(1)

Il-Kummissjoni rrikonoxxiet il-mobilizzazzjoni tal-ħames ġenerazzjoni (5G) tat-teknoloġiji tan-netwerk bħala faċilitatur ewlieni għas-servizzi diġitali futuri u prijorità għall-istrateġija tas-Suq Uniku Diġitali. Il-Kummissjoni adottat il-Pjan ta' Azzjoni tal-5G biex tiżgura li l-Unjoni jkollha l-infrastruttura tal-konnettività meħtieġa għat-trasformazzjoni diġitali tagħha mill-2020 (1).

(2)

Netwerks tal-5G se jibnu fuq ir-raba' ġenerazzjoni (4G) attwali ta' teknoloġiji tan-netwerk, billi jipprovdu kapaċitajiet ġodda ta' servizz u jsiru l-infrastruttura ċentrali u faċilitatur għal partijiet kbar tal-ekonomija tal-Unjoni. Ġaladarba jinfirxu, in-netwerks 5G se jiffurmaw is-sinsla għal firxa wiesgħa ta' servizzi essenzjali għall-funzjonament tas-suq intern u l-manutenzjoni u t-tħaddim ta' funzjonijiet vitali ekonomiċi u tas-soċjetà – bħall-enerġija, it-trasport, il-banek, u s-saħħa, kif ukoll sistemi ta' kontroll industrijali. L-organizzazzjoni ta' proċessi demokratiċi, bħal elezzjonijiet, se jiddependu wkoll aktar u aktar fuq l-infrastruttura diġitali u n-netwerks 5G.

(3)

Id-dipendenza ta' ħafna servizzi kritiċi fuq netwerks 5G tagħmel il-konsegwenzi ta' interruzzjoni sistematika u mifruxa partikolarment serji. B'riżultat ta' dan, li tiġi żgurata ċ-ċibersigurtà tan-netwerks 5G hija kwistjoni ta' importanza strateġika għall-Unjoni, fi żmien meta l-attakki ċibernetiċi qed jiżdiedu u jsiru aktar sofistikati minn qatt qabel.

(4)

In-natura interkonnessa u transnazzjonali tal-infrastrutturi li jirfdu l-ekosistema diġitali, u n-natura transfruntiera tat-theddidiet involuti, jfissru li kwalunkwe vulnerabbiltà sinifikanti u/jew inċidenti taċ-ċibersigurtà li jikkonċernaw netwerks 5G fi Stat Membru wieħed jaffettwaw lill-Unjoni kollha kemm hi. Għaldaqstant jenħtieġ li jiġu pprovduti miżuri biex isostnu livell komuni għoli ta' ċibersigurtà tan-netwerks 5G.

(5)

Il-ħtieġa għal azzjoni fil-livell tal-Unjoni ġiet ikkonfermata mill-Istati Membri. Fil-konklużjonijiet tiegħu tal-21 ta' Marzu 2019, il-Kunsill Ewropew kien ħerqan għal rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni dwar approċċ miftiehem għas-sigurtà tan-netwerks 5G (2).

(6)

Jenħtieġ li l-iżgurar tas-sovranità Ewropea jkun objettiv ewlieni, b'rispett sħiħ tal-valuri ta' ftuħ u tolleranza tal-Ewropa (3). L-investiment barrani f'setturi strateġiċi, l-akkwist ta' assi, teknoloġiji u infrastrutturi kritiċi fl-Unjoni u l-provvista ta' tagħmir kritiku jistgħu jkunu ta' riskju għas-sigurtà tal-Unjoni.

(7)

Iċ-ċibersigurtà tan-netwerks 5G hija kruċjali biex tiġi żgurata l-awtonomija strateġika tal-Unjoni, kif rikonoxxut fil-Komunikazzjoni Konġunta “UE-Ċina, Perspettiva Strateġika” (4).

(8)

Ir-riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew dwar it-theddid għas-sigurtà marbuta mal-preżenza teknoloġika Ċiniża li qed tiżdied fl-Unjoni tistieden ukoll lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jieħdu azzjoni fil-livell tal-Unjoni (5).

(9)

Din ir-Rakkomandazzjoni tindirizza r-riskji taċ-ċibersigurtà fin-netwerks tal-5G billi tistabbilixxi gwida dwar analiżi tar-riskju u miżuri ta' ġestjoni xierqa fil-livell nazzjonali, dwar l-iżvilupp ta' valutazzjoni tar-riskju Ewropea u dwar l-istabbiliment ta' proċess għall-iżvilupp ta' sett ta' għodod komuni tal-aħjar miżuri ta' ġestjoni tar-riskju.

(10)

Hemm fis-seħħ qafas leġiżlattiv b'saħħtu tal-Unjoni biex jipproteġi netwerks tal-komunikazzjoni elettronika.

(11)

Il-qafas tal-Unjoni fil-qasam tal-komunikazzjoni elettronika (6) jippromwovi l-kompetizzjoni, interessi tal-utent finali u tas-suq intern u bil-Kodiċi Ewropew għall-Komunikazzjonijiet Elettroniċi (7) jsegwi objettiv addizzjonali ta' konnettività, artikulat f'termini ta' eżiti: aċċess mifrux u l-adozzjoni ta' konnettività fissa u mobbli b'kapaċità kbira ħafna għaċ-ċittadini u n-negozji kollha tal-Unjoni filwaqt li jiġu salvagwardjati l-interessi taċ-ċittadini. Id-Direttiva 2002/21/KE teħtieġ li l-Istati Membri jiżguraw li jinżammu l-integrità u s-sigurtà tan-netwerks pubbliċi tal-komunikazzjoni, b'obbligi li jiżguraw li l-impriżi li jipprovdu n-netwerks pubbliċi tal-komunikazzjoni jew is-servizzi tal-komunikazzjoni elettronika li jkunu disponibbli għall-pubbliku jieħdu miżuri tekniċi u organizzattivi sabiex jimmaniġġaw adegwatament ir-riskji għas-sigurtà tan-netwerks u tas-servizzi. Tipprovdi wkoll li awtoritajiet regolatorji nazzjonali kompetenti għandhom setgħat, inkluża s-setgħa li joħorġu istruzzjonijiet vinkolanti, biex jiżguraw il-konformità ma' tali obbligi.

(12)

Barra minn hekk, id-Direttiva 2002/20/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8) tippermetti lill-Istati Membri li jorbtu kundizzjonijiet li jikkonċernaw is-sigurtà ta' networks pubbliċi kontra aċċess mhux awtorizzat mal-awtorizzazzjoni ġenerali, għall-fini ta' protezzjoni tal-kunfidenzjalità tal-komunikazzjonijiet f'konformità mad-Direttiva 2002/58/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9).

(13)

Biex tappoġġa l-implimentazzjoni ta' dawn l-obbligi, l-Unjoni waqqfet għadd ta' korpi ta' kooperazzjoni. L-Aġenzija għas-Sigurtà tan-Netwerks u l-Informazzjoni (ENISA), il-Kummissjoni, l-Istati Membri u l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali żviluppaw linji gwida tekniċi għall-awtoritajiet regolatorji nazzjonali dwar ir-rappurtar tal-inċidenti, il-miżuri tas-sigurtà u t-theddid u l-assi (10). Il-Grupp ta' Kooperazzjoni stabbilit bid-Direttiva (UE) 2016/1148 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (11) (“il-Grupp ta' Kooperazzjoni”) jiġbor flimkien l-awtoritajiet kompetenti sabiex jappoġġa u jiffaċilita l-kooperazzjoni, b'mod partikolari billi jipprovdi gwida strateġika għall-attivitajiet tan-netwerk ta' Skwadri ta' Rispons għal Inċidenti relatati mas-Sigurtà tal-Kompjuters, li f'livell tekniku tiffaċilita l-kooperazzjoni operattiva.

(14)

Jenħtieġ li l-qafas futur taċ-ċertifikazzjoni taċ-ċibersigurtà Ewropea (12) jipprovdi għodda essenzjali ta' appoġġ biex jiġu promossi livelli konsistenti ta' sigurtà. Jenħtieġ li tippermetti għall-iżvilupp ta' skemi taċ-ċertifikazzjoni taċ-ċibersigurtà biex tirrispondi għall-ħtiġijiet ta' utenti ta' tagħmir u softwer relatat mal-5G. Jenħtieġ li l-importanza kritika ta' dawn l-infrastrutturi tagħmel prijorità immedjata l-iżvilupp tal-iskemi rilevanti taċ-ċertifikazzjoni taċ-ċibersigurtà Ewropej għal prodotti, servizzi u proċessi ta' teknoloġija tal-informazzjoni u l-komunikazzjoni użati għal netwerks tal-5G. Jenħtieġ li l-Istati Membri u l-atturi fis-suq jinvolvu rwieħhom attivament fl-iżvilupp ta' tali skemi ta' ċertifikazzjoni, inkluż jipprovdu appoġġ għad-definizzjoni ta' profili ta' protezzjoni speċifiċi għal netwerks 5G.

(15)

Fin-nuqqas ta' liġi armonizzata tal-Unjoni, l-Istati Membri jistgħu jispeċifikaw permezz ta' regolamenti tekniċi nazzjonali, adottati f'konformità mal-liġi tal-Unjoni, li jenħtieġ li skema Ewropea taċ-ċertifikazzjoni taċ-ċibersigurtà tkun obbligatorja. L-Istati Membri jistgħu jirrikorru wkoll għal skemi taċ-ċertifikazzjoni taċ-ċibersigurtà Ewropej fil-kuntest tal-akkwist pubbliku u tad-Direttiva 2014/24/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (13) u jkunu jistgħu jappoġġaw l-iżvilupp tal-mekkaniżmi ta' assistenza — bħal ċentru ta' assistenza — għax-xiri ta' soluzzjonijiet ta' ċibersigurtà minn xerrejja pubbliċi.

(16)

Livell għoli ta' protezzjoni ta' data u privatezza huwa element importanti fl-iżgurar tas-sigurtà tan-netwerks 5G. Ġew definiti wkoll regoli fil-livell tal-Unjoni li jiżguraw is-sigurtà tal-ipproċessar ta' data personali, inkluż f'komunikazzjonijiet elettroniċi. Ir-Regolament Ġenerali dwar il-Protezzjoni tad-Data (14) jistabbilixxi l-obbligu għall-ipproċessar ta' data personali b'mod li jiżgura s-sigurtà tagħha, inkluż għall-prevenzjoni ta' aċċess mhux awtorizzat għal data personali jew l-użu tagħha u t-tagħmir użat għall-ipproċessar. Id-Direttiva dwar il-privatezza u l-komunikazzjonijiet elettroniċi tistipula regoli speċifiċi dwar il-protezzjoni tal-kunfidenzjalità tal-komunikazzjonijiet u tat-tagħmir terminali tal-utenti finali. Timponi wkoll obbligi fuq il-fornituri tas-servizzi biex jieħdu miżuri tekniċi u organizzattivi xierqa biex jissalvagwardjaw is-sigurtà tas-servizzi tagħhom.

(17)

L-Unjoni adottat ukoll strument li se jipproteġi infrastruttura u teknoloġija kritiċi, bħal dawk użati fil-komunikazzjonijiet, billi tippermetti lill-Istati Membri li jgħarblu investimenti diretti barranin abbażi ta' sigurtà jew ordni pubblika u billi toħloq mekkaniżmu ta' kooperazzjoni li permezz tiegħu l-Istati Membri u l-Kummissjoni jkunu jistgħu jiskambjaw informazzjoni u jqajmu tħassib relatat ma' investimenti speċifiċi (15).

(18)

Bħalissa l-Istati Membri u l-operaturi qed jieħdu passi preparatorji importanti li jippermettu t-tnedija fuq skala kbira tan-netwerks 5G. Diversi Stati Membri esprimew tħassib dwar riskji ta' sigurtà potenzjali relatati ma' netwerks 5G fil-kuntest tat-twettiq ta' proċeduri għall-għoti ta' drittijiet ta' użu ta' meded ta' frekwenza tar-radju riżervati għal netwerks 5G (16) u kienu qed jesploraw miżuri li jindirizzaw dawn ir-riskji.

(19)

Jenħtieġ li l-indirizzar tar-riskji taċ-ċibersigurtà f'netwerks tal-5G iqis kemm il-fatturi tekniċi kif ukoll fatturi oħra. Fatturi tekniċi jistgħu jinkludu vulnerabbiltajiet li jistgħu jiġu sfruttati biex jinkiseb aċċess mhux awtorizzat għall-informazzjoni (l-ispjunaġġ ċibernetiku, sew jekk għal raġunijiet ekonomiċi jew politiċi) jew għal finijiet malizzjużi oħra (attakki ċibernetiċi mmirati biex ifixklu jew jeqirdu sistemi u data). Jenħtieġu li jiġu kkunsidrati aspetti importanti bħall-ħtieġa li jiġu protetti n-netwerks tul iċ-ċiklu tal-ħajja kollu tagħhom u l-ħtieġa li jiġi kopert it-tagħmir rilevanti kollu, inkluż fil-fażijiet tad-disinn, tal-iżvilupp, tal-akkwist, tat-tħaddim u tal-manutenzjoni tan-netwerks 5G.

(20)

Fatturi oħra jistgħu jinkludu rekwiżiti regolatorji jew rekwiżiti oħra imposti fuq il-fornituri ta' tagħmir tat-teknoloġiji tal-informazzjoni u l-komunikazzjoni. Valutazzjoni tas-sinifikat ta' fatturi bħal dawn teħtieġ tqis, fost oħrajn, ir-riskju ġenerali ta' influwenza minn pajjiż terz, b'mod notevoli fir-rigward tal-mudell ta' governanza tagħha, in-nuqqas ta' ftehimiet ta' kooperazzjoni dwar is-sigurtà, jew arranġamenti simili, bħal deċiżjonijiet ta' adegwatezza, fir-rigward ta' protezzjoni ta' data bejn l-Unjoni u l-pajjiż terz ikkonċernat, jew jekk dan il-pajjiż huwiex parti ta' ftehimiet multilaterali, internazzjonali jew bilaterali dwar iċ-ċibersigurtà, il-ġlieda kontra ċ-ċiberkriminalità, jew il-protezzjoni ta' data.

(21)

Bħala pass importanti fl-iżvilupp ta' approċċ tal-Unjoni għaċ-ċibersigurtà ta' netwerks 5G, jenħtieġ li titwettaq valutazzjoni tar-riskju u titlesta f'livell nazzjonali. Dan jgħin lill-Istati Membri jadattaw il-miżuri nazzjonali dwar ir-rekwiżiti tas-sigurtà u l-ġestjoni tar-riskju fid-dawl ta' din il-valutazzjoni.

(22)

Jenħtieġ li tiġi żviluppata koordinazzjoni biex tiġi żgurata l-effettività tal-miżuri mmirati biex jindirizzaw dawn it-theddidiet għaċ-ċibersigurtà, miżuri li huma essenzjali għall-funzjonament tajjeb tas-suq intern u għall-protezzjoni tad-data personali u l-privatezza.

(23)

Jenħtieġ li l-valutazzjonijiet ta' riskju nazzjonali jiffurmaw il-bażi għal valutazzjoni ta' riskju koordinat tal-Unjoni, magħmul minn immappjar ta' theddid u rieżami konġunt li jiġu kondotti mill-Istati Membri, b'appoġġ mill-Kummissjoni u flimkien mal-Aġenzija Ewropea għaċ-Ċibersigurtà (ENISA).

(24)

Filwaqt li jqis il-valutazzjonijiet ta' riskju nazzjonali u tal-Unjoni, jenħtieġ li l-Grupp ta' Kooperazzjoni jistabbilixxi sett ta' għodod li jidentifika tipi ta' riskji taċ-ċibersigurtà u ta' miżuri possibbli biex jiġu mmitigati r-riskji f'oqsma inklużi ċ-ċertifikazzjoni, l-ittestjar u l-kontrolli tal-aċċess. Jenħtieġ li jidentifika wkoll miżuri speċifiċi possibbli xierqa sabiex jiġu indirizzati r-riskji identifikati minn Stat Membru wieħed jew aktar. Jenħtieġ li l-Grupp ta' Kooperazzjoni juża l-appoġġ tal-Aġenzija Ewropea għaċ-Ċibersigurtà (ENISA), il-Europol, il-Korp ta' Regolaturi Ewropej tal-Komunikazzjonijiet Elettroniċi (BEREC) u ċ-Ċentru tal-Intelligence u tas-Sitwazzjonijiet tal-UE. Jenħtieġ li dan is-sett ta' għodod iservi biex jagħti pariri lill-Kummissjoni dwar l-iżvilupp ta' rekwiżiti minimi komuni sabiex jiġi żgurat livell għoli ta' ċibersigurtà tan-netwerks 5G madwar l-Unjoni.

(25)

Jenħtieġ li meta jittieħdu miżuri biex jiġu indirizzati riskji taċ-ċibersigurtà titqies il-promozzjoni taċ-ċibersigurtà permezz ta' diversità ta' fornituri meta tkun qed tinbena xi netwerk unika.

(26)

Jenħtieġ li din ir-Rakkomandazzjoni tkun mingħajr preġudizzju għall-kompetenzi tal-Istati Membri rigward attivitajiet li jikkonċernaw is-sigurtà pubblika, id-difiża, is-sigurtà nazzjonali u l-attivitajiet tal-Istat f'oqsma tal-liġi kriminali, inkluż id-dritt tal-Istati Membri li jeskludu fornituri mis-swieq tagħhom għal raġunijiet ta' sigurtà nazzjonali.

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

(10)

(11)

(12)

(13)

(14)

(15)

(16)

(17)

(18)

(19)