17.1.2009

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

L 13/3

REGOLAMENT TAL-KUMMISSJONI (KE) Nru 29/2009

tas-16 ta’ Jannar 2009

li jistabbilixxi rekwiżiti dwar servizzi ta’ kollegament tad-dejta għall-Ajru Uniku Ewropew

(Test b’relevanza għaż-ŻEE)

IL-KUMMISSJONI TAL-KOMUNITAJIET EWROPEJ,

Wara li kkunsidrat it-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea,

Wara li kkunsidrat ir-Regolament (KE) Nru 552/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-10 ta’ Marzu 2004 dwar l-interoperabilità tax-Xibka Ewropea ta’ Amministrazzjoni ta’ Traffiku ta’ l-Ajru (Ir-Regolament ta’ interoperabilità) (1), u b’mod partikulari l-Artikolu 3(1) tiegħu,

Wara li kkunsidrat ir-Regolament (KE) Nru 549/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-10 ta’ Marzu 2004 li jippreskrivi l-qafas għall-ħolqien tal-Ajru Uniku Ewropew (ir-Regolament qafas) (2), u b’mod partikulari l-Artikolu 8(2) tiegħu,

Billi:

(1)

Iż-żidiet osservati u mistennija fil-livelli tat-traffiku tal-ajru fl-Ewropa jitolbu żidiet paralleli fil-kapaċità tal-kontroll tat-traffiku tal-ajru. Dan iwassal għal ħtieġa ta’ titjib operattiv b’mod notevoli biex tittejjeb l-effiċjenza tal-komunikazzjonijiet bejn il-kontrolluri u l-bdoti. Il-frekwenzi ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi qegħdin kull ma jmur jimtlew iżżejjed u jaqbel li jiġu supplimentati b’komunikazzjonijiet ta’ kollegament tad-dejta bejn l-ajru u l-art.

(2)

Għadd ta’ studji u provi mwettqa ġewwa l-Komunità Ewropea u l-Eurocontrol ikkonfermaw il-kapaċità tas-servizzi ta’ kollegament tad-dejta biex jagħmlu possibbli il-forniment ta’ kapaċità addizzjonali fil-kontroll tat-traffiku tal-ajru. Dawn is-servizzi għandhom jiġu introdotti b’manjiera kkoordinata biex isir l-aħjar użu tal-benefiċċji potenzjali.

(3)	L-Eurocontrol ingħatat mandat skont l-Artikolu 8(1) tar-Regolament (KE) Nru 549/2004 biex tiżviluppa rekwiżiti għall-introduzzjoni kkoordinata ta’ servizzi ta’ kollegament tad-dejta. Dan ir-Regolament huwa bbażat fuq ir-rapport ta’ mandat li ngħata b’riżultat t’hekk fid-19 ta’ Ottubru 2007.

(4)	Mhuwiex l-għan ta’ dan ir-Regolament li jkopri operazzjonijiet u taħriġ militari kif imsemmi fl-Artikolu 1(2) tar-Regolament (KE) Nru 549/2004.

(5)

L-introduzzjoni bikrija ta’ servizzi ta’ kollegament tad-dejta biex jikkumplimentaw il-komunikazzjonijiet bil-vuċi bejn il-bdoti u l-kontrolluri fil-fażi ta’ waqt ir-rotta hija prevista mill-Pjan Komprensiv għall-Ġestjoni tat-Traffiku tal-Ajru (l-ATM) (il-pjan komprensiv għall-ATM) li jirriżulta mill-fażi ta’ definizzjoni tal-proġett SESAR ibbażat fuq ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 219/2007 tas-27 ta’ Frar 2007 dwar l-istabbiliment ta’ Impriża Konġunta għall-iżvilupp tas-sistema Ewropea ta’ ġenerazzjoni ġdida għall-ġestjoni tat-traffiku ta’ l-ajru (SESAR) (3).

(6)

Is-servizzi ta’ kollegament tad-dejta għandhom jiġu introdotti f’partijiet kontinwi u omoġenji tal-ispazju tal-ajru fl-ajru uniku Ewropew, u dan għandu jsir l-ewwel għall-ispazju tal-ajru ta’ fuq b’densità għolja. Meta titqies l-importanza tas-servizzi ta’ kollegament tad-dejta għall-iżvilupp ulterjuri tan-Netwerk Ewropew għall-Ġestjoni tat-Traffiku tal-Ajru (minn hawn ’il quddiem imsejjaħ l-EATMN), jaqbel li l-użu tagħhom jiġi estiż progressivament għall-ikbar parti tal-ispazju tal-ajru fl-ajru uniku Ewropew kif iddefinit fl-Artikolu 1(3) tar-Regolament (KE) Nru 551/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta’ l-10 ta’ Marzu 2004 dwar l-organizzazzjoni u l-użu ta’ l-ispazju ta’ l-arja fl-ajru uniku Ewropew (ir-Regolament ta’ l-ispazju ta’ l-arja) (4).

(7)

Għadd sinifikanti ta’ servizzi ta’ kollegament tad-dejta ġew iddefiniti mill-Organizzazzjoni Internazzjonali għall-Avjazzjoni Ċivili (minn hawn ’il quddiem imsejħa l-ICAO) u mill-Organizzazzjoni Ewropea għat-Tagħmir tal-Avjazzjoni Ċivili (minn hawn ’il quddiem imsejħa l-Eurocae). Dawk is-servizzi li ġew ivvalidati f’livell tal-Eurocontrol b’mod suffiċjenti biss jistgħu ikunu s-suġġett ta’ introduzzjoni mandatorja, ibbażati fuq l-istandards iddefiniti minn dawn l-organizzazzjonijiet.

(8)

Iż-żieda fil-kapaċità tat-traffiku li hi possibbli bis-servizzi ta’ kollegament tad-dejta tiddependi fuq il-perċentwali ta’ titjiriet li jsiru bil-kapaċità ta’ kollegament tad-dejta. Perċentwali sinifikanti ta’ titjiriet, ta’ mhux inqas minn 75 %, jistgħu jkunu mgħammra b’mod li jippermetti żieda suffiċjenti fil-kapaċità.

(9)	L-operaturi jeħieġu żmien suffiċjenti ta’ notifika biex jgħammru l-inġenji tal-ajru tagħhom b’kapaċitajiet ġodda, kemm għall-inġenji tal-ajru l-ġodda kif ukoll għall-flotta eżistenti. Dan għandu jitqies meta jiġu stipulati d-dati għat-tagħmir mandatorju.

(10)

Għadd ta’ inġenji tal-ajru, l-aktar dawk għal titjiriet oċeaniċi fit-tul, diġà tgħammru bil-kapaċità ta’ kollegament tad-dejta bl-użu ta’ standards magħrufin bħala Sistemi tal-Futur għan-Navigazzjoni tal-Ajru (FANS) 1/A. Mhuwiex ekonomikament ġustifikabbli li l-operaturi jintalbu jinstallaw tagħmir ulterjuri għall-kollegament tad-dejta fuq it-tali inġenji tal-ajru biex jikkonformaw mar-rekwiżiti ta’ dan ir-Regolament. Madankollu, fit-tul tista’ tintlaħaq konverġenza bejn is-soluzzjonijiet tekniċi użati għat-titjiriet oċeaniċi u dawk iddefiniti minn dan ir-Regolament. Għaldaqstant jaqbel li tiġi stabbilita data xierqa f’dan ir-rigward.

(11)

Il-kundizzjonijiet għall-awtorizzazzjoni għat-tħaddim ta’ xi inġenji tal-ajru li jkollhom kostitwenti tal-kollegament tad-dejta li, b’mod temporanju, ma jkunux operattivi, jistgħu jiġu speċifikati fil-lista applikabbli dwar it-tagħmir minimu meħtieġa mill-Anness III tar-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 3922/91 tas-16 ta’ Diċembru 1991 dwar l-armonizzazzjoni tal-ħtiġijiet tekniċi u proċeduri amministrattivi fil-qasam ta’ l-avjazzjoni ċivili (5) u mir-Regolament (KE) Nru 216/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta’ Frar 2008 dwar regoli komuni fil-kamp tal-avjazzjoni ċivili u li jistabbilixxi Aġenzija Ewropea tas-Sikurezza tal-Avjazzjoni, u li jħassar id-Direttiva tal-Kunsill 91/670/KEE, ir-Regolament (KE) Nru 1592/2002 u d-Direttiva 2004/36/KE (6), u mir-regoli ta’ implimentazzjoni tiegħu.

(12)

Għandhom jiġu identifikati kriterji għal eżenzjoni possibbli, ibbażati b’mod partikulari fuq kunsiderazzjonijiet ekonomiċi jew ta’ ħtieġa teknika partikulari, biex jippermettu lill-operaturi jagħmlu eċċezzjonijiet u ma jgħammrux tipi speċifiċi ta’ inġenji tal-ajru bil-kapaċità ta’ kollegament tad-dejta.

(13)

Inġenji tal-ajru Statali li huma tat-trasport jirrappreżentaw l-ikbar kategorija tal-inġenji tal-ajru Statali li jtiru bħala traffiku tal-ajru ġenerali fl-ispazju tal-ajru li fih japplika dan ir-Regolament. Meta l-Istati Membri jiddeċiedu li jgħammru t-tali tip ta’ inġenji tal-ajru ġodda b’kapaċitajiet ta’ kollegament tad-dejta abbażi ta’ standards li mhumiex speċifiċi għar-rekwiżiti operattivi militari, huma jistgħu jintalbu jimplimentaw soluzzjonijiet tekniċi li jikkonformaw ma’ dan ir-Regolament.

(14)	L-applikazzjoni uniformi ta’ proċeduri speċifiċi fi ħdan l-ispazju tal-ajru uniku Ewropew relatati mal-użu ta’ ħolqa ta’ dejta hija kruċjali għall-kisba tal-interoperabbiltà u ta’ operazzjonijiet mingħajr problemi.

(15)

L-ICAO iddefiniet il-ġestjoni tal-kuntest (minn hawn ’il quddiem imsejħa s-CM) ta’ applikazzjonijiet standardizzati mill-ajru għall-art u ddefiniet il-komunikazzjonijiet ta’ kollegament tad-dejta bejn il-kontrollur u l-bdot (minn hawn ’il quddiem imsejħin is-CPDLC) għall-introduzzjoni tas-servizzi ta’ kollegament tad-dejta. Il-fornituri tas-servizzi u l-operaturi tat-traffiku tal-ajru għandhom jappoġġjaw dawn l applikazzjonijiet u jużaw sett standardizzat u komuni ta’ messaġġi biex jiżguraw implimentazzjonijiet interoperabbli minn tarf għall-ieħor (“end-to-end”) tas-servizzi ta’ kollegament tad-dejta.

(16)

Diversi protokolli ta’ komunikazzjoni jistgħu jintużaw għall-iskambju tad-dejta bejn applikazzjonijiet mill-ajru għall-art. Madankollu, bħala minimu, għandu jintuża sett komuni fuq in-naħa tal-art biex tkun żgurata l-interoperabbiltà ġenerali fi ħdan l-ispazju tal-ajru li fih japplika dan ir-Regolament. Il-protokolli ddefiniti mill-ICAO ibbażati fuq in-Netwerk għat-Telekomunikazzjoni Ajrunawtika (minn hawn ’il quddiem imsejjaħ l-ATN) u fuq il-ħolqa diġitali ta’ frekwenza għolja ħafna tal-Mod 2 (minn hawn ’il quddiem imsejħa l-VDL 2) bħalissa huma meqjusa bħala l-unika soluzzjoni vvalidata li tista’ tinżamm għal użu armonizzat. Għaldaqstant l-Istati Membri jistgħu jintalbu jiżguraw id-disponibbiltà ta’ din is-soluzzjoni.

(17)	Proċeduri reġjonali u supplimentari tal-ICAO li huma applikabbli fl-Ewropa qed jiġu mmodifikati sabiex jippermettu l-ġarr mandatorju tal-kostitwenti tal-kollegament tad-dejta fl-ispazju tal-ajru ta’ xi Stati Membri.

(18)

L-operaturi u l-organizzazzjonijiet li jipprovdu servizzi ta’ komunikazzjoni għall-iskambju tad-dejta bejn l-applikazzjonijiet mill-ajru għall-art għandha titħallielhom il-possibbiltà li jużaw protokolli differenti minn barra l-ATN jew il-VDL 2. Madankollu dawn il-protokolli jistgħu jikkonformaw ma’ rekwiżiti adegwati li jiżguraw li tinżamm l-interoperabbiltà minn tarf għall-ieħor bejn l-unitajiet tas-servizzi tat-traffiku tal-ajru u l-inġenji tal-ajru.

(19)

Il-fornituri tas-servizz tat-traffiku tal-ajru (minn hawn ’il quddiem imsejjaħ l-ATS) jistgħu jagħżlu li jiddependu fuq organizzazzjonijiet oħrajn għall-forniment tas-servizzi ta’ komunikazzjoni ta’ kollegament tad-dejta mill-ajru għall-art. F’dan il-każ, sabiex jiġu żgurati s-sikurezza, s-sigurtà u l-effiċjenza ta’ dawn is-servizzi, ftehimiet dwar il-livell tas-servizz jistgħu jiġu stabbiliti bejn il-partijiet ikkonċernati.

(20)

Sabiex tiġi żgurata l-interoperabbiltà minn tarf għall-ieħor tas-servizzi ta’ kollegament tad-dejta, l-inġenji tal-ajru u l-unitajiet tal-ATS b’kapaċità ta’ kollegament tad-dejta jistgħu ikunu kapaċi jitsabbilixxu komunikazzjonijiet ta’ kollegament tad-dejta irrispettivament mill-arranġamenti magħmula mill-operaturi u mill-fornituri tal-ATS biex jiżguraw id-disponibbiltà ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet mill-ajru għall-art. Għalhekk għandhom jittieħdu miżuri adegwati għal dan il-għan.

(21)

L-informazzjoni dwar il-kapaċità tat-titjiriet għal kollegament tad-dejta tista’ tkun inkluża fil-pjan tat-titjira, ipproċessata u trażmessa bejn l-unitajiet tal-ATS. L-informazzjoni t’identifikazzjoni, li tippermetti l-użu ta’ applikazzjonijiet ta’ kollegament tad-dejta mill-ajru għall-art u tagħti l-possibbiltà lill-unità tal-ATS li jkun imissha biex tibda l-iskambju tad-dejta mal-inġenji tal-ajru, tista’ wkoll tiġi pproċessata u trażmessa bejn l-unitajiet tal-ATS.

(22)	Jistgħu jittieħdu miżuri mill-fornituri tas-servizzi tan-navigazzjoni tal-ajru u mill-entitajiet l-oħra li jipprovdu servizzi ta’ komunikazzjoni ta’ kollegament tad-dejta mill-ajru għall-art biex tiġi żgurata s-sigurtà adegwata għall-iskambji ta’ informazzjoni.

(23)	Il-kwalità tas-servizz tal-komunikazzjoni ta’ kollegament tad-dejta mill-ajru għall-art tista’ tiġi mmonitorjata regolarment mill-fornituri tal-ATS.

(24)	Jaqbel li tiġi użata skema komuni t’indirizzar sabiex ikunu identifikati mingħajr ambigwità dawk l-istazzjonijiet kollha tal-ajru u tal-art milqutin mill-iskambji tal-kollegamenti tad-dejta.

(25)

Bil-għan li jżommu jew isaħħu l-livelli eżistenti ta’ sikurezza tal-operazzjonijiet, l-Istati Membri jistgħu jintalbu jiżguraw li l-partijiet ikkonċernati jwettqu valutazzjoni tas-sikurezza li tinkludi l-identifikazzjoni tal-perikli, il-valutazzjoni tar-riskju u l-proċessi ta’ mitigazzjoni tar-riskju.

(26)

B’konformità mal-Artikolu 3(3)(d) tar-Regolament (KE) Nru 552/2004, regoli ta’ implimentazzjoni għall-interoperabbiltà jistgħu jiddeskrivu l-proċeduri speċifiċi tal-valutazzjoni tal-konformità li għandhom jintużaw għall-valutazzjoni tal-konformità jew tal-addattament għall-użu tal-kostitwenti, kif ukoll għall-verifika tas-sistemi.

(27)	Il-miżuri pprovduti f’dan ir-Regolament huma skont l-opinjoni tal-Kumitat għall-Ajru Uniku,

ADOTTAT DAN IR-REGOLAMENT:

Artikolu 1

Is-suġġett u l-ambitu

1. Dan ir-Regolament jistabbilixxi r-rekwiżiti għall-introduzzjoni kkoordinata tas-servizzi ta’ kollegament tad-dejta bbażati fuq komunikazzjonijiet tad-dejta mill-ajru għall-art minn punt għall-ieħor (“point-to-point”) kif iddefiniti fl-Artikolu 2, punt 5.

2. Dan ir-Regolament għandu japplika għal:

(a)

sistemi li jipproċessaw id-dejta tat-titjiriet, il-kostitwenti tagħhom u l-proċeduri assoċjati magħhom, u sistemi ta’ interazzjoni bejn il-bniedem u l-magni, il-kostitwenti tagħhom u l-proċeduri assoċjati magħhom li jaqdu l-unitajiet tal-kontroll tat-traffiku tal-ajru li jipprovdu servizz lit-traffiku tal-ajru ġenerali;

(b)	kostitwenti tas-sistemi ta’ interazzjoni bejn il-bniedem u l-magni li jinġarru fl-ajru u l-proceduri assoċjati magħhom;

(ċ)	sistemi ta’ komunikazzjoni mill-ajru għall-art, il-kostitwenti tagħhom u l-proċeduri assoċjati magħhom.

3. Dan ir-Regolament għandu japplika għat-titjiriet kollha li joperaw bħala traffiku tal-ajru ġenerali b’konformità mar-regoli tat-titjir bl-istrumenti fi ħdan l-ispazju tal-ajru ’l fuq minn FL 285 kif iddefinit fil-Parti A tal-Anness I.

Kif ukoll għandu japplika mill-5 ta’ Frar 2015 għal kull titjira operata bħala traffiku tal-ajru ġenerali b’konformità mar-regoli tat-titjir bl-istrumenti fi ħdan l-ispazju tal-ajru ’l fuq minn FL 285 kif iddefinit fil-Parti B tal-Anness I.

4. Dan ir-Regolament għandu japplika għall-fornituri tas-servizzi tat-traffiku tal-ajru (minn hawn ’il quddiem imsejħa “fornituri ATS”) li jipprovdu servizzi lit-traffiku tal-ajru ġenerali fi ħdan l-ispazju tal-ajru msemmi fil-paragrafu 3 u b’konformità mad-dati ta’ applikazzjoni rilevanti.

Artikolu 2

Definizzjonijiet

Għall-għanijiet ta’ dan ir-Regolament għandhom japplikaw id-definizzjonijiet tal-Artikolu 2 tar-Regolament (KE) Nru 549/2004.

Għandhom japplikaw ukoll it-tifsiriet li ġejjin:

(1)

“servizz ta’ kollegament tad-dejta” tfisser sett ta’ tranżazzjonijiet dwar il-ġestjoni tat-traffiku tal-ajru li huma relatati, li huma appoġġjati minn komunikazzjonijiet ta’ kollegament tad-dejta mill-ajru għall-art, u li għandhom għan operattiv imfisser b’mod ċar u li jibdew u jintemmu ma’ avveniment operattiv;

(2)	“operatur” tfisser persuna, organizzazzjoni jew impriża involuta f’operazzjoni tal-inġenji tal-ajru jew li toffri li tkun involuta fiha;

(3)	“unità tas-servizzi tat-traffiku tal-ajru” (minn hawn ’il quddiem imsejħa unità tal-“ATS”) tfisser unità ċivili jew militari responsabbli għall-forniment tas-servizzi tat-traffiku tal-ajru;

(4)	“ftehim dwar il-livell tas-servizz” tfisser dik il-parti ta’ kuntratt tas-servizz bejn organizzazzjonijiet fejn jintlaħaq ftehim dwar ċertu livell ta’ servizz, b’mod partikulari b’rabta mal-kwalità u mal-prestazzjoni tas-servizz tal-komunikazzjoni tad-dejta;

(5)

“komunikazzjoni mill-ajru għall-art minn punt għall-ieħor” tfisser komunikazzjoni fiż-żewġ direzzjonijiet bejn inġenju tal-ajru u entità ta’ komunikazzjoni fuq l-art li sserraħ fuq sett ta’ funzjonijiet imqassma biex tikseb:

(a)	it-trażmissjoni u r-riċeviment ta’ “bit frames” axxendentali (“uplink”) u dixxendentali (“downlink”) permezz ta’ kollegament mobbli tad-dejta bejn is-sistemi ta’ komunikazzjoni fuq l-art u dawk fl-inġenji tal-ajru;

(b)

it-trażmissjoni u r-riċeviment ta’ unitajiet tad-dejta bejn sistemi fuq l-art u dawk fl-inġenji tal-ajru li jkollhom fihom l-applikazzjonijiet mill-ajru għall-art:

(i)	bit-trażmissjoni ta’ unitajiet tad-dejta mar-rotot kollha ta’ komunikazzjoni fuq l-art u mal-kollegamenti kollha mobbli tad-dejta;

(ii)	bil-mekkaniżmi ta’ kooperazzjoni taż-żewġt itruf għat-trasport tal-unitajiet tad-dejta.

(6)	“inġenji tal-ajru Statali” tfisser kwalunkwe inġenju tal-ajru użat mill-militar, mid-dwana u mill-pulizija;

(7)	“inġenji tal-ajru Statali tat-trasport” tfisser inġenji tal-ajru Statali bil-ġwienaħ fissi li huma ddisinjati għall-ġarr ta’ persuni u/jew ta’ merkanzija;

(8)	“applikazzjoni mill-ajru għall-art” tfisser sett ta’ funzjonijiet ta’ kooperazzjoni mill-ajru għall-art li jappoġġjaw lis-servizzi tat-traffiku tal-ajru;

(9)	“komunikazzjoni minn tarf għall-ieħor” tfisser it-trasferiment ta’ informazzjoni bejn applikazzjonijiet mill-ajru għall-art korrispondenti;

(10)	“komunikazzjoni mill-ajru għall-art” tfisser komunikazzjoni fiż-żewġ direzzjonijiet bejn is-sistemi ta’ komunikazzjoni tal-inġenji tal-ajru u dawk fuq l-art;

(11)

“politika ta’ sigurtà” tfisser sett ta’ objettivi, regoli dwar l-imġiba għall-utenti u l-amministraturi, u rekwiżiti għall-konfigurazzjoni u l-ġestjoni tas-sistemi li b’mod kollettiv huma maħsuba biex jissalvagwardjaw sistemi u riżorsi ta’ komunikazzjoni li għandhom x’jaqsmu mal-forniment ta’ servizzi ta’ kollegament tad-dejta minn atti ta’ interferenza illegali;

(12)	“informazzjoni tal-indirizzar” tfisser informazzjoni relatata mas-sistema jew mal-indirizz tan-netwerk ta’ xi entità li tkun qed tipparteċipa f’komunikazzjoni ta’ kollegament tad-dejta mill-ajru għall-art, u li tippermetti ukoll li jiġi ddeterminat mingħajr ambigwità fejn tinsab l-entità;

(13)

“sistema integrata għall-ipproċessar tal-pjan iniżjali tat-titjira” (minn hawn ’il quddiem imsejħa “IFPS”) tfisser sistema fi ħdan in-Netwerk Ewropew għall-Ġestjoni tat-Traffiku tal-Ajru li permezz tagħha jiġi pprovdut servizz iċċentralizzat ta’ pproċessar u tqassim tal-ippjanar tat-titjiriet, li jittratta r-riċeviment, il-validazzjoni u t-tqassim tal-pjanijiet tat-titjiriet, fi ħdan l-ispazju tal-ajru kopert minn dan ir-Regolament;

(14)	“mhux operattiv” għal kostitwent li jinġarr fl-ajru tfisser li l-kostitwent ma jwettaqx il-funzjoni li għaliha jkun maħsub jew li b’mod konsistenti ma jkunx qed jaħdem fi ħdan il-limiti operattivi jew il-kriterji tat-tolleranza tiegħu.

Artikolu 3

Is-servizzi ta’ kollegament tad-dejta

1. Il-fornituri tal-ATS għandhom jiżguraw li l-unitajiet tal-ATS li jipprovdu servizzi tat-traffiku tal-ajru fi ħdan l-ispazju tal-ajru msemmi fl-Artikolu 1(3) ikollhom il-kapaċità li jipprovdu u jħaddmu s-servizzi ta’ kollegament tad-dejta ddefiniti fl-Anness II.

2. Mingħajr preġudizzju għall-paragrafu 4 ta’ dan l-Artikolu, operaturi għandhom jiżguraw li l-inġenji tal-ajru li jkunu qed joperaw titjiriet imsemmija fl-Artikolu 1(3) b’ċertifikat individwali dwar in-navigabbiltà (“airworthiness”) maħruġ għall-ewwel darba fl-1 ta’ Jannar 2011 jew wara, ikollhom il-kapaċità li joperaw is-servizzi ta’ kollegament tad-dejta ddefiniti fl-Anness II.

3. Mingħajr preġudizzju għall-paragrafu 4 ta’ dan l-Artikolu, l-operaturi għandhom jiżguraw li inġenji tal-ajru li joperaw titjiriet imsemmija fl-Artikolu 1(3) b’ċertifikat individwali dwar in-navigabbiltà maħruġ għall-ewwel darba qabel l-1 ta’ Jannar 2011, ikollhom il-kapaċità li joperaw is-servizzi ta’ kollegament tad-dejta ddefiniti fl-Anness II, b’effett mill-5 ta’ Frar 2015.

4. Il-paragrafi 2 u 3 m’għandhomx japplikaw għal li ġej:

(a)	inġenji tal-ajru li għandhom ċertifikat individwali dwar in-navigabbiltà maħruġ għall-ewwel darba qabel l-1 ta’ Jannar 2014 u mgħammrin b’tagħmir għall-kollegament tad-dejta ċċertifikat skont ir-rekwiżiti ta’ wieħed mid-dokumenti tal-Eurocae speċifikati fil-punt (10) tal-Anness III;

(b)	għal inġenji tal-ajru li għandhom ċertifikat individwali dwar in-navigabbiltà maħruġ għall-ewwel darba mhux iktar tard mill-1 ta’ Jannar 1998 u li se jtemmu l-operat fl-ispazju tal-ajru msemmi fl-Artikolu 1(3) mhux iktar tard mill-31 ta’ Diċembru 2017;

(ċ)	għal inġenji tal-ajru Statali;

(d)

għal inġenji tal-ajru li jittajru fl-ispazju tal-ajru msemmi fl-Artikolu 1(3) għall-finijiet ta’ ttestjar, ta’ kunsinna jew ta’ manutenzjoni jew li għandhom kostitwenti tal-kollegament tad-dejta li, b’mod temporanju, ma jkunux operattivi, taħt il-kundizzjonijiet speċifikati fil-lista applikabbli dwar it-tagħmir minimu meħtieġa mill-punt (1) tal-Anness III u mir-Regolament (KE) Nru 216/2008 u mir-regoli ta’ implimentazzjoni tiegħu.

5. L-Istati Membri li jiddeċiedu li jgħammru inġenji tal-ajru Statali tat-trasport ġodda li jkunu se jidħlu fis-servizz mill-1 ta’ Jannar 2014 bil-kapaċità ta’ kollegament tad-dejta li tiddependi fuq standards li mhumiex speċifiċi għar-rekwiżiti operattivi militari, għandhom jiżguraw li dawn l-inġenji tal-ajru jkollhom il-kapaċità li joperaw is-servizzi ta’ kollegament tad-dejta ddefiniti fl-Anness II.

Artikolu 4

Il-proċeduri assoċjati

Il-fornituri tal-ATS li jipprovdu servizzi tat-traffiku tal-ajru u l-operaturi li jużaw servizzi tat-traffiku tal-ajru appoġġjati mis-servizzi ta’ kollegament tad-dejta ddefiniti fl-Anness II għandhom japplikaw proċeduri komuni standardizzati li jkunu konsistenti mad-dispożizzjonijiet rilevanti tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tal-Avjazzjoni Civili (ICAO) għal:

(a)	it-twaqqif ta’ komunikazzjonijiet ta’ kollegament tad-dejta bejn il-kontrollur u l-bdot (minn hawn ’il quddiem imsejħin is-CPDLC);

(b)	l-iskambju ta’ messaġġi operattivi tas-CPDLC;

(ċ)	it-trasferiment tas-CPDLC;

(d)	il-waqfien temporanju mill-użu ta’ talbiet tas-CPDLC mill-bdot;

(e)	il-falliment u l-għeluq tas-CPDLC;

(f)	l-iffajljar ta’ pjanijiet tat-titjira li jirrigwardaw informazzjoni dwar il-kapaċità tal-kollegament tad-dejta.

Artikolu 5

L-obbligi tal-fornituri tal-ATS f’dak li għandu x’jaqsam mal-komunikazzjonijiet tal-kollegament tad-dejta

1. Il-fornituri tal-ATS għandhom jiżguraw li s-sistemi ta’ fuq l-art imsemmija fl-Artikolu 1(2) u l-kostitwenti tagħhom jappoġġjaw l-applikazzjonijiet mill-ajru għall-art iddefiniti fl-istandards tal-ICAO speċifikati fil-punti (2) u (3) tal-Anness III.

2. Il-fornituri tal-ATS għandhom jiżguraw li s-sistemi ta’ fuq l-art imsemmija fl-Artikolu 1(2)(ċ) u l-kostitwenti tagħhom japplikaw komunikazzjonijiet minn tarf għall-iehor f’konformità mar-rekwiżiti tal-Parti A tal-Anness IV għall-iskambji tad-dejta tal-applikazzjonijiet mill-ajru għall-art iddefiniti fl-istandards tal-ICAO speċifikati fil-punti (2) u (3) tal-Anness III.

3. Il-fornituri tal-ATS li jiddependu fuq organizzazzjonijiet oħrajn għall-forniment tas-servizzi ta’ komunikazzjoni għall-iskambji tad-dejta mal-inġenji tal-ajru li huma meħtieġa għall-applikazzjonijiet mill-ajru għall-art iddefiniti fl-istandards tal-ICAO speċifikati fil-punti (2) u (3) tal-Anness III għandhom jiżguraw li dawn is-servizzi jiġu pprovduti skont it-termini u l-kundizzjonijiet ta’ ftehim dwar il-livell tas-servizz li jinkludi b’mod partikulari:

(a)	id-deskrizzjoni tas-servizzi ta’ komunikazzjoni skont ir-rekwiżiti tas-servizzi tal-kollegament tad-dejta ddefiniti fl-Anness II;

(b)	id-deskrizzjoni tal-polza tas-sigurtà implimentata biex tiżgura skambji tad-dejta tal-applikazzjonijiet mill-ajru għall-art li huma ddefiniti fl-istandards tal-ICAO speċifikati fil-punti (2) u (3) tal-Anness III;

(ċ)	il-materjal rilevanti li għandu jiġi pprovdut għall-monitoraġġ tal-kwalità tas-servizz u tal-prestazzjoni tas-servizzi ta’ komunikazzjoni.

4. Il-fornituri tal-ATS għandhom jagħmlu arranġamenti adattati biex jiżguraw li jkunu jistgħu jiġu stabbiliti skambji tad-dejta mal-ingenji tal-ajru kollha li jittajru fl-ispazju tal-ajru li jaqa’ taħt ir-responsabbiltà tagħhom u li jkollhom il-kapaċità tal-kollegament tad-dejta f’konformita mar-rekwiżiti ta’ dan ir-Regolament, waqt li jitqiesu b’mod xieraq il-limitazzjonijiet ta’ kopertura possibbli li jkunu inerenti ghat-teknoloġija tal-komunikazzjoni użata.

5. Il-fornituri tal-ATS għandhom jimplimentaw, fis-sistemi għall-ipproċessar tad-dejta dwar it-titjira tagħhom, il-proċessi ta’ identifikazzjoni bil-quddiem (“log on forward”) u tan-notifikazzjoni tal-awtorità li jkun imiss (“next authority notification”) bejn l-unitajiet tal-kontroll tat-traffiku tal-ajru (ATC) skont ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1032/2006 (7) f’dak li għandu x’jaqsam mar-rekwiżiti għas-sistemi awtomatiċi għall-iskambju tad-dejta dwar it-titjir li jappoġġjaw is-servizzi ta’ kollegament tad-dejta.

6. Il-fornituri tal-ATS għandhom iwettqu monitoraġġ tal-kwalità tas-servizz ta’ servizzi ta’ komunikazzjoni u jivverifikaw il-konformità tagħhom mal-livell ta’ prestazzjoni meħtieġ għall-ambjent operattiv taħt ir-responsabbiltà tagħhom.

Artikolu 6

L-obbligi tal-operaturi f’dak li għandu x’jaqsam mal-komunikazzjonijiet tal-kollegament tad-dejta

1. L-operaturi għandhom jiżguraw li s-sistemi li jinġarru fl-ajru msemmija fl-Artikolu 1(2)(ċ) u l-kostitwenti tagħhom installati abbord l-inġenji tal-ajru msemmija fl-Artikolu 3(2) u (3) jappoġġjaw l-applikazzjonijiet mill-ajru għall-art iddefiniti fl-istandards tal-ICAO speċifikati fil-punti (2) u (3) tal-Anness III.

2. L-operaturi għandhom jiżguraw li s-sistemi li jinġarru fl-ajru msemmija fl-Artikolu 1(2)(ċ) u l-kostitwenti tagħhom installati abbord l-inġenji tal-ajru msemmija fl-Artikolu 3(2) u (3) japplikaw komunikazzjonijiet minn tarf għall-iehor f’konformità mar-rekwiżiti tal-parti A tal-Anness IV għall-iskambji tad-dejta tal-applikazzjonijiet mill-ajru għall-art iddefiniti fl-istandards tal-ICAO speċifikati fil-punti (2) u (3) tal-Anness III.

3. L-operaturi għandhom jiżguraw li s-sistemi li jinġarru fl-ajru msemmija fl-Artikolu 1(2)(ċ) u l-kostitwenti tagħhom installati abbord l-inġenji tal-ajru msemmija fl-Artikolu 3(2) u (3) japplikaw komunikazzjonijiet mill-ajru għall-art f’konformità mar-rekwiżiti tal-Parti B jew tal-Parti Ċ tal-Anness IV għall-iskambji tad-dejta tal-applikazzjonijiet mill-ajru għall-art iddefiniti fl-istandards tal-ICAO specifikati fil-punti (2) u (3) tal-Anness III.

4. L-operaturi msemmija fil-paragrafu 3 għandhom jagħmlu l-arranġamenti adattati biex jiżguraw li l-iskambji tad-dejta jkunu jistgħu jiġu stabbiliti bejn l-inġenji tal-ajru tagħhom li għandhom il-kapaċità ta’ kollegament tad-dejta u l-unitajiet kollha tal-ATS li jistgħu jikkontrollaw it-titjiriet li huma joperaw fl-ispazju tal-ajru msemmi fl-Artikolu 1(3), waqt li jitqiesu b’mod xieraq il-limitazzjonijiet ta’ kopertura possibbli li jkunu inerenti għat-teknoloġija tal-komunikazzjoni użata.

Artikolu 7

L-obbligi ġenerali tal-Istati Membri f’dak li għandu x’jaqsam mal-komunikazzjonijiet tal-kollegament tad-dejta

1. L-Istati Membri li jkunu ħatru fornituri tas-servizzi tat-traffiku tal-ajru fl-ispazju tal-ajru ddefinit fl-Artikolu 1(3) għandhom jiżguraw li servizzi ta’ komunikazzjoni mill-ajru għall-art li japplikaw ir-rekwiżiti tal-Parti B tal-Anness IV jkunu disponibbli għall-operaturi għal inġenji tal-ajru li jittajru ġewwa dan l-ispazju tal-ajru taħt ir-responsabbiltà tagħhom għal skambji tad-dejta tal-applikazzjonijiet mill-ajru għall-art iddefiniti fl-istandards tal-ICAO speċifikati fil-punti (2) u (3) tal-Anness III, waqt li jitqiesu b’mod xieraq il-limitazzjonijiet ta’ kopertura possibbli li jkunu inerenti għat-teknoloġija tal-komunikazzjoni użata.

2. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-fornituri tas-servizzi tan-navigazzjoni tal-ajru u entitajiet oħra li jipprovdu servizzi ta’ komunikazzjoni jimplimentaw polza tas-sigurtà adegwata għall-iskambji tad-dejta tas-servizzi tal-kollegament tad-dejta ddefiniti fl-Anness II, b’mod partikulari billi japplikaw regoli komuni tas-sigurtà biex jipproteġu r-riżorsi fiżiċi mqassmin li jappoġġjaw dawn l-iskambji tad-dejta.

3. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li jkunu japplikaw proċeduri armonizzati għall-ġestjoni tal-indirizzar tal-informazzjoni sabiex jiġu identifikati mingħajr ambigwità s-sistemi ta’ komunikazzjoni fl-ajru u fuq l-art li jappoġġjaw l-iskambji tad-dejta tal-applikazzjonijiet mill-ajru għall-art iddefiniti fl-istandards tal-ICAO speċifikati fil-punti (2) u (3) tal-Anness III.

Artikolu 8

Il-komunikazzjoni tal-kollegament tad-dejta għall-inġenji tal-ajru Statali tat-trasport

1. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li s-sistemi li jinġarru fl-ajru msemmija fl-Artikolu 1(2)(ċ) u l-kostitwenti tagħhom installati abbord inġenji tal-ajru Statali tat-trasport imsemmija fl-Artikolu 3(5) ikunu jappoġġjaw l-applikazzjonijiet mill-ajru għall-art iddefiniti fl-istandards tal-ICAO speċifikati fil-punti (2) u (3) tal-Anness III.

2. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li s-sistemi li jinġarru fl-ajru msemmija fl-Artikolu 1(2)(ċ) u l-kostitwenti tagħhom installati abbord inġenji tal-ajru Statali tat-trasport imsemmija fl-Artikolu 3(5) japplikaw komunikazzjonijiet minn tarf għall-ieħor f’konformità mar-rekwiżiti tal-Parti A tal-Anness IV għall-iskambji tad-dejta tal-applikazzjonijiet mill-ajru għall-art iddefiniti fl-istandards tal-ICAO speċifikati fil-punti (2) u (3) tal-Anness III.

3. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li s-sistemi li jinġarru fl-ajru msemmija fl-Artikolu 1(2)(c) u l-kostitwenti tagħhom installati abbord inġenji tal-ajru Statali tat-trasport imsemmija fl-Artikolu 3(5) japplikaw komunikazzjonijiet mill-ajru għall-art f’konformità mar-rekwiżiti speċifikati fil-Parti B jew fil-Parti Ċ tal-Anness IV għall-iskambji tad-dejta tal-applikazzjonijiet mill-ajru għall-art iddefiniti fl-istandards tal-ICAO speċifikati fil-punti (2) u (3) tal-Anness III.

Artikolu 9

L-obbligi tal-fornituri tas-servizzi tan-navigazzjoni tal-ajru u ta’ entitajiet oħrajn f’dak li għandu x’jaqsam mal-komunikazzjonijiet tal-kollegament tad-dejta

Il-fornituri tas-servizzi tan-navigazzjoni tal-ajru u entitajiet oħra li jipprovdu servizzi ta’ komunikazzjoni għall-iskambji tad-dejta tal-applikazzjonijiet mill-ajru għall-art iddefiniti fl-istandards tal-ICAO speċifikati fil-punti (2) u (3) tal-Anness III għandhom jiżguraw li s-sistemi ta’ fuq l-art imsemmija fl-Artikolu 1(2)(c) japplikaw komunikazzjonijiet mill-ajru għall-art f’konformità mar-rekwiżiti tal-Parti B jew tal-Parti Ċ tal-Anness IV.

Artikolu 10

Ir-rekwiżiti tas-sikurezza

L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jiżguraw li kwalunkwe tibdiliet fis-sistemi eżistenti msemmija fl-Artikolu 1(2) jew l-introduzzjoni ta’ sistemi ġodda jsiru wara li l-partijiet ikkonċernati jkunu wettqu valutazzjoni tas-sikurezza, li tkun tinkludi l-identifikazzjoni tal-perikli, il-valutazzjoni tar-riskju u l-mitigazzjoni tar-riskju.

Artikolu 11

Il-konformità jew l-adattament għall-użu tal-kostitwenti

Qabel ma joħorġu dikjarazzjoni tal-KE dwar il-konformità jew dwar l-adattament għall-użu tal-kostitwenti, imsemmija fl-Artikolu 5 tar-Regolament (KE) Nru 552/2004, il-manifatturi tal-kostitwenti tas-sistemi msemmija fl-Artikolu 1(2) ta’ dan ir-Regolament, jew ir-rappreżentanti awtorizzati tagħhom stabbiliti fil-Komunità, għandhom jivvalutaw il-konformità jew l-adattament għall-użu ta’ dawn il-kostitwenti f’konformità mar-rekwiżiti stabbiliti fl-Anness V.

Il-proċessi taċ-ċertifikazzjoni tan-navigabbiltà li jikkonformaw mar-Regolament (KE) Nru 216/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, meta jkunu applikati għall-kostitwenti li jinġarru fl-ajru msemmija fl-Artikolu 1(2)(b) u (c) ta’ dan ir-Regolament, għandhom jitqiesu bħala proċeduri aċċettabbli għall-valutazzjoni tal-konformità ta’ dawn il-kostitwenti jekk dawn ikunu jinkludu t-turija ta’ konformità mar-rekwiżiti tal-interoperabbiltà, tal-prestazzjoni u tas-sikurezza ta’ dan ir-Regolament.

Artikolu 12

Il-verifika tas-sistemi

1. Il-fornituri tas-servizzi tan-navigazzjoni tal-ajru li juru jew li wrew li jissodisfaw il-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Anness VI għandhom iwettqu l-verifika tas-sistemi msemmija fl-Artikolu 1(2)(a) u (c) f’konformità mar-rekwiżiti stabbiliti fil-Parti A tal-Anness VII.

2. Il-fornituri tas-servizzi tan-navigazzjoni tal-ajru li ma jistgħux juru li jissodisfaw il-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Anness VI għandhom jagħtu b’sottokuntratt il-verifika tas-sistemi msemmija fl-Artikolu 1(2)(a) u (c) lil korp innotifikat. Din il-verifika għandha titwettaq skont ir-rekwiżiti stabbiliti fil-Parti B tal-Anness VII.

Artikolu 13

Rekwiżiti addizzjonali

1. Il-fornituri tal-ATS għandhom jiżguraw li l-iskambji tad-dejta mill-ajru għall-art tal-applikazzjonijiet mill-ajru għall-art iddefiniti fl-istandards tal-ICAO speċifikati fil-punti (2) u (3) tal-Anness III jkunu rreġistrati f’konformità mal-istandards tal-ICAO speċifikati fil-punti (6), (7) u (8) tal-Anness III sakemm huma relatati mal-funzjoni ta’ reġistrazzjoni tal-komunikazzjonijiet ta’ kollegament tad-dejta bbażata fuq l-art.

2. Id-dokument tal-Eurocae speċifikat fil-punt 9 tal-Anness III għandu jitqies bħala mezz suffiċjenti ta’ konformità fir-rigward tar-rekwiżiti tar-reġistrazzjoni tal-iskambji tad-dejta mill-ajru għall-art imsemmija fl-ewwel subparagrafu u identfikati fl-istandards tal-ICAO speċifikati fil-punti (6), (7) u (8) tal-Anness III.

3. Il-fornituri tal-ATS għandhom:

(a)	jiżviluppaw u jżommu manwali tal-operazzjonijiet li jkun fihom l-istruzzjonijiet u l-informazzjoni meħtieġa biex jippermettu lill-persunal ikkonċernat kollu japplika dan ir-Regolament;

(b)	jiżguraw li l-manwali msemmija fil-punt (a) jkunu aċċessibbli u miżmuma aġġornati u li l-aġġornament u d-distribuzzjoni tagħhom ikunu suġġetti għal ġestjoni adegwata tal-kwalità u tal-konfigurazzjoni tad-dokumentazzjoni;

(ċ)	jiżguraw li l-metodi ta’ ħidma u l-proċeduri operattivi jikkonformaw ma’ dan ir-Regolament.

4. L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jiżguraw li s-servizz iċċentralizzat ta’ pproċessar u tqassim tal-ippjanar tat-titjiriet:

(a)	jiżviluppa u jżomm manwali tal-operazzjonijiet li jkun fihom l-istruzzjonijiet u l-informazzjoni meħtieġa biex jippermettu lill-persunal ikkonċernat kollu japplika dan ir-Regolament;

(b)	jiżgura li l-manwali msemmija fil-punt (a) jkunu aċċessibbli u miżmuma aġġornati u li l-aġġornament u d-distribuzzjoni jkunu suġġetti għal ġestjoni adegwata tal-kwalità u tal-konfigurazzjoni tad-dokumentazzjoni;

(ċ)	jiżgura li l-metodi ta’ ħidma u l-proċeduri operattivi jikkonformaw ma’ dan ir-Regolament.

5. Il-fornituri tas-servizzi tan-navigazzjoni tal-ajru għandhom jiżguraw li l-persunal ikkonċernat kollu jiġi mgħarraf dwar id-dispożizzjonijiet rilevanti f’dan ir-Regolament fi żmien xieraq u li jitħarreġ b’mod adegwat għall-funzjonijiet tal-impjieg tiegħu.

6. L-operaturi għandhom jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jiżguraw li l-persunal li jħaddem it-tagħmir tal-kollegament tad-dejta jiġi mgħarraf dwar dan ir-Regolament fi żmien xieraq u li jitħarreġ b’mod adegwat għall-funzjonijiet tal-impjieg tiegħu, u li fejn ikun vijabbli jkunu disponibbli fil-kabina tal-bdot struzzjonijiet dwar kif għandu jintuża t-tagħmir tal-kollegament tad-dejta.

7. L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jiżguraw li l-persunal involut fl-ippjanar tat-titjira li jopera l-IFPS jiġi mgħarraf dwar ir-rekwiżiti stabbiliti f’dan ir-Regolament fi żmien xieraq u li jitħarreġ b’mod adegwat għall-funzjonijiet tal-impjieg tiegħu.

8. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-informazzjoni rilevanti dwar l-użu tas-servizzi tal-kollegament tad-dejta tiġi ppubblikata fil-pubblikazzjonijiet nazzjonali ta’ informazzjoni dwar l-ajrunawtika.

Artikolu 14

Eżenzjonijiet

1. Meta ċirkustanzi partikulari, ibbażati fuq il-kriterji ddefiniti fil-paragrafu 3, iżommu inġenji tal-ajru ta’ tipi speċifiċi milli jikkonformaw mar-rekwiżiti ta’ dan ir-Regolament, l-Istati Membri kkonċernati għandhom jgħaddu lill-Kummissjoni, sa mhux iktar tard mill-31 ta’ Dicembru 2012, informazzjoni ddettaljata li tiġġustifika l-ħtieġa għall-għoti ta’ eżenzjonijiet lil dawn it-tipi ta’ inġenji tal-ajru.

2. Il-Kummissjoni għandha teżamina r-rikjesti għall-eżenzjoni msemmija fil-paragrafu 1 u għandha wara konsultazzjoni mal-partijiet ikkonċernati tadotta deċiżjoni f’konformità mal-proċedura msemmija fl-Artikolu 5(3) tar-Regolament (KE) Nru 549/2004.

3. Il-kriterji msemmija fil-paragrafu 1 għandhom ikunu dawn li ġejjin:

(a)	tipi ta’ inġenji tal-ajru li qed joqorbu lejn tmiem il-ħajja ta’ produzzjoni tagħhom u li qed jiġu prodotti f’numri limitati; u

(b)	tipi ta’ inġenji tal-ajru li għalihom l-ispejjeż tal-inġinerija mill-ġdid ma jkunux proporzjonati minħabba d-disinn qadim tagħhom.

Artikolu 15

Id-dħul fis-seħħ u l-applikazzjoni

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fl-għoxrin jum wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Dan ir-Regolament għandu japplika mis-7 ta’ Frar 2013.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Brussell, 16 ta’ Jannar 2009.

Għall-Kummissjoni

Antonio TAJANI

Viċi President

(1) ĠU L 96, 31.3.2004, p. 26.

(2) ĠU L 96, 31.3.2004, p. 1.

(3) ĠU L 64, 2.3.2007, p. 1. ĠU L 4 M, 8.1.2008, p. 162.

(4) ĠU L 96, 31.3.2004, p. 20.

(5) ĠU L 373, 31.12.1991, p. 4.

(6) ĠU L 79, 19.3.2008, p. 1.

(7) ĠU L 186, 7.7.2006, p. 27. ĠU L 322 M, 2.12.2008, p. 228.

ANNESS I

L-ispazju tal-ajru msemmi fl-Artikolu 1(3)

IL-PARTI A

L-ispazju tal-ajru msemmi fl-Artikolu 1(3)(a) għandu jinkludi l-ispazju tal-ajru ‘l fuq minn FL 285 fir-Reġjuni ta’ Informazzjoni dwar it-Titjir (l-FIR) u fir-Reġjuni ta’ Informazzjoni dwar it-Titjir ta’ aktar ‘il fuq (l-UIR) li ġejjin:

—	Amsterdam FIR,

—

Wien FIR,

—	Barcelona UIR,

—	Brindisi UIR,

—	Brussels UIR,

—	Canarias UIR,

—	France UIR,

—	Hannover UIR,

—	Lisboa UIR,

—	London UIR,

—	Madrid UIR,

—	Milano UIR,

—	Rhein UIR,

—

Roma UIR,

—	Scottish UIR,

—	Shannon UIR.

IL-PARTI B

L-ispazju tal-ajru msemmi fl-Artikolu 1(3)(b) għandu jinkludi l-ispazju tal-ajru ‘l fuq minn FL 285 iddefinit fil-parti A kif ukoll ir-Reġjuni ta’ Informazzjoni dwar it-Titjir (l-FIR) u r-Reġjuni ta’ Informazzjoni dwar it-Titjir ta’ aktar ‘il fuq (l-UIR) li ġejjin:

—	Bratislava FIR,

—	Bucuresti FIR,

—	Budapest FIR,

—	Kobenhavn FIR,

—	Ljubljana FIR,

—	Nicosia FIR,

—	Praha FIR,

—	Sofia FIR,

—	Warszawa FIR,

—	Finland UIR fin-nofsinhar ta’ 61°30′,

—	Hellas UIR,

—	Malta UIR,

—

Riga UIR,

—	Sweden UIR fin-nofsinhar ta’ 61°30′,

—	Tallinn UIR,

—	Vilnius UIR.

ANNESS II

Definizzjoni tas-servizzi tal-kollegament tad-dejta msemmija fl-Artikoli 3, 4, 5 u 7 u fl-Anness IV

1. Definizzjoni tal-Kapaċità li jinbdew komunikazzjonijiet tal-kollegament tad-dejta (id-DLIC)

Is-servizz tad-DLIC għandu jippermetti l-iskambju tal-informazzjoni neċessarja għat-twaqqif ta’ komunikazzjonijiet tal-kollegament tad-dejta bejn is-sistemi tal-kollegament tad-dejta fuq l-art u dawk fl-inġenji tal-ajru.

Is-servizz tad-DLIC għandu jkun disponibbli biex jappoġġja:

—	l-assoċjazzjoni mingħajr ambigwità tad-dejta dwar it-titjira mill-inġenju tal-ajru mad-dejta dwar il-pjan tat-titjira użata minn unità tal-ATS;

—	l-iskambju tal-informazzjoni dwar it-tip u l-verżjoni tal-applikazzjoni mill-ajru għall-art li tkun appoġġjata;

—	u l-l-kunsinna tal-informazzjoni tal-indirizzar tal-entità li jkollha fiha l-applikazzjoni.

L-iskambji bejn is-sistemi tal-kollegament tad-dejta li jinġarru fl-ajru u dawk ta’ fuq l-art għat-twettiq tas-servizz tad-DLIC għandhom jikkonformaw:

—	mal-metodi operattivi, mal-figuri tas-sekwenza skont il-ħin u mal-messaġġi għall-bidu tad-DLIC u għall-funzjonijiet ta’ kuntatt tad-DLIC speċifikati fis-sezzjoni 4.1 tad-dokument tal-Eurocae identifikat fil-punt (11) tal-Anness III;

—	mar-rekwiżiti tas-sikurezza speċifikati fis-sezzjoni 4.2.2 tad-dokument tal-Eurocae identifikat fil-punt (11) tal-Anness III;

—	mar-rekwiżiti tal-prestazzjoni speċifikati fis-sezzjoni 4.3.2 tad-dokument tal-Eurocae identifikat fil-punt (11) tal-Anness III.

2. Definizzjoni tas-servizz tal-Ġestjoni tal-Komunikazzjonijiet tal-ATC (l-ACM)

Is-servizz tal-ACM għandu jipprovdi assistenza awtomatizzata lill-ekwipaġġ tat-titjira u lill-kontrolluri tat-traffiku tal-ajru biex iwettqu t-trasferiment tal-komunikazzjonijiet tal-ATC (bil-vuċi u tad-dejta) li jinkludu:

—	it-twaqqif fil-bidu tas-CPDLC ma’ unità tal-ATS;

—	it-trasferiment tas-CPDLC u tal-vuċi għal xi titjira minn unità waħda tal-ATS għall-unità tal-ATS li jkun imiss, jew l-istruzzjoni biex issir bidla fil-frekwenza tal-komunikazzjoni bil-vuċi fi ħdan unità jew settur tal-ATS;

—	it-tmiem normali tas-CPDLC ma’ unità tal-ATS.

L-iskambji bejn is-sistemi tal-kollegament tad-dejta li jinġarru fl-ajru u dawk ta’ fuq l-art għat-twettiq tas-servizz tal-ACM għandhom jikkonformaw:

—	mal-metodi operattivi u mal-figuri tas-sekwenza skont il-ħin speċifikati fis-sezzjonijiet 5.1.1.1.1 sa 5.1.1.1.7 u 5.1.1.2 tad-dokument tal-Eurocae identifikat fil-punt (11) tal-Anness III;

—	mar-rekwiżiti tas-sikurezza speċifikati fis-sezzjoni 5.1.2.3 tad-dokument tal-Eurocae identifikat fil-punt (11) tal-Anness III, ħlief għar-rekwiżiti relatati mal-awtorizzazzjoni dixxendentali;

—	mar-rekwiżiti tal-prestazzjoni għall-fażi ta’ waqt ir-rotta speċifikati fis-sezzjoni 5.1.3.2 tad-dokument tal-Eurocae identifikat fil-punt (11) tal-Anness III.

3. Definizzjoni tas-servizz ta’ awtorizzazzjoni u ta’ informazzjoni tal-ATC (l-ACL)

Is-servizz tal-ACL għandu jipprovdi lill-ekwipaġġi u lill-kontrolluri tat-titjira l-ħila li jwettqu skambji operattivi li jinkludu:

—	t-talbiet u r-rapporti mill-ekwipaġġi tat-titjiriet lill-kontrolluri tat-traffiku tal-ajru;

—	l-awtorizzazzjonijiet, l-istruzzjonijiet u n-notifiki maħruġin mill-kontrolluri tat-traffiku tal-ajru lill-ekwipaġġi tat-titjiriet.

L-iskambji bejn sistemi ta’ kollegament tad-dejta li jinġarru fl-ajru u dawk ta’ fuq l-art għat-twettiq tas-servizz tal-ACL għandhom jikkonformaw:

—	mal-metodi operattivi u mal-figuri tas-sekwenza skont il-ħin speċifikati fis-sezzjonijiet 5.2.1.1.1 sa 5.2.1.1.4 u 5.2.1.2 tad-dokument tal-Eurocae identifikat fil-punt (11) tal-Anness III;

—	ma’ subsett komuni tal-elementi tal-messaġġ speċifikati fis-sezzjoni 5.2.1.1.5 tad-dokument tal-Eurocae identifikat fil-punt (11) tal-Anness III kif adegwat għall-ambjent operattiv ta’ waqt ir-rotta;

—	mar-rekwiżiti tas-sikurezza speċifikati fis-sezzjoni 5.2.2.3 tad-dokument tal-Eurocae identifikat fil-punt (11) tal-Anness III;

—	mar-rekwiżiti tal-prestazzjoni għall-fażi ta’ waqt ir-rotta speċifikati fis-sezzjoni 5.2.3.2 tad-dokument tal-Eurocae identifikat fil-punt (11) tal-Anness III.

4. Definizzjoni tas-servizz ta’ ċċekkjar tal-mikrofonu tal-ATC (l-AMC)

Is-servizz tal-AMC għandu jipprovdi lill-kontrolluri tat-traffiku tal-ajru l-kapaċità li jibagħtu, fl-istess waqt, istruzzjoni lil diversi inġenji tal-ajru mgħammra b’tagħmir għall-kollegament tad-dejta, sabiex jordnaw lill-ekwipaġġi tat-titjiriet jivverifikaw li t-tagħmir ta’ komunikazzjoni bil-vuċi tagħhom ma jkunx qed jimblokka xi frekwenza ta’ komunikazzjoni bil-vuċi partikulari.

Din l-istruzzjoni għandha tinħareġ biss lil dawk l-inġenji tal-ajru ntunati fuq il-frekwenza li tkun imblukkata.

L-iskambji bejn sistemi tal-kollegament tad-dejta li jinġarru fl-ajru u dawk ta’ fuq l-art għat-twettiq tas-servizz tal-AMC għandhom jikkonformaw:

—	mal-metodi operattivi u mal-figuri tas-sekwenza skont il-ħin speċifikati fis-sezzjonijiet 5.3.1.1.1 sa 5.3.1.1.2 u 5.3.1.2 tad-dokument tal-Eurocae identifikat fil-punt (11) tal-Anness III;

—	mar-rekwiżiti tas-sikurezza speċifikati fis-sezzjoni 5.3.2.3 tad-dokument tal-Eurocae identifikat fil-punt (11) tal-Anness III;

—	mar-rekwiżiti tal-prestazzjoni speċifikati fis-sezzjoni 5.3.3.2 tad-dokument tal-Eurocae identifikat fil-punt (11) tal-Anness III.

ANNESS III

Dispożizzjonijiet tal-ICAO msemmija fl-Artikoli 3, 5, 6, 7, 8, 9 u 13 u fl-Anness IV

Dokumenti tal-Eurocae msemmija fl-Artikoli 3 u 13 u fl-Anness II

Is-Sottoparti B, l-OPS 1 030 tal-Anness III għar-Regolament (KEE) Nru 3922/91.

Il-Kapitolu 3 – “Aeronautical Telecommunication Network” (In-Netwerk għat-Telekomunikazzjoni Ajrunawtika), is-sezzjoni 3.5.1.1 il-punti ta' applikazzjoni a) u b) tal-“Context Management” (il-Ġestjoni tal-kuntest) (CM) tal-Anness 10 tal-ICAO – “Aeronautical Telecommunications” (It-Telekomunikazzjonijiet Ajrunawtiċi) – il-Parti I tal-Volum III (“Digital Data Communication Systems” (Sistemi ta' Komunikazzjoni tad-Dejta Diġitali)) (L-ewwel edizzjoni ta' Lulju 1995 li tinkorpora l-Emenda nru 81 (23/11/2006)).

Il-Kapitolu 3 – “Aeronautical Telecommunication Network” (In-Netwerk għat-Telekomunikazzjoni Ajrunawtika), is-sezzjoni 3.5.2.2 il-punti ta' applikazzjoni a) u b) tal-“Controller-Pilot Data Link Communications” (il-Komunikazzjonijiet ta' kollegament tad-dejta bejn il-kontrollur u l-bdot) (CPDLC) tal-Anness 10 tal-ICAO – “Aeronautical Telecommunications” (It-Telekomunikazzjonijiet Ajrunawtiċi) - il-Parti I tal-Volum III (“Digital Data Communication Systems” (Sistemi ta' Komunikazzjoni tad-Dejta Diġitali)) (L-ewwel edizzjoni ta' Lulju 1995 li tinkorpora l-Emenda nru 81 (23/11/2006)).

Il-Kapitolu 3 – “Aeronautical Telecommunication Network” (In-Netwerk għat-Telekomunikazzjoni Ajrunawtika), is-sezzjonijiet 3.3, 3.4 u 3.6 tal-Anness 10 tal-ICAO – “Aeronautical Telecommunications” (It-Telekomunikazzjonijiet Ajrunawtiċi) – il-Parti I tal-Volum III (“Digital Data Communication Systems” (Sistemi ta' Komunikazzjoni tad-Dejta Diġitali)) (L-ewwel edizzjoni ta' Lulju 1995 li tinkorpora l-Emenda nru 81 (23/11/2006)).

Il-Kapitolu 6 – “VHF air–ground digital link (VDL)” (Il-Kollegament diġitali ta' frekwenza għolja ħafna (VHF) mill-ajru għall-art (il-VDL)) tal-Anness 10 tal-ICAO – “Aeronautical Telecommunications” (It-Telekomunikazzjonijiet Ajrunawtiċi) – il-Parti I tal-Volum III (“Digital Data Communication Systems” (Sistemi ta' Komunikazzjoni tad-Dejta Diġitali)) (L-ewwel edizzjoni ta' Lulju 1995 li tinkorpora l-Emenda nru 81 (23/11/2006)).

Il-Kapitolu 3 – “General procedures for the international aeronautical telecommunication service” (Il-proċeduri ġenerali għas-servizz internazzjonali tat-telekomunikazzjoni ajrunawtika), is-sezzjoni 3.5.1.5 tal-Anness 10 tal-ICAO – “Aeronautical Telecommunications” (It-Telekomunikazzjonijiet Ajrunawtiċi) – il-Volum II (“Communication Procedures” (Il-Proċeduri ta' Komunikazzjoni)) (Is-sitt edizzjoni ta' Ottubru 2001 li tinkorpora l-Emenda nru 81 (23/11/2006)).

Il-Kapitolu 2 – “General” (Ġenerali), - is-sezzjonijiet 2.25.3 tal-Anness 11 tal-ICAO – “Air Traffic Services” (Is-servizzi tat-traffiku tal-ajru) (It-tlettax-il edizzjoni ta' Lulju 2001 li tinkorpora l-Emenda nru 45 (16/7/2007)).

Il-Kapitolu 6 – “Air traffic services requirements for communications” (Ir-rekwiżiti tas-servizzi tat-traffiku tal-ajru għall-komunikazzjonijiet), is-sezzjoni 6.1.1.2 tal-Anness 11 tal-ICAO – “Air Traffic Services” (Is-servizzi tat-traffiku tal-ajru) (It-tlettax-il edizzjoni ta' Lulju 2001 li tinkorpora l-Emenda nru 45 (16/7/2007)).

L-Eurocae ED-111, “Functional specifications for CNS/ATM ground recording” (L-ispeċifikazzjonijiet dwar il-funzjoni għar-reġistrazzjoni fuq l-art tas-CNS/ATM), Lulju 2002 inkluż l-Emenda nru 1 (30/7/2003).

10.

L-Eurocae ED-100 (Settembru 2000) u ED-100 A (April 2005), “Interoperability requirements for ATS applications using ARINC 622 Data Communications” (Ir-rekwiżiti tal-interoperabbiltà għall-applikazzjonijiet tal-ATS li jużaw il-Komunikazzjonijiet tad-Dejta ARINC 622).

11.

L-Eurocae ED-120 “Safety and Performance Requirements Standard for Air Traffic Data Link Services in Continental Airspace” (L-istandard tar-rekwiżiti tas-sikurezza u tal-prestazzjoni għas-servizzi tal-kollegament tad-dejta tat-traffiku tal-ajru fl-ispazju tal-ajru Kontinentali), ippubblikat f'Mejju 2004, inkluż il-Bidla nru 1, ippubblikata f'April 2007, u l-Bidla nru 2, ippubblikata f'Ottubru 2007.

ANNESS IV

Ir-rekwiżiti msemmijin fl-Artikoli 5, 6, 7, 8 u 9

Il-Parti A: Ir-rekwiżiti tal-komunikazzjonijiet minn tarf għall-ieħor

Il-komunikazzjonijiet minn tarf għall-ieħor għandhom jiżguraw il-forniment u l-użu ta’ servizzi ta’ komunikazzjoni mingħajr problemi fl-ispazju tal-ajru msemmi fl-Artikolu 1(3).

Il-komunikazzjonijiet minn tarf għall-ieħor għandhom jappoġġaw l-iskambju ta’ messaġġi b’appoġġ għas-servizzi ta’ kollegament tad-dejta ddefiniti fl-Anness II, f’konformità ma’ sett komuni ta’ messaġġi standardizzati.

Il-komunikazzjonijiet minn tarf għall-ieħor għandhom jappoġġaw mekkaniżmu komuni u standardizzat ta’ protezzjoni minn tarf għall-ieħor biex jiżguraw l-integrità tal-messaġġi riċevuti b’konsistenza mar-rekwiżiti tas-sikurezza tas-servizzi tal-kollegament tad-dejta ddefiniti fl-Anness II.

Il-Parti B: Ir-rekwiżiti tal-komunikazzjonijiet mill-ajru għall-art ibbażati fuq l-ATN u l-VDL Mode 2

Il-komunikazzjonijiet mill-ajru għall-art għandhom ikunu ddisinjati biex jappoġġaw il-komunikazzjonijiet minn tarf għall-ieħor u biex jiżguraw il-forniment u l-użu ta’ servizzi ta’ komunikazzjoni mingħajr problemi għall-applikazzjonijiet mill-ajru għall-art iddefiniti fl-istandards tal-ICAO speċifikati fil-punti (2) u (3) tal-Anness III fl-ispazju tal-ajru msemmi fl-Artikolu 1(3).

Il-komunikazzjonijiet mill-ajru għall-art għandhom ikunu konformi mar-rekwiżiti tas-sikurezza u tal-prestazzjoni tas-servizzi tal-kollegament tad-dejta ddefiniti fl-Anness II.

Il-komunikazzjonijiet mill-ajru għall-art għandhom ikunu bbażati fuq skema komuni ta’ indirizzar.

It-trażmissjoni u r-riċeviment ta’ unitajiet tad-dejta bejn is-sistemi ta’ fuq l-art u dawk fl-inġenji tal-ajru li jkollhom fihom l-applikazzjonijiet mill-ajru għall-art iddefiniti fl-istandards tal-ICAO speċifikati fil-punti (2) u (3) tal-Anness III għandhom ikunu bbażati fuq protokolli tal-komunikazzjoni li jkunu konformi mal-istandards tal-ICAO li jiddefinixxu n-Netwerk għat-Telekomunikazzjoni Ajrunawtika li hemm referenza għalih fil-punt (4) tal-Anness III.

Il-karatteristiċi tas-sistemi ta’ komunikazzjoni ta’ fuq l-art u dawk fl-inġenji tal-ajru u t-trażmissjoni u r-riċeviment ta’ “bit frames” bejn is-sistemi ta’ komunikazzjoni ta’ fuq l-art u dawk fl-inġenji tal-ajru għandhom ikunu konformi mal-istandards tal-ICAO li jiddefinixxu l-kollegament diġitali ta’ frekwenza għolja ħafna, il-VDL Mode 2, li hemm referenza għalih fil-punt (5) tal-Anness III.

Il-Parti Ċ: Ir-rekwiżiti tal-komunikazzjonijiet mill-ajru għall-art ibbażati fuq protokolli oħrajn tal-komunikazzjoni

Il-komunikazzjonijiet mill-ajru għall-art għandhom ikunu konformi mar-rekwiżiti tas-sikurezza u tal-prestazzjoni tas-servizzi tal-kollegament tad-dejta ddefiniti fl-Anness II.

Il-komunikazzjonijiet mill-ajru għall-art għandhom ikunu bbażati fuq skema komuni ta’ indirizzar.

It-trażmissjoni u r-riċeviment ta’ “bit frames” bejn is-sistemi ta’ komunikazzjoni ta’ fuq l-art u dawk fl-inġenji tal-ajru għandhom ikunu bbażati fuq protokolli tal-komunikazzjoni li jissodisfaw il-kundizzjonijiet stabbiliti fil-parti D.

Il-Parti D: Il-kundizzjonijiet imsemmija fil-Parti Ċ

Il-protokolli tal-komunikazzjoni jridu jappoġġaw il-komunikazzjonijiet minn tarf għall-ieħor.

Il-protokolli tal-komunikazzjoni jridu jkunu suġġetti għal każ tas-sikurezza biex tintwera l-konformità mar-rekwiżiti tas-sikurezza u tal-prestazzjoni tas-servizzi tal-kollegament tad-dejta ddefiniti fl-Anness II.

Il-protokolli tal-komunikazzjoni jridu jappoġġaw il-komunikazzjonijiet minn punt għall-ieħor u fiż-żewġ direzzjonijiet bl-użu ta’ dawk il-partijiet tal-ispettru tal-frekwenzi tar-radju identifikati mill-ICAO bħala adegwati għall-komunikazzjonijiet tad-dejta mill-ajru għall-art b’appoġġ għas-servizzi tat-traffiku tal-ajru.

Il-protokolli tal-komunikazzjoni jridu jinkludu mekkaniżmu biex il-konnettività mobbli bejn l-istazzjonijiet ta’ fuq l-art u dawk li jinġarru fl-ajru tkun amministrata b’mod trasparenti.

Il-protokolli tal-komunikazzjoni jridu jkunu speċifikati u vvalidati fir-rigward tar-regolamenti dwar in-navigabbiltà u r-regolamenti dwar l-approvazzjoni tal-operat li huma applikabbli għat-tagħmir tal-komunikazzjoni tal-inġenji tal-ajru.

Is-sistemi tal-komunikazzjoni li jappoġġaw dawn il-protokolli ma jridux joħolqu effetti negattivi fuq l-istallazzjonijiet li jinġarru fl-ajru jew dawk ta’ fuq l-art li jappoġġaw il-VDL 2.

ANNESS V

Ir-rekwiżiti tal-valutazzjoni mseemmija fl-Artikolu 11 tal-konformità jew tal-addattament għall-użu tal-kostitwenti

L-attivitajiet ta’ verifika għandhom juru l-konformità jew l-addattament għall-użu tal-kostitwenti li jimplimentaw is-servizzi tal-kollegament tad-dejta, il-komunikazzjonijiet minn tarf għall-ieħor u l-komunikazzjonijiet mill-ajru għall-art mar-rekwiżiti applikabbli ta’ dan ir-Regolament waqt li dawn il-kostitwenti jkunu qed jitħaddmu fl-ambjent ta’ ttestjar.

Il-manifattur għandu jamministra l-attivitajiet tal-valutazzjoni tal-konformità u b’mod partikulari għandu:

—	jiddetermina l-ambjent ta’ ttestjar adattat;

—	jivverifika li l-pjan ta’ ttestjar jiddeskrivi l-kostitwenti fl-ambjent ta’ ttestjar;

—	jivverifika li l-pjan ta’ ttestjar jipprovdi kopertura sħiħa tar-rekwiżiti applikabbli;

—	jiżgura l-konsistenza u l-kwalità tad-dokumentazzjoni teknika u tal-pjan ta’ ttestjar;

—	jippjana l-organizzazzjoni tat-test, tal-persunal, tal-istallazzjoni u tal-konfigurazzjoni tal-pjattaforma tat-testijiet;

—	iwettaq l-ispezzjonijiet u t-testijiet kif speċifikat fil-pjan ta’ ttestjar;

—	jikteb ir-rapport bir-riżultati tal-ispezzjonijiet u tat-testijiet.

Il-manifattur għandu jiżgura li l-kostitwenti li jimplimentaw is-servizzi tal-kollegament tad-dejta, il-komunikazzjonijiet minn tarf għall-ieħor u l-komunikazzjonijiet mill-ajru għall-art li jkunu integrati fl-ambjent ta’ ttestjar jissodisfaw ir-rekwiżiti applikabbli ta’ dan ir-Regolament.

Wara li jkun issodisfa t-tlestija tal-verifika tal-konformità jew tal-addattament għall-użu, il-manifattur għandu, taħt ir-responsabbiltà tiegħu, jimla d-dikjarazzjoni tal-KE dwar il-konformità jew l-addattament għall-użu, li tispeċifika b’mod partikulari r-rekwiżiti applikabbli ta’ dan ir-Regolament li jkunu ġew issodisfati mill-kostitwent u l-kundizzjonijiet tal-użu assoċjati miegħu f’konformità mal-punt (3) tal-Anness III tar-Regolament (KE) Nru 552/2004.

ANNESS VI

Il-kundizzjonijiet imsemmija fl-Artikolu 12

Il-fornitur tas-servizzi tan-navigazzjoni tal-ajru għandu jkollu implimentati metodi ta’ rrappurtar fi ħdan l-organizzazzjoni li jiżguraw u juru l-imparzjalità u l-indipendenza tal-ġudizzju fir-rigward tal-attivitajiet ta’ verifika.

Il-fornitur tas-servizzi tan-navigazzjoni tal-ajru jrid jiżgura li l-persunal involut fil-proċessi ta’ verifika jwettaq il-kontrolli bl-ikbar inetgrità professjonali possibbli u bl-iktar kompetenza teknika possibbli u li dan ikun ħieles minn kwalunkwe pressjoni jew inċentiv, b’mod partikulari ta’ tip finanzjarju, li jista’ jaffettwa l-ġudizzju tiegħu jew ir-riżultati tal-kontrolli tiegħu, b’mod partikulari minn persuni jew minn gruppi ta’ persuni milquta mir-riżultati tal-kontrolli.

Il-fornitur tas-servizzi tan-navigazzjoni tal-ajru jrid jiżgura li l-persunal involut fil-proċessi ta’ verifika jkollu aċċess għat-tagħmir li jippermettilu li jwettaq sew il-kontrolli meħtieġa.

Il-fornitur tas-servizzi tan-navigazzjoni tal-ajru jrid jiżgura li l-persunal involut fil-proċessi ta’ verifika jkollu taħriġ tekniku u vokazzjonali tajjeb, għarfien sodisfaċenti tar-rekwiżiti tal-verifiki li jrid iwettaq, esperjenza adegwata tat-tali ħidmiet, u l-ħila meħtieġa biex iħejji d-dikjarazzjonijiet, ir-reġistri u r-rapporti biex juri li l-verifiki jkunu twettqu.

Il-fornitur tas-servizzi tan-navigazzjoni tal-ajru jrid jiżgura li l-persunal involut fil-proċessi ta’ verifika jkun kapaċi jwettaq il-kontrolli tiegħu b’imparzjalità. Il-ħlas tiegħu m’għandux jiddependi fuq l-għadd ta’ kontrolli mwettqa, jew fuq ir-riżultati tat-tali kontrolli.

ANNESS VII

Il-Parti A: Ir-rekwiżiti tal-verifika tas-sistemi msemmija fl-Artikolu 12(1)

Il-verifika tas-sistemi identifikati fl-Artikolu 1(2) għandha turi l-konformità ta’ dawn is-sistemi mar-rekwiżiti applikabbli ta’ dan ir-Regolament f’ambjent ta’ valutazzjoni li jirrifletti l-kuntest operattiv ta’ dawn is-sistemi.

Il-verifika tas-sistemi identifikati fl-Artikolu 1(2) għandha titwettaq f’konformità ma’ prattiki ta’ ttestjar adattati u rrikonoxxuti.

L-għodod ta’ ttestjar użati għall-verifika tas-sistemi identifikati fl-Artikolu 1(2) għandu jkollhom funzjonalitajiet adattati.

Il-verifika tas-sistemi identifikati fl-Artikolu 1(2) għandha tipproduċi l-elementi tal-fajl tekniku mitlub mill-punt (3) tal-Anness IV għar-Regolament (KE) Nru 552/2004, inklużi l-elementi li ġejjin:

—	deskrizzjoni tal-implimentazzjoni;

—	ir-rapport tal-ispezzjonijiet u tat-testijiet magħmula qabel id-dħul tas-sistema fis-servizz.

Il-fornitur tas-servizzi tan-navigazzjoni tal-ajru għandu jamministra l-attivitajiet tal-verifika u b’mod partikulari għandu:

—	jiddetermina l-ambjent adattat operattiv u tekniku tal-valutazzjoni li jirrifletti l-ambjent operattiv;

—	jivverifika li l-pjan ta’ ttestjar jiddeskrivi l-integrazzjoni tas-sistemi identifikati fl-Artikolu 1(2) f’ambjent operattiv u tekniku ta’ valutazzjoni;

—	jivverifika li l-pjan ta’ ttestjar jipprovdi kopertura sħiħa tar-rekwiżiti tal-interoperabbiltà u tal-prestazzjoni ta’ dan ir-Regolament;

—	jiżgura l-konsistenza u l-kwalità tad-dokumentazzjoni teknika u tal-pjan ta’ ttestjar;

—	jippjana l-organizzazzjoni tat-test, tal-persunal, tal-istallazzjoni u tal-konfigurazzjoni tal-pjattaforma tat-testijiet;

—	iwettaq l-ispezzjonijiet u t-testijiet kif speċifikat fil-pjan ta’ ttestjar;

—	jikteb ir-rapport bir-riżultati tal-ispezzjonijiet u tat-testijiet.

Il-fornitur tas-servizzi tan-navigazzjoni tal-ajru għandu jiżgura li s-sistemi identifikati fl-Artikolu 1(2) li jitħaddmu f’ambjent operattiv ta’ valutazzjoni jkunu jissodisfaw ir-rekwiżiti applikabbli ta’ dan ir-Regolament.

Wara li lesta b’suċċess il-verifika tal-konformità, il-fornituri tas-servizzi tan-navigazzjoni tal-ajru għandhom jimlew id-dikjarazzjoni tal-KE dwar il-verifika tas-sistema u jibagħtuha lill-awtorità nazzjonali ta’ sorveljanza flimkien mal-fajl tekniku kif mitlub mill-Artikolu 6 tar-Regolament (KE) Nru 552/2004.

Il-Parti B: Ir-rekwiżiti tal-verifika tas-sistemi msemmija fl-Artikolu 12(2)

Il-verifika tas-sistemi identifikati fl-Artikolu 1(2) għandha titwettaq f’konformità ma’ prattiki ta’ ttestjar adattati u rrikonoxxuti.

L-għodod ta’ ttestjar użati għall-verifika tas-sistemi identifikati fl-Artikolu 1(2) għandu jkollhom funzjonalitajiet adattati.

—	deskrizzjoni tal-implimentazzjoni;

—	ir-rapport tal-ispezzjonijiet u t-testijiet li jkunu saru qabel id-dħul tas-sistema fis-servizz.

Il-fornitur ta’ servizzi tan-navigazzjoni tal-ajru għandu jiddetermina l-ambjent adattat operattiv u tekniku ta’ valutazzjoni li jkun jirrifletti l-ambjent operattiv ta’ dawn is-sistemi u għandu jkollu l-attivitajiet ta’ verifika mwettqa minn korp innotifikat.

Il-korp innotifikat għandu jamministra l-attivitajiet ta’ verifika u b’mod partikulari għandu:

—	jivverifika li l-pjan ta’ ttestjar jiddeskrivi l-integrazzjoni tas-sistemi identifikati fl-Artikolu 1(2) f’ambjent operattiv u tekniku ta’ valutazzjoni;

—	jivverifika li l-pjan ta’ ttestjar jipprovdi kopertura sħiħa tar-rekwiżiti ta’ dan ir-Regolament;

—	jiżgura l-konsistenza u l-kwalità tad-dokumentazzjoni teknika u tal-pjan ta’ ttestjar;

—	jippjana l-organizzazzjoni tat-test, tal-persunal, tal-istallazzjoni u tal-konfigurazzjoni tal-pjattaforma tat-testijiet;

—	iwettaq l-ispezzjonijiet u t-testijiet kif speċifikat fil-pjan ta’ ttestjar;

—	jikteb ir-rapport bir-riżultati tal-ispezzjonijiet u tat-testijiet.

Il-korp innotifikat għandu jiżgura li s-sistemi identifikati fl-Artikolu 1(2) li jitħaddmu f’ambjent operattiv ta’ valutazzjoni jkunu jissodisfaw ir-rekwiżiti applikabbli ta’ dan ir-Regolament.

Wara li jkun lesta b’suċċess il-ħidmiet tal-verifika, il-korp innotifikat għandu jħejji ċertifikat ta’ konformità fir-rigward tal-kompiti li jkun wettaq.

Imbagħad, il-fornitur ta’ servizzi tan-navigazzjoni tal-ajru għandu jimla d-dikjarazzjoni tal-KE dwar il-verifika tas-sistema u jibgħatha lill-awtorità nazzjonali ta’ sorveljanza flimkien mal-fajl tekniku kif mitlub mill-Artikolu 6 tar-Regolament (KE) Nru 552/2004.