq l-Art

1

3

2

Il-proċeduri għall-istartjar u t-tħejjija fuq l-art;

 

 

 

L-interpretazzjoni tal-produzzjoni u l-parametri tal-enerġija (power) tal-magna;

 

 

 

L-ispezzjoni tal-magna u l-komponenti: il-kriterji, it-tolleranzi, u d-dejta speċifikata mill-produttur tal-magni.

 

 

 

16.13

Magażinaġġ u Preservazzjoni tal-Magna

2

1

Il-preservazzjoni u d-depreservazzjoni tal-magna u l-aċċessorji/sistemi.

 

 

 

MODULU 17 A.   SKRUN

Nota: Dan il-modulu ma japplikax għall-kategorija B3. Materji relevanti għas-suġġett għall-kategorija B3 huma definiti fil-modulu 17B.

 

LEVEL

A

B1

17.1

Prinċipji Fundamentali

1

2

It-teorija tal-element tal-parti ċatta tal-iskrun;

 

 

L-angolu għoli/baxx tal-parti ċatta tal-iskrun, l-angolu tar-rivers, l-angolu tal-attakk, il-veloċità rotazzjonali;

 

 

Il-kurrent tal-arja wara l-iskrun;

 

 

Il-forzi ajrudinamiċi, ċentrifugali, u tat-thrust;

 

 

It-torque;

 

 

Il-fluss tal-arja relattiv fuq l-angolu tal-attakk tal-parti ċatta tal-iskrun;

 

 

Il-vibrazzjoni u riżonanza.

 

 

17.2

Kostruzzjoni tal-Iskrun

1

2

L-iskrejjen tal-komposti u tal-metall;

 

 

L-istazzjon tal-parti ċatta tal-iskrun, il-faċċata tal-parti ċatta tal-iskrun, ix-xenk tal-parti ċatta tal-iskrun, id-dahar tal-parti ċatta tal-iskrun u l-assemblaġġ tal-ħabb;

 

 

Il-piċċ fiss, il-piċċ kontrollabbli, l-għoti ta’ veloċità kostanti lill-iskrun;

 

 

L-istallazzjoni tal-iskrun/spinner.

 

 

17.3

Kontroll tal-Piċċ tal-Iskrun

1

2

Il-metodi tal-kontroll tal-veloċità u tal-bidliet fil-piċċ, mekkaniċi u tal-elettriku/elettroniċi;

 

 

Il-feathering u l-piċċ tar-rivers;

 

 

Il-protezzjoni minn veloċità eċċessiva.

 

 

17.4

Sinkronizzar tal-Iskrun

2

Tagħmir għas-sinkronizzar u s-synchrophasing.

 

 

17.5

Protezzjoni tal-Iskrun mis-Silġ

1

2

Tagħmir bil-fluwidi u tal-elettriku għat-tneħħija tas-silġ.

 

 

17.6

Manutenzjoni tal-Iskrun

1

3

L-ibbilanċjar statiku u dinamiku;

 

 

It-trekking tal-parti ċatta tal-iskrun;

 

 

L-evalwazzjoni tal-ħsara fil-parti ċatta tal-iskrun, l-erużjoni, il-korrużjoni, l-impatt tal-ħsara, id-delaminazzjoni;

 

 

L-iskemi għat-trattament/tiswija tal-iskrun;

 

 

It-tħaddim tal-magna tal-iskrun.

 

 

17.7

Magażinaġġ u Preservazzjoni tal-Iskrun

1

2

Il-preservazzjoni u d-depreservazzjoni tal-iskrun.

 

 

MODULU 17B.   SKRUN

Nota: Il-firxa ta’ dan il-Modulu għandha tirrifletti t-teknoloġija tal-iskrun tal-ajruplani pertinenti għall-kategorija B3.

 

LIVELL

B3

17.1

Prinċipji Fundamentali

2

It-teorija tal-element tal-parti ċatta tal-iskrun;

 

L-angolu għoli/baxx tal-parti ċatta tal-iskrun, l-angolu tar-rivers, l-angolu tal-attakk, il-veloċità rotazzjonali;

 

Il-kurrent tal-arja wara l-iskrun;

 

Il-forzi ajrudinamiċi, ċentrifugali, u tat-thrust;

 

It-torque;

 

Il-fluss tal-arja relattiv fuq l-angolu tal-attakk tal-parti ċatta tal-iskrun;

 

Il-vibrazzjoni u riżonanza.

 

17.2

Kostruzzjoni tal-Iskrun

2

L-iskrejjen tal-komposti u tal-metall;

 

L-istazzjon tal-parti ċatta tal-iskrun, il-faċċata tal-parti ċatta tal-iskrun, ix-xenk tal-parti ċatta tal-iskrun, id-dahar tal-parti ċatta tal-iskrun u l-assemblaġġ tal-ħabb;

 

Il-piċċ fiss, il-piċċ kontrollabbli, l-għoti ta’ veloċità kostanti lill-iskrun;

 

L-istallazzjoni tal-iskrun/spinner.

 

17.3

Kontroll tal-Piċċ tal-Iskrun

2

Il-metodi tal-kontroll tal-veloċità u tal-bidliet fil-piċċ, mekkaniċi u tal-elettriku/elettroniċi;

 

Il-feathering u l-piċċ tar-rivers;

 

Il-protezzjoni minn veloċità eċċessiva.

 

17.4

Sinkronizzar tal-Iskrun

2

Tagħmir għas-sinkronizzar u s-synchrophasing.

 

17.5

Protezzjoni tal-Iskrun mis-Silġ

2

Tagħmir bil-fluwidi u tal-elettriku għat-tneħħija tas-silġ.

 

17.6

Manutenzjoni tal-Iskrun

2

L-ibbilanċjar statiku u dinamiku;

 

It-trekking tal-parti ċatta tal-iskrun;

 

L-evalwazzjoni tal-ħsara fil-parti ċatta tal-iskrun, l-erużjoni, il-korrużjoni, l-impatt tal-ħsara, id-delaminazzjoni;

 

L-iskemi għat-trattament/tiswija tal-iskrun;

 

It-tħaddim tal-magna tal-iskrun.

 

17.7

Magażinaġġ u Preservazzjoni tal-Iskrun

2

Il-preservazzjoni u d-depreservazzjoni tal-iskrun.

 

Appendiċi II

L-Istandard tal-Eżami Bażiku

1.   Ġenerali

1.1.   L-eżamijiet bażiċi kollha għandhom jitwettqu bl-użu tal-format ta’ mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u mistoqsijiet f’forma ta’ komponiment kif speċifikat aktar ‘l isfel. L-alternattivi żbaljati għandhom jidhru daqstantieħor plawżibbli għal xi ħadd li ma jifhimx fis-suġġett. L-alternattivi kollha għandhom ikunu marbuta b’mod ċar mal-mistoqsija u għandhom jużaw vokabolarju, kostruzzjoni grammatika u tul simili. F’mistoqsijiet numeriċi, it-tweġibiet żbaljati għandhom jikkorrespondu għal żbalji proċedurali bħal korrezzjonijiet applikati f’sens ħażin jew konverżjonijiet żbaljati ta’ unitajiet: ma għandhomx ikunu sempliċement numri bl-addoċċ.

1.2.   Kull mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet għandu jkollha tliet tweġibiet alternattivi li minnhom waħda biss għandha tkun it-tweġiba t-tajba u l-kandidat għandu jingħata ħin għal kull modulu li jkun ibbażat fuq medja nominali ta’ 75 sekonda għal kull mistoqsija.

1.3.   Kull mistoqsija f’forma ta’ komponiment teħtieġ il-preparazzjoni ta’ tweġiba miktuba u l-kandidat għandu jingħata 20 minuta biex iwieġeb kull mistoqsija ta’ dan it-tip.

1.4.   Mistoqsijiet xierqa għall-komponimenti għandhom ikunu abbozzati u evalwati skont is-sillabu tal-għarfien f’Appendiċi I Moduli 7 A, 7B, 9 A, 9B u 10.

1.5.   Kull mistoqsija se jkollha tweġiba-mudell abbozzata għaliha, li tinkludi wkoll kull tweġiba alternattiva magħrufa li tista’ tkun relevanti għal subdiviżjonijiet oħra.

1.6.   It-tweġiba-mudell tinqasam ukoll f’lista ta’ punti importanti magħrufa bħala Punti Ewlenin.

1.7.   Il-marka għall-parti bi tweġibiet multipli ta’ kull modulu jew submodulu li biha wieħed jgħaddi mill-eżami hi ta’ 75 %.

1.8.   Biex wieħed jgħaddi mill-mistoqsijiet f’forma ta’ komponiment irid iġib 75 %, jiġifieri t-tweġiba tal-kandidat għandu jkun fiha 75 % mill-punti ewlenin meħtieġa li jkunu indirizzati mill-mistoqsija u ma jrid ikun hemm l-ebda żball sinifikanti relatat ma’ xi punt ewlieni meħtieġ.

1.9.   Jekk wieħed ma jgħaddix jew mill-parti b’għażliet multipli biss jew mill-parti tal-komponiment biss, ikun jeħtieġ li hu jerġa’ jagħmel biss il-parti b’għażliet multipli jew il-parti tal-komponiment, kif xieraq.

1.10.   Sistemi “immarkar b’penali” m’għandhomx jintużaw sabiex jiġi stabbilit jekk kandidat għaddiex.

1.11.   Jekk wieħed ma jgħaddix minn modulu, ma jistax jerġa’ jagħmlu qabel 90 ġurnata wara d-data tal-eżami tal-modulu li minnu m’għaddiex, minbarra fil-każ ta’ organizzazzjoni ta’ taħriġ fil-manutenzjoni approvata skont l-Anness IV (Parti-147) li twettaq kors ta’ taħriġ mill-ġdid imfassal għas-suġġetti li m’għaddewx mill-modulu partikolari meta l-modulu li minnu m’għaddewx jista’ jsir mill-ġdid wara 30 ġurnata.

1.12.   Il-perjodi ta’ żmien meħtieġa mill-punt 66.A.25 japplikaw għal kull eżami ta’ modulu individwali, minbarra dawk l-eżaminijiet tal-moduli li tlestew b’suċċess bħala parti minn liċenzja ta’ kategorija oħra, fejn il-liċenzja diġà tkun ħarġet.

1.13.   In-numru massimu ta’ tentattivi konsekuttivi għal kull modulu hu ta’ tlieta. Settijiet ulterjuri ta’ tliet tentattivi jistgħu jsiru wara sena (1) ta’ perjodu ta’ stennija bejn kull sett.

L-applikant għandu jikkonferma bil-miktub lill-organizzazzjoni approvata għat-taħriġ dwar il-manutenzjoni jew l-awtorità kompetenti li fiha japplika għal eżami, in-numru u dati ta’ tentattivi matul l-aħħar sena u l-organizzazzjoni jew l-awtorità kompetenti fejn saru dawn it-tentattivi. L-organizzazzjoni ta’ taħriġ fil-manutenzjoni jew l-awtorità kompetenti hija responsabbli għall-verifika tan-numru ta’ tentattivi fil-perjodi ta’ żmien applikabbli.

2.   Numru ta’ mistoqsijiet għal kull modulu

2.1.   MODULU 1 – IL-MATEMATIKA

Kategorija A: 16-il mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 20 minuta.

Kategorija B1: 32 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 40 minuta.

Kategorija B2: 32 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 40 minuta.

Kategorija B3: 28 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 35 minuta.

2.2.   MODULU 2 - IL-FIŻIKA

Kategorija A: 32 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 40 minuta.

Kategorija B1: 52 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 65 minuta.

Kategorija B2: 52 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 65 minuta.

Kategorija B3: 28 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 35 minuta.

2.3.   MODULU 3 - PRINĊIPJI FUNDAMENTALI TAL-ELETTRIKU

Kategorija A: 20 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 25 minuta.

Kategorija B1: 52 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 65 minuta.

Kategorija B2: 52 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 65 minuta.

Kategorija B3: 24 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 30 minuta.

2.4.   MODULU 4 - PRINĊIPJI FUNDAMENTALI TAL-ELETTRONIKA

Kategorija B1: 20 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 25 minuta.

Kategorija B2: 40 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 50 minuta.

Kategorija B3: 8 mistoqsijiet b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 10 minuti.

2.5.   MODULU 5 - TEKNIKI DIĠITALI/SISTEMI TA’ STRUMENTI ELETTRONIĊI

Kategorija A: 16-il mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 20 minuta.

Kategorija B1.1 u B1.3: 40 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 50 minuta.

Kategorija B1.2 u B1.4: 20 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 25 minuta.

Kategorija B2: 72 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 90 minuta.

Kategorija B3: 16-il mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 20 minuta.

2.6.   MODULU 6 - MATERJALI U TAGĦMIR

Kategorija A: 52 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 65 minuta.

Kategorija B1: 72 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 90 minuta.

Kategorija B2: 60 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 75 minuta.

Kategorija B3: 60 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 75 minuta.

MODULU 7 A -   PRATTIKI TAL-MANUTENZJONI

Kategorija A: 72 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 2 komponimenti. Ħin permess 90 minuta miżjuda b’40 minuta.

Kategorija B1: 80 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 2 komponimenti. Ħin permess 100 minuta miżjuda b’40 minuta.

Kategorija B2: 60 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 2 komponimenti. Ħin permess 75 minuta miżjuda b’40 minuta.

MODULU 7B -   PRATTIKI TAL-MANUTENZJONI

Kategorija B3: 60 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 2 komponimenti. Ħin permess 75 minuta miżjuda b’40 minuta.

2.8.   MODULU 8 - AJRUDINAMIKA BAŻIKA

Kategorija A: 20 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 25 minuta.

Kategorija B1: 20 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 25 minuta.

Kategorija B2: 20 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 25 minuta.

Kategorija B3: 20 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 25 minuta.

MODULU 9 A -   FATTURI UMANI

Kategorija A: 20 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 1 mistoqsija li tiġi żviluppata f’komponiment. Ħin permess 25 minuta miżjuda b’20 minuta.

Kategorija B1: 20 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 1 mistoqsija li tiġi żviluppata f’komponiment. Ħin permess 25 minuta miżjuda b’20 minuta.

Kategorija B2: 20 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 1 mistoqsija li tiġi żviluppata f’komponiment. Ħin permess 25 minuta miżjuda b’20 minuta.

MODULU 9B -   FATTURI UMANI

Kategorija B3: 16-il mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 1 mistoqsija li tiġi żviluppata f’komponiment. Ħin permess 20 minuta miżjuda b’20 minuta.

2.10.   MODULU 10 - LEĠIŻLAZZJONI TAL-AVJAZZJONI

Kategorija A: 32 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 1 mistoqsija li tiġi żviluppata f’komponiment. Ħin permess 40 minuta miżjuda b’20 minuta.

Kategorija B1: 40 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 1 mistoqsija li tiġi żviluppata f’komponiment. Ħin permess 50 minuta miżjuda b’20 minuta.

Kategorija B2: 40 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 1 mistoqsija li tiġi żviluppata f’komponiment. Ħin permess 50 minuta miżjuda b’20 minuta.

Kategorija B3: 32 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 1 mistoqsija li tiġi żviluppata f’komponiment. Ħin permess 40 minuta miżjuda b’20 minuta.

MODULU 11 A -   AJRUDINAMIKA, STRUTTURI U SISTEMI TAL-AJRUPLANI BIT-TURBINI

Kategorija A: 108 mistoqsijiet b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 135 minuta.

Kategorija B1: 140 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 175 minuta.

Modulu 11B -   AJRUDINAMIKA, STRUTTURI U SISTEMI TAL-AJRUPLANI BIL-PISTONS

Kategorija A: 72 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 90 minuta.

Kategorija B1: 100 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 125 minuta.

MODULU 11Ċ -   AJRUDINAMIKA, STRUTTURI U SISTEMI TAL-AJRUPLANI BIL-PISTONS

Kategorija B3: 60 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 75 minuta.

2.12.   MODULU 12 - AJRUDINAMIKA, STRUTTURI U SISTEMI TAL-ĦELIKOPTERS:

Kategorija A: 100 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 125 minuta.

Kategorija B1: 128 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 160 minuta.

2.13.   MODULU 13 - AJRUDINAMIKA, STRUTTURI U SISTEMI TAL-INĠENJI TAL-AJRU

Kategorija B2: 180 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 225 minuta. Il-mistoqsijiet u l-ħin permess jistgħu jinqasmu f’żewġ eżamijiet kif xieraq.

2.14.   MODULU 14 - PROPULSJONI

Kategorija B2: 24 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 30 minuta.

2.15.   MODULU 15 - MAGNA BIT-TURBINI TAL-GASS

Kategorija A: 60 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 75 minuta.

Kategorija B1: 92 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 115-il minuta.

2.16.   MODULU 16 - MAGNA BIL-PISTONS

Kategorija A: 52 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 65 minuta.

Kategorija B1: 72 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 90 minuta.

Kategorija B3: 68 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 85 minuta.

MODULU 17 A -   SKRUN

Kategorija A: 20 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 25 minuta.

Kategorija B1: 32 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 40 minuta.

MODULU 17B -   SKRUN

Kategorija B3: 28 mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet u 0 komponimenti. Ħin permess 35 minuta.

Appendiċi III

Taħriġ għat-Tip ta’ Inġenju tal-Ajru u l-Istandard tal-Eżami.

Taħriġ fuq il-Post tax-Xogħol

1.   Ġenerali

Taħriġ tat-tip tal-inġenju tal-ajru għandu jikkonsisti f’taħriġ teoriku u eżami, u, minbarra l-klassifikazzjonijiet tal-kategorija Ċ, taħriġ prattiku u assessjar.

(a)

It-taħriġ teoriku u l-eżami għandhom jikkonformaw mar-rekwiżiti li ġejjin:

(i)

Għandhom isiru minn organizzazzjoni ta’ taħriġ fil-manutenzjoni approvata b’mod xieraq skont l-Anness IV (Parti-147) jew, fejn isiru minn organizzazzjonijiet oħra, kif direttament approvat mill-awtorità kompetenti.

(ii)

Għandhom jikkonformaw mal-istandard spjegat fil-paragrafi 3.1 u 4 ta’ dan l-Appendiċi III, minbarra kif inhu permess mit-taħriġ tad-differenzi deskritt aktar ‘l isfel.

(iii)

Fil-każ ta’ persuna tal-kategorija Ċ ikkwalifikata billi għandha lawrea kif speċifikat fil-punt 66.A.30(a)(5), l-ewwel taħriġ teoriku tat-tip tal-inġenju tal-ajru relevanti għandu jkun fil-kategorija tal-livelli B1 jew B2.

(iv)

Għandhom ikunu bdew u tlestew fit-tliet snin ta’ qabel l-applikazzjoni għall-approvazzjoni ta’ klassifikazzjoni tat-tip.

(b)

It-taħriġ prattiku u l-assessjar għandhom jikkonformaw mar-rekwiżiti li ġejjin:

(i)

Għandhom isiru minn organizzazzjoni ta’ taħriġ fil-manutenzjoni approvata b’mod xieraq skont l-Anness IV (Parti-147) jew, fejn isiru minn organizzazzjonijiet oħra, kif direttament approvat mill-awtorità kompetenti.

(ii)

Għandhom jikkonformaw mal-istandard spjegat fil-paragrafi 3.2 u 4 ta’ dan l-Appendiċi III, minbarra kif inhu permess fit-taħriġ tad-differenzi deskritt aktar ‘l isfel.

(iii)

Għandhom jinkludu għażla varja li tirrappreżenta l-attivitajiet ta’ manutenzjoni relevanti tat-tip tal-inġenju tal-ajru.

(iv)

Għandhom jinkludu wirjiet bl-użu ta’ tagħmir, komponenti, simulaturi, strumenti oħra tat-taħriġ jew inġenju tal-ajru.

(v)

Għandhom ikunu bdew u tlestew fit-tliet snin ta’ qabel l-applikazzjoni għall-approvazzjoni ta’ klassifikazzjoni tat-tip.

(c)

Taħriġ tad-differenzi

(i)

It-taħriġ tad-differenzi hu t-taħriġ meħtieġ sabiex ikunu koperti d-differenzi bejn żewġ klassifikazzjonijiet differenti ta’ tipi ta’ inġenji tal-ajru tal-istess produttur, kif stipulat mill-Aġenzija.

(ii)

It-taħriġ tad-differenzi għandu jkun definit skont il-każ individwali billi jiġu kkunsidrati r-rekwiżiti ta’ dan l-Appendiċi III kemm fir-rigward tal-elementi teoriċi kif ukoll dawk prattiċi tat-taħriġ fil-klassifikazzjoni tat-tipi.

(iii)

Klassifikazzjoni tat-tip għandha tkun approvata biss fuq il-liċenzja wara t-taħriġ tad-differenzi u meta l-applikant ikun jaqbel ukoll ma’ waħda minn dawn iż-żewġ kundizzjonijiet li ġejjin:

diġà tkun ġiet approvata fuq il-liċenzja l-klassifikazzjoni tat-tip tal-inġenju tal-ajru li minnu qed jiġu identifikati d-differenzi, jew

diġà ssodisfa r-rekwiżiti għat-taħriġ tat-tip għall-inġenju tal-ajru li minnu qed jiġu identifikati d-differenzi.

2.   Livelli tat-taħriġ tat-tip tal-inġenju tal-ajru

It-tliet livelli elenkati hawn taħt jiddefinixxu l-għanijiet, kemm it-taħriġ jidħol fid-dettall, u l-livell ta’ għarfien li t-taħriġ mistenni li jilħaq.

Livell 1: Ħarsa ġenerali qasira tal-qafas tal-ajruplan, is-sistemi u l-impjant tal-enerġija, kif jidhru fis-Sezzjoni tal-Ispjegazzjoni tas-Sistemi tal-Manwal għall-Manutenzjoni tal-Inġenju tal-Ajru/Struzzjonijiet tal-Ajrunavigabbiltà Kontinwa.

Għanijiet tal-kors: Wara t-tlestija tat-taħriġ tal-Livell 1, l-istudent ikun kapaċi:

(a)

jipprovdi deskrizzjoni sempliċi tas-suġġett sħiħ, billi juża kliem u eżempji sempliċi, billi juża termini tipiċi u jidentifika prekawzjonijiet għas-sigurtà relatati mal-qafas tal-ajruplan, is-sistemi tiegħu u l-impjant tal-enerġija

(b)

jidentifika manwali tal-inġenji tal-ajru, prattiki ta’ manutenzjoni importanti għall-qafas tal-ajruplan, is-sistemi tiegħu u l-impjant tal-enerġija

(c)

jispjega t-tifsila ġenerali tas-sistemi ewlenin tal-inġenju tal-ajru

(d)

jispjega t-tifsila ġenerali u l-karatteristiċi tal-impjant tal-enerġija

(e)

jidentifika għodod speċjali u attrezzaturi għall-ittestjar użati mal-inġenju tal-ajru.

Livell 2: Ħarsa ġenerali bażika lejn il-kontrolli, l-indikaturi, il-komponenti ewlenin, inklużi l-post u l-għan tagħhom, il-manutenzjoni (servicing) u s-sejbien ta’ problemi minuri. Għarfien ġenerali tal-aspetti teoriċi u prattiċi tas-suġġett.

Għanijiet tal-kors: Minbarra l-informazzjoni tat-taħriġ tal-Livell 1, wara t-tlestija tat-taħriġ tal-Livell 2, l-istudent ikun kapaċi:

(a)

jifhem il-prinċipji teoretiċi fundamentali; japplika l-għarfien b’mod prattiku billi juża proċeduri dettaljati

(b)

jiftakar il-prekawzjonijiet għas-sigurtà li għandhom jiġu osservati waqt xogħol fuq jew viċin l-inġenju tal-ajru, impjant tal-enerġija u sistemi

(c)

jiddeskrivi sistemi u l-ġestjoni tal-inġenju tal-ajru b’mod partikolari l-aċċess, id-disponibbiltà tal-enerġija u s-sorsi

(d)

jidentifika l-postijiet tal-komponenti ewlenin

(e)

jispjega l-funzjonament normali ta’ kull sistema ewlenija, inklużi t-terminoloġija u n-nomenklatura

(f)

iwettaq il-proċeduri tal-manutenzjoni (servicing) assoċjati mal-inġenju tal-ajru għas-sistemi li ġejjin: il-Fjuwil, l-Impjanti tal-Enerġija, il-Hydraulics, it-Tagħmir għall-Inżul, l-Ilma/l-Iskart, u l-Ossiġnu

(g)

juri l-għarfien fl-użu ta’ rapporti tal-ekwipaġġ u sistemi ta’ rapportar abbord (sejbien ta’ problemi minuri) u jiddetermina l-ajrunavigabbiltà tal-inġenju tal-ajru skont il-MEL/CDL

(h)

juri l-użu, l-interpretazzjoni u l-applikazzjoni ta’ dokumentazzjoni xierqa, inklużi l-istruzzjonijiet għall-ajrunavigabbiltà kontinwa, manwal tal-manutenzjoni, katalgu tal-partijiet illustrati, eċċ.

Livell 3: Deskrizzjoni dettaljata, tħaddim, sejbien tal-post tal-komponenti, proċeduri ta’ tneħħija/istallazzjoni u BITE, u sejbien ta’ problemi sal-livell ta’ manutenzjoni fil-manwal.

Għanijiet tal-kors: Minbarra l-informazzjoni tat-taħriġ tal-Livell 1 u Livell 2, wara li jlesti it-taħriġ tal-Livell 3, l-istudent ikun kapaċi:

(a)

juri għarfien teoretiku tas-sistemi u l-istrutturi u l-interrelazzjonijiet ma’ sistemi oħra tal-inġenju tal-ajru, jipprovdi deskrizzjoni dettaljata tas-suġġett bl-użu ta’ prinċipji teoriċi fundamentali u eżempji speċifiċi, u jinterpreta riżultati minn sorsi u miżuri varji u japplika azzjoni korrettiva fejn xierqa

(b)

iwettaq verifiki tas-sistema, tal-impjant tal-enerġija, tal-komponenti u verifiki funzjonali kif speċifikat fil-manwal ta’ manutenzjoni tal-inġenju tal-ajru

(c)

juri l-użu, jinterpreta u japplika d-dokumentazzjoni xierqa inklużi l-manwal tat-tiswija strutturali, il-manwal għas-solvien ta’ problemi, eċċ.

(d)

jikkorrelata informazzjoni bl-iskop ta’ teħid ta’ deċiżjonijiet għad-dijanjożi tal-ħsara u l-korrezzjoni sal-livell tal-manwal ta’ manutenzjoni

(e)

jiddeskrivi proċeduri għall-bidla ta’ komponenti uniċi għat-tip ta’ inġenju tal-ajru.

3.   Standard ta’ taħriġ tat-tip tal-inġenju tal-ajru

Minkejja li t-taħriġ tat-tip ta’ inġenju tal-ajru jinkludi elementi kemm teoretiċi kif ukoll prattiċi, il-korsijiet jistgħu jiġu approvati għall-element teoretiku, l-element prattiku jew għat-tnejn f’daqqa.

3.1.   L-element teoretiku

(a)   Għan:

Wara t-tlestija ta’ kors ta’ taħriġ teoretiku, l-istudent għandu jkun kapaċi juri, fil-livelli identifikati fis-sillabu tal-Appendiċi III, l-għarfien teoretiku dettaljat tas-sistemi applikabbli, l-istruttura, it-tħaddim, il-manutenzjoni, it-tiswija, u s-sejbien ta’ problemi tal-inġenju tal-ajru skont id-dejta ta’ manutenzjoni approvata. L-istudent għandu jkun kapaċi juri l-użu ta’ manwali u ta’ proċeduri approvati, inkluż l-għarfien ta’ spezzjonijiet u limitazzjonijiet relevanti.

(b)   Livell ta’ taħriġ:

Il-livelli ta’ taħriġ huma dawk il-livelli definiti f’punt 2 aktar ‘il fuq.

Wara l-kors tal-ewwel tip għall-persunal li jiċċertifika ta’ Kategorija Ċ, il-korsijiet sussegwenti kollha għandhom ikunu biss sa livell 1.

Matul taħriġ teoretiku tal-Livell 3, jista’ jintuża materjal ta’ taħriġ tal-livelli 1 u 2 biex jiġi mgħallem l-ambitu kollu tal-kapitlu jekk meħtieġ. Madankollu, matul it-taħriġ, il-maġġoranza tal-materjal u l-ħin ta’ taħriġ tal-kors għandhom ikunu ta’ livell ogħla.

(c)   Tul:

Is-sigħat minimi ta’ tagħlim għat-taħriġ teoretiku jinsabu fit-tabella li ġejja:

Kategorija

Sigħat

Ajruplani b’massa massima ta’ tluq (take-off) ogħla minn 30 000  kg:

B1.1

150

B1.2

120

B2

100

C

30

Ajruplani b’massa massima ta’ tluq (take-off) daqs jew inqas minn 30 000  kg u aktar minn 5 700  kg:

B1.1

120

B1.2

100

B2

100

C

25

Ajruplani b’massa massima ta’ tluq (take-off) ta’ 5 700  kg u inqas  (*)

B1.1

80

B1.2

60

B2

60

C

15

Ħelikopters  (**)

B1.3

120

B1.4

100

B2

100

C

25

Għall-għan tat-tabella ta’ hawn fuq, siegħa ta’ tagħlim tfisser 60 minuta ta’ tagħlim u teskludi kull brejk, eżami, reviżjoni, preparazzjoni u żjara lil inġenji tal-ajru.

Dawn is-sigħat japplikaw biss għall-korsijiet teoretiċi għall-kombinazzjoni inġenju tal-ajru/magna sħiħa skont il-klassifikazzjoni tat-tip kif definita mill-Aġenzija.

(d)   Ġustifikazzjoni għaż-żmien tal-kors:

Korsijiet ta’ taħriġ li jsiru f’organizzazzjoni approvata għat-taħriġ fil-manutenzjoni skont l-Anness IV (Parti-147) u korsijiet direttament approvati mill-awtorità kompetenti għandhom jiġġustifikaw il-ħin ta’ siegħa tagħhom u l-kopertura tas-sillabu sħiħ b’analiżi tal-ħtiġijiet ta’ taħriġ ibbażata fuq:

Id-disinn tat-tip ta’ inġenju tal-ajru, il-ħtiġijiet ta’ manutenzjoni tiegħu u t-tipi ta’ tħaddim

Analiżi dettaljata ta’ kapitli applikabbli – ara t-tabella tal-kontenut f’punt 3.1(e) hawn taħt;

Analiżi tal-kompetenza dettaljata li turi li l-għanijiet kif jingħad f’punt 3.1(a) aktar ‘il fuq huma ssodisfati;

Fejn l-analiżi ta’ taħriġ meħtieġ turi li hemm bżonn ta’ aktar sigħat, it-tul tal-korsijiet għandu jkun itwal mill-minimu speċifikat fit-tabella.

B’mod simili, is-sigħat ta’ tagħlim ta’ korsijiet differenti jew kombinazzjonijiet oħra ta’ korsijiet ta’ taħriġ (bħall-korsijiet B1/B2 kombinati), u f’każi ta’ korsijiet ta’ taħriġ tat-tip teoretiku taħt il-figuri mogħtija fil-punt 3.1(c) aktar ‘il fuq, dawn għandhom ikunu ġġustifikati lill-awtorità kompetenti mill-analiżi ta’ taħriġ meħtieġ kif spjegat aktar ‘il fuq.

Barra minn hekk, il-kors għandu jispjega u jiġġustifika li ġej:

L-attendenza minima meħtieġa mill-istudent, sabiex jiġu ssodisfati l-għanijiet tal-kors.

In-numru massimu ta’ sigħat ta’ taħriġ kull ġurnata, meta wieħed iqis prinċipji pedagoġiċi u fatturi umani.

Jekk l-attendenza minima mitluba ma tintlaħaqx, iċ-ċertifikat ta’ rikonoxximent m’għandux jinħareġ. Jista’ jiġi pprovdut taħriġ addizzjonali mill-organizzazzjoni ta’ taħriġ sabiex tintlaħaq l-attendenza minima.

(e)   Kontenut:

Bħala minimu, iridu jkunu koperti l-elementi fis-Sillabu ta’ hawn taħt li huma speċifiċi għat-tip tal-inġenju tal-ajru. Elementi addizzjonali introdotti minħabba l-varjazzjonijiet tat-tip, il-bidliet teknoloġiċi, eċċ. għandhom jiġu nklużi wkoll.

Is-sillabu ta’ taħriġ għandu jiffoka fuq l-aspetti mekkaniċi u elettriċi għall-persunal B1, u l-aspetti elettriċi u avjoniċi għall-persunal B2.

Il-Livelli

Il-Kapitoli

Ajruplani turbini

Ajruplani pistons

Ħelikopters turbini

Ħelikopters pistons

Avjoniċi

Kategorija tal-liċenzja

B1

C

B1

C

B1

C

B1

C

B2

Modulu ta’ introduzzjoni:

05.

Il-limiti taż-żmien/kontrolli tal-manutenzjoni

1

1

1

1

1

1

1

1

1

06.

Id-dimensjonijiet/oqsma (MTOM, eċċ)

1

1

1

1

1

1

1

1

1

07.

L-irfigħ u l-irfid

1

1

1

1

1

1

1

1

1

08.

L-illivellar u t-teħid tal-piż

1

1

1

1

1

1

1

1

1

09.

L-irmunkar u t-taksijing

1

1

1

1

1

1

1

1

1

10.

L-ipparkjar/irmiġġar, il-ħżin u r-ritorn għall-użu

1

1

1

1

1

1

1

1

1

11.

It-tabelli u l-marki

1

1

1

1

1

1

1

1

1

12.

Il-manutenzjoni

1

1

1

1

1

1

1

1

1

20.

Il-prattiki standard – partikolari għat-tip biss

1

1

1

1

1

1

1

1

1

Ħelikopters

18.

Analiżi tal-vibrazzjoni u l-ħoss (trekking tal-paletti)

3

1

3

1

60.

Il-prattiki standard – Ir-rotors

3

1

3

1

62.

Ir-rotors

3

1

3

1

1

62A

Ir-rotors – Il-kontroll u l-indikar

3

1

3

1

3

63.

Id-drives tar-rotors

3

1

3

1

1

63A

Id-drives tar-rotors – Il-kontroll u l-indikar

3

1

3

1

3

64.

Ir-rotor tad-denb

3

1

3

1

1

64A

Ir-rotor tad-denb – Il-kontroll u l-indikar

3

1

3

1

3

65.

Id-drive tar-rotor tad-denb

3

1

3

1

1

65A

Id-drive tar-rotor tad-denb – Il-kontroll u l-indikar

3

1

3

1

3

66.

Il-paletti li jintwew/arblu kbir

3

1

3

1

67.

Il-kontroll tat-titjir tar-rotors

3

1

3

1

53.

L-istruttura tal-qafas tal-inġenji tal-ajru (ħelikopter)

3

1

3

1

25.

It-tagħmir ta’ emergenza li jżomm f’wiċċ l-ilma

3

1

3

1

1

Strutturi tal-qafas tal-inġenju tal-ajru

51.

Il-prattiki standard u l-istrutturi (il-klassifikazzjoni tal-ħsara, l-evalwazzjoni u t-tiswija)

3

1

3

1

1

53.

Il-qafas tal-inġenji tal-ajru (Fuselage)

3

1

3

1

1

54.

Il-kisja ta’ barra ta’ magna ta’ ajruplan/arbli kbar

3

1

3

1

1

55.

L-istabbilizzaturi

3

1

3

1

1

56.

It-twieqi

3

1

3

1

1

57.

Il-ġwienaħ

3

1

3

1

1

27A

L-Uċuh tal-Kontroll tat-Titjir (Kollha)

3

1

3

1

1

52.

Bibien

3

1

3

1

1

Is-Sistemi ta’ Identifikazzjoni taż-Żona u tal-Istazzjonijiet.

1

1

1

1

1

1

1

1

1

Sistemi tal-qafas tal-ajruplani systems:

21.

L-ikkondizzjonar tal-arja

3

1

×3

1

3

1

3

1

3

21A

Il-forniment tal-arja

3

1

3

1

1

3

3

1

2

21B

Il-pressjonizzazzjoni

3

1

3

1

3

1

3

1

3

21C

L-apparat tas-sikurezza u t-twissija

3

1

3

1

3

1

3

1

3

22.

L-awtotitjir

2

1

2

1

2

1

2

1

3

23.

Il-komunikazzjonijiet

2

1

2

1

2

1

2

1

3

24.

L-enerġija elettrika

3

1

3

1

3

1

3

1

3

25.

It-tagħmir u l-attrezzaturi

3

1

3

1

3

1

3

1

1

25A

It-tagħmir elettroniku inkluż it-tagħmir ta’ emerġenza

1

1

1

1

1

1

1

1

3

26.

Il-protezzjoni min-nar

3

1

3

1

3

1

3

1

3

27.

Il-kontrolli tat-titjir

3

1

3

1

3

1

3

1

2

27A

It-tħaddim tas-sistemi: tal-elettriku/titjir bil-wajer

3

1

3

28.

Is-sistemi tal-fjuwil

3

1

3

1

3

1

3

1

2

28A

Is-sistemi tal-fjuwil – Il-kontroll u l-indikar

3

1

3

1

3

1

3

1

3

29.

L-enerġija (power) idrawlika

3

1

3

1

3

1

3

1

2

29A

L-enerġija (power) idrawlika - Il-kontroll u l-indikar

3

1

3

1

3

1

3

1

3

30.

Il-protezzjoni mis-silġ u x-xita

3

1

3

1

3

1

3

1

3

31.

Is-sistemi tal-indikar/irrekordjar

3

1

3

1

3

1

3

1

3

31A

Is-Sistemi tal-Istrumenti

3

1

3

1

3

1

1

3

3

32.

L-apparat tal-inżul

3

1

3

1

3

1

3

1

2

32A

L-apparat tal-inżul – Il-kontroll u l-indikar

3

1

3

1

3

1

3

1

3

33.

Id-dwal

3

1

3

1

3

1

3

1

3

34.

In-navigazzjoni

2

1

2

1

2

1

2

1

3

35

L-ossiġnu

3

1

3

1

2

36.

Il-pnewmatiċi

3

1

3

1

3

1

3

1

2

36A

Il-pnewmatiċi – Il-kontroll u l-indikar

3

1

3

1

3

1

3

1

3

37.

Il-vakum

3

1

3

1

3

1

3

1

2

38.

L-ilma/dranaġġ

3

1

3

1

2

41.

Is-saborra tal-ilma

3

1

3

1

1

42.

L-avjoniċi modulari integrati

2

1

2

1

2

1

2

1

3

44.

Is-sistemi tal-kabina

2

1

2

1

2

1

2

1

3

45.

Is-sistema tal-manutenzjoni ta’ abbord (jew koperta f’31)

3

1

3

1

3

1

3

46.

Is-sistemi tal-informazzjoni

2

1

2

1

2

1

2

1

3

50.

Il-kompartimenti tal-merkanzija u tal-aċċessorji

3

1

3

1

3

1

3

1

1

Magni bit-Turbini

70.

Il-Prattiki Standard – Magni – tip wieħed partikolari

3

1

3

1

1

70A

L-arranġament tal-kostruzzjoni u t-tħaddim (id-Daħla tal-Installazzjoni, il-Kumpressuri, is-Sezzjoni tal-Kombustjoni, is-Sezzjoni tat-Turbini, il-Berings u s-Sijls, is-Sistemi tal-Lubrifikazzjoni).

3

1

3

1

1

70B

Il-prestazzjoni tal-magni

3

1

3

1

1

71.

L-impjant tal-enerġija (Power)

3

1

3

1

1

72.

Magni Turbini/Skrun Turbo/Ducted Fan/Unducted fan

3

1

3

1

1

73.

Il-fjuwil u l-kontroll tal-magni

3

1

3

1

1

75.

L-arja

3

1

3

1

1

76.

Il-kontrolli tal-magni

3

1

3

1

1

78.

L-egżost

3

1

3

1

1

79.

Iż-żejt

3

1

3

1

1

80.

L-istartjar

3

1

3

1

1

82.

L-injezzjonijiet tal-ilma

3

1

3

1

1

83.

Il-gearboxes aċċessorji

3

1

3

1

1

84.

Iż-żieda fil-propulsjoni

3

1

3

1

1

73A

FADEC

3

1

3

1

3

74.

L-istartjar

3

1

3

1

3

77.

Is-sistemi ta’ indikazzjoni tal-magni

3

1

3

1

3

49.

Unitajiet tal-Enerġija (Power) Awżiljari (APUs)

3

1

2

Magni bil-Pistons

70.

Il-Prattiki Standard – Il-Magni

3

1

3

1

1

70A

L-arranġament tal-kostruzzjoni u t-tħaddim (l-Installazzjoni, il-Karburaturi, is-Sistemi tal-injezzjoni tal-fjuwil, l-lnduzzjoni, l-Egżost u s-sistemi tat-Tkessiħ, is-Superċarġing/Turboċarġing, is-Sistemi tal-Lubrifikazzjoni).

3

1

3

1

1

70B

Il-prestazzjoni tal-magni

3

1

3

1

1

71.

L-impjant tal-enerġija (Power

3

1

3

1

1

73.

Il-fjuwil u l-kontroll tal-magni

3

1

3

1

1

76.

Il-kontroll tal-magni

3

1

3

1

1

79.

Iż-żejt

3

1

3

1

1

80.

L-istartjar

3

1

3

1

1

81.

It-turbini

3

1

3

1

1

82.

L-injezzjonijiet tal-ilma

3

1

3

1

1

83.

Il-gearboxes aċċessorji

3

1

3

1

1

84.

Iż-żieda fil-propulsjoni

3

1

3

1

1

73A

FADEC

3

1

3

1

3

74.

L-istartjar

3

1

3

1

3

77.

Is-sistemi ta’ indikazzjoni tal-magni

3

1

3

1

3

L-iskrejjen

60A

Il-prattiki standard – L-iskrun

3

1

3

1

1

61.

L-iskrejjen/Il-propulsjoni

3

1

3

1

1

61A

Il-kostruzzjoni tal-iskrun

3

1

3

1

61B

Il-kontroll tal-piċċ tal-iskrun

3

1

3

1

61C

Is-sinkronizzar tal-iskrun

3

1

3

1

1

61D

Il-kontroll elettroniku tal-iskrun

2

1

2

1

3

61E

Il-protezzjoni tal-iskrun mis-silġ

3

1

3

1

61F

Il-manutenzjoni tal-iskrun

3

1

3

1

1

(f)   Jistgħu jintużaw Metodi ta’ Taħriġ Ibbażat fuq il-Multimedja (MBT) biex ikun sodisfatt l-element ta’ taħriġ teoretiku jew fil-klassi jew f’ambjent ikkontrollat virtwalment soġġett għall-approvazzjoni mill-awtorità kompetenti li tapprova l-kors ta’ taħriġ.

3.2.   L-element prattiku

(a)   L-objettiv:

L-objettiv tat-taħriġ prattiku huwa li tinkiseb il-kompetenza meħtieġa fit-twettiq sikur tal-manutenzjoni, l-ispezzjonijiet u x-xogħol ta’ rutina skont il-manwal tal-manutenzjoni u struzzjonijiet u kompiti rilevanti oħra kif jixraq għat-tip tal-inġenju tal-ajru, pereżempju l-identifikazzjoni tal-problemi u s-soluzzjonijiet, it-tiswijiet, l-aġġustamenti, it-tibdil, ir-rigging u l-kontrolli funzjonali. Din tinkludi l-għarfien tal-użu tal-letteratura u d-dokumentazzjoni teknika kollha dwar l-inġenju tal-ajru, l-użu tal-għodda speċjalizzata/speċjali u t-tagħmir tat-testijiet għat-twettieq tat-tneħħija u t-tibdil tal-komponenti u l-moduli uniki għat-tip, inkluża kwalunkwe attività ta’ manutenzjoni fuq il-ġwejnaħ.

(b)   Il-kontenut:

Mill-inqas 50 % tal-punti mmarkati fit-tabella ta’ hawn taħt, li huma rilevanti għat-tip partikolari tal-inġenju tal-ajru, għandhom jitwettqu bħala parti mit-taħriġ prattiku.

Il-kompiti mmarkati jirrappreżentaw suġġetti li huma importanti għall-iskopijiet tat-taħriġ prattiku biex ikun żgurat li t-tħaddim, il-funzjoni, l-installazzjoni u s-sinifikat tas-sikurezza tal-kompiti tal-manutenzjoni ewlenin ikunu indirizzati b’mod adegwat; b’mod partikolari fejn dawn ma jistgħux ikunu spjegati b’mod sħiħ permezz tat-taħriġ teoretiku waħdu. Għalkemm il-lista tindika s-suġġetti minimi tat-taħriġ prattiku, jistgħu jiżdiedu punti oħrajn fejn ikun applikabbli għal tip partikolari ta’ inġenju tal-ajru.

Il-kompiti li jridu jitwettqu jridu jkunu rappreżentattivi tal-inġenju tal-ajru u s-sistemi kemm fil-kumplessità kif ukoll fit-tidħil tekniku meħtieġ biex jitlesta dak il-kompitu. Filwaqt li kompiti relattivament sempliċi jistgħu jiġu nklużi, kompiti oħrajn aktar kumplessi għandhom ikunu inkorporati wkoll u jitwettqu kif ikun xieraq skont it-tip tal-inġenju tal-ajru.

Glossarju tat-tabella: LOC: Post; FOT: Test Funzjonali/Tħaddim; SGH: Servizz u Ġestjoni fuq l-Art; R/I: Tneħħija/Installazzjoni; MEL: Lista ta’ Tagħmir Minimu; TS: Solvien ta’ Problemi.

(…)

Kapitoli

B1/B2

B1

B2

LOC

FOT

SGH

R/I

MEL

TS

FOT

SGH

R/I

MEL

TS

Modulu ta’ introduzzjoni:

5.

Il-limiti taż-żmien/kontrolli tal-manutenzjoni

X/X

6.

Id-dimensjonijiet/oqsma (MTOM, eċċ)

X/X

7.

L-irfigħ u l-irfid

X/X

8.

L-illivellar u t-teħid tal-piż

X/X

X

X

9.

L-irmunkar u t-taksijing

X/X

X

X

10.

L-ipparkjar/irmiġġar, il-ħżin u r-ritorn għall-użu

X/X

X

X

11.

It-tabelli u l-marki

X/X

12.

Il-manutenzjoni

X/X

X

X

20.

Il-prattiki standard – partikolari għat-tip biss

X/X

X

X

Ħelikopters:

18.

L-analiżi tal-vibrazzjoni u l-ħoss (trekking tal-paletti)

X/—

X

60.

Il-Prattiki Standard – Ir-Rotors – speċifiċi għat-tip biss

X/X

X

X

62.

Ir-Rotors

X/—

X

X

X

62A

Ir-Rotors – Il-kontroll u indikar

X/X

X

X

X

X

X

X

X

63.

Id-Drives tar-Rotors

X/—

X

X

63A

Id-Drives tar-Rotors- Il-kontroll u l-indikar

X/X

X

X

X

X

X

X

64.

Ir-Rotor tad-Denb

X/—

X

X

64A

Ir-Rotor tad-Denb – Il-kontroll u l-indikar

X/X

X

X

X

X

X

X

65.

Id-Drive tar-Rotor tad-Denb

X/—

X

X

65A

Id-Drive tar-Rotor tad-Denb – Il-kontroll u l-indikar

X/X

X

X

X

X

X

X

66.

Paletti li Jintwew/Arblu Kbir

X/—

X

X

X

67.

Il-Kontroll tat-Titjir ir-Rotors

X/—

X

X

X

X

53.

L-Istruttura tal-Qafas tal-Inġenju tal-Ajru (Ħelikopter)

Nota: koperta taħt Stutturi tal-qafas tal-inġenji tal-ajru

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

25.

It-Tagħmir ta’ Emergenza li Jżomm f’Wiċċ l-Ilma

X/X

X

X

X

X

X

X

X

Strutturi tal-qafas tal-inġenju tal-ajru:

51.

Il-Prattiki Standard u l-Istrutturi (il-klassifikazzjoni tal-ħsara, l-evalwazzjoni u t-tiswija)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

53.

Il-Qafas tal-Inġenji tal-Ajru (Fuselage)

X/—

X

54.

Il-kisja ta’ barra ta’ magna ta’ ajruplan/Arbli kbar

X/—

55.

L-istabbilizzaturi

X/—

56.

It-twieqi

X/—

X

57.

Il-ġwienaħ

X/—

27A

Il-Kontroll tat-Titjir l-Uċuħ

X/—

X

52.

Il-Bibien

X/X

X

X

X

Sistemi tal-qafas tal-ajruplani:

21.

L-ikkondizzjonar tal-arja

X/X

X

X

X

X

X

X

X

X

21A

Il-forniment tal-arja

X/X

X

X

21B

Il-pressjonizzazzjoni

X/X

X

X

X

X

X

X

21C

L-apparat tas-sikurezza u t-twissija

X/X

X

X

22.

L-awtotitjir

X/X

X

X

X

X

X

X

23.

Il-komunikazzjonijiet

X/X

X

X

X

X

X

X

X

24.

L-enerġija elettrika

X/X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

25.

It-tagħmir u l-Attrezzaturi

X/X

X

X

X

X

X

X

25A

It-tagħmir elettroniku inkluż it-tagħmir ta’ emerġenza

X/X

X

X

X

X

X

X

26.

Il-protezzjoni min-nar

X/X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

27.

Il-kontrolli tat-titjir

X/X

X

X

X

X

X

X

27A

It-tħaddim tas-sistemi: tal-elettriku/titjir bil-wajer

X/X

X

X

X

X

X

X

X

28.

Is-sistemi tal-fjuwil

X/X

X

X

X

X

X

X

X

X

28A

Is-sistemi tal-fjuwil – Il-kontroll u l-indikar

X/X

X

X

X

X

29.

L-enerġija (power) idrawlika

X/X

X

X

X

X

X

X

X

X

29A

L-enerġija (power) idrawlika - Il-kontroll u l-indikar

X/X

X

X

X

X

X

X

X

X

30.

Il-protezzjoni mis-silġ u x-xita

X/X

X

X

X

X

X

X

X

X

31.

Is-sistemi tal-indikar/irrekordjar

X/X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

31A

Is-Sistemi tal-Istrumenti

X/X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

32.

L-apparat tal-inżul

X/X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

31A

L-apparat tal-inżul – Il-kontroll u l-indikar

X/X

X

X

X

X

X

X

X

X

33.

Id-dwal

X/X

X

X

X

X

X

X

X

34.

In-navigazzjoni

X/X

X

X

X

X

X

X

X

35.

L-ossiġnu

X/—

X

X

X

X

X

36.

Il-pnewmatiċi

X/—

X

X

X

X

X

X

X

X

36A

Il-pnewmatiċi – Il-kontroll u l-indikar

X/X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

37.

Il-vakum

X/—

X

X

X

X

38.

L-ilma/dranaġġ

X/—

X

X

X

X

41.

Is-saborra tal-ilma

X/—

42.

L-avjoniċi modulari integrati

X/X

X

X

X

X

X

44.

Is-sistemi tal-kabina

X/X

X

X

X

X

X

45.

Is-sistema tal-manutenzjoni ta’ abbord (jew koperta f’31)

X/X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

46.

Is-sistemi tal-informazzjoni

X/X

X

X

X

X

50.

Il-kompartimenti tal-merkanzija u tal-aċċessorji

X/X

X

Modulu tal-Magni bit-Turbini/bil-Piston:

70.

Il-Prattiki Standard – Magni – tip wieħed partikolari

X

X

70A

L-arranġament tal-kostruzzjoni u t-tħaddim (id-Daħla tal-Installazzjoni, il-Kumpressuri, is-Sezzjoni tal-Kombustjoni, is-Sezzjoni tat-Turbini, il-Berings u s-Sijls, is-Sistemi tal-Lubrifikazzjoni)

X/X

Magni bit-turbini:

70B

Il-prestazzjoni tal-magni

X

71.

L-impjant tal-enerġija (Power)

X/—

X

X

X

72.

Magni Turbini/Skrun Turbo/Ducted Fan/Unducted fan

X/—

73.

Il-fjuwil u l-kontroll tal-magni

X/X

X

73A

Sistemi FADEC

X/X

X

X

X

X

X

-

X

X

X

74.

L-istartjar

X/X

X

X

75.

L-arja

X/—

X

X

76.

Il-kontrolli tal-magni

X/—

X

X

77.

Is-sistemi ta’ indikazzjoni tal-magni

X/X

X

X

X

X

X

X

78.

L-egżost

X/—

X

X

79.

Iż-żejt

X/—

X

X

80.

L-istartjar

X/—

X

X

X

82.

L-injezzjonijiet tal-ilma

X/—

X

83.

Il-gearboxes aċċessorji

X/—

X

84.

Iż-żieda fil-propulsjoni

X/—

X

Unitajiet tal-Enerġija (Power) Awżiljari (APUs):

49.

Unitajiet tal-Enerġija (Power) Awżiljari (APUs)

X/—

X

X

X

Magni bil-Pistons:

70.

Il-Prattiki Standard – Il-Magni – tip wieħed partikolari

X

X

70A

L-arranġament tal-kostruzzjoni u t-tħaddim (l-Installazzjoni, il-Karburaturi, is-Sistemi tal-injezzjoni tal-fjuwil, l-lnduzzjoni, l-Egżost u s-sistemi tat-Tkessiħ, is-Superċarġing/Turboċarġing, is-Sistemi tal-Lubrifikazzjoni)

X/X

70B

Il-prestazzjoni tal-magni

X

71.

L-impjant tal-enerġija (Power)

X/—

X

X

X

73.

Il-fjuwil u l-kontroll tal-magni

X/X

X

73A

Sistemi FADEC

X/X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

74.

L-istartjar

X/X

X

X

76.

Il-kontroll tal-magni

X/—

X

X

77.

Is-sistemi ta’ indikazzjoni tal-magni

X/X

X

X

X

X

X

X

78.

L-egżost

X/—

X

X

X

79.

Iż-żejt

X/—

X

X

80.

L-istartjar

X/—

X

X

X

81.

It-turbini

X/—

X

X

X

X

82.

L-injezzjonijiet tal-ilma

X/—

X

83.

Il-gearboxes aċċessorji

X/—

X

X

84.

Iż-żieda fil-propulsjoni

X/—

X

L-iskrejjen:

60A

Il-prattiki standard – L-iskrun

X

61.

L-iskrejjen/Il-propulsjoni

X/X

X

X

X

X

61A

Il-kostruzzjoni tal-iskrun

X/X

X

61B

Il-kontroll tal-piċċ tal-iskrun

X/—

X

X

X

X

61C

Is-sinkronizzar tal-iskrun

X/—

X

X

X

61D

Il-kontroll elettroniku tal-iskrun

X/X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

61E

Il-protezzjoni tal-iskrun mis-silġ

X/—

X

X

X

X

61F

Il-manutenzjoni tal-iskrun

X/X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

4.   L-istandard tal-valutazzjoni u tal-eżami tat-taħriġ tat-tip

4.1.   Standard tal-eżami b’element teoriku

Wara li titlesta l-parti teorika tat-taħriġ tat-tip ta’ inġenju tal-ajru, għandu jitwettaq eżami bil-miktub, li jrid ikun konformi ma’ dawn li ġejjin:

(a)

Il-format tal-eżami huwa dak ta’ mistoqsijiet b’għażla ta’ tweġibiet. Kull mistoqsija b’għażla ta’ tweġibiet irid ikollha 3 tweġibiet alternattivi li waħda minnhom biss trid tkun it-tweġiba korretta. Il-ħin totali huwa bbażat fuq in-numru totali tal-mistoqsijiet u l-ħin għat-tweġib tal-mistoqsijiet huwa bbażat fuq medja nominali ta’ 90 sekonda għal kull mistoqsija.

(b)

L-alternattivi li mhumiex korretti jridu jidhru ugwalment plawsibbli għal kull min ma jkunx jaf is-suġġett. L-alternattivi kollha għandhom ikunu relatati b’mod ċar mal-mistoqsija u jkollhom vokabularju, kostruzzjoni grammatikali u tul simili.

(c)

F’mistoqsijiet numeriċi, it-tweġibiet li mhumiex korretti għandhom jikkorrispondu għal żbalji proċedurali bħalma huwa l-użu ta’ sens żbaljat (+ kontra -) jew unitajiet ta’ kejl li mhumiex korretti. Dawn mgħandhomx ikunu sempliċiment numri magħżula bix-xorti.

(d)

Il-livell tal-eżami għal kull kapitolu (***) għandu jkun dak definit fil-punt 2 “Livelli tat-taħriġ tat-tip ta’ inġenju tal-ajru”. Madankollu, l-użu ta’ numru limitat ta’ mistoqsijiet f’livell aktar baxx huwa aċċettabli.

(e)

L-eżami għandu jkun tat-tip ta’ ktieb magħluq. Ma huwa permess l-ebda materjal ta’ referenza. Sejra ssir eċċezzjoni fil-każ tal-eżami tal-abbiltà ta’ kandidat fil-kategorija B1 jew B2 li jinterpreta dokumenti tekniċi.

(f)

In-numru ta’ mistoqsijiet għandu jkun ta’ mill-inqas mistoqsija waħda għal kull siegħa ta’ tagħlim. In-numru ta’ mistoqsijiet għal kull kapitolu u livell għandu jkun proporzjonat għal:

is-sigħat ta’ taħriġ effettiv użati għat-tagħlim f’dak il-kapitolu u livell;

l-objettivi tat-tagħlim kif mogħtija mill-analiżi tal-ħtiġijiet tat-taħriġ.

Meta tapprova l-kors, l-awtorità kompetenti tal-Istat Membru għandha tevalwa n-numru u l-livell tal-mistoqsijiet.

(g)

Il-marka minima biex wieħed jgħaddi mill-eżami hija ta’ 75 %. Meta l-eżami tat-taħriġ tat-tip jinqasam f’diversi eżamijiet, wieħed irid jgħaddi minn kull eżami b’marka ta’ mill-inqas 75 %. Sabiex ikun possibbli li wieħed jikseb eżattament il-marka ta’ 75 % sabiex jgħaddi mill-eżami, in-numru ta’ mistoqsijiet fl-eżami jrid ikun multiplu ta’ 4.

(h)

M’għandux jintuża mmarkar b’penali (punti negattivi għal tweġibiet żbaljati).

(i)

L-eżamijiet ta’ tmiem il-fażi tal-modulu ma jistgħux jintużaw bħala parti mill-eżami finali sakemm ma jkollhomx in-numru u l-livell korrett ta’ mistoqsijiet meħtieġa.

4.2.   Standard tal-valutazzjoni b’element prattiku

Wara li jitlesta l-element prattiku tat-taħriġ tat-tip ta’ inġenju tal-ajru, għandha titwettaq valutazzjoni, li trid tkun konformi ma’ dawn li ġejjin:

(a)

Il-valutazzjoni għandha ssir minn assessuri maħtura li jkunu kkwalifikati kif xieraq.

(b)

Il-valutazzjoni għandha tevalwa l-għarfien u l-ħiliet tal-persuna li qiegħda titħarreġ.

5.   L-istandard tal-eżami tat-tip

L-eżami tat-tip għandu jsir minn organizzazzjonijiet tat-taħriġ approvati kif xieraq skont il-Parti-147 jew mill-awtorità kompetenti.

L-eżami għandu jkun orali, bil-miktub jew ibbażat fuq valutazzjoni prattika, jew kombinazzjoni tagħhom u jrid ikun konformi mar-rekwiżiti li ġejjin:

(a)

Il-mistoqsijiet tal-eżami orali jridu jkunu miftuħa.

(b)

Il-mistoqsijiet tal-eżami bil-miktub iridu jkunu t-tip ta’ komponiment jew mistoqsijiet b’għażla ta’ tweġibiet.

(c)

L-evalwazzjoni prattika għandha tiddetermina l-kompetenza ta’ persuna biex twettaq kompitu.

(d)

L-eżamijiet għandhom ikunu fuq kampjun tal-kapitoli (****) meħud mis-sillabu tat-taħriġ tat-tip/eżami tal-paragrafu 3, fil-livell indikat.

(e)

L-alternattivi li mhumiex korretti jridu jidhru ugwalment plawsibbli għal kull min ma jkunx jaf is-suġġett. L-alternattivi kollha għandhom ikunu relatati b’mod ċar mal-mistoqsija u jkollhom vokabularju, kostruzzjoni grammatikali u tul simili.

(f)

F’mistoqsijiet numeriċi, it-tweġibiet li mhumiex korretti għandhom jikkorrispondu għal żbalji proċedurali bħal korrezzjonijiet applikati fis-sens żbaljat jew konverżjonijiet ta’ unitajiet li mhumiex korretti: dawn mgħandhomx ikunu sempliċiment numri magħżula bix-xorti.

(g)

L-eżami għandu jiżgura li jiġu ssodisfati l-objettivi li ġejjin:

1.

L-inġenju tal-ajru u s-sistemi tiegħu jkunu ġew diskussi sewwa b’kunfidenza.

2.

Ikun żgurat it-twettaq sikur tal-manutenzjoni, l-ispezzjonijiet u x-xogħol ta’ rutina skont il-manwal tal-manutenzjoni u struzzjonijiet u kompiti rilevanti oħrajn skont kif jixraq għat-tip tal-inġenju tal-ajru, pereżempju l-identifikazzjoni tal-problemi u s-soluzzjonijiet, it-tiswijiet, l-aġġustamenti, it-tibdil, ir-rigging u l-kontrolli funzjonali bħall-prova tal-magni, eċċ, jekk ikun meħtieġ.

3.

Il-letteratura u d-dokumentazzjoni teknika kollha tal-inġenju tal-ajru jintużaw b’mod korrett.

4.

L-għodda speċjalizzata/speċjali u t-tagħmir tat-testijiet jintużaw b’mod korrett, titwettaq it-tneħħija u t-tibdil ta’ komponenti u moduli uniki għat-tip, inkluża kwalunkwe attività ta’ manutenzjoni fuq il-ġwienaħ.

(h)

Il-kundizzjonijiet li ġejjin japplikaw għall-eżami:

1.

L-għadd massimu ta’ tentattivi konsekuttivi huwa tlieta. Settijiet oħrajn ta’ tliet tentattivi huma permessi b’sena bħala perjodu ta’ stennija bejn is-settijiet. Huwa meħtieġ perjodu ta’ stennija ta’ 30 jum wara l-ewwel tentattiv bla suċċess fi ħdan sett wieħed, u huwa meħtieġ perjodu ta’ stennija ta’ 60 jum wara t-tieni tentattiv bla suċċess.

L-applikant għandu jikkonferma bil-miktub lill-organizzazzjoni tat-taħriġ fil-manutenzjoni jew lill-awtorità kompetenti li japplika għandha għall-eżami, l-għadd u d-dati tat-tentattivi matul l-aħħar sena u l-organizzazzjoni tat-taħriġ fil-manutenzjoni jew l-awtorità kompetenti fejn seħħu dawn it-tentattivi. L-organizzazzjoni tat-taħriġ fil-manutenzjoni jew l-awtorità kompetenti hija responsabbli biex tikkontrolla l-għadd ta’ tentattivi fi ħdan l-iskedi applikabbli.

2.

L-eżami tat-tip irid jingħadda b’suċċess u l-esperjenza prattika meħtieġa trid titlesta fit-tliet snin li jippreċedu l-applikazzjoni għall-approvazzjoni tal-klassifikazzjoni fil-liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru.

3.

L-eżami tat-tip għandu jitwettaq b’mill-inqas eżaminatur wieħed preżenti. L-eżaminatur(i) mgħandux/mgħandhomx ikun(u) involut(i) fit-taħriġ tal-applikant.

(i)

Irid isir rapport bil-miktub u ffirmat mill-eżaminatur(i) biex jispjega għaliex il-kandidat għadda jew weħel mill-eżami.

6.   Taħriġ fix-Xogħol

It-Taħriġ fix-Xogħol (OJT) għandu jiġi approvat mill-awtorità kompetenti li tkun ħarġet il-liċenzja.

L-OJT għandu jitwettaq għand u taħt il-kontroll ta’ organizzazzjoni tal-manutenzjoni approvata kif jixraq għall-manutenzjoni tat-tip ta’ inġenju tal-ajru partikolari u għandu jiġi vvalutat minn assessuri maħtura li jkunu kkwalifikati kif jixraq.

Huwa għandu jkun beda u tlesta fit-tliet snin li jippreċedu l-applikazzjoni għal approvazzjoni tal-klassifikazzjoni tat-tip.

(a)   L-objettiv:

L-objettiv tal-OJT huwa li jikseb il-kompetenza u l-esperjenza meħtieġa fit-twettiq ta’ manutenzjoni sikura.

(b)   Il-kontenut:

L-OJT għandu jkopri kampjun rappreżentattiv tal-kompiti aċċettabbli għall-awtorità kompetenti. Il-kompiti tal-OJT li jridu jitlestew għandhom ikunu rappreżentattivi tal-inġenju tal-ajru u tas-sistemi kemm fir-rigward tal-kumplessità kif ukoll fl-input tekniku meħtieġ biex jitlesta dak il-kompitu. Waqt li jistgħu jiġu inklużi kompiti relattivament sempliċi, għandhom jiġu inkorporati wkoll kompiti oħrajn aktar kumplessi tal-manutenzjoni, li għandhom jitwettqu kif jixraq għal dak it-tip ta’ inġenju tal-ajru.

Wara li jitlesta, kull kompitu għandu jiġi ffirmat mill-istudent u kontroffirmat minn superviżur maħtur. Il-kompiti elenkati għandhom jirreferu għal jobcard/worksheet attwali, eċċ.

Il-valutazzjoni finali tal-OJT komplut hija mandatorja u għandha ssir minn assessur maħtur li jkun ikkwalifikat kif xieraq.

Id-data li ġejja għandha tiġi indirizzata fuq il-worksheets/ġurnal ta’ abbord tal-OJT:

1.

L-isem tal-persuna li qiegħda titħarreġ;

2.

Id-Data tat-Twelid;

3.

L-Organizzazzjoni tal-Manutenzjoni Approvata;

4.

Il-Lokazzjoni;

5.

L-isem tas-superviżur(i) u l-assessur (inkluż in-numru tal-liċenzja, jekk applikabbli);

6.

Id-data tat-tlestija tal-kompitu;

7.

Id-deskrizzjoni tal-kompitu u l-job card/ordni tax-xogħol/ġurnal ta’ abbord tekniku, eċċ;

8.

It-tip tal-inġenju tal-ajru u r-reġistrazzjoni tal-inġenju tal-ajru;

9.

Il-klassifikazzjoni tal-inġenju tal-ajru li għaliha saret l-applikazzjoni.

Sabiex tiġi ffaċilitata l-verifikazzjoni mill-awtorità kompetenti, il-wiri tal-OJT għandu jikkonsisti minn (i) worksheets/ġurnal ta’ abbord dettaljati u (ii) rapport ta’ konformità li juri kif l-OJT jissodisfa r-rekwiżit ta’ din il-Parti.

Appendiċi IV

Rekwiżiti tal-esperjenza għall-estensjoni ta’ Liċenzja tal-manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru skont il-Parti-66

It-tabella ta’ hawn taħt turi r-rekwiżiti tal-esperjenza għaż-żieda ta’ kategorija jew subkategorija ġdida mal-liċenzja eżistenti tal-Parti-66.

L-esperjenza għandha tkun esperjenza prattika ta’ manutenzjoni fuq inġenju tal-ajru operattiv fis-subkategorija rilevanti għall-applikazzjoni.

Ir-rekwiżit tal-esperjenza għandu jitnaqqas b’50 % jekk l-applikant ikun lesta kors approvat tal-Parti-147 rilevanti għas-subkategorija.

Lil

Minn

A1

A2

A3

A4

B1.1

B1.2

B1.3

B1.4

B2

B3

A1

6 xhur

6 xhur

6 xhur

sentejn

6 xhur

sentejn

sena

sentejn

6 xhur

A2

6 xhur

6 xhur

6 xhur

sentejn

6 xhur

sentejn

sena

sentejn

6 xhur

A3

6 xhur

6 xhur

6 xhur

sentejn

sena

sentejn

6 xhur

sentejn

sena

A4

6 xhur

6 xhur

6 xhur

sentejn

sena

sentejn

6 xhur

sentejn

sena

B1.1

xejn

6 xhur

6 xhur

6 xhur

6 xhur

6 xhur

6 xhur

sena

6 xhur

B1.2

6 xhur

Xejn

6 xhur

6 xhur

sentejn

sentejn

6 xhur

sentejn

xejn

B1.3

6 xhur

6 xhur

xejn

6 xhur

6 xhur

6 xhur

6 xhur

sena

6 xhur

B1.4

6 xhur

6 xhur

6 xhur

xejn

sentejn

6 xhur

sentejn

sentejn

6 xhur

B2

6 xhur

6 xhur

6 xhur

6 xhur

sena

sena

sena

sena

sena

B3

6 xhur

Xejn

6 xhur

6 xhur

sentejn

6 xhur

sentejn

sena

sentejn

Appendiċi V

Formola tal-Applikazzjoni – Formola 19 tal-EASA

1.

Dan l-Appendiċi fih eżempju tal-formola użata għall-applikazzjoni tal-liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru msemmi fl-Anness III (Parti-66).

2.

L-awtorità kompetenti tal-Istat Membru tista’ timmodifika l-Formola 19 tal-EASA biex tinkludi informazzjoni addizzjonali meħtieġa biex ikun appoġġjat il-każ fejn ir-rekwiżiti Nazzjonali jippermettu jew jirrikjedu li l-liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru maħruġa skont l-Anness III (Parti-66) biex tkun użata barra r-rekwiżit tal-Anness I (Parti-M) u l-Anness II (Parti-145).

Image

Test ta 'immaġni

Image

Test ta 'immaġni

Appendiċi VI

Liċenzja tal-manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru li hemm referenza għaliha fl-Anness III (Parti-66) – Formola 26 tal-EASA

1.

Eżempju tal-liċenzja tal-manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru li hemm referenza għaliha fl-Anness III (Parti-66) jista’ jinstab fil-paġni li ġejjin.

2.

Id-dokument irid ikun stampat fil-forma standardizzata murija, iżda jista’ jiċċekken fid-daqs biex jakkomoda l-ġenerazzjoni tiegħu jekk ikun mixtieq. Meta jiċċekken id-daqs, dan irid isir bil-galbu biex ikun żgurat li jkun hemm biżżejjed spazju disponibbli f’dawk il-postijiet fejn huma meħtieġa s-siġilli/timbri uffiċjali. Id-dokumenti ġġenerati bil-kompjuter mhemmx bżonn li jkollhom il-kaxxi kollha inkorporati meta kwalunkwe tali kaxxa tibqa’ vojta sakemm id-dokument ikun jista’ jiġi rikonoxxut b’mod ċar bħala l-liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru maħruġa skont l-Anness III (Parti-66).

3.

Id-dokument jista’ jiġi stampat bl-Ingliż jew bil-lingwa uffiċjali tal-Istat Membru kkonċernat, ħlief jekk tintuża l-lingwa uffiċjali tal-Istat Membru kkonċernat, it-tieni kopja bl-Ingliż trid tkun mehmuża għal kwalunkwe detentur tal-liċenzja li jaħdem barra dak l-Istat Membru sabiex ikun żgurat il-fehim bil-għan ta’ rikonoxximent miż-żewġ naħat.

4.

Kull detentur tal-liċenzja jrid ikollu numru tal-liċenzja uniku bbażat fuq identifikatur Nazzjonali u indikatur alfa-numeriku.

5.

Id-dokument jista’ jkollu l-paġni fi kwalunkwe ordni u jista’ ma jkunx fih linji diviżorji, jew xi wħud minnhom, sakemm l-informazzjoni li jkun fih tkun ippożizzjonata b’tali mod li kull tifsila tal-paġna tkun tista’ tiġi identifikata b’mod ċar mal-format tal-eżempju tal-liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru li hawn hawnhekk.

6.

Id-dokument jista’ jitħejja (i) mill-awtorità kompetenti tal-Istat Membru jew (ii) minn kwalunkwe organizzazzjoni tal-manutenzjoni approvata skont l-Anness II (Parti-145) jekk l-awtorità kompetenti taqbel ma’ dan u jkun soġġett għal proċedura żviluppata bħala parti mill-espożizzjoni tal-organizzazzjoni tal-manutenzjoni msemmija fil-punt 145.A.70 tal-Anness II (Parti-145), ħlief li fil-każijiet kollha l-awtorità kompetenti tal-Istat Membru toħroġ id-dokument.

7.

It-tħejjija ta’ kwalunkwe varjazzjoni għal liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru eżistenti tista’ titwettaq (i) mill-awtorità kompetenti tal-Istat Membru jew (ii) minn kwalunkwe organizzazzjoni tal-manutenzjoni approvata skont l-Anness II (Parti-145) jekk l-awtorità kompetenti taqbel ma’ dan u tkun soġġetta għal proċedura żviluppata bħala parti mill-espożizzjoni tal-organizzazzjoni tal-manutenzjoni msemmija fil-punt 145.A.70 tal-Anness II (Parti-145), ħlief li fil-każijiet kollha l-awtorità kompetenti tal-Istat Membru tibdel id-dokument.

8.

Ladarba tinħareġ, jeħtieġ li l-liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru tinżamm f’kundizzjoni tajba mill-persuna li hija applikabbli għaliha u li għandha tibqa’ responsabbli li tiżgura li ma jsir ebda dħul mhux awtorizzat fiha.

9.

Nuqqas ta’ konformità mal-paragrafu 8 jista’ jinvalida d-dokument u jista’ jwassal sabiex id-detentur ma jitħalliex ikollu kwalunkwe privileġġ ta’ ċertifikazzjoni u jista’ jwassal għall-prosekuzzjoni skont il-liġi nazzjonali.

10.

Il-liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru mogħtija skont l-Anness III (Parti-66) hija rikonoxxuta fl-Istati Membri kollha u mhemmx bżonn li jkun skambjat id-dokument meta wieħed jaħdem fi Stat Membru ieħor.

11.

L-Anness għall-Formola 26 tal-EASA huwa fakultattiv u jista’ jintuża biss biex jinkludi l-privileġġi nazzjonali, fejn tali privileġġi jkunu koperti mir-regolament nazzjonali li jaqa’ barra mill-ambitu tal-Anness III (Parti-66).

12.

Għall-informazzjoni, il-liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru skont l-Anness III attwali (Parti-66) maħruġa mill-awtorità kompetenti tal-Istat Membru jista’ jkollha l-paġni f’ordni differenti u jista’ ma jkollhiex il-linji diviżorji.

13.

Fir-rigward tal-paġna tal-klassifikazzjoni tat-tip tal-inġenji tal-ajru, l-awtorità kompetenti tal-Istat Membru tista’ tagħżel li ma toħroġx din il-paġna sakemm l-ewwel tip ta’ inġenju tal-ajru jkun jeħtieġ li jiġi approvat, u tkun trid toħroġ aktar minn paġna waħda tal-klassifikazzjoni tat-tip tal-inġenji tal-ajru meta jkun hemm numru li jridu jiġu elenkati.

14.

Minkejja l-punt 13, kull paġna maħruġa trid tkun f’dan il-format u għandu jkun fiha l-informazzjoni speċifikata għal dik il-paġna.

15.

Il-liċenzja għandha tindika b’mod ċar li l-limitazzjonijiet huma esklużjonijiet mill-privileġġi taċ-ċertifikazzjoni. Jekk ma jkunx hemm limitazzjonijiet applikabbli, il-paġna tal-LIMITAZZJONIJIET trid tinħareġ bid-dikjarazzjoni “Mhemmx limitazzjonijiet”.

16.

Meta jintuża format stampat minn qabel, kwalunkwe kaxxa tal-klassifikazzjoni ta’ kategorija, subkategorija jew tip li ma jkunx fiha tidħil ta’ klassifikazzjoni għandha tkun immarkata biex turi li l-klassifikazzjoni mhijiex miżmuma.

17.

Eżempju tal-liċenzja tal-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru li hemm referenza għaliha fl-Anness III (Parti-66).

Image

Test ta 'immaġni

Image

Test ta 'immaġni

4.

L-Anness IV (Parti-147) għar-Regolament (KE) Nru 2042/2003 huwa emendat kif ġej:

(1)

il-werrej huwa mibdul b’li ġej:

“WERREJ

147.1

SEZZJONI A —   REKWIŻITI TEKNIĊI

SUBPART A   ĠENERALI

147.A.05

Ambitu

147.A.10

Ġenerali

147.A.15

Applikazzjoni

SUBPARTI B —   REKWIŻITI TAL-ORGANIZZAZZJONI

147.A.100

Rekwiżiti tal-faċilità

147.A.105

Rekwiżiti tal-persunal

147.A.110

Rekords tal-għalliema, l-eżaminaturi u l-assessuri

147.A.115

Tagħmir għat-tagħlim

147.A.120

Materjal għat-taħriġ fil-manutenzjoni

147.A.125

Rekords

147.A.130

Proċeduri ta’ taħriġ u sistema ta’ kwalità

147.A.135

Eżamijiet

147.A.140

Preżentazzjoni ta’ organizzazzjoni ta’ taħriġ fil-manutenzjoni

147.A.145

Privilieġġi tal-organizzazzjoni ta’ taħriġ fil-manutenzjoni

147.A.150

Bidliet fl-organizzazzjoni ta’ taħriġ fil-manutenzjoni

147.A.155

Validità kontinwata

147.A.160

Sejbiet

SUBPARTI C —   KORS TA’ TAĦRIĠ BAŻIKU APPROVAT

147.A.200

Il-kors ta’ taħriġ bażiku approvat

147.A.205

Eżamijiet ta’ għarfien bażiku

147.A.210

Assessjar prattiku bażiku

SUBPARTI D —   TIP TA’ INĠENJU TAL-AJRU/TAĦRIĠ BL-INKARIGI

147.A.300

Tip ta’ inġenju tal-ajru/taħriġ bl-inkarigi

147.A.305

Eżamijiet tat-tip ta’ inġenju tal-ajru u assessjar tal-inkarigi

SEZZJONI B —   PROĊEDURI GĦALL-AWTORITAJIET KOMPETENTI

SUBPARTI A —   ĠENERALI

147.B.05

Ambitu

147.B.10

Awtorità kompetenti

147.B.20

Żamma tar-rekords

147.B.25

Eżenzjonijiet

SUBPARTI B —   ĦARĠA TA’ APPROVAZZJONI

147.B.110

Proċeduri ta’ approvazzjoni u bidliet fl-approvazzjoni

147.B.120

Proċedura ta’ validità kontinwata

147.B.125

Ċertifikat ta’ approvazzjoni ta’ organizzazzjoni ta’ taħriġ fil-manutenzjoni

147.B.130

Sejbiet

SUBPARTI C —   REVOKA, SOSPENSJONI U LIMITAZZJONI TAL-APPROVAZZJONI TA’ ORGANIZZAZZJONI TA’ TAĦRIĠ FIL-MANUTENZJONI

147.B.200

Revoka, suspensjoni u limitazzjoni tal-approvazzjoni ta’ organizzazzjoni ta’ taħriġ fil-manutenzjoni

Appendiċi I —

Tul tal-Kors ta’ Taħriġ Bażiku

Appendiċi II —

Approvazzjoni tal-Organizzazzjoni ta’ Taħriġ fil-Manutenzjoni li hemm referenza għaliha fl-Anness IV (Parti-147) — fil-Formola tal-Easa 11

Appendiċi III —

Ċertifikati ta’ Rikonoxximent li hemm referenza għalihom fl-Anness IV (Parti-147) — fil-Formoli 148 u 149 tal-EASA”;

(2)

It-titlu tas-sezzjoni A huwa mibdul b’li ġej:

SEZZJONI A

REKWIŻITI TEKNIĊI

(3)

Il-punt 147.A.125 huwa mibdul b’li ġej:

147.A.125   Rekords

L-organizzazzjoni għandha żżomm ir-rekords kollha tat-taħriġ tal-istudenti, l-eżamijiet u l-assessments għal perjodu illimitat.”;

(4)

Il-punt 147.A.145 huwa emendat kif ġej:

(i)

il-punt (e) huwa mibdul b’li ġej:

“(e)

Organizzazzjoni tista’ ma tkunx approvata biex tagħmel l-eżaminjiet sakemm mhix approvata biex tagħmel it-taħriġ korrispondenti.”;

(ii)

il-punt (f) jiżdied kif ġej:

“(f)

B’deroga minn punt (e), organizzazzjoni approvata biex tipprovdi taħriġ ta’ għarfien bażiku jew taħriġ tat-tip tista’ wkoll tkun approvata biex tipprovdi eżamijiet tat-tip f’każi fejn taħriġ tat-tip mhuwiex meħtieġ.”;

(5)

it-titlu tas-Sezzjoni A Subparti C huwa mibdul b’li ġej:

“SUBPARTI Ċ

KORS TA’ TAĦRIĠ BAŻIKU APPROVAT

(6)

il-punt 147.A.200(b),huwa mibdul b’li ġej:

“(b)

L-element ta’ taħriġ tal-għarfien għandu jkopri s-suġġett ta’ liċenzja ta’ manutenzjoni ta’ inġenju tal-ajru ta’ kategorija jew subkategorija kif speċifikat fl-Anness III (Parti-66).”;

(7)

it-titlu tas-Sezzjoni B huwa mibdul b’li ġej:

SEZZJONI B

PROĊEDURI GĦALL-AWTORITAJIET KOMPETENTI

(8)

il-punt 147.B.15 huwa revokat;

(9)

il-punt 147.B.120(a) huwa mibdul b’li ġej:

“(a)

Kull organizzazzjoni għandha tkun kompletament awditjata għall-konformità ma’ dan l-Anness (Parti-147) f’perjodi li ma jaqbżux l-24 xahar. Dan għandu jinkludi l-monitoraġġ ta’ tal-inqas kors wieħed ta’ taħriġ u eżami wieħed li jsir mill-organizzazzjoni ta’ taħriġ fil-manutenzjoni.”;

(10)

Appendiċi I huwa mibdul b’li ġej:

“Appendiċi I

Tul tal-Kors ta’ Taħriġ Bażiku

It-tul minimu ta’ kors sħiħ ta’ taħriġ bażiku hu kif ġej:

Kors Bażiku

Tul ta’ żmien (sigħat)

Il-proporzjon tat-taħriġ teoretiku (f’%)

A1

800

30 sa 35

A2

650

30 sa 35

A3

800

30 sa 35

A4

800

30 sa 35

B1.1

2 400

50 sa 60

B1.2

2 000

50 sa 60

B1.3

2 400

50 sa 60

B1.4

2 400

50 sa 60

B2

2 400

50 sa 60

B3

1 000

50 sa 60”

(11)

L-Appendiċi II huwa emendat kif ġej:

“Appendiċi II

Approvazzjoni tal-Organizzazzjoni tat-Taħriġ fil-Manutenzjoni li hemm referenza għaliha fl-Anness IV (Parti-147) — Formola 11 tal-EASA

Image

Test ta 'immaġni

Image

Test ta 'immaġni

(12)

L-Appendiċi III huwa mibdul b’li ġej:

“Appendiċi III

Ċertifikati ta’ Rikonoxximent li hemm referenza għalihom fl-Anness IV (Parti-147) – Formoli 148 u 149 tal-EASA

1.   Taħriġ/Eżami Bażiku

It-template taċ-ċertifikat tat-taħriġ bażiku tal-Parti-147 spjegata fid-dettall hawn taħt għandha tintuża għar-rikonoxximent tat-tlestija tat-taħriġ bażiku, tal-eżami bażiku jew kemm it-taħriġ bażiku kif ukoll l-eżamijiet tat-taħriġ bażiku.

Iċ-ċertifikat tat-taħriġ għandu jidentifika b’mod ċar kull eżami ta’ modulu individwali bid-data ta’ meta tlesta b’suċċess, flimkien mal-verżjoni korrispondenti tal-Appendiċi I għall-Anness III (Parti-66).

Image

Test ta 'immaġni

2.   Taħriġ/Eżami tat-Tip

It-template taċ-ċertifikat tat-taħriġ tat-tip tal-Parti-147 spjegata fid-dettall hawn taħt għandha tintuża għar-rikonoxximent tat-tlestija tal-elementi teoretiċi, l-elementi prattiċi jew kemm l-elementi teoretiċi kif ukoll dawk prattiċi tal-kors ta’ taħriġ tal-klassifikazzjoni tat-tip.

Iċ-ċertifikat għandu jindika f’liema kombinazzjoni tal-qafas/magna tal-inġenji tal-ajru kien ingħata t-taħriġ.

Ir-referenzi xierqa għandhom jitħassru kif ikun applikabbli u l-kaxxa tat-tip tal-kors għandha tispjega jekk kinux koperti l-elementi teoretiċi biss jew l-elementi prattiċi biss jew jekk kinux koperti kemm l-elementi teoretiċi kif ukoll dawk prattiċi.

Iċ-ċertifikat tat-taħriġ irid jidentifika b’mod ċar jekk il-kors huwiex kors sħiħ jew huwiex kors parzjali (bħalma huwa kors dwar il-qafas jew l-impjant tal-enerġija (powerplant) jew kors dwar l-avjoniċi/elettriku ta’ inġenju tal-ajru) jew kors tad-differenzi bbażat fuq l-esperjenza preċedenti tal-applikant, pereżempju, kors A340 (CFM) għat-tekniċi A320. Jekk il-kors ma jkunx wieħed sħiħ, iċ-ċertifikat għandu jidentifika jekk iż-żoni tal-interface kinux koperti jew le.

Image

Test ta 'immaġni

(*)  Għal ajruplani b’magni bil-pistons mingħajr pressjoni taħt l-2 000 kg MTOM, iż-żmien minimu jista’ jitnaqqas b’50 %.

(**)  Għal ħelikopters fi grupp 2 (kif definit f’punt 66.A.42), iż-żmien minimu jista’ jitnaqqas bi 30 %.

(***)  Għall-iskop ta’ dan il-punt 4, “kapitolu” tfisser kull waħda mir-ringieli li quddiemhom hemm numru fit-tabella li hemm fil-punt 3.1(e).

(****)  Għall-iskop ta’ dan il-punt 5, “kapitolu” tfisser kull waħda mir-ringieli li quddiemhom hemm numru fit-tabelli li hemm fil-punti 3.1(e) u 3.2(b).