FTEHIM DWAR SPAZJU KOMUNI TAL-AVJAZZJONI

bejn l-Unjoni Ewropea u l-Istati Membri tagħha u r-Repubblika tal-Moldova

IR-RENJU TAL-BELĠJU,

IR-REPUBBLIKA TAL-BULGARIJA,

IR-REPUBBLIKA ĊEKA,

IR-RENJU TAD-DANIMARKA,

IR-REPUBBLIKA FEDERALI TAL-ĠERMANJA,

IR-REPUBBLIKA TAL-ESTONJA,

L-IRLANDA,

IR-REPUBBLIKA ELLENIKA,

IR-RENJU TA’ SPANJA,

IR-REPUBBLIKA FRANĊIŻA,

IR-REPUBBLIKA TALJANA,

IR-REPUBBLIKA TA’ ĊIPRU,

IR-REPUBBLIKA TAL-LATVJA,

IR-REPUBBLIKA TAL-LITWANJA,

IL-GRAN DUKAT TAL-LUSSEMBURGU,

L-UNGERIJA,

MALTA,

IR-RENJU TAL-PAJJIŻI L-BAXXI,

IR-REPUBBLIKA TAL-AWSTRIJA,

IR-REPUBBLIKA TAL-POLONJA,

IR-REPUBBLIKA PORTUGIŻA,

IR-RUMANIJA,

IR-REPUBBLIKA TAS-SLOVENJA,

IR-REPUBBLIKA SLOVAKKA,

IR-REPUBBLIKA TAL-FINLANDJA,

IR-RENJU TAL-ISVEZJA,

IR-RENJU UNIT TAL-GRAN BRITTANJA U L-IRLANDA TA’ FUQ,

Partijiet Kontraenti għat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea u t-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (minn hawn ’il quddiem, “it-Trattati tal-UE”), u bħala Stati Membri tal-Unjoni Ewropea, u

L-UNJONI EWROPEA,

minn naħa waħda, u

IR-REPUBBLIKA TAL-MOLDOVA,

min-naħa l-oħra,

JINNUTAW li l-Ftehim dwar Sħubija u Kooperazzjoni bejn il-Komunitajiet Ewropej u l-Istati Membri tagħhom, minn naħa waħda, u l-Repubblika tal-Moldova min-naħa l-oħra, sar fi Brussell fit-28 ta’ Novembru 1994;

XEWQANA li jinħoloq Spazju Komuni tal-Avjazzjoni (CAA -Common Aviation Area) bil-għan li jinfetaħ aċċess għas-swieq tal-Partijiet, b’kundizzjonijiet ugwali ta’ kompetizzjoni, u rispett tal-istess regoli -inklużi fl-oqsma ta’ sikurezza, sigurtà, ġestjoni tat-traffiku tal-ajru, aspetti soċjali u l-ambjent;

XEWQANA li jiffaċilitaw l-espansjoni tal-opportunitajiet tat-trasport bl-ajru, inkluż bl-iżvilupp ta’ netwerks ta’ trasport bl-ajru, biex jintlaħqu l-ħtiġijiet tal-passiġġieri u tat-trasportaturi tal-merkanzija u biex ikun hemm servizzi ta’ trasport bl-ajru konvenjenti;

JIRRIKONOXXU l-importanza tat-trasport bl-ajru fil-promozzjoni tal-kummerċ, tat-turiżmu u tal-investiment;

JINNUTAW il-Konvenzjoni dwar l-Avjazzjoni Ċivili Internazzjonali, li nfetħet għall-iffirmar f’Chicago fis-7 ta’ Diċembru 1944;

JAQBLU li huwa xieraq li r-regoli tas-CAA jkunu abbażi tal-leġiżlazzjoni rilevanti fis-seħħ fl-Unjoni Ewropea, kif stipulat fl-Anness III għal dan il-Ftehim.

JIRRIKONOXXU li l-konformità sħiħa mar-regoli tas-CAA tintitola lill-Partijiet għall-gwadann tal-vantaġġi kollha inkluż l-aċċess miftuħ għas-swieq u l-massimu tal-benefiċċji għall-konsumaturi, u l-industriji u x-xogħol taż-żewġ Partijiet;

JIRRIKONOXXU li l-ħolqien tas-CAA u l-implimentazzjoni tar-regoli tiegħu ma jistgħux jinkisbu mingħajr arranġamenti tranżizzjonali fejn huwa meħtieġ;

JIRRIKONOXXU l-importanza ta’ għajnuna adegwata f’dan ir-rigward;

XEWQANA li joħolqu l-possibbiltà għat-trasportaturi bl-ajru biex joffru prezzijiet u servizzi kompetittivi fi swieq miftuħa lill-passiġġieri u lit-trasportaturi tal-merkanzija;

XEWQANA li s-setturi kollha tal-industrija tat-trasport bl-ajru, inklużi l-ħaddiema tat-trasportaturi bl-ajru, ikunu jistgħu jgawdu minn ftehim liberalizzat;

XEWQANA li jiżguraw l-ogħla grad ta’ sikurezza u sigurtà fit-trasport internazzjonali bl-ajru, u fl-istess ħin jaffermaw mill-ġdid it-tħassib serju tagħhom dwar atti jew theddid kontra s-sigurtà tal-inġenji tal-ajru li jipperikolaw is-sikurezza tal-persuni jew tal-proprjetà, li jaffettwaw ħażin l-operat tal-inġenji tal-ajru u li jnaqqsu l-kunfidenza tal-passiġġieri pubbliċi fis-sigurtà tal-avjazzjoni ċivili;

XEWQANA li jiżguraw kundizzjonijiet ugwali għat-trasportaturi bl-ajru kollha, u li jippermettu opportunitajiet indaqs u ġusti għat-trasportaturi bl-ajru tagħhom biex jipprovdu s-servizzi miftiehma;

JIRRIKONOXXU li s-sussidji tal-gvern jistgħu jaffettwaw ħażin il-kompetizzjoni tat-trasportaturi bl-ajru u jistgħu jipperikolaw l-għanijiet bażiċi ta’ dan il-Ftehim;

JAFFERMAW l-importanza li jħarsu l-ambjent fl-iżvilupp u fl-implimentazzjoni ta’ politika internazzjonali dwar l-avjazzjoni, u waqt li jirrikonoxxu d-drittijiet tal-Istati sovrani li jieħdu miżuri xierqa għal dan il-għan;

JINNUTAW l-importanza li jitħarsu l-konsumaturi, inklużi l-protezzjonijiet mogħtija permezz tal-Konvenzjoni għall-Unifikazzjoni ta’ Ċerti Regoli tat-Trasport Internazzjonali bl-Ajru, adottata f’Montreal fit-28 ta’ Mejju 1999;

BIL-ĦSIEB li jkomplu jiżviluppaw il-qafas tal-ftehimiet eżistenti tat-trasport bl-ajru, bil-għan li jinfetaħ l-aċċess għas-swieq u jiġu mmassimizzati l-benefiċċji għall-konsumaturi, it-trasportaturi bl-ajru, ix-xogħol u l-komunitajiet taż-żewġ Partijiet,

FTIEHMU KIF ĠEJ:

Artikolu 1

Definizzjonijiet

Għall-finijiet ta’ dan il-Ftehim:

(1)	“Servizzi miftiehma” u “Rotot speċifikati” jfissru trasport internazzjonali bl-ajru skont l-Artikolu 2 (Għoti ta’ Drittijiet) u l-Anness I għal dan il-Ftehim;

(2)	“Ftehim” tfisser dan il-Ftehim, l-Annessi tiegħu u kull emenda tiegħu;

(3)

“Trasport bl-Ajru” tfisser il-ġarr ta’ passiġġieri, bagalji, merkanzija u posta permezz ta’ inġenju tal-ajru, b’mod separat jew ikkombinat, offruti lill-pubbliku bi ħlas jew b’kiri, u li biex ikun evitat kull dubju, għandu jinkludi servizzi skedati jew mhux skedati (charter), kif ukoll servizzi sħaħ tal-merkanzija;

(4)	“Awtoritajiet kompetenti” tfisser l-aġenziji jew l-entitajiet tal-gvern responsabbli għall-funzjonijiet amministrattivi skont dan il-Ftehim;

(5)

“Adegwatezza” tfisser jekk it-trasportatur bl-ajru jiflaħx iħaddem servizzi internazzjonali tal-ajru, jiġifieri jekk għandux il-kapaċità finanzjarja u l-għarfien adattat tat-tmexxija u jekk hux lest ikun konformi mal-liġijiet, mar-regolamenti u mar-rekwiżiti li jirregolaw it-tħaddim tat-tali servizzi;

(6)	“Ċittadinanza” tfisser jekk inġenju tal-ajru jissodisfax ir-rekwiżiti dwar kwistjonijiet bħad-dritt ta’ proprjetà, il-kontroll effettiv u l-post prinċipali tan-negozju tiegħu.

(7)

“Il-Konvenzjoni” tfisser il-Konvenzjoni dwar l-Avjazzjoni Ċivili Internazzjonali, li nfetħet għall-iffirmar f’Chicago fis-7 ta’ Diċembru 1944, u tinkludi:

(a)	kwalunkwe emenda li daħlet fis-seħħ taħt l-Artikolu 94(a) tal-Konvenzjoni u li ġiet ratifikata kemm mir-Repubblika tal-Moldova kif ukoll mill-Istat Membru jew mill-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea, u

(b)

kwalunkwe Anness jew kwalunkwe emenda tiegħu adottata taħt l-Artikolu 90 tal-Konvenzjoni, sakemm it-tali Anness jew it-tali emenda jkunu effettivi fi kwalunkwe waqt kemm fir-Repubblika tal-Moldova u kif ukoll fl-Istat Membru jew fl-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea skont kif ikun rilevanti għas-suġġett inkwistjoni;

(8)

“Dritt tal-ħames libertà” tfisser id-dritt jew il-privileġġ mogħti minn stat wieħed (l-“Istat Donatur”) lill-inġenji tal-ajru ta’ Stat ieħor (l-“Istat Riċevitur”), biex jipprovdi servizzi tat-trasport bl-ajru bejn it-territorju tal-Istat Donatur u t-territorju ta’ Stat terz, soġġett għall-kundizzjoni li dawn is-servizzi joriġinaw jew jispiċċaw fit-territorju tal-Istat Riċevitur;

(9)	“Kost totali” tfisser in-nefqa biex jingħata s-servizz u imposta raġonevoli għall-ispejjeż amministrattivi u, fejn ikun jgħodd, kwalunkwe imposta applikabbli li jkollha l-għan li tirrifletti l-kost ambjentali u li tkun applikata mingħajr distinzjoni fir-rigward tan-nazzjonalità;

(10)	“Trasport internazzjonali bl-ajru” tfisser trasport bl-ajru li jgħaddi mill-ispazju tal-ajru fuq it-territorju ta’ aktar minn Stat wieħed;

(11)

”Ftehim ECAA” tfisser Ftehim multilaterali bejn il-Komunità Ewropea u l-Istati Membri tagħha, ir-Repubblika tal-Albanija, il-Bosnja-Ħerzegovina, ir-Repubblika tal-Kroazja, l-ex Repubblika Jugoslava tal-Maċedonja, ir-Repubblika tal-Islanda, ir-Repubblika tal-Montenegro, ir-Renju tan-Norveġja, ir-Repubblika tas-Serbja u l-Missjoni ta’ Amministrazzjoni Temporanja tan-Nazzjonijiet Uniti fil-Kosovo (1) dwar l-istabbiliment tal-Ispazju Komuni Ewropew tal-Avjazzjoni.

(12)	“Imsieħba tal-Politika Ewropea tal-Viċinat” tfisser l-Alġerija, l-Armenja l-Azerbajġan, il-Bjelorussja, l-Eġittu, il-Ġeorġja, l-Iżrael, il-Ġordan, il-Libanu, il-Libja, ir-Repubblika tal-Moldova, il-Marokk, it-Territorju Palestinjan Okkupat, is-Sirja, it-Tuneżija u l-Ukraina.

(13)

“Ċittadin” tfisser kwalunkwe persuna jew entità li jkollha nazzjonalità Moldovana għall-Parti tal-Moldova, jew in-nazzjonalità ta’ Stat Membru għall-Parti Ewropea, jew entità, kemm-il darba, f’każ ta’ entità legali, din tkun il-ħin kollu taħt il-kontroll effettiv, kemm direttament jew b’parteċipazzjoni maġġoritarja, ta’ persuni li jkollhom nazzjonalità Moldovana għall-Parti tal-Moldova, jew persuni jew entitajiet li jkollhom nazzjonalità ta’ Stat Membru jew ta’ wieħed mill-pajjiżi terzi elenkati fl-Anness IV għall-Parti Ewropea;

(14)

“Liċenzji operazzjonali” tfisser:

(i)	fil-każ tal-Unjoni Ewropea u tal-Istati Membri tagħha, liċenzji operazzjonali u kwalunkwe dokument jew ċertifikat ieħor rilevanti mogħti skont il-leġiżlazzjoni rilevanti tal-UE fis-seħħ u,

(ii)	fil-każ tal-liċenzji tar-Repubblika tal-Moldova, ċertifikati jew permessi mogħtija skont il-leġiżlazzjoni rilevanti fis-seħħ fir-Repubblika tal-Moldova;

(15)	“Partijiet” tfisser, minn naħa waħda, l-Unjoni Ewropea jew l-Istati Membri tagħha, jew l-Unjoni Ewropea u l-Istati Membri tagħha, skont is-setgħat rispettivi tagħhom (il-Parti Ewropea), u, min-naħa l-oħra, ir-Repubblika tal-Moldova (il-Parti Moldovana);

(16)

”Prezz” tfisser:

(i)

“nollijiet tal-ajru” li jkollhom jitħallsu lit-trasportaturi bl-ajru jew lill-aġenti tagħhom jew lil bejjiegħa oħra tal-biljetti għat-trasport ta’ passiġġieri u bagalji fuq servizzi bl-ajru u kwalunkwe kundizzjoni li fiha japplikaw dawk il-prezzijiet, inklużi r-remunerazzjoni u l-kundizzjonijiet offruti lill-aġenzija u lil servizzi awżiljarji oħra; u

(ii)	“rati tal-ajru” li jkollhom jitħallsu għat-trasport ta’ posta u ta’ merkanzija u l-kundizzjonijiet li taħthom japplikaw dawk il-prezzijiet, inklużi r-remunerazzjoni u l-kundizzjonijiet offruti lill-aġenzija u lil servizzi awżiljarji oħra.

Din id-definizzjoni tkopri, fejn hu xieraq, it-trasport bis-superfiċje fir-rigward ta’ trasport internazzjonali bl-ajru, u l-kundizzjonijiet li għalihom hija soġġetta l-applikazzjoni tagħhom.

(17)	“Post prinċipali tan-negozju” tfisser l-uffiċċju ewlieni jew l-uffiċċju reġistrat ta’ trasportatur bl-ajru fil-Parti li fiha jiġu eżerċitati l-funzjonijiet finanzjarji ewlenin u l-kontroll tal-operat, inkluż il-ġestjoni kontinwa tal-ajrunavigabbilità, tat-trasportatur bl-ajru;

(18)

“Obbligu ta’ servizz pubbliku” tfisser kwalunkwe obbligu impost fuq it-trasportaturi bl-ajru sabiex, fuq rotta speċifikata, jkun żgurat il-forniment minimu ta’ servizzi tal-ajru skedati li jkunu jissodisfaw l-istandards stabbiliti tal-kontinwità, tar-regolarità, tal-prezz u tal-kapaċità minima, li t-trasportaturi bl-ajru ma jassumux li kieku jqisu biss l-interessi kummerċjali tagħhom. It-trasportaturi bl-ajru jistgħu jiġu kkumpensati mill-Parti kkonċernata talli jissodisfaw obbligi ta’ servizz pubbliku;.

(19)

“Sussidju” tfisser kwalunkwe għajnuna finanzjarja mogħtija mill-awtoritajiet jew minn organizzazzjoni reġjonali jew minn xi organizzazzjoni pubblika oħra, jiġifieri meta:

(a)

prattika ta’ gvern jew ta’ entità reġjonali jew ta’ organizzazzjoni pubblika oħra tinvolvi t-trasferiment dirett ta’ fondi bħalma huma għotjiet, infużjoni ta’ self jew ekwità, it-trasferiment dirett potenzjali ta’ fondi lill-kumpanija jew it-teħid ta’ obbligazzjonijiet tal-kumpanija bħalma huma l-garanziji fuq is-self, l-injezzjonijiet ta’ kapital, id-dritt ta’ proprjetà, il-protezzjoni kontra l-falliment jew assigurazzjoni;

(b)	introjtu tal-gvern jew entità reġjonali jew organizzazzjoni pubblika li b’xi mod huwa dovut u li jiġi maħfur, ma jinġabarx jew jitnaqqas b’mod mhux xieraq;

(c)	gvern jew entità reġjonali jew organizzazzjoni pubblika oħra jipprovdi prodotti jew servizzi li ma jkunux ta’ infrastruttura ġenerali, jew jixtri prodotti jew servizzi; jew

(d)

gvern jew entità reġjonali jew organizzazzjoni pubblika oħra tagħmel ħlasijiet lil mekkaniżmu ta’ finanzjament jew taħtar jew tordna lil entità privata sabiex twettaq waħda mit-tipi ta’ funzjonijiet jew iktar, spjegati taħt (a), (b) u (c), li normalment ikunu f’idejn il-gvern u, li fil-prattika, ma jkunux ivarjaw minn dawk il-prattiċi li normalment jiġu segwiti mill-gvernijiet;

u meta benefiċċju jingħata b’dan il-mezz.

(20)	“SESAR” tfisser l-element tekonoloġiku tal-Ajru Uniku Ewropew li l-għan tiegħu huwa li, sal-2020, l-UE tingħata infrastruttura ta’ kontroll tat-traffiku effikaċi ħafna biex ikun jista’ jseħħ żvilupp sikur u ekoloġiku tat-trasport bl-ajru;

(21)

“Territorju” tfisser, għar-Repubblika tal-Moldova, l-artijiet u l-ilmijiet territorjali li għandha taħt is-sovranità, is-sovranità fewdali, il-protezzjoni jew il-mandat tagħha, u, għall-Unjoni Ewropea, l-artijiet (il-medda ewlenija tal-art u l-gżejjer), l-ilmijiet interni u l-baħar territorjali li fihom japplikaw it-Trattat tal-UE u taħt il-kundizzjonijiet stabbiliti f’dawk it-Trattati u fi kwalunkwe strument suċċessiv ieħor; L-applikazzjoni ta’ dan il-Ftehim għall-Ajruport ta’ Ġibiltà hija mifhuma li hija mingħajr preġudizzju għall-pożizzjonijiet ġuridiċi rispettivi tar-Renju ta’ Spanja u tar-Renju Unit rigward id-disputa dwar is-sovranità fuq it-territorju fejn jinsab l-ajruport kif ukoll għas-sospensjoni li għadha fis-seħħ fl-Ajruport ta’ Ġibiltà mill-miżuri tal-avjazzjoni tal-UE li daħlet fis-seħħ fit-18 ta’ Settembru 2006 bejn l-Istati Membri, skont id-Dikjarazzjoni Ministerjali dwar l-Ajruport ta’ Ġibiltà miftiehma f’Córdoba fit-18 ta’ Settembru 2006;

(22)	“Imposta fuq l-utent” tfisser ħlas impost fuq it-trasportaturi bl-ajru għall-provvista ta’ faċilitajiet jew servizzi tal-ajruport, tal-ambjent tal-ajruport, tan-navigazzjoni fl-ajru, jew tas-sigurtà tal-avjazzjoni inklużi servizzi u faċilitajiet relatati;

TITOLU I

DISPOŻIZZJONIJIET EKONOMIĊI

Artikolu 2

Għoti ta’ Drittijiet

1 Kull Parti għandha tagħti lill-Parti l-oħra, f’konformità mal-Anness I u l-Anness II ta’ dan il-Ftehim, id-drittijiet li ġejjin għat-twettiq ta’ trasport internazzjonali bl-ajru mit-trasportaturi bl-ajru tal-Parti l-oħra:

(a)	id-dritt li jtiru fuq it-territorju tagħha mingħajr inżul;

(b)	id-dritt li jieqfu fit-territorju tagħha għal kwalunkwe għan għajr dak li jgħabbu fuq jew iniżżlu mill-ajruplani passiġġieri, bagalji, merkanzija u/jew posta (għanijiet mhux ta’ traffiku);

(c)	waqt li jkun qed jitħaddem servizz miftiehem fuq rotta speċifikata, id-dritt li jsiru waqfiet fit-territorju tagħha biex ikun jista’ jitgħabba jew jinħatt it-traffiku internazzjonali ta’ passiġġieri, ta’ merkanzija u/jew ta’ posta, b’mod separat jew b’mod ikkombinat; u

(d)	id-drittijiet li huma speċifikati b’mod ieħor f’dan il-Ftehim.

2. Xejn f’dan il-Ftehim ma għandu jitqies li qed jagħti lit-trasportaturi tal-ajru ta’:

(a)	Ir-Repubblika tal-Moldova, id-dritt li jtellgħu abbord, fit-territorju ta’ xi Stat Membru, passiġġieri, bagalji, merkanzija u/jew posta għall-ġarr b’kumpens u ddestinati għal punt ieħor fit-territorju ta’ dak l-Istat Membru;

(b)	l-Unjoni Ewropea, id-dritt li jtellgħu abbord, fit-territorju tar-Repubblika tal-Moldova, passiġġieri, bagalji, merkanzija u/jew posta għall-ġarr b’kumpens u ddestinati għal punt ieħor fit-territorju tar-Repubblika tal-Moldova.

Artikolu 3

Awtorizzazzjoni

Meta jirċievu l-applikazzjonijiet għall-awtorizzazzjoni tal-operar minn trasportatur bl-ajru ta’ Parti waħda, l-awtoritajiet kompetenti tal-Parti l-oħra għandhom jagħtu l-awtorizzazzjonijiet xierqa bl-inqas dewmien proċedurali possibbli, bil-kundizzjoni li:

(a)

għal trasportatur bl-ajru tar-Repubblika tal-Moldova:

—	it-trasportatur bl-ajru għandu l-post prinċipali tan-negozju tiegħu fir-Repubblika tal-Moldova u għandu fil-pussess tiegħu liċenzja operattiva valida f’konformità mal-liġi applikabbli tar-Repubblika tal-Moldova; u

—	ir-Repubblika tal-Moldova tkun teżerċita u żżomm kontroll regolatorju effettiv fuqu; u

—	sakemm ma jkunx determinat mod ieħor taħt l-Artikolu 6 (Investiment) ta’ dan il-Ftehim, it-trasportatur bl-ajru huwa, direttament jew permezz ta’ dritt ta’ proprjetà maġġoritarju, il-proprjetà ta’ u effettivament ikkontrollat mir-Repubblika tal-Moldova u/jew minn ċittadini tagħha.

(b)

għal trasportatur bl-ajru tal-Unjoni Ewropea:

—	it-trasportatur bl-ajru għandu l-post prinċipali tan-negozju tiegħu fit-territorju ta’ Stat Membru skont it-Trattati tal-Unjoni Ewropea, u għandu liċenzja operattiva valida; u

—	jkun eżerċitat u jinżamm kontroll regolatorju effettiv fuq it-trasportatur bl-ajru mill-Istat Membru li jkun responsabbli mill-ħruġ taċ-Ċertifikat tal-Operaturi bl-Ajru tiegħu u tkun identifikata b’mod ċar l-Awtorità Kompetenti rilevanti; u

—

sakemm ma jkunx determinat mod ieħor taħt l-Artikolu 6 (Investiment) ta’ dan il-Ftehim, it-trasportatur bl-ajru huwa, direttament jew permezz ta’ dritt ta’ proprjetà maġġoritarju, il-proprjetà ta’ jew effettivament ikkontrollat minn Stati Membri u/jew ċittadini ta’ Stati Membri, jew minn Stati oħra elenkati fl-Anness IV ta’ dan il-Ftehim, u jew/ minn ċittadini ta’ dawk l-Istati l-oħra;

(c)	it-trasportatur bl-ajru jissodisfa l-kundizzjonijiet preskritti skont il-liġijiet u r-regolamenti normalment applikati mill-awtorità kompetenti; u

(d)	jkunu qed jitħarsu u jiġu amministrati d-dispożizzjonijiet stipulati fl-Artikolu 14 (Sikurezza tal-Avjazzjoni) u fl-Artikolu 15 (Sigurtà tal-Avjazzjoni) ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 4

Rikonoxximent Reċiproku tad-Determinazzjonijiet Regolatorji fir-rigward tal-Adegwatezza tal-Linja tal-Ajru, dritt ta’ proprjetà u kontroll

Hekk kif jirċievu applikazzjoni għall-awtorizzazzjoni minn trasportatur bl-ajru ta’ Parti waħda, l-awtoritajiet kompetenti tal-Parti l-oħra għandhom jirrikonoxxu kwalunkwe determinazzjoni ta’ adegwatezza u/jew ċittadinanza li jkunu saru mill-awtoritajiet kompetenti tal-ewwel Parti fir-rigward ta’ dak it-trasportatur bl-ajru daqs li kieku din id-determinazzjoni tkun saret mill-awtoritajiet kompetenti tagħha stess, mingħajr ma toqgħod tinvestiga aktar dwar kwistjonijiet bħal dawn, ħlief kif provdut fil-punti (a) u (b) hawn taħt:

(a)

Jekk, wara li tasal l-applikazzjoni għall-awtorizzazzjoni minn trasportatur bl-ajru, jew wara l-għotja ta’ awtorizzazzjoni bħal din, l-awtoritajiet kompetenti tal-Parti Riċevitur għandhom raġuni speċifika biex jitħassbu li, minkejja d-determinazzjoni magħmula mill-awtoritajiet kompetenti tal-Parti l-oħra, inkluż fi kwistjonijiet relatati ma’ nazzjonalità doppja, il-kundizzjonijiet preskritti fl-Artikolu 3 (Awtorizzazzjoni) ta’ dan il-Ftehim għall-għoti ta’ awtorizzazzjonijiet jew permessi xierqa ma ġewx issodisfati, huma għandhom javżaw minnufih lil dawk l-awtoritajiet, u jagħtu raġunijiet sostantivi għat-tħassib tagħhom. F’dak il-każ, kull Parti tista’ titlob li jsiru konsultazzjonijiet, li jistgħu jinkludu r-rappreżentanti tal-awtoritajiet kompetenti rilevanti, u/jew tikseb informazzjoni addizzjonali li tkun rilevanti għal dan it-tħassib, u dawn it-talbiet għandhom jintlaqgħu kemm jista’ jkun malajr. Jekk il-kwistjoni tibqa’ mhux solvuta, kull Parti tista’ tressaq il-kwistjoni quddiem il-Kumitat Konġunt stabbilit taħt l-Artikolu 22 (Il-Kumitat Konġunt) ta’ dan il-Ftehim.

(b)

Dan l-Artikolu ma jkoprix ir-rikonoxximent ta’ determinazzjonijiet fir-rigward ta’:

—	Ċertifikati jew liċenzji ta’ sikurezza;

—	Arranġamenti ta’ sigurtà; jew

—	Kopertura tal-assigurazzjoni.

Artikolu 5

Rifjut, Revoka, Sospensjoni, Limitazzjoni tal-Awtorizzazzjoni

1. L-awtoritajiet kompetenti ta’ kull Parti jistgħu jirrifjutaw, jirrevokaw, jissospendu jew jillimitaw l-awtorizzazzjonijiet tal-operat jew inkella jissospendu jew jillimitaw l-operat ta’ trasportatur bl-ajru tal-Parti l-oħra fejn:

(a)

għal trasportatur bl-ajru tar-Repubblika tal-Moldova:

—	it-trasportatur bl-ajru ma għandux il-post prinċipali tan-negozju tiegħu fir-Repubblika tal-Moldova jew ma għandux fil-pussess tiegħu liċenzja operattiva valida f’konformità mal-liġi applikabbli tar-Repubblika tal-Moldova; jew

—	ir-Repubblika tal-Moldova ma tkunx teżerċita jew iżżomm kontroll regolatorju effettiv fuqu; jew

—

sakemm ma jkunx determinat mod ieħor taħt l-Artikolu 6 (Investiment) ta’ dan il-Ftehim, it-trasportatur bl-ajru mhuwiex, direttament jew permezz ta’ dritt ta’ proprjetà maġġoritarju, il-proprjetà ta’ jew effettivament ikkontrollat mir-Repubblika tal-Moldova u/jew minn ċittadini tar-Repubblika tal-Moldova.

(b)

għal trasportatur bl-ajru tal-Unjoni Ewropea:

—	it-trasportatur bl-ajru ma għandux il-post prinċipali tan-negozju tiegħu fit-territorju ta’ Stat Membru skont it-Trattati tal-Unjoni Ewropea, jew ma għandux liċenzja operattiva valida; jew

—	fuq it-trasportatur bl-ajru mhux eżerċitat jew miżmum kontroll regolatorju effettiv mill-Istat Membru responsabbli mill-ħruġ taċ-Ċertifikat tal-Operaturi tal-Ajru tiegħu jew l-awtorità kompetenti ma tkunx ġiet identifikata b’mod ċar; jew

—

sakemm ma jkunx determinat mod ieħor taħt l-Artikolu 6 (Investiment) ta’ dan il-Ftehim, it-trasportatur bl-ajru mhuwiex, direttament jew permezz ta’ dritt ta’ proprjetà maġġoritarju, il-proprjetà ta’ jew ikkontrollat mnn Stati Membri u/jew minn ċittadini ta’ Stati Membri, jew minn Stati oħra msemmija fl-Anness IV ta’ dan il-Ftehim, u/jew minn ċittadini ta’ dawk l-Istati l-oħra;

(c)	it-trasportatur bl-ajru jkun naqas milli jkun konformi mal-liġijiet u r-regolamenti msemmija fl-Artikolu 7 (Konformità mal-Liġijiet u r-Regolamenti) ta’ dan il-Ftehim; jew

(d)	id-dispożizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 14 (Sikurezza tal-Avjazzjoni) u fl-Artikolu 15 (Sigurtà tal-Avjazzjoni) ma jkunux qed jinżammu u lanqas qed jiġu amministrati; jew

(e)	Parti għamlet id-determinazzjoni f’konformità mal-Artikolu 8 (Ambjent Kompetittiv) ta’ dan il-Ftehim li l-kundizzjonijiet għal ambjent kompetittiv mhux qed jiġu ssodisfati.

2. Sakemm ma jkunx essenzjali li tittieħed azzjoni immedjata biex jiġi evitat in-nuqqas ta’ konformità mal-punti (c) jew (d) tal-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu, id-drittijiet stabbiliti b’dan l-Artikolu għandhom ikunu eżerċitati biss wara li tkun saret konsultazzjoni mal-awtoritajiet kompetenti tal-Parti l-oħra.

3. L-ebda Parti ma għandha tuża d-drittijiet tagħha stabbiliti mill-Artikolu preżenti biex tirrifjuta, tirrevoka, tissospendi jew tillimita l-awtorizzazzjonijiet jew il-permessi ta’ kwalunkwe trasportatur bl-ajru ta’ Parti fuq il-bażi li d-dritt ta’ proprjetà maġġoritarju u/jew il-kontroll effettiv ta’ dak it-trasportatur bl-ajru hija f’idejn Parti waħda jew aktar tal-Ftehim tal-ECAA jew taċ-ċittadini tagħhom, sakemm din il-Parti jew Partijiet għall-Ftehim tal-ECAA joffru trattament reċiproku u sakemm din il-Parti jew Partijiet japplikaw it-termini u l-kundizzjonijiet tal-Ftehim tal-ECAA.

Artikolu 6

Investiment

1. Minkejja l-Artikoli 3 (Awtorizzazzjoni) u 5 (Rifjut, Revoka, Sospensjoni, Limitazzjoni tal-Awtorizzazzjoni) ta’ dan il-Ftehim, id-dritt ta’ proprjetà maġġoritarju jew il-kontroll effettiv ta’ trasportatur bl-ajru tar-Repubblika tal-Moldova minn Stati Membri u/jew iċ-ċittadini tagħhom, għandu jkun permess.

2. Minkejja l-Artikoli 3 (Awtorizazzjoni) u 5 (Rifjut, Revoka, Sospensjoni, Limitazzjoni tal-Awtorizzazzjoni) ta’ dan il-Ftehim, id-dritt ta’ proprjetà maġġoritarju jew il-kontroll effettiv ta’ trasportatur bl-ajru tal-Unjoni Ewropea mir-Repubblika tal-Moldova u/jew iċ-ċittadini tagħhom, jew ta’ trasportatur bl-ajru tal-Unjoni Ewropea mir-Repubblika tal-Moldova u/jew iċ-ċittadini tagħha, għandu jkun permess permezz ta’ deċiżjoni minn qabel tal-Kumitat Konġunt stabbilit b’dan ir-Regolament taħt l-Artikolu 22 (2) (Kumitat Konġunt) ta’ dan ir-Regolament. Din id-deċiżjoni għandha tispeċifika l-kundizzjonijiet assoċjati mal-operat tas-servizzi miftiehma taħt dan il-Ftehim u mas-servizzi ta’ bejn il-pajjiżi terzi u l-Partijiet. Id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 22 (8) (Kumitat Konġunt) ta’ dan il-Ftehim ma għandhomx jgħoddu għal dan it-tip ta’ deċiżjoni.

Artikolu 7

Konformità mal-liġijiet u r-regolamenti

1. Meta inġenju tal-ajru jidħol, ikun fih jew iħalli t-territorju ta’ Parti waħda, it-trasportaturi bl-ajru tal-Parti l-oħra għandhom josservaw kemm il-liġijiet u r-regolamenti li huma applikabbli f’dak it-territorju u li jikkonċernaw id-dħul fi jew it-tluq ta’ inġenju tal-ajru mit-territorju tiegħu meta dan ikun f’ħidma ta’ trasport bl-ajru kif ukoll dawk dwar l-operat u n-navigazzjoni tal-inġenju tal-ajru.

2. Waqt id-dħul fit-territorju ta’ waħda mill-Partijiet, ġewwa fih, jew it-tluq minnu, il-liġijiet u r-regolamenti applikabbli f’dak it-territorju relatati mad-dħul fi jew it-tluq mit-territorju tagħha ta’ passiġġieri, ekwipaġġ jew merkanzija fl-inġejnu tal-ajru (inklużi regolamenti relatati mad-dħul, il-permessi, l-immigrazzjoni, il-passaporti, id-dwana u l-kwarantina jew, fil-każ ta’ posta, ir-regolamenti postali) għandhom jiġu osservati minn, jew f’isem, tali passiġġieri, ekwipaġġ jew merkanzija tat-trasportatur bl-ajru tal-Parti l-oħra.

Artikolu 8

Ambjent kompetittiv

1. Il-partijiet jagħrfu li huwa għan konġunt tagħhom li jkun hemm ambjent ġust u kompetittiv għat-tħaddim tas-servizzi bl-ajru. Il-Partijiet jirrikonoxxu li prattiċi kompetittivi ġusti mit-trasportaturi bl-ajru għandhom aktar probabbiltà li jseħħu meta dawn it-trasportaturi bl-ajru jaħdmu fuq bażi kummerċjali b’mod sħiħ u ma jkunux issussidjati.

2. Fl-ambitu ta’ dan il-Ftehim, u mingħajr ħsara għal kwalunkwe dispożizzjoni speċjali fih, kull diskriminazzjoni fuq il-bażi ta’ nazzjonalità għandha tkun ipprojbita.

3. Għajnuna tal-istat li tfixkel jew thedded li tfixkel il-kompetizzjoni billi tiffavorixxi ċerti impriżi jew ċerti prodotti jew servizzi tal-avjazzjoni hija inkompatibbli mal-funzjonament korrett ta’ dan il-Ftehim, peress li tista’ taffettwa l-kummerċ bejn il-Partijiet fis-settur tal-avjazzjoni.

4. Kull prattika kontra dan l-Artikolu għandha tiġi valutata abbażi ta’ kriterji li jkunu ġejjin mill-applikazzjoni tar-regoli tal-kompetizzjoni applikabbli fl-Unjoni Ewropea, partikolarment tal-Artikolu 107 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea u strumenti ta’ interpretazzjoni adottati mill-istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea.

5. Jekk Parti waħda ssib li jeżistu kundizzjonijiet fit-territorju tal-Parti l-oħra, b’mod partikolari minħabba sussidju, li jistgħu jaffettwaw b’mod negattiv l-opportunitjiet ġusti u ugwali tat-trasportaturi bl-ajru tagħha biex jikkompetu, tista’ tissottometti osservazzjonijiet lill-Parti l-oħra. Barra minn hekk, hija tista’ titlob laqgħa tal-Kumitat Konġunt, kif previst fl-Artikolu 22 (Kumitat Konġunt) ta’ dan il-Ftehim. Mal-wasla ta’ talba bħal din, il-konsultazzjonijiet għandhom jibdew fi żmien 30 jum. Jekk ma jintlaħaqx qbil sodisfaċenti fi żmien 30 jum mill-bidu tal-konsultazzjonijiet, dan għandu jikkostitwixxi l-bażi għall-Parti li talbet il-konsultazzjonijiet biex tieħu azzjoni ta’ rifjut, iż-żamma, ir-revoka, is-sospensjoni jew l-impożizzjoni ta’ kundizzjonijiet adattati fir-rigward tal-awtorizzazzjonijiet tat-trasportatur(i) bl-ajru kkonċernat(i), b’konsistenza mal-Artikolu 5 (Rifjut, Revoka, Sospensjoni jew Limitazzjoni tal-Awtorizzazzjoni) ta’ dan il-Ftehim.

6. L-azzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 5 ta’ dan l-Artikolu, għandhom ikunu adattati, proporzjonati u ristretti fir-rigward tal-ambitu u t-tul ta’ żmien għal dak li huwa strettament meħtieġ. Huma għandhom ikunu indirizzati biss lejn it-trasportatur jew it-trasportaturi bl-ajru li jkunu qed jibbenefikaw minn sussidju jew mill-kundizzjonijiet imsemmija f’dan l-Artikolu, u għandhom ikunu mingħajr ħsara għad-dritt ta’ kwalunkwe Parti biex tieħu azzjoni taħt l-Artikolu 24 (miżuri ta’ salvagwardja) ta’ dan il-Ftehim.

7. Kull Parti, meta tkun innotifikata mill-Parti oħra, tista’ tavviċina lill-entitajiet governattivi responsabbli fit-territorju tal-Parti l-oħra, inklużi entitajiet fil-livell statali, provinċjali jew lokali, biex tiddiskuti kwistjonijiet relatati ma’ dan l-Artikolu.

8. Id-dispożizzjonijiet ta’ dan l-Artikolu għandhom japplikaw mingħajr ħsara għal-liġijiet u r-regolamenti tal-Partijiet fir-rigward tal-obbligi tas-servizzi pubbliċi fit-territorji tal-Partijiet.

Artikolu 9

Opportunitajiet kummerċjali

1. Il-Partijiet jaqblu li l-ostakli għat-twettiq ta’ negozju minn operaturi kummerċjali jfixklu l-benefiċċji li jridu jinkisbu b’dan il-Ftehim. Il-Partijiet għaldaqstant jaqblu li jimpenjaw ruħhom fi proċess effettiv u reċiproku għat-tneħħija tal-ostakli għat-twettiq ta’ negozju għall-operaturi kummerċjali taż-żewġ Partijiet, fejn tali ostakli jistgħu jfixklu operazzjonijiet kummerċjali, joħolqu distorsjoni fil-kompetizzjoni jew ifixklu l-iżvilupp ta’ kundizzjonijiet ugwali.

2. Il-Kumitat Konġunt stabbilit taħt l-Artikolu 22 (Kumitat Konġunt) ta’ dan il-Ftehim għandu jiżviluppa proċess ta’ kooperazzjoni fir-rigward tat-twettiq ta’ negozju u opportunitajiet kummerċjali; għandu jimmonitorja l-progress billi jindirizza b’mod effettiv l-ostakli li jaffettwaw lill-operaturi kummerċjali fit-twettiq tan-negozju tagħhom u għandu jirrivedi b’mod regolari l-iżviluppi, inkluż, jekk meħtieġ, fir-rigward ta’ bidliet leġiżlattivi u regolatorji. Taħt l-Artikolu 22 (Kumitat Konġunt) ta’ dan il-Ftehim, Parti tista’ titlob li tiġi organizzata laqgħa fi ħdan il-Kumitat Konġunt sabiex tiġi diskussa kwalunkwe kwistjoni relatata mal-applikazzjoni ta’ dan l-Artikolu.

3. It-trasportaturi bl-ajru ta’ kull Parti Kontraenti għandu jkollhom id-dritt li jwaqqfu uffiċċji fit-territorju tal-Parti l-oħra għall-promozzjoni u l-bejgħ tat-trasport bl-ajru u għal attivitajiet relatati oħra, inkluż id-dritt li jbigħu u joħorġu kwalunkwe biljett u/jew airwaybill, kemm biljetti u/jew airwaybills tagħhom stess kif ukoll dawk ta’ kwalunkwe trasportatur bl-ajru ieħor.

4. It-trasportaturi bl-ajru ta’ kull Parti huma intitolati, skont il-liġijiet u r-regolamenti tal-Parti l-oħra dwar id-dħul, ir-residenza, u l-impjieg, li jġibu u jżommu fit-territorju tal-Parti l-oħra impjegati maniġerjali, tal-bejgħ, tekniċi, tal-operat, u impjegati speċjalizzati oħra li jkunu meħtieġa biex jagħtu appoġġ sabiex jiġi pprovdut it-trasport bl-ajru. Dawn ir-rekwiżiti dwar il-persunal, jekk ikunu jridu t-trasportaturi bl-ajru, jistgħu jkunu ssodisfati mill-persunal tagħhom stess jew billi jintużaw is-servizzi ta’ kwalunkwe organizzazzjoni, kumpanija jew trasportatur bl-ajru oħra li topera fit-territorju tal-Parti l-oħra, u li tkun awtorizzata biex twettaq tali servizzi fit-territorju ta’ dik il-Parti. Iż-żewġ Partijiet għandhom jiffaċilitaw u jħaffu l-għoti ta’ permessi ta’ impjieg, meta jkunu meħtieġa, lil dawk il-persuni li jkunu impjegati fl-uffiċċji skont dan il-paragrafu, inkluż dawk li jwettqu ċerti kompiti temporanji li ma jkunux jaqbżu d-disgħin (90) jum, soġġett għal-liġijiet u r-regolamenti rilevanti li jkun hemm fis-seħħ.

(a)

Mingħajr ħsara għall-punt (b) ta’ hawn taħt, fejn jikkonċerna l-groundhandling kull trasportatur bl-ajru għandu jkollu, fit-territorju tal-Parti l-oħra:

(i)	id-dritt iwettaq il-groundhandling tiegħu stess (“self-handling”) jew, jekk ikun irid

(ii)	id-dritt li jagħżel minn fost il-fornituri kompetituri li jipprovdu servizzi ta’ groundhandling kompluti jew parzjali, fejn dawn il-fornituri jingħataw l-aċċess għas-suq skont il-liġijiet u r-regolamenti ta’ kull Parti u fejn dawn ikunu preżenti fis-suq.

(b)

Għall-kategoriji ta’ servizzi ta’ groundhandling li ġejjin, jiġifieri l-ġestjoni tal-bagalji, il-ġestjoni fuq ir-rampa, il-ġestjoni tal-fjuwil u ż-żejt, il-ġestjoni tal-merkanzija u tal-posta, partikolarment fejn jikkonċerna l-ġestjoni fiżika tal-merkanzija u l-posta bejn it-terminal tal-ajru u l-inġenju tal-ajru, id-drittjiet taħt il-punt (a) (i) u (ii) jistgħu jiġu soġġetti għal-limiti skont il-liġijijiet u r-regolamenti applikabbli fit-territorju tal-Parti l-oħra. Fejn dawn il-limiti ma jippermettux self-handling u fejn ma jkun hemm l-ebda kompetizzjoni effettiva bejn il-fornituri li jipprovdu servizzi ta’ groundhandling, dawn is-servizzi kollha għandhom ikunu disponibbli għat-trasportaturi bl-ajru kollha b’mod ugwali u mingħajr diskriminazzjoni.

6. Kull kumpanija ta’ groundhandling, kemm jekk tkun trasportatur bl-ajru kif ukoll jekk ma tkunx, għandu jkollha d-dritt, fir-rigward ta’ groundhandling fit-territorju tal-Parti l-oħra, li tipprovdi servizzi ta’ groundhandling lil linji tal-ajru li joperaw fl-istess ajruport, meta dan ikun awtorizzat u konsistenti mal-liġijiet u r-regolamenti applikabbli.

7. Kwalunkwe trasportatur bl-ajru ta’ kull Parti jista’ jwettaq bejgħ ta’ servizzi ta’ trasport bl-ajru u servizzi relatati fit-territorju tal-Parti l-oħra b’mod dirett u/jew, jekk it-trasportatur bl-ajru jkun irid, permezz tal-aġenti tal-bejgħ tiegħu, permezz ta’ intermedjarji oħra li jkunu maħtura mit-trasportatur bl-ajru, permezz ta’ trasportatur bl-ajru ieħor jew permezz tal-internet. Kull trasportatur bl-ajru għandu d-dritt li jbigħ dawn is-servizzi ta’ trasport, u kull persuna għandha tkun libera li tixtri dawn is-servizzi ta’ trasport fil-munita ta’ dak it-territorju jew f’muniti li jistgħu jiġu skambjati b’mod ħieles skont il-leġiżlazzjoni monetarja lokali.

8. Kull trasportatur bl-ajru għandu jkollu d-dritt li jsarraf f’muniti li jistgħu jiġu skambjati b’mod ħieles u li jibgħat mit-territorju tal-Parti l-oħra lejn it-territorju tiegħu stess kif ukoll, fuq talba, id-dħul lokali lejn il-pajjiż jew il-pajjiżi li jagħżel huwa stess, ħlief meta dan ikun inkonsistenti mal-liġi jew mar-regolament li japplikaw b’mod ġenerali. Tali tisrif u bigħt għandhom ikunu awtorizzati mingħajr restrizzjonijiet jew dewmien jew tassazzjoni fir-rigward tagħhom bir-rata tal-kambju tas-suq applikabbli għal transazzjonijiet u ħlasijiet attwali fid-data li fiha t-trasportatur tal-ajru jkun għamel l-applikazzjoni inizjali għall-bigħt.

9. It-trasportaturi bl-ajru ta’ kull Parti għandhom jitħallew iħallsu għall-ispejjeż lokali, inkluż ix-xiri ta’ fjuwil, fit-territorju tal-Parti l-oħra fil-munita lokali. Jekk ikunu jridu, it-trasportaturi bl-ajru ta’ kull Parti jistgħu jħallsu dawn l-ispejjeż fit-territorju tal-Parti l-oħra f’muniti li jistgħu jiġu skambjati b’mod ħieles, skont il-leġiżlazzjoni monetarja lokali.

10. Waqt l-operat jew il-forniment ta’ servizzi skont dan il-Ftehim, kwalunkwe trasportatur bl-ajru ta’ Parti jista’ jidħol f’arranġamenti ta’ kummerċjalizzazzjoni kooperattiva, bħalma huma ftehimiet ta’ spazju magħluq jew arranġamenti ta’ qsim ta’ kodiċi, ma’:

(a)	kwalunkwe trasportatur jew trasportaturi bl-ajru tal-Partijiet; u

(b)	kwalunkwe trasportatur jew trasportaturi bl-ajru ta’ pajjiż terz; u

(c)	kwalunkwe fornitur ta’ trasport bis-superfiċje (bil-baħar jew ta’ fuq l-art);

sakemm:

(i)	it-trasportatur li jopera s-servizz ikollu d-drittijiet tat-traffiku xierqa,

(ii)	it-trasportaturi fil-kummerċjalizzazzjoni jkollhom l-awtorità x-xierqa għar-rotta bażika, u

(iii)

l-arranġamenti jkunu jissodisfaw ir-rekwiżiti tas-sikurezza u tal-kompetizzjoni li s-soltu jkunu japplikaw għat-tali arranġamenti. Fir-rigward tal-bejgħ tat-trasport ta’ passiġġieri li jinvolvi l-qsim ta’ kodiċi, ix-xerrej għandu jkun infurmat waqt il-bejgħ, jew fi kwalunkwe każ qabel ma dan jitla’ abbord, dwar liema fornituri tat-trasport ikunu se joperaw kull parti tas-servizz.

11.

(a)

Dwar it-trasport ta’ passiġġieri, il-fornituri tat-trasport bis-superfiċje ma għandhomx ikunu soġġetti għal-liġijiet u għar-regolamenti li jirregolaw it-trasport bl-ajru fuq il-bażi unika li dan it-trasport bis-superfiċje jkun qed isir minn trasportatur bl-ajru taħt ismu stess. Il-fornituri tat-trasport bis-superfiċje għandhom id-dritt li jiddeċiedu jekk jidħlux f’arranġamenti kooperattivi. Meta jiddeċiedu dwar kwalunkwe arranġament partikolari, il-fornituri tat-trasport bis-superfiċje jistgħu jikkunsidraw, fost affarijiet oħra, l-interessi tal-konsumatur kif ukoll restrizzjonijiet tekniċi, ekonomiċi, ta’ spazju u ta’ kapaċità.

(b)

Barra minn hekk, u minkejja kwalunkwe dispożizzjoni oħra ta’ dan il-Ftehim, it-trasportaturi bl-ajru u l-fornituri indiretti tat-trasport tal-merkanzija tal-Partijiet għandhom ikunu awtorizzati, mingħajr restrizzjoni, biex fejn jikkonċerna t-trasport bl-ajru, dawn jużaw kwalunkwe trasport bis-superfiċje għall-merkanzija lejn jew minn kwalunkwe punt ta’ destinazzjoni fit-territorji tar-Repubblika tal-Moldova u tal-Unjoni Ewropea, jew f’pajjiżi terzi. Dan jinkludi t-trasport lejn u mill-ajruporti kollha li jkollhom il-faċilitajiet ta’ dwana kif ukoll, fejn huwa applikabbli, id-dritt li jġorru l-merkanzija fid-dwana taħt il-liġijiet u r-regolamenti applikabbli. Tali merkanzija, kemm jekk tkun qed tinġarr bis-superfiċje jew bl-ajru, għandu jkollha aċċess għall-ipproċessar u għall-faċilitajiet doganali tal-ajruport. It-trasportaturi bl-ajru jistgħu jagħżlu li jwettqu t-trasport bis-superfiċje tagħhom stess jew li jipprovdu dan permezz ta’ arranġamenti ma’ trasportaturi oħra bis-superfiċje, inkluż it-trasport bis-superfiċje li jitħaddem minn trasportaturi oħra bl-ajru kif ukoll fornituri indiretti tat-trasport bl-ajru ta’ merkanzija. Dawn is-servizzi li fihom jintużaw diversi mezzi tat-trasport għall-ġarr tal-merkanzija jistgħu jiġu offruti bi prezz wieħed, li jinkludi t-trasport bl-ajru u bis-superfiċje flimkien, dejjem jekk it-trasportaturi tal-merkanzija ma jkunux żgwidati dwar il-fatti marbutin mat-tali trasport.

12. It-trasportaturi bl-ajru ta’ kull Parti għandu jkollhom id-dritt li jipprovdu s-servizzi miftiehma bl-użu ta’ inġenju tal-ajru u ekwipaġġ mikri b’lease mingħand kwalunkwe trasportatur bl-ajru, inkluż minn pajjiżi terzi, sakemm il-parteċipanti kollha ta’ arranġamenti bħal dawn jissodisfaw il-kundizzjonijiet preskritti skont il-liġijiet u r-regolament li huma normalment applikati mill-Partijiet għal arranġamenti bħal dawn.

(a)	L-ebda Parti ma għandha teħtieġ li t-trasportaturi bl-ajru li qed jagħtu t-tagħmir tagħhom b’lease ikollhom id-drittijiet tat-traffiku skont dan il-Ftehim.

(b)

Il-leasing bl-ekwipaġġ (wet-leasing) minn trasportatur tal-ajru tar-Repubblika tal-Moldova ta’ inġenju tal-ajru ta’ trasportatur bl-ajru ta’ pajjiż terz jew, minn trasportatur bl-ajru tal-Unjoni Ewropea, ta’ inġenju tal-ajru ta’ trasportatur tal-ajru ta’ pajjiż terz għajr dawk imsemmija fl-Anness IV għal dan il-Ftehim, biex jiġu sfruttati d-drittijiet maħsuba minn dan il-Ftehim, għandu jibqa’ wieħed eċċezzjonali jew li jissodisfa ħtiġijiet temporanji. Dan għandu jiġi ppreżentat għall-approvazzjoni minn qabel tal-awtorità li tkun ħarġet il-liċenzja lit-trasportatur bl-ajru li qed jikri b’lease kif ukoll tal-awtorità kompetenti tal-Parti l-oħra.

13. It-trasportaturi bl-ajru ta’ kull Parti għandhom ikunu intitolati li jidħlu f’arranġamenti ta’ franchising jew ta’ branding ma’ kumpaniji, inklużi trasportaturi bl-ajru, ta’ kull Parti jew pajjiżi terzi, sakemm it-trasportaturi bl-ajru għandhom l-awtorità xierqa u jissodisfaw il-kundizzjonijiet preskritti skont il-liġijiet u r-regolamenti normalment applikati mill-Partijiet għal arranġamenti bħal dawn, b’mod partikolari dawk li jeħtieġu li tiġi żvelata l-identità tat-trasportatur bl-ajru li qed jopera s-servizz.

Artikolu 10

Tassazzjoni u ħlasijiet tad-dwana

1. Meta jasal fit-territorju ta’ waħda mill-Partijiet, l-inġenju tal-ajru li jitħaddem mit-trasportaturi bl-ajru tal-Parti l-oħra għat-trasport internazzjonali bl-ajru, it-tagħmir regolari tiegħu, il-fjuwil, il-lubrikanti, il-provvisti tekniċi konsumibbli, it-tagħmir ta’ fuq l-art, l-ispare parts (inklużi magni), il-provvisti ta’ fuq l-inġenju tal-ajru (inklużi iżda mhux limitati għal oġġetti bħal ikel, xorb u likuri, tabakk u prodotti oħrajn li jkunu maħsuba biex jinbiegħu jew jintużaw mill-passiġġieri fi kwantitajiet limitati waqt it-titjira), u oġġetti oħra maħsuba jew użati biss b’rabta mal-operat jew it-tiswija tal-inġenju tal-ajru li jkun f’ħidma ta’ trasport internazzjonali bl-ajru, għandhom ikunu eżentati, fuq bażi reċiproka, skont il-leġiżlazzjoni rilevanti applikabbli, mir-restrizzjonijiet kollha tal-importazzjoni, mit-taxxi fuq il-proprjetà u mid-dazji kapitali, mid-dazji tad-dwana, mit-taxxi tas-sisa, u minn tariffi u imposti simili li (a) huma imposti mill-awtoritajiet nazzjonali jew lokali jew mill-Unjoni Ewropea, u li (b) mhumiex ibbażati fuq l-ispiża tas-servizzi pprovduti, bil-kundizzjoni li dak it-tagħmir u dawk il-provvisti jibqgħu abbord l-inġenju tal-ajru.

2. Dawn li ġejjin għandhom ikunu eżentati wkoll, fuq bażi reċiproka, skont il-leġiżlazzjoni rilevanti applikabbli, mit-taxxi, mis-sisa, mid-dazji, mit-tariffi u mill-imposti msemmija fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu, ħlief għal imposti ibbażati fuq l-ispiża tas-servizz provdut:

(a)

il-provvisti tal-inġenju tal-ajru mdaħħla jew fornuti fit-territorju ta’ Parti u mtellgħin abbord f’limiti raġonevoli, għall-użu fuq l-inġenju tal-ajru li jkun se jitlaq ta’ trasportatur bl-ajru tal-Parti l-oħra involuta fit-trasport internazzjonali bl-ajru, anke meta dawn il-provvisti jkunu se jintużaw waqt parti mill-vjaġġ imwettaq fuq it-territorju msemmi;

(b)	it-tagħmir ta’ fuq l-art u l-ispare parts (inklużi magni) li jidħlu fit-territorju ta’ Parti għat-tiswija, għall-manutenzjoni jew għaż-żamma ta’ inġenju tal-ajru ta’ trasportatur bl-ajru tal-Parti l-oħra li jintuża għal trasport internazzjonali bl-ajru;

(c)

il-fjuwil, il-lubrikanti u l-provvisti tekniċi konsumabbli mdaħħla jew fornuti fit-territorju ta’ Parti biex jintużaw f’inġenju tal-ajru ta’ trasportatur bl-ajru tal-Parti l-oħra involuta fit-trasport internazzjonali bl-ajru, anke meta dawn il-provvisti jkunu se jintużaw waqt parti mill-vjaġġ imwettaq fuq it-territorju msemmi;

(d)

materjal stampat, kif provdut bil-leġiżlazzjoni tad-dwana ta’ kull Parti, li jiddaħħal jew li jkun fornut fit-territorju ta’ Parti waħda u li jintuża abbord l-inġenju tal-ajru li jkun sejjer, ta’ trasportatur bl-ajru tal-Parti l-oħra li jkun impenjat fi trasport internazzjonali bl-ajru, anke meta dawn il-provvisti jkunu se jintużaw f’parti mill-vjaġġ li jkun se jsir fit-territorju msemmi; u

(e)	it-tagħmir tas-sikurezza u tas-sigurtà biex jintuża fl-ajruporti jew fit-terminals tal-merkanzija.

3. Minkejja kwalunkwe dispożizzjoni oħra kontra dan, xejn f’dan il-Ftehim ma għandu jimpedixxi lil Parti milli timponi taxxi, levies, dazji, imposti jew ħlasijiet fuq il-fjuwil fornut fit-territorju tagħha fuq bażi mhux diskriminatorja għall-użu fl-inġenju tal-ajru ta’ trasportatur bl-ajru li jopera bejn żewġ punti fit-territorju tagħha.

4. Jista’ jkun meħtieġ li t-tagħmir u l-provvisti msemmija fil-paragrafi 1 u 2 ta’ dan l-Artikolu jibqgħu taħt is-superviżjoni jew il-kontroll tal-awtoritajiet xierqa u ma jkunux trasferiti mingħajr il-pagamenti tad-dazji tad-dwana u t-taxxi rilevanti.

5. L-eżenzjonijiet previsti f’dan l-Artikolu għandhom ikunu disponibbli wkoll meta t-trasportaturi tal-ajru ta’ Parti waħda jkunu daħlu f’kuntratt ma’ trasportatur bl-ajru ieħor, li jkun igawdi bl-istess mod minn tali eżenzjonijiet mill-Parti l-oħra, għas-self jew it-trasferiment fit-territorju tal-Parti l-oħra tal-oġġetti speċifikati fil-paragrafi 1 u 2 ta’ dan l-Artikolu.

6. Xejn f’dan il-Ftehim ma għandu jimpedixxi kwalunkwe Parti milli timponi taxxi, levies, dazji, imposti jew tariffi fuq oġġetti mibjugħa lill-passiġġieri, minbarra għall-konsum abbord, matul parti mis-servizz bl-ajru bejn żewġ punti ta’ destinazzjoni fit-territorju tagħha stess li fihom l-imbark u l-iżbark ikunu permessi.

7. Il-bagalji u l-merkanzija fi tranżitu dirett minn parti għall-oħra tat-territorju ta’ Parti għandhom jiġu eżentati mit-taxxi, dazji doganali, imposti u tariffi simili oħra li ma jkunux ibbażati fuq l-ispiża tas-servizz fornut.

8. It-tagħmir regolari li jinġarr abbord, kif ukoll il-materjal u l-provvisti normalment miżmuma abbord inġenju tal-ajru użat minn trasportatur bl-ajru ta’ Parti, jista’ jinħatt fit-territorju tal-Parti l-oħra biss bl-approvazzjoni tal-awtoritajiet doganali ta’ dak it-territorju. F’każ bħal dan, jista’ jkun meħtieġ li jitqiegħdu taħt is-sorveljanza tal-awtoritajiet imsemmija sa meta jiġu esportati mill-ġdid jew imneħħija b’mod ieħor skont ir-regolamenti doganali.

9. L-istipulazzjonijiet ta’ dan il-Ftehim ma għandhomx jaffettwaw il-qasam tal-VAT, bl-eċċezzjoni tat-taxxa fuq il-fatturat fuq l-importazzjonijiet. Id-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Ftehim ma għandhomx jaffettwaw id-dispożizzjonijiet ta’ ebda konvenzjoni li fiż-żmien rilevanti tkun fis-seħħ bejn xi Stat Membru u r-Repubblika tal-Moldova biex tkun evitata t-tassazzjoni doppja fuq id-dħul u fuq il-kapital.

Artikolu 11

Imposti fuq l-Utenti għall-Ajruporti u l-Faċilitajiet u s-Servizzi tal-Avjazzjoni

1. Kull Parti għandha tiżgura li l-imposti fuq l-utenti li jistgħu jkunu imposti mill-awtoritajiet jew korpi kompetenti tagħha fuq it-trasportaturi bl-ajru tal-Parti l-oħra għall-użu tal-kontroll tan-navigazzjoni bl-ajru u tat-traffiku tal-ajru, tal-ajruport, tas-sigurtà tal-avjazzjoni u tal-faċilitajiet u s-servizzi relatati għandhom ikunu ġusti, raġonevoli, mhux diskriminatorji b’mod inġust, u mqassma ġustament fost il-kategoriji tal-utenti. Bla ħsara għall-Artikolu 16(1) (Ġestjoni tat-traffiku tal-ajru), dawn l-imposti jistgħu jirriflettu, imma m’għandhomx jaqbżu, l-ispiża sħiħa magħmula mill-awtoritajiet jew mill-korpi kompetenti li jagħmlu l-imposta biex jipprovdu l-faċilitajiet u s-servizzi x-xierqa tal-ajruport u tas-sigurtà tal-avjazzjoni f’dak l-ajruport jew fis-sistema ta’ dak l-ajruport. Dawn l-imposti jistgħu jinkludu dħul raġonevoli fuq l-assi, wara d-deprezzament. Il-faċilitajiet u s-servizzi li fuqhom ikun hemm imposta fuq l-utenti għandhom ikunu provduti fuq bażi effiċjenti u ekonomika. F’kull każ, dawn l-imposti għandhom ikunu valutati fuq it-trasportaturi bl-ajru tal-Parti l-oħra b’termini mhux inqas favorevoli mit-termini l-aktar favorevoli disponibbli għal kwalunkwe trasportatur bl-ajru ieħor fiż-żmien meta jkunu valutati l-imposti.

2. Kull Parti għandha teħtieġ konsultazzjonijiet bejn l-awtoritajiet jew korpi kompetenti li jitolbu l-ħlas fit-territorju tagħha u t-trasportaturi bl-ajru u/jew il-korpi rappreżentantivi tagħhom li jużaw is-servizzi u l-faċilitajiet, u għandha tiżgura li l-awtoritajiet jew korpi kompetenti li jitolbu l-ħlas u li t-trasportatur bl-ajru jew il-korpi rappreżentantivi tagħhom jiskambjaw tali tagħrif li jista’ jkun meħtieġ biex tkun tista’ ssir analiżi preċiża dwar kemm ikunu raġonevoli l-imposti skont il-prinċipji tal-paragrafi 1 u 2 ta’ dan l-Artikolu. Kull Parti għandha tiżgura li l-awtoritajiet jew korpi kompetenti li jagħmlu imposta jagħtu lill-utenti avviż raġonevoli rigward kwalunkwe proposta ta’ bidliet fl-imposti fuq l-utenti sabiex dawk l-awtoritajiet ikunu jistgħu jqisu l-fehmiet espressi mill-utenti qabel isiru l-bidliet.

3. L-ebda Parti ma titqies li tkun qed tikser xi dispożizzjoni ta’ dan l-Artikolu, fil-proċeduri ta’ riżoluzzjoni ta’ disputi taħt l-Artikolu 23 (Riżoluzzjoni ta’ Disputi u Arbitraġġ), sakemm:

(a)	ma tonqosx li tagħmel analiżi tal-imposta jew tal-prattika, li tkun is-suġġett ta’ lment mill-Parti l-oħra, fi żmien raġonevoli; jew

(b)	wara tali analiżi, tonqos li tieħu l-passi kollha fis-setgħa tagħha sabiex tirrimedja kwalunkwe imposta jew prattika li tkun inkonsistenti ma’ dan l-Artikolu.

Artikolu 12

Prezzar

1. Il-Partijiet għandhom jippermettu li l-prezzijiet ikunu stabbiliti liberament mit-trasportaturi bl-ajru abbażi ta’ kompetizzjoni ħielsa u ġusta.

2. Il-Partijiet ma għandhomx jirrekjedu li l-prezzijiet ikunu rreġistrati jew notifikati.

3. Jistgħu jsiru diskussjonijiet bejn l-awtoritajiet kompetenti fuq kwistjonijiet bħal, imma mhux limitati għal, prezzijiet li jistgħu jkunu inġusti, mhux raġonevoli, diskriminatorji jew sussidjati.

Artikolu 13

Statistika

1. Kull Parti għandha tipprovdi lill-Parti l-oħra statistika li tkun meħtieġa mil-liġijiet u r-regolamenti nazzjonali, u, meta jintalab, tagħrif statistiku ieħor disponibbli kif ikun meħtieġ b’mod raġonevoli għall-fini ta’ analiżi tal-operat tas-servizzi tal-ajru.

2. Il-Partijiet għandhom jikkooperaw fil-qafas tal-Kumitat Konġunt taħt l-Artikolu 22 (Kumitat Konġunt) biex jiffaċilitaw l-iskambju bejniethom tal-informazzjoni statistika għall-fini tal-monitoraġġ tal-iżvilupp tas-servizzi tal-ajru skont dan il-Ftehim.

TITOLU II

KOOPERAZZJONI REGOLATORJA

Artikolu 14

Sikurezza tal-avjazzjoni

1. Soġġett għad-dispożizzjonijiet tranżizzjonali stipulati fl-Anness II għal dan il-Ftehim, il-Partijiet għandhom jaġixxu f’konformità mad-dispożizzjonijiet tal-leġiżlazzjoni tas-sikurezza tal-avjazzjoni speċifikati fil-Parti C tal-Anness III għal dan il-Ftehim, taħt il-kundizzjonijiet stipulati minn hawn ’il quddiem.

2. Il-Partijiet għandhom jikkooperaw biex jiżguraw l-implimentazzjoni, mir-Repubblika tal-Moldova, tal-leġiżlazzjoni msemmija fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu. Għal dan il-għan, ir-Repubblika tal-Moldova għandha tkun involuta fil-ħidma tal-Aġenzija Ewropea tas-Sikurezza tal-Avjazzjoni bħala osservatur mid-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim.

(a)

It-tranżizzjoni gradwali tar-Repubblika tal-Moldova lejn l-applikazzjoni sħiħa tal-leġiżlazzjoni msemmija mil-Parti C tal-Anness III għal dan il-Ftehim għandha tkun soġġetta għal valutazzjonijiet. Il-valutazzjonijiet għandhom jitwettqu mill-Unjoni Ewropea f’kooperazzjoni mar-Repubblika tal-Moldova. Meta r-Repubblika tal-Moldova tkun sodisfatta li l-leġiżlazzjoni msemmija fil-Parti C tal-Anness III għal dan il-Ftehim tkun ġiet applikata b’mod sħiħ, hija għandha tinforma lill-Unjoni Ewropea li għandha ssir valutazzjoni.

(b)

Meta r-Repubblika tal-Moldova tkun implimentat bis-sħiħ il-leġiżlazzjoni msemmija fil-Parti C tal-Anness III għal dan il-Ftehim il-Kumitat Konġunt stabbilit taħt l-Artikolu 22 (Kumitat Konġunt) ta’ dan il-Ftehim għandu jiddetermina l-istatus u l-kundiżżjonijiet preċiżi għall-parteċipazzjoni li tmur lil hinn mill-istatus ta’ osservatur, imsemmi hawn fuq, li r-Repubblika tal-Moldova għandha fl-Aġenzija Ewropea tas-Sikurezza tal-Avjazzjoni.

3. Il-Partijiet għandhom jiżguraw li fejn inġenju tal-ajru rreġistrat f’Parti waħda jkun suspettat li mhux konformi mal-istandards internazzjonali dwar is-sikurezza tal-avjazzjoni stabbiliti skont il-Konvenzjoni u li jinżel f’ajruporti miftuħa għat-traffiku internazzjonali tal-ajru fit-territorju tal-Parti l-oħra, dan għandu jiġi soġġett għall-ispezzjonijiet tar-rampa li jsiru abbord jew madwar l-inġenju tal-ajru mill-awtoritajiet kompetenti tal-Parti l-oħra. Dawn l-ispezzjonijiet isiru biex ikunu verifikati kemm il-validità tad-dokumenti tal-inġenju tal-ajru u tal-ekwipaġġ kif ukoll il-kundizzjonijiet viżibbli tal-inġenju tal-ajru u tat-tagħmir tiegħu.

4. L-awtoritajiet kompetenti ta’ Parti, fi kwalunkwe ħin, jistgħu jitolbu li jsiru konsultazzjonijiet dwar l-istandards tas-sikurezza miżmuma mill-Parti l-oħra.

5. L-awtoritajiet kompetenti ta’ Parti għandhom jieħdu l-miżuri kollha xierqa u immedjati kull meta jkunu ċerti li inġenju tal-ajru, prodott jew operazzjoni tista’:

(a)	tonqos milli tilħaq l-istandards minimi stabbiliti fil-Konvenzjoni jew fil-leġiżlazzjoni speċifikata fil-Parti C tal-Anness III għal dan il-Ftehim, skont liema minn dawn ikunu applikabbli,

(b)

twassal għal tħassib serju – stabbilit bl-ispezzjoni msemmija fil-paragrafu 3 ta’ dan l-Artikolu – li l-inġenju tal-ajru jew l-operat tiegħu ma jkunx konformi mal-istandards minimi stabbiliti fil-Konvenzjoni jew fil-leġiżlazzjoni speċifikata fil-Parti C tal-Anness III għal dan il-Ftehim, skont liema minn dawn ikunu applikabbli, jew

(c)	twassal għal tħassib serju li jkun hemm nuqqas ta’ żamma u ta’ amministrazzjoni effettiva tal-istandards minimi stabbiliti fil-Konvenzjoni jew fil-leġiżlazzjoni speċifikata fil-Parti C tal-Anness III għal dan il-Ftehim, skont liema minn dawn ikunu applikabbli.

6. Meta l-awtoritajiet kompetenti ta’ Parti waħda jieħdu azzjoni skont il-paragrafu 5 ta’ dan l-Artikolu, dawn għandhom jinfurmaw minnufih lill-awtoritajiet kompetenti tal-Parti l-oħra dwar it-teħid ta’ tali azzjoni u jagħtu r-raġunijiet għall-aġir tagħhom.

7. Meta l-miżuri meħuda bl-applikazzjoni tal-paragrafu 5 ta’ dan l-Artikolu jitwaqqfu anke jekk il-bażi biex dawn jittieħdu ma tkunx għadha teżisti, kwalunkwe Parti tista’ tirriferi din il-kwistjoni lill-Kumitat Konġunt.

Artikolu 15

Sigurtà tal-avjazzjoni

1. Soġġett għad-dispożizzjonijiet tranżizzjonali stipulati fl-Anness II għal dan il-Ftehim, il-Partijiet għandhom jaġixxu f’konformità mad-dispożizzjonijiet tal-leġiżlazzjoni tas-sigurtà tal-avjazzjoni tal-Unjoni Ewropea speċifikati fil-Parti D tal-Anness III għal dan il-Ftehim, taħt il-kundizzjonijiet stipulati minn hawn ’il quddiem.

2. Ir-Repubblika tal-Moldova tista’ tkun soġġetta għal spezzjoni tal-Kummissjoni Ewropea skont il-leġiżlazzjoni rilevanti tas-sigurtà tal-Unjoni Ewropea kif imsemmi fl-Anness III għal dan il-Ftehim. Il-Partijiet għandhom jistabbilixxu l-mekkaniżmu meħtieġ għall-iskambju tal-informazzjoni dwar ir-riżultati ta’ spezzjonijiet tas-sigurtà bħal dawn.

3. Minħabba li l-garanzija tas-sikurezza għall-inġenji tal-ajru ċivili, għall-passiġġieri u għall-ekwipaġġ tagħhom hija prerekwiżit fundamentali għall-operat tas-servizzi internazzjonali bl-ajru, il-Partijiet jaffermaw mill-ġdid l-obbligi reċiproċi tagħhom li jipprovdu għas-sigurtà tal-avjazzjoni ċivili kontra atti ta’ interferenza illegali, u partikolarment l-obbligi tagħhom taħt il-Konvenzjoni, il-Konvenzjoni dwar ir-Reati u Ċerti Atti Oħra li Jsiru Abbord l-Inġenju tal-Ajru, iffirmata f’Tokjo fl-14 ta’ Settembru 1963, il-Konvenzjoni għat-Trażżin ta’ Ħtif Illegali ta’ Inġenji tal-Ajru, iffirmata f’The Hague fis-16 ta’ Diċembru 1970, il-Konvenzjoni għat-Trażżin ta’ Atti Illegali kontra s-Sikurezza tal-Avjazzjoni Ċivili, iffirmata f’Montreal fit-23 ta’ Settembru 1971, il-Protokoll għat-Trażżin ta’ Atti Illegali ta’ Vjolenza fl-Ajruporti li Jservu l-Avjazzjoni Ċivili Internazzjonali, iffirmata f’Montreal fl-24 ta’ Frar 1988 u l-Konvenzjoni dwar l-Immarkar ta’ Splussivi tal-Plastik għal Għanijiet ta’ Skoperta, iffirmata f’Montreal fl-1 ta’ Marzu 1991, bil-kundizzjoni li ż-żewġ Partijiet jkunu membri għal dawn il-konvenzjonijiet kif ukoll għall-konvenzjonijiet u l-protokolli l-oħra kollha li jikkonċernaw is-sigurtà tal-avjazzjoni ċivili u li tagħhom iż-żewġ Partijiet ikunu membri.

4. Fuq talba, il-Partijiet għandhom jipprovdu l-għajnuna kollha meħtieġa lil xulxin biex ikunu evitati atti ta’ ħtif illegali ta’ inġenji tal-ajru ċivili u atti illegali oħrajn kontra s-sikurezza ta’ dawn l-inġenji tal-ajru, il-passiġġieri u l-ekwipaġġ tagħhom, l-ajruporti u l-faċilitajiet tan-navigazzjoni fl-ajru, u kwalunkwe theddida oħra li jista’ jkun hemm għas-sigurtà tal-avjazzjoni ċivili.

5. Fir-relazzjonijiet reċiproċi tagħhom, il-Partijiet għandhom jaġixxu f’konformità mal-Istandards tas-sigurtà tal-avjazzjoni u, sakemm dawn ikunu applikati minnhom, mal-Prattiċi Rakkomandati stabbiliti mill-Organizzazzjoni għall-Avjazzjoni Ċivili Internazzjonali (ICAO) u li tidher bħala Anness għall-Konvenzjoni, sakemm dawn id-dispożizzjonijiet ta’ sigurtà jkunu applikabbli għall-Partijiet. Iż-żewġ Partijiet għandhom jitolbu lill-operaturi tal-inġenji tal-ajru tar-reġistru tagħhom, lill-operaturi li jkollhom il-post prinċipali tan-negozju tagħhom jew ir-residenza permanenti fit-territorju tagħhom u lill-operaturi tal-ajruporti fit-territorju tagħhom, biex ikunu konformi ma’ dawn id-dispożizzjonijiet ta’ sigurtà tal-avjazzjoni.

6. Kull Parti għandha tiżgura li fit-territorju tagħha jittieħdu miżuri effettivi biex l-avjazzjoni ċivili tkun mħarsa minn atti ta’ interferenza illegali, inkluż, iżda mhux esklussivament, biex isiri l-verifiki fuq il-passiġġieri u l-bagalji li dawn iġorru magħhom, u biex isiru l-verifiki xierqa fuq il-bagalji li jkun hemm fl-istiva u kontrolli tas-sigurtà fuq il-merkanzija u l-posta qabel ma dawn jitilgħu jew jitgħabbew abbord l-inġenju tal-ajru u kontrolli tas-sigurtà fuq provvisti għal matul it-titjira u provvisti tal-ajruport u kontrolli tal-aċċess għal inħawi ta’ titjir u għal żoni ta’ sigurtà ristretti. Dawn il-miżuri għandhom jiġu emendati biex jindirizzaw il-livell ogħla ta’ theddid. Kull Parti taqbel li t-trasportaturi bl-ajru tagħha jistgħu jkunu mitluba josservaw id-dispożizzjonijiet tas-sigurtà tal-avjazzjoni msemmija fil-paragrafu (5) ta’ dan l-Artikolu li jkunu meħtieġa mill-Parti l-oħra għad-dħul fi, għat-tluq minn, jew waqt li inġenju tal-ajru jkun fit-territorju ta’ dik il-Parti l-oħra.

7. Kull Parti għandha wkoll tagħti konsiderazzjoni pożittiva għal kwalunkwe talba mill-Parti l-oħra għal miżuri raġonevoli ta’ sigurtà speċjali sabiex jilqgħu għal xi theddida partikolari. Bl-eċċezzjoni ta’ fejn mhuwiex possibbli b’mod raġonevoli u fil-każ ta’ emerġenza, kull Parti se tinforma lill-Parti l-oħra bil-quddiem bi kwalunkwe miżura ta’ sigurtà speċjali li għandha l-ħsieb li tintroduċi li jista’ jkollha impatt finanzjarju jew operattazzjonali sinifikanti fuq is-servizzi tat-trasport bl-ajru provduti skont dan il-Ftehim. Kull Parti tista’ titlob laqgħa tal-Kumitat Konġunt biex ikunu diskussi miżuri ta’ sigurtà bħal dawn, kif provdut fl-Artikolu 22 (Kumitat Konġunt) ta’ dan il-Ftehim.

8. Meta jseħħ inċident jew meta jkun hemm theddida ta’ inċident ta’ ħtif illegali ta’ inġenju tal-ajru ċivili jew atti illegali oħrajn kontra s-sikurezza ta’ tali inġenju tal-ajru, tal-passiġġieri u tal-ekwipaġġ tiegħu, tal-ajruporti jew tal-faċilitajiet tan-navigazzjoni bl-ajru, il-Partijiet għandhom jgħinu lil xulxin billi jiffaċilitaw il-komunikazzjonijiet u miżuri xierqa oħra bl-għan li jtemmu malajr u bla periklu tali inċident jew it-theddida ta’ tali inċident.

9. Kull Parti għandha tieħu l-miżuri kollha possibbli li hija tqis bħala prattiċi biex tiżgura li inġejnu tal-ajru li jkun soġġett għal att ta’ ħtif illegali jew atti oħra ta’ interferenza illegali u li jkun fuq l-art fit-territorju tagħha jinżamm fuq l-art sakemm ikun meħtieġ it-tluq tiegħu minħabba l-obbligu imperattiv li tiġi protetta l-ħajja umana. Kull meta jkun prattiku, dawn il-miżuri għandhom jiġu kkunsidrati fuq il-bażi ta’ konsultazzjonijiet reċiproċi.

10. Meta Parti jkollha raġunijiet biżżejjed biex temmen li l-Parti l-oħra ma tkunx segwiet id-dispożizzjonijiet tas-sigurtà tal-avjazzjoni ta’ dan l-Artikolu, dik il-Parti għandha titlob li jsiru konsultazzjonijiet immedjati mal-Parti l-oħra.

11. Mingħajr ħsara għall-Artikolu 5 (Rifjut, Revoka, Sospensjoni u Limitazzjoni tal-Awtorizzazzjonijiet) ta’ dan il-Ftehim, in-nuqqas li jintlaħaq ftehim sodisfaċenti fi żmien (15) ħmistax-il ġurnata mid-data ta’ din it-talba, għandu jikkostitwixxi raġunijiet biex jiġu miżmuma, revokati, limitati jew jiġu imposti kundizzjonijiet fuq l-awtorizzazzjoni tal-operat ta’ trasportatur bl-ajru wieħed jew aktar ta’ tali Parti oħra.

12. F’każ ta’ theddida immedjata u straordinarja, Parti tista’ tieħu azzjoni interim qabel ma jiskadi l-perjodu ta’ (15) ħmistax-il ġurnata.

13. Kwalunkwe azzjoni li tittieħed skont il-paragrafu 11 ta’ dan l-Artikolu għandha titwaqqaf hekk kif il-Parti l-oħra tikkonforma ruħha mad-dispożizzjonijiet ta’ dan l-Artikolu.

Artikolu 16

Ġestjoni tat-traffiku tal-ajru

1. Soġġett għad-dispożizzjonijiet tranżizzjonali stipulati fl-Anness II għal dan il-Ftehim, il-Partijiet għandhom jaġixxu f’konformità mad-dispożizzjonijiet tal-leġiżlazzjoni speċifikati fil-Parti B tal-Anness III għal dan il-Ftehim, taħt il-kundizzjonijiet stipulati minn hawn ’il quddiem.

2. Il-Partijiet għandhom jikkooperaw fil-qasam tal-ġestjoni tat-traffiku tal-ajru, bil-ħsieb li jestendu l-Ajru Uniku Ewropew għar-Repubblika tal-Moldova sabiex isaħħu l-istandards preżenti tas-sikurezza u l-effiċjenza ġenerali tal-operati ġenerali tat-traffiku tal-ajru fl-Ewropa, sabiex jottimizzaw il-kapaċitajiet tal-kontroll tat-traffiku tal-ajru, jimminimizzaw id-dewmien u jżidu l-effiċjenza ambjentali. Għal dan il-għan, ir-Repubblika tal-Moldova għandha tkun involuta bħala osservatur fil-Kumitat tal-Ajru Uniku mid-data tad-dħul fis-seħħ tal-Ftehim. Il-Kumitat Konġunt għandu jkun responsabbli għall-monitoraġġ u l-iffaċilitar tal-kooperazzjoni fil-qasam tal-ġestjoni tat-traffiku tal-ajru.

3. Bil-ħsieb li jiffaċilitaw l-applikazzjoni tal-leġiżlazzjoni tal-Ajru Uniku Ewropew fit-territorji tagħhom:

(a)

Ir-Repubblika tal-Moldova għandha tieħu l-miżuri meħtieġa biex taġġusta l-istrutturi istituzzjonali tagħha tal-ġestjoni tat-traffiku tal-ajru għall-Ajru Uniku Ewropew, b’mod partikolari billi tiżgura li entitajiet nazzjonali rilevanti ta’ superviżjoni jkunu għall-inqas joperaw b’mod indipendenti mill-fornituri tas-servizz tan-navigazzjoni bl-ajru; u

(b)

L-Unjoni Ewropea għandha ssieħeb lir-Repubblika tal-Moldova mal-inizjattivi rilevanti tal-operat fl-oqsma tas-servizzi tan-navigazzjoni bl-ajru, tal-ispazju tal-ajru u tal-interoperabbiltà li joriġinaw mill-Ajru Uniku Ewropew, b’mod partikolari permezz tal-involviment bikri tal-isforzi tar-Repubblika tal-Moldova biex tistabbilixxi blokki ta’ spazju tal-ajru funzjonali jew permezz ta’ koordinazzjoni xierqa fuq is-SESAR.

Artikolu 17

Ambjent

1. Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza tal-protezzjoni tal-ambjent waqt l-iżvilupp u l-implimentazzjoni ta’ politika tal-avjazzjoni. Il-Partijiet jirrikonoxxu li hija meħtieġa azzjoni globali, reġjonali, nazzjonali u/jew lokali effettiva biex l-impatt tal-avjazzjoni ċivili fuq l-ambjent ikun minimizzat.

2. Soġġett għad-dispożizzjonijiet tranżizzjonali stipulati fl-Anness II għal dan il-Ftehim, il-Partijiet għandhom jaġixxu f’konformità mal-leġiżlazzjoni relatata mat-trasport bl-ajru speċifikata fil-Parti E tal-Anness III għal dan il-Ftehim.

3. Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza li jaħdmu flimkien, u fil-qafas ta’ diskussjonijiet multilaterali, li jikkunsidraw l-effetti tal-avjazzjoni fuq l-ambjent, u li jiżguraw li kwalunkwe miżura ta’ mitigazzjoni tkun konsistenti b’mod sħiħ mal-objettivi ta’ dan il-Ftehim.

4. Xejn f’dan il-Ftehim ma għandu jitqies li qed jillimita l-awtorità tal-awtoritajiet kompetenti ta’ Parti biex dawn jieħdu l-miżuri xierqa kollha sabiex jevitaw jew inkella jindirizzaw l-impatti ambjentali tat-trasport bl-ajru, bil-kundizzjoni li tali miżuri jkunu konsistenti b’mod sħiħ mad-drittijiet u l-obbligi tagħhom taħt il-liġi internazzjonali u li jiġu applikati mingħajr distinzjoni ta’ nazzjonalità.

Artikolu 18

Ħarsien tal-konsumaturi

Soġġett għad-dispożizzjonijiet tranżizzjonali stipulati fl-Anness II għal dan il-Ftehim, il-Partijiet għandhom jaġixxu f’konformità mal-leġiżlazzjoni relatata mat-trasport bl-ajru speċifikata fil-Parti G tal-Anness III għal dan il-Ftehim.

Artikolu 19

Sistemi ta’ Prenotazzjoni Kompjuterizzata

Artikolu 20

Aspetti soċjali

TITOLU III

DISPOŻIZZJONIJIET ISTITUZZJONALI

Artikolu 21

Interpretazzjoni u Infurzar

1. Il-Partijiet għandhom jieħdu l-miżuri xierqa kollha, kemm jekk ikunu ġenerali kif ukoll speċifiċi, sabiex jiżguraw li jintlaħqu l-obbligi li joriġinaw minn dan il-Ftehim u għandhom jevitaw kwalunkwe miżura li tipperikola b’xi mod il-kisba tal-għanijiet ta’ dan il-Ftehim.

2. Kull Parti għandha tkun responsabbli fit-territorju tagħha stess, biex tinforza b’mod xieraq dan il-Ftehim u, b’mod partikolari, ir-regolamenti u d-direttivi relatati mat-trasport bl-ajru li huma elenkati fl-Anness III għal dan il-Ftehim.

3. Kull Parti għandha tagħti lill-Parti l-oħra t-tagħrif u l-għajnuna kollha meħtieġa fil-każ ta’ investigazzjonijiet dwar ksur possibbli ta’ dispożizzjonijiet ta’ dan il-Ftehim li dik il-Parti l-oħra tkun qed twettaq taħt il-kompetenzi rispettivi tagħha, kif provdut f’dan il-Ftehim.

4. Kull meta l-Partijiet jaġixxu taħt is-setgħat mogħtija lilhom b’dan il-Ftehim fuq kwistjonijiet li jkunu ta’ interess sostanzjali għall-Parti l-oħra u li jkunu jikkonċernaw lill-awtoritajiet jew lill-intrapriżi tal-Parti l-oħra, l-awtoritajiet kompetenti tal-Parti l-oħra għandhom ikunu informati b’mod sħiħ u mogħtija l-opportunità biex jikkummentaw qabel ma tittieħed deċiżjoni finali.

5. Safejn id-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Ftehim u d-dispożizzjonijiet tal-atti speċifikati fl-Anness III għal dan il-Ftehim huma identiċi fis-sustanza għar-regoli korrispondenti tat-Trattati tal-UE, dawk id-dispożizzjonijiet għandhom, fl-implimentazzjoni u l-applikazzjoni tagħhom, jiġu interpretati f’konformità mas-sentenzi u d-deċiżjonijiet rilevanti tal-Qorti tal-Ġustizzja u tal-Kummissjoni Ewropea.

Artikolu 22

Kumitat Konġunt

1. B’dan huwa stabbilit Kumitat Konġunt li huwa magħmul mir-rappreżentanti tal-Partijiet (minn hawn ’il quddiem imsejjaħ “il-Kumitat Konġunt”) li se jkun responsabbli mill-amministrazzjoni ta’ dan il-Ftehim u li għandu jiżgura l-implimentazzjoni xierqa tiegħu. Għal dan il-għan, għandu jagħmel rakkomandazzjonijiet u jieħu deċiżjonijiet fejn dan ikun provdut b’mod espliċitu minn dan il-Ftehim.

2. Id-deċiżjonijiet tal-Kumitat Konġunt għandhom jiġu adottati b’kunsens u jkunu jorbtu lill-Partijiet. Il-Partijiet għandhom iqegħduhom fis-seħħ skont ir-regoli proprji tagħhom.

3. Il-Kumitat Konġunt għandu jadotta, b’deċiżjoni, ir-regoli tal-proċedura tiegħu.

4. Il-Kumitat Konġunt għandu jiltaqa’ kif u meta jkun meħtieġ. Kull Parti tista’ titlob li tiġi organizzata laqgħa.

5. Parti tista’ wkoll tagħmel talba li ssir laqgħa tal-Kumitat Konġunt biex tinstab soluzzjoni għal kwalunkwe kwistjoni li tkun tikkonċerna l-interpretazzjoni jew l-applikazzjoni ta’ dan il-Ftehim. Laqgħa bħal din għandha tibda fl-eqreb data possibbli, iżda mhux iktar tard minn xahrejn mid-data tal-wasla tat-talba, sakemm ma jkunx maqbul mod ieħor bejn il-Partijiet.

6. Għall-finijiet tal-implimentazzjoni xierqa ta’ dan il-Ftehim, il-Partijiet għandhom jiskambjaw it-tagħrif u, fuq talba li ssir minn kwalunkwe waħda mill-Partijiet, iwettqu l-konsultazzjonijiet fi ħdan il-Kumitat Konġunt.

7. Jekk, skont waħda mill-Partijiet, id-deċiżjoni tal-Kumitat Konġunt ma tkunx implimentata kif xieraq mill-Parti l-oħra, tal-ewwel tista’ titlob li l-kwistjoni tiġi diskussa mill-Kumitat Konġunt. Jekk il-Kumitat Konġunt ma jkunx jista’ jsolvi l-kwistjoni fi żmien xahrejn minn mindu tkun saret it-talba, il-Parti li tkun għamlet it-talba tista’, taħt l-Artikolu 24 (Miżuri ta’ salvagwardja), tieħu l-miżuri ta’ salvagwardja li jkunu xierqa.

8. Mingħajr ħsara għall-paragrafu 2 ta’ dan l-Artikolu, jekk il-Kumitat Konġunt ma jiħux deċiżjoni dwar kwistjoni li tkun ġiet riferuta lilu fi żmien sitt xhur mid-data tat-talba, il-Partijiet jistgħu, taħt l-Artikolu 24 (Miżuri ta’ salvagwardja), jieħdu miżuri temporanji ta’ salvagwardja li jkunu xierqa.

9. F’konformità mal-Artikolu 6 (Investiment) ta’ dan il-Ftehim, il-Kumitat Konġunt għandu janalizza kwistjonijiet relatati ma’ investimenti bilaterali ta’ dritt ta’ proprjetà maġġoritarju, jew ma’ bidliet fil-kontroll effettiv tat-trasportaturi bl-ajru tal-Partijiet.

10. F’konformità mal-Artikolu 14 (Sikurezza tal-avjazzjoni) ta’ dan il-Ftehim, il-Kumitat Konġunt għandu jimmonitorja l-proċess tat-tneħħija mir-reġistru ta’ inġenji tal-ajru rreġistrati fid-data tal-ftehim, fir-Repubblika tal-Moldova, li ma jkunux konformi mal-istandards internazzjonali dwar is-sikurezza tal-avjazzjoni stabbiliti fil-Konvenzjoni. Il-Kumitat Konġunt għandu jimmonitorja wkoll il-proċess tat-tneħħija gradwali, waqt il-fażi ta’ tranżizzjoni deskritta fl-Anness II għal dan il-Ftehim, ta’ inġenji tal-ajru rreġistrati fid-data tal-iffirmar ta’ dan il-Ftehim, fir-Repubblika tal-Moldova, u li jintużaw mill-operaturi taħt il-kontroll regolatorju tar-Repubblika tal-Moldova, li ma jkollhomx ċertifikat tat-tip maħruġ f’konformità mal-leġiżlazzjoni rilevanti tal-UE speċifikat fil-Parti C tal-Anness III għal dan il-Ftehim bil-għan li jintlaħaq qbil dwar it-tnaqqis progressiv tal-għadd tal-inġenji tal-ajru msemmi fil-paragrafu 7 tal-Anness II għal dan il-Ftehim.

11. Il-Kumitat Konġunt għandu jiżviluppa wkoll il-koperazzjoni permezz ta’:

(a)	jagħmel reviżjoni ta’ kundizzjonijiet tas-suq li jkunu qed jaffettwaw is-servizzi tal-ajru skont dan il-Ftehim;

(b)

jindirizza u jsib l-aktar soluzzjoni effettiva għall-kwistjonijiet ta’ “twettiq ta’ negozju” li jistgħu, fost oħrajn, ifixklu l-aċċess għas-suq kif ukoll l-operat bla xkiel tas-servizzi koperti minn dan il-ftehim bħala mezz biex ikunu żgurati kundizzjonijiet ugwali u l-konverġenza regolatorja u biex jitnaqqas kemm jista’ jkun il-piż regolatorju minn fuq l-operaturi kummerċjali;

(c)	irawwem skambji, fil-livell ta’ esperti, dwar inizjattivi u żviluppi leġiżlattivi jew regolatorji ġodda, inkluż fl-oqsma tas-sigurtà, tas-sikurezza, tal-ambjent, tal-infrastruttura tal-avjazzjoni (inklużi slots), tal-ambjent kompetittiv u tal-ħarsien tal-konsumaturi;

(d)	jeżamina regolarment l-effetti soċjali ta’ dan il-Ftehim skont il-mod kif dan ikun qed jiġi implimentat, l-aktar fil-qasam tal-impjiegi, u billi jiżviluppa reazzjonijiet xierqa għal problemi li jinsab li huma leġittimi;

(e)	jikkonsidra l-oqsma potenzjali għall-iżvilupp ulterjuri tal-Ftehim, inkluż ir-rakkomandazzjoni ta’ emendi għal dan il-Ftehim;

(f)	jaqbel, abbażi ta’ kunsens, fuq proposti, approċċi jew dokumenti ta’ natura proċedurali direttament relatati mal-funzjonament ta’ dan il-Ftehim;

(g)	jikkonsidra u jiżviluppa għajnuna teknika fl-oqsma koperti minn dan il-Ftehim; u

(h)	irawwem il-kooperazzjoni fil-fora internazzjonali rilevanti.

Artikolu 23

Riżoluzzjoni ta’ Disputi u Arbitraġġ

1. Jekk tinqala’ disputa bejn il-Partijiet relatata mal-interpretazzjoni jew l-applikazzjoni ta’ dan il-Ftehim, huma għandhom fl-ewwel lok jippruvaw jilħqu ftehim permezz ta’ konsultazzjonijiet formali fi ħdan il-Kumitat Konġunt f’konformità mal-paragrafu 5 tal-Artikolu 22 (Kumitat Konġunt) ta’ dan il-Ftehim.

2. Kull Parti tista’ tirriferi kwalunkwe disputa relatata mal-applikazzjoni jew l-interpretazzjoni ta’ dan il-Ftehim li ma kienx possibbli li tissolva skont il-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu, quddiem bord ta’ arbitraġġ ta’ tliet arbitri skont il-proċedura stipulata hawn taħt:

(a)

kull Parti għandha taħtar arbitru fi żmien (60) sittin jum mid-data li fiha l-bord tal-arbitraġġ ikun irċieva n-notifika għal talba tal-arbitraġġ indirizzata mill-Parti l-oħra permezz ta’ mezzi diplomatiċi; it-tielet arbitru għandu jinħatar miż-żewġ arbitri l-oħra fi żmien (60) sittin jum ieħor. Jekk waħda mill-Partijiet ma tkunx ħatret arbitru fiż-żmien miftiehem, jew jekk it-tielet arbitru ma jinħatarx fiż-żmien miftiehem, kull Parti tista’ titlob lill-President tal-Kunsill tal-ICAO biex jaħtar arbitru jew arbitri, skont liema minn dawn tkun applikabbli;

(b)	it-tielet arbitru li jinħatar taħt it-termini tal-punt (a) ta’ hawn fuq għandu jkun ċittadin ta’ Stat terz u għandu jaġixxi bħala l-President tal-bord tal-arbitraġġ;

(c)	il-bord tal-arbitraġġ għandu jaqbel dwar ir-regoli ta’ proċedura tiegħu; u

(d)	soġġett għad-deċiżjoni finali tal-bord tal-arbitraġġ, l-ispejjeż inizjali tal-arbitraġġ għandhom jinqasmu b’mod ugwali bejn il-Partijiet.

3. Fuq talba ta’ Parti, il-bord tal-arbitraġġ jista’ jordna lill-Parti l-oħra timplimenta miżuri interim ta’ rimedju sad-determinazzjoni finali tal-bord.

4. Kwalunkwe deċiżjoni provviżorja jew finali tal-bord tal-arbitraġġ għandha torbot lill-Partijiet.

5. Jekk waħda mill-Partijiet ma taġixxix skont id-deċiżjoni tal-bord tal-arbitraġġ li tkun ittieħdet skont it-termini ta’ dan l-Artikolu fi żmien (30) tletin ġurnata min-notifika tad-deċiżjoni msemmija hawn fuq, il-Parti l-oħra tista’, sakemm idum għaddej dan in-nuqqas, tillimita, tissospendi jew tirrevoka d-drittijiet jew il-privileġġi li din tkun tat taħt it-termini ta’ dan il-Ftehim lill-Parti li tkun qed tonqos.

Artikolu 24

Miżuri ta’ salvagwardja

1. Il-Partijiet għandhom jieħdu kwalunkwe miżura ġenerali jew speċifika meħtieġa għat-twettiq tal-obbligi tagħhom skont dan il-Ftehim. Għandhom jiżguraw li l-għanijiet stabbiliti f’dan il-Ftehim jintlaħqu.

2. Jekk waħda mill-Partijiet taħseb li l-Parti l-oħra naqset milli twettaq obbligu skont dan il-Ftehim, tista’ tieħu l-miżuri ta’ salvagwardja xierqa. Il-miżuri ta’ salvagwardja għandhom ikunu limitati, fir-rigward tal-ambitu u ż-żmien tagħhom, għal dak li huwa strettament meħtieġ sabiex titranġa s-sitwazzjoni jew sabiex jinżamm il-bilanċ ta’ dan il-Ftehim. Għandha tingħata prijorità għal dawk il-miżuri li jfixklu l-inqas it-tħaddim ta’ dan il-Ftehim.

3. Kwalunkwe Parti li tkun qed tikkonsidra li tieħu miżuri ta’ salvagwardja għandha tavża mingħajr dewmien lill-Parti l-oħra permezz tal-Kumitat Konġunt u għandha tforni t-tagħrif rilevanti kollu.

4. Il-Partijiet għandhom jikkonsultaw minnufih lill-Kumitat Konġunt bil-għan li tinstab soluzzjoni aċċettabbli għal kulħadd.

5. Mingħajr ħsara għall-Artikolu 3(d) (Awtorizzazzjoni), l-Artikolu 5(1)(d) (Rifjut, Revoka, Sospenzjoni, Limitazzjoni tal-Awtorizzazzjoni) u l-Artikoli 14 (Sikurezza tal-Avjazzjoni) u 15 (Sigurtà tal-Avjazzjoni), il-Parti konċernata ma tistax tieħu miżuri ta’ salvagwardja qabel ma jkun għadda xahar mid-data tan-notifika taħt il-paragrafu 3 ta’ dan l-Artikolu, sakemm il-proċedura ta’ konsultazzjoni taħt il-paragrafu 4 ta’ dan l-Artikolu ma tkunx intemmet qabel ma jiskadi l-limitu ta’ żmien dikjarat.

6. Il-Parti konċernata għandha, mingħajr dewmien, tavża lill-Kumitat Konġunt dwar il-miżuri meħuda u għandha tforni l-informazzjoni rilevanti kollha.

7. Kwalunkwe azzjoni li tkun ittieħdet taħt it-termini ta’ dan l-Artikolu għandha tiġi sospiża hekk kif il-Parti li jkollha t-tort tissodisfa id-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 25

Relazzjoni ma’ Ftehimiet oħrajn

1. Id-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Ftehim għandhom jipprevalu fuq id-dispożizzjonijiet rilevanti tal-ftehimiet bilaterali eżistenti tas-servizzi tal-ajru bejn ir-Repubblika tal-Moldova u l-Istati Membri. Madankollu, id-drittijiet tat-traffiku eżistenti li joriġinaw minn dawn il-ftehimiet bilaterali u li mhumiex koperti taħt dan il-Ftehim, jistgħu jkomplu jiġu eżerċitati, bil-kundizzjoni li ma jkun hemm l-ebda diskriminazzjoni bejn l-Istati Membri u ċ-ċittadini tagħhom.

2. Il-Partijiet għandhom jikkonsultaw mal-Kumitat Konġunt, fuq talba ta’ naħa jew oħra, biex jirrakkomandaw dwar jekk ir-Repubblika tal-Moldova għandhiex tingħaqad mal-Ftehim ECAA.

3. Jekk il-Partijiet isiru partijiet għal xi ftehim multilaterali, jew japprovaw deċiżjoni adottata mill-ICAO jew minn xi organizzazzjoni internazzjonali oħra, li tindirizza kwistjonijiet koperti minn dan il-Ftehim, huma għandhom jikkonsultaw fil-Kumitat Konġunt sabiex ikun determinat jekk dan il-Ftehim għandux jiġi rrivedut sabiex jitqiesu tali żviluppi.

Artikolu 26

Emendi

1. Jekk waħda mill-Partijiet tkun tixtieq temenda d-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Ftehim, għandha tavża lill-Kumitat Konġunt b’din id-deċiżjoni tagħha.

2. Il-Kumitat Konġunt jista’, fuq proposta li ssir minn waħda mill-Partijiet u skont dan l-Artikolu, jiddeċiedi li, b’kunsens, jimmodifika l-Annessi għal dan il-Ftehim.

3. L-emendi għal dan il-Ftehim għandhom jidħlu fis-seħħ wara t-tlestija tal-proċeduri interni rispettivi ta’ kull Parti.

4. Dan il-Ftehim għandu jkun mingħajr ħsara għad-dritt ta’ kull Parti, soġġett għall-konformità mal-prinċipju tan-nondiskriminazzjoni u mad-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Ftehim, li tadotta b’mod unilaterali leġiżlazzjoni ġdida jew li temenda l-leġiżlazzjoni eżistenti tagħha fil-qasam tat-trasport bl-ajru jew ta’ qasam assoċjat li jissemma’ fl-Anness III għal dan il-Ftehim.

5. Meta waħda mill-Partijiet tkun qed tikkonsidra leġiżlazzjoni jew emenda ġdida għal-leġiżlazzjoni eżistenti tagħha fil-qasam tat-trasport bl-ajru jew qasam assoċjat imsemmi fl-Anness III għal dan il-Ftehim, għandha tinforma lill-Parti l-oħra kif inhu xieraq u possibbli. Fuq talba ta’ waħda mill-Partijiet, jista’ jsir skambju ta’ opinjonijiet fi ħdan il-Kumitat Konġunt.

6. Kull Parti għandha, b’mod regolari u hekk kif ikun xieraq, tinforma lill-Parti l-oħra b’leġiżlazzjoni jew emenda ġdida fil-leġiżlazzjoni eżistenti tagħha li ġiet adottata fil-qasam tat-trasport bl-ajru jew qasam assoċjat imsemmi fl-Anness III għal dan il-Ftehim. Fuq talba li ssir minn kwalunkwe Parti, il-Kumitat Konġunt għandu, fi żmien (60) sittin jum minn mindu tkun saret dik it-talba, iwettaq skambju ta’ opinjonijiet dwar l-implikazzjonijiet li tali leġiżlazzjoni jew emenda ġdida jista’ jkollha fuq it-tħaddim xieraq ta’ dan il-Ftehim.

7. Wara l-iskambju ta’ opinjonijiet imsemmi fil-paragrafu 6 ta’ dan l-Artikolu, il-Kumitat Konġunt għandu:

(a)	jadotta deċiżjoni li tirrivedi l-Anness III ta’ dan il-Ftehim biex jintegra fih, jekk ikun meħtieġ fuq, bażi ta’ reċiproċità, il-leġiżlazzjoni jew l-emenda l-ġdida konċernata;

(b)	jadotta deċiżjoni fis-sens li l-leġiżlazzjoni jew l-emenda l-ġdida konċernata għandha titqies bħala konformi ma’ dan il-Ftehim; jew

(c)	jirrakkomanda kwalunkwe miżura oħra, li għandha tkun adottata fi ħdan perjodu ta’ żmien raġonevoli, biex ikun salvagwardjat it-tħaddim xieraq ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 27

Terminazzjoni

Kull Parti tista’, fi kwalunkwe żmien, tippreżenta avviż bil-mitkub permezz ta’ mezzi diplomatiċi lill-Parti l-oħra dwar id-deċiżjoni tagħha li ttemm dan il-Ftehim. It-tali avviż għandu jintbagħat fl-istess ħin lill-ICAO. Dan il-Ftehim għandu jiġi tterminat f’nofs il-lejl GMT fi tmiem l-istaġun tat-traffiku tal-Assoċjazzjoni Internazzjonali tat-Trasport bl-Ajru (IATA) li jkun fis-seħħ sena wara d-data tal-avviż ta’ terminazzjoni bil-miktub, sakemm l-avviż ma jiġix irtirat bi qbil reċiproku bejn il-Partijiet qabel it-tmiem ta’ dan il-perijodu.

Artikolu 28

Reġistrazzjoni mal-Organizzazzjoni tal-Avjazzjoni Ċivili Internazzjonali u s-Segretarjat tan-Nazzjonijiet Uniti

Dan il-Ftehim u l-emendi kollha għalih għandhom jiġu rreġistrati mal-ICAO u mas-Segretarjat tan-Nazzjonijiet Uniti, taħt l-Artikolu 102 tal-Karta tan-Nazzjonijiet Uniti, wara d-dħul fis-seħħ tiegħu.

Artikolu 29

Applikazzjoni provviżorja u dħul fis-seħħ

1. Dan il-Ftehim għandu jidħol fis-seħħ xahar wara d-data tal-aħħar nota fi skambju ta’ noti diplomatiċi bejn il-Partijiet li tikkonferma li l-proċeduri kollha meħtieġa għad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim tlestew. Għall-għanijiet ta’ dan l-iskambju, ir-Repubblika tal-Moldova għandha twassal lis-Segretarjat Ġenerali tal-Kunsill tal-Unjoni Ewropea n-nota diplomatika tagħha lill-Unjoni Ewropea u lill-Istati Membri tagħha, u s-Segretarjat Ġenerali tal-Kunsill tal-Unjoni Ewropea għandu jwassal lir-Repubblika tal-Moldova n-nota diplomatika tiegħu mingħand l-Unjoni Ewropea u l-Istati Membri tagħha. In-nota diplomatika mill-Unjoni Ewropea u l-Istati Membri tagħha għandha tinkludi komunikazzjonijiet minn kull Stat Membru li jikkonfermaw li l-proċeduri tagħhom meħtieġa għad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim tlestew.

2. Minkejja l-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu, il-Partijiet jaqblu li japplikaw dan il-Ftehim proviżorjament, f’konformità mal-proċeduri interni u/jew il-leġiżlazzjoni nazzjonali tagħhom, mid-data tal-iffirmar ta’ dan il-Ftehim.

B’XHIEDA TA’ DAN is-sottoskritti, debitament awtorizzati, iffirmaw dan il-Ftehim.

Magħmul fi Brussell, is-26 ta’ Ġunju 2012, f’żewġ oriġinali, f’kull waħda mil-lingwi uffiċjali tal-Partijiet, b’kull test ugwalment awtentiku.

Voor het Koninkrijk België

Pour le Royaume de Belgique

Für das Königreich Belgien

За Република България

Za Českou republiku

For Kongeriget Danmark

Für die Bundesrepublik Deutschland

Eesti Vabariigi nimel

Thar cheann Na hÉireann

For Ireland

Για την Ελληνική Δημοκρατία

Por el Reino de España

Pour la République française

Per la Repubblica italiana

Για την Κυπριακή Δημοκρατία

Latvijas Republikas vārdā –

Lietuvos Respublikos vardu

Pour le Grand-Duché de Luxembourg

Magyarország részéről

Għal Malta

Voor het Koninkrijk der Nederlanden

Für die Republik Österreich

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

Pela República Portuguesa

Pentru România

Za Republiko Slovenijo

Za Slovenskú republiku

Suomen tasavallan puolesta

För Republiken Finland

För Konungariket Sverige

For the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland

За Европейския съюз

Por la Unión Europea

Za Evropskou unii

For Den Europæiske Union

Für die Europäische Union

Euroopa Liidu nimel

Για την Ευρωπαϊκή Ένωση

For the European Union

Pour l'Union européenne

Per l'Unione europea

Eiropas Savienības vārdā –

Europos Sąjungos vardu

Az Európai Unió részéről

Għall-Unjoni Ewropea

Voor de Europese Unie

W imieniu Unii Europejskiej

Pela União Europeia

Pentru Uniunea Europeană

Za Európsku úniu

Za Evropsko unijo

Euroopan unionin puolesta

För Europeiska unionen

Pentru Republica Moldova

(1) Skont ir-Riżoluzzjoni tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-Nazzjonijiet Uniti Nru 1244 tal-10 ta’ Ġunju 1999.

ANNESS I

SERVIZZI MIFTIEHMA; U ROTOT SPEĊIFIKATI

Kull Parti tagħti lit-trasportaturi bl-ajru tal-Parti l-oħra d-drittijiet biex dawn joperaw servizzi bl-ajru fuq ir-rotot speċifikati hawn taħt:

(a)	għal trasportaturi tal-ajru tal-Unjoni Ewropea: Kull punt fl-Unjoni Ewropea -punti intermedji fit-territorji tal-imsieħba tal-Politika Ewropea tal-Viċinat (1), il-pajjiżi tal-ECAA (2), jew pajjiżi elenkati fl-Anness IV -Kull punt fir-Repubblika tal-Moldova -punti lil hinn.

(b)	għal trasportaturi bl-ajru tar-Repubblika tal-Moldova: Kull punt fir-Repubblika tal-Moldova -punti intermedji fit-territorji tal-imsieħba tal-Politika Ewropea tal-Viċinat, il-pajjiżi tal-ECAA jew pajjiżi elenkati fl-Anness IV -Kull punt fl-Unjoni Ewropea

Is-servizzi mħaddma skont il-paragrafu 1 ta’ dan l-Anness għandhom joriġinaw jew jintemmu fit-territorju tar-Repubblika tal-Moldova, għat-trasportaturi bl-ajru tar-Repubblika tal-Moldova, u fit-territorju tal-Unjoni Ewropea għat-trasportaturi tal-Unjoni Ewropea.

It-trasportaturi bl-ajru taż-żewġ Partijiet fir-rigward ta’ kwalunkwe titjira jew it-titjiriet kollha u meta jagħżlu huma jistgħu:

(a)	joperaw titjiriet f'waħda jew fiż-żewġ direzzjonijiet;

(b)	jabbinaw flimkien numru ta’ titjiriet differenti f'operazzjoni waħda ta’ inġenju tal-ajru;

(c)	iservu punti intermedji jew li jmorru lil hinn, kif speċifikat fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Anness, u fil-punti fit-territorji tal-Partijiet fi kwalunkwe kombinazzjoni u fi kwalunkwe ordni;

(d)	ma jagħmlux waqfiet fi kwalunkwe punt jew punti;

(e)	jittrasferixxu traffiku minn kwalunkwe inġenju tal-ajru tagħhom għal kwalunkwe inġenju tal-ajru ieħor tagħhom fi kwalunkwe punt;

(f)	jagħmlu waqfiet skedati fi kwalunkwe punt kemm fit-territorju kif ukoll barra minnu ta’ xi waħda mill-Partijiet;

(g)	iġġorru traffiku fi tranżitu mit-territorju tal-Parti l-oħra; u

(h)	jikkombinaw traffiku fuq l-istess inġenju tal-ajru irrispettivament minn fejn joriġina tali traffiku.

Kull Parti għandha tippermetti lil kull trasportatur bl-ajru li jistabbilixxi l-frekwenza u l-kapaċità tat-trasport internazzjonali bl-ajru li dan ikun joffri abbażi ta’ konsiderazzjonijiet kummerċjali li jkun hemm fis-suq. B'mod konsistenti ma’ dan id-dritt, l-ebda Parti ma għandha tillimita b'mod unilaterali l-volum tat-traffiku, il-frekwenza jew ir-regolarità tas-servizz, jew it-tip jew tipi ta’ inġenji tal-ajru li jitħaddmu mit-trasportaturi bl-ajru tal-Parti l-oħra, ħlief għal raġunijiet ta’ dwana, tekniċi, tal-operat, ambjentali, tal-ħarsien tas-saħħa jew bl-applikazzjoni tal-Artikolu 8 (Ambjent Kompetittiv) ta’ dan il-Ftehim.

It-trasportaturi bl-ajru ta’ kull Parti jistgħu jservu, inkluż fi ħdan il-qafas tal-arranġamenti ta’ qsim ta’ kodiċi kwalunkwe punt li jinsab f'pajjiż terz li mhux inkluż fuq ir-rotot speċifikati, sakemm ma jeżerċitawx id-drittijiet tal-ħames libertà.

Dan l-Anness huwa soġġett għad-dispożizzjonijiet tranżizzjonali msemmija fil-paragrafu 2 tal-Anness II għal dan il-Ftehim u l-estensjoni tad-drittijiet previsti fih.

(1) “Imsieħba tal-Politika Ewropea tal-Viċinat”, hawn għandha tfisser l-Alġerija, l-Armenja l-Azerbajġan, il-Belorussja, l-Eġittu, il-Ġeorġja, l-Iżrael, il-Ġordan, il-Libanu, il-Libja, il-Marokk, it-Territorju Okkupat tal-Palestina, is-Sirja, it-Tuneżija u l-Ukraina, jiġifieri hawn ma tinkludix ir-Repubblika tal-Moldova.

(2) “Il-pajjiżi tal-ECAA” huma l-pajjiżi li jagħmlu parti mill-Ftehim Multilaterali li jistabbilixxi l-Ispazju Komuni Ewropew tal-Avjazzjoni, li fid-data tal-iffirmar tal-ftehim kienu: L-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea, ir-Repubblika tal-Albanija, il-Bożnja u l-Ħerzegovina, ir-Repubblika tal-Kroazja, dik li kienet ir-Repubblika Jugoslava tal-Maċedonja, ir-Repubblika tal-Islanda, ir-Repubblika tal-Montenegro, ir-Renju tan-Norveġja, ir-Repubblika tas-Serbja u l-Kosovo skont ir-Riżoluzzjoni Nru 1244 tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-Nazzjonijiet Uniti.

ANNESS II

DISPOŻIZZJONIJIET TRANŻIZZJONALI

L-implimentazzjoni u l-applikazzjoni mir-Repubblika tal-Moldova tad-dispożizzjonijiet kollha tal-leġiżlazzjoni tal-Unjoni Ewropea relatati mat-trasport bl-ajru indikati fl-Anness III għal dan il-Ftehim, bl-eċċezzjoni tal-leġiżlazzjoni tas-sigurtà skont il-Parti D tal-Anness III għal dan il-Ftehim, għandhom ikunu soġġetti għal evalwazzjoni taħt ir-responsabbiltà tal-Unjoni Ewropea li għandha tkun validata permezz ta’ deċiżjoni tal-Kumitat Konġunt. Din l-evalwazzjoni għandha ssir mhux aktar tard minn sentejn wara d-dħul fis-seħħ tal-Ftehim.

Minkejja d-dispożizzjonijiet tal-Anness I għal dan il-Ftehim, is-servizzi miftiehma; u r-rotot speċifikati f’dan il-Ftehim m’għandhomx jinkludu, sa meta tiġi adottata d-deċiżjoni msemmija fil-paragrafu 1 tal-Anness II għal dan il-Ftehim, id-dritt li t-trasportaturi bl-ajru taż-żewġ Partijiet ikunu jistgħu jeżerċitaw drittijiet tal-ħames libertà li mhumiex fost dawk li diġà hemm qbil dwarhom permezz ta’ ftehimiet bilaterali bejn ir-Repubblika tal-Moldova u l-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea, inkluż għat-trasportaturi bl-ajru tar-Repubblika tal-Moldova bejn punti fit-territorju tal-Unjoni Ewropea.

Meta tiġi adottata d-deċiżjoni msemmija fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Anness II, it-trasportaturi bl-ajru taż-żewġ partijiet għandhom isiru intitolati jeżerċitaw drittijiet tal-ħames libertà, inkluż għal trasportaturi tar-Repubblika tal-Moldova bejn punti fit-territorju tal-Unjoni Ewropea.

L-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni dwar is-sigurtà tal-avjazzjoni mir-Repubblika tal-Moldova għandha tkun soġġetta għal evalwazzjoni taħt ir-responsabbiltà tal-Unjoni Ewropea li għandha tkun validata permezz ta’ deċiżjoni tal-Kumitat Konġunt. Din l-evalwazzjoni għandha ssir mhux aktar tard minn tliet snin wara d-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim. Sadanittant, ir-Repubblika tal-Moldova għandha timplimenta l-ECAC Doc 30.

Fl-aħħar tal-perjodu tranżizzjonali, il-parti kunfidenzjali tal-leġiżlazzjoni tas-sigurtà kif provduta fil-Parti D tal-Anness III għal dan il-Ftehim għandha tkun disponibbli għall-awtorità x-xierqa tar-Repubblika tal-Moldova, soġġetta għal ftehim dwar l-iskambju ta’ tagħrif senisittiv tas-sigurtà inkluż tagħrif klassifikat tal-UE.

It-tranżizzjoni gradwali tar-Repubblika tal-Moldova lejn l-applikazzjoni sħiħa tal-leġiżlazzjoni tal-Unjoni Ewropea relatata mat-trasport bl-ajru indikata fl-Anness III għal dan il-Ftehim tista’ tkun soġġetta għal valutazzjonijiet regolari. Il-valutazzjonijiet għandhom jitwettqu mill-Kummissjoni Ewropea f’kooperazzjoni mar-Repubblika tal-Moldova.

Mid-data tad-deċiżjoni msemmija fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Anness, ir-Repubblika tal-Moldova se tapplika regoli tal-liċenzjar tal-operat li huma sostanzjalment ekwivalenti għal dawk li jinsabu fil-Kapitolu II tar-Regolament (KE) Nru 1008/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta’ Settembru 2008 dwar regoli komuni għall-operat ta’ servizzi tal-ajru fil-Komunità. Id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 4 (Rikonoxximent Reċiproku tad-Determinazzjonijiet Regolatorji fir-rigward tal-Adegwatezza tal-Linja tal-Ajru, dritt ta’ proprjetà u kontroll) ta’ dan il-Ftehim fir-rigward tar-rikonoxximent reċiproku ta’ determinazzjonijiet tal-adegwatezza u/jew taċ-ċittadinanza magħmula mill-awtoritajiet kompetenti tar-Repubblika tal-Moldova għandhom ikunu applikati mill-awtoritajiet kompetenti tal-Unjoni Ewropea hekk kif ikun hemm il-konferma mill-Kumitat Konġunt tal-applikazzjoni sħiħa tar-Repubblika tal-Moldova ta’ tali regoli tal-liċenzjar tal-operat.

Mingħajr ħsara għad-deċiżjoni fil-Kumitat Konġunt jew fl-Artikolu 24 (Miżuri ta’ salvagwardja), l-inġenji tal-ajru rreġistrati fid-data tal-iffirmar fir-reġistru tar-Repubblika tal-Moldova u użati mill-operaturi taħt il-kontroll regolatorju tar-Repubblika tal-Moldova, li ma għandhomx ċertifikat tat-tip maħruġ f’konformità mal-leġiżlazzjoni rilevanti tal-UE fil-Parti C tal-Anness III għal dan il-Ftehim, jistgħu jiġu ġestiti taħt ir-responsabbiltà tal-awtoritajiet kompetenti tar-Repubblika tal-Moldova f’konformità mar-rekwiżiti nazzjonali tas-sikurezza applikabbli tar-Repubblika tal-Moldova sa:

(a)	l-1 ta’ Jannar 2017 għal ċerti ajruplani impenjati f’operazzjonijiet ta’ merkanzija biss;

(b)	il-31 ta’ Diċembru 2022 għal ċerti ħelikopters impenjati f’operazzjonijiet bħal titjiriet ta’ tfittix u salvataġġ, xogħol fl-ajru, taħriġ, emerġenza, agrikoltura u ta’ ħidma umanitarja f’konformità maċ-ċertifikati operazzjonali tat-trasportaturi rispettivi;

sakemm l-inġenji tal-ajru jkunu konformi mal-istandards internazzjonali tas-sikurezza tal-avjazzjoni stabbiliti skont il-Konvenzjoni. Dawn l-inġenji tal-ajru ma għandhomx jibbenifikaw minn drittijiet mogħtija b’dan il-Ftehim u ma għandhomx joperaw fuq rotot tal-ajru lejn, minn jew fl-Unjoni Ewropea.

Waqt il-fażi ta’ tranżizzjoni msemmija hawn fuq, l-għadd ta’ inġenji tal-ajru fir-reġistru tar-Repubblika tal-Moldova li ma jkollhomx ċertifikat tat-tip maħruġ f’konformità mal-leġiżlazzjoni rilevanti tal-UE ma għandux jeċċedi 53 sal-1 ta’ Jannar 2017, wara tali data ma għandux jeċċedi 36, u sal-31 ta’ Diċembru 2022 dawn l-inġenji tal-ajru għandhom b’mod gradat jitneħħew kompletament.

ANNESS III

(Soġġett għal aġġornament regolari)

REGOLI APPLIKABBLI GĦALL-AVJAZZJONI ĊIVILI

Id-“Dispożizzjonijiet applikabbli” tal-atti li ġejjin għandhom ikunu applikabbli skont il-Ftehim sakemm ma jkunx speċifikat mod ieħor f’dan l-Anness jew fl-Anness II għal dan il-Ftehim (Dispożizzjonijiet Tranżizzjonali). Dawn huma l-adattamenti speċifiċi meħtieġa għal kull wieħed minn dawn l-atti:

A. AĊĊESS GĦAS-SUQ U KWISTJONIJIET ANĊILLARI

Nru 95/93

Ir-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 95/93 tat-18 ta’ Jannar 1993 dwar ir-regoli komuni għall-allokazzjoni ta’ slots f’ajruporti tal-Komunità

kif emendat permezz ta’:

—	Ir-Regolament (KE) Nru 894/2002 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-27 ta’ Mejju 2002 li jemenda r-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 95/93 dwar ir-regoli komuni għall-allokazzjoni ta’ slots f’ajruporti tal-Komunità

—	Ir-Regolament (KE) Nru 1554/2003 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta’ Lulju 2003 li jemenda r-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 95/93 dwar ir-regoli komuni għall-allokazzjoni ta’ slots f’ajruporti tal-Komunità

—	Ir-Regolament (KE) Nru 793/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta’ April 2004 li jemenda r-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 95/93 dwar ir-regoli komuni għall-allokazzjoni ta’ slots f’ajruporti tal-Komunità

—	Ir-Regolament (KE) Nru 545/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta’ Ġunju 2009 li jemenda r-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 95/93 dwar ir-regoli komuni għall-allokazzjoni ta’ slots f’ajruporti tal-Komunità

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 12, 14 u 14 a (2)

Fir-rigward tal-applikazzjoni tal-Artikolu 12(2) it-terminu “Il-Kummissjoni” għandu jinqara “il-Kumitat Konġunt”.

Nru 96/67

Id-Direttiva tal-Kunsill 96/67/KE tal-15 ta’ Ottubru 1996 dwar l-aċċess għas-suq tal-groundhandling fl-ajruporti tal-Komunità

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 25 u l-Anness

Fir-rigward tal-applikazzjoni tal-Artikolu 10 it-terminu “Stati Membri” għandu jinqara “Stati Membri tal-Unjoni Ewropea”

Fir-rigward tal-applikazzjoni tal-Artikolu 20(2), it-terminu “Il-Kummissjoni” għandu jinqara “il-Kumitat Konġunt”.

Nru 785/2004

Ir-Regolament (KE) Nru 785/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta’ April 2004 dwar ir-rekwiżiti tal-assigurazzjoni tat-trasportaturi bl-ajru u l-operaturi tal-ajruplani [inġenji tal-ajru]

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 8, u 10(2)

Nru 2009/12

Id-Direttiva 2009/12/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta’ Marzu 2009 dwar l-imposti tal-ajruporti

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 12

B. ĠESTJONI TAT-TRAFFIKU TAL-AJRU

Nru 549/2004

Ir-Regolament (KE) Nru 549/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-10 ta’ Marzu 2004 li jippreskrivi l-qafas għall-ħolqien tal-Ajru Uniku Ewropew (ir-Regolament qafas)

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 4, 6 u 9 sa 14

Nru 550/2004

Ir-Regolament (KE) Nru 550/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-10 ta’ Marzu 2004 dwar il-forniment ta’ servizzi ta’ navigazzjoni tal-ajru fl-ajru uniku Ewropew (ir-Regolament tal-forniment ta’ servizz)

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 19, l-Annessi I u II

Nru 551/2004

Ir-Regolament (KE) Nru 551/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-10 ta’ Marzu 2004 dwar l-organizzazzjoni u l-użu tal-ispazju tal-arja fl-ajru uniku Ewropew (ir-Regolament tal-ispazju tal-arja)

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 11

Nru 552/2004

Ir-Regolament (KE) Nru 552/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-10 ta’ Marzu 2004 dwar l-interoperabilità tax-Xibka Ewropea ta’ Amministrazzjoni ta’ Traffiku tal-Ajru (Ir-Regolament ta’ interoperabilità)

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 12, l-Annessi I sa V

Nru 2150/2005

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 2150/2005 tat-23 ta’ Diċembru 2005 li jistabbilixxi regoli komuni għall-użu flessibbli tal-ispazju tal-ajru [titlu mhux uffiċjali]

Nru 730/2006

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 730/2006 tal-11 ta’ Mejju 2006 dwar il-klassifikazzjoni tal-ispazju tal-ajru u l-aċċess tat-titjiriet VFR ’l fuq mil-livell 195 ta’ titjir

Nru 1794/2006

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1794/2006 tas-6 ta’ Diċembru 2006 li jistabbilixxi skema komuni ta’ imposti għas-servizzi tan-navigazzjoni tal-ajru

Nru 1033/2006

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1033/2006 tal-4 ta’ Lulju 2006 li jistabbilixxi r-rekwiżiti dwar proċeduri għal pjanijiet ta’ titjiriet fil-fażi ta’ qabel it-titjira għall-Ajru Uniku Ewropew

Nru 1032/2006

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1032/2006 tas-6 ta’ Lulju 2006 li jistipula rekwiżiti għal sistemi awtomatiċi għall-iskambju ta’ tagħrif dwar it-titjiriet bejn ċentri tal-kontroll tat-traffiku tal-ajru għall-iskopijiet ta’ notifikazzjoni, koordinazzjoni u trasferiment ta’ titjiriet

Nru 219/2007

Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 219/2007 tas-27 ta’ Frar 2007 dwar l-istabbiliment ta’ Impriża Konġunta għall-iżvilupp tas-sistema Ewropea ta’ ġenerazzjoni ġdida għall-ġestjoni tat-traffiku tal-ajru (SESAR)

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikolu 1(1)-(2) u (5)-(7), l-Artikoli 2 sa 3, l-Artikolu 4(1), l-Anness

Nru 633/2007

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 633/2007 tas-7 ta’ Ġunju 2007 li jistipula rekwiżiti għall-applikazzjoni ta’ protokoll ta’ trasferiment ta’ messaġġ tat-titjira użat għan-notifika, il-koordinazzjoni u t-trasferiment ta’ titjiriet bejn ċentri ta’ kontroll tat-traffiku tal-ajru

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 7, it-tieni u t-tielet sentenzi tal-Artikolu 8, l-Annessi I sa IV

Nru 1265/2007

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1265/2007 tas-26 ta’ Ottubru 2007 li jistabbilixxi rekwiżiti għal spazjar tal-kanali vokali mill-ajru għall-art għall-Ajru Uniku Ewropew

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 9, l-Annessi I sa IV

Nru 482/2008

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 482/2008 tat-30 ta’ Mejju 2008 li jistabbilixxi sistema ta’ garanzija tas-sigurtà tas-softwer li għandha tiġi implimentata mill-fornituri tas-servizzi tan-navigazzjoni bl-ajru u li jemenda l-Anness II għar-Regolament (KE) Nru 2096/2005

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 5, l-Annessi I sa II

Nru 1361/2008

Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1361/2008 tas-16 ta’ Diċembru 2008 li jemenda r-Regolament (KE) Nru 219/2007 dwar l-istabbiliment ta’ Impriża Konġunta għall-iżvilupp tas-sistema Ewropea ta’ ġenerazzjoni ġdida għall-ġestjoni tat-traffiku tal-ajru (SESAR).

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 5 (minbarra l-Artikolu 1.6), l-Anness (minbarra l-punti 11 u 12).

Nru 29/2009

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 29/2009 tas-16 ta’ Jannar 2009 li jistabbilixxi rekwiżiti dwar servizzi ta’ kollegament tad-dejta għall-Ajru Uniku Ewropew.

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 15, l-Annessi I sa VII

Nru 30/2009

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 30/2009 tas-16 ta’ Jannar 2009 li jemenda r-Regolament (KE) Nru 1032/2006 f’dak li jikkonċerna r-rekwiżiti għal sistemi awtomatiċi ta’ skambju tad-dejta tat-titjira li jappoġġjaw is-servizzi ta’ kollegamenti tad-dejta.

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 2, l-Anness

Nru 262/2009

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 262/2009 tat-30 ta’ Marzu 2009 li jistabbilixxi l-ħtiġijiet għall-allokazzjoni koordinata u għall-użu ta’ kodiċijiet tal-interrogatur Mode S għall-ajru uniku Ewropew

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 13, l-Annessi I sa III

Nru 1070/2009

Ir-Regolament (KE) Nru 1070/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta’ Ottubru 2009 li jemenda r-Regolamenti (KE) Nru 549/2004, (KE) Nru 550/2004, (KE) Nru 551/2004 u (KE) Nru 552/2004 biex itejjeb il-prestazzjoni u s-sostenibbiltà tas-sistema Ewropea tal-avjazzjoni

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 5, minbarra l-Artikolu 1.4

Nru 1108/2009

Ir-Regolament (KE) Nru 1108/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta’ Ottubru 2009 li jemenda r-Regolament (KE) Nru 216/2008 fil-qasam tal-ajrudromi, il-ġestjoni tat-traffiku tal-ajru u s-servizzi tan-navigazzjoni tal-ajru u li jħassar id-Direttiva 2006/23/KE.

Nru 73/2010

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 73/2010 tas-26 ta’ Jannar 2010 li jistipula r-rekwiżiti dwar il-kwalità tad-dejta ajrunawtika u l-informazzjoni ajrunawtika għall-Ajru Uniku Ewropew.

Nru 255/2010

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 255/2010 tal-25 ta’ Marzu 2010 li jistabbilixxi regoli komuni dwar il-ġestjoni tal-fluss tat-traffiku tal-ajru.

Nru 691/2010

lr-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 691/2010 tad-29 ta’ Lulju 2010 li jistabbilixxi skema ta’ prestazzjoni għas-servizzi tan-navigazzjoni bl-ajru u għall-funzjonijiet tan-netwerk u li jemenda r-Regolament (KE) Nru 2096/2005 li jistabbilixxi rekwiżiti komuni għall-forniment ta’ servizzi ta’ navigazzjoni bl-ajru.

Nru 929/2010

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 929/2010 tat-18 ta’ Ottubru 2010 li jemenda r-Regolament (KE) Nru 1033/2006 fir-rigward tad-dispożizzjonijiet tal-OIAĊ [ICAO] imsemmija fl-Artikolu 3(1).

Nru 1191/2010

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 1191/2010 tas-16 ta’ Diċembru 2010 li jemenda r-Regolament (KE) Nru 1794/2006 li jistabbilixxi skema komuni ta’ imposti għas-servizzi tan-navigazzjoni bl-ajru.

Id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni tal-21 ta’ Frar 2011 li tistabbilixxi l-miri ta’ prestazzjoni u l-limiti ta’ twissija għall-Unjoni Ewropea kollha għall-forniment tas-servizzi tan-navigazzjoni tal-ajru mill-2012 sal-2014 (2011/121/UE).

Nru 176/2011

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 176/2011 tal-24 ta’ Frar 2011 dwar l-informazzjoni li trid tiġi pprovduta qabel l-istabbilment u l-modifikazzjoni ta’ blokk ta’ spazju tal-ajru funzjonali.

Nru 283/2011

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 283/2011 tat-22 ta’ Marzu 2011 li jemenda r-Regolament (KE) Nru 633/2007 fir-rigward tal-arranġamenti tranżizzjonali msemmija fl-Artikolu 7

Id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni tal-20.05.2011 dwar l-eżenzjonijiet taħt l-Artikolu 14 tar-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 29/2009 li jistabbilixxi rekwiżiti dwar servizzi ta’ kollegament tad-dejta għall-Ajru Uniku Ewropew.

Nru 677/2011

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 677/2011 tas-7 ta’ Lulju 2011 li jistabbilixxi regoli dettaljati għall-implimentazzjoni tal-funzjonijiet tan-netwerk tal-ġestjoni tat-traffiku tal-ajru (ATM) u li jemenda r-Regolament (UE) Nru 691/2010.

Id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni C(2011) 4130 finali tas-7 ta’ Lulju 2011 dwar in-nomina ta’ Maniġer tan-Netwerk għall-funzjonijiet tan-netwerk tal-ġestjoni tat-traffiku tal-ajru (ATM) tal-ajru uniku Ewropew.

Nru 805/2011

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 805/2011 tal-10 ta’ Awwissu 2011 li jistabbilixxi regoli ddettaljati għal liċenzji u ċerti ċertifikati tal-kontrolluri tat-traffiku tal-ajru skont ir-Regolament (KE) Nru 216/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill.

Nru 1034/2011

Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) Nru 1034/2011 tas-17 ta’ Ottubru 2011 dwar is-sorveljanza tas-sikurezza fil-ġestjoni tat-traffiku tal-ajru u s-servizzi ta’ navigazzjoni bl-ajru u li jemenda r-Regolament (UE) Nru 691/2010.

Nru 1035/2011

Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) Nru 1035/2011 tas-17 ta’ Ottubru 2011 li jistabbilixxi rekwiżiti komuni għall-forniment ta’ servizzi tan-navigazzjoni tal-ajru u li jemenda r-Regolamenti (KE) Nru 482/2008 u (UE) Nru 691/2010

C. SIKUREZZA TAL-AVJAZZJONI

Nru 3922/91

Ir-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 3922/91 tas-16 ta’ Diċembru 1991 dwar l-armonizzazzjoni tal-ħtiġijiet tekniċi u proċeduri amministrattivi fil-qasam tal-avjazzjoni ċivili

kif emendat permezz ta’:

—	Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 2176/96 tat-13 ta’ Novembru 1996 li jemenda għall-progress xjentifiku u tekniku r-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 3922/91 [traduzzjoni mhux uffiċjali]

—	Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1069/1999 tal-25 ta’ Mejju 1999 li jadatta għall-progress xjentifiku u tekniku r-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 3922/91 [traduzzjoni mhux uffiċjali]

—	Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 2871/2000 tat-28 ta’ Diċembru 2000 li jadatta għall-progress xjentifiku u tekniku r-Regolament tal-Kunsill (KEE) 3922/91 dwar l-armonizzazzjoni tar-rekwiżiti tekniċi u proċeduri amministrattivi fil-qasam tal-avjazzjoni ċivili [traduzzjoni mhux uffiċjali]

—	Regolament (KE) Nru 1899/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-12 ta’ Diċembru 2006 li jemenda r-Regolament (KEE) Nru 3922/91 dwar l-armonizzazzjoni tal-ħtiġijiet tekniċi u proċeduri amministrattivi fil-qasam ta’ l-avjazzjoni ċivili

—	Ir-Regolament (KE) Nru 1900/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta’ Diċembru 2006 li jemenda r-Regolment tal-Kunsill (KEE) Nru 3922/91 dwar l-armonizzazzjoni tar-rekwiżiti tekniċi u tal-proċeduri amministrattivi fil-qasam tal-avjazzjoni ċivili

—	Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 8/2008 tal-11 ta’ Diċembru 2007 li jemenda r-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 3922/91 dwar il-ħtiġijiet tekniċi komuni u l-proċeduri amministrattivi li japplikaw għat-trasport kummerċjali bl-ajruplan

—	Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 859/2008 tal-20 ta’ Awwissu 2008 li jemenda r-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 3922/91 dwar il-ħtiġijiet tekniċi komuni u l-proċeduri amministrattivi li japplikaw għat-trasport kummerċjali bl-ajruplan

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 10, 12 sa 13 bl-eċċezzjoni tal-Artikolu 4(1) u l-Artikolu 8(2), (it-tieni sentenza), l-Annessi I sa III

Fir-rigward tal-applikazzjoni tal-Artikolu 12, “Stati Membri” għandha tinqara “Stati Membri tal-Unjoni Ewropea”.

Nru 216/2008

Ir-Regolament (KE) Nru 216/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta’ Frar 2008 dwar regoli komuni fil-kamp tal-avjazzjoni ċivili u li jistabblixxi Aġenzija Ewropea tas-Sikurezza tal-Avjazzjoni, u li jħassar id-Direttiva tal-Kunsill 91/670/KEE, ir-Regolament (KE) Nru 1592/2002 u d-Direttiva 2004/36/KE

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 68, bl-eċċezzjoni tal-Artikolu 65, it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 69(1), l-Artikolu 69(4), l-Annessi I sa VI

kif emendat permezz ta’:

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 690/2009 tat-30 ta’ Lulju 2009 li jemenda r-Regolament (KE) Nru 216/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar regoli komuni fil-kamp tal-avjazzjoni ċivili u li jistabblixxi Aġenzija Ewropea tas-Sikurezza tal-Avjazzjoni, u li jħassar id-Direttiva tal-Kunsill 91/670/KEE, ir-Regolament (KE) Nru 1592/2002 u d-Direttiva 2004/36/KE

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 3, bl-eċċezzjoni tal-paragrafu 5 tal-Artikolu 8a, il-paragrafu 6 tal-Artikolu 8b u l-paragrafu 10 tal-Artikolu 8c imdaħħla bl-Artikolu 1(7) tar-Regolament (KE) Nru 1108/2009, l-Anness

Nru 996/2010

Ir-Regolament (UE) Nru 996/2010 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta’ Ottubru 2010 dwar l-investigazzjoni u l-prevenzjoni ta’ aċċidenti u inċidenti fis-settur tal-avjazzjoni ċivili u li jħassar id-Direttiva 94/56/KE

Nru 2003/42

Id-Direttiva 2003/42/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta’ Ġunju 2003 dwar rapporti ta’ okkorrenza fl-avjazzjoni ċivili

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 11 u l-Annessi I u II

Nru 1321/2007

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1321/2007 tat-12 ta’ Novembru 2007 li jistipula r-regoli ta’ implimentazzjoni għall-integrazzjoni ta’ tagħrif dwar okkorrenzi fl-avjazzjoni ċivili skambjat skont id-Direttiva 2003/42/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 4

Nru 1330/2007

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1330/2007 tal-24 ta’ Settembru 2007 li jistipula r-regoli implimentattivi għat-tqassim lill-partijiet interessati ta’ tagħrif dwar l-okkorrenzi tal-avjazzjoni ċivili msemmija fl-Artikolu 7(2) tad-Direttiva 2003/42/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 10, l-Annessi I sa II

Nru 1702/2003

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1702/2003 tal-24 ta’ Settembru 2003 li jistabbilixxi regoli ta’ implimentazzjoni biex inġenji tal-ajru, prodotti, partijiet u tagħmir relatat jiġu ċertifikati bħala tajbin għall-ajru u li ma jagħmlux ħsara ambjentali, kif ukoll għaċ-ċertifikazzjoni ta’ organizzazzjonijiet relatati mad-disinn u l-produzzjoni tagħhom

kif emendat permezz ta’:

—

Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 381/2005 tas-7 ta’ Marzu 2005 li jemenda r-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1702/2003 ta’ l-24 ta’ Settembru 2003 li jistabbilixxi regoli ta’ implimentazzjoni biex inġenji tal-ajru, prodotti, partijiet u tagħmir relatat jiġu ċertifikati bħala tajbin għall-ajru u li ma jagħmlux ħsara ambjentali, kif ukoll għaċ-ċertifikazzjoni ta’ organizzazzjonijiet relatati mad-disinn u l-produzzjoni tagħhom

—	Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 706/2006 tat-8 ta’ Mejju 2006 li jemenda r-Regolament (KE) Nru 1702/2003 fir-rigward għall-perjodu matul liema l-Istati Membri jistgħu joħorġu approvazzjonijiet għal dewmien limitat

—	Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 335/2007 tat-28 ta’ Marzu 2007 li jemenda r-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1702/2003 li jistabbilixxi regoli ta’ implimentazzjoni biex inġenji tal-ajru, prodotti, partijiet u tagħmir relatat jiġu ċertifikati li ma jagħmlux ħsara ambjentali

—

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 375/2007 tat-30 ta’ Marzu 2007 li jemenda r-Regolament (KE) Nru 1702/2003 li jistabbilixxi regoli ta’ implimentazzjoni biex inġenji tal-ajru u prodotti, partijiet u tagħmir relatat jiġu ċċertifikati bħala tajbin għall-ajru u li ma jagħmlux ħsara ambjentali, kif ukoll għaċ-ċertifikazzjoni ta’ organizzazzjonijiet relatati mad-disinn u l-produzzjoni tagħhom

—	Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 287/2008 tat-28 ta’ Marzu 2008 dwar l-estensjoni tal-perjodu ta’ validità msemmi fl-Artikolu 2c(3) tar-Regolament (KE) Nru 1702/2003

—	Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1057/2008 tas-27 ta’ Ottubru 2008 li jemenda l-Appendiċi II tal-Anness tar-Regolament (KE) Nru 1702/2003 dwar iċ-Ċertifikat ta’ Reviżjoni tal-Adegwatezza għall-Avjazzjoni (EASA Formola 15a)

—

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1194/2009 tat-30 ta’ Novembru 2009 li jemenda r-Regolament (KE) Nru 1702/2003 li jistabbilixxi regoli ta’ implimentazzjoni biex inġenji tal-ajru, prodotti, partijiet u tagħmir relatati jiġu ċertifikati bħala tajbin għall-ajru u li ma jagħmlux ħsara ambjentali, kif ukoll għaċ-ċertifikazzjoni ta’ organizzazzjonijiet relatati mad-disinn u l-produzzjoni tagħhom

Nota: B’korrezzjoni permezz ta’ Corrigenda għar-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1194/2009 tat-30 ta’ Novembru 2009 li jemenda r-Regolament (KE) Nru 1702/2003 li jistabbilixxi regoli ta’ implimentazzjoni biex inġenji tal-ajru, prodotti, partijiet u tagħmir relatati jiġu ċertifikati bħala tajbin għall-ajru u li ma jagħmlux ħsara ambjentali, kif ukoll għaċ-ċertifikazzjoni ta’ organizzazzjonijiet relatati mad-disinn u l-produzzjoni tagħhom (ĠU L 336, 18.12.2009 u ĠU L 58, 9.3.2012, p. 23).

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 4, l-Anness. Il-perjodi ta’ tranżizzjoni msemmija f’dan ir-Regolament għandhom jiġu ddeterminati mill-Kumitat Konġunt.

Nru 2042/2003

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 2042/2003 tal-20 ta’ Novembru 2003 dwar il-kapaċità kontinwata li jintużaw fl-ajru ta’ inġenji tal-ajru u prodotti, partijiet u tagħmir ajrunawtiku, u dwar l-approvazzjoni ta’ organizzazzjonijiet u persunal involut f’dan ix-xogħol

kif emendat permezz ta’:

—	Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 707/2006 tat-8 ta’ Mejju 2006 li jemenda r-Regolament (KE) Nru 2042/2003 dwar approvazzjonijiet għal perjodu limitat u Annessi I u III

—

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 376/2007 tat-30 ta’ Marzu 2007 li jemenda r-Regolament (KE) Nru 2042/2003 dwar il-kapaċità kontinwa li jintużaw fl-ajru ta’ inġenji tal-ajru u prodotti, partijiet u tagħmir ajrunawtiku, u dwar l-approvazzjoni ta’ organizzazzjonijiet u persunal involut f’dan ix-xogħol

—

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1056/2008 tas-27 ta’ Ottubru 2008 li jemenda r-Regolament (KE) Nru 2042/2003 dwar l-adegwatezza għall-avjazzjoni kontinwata ta’ inġenji tal-ajru u prodotti, partijiet u tagħmir ajrunawtiku, u dwar l-approvazzjoni ta’ organizzazzjonijiet u persunal involuti f’dan ix-xogħol

—	Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 127/2010 li jemenda r-Regolament (KE) Nru 2042/2003 dwar il-kapaċità kontinwa li jintużaw fl-ajru ta’ inġenji tal-ajru u prodotti, partijiet u tagħmir ajrunawtiku, u dwar l-approvazzjoni ta’ organizzazzjonijiet u persunal involut f’dan ix-xogħol

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 6, l-Annessi I sa IV

Nru 104/2004

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 104/2004 tat-22 ta’ Jannar 2004 li jniżżel ir-regoli dwar l-organizzazzjoni u l-komposizzjoni tal-Bord tal-Appell tal-Aġenzija tas-Sigurtà tal-Avjazzjoni Ewropea

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 7 u l-Anness

Nru 593/2007

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 593/2007 tal-31 ta’ Mejju 2007 dwar drittijiet u ħlasijiet imposti mill-Aġenzija Ewropea tas-Sigurtà tal-Avjazzjoni

kif emendat permezz ta’:

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1356/2008 tat-23 ta’ Diċembru 2008 li jemenda r-Regolament (KE) Nru 593/2007 dwar drittijiet u ħlasijiet imposti mill-Aġenzija Ewropea tas-Sigurtà tal-Avjazzjoni

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 12, l-Artikolu 14(2), l-Anness

Nru 736/2006

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 736/2006 tas-16 ta’ Mejju 2006 dwar metodi ta’ ħidma tal-Aġenzija Ewropea għas-Sigurtà fl-Avjazzjoni għat-twettiq ta’ spezzjonijiet ta’ standardizzazzjoni

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 18

Nru 768/2006

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 768/2006 tad-19 ta’ Mejju 2006 li jimplimenta d-Direttiva 2004/36/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill rigward il-ġbir u l-iskambju ta’ informazzjoni dwar is-sikurezza ta’ ajruplani li jużaw ajruporti tal-Komunità u dwar il-ġestjoni tas-sistema tal-informazzjoni

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 5

Nru 2111/2005

Ir-Regolament (KE) Nru 2111/2005 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-14 ta’ Diċembru 2005 dwar l-istabbiliment ta’ lista Komunitarja ta’ kumpanniji tal-ajru li huma suġġetti għal projbizzjoni ta’ operar fil-Komunità u li jinforma lill-passiġġieri tat-trasport bl-ajru dwar l-identità tal-kumpannija tal-ajru li topera, u li jħassar l-Artikolu 9 tad-Direttiva 2004/36/KE

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 13, l-Anness

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 473/2006 tat-22 ta’ Marzu 2006 li jistabbilixxi regoli implimentattivi għal-lista Komunitarja ta’ trasportaturi bl-ajru li huma suġġetti għal projbizzjoni tal-operat fil-Komunità msemmija fil-Kapitolu II tar-Regolament (KE) Nru 2111/2005 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill [traduzzjoni mhux uffiċjali]

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 6 u l-Annessi A sa C

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 474/2006 tat-22 ta’ Marzu 2006 li jistabbilixxi l-lista Komunitarja ta’ kumpaniji tal-ajru li huma soġġetti għal projbizzjoni fuq l-operat fil-Komunità skont il-Kapitolu II tar-Regolament (KE) Nru 2111/2005 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, u kif sussegwentement emendat.

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 3 u l-Annessi A u B

D. SIGURTÀ TAL-AVJAZZJONI

Regolament Qafas

Nru 300/2008

Ir-Regolament (KE) Nru 300/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta’ Marzu 2008 dwar regoli komuni fil-qasam tas-sigurtà tal-avjazzjoni ċivili u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 2320/2002

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 18, l-Artikolu 21, l-Anness

Regolamenti Supplimentari

Nru 272/2009

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 272/2009 tat-2 ta’ April 2009 li jissupplimenta l-istandards bażiċi komuni dwar is-sigurtà tal-avjazzjoni ċivili stabbiliti fl-Anness tar-Regolament (KE) Nru 300/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill

kif emendat permezz ta’:

—	Ir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 720/2011 tat-22 ta’ Lulju 2011 li jemenda r-Regolament (KE) Nru 272/2009 li jissupplimenta l-istandards bażiċi komuni dwar is-sigurtà tal-avjazzjoni ċivili fir-rigward tad-dħul f’fażijiet tal-iskrining ta’ likwidi, aerosols u ġellijiet fl-ajruporti tal-UE

Nru 1254/2009

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 1254/2009 tat-18 ta’ Diċembru 2009 li jistabbilixxi l-kriterji li jippermettu lill-Istati Membri jidderogaw mill-istandards bażiċi komuni dwar is-sigurtà tal-avjazzjoni ċivili u jadottaw miżuri alternattivi tas-sigurtà

Nru 18/2010

Ir-Regolament tal-Kummissjoni(UE) Nru 18/2010 tat-8 ta’ Jannar 2010 li jemenda r-Regolament (KE) Nru 300/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill f’dak li għandu x’jaqsam ma’ speċifikazzjonijiet għall-programmi nazzjonali ta’ kontroll tal-kwalità fil-qasam tas-sigurtà tal-avjazzjoni ċivili

Regolamenti ta’ Implimentazzjoni

Nru 72/2010

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 72/2010 tas-26 ta’ Jannar 2010 li jistabbilixxi proċeduri biex jitwettqu spezzjonijiet mill-Kummissjoni fil-qasam tas-sigurtà tal-avjazzjoni

Nru 185/2010

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 185/2010 tal-4 ta’ Marzu 2010 li jistipula miżuri dettaljati għall-implimentazzjoni tal-istandards bażiċi komuni dwar is-sigurtà tal-avjazzjoni

kif emendat permezz ta’:

—	Ir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 357/2010 tat-23 ta’ April 2010 li jemenda r-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 185/2010 tal-4 ta’ Marzu 2010 li jistipula miżuri dettaljati għall-implimentazzjoni tal-istandards bażiċi komuni dwar is-sigurtà tal-avjazzjoni

—	Ir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 358/2010 tat-23 ta’ April 2010 li jemenda r-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 185/2010 tal-4 ta’ Marzu 2010 li jistipula miżuri dettaljati għall-implimentazzjoni tal-istandards bażiċi komuni dwar is-sigurtà tal-avjazzjoni

—	Ir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 573/2010 tat-30 ta’ Ġunju 2010 li jemenda r-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 185/2010 tal-4 ta’ Marzu 2010 li jistipula miżuri dettaljati għall-implimentazzjoni tal-istandards bażiċi komuni dwar is-sigurtà tal-avjazzjoni

—	Ir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 983/2010 tat-3 ta’ Novembru 2010 li jemenda r-Regolament (UE) Nru 185/2010 li jistipula miżuri dettaljati għall-implimentazzjoni tal-istandards bażiċi komuni dwar is-sigurtà fl-avjazzjoni

—	Ir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 334/2011 tas-7 ta’ April 2011 li jemenda r-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 185/2010 tal-4 ta’ Marzu 2010 li jistipula miżuri dettaljati għall-implimentazzjoni tal-istandards bażiċi komuni dwar is-sigurtà tal-avjazzjoni

Id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2010/774/UE tat-13 ta’ April 2010 li tistipula miżuri dettaljati għall-implimentazzjoni tal-istandards bażiċi komuni dwar is-sigurtà tal-avjazzjoni li jinkludu t-tagħrif imsemmi fil-Punt (a) tal-Artikolu 18 tar-Regolament (KE) Nru 300/2008 (il-ħtieġa li jkunu magħrufa l-miżuri ta’ sigurtà tal-avjazzjoni)

kif emendat permezz ta’:

—

Id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2010/2604/UE tat-23 ta’ April 2010 li temenda d-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2010/774/UE tat-13 ta’ April 2010 li tistipula miżuri dettaljati għall-implimentazzjoni tal-istandards bażiċi komuni dwar is-sigurtà tal-avjazzjoni li jinkludu t-tagħrif imsemmi fil-Punt (a) tal-Artikolu 18 tar-Regolament (KE) Nru 300/2008 (il-protezzjoni tal-provvisti ta’ LAGs u STEBs)

—

Id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2010/3572/UE tat-30 ta’ Ġunju 2010 li temenda d-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2010/774/UE tat-13 ta’ April 2010 li tistipula miżuri dettaljati għall-implimentazzjoni tal-istandards bażiċi komuni dwar is-sigurtà tal-avjazzjoni li jinkludu t-tagħrif imsemmi fil-Punt (a) tal-Artikolu 18 tar-Regolament (KE) Nru 300/2008 (il-klieb li jintużaw fit-tfittxija għall-isplussivi)

—

Id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2010/9139/UE tal-20 ta’ Diċembru 2010 li temenda d-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2010/774/UE tat-13 ta’ April 2010 li tistipula miżuri dettaljati għall-implimentazzjoni tal-istandards bażiċi komuni dwar is-sigurtà tal-avjazzjoni li jinkludu t-tagħrif imsemmi fil-Punt (a) tal-Artikolu 18 tar-Regolament (KE) Nru 300/2008 (it-tfittxija għal oġġetti tal-metall fil-merkanzija)

E. AMBJENT

Nru 2006/93

Id-Direttiva 2006/93/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-12 ta’ Diċembru 2006 dwar ir-regolament tal-operazzjoni tal-ajruplani koperta mill-Parti II, il-Kapitolu 3, il-Volum 1 tal-Anness 16 tal-Konvenzjoni dwar l-Avjazzjoni Ċivili Internazzjonali, it-tieni edizzjoni

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 6 u l-Annessi I u II.

Nru 2002/30

Id-Direttiva 2002/30/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta’ Marzu 2002 dwar l-istabbiliment ta’ regoli u proċeduri għall-introduzzjoni ta’ restrizzjonijiet tal-ħoss fl-ajruporti tal-Komunità

Kif emendata jew adattata bl-Att tal-Adeżjoni tal-2003 u l-Att tal-Adeżjoni tal-2005

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 15 u l-Annessi I u II

Nru 2002/49

Id-Direttiva 2002/49/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 Ġunju 2002 - Dikjarazzjoni mill-Kummissjoni fil-Kumitat ta’ Konċiljazzjoni dwar id-Direttiva li tirrigwardja l-istudju u l-amministrazzjoni tal-ħsejjes ambjentali

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 16, l-Annessi I sa VI

F. ASPETTI SOĊJALI

Nru 2000/79

Id-Direttiva tal-Kunsill 2000/79/KE tas-27 Novembru 2000 dwar il-Ftehim Ewropew fuq l-Organizzazzjoni tal-Ħinijiet tax-Xogħol ta’ Ħaddiema Mobbli fl-Avjazzjoni Ċivili konkluż mill-Assoċjazzjoni tal-Linji tal-Ajru Ewropej (AEA), il-Federazzjoni Ewropea tal-Ħaddiema tat-Trasport (ETF), l-Assoċjazzjoni Ewropea tal-Kabini tal-Piloti (ECA), l-Assoċjazzjoni Ewropea tal-Linji tal-Ajru Reġjonali (ERA) u l-Assoċjazzjoni Internazzjonali tat-Trasportazzjoni bl-Arju (IACA)

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 2 sa 3, l-Anness

Nru 2003/88

Id-Direttiva 2003/88/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-4 ta’ Novembru 2003 li tikkonċerna ċerti aspetti tal-organizzazzjoni tal-ħin tax-xogħol

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 19, 21 sa 24 u 26 sa 29

G. ĦARSIEN TAL-KONSUMATURI

Nru 90/314

Id-Direttiva tal-Kunsill 90/314/KEE tat-13 ta’ Ġunju 1990 dwar il-vjaġġi kollox kompriż (package travel), il-vaganzi kollox kompriż u t-tours kollox kompriż

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 10

Nru 95/46

Id-Direttiva 95/46/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta’ Ottubru 1995 dwar il-protezzjoni ta’ individwi fir-rigward tal-ipproċessar ta’ data [dejta] personali u dwar il-moviment liberu ta’ dik id-data [dejta]

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 34

Nru 2027/97

Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 2027/97 tad-9 ta’ Ottubru 1997 dwar ir-responsabbilità ta’ trasportaturi bl-ajru fl-eventwalità ta’ inċidenti kif emendat permezz ta’:

—	Ir-Regolament (KE) Nru 889/2002 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta’ Mejju 2002 li jemenda r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 2027/97 dwar ir-responsabbiltà ta’ trasportaturi bl-ajru fl-eventwalità ta’ inċidenti

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 8

Nru 261/2004

Ir-Regolament (KE) Nru 261/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta’ Frar 2004 li jistabbilixxi regoli komuni dwar il-kumpens u l-assistenza għal passiġġieri fil-każ li ma jitħallewx jitilgħu u ta’ kanċellazzjoni jew dewmien twil ta’ titjiriet, u li jħassar ir-Regolament (KEE) Nru 295/91

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 17

Nru 1107/2006

Ir-Regolament (KE) Nru 1107/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-5 ta’ Lulju 2006 dwar id-drittijiet ta’ persuni b’diżabbiltà u ta’ persuni b’mobbiltà mnaqqsa meta jivvjaġġaw bl-ajru

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 17, l-Annessi I u II

H. LEĠIŻLAZZJONI OĦRA

Nru 80/2009

Ir-Regolament (KE) Nru 80/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-14 ta’ Jannar 2009 dwar Kodiċi ta’ Kondotta għal sistemi ta’ riservazzjoni kompjuterizzata u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 2299/89

Dispożizzjonijiet applikabbli: l-Artikoli 1 sa 18 u l-Annessi I u II.

ANNESS IV

Lista ta’ Stati oħra li huma msemmija fl-Artikoli 3 u 4, u l-Anness I

1.	Ir-Repubblika tal-Islanda (skont il-Ftehim dwar iż-Żona Ekonomika Ewropea);

2.	Il-Prinċipat tal-Liechtenstein (skont il-Ftehim dwar iż-Żona Ekonomika Ewropea);

3.	Ir-Renju tan-Norveġja (skont il-Ftehim taż-Żona Ekonomika Ewropea);

4.	Il-Konfederazzjoni Svizzera (skont il-Ftehim bejn il-Komunità Ewropea u l-Konfederazzjoni Svizzera dwar it-trasport bl-Ajru).