02021H2279 — MT — 30.12.2021 — 000.001

Dan it-test hu maħsub purament bħala għodda ta’ dokumentazzjoni u m’għandu l-ebda effett legali. L-istituzzjonijiet tal-Unjoni m'għandhom l-ebda responsabbiltà għall-kontenut tiegħu. Il-verżjonijiet awtentiċi tal-atti rilevanti, inklużi l-preamboli tagħhom, huma dawk ippubblikati fil-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea u disponibbli f’EUR-Lex. Dawk it-testi uffiċjali huma aċċessibbli direttament permezz tal-links inkorporati f’dan id-dokument

Ikkoreġut bi:

▼B

▼C1

RAKKOMANDAZZJONI TAL-KUMMISSJONI (UE) 2021/2279

tal-15 ta’ Diċembru 2021

dwar l-użu tal-metodi tal-Impronta Ambjentali għall-kejl u l-komunikazzjoni tal-prestazzjoni ambjentali taċ-ċiklu tal-ħajja ta’ prodotti u ta’ organizzazzjonijiet

1.    L-GĦAN U L-KAMP TA’ APPLIKAZZJONI

2.    DEFINIZZJONIJIET

Għall-għanijiet ta’ din ir-Rakkomandazzjoni, japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

3.    L-UŻU TAL-METODI PEF U OEF FIL-POLITIKI TAL-ISTATI MEMBRI

L-Istati Membri jenħtieġ li:

4.    L-UŻU TAL-METODI PEF U OEF MINN KUMPANIJI U MINN ORGANIZZAZZJONIJIET PRIVATI OĦRAJN

Kumpaniji u organizzazzjonijiet privati oħrajn li jiddeċiedu li jkejlu jew li jikkomunikaw il-prestazzjoni ambjentali taċ-ċiklu tal-ħajja tal-prodotti jew tal-organizzazzjoni tagħhom jenħtieġ li:

L-assoċjazzjonijiet industrijali jenħtieġ li:

5.    L-UŻU TAL-METODI PEF U OEF U TAL-PEFCRS U TAL-OEFSRS RELATATI FI SKEMI MARBUAT MAL-KEJL JEW MAL-KOMUNIKAZZJONI TAL-PRESTAZZJONI AMBJENTALI TAĊ-ĊIKLU TAL-ĦAJJA

6.    L-UŻU TAL-METODI PEF U OEF U TAL-PEFCRS/OEFSRS RELATATI MILL-KOMUNITÀ FINANZJARJA

Il-membri tal-komunità finanzjarja jenħtieġ li, jekk ikun xieraq:

7.    VERIFIKA

8.    IR-RAPPORTAR DWAR L-IMPLIMENTAZZJONI TAR-RAKKOMANDAZZJONI

9.    IT-TĦASSIR TAR-RAKKOMANDAZZJONI PREĊEDENTI

Ir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2013/179/UE hija b’dan imħassra. Ir-referenzi għar-Rakkomandazzjoni mħassra għandhom jiġu interpretati bħala referenzi għal din ir-Rakkomandazzjoni.

ANNESS I.

Metodu tal-Impronta Ambjentali tal-Prodotti

Abbrevjazzjonijiet

Terminoloġija: għandu, jenħtieġ li, jista’

Dan l-Anness I juża terminoloġija preċiża biex jindika r-rekwiżiti, ir-rakkomandazzjonijiet u l-għażliet li l-kumpaniji jistgħu jagħżlu.

It-terminu “għandu” jindika dak li huwa meħtieġ biex studju dwar il-PEF ikun konformi ma’ dan il-metodu.

It-terminu “jenħtieġ li” jindika rakkomandazzjoni aktar milli rekwiżit. Kwalunkwe devjazzjoni minn rakkomandazzjoni li tinkludi l-verb “jenħtieġ” trid tiġi ġġustifikata mill-parti li tkun qed twettaq l-istudju u għandha tkun trasparenti.

It-terminu “jista’” jindika għażla li hija permissibbli

Definizzjonijiet

Data dwar l-attivitajiet - informazzjoni li hija assoċjata mal-proċessi waqt l-immudellar tal-Inventarji taċ-Ċiklu tal-Ħajja (LCI). Ir-riżultati aggregati tal-LCI tal-ktajjen tal-proċess, li jirrappreżentaw l-attivitajiet ta’ proċess, jiġu kull wieħed immultiplikat bid-data dwar l-attivitajiet korrispondenti ( 1 ) u mbagħad jiġu kkombinati biex tinkiseb l-impronta ambjentali assoċjata ma’ dak il-proċess.

Eżempji ta’ data dwar l-attivitajiet jinkludu l-kwantità ta’ kilowatt-sigħat ta’ elettriku użat, il-kwantità ta’ fjuwil użat, l-output ta’ proċess (eż. skart), l-għadd ta’ sigħat ta’ tagħmir li jitħaddem, id-distanza vvjaġġata, l-erja tal-art ta’ bini, eċċ.

Sinonimu ta’ “fluss mhux elementari”.

Aċidifikazzjoni – kategorija tal-impatt tal-EF li tindirizza l-impatti li ġejjin mis-sustanzi aċidifikanti fl-ambjent. L-emissjonijiet ta’ NOx, NH3 u SOx iwasslu għal rilaxxi ta’ joni tal-idroġenu (H+) meta l-gassijiet jiġu mineralizzati. Il-protoni jikkontribwixxu għall-aċidifikazzjoni tal-ħamrija u tal-ilma meta dawn jiġu rilaxxati f’żoni fejn il-kapaċità mewwieta tkun baxxa, u b’hekk iwasslu għat-tnaqqis tal-foresti u għall-aċidifikazzjoni tal-lagi.

Informazzjoni ambjentali addizzjonali – informazzjoni ambjentali barra mill-kategoriji tal-impatt tal-EF li tiġi kkalkulata u kkomunikata flimkien mar-riżultati tal-PEF.

Informazzjoni teknika addizzjonali – informazzjoni mhux ambjentali li tiġi kkalkulata u kkomunikata flimkien mar-riżultati tal-PEF.

Sett ta’ data aggregat - ċiklu tal-ħajja sħiħ jew parzjali ta’ sistema ta’ prodott li – minbarra l-flussi elementari (u possibbilment l-ammonti mhux rilevanti ta’ flussi ta’ skart u skart radjuattiv) – jelenka biss il-prodott(i) tal-proċess bħala fluss(i) ta’ referenza fil-lista tal-input/output, iżda l-ebda oġġett jew servizz ieħor.

Is-settijiet tad-data aggregati jissejħu wkoll settijiet tad-data tar-”riżultati tal-LCI”. Is-sett tad-data aggregat jista’ jkun ġie aggregat orizzontalment u/jew vertikalment.

Allokazzjoni – approċċ għas-soluzzjoni ta’ problemi marbutin mal-multifunzjonalità. Din tirreferi għat-“tqassim tal-flussi tal-input u tal-output ta’ proċess jew ta’ sistema ta’ prodotti bejn is-sistema tal-prodotti li dwarha jkun qed isir l-istudju u sistema oħra tal-prodotti jew diversi sistemi oħrajn tal-prodotti”.

Speċifika għall-applikazzjoni – aspett ġeneriku tal-applikazzjoni speċifika li fiha jintuża materjal. Pereżempju, ir-rata medja ta’ riċiklaġġ tal-PET fil-fliexken.

Attributtiv – immudellar bbażat fuq il-proċess maħsub biex jipprovdi rappreżentazzjoni statika tal-kundizzjonijiet medji, esklużi l-effetti medjati mis-suq.

Data Medja – medja ponderata għall-produzzjoni ta’ data speċifika.

Proċessi tal-isfond – tirreferi għal dawk il-proċessi fiċ-ċiklu tal-ħajja tal-prodott li għalihom ma huwa possibbli l-ebda aċċess dirett għall-informazzjoni. Pereżempju, il-biċċa l-kbira tal-proċessi taċ-ċiklu tal-ħajja upstream u ġeneralment il-proċessi kollha aktar downstream se jitqiesu bħala parti mill-proċessi tal-isfond.

Parametru referenzjarju – standard jew punt ta’ referenza li miegħu jista’ jsir kwalunkwe tqabbil. Fil-kuntest tal-PEF, it-terminu “parametru referenzjarju” jirreferi għall-prestazzjoni ambjentali medja tal-prodott rappreżentattiv mibjugħ fis-suq tal-UE.

Lista tal-materjali – lista tal-materjali jew l-istruttura tal-prodott (xi drabi l-lista tal-materjal, BOM jew lista assoċjata) hija lista tal-materja prima, is-subassemblaġġi, l-assemblaġġi intermedji, is-sottokomponenti, il-partijiet u l-kwantitajiet ta’ kull wieħed meħtieġa għall-manifattura tal-prodott fl-ambitu tal-istudju dwar il-PEF. F’xi setturi din hija ekwivalenti għal-lista tal-komponenti.

Minn negozju għal negozju (B2B) – tiddeskrivi tranżazzjonijiet bejn in-negozji, bħal bejn manifattur u bejjiegħ bl-ingrossa, jew bejn bejjiegħ bl-ingrossa u bejjiegħ bl-imnut.

Min-negozju għall-konsumaturi (B2C) – tiddeskrivi t-tranżazzjonijiet bejn in-negozji u l-konsumaturi, bħal bejn il-bejjiegħa bl-imnut u l-konsumaturi.

Karatterizzazzjoni – kalkolu tal-kobor tal-kontribut ta’ kull input/output ikklassifikat għall-kategoriji tal-impatt tal-EF rispettivi tagħhom, u l-aggregazzjoni tal-kontributi fi ħdan kull kategorija.

Dan jirrikjedi multiplikazzjoni lineari tad-data tal-inventarju bil-fatturi ta’ karatterizzazzjoni għal kull sustanza u kategorija tal-impatt tal-EF ta’ tħassib. Pereżempju, fir-rigward tal-kategorija tal-impatt tal-EF “tibdil fil-klima”, is-sustanza ta’ referenza hija s-CO2 u l-unità ta’ referenza hija l-ekwivalenti għal kg ta’ CO2.

Fattur ta’ karatterizzazzjoni – fattur derivat minn mudell ta’ karatterizzazzjoni li jiġi applikat biex jikkonverti riżultat tal-inventarju taċ-ċiklu tal-ħajja assenjat għall-unità komuni tal-indikatur tal-kategorija tal-impatt tal-EF.

Klassifikazzjoni – l-assenjazzjoni tal-inputs u l-outputs tal-materjali/tal-enerġija tabulati fl-inventarju taċ-ċiklu tal-ħajja għall-kategoriji tal-impatt tal-EF, skont il-potenzjal ta’ kull sustanza li tikkontribwixxi għal kull waħda mill-kategoriji tal-impatt tal-EF ikkunsidrati.

Tibdil fil-klima – kategorija tal-impatt tal-EF li tqis l-inputs u l-outputs kollha li jirriżultaw f’emissjonijiet ta’ gassijiet serra (GHG). Il-konsegwenzi jinkludu żieda fit-temperaturi globali medji u bidliet klimatiċi reġjonali f’daqqa.

Kofunzjoni - kwalunkwe waħda minn żewġ funzjonijiet jew aktar li jirriżultaw mill-istess proċess ta’ unità jew sistema ta’ prodotti.

Kummissjonant tal-istudju dwar l-EF - organizzazzjoni (jew grupp ta’ organizzazzjonijiet), bħal kumpanija kummerċjali jew organizzazzjoni mingħajr skop ta’ qligħ, li tiffinanzja l-istudju dwar l-EF f’konformità mal-metodu tal-PEF u l-PEFCR rilevanti, jekk disponibbli.

Data speċifika għall-kumpanija – tirreferi għad-data mkejla jew miġbura direttament minn faċilità waħda jew aktar (data speċifika għas-sit) li tkun rappreżentattiva għall-attivitajiet tal-kumpanija (kumpanija hija użata bħala sinonimu ta’ organizzazzjoni). Hija sinonima għal “data primarja”. Biex jiġi stabbilit il-livell ta’ rappreżentattività tista’ tiġi applikata proċedura ta’ kampjunar.

Sett tad-data speċifiku għall-kumpanija – jirreferi għal sett tad-data (diżaggregat jew aggregat) ikkompilat b’data speċifika għall-kumpanija. Fil-biċċa l-kbira tal-każijiet, id-data dwar l-attivitajiet tkun speċifika għall-kumpanija filwaqt li s-sottoproċessi sottostanti jkunu settijiet ta’ data derivati minn bażijiet tad-data tal-isfond.

Dikjarazzjoni komparattiva – asserzjoni ambjentali dwar is-superjorità jew l-ekwivalenza ta’ prodott wieħed kontra prodott kompetitur li jwettaq l-istess funzjoni (inkluż il-parametru referenzjarju tal-kategorija tal-prodott).

Tqabbil – tqabbil, li ma jinkludix dikjarazzjoni komparattiva, (grafiku jew mod ieħor) ta’ żewġ prodotti jew aktar abbażi tar-riżultati ta’ studju dwar il-PEF u PEFCRs ta’ sostenn.

Konsumatur – membru individwali tal-pubbliku ġenerali li jixtri jew juża oġġetti, proprjetà jew servizzi għal skopijiet privati.

Koprodott – kwalunkwe wieħed minn żewġ prodotti jew aktar li jirriżultaw mill-istess proċess ta’ unità jew sistema ta’ prodotti.

Mill-benniena sal-grada – katina parzjali tal-provvista ta’ prodott, mill-estrazzjoni tal-materja prima (il-benniena) sal-“grada” tal-manifattur. L-istadji tad-distribuzzjoni, tal-ħżin, tal-użu u ta’ tmiem il-ħajja tal-katina tal-provvista ma humiex inklużi.

Mill-benniena sal-qabar – iċ-ċiklu tal-ħajja ta’ prodott li jinkludi l-istadji tal-estrazzjoni tal-materja prima, l-ipproċessar, id-distribuzzjoni, il-ħżin, l-użu u r-rimi jew ir-riċiklaġġ. Jiġu kkunsidrati l-inputs u l-outputs rilevanti kollha għall-istadji kollha taċ-ċiklu tal-ħajja.

Rieżami kritiku – proċess maħsub biex jiżgura l-konsistenza bejn PEFCR u l-prinċipji u r-rekwiżiti tal-metodu tal-PEF.

Kwalità tad-data – il-karatteristiċi tad-data li għandhom x’jaqsmu mal-kapaċità tagħha li tissodisfa r-rekwiżiti ddikjarati. Il-kwalità tad-data tkopri diversi aspetti, bħar-rappreżentattività teknoloġika, ġeografika u marbuta mal-ħin, kif ukoll il-kompletezza u l-preċiżjoni tad-data tal-inventarju.

Klassifikazzjoni tal-kwalità tad-data - valutazzjoni semikwantitattiva tal-kriterji tal-kwalità ta’ sett tad-data, ibbażata fuq ir-rappreżentattività teknoloġika, ir-rappreżentattività ġeografika, ir-rappreżentattività marbuta mal-ħin, u l-preċiżjoni. Il-kwalità tad-data għandha titqies bħala l-kwalità tas-sett tad-data kif dokumentat.

Emissjonijiet posposti – emissjonijiet li jiġu rilaxxati maż-żmien, pereżempju permezz ta’ stadji ta’ użu fit-tul jew ta’ rimi finali, meta mqabblin ma’ emissjoni unika fil-mument “t”.

Flussi elementari diretti (imsejħin ukoll flussi elementari) – l-emissjonijiet kollha tal-output u l-użi tar-riżorsi tal-input li jirriżultaw direttament fil-kuntest ta’ proċess. Eżempji huma l-emissjonijiet minn proċess kimiku, jew l-emissjonijiet li jaħarbu minn bojler direttament fuq il-post.

Tibdil dirett fl-użu tal-art (dLUC) – it-trasformazzjoni minn tip ta’ użu tal-art għal tip ieħor, li jseħħ f’żona unika tal-art u li ma jwassalx għal bidla f’sistema oħra.

Attribwibbli direttament – tirreferi għal proċess, attività jew impatt li jseħħu fil-limitu definit tas-sistema.

Diżaggregazzjoni – il-proċess li jaqsam sett tad-data aggregat f’settijiet tad-data ta’ proċessi ta’ unità iżgħar (orizzontali jew vertikali). Id-diżaggregazzjoni tista’ tgħin biex id-data ssir aktar speċifika. Il-proċess ta’ diżaggregazzjoni jenħtieġ li qatt ma jikkomprometti jew jhedded li jikkomprometti l-kwalità u l-konsistenza tas-sett tad-data aggregat oriġinali.

Downstream – li jseħħ tul il-katina tal-provvista ta’ prodott wara l-punt ta’ riferiment.

Ekotossiċità, ilma ħelu – il-kategorija tal-impatt tal-EF li tindirizza l-impatti tossiċi fuq ekosistema, li jagħmlu ħsara lil speċijiet individwali u jibdlu l-istruttura u l-funzjoni tal-ekosistema. L-ekotossiċità hija r-riżultat ta’ varjetà ta’ mekkaniżmi tossikoloġiċi differenti kkawżati mir-rilaxx ta’ sustanzi b’effett dirett fuq is-saħħa tal-ekosistema.

Mezzi ta’ komunikazzjoni tal-EF – il-modi kollha possibbli li jistgħu jintużaw biex jiġu kkomunikati r-riżultati tal-istudju dwar l-EF lill-partijiet ikkonċernati (eż. tikketti, dikjarazzjonijiet ambjentali dwar il-prodotti, asserzjonijiet ekoloġiċi, siti web, infografika, eċċ.).

Sett tad-data konformi mal-EF – sett tad-data żviluppat f’konformità mar-rekwiżiti tal-EF, aġġornat regolarment mid-DĠ JRC ( 2 ).

Traċċar tal-elettriku ( 3 ) – il-proċess tal-assenjazzjoni tal-attributi tal-ġenerazzjoni tal-elettriku għall-konsum tal-elettriku.

Flussi elementari – fl-inventarju taċ-ċiklu tal-ħajja, il-flussi elementari jinkludu “materjal jew enerġija li jidħlu fis-sistema li tkun qed tiġi studjata, li jkunu ġew mill-ambjent mingħajr trasformazzjoni preċedenti mill-bniedem, jew materjal jew enerġija li joħorġu mis-sistema li tkun qed tiġi studjata, li jiġu rilaxxati fl-ambjent mingħajr trasformazzjoni sussegwenti mill-bniedem”.

Il-flussi elementari jinkludu, pereżempju, ir-riżorsi meħudin min-natura jew l-emissjonijiet fl-arja, fl-ilma jew fil-ħamrija li huma marbutin b’mod dirett mal-fatturi ta’ karatterizzazzjoni tal-kategoriji tal-impatt tal-EF.

Aspett ambjentali – element tal-attivitajiet jew tal-prodotti jew tas-servizzi ta’ organizzazzjoni li jinteraġixxi jew li jista’ jinteraġixxi mal-ambjent.

Valutazzjoni tal-impatt tal-impronta ambjentali (EF) – fażi tal-analiżi tal-PEF immirata lejn il-fehim u l-evalwazzjoni tal-kobor u s-sinifikanza tal-impatti ambjentali potenzjali għal sistema ta’ prodotti matul iċ-ċiklu tal-ħajja tal-prodott. Il-metodi ta’ valutazzjoni tal-impatt jipprovdu fatturi ta’ karatterizzazzjoni tal-impatt għall-flussi elementari, biex jiġi aggregat l-impatt sabiex jinkiseb għadd limitat ta’ indikaturi tal-punt tan-nofs.

Metodu ta’ valutazzjoni tal-impatt tal-impronta ambjentali (EF) – protokoll għall-konverżjoni tad-data tal-inventarju taċ-ċiklu tal-ħajja f’kontributi kwantitattivi għal impatt ambjentali ta’ tħassib.

Kategorija tal-impatt tal-impronta ambjentali (EF) – il-klassi tal-użu tar-riżorsi jew tal-impatt ambjentali li magħha tkun relatata d-data tal-inventarju taċ-ċiklu tal-ħajja.

Indikatur tal-kategorija tal-impatt tal-impronta ambjentali (EF) – rappreżentazzjoni kwantifikabbli ta’ kategorija tal-impatt tal-EF.

Impatt ambjentali – kwalunkwe bidla fl-ambjent, kemm jekk negattiva kif ukoll jekk ta’ benefiċċju, li tirriżulta kompletament jew parzjalment mill-attivitajiet, il-prodotti jew is-servizzi ta’ organizzazzjoni.

Mekkaniżmu ambjentali – sistema ta’ proċessi fiżiċi, kimiċi u bijoloġiċi għal kategorija partikolari tal-impatt tal-EF li torbot ir-riżultati tal-inventarju taċ-ċiklu tal-ħajja mal-indikaturi tal-kategorija tal-EF.

Ewtrofikazzjoni – kategorija tal-impatt tal-EF relatata man-nutrijenti (prinċipalment in-nitroġenu u l-fosforu) mill-punti ta’ skariku tad-drenaġġ u l-art agrikola fertilizzata li jaċċelleraw it-tkabbir tal-alka u veġetazzjoni oħra fl-ilma.

Id-degradazzjoni tal-materjal organiku tikkonsma l-ossiġnu, li jwassal għal nuqqas ta’ ossiġnu u, f’xi każijiet, għall-mewt tal-ħut. L-ewtrofikazzjoni tibdel il-kwantità ta’ sustanzi emessi f’kejl komuni, espress bħala l-ossiġnu meħtieġ għad-degradazzjoni tal-bijomassa mejta.

Biex jiġu vvalutati l-impatti minħabba l-ewtrofikazzjoni, jintużaw tliet kategoriji tal-impatt tal-EF: ewtrofikazzjoni, terrestri; ewtrofikazzjoni, ilma ħelu; ewtrofikazzjoni, baħar.

Komunikazzjoni esterna – komunikazzjoni lil kwalunkwe parti interessata għajr il-kummissjonant jew il-prattikant tal-istudju.

Data estrapolata – data minn proċess partikolari li tintuża biex tirrappreżenta proċess simili li għalih ma tkunx disponibbli data, bis-suppożizzjoni li din tkun raġonevolment rappreżentattiva.

Dijagramma sekwenzjali – rappreżentazzjoni skematika tal-flussi li jseħħu waqt stadju wieħed jew aktar tal-proċess fiċ-ċiklu tal-ħajja tal-prodott li jkun qed jiġi vvalutat.

Flussi elementari ewlenin - flussi elementari diretti (emissjonijiet u riżorsi) li għalihom ikun disponibbli l-aċċess għad-data primarja (jew għal informazzjoni speċifika għall-kumpanija).

Proċessi ewlenin – dawk il-proċessi fiċ-ċiklu tal-ħajja tal-prodott li għalihom ikun disponibbli aċċess dirett għall-informazzjoni. Pereżempju, is-sit tal-produttur u proċessi oħra mħaddma mill-produttur jew mill-kuntratturi tiegħu (eż. it-trasport tal-merkanzija, is-servizzi tal-uffiċċju prinċipali, eċċ.).

Unità funzjonali – tiddefinixxi l-aspetti kwalitattivi u kwantitattivi tal-funzjoni(jiet) u/jew tas-servizz(i) ipprovdut(i) mill-prodott li jkun qed jiġi evalwat. Id-definizzjoni ta’ unità funzjonali twieġeb il-mistoqsijiet “xiex?”, “kemm?”, “kemm hija tajba?”, u “għal kemm żmien?”.

Minn grada għall-oħra – katina tal-provvista parzjali tal-prodott li tinkludi biss il-proċessi mwettqa fuq prodott f’organizzazzjoni jew f’sit speċifiċi.

Mill-grada sal-qabar – katina tal-provvista parzjali ta’ prodott li tinkludi biss l-istadji tad-distribuzzjoni, tal-ħżin, tal-użu u tar-rimi jew tar-riċiklaġġ.

Potenzjal ta’ tisħin globali (GWP) – Indiċi li jkejjel il-furzar radjattiv ta’ massa ta’ unità ta’ sustanza partikolari akkumulata fuq perjodu ta’ żmien magħżul. Dan jiġi espress f’termini ta’ sustanza ta’ referenza (pereżempju, unitajiet ekwivalenti għas-CO2) u perjodu ta’ żmien speċifikat (eż. GWP 20, GWP 100, GWP 500 – għal 20, 100 u 500 sena rispettivament).

Billi jgħaqqad l-informazzjoni kemm dwar il-furzar radjattiv (il-fluss tal-enerġija kkawżat mill-emissjoni tas-sustanza) kif ukoll dwar iż-żmien li jibqa’ fl-atmosfera, il-GWP jagħti kejl tal-kapaċità ta’ sustanza li tinfluwenza t-temperatura medja globali tal-arja tal-wiċċ u għalhekk sussegwentement tinfluwenza diversi parametri klimatiċi u l-effetti tagħhom, bħall-frekwenza u l-intensità tal-maltempati, l-intensità tax-xita u l-frekwenza tal-għargħar, eċċ.

Medja orizzontali – l-azzjoni tal-aggregazzjoni ta’ diversi settijiet tad-data ta’ proċessi ta’ unità jew settijiet tad-data aggregati ta’ proċess li fihom kull wieħed jipprovdi l-istess fluss ta’ referenza, biex jinħoloq sett tad-data ta’ proċess ġdid.

Tossiċità fir-rigward tal-bniedem – effetti ta’ kanċer – kategorija tal-impatt tal-EF li tirrappreżenta l-effetti negattivi fuq is-saħħa tal-bniedem ikkawżati mit-teħid ta’ sustanzi tossiċi permezz tal-inalazzjoni tal-arja, l-inġestjoni tal-ikel/l-ilma, il-penetrazzjoni mill-ġilda – sa fejn dawn ikunu relatati mal-kanċer.

Tossiċità fir-rigward tal-bniedem - effetti mhux ta’ kanċer – kategorija tal-impatt tal-EF li tirrappreżenta l-effetti negattivi fuq is-saħħa fuq il-bniedem ikkawżati mit-teħid ta’ sustanzi tossiċi permezz tal-inalazzjoni tal-arja, l-inġestjoni tal-ikel/l-ilma, il-penetrazzjoni mill-ġilda – sakemm dawn ikunu relatati ma’ effetti mhux tal-kanċer li ma jkunux ikkawżati minn materja partikulata/inorganika respiratorja jew radjazzjoni jonizzanti.

Espert estern indipendenti – persuna kompetenti, mhux impjegat fi rwol full-time jew part-time mill-kummissjonant tal-istudju dwar l-EF jew mill-utent tal-metodu tal-EF, u mhux involut fid-definizzjoni tal-ambitu jew fit-twettiq tal-istudju dwar l-EF.

Tibdil indirett fl-użu tal-art (iLUC) – dan iseħħ meta domanda għal ċertu użu tal-art twassal għal bidliet, barra mil-limitu tas-sistema, jiġifieri f’tipi oħra ta’ użu tal-art. Dawn l-effetti indiretti jistgħu jiġu vvalutati prinċipalment permezz tal-immudellar ekonomiku tad-domanda għall-art jew permezz tal-immudellar tar-rilokazzjoni tal-attivitajiet fuq skala globali.

Flussi ta’ input – il-fluss ta’ prodott, materjal jew enerġija li jidħol fi proċess ta’ unità. Il-prodotti u l-materjali jinkludu l-materja prima, il-prodotti intermedji u l-koprodotti.

Prodott intermedju – output minn proċess ta’ unità li min-naħa tiegħu jkun input għal proċessi oħra ta’ unità li jeħtieġu aktar trasformazzjoni fi ħdan is-sistema. Prodott intermedju huwa prodott li jeħtieġ aktar ipproċessar qabel ma jkun jista’ jinbiegħ lill-konsumatur finali.

Radjazzjoni jonizzanti, effetti fuq is-saħħa tal-bniedem – kategorija tal-impatt tal-EF li tirrappreżenta l-effetti negattivi fuq is-saħħa tal-bniedem ikkawżati minn rilaxxi radjuattivi.

Użu tal-art – kategorija tal-impatt tal-EF relatata mal-użu (okkupazzjoni) u mal-konverżjoni (trasformazzjoni) tal-erja tal-art minn attivitajiet bħall-agrikoltura, il-forestrija, it-toroq, id-djar, l-estrazzjoni minerarja, eċċ.

L-okkupazzjoni tal-art tqis l-effetti tal-użu tal-art, l-ammont ta’ erja involuta u d-durata tal-okkupazzjoni tagħha (il-bidliet fil-kwalità tal-ħamrija mmultiplikati bl-erja u bid-durata). It-trasformazzjoni tal-art tqis il-firxa tal-bidliet fil-proprjetajiet tal-art u ż-żona affettwata (bidliet fil-kwalità tal-ħamrija mmultiplikati bl-erja).

Verifikatur ewlieni – persuna li tieħu sehem f’tim ta’ verifika b’responsabbiltajiet addizzjonali, meta mqabbla mal-verifikaturi l-oħra fit-tim.

Ċiklu tal-ħajja – l-istadji konsekuttivi u interkonnessi ta’ sistema ta’ prodotti, mill-akkwist tal-materja prima jew il-ġenerazzjoni minn riżorsi naturali sar-rimi finali.

Approċċ ibbażat fuq iċ-ċiklu tal-ħajja – dan iqis l-ispettru tal-flussi tar-riżorsi u l-interventi ambjentali assoċjati ma’ prodott mill-perspettiva tal-katina tal-provvista, inklużi l-istadji kollha mill-akkwist tal-materja prima sal-ipproċessar, id-distribuzzjoni, l-użu u l-proċessi ta’ tmiem il-ħajja, u l-impatti ambjentali rilevanti kollha relatati (minflok ma jiffoka fuq kwistjoni waħda).

Valutazzjoni taċ-ċiklu tal-ħajja (LCA) – il-kompilazzjoni u l-evalwazzjoni tal-inputs, tal-outputs u tal-impatti ambjentali potenzjali ta’ sistema ta’ prodotti matul iċ-ċiklu tal-ħajja tagħha.

Valutazzjoni tal-impatt taċ-ċiklu tal-ħajja (LCIA) – fażi tal-valutazzjoni taċ-ċiklu tal-ħajja li għandha l-għan li tifhem u tevalwa l-kobor u s-sinifikanza tal-impatti ambjentali potenzjali għal sistema matul iċ-ċiklu tal-ħajja.

Il-metodi tal-LCIA użati jipprovdu fatturi ta’ karatterizzazzjoni tal-impatt għall-flussi elementari biex jiġi aggregat l-impatt, biex jinkiseb għadd limitat ta’ indikaturi tal-punt tan-nofs u/jew tal-ħsara.

Inventarju taċ-ċiklu tal-ħajja (LCI) - is-sett ikkombinat ta’ skambji ta’ flussi elementari, ta’ skart u ta’ prodotti f’sett tad-data tal-LCI.

Sett tad-data tal-inventarju taċ-ċiklu tal-ħajja (LCI) - dokument jew fajl b’informazzjoni dwar iċ-ċiklu tal-ħajja ta’ prodott speċifikat jew referenza oħra (eż. sit, proċess), li jkopri metadata deskrittiva u inventarju kwantitattiv taċ-ċiklu tal-ħajja. Sett tad-data tal-LCI jista’ jkun sett tad-data ta’ proċess ta’ unità, parzjalment aggregat, jew sett tad-data aggregat.

Rata ta’ tagħbija – il-proporzjon tat-tagħbija reali meta mqabbel mat-tagħbija sħiħa jew mal-kapaċità kollha (pereżempju l-massa jew il-volum) li vettura ġġorr f’kull vjaġġ.

Speċifiku għall-materjal – aspett ġeneriku ta’ materjal. Pereżempju, ir-rata ta’ riċiklaġġ tal-polietilentereftalat (PET).

Multifunzjonalità – jekk proċess jew faċilità jipprovdu aktar minn funzjoni waħda, jiġifieri jwasslu diversi oġġetti u/jew servizzi (“koprodotti”), dawn ikunu “multifunzjonali”. F’dawn is-sitwazzjonijiet, l-inputs u l-emissjonijiet kollha marbuta mal-proċess se jinqasmu bejn il-prodott ta’ interess u l-koprodotti l-oħra, skont proċeduri ddikjarati b’mod ċar.

Flussi mhux elementari (jew kumplessi) – fl-inventarju taċ-ċiklu tal-ħajja, il-flussi mhux elementari jinkludu l-inputs (eż. l-elettriku, il-materjali, il-proċessi tat-trasport) u l-outputs (eż. skart, prodotti sekondarji) kollha f’sistema li jeħtieġu aktar sforzi ta’ mmudellar biex jiġu ttrasformati fi flussi elementari.

Sinonimu ta’ “data dwar l-attivitajiet”.

Normalizzazzjoni – wara l-istadju tal-karatterizzazzjoni, in-normalizzazzjoni hija l-istadju li fih ir-riżultati tal-valutazzjoni tal-impatt taċ-ċiklu tal-ħajja jiġu diviżi b’fatturi ta’ normalizzazzjoni li jirrappreżentaw l-inventarju ġenerali ta’ unità ta’ referenza (eż. pajjiż sħiħ jew ċittadin medju).

Ir-riżultati normalizzati tal-valutazzjoni tal-impatt taċ-ċiklu tal-ħajja jesprimu l-ishma relattivi tal-impatti tas-sistema analizzata, f’termini tal-kontribut totali għal kull kategorija tal-impatt għal kull unità ta’ referenza.

Il-wiri ħdejn xulxin tar-riżultati normalizzati tal-valutazzjoni tal-impatt taċ-ċiklu tal-ħajja għas-suġġetti differenti tal-impatt juri liema kategoriji tal-impatt ikunu affettwati l-aktar u l-anqas mis-sistema analizzata.

Ir-riżultati normalizzati tal-valutazzjoni tal-impatt taċ-ċiklu tal-ħajja jirriflettu biss il-kontribut tas-sistema analizzata għall-potenzjal totali tal-impatt, mhux is-severità/ir-rilevanza tal-impatt totali rispettiv. Ir-riżultati normalizzati huma mingħajr dimensjoni, iżda ma humiex addittivi.

Regoli Settorjali marbutin mal-Impronta Ambjentali tal-Organizzazzjoni (OEFSRs) - regoli speċifiċi għas-settur, ibbażati fuq iċ-ċiklu tal-ħajja li jikkomplementaw il-gwida metodoloġika ġenerali għall-istudji dwar l-OEF billi jipprovdu aktar speċifikazzjoni fil-livell ta’ settur speċifiku.

L-OEFSRs jgħinu biex l-istudju dwar l-OEF jiffoka fuq dawk l-aspetti u l-parametri li huma l-aktar importanti, u b’hekk jikkontribwixxu biex jiżdiedu r-rilevanza, ir-riproduċibbiltà u l-konsistenza tar-riżultati billi jitnaqqsu l-kostijiet, meta mqabbel ma’ studju bbażat fuq ir-rekwiżiti komprensivi tal-metodu tal-OEF. Huma biss l-OEFSRs żviluppati mill-Kummissjoni Ewropea jew f’kooperazzjoni magħha, jew adottati mill-Kummissjoni Ewropea jew bħala atti tal-UE, li huma rikonoxxuti bħala konformi ma’ dan il-metodu.

Flussi ta’ output – il-fluss ta’ prodott, materjal jew enerġija li joħroġ minn proċess ta’ unità. Il-prodotti u l-materjali jinkludu l-materja prima, il-prodotti intermedji, il-koprodotti u r-rilaxxi. Il-flussi tal-output huma kkunsidrati wkoll li jkopru l-flussi elementari.

Tnaqqis tal-ożonu – kategorija tal-impatt tal-EF li tqis id-degradazzjoni tal-ożonu stratosferiku minħabba l-emissjonijiet ta’ sustanzi li jnaqqsu s-saff tal-ożonu, pereżempju gassijiet b’ħajja twila li fihom il-kloru u l-bromu (eż. klorofluworokarburi (CFCs), idroklorofluworokarburi (HCFCs), aloni).

Sett tad-data parzjalment diżaggregat - sett tad-data b’LCI li fih flussi elementari u data dwar l-attivitajiet, u li jagħti sett tad-data tal-LCI aggregat sħiħ meta kkombinat mas-settijiet tad-data sottostanti komplementari tiegħu.

Sett tad-data parzjalment diżaggregat fil-livell-1 - sett tad-data parzjalment diżaggregat fil-livell-1 fih flussi elementari u data dwar l-attivitajiet għal livell wieħed ’l isfel fil-katina tal-provvista, filwaqt li s-settijiet tad-data sottostanti komplementari kollha huma fil-forma aggregata tagħhom.

Illustrazzjoni 1

Eżempju ta’ sett tad-data parzjalment diżaggregat fil-Livell-1

Materja partikolata – kategorija tal-impatt tal-EF li tqis l-effetti negattivi fuq is-saħħa tal-bniedem ikkawżati mill-emissjonijiet ta’ materja partikolata (PM) u l-prekursuri tagħha (NOx, SOx, NH3).

Studju ta’ sostenn għall-PEFCR – studju dwar il-PEF ibbażat fuq abbozz ta’ PEFCR. Dan jintuża biex jiġu kkonfermati d-deċiżjonijiet meħuda fl-abbozz ta’ PEFCR qabel ma tiġi rilaxxata l-PEFCR finali.

Profil tal-PEF – Ir-riżultati kwantifikati ta’ studju dwar il-PEF. Dan jinkludi l-kwantifikazzjoni tal-impatti għad-diversi kategoriji tal-impatt u l-informazzjoni ambjentali addizzjonali meqjusa neċessarja li tiġi rrapportata.

Rapport dwar il-PEF – Dokument li jiġbor fil-qosor ir-riżultati tal-istudju dwar il-PEF.

Studju dwar il-PEF tal-prodott rappreżentattiv (PEF-RP) – studju dwar il-PEF imwettaq fuq il-prodott(i) rappreżentattiv(i) u maħsub biex jidentifika l-aktar stadji rilevanti taċ-ċiklu tal-ħajja, il-proċessi, il-flussi elementari, il-kategoriji tal-impatt u kwalunkwe rekwiżit ewlieni ieħor meħtieġ biex jiġi definit il-parametru referenzjarju għall-kategorija/subkategoriji tal-prodott fl-ambitu tal-PEFCR.

Studju dwar il-PEF – terminu użat biex jiġu identifikati l-azzjonijiet kollha meħtieġa biex jiġu kkalkulati r-riżultati tal-PEF. Dan jinkludi l-immudellar, il-ġbir tad-data u l-analiżi tar-riżultati. Ir-riżultati tal-istudju dwar il-PEF huma l-bażi għall-abbozzar tar-rapporti dwar il-PEF.

Formazzjoni fotokimika tal-ożonu – kategorija tal-impatt tal-EF li tqis il-formazzjoni tal-ożonu fil-livell tal-art tat-troposfera kkawżata mill-ossidazzjoni fotokimika tal-komposti organiċi volatili (VOCs) u tal-monossidu tal-karbonju (CO) fil-preżenza tal-ossidi tan-nitroġenu (NOx) u tad-dawl tax-xemx.

Konċentrazzjonijiet għoljin ta’ ożonu troposferiku fil-livell tal-art jagħmlu ħsara lill-veġetazzjoni, lill-apparat respiratorju tal-bniedem u lill-materjali magħmulin mill-bniedem, billi jirreaġixxu mal-materjali organiċi.

Popolazzjoni - kwalunkwe aggregazzjoni finita jew infinita ta’ individwi, mhux neċessarjament animati, soġġetta għal studju statistiku.

Data primarja – data minn proċessi speċifiċi fi ħdan il-katina tal-provvista tal-utent tal-metodu tal-PEF jew tal-utent tal-PEFCR.

Tali data tista’ tieħu l-forma ta’ data dwar l-attivitajiet, jew ta’ flussi elementari ewlenin (inventarju taċ-ċiklu tal-ħajja). Id-data primarja hija speċifika għas-sit, speċifika għall-kumpanija (jekk ikun hemm diversi siti għall-istess prodott) jew speċifika għall-katina tal-provvista.

Id-data primarja tista’ tinkiseb permezz tal-qari tal-miters, ir-rekords tax-xiri, il-kontijiet tal-utilitajiet, il-mudelli tal-inġinerija, il-monitoraġġ dirett, il-bilanċi materjal/prodotti, l-istekjometrija, jew metodi oħra għall-kisba ta’ data minn proċessi speċifiċi fil-katina tal-valur tal-utent tal-metodu tal-PEF jew tal-utent tal-PEFCR.

F’dan il-metodu, id-data primarja hija sinonimu ta’ “data speċifika għall-kumpanija” jew ta’ “data speċifika għall-katina tal-provvista”.

Prodott – kwalunkwe oġġett jew servizz.

Kategorija ta’ prodotti – grupp ta’ prodotti (jew servizzi) li jistgħu jissodisfaw funzjonijiet ekwivalenti.

Regoli tal-kategorija ta’ prodotti (PCRs) – sett ta’ regoli, rekwiżiti u linji gwida speċifiċi għall-iżvilupp ta’ dikjarazzjonijiet ambjentali tat-Tip III għal kategorija waħda jew aktar ta’ prodotti.

Regoli tal-kategorija marbutin mal-impronta ambjentali tal-prodott (PEFCRs) – regoli speċifiċi għall-kategorija ta’ prodotti ibbażati fuq iċ-ċiklu tal-ħajja li jikkomplementaw il-gwida metodoloġika ġenerali għall-istudji dwar il-PEF billi jipprovdu aktar speċifikazzjoni għal kategorija speċifika ta’ prodotti.

Il-PEFCRs jgħinu biex l-istudju dwar il-PEF jiffoka fuq dawk l-aspetti u l-parametri li huma l-aktar importanti, u b’hekk jiżdiedu r-rilevanza, ir-riproduċibbiltà u l-konsistenza tar-riżultati billi jitnaqqsu l-kostijiet, meta mqabbel ma’ studju bbażat fuq ir-rekwiżiti komprensivi tal-metodu tal-PEF.

Huma biss il-PEFCRs żviluppati mill-Kummissjoni Ewropea jew f’kooperazzjoni magħha, jew adottati mill-Kummissjoni jew bħala atti tal-UE, li huma rikonoxxuti bħala konformi ma’ dan il-metodu.

Fluss ta’ prodotti – prodotti li jidħlu minn jew jitilqu lejn sistema ta’ prodotti oħra.

Sistema tal-prodott – ġabra ta’ proċessi tal-unità bi flussi elementari u tal-prodotti, li jwettqu funzjoni definita waħda jew aktar, li jimmudellaw iċ-ċiklu tal-ħajja ta’ prodott.

Materja prima – il-materjal primarju jew sekondarju użat għall-produzzjoni ta’ prodott.

Fluss ta’ referenza – kejl tal-outputs minn proċessi f’sistema ta’ prodotti partikolari li jkunu meħtieġa biex tiġi ssodisfata l-funzjoni espressa mill-unità funzjonali.

Rinnovazzjoni – il-proċess ta’ restawr tal-komponenti għal stat funzjonali u/jew sodisfaċenti meta mqabbel mal-ispeċifikazzjoni oriġinali (jipprovdu l-istess funzjoni), bl-użu ta’ metodi bħall-kisi mill-ġdid, żebgħa mill-ġdid, eċċ. Il-prodotti rinnovati jista’ jkun li jkunu ġew ittestjati u verifikati li jiffunzjonaw kif suppost.

Rilaxxi – l-emissjonijiet fl-arja u l-iskariki fl-ilma u fil-ħamrija.

Prodott rappreżentattiv (mudell) – dan jista’ jkun prodott reali jew virtwali (mhux eżistenti). Il-prodott virtwali jenħtieġ li jiġi kkalkulat abbażi tal-karatteristiċi medji ponderati għall-bejgħ fis-suq Ewropew għat-teknoloġiji/materjali eżistenti kollha koperti mill-kategorija jew is-subkategorija tal-prodott.

Jistgħu jintużaw settijiet oħra ta’ ponderazzjoni, jekk dan ikun iġġustifikat – pereżempju l-medja ponderata bbażata fuq il-massa (tunnellata ta’ materjal) jew il-medja ponderata bbażata fuq l-unitajiet tal-prodott (biċċiet).

Kampjun rappreżentattiv – kampjun rappreżentattiv fir-rigward ta’ varjabbli wieħed jew aktar huwa kampjun li fih id-distribuzzjoni ta’ dawn il-varjabbli tkun eżattament l-istess (jew simili) bħal fil-popolazzjoni li l-kampjun ikun subsett tagħha.

Użu tar-riżorsi, fossili – kategorija tal-impatt tal-EF li tindirizza l-użu ta’ riżorsi naturali fossili mhux rinnovabbli (eż. gass naturali, faħam, żejt).

Użu tar-riżorsi, minerali u metalli – kategorija tal-impatt tal-EF li tindirizza l-użu ta’ riżorsi naturali abijotiċi mhux rinnovabbli (minerali u metalli).

Rieżami – proċedura maħsuba biex tiżgura li l-proċess tal-iżvilupp jew tar-reviżjoni ta’ PEFCR ikun twettaq f’konformità mar-rekwiżiti previsti fil-metodu tal-PEF u fil-parti A tal-Anness II.

Rapport ta’ rieżami - dokumentazzjoni tal-proċess ta’ rieżami li tinkludi d-dikjarazzjoni ta’ rieżami, l-informazzjoni rilevanti kollha dwar il-proċess ta’ rieżami, il-kummenti dettaljati mill-eżaminatur(i) u t-tweġibiet korrispondenti, u l-eżitu. Id-dokument għandu jkollu l-firma elettronika jew bl-idejn tal-eżaminatur (jew tal-eżaminatur ewlieni, jekk ikun involut bord ta’ eżaminaturi)

Bord ta’ rieżami – tim ta’ esperti (eżaminaturi) li se jirrieżaminaw il-PEFCR

Rieżaminatur – espert estern indipendenti li jwettaq ir-rieżami tal-PEFCR u posssibbilment jieħu sehem f’bord ta’ rieżaminaturi.

Kampjun – subsett li jkun fih il-karatteristiċi ta’ popolazzjoni akbar. Il-kampjuni jintużaw fl-ittestjar statistiku meta d-daqsijiet tal-popolazzjoni jkunu kbar wisq biex it-test jinkludi l-membri jew l-osservazzjonijiet kollha possibbli. Kampjun jenħtieġ li jirrappreżenta l-popolazzjoni kollha u ma jirriflettix preġudizzju lejn attribut speċifiku.

Data sekondarja – data li ma tkunx minn proċess speċifiku fil-katina tal-provvista tal-kumpanija li twettaq studju dwar il-PEF.

Din tirreferi għal data li ma tinġabarx, ma titkejjilx jew ma tiġix stmata direttament mill-kumpanija, iżda li tinkiseb pjuttost minn bażi tad-data tal-LCI ta’ parti terza jew minn sorsi oħra.

Id-data sekondarja tinkludi d-data medja tal-industrija (eż. mid-data ppubblikata dwar il-produzzjoni, statistika tal-gvern u assoċjazzjonijiet tal-industrija), studji tal-letteratura, studji tal-inġinerija u privattivi) u tista’ tkun ibbażata wkoll fuq data finanzjarja, u jkun fiha data proxy u data ġenerika oħra.

Id-data primarja li tgħaddi minn stadju ta’ aggregazzjoni orizzontali titqies bħala data sekondarja.

Analiżi tas-sensittività – proċeduri sistematiċi sabiex jiġu stmati l-effetti tal-għażliet li jkunu saru fir-rigward tal-metodi u d-data dwar ir-riżultati ta’ studju dwar il-PEF.

Data speċifika għas-sit – data mkejla jew miġbura direttament minn faċilità waħda (sit tal-produzzjoni).

Sinonimu ta’ “data primarja”.

Punteġġ globali uniku – is-somma tar-riżultati ponderati tal-EF tal-kategoriji kollha tal-impatt ambjentali.

Data speċifika – data mkejla jew miġbura direttament li tkun rappreżentattiva tal-attivitajiet f’faċilità speċifika jew f’sett ta’ faċilitajiet speċifiċi.

Sinonimu ta’ “data primarja”.

Suddiviżjoni – is-suddiviżjoni tinvolvi d-diżaggregazzjoni ta’ proċessi jew ta’ faċilitajiet multifunzjonali biex jiġu iżolati l-flussi tal-inputs assoċjati direttament ma’ kull proċess jew output tal-faċilità. Il-proċess jiġi investigat biex wieħed jara jekk jistax jiġi suddiviż. Fejn tkun tista’ ssir suddiviżjoni, id-data tal-inventarju jenħtieġ li tinġabar biss għal dawk il-proċessi tal-unità attribwibbli direttament għall-prodotti/is-servizzi ta’ tħassib.

Sottopopolazzjoni – kwalunkwe aggregazzjoni finita jew infinita ta’ individwi, mhux neċessarjament animati, soġġetta għal studju statistiku li jikkostitwixxi subsett omoġenju tal-popolazzjoni kollha.

Sinonimu ta’ “strat”.

Sottoproċessi – proċessi użati biex jirrappreżentaw l-attivitajiet tal-proċessi tal-livell 1 (=elementi kostitwenti). Is-sottoproċessi jistgħu jiġu ppreżentati fil-forma (parzjalment) aggregata tagħhom (ara l-Illustrazzjoni 1).

Sottokampjun - kampjun ta’ sottopopolazzjoni.

Katina tal-provvista – l-attivitajiet upstream u downstream kollha assoċjati mal-operazzjonijiet tal-utent tal-metodu tal-PEF, inkluż l-użu ta’ prodotti mibjugħa mill-konsumaturi u t-trattament fi tmiem il-ħajja tal-prodotti mibjugħa wara l-użu mill-konsumatur.

Speċifiku għall-katina tal-provvista – jirreferi għal aspett speċifiku tal-katina tal-provvista speċifika ta’ kumpanija. Pereżempju, il-kontenut riċiklat tal-aluminju prodott minn kumpanija speċifika.

Limitu tas-sistema – definizzjoni tal-aspetti inklużi jew esklużi mill-istudju. Pereżempju, għal analiżi tal-EF “mill-benniena sal-qabar”, il-limitu tas-sistema jinkludi l-attivitajiet kollha li jvarjaw mill-estrazzjoni tal-materja prima, sal-ipproċessar, id-distribuzzjoni, il-ħżin u l-użu, sal-istadji tar-rimi jew tar-riċiklaġġ.

Dijagramma tal-limitu tas-sistema – rappreżentazzjoni grafika tal-limitu tas-sistema definit għall-istudju dwar il-PEF.

Ħżin temporanju tal-karbonju – dan iseħħ meta prodott inaqqas il-gassijiet serra fl-atmosfera jew joħloq emissjonijiet negattivi, billi jassorbi u jaħżen il-karbonju għal ammont limitat ta’ żmien.

Dikjarazzjoni ambjentali tat-tip III – dikjarazzjoni ambjentali li tipprovdi data ambjentali kwantifikata bl-użu ta’ parametri stabbiliti minn qabel u, fejn ikun rilevanti, informazzjoni ambjentali addizzjonali.

Analiżi tal-inċertezza – proċedura għall-valutazzjoni tal-inċertezza fir-riżultati ta’ studju dwar il-PEF minħabba l-varjabbiltà tad-data u l-inċertezza relatata mal-għażliet.

Proċess ta’ unità – l-iżgħar element ikkunsidrat fl-LCI li għalih tiġi kkwantifikata d-data tal-input u tal-output.

Proċess ta’ unità, kaxxa sewda – katina ta’ proċess jew proċess ta’ unità fil-livell tal-impjant. Dan ikopri proċessi ta’ unità b’medja orizzontali f’siti differenti. Ikopri wkoll proċessi ta’ unità multifunzjonali fejn il-koprodotti differenti jgħaddu minn stadji differenti ta’ pproċessar fil-kaxxa s-sewda, u b’hekk jikkawżaw problemi ta’ allokazzjoni għal dan is-sett tad-data ( 4 ).

Proċess ta’ unità, operazzjoni waħda - proċess ta’ unità tat-tip ta’ operazzjoni ta’ unità li ma jistax jiġi suddiviż aktar. Ikopri proċessi multifunzjonali tat-tip ta’ operazzjoni ta’ unità ( 5 ).

Upstream – li jseħħ tul il-katina tal-provvista tal-oġġetti/is-servizzi mixtrija qabel ma jidħol fil-limitu tas-sistema.

Utent tal-PEFCR – il-parti kkonċernata li tipproduċi studju dwar il-PEF ibbażat fuq PEFCR.

Utent tal-metodu tal-PEF – il-parti kkonċernata li tipproduċi studju dwar il-PEF ibbażat fuq il-metodu tal-PEF.

Utent tar-riżultati tal-PEF – il-parti kkonċernata li tuża r-riżultati tal-PEF għal kwalunkwe skop intern jew estern.

Validazzjoni – konferma – mill-verifikatur tal-impronta ambjentali – li l-informazzjoni u d-data fl-istudju dwar il-PEF, ir-rapport dwar il-PEF u l-mezzi ta’ komunikazzjoni huma affidabbli, kredibbli u korretti.

Dikjarazzjoni ta’ validazzjoni – dokument konklużiv li jaggrega l-konklużjonijiet mill-verifikaturi jew mit-tim ta’ verifika fir-rigward tal-istudju dwar l-EF. Dan id-dokument huwa obbligatorju u għandu jkollu l-firma elettronika jew miktuba bl-idejn tal-verifikatur jew (fejn ikun involut bord ta’ verifika) tal-verifikatur ewlieni.

Verifika – proċess ta’ valutazzjoni tal-konformità mwettaq minn verifikatur tal-impronta ambjentali biex juri jekk l-istudju dwar il-PEF ikunx twettaq f’konformità mal-Anness I

Rapport ta’ verifika – dokumentazzjoni tal-proċess ta’ verifika u tas-sejbiet, inklużi kummenti dettaljati mill-verifikatur(i), kif ukoll it-tweġibiet korrispondenti. Dan id-dokument huwa obbligatorju, iżda jista’ jkun kunfidenzjali. Id-dokument għandu jkollu l-firma elettronika jew bl-idejn tal-verifikatur jew (fejn ikun involut bord ta’ verifika) tal-verifikatur ewlieni.

Tim ta’ verifika – tim ta’ verifikaturi li se jivverifikaw l-istudju dwar l-EF, ir-rapport dwar l-EF u l-mezzi ta’ komunikazzjoni dwar l-EF.

Verifikatur – espert estern indipendenti li jwettaq verifika tal-istudju dwar l-EF u possibbilment jieħu sehem f’tim ta’ verifika.

Aggregazzjoni vertikali – aggregazzjoni teknika jew ibbażata fuq l-inġinerija tirreferi għall-aggregazzjoni vertikali ta’ proċessi ta’ unità li jkunu marbuta direttament f’faċilità waħda jew f’sekwenza ta’ proċessi waħda. L-aggregazzjoni vertikali tinvolvi l-kombinazzjoni flimkien ta’ settijiet tad-data tal-proċessi ta’ unità (jew settijiet tad-data ta’ proċessi aggregati), marbuta bi fluss.

Skart – sustanzi jew oġġetti li d-detentur ikun beħsiebu (jew ikun meħtieġ) jarmi.

Użu tal-ilma – kategorija tal-impatt tal-EF li tirrappreżenta l-ilma disponibbli relattiv li jifdal għal kull erja f’magħqad tal-ilma, wara li tkun ġiet issodisfata d-domanda mill-bnedmin u mill-ekosistemi akkwatiċi. Hija tivvaluta l-potenzjal ta’ privazzjoni mill-ilma, għall-bnedmin jew għall-ekosistemi, abbażi tas-suppożizzjoni li anqas ma jibqa’ ilma disponibbli għal kull erja, aktar ikun probabbli li utent ieħor jiġi mċaħħad.

Ponderazzjoni – pass li jappoġġa l-interpretazzjoni u l-komunikazzjoni tar-riżultati tal-analiżi. Ir-riżultati tal-PEF jiġu mmultiplikati b’sett ta’ fatturi ta’ ponderazzjoni (f’ %), li jirriflettu l-importanza relattiva perċepita tal-kategoriji tal-impatt ikkunsidrati. Ir-riżultati ponderati tal-EF jistgħu jitqabblu direttament bejn kategoriji tal-impatt, u jingħaddu wkoll fil-kategoriji kollha tal-impatt biex jinkiseb punteġġ globali uniku.

Relazzjoni ma’ metodi u standards oħra

Kull rekwiżit speċifikat fil-metodu tal-PEF ġie żviluppat b’kont meħud tar-rakkomandazzjonijiet ta’ metodi ta’ kontabbiltà ambjentali tal-prodotti u ta’ dokumenti ta’ gwida simili u rikonoxxuti b’mod wiesa’.

B’mod speċifiku, il-gwidi metodoloġiċi li ġew ikkunsidrati kienu:

Standards tal-ISO, b’mod partikolari:

Deskrizzjoni dettaljata tal-biċċa l-kbira tal-metodi analizzati u tal-eżitu tal-analiżi hija disponibbli f’“Analysis of Existing Environmental Footprint methodologies for Products and Organisations: Recommendations, Rationale, and Alignment” ( 11 ).

1.    Regoli tal-Kategorija marbutin mal-Impronta Ambjentali tal-Prodott (PEFCRs)

L-objettiv primarju ta’ PEFCR huwa li tistabbilixxi sett konsistenti u speċifiku ta’ regoli għall-kalkolu tal-informazzjoni ambjentali rilevanti tal-prodotti li jappartjenu għall-kategorija ta’ prodotti fl-ambitu. Objettiv importanti huwa li ssir enfasi fuq dak li huwa l-aktar importanti għal kategorija speċifika ta’ prodotti, biex l-istudji dwar il-PEF isiru aktar faċli, aktar rapidi u inqas għaljin.

Objettiv daqstant ieħor importanti huwa li jkunu jistgħu jsiru tqabbil u dikjarazzjonijiet komparattivi fil-każijiet kollha fejn dan ikun fattibbli, rilevanti u xieraq. It-tqabbil u d-dikjarazzjonijiet komparattivi huma permessi biss jekk l-istudji dwar il-PEF jitwettqu f’konformità ma’ PEFCR. L-istudji kollha dwar il-PEF għandhom jitwettqu f’konformità ma’ PEFCR, jekk tkun disponibbli PEFCR għall-prodott fl-ambitu.

Ir-rekwiżiti għall-iżvilupp tal-PEFCRs huma speċifikati fil-Parti A tal-Anness II. PEFCR tista’ tispeċifika ulterjorment ir-rekwiżiti li jkunu saru fil-metodu tal-PEF u żżid rekwiżiti ġodda, jekk il-metodu tal-PEF iħalli aktar minn għażla waħda. L-objettiv huwa li jiġi żgurat li l-PEFCRs jiġu żviluppati skont il-metodu tal-PEF u li dawn jipprovdu l-ispeċifikazzjonijiet meħtieġa biex jinkisbu l-komparabbiltà, iż-żieda fir-riproduċibbiltà, il-konsistenza, ir-rilevanza, il-fokus u l-effiċjenza tal-istudji dwar il-PEF.

Il-PEFCRs jenħtieġ li, sa fejn ikun possibbli, u filwaqt li jiġu rikonoxxuti l-kuntesti differenti ta’ applikazzjoni, ikunu konformi mar-regoli internazzjonali rilevanti eżistenti dwar il-kategorija tal-prodotti (PCR). Jekk ikunu disponibbli PCRs oħra minn skemi oħra, dawn għandhom jiġu elenkati u evalwati. Dawn jistgħu jintużaw bħala bażi għall-iżvilupp ta’ PEFCR, f’konformità mar-rekwiżiti previsti fl-Anness II.

1.1.    Approċċ u eżempji għal applikazzjonijiet potenzjali

Ir-regoli pprovduti fil-metodu tal-PEF jippermettu lill-prattikanti jwettqu studji dwar il-PEF li jkunu aktar riproduċibbli, konsistenti, robusti, verifikabbli u komparabbli. Ir-riżultati tal-istudji dwar il-PEF huma l-bażi għall-għoti ta’ informazzjoni dwar l-EF u jistgħu jintużaw f’għadd varjat ta’ oqsma potenzjali ta’ applikazzjoni.

L-applikazzjonijiet tal-istudji dwar il-PEF mingħajr PEFCR eżistenti għall-prodott(i) fl-ambitu se jinkludu:

2.    Konsiderazzjonijiet ġenerali għall-istudji dwar l-Impronta Ambjentali tal-Prodotti (PEF)

2.1.    Kif għandu jintuża dan il-metodu

Dan il-metodu jipprovdi r-regoli meħtieġa għat-twettiq ta’ studju dwar il-PEF u huwa ppreżentat b’mod sekwenzjali, fl-ordni tal-istadji metodoloġiċi li għandhom jitlestew meta tiġi kkalkolata l-PEF.

Fejn xieraq, it-taqsimiet jibdew b’deskrizzjoni ġenerali tal-istadju metodoloġiku, flimkien ma’ ħarsa ġenerali lejn il-kunsiderazzjonijiet meħtieġa u eżempji ta’ sostenn.

Meta jiġu speċifikati rekwiżiti addizzjonali għall-ħolqien tal-PEFCRs, dawn huma disponibbli fl-Anness II.

2.2.    Prinċipji għall-istudji dwar l-Impronta Ambjentali tal-Prodotti

Biex jitwettaq studju dwar il-PEF, għandhom jiġu ssodisfati ż-żewġ rekwiżiti li ġejjin:

Biex jiġu prodotti studji affidabbli, riproduċibbli u verifikabbli dwar il-PEF, għandu jiġi rispettat sett bażiku ta’ prinċipji analitiċi. Dawn il-prinċipji jipprovdu gwida ġenerali dwar kif għandu jiġi applikat il-metodu tal-PEF. Huma għandhom jitqiesu fir-rigward ta’ kull fażi tal-istudji dwar il-PEF, mid-definizzjoni tal-għan u l-ambitu, sal-ġbir tad-data, il-valutazzjoni tal-impatt, ir-rappurtar u l-verifika tal-eżiti tal-istudju.

L-utenti ta’ dan il-metodu għandhom josservaw il-prinċipji li ġejjin fit-twettiq ta’ studju dwar il-PEF:

(1)    Rilevanza

Il-metodi kollha użati u d-data kollha miġbura sabiex tiġi kkwantifikata l-PEF għandhom ikunu rilevanti kemm jista’ jkun għall-istudju.

(2)    Kompletezza

Il-kwantifikazzjoni tal-PEF għandha tinkludi l-flussi kollha ta’ materjali/enerġija rilevanti għall-ambjent u interventi ambjentali oħra kif meħtieġ għall-konformità mal-limitu definit tas-sistema, ir-rekwiżiti tad-data, u l-metodi ta’ valutazzjoni tal-impatt użati.

(3)    Konsistenza

Għandha tiġi osservata konformità stretta ma’ dan il-metodu fl-istadji kollha tal-istudju dwar il-PEF, sabiex jiġu żgurati l-konsistenza interna u l-komparabbiltà.

(4)    Preċiżjoni

Għandhom isiru l-isforzi raġonevoli kollha biex jitnaqqsu l-inċertezzi fl-immudellar tas-sistema tal-prodotti u fir-rappurtar tar-riżultati.

(5)    Trasparenza

L-informazzjoni dwar il-PEF għandha tiġi ddivulgata b’mod li tipprovdi lill-utenti intenzjonati bil-bażi meħtieġa għat-teħid tad-deċiżjonijiet, u b’mod li l-partijiet ikkonċernati jkunu jistgħu jivvalutaw ir-robustezza u l-affidabbiltà tagħha.

2.3.    Fażijiet ta’ studju dwar l-Impronta Ambjentali tal-Prodotti

Għandhom jitlestew għadd ta’ fażijiet fit-twettiq ta’ studju dwar il-PEF f’konformità ma’ dan il-metodu - jiġifieri d-definizzjoni tal-għanijiet, id-definizzjoni tal-ambitu, l-inventarju taċ-ċiklu tal-ħajja (LCI), il-valutazzjoni tal-impatt taċ-ċiklu tal-ħajja (LCIA), l-interpretazzjoni tar-riżultati tal-PEF u r-rappurtar dwar il-PEF – ara l-Illustrazzjoni 2.

Illustrazzjoni 2

Fażijiet ta’ studju dwar l-Impronta Ambjentali tal-Prodotti

Fil-fażi tad-definizzjoni tal-għanijiet, jiġu definiti l-għanijiet tal-istudju, jiġifieri l-applikazzjoni maħsuba, ir-raġunijiet għat-twettiq tal-istudju u l-udjenza maħsuba. Fil-fażi tad-definizzjoni tal-ambitu, isiru l-għażliet metodoloġiċi ewlenin, pereżempju d-definizzjoni eżatta tal-unità funzjonali, l-identifikazzjoni tal-limitu tas-sistema, l-għażla ta’ informazzjoni ambjentali u teknika addizzjonali, u s-suppożizzjonijiet u l-limitazzjonijiet ewlenin.

Il-fażi tal-LCI tinvolvi l-proċedura tal-ġbir tad-data u l-proċedura tal-kalkolu għall-kwantifikazzjoni tal-inputs u tal-outputs tas-sistema studjata. L-inputs u l-outputs jikkonċernaw l-enerġija, il-materja prima u inputs fiżiċi oħrajn, il-prodotti u l-koprodotti u l-iskart, u l-emissjonijiet fl-arja/fl-ilma/fil-ħamrija. Id-data miġbura tikkonċerna l-proċessi ewlenin u l-proċessi tal-isfond. Id-data titqiegħed f’relazzjoni mal-unitajiet tal-proċess u mal-unità funzjonali. L-LCI huwa proċess iterattiv. Fil-fatt, hekk kif tinġabar id-data u jinkiseb aktar għarfien dwar is-sistema, jistgħu jiġu identifikati rekwiżiti jew limitazzjonijiet ġodda tad-data li jkunu jirrikjedu bidla fil-proċeduri tal-ġbir tad-data sabiex l-għanijiet tal-istudju xorta jiġu ssodisfati.

Fil-fażi tal-valutazzjoni tal-impatt, ir-riżultati tal-LCI jiġu assoċjati mal-kategoriji u l-indikaturi tal-impatt ambjentali. Dan isir permezz ta’ metodi tal-LCIA, li l-ewwel jikklassifikaw l-emissjonijiet f’kategoriji tal-impatt u mbagħad jikkaratterizzawhom bħala unitajiet komuni (eż. l-emissjonijiet tas-CO2 u tas-CH4 jiġu t-tnejn espressi f’emissjonijiet ekwivalenti ta’ CO2 billi jintuża l-potenzjal ta’ tisħin globali tagħhom). Eżempji ta’ kategoriji tal-impatt huma t-tibdil fil-klima, l-aċidifikazzjoni jew l-użu tar-riżorsi.

Fil-fażi tal-interpretazzjoni, ir-riżultati mil-LCI u mil-LCIA jiġu interpretati f’konformità mal-għan u l-ambitu ddikjarati. F’din il-fażi, jiġu identifikati l-kategoriji tal-impatt, l-istadji taċ-ċiklu tal-ħajja, il-proċessi u l-flussi elementari l-aktar rilevanti. Jistgħu jinħarġu konklużjonijiet u rakkomandazzjonijiet, abbażi tar-riżultati analitiċi. Hija tinkludi wkoll l-istadju tar-rapportar imfassal biex jiġbor fil-qosor ir-riżultati tal-istudju dwar il-PEF fir-rapport dwar il-PEF.

Fl-aħħar nett, matul il-fażi ta’ verifika jitwettaq proċess ta’ valutazzjoni tal-konformità, biex jiġi vverifikat jekk l-istudju dwar il-PEF ikunx twettaq f’konformità mal-metodu preżenti tal-PEF. Il-verifika hija obbligatorja kull meta l-istudju dwar il-PEF, jew parti mill-informazzjoni fih, jintużaw għal kwalunkwe tip ta’ komunikazzjoni esterna.

3.    Definizzjoni tal-għan(ijiet) u l-ambitu tal-istudju dwar l-Impronta Ambjentali tal-Prodotti

3.1.    Definizzjoni tal-għanijiet

Id-definizzjoni tal-għanijiet hija l-ewwel pass ta’ studju dwar il-PEF, u tistabbilixxi l-kuntest ġenerali għall-istudju. L-iskop li l-għanijiet jiġu definiti b’mod ċar huwa biex jiġi żgurat li l-għanijiet, il-metodi, ir-riżultati u l-applikazzjonijiet maħsuba jkunu allinjati, u li jkun hemm fis-seħħ viżjoni kondiviża biex tiggwida lill-parteċipanti fl-istudju.

Id-deċiżjoni li jintuża l-metodu tal-PEF timplika li xi aspetti tad-definizzjoni tal-għanijiet se jiġu deċiżi a priori, minħabba r-rekwiżiti speċifiċi previsti mill-metodu tal-PEF.

Fid-definizzjoni tal-għanijiet, huwa importanti li jiġu identifikati l-applikazzjonijiet maħsuba u l-grad ta’ profondità analitika u rigorożità tal-istudju. Dan għandu jiġi rifless fil-limitazzjonijiet definiti tal-istudju (il-fażi tad-definizzjoni tal-ambitu).

Id-definizzjoni tal-għanijiet għal studju dwar il-PEF għandha tinkludi:

3.2.    Definizzjoni tal-ambitu

L-ambitu tal-istudju dwar il-PEF jiddeskrivi fid-dettall is-sistema li għandha tiġi evalwata u l-ispeċifikazzjonijiet tekniċi.

Id-definizzjoni tal-ambitu għandha tkun konformi mal-għanijiet definiti tal-istudju u għandha tinkludi (ara t-taqsimiet sussegwenti għal deskrizzjoni aktar dettaljata):

3.2.1    L-unità funzjonali u l-fluss ta’ referenza

L-unità funzjonali (FU) hija l-prestazzjoni kwantifikata ta’ sistema ta’ prodotti, li għandha tintuża bħala unità ta’ referenza. L-unità funzjonali tiddeskrivi kwalitattivament u kwantitattivament il-funzjoni(jiet) u d-durata tal-prodott fl-ambitu.

Il-fluss ta’ referenza huwa l-ammont ta’ prodotti meħtieġa biex tiġi pprovduta l-funzjoni definita. Il-flussi l-oħra kollha ta’ input u output fl-analiżi huma relatati miegħu b’mod kwantitattiv. L-għadd ta’ prodotti meħtieġa biex tiġi ssodisfata l-ħajja tal-prodott jenħtieġ li dejjem jiġi ttondjat, sakemm ma jkunx hemm raġuni valida biex dan ma jsirx. Il-fluss ta’ referenza jista’ jiġi espress f’relazzjoni diretta mal-FU jew b’mod aktar orjentat lejn il-prodott.

L-utenti tal-metodu tal-PEF għandhom jiddefinixxu l-FU u l-fluss ta’ referenza għall-istudju dwar il-PEF. Huma għandhom jiddeskrivu wkoll liema aspetti tal-prodott ma jkunux koperti mill-FU u jiġġustifikaw għaliex (eż. minħabba li ma jkunux kwantifikabbli jew ikunu intrinsikament suġġettivi).

L-FU għal studju dwar il-PEF għandha tiġi definita skont l-aspetti li ġejjin:

Jekk il-ħajja tal-ħżin (indikata pereżempju bħala “l-aħjar qabel id-data” jew “uża sad-data”) tiġi pprovduta fuq l-imballaġġ (eż. l-għadd ta’ xhur) tal-prodotti tal-ikel, f’dak il-każ it-telf tal-ikel fl-istadji tal-ħżin, tal-bejgħ bl-imnut u tal-konsumatur għandu jiġi kkwantifikat. Jekk it-tip ta’ imballaġġ jaffettwa l-ħajja tal-ħżin, dan għandu jitqies. Dan huwa rilevanti għall-aspett “għal kemm żmien” tal-FU.

Jekk ikunu jeżistu standards applikabbli, dawn għandhom jintużaw u jissemmew fl-istudju dwar il-PEF meta tiġi definita l-FU. Għandha dejjem tintuża s-Sistema Internazzjonali ta’ Unitajiet (SI), magħrufa b’mod komuni bħala s-sistema metrika.

Eżempju 1

Definizzjoni tal-FU ta’ żebgħa dekorattiva: l-unità funzjonali hija li jiġi protett u dekorat 1 m2 ta’ substrat għal 50 sena b’livell ta’ kwalità speċifikat (opaċità minima ta’ 98 %).

Xiex: Tiġi pprovduta dekorazzjoni u protezzjoni ta’ substrat,

Kemm: kopertura ta’ 1 m2 ta’ substrat,

Kemm hija tajba: b’opaċità minima ta’ 98 %

Għal kemm żmien: għal 50 sena (il-ħajja tal-bini)

Fluss ta’ referenza: l-ammont ta’ prodott meħtieġ biex tiġi ssodisfata l-funzjoni ddefinita, li għandu jitkejjel f’kg ta’ żebgħa.

Eżempju 2

Definizzjoni tal-FU u tal-fluss ta’ referenza għall-PEF tal-ikel għall-annimali domestiċi.

Xiex: Biex jingħata l-konsum rakkomandat ta’ kuljum f’kilokaloriji ta’ enerġija metabolizzabbli (kcal ME) (“razzjon ta’ kuljum”) ta’ ikel għall-annimali domestiċi ppreparat lil qattus jew kelb

Kemm: Razzjon ta’ kuljum

Kemm hija tajba: Biex jiġu ssodisfati r-rekwiżiti enerġetiċi u nutrizzjonali ta’ kuljum ta’ qattus jew kelb medju (fejn il-medja tirreferi għall-piż tal-annimal domestiku: 4 kg għal qattus u 15-il kg għal kelb)

Għal kemm żmien: jum wieħed ta’ għoti ta’ ikel għall-annimali domestiċi ppreparat lil qattus jew kelb.

Fluss ta’ referenza: l-ammont ta’ prodott meħtieġ biex tiġi ssodisfata l-funzjoni definita, li għandu jitkejjel fi grammi (g) kull ġurnata.

Għall-prodotti intermedji, l-FU hija aktar diffiċli biex tiġi definita billi ħafna drabi din tista’ tissodisfa diversi funzjonijiet u ċ-ċiklu tal-ħajja kollu tal-prodott ma jkunx magħruf. Għalhekk, jenħtieġ li tiġi applikata unità ddikjarata, pereżempju, il-massa (kilogrammi) jew il-volum (metri kubi). F’dan il-każ, il-fluss ta’ referenza jista’ jikkorrispondi għall-FU.

3.2.2.    Limitu tas-sistema

Il-limitu tas-sistema jiddefinixxi liema partijiet taċ-ċiklu tal-ħajja tal-prodott u liema stadji u proċessi assoċjati taċ-ċiklu tal-ħajja jappartjenu għas-sistema analizzata (jiġifieri huma meħtieġa għat-twettiq tal-funzjoni tagħha kif definita mill-FU), ħlief għal dawk il-proċessi esklużi abbażi tar-regola ta’ limitu (ara t-taqsima 4.6.4). Ir-raġuni għal kwalunkwe esklużjoni u s-sinifikanza potenzjali tagħha għandhom jiġu ġġustifikati u dokumentati.

Il-limitu tas-sistema għandu jiġi definit skont loġika ġenerali tal-katina tal-provvista, li tinkludi l-istadji kollha mill-akkwist tal-materja prima u l-ipproċessar minn qabel, il-produzzjoni tal-prodott prinċipali, id-distribuzzjoni u l-ħżin tal-prodott, l-istadju tal-użu u t-trattament ta’ tmiem il-ħajja tal-prodott (jekk ikun xieraq, ara t-taqsima 4.2). Il-koprodotti, il-prodotti sekondarji u l-flussi tal-iskart ta’ mill-anqas is-sistema ewlenija għandhom jiġu identifikati b’mod ċar.

Dijagramma tal-limitu tas-sistema

Dijagramma tal-limitu tas-sistema (jew dijagramma sekwenzjali) hija rappreżentazzjoni skematika tas-sistema analizzata. Hija għandha tindika b’mod ċar l-attivitajiet jew il-proċessi li jkunu inklużi u dawk li jkunu esklużi mill-analiżi. L-utent tal-metodu tal-PEF għandu jissottolinja fejn intużat data speċifika għall-kumpanija.

L-ismijiet tal-attivitajiet u/jew tal-proċessi fid-dijagramma tas-sistema u fir-rapport dwar il-PEF għandhom jiġu allinjati. Id-dijagramma tas-sistema għandha tiġi inkluża fid-definizzjoni tal-ambitu u tiġi inkluża fir-rapport dwar il-PEF.

3.2.3.    Kategoriji tal-impatt tal-Impronta Ambjentali

L-għan tal-LCIA huwa li tiġbor u taggrega d-data miġbura tal-LCI skont il-kontributi rispettivi għal kull kategorija tal-impatt tal-EF. L-għażla tal-kategoriji tal-impatt tal-EF tkopri firxa wiesgħa ta’ kwistjonijiet ambjentali rilevanti relatati mal-katina tal-provvista tal-prodotti ta’ interess, skont ir-rekwiżiti ġenerali tal-kompletezza għall-istudji dwar il-PEF.

Il-kategoriji tal-impatt tal-EF ( 13 ) jirreferu għal kategoriji speċifiċi ta’ impatti kkunsidrati fi studju dwar il-PEF u jikkostitwixxu l-metodu ta’ valutazzjoni tal-impatt tal-EF. Il-mudelli ta’ karatterizzazzjoni jintużaw biex jikkwantifikaw il-mekkaniżmu ambjentali bejn l-LCI (jiġifieri l-inputs (eż. ir-riżorsi) u l-emissjonijiet assoċjati maċ-ċiklu tal-ħajja tal-prodott) u l-indikatur tal-kategorija ta’ kull kategorija tal-impatt tal-EF.

Tabella tipprovdi lista prestabbilita ta’ kategoriji tal-impatt tal-EF u metodi ta’ valutazzjoni relatati. Għal studju dwar il-PEF, għandhom jiġu applikati l-kategoriji kollha tal-impatt tal-EF, mingħajr esklużjoni. Il-lista sħiħa tas-CFs li għandhom jintużaw hija pprovduta fil-pakkett ta’ referenza tal-EF ( 14 )

Aktar informazzjoni dwar il-kalkoli tal-valutazzjoni tal-impatt hija pprovduta fit-Taqsima 5 ta’ dan l-Anness.

3.2.4.    Informazzjoni addizzjonali li għandha tiġi inkluża fil-PEF

L-impatti ambjentali potenzjali rilevanti ta’ prodott jistgħu jmorru lil hinn mill-kategoriji tal-impatt tal-EF. Huwa importanti li dawn jiġu rrapportati, kull meta jkun fattibbli, bħala informazzjoni ambjentali addizzjonali.

Bl-istess mod, jista’ jkun meħtieġ li jitqiesu aspetti tekniċi u/jew proprjetajiet fiżiċi rilevanti tal-prodott fl-ambitu. Dawn l-aspetti għandhom jiġu rrapportati bħala informazzjoni teknika addizzjonali.

3.2.4.1.    Informazzjoni ambjentali addizzjonali

L-informazzjoni ambjentali addizzjonali għandha tkun:

Il-mudelli ta’ sostenn għal din l-informazzjoni addizzjonali għandhom jiġu referenzjati u dokumentati b’mod ċar flimkien mal-indikaturi korrispondenti. Pereżempju, l-impatti fuq il-bijodiversità minħabba tibdil fl-użu tal-art jistgħu jseħħu b’rabta ma’ sit jew attività speċifiċi. Dan jista’ jirrikjedi l-applikazzjoni ta’ kategoriji addizzjonali tal-impatt li ma humiex inklużi fost il-kategoriji tal-impatt tal-EF, jew saħansitra deskrizzjonijiet kwalitattivi addizzjonali, fejn l-impatti jistgħu ma jkunux marbuta mal-katina tal-provvista tal-prodott b’mod kwantitattiv. Tali metodi addizzjonali jenħtieġ li jitqiesu bħala komplementari għall-kategoriji tal-impatt tal-EF.

L-informazzjoni ambjentali addizzjonali għandha tkun relatata biss ma’ aspetti ambjentali. L-informazzjoni u l-istruzzjonijiet, pereżempju l-iskedi ta’ sikurezza tal-prodott li ma jkunux relatati mal-prestazzjoni ambjentali tal-prodott, ma għandhomx ikunu parti mill-informazzjoni ambjentali addizzjonali.

L-informazzjoni ambjentali addizzjonali tista’ tinkludi:

Bijodiversità

Il-metodu tal-PEF ma jinkludi l-ebda kategorija tal-impatt bl-isem ta’ “bijodiversità”, billi attwalment ma hemm l-ebda kunsens internazzjonali dwar metodu tal-LCIA li jaqbad dak l-impatt. Madankollu, il-metodu tal-PEF jinkludi mill-anqas tmien kategoriji tal-impatt li għandhom effett fuq il-bijodiversità (jiġifieri, it-tibdil fil-klima, l-ewtrofikazzjoni (akkwatika tal-ilma ħelu), l-ewtrofikazzjoni (akkwatika tal-baħar), l-ewtrofikazzjoni (terrestri), l-aċidifikazzjoni, l-użu tal-ilma, l-użu tal-art, l-ekotossiċità tal-ilma ħelu).

Meta titqies ir-rilevanza għolja tal-bijodiversità għal bosta gruppi ta’ prodotti, kull studju dwar il-PEF għandu jispjega jekk il-bijodiversità hijiex rilevanti għall-prodott fl-ambitu. Jekk dan ikun il-każ, l-utent tal-metodu tal-PEF għandu jinkludi indikaturi tal-bijodiversità taħt l-informazzjoni ambjentali addizzjonali.

L-għażliet li ġejjin jistgħu jintużaw biex ikopru l-bijodiversità:

L-utent tal-metodu tal-PEF jista’ jagħżel indikaturi rilevanti oħra biex ikopru l-impatti tal-prodott fuq il-bijodiversità. L-istudju dwar il-PEF għandu jimmotiva l-għażla u jiddeskrivi l-metodoloġija magħżula.

3.2.4.2.    Informazzjoni teknika addizzjonali

L-informazzjoni teknika addizzjonali tista’ tinkludi (lista mhux eżawrjenti):

Meta l-prodott fl-ambitu jkun prodott intermedju, l-informazzjoni teknika addizzjonali għandha tinkludi:

3.2.5.    Suppożizzjonijiet/limitazzjonijiet

Fl-istudji dwar il-PEF, jistgħu jinħolqu diversi limitazzjonijiet fuq it-twettiq tal-analiżi u għalhekk jeħtieġ li jsiru suppożizzjonijiet. Il-limitazzjonijiet (eż. lakuni fid-data) u s-suppożizzjonijiet kollha għandhom jiġu rrapportati b’mod trasparenti.

4.    Inventarju taċ-ċiklu tal-ħajja

Għandu jiġi kkompilat inventarju tal-inputs u l-outputs kollha tal-materjali, tal-enerġija u tal-iskart u tal-emissjonijiet kollha fl-arja, fl-ilma u fil-ħamrija għall-katina tal-provvista tal-prodotti bħala bażi għall-immudellar tal-PEF.

Ir-rekwiżiti dettaljati tad-data u r-rekwiżiti tal-kwalità huma deskritti fit-taqsima 4.6.

L-inventarju taċ-ċiklu tal-ħajja (LCI) għandu jadotta l-klassifikazzjoni li ġejja tal-flussi inklużi:

Fi ħdan l-istudju dwar il-PEF, il-flussi mhux elementari kollha fl-LCI għandhom jiġu mmudellati sal-livell tal-flussi elementari, minbarra l-fluss ta’ prodotti għall-prodott fl-ambitu. Pereżempju, il-flussi tal-iskart ma għandhomx jiġu inklużi biss fl-istudju bħala kg ta’ skart domestiku jew ta’ skart perikoluż, iżda għandhom jiġu mmudellati sal-istadju tal-emissjonijiet fl-ilma, fl-arja u fil-ħamrija, mit-trattament tal-iskart solidu. Għalhekk, l-immudellar tal-LCI jkun komplut biss meta l-flussi mhux elementari kollha jiġu espressi bħala flussi elementari. Għalhekk, is-sett tad-data tal-LCI tal-istudju dwar il-PEF għandu jkun fih biss flussi elementari, minbarra l-fluss ta’ prodotti għall-prodott fl-ambitu.

4.1.    Stadju ta’ skrinjar

Skrinjar inizjali tal-LCI – l-“istadju ta’ skrinjar” – jista’ jitwettaq minħabba li dan jgħin biex jiġu ffokati l-attivitajiet tal-ġbir tad-data u l-prijoritajiet tal-kwalità tad-data. Stadju ta’ skrinjar għandu jinkludi l-fażi tal-LCIA u jirriżulta f’aktar irfinar iterattiv għall-mudell taċ-ċiklu tal-ħajja għall-prodott fl-ambitu, hekk kif issir disponibbli aktar informazzjoni. Fi ħdan stadju ta’ skrinjar, ma huwa permess l-ebda limitu u tista’ tintuża data primarja jew sekondarja faċilment disponibbli, li tissodisfa r-rekwiżiti tal-kwalità tad-data sa fejn ikun possibbli (kif definit fit-taqsima 4.6). Ladarba jitwettaq l-iskrinjar, is-settings inizjali tal-ambitu jistgħu jiġu rfinati.

4.2    Stadji taċ-ċiklu tal-ħajja

Bħala minimu, l-istadji prestabbiliti taċ-ċiklu tal-ħajja fi studju dwar il-PEF għandhom ikunu:

Jekk jintuża isem differenti għal kwalunkwe wieħed minn dawn l-istadji prestabbiliti, l-utent għandu jispeċifika liema stadju prestabbilit jikkorrispondi għalih.

Jekk ikun hemm ħtieġa valida li jsir dan, l-utent tal-metodu tal-PEF jista’ jiddeċiedi li jaqsam jew iżid l-istadji taċ-ċiklu tal-ħajja. Ir-raġuni(jiet) għal dan għandhom jiġu stabbiliti fir-rapport dwar il-PEF. Pereżempju, l-istadju taċ-ċiklu tal-ħajja “Akkwist u ipproċessar minn qabel tal-materja prima” jista’ jinqasam f’“Akkwist tal-materja prima”, “Ipproċessar minn qabel”, u “Trasport mill-fornitur tal-materja prima”.

Għall-prodotti intermedji, għandhom jiġu esklużi l-istadji taċ-ċiklu tal-ħajja li ġejjin:

4.2.1.    Akkwist u pproċessar minn qabel tal-materja prima

Dan l-istadju taċ-ċiklu tal-ħajja jibda meta r-riżorsi jiġu estratti min-natura, u jintemm meta l-komponenti tal-prodott jidħlu (mill-grada ta’) il-faċilità ta’ produzzjoni tal-prodott. Eżempji ta’ proċessi li jistgħu jseħħu f’dan l-istadju jinkludu:

Il-produzzjoni tal-imballaġġ għandha tiġi mmudellata bħala parti mill-istadju taċ-ċiklu tal-ħajja tal-“Akkwist u l-ipproċessar minn qabel tal-materja prima”.

4.2.2.    Manifattura

L-istadju tal-produzzjoni jibda meta l-komponenti tal-prodott jidħlu fis-sit tal-produzzjoni, u jispiċċa meta l-prodott lest iħalli l-faċilità tal-produzzjoni. Eżempji ta’ attivitajiet relatati mal-produzzjoni jinkludu:

L-iskart tal-prodotti użati matul il-manifattura għandu jiġi inkluż fl-immudellar għall-istadju tal-manifattura. Il-formula tal-impronta ċirkolari (it-taqsima 4.4.8) għandha tiġi applikata għal dan l-iskart.

4.2.3.    Distribuzzjoni

Il-prodotti jiġu distribwiti lill-utenti u jistgħu jinħażnu f’diversi punti tul il-katina tal-provvista. L-istadju tad-distribuzzjoni jinkludi t-trasport mill-grada tal-fabbrika sal-maħżen/bejgħ bl-imnut, il-ħżin fil-maħżen/bejgħ bl-imnut u t-trasport mill-maħżen/bejgħ bl-imnut lejn id-dar tal-konsumatur.

Eżempji tal-proċessi li għandhom jiġu inklużi:

L-iskart mill-prodotti użati matul id-distribuzzjoni u l-ħżin għandu jiġi inkluż fl-immudellar. Il-formula tal-impronta ċirkolari (it-taqsima 4.4.8) għandha tiġi applikata għal dan l-iskart, u r-riżultati għandhom jiġu kkunsidrati fl-istadju tad-distribuzzjoni.

Ir-rati ta’ telf prestabbiliti għal kull tip ta’ prodott matul id-distribuzzjoni u għand il-konsumatur huma pprovduti fil-parti F tal-Anness II u għandhom jintużaw jekk ma tkun disponibbli l-ebda informazzjoni speċifika. Ir-regoli tal-allokazzjoni dwar il-konsum tal-enerġija waqt il-ħżin huma ppreżentati fit-taqsima 4.4.5. Għat-trasport, ara t-taqsima 4.4.3.

4.2.4.    Użu

L-istadju tal-użu jiddeskrivi kif il-prodott ikun mistenni li jintuża mill-utent finali (eż. il-konsumatur). Dan l-istadju jibda fil-mument li l-utent finali juża l-prodott sakemm iħalli l-post tal-użu tiegħu u jidħol fl-istadju ta’ tmiem il-ħajja tiegħu (EoL) (eż. ir-riċiklaġġ jew it-trattament finali).

L-istadju tal-użu jinkludi l-attivitajiet u l-prodotti kollha li huma meħtieġa għall-użu xieraq tal-prodott (jiġifieri biex jiġi żgurat li jwettaq il-funzjoni oriġinali tiegħu tul il-ħajja tiegħu). L-iskart iġġenerat mill-użu tal-prodott, bħall-iskart tal-ikel u l-imballaġġ primarju tiegħu jew il-prodott innifsu ladarba ma jibqax funzjonali, huwa eskluż mill-istadju tal-użu u għandu jkun parti mill-istadju tal-EoL tal-prodott.

Xi eżempji jinkludu: il-provvista tal-ilma tal-vit meta jissajjar l-għaġin; il-manifattura u d-distribuzzjoni ta’, u l-iskart minn, il-materjali meħtieġa għall-manutenzjoni, it-tiswija jew ir-rinnovazzjoni (eż. l-ispare parts meħtieġa għat-tiswija tal-prodott, il-produzzjoni tal-likwidu li jkessaħ u l-immaniġġjar tal-iskart minħabba t-telf). L-EoL tal-kapsuli tal-kafè, ir-residwi għall-produzzjoni tal-kafè u l-imballaġġ tal-kafè mitħun jappartjenu għall-istadju ta’ tmiem il-ħajja.

F’xi każijiet, xi prodotti jkunu meħtieġa għall-użu xieraq tal-prodott fl-ambitu u jintużaw b’mod li jsiru fiżikament integrati: f’dan il-każ, it-trattament tal-iskart ta’ dawn il-prodotti jappartjeni għall-EoL tal-prodott fl-ambitu. Pereżempju, meta l-prodott fl-ambitu jkun deterġent, it-trattament tal-ilma mormi wara l-użu tad-deterġent jappartjeni għall-istadju ta’ tmiem il-ħajja.

Ix-xenarju tal-użu jeħtieġ li jirrifletti wkoll jekk l-użu tal-prodotti analizzati jistax iwassal għal bidliet fis-sistemi li fihom jintużaw jew le.

Jistgħu jitqiesu s-sorsi ta’ informazzjoni teknika li ġejjin dwar ix-xenarju tal-użu:

Il-metodu rakkomandat mill-manifattur li għandu jiġi applikat fl-istadju tal-użu (eż. it-tisjir f’forn f’temperatura speċifikata għal ħin speċifikat) jenħtieġ li jintuża biex tiġi pprovduta bażi għad-determinazzjoni tal-istadju tal-użu ta’ prodott. Il-mudell reali tal-użu jista’, madankollu, ivarja minn dawk rakkomandati u jenħtieġ li jintuża jekk din l-informazzjoni tkun disponibbli u dokumentata.

Ir-rati ta’ telf prestabbiliti għal kull tip ta’ prodott matul id-distribuzzjoni u għand il-konsumatur huma pprovduti fil-parti F tal-Anness II u għandhom jintużaw jekk ma tkun disponibbli l-ebda informazzjoni speċifika.

Il-proċessi li ġejjin huma esklużi mill-istadju tal-użu:

L-iskart mill-prodotti użati matul l-istadju tal-użu għandu jiġi inkluż fl-immudellar għall-istadju tal-użu. Il-formula tal-impronta ċirkolari (it-taqsima 4.4.8) għandha tiġi applikata għal dan l-iskart.

Ir-rapport dwar il-PEF għandu jiddokumenta l-metodi u s-suppożizzjonijiet użati għal dan l-istadju. Is-suppożizzjonijiet rilevanti kollha għall-istadju tal-użu għandhom jiġu ddokumentati.

L-ispeċifikazzjonijiet tekniċi għall-immudellar tal-istadju tal-użu huma disponibbli fit-Taqsima 4.4.7.

4.2.5.    Tmiem il-ħajja (inkluż l-irkupru u r-riċiklaġġ tal-prodott)

L-istadju ta’ tmiem il-ħajja jibda meta l-prodott fl-ambitu u l-imballaġġ tiegħu jintremew mill-utent u jintemm meta l-prodott fl-ambitu jiġi rritornat għan-natura bħala prodott ta’ skart jew jidħol fiċ-ċiklu tal-ħajja ta’ prodott ieħor (jiġifieri bħala input riċiklat). B’mod ġenerali dan jinkludi l-iskart mill-prodott fl-ambitu, bħall-iskart tal-ikel u l-imballaġġ primarju.

L-iskart iġġenerat matul l-istadju tal-manifattura, tad-distribuzzjoni, tal-bejgħ bl-imnut, tal-użu jew wara l-użu għandu jiġi inkluż fiċ-ċiklu tal-ħajja tal-prodott u mmudellat fl-istadju taċ-ċiklu tal-ħajja fejn iseħħ.

L-istadju ta’ tmiem il-ħajja għandu jiġi mmudellat bl-użu tal-formula tal-impronta ċirkolari u r-rekwiżiti pprovduti fit-taqsima 4.4.8. L-utent tal-metodu tal-PEF għandu jinkludi l-proċessi kollha tal-EoL applikabbli għall-prodott fl-ambitu. Eżempji ta’ proċessi li għandhom jiġu koperti f’dan l-istadju taċ-ċiklu tal-ħajja jinkludu:

Għall-prodotti intermedji, l-EoL tal-prodott fl-ambitu għandu jiġi eskluż.

4.3    Nomenklatura għall-inventarju taċ-ċiklu tal-ħajja

Id-data tal-LCI għandha tkun konformi mar-rekwiżiti tal-EF:

4.4.    Rekwiżiti tal-immudellar

Din it-taqsima tipprovdi gwida u rekwiżiti dettaljati dwar kif għandhom jiġu mmudellati l-istadji speċifiċi taċ-ċiklu tal-ħajja, il-proċessi u aspetti oħra taċ-ċiklu tal-ħajja tal-prodott, biex jiġi kkompilat l-LCI. L-aspetti koperti jinkludu:

4.4.1    Produzzjoni agrikola

4.4.1.1.    Trattament ta’ proċessi multifunzjonali

Għandhom jiġu segwiti r-regoli deskritti fil-Linja Gwida LEAP ( 19 ).

4.4.1.2.    Data speċifika għat-tip ta’ għelejjel u speċifika għall-pajjiż, għar-reġjun jew għall-klima

Għandha tintuża data speċifika għat-tip ta’ għelejjel u speċifika għall-pajjiż/reġjun/klima għar-rendiment, għall-użu tal-ilma u tal-art, għat-tibdil fl-użu tal-art, għall-ammont ta’ fertilizzant (artifiċjali u organiku) (ammont N, P) u għall-ammont ta’ pestiċidi (għal kull ingredjent attiv), għal kull ettaru fis-sena.

4.4.1.3.    Medja tad-data

Id-data dwar il-kultivazzjoni għandha tinġabar fuq perjodu ta’ żmien suffiċjenti biex tipprovdi valutazzjoni medja tal-LCI assoċjat mal-inputs u l-outputs għat-tkabbir tal-għelejjel li tikkumpensa għall-fluttwazzjonijiet minħabba d-differenzi staġunali. Dan għandu jsir kif deskritt fil-linji gwida LEAP, stabbiliti hawn taħt:

4.4.1.4.    Pestiċidi

L-emissjonijiet tal-pestiċidi għandhom jiġu mmudellati bħala ingredjenti attivi speċifiċi. Il-metodu ta’ valutazzjoni tal-impatt taċ-ċiklu tal-ħajja USEtox għandu mudell ta’ destin multimedjali inkorporat li jissimula d-destin tal-pestiċidi, li jibda mill-kompartimenti differenti tal-emissjonijiet. Għalhekk, huma meħtieġa frazzjonijiet prestabbiliti tal-emissjonijiet għall-kompartimenti tal-emissjonijiet ambjentali fl-immudellar tal-LCI. Il-pestiċidi applikati għall-għelieqi għandhom jiġu mmudellati bħala 90 % emessi fil-kompartiment tal-ħamrija agrikola, 9 % emessi fl-arja u 1 % emessi fl-ilma (abbażi ta’ ġudizzju espert, minħabba l-limitazzjonijiet attwali). Tista’ tintuża data aktar speċifika jekk tkun disponibbli.

4.4.1.5.    Fertilizzanti

L-emissjonijiet tal-fertilizzanti (u tad-demel) għandhom jiġu differenzjati għal kull tip ta’ fertilizzant u jkopru bħala minimu:

Il-mudell tal-valutazzjoni tal-impatt għall-ewtrofikazzjoni tal-ilma ħelu jibda (i) meta P iħalli r-raba’ agrikolu (skol) jew (ii) mill-applikazzjoni ta’ demel jew fertilizzant fuq ir-raba’ agrikolu.

Fl-immudellar tal-LCI, ir-raba’ agrikolu (ħamrija) spiss jitqies li jappartjeni għat-teknosfera u għalhekk huwa inkluż fil-mudell tal-LCI. Dan jallinja mal-approċċ (i), fejn il-mudell tal-valutazzjoni tal-impatt jibda wara l-iskol, jiġifieri meta P iħalli r-raba’ agrikolu. Għalhekk, fil-kuntest tal-EF, l-LCI jenħtieġ li jiġi mmudellat bħala l-ammont ta’ P li jiġi emess fl-ilma wara l-iskol u għandu jintuża l-kompartiment tal-emissjonijiet “ilma”.

Meta dan l-ammont ma jkunx disponibbli, l-LCI jista’ jiġi mmudellat bħala l-ammont ta’ P applikat għar-raba’ agrikolu (permezz ta’ demel jew fertilizzanti) u għandu jintuża l-kompartiment tal-emissjonijiet “ħamrija”. F’dan il-każ, l-iskol mill-ħamrija għall-ilma huwa parti mill-metodu tal-valutazzjoni tal-impatt u inkluż fis-CF għall-ħamrija.

Il-valutazzjoni tal-impatt tal-ewtrofikazzjoni tal-baħar tibda wara li N iħalli r-raba’ (ħamrija). Għalhekk, l-emissjonijiet ta’ N fil-ħamrija ma għandhomx jiġu mmudellati. L-ammont ta’ emissjonijiet li jispiċċaw fil-kompartimenti differenti tal-arja u tal-ilma għal kull ammont ta’ fertilizzanti applikati għar-raba’ għandu jiġi mmudellat fl-LCI.

L-emissjonijiet ta’ N għandhom jiġu kkalkulati mill-applikazzjonijiet tan-nitroġenu mill-bidwi għall-għalqa u billi jiġu esklużi s-sorsi esterni (eż. id-depożizzjoni tax-xita). L-għadd ta’ fatturi tal-emissjonijiet jiġi stabbilit fil-kuntest tal-EF billi jiġi segwit approċċ simplifikat. Għall-fertilizzanti N, għandhom jintużaw il-fatturi tal-emissjonijiet tal-Grad 1 tat-Tabella 2-4 tal-IPCC (2006), kif riprodotti fit-Tabella 3, ħlief meta tkun disponibbli data aħjar. Jekk tkun disponibbli data aħjar, jista’ jintuża mudell aktar komprensiv tal-kamp tan-nitroġenu fl-istudju dwar il-PEF, sakemm (i) dan ikopri mill-anqas l-emissjonijiet mitluba hawn fuq, (ii) N ikun ibbilanċjat fl-inputs u fl-outputs u (iii) jiġi deskritt b’mod trasparenti.

Il-mudell tan-nitroġenu fl-għelieqi ta’ hawn fuq għandu limitazzjonijiet – għalhekk studju dwar il-PEF li għandu mmudellar agrikolu fl-ambitu jista’ jittestja l-approċċ alternattiv li ġej u jirrapporta r-riżultati f’Anness għar-rapport dwar il-PEF.

Il-bilanċ ta’ N jiġi kkalkolat bl-użu tal-parametri fit-Tabella 4 u l-formula ta’ hawn taħt. L-emissjoni totali ta’ NO3 -N fl-ilma titqies bħala varjabbli u l-inventarju totali tagħha għandu jiġi kkalkulat bħala:

Jekk, f’ċerti skemi ta’ input baxx, il-valur għall-“emissjonijiet addizzjonali ta’ NO3-N fl-ilma” isir negattiv, il-valur għandu jiġi stabbilit għal “0”. Barra minn hekk, f’każijiet bħal dawn, il-valur assolut tal-“emissjonijiet addizzjonali ta’ NO3-N fl-ilma” ikkalkolati għandu jiddaħħal fl-inventarju bħala input addizzjonali ta’ fertilizzant N fis-sistema, bl-użu tal-istess kombinazzjoni ta’ fertilizzanti N kif użati għall-għalla analizzata.

Dan l-aħħar pass iservi biex jiġu evitati skemi ta’ tnaqqis tal-fertilità billi jinqabad it-tnaqqis tal-N mill-għalla analizzata li huwa preżunt li jwassal għall-ħtieġa ta’ fertilizzant addizzjonali aktar tard u biex jinżamm l-istess livell ta’ fertilità tal-ħamrija.

4.4.1.6.    Emissjonijiet ta’ metalli tqal

L-emissjonijiet ta’ metalli tqal mill-inputs tal-għelieqi għandhom jiġu mmudellati bħala emissjoni għall-ħamrija u/jew lissija jew erożjoni għall-ilma. L-inventarju għall-ilma għandu jispeċifika l-istat ta’ ossidazzjoni tal-metall (eż., Cr+3, Cr+6). Billi l-għelejjel jassimilaw parti mill-emissjonijiet tal-metalli tqal matul il-kultivazzjoni tagħhom, hija meħtieġa kjarifika dwar kif għandhom jiġu mmudellati l-għelejjel li jaġixxu bħala bir.

Huma permessi żewġ approċċi differenti għall-immudellar:

4.4.1.7    Kultivazzjoni tar-ross

L-emissjonijiet tal-metan mill-kultivazzjoni tar-ross għandhom jiġu inklużi, abbażi tar-regoli tal-kalkolu fit-taqsima 5.5. tal-IPCC (2006)

4.4.1.8.    Ħamrija tal-pit

Il-ħamrija tal-pit imnixxfa għandha tinkludi l-emissjonijiet tad-diossidu tal-karbonju abbażi ta’ mudell li jorbot il-livelli tad-drenaġġ mal-ossidazzjoni annwali tal-karbonju.

4.4.1.9.    Attivitajiet oħra

Jekk applikabbli, l-attivitajiet li ġejjin għandhom jiġu inklużi fl-immudellar agrikolu, sakemm ma jkunux permessi li jiġu esklużi, abbażi tal-kriterji ta’ limitu:

Sakemm ma jkunx dokumentat b’mod ċar li l-operazzjonijiet jitwettqu manwalment, l-operazzjonijiet fl-għelieqi għandhom jitqiesu permezz tal-konsum totali tal-fjuwil jew permezz tal-inputs ta’ makkinarju speċifiku, it-trasport lejn/ mill-għalqa, l-enerġija għat-tisqija, jew simili.

4.4.2.    Użu tal-elettriku

L-elettriku użat mill-grilja għandu jiġi mmudellat bl-aktar mod preċiż possibbli billi tingħata preferenza lid-data speċifika għall-fornitur. Jekk (parti minn) l-elettriku tkun rinnovabbli, huwa importanti li ma jseħħ l-ebda għadd doppju. Għalhekk, il-fornitur għandu jiggarantixxi li l-elettriku fornut lill-organizzazzjoni biex tipproduċi l-prodott ikun fil-fatt iġġenerat bl-użu ta’ sorsi rinnovabbli u ma jkunx għadu disponibbli għal konsumaturi oħra.

4.4.2.1.    Linji gwida ġenerali

It-taqsima li ġejja tintroduċi żewġ tipi ta’ taħlitiet tal-elettriku: it-taħlita tal-grilja tal-konsum li tirrifletti t-taħlita totali tal-elettriku ttrasferita fuq grilja definita li tinkludi l-elettriku ekoloġiku ddikjarat jew ittraċċat, u (ii) it-taħlita residwa tal-grilja, it-taħlita tal-konsum (imsejħa wkoll it-taħlita tal-konsum residwu), li tikkaratterizza biss l-elettriku mhux iddikjarat, mhux ittraċċat jew kondiviż pubblikament.

Fl-istudji dwar il-PEF għandha tintuża t-taħlita tal-elettriku li ġejja, f’ordni ġerarkika:

L-integrità ambjentali tal-użu ta’ taħlita tal-elettriku speċifika għall-fornitur tiddependi fuq l-iżgurar li l-istrumenti kuntrattwali (għat-traċċar) ikunu affidabbli u uniċi. Mingħajr dan, il-PEF ma għandhiex il-preċiżjoni u l-konsistenza meħtieġa biex tixpruna d-deċiżjonijiet ta’ akkwist ta’ prodotti/elettriku korporattiv u konsiderazzjoni akkurata tat-taħlita speċifika għall-fornitur mix-xerrejja tal-elettriku. Għalhekk, ġie identifikat sett ta’ kriterji minimi relatati mal-integrità tal-istrumenti kuntrattwali bħala fornituri affidabbli ta’ informazzjoni dwar l-impronta ambjentali. Dawn jirrappreżentaw il-karatteristiċi minimi meħtieġa biex tintuża taħlita speċifika għall-fornitur fi ħdan l-istudji dwar il-PEF.

4.4.2.2.    Sett ta’ kriterji minimi biex jiġu żgurati l-istrumenti kuntrattwali mill-fornituri

Prodott/taħlita tal-elettriku speċifiċi għall-fornitur jistgħu jintużaw biss jekk l-utent tal-metodu tal-PEF jiżgura li l-istrument kuntrattwali jissodisfa l-kriterji speċifikati hawn taħt. Jekk l-istrumenti kuntrattwali ma jissodisfawx il-kriterji, f’dak il-każ fl-immudellar għandha tintuża t-taħlita tal-konsum residwu tal-elettriku speċifika għall-pajjiż.

Il-lista ta’ kriterji ta’ hawn taħt hija bbażata fuq il-kriterji tal-“Gwida għall-Kamp ta’ Applikazzjoni 2 tal-Protokoll dwar il-Gassijiet Serra – Emenda għall-Istandard Korporattiv tal-Protokoll dwar il-Gassijiet Serra” (Mary Sotos, Istitut Dinji tar-Riżorsi) ( 21 ). Strument kuntrattwali użat għall-immudellar tal-elettriku għandu jissodisfa l-kriterji li ġejjin.

Kriterju 1 – iwasslu l-attributi

Iwasslu t-taħlita tat-tip ta’ enerġija assoċjata mal-unità tal-elettriku prodott.

It-taħlita tat-tip ta’ enerġija għandha tiġi kkalkulata abbażi tal-elettriku kkonsenjat, billi jiġu inkorporati ċ-ċertifikati miksuba u rtirati (miksuba, akkwistati jew irtirati) f’isem il-klijenti tagħha. L-elettriku minn faċilitajiet li għalihom l-attributi jkunu nbiegħu (permezz ta’ kuntratti jew ċertifikati) għandu jiġi kkaratterizzat bħala li għandu l-attributi ambjentali tat-taħlita ta’ konsum residwu tal-pajjiż fejn tinsab il-faċilità.

Kriterju 2 – ikunu asserzjoni unika

Ikunu l-uniku strument li jġorr l-asserzjoni ta’ attribut ambjentali assoċjata ma’ dik il-kwantità ta’ elettriku ġġenerat.

Jiġu ttraċċati u mifdija, irtirati, jew ikkanċellati minn jew f’isem il-kumpanija (eż. permezz ta’ awditjar tal-kuntratti, ċertifikazzjoni ta’ partijiet terzi, jew ittrattati awtomatikament permezz ta’ reġistri, sistemi jew mekkaniżmi oħra ta’ divulgazzjoni).

Kriterju 3 – ikunu qrib kemm jista’ jkun tal-perjodu li għalih jiġi applikat l-istrument kuntrattwali

4.4.2.3.    Kif għandha tiġi mmudellata t-“taħlita residwa tal-grilja speċifika għall-pajjiż, it-taħlita tal-konsum”

L-utent tal-metodu tal-PEF jenħtieġ li jidentifika settijiet tad-data xierqa għat-taħlita residwa tal-grilja, it-taħlita tal-konsum, kull tip ta’ enerġija, pajjiż u vultaġġ.

Jekk ma jkun disponibbli l-ebda sett tad-data xieraq, jenħtieġ li jintuża l-approċċ li ġej: tiġi ddeterminata t-taħlita tal-konsum tal-pajjiż (eż. X % tal-MWh prodotti b’enerġija idroelettrika, Y % tal-MWh prodotti b’impjant tal-enerġija li jaħdem bil-faħam) u jiġu kkombinati mas-settijiet tad-data tal-LCI għal kull tip ta’ enerġija u pajjiż/reġjun (eż. sett tad-data tal-LCI għall-produzzjoni ta’ 1MWh ta’ enerġija idroelettrika fl-Iżvizzera).

4.4.2.4.    Post wieħed b’diversi prodotti u b’aktar minn taħlita waħda tal-elettriku

Din it-taqsima tiddeskrivi kif wieħed għandu jipproċedi jekk parti biss mill-elettriku kkunsmat tkun koperta minn taħlita speċifika għall-fornitur jew minn ġenerazzjoni tal-elettriku fuq il-post u kif għandha titqies it-taħlita tal-elettriku tal-prodotti mmanifatturati fl-istess post. B’mod ġenerali, is-suddiviżjoni tal-provvista tal-elettriku użata fost diversi prodotti hija bbażata fuq relazzjoni fiżika (eż. l-għadd ta’ biċċiet jew kg ta’ prodott). Jekk l-elettriku kkunsmat ikun ġej minn aktar minn taħlita waħda tal-elettriku, kull sors tat-taħlita għandu jintuża f’termini tal-proporzjon tiegħu fil-kWh totali kkunsmati. Pereżempju, jekk frazzjoni ta’ dan it-total ta’ kWh ikkunsmati tiġi minn fornitur speċifiku, għandha tintuża taħlita tal-elettriku speċifika għall-fornitur għal dan l-ammont. Ara t-Taqsima 4.4.2.7 għall-użu tal-elettriku fuq il-post.

Tip speċifiku ta’ elettriku jista’ jiġi allokat għal prodott speċifiku wieħed bil-kundizzjonijiet li ġejjin.

4.4.2.5.    Għal diversi postijiet li jipproduċu prodott wieħed

F’każ li prodott jiġi manifatturat f’postijiet differenti jew jinbiegħ f’pajjiżi differenti, it-taħlita tal-elettriku għandha tirrifletti l-proporzjonijiet tal-produzzjoni jew il-proporzjonijiet tal-bejgħ bejn il-pajjiżi/ir-reġjuni tal-UE. Biex jiġi ddeterminat il-proporzjon, għandha tintuża unità fiżika (eż. l-għadd ta’ biċċiet jew kg ta’ prodott). Għall-istudji dwar il-PEF fejn ma tkunx disponibbli tali data, għandha tintuża t-taħlita medja tal-konsum residwu tal-UE (UE+EFTA), jew taħlita residwa rappreżentattiva għar-reġjun. Għandhom jiġu applikati l-istess linji gwida ġenerali msemmija hawn fuq.

4.4.2.6.    Użu tal-elettriku fl-istadju tal-użu

Matul l-istadju tal-użu, għandha tintuża t-taħlita tal-grilja tal-konsum. It-taħlita tal-elettriku għandha tirrifletti l-proporzjonijiet tal-bejgħ bejn il-pajjiżi/ir-reġjuni tal-UE. Biex jiġi ddeterminat il-proporzjon, għandha tintuża unità fiżika (eż. l-għadd ta’ biċċiet jew kg ta’ prodott). Meta ma tkunx disponibbli tali data, għandha tintuża t-taħlita medja tal-konsum tal-UE (UE+EFTA), jew taħlita tal-konsum rappreżentattiva għar-reġjun.

4.4.2.7    Ġenerazzjoni tal-elettriku fuq il-post

Jekk il-produzzjoni tal-elettriku fuq il-post tkun daqs il-konsum tal-elettriku tas-sit, japplikaw żewġ sitwazzjonijiet:

Jekk l-ammont ta’ elettriku prodott jaqbeż l-ammont ikkunsmat fuq il-post fil-limitu definit tas-sistema u jinbiegħ lil, pereżempju, il-grilja tal-elettriku, din is-sistema tista’ titqies bħala sitwazzjoni multifunzjonali. Is-sistema se tipprovdi żewġ funzjonijiet (eż. prodott + elettriku) u għandhom jiġu segwiti r-regoli li ġejjin.

4.4.3.    Trasport u loġistika

Il-parametri li ġejjin għandhom jitqiesu meta jiġu mmudellati l-attivitajiet tat-trasport.

Fi ħdan is-settijiet tad-data konformi mal-EF, il-produzzjoni tal-fjuwil, il-konsum tal-fjuwil mill-vettura tat-trasport, l-infrastruttura meħtieġa u l-ammont ta’ riżorsi u għodod addizzjonali meħtieġa għall-operazzjonijiet loġistiċi (eż. krejnijiet u trasportaturi) huma inklużi fis-settijiet tad-data tat-trasport.

4.4.3.1.    Allokazzjoni tal-impatti mit-trasport – trasport bit-trakkijiet

Is-settijiet tad-data konformi mal-EF għat-trasport bit-trakkijiet huma għal kull tkm (tunnellata*km) li jesprimu l-impatt ambjentali għal tunnellata (t) ta’ prodott li jiġi ttrasportat għal 1 km fi trakk b’ċerta tagħbija. It-tagħbija utli tat-trasport (= massa massima permessa) hija indikata fis-sett tad-data. Pereżempju, trakk ta’ 28-32 t għandu tagħbija utli ta’ 22 t; is-sett tad-data tal-LCA għal 1 tkm (mgħobbi kompletament) jesprimi l-impatt ambjentali għal 1 t ta’ prodott li jiġi ttrasportat għal 1km fi trakk mgħobbi ta’ 22 t. L-emissjonijiet tat-trasport jiġu allokati abbażi tal-massa tal-prodott trasportat u inti tikseb biss sehem ta’ 1/22 tal-emissjonijiet sħaħ tat-trakk. Meta t-tagħbija ttrasportata tkun anqas mill-kapaċità massima tat-tagħbija (eż. 10 t), l-impatt ambjentali għal 1 t tal-prodott jiġi affettwat b’żewġ modi. L-ewwel nett, it-trakk ikollu anqas konsum ta’ fjuwil għal kull tagħbija totali ttrasportata u t-tieni, l-impatt ambjentali tiegħu jiġi allokat mit-tagħbija ttrasportata (eż. 1/10 t). Meta l-massa ta’ merkanzija sħiħa tkun anqas mill-kapaċità ta’ tagħbija tat-trakk (eż. 10 t), it-trasport tal-prodott jista’ jitqies bħala limitat għall-volum. F’dan il-każ, l-impatt ambjentali għandu jiġi kkalkolat bl-użu tal-massa reali mgħobbija.

Fis-settijiet tad-data konformi mal-EF, it-tagħbija utli tat-trasport jenħtieġ li tiġi mmudellata b’mod parametrizzat permezz tal-proporzjon ta’ utilizzazzjoni. Il-proporzjon ta’ utilizzazzjoni jaffettwa (i) il-konsum totali tal-fjuwil tat-trakk u (ii) l-allokazzjoni għall-impatt għal kull tunnellata. Il-proporzjon ta’ utilizzazzjoni jiġi kkalkulat bħala l-kg ta’ tagħbija reali diviża bil-kg ta’ tagħbija utli u għandu jiġi aġġustat meta jintuża s-sett tad-data. F’każ li t-tagħbija reali tkun ta’ 0 kg, għandha tintuża tagħbija reali ta’ 1 kg għall-kalkolu. Il-vjaġġi ta’ ritorn vojta jistgħu jiġu inklużi fil-proporzjon ta’ utilizzazzjoni billi jitqies il-perċentwal ta’ km vojta misjuqa. Pereżempju, jekk it-trakk ikun mgħobbi kompletament għall-konsenja iżda nofsu vojt mar-ritorn tiegħu, il-proporzjon ta’ utilizzazzjoni jkun: 22 t tagħbija reali / 22 t tagħbija utli * 50 % km + 11 t tagħbija reali / 22 t tagħbija utli * 50 % km = 75 %.

L-istudji dwar il-PEF għandhom jispeċifikaw il-proporzjon ta’ utilizzazzjoni li għandu jintuża għal kull tip ta’ trasport bit-trakkijiet immudellat u jindikaw b’mod ċar jekk il-proporzjon ta’ utilizzazzjoni jinkludix vjaġġi ta’ ritorn vojta. Japplikaw il-proporzjonijiet ta’ utilizzazzjoni prestabbiliti li ġejjin.

4.4.3.2.    Allokazzjoni tal-impatti mit-trasport – trasport bil-vannijiet

Il-vannijiet spiss jintużaw għall-konsenja fid-djar, eż. il-konsenja ta’ kotba u ħwejjeġ jew il-konsenja fid-djar mill-bejjiegħa bl-imnut. Għall-vannijiet, il-fattur ta’ limitazzjoni huwa l-volum aktar milli l-massa. Jekk ma tkun disponibbli l-ebda informazzjoni speċifika biex jitwettaq l-istudju dwar il-PEF, għandu jintuża trakk ta’ <1,2 t bi proporzjon ta’ utilizzazzjoni prestabbilit ta’ 50 %. F’każ li ma jkun disponibbli l-ebda sett tad-data għal trakk ta’ <1,2 t, għandu jintuża trakk ta’ <7,5 t bħala approssimazzjoni bi proporzjon ta’ utilizzazzjoni ta’ 20 %. Trakk ta’ <7,5 t b’tagħbija utli ta’ 3,3 t u proporzjon ta’ utilizzazzjoni ta’ 20 % għandu l-istess tagħbija bħal vann b’tagħbija utli ta’ 1,2 t u proporzjon ta’ utilizzazzjoni ta’ 50 %.

4.4.3.3.    Allokazzjoni tal-impatti mit-trasport – trasport tal-konsumatur

L-allokazzjoni tal-impatt tal-karozzi għandha tkun ibbażata fuq il-volum. Il-volum massimu li għandu jiġi kkunsidrat għat-trasport tal-konsumatur huwa ta’ 0,2 m3 (madwar 1/3 ta’ bagoll ta’ 0,6 m3). Għal prodotti akbar minn 0,2 m3, għandu jitqies l-impatt tat-trasport tal-karozza sħiħa. Għall-prodotti mibjugħa permezz ta’ supermarkets jew ċentri kummerċjali, il-volum tal-prodott (inkluż l-imballaġġ u l-ispazji vojta bħal bejn il-frott jew il-fliexken) għandu jintuża biex jiġu allokati l-piżijiet tat-trasport bejn il-prodotti ttrasportati. Il-fattur ta’ allokazzjoni għandu jiġi kkalkulat bħala l-volum tal-prodott trasportat diviż b’0,2 m3. Biex jiġi ssimplifikat l-immudellar, it-tipi l-oħra kollha ta’ trasport tal-konsumatur (bħax-xiri fi ħwienet speċjalizzati jew l-użu ta’ vjaġġi kkombinati) għandhom jiġu mmudellati daqslikieku jinbiegħu permezz ta’ supermarket.

4.4.3.4.    Xenarji prestabbiliti – mill-fornitur għall-fabbrika

Għall-fornituri li jinsabu fl-Ewropa, jekk ma tkun disponibbli l-ebda data speċifika biex jitwettaq l-istudju dwar il-PEF, f’dak il-każ għandha tintuża d-data prestabbilita pprovduta hawn taħt.

Għall-materjali tal-imballaġġ mill-impjanti tal-manifattura sal-impjanti tal-mili (minbarra l-ħġieġ; valuri bbażati fuq l-Eurostat 2015 ( 25 ), għandu jintuża x-xenarju li ġej:

Għat-trasport ta’ fliexken vojta, għandu jintuża x-xenarju li ġej:

Għall-prodotti l-oħra kollha mill-fornitur għall-fabbrika (valuri bbażati fuq l-Eurostat 2015 ( 26 ), għandu jintuża x-xenarju li ġej:

Għall-fornituri li jinsabu barra mill-Ewropa, jekk ma tkun disponibbli l-ebda data speċifika biex jitwettaq l-istudju dwar il-PEF, f’dak il-każ għandha tintuża d-data prestabbilita pprovduta hawn taħt:

4.4.3.5.    Xenarji prestabbiliti – mill-fabbrika għall-klijent finali

It-trasport mill-fabbrika għall-klijent finali (inkluż it-trasport tal-konsumatur) għandu jiġi inkluż fl-istadju tad-distribuzzjoni tal-istudju dwar il-PEF. F’każ li ma tkun disponibbli l-ebda informazzjoni speċifika, ix-xenarju prestabbilit deskritt hawn taħt għandu jintuża bħala bażi. Il-valuri li ġejjin għandhom jiġu ddeterminati mill-utent tal-metodu tal-PEF (għandha tintuża informazzjoni speċifika, sakemm ma tkunx mhux disponibbli):

Illustrazzjoni 3

Xenarju prestabbilit tat-trasport

Dan li ġej huwa x-xenarju prestabbilit tat-trasport mill-fabbrika għall-klijent irrappreżentat fl-Illustrazzjoni 3.

Għall-prodotti li jistgħu jerġgħu jintużaw, it-trasport bir-ritorn mill-bejgħ bl-imnut/DC għall-fabbrika għandu jiġi mmudellat flimkien mat-trasport meħtieġ biex wieħed imur għall-bejgħ bl-imnut/DC. Għandhom jintużaw l-istess distanzi ta’ trasport mill-fabbrika tal-prodott sal-klijent finali (ara hawn fuq). Madankollu, il-proporzjon ta’ utilizzazzjoni tat-trakkijiet jista’ jkun limitat għall-volum skont it-tip ta’ prodott.

Il-prodotti ffriżati jew imkessħa għandhom jiġu ttrasportati fi friżi jew f’apparat li jkessaħ.

4.4.3.6.    Xenarji prestabbiliti – mill-ġbir fi tmiem il-ħajja għat-trattament ta’ tmiem il-ħajja

It-trasport minn fejn jinġabru l-prodotti fl-EoL tagħhom sa fejn jiġu ttrattati jista’ diġà jkun inkluż fis-settijiet tad-data tal-LCA dwar il-landfills, l-inċinerazzjoni u r-riċiklaġġ.

Madankollu, hemm xi każijiet fejn tista’ tkun meħtieġa data prestabbilita addizzjonali fl-istudju dwar il-PEF. Il-valuri li ġejjin għandhom jintużaw f’każ li ma tkun disponibbli l-ebda data aħjar:

4.4.4.    Oġġetti kapitali – infrastruttura u tagħmir

L-oġġetti kapitali (inkluża l-infrastruttura) u l-EoL tagħhom jenħtieġ li jiġu esklużi, sakemm ma jkunx hemm evidenza minn studji preċedenti li dawn ikunu rilevanti. Jekk jiġu inklużi oġġetti kapitali, ir-rapport dwar il-PEF għandu jinkludi spjegazzjoni ċara u estensiva dwar għaliex ikunu rilevanti, filwaqt li jirrapporta s-suppożizzjonijiet kollha li jkunu saru.

4.4.5.    Ħżin fiċ-ċentru ta’ distribuzzjoni jew tal-bejgħ bl-imnut

L-attivitajiet ta’ ħżin jikkunsmaw enerġija u gassijiet refriġeranti. Għandha tintuża d-data prestabbilita li ġejja, sakemm ma tkunx disponibbli data aħjar.

Konsum tal-enerġija fiċ-ċentru tad-distribuzzjoni: il-konsum tal-enerġija mill-ħżin huwa ta’ 30 kWh/m2·fis-sena u 360 MJ mixtrija (= maħruqin fil-bojler) jew 10 Nm3 ta’ gass naturali/m2·fis-sena (jekk tuża l-valur għal kull Nm3, tinsiex tikkunsidra l-emissjonijiet mill-kombustjoni, mhux biss il-produzzjoni tal-gass naturali). Għaċ-ċentri li fihom sistemi ta’ tkessiħ, l-użu addizzjonali ta’ enerġija għall-ħżin imkessaħ jew iffriżat huwa ta’ 40 kWh/m3·fis-sena (b’suppożizzjoni ta’ għoli ta’ 2 m għall-friġġijiet u l-friżers). Għaċ-ċentri bi ħżin kemm ambjentali kif ukoll imkessaħ: 20 % tal-erja tad-DC tkun imkessħa jew iffriżata. Nota: l-enerġija użata għall-ħżin imkessaħ jew iffriżat hija biss l-enerġija użata biex tinżamm it-temperatura.

Konsum tal-enerġija fil-bejgħ bl-imnut: Konsum ġenerali tal-enerġija ta’ 300 kWh/m2 fis-sena għas-superfiċje kollha tal-bini għandu jitqies bħala l-livell prestabbilit. Għall-bejgħ bl-imnut speċjalizzat fi prodotti mhux tal-ikel/mhux tax-xorb, għandu jitqies konsum ta’ 150 kWh/m2·fis-sena għas-superfiċje kollha tal-bini. Għall-bejgħ bl-imnut speċjalizzat fi prodotti tal-ikel/xorb, għandu jitqies konsum ta’ 400 kWh/m2·fis-sena għas-superfiċje kollha tal-bini flimkien ma’ konsum tal-enerġija għall-ħżin imkessaħ u ffriżat ta’ 1 900 kWh/m2·fis-sena u 2 700 kWh/m2·fis-sena rispettivament (PERIFEM u ADEME, 2014).

Konsum u tnixxijiet ta’ gassijiet refriġeranti fid-DCs b’sistemi ta’ tkessiħ: il-kontenut ta’ gass fil-friġġijiet u l-friżers huwa ta’ 0,29 kg R404A għal kull m2 (Regoli Settorjali marbutin mal-Impronta Ambjentali tal-Organizzazzjonijiet għas-settur tal-bejgħ bl-imnut, OEFSR tal-bejgħ bl-imnut ( 28 ). Titqies tnixxija annwali ta’ 10 % (Palandre 2003). Għall-porzjon ta’ gassijiet refriġeranti li jibqgħu fit-tagħmir fi tmiem il-ħajja, 5 % jiġu emessi fi tmiem il-ħajja u l-frazzjoni li jifdal tiġi ttrattata bħala skart perikoluż.

Il-porzjon tal-emissjonijiet u tar-riżorsi emessi jew użati fis-sistemi tal-ħżin biss għandu jiġi allokat lill-prodott maħżun. Din l-allokazzjoni għandha tkun ibbażata fuq l-ispazju (f’m3) u ż-żmien (f’ġimgħat) okkupati mill-prodott maħżun. Għal dan, il-kapaċità totali tal-ħżin tas-sistema għandha tkun magħrufa, u l-volum speċifiku għall-prodott u ż-żmien tal-ħżin għandhom jintużaw biex jiġi kkalkolat il-fattur ta’ allokazzjoni (bħala l-proporzjon bejn il-volum speċifiku għall-prodott*iż-żmien u l-volum tal-kapaċità tal-ħżin*iż-żmien).

DC medju huwa preżunt li jaħżen 60 000 m3 tal-prodott, li minnhom 48 000 m3 għall-ħżin ambjentali u 12 000 m3 għall-ħżin imkessaħ jew iffriżat. Għal 52 ġimgħa ta’ ħżin, għandha tiġi preżunta kapaċità ta’ ħżin totali prestabbilita ta’ 3 120 000 m3*ġimgħat/sena.

Post tal-bejgħ bl-imnut medju huwa preżunt li jaħżen 2 000 m3 ta’ prodotti (jekk wieħed jassumi li 50 % tal-erja tal-bini ta’ 2 000 m2 hija koperta bi xkafef li huma għoljin 2 m) fuq 52 ġimgħa, jiġifieri 104 000 m3 * ġimgħat/sena.

4.4.6.    Proċedura tal-kampjunar

F’xi każijiet, l-utent tal-metodu tal-PEF ikun jeħtieġ proċedura ta’ kampjunar biex jillimita l-ġbir tad-data għal kampjun rappreżentattiv biss ta’ impjanti, azjendi agrikoli, eċċ. L-utent tal-metodu tal-PEF għandu (i) jispeċifika fir-rapport dwar il-PEF jekk ikunx ġie applikat kampjunar, (ii) isegwi r-rekwiżiti deskritti f’din it-taqsima u (iii) jindika liema approċċ intuża.

Eżempji ta’ każijiet meta tista’ tkun meħtieġa l-proċedura ta’ kampjunar huma dawk fejn ikunu involuti diversi siti ta’ produzzjoni fil-produzzjoni tal-istess prodott. Eż. jekk l-istess materja prima/materjal ta’ input ikun ġej minn diversi siti jew jekk l-istess proċess jiġi esternalizzat lil aktar minn sottokuntrattur/fornitur wieħed.

Il-kampjun rappreżentattiv għandu jinkiseb permezz ta’ kampjun stratifikat, jiġifieri wieħed li jiżgura li s-sottopopolazzjonijiet (strata) ta’ popolazzjoni partikolari jkunu rappreżentati b’mod adegwat fil-kampjun kollu ta’ studju ta’ riċerka.

L-użu ta’ kampjun stratifikat jippermetti aktar preċiżjoni minn kampjun aleatorju sempliċi, sakemm is-sottopopolazzjonijiet ikunu ntgħażlu sabiex l-elementi tal-istess sottopopolazzjoni jkunu simili kemm jista’ jkun f’termini tal-karatteristiċi ta’ interess. Barra minn hekk, kampjun stratifikat jiggarantixxi kopertura aħjar tal-popolazzjoni ( 29 ).

Għandha tiġi applikata l-proċedura li ġejja sabiex jintgħażel kampjun rappreżentattiv bħala kampjun stratifikat:

4.4.6.1.    Kif għandhom jiġu definiti sottopopolazzjonijiet omoġenji (stratifikazzjoni)

L-istratifikazzjoni hija l-proċess tat-tqassim tal-membri tal-popolazzjoni f’sottogruppi omoġenji (sottopopolazzjonijiet) qabel il-kampjunar. Is-sottopopolazzjonijiet jenħtieġ li jkunu reċiprokament esklużivi: kull element fil-popolazzjoni għandu jiġi assenjat lil sottopopolazzjoni waħda biss.

Jeħtieġ li jiġu kkunsidrati l-aspetti li ġejjin fl-identifikazzjoni tas-sottopopolazzjonijiet:

Jistgħu jiżdiedu aspetti addizzjonali li għandhom jiġu kkunsidrati.

L-għadd ta’ sottopopolazzjonijiet għandu jiġi kkalkolat kif ġej:

Nsp = g * t * c[Ekwazzjoni 1]

F’każ li jiġu kkunsidrati aspetti addizzjonali, l-għadd ta’ sottopopolazzjonijiet jiġi kkalkulat bl-użu tal-formula ta’ hawn fuq u l-multiplikazzjoni tar-riżultat bl-għadd ta’ klassijiet identifikati għal kull aspett addizzjonali (eż. dawk is-siti li għandhom fis-seħħ sistema ta’ ġestjoni jew rappurtar ambjentali).

Eżempju 1

Jiġi identifikat l-għadd ta’ sottopopolazzjonijiet għall-popolazzjoni li ġejja:

Minn 350 bidwi li jinsabu fl-istess reġjun fi Spanja, kollha għandhom bejn wieħed u ieħor l-istess produzzjoni annwali u jużaw l-istess tekniki ta’ ħsad.

F’dan il-każ:

Nsp = g * t * c = 1 * 1 * 1 = 1

Sottopopolazzjoni waħda biss tista’ tiġi identifikata bħala li tikkoinċidi mal-popolazzjoni.

Eżempju 2

350 bidwi huma distribwiti fi tliet pajjiżi differenti (100 fi Spanja, 200 fi Franza u 50 fil-Ġermanja). Jintużaw żewġ tekniki ta’ ħsad differenti, u dawn ivarjaw b’mod rilevanti (Spanja: 70 teknika A, 30 teknika B; Franza: 100 teknika A, 100 teknika B; Il-Ġermanja: 50 teknika A). Il-kapaċità tal-bdiewa f’termini ta’ produzzjoni annwali tvarja bejn 10 000 t u 100 000 t. Skont ġudizzju espert / letteratura rilevanti, huwa stmat li l-bdiewa bi produzzjoni annwali ta’ anqas minn 50 000 t huma kompletament differenti f’termini ta’ effiċjenza meta mqabbla mal-bdiewa bi produzzjoni annwali ta’ aktar minn 50 000 t. Abbażi tal-produzzjoni annwali huma definiti żewġ klassijiet ta’ kumpaniji: il-klassi 1, jekk il-produzzjoni tkun anqas minn 50 000 t u l-klassi 2, jekk il-produzzjoni tkun ta’ aktar minn 50 000 t. (Spanja: 80 klassi 1, 20 klassi 2; Franza: 50 klassi 1, 150 klassi 2; Il-Ġermanja: 50 klassi 1).

It-Tabella 6 tinkludi d-dettalji dwar il-popolazzjoni.

F’dan il-każ:

Nsp = g * t * c = 3 * 2 * 2 = 12

Huwa possibbli li jiġu identifikati massimu ta’ 12-il sottopopolazzjoni li huma miġburin fil-qosor fit-Tabella 7.

4.4.6.2.    Kif għandu jiġi definit id-daqs tas-sottokampjun fil-livell tas-sottopopolazzjoni

Ladarba jkunu ġew identifikati s-sottopopolazzjonijiet, għandu jiġi kkalkulat id-daqs tal-kampjun ta’ kull waħda (id-daqs tas-sottokampjun). Huma possibbli żewġ approċċi alternattivi:

Id-daqs meħtieġ tas-sottokampjun għandu jiġi kkalkulat bl-użu tal-għerq kwadrat tad-daqs tas-sottopopolazzjoni.

L-approċċ magħżul għandu jiġi speċifikat fir-rapport dwar il-PEF. L-istess approċċ għandu jintuża għas-sottopopolazzjonijiet kollha magħżula.

Eżempju

4.4.6.3.    Kif għandu jiġi definit il-kampjun għall-popolazzjoni

Il-kampjun rappreżentattiv tal-popolazzjoni jikkorrispondi għas-somma tas-sottokampjuni fil-livell tas-sottopopolazzjoni.

4.4.6.4.    X’għandu jsir f’każ li jkun meħtieġ ittondjar

Jekk ikun meħtieġ ittondjar, għandha tiġi applikata r-regola ġenerali użata fil-matematika:

4.4.7.    Rekwiżiti tal-immudellar għall-istadju tal-użu

L-istadju tal-użu spiss jinvolvi diversi proċessi. Għandha ssir distinzjoni bejn (i) proċessi indipendenti mill-prodott u (ii) proċessi dipendenti mill-prodott.

Il-proċessi dipendenti mill-prodott għandhom jiġu inklużi fil-limitu tas-sistema tal-istudju dwar il-PEF. Il-proċessi indipendenti mill-prodott għandhom jiġu esklużi mil-limitu tas-sistema u tista’ tiġi pprovduta informazzjoni kwalitattiva.

Għall-prodotti finali, ir-riżultati tal-LCIA għandhom jiġu rrapportati għal (i) iċ-ċiklu tal-ħajja totali u (ii) iċ-ċiklu tal-ħajja totali eskluż l-istadju tal-użu.

4.4.7.1.    Approċċ ibbażat fuq il-funzjoni ewlenija jew approċċ delta

L-immudellar tal-istadju tal-użu jista’ jsir b’modi differenti. Ħafna drabi l-impatti u l-attivitajiet relatati jiġu mmudellati b’mod sħiħ, pereżempju l-konsum totali tal-elettriku meta tintuża magna tal-kafè, jew il-ħin totali tat-tisjir u l-konsum tal-gass relatat meta jitgħalla l-għaġin. F’dawn il-każijiet, il-proċessi tal-istadju tal-użu biex jinxtorob il-kafè jew biex jittiekel l-għaġin huma relatati mal-funzjoni ewlenija tal-prodott (imsejjaħ “approċċ ibbażat fuq il-funzjoni ewlenija”).

F’xi każijiet, l-użu ta’ prodott jista’ jinfluwenza l-impatt ambjentali ta’ prodott ieħor, kif deskritt fl-eżempji li ġejjin.

F’dawn il-każijiet, l-attivitajiet u l-proċessi addizzjonali biss jenħtieġ li jiġu allokati għall-prodott (eż. il-karta u l-enerġija għall-cartridge tat-toner immanifatturat mill-ġdid u l-batterija rispettivament). Il-metodu ta’ allokazzjoni jinvolvi t-teħid tal-prodotti assoċjati kollha fis-sistema (f’dan il-każ il-karta u l-enerġija), u l-allokazzjoni tal-konsum żejjed ta’ dawn il-prodotti assoċjati lill-prodott li jkun meqjus responsabbli għal dan l-eċċess. Dan jirrikjedi li jiġi stabbilit ammont ta’ konsum ta’ referenza għal kull prodott assoċjat (eż. ta’ enerġija u materjali), li jirreferi għall-konsum minimu li huwa essenzjali biex tiġi pprovduta l-funzjoni. Il-konsum ’il fuq minn din ir-referenza (id-delta) imbagħad jiġi allokat lill-prodott (imsejjaħ “approċċ Delta”) ( 30 ).

Dan l-approċċ għandu jintuża biss biex jiżdiedu l-impatti u biex jitqies il-konsum addizzjonali ’l fuq mir-referenza. Biex tiġi stabbilita s-sitwazzjoni ta’ referenza, għandhom jiġu kkunsidrati dawn li ġejjin, jekk ikunu disponibbli:

L-utent tal-metodu tal-PEF jista’ jiddeċiedi liema approċċ jittieħed u għandu jiddeskrivi dak applikat fir-rapport dwar il-PEF (l-approċċ ibbażat fuq il-funzjoni ewlenija jew l-approċċ delta).

4.4.7.2.    Immudellar tal-istadju tal-użu

Il-Parti D tal-Anness II tipprovdi data prestabbilita li għandha tintuża biex jiġu mmudellati l-attivitajiet tal-istadju tal-użu. Jekk tkun disponibbli, jenħtieġ li tintuża data aħjar, u din għandha ssir trasparenti u ġġustifikata fir-rapport dwar il-PEF.

4.4.8.    Immudellar tal-kontenut riċiklat u ta’ tmiem il-ħajja

Il-kontenut riċiklat u tmiem il-ħajja għandhom jiġu mmudellati bl-użu tal-formula tal-impronta ċirkolari (CFF) fl-istadju taċ-ċiklu tal-ħajja fejn isseħħ l-attività. It-taqsimiet li ġejjin jiddeskrivu l-formula u l-parametri li għandhom jintużaw u kif għandhom jiġu applikati għall-prodotti finali u intermedji (Taqsima 4.4.8.12).

4.4.8.1.    Il-formula tal-impronta ċirkolari (CFF)

Il-formula tal-impronta ċirkolari hija kombinazzjoni ta’ “materjal + enerġija + rimi”, jiġifieri:

Ekwazzjoni 3

Il-formula tal-impronta ċirkolari (CFF)

Parametri tas-CFF

L-utenti tal-metodu tal-PEF għandhom jirrappurtaw il-parametri kollha użati. Il-valuri prestabbiliti għal xi parametri (A, R1, R2, R3 u Qs/Qp għall-imballaġġ) huma disponibbli fil-Parti C tal-Anness II (ara t-taqsimiet li ġejjin għal aktar dettalji): l-utenti tal-metodu tal-PEF għandhom jirreferu għall-verżjoni tal-Parti C tal-Anness II li jkunu qed jużaw ( 31 ).

4.4.8.2.    Il-fattur A

Il-fattur A jalloka l-piżijiet u l-krediti mir-riċiklaġġ u mill-produzzjoni ta’ materjal verġni bejn żewġ ċikli tal-ħajja (jiġifieri dak li jforni u dak li juża l-materjal riċiklat) u għandu l-għan li jirrifletti r-realtajiet tas-suq.

Fattur A ugwali għal 1 jirrifletti approċċ ta’ 100:0 (jiġifieri l-krediti jingħataw biss lill-kontenut riċiklat), filwaqt li fattur A ugwali għal 0 jirrifletti approċċ ta’ 0:100 (jiġifieri l-krediti jingħataw biss lill-materjali riċiklabbli fl-EoL).

Fl-istudji dwar il-PEF, il-valuri tal-fattur A għandhom ikunu fil-medda ta’ 0,2 ≤ A ≤ 0,8, biex dejjem jaqbdu ż-żewġ aspetti tar-riċiklaġġ (il-kontenut riċiklat u r-riċiklabbiltà fl-EoL).

L-ixprun li jiddetermina l-valuri tal-fattur A huwa l-analiżi tas-sitwazzjoni tas-suq. Dan ifisser li:

Valuri A prestabbiliti speċifiċi għall-applikazzjoni u speċifiċi għall-materjal huma disponibbli fil-Parti C tal-Anness II. Għandha tiġi applikata l-proċedura li ġejja (f’ordni ġerarkika) biex jintgħażel il-valur ta’ A li għandu jintuża fi studju dwar il-PEF:

4.4.8.3.    Il-fattur B

Il-fattur B jintuża bħala fattur ta’ allokazzjoni tal-proċessi ta’ rkupru tal-enerġija. Dan japplika kemm għall-piżijiet kif ukoll għall-krediti. Il-krediti jirreferu għall-ammont ta’ sħana u elettriku mibjugħa, mhux għall-enerġija totali prodotta, filwaqt li jitqiesu l-varjazzjonijiet rilevanti fuq perjodu ta’ 12-il xahar, eż.

Fl-istudji dwar il-PEF, il-valur B għandu, b’mod prestabbilit, ikun ugwali għal 0, sakemm ma jkunx disponibbli valur xieraq ieħor fil-Parti C tal-Anness II.

Biex jiġi evitat l-għadd doppju bejn is-sistema attwali u dik sussegwenti f’każ ta’ rkupru tal-enerġija, is-sistema sussegwenti għandha timmudella l-użu tal-enerġija proprju tagħha mill-proċessi ta’ rkupru tal-enerġija bħala enerġija primarja (jekk il-valur B ikun ġie stabbilit f’valur li ma jkunx 0 fis-sistema upstream, l-utent tal-metodu tal-PEF għandu jiżgura li ma jseħħ l-ebda għadd doppju).

4.4.8.4.    Il-punt ta’ sostituzzjoni

Huwa neċessarju li jiġi determinat il-punt ta’ sostituzzjoni biex tiġi applikata l-parti “materjali” tal-formula. Il-punt ta’ sostituzzjoni huwa l-punt fil-katina tal-valur fejn materjali sekondarji jissostitwixxu l-materjali primarji.

Il-punt ta’ sostituzzjoni jenħtieġ li jiġi identifikat f’korrispondenza mal-proċess fejn il-flussi tal-input jiġu minn 100 % sorsi primarji u 100 % sorsi sekondarji (il-livell 1 fl-Illustrazzjoni 4). F’xi każijiet, il-punt ta’ sostituzzjoni jista’ jiġi identifikat wara li jkun seħħ xi taħlit ta’ flussi ta’ materjali primarji u sekondarji (il-livell 2 fl- Illustrazzjoni 4).

Il-punt ta’ sostituzzjoni f’dan il-livell jista’ jiġi applikat biss jekk is-settijiet tad-data użati għall-immudellar, eż. ta’ Eriċ u Ev, iqisu l-flussi reali (medji) fir-rigward tal-materjal primarju u sekondarju. Pereżempju, jekk Eriċ jikkorrispondi għall-“produzzjoni ta’ 1 t ta’ materjal sekondarju” (ara l-Illustrazzjoni 4) u jkollu input medju ta’ 10 % minn materja prima primarja, l-ammont ta’ materjali primarji, flimkien mal-piżijiet ambjentali tagħhom, għandu jiġi inkluż fis-sett tad-data tal-Eriċ.

Illustrazzjoni 4

Punt ta’ sostituzzjoni fil-livell 1 u fil-livell 2

L-Illustrazzjoni 4 hija rappreżentazzjoni skematika ta’ sitwazzjoni ġenerika (il-flussi huma 100 % primarji u 100 % sekondarji). Fil-prattika, f’xi sitwazzjonijiet jista’ jiġi identifikat aktar minn punt wieħed ta’ sostituzzjoni fi stadji differenti fil-katina tal-valur, kif rappreżentat fl- Illustrazzjoni 5, fejn, pereżempju, ir-ruttam ta’ żewġ kwalitajiet differenti jiġi pproċessat fi stadji differenti.

Illustrazzjoni 5

Eżempju ta’ punti ta’ sostituzzjoni fi stadji differenti fil-katina tal-valur.

4.4.8.5.    Il-proporzjonijiet tal-kwalità: Qsin/Qp u Qsout/Qp

Fis-CFF jintużaw żewġ proporzjonijiet tal-kwalità, biex titqies il-kwalità kemm tal-materjali riċiklati li jidħlu kif ukoll ta’ dawk li joħorġu: Qsin/Qp u Qsout/Qp.

Huma sottolinjati żewġ każijiet differenti.

Il-proporzjonijiet tal-kwalità għandhom jiġu ddeterminati fil-punt ta’ sostituzzjoni u għal kull applikazzjoni jew materjal.

Il-kwantifikazzjoni tal-proporzjonijiet tal-kwalità għandha tkun ibbażata fuq dan li ġej.

Il-materjali tal-imballaġġ użati mill-industrija spiss ikunu l-istess f’setturi u fi gruppi ta’ prodotti differenti: Il-Parti C tal-Anness II tipprovdi worksheet waħda b’valuri Qsin/Qp u Qsout/Qp applikabbli għall-materjali tal-imballaġġ. Il-kumpanija li twettaq studju dwar il-PEF tista’ tuża valuri differenti, li għandhom ikunu trasparenti u ġġustifikati fir-rapport dwar il-PEF.

4.4.8.6.    Kontenut riċiklat (R1)

Il-valuri R1 applikati għandhom ikunu speċifiċi għall-kumpanija jew sekondarji prestabbiliti (speċifiċi għall-applikazzjoni), skont l-informazzjoni disponibbli għall-kumpanija li twettaq l-istudju dwar il-PEF. Il-valuri R1 sekondarji prestabbiliti (speċifiċi għall-applikazzjoni) huma disponibbli fil-Parti C tal-Anness II. Għandha tiġi applikata l-proċedura li ġejja (f’ordni ġerarkika) biex jintgħażel il-valur ta’ R1 li għandu jintuża fi studju dwar il-PEF.

Il-valuri R1 applikati għandhom ikunu soġġetti għall-verifika tal-istudju dwar il-PEF.

4.4.8.7.    Linji gwida meta jintużaw valuri R1 speċifiċi għall-kumpanija

Meta jintużaw valuri R1 speċifiċi għall-kumpanija għajr 0, it-traċċabbiltà tul il-katina tal-provvista hija obbligatorja. Għandhom jiġu segwiti l-linji gwida ġenerali li ġejjin:

Għall-industrija tal-imballaġġ, huma rakkomandati l-linji gwida speċifiċi għall-industrija li ġejjin.

4.4.8.8.    Linji gwida dwar kif għandu jiġi ttrattat ir-ruttam qabel il-konsum

Meta jiġi ttrattat ir-ruttam qabel il-konsum, jistgħu jiġu applikati żewġ għażliet.

Għażla 1: l-impatti biex jiġi prodott il-materjal ta’ input li jwassal għar-ruttam ta’ qabel il-konsum inkwistjoni għandhom jiġu allokati lis-sistema tal-prodott li tkun iġġenerat dan ir-ruttam. Ir-ruttam jiġi ddikjarat bħala kontenut riċiklat qabel il-konsum. Il-limiti tal-proċess u r-rekwiżiti tal-immudellar fl-applikazzjoni tas-CFF huma murija fl- Illustrazzjoni 6.

Illustrazzjoni 6

Għażla tal-immudellar meta r-ruttam qabel il-konsum jiġi ddikjarat bħala kontenut riċiklat qabel il-konsum

Għażla 2: Kwalunkwe materjal li jiċċirkola f’katina ta’ proċessi jew f’ġabra ta’ ktajjen ta’ proċessi huwa eskluż milli jiġi definit bħala kontenut riċiklat u ma huwiex inkluż fl-R1. Ir-ruttam ma jiġix iddikjarat bħala kontenut riċiklat qabel il-konsum. Il-limiti tal-proċess u r-rekwiżiti tal-immudellar fl-applikazzjoni tas-CFF huma murija fl- Illustrazzjoni 7.

Illustrazzjoni 7

Għażla tal-immudellar meta r-ruttam qabel il-konsum ma jiġix iddikjarat bħala kontenut riċiklat qabel il-konsum

4.4.8.9.    Rata tal-output tar-riċiklaġġ (R2)

Il-parametru R2 jirreferi għar-“rata tal-output tar-riċiklaġġ”: L-Illustrazzjoni 8 tipprovdi rappreżentazzjoni viżwali. Ħafna drabi, il-valuri jkunu disponibbli għall-punt 8 ( 32 ) fl- Illustrazzjoni 8, għalhekk dawn il-valuri għandhom jiġu mmodifikati biex jaqblu mar-rata reali tal-output tar-riċiklaġġ (il-punt 10) b’kont meħud tat-telf possibbli tal-proċess. Fl-Illustrazzjoni 8, ir-rata tal-output tar-riċiklaġġ (R2) tikkorrispondi għall-punt 10.

Illustrazzjoni 8

Skema ta’ riċiklaġġ bi ġbir simplifikat ta’ materjal

Id-disinn u l-kompożizzjoni ta’ prodott jiddeterminaw jekk il-materjal tiegħu jkunx fil-fatt adattat għar-riċiklaġġ. Għalhekk, qabel ma jintgħażel il-valur R2 xieraq, għandha ssir evalwazzjoni tar-riċiklabbiltà tal-materjal u l-istudju dwar il-PEF għandu jinkludi dikjarazzjoni dwar ir-riċiklabbiltà tal-materjali/prodotti.

Id-dikjarazzjoni dwar ir-riċiklabbiltà għandha tiġi pprovduta flimkien ma’ evalwazzjoni għar-riċiklabbiltà li tinkludi evidenza għat-tliet kriterji li ġejjin (kif deskritt fl-EN ISO 14021:2016, it-Taqsima 7.7.4 “Metodoloġija tal-evalwazzjoni”).

Jekk kriterju wieħed ma jiġix issodisfat, jew il-linji gwida għar-riċiklabbiltà speċifiċi għas-settur jindikaw riċiklabbiltà limitata, għandu jiġi applikat valur R2 ta’ 0 %. Il-punti (1) u (3) jistgħu jiġu ppruvati permezz ta’ statistika dwar ir-riċiklaġġ, li jenħtieġ li tkun speċifika għall-pajjiż derivata minn assoċjazzjonijiet tal-industrija jew korpi nazzjonali. Tista’ tiġi pprovduta approssimazzjoni għall-evidenza fil-punt (3) billi jiġi applikat, pereżempju, id-disinn għall-evalwazzjoni tar-riċiklabbiltà deskritt fl-EN 13430 Riċiklaġġ tal-materjal (l-Annessi A u B) jew linji gwida oħra dwar ir-riċiklabbiltà speċifiċi għas-settur jekk ikunu disponibbli.

Il-valuri R2 prestabbiliti speċifiċi għall-applikazzjoni huma disponibbli fil-Parti C tal-Anness II. Għandha tiġi segwita l-proċedura li ġejja biex jintgħażel il-valur R2 li għandu jintuża fi studju dwar il-PEF:

Innota li jistgħu jiġu pprovduti valuri R2 ġodda lill-Kummissjoni biex jiġu implimentati fil-Parti C tal-Anness II. Il-valuri R2 proposti ġodda (ibbażati fuq statistika ġdida) għandhom jiġu pprovduti flimkien ma’ rapport ta’ studju li jindika s-sorsi u l-kalkoli, u jiġu rieżaminati minn parti terza indipendenti esterna. Il-Kummissjoni tiddeċiedi jekk il-valuri l-ġodda jkunux aċċettabbli u jistgħux jiġu implimentati f’verżjoni aġġornata tal-Parti C tal-Anness II. Ladarba l-valuri R2 il-ġodda jiġu integrati fil-Parti C tal-Anness II, dawn jistgħu jintużaw minn kwalunkwe studju dwar il-PEF.

Il-valuri R2 applikati għandhom ikunu soġġetti għal verifika.

4.4.8.10.    Il-valur R3

Il-valur R3 huwa l-proporzjon tal-materjal tal-prodott li jintuża għall-irkupru tal-enerġija fl-EoL. Il-valuri R3 applikati għandhom ikunu speċifiċi għall-kumpanija jew valuri prestabbiliti meħuda mill-Parti C tal-Anness II, skont l-informazzjoni disponibbli għall-kumpanija li twettaq l-istudju dwar il-PEF. Għandha tiġi applikata l-proċedura li ġejja (f’ordni ġerarkika) biex jintgħażel il-valur R3 li għandu jintuża fi studju dwar il-PEF.

Il-valuri R3 applikati għandhom ikunu soġġetti għal verifika.

4.4.8.11.    Eriċiklat (Eriċ) u EriċiklaġġEoL (EriċEoL)

Eriċ u EriċEoL huma l-emissjonijiet speċifiċi u r-riżorsi kkunsmati (għal kull unità funzjonali) li jirriżultaw mill-proċess ta’ riċiklaġġ tal-materjal riċiklat u fl-EoL, rispettivament. Il-limitu tas-sistema ta’ Eriċ u EriċEoL għandu jqis l-emissjonijiet r-riżorsi kkunsmati kollha mill-ġbir sal-punt definit ta’ sostituzzjoni.

Jekk il-punt ta’ sostituzzjoni jiġi identifikat fil-“livell 2”, Eriċ u EriċEoL għandhom jiġu mmudellati bl-użu tal-flussi reali tal-input. Għalhekk, jekk porzjon mill-flussi tal-input ikun minn materja prima primarja, dan għandu jiġi inkluż fis-settijiet tad-data użati għall-immudellar ta’ Eriċ u EriċEoL.

F’xi każijiet, Eriċ jista’ jikkorrispondi għal EriċEoL, pereżempju, f’każijiet fejn iseħħu ċrieki magħluqa.

4.4.8.12.    E*v

E*v huma l-emissjonijiet speċifiċi u r-riżorsi kkunsmati (għal kull unità funzjonali) li jirriżultaw mill-akkwist u l-ipproċessar minn qabel ta’ materjal verġni preżunt li jiġi sostitwit b’materjali riċiklabbli. Meta E*v prestabbilit ikun ugwali għal Ev, l-utent għandu jassumi li materjal riċiklabbli fl-EoL ikun qed jissostitwixxi l-istess materjal verġni li jkun intuża fin-naħa tal-input biex jiġi prodott il-materjal riċiklabbli.

Meta E*v ikun differenti minn Ev., l-utent għandu jipprovdi evidenza li l-materjal riċiklabbli jkun qed jissostitwixxi materjal verġni differenti minn dak li jipproduċi l-materjal riċiklabbli.

Jekk E*v ≠ Ev, E*v jirrappreżenta l-ammont reali ta’ materjal verġni ssostitwit bil-materjal riċiklabbli. F’każijiet bħal dawn, E*v ma jiġix immultiplikat bi Qsout/Qp, minħabba li dan il-parametru jitqies indirettament meta jiġi kkalkolat l-“ammont reali” ta’ materjal verġni sostitwit. Tali ammont għandu jiġi kkalkolat billi jitqies li l-materjal verġni sostitwit u l-materjal riċiklabbli jissodisfaw l-istess funzjoni f’termini ta’ “għal kemm żmien” u “kemm huwa tajjeb”. E*v għandu jiġi ddeterminat abbażi ta’ evidenza tas-sostituzzjoni reali tal-materjal verġni magħżul.

4.4.8.13.    Kif għandha tiġi applikata l-formula għall-prodotti intermedji (studji “mill-benniena sal-grada”)

Fi studji dwar il-PEF “mill-benniena sal-grada”, il-parametri relatati mal-EoL tal-prodott (jiġifieri r-riċiklabbiltà fl-EoL, l-irkupru tal-enerġija, ir-rimi) ma għandhomx jitqiesu.

Jekk il-formula tiġi applikata fl-istudji dwar il-PEF għall-prodotti intermedji (studji “mill-benniena sal-grada”), l-utent tal-istudju dwar il-PEF għandu:

It-Tabella 9 tipprovdi sommarju dwar kif għandha tiġi applikata s-CFF, skont studju li jiffoka fuq prodotti finali, jew prodotti intermedji.

4.4.8.14.    Kif għandhom jiġu ttrattati aspetti speċifiċi

Irkupru tal-irmied tal-qiegħ jew tal-gagazza mill-inċinerazzjoni

L-irkupru tal-irmied tal-qiegħ jew tal-gagazza għandu jiġi inkluż fil-valur R2 (ir-rata tal-output tar-riċiklaġġ) tal-prodott/materjal oriġinali. It-trattament tagħhom jinsab fi ħdan l-EriċEoL.

Rimi f’landfills u inċinerazzjoni bl-irkupru tal-enerġija

Kull meta proċess, bħar-rimi f’landfills bl-irkupru tal-enerġija jew l-inċinerazzjoni ta’ skart solidu muniċipali bl-irkupru tal-enerġija, iwassal għall-irkupru tal-enerġija, dan għandu jiġi mmudellat taħt il-parti tal-“enerġija” fl-Ekwazzjoni 3 (CFF). Il-kreditu jiġi kkalkolat abbażi tal-ammont ta’ enerġija tal-output li jintuża barra mill-proċess.

Skart solidu muniċipali

Il-Parti C tal-Anness II fiha valuri prestabbiliti għal kull pajjiż li għandhom jintużaw biex jiġi kkwantifikat is-sehem li jmur għar-rimi f’landfills u s-sehem li jmur għall-inċinerazzjoni, sakemm ma jkunux disponibbli valuri speċifiċi għall-katina tal-provvista.

Kompost u diġestjoni anaerobika/trattament tad-drenaġġ

Il-kompost, inkluż id-diġestat li joħroġ mid-diġestjoni anaerobika, għandu jiġi ttrattat fil-parti tal-“materjal” (Ekwazzjoni 3) bħar-riċiklaġġ b’A = 0,5. Il-parti enerġetika tad-diġestjoni anaerobika għandha tiġi ttrattata bħala proċess normali ta’ rkupru tal-enerġija taħt il-parti tal-“enerġija”

tal-Ekwazzjoni 3 (CFF).

Materjali ta’ skart użati bħala fjuwil

Meta l-materjal ta’ skart jintuża bħala fjuwil (eż. skart tal-plastik użat bħala fjuwil fil-fran tas-siment), dan għandu jiġi ttrattat bħala proċess ta’ rkupru tal-enerġija taħt il-parti tal-“enerġija”

tal-Ekwazzjoni 3(CFF).

Immudellar ta’ prodotti kumplessi

Meta jitqiesu prodotti kumplessi (eż. ċirkwiti stampati) b’ġestjoni kumplessa tal-EoL, is-settijiet tad-data prestabbiliti għall-proċessi ta’ trattament tal-EoL diġà jistgħu jimplimentaw is-CFF. Il-valuri prestabbiliti tal-parametri għandhom jirreferu għal dawk fil-Parti C tal-Anness II u għandhom ikunu disponibbli bħala informazzjoni dwar il-metadata fis-sett tad-data. Il-lista tal-materjali (BoM) jenħtieġ li tittieħed bħala punt tat-tluq għall-kalkoli jekk ma tkun disponibbli l-ebda data prestabbilita.

Użu mill-ġdid u rinnovazzjoni

Jekk l-użu mill-ġdid/ir-rinnovazzjoni ta’ prodott jirriżultaw fi prodott bi speċifikazzjonijiet differenti tal-prodott (li jipprovdi funzjoni oħra), dan għandu jitqies bħala parti mis-CFF, bħala forma ta’ riċiklaġġ. Il-partijiet il-qodma li jkunu nbidlu matul ir-rinnovazzjoni għandhom jiġu mmudellati taħt is-CFF.

F’dan il-każ, l-attivitajiet ta’ użu mill-ġdid/rinnovazzjoni jaqgħu taħt il-parametru EriċEoL, filwaqt li l-funzjoni alternattiva pprovduta (jew il-produzzjoni evitata ta’ partijiet jew komponenti) taqa’ taħt il-parametru E*v.

4.4.9.    Ħajja estiża tal-prodott

L-estensjoni tal-ħajja ta’ prodott minħabba l-użu mill-ġdid jew ir-rinnovazzjoni tista’ tirriżulta f’dan li ġej.

4.4.9.1.    Rati ta’ użu mill-ġdid (is-sitwazzjoni 1 fit-Taqsima 4.4.9)

Ir-rata ta’ użu mill-ġdid hija l-għadd ta’ drabi li materjal jintuża fil-fabbrika. Din spiss tissejjaħ ukoll ir-rati tal-vjaġġi, iż-żmien tal-użu mill-ġdid jew l-għadd ta’ rotazzjonijiet. Din tista’ tiġi espressa bħala l-għadd assolut ta’ użu mill-ġdid jew bħala % tar-rata ta’ użu mill-ġdid.

Pereżempju: rata ta’ użu mill-ġdid ta’ 80 % hija ugwali għal 5 użi mill-ġdid. L-Ekwazzjoni 4 tiddeskrivi l-konverżjoni:

L-għadd ta’ użi mill-ġdid applikat hawnhekk jirreferi għall-għadd totali ta’ użi matul il-ħajja tal-materjal. Dan jinkludi kemm l-ewwel użu kif ukoll l-użi mill-ġdid kollha ta’ wara.

4.4.9.2    Kif għandha tiġi applikata u mmudellata r-“rata ta’ użu mill-ġdid” (is-sitwazzjoni 1 fit-Taqsima 4.4.9)

L-għadd ta’ drabi li materjal jerġa’ jintuża jaffettwa l-profil ambjentali tal-prodott fi stadji differenti taċ-ċiklu tal-ħajja. Il-ħames passi li ġejjin jispjegaw kif l-utent għandu jimmudella l-istadji differenti taċ-ċiklu tal-ħajja b’materjali li jistgħu jerġgħu jintużaw, bl-użu tal-imballaġġ bħala eżempju.

4.4.9.3.    Rati ta’ użu mill-ġdid tal-imballaġġ

Sistema ta’ ritorn tal-imballaġġ tiġi organizzata minn:

Dan jista’ jaffettwa l-ħajja tal-materjal kif ukoll is-sors tad-data li għandu jintuża. Għalhekk, huwa importanti li dawn iż-żewġ sistemi ta’ ritorn jiġu sseparati.

Għall-aggregazzjonijiet ta’ imballaġġ tal-kumpanija, ir-rata ta’ użu mill-ġdid għandha tiġi kkalkolata bl-użu ta’ data speċifika għall-katina tal-provvista. Skont id-data disponibbli fi ħdan il-kumpanija, jistgħu jintużaw żewġ approċċi differenti ta’ kalkolu (ara l-għażla “a” u l-għażla “b” hawn taħt). Il-fliexken tal-ħġieġ li jistgħu jiġu ritornati qed jintużaw bħala eżempju iżda l-kalkoli japplikaw ukoll għal imballaġġ ieħor tal-kumpanija li jista’ jerġa’ jintuża.

Għażla “a”: tintuża data speċifika għall-katina tal-provvista, ibbażata fuq l-esperjenza akkumulata matul il-ħajja tal-aggregazzjoni preċedenti ta’ fliexken tal-ħġieġ. Dan huwa l-aktar mod preċiż biex tiġi kkalkolata r-rata ta’ użu mill-ġdid tal-fliexken għall-aggregazzjoni tal-fliexken preċedenti u huwa stima xierqa għall-aggregazzjoni tal-fliexken attwali. Tinġabar id-data speċifika għall-katina tal-provvista li ġejja.

Din l-għażla ta’ kalkolu għandha tintuża:

Id-data għandha tkun speċifika għall-katina tal-provvista u għandha tiġi vverifikata matul il-proċess ta’ verifika u ta’ validazzjoni, inkluż ir-raġunament għall-għażla tal-metodu.

Għażla “b”: Jekk ma tiġi traċċata l-ebda data reali, il-kalkolu għandu jsir parzjalment abbażi ta’ suppożizzjonijiet. Din l-għażla hija anqas preċiża minħabba s-suppożizzjonijiet magħmula u għalhekk għandhom jintużaw stimi konservattivi/sikuri. Hija meħtieġa d-data li ġejja.

Din l-għażla ta’ kalkolu għandha tintuża meta l-għażla “a” ma tkunx applikabbli (eż. l-aggregazzjoni preċedenti ma tkunx tista’ tintuża bħala referenza). Id-data użata għandha tiġi vverifikata matul il-proċess ta’ verifika u ta’ validazzjoni, inkluża r-raġuni għall-għażla bejn l-għażla “a” u l-għażla “b”.

4.4.9.4    Rati medji ta’ użu mill-ġdid għal aggregazzjonijiet li jkunu tal-kumpanija

L-istudji dwar il-PEF li jkollhom aggregazzjonijiet ta’ imballaġġ li jista’ jerġa’ jintuża tal-kumpanija fl-ambitu għandhom jużaw rati ta’ użu mill-ġdid speċifiċi għall-kumpanija, ikkalkulati skont ir-regoli deskritti fit-Taqsima 4.4.9.3.

4.4.9.5    Rati medji ta’ użu mill-ġdid għal aggregazzjonijiet operati minn partijiet terzi

Ir-rati ta’ użu mill-ġdid li ġejjin għandhom jintużaw f’dawk l-istudji dwar il-PEF li jkollhom aggregazzjonijiet ta’ imballaġġ li jista’ jerġa’ jintuża operati minn partijiet terzi fl-ambitu, sakemm ma tkunx disponibbli data ta’ kwalità aħjar:

L-utent tal-metodu tal-PEF jista’ juża valuri oħra jekk ikunu ġġustifikati u jiġu pprovduti s-sorsi tad-data.

L-utent tal-metodu tal-PEF għandu jindika jekk l-aggregazzjonijiet tal-kumpanija jew l-aggregazzjonijiet operati minn partijiet terzi kinux fl-ambitu u liema metodu ta’ kalkolu jew rati prestabbiliti ta’ użu mill-ġdid intużaw.

4.4.10    Emissjonijiet u assorbimenti ta’ gassijiet serra

Il-metodu tal-PEF jiddistingwi tliet kategoriji ewlenin ta’ emissjonijiet u assorbimenti ta’ gassijiet serra (GHG), li kull waħda minnhom tikkontribwixxi għal-livelli f’subkategorija speċifika fi ħdan il-kategorija tal-impatt tat-“tibdil fil-klima”:

Attwalment, il-krediti assoċjati mal-ħżin temporanju u permanenti tal-karbonju u/jew mal-emissjonijiet posposti ma għandhomx jitqiesu fil-kalkolu tal-indikatur tat-tibdil fil-klima. Dan ifisser li l-emissjonijiet u l-assorbimenti kollha għandhom jitqiesu bħala emessi “issa”, u ma hemm l-ebda tnaqqis tal-emissjonijiet maż-żmien (f’konformità mal-EN ISO 14067:2018). Se jitqiesu l-iżviluppi sabiex il-metodu jinżamm aġġornat b’evidenza xjentifika u b’kunsens ibbażat fuq l-esperti.

Is-subkategoriji “tibdil fil-klima – fossili”, “tibdil fil-klima – bijoġeniku” u “tibdil fil-klima - użu tal-art u tibdil fl-użu tal-art”, għandhom jiġu rrappurtati separatament jekk juru kontribut ta’ aktar minn 5 % ( 37 ) kull wieħed għall-punteġġ totali tat-tibdil fil-klima.

4.4.10.1    Subkategorija 1: Tibdil fil-klima – fossili

Din il-kategorija tkopri l-emissjonijiet tal-gassijiet serra għal kwalunkwe mezz li joriġinaw mill-ossidazzjoni u/jew mit-tnaqqis tal-fjuwils fossili permezz tat-trasformazzjoni jew id-degradazzjoni tagħhom (eż. kombustjoni, diġestjoni, rimi f’landfills, eċċ.). Din il-kategorija tal-impatt tinkludi l-emissjonijiet mill-pit (użat bħala fjuwil) u l-kalċinazzjoni, u l-assorbimenti minħabba l-karbonazzjoni.

L-assorbiment ta’ CO2 fossili u l-emissjonijiet korrispondenti (eż. minħabba l-karbonazzjoni) għandhom jiġu mmudellati b’mod simplifikat meta jiġi kkalkulat il-profil tal-PEF (jiġifieri ma għandhom jiġu mmudellati l-ebda emissjonijiet jew assorbimenti). Meta jkun meħtieġ għarfien dwar l-ammont ta’ assorbiment ta’ CO2 fossili għal informazzjoni ambjentali addizzjonali, l-assorbiment tas-CO2 jista’ jiġi mmudellat bil-fluss “diossidu tal-karbonju (fossili), riżorsi mill-arja”.

Il-flussi li jaqgħu taħt din id-definizzjoni għandhom jiġu mmudellati b’mod konsistenti mal-flussi elementari fil-pakkett ta’ referenza tal-EF l-aktar aġġornat u jintużaw ismijiet li jispiċċaw b’“(fossili)”, jekk ikunu disponibbli (eż “diossidu tal-karbonju (fossili)” u “metan (fossili)”).

4.4.10.2    Subkategorija 2: Tibdil fil-klima – bijoġeniku

Din is-subkategorija tkopri (i) l-emissjonijiet tal-karbonju fl-arja (CO2, CO u CH4) li joriġinaw mill-ossidazzjoni u/jew mit-tnaqqis tal-bijomassa ta’ fuq l-art permezz tat-trasformazzjoni jew id-degradazzjoni tagħha (eż. kombustjoni, diġestjoni, kompostjar, rimi f’landfills), u (ii) l-assorbiment ta’ CO2 mill-atmosfera permezz tal-fotosinteżi matul it-tkabbir tal-bijomassa, jiġifieri li jikkorrispondi għall-kontenut ta’ karbonju tal-prodotti, tal-bijofjuwils jew tar-residwi tal-pjanti ’l fuq mill-art bħall-weraq u l-injam mejjet. L-iskambji tal-karbonju minn foresti indiġeni ( 38 ) għandhom jiġu mmudellati taħt is-subkategorija 3 (inklużi l-emissjonijiet konnessi fil-ħamrija, il-prodotti derivati jew ir-residwi).

Rekwiżiti tal-immudellar: il-flussi li jaqgħu taħt din id-definizzjoni għandhom jiġu mmudellati b’mod konsistenti mal-flussi elementari fil-verżjoni l-aktar reċenti tal-pakkett tal-EF u jintużaw ismijiet tal-flussi li jispiċċaw b’“(bijoġeniku)”. L-allokazzjoni tal-massa għandha tiġi applikata biex jiġu mmudellati l-flussi tal-karbonju bijoġeniku.

Approċċ ta’ mmudellar simplifikat jenħtieġ li jintuża biss jekk jiġu mmudellati l-flussi li jinfluwenzaw ir-riżultati tal-impatt fuq it-tibdil fil-klima (jiġifieri l-emissjonijiet tal-metan bijoġeniku). Din l-għażla tista’ tapplika, pereżempju, għall-istudji dwar il-PEF tal-ikel billi tevita l-immudellar tad-diġestjoni tal-bniedem filwaqt li eventwalment tasal għal bilanċ ta’ żero. F’dan il-każ, japplikaw ir-regoli li ġejjin:

Għall-prodotti intermedji (mill-benniena sal-grada), il-kontenut tal-karbonju bijoġeniku fil-grada tal-fabbrika (kontenut fiżiku) għandu dejjem jiġi rrapportat bħala “informazzjoni teknika addizzjonali”.

4.4.10.3    Subkategorija 3: Tibdil fil-klima – użu tal-art u tibdil fl-użu tal-art (LULUC)

Din is-subkategorija tqis l-assorbimenti u l-emissjonijiet tal-karbonju (CO2, CO u CH4) li joriġinaw minn bidliet fil-ħażna ta’ karbonju kkawżati mit-tibdil fl-użu tal-art u mill-użu tal-art. Din is-subkategorija tinkludi skambji tal-karbonju bijoġeniku mid-deforestazzjoni, mill-kostruzzjoni tat-toroq jew minn attivitajiet oħra tal-ħamrija (inklużi l-emissjonijiet tal-karbonju fil-ħamrija). Għall-foresti indiġeni, l-emissjonijiet tas-CO2 relatati kollha huma inklużi u mmudellati taħt din is-subkategorija (inklużi l-emissjonijiet konnessi fil-ħamrija, il-prodotti derivati mill-foresti indiġeni ( 39 ) u r-residwi), filwaqt li l-assorbiment tas-CO2 tagħhom huwa eskluż.

Trid issir distinzjoni bejn it-tibdil dirett u dak indirett fl-użu tal-art. It-tibdil dirett fl-użu tal-art iseħħ bħala riżultat ta’ trasformazzjoni minn tip ta’ użu tal-art għal tip ieħor, li sseħħ f’biċċa partikolari/ċerta biċċa tal-kopertura tal-art, li possibbilment twassal għal bidliet fil-ħażna ta’ karbonju ta’ dik il-biċċa speċifika ta’ art, iżda mhux f’sistemi oħra. Eżempji ta’ tibdil dirett fl-użu tal-art huma l-konverżjoni ta’ art użata għat-tkabbir tal-għelejjel għall-użu industrijali jew il-konverżjoni minn art forestali għal art tal-għelejjel.

It-tibdil indirett fl-użu tal-art iseħħ meta ċertu tibdil fl-użu tal-art, jew fl-użu tal-materja prima mkabbra fuq biċċa art partikolari, jikkawża tibdil fl-użu tal-art barra l-limitu tas-sistema, jiġifieri f’tipi oħra ta’ użu tal-art. Il-metodu tal-PEF iqis biss it-tibdil dirett fl-użu tal-art, filwaqt li t-tibdil indirett fl-użu tal-art, minħabba n-nuqqas ta’ metodoloġija maqbula, ma għandux jitqies fl-istudji dwar il-PEF. It-tibdil indirett fl-użu tal-art jista’ jiġi inkluż taħt informazzjoni ambjentali addizzjonali.

Rekwiżiti tal-immudellar: il-flussi li jaqgħu taħt din id-definizzjoni għandhom jiġu mmudellati b’mod konsistenti mal-flussi elementari fil-verżjoni l-aktar reċenti tal-pakkett tal-EF u jintużaw ismijiet tal-flussi li jispiċċaw b’“(tibdil fl-użu tal-art)”. L-assorbimenti u l-emissjonijiet tal-karbonju bijoġeniku għandhom jiddaħħlu fl-inventarju separatament għal kull fluss elementari. Għat-tibdil fl-użu tal-art: l-emissjonijiet u l-assorbimenti kollha tal-karbonju għandhom jiġu mmudellati skont il-linji gwida dwar l-immudellar tal-PAS 2050:2011 (BSI 2011) u d-dokument supplimentari PAS2050-1:2012 (BSI 2012) għall-prodotti ortikulturali.

Kwotazzjoni mill-PAS 2050:2011 (BSI 2011):

“Jistgħu jirriżultaw emissjonijiet kbar ta’ gassijiet serra bħala konsegwenza tat-tibdil fl-użu tal-art. Normalment ma jseħħux assorbimenti bħala riżultat dirett tat-tibdil fl-użu tal-art (u mhux bħala riżultat ta’ prattiki ta’ ġestjoni fit-tul), għalkemm huwa rikonoxxut li dan jista’ jseħħ f’ċirkostanzi speċifiċi. Eżempji ta’ tibdil dirett fl-użu tal-art huma l-konverżjoni ta’ art użata għat-tkabbir tal-għelejjel għall-użu industrijali jew il-konverżjoni minn art forestali għal art tal-għelejjel. Għandhom jiġu inklużi l-forom kollha ta’ tibdil fl-użu tal-art li jirriżultaw f’emissjonijiet jew f’assorbimenti. It-tibdil indirett fl-użu tal-art jirreferi għal tali konverżjonijiet tal-użu tal-art bħala konsegwenza ta’ bidliet fl-użu tal-art xi mkien ieħor. Filwaqt li l-emissjonijiet tal-gassijiet serra jirriżultaw ukoll minn tibdil indirett fl-użu tal-art, il-metodi u r-rekwiżiti tad-data għall-kalkolu ta’ dawn l-emissjonijiet ma humiex żviluppati b’mod sħiħ. Għalhekk, il-valutazzjoni tal-emissjonijiet li jirriżultaw mit-tibdil indirett fl-użu tal-art ma hijiex inkluża.

L-emissjonijiet u l-assorbimenti tal-gassijiet serra li jirriżultaw mit-tibdil dirett fl-użu tal-art għandhom jiġu valutati għal kwalunkwe input għaċ-ċiklu tal-ħajja ta’ prodott li joriġina minn dik l-art u għandhom jiġu inklużi fil-valutazzjoni tal-emissjonijiet tal-gassijiet serra. L-emissjonijiet li jirriżultaw mill-prodott għandhom jiġu vvalutati abbażi tal-valuri prestabbiliti tat-tibdil fl-użu tal-art ipprovduti fl-Anness C tal-PAS 2050:2011, sakemm ma tkunx disponibbli data aħjar. Għall-pajjiżi u t-tibdil fl-użu tal-art mhux inklużi f’dan l-Anness, l-emissjonijiet li jirriżultaw mill-prodott għandhom jiġu vvalutati bl-użu tal-emissjonijiet u l-assorbimenti tal-gassijiet serra inklużi li jseħħu b’riżultat tat-tibdil dirett fl-użu tal-art f’konformità mat-taqsimiet rilevanti tal-IPCC (2006). Il-valutazzjoni tal-impatt tat-tibdil fl-użu tal-art għandha tinkludi t-tibdil dirett kollu fl-użu tal-art li jseħħ mhux aktar minn 20 sena, jew perjodu ta’ ħsad wieħed, qabel ma ssir il-valutazzjoni (skont liema jkun l-itwal). L-emissjonijiet u l-assorbimenti totali ta’ gassijiet serra li jirriżultaw mit-tibdil dirett fl-użu tal-art matul il-perjodu għandhom jiġu inklużi fil-kwantifikazzjoni tal-emissjonijiet tal-gassijiet serra tal-prodotti li jirriżultaw minn din l-art abbażi ta’ allokazzjoni ugwali għal kull sena tal-perjodu ( 40 ).

Il-ġerarkija li ġejja għandha tapplika meta jiġu ddeterminati l-emissjonijiet u l-assorbimenti tal-gassijiet serra li jirriżultaw mit-tibdil fl-użu tal-art li jseħħ mhux aktar minn 20 sena jew perjodu wieħed ta’ ħsad, qabel ma titwettaq il-valutazzjoni (skont liema jkun l-itwal):

L-għarfien dwar l-użu preċedenti tal-art jista’ jintwera bl-użu ta’ għadd ta’ sorsi ta’ informazzjoni, bħall-immaġni bis-satellita u d-data minn stħarriġ dwar l-art. Meta ma jkunx hemm rekords disponibbli, jista’ jintuża l-għarfien lokali dwar l-użu preċedenti tal-art. Il-pajjiżi li fihom titkabbar għalla jistgħu jiġu ddeterminati mill-istatistika tal-importazzjoni, u jista’ jiġi applikat limitu ta’ mhux anqas minn 90 % tal-piż tal-importazzjonijiet. Għandhom jiġu rrapportati s-sorsi tad-data, il-post u ż-żmien tat-tibdil fl-użu art assoċjat mal-inputs għall-prodotti.”

Il-prodotti intermedji (mill-benniena sal-grada) derivati minn foresti indiġeni għandhom dejjem jirrappurtaw bħala metadata (fit-taqsima “informazzjoni teknika addizzjonali” tar-rapport dwar il-PEF): (i) il-kontenut tal-karbonju tagħhom (il-kontenut fiżiku u l-kontenut allokat) u (ii) li l-emissjonijiet tal-karbonju korrispondenti għandhom jiġu mmudellati bi flussi elementari “(tibdil fl-użu tal-art)”.

Għall-ħażna ta’ karbonju fil-ħamrija: l-emissjonijiet tal-karbonju fil-ħamrija għandhom jiġu inklużi u mmudellati taħt din is-subkategorija (eż. mill-għelieqi tar-ross). L-emissjonijiet tal-karbonju fil-ħamrija derivati minn residwi fuq l-art (ħlief minn foresti indiġeni) għandhom jiġu mmudellati taħt is-subkategorija 2, bħall-applikazzjoni ta’ residwi ta’ foresti indiġeni jew tiben. L-assorbiment tal-karbonju fil-ħamrija (akkumulazzjoni) għandu jiġi eskluż mir-riżultati, pereżempju minn bwar jew ġestjoni mtejba tal-art permezz ta’ tekniki ta’ ħdim tar-raba’ jew miżuri ta’ ġestjoni oħra meħuda relatati mal-art agrikola. Il-ħżin tal-karbonju fil-ħamrija jista’ jiġi inkluż biss fl-istudju dwar il-PEF bħala informazzjoni ambjentali addizzjonali u jekk tiġi pprovduta prova. Jekk il-leġiżlazzjoni jkollha rekwiżiti differenti ta’ mmudellar għas-settur, bħad-Deċiżjoni tal-UE dwar il-kontabilità tal-gassijiet serra mill-2013 ( 41 ), li tindika l-kontabilità tal-ħażna ta’ karbonju, din għandha tiġi mmudellata skont il-leġiżlazzjoni rilevanti u pprovduta taħt informazzjoni ambjentali addizzjonali.

4.4.11    Kumpensi

It-terminu “kumpens” spiss jintuża biex jirreferi għall-attivitajiet ta’ mitigazzjoni tal-gassijiet serra ta’ partijiet terzi, eż. l-iskemi regolati li huma parti mill-Protokoll ta’ Kjoto (dak li qabel kien il-mekkaniżmu għal żvilupp nadif; implimentazzjoni konġunta), mekkaniżmi ġodda diskussi fil-kuntest tan-negozjati l-Artikolu 6 tal-Ftehim ta’ Pariġi l-iskemi għan-negozjar ta’ kwoti ta’ emissjonijiet, jew skemi volontarji. Il-kumpens huwa t-tnaqqis tal-gassijiet serra użat biex jikkumpensa (jiġifieri jikkumpensa) għall-emissjonijiet ta’ gassijiet serra xi mkien ieħor, pereżempju biex tintlaħaq mira jew limitu volontarju jew obbligatorju ta’ gassijiet serra. Il-kumpens jiġi kkalkolat imqabbel ma’ linja bażi li tirrappreżenta xenarju ipotetiku għal dak li l-emissjonijiet kienu jkunu fin-nuqqas tal-proġett ta’ mitigazzjoni li jiġġenera l-kumpens. Eżempji huma l-kumpens għal emissjonijiet ta’ karbonju permezz tal-mekkaniżmu għal żvilupp nadif, il-krediti ta’ karbonju, u kumpens ieħor estern għas-sistema.

Il-kumpens ma għandux jiġi inkluż fil-valutazzjoni tal-impatt ta’ studju dwar il-PEF, iżda għandu jiġi rrappurtat separatament bħala informazzjoni ambjentali addizzjonali.

4.5    Trattament ta’ proċessi multifunzjonali

Jekk proċess jew faċilità jipprovdu aktar minn funzjoni waħda, jiġifieri jipprovdu diversi oġġetti u/jew servizzi (“koprodotti”), huma jkunu “multifunzjonali”. F’dawn is-sitwazzjonijiet, l-inputs u l-emissjonijiet kollha marbuta mal-proċess għandhom jinqasmu bejn il-prodott ta’ interess u l-koprodotti l-oħra b’mod ibbażat fuq prinċipji. Is-sistemi li jinvolvu l-multifunzjonalità tal-proċessi għandhom jiġu mmudellati f’konformità mal-ġerarkija tad-deċiżjonijiet li ġejja.

Ir-rekwiżiti speċifiċi ta’ allokazzjoni f’taqsimiet oħra ta’ dan il-metodu dejjem jipprevalu fuq dawk disponibbli f’din it-taqsima (eż. it-Taqsimiet 4.4.2 dwar l-elettriku, 4.4.3 dwar it-trasport, 4.4.10 dwar il-gassijiet serra, jew 4.5.1 dwar l-attivitajiet tal-biċċeriji).

Ġerarkija tad-deċiżjonijiet

1)   Suddiviżjoni jew espansjoni tas-sistema

Skont l-EN ISO 14044:2006, kull fejn ikun possibbli, jenħtieġ li jintużaw is-suddiviżjoni jew l-espansjoni tas-sistema biex tiġi evitata l-allokazzjoni. Is-suddiviżjoni tirreferi għad-diżaggregazzjoni ta’ proċessi jew faċilitajiet multifunzjonali biex jiġu iżolati l-flussi tal-inputs assoċjati direttament ma’ kull output ta’ proċess jew ta’ faċilità. L-espansjoni tas-sistema tirreferi għall-espansjoni tas-sistema billi jiġu inklużi funzjonijiet addizzjonali relatati mal-koprodotti. L-ewwel għandu jiġi investigat jekk ikunx possibbli li l-proċess analizzat jiġi suddiviż jew estiż. Fejn tkun tista’ ssir suddiviżjoni, id-data tal-inventarju għandha tinġabar biss għal dawk il-proċessi tal-unità attribwibbli direttament ( 42 ) għall-prodotti/is-servizzi ta’ tħassib. Jew, jekk is-sistema tkun tista’ tiġi estiża, il-funzjonijiet addizzjonali għandhom jiġu inklużi fl-analiżi, bir-riżultati kkomunikati għas-sistema estiża kollha pjuttost milli fuq livell ta’ koprodott individwali.

2)   Allokazzjoni bbażata fuq relazzjoni fiżika sottostanti rilevanti

Fejn ma jkunx possibbli li tiġi applikata s-suddiviżjoni jew l-espansjoni tas-sistema, jenħtieġ li tiġi applikata l-allokazzjoni: l-inputs u l-outputs tas-sistema jenħtieġ li jinqasmu bejn il-prodotti jew il-funzjonijiet differenti tagħha b’mod li jirrifletti r-relazzjonijiet fiżiċi sottostanti rilevanti ta’ bejniethom (EN ISO 14044:2006).

L-allokazzjoni bbażata fuq relazzjoni fiżika sottostanti rilevanti tirreferi għat-tqassim tal-flussi tal-inputs u tal-outputs ta’ proċess jew ta’ faċilità multifunzjonali f’konformità ma’ relazzjoni fiżika rilevanti u kwantifikabbli bejn l-inputs tal-proċessi u l-outputs tal-koprodotti (pereżempju, proprjetà fiżika tal-inputs u tal-outputs li tkun rilevanti għall-funzjoni pprovduta mill-koprodott ta’ interess). L-allokazzjoni bbażata fuq relazzjoni fiżika tista’ tiġi mmudellata bl-użu ta’ sostituzzjoni diretta, jekk ikun possibbli li jiġi identifikat prodott li jiġi sostitwit direttament.

Biex juri li l-effett ta’ sostituzzjoni diretta huwa robust, l-utent tal-metodu tal-PEF għandu jipprova li:

Jew biex jiġu allokati input/output abbażi ta’ xi relazzjoni fiżika sottostanti rilevanti oħra li torbot l-inputs u l-outputs mal-funzjoni pprovduta mis-sistema, l-utent tal-metodu tal-PEF għandu juri li huwa possibbli li tiġi definita relazzjoni fiżika rilevanti li biha jiġu allokati l-flussi attribwibbli għall-forniment tal-funzjoni definita tas-sistema tal-prodott: jekk din il-kundizzjoni tiġi ssodisfata, l-utent tal-metodu tal-PEF jista’ jalloka abbażi ta’ din ir-relazzjoni fiżika.

3)   Allokazzjoni bbażata fuq xi relazzjoni oħra

Tista’ tkun possibbli allokazzjoni bbażata fuq xi relazzjoni oħra. Pereżempju, l-allokazzjoni ekonomika tirreferi għall-allokazzjoni tal-inputs u l-outputs assoċjati mal-proċessi multifunzjonali għall-outputs tal-koprodotti fi proporzjon mal-valuri tas-suq relattivi tagħhom. Il-prezz tas-suq tal-kofunzjonijiet jenħtieġ li jirreferi għall-kundizzjonijiet u l-istadju speċifiċi tal-proċess li fih jiġu prodotti l-koprodotti. Fi kwalunkwe każ, biex tiġi żgurata kemm jista’ jkun ir-rappreżentattività fiżika tar-riżultati tal-PEF, għandha tiġi pprovduta ġustifikazzjoni ċara tar-raġunijiet għaliex ikunu twarrbu 1) u 2) u għaliex tkun intgħażlet ċerta regola ta’ allokazzjoni fil-pass 3).

L-allokazzjoni bbażata fuq xi relazzjoni oħra tista’ ssir b’wieħed mill-modi alternattivi li ġejjin.

Il-formula tal-impronta ċirkolari (ara t-Taqsima 4.4.8.1) tipprovdi l-approċċ li għandu jintuża biex jiġu stmati l-emissjonijiet globali li jirriżultaw minn ċertu proċess li jinvolvi r-riċiklaġġ u/jew l-irkupru tal-enerġija. Barra minn hekk, dawn huma relatati wkoll mal-flussi tal-iskart iġġenerati fil-limitu tas-sistema.

4.5.1    Allokazzjoni fit-trobbija tal-annimali

Din it-taqsima tipprovdi struzzjonijiet dwar kif għandhom jiġu indirizzati kwistjonijiet speċifiċi relatati mal-immudellar tal-farm, il-biċċerija u r-rendering għall-bhejjem tal-ifrat, il-ħnieżer, in-nagħaġ u l-mogħoż. B’mod partikolari, huma pprovduti struzzjonijiet dwar:

4.5.1.1    Allokazzjoni fi ħdan il-modulu tal-farm

Fil-modulu tal-farm, għandha tintuża s-suddiviżjoni għal proċessi li jkunu allokati direttament għal ċerti outputs (eż. l-użu tal-enerġija u l-emissjonijiet relatati mal-proċessi tal-ħlib). Jekk il-proċessi ma jkunux jistgħu jiġu suddiviżi minħabba n-nuqqas ta’ data separata jew minħabba li jkun teknikament impossibbli, il-piż upstream, eż. il-produzzjoni tal-għalf, għandu jiġi allokat għall-outputs tal-farm bl-użu ta’ metodu ta’ allokazzjoni bijofiżika. Il-valuri prestabbiliti użati għall-allokazzjoni huma pprovduti fit-taqsimiet li ġejjin għal kull tip ta’ annimal. Dawn il-valuri prestabbiliti għandhom jintużaw fl-istudji dwar il-PEF sakemm ma tinġabarx data speċifika għall-kumpanija. Il-bdil tal-fatturi ta’ allokazzjoni huwa permess biss jekk tinġabar u tintuża data speċifika għall-kumpanija għall-modulu tal-farm. F’każ li tintuża data sekondarja għall-modulu tal-farm, ma jkun permess l-ebda bdil tal-fatturi ta’ allokazzjoni.

4.5.1.2    Allokazzjoni fi ħdan il-modulu tal-farm għall-ifrat

Għandu jintuża l-metodu ta’ allokazzjoni tal-Federazzjoni Internazzjonali tal-Prodotti tal-Ħalib (IDF) (2015) bejn il-ħalib, il-baqar tal-qatla u l-għoġġiela żejda. L-annimali mejtin u l-prodotti kollha minn annimali mejtin għandhom jitqiesu bħala skart u għandha tiġi applikata l-formula tal-impronta ċirkolari. F’dan il-każ, madankollu, għandha tiġi garantita t-traċċabbiltà tal-prodotti minn annimali mejtin biex l-istudji dwar il-PEF ikunu jistgħu jqisu dan l-aspett.

Id-demel esportat lejn farm ieħor għandu jitqies bħala wieħed minn dawn li ġejjin.

Il-fattur ta’ allokazzjoni (AF) għall-ħalib għandu jiġi kkalkolat bl-użu tal-ekwazzjoni li ġejja:

Mlaħam hija l-massa tal-piż ħaj tal-annimali kollha mibjugħa, inklużi l-għoġġiela u l-annimali maturi maqtula kull sena u Mħalib hija l-massa tal-ħalib ikkoreġut għax-xaħam u l-proteina (FPCM) mibjugħa kull sena (ikkoreġut għal 4 % xaħam u għal 3,3 % proteina). Il-kostant 6,04 jiddeskrivi r-relazzjoni kawżali bejn il-kontenut tal-enerġija fl-għalf fir-rigward tal-ħalib u l-piż ħaj tal-annimali prodotti. Il-kostant huwa ddeterminat abbażi ta’ studju li ġabar data minn 536 maħleb fl-Istati Uniti ( 44 ) (Toma et al., 2013). Għalkemm huwa bbażat fuq farms tal-Istati Uniti, l-IDF tqis li l-approċċ huwa applikabbli għas-sistemi tat-trobbija Ewropej.

L-FPCM (ikkoreġuta għal 4 % xaħam u 3,3 % proteina) għandha tiġi kkalkolata bl-użu tal-formula li ġejja:

F’każijiet fejn jintuża valur prestabbilit ta’ 0,02 kglaħam/kgħalib għall-proporzjon tal-piż ħaj tal-annimali u l-ħalib prodott fl-Ekwazzjoni 9, l-ekwazzjoni tagħti fatturi ta’ allokazzjoni prestabbiliti ta’ 12 % għall-piż ħaj tal-annimali u 88 % għall-ħalib (it-Tabella 10). Dawn il-valuri għandhom jintużaw bħala valuri prestabbiliti użati għall-allokazzjoni tal-piżijiet upstream għall-ħalib u għall-piż ħaj tal-annimali għall-bhejjem tal-ifrat meta jintużaw settijiet tad-data sekondarji. Jekk tinġabar data speċifika għall-kumpanija għall-istadju tat-trobbija, il-fatturi ta’ allokazzjoni għandhom jinbidlu bl-użu tal-ekwazzjonijiet inklużi f’din it-taqsima.

4.5.1.3    Allokazzjoni fi ħdan il-modulu tal-farm għan-nagħaġ u l-mogħoż

Għandu jintuża approċċ bijofiżiku għall-allokazzjoni tal-piżijiet upstream għall-koprodotti differenti għan-nagħaġ u l-mogħoż. Il-linji gwida tal-IPCC tal-2006 għall-inventarji nazzjonali tal-gassijiet serra (IPCC, 2006) fihom mudell għall-kalkolu tar-rekwiżiti tal-enerġija li għandu jintuża għan-nagħaġ u, bħala proxy, għall-mogħoż. Dan il-mudell huwa applikat f’dan id-dokument.

L-annimali mejtin u l-prodotti kollha minn annimali mejtin għandhom jitqiesu bħala skart u għandha tiġi applikata l-formula tal-impronta ċirkolari (CFF, it-Taqsima Section 4.4.8.1). F’dan il-każ, madankollu, l-intraċċar tal-prodotti minn annimali mejtin għandu jkun permess sabiex dan l-aspett ikun jista’ jitqies fl-istudji dwar il-PEF.

Huwa obbligatorju li jintużaw il-fatturi ta’ allokazzjoni prestabbiliti inklużi f’dan id-dokument kull meta jintużaw settijiet tad-data sekondarji għall-istadju taċ-ċiklu tal-ħajja tat-trobbija għan-nagħaġ u l-mogħoż. Jekk tintuża data speċifika għall-kumpanija għal dan l-istadju taċ-ċiklu tal-ħajja, il-fatturi ta’ allokazzjoni għandhom jiġu kkalkolati bid-data speċifika għall-kumpanija bl-użu tal-ekwazzjonijiet ipprovduti.

Il-fatturi ta’ allokazzjoni għandhom jiġu kkalkolati kif ġej ( 45 ):

Biex tiġi kkalkolata l-enerġija għas-suf (NEsuf), l-enerġija għall-ħalib (NEl) u l-enerġija għal-laħam (NEg) b’data speċifika għall-kumpanija, għandhom jintużaw l-ekwazzjonijiet inklużi fl-IPPC (2006), u rrapportati hawn taħt. F’każ li tintuża data sekondarja minflok, għandhom jintużaw il-valuri prestabbiliti għall-fatturi ta’ allokazzjoni pprovduti f’dan id-dokument.

Enerġija għas-suf, NEsuf

Il-valuri prestabbiliti li għandhom jintużaw għall-kalkolu tal-NEsuf u l-enerġija netta meħtieġa li tirriżulta huma rrapportati fit-Tabella 11.

Enerġija għall-ħalib, NEl

Il-valuri prestabbiliti li għandhom jintużaw għall-kalkolu tal-NEl u l-enerġija netta meħtieġa li tirriżulta huma pprovduti fit-Tabella 12.

Enerġija għal-laħam, NEg

Innota li l-ħrief se jinfatmu fuq diversi ġimgħat peress li huma jissupplimentaw dieta tal-ħalib b’għalf tal-mergħat jew b’għalf fornut. Il-mument tal-ftim jenħtieġ li jittieħed bħala l-mument li fih ikunu jiddependu fuq il-ħalib għal nofs il-provvista tal-enerġija tagħhom. L-ekwazzjoni NEg użata għan-nagħaġ tinkludi żewġ kostanti empiriċi (“a” u “b”) li jvarjaw skont l-ispeċi/kategorija tal-annimali (it-Tabella 13).

F’każ li tintuża data speċifika għall-kumpanija għall-istadju tat-trobbija, il-fatturi ta’ allokazzjoni għandhom jiġu kkalkolati mill-ġdid. F’dan il-każ, il-parametru “a” u “b” għandu jiġi kkalkolat bħala l-medja ponderata jekk ikun hemm aktar minn kategorija waħda ta’ annimali.

Il-valuri prestabbiliti li għandhom jintużaw fil-kalkolu tal-NEg huma rrapportati fit-Tabella 14.

Il-fatturi ta’ allokazzjoni prestabbiliti li għandhom jintużaw fl-istudji dwar il-PEF għan-nagħaġ u għall-mogħoż huma pprovduti fit-Tabella 14 flimkien mal-kalkoli. L-istess ekwazzjonijiet ( 47 ) u valuri prestabbiliti użati fil-kalkolu tar-rekwiżiti tal-enerġija għan-nagħaġ jintużaw fil-kalkolu tar-rekwiżiti tal-enerġija għall-mogħoż wara li jkun ġie applikat fattur ta’ korrezzjoni.

Piż tan-nagħaġ: 64,8 kg, il-medja tan-nagħaġ irġiel u nisa għal reġjuni differenti fid-dinja, data mill-Appendiċi 5, l-emissjonijiet tal-gassijiet serra u d-domanda għall-enerġija fossili minn ktajjen tal-provvista ta’ ruminanti żgħar, FAO (2016b).

Piż tal-mogħoż: 57,05 kg, il-medja tal-mogħoż irġiel u nisa għal reġjuni differenti fid-dinja, data mill-Appendiċi 5, l-emissjonijiet tal-gassijiet serra u d-domanda għall-enerġija fossili minn ktajjen tal-provvista ta’ ruminanti żgħar, FAO (2016b).

4.5.1.4    Allokazzjoni fi ħdan il-modulu tal-farm għall-ħnieżer

L-allokazzjoni fl-istadju tat-trobbija bejn il-qżieqeż u l-majjali nisa għandha ssir bl-applikazzjoni ta’ allokazzjoni ekonomika. Il-fatturi ta’ allokazzjoni prestabbiliti li għandhom jintużaw huma rrapportati fit- Tabella 16.

4.5.1.5    Allokazzjoni fil-biċċerija

Il-proċessi tal-biċċerija u tar-rendering jipproduċu diversi outputs li jmorru fil-katina alimentari u tal-għalf jew fi ktajjen oħra tal-valur mhux tal-ikel jew tal-għalf (eż. l-industrija tal-ġilda jew il-ktajjen tal-irkupru kimiċi jew tal-enerġija).

Fl-istadju tal-biċċerija u tar-rendering, għandha tintuża s-suddiviżjoni għal dawk il-flussi tal-proċess li huma attribwibbli direttament għal ċerti outputs. Jekk ma jkunx possibbli li jiġu suddiviżi l-proċessi, il-flussi li jifdal (eż. esklużi dawk diġà allokati għall-ħalib għas-sistemi li jipproduċu l-ħalib jew għas-suf għas-sistemi li jipproduċu s-suf) għandhom jiġu allokati għall-outputs tal-biċċerija u tar-rendering bl-użu ta’ allokazzjoni ekonomika. Fit-taqsimiet li ġejjin huma pprovduti l-fatturi ta’ allokazzjoni prestabbiliti għall-bhejjem tal-ifrat, il-ħnieżer u r-ruminanti żgħar (nagħaġ, mogħoż). Dawn il-valuri prestabbiliti għandhom jintużaw fl-istudji dwar il-PEF. Ma huwiex permess bdil fil-fatturi ta’ allokazzjoni.

4.5.1.6    Allokazzjoni fil-biċċerija għall-bhejjem tal-ifrat

Fil-biċċerija, il-fatturi ta’ allokazzjoni huma stabbiliti għall-ħames kategoriji ta’ prodotti deskritti fit-

Tabella 17. Jekk il-fatturi ta’ allokazzjoni użati għas-suddiviżjoni tal-impatt tal-karkassa fost il-qatgħat differenti jkunu ppreferuti, dawn għandhom jiġu definiti u ġġustifikati fl-istudju dwar il-PEF.

Il-prodotti sekondarji li joriġinaw mill-biċċerija u mir-rendering huma kklassifikati fi tliet kategoriji.

Il-piżijiet upstream għall-outputs tal-biċċerija u tar-rendering għandhom jiġu allokati kif ġej:

Materjali ta’ grad alimentari: prodott b’allokazzjoni ta’ piżijiet upstream.

Materjal tal-kategorija 1: b’mod prestabbilit, ma jiġux allokati piżijiet upstream, billi dan jitqies bħala prodott sekondarju tal-annimali ttrattat bħala skart skont is-CFF.

Materjal tal-kategorija 2: b’mod prestabbilit, ma jiġux allokati piżijiet upstream, billi dan jitqies bħala prodott sekondarju tal-annimali ttrattat bħala skart skont is-CFF.

Il-materjal tal-Kategorija 3 għandu l-istess destin bħal dak tal-Kategoriji 1 u 2 (għax-xaħam – li għandu jinħaraq, jew frakass tal-fdal tal-laħam u tal-għadam) u ma għandux valur ekonomiku fil-grada tal-biċċerija: b’mod prestabbilit, ma jiġux allokati piżijiet upstream, billi dan jiġi ttrattat bħala skart skont is-CFF.

Ġlud tal-Kategorija 3 (sakemm ma jkunux ikklassifikati bħala skart u/jew isegwu l-istess triq bħall-Kategorija 1 u l-Kategorija 2): prodott b’allokazzjoni ta’ piżijiet upstream.

Materjali tal-Kategorija 3, mhux inklużi fil-kategoriji preċedenti: prodott b’piżijiet upstream allokati.

Il-valuri prestabbiliti fit-

Tabella 17 għandhom jintużaw fl-istudji dwar il-PEF. Ma huwiex permess bdil fil-fatturi ta’ allokazzjoni.

L-AR għandhom jintużaw biex jiġi kkalkulat l-impatt ambjentali ta’ unità tal-prodott billi tintuża l-ekwazzjoni ta’ hawn taħt:

EIi huwa l-impatt ambjentali għal kull unità tal-massa tal-prodott i, (i = output tal-biċċerija elenkat fit-Tabella 17), EIw huwa l-impatt ambjentali tal-annimal kollu diviż bil-massa tal-piż ħaj tal-annimal, u ARi huwa l-proporzjon ta’ allokazzjoni għall-prodott i (ikkalkolat bħala l-valur ekonomiku ta’ i diviż bil-frazzjoni tal-massa ta’ i).

EIw għandu jinkludi l-impatti upstream, l-impatti fuq il-biċċeriji li ma jkunux attribwibbli direttament għal xi prodott speċifiku u l-impatt mill-ġestjoni tal-iskart tal-biċċeriji (materjal u skart tal-kategoriji 1 u 2 fit-

Tabella 17). Il-valuri prestabbiliti għall-ARi kif murija fit-Tabella 17 għandhom jintużaw għall-istudji dwar l-EF biex jirrappreżentaw is-sitwazzjoni medja Ewropea.

4.5.1.7    Allokazzjoni fil-biċċerija għall-ħnieżer

Il-valuri prestabbiliti fit-Tabella 18 għandhom jintużaw fl-istudji dwar il-PEF li jittrattaw l-allokazzjoni fil-biċċerija għall-ħnieżer. Ma huwiex permess bdil fil-fatturi ta’ allokazzjoni abbażi ta’ data speċifika għall-kumpanija.

4.5.1.8    Allokazzjoni fil-biċċerija għan-nagħaġ u l-mogħoż

Il-valuri prestabbiliti fit- Tabella 19 għandhom jintużaw fl-istudji dwar il-PEF li jittrattaw l-allokazzjoni fil-biċċerija għan-nagħaġ u l-mogħoż. Ma huwiex permess bdil fil-fatturi ta’ allokazzjoni abbażi ta’ data speċifika għall-kumpanija. L-istess fatturi ta’ allokazzjoni użati għan-nagħaġ għandhom jintużaw ukoll għall-mogħoż.

4.6    Rekwiżiti tal-ġbir tad-data u rekwiżiti tal-kwalità

4.6.1    Data speċifika għall-kumpanija

Din it-taqsima tiddeskrivi d-data tal-LCI speċifika għall-kumpanija, li titkejjel jew tinġabar direttament f’faċilità jew f’sett ta’ faċilitajiet speċifiċi, u li hija rappreżentattiva ta’ attività jew proċess wieħed jew aktar fil-limitu tas-sistema.

Id-data għandha tinkludi l-inputs u l-outputs kollha magħrufa għall-proċessi. Eżempji għall-inputs: l-użu tal-enerġija, tal-ilma, tal-art, tal-materjali. Eżempji ta’ outputs: il-prodotti, il-koprodotti, l-emissjonijiet u l-iskart iġġenerati. L-emissjonijiet huma maqsuma fi tliet kompartimenti (emissjonijiet fl-arja, fl-ilma u fil-ħamrija).

Hemm diversi modi kif tinġabar id-data dwar l-emissjonijiet speċifika għall-kumpanija, pereżempju, din tista’ tkun ibbażata fuq kejl dirett jew tiġi kkalkolata bl-użu ta’ data dwar l-attivitajiet speċifika għall-kumpanija u fatturi ta’ emissjoni relatati (eż. litru ta’ konsum tal-fjuwil u fatturi ta’ emissjoni għall-kombustjoni f’vettura jew f’bojler). Kull meta s-settur tal-prodott fl-ambitu jkun kopert mir-regoli ta’ monitoraġġ tal-EU ETS, l-utent tal-metodu tal-PEF jenħtieġ li jsegwi r-rekwiżiti ta’ kwantifikazzjoni kif stabbilit fir-Regolament (UE) 2018/2066 għall-proċessi u l-gassijiet serra koperti fih. Għall-qbid u l-ħżin tad-diossidu tal-karbonju, jipprevalu r-rekwiżiti ta’ dan l-Anness. Id-data jista’ jkollha bżonn ta’ skalar, aggregazzjoni jew forom oħra ta’ trattament matematiku biex tinġieb konformi mal-unità funzjonali u l-fluss ta’ referenza tal-proċess.

Sorsi speċifiċi tipiċi ta’ data speċifika għall-kumpanija huma:

Is-settijiet tad-data l-ġodda kollha li jinħolqu meta jitwettaq studju dwar il-PEF għandhom ikunu konformi mal-EF.

Id-data kollha speċifika għall-kumpanija għandha tiġi mmudellata f’settijiet tad-data speċifiċi għall-kumpanija.

Il-lista tal-materjali (BoM) ( 48 ) għandha żewġ partijiet: il-lista ta’ materjali/ingredjenti u l-kwantità użata għal kull wieħed minnhom.

Id-data dwar l-attivitajiet tal-BoM għandha tkun speċifika għall-prodott fl-ambitu u mmudellata b’data speċifika għall-kumpanija. Għall-kumpaniji li jipproduċu aktar minn prodott wieħed, id-data dwar l-attivitajiet li tintuża (inkluża l-BoM) għandha tkun speċifika għall-prodott kopert mill-istudju.

L-immudellar tal-proċessi tal-manifattura għandu jkun ibbażat fuq data speċifika għall-kumpanija (eż. l-enerġija meħtieġa biex jiġu assemblati l-materjali/il-komponenti tal-prodott fl-ambitu). Għall-kumpaniji li jipproduċu aktar minn prodott wieħed, id-data dwar l-attivitajiet li tintuża (inkluża l-BoM) għandha tkun speċifika għall-prodott kopert mill-istudju.

4.6.2    Data sekondarja

Id-data sekondarja tirreferi għal data mhux ibbażata fuq kejl dirett jew fuq il-kalkolu tal-proċessi rispettivi fil-limitu tas-sistema. Id-data sekondarja tkun jew speċifika għas-settur, jiġifieri speċifika għas-settur li jkun qed jiġi kkunsidrat għall-istudju dwar il-PEF, jew tgħodd għal diversi setturi. Eżempji ta’ data sekondarja jinkludu:

Id-data sekondarja kollha għandha tiġi mmudellata f’settijiet tad-data sekondarji li għandhom jissodisfaw il-ġerarkija tad-data fit-Taqsima 4.6.3 u r-rekwiżiti tal-kwalità speċifikati fit-Taqsima 4.6.5. Is-sorsi ta’ din id-data li jintużaw għandhom jiġu ddokumentati u rrapportati b’mod ċar fir-rapport dwar il-PEF.

4.6.3    Settijiet tad-data li għandhom jintużaw

L-istudji dwar il-PEF għandhom jużaw settijiet tad-data sekondarji li jkunu konformi mal-EF, meta jkunu disponibbli. Biex jiġu żviluppati settijiet tad-data sekondarji konformi mal-EF, għandha tiġi segwita l-Gwida għas-settijiet tad-data konformi mal-EF ( 49 ). Jekk ma jkunx jeżisti jew ma jkunx jista’ jiġi żviluppat sett tad-data sekondarju konformi mal-EF, l-għażla tas-settijiet tad-data li għandhom jintużaw għandha ssir skont ir-regoli li ġejjin, ipprovduti f’ordni ġerarkika.

4.6.4    Limitu

Għandu jiġi evitat kwalunkwe limitu, sakemm ma jkunx skont ir-regoli li ġejjin.

Il-proċessi u l-flussi elementari jistgħu jiġu esklużi sa 3,0 % (b’mod kumulattiv) abbażi tal-flussi tal-materjali u tal-enerġija u l-livell ta’ sinifikanza ambjentali (punteġġ globali uniku). Il-proċessi soġġetti għal limitu għandhom ikunu espliċiti u ġġustifikati fir-rapport dwar il-PEF, b’mod partikolari b’referenza għas-sinifikanza ambjentali tal-limitu applikat.

Dan il-limitu għandu jiġi kkunsidrat flimkien mal-limitu diġà inkluż fis-settijiet tad-data tal-isfond. Din ir-regola hija valida kemm għall-prodotti intermedji kif ukoll għall-prodotti finali.

Il-proċessi li (b’mod kumulattiv) jammontaw għal anqas minn 3,0 % tal-fluss tal-materjali u tal-enerġija, kif ukoll l-impatt ambjentali għal kull kategorija tal-impatt jistgħu jiġu esklużi mill-istudju dwar il-PEF.

Huwa rakkomandat studju ta’ skrinjar biex jiġu identifikati proċessi li jistgħu jinqatgħu.

4.6.5    Rekwiżiti tal-kwalità tad-data

Din it-taqsima tiddeskrivi kif għandha tiġi valutata l-kwalità tad-data tas-settijiet tad-data konformi mal-EF. Ir-rekwiżiti tal-kwalità tad-data huma ppreżentati fit-Tabella 20.

Kull kriterju tal-kwalità tad-data li għandu jingħata punteġġ (TeR, GeR, TiR u P) huwa kklassifikat skont il-ħames livelli elenkati fit-Tabella 21.

4.6.5.1    Formula tad-DQR

Fil-kuntest tal-EF, għandha tiġi kkalkulata u rrapportata l-kwalità tad-data ta’ kull sett tad-data konformi mal-EF ġdid u tal-istudju totali dwar il-PEF. Il-kalkolu tad-DQR għandu jkun ibbażat fuq erba’ kriterji tal-kwalità tad-data fejn TeR hija r-Rappreżentattività Teknoloġika, GeR hija r-Rappreżentattività Ġeografika, TiR hija r-Rappreżentattività taż-Żmien, u P hija l-Preċiżjoni.

Ir-rappreżentattività (teknoloġika, ġeografika u marbuta mal-ħin) tikkaratterizza l-grad sa fejn il-proċessi u l-prodotti magħżula juru s-sistema analizzata, filwaqt li l-preċiżjoni tindika l-mod kif tinkiseb id-data u l-livell relatat ta’ inċertezza.

Jistgħu jintlaħqu ħames livelli ta’ kwalità (minn eċċellenti sa ħażina) skont id-DQR. Dawn huma miġburin fil-qosor fit-Tabella 22.

Il-formula tad-DQR hija applikabbli għal:

4.6.5.2    DQR tas-settijiet tad-data speċifiċi għall-kumpanija

Meta jinħoloq sett tad-data speċifiku għall-kumpanija, il-kwalità tad-data ta’ i) id-data dwar l-attivitajiet speċifika għall-kumpanija u ii) il-flussi elementari diretti speċifiċi għall-kumpanija (jiġifieri d-data dwar l-emissjonijiet) għandhom jiġu vvalutati separatament. Id-DQR tas-sottoproċessi marbuta mad-data dwar l-attivitajiet (ara l-Illustrazzjoni 9) tiġi evalwata permezz tar-rekwiżiti pprovduti fil-Matriċi tal-Ħtiġijiet tad-Data (it-Taqsima 4.6.5.4).

Illustrazzjoni 9

Rappreżentazzjoni grafika ta’ sett tad-data speċifiku għall-kumpanija.

Sett tad-data speċifiku għall-kumpanija huwa parzjalment diżaggregat: għandha tiġi valutata d-DQR tad-data dwar l-attivitajiet u tal-flussi elementari diretti. Id-DQR tas-sottoproċessi għandha tiġi valutata permezz tal-Matriċi tal-Ħtiġijiet tad-Data

Id-DQR tas-sett tad-data żviluppat ġdid għandha tiġi kkalkolata kif ġej.

4.6.5.3    DQR tas-settijiet tad-data sekondarji użati fl-istudji dwar il-PEF

Din it-taqsima tiddeskrivi l-proċedura għall-kalkolu tad-DQR tas-settijiet tad-data sekondarji użati fi studju dwar il-PEF. Din tinvolvi l-kalkolu mill-ġdid tad-DQR tas-sett tad-data sekondarju konformi mal-EF (ikkalkolat mill-fornitur tad-data), meta jintuża fl-immudellar tal-proċessi l-aktar rilevanti (ara t-Taqsima 4.6.5.4), sabiex l-utent tal-metodu tal-PEF ikun jista’ jivvaluta l-kriterji tad-DQR speċifiċi għall-kuntest (jiġifieri TeR, TiR u GeR tal-proċessi l-aktar rilevanti). Il-kriterji TeR, TiR u GeR għandhom jiġu evalwati mill-ġdid abbażi tat-Tabella 24. Mhux permess li jiġu modifikati l-kriterji. Id-DQR totali tas-sett tad-data għandha tiġi kkalkolata mill-ġdid bl-użu tal-Ekwazzjoni 19.

4.6.5.4    Il-Matriċi tal-Ħtiġijiet tad-Data (DNM)

Id-DNM għandha tintuża biex jiġu evalwati r-rekwiżiti tad-data tal-proċessi kollha meħtieġa għall-immudellar tal-prodott fl-ambitu (ara t-Tabella 25). Hija tindika għal liema proċessi għandha jew tista’ tintuża data jew data sekondarja speċifika għall-kumpanija, skont kemm il-kumpanija jkollha influwenza fuq il-proċess. It-tliet każijiet li ġejjin jinsabu fid-DNM u huma spjegati hawn taħt.

L-utent tal-metodu tal-PEF għandu jagħmel dan li ġej.

Innota li għal kwalunkwe sett tad-data sekondarju konformi mal-EF, jista’ jintuża sett tad-data konformi mal-ILCD-EL. Dan jista’ jikkontribwixxi sa massimu ta’ 10 % tal-punteġġ globali uniku tal-prodott fl-ambitu (ara t-Taqsima 4.6.3). Għal dawn is-settijiet tad-data, id-DQR ma għandhiex tiġi kkalkolata mill-ġdid.

4.6.5.5    Sitwazzjoni 1 tad-DNM

Għall-proċessi kollha mmexxija mill-kumpanija u fejn il-kumpanija li twettaq l-istudju dwar il-PEF tuża data speċifika għall-kumpanija, id-DQR tas-sett tad-data konformi mal-EF żviluppat ġdid għandha tiġi evalwata kif deskritt fit-Taqsima 4.6.5.2.

4.6.5.6    Sitwazzjoni 2 tad-DNM

Meta proċess iseħħ skont is-Sitwazzjoni 2 (jiġifieri l-kumpanija li twettaq l-istudju dwar il-PEF ma tkunx qed tmexxi l-proċess iżda jkollha aċċess għal data speċifika għall-kumpanija) hemm żewġ għażliet possibbli: