IL-KUMMISSJONI EWROPEA
Brussell, 10.3.2023
JOIN(2023) 8 final
KOMUNIKAZZJONI KONĠUNTA LILL-PARLAMENT EWROPEW U LILL-KUNSILL
dwar l-aġġornament tal-Istrateġija dwar is-Sigurtà Marittima tal-UE u tal-Pjan ta’ Azzjoni tagħha
“Strateġija mtejba għas-Sigurtà Marittima kontra tħeddidiet marittimi li qegħdin jevolvu”
I.Introduzzjoni
Is-sigurtà marittima hija kruċjali għall-Unjoni Ewropea (UE) u għall-Istati Membri tagħha. Flimkien, l-Istati Membri tal-UE jiffurmaw l-akbar żona ekonomika esklużiva kkombinata fid-dinja. L-ekonomija tal-UE tiddependi ħafna minn oċeani li jkunu sikuri u siguri: aktar minn 80 % tal-kummerċ globali jsir bil-baħar, madwar żewġ terzi tal-provvista dinjija taż-żejt u tal-gass tiġi estratta mill-baħar jew ittrasportata bil-baħar, u sa 99 % tal-flussi globali tad-data huma trażmessi permezz ta’ kejbils taħt il-baħar. Biex tiġi żgurata governanza effettiva tal-oċeani, biex jiġu protetti l-oċeani u qiegħ il-baħar tagħna, u biex jiġi sfruttat il-potenzjal sħiħ tal-ekonomija blu sostenibbli, id-dominju marittimu globali jrid ikun sigur.
Mill-2014, l-istrateġija Ewropea għas-sigurtà marittima (EUMSS) u l-pjan ta’ azzjoni pprovdew il-qafas għall-indirizzar tal-isfidi tas-sigurtà fuq il-baħar. L-istrateġija stimulat kooperazzjoni aktar mill-qrib bejn l-awtoritajiet ċivili u militari, b’mod partikolari permezz tat-tpartit tal-informazzjoni. Għenet fil-promozzjoni tal-governanza fuq il-baħar ibbażata fuq ir-regoli, u tat spinta lill-kooperazzjoni internazzjonali. Saħħet l-awtonomija tal-UE u l-kapaċità tagħha biex tirrispondi għat-theddid għas-sigurtà marittima.
L-UE għandha r-rwol ta’ fornitur globali tas-sigurtà marittima, li qed isir dejjem aktar importanti, billi twettaq l-operazzjonijiet navali tagħha, eż. Atalanta u Irini, timplimenta l-kunċett ta’ Preżenzi Marittimi Koordinati (CMP), u tippromwovi l-għarfien tas-sitwazzjoni marittima u tikkoopera ma’ firxa wiesgħa ta’ sħab esterni. Barra minn hekk, is-sistemi operazzjonali tas-sorveljanza marittima u tal-fruntieri ta’ Copernicus, implimentati mill-Aġenzija Ewropea għas-Sigurtà Marittima (EMSA) u mill-Aġenzija Ewropea għall-Gwardja tal-Fruntiera u tal-Kosta (Frontex), jipprovdu osservazzjonijiet ibbażati fl-ispazju, li jikkomplementaw is-servizzi ta’ navigazzjoni tas-satelliti Galileo.
L-ambjent strateġiku ġenerali qed jgħaddi minn bidliet drastiċi. Imsawwar mill-ġdid mill-kriżi klimatika u mid-degradazzjoni ambjentali u aggravat mill-aggressjoni militari illegali u mhux ġustifikata tar-Russja kontra l-Ukrajna, dan jitlob aktar azzjoni min-naħa tal-UE bħala fornitur tas-sigurtà internazzjonali.
Bi qbil mal-Boxxla Strateġika tal-UE għas-Sigurtà u d-Difiża, dan l-aġġornament tal-EUMSS u tal-pjan ta’ azzjoni għandu l-għan li jwieġeb għall-isfidi l-ġodda. Din hija opportunità biex jitmexxew ’il quddiem soluzzjonijiet sostenibbli għall-problemi tas-sigurtà marittima. Hija wkoll opportunità biex ikompli jissaħħaħ ir-rwol tal-UE fil-livell internazzjonali u biex ikompli jiggarantixxi l-aċċess tal-UE għad-dominju marittimu li dejjem aktar qed jiġi kkontestat.
L-EUMSS aġġornata sservi ta’ qafas għall-UE biex tkompli tieħu l-azzjoni biex tipproteġi l-interessi tagħha fuq il-baħar, u biex tipproteġi liċ-ċittadini, il-valuri u l-ekonomija tagħha. L-għan huwa li jiġu promossi l-paċi u s-sigurtà internazzjonali filwaqt li jiġi rrispettat il-prinċipju tas-sostenibbiltà u tiġi protetta l-bijodiversità. L-UE u l-Istati Membri tagħha se jimplimentaw l-istrateġija aġġornata, skont il-kompetenzi rispettivi tagħhom.
II.Theddid għas-sigurtà marittima li qed jevolvi u jikber
Sar ħafna tibdil fix-xena ġeopolitika globali minn meta ġiet adottata l-istrateġija Ewropea għas-sigurtà marittima fl-2014, u dan jeħtieġ azzjoni ġdida u msaħħa. L-Analiżi tat-Theddid li wettqet l-UE turi li l-UE qed tiffaċċja żieda fit-theddid u fl-isfidi, inkluż fid-dominju marittimu. Il-kompetizzjoni strateġika għall-enerġija u r-riżorsi qed tiżdied. It-theddid qed isir dejjem aktar kumpless u b’diversi livelli, u xi pajjiżi qegħdin ifittxu li jiddefinixxu mill-ġdid il-prinċipji ewlenin tal-ordni multilaterali, inkluż permezz ta’ ksur tas-sovranità u tal-fruntieri nazzjonali. L-aggressjoni militari tar-Russja kontra l-Ukrajna reġgħet ġabet il-gwerra fl-Ewropa u ħolqot perikli ġodda, kif ukoll effetti konsegwenzjali negattivi fuq is-sigurtà marittima u fuq l-ekonomija Ewropea, li qed jaffettwaw liċ-ċittadini u lin-negozji Ewropej.
Is-sigurtà marittima qed tiġi sfidata f’bosta reġjuni, dan jinkludi t-tilwim territorjali u marittimu, il-kompetizzjoni għar-riżorsi naturali, u t-theddidiet għall-libertà tan-navigazzjoni u għad-drittijiet ta’ passaġġ innoċenti u ta’ tranżitu. Dawn l-isfidi joħolqu t-tensjoni f’baċiri tal-baħar madwar l-UE, bħal fil-Mediterran, fil-Baħar l-Iswed, u fil-Baħar Baltiku, li saret aktar serja minħabba l-aggressjoni militari tar-Russja kontra l-Ukrajna. Hemm ukoll żieda fl-isfidi għas-sigurtà marittima lil hinn mill-Ewropa, jiġifieri fil-Golf tal-Guinea, fil-Golf ta’ Aden, fl-Istrett ta’ Hormuz, fl-Istrett ta’ Malacca, u fil-Baħar taċ-Ċina tan-Nofsinhar. Xi pajjiżi mhux tal-UE qegħdin iżidu l-kapaċitajiet u l-assertività tagħhom fuq il-baħar u qegħdin jieħdu azzjoni unilaterali. Din tinkludi l-użu tal-forza jew il-ksur tas-sovranità nazzjonali ta’ pajjiżi oħra. Dawn l-azzjonijiet jikkontestaw l-istat tad-dritt u l-ordni internazzjonali bbażata fuq il-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar il-Liġi tal-Baħar (UNCLOS).
Ir-reġjun Indo-Paċifiku, fejn l-UE għandha Reġjuni Ultraperiferiċi (l-Oċean Indjan) u Pajjiżi u Territorji Ekstra-Ewropej (il-Paċifiku), sar żona ta’ kompetizzjoni ġeopolitika intensa. Il-wiri tal-forza u ż-żieda fit-tensjonijiet f’reġjuni bħall-Baħar taċ-Ċina tan-Nofsinhar u tal-Lvant u l-Istrett tat-Tajwan jaffettwaw is-sigurtà globali u għandhom impatt dirett fuq is-sigurtà u l-prosperità tal-Ewropa. Biex jinżammu l-istabbiltà u s-sigurtà tul ir-rotot ewlenin tat-tbaħħir bħall-Istretti ta’ Malacca u ta’ Singapore, il-Qarn tal-Afrika u l-Oċean Indjan, jeħtieġ li l-UE u l-Istati Membri tagħha jespandu l-preżenza u l-azzjoni tagħhom f’dawn ir-reġjuni, bi qbil mal-istrateġija tal-UE għall-kooperazzjoni fir-reġjun Indo-Paċifiku.
L-attakki tal-2022 fuq il-pipelines ta’ Nord Stream fil-Baħar Baltiku, il-preżenza ta’ vetturi mingħajr bdot abbord mhux awtorizzati madwar installazzjonijiet offshore fil-Baħar tat-Tramuntana u l-attakki ibridi u ċibernetiċi rikorrenti mmirati lejn l-infrastruttura marittima jeħtieġu li l-UE ssaħħaħ l-azzjoni tagħha u tipproteġi l-infrastruttura kritika tagħha b’mod aktar effettiv, b’mod partikolari billi jiġu żviluppati teknoloġiji innovattivi. Hekk kif l-industrija marittima għaddejja minn trasformazzjoni diġitali, il-kumplessità u l-vulnerabbiltajiet potenzjali tagħha żdiedu. Il-probabbiltà qiegħda dejjem tiżdied li l-atturi malizzjużi jużaw mezzi ibridi u ċibernetiċi biex jimmiraw lejn l-infrastruttura marittima, inklużi kejbils u pipelines taħt il-baħar, kif ukoll il-modi marittimi tat-trasport. Ir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill dwar approċċ ikkoordinat mal-Unjoni kollha biex tissaħħaħ ir-reżiljenza tal-infrastruttura kritika tirrikonoxxi din il-ħtieġa għall-azzjoni. Barra minn hekk, ir-rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni dwar l-għanijiet tal-Unjoni marbuta mar-reżiljenza għad-diżastri stabbiliet il-miżuri li jistgħu jgħinu biex l-UE u l-Istati Membri jkunu mħejjija aktar għad-diżastri naturali, u dawk ikkawżati mill-bnedmin, anki fil-baħar, u jkunu jistgħu jirreaġixxu għalihom aħjar.
It-theddid u l-attivitajiet illeċiti - bħall-piraterija u s-serq bl-użu ta’ armi fuq il-baħar, il-kriminalità organizzata, li tinkludi l-faċilitazzjoni ta’ dħul klandestin ta’ migranti u t-traffikar ta’ bnedmin, it-traffikar tal-armi u tan-narkotiċi, it-terroriżmu, is-sajd illegali, mhux irrappurtat u mhux irregolat (IUU), attivitajiet illegali oħrajn, fosthom l-esplorazzjoni mingħajr awtorizzazzjoni fiż-żoni esklużivi ekonomiċi tal-Istati Membri tal-UE, u ordinanza mhux sploduta (UXO) fil-baħar - għadhom sfidi daqstant kritiċi f’bosta reġjuni, u ċerti żoni kostali u territorji remoti tal-UE huma vulnerabbli b’mod partikolari. Uħud minn dawn l-attivitajiet illeċiti jistgħu jiġu ffaċilitati minn nuqqasijiet ta’ sigurtà fil-portijiet. L-atturi malizzjużi jistgħu wkoll jikkombinaw dawn it-theddidiet u l-attivitajiet biex iwettqu attakki ibridi kontra l-UE u l-Istati Membri tagħha.
III.Interessi tas-sigurtà marittima tal-UE
Fid-dawl tat-theddid għas-sigurtà marittima li qed jevolvi, l-interessi fundamentali tal-UE huma:
·is-sigurtà tal-Unjoni Ewropea, tal-Istati Membri, taċ-ċittadini u tas-sħab tagħha;
·il-preservazzjoni tal-paċi u l-istabbiltà globali, u ż-żamma tar-rotot marittimi ħielsa u miftuħa;
·iż-żamma tad-dritt internazzjonali, b’mod partikolari l-UNCLOS bħala l-qafas legali ġenerali li jirregola l-attivitajiet kollha fl-oċean, u l-promozzjoni ta’ governanza internazzjonali tajba tal-oċeani, anki permezz ta’ konvenzjonijiet reġjonali tal-baħar u permezz tal-implimentazzjoni tal-ftehim tad-WTO dwar is-sussidji tas-sajd;
·il-protezzjoni tar-riżorsi naturali u tal-ambjent tal-baħar, u l-ġestjoni tal-impatti tat-tibdil fil-klima u tad-degradazzjoni ambjentali fuq is-sigurtà marittima;
·l-iżgurar tar-reżiljenza u l-protezzjoni tal-infrastruttura marittima kritika (fuq l-art u lil hinn mill-kosta), inkluż billi jiġu indirizzati r-riskji u t-theddidiet b’rabta mat-tibdil fil-klima, u dawk li jirriżultaw minn investimenti diretti barranin;
·it-tisħiħ tar-reżiljenza u l-protezzjoni ta’ ċentri loġistiċi, jiġifieri ports, anki billi jiġu indirizzati r-riskji assoċjati mal-korruzzjoni u mal-attivitajiet illeċiti;
·il-protezzjoni tal-attivitajiet ekonomiċi fuq il-baħar, u b’hekk tikkontribwixxi għal ekonomija blu sostenibbli (kemm fuq l-art kif ukoll lil hinn mill-kosta);
·il-protezzjoni tal-fruntieri esterni u s-sigurtà interna tal-UE, biex tindirizza l-faċilitazzjoni ta’ dħul klandestin ta’ migranti, it-traffikar ta’ bnedmin, u attivitajiet illegali oħrajn, fosthom l-esplorazzjoni u l-attivitajiet ta’ tħaffir għall-idrokarburi mhux awtorizzati;
·l-iżgurar tal-kapaċità li tittieħed azzjoni fil-pront u b’mod effettiv fid-dominju marittimu, u f’dominji operazzjonali oħra (jiġifieri l-art, l-arja, l-ispazju ċibernetiku u ekstratmosferiku);
·l-iżgurar tas-sikurezza u tas-sigurtà tal-baħħara bi qbil mar-rekwiżiti tal-Konvenzjoni dwar ix-Xogħol Marittimu konvenzjonijiet rilevanti oħra tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol.
IV.Tisħiħ tar-rispons tal-UE
L-istrateġija aġġornata dwar is-sigurtà marittima se tgħin biex tipproteġi l-interessi tal-UE elenkati hawn fuq, mit-theddid għas-sigurtà marittima li qed jevolvi u li qed jikber. Biex tagħmel dan, l-UE se żżid l-azzjoni taħt sitt objettivi strateġiċi:
1.iżżid l-attivitajiet fuq il-baħar;
2.tikkoopera mas-sħab;
3.tkun minn ta’ quddiem fl-għarfien tad-dominju marittimu;
4.timmaniġġa r-riskji u t-theddid;
5.issaħħaħ il-kapaċitajiet;
6.teduka u tħarreġ.
L-azzjoni tal-UE skont dawn l-objettivi strateġiċi se tkompli tiġi ggwidata mill-prinċipji tal-EUMSS tal-2014: approċċ transsettorjali, integrità funzjonali, rispett għar-regoli internazzjonali – id-dritt internazzjonali, id-drittijiet tal-bniedem u d-demokrazija u konformità sħiħa mal-UNCLOS - u l-multilateraliżmu marittimu. L-EUMSS aġġornata se tiġi implimentata permezz ta’ Pjan ta’ Azzjoni (fl-anness) u fil-qafas tal-Approċċ Integrat. Biex timplimenta l-istrateġija, flimkien mal-Istati Membri tagħha, l-UE se tuża l-politiki, l-għodod u l-istrumenti ċivili u militari rilevanti kollha, u se tikkoordina l-politiki u l-attivitajiet tal-atturi rilevanti kollha fil-livell Ewropew u fil-livelli reġjonali u nazzjonali, filwaqt li ssaħħaħ is-sinerġiji u l-komplementarjetajiet tagħhom. L-istrateġija se tippromwovi wkoll involviment aktar koerenti tal-UE f’kunflitti u fi kriżijiet esterni, biex ittejjeb is-sigurtà tal-UE u taċ-ċittadini tagħha.
L-istrateġija aġġornata se tinkludi azzjonijiet speċifiċi għal kull baċir tal-baħar madwar l-UE. L-azzjoni għandha tqis l-istrateġiji reġjonali tal-UE u l-programmi ta’ bini tal-kapaċitàjiet, kif ukoll il-kooperazzjoni mal-pajjiżi sħab.
1.Żieda fl-attivitajiet fuq il-baħar
Il-Boxxla Strateġika tal-UE titlob aktar tisħiħ tal-involviment tal-UE fis-sigurtà marittima. Skont il-qafas tal-Politika ta’ Sigurtà u ta’ Difiża Komuni (PSDK), l-Operazzjoni ATALANTA ilha titħaddem fil-Punent tal-Oċean Indjan mill-2008. Minħabba r-rekord ta’ suċċess tagħha, l-Operazzjoni ATALANTA rat il-mandat tagħha estiż mill-ġlieda kontra l-piraterija għal operazzjoni usa’ ta’ sigurtà marittima u qed tkompli ssaħħaħ ir-rabtiet u s-sinerġiji mal-Missjoni Ewropea ta’ Sorveljanza Marittima fl-Istrett ta’ Hormuz (EMASOH). Fil-Baħar Mediterran, l-Operazzjoni Irini għandha bħala l-kompitu ewlieni tagħha li tinforza l-embargo tal-armi tan-NU fuq il-Libja. Dan huwa kontribut dirett tal-UE għall-paċi u l-istabbiltà fil-Mediterran, li jsaħħaħ is-sigurtà marittima. F’konformità mal-Approċċ Integrat, l-UE tikkontribwixxi wkoll għat-tisħiħ tas-sigurtà marittima billi tipprovdi taħriġ u bini tal-kapaċitàjiet għas-sħab permezz ta’ missjonijiet ċivili tal-PSDK, bħall-Missjoni tal-Unjoni Ewropea ta’ Bini tal-Kapaċità (EUCAP Somalia).
Fl-2021, l-UE introduċiet il-kunċett il-ġdid tal-Preżenzi Marittimi Koordinati (CMP). Din l-għodda flessibbli ġdida għandha l-għan li tagħti spinta lill-impenn kollettiv tal-UE dwar is-sigurtà marittima billi tagħmel l-aħjar użu mill-assi navali tal-Istati Membri f’żoni li huma ta’ interess strateġiku għall-UE. Fil-kuntest tas-CMP, l-UE għandha żżid il-ġlieda kontra l-attivitajiet illegali u illeċiti fuq il-baħar, inkluż it-traffikar tad-droga. Abbażi tal-esperjenza miksuba permezz tal-implimentazzjoni tas-CMP fil-Golf tal-Guinea u fil-Majjistral tal-Oċean Indjan (inkluż fil-Baħar l-Aħmar), l-UE se tikkunsidra żoni marittimi ta’ interess ġodda fejn għandha timplimenta dan il-kunċett. L-istabbiliment ta’ żoni marittimi ta’ interess ġodda jżid l-għarfien tas-sitwazzjoni, is-sħubijiet, u l-kultura strateġika tal-UE bħala attur tas-sigurtà marittima.
Il-Boxxla Strateġika tal-UE tenfasizza wkoll l-importanza li jiġu żgurati l-prontezza u l-interoperabbiltà fost il-forzi navali tal-Istati Membri tal-UE, u titlob li l-UE twettaq eżerċizzji reali fid-dominji kollha. Għalhekk, l-UE se tniedi eżerċizzju navali annwali biex tagħti spinta lill-prontezza, trawwem l-interoperabbiltà u tindirizza t-theddid li qed jevolvi għas-sigurtà marittima.
Il-Kummissjoni, assistita mill-EMSA, twettaq spezzjonijiet tas-sigurtà marittima fil-portijiet, fil-faċilitajiet tal-portijiet u fil-bastimenti fl-UE, u qiegħda tesplora modi kif tista’ tittejjeb is-sigurtà marittima f’dominji bħall-vapuri tal-passiġġieri jew iċ-ċibersigurtà. Bi qbil mal-linji gwida strateġiċi dwar il-Ġestjoni Integrata Ewropea tal-Fruntieri (EIBM), is-sistema ta’ sorveljanza tal-fruntieri tal-baħar trid tkun kapaċi tidentifika u, jekk ikun meħtieġ, tittraċċa u tinterċetta l-bastimenti kollha li jidħlu f’ilmijiet territorjali, u tgħin biex tiżgura l-protezzjoni u s-salvataġġ tan-nies fuq il-baħar f’kull tip ta’ temp. L-Istati Membri għandhom jagħmlu l-aħjar użu mill-kapaċitajiet ta’ sorveljanza li toffri l-Frontex biex itejbu l-kapaċitajiet nazzjonali u l-għarfien ġenerali tas-sitwazzjoni.
Il-Frontex twettaq operazzjonijiet bħal Indalo, Themis u Poseidon biex tikkontrolla l-fruntieri tal-UE u biex tiġġieled il-kriminalità fil-Baħar Mediterran, b’mod partikolari il-faċilitazzjoni ta’ dħul klandestin ta’ migranti. Il-Frontex, l-Aġenzija Ewropea għall-Kontroll tas-Sajd (EFCA) u l-EMSA jwettqu operazzjonijiet marittimi bi skopijiet multipli biex jiġġieldu l-kriminalità transfruntiera, inkluż il-faċilitazzjoni ta’ dħul klandestin ta’ migranti u t-traffikar tal-bnedmin, u biex jidentifikaw it-tniġġis tal-baħar u s-sajd illegali, u jwettqu kompiti oħra ta’ sorveljanza f’diversi baċiri tal-baħar madwar l-UE, inkluż il-Baħar l-Iswed. L-UE għandha tkompli tiżviluppa dawn l-operazzjonijiet importanti bi skopijiet multipli.
L-azzjonijiet ewlenin tal-UE biex tissaħħaħ is-sigurtà marittima se jkunu:
·l-organizzazzjoni ta’ eżerċizzju navali annwali tal-UE;
·it-tisħiħ tal-operazzjonijiet navali eżistenti tal-UE (Atalanta u Irini) b’assi navali u tal-ajru;
·il-kunsidrazzjoni ta’ żoni marittimi ġodda ta’ interess fejn jista’ jiġi implimentat il-kunċett tas-CMP, abbażi tat-tagħlimiet meħuda u tal-proposti mis-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna;
·it-tisħiħ tal-ġlieda kontra l-attivitajiet illegali u illeċiti fuq il-baħar, inkluż it-traffikar tad-droga, fil-kuntest tas-CMP;
·iż-żamma u t-tisħiħ tal-ispezzjonijiet tas-sigurtà marittima fl-UE u l-indirizzar taċ-ċibersigurtà u s-sigurtà tal-vapuri tal-passiġġieri;
·it-tisħiħ tal-kooperazzjoni fil-livell tal-UE dwar il-funzjonijiet tal-gwardja tal-kosta billi jiġi promoss l-iżvilupp ta’ operazzjonijiet marittimi bi skopijiet multipli f’diversi baċiri tal-baħar madwar l-UE.
2.Kooperazzjoni mas-sħab
L-UE diġà ħolqot relazzjonijiet u sinerġiji dwar is-sigurtà marittima ma’ organizzazzjonijiet multilaterali u reġjonali kemm fil-livell globali kif ukoll f’dak reġjonali (eż. man-NU, mal-IMO, man-NATO, mal-AU u mal-ASEAN) u ma’ diversi pajjiżi li mhumiex fl-UE, b’mod partikolari fil-Golf tal-Guinea u fl-Indo-Paċifiku.
L-UE u l-Istati Membri tagħha żviluppaw ukoll kooperazzjoni internazzjonali permezz ta’ djalogi bilaterali, waqfiet fil-portijiet u eżerċizzji reali, b’mod partikolari fir-reġjun Indo-Paċifiku, eż. mal-Awstralja, mal-Ġappun, mal-Indja, mal-Indoneżja, mar-Repubblika tal-Korea, mal-Oman u ma’ Singapore. L-operazzjonijiet Atalanta u Irini jipparteċipaw f’mekkaniżmi għall-kondiviżjoni tal-għarfien u għall-involviment multilaterali, inklużi l-Konferenzi dwar l-Għarfien Kondiviż u Koordinament (Shared Awareness and Deconfliction - SHADE). Barra minn hekk, l-Unjoni Ewropea tipprovdi appoġġ sinifikanti għas-sigurtà marittima bil-miżuri tagħha ta’ kooperazzjoni għall-iżvilupp, ta’ għajnuna umanitarja, u ta’ appoġġ għall-politika barranija.
Fil-Punent tal-Oċean Indjan l-UE ssostni arkitettura marittima reġjonali bbażata fuq ċentri ta’ fużjoni tal-informazzjoni u ta’ operazzjonijiet fil-Madagascar u fis-Seychelles, u bbażata wkoll fuq il-Kodiċi ta’ Kondotta ta’ Djibouti dwar ir-Repressjoni tal-Piraterija u s-Serq Armat kontra l-Bastimenti fil-Punent tal-Oċean Indjan u fil-Golf ta’ Aden.
Bl-istess mod, fil-Golf tal-Guinea, l-UE tappoġġa lill-organizzazzjonijiet reġjonali u lill-istati kostali li jimplimentaw l-istrateġiji tas-sigurtà marittima tagħhom billi ssaħħaħ l-infurzar tal-liġi marittima u l-ġustizzja, ittejjeb is-sigurtà u s-sikurezza tal-portijiet, u iżżid l-għarfien tad-dominju marittimu u t-tpartit tal-informazzjoni fil-qafas tal-Arkitettura ta’ Yaoundé. Fl-Oċean Atlantiku inġenerali, l-UE tappoġġa l-ġlieda kontra l-attivitajiet illeċiti, u b’mod partikolari l-ġlieda kontra t-traffikar tad-droga, b’kooperazzjoni mas-sħab.
F’kuntest ġeopolitiku diffiċli, l-UE għandha żżid il-kooperazzjoni mas-sħab fil-viċinat tagħha u f’żoni marittimi oħrajn ta’ importanza strateġika. Dan huwa importanti b’mod partikolari fid-dawl tal-aggressjoni militari tar-Russja kontra l-Ukrajna. L-UE se tintensifika l-kooperazzjoni tagħha man-NATO dwar is-sigurtà marittima, billi tkompli tibni fuq ir-riżultati miksuba u bi qbil mat-tielet Dikjarazzjoni Konġunta dwar il-kooperazzjoni bejn l-UE u n-NATO ta’ Jannar 2023. Fir-reġjun Indo-Paċifiku, l-UE għandha żżid t-tpartit tal-esperjenza dwar is-sigurtà marittima mas-sħab permezz tal-proġett “Kooperazzjoni Msaħħa tal-UE fis-Sigurtà fl-Asja u mal-Asja” (ESIWA) u d-djalogi bilaterali u billi tfittex li tingħata status ta’ osservatur (“Sieħeb fid-djalogu”) fl-Assoċjazzjoni tal-Pajjiżi tal-Oċean Indjan (IORA). L-UE għandha wkoll tapprofondixxi l-kooperazzjoni tagħha ma’ pajjiżi u ma’ organizzazzjonijiet tal-istess fehma anki permezz ta’ fora internazzjonali u reġjonali dwar l-affarijiet marittimi.
L-azzjonijiet ewlenin tal-UE dwar il-kooperazzjoni internazzjonali se jkunu:
·tħeġġeġ l-iffirmar u r-ratifika ta’ strumenti internazzjonali b’rabta mas-sigurtà marittima, b’mod partikolari l-UNCLOS, u waqt il-fora rilevanti tħeġġeġ il-konformità u t-tpartit tal-aħjar prattiki mas-sħab fl-implimentazzjoni tal-liġi internazzjonali rilevanti għas-sigurtà marittima.
·tintensifika l-kooperazzjoni bejn il-persunal tal-UE u tan-NATO dwar is-sigurtà marittima biex jiġu koperti l-kwistjonijiet kollha ta’ interess reċiproku f’dan id-dominju, inkluż l-ordinanza mhux sploduta fil-baħar, filwaqt li tkompli tibni fuq it-tliet Dikjarazzjonijiet Konġunti tal-2016, l-2018 u l-2023;
·twettaq eżerċizzji navali konġunti mas-sħab biex tingħata spinta lill-interoperabbiltà, minbarra li twettaq waqfiet fil-portijiet u pattulji tal-UE aktar frekwenti, b’mod partikolari fl-Indo-Paċifiku, bi qbil mal-Boxxla Strateġika;
·tiskjera uffiċjali ta’ kollegament tal-UE f’ċentri ta’ fużjoni tal-informazzjoni marittima f’żoni marittimi ta’ interess għall-promozzjoni tal-iskambju ta’ informazzjoni u tal-kooperazzjoni, inkluż dwar l-infurzar tal-liġi, il-ġustizzja u l-affarijiet interni, bejn l-UE u s-sħab tagħha u, fejn xieraq, tevalwa l-fattibbiltà ta’ konnessjoni diretta ta’ dawn iċ-ċentri ta’ fużjoni mas-sistemi rilevanti ta’ sorveljanza marittima tal-UE;
·tikseb l-istatus ta’ Sieħeb fid-Djalogu għall-UE fl-Assoċjazzjoni tal-Pajjiżi tal-Oċean Indjan biex jissaħħaħ ir-rwol tal-UE bħala sieħeb fis-sigurtà marittima fir-reġjun;
·tippromwovi l-kooperazzjoni internazzjonali fit-tpartit tal-informazzjoni u fis-sorveljanza tal-infrastruttura marittima kritika, inklużi l-kejbils ta’ taħt il-baħar, kif ukoll fis-sigurtà tal-bastimenti u tal-portijiet.
3.Tmexxi fl-għarfien tad-dominju marittimu
Għarfien tajjeb tad-dominju marittimu huwa kruċjali biex jiġi żgurat li l-awtoritajiet kompetenti jkunu jistgħu jidentifikaw malajr it-theddid li qed jikber u li qed jevolvi li jaffettwa lill-UE u jwieġbu għalihom b’mod effettiv. L-UE se tieħu t-tmexxija fl-għarfien tad-dominju marittimu billi ttejjeb il-ġbir u t-tpartit tal-informazzjoni fost setturi marittimi diversi, u tiffaċilita t-tpartit tal-informazzjoni bejn l-Istati Membri. Fil-livell internazzjonali, l-UE se tkompli l-ħidma tagħha biex ittejjeb il-kapaċitajiet ta’ Għarfien tad-Dominju Marittimu (MDA) tal-pajjiżi sħab permezz tat-tpartit tal-informazzjoni u l-bini tal-kapaċità, speċjalment fil-Golf tal-Guinea u fl-Indo-Paċifiku.
Mill-2014, l-UE u l-Istati Membri tagħha għamlu progress sinifikanti fl-akkwist u fit-tpartit tal-informazzjoni fid-dominju marittimu billi żviluppaw u għaqqdu s-sistemi speċifiċi għas-settur użati mill-awtoritajiet diversi involuti fis-sorveljanza marittima. B’mod partikolari, l-UE żviluppat l-Ambjent Komuni għall-Qsim tal-Informazzjoni (CISE). Abbażi tal-parteċipazzjoni volontarja, is-CISE se jiffaċilita t-tpartit tal-informazzjoni f’ħin reali bejn l-awtoritajiet diversi responsabbli mill-funzjonijiet ta’ gwardja tal-kosta, inkluż il-militar, u jgħaqqad lill-awtoritajiet ikkonċernati fl-Istati Membri u bejniethom. Abbażi tal-proġett ta’ riċerka tal-UE CISE2020, f’April 2019, il-Kummissjoni nediet il-fażi tranżizzjonali ta’ CISE, u fdat il-koordinazzjoni tiegħu lill-EMSA, b’kooperazzjoni mill-qrib mal-Istati Membri. Filwaqt li tkompli tibni fuq il-fażi tranżizzjonali, il-Kummissjoni beħsiebha tniedi l-fażi operazzjonali fl-2024 bl-appoġġ tal-EMSA, soġġett għall-qbil tal-Bord Amministrattiv tagħha.
Fir-rigward tad-difiża, il-proġett ta’ sorveljanza marittima (MARSUR) appoġġat mill-Aġenzija Ewropea għad-Difiża (EDA) tfassal biex jippermetti lill-forzi navali tal-Istati Membri kontribwenti jpartu l-informazzjoni u s-servizzi marittimi operazzjonali. Il-MARSUR jipprovdi valur miżjud operazzjonali, kif ġie attestat mill-fatt li l-Istati Membri tal-UE għażlu li jużawh biex jimplimentaw il-kunċett tas-CMP fil-Golf tal-Guinea u fil-Majjistral tal-Oċean Indjan. L-EDA u l-Istati Membri parteċipanti attwalment qegħdin jaħdmu biex isaħħu l-MARSUR permezz ta’ programm iddedikat. Bi qbil mal-Boxxla Strateġika, li titlob lill-UE ssaħħaħ l-għarfien tas-sitwazzjoni u l-kapaċitajiet tagħha bbażati fuq l-intelliġenze, l-UE għandha tagħmel użu sħiħ mill-kapaċitajiet kollha ta’ sorveljanza marittima (eż. droni, inġenji tal-ajru tal-għassa u teknoloġija bbażata fl-ispazju). Il-Programm Spazjali tal-UE, permezz tal-komponenti tiegħu bħal Copernicus jew Galileo, u IRIS², jista’ jikkontribwixxi direttament għaż-żieda fl-MDA. Iċ-Ċentru Satellitari tal-UE (EU Satcen) huwa wkoll involut fl-MDA permezz tal-ħidma tiegħu mal-Kapaċità Unika ta’ Analiżi tal-Intelligence tal-UE, u mal-Kummissjoni dwar Galileo/Copernicus. F’dak ir-rigward, ir-reżiljenza u s-sigurtà tal-assi spazjali rilevanti huma kruċjali biex tiġi żgurata l-kontinwità tas-servizzi.
L-UE stabbiliet kooperazzjoni bejn l-aġenziji bejn l-EFCA, l-EMSA u l-Frontex biex tappoġġa lill-awtoritajiet nazzjonali tal-gwardja tal-kosta, inkluż fil-qasam tal-għarfien tas-sitwazzjoni marittima. Il-Forum Ewropew għall-Funzjonijiet tal-Gwardja tal-Kosta u l-Forum għall-Funzjonijiet tal-Gwardja tal-Kosta tal-Mediterran jistgħu jikkontribwixxu biex itejbu l-għarfien tad-dominju marittimu u l-kooperazzjoni operazzjonali billi jpartu l-aħjar prattiki.
F’każ ta’ diżastri jew aċċidenti, u meta l-kapaċitajiet nazzjonali ma jkunux jistgħu jlaħħqu, l-Istati Membri tal-UE u l-pajjiżi terzi jistgħu jattivaw il-Mekkaniżmu tal-Unjoni għall-Protezzjoni Ċivili. Permezz taċ-Ċentru ta’ Koordinazzjoni tar-Reazzjoni f’każ ta’ Emerġenza, jistgħu jitolbu l-għajnuna, l-għarfien espert, jew analiżi tas-sitwazzjoni.
L-UE tikkontribwixxi wkoll għat-tisħiħ tal-MDA fil-livell internazzjonali billi tmexxi inizjattivi ddedikati għall-bini tal-kapaċità fil-qasam tal-kooperazzjoni għall-iżvilupp. Il-proġett “Rotot Marittimi Kritiċi fl-Oċean Indjan” (CRIMARIO) żviluppa għodod speċifiċi biex itejjeb l-MDA u jsaħħaħ il-kooperazzjoni ma’ u fost is-sħab reġjonali. Dan huwa koerenti mal-involviment usa’ tal-UE fis-sigurtà u d-difiża fir-reġjun Indo-Paċifiku. Bl-istess mod, il-proġett “Network Interreġjonali tal-Golf tal-Guinea” (GoGIN) żviluppa l-pjattaforma YARIS, għodda għat-tpartit tal-informazzjoni b’appoġġ għall-“Arkitettura ta’ Yaoundé”.
L-azzjonijiet ewlenin tal-UE dwar l-għarfien tad-dominju marittimu se jkunu:
·l-iżgurar li l-Ambjent Komuni għall-Qsim tal-Informazzjoni jsir operazzjonali sa nofs l-2024, li jippermetti tpartit sigur u strutturat ta’ informazzjoni kklassifikata u mhux ikklassifikata fost l-awtoritajiet minn setturi diversi tas-sorveljanza marittima (ċivili u militari);
·it-tisħiħ tan-network għat-tpartit tal-informazzjoni tas-sorveljanza marittima tad-difiża (MARSUR) billi jiġi stabbilit korp governattiv, u t-tisħiħ tar-rabtiet bejn il-MARSUR u s-CISE;
·il-kapitalizzazzjoni fuq l-investiment li sar permezz tal-Politika Spazjali tal-UE u jintużaw iżjed il-kapaċitajiet disponibbli tas-sorveljanza marittima , tal-monitoraġġ tal-ambjent tal-baħar u tat-tibdil fil-klima permezz ta’ Copernicus;
·l-integrazzjoni ta’ teknoloġiji bbażati fl-ispazju, ta’ sistemi ta’ inġenji tal-ajru ppilotati mill-bogħod u ta’ stazzjonijiet tar-radar, ta’ inġenji tal-ajru tal-għassa marittima, u ta’ mezzi tal-baħar bi u mingħajr bdot abbord permezz ta’ għodod innovattivi u b’reżiljenza ċibernetika biex tingħata spinta lill-għarfien tas-sitwazzjoni marittima;
·it-tisħiħ tas-sorveljanza tal-bastimenti tal-għassa kostali u lil hinn mill-kosta u l-ikkomplementar tagħha bi pjattaformi navali ta’ livell għoli b’network diġitali, inklużi pjattaformi navali mingħajr ekwipaġġ biex jissaħħu l-kapaċitajiet ta’ prevenzjoni u rispons;
·it-tisħiħ tal-kapaċitajiet ta’ għarfien tad-dominju marittimu tal-pajjiżi sħab permezz tal-proġetti GoGIN u CRIMARIO, inkluż billi jkomplu jiġu operazzjonalizzati l-għodod ta’ għarfien tas-sitwazzjoni marittima (YARIS, IORIS u SHARE.IT) b’koordinazzjoni mas-servizzi satellitari ta’ Copernicus.
4.Tiġġestjona r-riskji u t-theddid
Bi qbil mal-Boxxla Strateġika, l-UE u l-Istati Membri tagħha se jtejbu l-kapaċità kollettiva tagħhom li jiddefendu s-sigurtà tagħhom u li jżidu r-reżiljenza u t-tħejjija tagħhom għall-isfidi tas-sigurtà marittima, inklużi t-theddid ibridu u ċibernetiku. L-UE u l-Istati Membri tagħha għandhom ikunu jistgħu jirreaġixxu malajr, b’kapaċitajiet ċivili u militari kkoordinati.
Il-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima u d-degradazzjoni ambjentali huma fost il-prijoritajiet politiċi ewlenin tal-UE li huma riflessi fl-azzjoni esterna tagħha permezz ta’ ħafna strateġiji tematiċi jew ġeografiċi bħall-Global Gateway jew l-Istrateġija għall-Kooperazzjoni fl-Indo-Paċifiku, kif ukoll permezz tal-involviment diplomatiku tal-UE u d-Diplomazija tal-UE dwar il-Klima.
L-UE diġà ħadet passi sinifikanti biex tikseb in-newtralità klimatika sal-2050, u se tieħu aktar azzjoni dwar il-problemi marbuta mat-tibdil fil-klima, mad-degradazzjoni ambjentali u mas-sigurtà. Ir-Rappreżentant Għoli u l-Kummissjoni se jippreżentaw Komunikazzjoni Konġunta dwar ir-rabta bejn it-tibdil fil-klima, id-degradazzjoni ambjentali u s-sigurtà u d-difiża f’nofs l-2023. Din se tinkludi, fost l-oħrajn, proposti għal għodod li jivvalutaw il-kawżi u l-konsegwenzi tat-tibdil fil-klima u d-degradazzjoni ambjentali fuq is-settur marittimu, fuq l-infrastruttura marittima, kif ukoll fuq il-karatteristiċi naturali u magħmula mill-bniedem taż-żoni kostali, inkluż fir-rigward ta’ twissija bikrija, riċerka bbażata fuq l-evidenza u immaġnijiet satellitari (eż. permezz tal-programm Copernicus).
Fl-Artiku, l-għata polari tas-silġ qed tinħall, is-silġ tal-baħar qed jonqos, qed jinfetħu rotot ġodda tat-tbaħħir, u ż-żieda konsegwenti fl-attivitajiet tal-bniedem hija mistennija li tiġġenera jew taggrava t-theddid għall-ambjent u għall-komunitajiet lokali. F’dan ir-rigward, il-Komunikazzjoni Konġunta dwar “Impenn aktar b’saħħtu tal-UE għal Artiku paċifiku, sostenibbli u prosperu” trid tkompli tiġi operazzjonalizzata mill-aktar fis possibbli b’mod partikolari fir-rigward ta’ korsiji tat-tbaħħir b’emissjonijiet żero, ta’ estrazzjoni sostenibbli ta’ materja prima kritika, u tal-iżvilupp sostenibbli tar-reġjuni tal-Artiku.
Il-protezzjoni tal-infrastruttura kritika fid-dominju marittimu tibqa’ wkoll prijorità ewlenija. L-UE għandha tikkomplementa r-rwol tal-Istati Membri fil-bini tar-reżiljenza tal-infrastruttura marittima kritika bħal pipelines jew kejbils taħt il-baħar li jaqsmu l-fruntieri marittimi nazzjonali. Għandha ttejjeb il-valutazzjonijiet tar-riskju attwali dwar il-kejbils taħt il-baħar u tikkomplementahom b’għażliet ta’ rispons u b’miżuri ta’ mitigazzjoni bbażati fuq l-għarfien espert u l-kapaċitajiet transsettorjali. Huwa essenzjali li jibqa’ jingħata l-appoġġ lill-Istati Membri biex jiżviluppaw assi protettivi taħt l-ilma u soluzzjonijiet kontra d-droni. Barra minn hekk, l-UE għandha tkompli tiffaċilita l-koeżistenza tal-enerġija rinnovabbli lil hinn mill-kosta ma’ attivitajiet ta’ difiża, kif irrakkomandat fl-istrateġija dwar l-enerġija rinnovabbli lil hinn mill-kosta.
Bid-Direttiva dwar ir-reżiljenza tal-entitajiet kritiċi u d-Direttiva riveduta dwar is-sigurtà tan-networks u tas-sistemi tal-informazzjoni (id-Direttiva NIS 2), l-UE tinsab fuq quddiem nett fl-iżviluppi rilevanti, b’qafas legali komprensiv li jippermettilha ttejjeb kemm ir-reżiljenza fiżika kif ukoll dik ċibernetika tal-entitajiet u tal-infrastruttura kritiċi. L-UE għandha żżid il-kooperazzjoni mas-sħab ewlenin u ma’ pajjiżi rilevanti mhux fl-UE f’dan il-qasam, b’mod partikolari permezz tad-djalogu strutturat bejn l-UE u n-NATO dwar ir-reżiljenza, u permezz tat-task force dwar ir-reżiljenza tal-infrastruttura kritika.
L-UE qiegħda tiffaċċja l-isfida addizzjonali li tirriżulta minn kwantitajiet kbar ta’ ordinanza mhux sploduta (UXO) u armi kimiċi li joriġinaw mill-Ewwel u mit-Tieni Gwerrer Dinjija li jinsabu f’baċiri tal-baħar madwar l-UE. Din l-isfida saret aktar diffiċli minħabba l-aggressjoni militari tar-Russja kontra l-Ukrajna, li qed tirriżulta f’għadd kbir ta’ mini fil-Baħar l-Iswed. It-tip, il-post u l-kwantità ta’ din l-ordinanza mhumiex dokumentati tajjeb, u dan joħloq riskji għas-sikurezza u s-sigurtà marittima, għall-ambjent (minħabba r-rilaxx possibbli ta’ sustanzi kimiċi) u għall-attivitajiet tal-ekonomija blu (eż. il-kostruzzjoni ta’ siti tal-enerġija rinnovabbli lil hinn mill-kosta). Jenħtieġ li l-UE tindirizza din il-kwistjoni b’urġenza u b’mod komprensiv abbażi ta’ proġetti li rnexxew, u timmitiga r-riskji assoċjati mal-UXO u d-disponiment tagħha. Se jkun importanti ħafna wkoll li l-UXO u l-mini li jitħallew fil-Baħar l-Iswed jintremew b’mod sikur, hekk kif il-kundizzjonijiet tas-sigurtà u politiċi jippermettu.
Is-sigurtà marittima hija mxekkla wkoll minn atturi barranin, kemm minħabba r-riskji relatati mal-investiment dirett barrani fl-infrastruttura kritika, kif ukoll minħabba l-manipulazzjoni tal-informazzjoni u l-interferenza minn tali atturi. Dawn il-kwistjonijiet se jiġu indirizzati permezz ta’ strumenti u oqfsa rilevanti; eż. l-investiment dirett barrani jiġi skrinjat f’konformità mar-Regolament rilevanti.
Il-Kummissjoni u l-Istati Membri qed iwettqu valutazzjoni tar-riskju bil-għan li jipproduċu gwida biex itejbu s-sigurtà tal-vapuri tal-passiġġieri fl-UE.
L-azzjonijiet ewlenin tal-UE dwar il-ġestjoni tar-riskju u tat-theddid se jkunu:
·it-twettiq ta’ eżerċizzji reali regolari, fuq skala sħiħa fil-livell tal-UE, iffukati fuq il-protezzjoni tal-portijiet u fuq il-ġlieda kontra t-theddidiet bħal dawk ċibernetiċi u ibridi, minbarra l-eżerċizzju navali annwali msemmi hawn fuq;
·l-użu ta’ assi u għodod ta’ sorveljanza (eż. RPAS) u l-iżgurar tal-aħjar użu tas-servizzi spazjali attwali u futuri (bħall-osservazzjoni tad-dinja) għall-għassa u l-protezzjoni tal-infrastruttura marittima kritika;
·l-iżvilupp ta’ pjanijiet ta’ kooperazzjoni reġjonali tal-UE biex tiġi żgurata s-sorveljanza tal-infrastruttura ta’ taħt l-ilma u lil hinn mill-kosta;
·l-iżvilupp ta’ qafas koerenti biex jindirizza t-theddid maħluq mill-UXO, mill-armi attivi u mill-armi kimiċi fil-baħar, il-monitoraġġ u t-tneħħija tagħhom b’teknoloġiji innovattivi u b’impatt ambjentali minimu;
·it-titjib tat-twissija bikrija u tal-previżjoni strateġika, fost l-oħrajn permezz tal-użu tas-servizzi spazjali, dwar l-effetti tat-tibdil fil-klima, b’mod partikolari ż-żieda fil-livell tal-baħar, iż-żidiet fil-maltempati, u d-degradazzjoni ambjentali;
·it-tfassil ta’ valutazzjonijiet tar-riskju, pjanijiet ta’ kontinġenza u pjanijiet ta’ rkupru minn diżastri (fil-livell tal-UE u fil-livell nazzjonali) ġodda u t-tisħiħ ta’ dawk eżistenti għall-portijiet, għall-infrastruttura kostali, kif ukoll għas-sigurtà tal-vapuri tal-passiġġieri u għall-ktajjen tat-trasport / tal-provvista;
·l-inkoraġġiment tal-iskambju tal-aħjar prattiki bejn l-atturi marittimi dwar it-theddid ċibernetiku, u jitkompla l-indirizzar taċ-ċibersigurtà fil-livell tal-Organizzazzjoni Marittima Internazzjonali (IMO);
·it-titjib tal-għarfien tad-dominju marittimu fl-Artiku, inkluż bl-osservazzjoni spazjali; ikompli l-involviment mal-Istati kostali tal-Artiku b’mod bilaterali u f’fora multilaterali rilevanti, skont kif ikun jixraq, biex tiġi appoġġata l-implimentazzjoni tal-Politika dwar l-Artiku;
·il-valutazzjoni tal-possibbiltà tal-iskjerament ta’ proġetti rinnovabbli lil hinn mill-kosta u ta’ użi sostenibbli oħrajn f’żoni marittimi riżervati jew użati għal attivitajiet militari;
·il-valutazzjoni tal-investiment fl-infrastruttura marittima minn pajjiżi u entitajiet mhux fl-UE fil-kuntest tal-mekkaniżmu ta’ kooperazzjoni stabbilit bir-Regolament dwar l-iskrinjar tal-investimenti diretti barranin.
5. Issaħħaħ il-kapaċitajiet
Biex tippromwovi l-interessi tas-sigurtà marittima tagħha, l-UE għandha taċċellera l-iżvilupp tal-kapaċitajiet kemm ċivili kif ukoll militari, li jinvolvu lill-industrija skont kif ikun jixraq. Ir-Riċerka u l-Iżvilupp (R&Ż) dwar aspetti ċivili tas-sigurtà marittima Ewropea huma inklużi fir-raggruppament tas-Sigurtà Ċivili għas-Soċjetà tal-programm Orizzont Ewropa tal-UE. Ir-riċerka u l-iżvilupp attwali u li ġejjin se jappoġġaw l-iżvilupp tal-kapaċità fil-livell tal-UE, inkluż il-protezzjoni tal-infrastruttura marittima kritika, il-ġestjoni tat-theddid taħt l-ilma, it-tħejjija u r-rispons għal diżastri antropoġeniċi u naturali, is-sigurtà tat-trasport marittimu tal-passiġġieri, u l-ġestjoni tal-UXO, li jinvolvu lill-industrija meta jkun jixraq.
Fil-qasam tad-difiża, jenħtieġ li l-Istati Membri jiżviluppaw spettru sħiħ ta’ kapaċitajiet marittimi, billi jagħmlu użu sħiħ mill-ambitu għall-kooperazzjoni taħt inizjattivi relatati tal-UE. B’mod partikolari, jenħtieġ li jiffukaw fuq it-tisħiħ tal-kapaċitajiet biex tiġi żgurata s-superjorità f’wiċċ l-ilma tal-UE, biex tiġi projettata s-saħħa fuq il-baħar, biex ikun jista’ jsir kontroll taħt l-ilma, u biex jikkontribwixxu għad-difiża tal-ajru.
Ir-rieżami li jmiss tal-Pjan tal-Iżvilupp tal-Kapaċitajiet se jibbaża wkoll fuq it-tagħlimiet meħuda mill-aggressjoni militari tar-Russja kontra l-Ukrajna. Pereżempju, l-EDA se tesplora t-teknoloġiji ewlenin meħtieġa għall-ġestjoni ta’ mobilizzazzjonijiet ta’ ġemgħat ta’ droni marittimi mingħajr bdot abbord u għall-protezzjoni tal-infrastruttura kritika f’qiegħ il-baħar.
Kif mitlub mill-Boxxla Strateġika u bi qbil mar-Rieżami Annwali Koordinat dwar id-Difiża (CARD), jenħtieġ li l-proġetti nazzjonali u multinazzjonali jkollhom l-għan kemm li jegħlbu l-frammentazzjoni tal-assi kritiċi bħall-bastimenti tad-daqs ta’ korvetta u s-sistemi abbord kif ukoll li jtejbu l-effettività operazzjonali tal-pjattaformi individwali. Diversi opportunitajiet għall-kooperazzjoni identifikati fiċ-ċiklu tal-CARD tal-2020 wasslu għal proġetti ta’ Kooperazzjoni Strutturata Permanenti (PESCO) f’sistemi marittimi mingħajr bdot abbord, eż. il-Vettura tal-Wiċċ Semiawtonoma ta’ Daqs Medju. Il-Fond Ewropew għad-Difiża se jivvaluta proġetti ta’ riċerka u żvilupp, pereżempju dwar l-għarfien tas-sitwazzjoni marittima, il-kapaċitajiet ta’ sorveljanza marittima, il-protezzjoni tal-infrastruttura marittima kritika u l-kapaċitajiet taħt l-ilma.
L-azzjonijiet ewlenin tal-UE biex jissaħħu l-kapaċitajiet se jkunu:
·l-iżvilupp ta’ rekwiżiti u kunċetti komuni għat-teknoloġija fid-difiża, inkluż għall-għarfien tad-dominju marittimu, kemm fil-wiċċ kif ukoll taħt l-ilma;
·il-bini ta’ sistemi interoperabbli mingħajr bdot abbord għall-monitoraġġ tal-infrastruttura marittima kritika, għall-ġlieda kontra mobilizzazzjonijiet ta’ ġemgħat ta’ droni ostili eċċ.;
·iż-żieda fil-kapaċitajiet moderni ta’ miżuri kontra l-mini, eż. billi jiġi żviluppat kunċett tal-operazzjonijiet tal-UE;
·l-appoġġ għall-iżvilupp ta’ kapaċitajiet konġunti mtejba tal-inġenji tal-ajru tal-għassa marittima;
·il-bini ta’ eżerċizzji konġunti ta’ ttestjar u esperimentazzjoni għall-iżvilupp ta’ kapaċitajiet marittimi futuri tal-ogħla livell.
6.Edukazzjoni u taħriġ
Livell għoli ta’ edukazzjoni, ħiliet u taħriġ speċjalizzati huwa indispensabbli biex l-UE tkun mgħammra biex tindirizza l-isfidi attwali u futuri tas-sigurtà marittima. L-indirizzar ta’ theddid ibridu u ċibernetiku ġdid jeħtieġ operaturi b’ħiliet diġitali sodi u programmi speċifiċi ta’ taħriġ mill-ġdid u ta’ titjib tal-ħiliet. Soluzzjonijiet fil-forma ta’ skambji bejn programmi ta’ taħriġ militari, programmi ta’ taħriġ konġunti bejn il-forzi navali tal-Istati Membri tal-UE u bejn istituzzjonijiet diversi se jagħtu spinta lill-interoperabbiltà u se jgħinu lill-UE twieġeb għal theddid ġdid b’mod aktar effettiv, ikkoordinat u inklużiv.
Bħala parti mill-Practical handbook on European cooperation on coast guard functions, inħoloq katalgu ta’ taħriġ, li jkopri l-korsijiet kollha mmexxija mill-Aġenziji tal-UE fid-dominji marittimi kollha. Il-manwal se jiġi aġġornat kontinwament skont il-ħtiġijiet u l-iżviluppi. Il-proġett ta’ suċċess tan-Network tal-Akkademja tat-Taħriġ tal-Funzjonijiet tal-Gwardja tal-Kosta Ewropea (ECGFA NET) u l-kors ta’ taħriġ armonizzat dwar il-funzjoni tal-gwardja tal-kosta għandhom ikomplu, speċjalment il-programm ta’ skambju, li jinvolvi pajjiżi ġirien u kooperazzjoni reġjonali permezz ta’ proġett iddedikat implimentat mill-EFCA b’kooperazzjoni mill-qrib mal-EMSA u mal-Frontex. L-EMSA qed tiżviluppa wkoll kors dwar iċ-ċibersigurtà marittima. Iċ-Ċentru Ibridu ta’ Eċċellenza f’Helsinki (CoE Ibridu) jorganizza korsijiet u konferenzi dwar it-theddid ibridu li jaffettwa d-dominju marittimu. Jenħtieġ li jkunu appoġġati l-ugwaljanza bejn il-ġeneri u l-għoti tas-setgħa lin-nisa fis-settur tas-sigurtà marittima tal-UE, filwaqt li jiġi promoss l-aċċess għal edukazzjoni u taħriġ tekniċi ta’ livell għoli għan-nisa.
Il-Kulleġġ Ewropew ta’ Sigurtà u ta’ Difiża (KESD) jipprovdi taħriġ u edukazzjoni fil-livell tal-UE kemm għall-persunal ċivili kif ukoll għal dak militari biex jippromwovi fehim komuni tal-isfidi għas-sigurtà marittima u jqajjem sensibilizzazzjoni dwar ir-rwol li dejjem qed jikber tal-UE f’dan il-qasam. Bl-appoġġ tal-KESD, hemm sitt akkademji navali Ewropej li bħalissa qed jaħdmu fuq il-kontenut ta’ semestru navali internazzjonali komuni.
L-azzjonijiet ewlenin tal-UE dwar l-edukazzjoni u t-taħriġ se jkunu:
·it-tisħiħ tal-ħiliet relatati maċ-ċibersigurtà, mal-istrument ibridu u mas-sigurtà relatata mal-ispazju billi jiġu appoġġati korsijiet ta’ taħriġ ġodda u eżistenti offruti minn diversi istituzzjonijiet akkademiċi u korpi nazzjonali jew tal-UE kompetenti, kemm fil-qasam ċivili kif ukoll f’dak militari;
·it-twettiq ta’ programmi ta’ taħriġ iddedikati miftuħa għal sħab mhux fl-UE biex jindirizzaw it-theddidiet eżistenti u emerġenti għas-sigurtà marittima;
·l-iżvilupp ta’ “semestru navali internazzjonali” fil-qafas tal-Inizjattiva Ewropea għall-Iskambju ta’ Uffiċjali Żgħażagħ Militari (EMILYO);
·it-twettiq ta’ eżerċizzji ċivili-militari bbażati fuq xenarji li jinvolvu ġuriżdizzjoni kondiviża jew użu kondiviż tal-kapaċitajiet.
V.Għodod u strumenti li jappoġġaw l-azzjoni tal-UE dwar is-sigurtà marittima
L-istrateġija aġġornata għandha tiġi implimentata fl-ispirtu tal-approċċ integrat biex jiġu massimizzati s-sinerġiji u biex jiddaħħlu għodod u strumenti komplementari tal-UE. Dan għandu jinkludi:
·il-proġetti ta’ difiża tar-riċerka u l-iżvilupp tal-Fond Ewropew għad-Difiża biex tingħata spinta lill-kapaċitajiet tal-forzi armati tal-Istati Membri tal-UE;
·il-Faċilità Ewropea għall-Paċi bħala mekkaniżmu ta’ finanzjament mhux baġitarju għall-azzjoni tal-UE skont il-Politika Estera u ta’ Sigurtà Komuni b’implikazzjonijiet militari u ta’ difiża;
·Ir-riċerka u l-innovazzjoni tal-UE dwar il-kapaċitajiet tas-sigurtà marittima ċivili b’mod partikolari taħt ir-Raggruppament 3 “Sigurtà Ċivili għas-Soċjetà” tal-programm Orizzont Ewropa tal-UE.
·l-opportunitajiet offruti mill-Fond għas-Sigurtà Interna u mill-Istrument għall-Ġestjoni tal-Fruntieri u għall-Viżi biex tingħata spinta lill-kapaċitajiet tal-awtoritajiet tal-gwardji tal-kosta tal-Istati Membri li jwettqu kompiti ta’ infurzar tal-liġi u ta’ kontroll tal-fruntieri fuq il-baħar;
·il-Mekkaniżmu tal-Unjoni għall-Protezzjoni Ċivili, b’mod partikolari billi tibbenefika mill-kapaċitajiet analitiċi u ta’ rispons, kif ukoll timplimenta l-għanijiet tar-rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni dwar ir-reżiljenża għad-diżastri;
·il-programm tal-Istrument ta’ Viċinat, ta’ Kooperazzjoni għall-Iżvilupp u ta’ Kooperazzjoni Internazzjonali li jappoġġa sħubijiet internazzjonali biex tissaħħaħ is-sigurtà marittima, b’mod partikolari l-għarfien tas-sitwazzjoni marittima;
·l-Istrument għall-Assistenza ta’ Qabel l-Adeżjoni (2021-2017), IPA III, minħabba l-ambitu tiegħu u l-enfasi tiegħu fuq il-pajjiżi kandidati;
·il-baġit tal-Politika Estera u ta’ Sigurtà Komuni għall-finanzjament ta’ missjonijiet ċivili tal-PSDK;
·il-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi, is-Sajd u l-Akkwakultura (EMFAF) għall-finanzjament tas-sorveljanza marittima u l-kooperazzjoni dwar il-funzjoni ta’ gwardja tal-kosta;
·il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali (FEŻR) u l-programmi Interreg li jappoġġaw l-investiment f’reġjuni u territorji kostali u ultraperifiċi u f’pajjiżi li għandhom fruntieri marittimi komuni mal-UE;
·il-Fondi għas-Sigurtà Interna li jiffinanzjaw iċ-Ċentru għall-Analiżi u l-Operazzjonijiet Marittimi – Narkotiċi (MAOC-N) u l-kapaċitajiet speċifiċi tiegħu għat-tpartit tal-informazzjoni biex jiġi indirizzat it-traffikar tad-drogi fuq il-baħar.
VI.It-triq ’il quddiem
Il-Kummissjoni u r-Rappreżentant Għoli se jaħdmu flimkien mal-Kunsill biex jimplimentaw din l-istrateġija aġġornata fl-oqsma ta’ azzjoni identifikati hawn fuq u dettaljati fil-pjan ta’ azzjoni, filwaqt li jibnu fuq il-kisbiet tal-EUMSS mill-2014, bl-użu ta’ strumenti u politiki eżistenti, u billi jsegwu l-gwida ġenerali tal-Boxxla Strateġika.
Il-Kummissjoni u r-Rappreżentant Għoli jistiednu lill-Istati Membri japprovaw l-istrateġija u l-pjan ta’ azzjoni. Tliet snin wara li l-istrateġija tiġi approvata mill-Kunsill, il-Kummissjoni u r-Rappreżentant Għoli se jippreżentaw rapport ta’ progress konġunt b’kontribuzzjonijiet mill-Istati Membri lill-Kunsill.