L-Artikolu 168 tad-Direttiva tal-VAT jipprevedi li persuna taxxabbli hija intitolata li tnaqqas il-VAT imposta fuq ix-xiri ta’ merkanzija jew servizzi użati għall-finijiet tat-tranżazzjonijiet taxxabbli fl-Istat Membru fejn isiru dawn it-tranżazzjonijiet. L-Artikolu 26(1)(a) tal-istess Direttiva jistipula li l-użu ta’ merkanzija li tifforma parti mill-assi tan-negozju għall-użu privat, għandu jitqies bħala provvista ta’ servizzi bi ħlas jekk il-VAT fuq it-tali merkanzija kienet eliġibbli għat-tnaqqis.

Fil-każ ta’ vetturi tat-triq bil-mutur li jiffurmaw parti mill-assi tan-negozju, l-applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet ta’ hawn fuq fiha għadd ta’ diffikultajiet prattiċi, b’mod partikolari minħabba li mhuwiex faċli li ssir distinzjoni bejn l-użu privat u dak tan-negozju ta’ dawn il-vetturi. F’każijiet fejn jinżammu rekords dwar l-użu ta’ tali vetturi, dawn iżidu piż addizzjonali kemm għan-negozji kif ukoll għall-amministrazzjonijiet f’termini taż-żamma u l-kontroll tagħhom. Barra minn hekk, l-applikazzjoni ta’ dawk id-dispożizzjonijiet tista’ żżid ir-riskju li jkun hemm tentattivi ta’ abbuż jew ta’ frodi tal-VAT, b’mod partikolari permezz tas-sottorappurtar tal-użu privat ta’ dawn il-vetturi.

Bħalissa l-Italja hija awtorizzata li tidderoga mill-Artikolu 168 tad-Direttiva tal-VAT billi tillimita għal 40 % id-dritt għat-tnaqqis tal-VAT fuq ix-xiri ta’ vettura, inklużi l-kuntratti ta’ muntaġġ u oħrajn simili, il-manifattura, l-akkwist intra-Komunitarju, l-importazzjoni, il-leasing jew il-kiri, il-modifika, it-tiswija jew il-manutenzjoni, u l-infiq fuq provvisti jew servizzi mogħtija b’rabta mal-vetturi u mal-użu tagħhom, inklużi l-lubrikanti u l-karburant, sakemm il-vettura inkwistjoni ma tintużax esklużivament għal finijiet ta’ negozju. Id-deroga tkopri l-vetturi bil-mutur kollha minbarra t-tratturi agrikoli u forestali, li normalment jintużaw biex iġorru l-persuni jew il-merkanzija bit-triq u li jkollhom piż massimu totali ta’ inqas minn 3.5 tunnellati u inqas minn disa’ sits, inkluż is-sit tas-sewwieq. Għall-kuntrarju, id-deroga ma tkoprix in-nefqa marbuta totalment man-negozju tal-persuna taxxabbli. Dan ikun il-każ għal vetturi li jagħmlu parti mill-istokk ta’ merkanzija tal-persuna taxxabbli fl-eżerċizzju tal-attività tagħha, u l-vetturi li jintużaw bħala taksis, kif ukoll il-vetturi li jintużaw għat-tagħlim mill-iskejjel tas-sewqan, u dawk li jintużaw għall-kiri jew għal-leasing jew mir-rappreżentanti tal-bejgħ.

Bl-istess mod, l-Italja hija awtorizzata li tidderoga mill-Artikolu 26(1)(a) tad-Direttiva tal-VAT billi teżenta mill-VAT l-użu għal finijiet privati ta’ vetturi li jiffurmaw parti mill-assi tan-negozju ta’ persuna taxxabbli fejn dawn il-vetturi jkunu koperti mid-deroga ta’ hawn fuq.

L-awtorizzazzjoni għall-miżuri ta’ deroga msemmija hawn fuq ingħatat l-ewwel darba mill-Kunsill permezz tad-Deċiżjoni 2007/441/KE tat-18 ta’ Ġunju 2007 2 sal-31 ta’ Diċembru 2010. Sussegwentement, il-miżuri ta’ deroga ġew imtawla tliet darbiet wara t-talba tal-Italja: Id-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill 2010/748/UE tad-29 ta’ Novembru 2010 3 estendiethom għall-perjodu mill-1 ta’ Jannar 2011 sal-31 ta’ Diċembru 2013; Id-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill 2013/679/UE tal-15 ta’ Novembru 2013 4 għall-perjodu mill-1 ta’ Jannar 2014 sal-31 ta’ Diċembru 2016; u fl-aħħar, id-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill 2016/1982/UE tat-8 ta’ Novembru 2016 5 għall-perjodu mill-1 ta’ Jannar 2017 sal-31 ta’ Diċembru 2019;

It-talba attwali tal-Italja biex id-deroga tittawwal aktar sal-31 ta’ Diċembru 2022 hija bbażata fuq l-istess raġunijiet bħal dawk ippreżentati fit-talbiet preċedenti. It-talba hija akkumpanjata minn rapport li jinkludi rieżami tal-limitu tal-perċentwal applikat fuq id-dritt għat-tnaqqis, kif meħtieġ mill-Artikolu 6 tad-Deċiżjoni 2007/441/KE.

L-informazzjoni pprovduta mill-Italja turi li r-rata attwali ta’ 40 % għadha xierqa għax tikkorrispondi maċ-ċirkostanzi attwali tal-ekonomija Taljana fir-rigward tal-proporzjon tal-użu tan-negozju u tal-użu privat tal-vetturi tat-triq bil-mutur ikkonċernati. Skont ir-rapport tal-Italja, l-ekonomija Taljana hija ddominata minn mikrointrapriżi, li jirrappreżentaw 99 % tad-ditti Taljani u jammontaw għal madwar 5.2 miljun persuna taxxabbli. Dan jiżvela d-diffikultà li jaffaċċjaw l-awtoritajiet biex jivverifikaw l-użu privat u tan-negozju tal-vetturi bil-mutur li huma l-proprjetà ta’ mikrointrapriżi bħal dawn. Il-predominanza tal-mikrointrapriżi tiġġustifika wkoll l-adozzjoni ta’ miżuri ta’ simplifikazzjoni li jiżguraw il-konformità mal-obbligi tat-taxxa.

Biex tiġġustifika l-adegwatezza tal-perċentwal ta’ 40 %, l-Italja tirreferi wkoll għas-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea fil-Kawża C-228/05 Stradasfalti 6 , li sostniet li r-restrizzjoni tad-dritt għat-tnaqqis tan-nefqa marbuta mal-vetturi bil-mutur li kienet fis-seħħ preċedentement fl-Italja ma kinitx konformi mal-leġiżlazzjoni tal-UE. B’riżultat ta’ din is-sentenza, l-Italja kienet obbligata li tistabbilixxi proċedura għall-preżentazzjoni ta’ talbiet għar-rimborż tal-VAT li ma tnaqqsitx. Il-leġislatur Taljan iddeċieda li l-kontribwenti setgħu jitolbu rimborż b’żewġ modi differenti: jew permezz tal-proċedura ta’ “preżentazzjoni analitika”, billi jagħtu evidenza li r-rata perċentwali tat-tnaqqis li għaliha ntalab ir-rimborż kienet xierqa, jew permezz ta’ proċedura ta’ “preżentazzjoni online”, li tagħti rimborż b’rata fissa ta’ 40 %. L-Italja tiddikjara li 95 % tat-talbiet għar-rimborż segwew il-proċedura ta’ “preżentazzjoni online”. Fil-fehma tagħha, din hija konferma li l-partijiet interessati stess jirrikonoxxu l-adegwatezza ta’ din ir-rata perċentwali għax-xenarju ekonomiku tal-Italja.

Huwa minnu li biex tiġi stabbilita distinzjoni bejn l-użu privat u dak tan-negozju tal-vetturi korporattivi, dan ikun jinvolvi kostijiet onerużi u sproporzjonati biex jinżammu r-rekords xierqa b’paragun mal-benefiċċji li jista’ jkun hemm, b’mod partikolari fir-rigward tal-kummerċjanti waħdiena u l-mikrointrapriżi. Dan jista’ jwassal ukoll għal tilwim legali bejn l-awtoritajiet tat-taxxa u l-persuni taxxabbli li jirriżulta fi spejjeż addizzjonali.

Jidher li r-rata perċentwali ta’ 40 % tirrifletti adegwatament l-użu effettiv tan-negozju ta’ vetturi bħal dawn. Fil-fatt, l-applikazzjoni ta’ rata ogħla jew ta’ rata aktar baxxa twassal għal diskrepanzi kbar wisq bejn ir-rata stabbilita u l-użu effettiv tal-vetturi għall-attivitajiet tan-negozju u għal finijiet privati. Din ir-rata hija simili għall-perċentwal użat fi Stati Membri oħra.

Il-miżuri adottati bid-Deċiżjoni 2007/441/KE jitqiesu bħala kompromess sodisfaċenti bejn ir-regoli adottati u ż-żamma tar-rekords li hija għalja, li tieħu ħafna ħin u li hija pjuttost ineffettiva, dejjem sabiex jiġi kkonfermat li vettura partikolari kienet tabilħaqq użata għal attivitajiet tan-negozju.

Il-miżuri ta’ deroga mhumiex mistennija li jaffettwaw b’mod sinifikanti l-ammont globali tad-dħul mit-taxxa tal-Italja miġbur fl-istadju tal-konsum finali. Bl-istess mod, mhumiex mistennija li jaffettwaw ħażin ir-riżorsi proprji tal-Unjoni li jirriżultaw mill-VAT.

Fid-dawl ta’ dan ta’ hawn fuq, u minħabba li l-qafas legali tal-UE u s-sitwazzjoni fattwali baqgħu l-istess, l-estensjoni mitluba tal-miżuri ta’ deroga sal-31 ta’ Diċembru 2022 tidher li hija ġġustifikata. Għalhekk, qed jiġi propost li t-talba tintlaqa’. F’każ li l-Italja tkun tixtieq titlob estensjoni oħra lil hinn mill-2022, hija għandha tressaq talba għal estensjoni sal-1 ta’ April 2022, flimkien ma’ rapport li jinkludi rieżami tar-restrizzjoni tal-perċentwal applikata.

Derogi simili b’rabta mad-dritt ta’ tnaqqis ingħataw lil Stati Membri oħra.

L-Artikolu 176 tad-Direttiva tal-VAT jistipula li l-Kunsill għandu jiddetermina n-nefqa li minnha ma tistax titnaqqas il-VAT. Sa dak iż-żmien, dan jawtorizza lill-Istati Membri jżommu l-esklużjonijiet li kienu fis-seħħ skont il-liġijiet nazzjonali fl-1 ta’ Jannar 1979. Fuq din il-bażi, hemm għadd ta’ dispożizzjonijiet “stand still” li jirrestrinġu d-dritt għat-tnaqqis tal-VAT fir-rigward ta’ vetturi bil-mutur korporattivi.

L-inizjattivi preċedenti biex jiġu stabbiliti regoli dwar liema kategoriji ta’ nefqa jistgħu jkunu soġġetti għar-restrizzjoni fuq id-dritt għat-tnaqqis ma rnexxewx 7 . Sakemm dawk ir-regoli jiġu armonizzati fil-livell tal-UE, derogi bħal din huma meqjusa xierqa.

Għalhekk, il-miżura proposta hija konsistenti mad-dispożizzjonijiet tad-Direttiva tal-VAT.

L-Artikolu 395 tad-Direttiva tal-VAT huwa l-unika bażi ġuridika possibbli.

Meta titqies id-dispożizzjoni tad-Direttiva tal-VAT li fuqha hija bbażata l-proposta, il-proposta hija fil-kompetenza esklużiva tal-Unjoni Ewropea. Għalhekk, il-prinċipju tas-sussidjarjetà ma japplikax.

Id-Deċiżjoni tikkonċerna awtorizzazzjoni mogħtija lil Stat Membru fuq talba tiegħu stess u ma tikkostitwixxi l-ebda obbligu.

Minħabba l-kamp ta’ applikazzjoni limitat tad-deroga, il-miżura speċjali hija proporzjonata mal-għan li jrid jintlaħaq, jiġifieri s-simplifikazzjoni tal-ġbir tat-taxxa u l-prevenzjoni ta’ ċerti forom ta’ evażjoni jew ta’ evitar tat-taxxa. B’mod partikolari, minħabba l-potenzjal li n-negozji jissottodikjaraw ir-responsabbiltà tagħhom u minħabba l-iċċekkjar oneruż għall-awtoritajiet tat-taxxa tad-data dwar il-kilometraġġ, ir-restrizzjoni ta’ 40 % tissimplifika l-proċedura tal-ġbir tal-VAT u tipprevjeni l-evażjoni tat-taxxa inter alia minħabba żamma skorretta tar-rekords.

L-istrument propost huwa Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill.

Skont l-Artikolu 395 tad-Direttiva tal-VAT, huwa possibbli li tingħata deroga mir-regoli komuni tal-VAT biss bl-awtorizzazzjoni tal-Kunsill, li jaġixxi b’mod unanimu fuq proposta tal-Kummissjoni. Id-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill hija l-aktar strument xieraq billi tista’ tiġi indirizzata lil Stat Membru individwali.

Ma saret l-ebda konsultazzjoni mal-partijiet ikkonċernati. Il-proposta attwali hija bbażata fuq talba li saret mill-Italja u tikkonċerna biss lil dan l-Istat Membru partikolari.

Ma kienx hemm bżonn ta’ għarfien espert estern.

Il-proposta għandha l-għan li tissimplifika l-proċedura għall-ġbir tal-VAT u li tipprevjeni l-evażjoni tal-VAT. Għalhekk, hija għandha impatt potenzjalment pożittiv kemm għan-negozji kif ukoll għall-amministrazzjonijiet. Il-miżuri ta’ deroga ġew identifikati mill-Italja bħala l-aktar soluzzjoni xierqa. Il-miżuri huma komparabbli ma’ derogi oħra tal-passat u attwali li ngħataw lil Stati Membri oħra.

Il-proposta ma għandhiex konsegwenzi għall-protezzjoni tad-drittijiet fundamentali.

Il-proposta mhi se jkollha l-ebda impatt negattiv fuq il-baġit tal-UE.

Il-proposta tinkludi klawżola ta’ estinzjoni stabbilita sal-31 ta’ Diċembru 2022.

F’każ li l-Italja tqis estensjoni oħra tal-miżuri ta’ deroga lil hinn mill-2022, jenħtieġ li tressaq talba għal estensjoni lill-Kummissjoni flimkien ma’ rapport li jinkludi rieżami tal-limitu ta’ perċentwal mhux aktar tard mill-1 ta’ April 2022.