1. 

Din il-kawża tikkonċerna l-interpretazzjoni tal-Artikolu 4(1) u (2) tas-Sitt Direttiva tal-VAT ( 2 ). Il-qorti tar-rinviju tixtieq tkun taf jekk ċerti tranżazzjonijiet finanzjarji mwettqa minn partit politiku jikkostitwixxux attivitajiet ekonomiċi għall-għanijiet ta’ din id-direttiva.

2.

L-appellanti fil-kawża prinċipali hija l-organizzazzjoni reġjonali ta’ Carinthia tas-Sozialdemokratische Partei Österreichs (Partit Soċjal Demokratiku tal-Awstrija; is-“SPÖ”). Din l-organizzazzjoni reġjonali hija magħmula minn gruppi individwali distrettwali u lokali. L-organizzazzjoni reġjonali għandha personalità ġuridika individwali, kif għandhom il-gruppi distrettwali, imma l-gruppi lokali ma għandhomx.

3.

Bejn l-1998 u l-2004 l-appellanti organizzat, għall-gruppi subordinati tagħha, varjetà ta’ attivitajiet ta’ pubbliċità u reklamar b’konnessjoni ma’ diversi elezzjonijiet fl-Awstrija. Essenzjalment, din aġixxiet bħala aġenzija ċentrali tal-akkwisti li tixtri materjal ta’ pubbliċità li sussegwentement ġie kkunsinnat lill-gruppi distrettwali u lokali bi ħlas. Hija organizzat ukoll il-ballu annwali tal-partit. Dawn l-attivitajiet ġew deskritti bħala “pubbliċità esterna”, b’kuntrast mat-taħriġ ta’ uffiċjali tal-partit li kienet tissejjaħ “pubbliċità interna”. Il-kawża preżenti tikkonċerna biss “il-pubbliċità interna”.

4.

Fil-prospetti tat-taxxa tagħha, is-SPÖ ddikjarat diversi ammonti fir-rigward ta’ dħul mill-bejgħ taxxabbli relatat ma’ “pubbliċità esterna” u talbet tnaqqis tat-taxxa tal-input imħallsa relatata. Qamet tilwima bejn is-SPÖ u l-awtoritajiet tat-taxxa dwar jekk, fit-twettiq ta’ attivitajiet ta’ pubbliċità esterna għall-gruppi subordinati tagħha, l-appellanti kellhiex titqies, taħt is-Sitt Direttiva tal-VAT, bħala persuna taxxabbli li hija intitolata li tnaqqas it-taxxa tal-input imħallsa f’dan il-kuntest. Il-Finanzamt Klagenfurt (l-Uffiċċju tat-Taxxa ta’ Klagenfurt) ħa l-pożizzjoni li s-SPÖ ma setgħetx titqies bħala persuna taxxabbli għall-għanijiet tad-direttiva. Is-SPÖ appellat lill-Unabhängiger Finanzsenat (tribunal indipendenti tal-finanzi) ta’ Klagenfurt, li rrinvija t-tmien domandi li ġejjin lill-Qorti tal-Ġustizzja:

5.

L-Artikolu 2 tas-Sitt Direttiva tal-VAT jistipula:

“Dawn li ġejjin għandhom ikunu soġġetti għall-[VAT]:

6.

L-Artikolu 4(1), (2) u (5) tas-Sitt Direttiva tal-VAT jistipula:

“1.   ‘Persuna taxxabbli’ tfisser kull persuna li b’mod indipendenti twettaq fi kwalunkwe post attività ekonomika msemmija fil-paragrafu 2, ikun x’ikun l-iskop jew ir-riżultati ta’ dik l-attività.

2.   L-attivitajiet ekonomiċi msemmija fil-paragrafu 1 għandhom jinkludu l-attivitajiet kollha ta’ produtturi, kummerċjanti u persuni li jagħtu [jipprovdu servizzi], magħduda attivitajiet fil-minjieri u fl-agrikoltura u attivitajiet fil-professjonijiet. L-isfruttament ta’ proprjetà tanġibbli jew intanġibbli għal skop ta’ dħul minnha fuq bażi kontinwa għandu wkoll jitqies bħala attività ekonomika.

[…]

5.   Stati, awtoritajiet governattivi reġjonali u lokali u korpi oħra regolati bid-dritt pubbliku m’għandhomx jitqiesu bħala persuni taxxabbli fir-rigward ta’ l-attivitajiet jew operazzjonijiet li huma jagħmlu bħala awtoritajiet pubbliċi, ukoll meta jiġbru drittijiet, tariffi, kontribuzzjonijiet jew ħlasijiet marbuta ma’ dawn l-attivitajiet jew operazzjonijiet.

Iżda meta jidħlu biex jagħmlu dawn l-attivitajiet jew operazzjonijiet, huma għandhom jitqiesu taxxabbli fir-rigward ta’ dawn l-attivitajiet jew operazzjonijiet, billi jekk jitqiesu bħala persuni mhux taxxabbli dawn iwassal għal distorzjoni sinifikanti tal-kompetizzjoni […]”

7.

Il-punt li għandu jiġi stabbilit mill-Qorti tal-Ġustizzja huwa jekk il-pubbliċità esterna li twettqet mill-organizzazzjoni reġjonali ta’ Carinthia tas-SPÖ tikkostitwixxix “attività ekonomika” skont it-tifsira tal-Artikolu 4 tas-Sitt Direttiva tal-VAT, biex din l-organizzazzjoni ssir “persuna taxxabbli” skont din id-direttiva. Jekk hu hekk, l-organizzazzjoni reġjonali ta’ Carinthia mbagħad tkun tista’ titlob id-dritt li tnaqqas it-taxxa tal-input imħallsa, taħt l-Artikolu 17 tad-direttiva; jekk le, ma tkun tista’ ssir ebda talba bħal din.

8.

Il-kliem stess tad-dispożizzjonijiet rilevanti juru b’mod ċar li t-terminu “attivitajiet ekonomiċi” għandu jingħata interpretazzjoni wiesgħa. Kif ġie spjegat mill-Qorti tal-Ġustizzja fis-sentenza T-Mobile Austria, “l-analiżi […] turi b’mod ċar kemm hu wiesa’ l-kamp ta’ applikazzjoni kopert mill-kunċett ta’ attivitajiet ekonomiċi u n-natura oġġettiva tiegħu, fis-sens li l-attività hija kkunsidrata fiha nfisha, indipendentement mill-għanijiet jew mir-riżultati tagħha”  ( 3 ). Għaldaqstant, “l-istadji kollha tal-produzzjoni, tad-distribuzzjoni u tal-provvista ta’ servizzi”  ( 4 ) jaqgħu fl-ambitu tal-Artikolu 4.

9.

Madankollu, l-attivitajiet elenkati fl-Artikolu 4(2) jistgħu jitqiesu għal kollox li huma “attivitajiet ekonomiċi”, u l-persuna li tagħmilhom titqies bħala “persuna taxxabbli”, f’każ biss li dawn ikollhom skop li jinkiseb dħul fuq bażi kontinwa ( 5 ). Konsegwentement, jekk attività tipproduċi dħul okkażjonalment biss, jew ma tipproduċi ebda dħul, il-persuna li twettaq dik l-attività ma tikkwalifikax bħala “persuna taxxabbli” bid-dritt li tnaqqas it-taxxa tal-input imħallsa.

10.

Barra dan, l-Artikolu 2 tas-Sitt Direttiva tal-VAT jistipula li “il-provvista ta’ oġġetti u servizzi magħmula bi ħlas” għandha tkun suġġetta għall-VAT. Hawnhekk, l-eżistenza tal-ħlas hi prerekwiżit għall-applikazzjoni tal-VAT għal tranżazzjoni speċifika. Din id-dispożizzjoni hi parti mit-Titolu II, li jiddefinixxi l-iskop tad-direttiva fit-totalità tagħha. Għaldaqstant, l-interpretazzjoni ta’ kull dispożizzjoni oħra tad-direttiva għandha ssir fid-dawl tal-Artikolu 2. Jien naqbel mal-Finanzamt Klagenfurt, il-Gvern Grieg u l-Kummissjoni li l-provvista ta’ servizzi bla ħlas ma tikkostitwixxix “attività ekonomika” għall-iskopijiet tal-Artikolu 4 tad-direttiva.

11.

L-ewwel ħaġa li għandha tiġi osservata hija li, skont ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, provvista ta’ servizzi hi taxxabbli għall-iskopijiet ta’ VAT “f’każ biss li jkun hemm rabta diretta bejn is-servizz provdut u l-ħlas irċevut”  ( 6 ). Barra dan, il-Qorti tal-Ġustizzja diġà eżaminat l-effett tar-rekwiżit tal-ħlas fuq il-provvista ta’ informazzjoni u servizzi ta’ reklamar. Il-kawża Hong Kong Trade Development Council ( 7 ) kienet tikkonċerna r-rifjut tad-Dipartiment tat-Taxxa Olandiż li jirrikonoxxi lill-Hong Kong Trade Development Council fl-Olanda bħala persuna taxxabbli. L-uffiċċju kien jipprovdi bla ħlas lin-negozjanti b’informazzjoni dwar Hong Kong u l-opportunitajiet għal kummerċ ma’ ditti f’Hong Kong. Il-Qorti tal-Ġustizzja kkonstatat li dan l-uffiċċju ma setax jitqies bħala persuna taxxabbli peress li ma kienx jiġġenera dħul mill-provvista ta’ informazzjoni. Hi ddikjarat li “meta l-attività ta’ persuna tikkonsisti esklussivament fil-provvista ta’ servizzi bla ebda ħlas dirett, ma hemmx bażi għal stima u s-servizzi b’xejn inkwistjoni għaldaqstant mhumiex soġġetti għat-taxxa fuq il-valur miżjud. F’ċirkustanzi bħal dawn il-persuna li tipprovdi servizzi għandha tiġi assimilata ma’ konsumatur finali […]. Fil-fatt, ir-rabta bejnha u r-riċevitur tal-oġġetti jew servizz ma taqax taħt kategorija ta’ kuntratt li x’aktarx ikun is-suġġett ta’ armonizzazzjoni tat-taxxa […]; f’dawk iċ-ċirkustanzi, servizzi pprovduti bla ħlas huma ta’ natura differenti minn tranżazzjonijiet taxxabbli li, fi ħdan il-qafas tas-sistema tat-taxxa fuq il-valur miżjud, jippresupponu l-istipulazzjoni ta’ prezz jew ħlas”  ( 8 ).

12.

Il-kwistjoni tal-provvista ta’ servizzi ta’ reklamar ikkummissjonati b’mod ċentrali spiċċat quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja fil-kawża Apple and Pear Development Council ( 9 ). Il-Kunsill kien korp imwaqqaf taħt id-dritt pubbliku li l-funzjonijiet tiegħu kellhom x’jaqsmu mar-reklamar u l-promozzjoni tal-kwalità ta’ tuffieħ u lanġas imkabbra fl-Ingilterra u Wales. Dan kien iffinanzjat permezz ta’ ħlas annwali mandatorju minn dawk li jkabbru t-tuffieħ u l-lanġas b’rata li ma teċċedix jew ammont speċifiku skont kull ettaru ta’ art imħawla b’siġar tat-tuffieħ u l-lanġas, jew ammont speċifiku skont kull 50 siġra mħawla fuq l-art ta’ produttur. Il-Qorti tal-Ġustizzja osservat li l-funzjonijiet tal-Kunsill kellhom x’jaqsmu mal-interess komuni tal-produtturi u kull benefiċċju mill-attività ta’ reklamar tiegħu gawdiet minnu l-industrija kollha kemm hi; bdiewa individwali gawdew minn dawn il-benefiċċji b’mod indirett. Barra dan, ma kien hemm l-ebda relazzjoni bejn il-livell ta’ benefiċċji li tgawdew minn bdiewa individwali u l-ammont tal-ħlas mandatorju li kellhom iħallsu lill-Kunsill. Il-ħlas kien konsegwenza ta’ obbligu mhux kuntrattwali imma statutorju u kellu jinġabar indipendentement minn jekk il-bidwi individwali kienx attwalment ibbenefika mill-attività ta’ reklamar tal-Kunsill. Il-Qorti tal-Ġustizzja kkonkludiet li l-attività “ma kinitx tikkostitwixxi ‘il-provvista ta’ servizzi magħmula bi ħlas’” ( 10 ).

13.

L-effett tal-ġurisprudenza ċċitata hawn fuq meħuda kollha flimkien ġie spjegat mill-Qorti tal-Ġustizzja fis-sentenza Tolsma ( 11 ). Ir-rikorrent fil-kawża prinċipali, R. J. Tolsma, kien mużiċista tat-triq li kien jiġbor għotjiet mingħand dawk li jkunu għaddejjin mit-triq. L-awtoritajiet tat-taxxa Olandiżi imponew il-VAT fuq din l-attività. Huwa sostna li l-għotjiet ma kinux suġġetti għall-VAT peress li ma kien hemm ebda obbligu fuq dawk li jkunu għaddejjin mit-triq sabiex iħallsuh xi flus, u meta kienu jiddeċiedu li jagħmlu hekk, kienu jistabbilixxu l-ammont huma stess. L-awtoritajiet tat-taxxa ħadu l-pożizzjoni li kien hemm rabta diretta bejn is-servizz ipprovdut u l-ħlasijiet miksuba, bir-riżultat li l-attività tiegħu kienet tikkostitwixxi provvista ta’ servizzi bi ħlas. Il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li “provvista ta’ servizzi tiġi effettwata ‘bi ħlas’ skont it-tifsira tal-Artikolu 2(1) tas-Sitt Direttiva, u għalhekk hi taxxabbli, biss fejn hemm relazzjoni legali bejn il-fornitur tas-servizz u r-riċevitur li abbażi tagħha ikun hemm obbligazzjonijiet reċiproċi, ir-remunerazzjoni li jkun irċieva l-fornitur tas-servizz tkun tikkostitwixxi l-valur li attwalment ikun ġie mogħti lura għas-servizz ipprovdut lir-riċevitur” ( 12 ).

14.

Fil-kawża preżenti, il-qorti nazzjonali tistqarr, fid-digriet tar-rinviju, li bejn l-1998 u l-2003 l-organizzazzjoni reġjonali tas-SPÖ talbet ħlasijiet għal servizzi ta’ reklamar u pubbliċità lill-gruppi distrettwali u lokali sa ċertu punt biss. Ma kienu jeżistu ebda kriterji ċari għall-kalkolu ta’ dawn il-ħlasijiet, u jidher li l-gruppi subordinati kellhom il-libertà li jiddeċiedu għalihom infushom — skont ir-riżorsi finanzjarji tagħhom - jekk jikkontribwixxux għall-ispejjeż tal-organizzazzjoni reġjonali. Evidentement, is-SPÖ ma kellha ebda regoli interni tal-partit li jirregolaw il-mod kif jintalab ħlas għal servizzi bħal dawn. Is-sitwazzjoni nbidlet ftit fl-2004. Minn dik is-sena, għal ċerti servizzi ta’ pubbliċità bdiet tinħareġ fattura lill-gruppi distrettwali fil-forma ta’ “ħlas għall-pubbliċità”, bl-ammont tagħha jiġi stabbilit skont in-numru tal-membri tal-partit fid-distrett rilevanti u n-numru tal-membri tal-parlament eletti minn dak id-distrett. Dawn il-flus kienu jkopru biss parti limitata tal-ispejjeż li saru mill-organizzazzjoni reġjonali tas-SPÖ, li kellha telf sostanzjali mill-attivitajiet ta’ reklamar u ta’ pubbliċità tagħha.

15.

Fil-fehma tiegħi hu ċar li l-kawża preżenti tixbah lill-kawżi Hong Kong Trade Development Council, Apple and Pear Development Council u Tolsma. Għall-perijodu bejn l-1998 u l-2003, ma kien hemm ebda sistema fis-seħħ biex jiġu ttrasferiti b’mod regolari l-ispejjeż ta’ pubbliċità fuq il-gruppi distrettwali u lokali: dawn il-gruppi ma kellhom ebda obbligu, kuntrattwali jew mod ieħor, biex jikkontribwixxu; u jekk huma għamlu dan, kien jiddependi minnhom biex jistabbilixxu, skont is-sitwazzjoni finanzjarja tagħhom, l-ammont tal-kontribuzzjoni. Arranġament bħal dan jikkostitwixxi provvista ta’ servizzi mingħajr ħlas dirett.

16.

Essenzjalment, is-sistema introdotta fl-2004 mhijiex differenti f’xi aspett sinjifikattiv. Mill-ġdid, ma kienx hemm obbligi reċiproċi: il-gruppi subordinati mhux tassew ħallsu għas-servizzi li kienu qed jirċievu, peress li l-valur tal-kontribuzzjonijiet li huma ħallsu lill-organizzazzjoni reġjonali ma kienx jikkorrispondi għall-valur attwali tas-servizzi ta’ pubbliċità u reklamar tagħha; u l-kontribuzzjonijiet kienu kkalkulati b’rata fissa bbażata fuq in-numru ta’ membri tal-partit f’distrett partikolari u n-numru ta’ deputati eletti f’dak id-distrett. Hu minħabba f’hekk li l-organizzazzjoni reġjonali ġarrbet telf sinjifikattiv u persistenti. Barra dan, il-pubbliċità maħluqa bl-attivitajiet tal-organizzazzjoni reġjonali kienet tibbenefika lill-partit kollu kemm hu; kwalunkwe benefiċċju meħud mill-gruppi distrettwali jew lokali ma kienx individwali jew dirett, imma anċillari u indirett.

17.

Fl-aħħar nett, hemm punt iktar wiesa’ li jrid isir dwar in-natura tal-pubbliċità u tar-reklamar fil-kawża preżenti. Kif ġie argumentat korrettement mill-Finanzamt Klagenfurt u l-Gvern Grieg, dan hu każ tipiku ta’ diskors politiku. Il-partiti politiċi ma jidħlux f’kampanji ta’ pubbliċità u ta’ reklamar biex jiġġeneraw id-dħul imma biex iwasslu l-ideat tagħhom lill-pubbliku. Huma jilagħbu rwol ċentrali fis-sistema ta’ rappreżentanza demokratika u l-attivitajiet li jorganizzaw biex jilħqu lin-nies huma parti mill-funzjonijiet li jwettqu bħala parteċipanti fi ħdan din is-sistema. Kwalunkwe element finanzjarju li jkun involut fil-pubbliċità tal-partit hu subordinat għan-natura politika ta’ tali pubbliċità. Meta l-organizzazzjoni reġjonali tas-SPÖ wettqet attivitajiet ta’ “pubbliċità esterna” għal gruppi subordinati tagħha fir-rigward ta’ numru ta’ elezzjonijiet differenti fl-Awstrija (elezzjonijiet għall-kunsill muniċipali, għall-parlament reġjonali, għall-parlament federali jew għall-presidenza federali) hi ma kinitx qed taġixxi bħala attur ekonomiku ggwidat minn kunsiderazzjonijiet finanzjarji iżda bħala organizzazzjoni politika li kellha l-għan ta’ rebħa elettorali.

18.

Din il-konklużjoni ma tiġix imxejna mill-fatt li s-SPÖ rċeviet fondi mill-Istat taħt il-leġiżlazzjoni Awstrijaka rilevanti dwar il-finanzjament tal-partiti. Dawn il-fondi ma jikkostitwixxux dħul iġġenerat minn attività ekonomika; f’sistema demokratika l-partiti jingħataw il-finanzjament pubbliku sabiex ikunu jistgħu jwettqu l-funzjonijiet pubbliċi tagħhom għal benefiċċju taċ-ċittadini. Tabilħaqq, l-eżistenza tal-finanzjament pubbliku ssaħħah il-pożizzjoni li l-attivitajiet ta’ pubbliċità tal-appellanti mhumiex attivitajiet ekonomiċi li jinvolvu ħlas. L-Istat Awstrijak iffinanzja s-SPÖ preċiżament għax din mhijiex attur ekonomiku ordinarju iżda grupp politiku li l-prijoritajiet tagħha huma differenti minn dawk ta’ ditta kummerċjali. Għaldaqstant, ma hemmx raġunijiet għalfejn l-appellanti tiġi kkomparata ma’ aġenzija kummerċjali ta’ pubbliċità, li, min-natura tagħha, qiegħda fin-negozju tal-pubbliċità sabiex tagħmel il-flus. B’kuntrast ma’ dan — jekk nista’ niġi skużat għall-ironija — ġeneralment ma jkunx xieraq għal partit politiku li jidħol f’attivitajiet politiċi bl-għan li jikseb profitt monetarju: normalment, dan jiġi kkunsidrat bħala korruzzjoni.

19.

Wara li għidt dan, nixtieq nirrileva li jista’ jkun hemm ċirkustanzi meta partit politiku jidħol f’attivitajiet ekonomiċi li huma ta’ natura kummerċjali, u jipprovdi oġġetti jew servizzi bi ħlas. Waqt is-smigħ orali, il-Gvern Grieg ta eżempji ta’ partit li kien fetaħ u kien jopera ħanut li kien ibigħ prodotti organiċi u ieħor li kien ibigħ spazju ta’ pubbliċità fil-pubblikazzjonijiet tiegħu. Jien naħseb li ż-żewġ attivitajiet huma “attivitajiet ekonomiċi” għall-għanijiet tad-direttiva u jirrendu l-partit “persuna taxxabbli” suġġetta għall-VAT. Imma l-attivitajiet ta’ “pubbliċità esterna” tal-organizzazzjoni reġjonali tas-SPÖ ma kinux attivitajiet bħal dawn.

20.

Jien għalhekk nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja għandha tirrispondi għad-domandi preliminari li l-Artikolu 4(1) tas-Sitt Direttiva tal-Kunsill 77/388/KEE tas-17 ta’ Mejju 1977 fuq l-armonizzazzjoni tal-liġijiet tal-Istati Membri dwar Taxxi fuq id-Dħul mill-bejgħ — Sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud: bażi uniformi ta’ stima għandha tiġi interpretata b’tali mod li “pubbliċità esterna” mill-organizzazzjoni reġjonali ta’ partit politiku li għandha personalità ġuridika, fil-forma ta’ relazzjonijiet pubbliċi, attività ta’ informazzjoni, organizzazzjoni ta’ manifestazzjonijiet, provvista ta’ materjal ta’ pubbliċità lill-organizzazzjonijiet lokali kif ukoll l-organizzazzjoni ta’ ballu annwali ma għandhiex titqies bħala attività ekonomika jekk ikun hemm dħul mill-ispejjeż tal-“pubbliċità esterna” li (parzjalment) jgħaddu fuq l-istrutturi tal-partit li għandhom ukoll personalità ġuridika awtonoma (gruppi distrettwali eċċ) u mill-ħlasijiet tal-entratura mill-organizzazzjoni tal-ballu. Organizzazzjoni reġjonali bħal din mhijiex f’pożizzjoni komparabbli ma’ dik ta’ aġenzija kummerċjali ta’ pubbliċità.

Barra minn hekk, sussidji minn fondi pubbliċi mħallsin lill-partit politiku taħt il-liġi nazzjonali dwar il-finanzjament tal-partiti mhumiex vantaġġi ekonomiċi li jagħmlu l-attività rilevanti “attività ekonomika” għall-għanijiet tas-Sitt Direttiva tal-VAT.