IL-KUMMISSJONI EWROPEA
Brussell, 4.2.2025
COM(2025) 42 final
Rakkomandazzjoni għal
DEĊIŻJONI TAL-KUNSILL
li tawtorizza lill-Kummissjoni Ewropea tipparteċipa, f’isem l-Unjoni Ewropea, fin-negozjati tal-istrument internazzjonali li jistabbilixxi l-Kummissjoni Internazzjonali għat-Talbiet għall-Ukrajna
MEMORANDUM TA’ SPJEGAZZJONI
B’din ir-rakkomandazzjoni, il-Kummissjoni qed titlob l-awtorizzazzjoni mill-Kunsill biex tiftaħ negozjati dwar l-istrument internazzjonali li jistabbilixxi l-Kummissjoni Internazzjonali għat-Talbiet għall-Ukrajna (minn hawn ’il quddiem: “l-istrument li jistabbilixxi l-Kummissjoni għat-Talbiet”), li se jirrieżamina, jivvaluta u jieħu deċiżjonijiet dwar it-talbiet eliġibbli rreġistrati fir-Reġistru tad-Danni Kkawżati mill-Aggressjoni tal-Federazzjoni Russa kontra l-Ukrajna u jiddetermina l-kumpens dovut f’kull każ.
1.KUNTEST TAL-PROPOSTA
•Raġunijiet u għanijiet tal-proposta
Fl-14 ta’ Novembru 2022, l-Assemblea Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti adottat ir-riżoluzzjoni ES-11/5, (“ir-Riżoluzzjoni tal-Assemblea Ġenerali tan-NU”) intitolata “Furtherance of remedy and reparation for aggression against Ukraine” (Il-progress fir-rimedju u r-riparazzjonijiet tal-aggressjoni kontra l-Ukrajna), li fiha l-Assemblea Ġenerali rrikonoxxiet li l-Federazzjoni Russa trid tinżamm responsabbli għal kwalunkwe ksur tad-dritt internazzjonali fl-Ukrajna jew kontriha, inkluż l-aggressjoni tagħha bi ksur tal-Karta tan-Nazzjonijiet Uniti, kif ukoll kwalunkwe ksur tad-dritt umanitarju internazzjonali u tad-dritt internazzjonali dwar id-drittijiet tal-bniedem, u li trid iġġarrab il-konsegwenzi legali tal-atti kollha tagħha internazzjonalment ħżiena, inkluż li tagħmel riparazzjoni għall-korriment, inkluż kwalunkwe dannu, ikkawżat minn tali atti.
Dik ir-Riżoluzzjoni rrikonoxxiet ukoll il-ħtieġa għall-istabbiliment, f’kooperazzjoni mal-Ukrajna, ta’ mekkaniżmu internazzjonali għal riparazzjoni għal ħsara, telf jew korriment, li jirriżultaw minn atti internazzjonalment illegali tal-Federazzjoni Russa fl-Ukrajna jew kontriha; u rrakkomandat il-ħolqien mill-Istati Membri, f’kooperazzjoni mal-Ukrajna, ta’ reġistru internazzjonali tad-danni biex iservi bħala rekord, f’forma dokumentarja, ta’ evidenza u informazzjoni dwar talbiet dwar dannu, telf, jew korriment lill-persuni fiżiċi u ġuridiċi kollha kkonċernati, kif ukoll lill-Istat tal-Ukrajna, ikkawżati minn atti internazzjonalment illegali tal-Federazzjoni Russa fl-Ukrajna jew kontriha, kif ukoll biex jippromwovu u jikkoordinaw il-ġbir tal-evidenza.
F’konformità mar-Riżoluzzjoni tal-Assemblea Ġenerali tan-NU, l-Istati adottaw approċċ gradwali, li l-ewwel għażlu li jistabbilixxu r-Reġistru, li għandu jiġi segwit mill-elementi l-oħra tal-mekkaniżmu ta’ kumpens, jiġifieri Kummissjoni għat-Talbiet u Fond ta’ Kumpens. Dan l-approċċ ġie rifless fl-Istatut tar-Reġistru, fejn huwa rikonoxxut li r-Reġistru, inkluż il-pjattaforma diġitali tiegħu bid-data kollha dwar it-talbiet u l-evidenza rreġistrata fih, huwa maħsub bħala l-ewwel komponent tal-mekkaniżmu ta’ kumpens li għandu jiġi stabbilit minn strument internazzjonali separat f’kooperazzjoni mal-Ukrajna.
Fit-12 ta’ Mejju 2023, il-Kumitat tal-Ministri tal-Kunsill tal-Ewropa adotta r-Riżoluzzjoni li tistabbilixxi l-Ftehim Parzjali Estiż dwar ir-Reġistru tad-Danni kkawżati mill-Aggressjoni tal-Federazzjoni Russa kontra l-Ukrajna (minn hawn ’il quddiem: “Reġistru tad-Danni” jew “Reġistru”).
Ir-reġistru tad-Danni, imħabbar fir-4 Summit tal-Kapijiet ta’ Stat u ta’ Gvern tal-Kunsill tal-Ewropa f’Reykjavik (is-16 u s-17 ta’ Mejju 2023), iservi bħala rekord, f’forma dokumentarja, ta’ evidenza u informazzjoni dwar talbiet dwar dannu, telf jew korriment ikkawżati lill-persuni fiżiċi u ġuridiċi kollha kkonċernati, kif ukoll l-Istat tal-Ukrajna, fl-24 ta’ Frar 2022 jew wara fit-territorju tal-Ukrajna mill-atti internazzjonalment illegali tal-Federazzjoni Russa fl-Ukrajna jew kontriha.
L-Unjoni ngħaqdet mal-Ftehim Parzjali Estiż dwar ir-Reġistru tad-Danni bħala Membru Assoċjat fundatur permezz ta’ Deċiżjoni tal-Kummissjoni, adottata fil-11 ta’ Mejju 2023, skont l-Artikolu 212 tat-TFUE. Fit-22 ta’ Lulju 2024, il-Kunsill adotta d-Deċiżjoni dwar il-bidla fl-istatus tal-Unjoni minn Membru Assoċjat għal Parteċipant, u b’hekk tenna l-impenn sod tal-Unjoni għall-attivitajiet tar-Reġistru, inkluż permezz tal-ħlas tal-kontribuzzjoni obbligatorja annwali.
Bl-istabbiliment tar-Reġistru tad-Danni, il-Kunsill tal-Ewropa u l-fundaturi tar-Reġistru segwew ir-Riżoluzzjoni tal-Assemblea Ġenerali tan-NU.
Fil-Konferenza Ministerjali “Restoring Justice for Ukraine” tat-2 ta’ April 2024, fejn ir-Reġistru nieda uffiċjalment l-attivitajiet tiegħu, l-Istati interessati qablu li jorganizzaw laqgħa fi żmien debitu biex jiddiskutu abbozz ta’ strument dwar l-istabbiliment ta’ Kummissjoni għat-Talbiet bħala l-pass li jmiss lejn mekkaniżmu ta’ kumpens għall-Ukrajna.
Sussegwentement, is-Segretarjat tar-Reġistru tad-Danni ħejja “abbozz żero” tal-istrument li jistabbilixxi l-Kummissjoni għat-Talbiet (minn hawn ’il quddiem: “abbozz ta’ strument”) u, flimkien mal-Ukrajna u n-Netherlands, organizzaw laqgħat preparatorji għall-iskambju ta’ fehmiet preliminari dwar tali abbozz u l-verżjonijiet riveduti ulterjuri tiegħu (id-9 u l-10 ta’ Lulju 2024, it-12 u t-13 ta’ Settembru 2024 u bejn it-13 u l-15 ta’ Novembru 2024; u bejn it-28 u t-30 ta’ Jannar 2025). L-94 Stat li vvutaw favur ir-riżoluzzjoni tal-Assemblea Ġenerali tan-NU msemmija hawn fuq ġew mistiedna għal-laqgħat. Matul dawn il-laqgħat, id-delegazzjonijiet ġew imħeġġa jfittxu mandat biex jipparteċipaw f’Konferenza Diplomatika futura biex jadottaw u jiffirmaw l-istrument li jistabbilixxi l-Kummissjoni għat-Talbiet, b’kont meħud li dan jista’ jieħu l-forma ta’ strument internazzjonali legalment vinkolanti.
F’konformità mad-dispożizzjonijiet rilevanti tal-abbozz tal-istrument, il-Kummissjoni għat-Talbiet jenħtieġ li tkun korp amministrattiv biex tirrieżamina, tivvaluta u tiddeċiedi talbiet eliġibbli u tiddetermina l-ammont ta’ kumpens dovut f’kull każ. Għal dan l-għan, l-abbozz tal-istrument jipprevedi li l-ħidma tar-Reġistru għandha tiġi ttrasferita lill-Kummissjoni għat-Talbiet, inkluż il-faċilitajiet u r-riżorsi għall-bini amministrattiv tagħha.
L-abbozz tal-istrument tħejja bil-fehim li għad m’hemmx kunsens fir-rigward tal-qafas istituzzjonali tal-Kummissjoni għat-Talbiet futura, jew il-funzjonament u l-governanza tagħha. Fil-laqgħat preparatorji li saru s’issa, l-Istati parteċipanti ddiskutew l-għażliet li ġejjin għall-istabbiliment tal-Kummissjoni għat-Talbiet: (i) taħt l-awspiċji tal-Kunsill tal-Ewropa permezz ta’ konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa; (ii) permezz ta’ strument internazzjonali awtonomu li jistabbilixxi l-Kummissjoni għat-Talbiet; (iii) permezz ta’ strument internazzjonali awtonomu li jistabbilixxi l-Kummissjoni għat-Talbiet, li madankollu tiddependi fuq l-appoġġ segretarjali mill-Kunsill tal-Ewropa (l-hekk imsejjaħ “mudell ibridu”). In-negozjati formali tal-istrument li jistabbilixxi l-Kummissjoni għat-Talbiet huma madankollu mistennija li jibdew sa Marzu 2025.
L-għan ta’ din ir-rakkomandazzjoni huwa għalhekk li tiġi żgurata l-parteċipazzjoni f’waqtha tal-Unjoni fin-negozjati li ġejjin tal-istrument li jistabbilixxi l-Kummissjoni għat-Talbiet li matulhom se jintlaħaq qbil dwar in-natura ta’ tali strument, il-karatteristiċi tal-Kummissjoni għat-Talbiet u r-regoli rilevanti kollha dwar il-qafas, il-governanza u l-funzjonament tiegħu.
•Konsistenza mad-dispożizzjonijiet eżistenti fil-qasam ta’ politika
Il-parteċipazzjoni tal-Unjoni fin-negozjati tal-istrument li jistabbilixxi l-Kummissjoni għat-Talbiet hija konsistenti mal-impenn tagħha li tiżgura li d-danni kkawżati mill-aggressjoni tal-Federazzjoni Russa kontra l-Ukrajna u ksur ieħor tad-dritt internazzjonali mill-Federazzjoni Russa jiġu kkumpensati kif xieraq. Dan l-impenn diġà ntwera mill-parteċipazzjoni tal-Unjoni, l-ewwel bħala Membru Assoċjat fundatur u mbagħad bħala Parteċipant, fil-Ftehim Parzjali Estiż li jistabbilixxi r-Reġistru tad-Danni.
Barra minn hekk, il-parteċipazzjoni fl-istabbiliment tal-Kummissjoni għat-Talbiet tikkomplementa diversi inizjattivi meħuda fil-livell tal-Unjoni minn Frar 2022, li għandhom l-għan li jiżguraw li l-Federazzjoni Russa tinżamm responsabbli għall-gwerra ta’ aggressjoni tagħha kontra l-Ukrajna u li l-individwi responsabbli għad-delitti internazzjonali mwettqa fl-Ukrajna u kontriha jitressqu quddiem il-ġustizzja. B’mod partikolari, l-Unjoni ppermettiet it-twaqqif taċ-Ċentru Internazzjonali għall-Prosekuzzjoni tad-Delitt ta’ Aggressjoni kontra l-Ukrajna (International Centre for the Prosecution of the Crime of Aggression against Ukraine, ICPA) fl-Eurojust. L-Eurojust ilha tassisti lill-awtoritajiet nazzjonali li jipparteċipaw fis-SIK u fl-ICPA permezz tal-appoġġ operazzjonali, tekniku, loġistiku u finanzjarju mfassal apposta tagħha, inkluż permezz tal-Bażi ta’ Data ta’ Evidenza dwar Delitti Internazzjonali Ewlenin tagħha. Din il-proposta hija bl-istess mod konsistenti mal-parteċipazzjoni tal-Unjoni f’fora u strutturi internazzjonali mmirati lejn it-tisħiħ tal-kooperazzjoni fost l-awtoritajiet nazzjonali kompetenti li jinvestigaw id-delitti internazzjonali mwettqa fl-Ukrajna u kontra l-Ukrajna u li jiżguraw li ma jkunx hemm impunità għal tali reati. Dawn il-fora jinkludu l-Grupp Konsultattiv dwar l-Atroċitajiet bejn l-Istati Uniti u l-UE li jiffaċilita l-assistenza minn esperti lill-Uffiċċju tal-Prosekutur Ġenerali tal-Ukrajna, kif ukoll il-Grupp ta’ Djalogu, li jaġixxi bħala pjattaforma internazzjonali ta’ koordinazzjoni għal inizjattivi li jikkonċernaw l-appoġġ għall-kapaċitajiet investigattivi u ta’ prosekuzzjoni tal-Ukrajna, azzjonijiet minn organizzazzjonijiet internazzjonali u organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili (OSĊ). .
•Konsistenza ma’ politiki oħra tal-Unjoni
L-appoġġ sod tal-Unjoni għall-Ukrajna jirrifletti impenn kondiviż għall-prinċipji demokratiċi u għas-salvagwardja tal-ordni internazzjonali bbażat fuq ir-regoli u l-paċi fl-Ewropa. Għalhekk, din il-proposta hija konsistenti ma’ politiki oħra tal-Unjoni li għandhom l-għan li jissalvagwardjaw l-ordni internazzjonali u l-paċi fl-Ewropa, b’mod partikolari fil-kuntest tal-gwerra ta’ aggressjoni attwali kontra l-Ukrajna. L-Unjoni ngħaqdet mar-Reġistru tad-Danni bħala Parteċipant sħiħ, li huwa konsistenti mal-kooperazzjoni li ilha teżisti mal-Kunsill tal-Ewropa fl-oqsma tad-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali, id-demokrazija u l-istat tad-dritt.
Biex jintlaħqu dawn l-għanijiet, ir-Regolament dwar il-Faċilità għall-Ukrajna, adottat abbażi tal-Artikolu 212 tat-TFUE, għandu l-għan li “jappoġġa inizjattivi u korpi u organizzazzjonijiet involuti fl-appoġġ u l-infurzar tad-demokrazija, il-ġustizzja internazzjonali u l-isforzi kontra l-korruzzjoni fl-Ukrajna” (l-Artikolu 3(i)) u “jsaħħaħ il-konformità mad-dritt internazzjonali” (l-Artikolu 3(h)).
Fl-aħħar nett, b’mod partikolari bil-ħsieb li tiġi ssalvagwardjata l-paċi, jiġu evitati l-kunflitti u tissaħħaħ is-sigurtà internazzjonali, f’konformità mal-Karta tan-NU, l-Unjoni adottat ammont bla preċedent ta’ miżuri restrittivi kontra l-Federazzjoni Russa bil-ħsieb li żżid il-kostijiet tal-Federazzjoni Russa għall-azzjonijiet illegali tagħha u li xxekkel il-kapaċità tagħha li tkompli bl-aggressjoni tagħha. Sabiex jissaħħaħ l-infurzar tal-miżuri restrittivi, l-Unjoni, fost l-oħrajn, stabbiliet it-Task Force “Iffriżar u Sekwestru”, adottat Direttiva li tarmonizza d-definizzjoni tal-miżuri restrittivi tal-Unjoni u l-pieni kriminali għall-ksur tagħhom. Il-Kummissjoni ħatret Rappreżentant tas-Sanzjonijiet tal-UE biex tiżgura diskussjonijiet kontinwi u ta’ livell għoli ma’ pajjiżi terzi biex jiġu evitati l-evażjoni jew iċ-ċirkomvenzjoni tal-miżuri restrittivi tal-Unjoni, b’mod partikolari dawk adottati kontra r-Russja, u ppubblikat gwida lill-awtoritajiet nazzjonali u lill-operaturi privati fl-indirizzar tal-interpretazzjoni tar-regoli rilevanti tal-Unjoni dwar il-kwistjoni.
2.BAŻI LEGALI, SUSSIDJARJETÀ U PROPORZJONALITÀ
•Bażi legali
L-Artikolu 218(3) TFUE jipprevedi l-preżentazzjoni mill-Kummissjoni ta’ “rakkomandazzjonijiet lill-Kunsill, li għandu jadotta deċiżjoni li tawtorizza l-ftuħ tan-negozjati u li tinnomina, skont is-suġġett tal-ftehim previst, in-negozjatur tal-Unjoni jew il-kap tal-grupp ta’ negozjaturi tal-Unjoni.”
Skont l-Artikolu 218(4) TFUE, il-Kunsill jista’ jindirizza d-direttivi lin-negozjatur u għandu jaħtar kumitat speċjali li permezz ta’ konsultazzjoni miegħu għandhom jitwettqu n-negozjati”.
Skont il-ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja, il-bażi legali sostantiva tiddependi primarjament fuq l-objettiv u l-kontenut tal-att previst. Jekk l-att previst ikollu żewġ miri jew żewġ komponenti, u jekk wieħed minn dawn il-miri jew komponenti jkun jista’ jiġi identifikat bħala dak ewlieni, filwaqt li l-ieħor ikun sempliċiment inċidentali, att legali jrid jissejjes fuq bażi legali sostantiva waħda, jiġifieri dik rikjesta mill-mira jew komponent ewlieni jew predominanti. Din ir-rakkomandazzjoni għandha l-għan li tiżgura li l-Unjoni tkun awtorizzata tipparteċipa fin-negozjati tal-istrument li jistabbilixxi l-Kummissjoni għat-Talbiet.
L-istabbiliment tal-Kummissjoni għat-Talbiet huwa maħsub biex jipprovdi l-assistenza teknika u finanzjarja meħtieġa lil pajjiż terz, b’mod partikolari lill-Ukrajna, biex jiżgura li l-Federazzjoni Russa tinżamm responsabbli bis-sħiħ għall-gwerra ta’ aggressjoni tagħha kontra l-Ukrajna u li d-danni, it-telf u l-korrimenti kollha kkawżati lill-persuni fiżiċi u ġuridiċi kollha kkonċernati, kif ukoll lill-Istat tal-Ukrajna, inkluż l-awtoritajiet reġjonali u lokali tagħha, l-entitajiet tal-Istat jew ikkontrollati mill-Istat, mill-atti internazzjonalment illegali tal-Federazzjoni Russa fl-Ukrajna jew kontriha jiġu kkumpensati kif xieraq. L-għan aħħari tal-istrument li jistabbilixxi l-Kummissjoni għat-Talbiet huwa għalhekk li jindirizza kwistjonijiet amministrattivi, finanzjarji, proċedurali, legali u ta’ politika tal-Kummissjoni għat-Talbiet biex jiġi żgurat li l-Federazzjoni Russa tagħmel riparazzjoni sħiħa kif previst fil-mandat u l-funzjoni tal-Kummissjoni għat-Talbiet fl-abbozz żero tal-istrument internazzjonali u li jkun konsistenti mal-għan skont l-Artikolu 212 TFUE. Dan ikun konsistenti wkoll kemm mal-bażi legali sostantiva tad-Deċiżjoni tal-Kunsill dwar il-bidla tal-istatus tal-Unjoni minn Membru Assoċjat għal Parteċipant fir-Reġistru tad-Danni adottat abbażi tal-Artikolu 212 TFUE, kif ukoll mal-kontribuzzjoni annwali prevista tal-Unjoni lill-Kummissjoni għat-Talbiet skont ir-Regolament li jistabbilixxi l-Faċilità għall-Ukrajna, li tipprovdi assistenza finanzjarja b’mod ugwali abbażi tal-Artikolu 212 TFUE.
Fl-istess ħin, il-kuntest ta’ din l-inizjattiva u l-preambolu tal-abbozz żero juru li l-Kummissjoni għat-Talbiet prevista ssegwi l-għan li tiżgura r-rispett għad-dritt internazzjonali u żżomm lill-Federazzjoni Russa responsabbli għall-atti illegali tagħha. Kif muri mir-riżoluzzjonijiet tal-AĠNU msemmija fil-preambolu tal-abbozz ta’ strument, dan il-mekkaniżmu ser jiġi stabbilit biex jirrispondi għad-delitt ta’ aggressjoni mwettaq mill-Federazzjoni Russa kontra l-Ukrajna, f’viloazzjoni manifesta tal-Artikolu 2(4) tal-Karta tan-NU. L-istabbiliment ta’ dan il-mekkaniżmu għalhekk ser jifforma wkoll parti mill-isforzi tal-komunità internazzjonali biex jiġu żgurati l-paċi u s-sigurtà internazzjonali. Mill-perspettiva tal-UE, il-parteċipazzjoni f’dan il-mekkaniżmu tikkorrispondi għall-objettivi li jirfdu l-azzjoni esterna tal-UE, kif stabbilit fl-Artikolu 21(2) TFUE.
Din ir-rakkomandazzjoni hija bbażata fuq l-Artikolu 212 TFUE flimkien mal-Artikolu 218(3) u (4) tat-TFUE u tipprevedi l-ħatra tal-Kummissjoni bħala n-negozjatur tal-Unjoni.
•Sussidjarjetà (għall-kompetenza mhux esklużiva)
F’konformità mal-Artikolu 216(1) TFUE, il-parteċipazzjoni tal-Unjoni fin-negozjati tal-istrument li jistabbilixxi l-Kummissjoni għat-Talbiet taqa’ taħt il-kompetenza esterna tal-Unjoni.
Skont l-Artikolu 212(3), it-tieni subparagrafu, TFUE, in-negozjar ta’ ftehim internazzjonali mill-Unjoni huwa mingħajr preġudizzju għall-kompetenza tal-Istati Membri li jinnegozjaw f’korpi internazzjonali u li jikkonkludu tali ftehimiet. Fid-dawl tal-objettivi konġunti tal-UE u l-Istati Membri tagħha biex jiġi żgurat il-ħlas tad-danni tal-gwerra mill-Federazzjoni Russa, huwa xieraq li kemm l-Unjoni kif ukoll dawk l-Istati Membri li jiddeċiedu hekk, jipparteċipaw f’dawn in-negozjati.
•Proporzjonalità
L-għanijiet tal-Unjoni fir-rigward ta’ din il-proposta kif stabbiliti hawn fuq jistgħu jinkisbu biss bil-parteċipazzjoni tal-Unjoni fin-negozjati tal-istrument li jistabbilixxi l-Kummissjoni għat-Talbiet.
•Għażla tal-istrument
Il-parteċipazzjoni tal-Unjoni fin-negozjati tal-istrument li jistabbilixxi l-Kummissjoni għat-Talbiet jeħtieġ li tiġi stabbilita permezz ta’ Deċiżjoni tal-Kunsill li tawtorizza l-ftuħ tan-negozjati, in-nomina tan-negozjatur tal-Unjoni u l-indirizzar ta’ direttivi lin-negozjatur skont l-Artikolu 218(3) u (4) TFUE.
3.RIŻULTATI TAL-EVALWAZZJONIJIET EX POST, TAL-KONSULTAZZJONIJIET MAL-PARTIJIET IKKONĊERNATI U TAL-VALUTAZZJONIJIET TAL-IMPATT
•Evalwazzjonijiet ex post/kontrolli tal-idoneità tal-leġiżlazzjoni eżistenti
•Konsultazzjonijiet mal-partijiet ikkonċernati
•Ġbir u użu tal-għarfien espert
•Valutazzjoni tal-impatt
•Idoneità regolatorja u simplifikazzjoni
•Drittijiet fundamentali
L-aggressjoni tal-Federazzjoni Russa kontra l-Ukrajna hija ksur serju tad-dritt internazzjonali li tikkawża u diġà kkawżat danni enormi fl-Ukrajna u lill-popolazzjoni Ukrena. Din il-proposta għandha l-għan li ssaħħaħ l-impenn tal-Unjoni li tiżgura li, permezz tal-Kummissjoni għat-Talbiet, tali danni jistgħu jiġu kkumpensati kif xieraq, inklużi dawk li jirriżultaw mill-ksur mill-Federazzjoni Russa tad-drittijiet fundamentali bħad-drittijiet għall-ħajja, għall-integrità tal-persuna u għall-proprjetà, kif ukoll id-dritt tal-projbizzjoni tat-tortura u tal-piena jew trattament inuman jew degradanti.
4.IMPLIKAZZJONIJIET BAĠITARJI
Kif previst fl-abbozz tal-istrument, f’konformità mad-dritt internazzjonali l-Federazzjoni Russa jenħtieġ li tħallas l-ispejjeż tal-ħidma tal-Kummissjoni għat-Talbiet. Fl-abbozz tal-istrument, huwa stipulat ukoll, madankollu, li sakemm il-Federazzjoni Russa twettaq l-obbligu tagħha, il-Kummissjoni għat-talbiet jenħtieġ li tiġi ffinanzjata permezz tal-kontribuzzjonijiet annwali tal-Membri tagħha, u kontribuzzjonijiet volontarji. Dawn il-kontribuzzjonijiet għandhom jitqiesu bħala pagamenti bil-quddiem dovuti mill-Federazzjoni Russa skont il-liġi internazzjonali u li jistgħu jiġu rkuprati mill-Federazzjoni Russa. B’mod aktar speċifiku, il-kontribuzzjonijiet annwali mill-Membri jenħtieġ li jiġu ddeterminati mill-Kumitat Finanzjarju tal-Assemblea, abbażi tal-iskala adottata min-Nazzjonijiet Uniti għall-baġit regolari tagħha. Skont l-abbozz tal-istrument, il-Membri mhumiex mistennija jikkontribwixxu għall-fond ta’ kumpens li se jitwaqqaf biex jeżegwixxi d-deċiżjonijiet tal-Kummissjoni għat-Talbiet li jagħtu kumpens.
Għalhekk, jekk l-Unjoni jkollha l-intenzjoni li tipparteċipa bħala Membru fl-istrument li jistabbilixxi l-Kummissjoni għat-Talbiet, hija tkun meħtieġa tħallas kontribuzzjoni annwali. Aktar dettalji dwar l-impatt finanzjarju tal-Unjoni jinsabu fid-dikjarazzjoni finanzjarja leġiżlattiva annessa ma’ din il-proposta.
Ir-Regolament (UE) 2024/792 li jistabbilixxi l-Faċilità għall-Ukrajna jipprevedi l-bażi legali għall-kontribuzzjoni tal-Unjoni lill-Kummissjoni għat-Talbiet sal-2027. Abbażi tal-objettivi stabbiliti fir-Regolament (UE) 2024/792, u b’mod partikolari taħt il-Kapitolu V, l-Artikolu 34(3) tal-imsemmi Regolament jipprevedi li “L-assistenza skont dan il-Kapitolu għandha ssaħħaħ ukoll il-kapaċitajiet għall-prevenzjoni tal-kunflitti u l-konsolidazzjoni tal-paċi u tindirizza l-ħtiġijiet ta’ qabel u ta' wara l-kriżi, inkluż permezz ta’ miżuri u proċessi għall-bini tal-fiduċja li jippromwovu l-ġustizzja, it-tfittxija tal-verità, ir-riabilitazzjoni komprensiva wara kunflitt għal soċjetà inklużiva u paċifika, kif ukoll il-ġbir ta’ evidenza ta’ delitti mwettqa matul il-gwerra. Il-finanzjament għal inizjattivi u korpi involuti fl-appoġġ u l-infurzar tal-ġustizzja internazzjonali fl-Ukrajna jista’ jiġi pprovdut skont dan il-Kapitolu.”. Għalhekk, peress li l-istrument li jistabbilixxi l-Kummissjoni għat-Talbiet għandu l-għan li jinforza l-ġustizzja internazzjonali fl-Ukrajna billi jikkontribwixxi għal mekkaniżmu li se jikkumpensa d-danni mġarrba mill-Ukrajna u mill-popolazzjoni tagħha u kkawżati mill-ksur tad-dritt internazzjonali mill-Federazzjoni Russa, l-Artikolu 34(3) tar-Regolament (UE) 2024/792 jipprevedi l-bażi legali xierqa biex l-Unjoni tipprovdi l-kontribuzzjoni finanzjarja tagħha lill-Kummissjoni għat-Talbiet sal-2027.
Il-linja baġitarja li tkopri din in-nefqa tkun il-linja 16 06 03 01 — Assistenza għall-adeżjoni tal-Unjoni u miżuri oħra, fejn fir-rimarki baġitarji relattivi huwa spjegat li din il-partita “se tkopri wkoll l-appoġġ għal […] miżuri oħra li huma komplementari għall-azzjoni tal-UE, bħall-mekkaniżmi ta’ responsabbiltà għall-gwerra ta’ aggressjoni tar-Russja”.
Fir-rigward tal-metodu ta’ implimentazzjoni, l-Artikolu 245 tar-Regolament (UE, Euratom) 2024/2509 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta’ Settembru 2024 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni (riformulazzjoni), li jippermetti lill-Unjoni tħallas tariffi tas-sħubija lil korpi li l-Unjoni hija membru tagħhom, huwa applikabbli għall-kontribuzzjoni tal-Unjoni lill-Kummissjoni għat-Talbiet.
5.ELEMENTI OĦRA
•Pjanijiet ta’ implimentazzjoni u arranġamenti dwar il-monitoraġġ, l-evalwazzjoni u r-rapportar
Fir-rigward tal-arranġamenti ta’ rappurtar, il-Kunsill jista’ jaħtar kumitat speċjali skont it-tifsira tal-Artikolu 218(4) TFUE, li jenħtieġ li jiġi kkonsultat għat-tmexxija tan-negozjati. Jekk dan il-kumitat jinħatar, il-Kummissjoni jenħtieġ li tirrapporta regolarment lilu dwar il-passi meħuda skont id-Deċiżjoni tal-Kunsill u tikkonsultah fuq bażi regolari.
Meta tintalab hekk mill-Kunsill, jenħtieġ li l-Kummissjoni tirrapporta lura lilu dwar it-tmexxija u l-eżitu tan-negozjati, inkluż bil-miktub.
•Dokumenti ta’ spjegazzjoni (għad-direttivi)
Mhux applikabbli.
•Spjegazzjoni fid-dettall tad-dispożizzjonijiet speċifiċi tal-proposta
L-Artikolu 1 jinkludi l-awtorizzazzjoni tal-Kummissjoni biex tipparteċipa, f’isem l-Unjoni, fin-negozjati ta’ ftehim internazzjonali li jistabbilixxi l-Kummissjoni Internazzjonali għat-Talbiet għall-Ukrajna. L-Artikolu 1 jistabbilixxi wkoll li n-negozjati jenħtieġ li jitmexxew abbażi tad-direttivi ta’ negozjati tal-Kunsill mehmuża fl-anness għad-Deċiżjoni.
L-Artikolu 2 jipprevedi n-nomina tal-Kummissjoni bħala negozjatur tal-Unjoni.
L-Artikolu 3 jipprevedi l-ħatra ta’ kumitat speċjali li f’konsultazzjoni miegħu jridu jitmexxew in-negozjati.
L-Artikolu 4 jipprovdi li d-Deċiżjoni hija indirizzata lill-Kummissjoni.
L-Artikolu 5 jipprevedi d-dħul fis-seħħ tad-Deċiżjoni.
Rakkomandazzjoni għal
DEĊIŻJONI TAL-KUNSILL
li tawtorizza lill-Kummissjoni Ewropea tipparteċipa, f’isem l-Unjoni Ewropea, fin-negozjati tal-istrument internazzjonali li jistabbilixxi l-Kummissjoni Internazzjonali għat-Talbiet għall-Ukrajna
IL-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,
Wara li kkunsidra t-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, b’mod partikolari l-Artikolu 212 flimkien mal-Artikolu 218(3) u (4) tiegħu,
Wara li kkunsidra r-rakkomandazzjoni mill-Kummissjoni Ewropea
Billi:
(1)Wara l-gwerra ta’ aggressjoni mhux provokata u mhux ġustifikata mwettqa mill-Federazzjoni Russa kontra l-Ukrajna, fl-14 ta’ Novembru 2022, l-Assemblea Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti adottat ir-Riżoluzzjoni ES-11/5, intitolata “Furtherance of remedy and reparation for aggression against Ukraine”.
(2)Minbarra li tfakkar fl-obbligi tal-Istati skont l-Artikolu 2 tal-Karta tan-Nazzjonijiet Uniti, inkluż dak li jżommu lura fir-relazzjonijiet internazzjonali tagħhom mit-theddida jew l-użu tal-forza kontra l-integrità territorjali jew l-indipendenza politika ta’ kwalunkwe Stat, l-Assemblea Ġenerali esprimiet tħassib serju dwar it-telf ta’ ħajjiet, l-ispostament ċivili, il-qerda katastrofika tal-infrastruttura u r-riżorsi naturali, it-telf ta’ proprjetà pubblika u privata, u l-kalamità ekonomika kkawżata mill-aggressjoni tal-Federazzjoni Russa kontra l-Ukrajna.
(3)L-Assemblea Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti rrikonoxxiet li l-Federazzjoni Russa trid tinżamm responsabbli għal kwalunkwe ksur tad-dritt internazzjonali mwettaq kontra l-Ukrajna. Barra minn hekk, hija enfasizzat ukoll li l-Federazzjoni Russa trid iġġarrab il-konsegwenzi legali tal-atti illegali kollha tagħha fuq livell internazzjonali, inkluż l-għoti ta’ kumpens għad-dannu, inkluż kwalunkwe dannu, ikkawżat mill-atti illegali tagħha.
(4)Taħt dan il-qafas, l-Assemblea Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti enfasizzat il-ħtieġa li jiġi stabbilit, f’kooperazzjoni mal-Ukrajna, mekkaniżmu internazzjonali għal riparazzjoni għal dannu, telf jew korriment, li jirriżultaw minn atti internazzjonalment illegali tal-Federazzjoni Russa fl-Ukrajna jew kontra l-Ukrajna. Għal dan l-għan, hija rrakkomandat il-ħolqien ta’ reġistru internazzjonali tad-dannu biex iservi bħala rekord, f’forma dokumentarja, ta’ evidenza u informazzjoni dwar it-talbiet dwar id-dannu, it-telf jew il-korriment lill-persuni fiżiċi u ġuridiċi kollha kkonċernati, kif ukoll lill-Istat tal-Ukrajna, ikkawżati minn atti internazzjonalment illegali tal-Federazzjoni Russa fl-Ukrajna jew kontriha, kif ukoll għall-promozzjoni u l-koordinazzjoni tal-ġbir tal-evidenza.
(5)Fit-12 ta’ Mejju 2023, il-Kumitat tal-Ministri tal-Kunsill tal-Ewropa adotta r-Riżoluzzjoni CM/Res(2023)3 li tistabbilixxi l-Ftehim Parzjali Estiż dwar ir-Reġistru tad-Danni Kkawżati mill-Aggressjoni tal-Federazzjoni Russa kontra l-Ukrajna.
(6)Sabiex jitmexxew ’il quddiem l-isforzi ta’ responsabbiltà lejn l-istabbiliment ta’ mekkaniżmu internazzjonali għal riparazzjoni għal dannu, telf jew korriment, u li jirriżultaw minn atti internazzjonalment illegali tal-Federazzjoni Russa fl-Ukrajna jew kontra l-Ukrajna, l-Istati adottaw approċċ gradwali, li l-ewwel għażlu li jistabbilixxu r-Reġistru, li għandu jiġi segwit mill-elementi l-oħra tal-mekkaniżmu ta’ kumpens, jiġifieri Kummissjoni għat-Talbiet u Fond ta’ Kumpens. Dan l-approċċ ġie rifless fl-Istatut tar-Reġistru, fejn huwa rikonoxxut li r-Reġistru, inkluż il-pjattaforma diġitali tiegħu bid-data kollha dwar it-talbiet u l-evidenza rreġistrata fih, huwa maħsub bħala l-ewwel komponent tal-mekkaniżmu ta’ kumpens li għandu jiġi stabbilit minn strument internazzjonali separat f’kooperazzjoni mal-Ukrajna u organizzazzjonijiet u korpi internazzjonali rilevanti.
(7)Wara li ngħaqdet mar-Reġistru tad-Danni bħala Membru Assoċjat fundatur fil-11 ta’ Mejju 2023 permezz ta’ notifika lis-Segretarju Ġenerali tal-Kunsill tal-Ewropa, l-Unjoni biddlet l-istatus tagħha għal Parteċipant fit-22 ta’ Lulju 2024.
(8)Fid-29 ta’ Frar 2024, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill adottaw ir-Regolament (UE) 2024/792 li jistabbilixxi l-Faċilità għall-Ukrajna, li permezz tiegħu l-koleġiżlaturi fost l-oħrajn ipprovdew il-bażi legali għall-assistenza għal inizjattivi u korpi involuti fl-appoġġ u l-infurzar tal-ġustizzja internazzjonali fl-Ukrajna, inkluż billi jkopru l-kontribuzzjoni finanzjarja tal-Unjoni għar-Reġistru tad-Danni.
(9)Fl-2024, l-Uffiċċju tal-President tal-Ukrajna, il-Ministeru għall-Affarijiet Barranin tal-Ukrajna, il-Ministeru għall-Affarijiet Barranin tar-Renju tan-Netherlands u r-Reġistru tad-Danni għall-Ukrajna stiednu lill-Istati li appoġġaw l-adozzjoni tar-Riżoluzzjoni A/RES/ES-11/5 tal-Assemblea Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti għal Laqgħat Preparatorji dwar Strument Internazzjonali biex tiġi stabbilita Kummissjoni għat-Talbiet għall-Ukrajna f’The Hague, in-Netherlands. L-ewwel ċiklu ta’ negozjati formali huwa mistenni li jseħħ f’Marzu 2025.
(10)Is-Segretarjat tar-Reġistru tad-Danni ħejja “abbozz żero” ta’ strument internazzjonali għall-istabbiliment ta’ Kummissjoni għat-Talbiet għall-Ukrajna. L-“abbozz żero” jinkludi dispożizzjonijiet dwar il-mandat, il-funzjoni, l-istatus legali, is-sede, is-sħubija u l-parteċipazzjoni tal-Kummissjoni għat-Talbiet, l-istruttura organizzattiva, il-finanzjament u l-baġit kif ukoll dwar il-proċedura għar-rieżami tat-talbiet, is-sħubija fil-Federazzjoni Russa, u t-trasferiment tal-ħidma tar-Reġistru tad-Danni.
(11)Minħabba l-interess tal-Unjoni li ttenni l-impenn sod tagħha li tiżgura li l-Federazzjoni Russa ġġorr il-konsegwenzi legali tal-atti internazzjonalment illegali tagħha kontra l-Ukrajna, inkluż l-obbligu li tagħmel riparazzjoni għal kwalunkwe dannu, telf u dannu kkawżat minn dawk l-atti, huwa xieraq li l-Unjoni tipparteċipa fin-negozjati tal-istrument internazzjonali li jistabbilixxi l-Kummissjoni għat-Talbiet.
ADOTTAT DIN ID-DEĊIŻJONI:
Artikolu 1
Il-Kummissjoni hija b’dan awtorizzata tinnegozja, f’isem l-Unjoni, strument internazzjonali li jistabbilixxi Kummissjoni Internazzjonali għat-Talbiet għall-Ukrajna.
Artikolu 2
In-negozjati għandhom jitmexxew abbażi tad-direttivi ta’ negozjar stabbiliti fl-Anness.
Artikolu 3
Il-Kummissjoni hija b’dan maħtura bħala n-negozjatur tal-Unjoni.
Artikolu 4
Il-parteċipazzjoni tal-Unjoni fin-negozjati msemmija fl-Artikolu 1 għandha ssir f’konsultazzjoni mal-kumitat speċjali maħtur f’konformità mal-Artikolu 218(4) TFUE.
Il-Kummissjoni għandha tirrapporta regolarment lill-kumitat speċjali msemmi fl-ewwel subparagrafu dwar il-passi meħuda skont din id-Deċiżjoni u tikkonsultah fuq bażi regolari.
Artikolu 5
Din id-Deċiżjoni hija indirizzata lill-Kummissjoni.
Magħmul fi Brussell,
Għall-Kunsill
Il-President