ANNESS
QAFAS
L-għanijiet tal-kriterji
Dawn il-kriterji għandhom l-għan partikolari li:
|
— |
jillimitaw il-livelli tar-residwi tossiċi, |
|
— |
jillimitaw l-emissonijiet ta’ komposti volatili organiċi, u |
|
— |
jippromwovu prodott li jservi iktar. |
Il-kriterji huma ffissati fl-livelli li jippromwovu l-ittikkettar tax-xedd tas-saqajn li jkollu impatt ambjentali iktar baxx.
Ir-rekwiżiti tal-valutazzjoni u tal-verifika
Ir-rekwiżiti speċifiċi tal-valutazzjoni u tal-verifika huma indikati f’kull kriterju.
Fejn xieraq, metodi ta’ ttestjar minbarra dawk indikati għal kull kriterju jistgħu jintużaw jekk dawn huma aċċettati mill-korp kompetenti li jkun qed jivvaluta l-applikazzjoni bħala ekwivalenti.
L-unità funzjonali hija par żarbun. Ir-rekwiżiti huma bbażati fuq id-daqs taż-żarbun tal-punt 40 skont il-qies ta’ Pariġi. Ir-rekwiżiti għaż-żraben tat-tfal japplikaw għad-daqs ta’ 32 punt skont il-qies ta’ Pariġi (jew l-ikbar daqs fil-każ ta’ daqsijiet massimi iżgħar minn 32 punt skont il-qies ta’ Pariġi).
Kwalunkwe komponent tal-wiċċ taż-żarbun b’piż ta’ inqas minn 3 % tal-parti sħiħa tal-wiċċ ma għandhomx jitqiesu għall-applikazzjoni tal-kriterji. Kwalunkwe komponent tal-pett taż-żarbun b’piż ta’ inqas minn 3 % tal-pett estern ma għandhomx jitqiesu għall-applikazzjoni tal-kriterji.
Fejn xieraq, il-korpi kompetenti jistgħu jeħtieġu dokumentazzjoni ta’ evidenza u jistgħu jwettqu verifiki indipendenti.
Il-korpi kompetenti huma rrakkomandati li jikkunsidraw l-implimentazzjoni ta’ skemi amministrattivi ambjentali rikonoxxuti, bħall-EMAS jew l-ISO 14001, meta jivvalutaw applikazzjonijiet u jimmonitorjaw il-konformità mal-kriterji (nota: mhux meħtieġ li wieħed jimplimenta dawn it-tipi ta’ skemi ta’ ġestjoni).
KRITERJI
1. Sustanzi perikolużi fil-prodott finali
|
(a) |
Għal żraben magħmulin mill-ġilda m’għandux ikun hemm Kromju VI fil-prodott finali. Valutazzjoni u verifika: L-applikant u/jew il-formitur(i) tiegħu għandhom jipprovdu rapport tat-test magħmul bil-metodu EN ISO 17075 (limitu ta’ rilevament ta’ 3.ppm) Il-preparazzjoni tal-kampjun trid issegwi l-indikazzjonijiet tal-EN ISO 4044. (Nota: diffikultajiet fil-kejl minħabba interferenzi li wieħed jista’ jiltaqa’ magħhom meta tiġi analizzata ċerta ġilda kkulurita) |
|
(b) |
Ma għandux ikun hemm Arseniku, Kadmju u Ċomb fil-materjali użati fl-immuntar tal-prodott jew fil-prodott finali. Valutazzjoni u verifika: L-applikant u/jew il-formitur(i) għandhom jipprovdu rapport tat-test magħmul minn wieħed mill-metodi tat-testijiet tal-EN 14602 li ġejjin:
Għal prodotti tal-ġilda il-preparazzjoni tal-kampjun għandha ssegwi l-EN ISO.4044. |
|
(c) |
L-ammont ta’ formaldehyde hydrolysed u liberu tal-komponenti tax-xedd tas-saqajn ma għandux jaqbeż il-limiti li ġejjin: — tessuti: mhux identifikabbli, — ġilda: 150 ppm. Valutazzjoni u verifika: l-applikant u/jew il-fornitur/i tiegħu għandhom jipprovdu rapport ta’ test, magħmul bil-metodi tat-test li ġejjin: Tessuti: EN ISO 14184-1 (limitu ta’ rilevament: 20 ppm); Ġilda: EN/ISO 17226-1 jew 2 |
2. Tnaqqis fil-konsum tal-ilma (għall-ikkunzar tal-ġlud biss)
Il-limiti li ġejjin għall-konsum tal-ilma għall-ikkunzar tal-ġlud ħoxnin u dawk irqaq (1) ma għandhomx jinqabżu.
— ġlud Ħoxnin: 35 m3/t,
— ġlud irqaq: 55 m3/t.
Valutazzjoni u verifika: l-applikant u/jew il-fornitur/i tiegħu għandhom jipprovdu dikjarazzjoni xierqa li l-limiti msemmija ma nqabżux.
3. Emissjoniiet mill-produzzjoni ta’ materjal
|
(a) |
Jekk l-ilma mormi li joħroġ mis-siti tal-ikkunzar tal-ġilda u mill-industriji tat-tessuti jintrema direttament f’ilmijiet nodfa, il-kontenut tas-COD ma għandux jaqbeż 250 mg COD/l tal-ilma li mormi. Fil-każ ta’ ilma mormi li joħroġ mis-siti tal-ikkunzar tal-ġilda li jintrema f’impjant/faċilità muniċipali tat-trattament tal-ilma mormi, dan il-kriterju ma japplikax, sakemm jista’ jintwera:
Valutazzjoni u verifika: L-applikant għandu jipprovdi rapport ta’ test u dejta li tikkumplimentah, magħmul bil-metodu tat-test li ġej: COD: ISO 6060 – Kwalità tal-ilma, determinazzjoni tad-domanda tal-ossiġnu kimiku. Meta l-ilma mormi jintrema fil-faċilità muniċipali għat-trattament tal-ilma mormi, trid tkun ipprovduta dikjarazzjoni mill-awtorità relevanti li turi li r-rimi huwa awtorizzat u li l-impjant huwa operattiv u li jissodisfa r-rekwiżiti minimi tad-Direttiva 91/271/KEE. |
|
(b) |
L-ilma tal-iskart tal-konzerija wara t-trattament għandu jkun fih inqas minn 1 mg ta’ Kromju (III)/l. Valutazzjoni u verifika: L-applikant għandu jipprovdi rapport ta’ test u dejta li tikkumplimentah, magħmul bil-metodu tat-test li ġej: ISO 9174 jew EN 1233 or EN ISO 11885 għas-Cr. |
4. Użu ta’ sustanzi perikolużi (sa meta jinxtraw)
|
(a) |
Pentachlorophenol (PCP) u Tetrachlorophenol (TCP) u l-imluħ u l-esteri tiegħu ma għandhomx jintużaw. Valutazzjoni u verifika: l-applikant u/jew il-fornitur/i tiegħu għandhom jipprovdu dikjarazzjoni illi l-materjali ma fihomx dawn il-chlorophenols flimkien ma’ rapport tat-test li sar bil-metodi tat-testijiet li ġejjin: Ġilda, EN ISO 17070 (limitu ta’ rilevament 0,1 ppm); Tessuti XP G 08-015 (limitu ta’ rilevament 0,05 ppm) |
|
(b) |
Ebda kuluri ażo ma għandhom jintużaw li jistgħu jaqbdu ma’ kwalunkwe ammini aromatiċi li ġejjin:
Valutazzjoni u verifika: l-applikant u/jew il-fornitur/i tiegħu għandhom jipprovdu dikjarazzjoni illi ma ntużawx dawn il-kuluri ażo. Jekk titwettaq verifika ta’ din id-dikjarazzjoni, għandhom jintużaw il-metodi tat-testijiet li ġejjin: Ġilda – CEN ISO TS 17234; Tessuti – EN 14362 1 jew 2. Tessuti: limitu ta’ 30 ppm. (nota: huwa possibbli li jkun hemm riżultati pożittivi foloz għall-4-aminoazobenzene u għalhekk hija rrakkommandata l-konferma); Ġilda: limitu ta’ 30 ppm. (nota: huma possibbli pożittivi foloz għall-4-aminoazobenzene, 4-aminodiphenyl and 2-naphthylamine għalhekk hija rrakkommandata l-konferma). |
|
(c) |
In-N-Nitrosamines li ġejjin ma għandhomx jiġu rilevati fil-lastiku:
Valutazzjoni u verifika: l-applikant għandu jipprovvdi rapport ta’ test, magħmul bil-metodu tat-test li ġej: L-EN 12868 (1999 -12) jewEN 14602. |
|
(d) |
Il-chloralkanes C10-C13 ma għandhomx jintużaw fil-komponenti tal-ġilda, tal-lastiku jew tat-tessuti. Valutazzjoni u verifika: l-applikant u/jew il-fornitur/i tiegħu għandhom jipprovdu dikjarazzjoni illi ma ntużawx dawn il-chloralkanes. |
|
(e) |
L-ebda kulur li jissodisfa l-kriterji għall-klassifikazzjoni bħala karċinoġeniku, mutaġeniku tossiku għar-riproduzzjoni, perikoluż għall-ambjent bil-frażijiet-R li ġejjin: R40, R45, R49, R50, R51, R52, R53, R60, R61, R62, R63 jew R68 (jew kwalunkwe kombinazzjoni), ma għandu jintuża. (Regoli ta’ klassifikazzjoni skont id-Direttiva tal-Kunsill 67/548/KEE (3) jew id-Direttiva 1999/45/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4). Inkella, il-klassifikazzjoni tista’ titqies skont Regolament (KE) Nru 1272/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5). F’dan il-każ l-ebda sustanza jew preparazzjoni ma tista’ tiżdied mal-materja prima li hija assenjata jew li tista’ tiġi assenjata waqt l-applikazzjoni, b’ dawn id-dikjarazzjonijiet ta’ riskju li ġejjin (jew xi kombinazzjonijiet tagħhom): H351, H350, H350i, H400, H410, H411, H412, H413, H360F, H360D, H361f, H361d, H360FD, H361fd, H360Fd, H360Df, H341. Valutazzjoni u verifika: l-applikant għandu jipprovdi dikjarazzjoni ta’ nuqqas ta’ użu ta’ dawn il-kuluri. |
|
(f) |
L-Alkylphenol ethoxylate (APE), u il-Perfluorooctane sulfonate (PFOS) ma għandhomx jintużaw. Valutazzjoni u verifika: l-applikant għandu jipprovdi dikjarazzjoni ta’ nuqqas ta’ użu ta’ dawn il-kuluri. |
|
(g) |
Ma għandhomx jintużaw kuluri li jissodisfaw il-kriterji bħala sensitizzanti għall-ġilda (R43). (Regoli ta’ klassifikazzjoni skont id-Direttiva 67/548/KEE jew id-Direttiva 1999/45/KE). Inkella, il-klassifikazzjoni tista’ titqies skont ir-Regolament (KE) Nru 1272/2008. F’dan il-każ l-ebda sustanza jew preparazzjoni ma tista’ tiżdied mal-materja prima li hija assenjata jew li tista’ tiġi assenjata waqt l-applikazzjoni, b’ din id-dikjarazzjoni ta’ riskju li ġejja: H317. Valutazzjoni u verifika: L-applikant għandu jipprovdi dikjarazzjoni ta’ nuqqas ta’ użu ta’ dawn il-kuluri. |
|
(h) |
Il-ftalati (phthalates) Dawk biss li waqt li jkunu qed jiġu applikati, jkunu ġew ivvalutati għar-riskju u ma jkunux ġew ikklassifikati bil-frażijiet (jew kombinazzjonijiet tagħhom): R60, R61, R62, R50, R51, R52, R53, R50/53, R51/53, u R52/53, skont id-Direttiva 67/548/KEE, jistgħu jintużaw fil-prodott (jekk applikabbli). Barra minn hekk, id-DNOP (di-n-octyl phthalate), id-DINP (di-isononyl phthalate), u d-DIDP (di-isodecyl phthalate) mhumiex permessi fil-prodott. Valutazzjoni u verifika: L-applikant għandu jipprovdi dikjarazzjoni dwar il-konformità ma’ dan il-kriterju. |
|
(i) |
Bijoċidi: Huma biss il-prodotti bijoċidali li fihom sustanzi bijoċidali attivi li huma inklużi fl-Anness IA tad-Direttiva 98/8/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6), u awtorizzati għall-użu fix-xedd tas-saqajn, li għandhom ikunu awtorizzati li jintużaw. Valutazzjoni u verifika: L-applikant għandu jipprovdi dikjarazzjoni li r-rekwiżiti għal dan il-kriterju ġew issodisfati flimkien ma’ lista tal-prodotti bijoċidali użati. |
5. Użu tal-komposti organiċi volatili (VOCS) waqt it-tgħaqqid finali taż-żraben
Il-VOCs huma kull kompost organiku li jkollu f’293,15 K pressa tal-fwar ta’ 0.01 kPa jew iżjed, jew li jkollu volatilità korrispondenti taħt il-kondizzonijiet partikolari tal-użu.
L-użu totali tal-VOCs matul il-produzzjoni finali tax-xedd tas-saqajn, ma għandux jaqbeż bħala medja l-20 gramma VOC/par.
Valutazzjoni u verifika: l-applikant għandu jipprovdi kalkolu tal-użu totali tal-VOCs matul il-produzzjoni finali taż-żarbun, flimkien mad-dejta ta’ appoġġ, riżultati tat-testijiet u dokumentazzjoni kif xieraq, bil-kalkolu magħmul bl-użu tas-EN TC 14602. (Ir-reġistrazzjoni tal-ġilda mixtrija, kolla, irfinituri u tal-produzzjoni tax-xedd tas-saqajn matul mill-inqas l-aħħar sitt xhur hija meħtieġa.)
6. Konsum tal-Enerġija
Il-konsum tal-enerġija fl-istadju tal-manifattura għandu jiġi ddikjarat.
Valutazzjoni u verifika: l-applikant huwa mitlub li jipprovdi informazzjoni relevanti skont l-Appendiċi tekniku A1.
7. Imballaġġ tal-prodott finali
Meta jintużaw kaxxi tal-kartun għall-imballaġġ finali tax-xedd tas-saqajn, dawn għandhom ikunu magħmula 100 % minn materjal riċiklat. Fejn jintużaw boroż tal-plastik għall-imballaġġ finali tax-xedd tas-saqajn, dawn għandhom ikunu magħmula minn materjal riċiklat ta’ mill-inqas 75 % jew għandhom ikunu ta’ materjal bijodegradabbli jew materjal organiku skont id-definizzjonijiet provduti bil-EN 13432 (7).
Valutazzjoni u verifika: kampjun tal-imballaġġ tal-prodott għandu jkun ippreżentat mal-applikazzjoni, flimkien mad-dikjarazzjoni korrispondenti ta’ konformità ma’ dan il-kriterju. Huwa biss l-imballaġġ primarju, kif definit fid-Direttiva 94/62/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8), li huwa soġġett għall-kriterju.
8. Informazzjoni dwar l-imballaġġ
(a) Struzzjonijiet għall-utent
It-tagħrif li ġej (jew test ekwivalenti) għandu jiġi fornit mal-prodott:
|
|
“Dan il-par żarbun ġie ttrattat sabiex tittejjeb ir-reżistenza tiegħu għall-ilma. Ma jeħtieġx trattament ulterjuri.” (Dan il-kriterju huwa applikabbli biss għax-xedd tas-saqajn li ġie ttratat għar-reżiztenza kontra l-ilma) |
|
|
“Meta possibbli sewwi x-xedd tas-saqajn tiegħek minflok tarmih. Dan jagħmel inqas ħsara lill-ambjent.” |
|
|
“Meta tiddisponi mix-xedd tas-saqajn, jekk jogħġbok uża l-faċilitajiet lokali tar-riċiklaġġ meta dawn ikunu disponibbli.” |
(b) Informazzjoni dwar l-eko-tikketta
It-test li ġej (jew test ekwivalenti) għandu jidher fuq l-imballaġġ:
“Għal iktar informazzjoni idħol fil-websajt tal-eko-tikketta Komunitarja: http://www.ecolabel.eu”
(c) Informazzjoni lill-konsumaturi
Kaxxa informattiva li fiha l-applikant jispjega l-approċċ tiegħu lejn is-sostenibbiltà ambjentali għandha titqiegħed fuq l-imballaġġ.
Valutazzjoni u verifika: l-applikant għandu jagħti kampjun tal-imballaġġ tal-prodott u tal-informazzjoni fornita mal-prodott, flimkien ma’ dikjarazzjoni ta’ konformità ma’ kull parti ta’ dan il-kriterju.
9. Informazzjoni li tidher fuq l-eko-tikketta
Il-Kaxxa 2 tal-eko-tikketta għandha tinkludi t-test li ġej:
|
— |
tniġġis baxx tal-arja u l-ilma, |
|
— |
sustanzi ta’ ħsara mnaqqsa. |
Valutazzjoni u verifika: l-applikant għandu jipprovdi kampjun tal-imballaġġ tal-prodotti juri t-tikketta, flimkien ma’ dikjarazzjoni ta’ konformità ma’ dan il-kriterju.
10. Parametri li jikkontribwixxu għal kemm idum iservi
Ix-xedd tas-saqajn professjonali u tas-sikurezza għandu jġorr il-marka KE (skont id-Direttiva tal-Kunsill 89/686/KEE (9).
Ix-xedd tas-saqajn l-oħra kollha għandhom jissodisfaw ir-rekwiżiti fit-tabella ta’ hawn taħt.
Valutazzjoni u verifika: l-applikant għandu jipprovdi rapport ta’ test li jikkorrispondi mal-parametri indikati fit-tabella ta’ hawn taħt, billi jintużaw il-metodi tat-test:
|
— |
EN 13512 - Reżistenza tal-Wiċċ għal-Liwi, |
|
— |
EN 13571 – Is-Saħħa tal-Wiċċ kontra t-Tqattigħ, |
|
— |
EN 17707 - Reżistenza tal-Pett tan-naħa ta’ barra għal-Liwi, |
|
— |
EN 12770 - Reżistenza tal-Pett fuq in-Naħa ta’ Barra għall-Brix, |
|
— |
EN 17708 – Pett sħiħ – Twaħħil tal-pett, |
|
— |
EN 12771 – Is-saħħa tal-Pett fuq in-Naħa ta’ Barra kontra t-Tqattigħ, |
|
— |
EN ISO 17700 – Metodi tal-ittestjar tal-uċuh, inforror u fil-kalzetti, - iż-żamma tal-kulur fil-każ tal-għorik. |
|
|
Sport ġenerali |
Xedd tas-saqajn tal-iskola |
Mhux formali |
Tal-irġiel formali |
Xedd tas-saqajn għal temp kiesaħ |
Tan-nisa formali |
Tal-moda |
Tat-tfal |
Ta’ ġewwa |
|
Wiċċ reżistenti għal-liwi: (kc mingħajr ħsara li tidher) |
Xott = 100 Imxarrab = 20 |
Xott = 100 Imxarrab = 20 |
Xott = 80 Imxarrab = 20 |
Xott = 80 Imxarrab = 20 |
Xott = 100 Imxarrab = 20 – 20° = 30 |
Xott = 50 Imxarrab = 10 |
Xott = 15 |
Xott = 15 |
Xott = 15 |
|
Saħħa tal-wiċċ kontra t-tqattigħ: (Forza medja tat-tqattigħ, N) |
|||||||||
|
Ġilda |
≥ 80 |
≥ 60 |
≥ 60 |
≥ 60 |
≥ 60 |
≥ 40 |
≥ 30 |
≥ 30 |
≥ 30 |
|
Materjali oħra |
≥ 40 |
≥ 40 |
≥ 40 |
≥ 40 |
≥ 40 |
≥ 40 |
≥ 30 |
≥ 30 |
≥ 30 |
|
Reżistenza tal-pett ta’ barra għal-liwi: |
|||||||||
|
Tkabbir tal-qatgħa(mm) |
≤ 4 |
≤ 4 |
≤ 4 |
≤ 4 |
≤ 4 |
≤ 4 |
|
|
|
|
Nsc = mingħajr xquq spontanji |
Nsc |
Nsc |
Nsc |
Nsc |
Nsc f’ – 10 °C |
Nsc |
|
|
|
|
Reżistenza tal-pett ta’ barra għall-brix: |
|||||||||
|
D ≥ 0,9 g/cm3 (mm3) |
≤ 200 |
≤ 200 |
≤ 250 |
≤ 350 |
≤ 200 |
≤ 400 |
|
|
≤ 450 |
|
D ≥ 0,9 g/cm3 (mg) |
≤ 150 |
≤ 150 |
≤ 170 |
≤ 200 |
≤ 150 |
≤ 250 |
|
|
≤ 300 |
|
It-twaħħil tal-pett mal-wiċċ: (N/mm) |
≥ 4,0 |
≥ 4,0 |
≥ 3,0 |
≥ 3,5 |
≥ 3,5 |
≥ 3,0 |
≥ 2,5 |
≥ 3,0 |
≥ 2,5 |
|
Saħħa tal-pett ta’ barra kontra t-tqattigħ: (Saħħa medja N/mm) |
|||||||||
|
D ≥ 0,9 g/cm3 |
8 |
8 |
8 |
6 |
8 |
6 |
5 |
6 |
5 |
|
D ≥ 0,9 g/cm3 |
6 |
6 |
6 |
4 |
6 |
4 |
4 |
5 |
4 |
|
Iż-żamma tal-kulur fuq in-naħa ta’ ġewwa tax-xedd tas-saqajn (l-inforra jew i-kisi tal-wiċċ fuq ġewwa) Skala tal-griż tal-pannu wara 50 ċiklu ta’ tixrib |
≥ 2/3 |
≥ 2/3 |
≥ 2/3 |
≥ 2/3 |
≥ 2/3 |
≥ 2/3 |
|
≥ 2/3 |
≥ 2/3 |
(1) Il-Ġlud ħoxnin huma dawk definiti bħala “il-kisja esterna ta’ annimal adult ta’ xorta ikbar, pereżempju bhejjem tal-ifrat, żwiemel, iġmla, iljunfanti, eċċ…” Il-ġlud irqaq huma dawk definiti bħala “il-kisja esterna ta’ annimal ta’ xorta iżgħar, pereżempju ngħaġ u mogħoż, jew il-bhejjem żgħar ta’ speċi ikbar, pereżempju tal-għoġġiela. Ħnieżer, rettili, għasafar u ħut huma inklużi taħt ġlud irqaq” (Glossarju Internazzjonali ta’ Termini dwar il-Ġilda, ICT)
(2) ĠU L 135, 30.5.1991, p. 40.
(4) ĠU L 200, 30.7.1999, p. 1.
(5) ĠU L 353, 31.12.2008, p. 1.
(6) ĠU L 123, 24.4.1998, p. 1.
(7) EN 13432 “Rekwiżiti għall-imballaġġ irkuprabbli permezz ta’ proċess biex isir il-kompost u l-bijodegradazzjoni - u l-evalwazzjoni tal-kriterji għall-aċċettazzjoni finali tal-imballaġġ”.
(8) ĠU L 365, 31.12.1994, p. 10. Artikolu 3(1)(a): “imballaġġ għall-bejgħ jew imballaġġ primarju, jiġifieri l-imballaġġ maħsub sabiex jikkostitwixxi unità ta’ bejgħ lill-utent jew lill-konsumatur finali fil-post fejn jinxtara”.
(9) ĠU L 399, 30.12.1989, p. 18.
Appendiċi tekniku
A1. Kalkolu tal-konsum tal-enerġija
Il-kalkolu tal-konsum tal-enerġija jirreferi biss għat-tgħaqqid (stadju tal-manifattura) tal-prodott finali.
Il-medja tal-konsum tal-elettriku (AEC) għal kull par żarbun tista’ tiġi kkalkulata b’żewġ modi:
|
|
Abbazi tal-produzzjoni taż-żrabenglobali ta’ kuljum tal-impjant. — MJdp = enerġija medja użata fil-produzzjoni taż-żraben kuljum [elettriku + fjuwils fossili] (kkalkulata abbażi l-medja annwali); — N= numru tal-medja ta’ pari żraben prodotti kuljum (ikkalkulat fuq bażi annwali).
|
|
|
Abbazi tal-produzzjoni taż-żraben li għandhom l-eko-tikketta tal-impjant. — MJep = enerġija medja użata fil-produzzjoni taż-żraben bl-eko-tikketta kuljum [elettriku + fjuwils fossili] (ikkalkulata fuq bażi annwali); — Nep = numru medju ta’ pari taż-żraben bl-eko-tikketta prodotti kuljum (ikkalkulat fuq bażi annwali).
|
