IL-KUMMISSJONI EWROPEA
Brussell, 15.3.2022
COM(2022) 123 final
RAPPORT TAL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW U LILL-KUNSILL
skont l-Artikolu 16(2) tar-Regolament (UE) 2021/953 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar qafas għall-ħruġ, għall-verifika u għall-aċċettazzjoni ta’ ċertifikati COVID-19 interoperabbli tat-tilqim, tat-testijiet u tal-fejqan (Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE) għall-faċilitazzjoni tal-moviment liberu waqt il-pandemija tal-COVID-19
1.Daħla
Fl-14 ta’ Ġunju 2021, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill adottaw ir-Regolament (UE) 2021/953 li jistabbilixxi ċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE (ir-“Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE”). Ir-Regolament, ibbażat fuq proposta mill-Kummissjoni, jistabbilixxi qafas komuni għall-ħruġ, għall-verifika u għall-aċċettazzjoni ta’ ċertifikati interoperabbli tat-tilqim, tat-testijiet jew tal-fejqan tal-COVID-19 għall-faċilitazzjoni tal-moviment liberu taċ-ċittadini tal-UE u tal-membri tal-familja tagħhom waqt il-pandemija tal-COVID-19. Ir-Regolament huwa akkumpanjat mir-Regolament (UE) 2021/954, li jestendi l-qafas taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE għal ċittadini ta’ pajjiżi terzi li joqogħdu jew li jirrisjedu legalment fit-territorju ta’ Stat Membru u li huma intitolati jivvjaġġaw lejn Stati Membri oħrajn f’konformità mad-dritt tal-UE.
Iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE huwa mod sempliċi u sigur biex juri l-istatus tat-tilqim, tat-test jew tal-fejqan fejn jidħol il-COVID-19 matul l-ivvjaġġar. Jinħareġ mingħajr ħlas u jista’ jintuża kemm f’format diġitali kif ukoll f’format stampat. Iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE kien element kruċjali fir-rispons tal-Ewropa għall-pandemija tal-COVID-19 u malajr sar standard fl-Ewropa u lil hinn minnha. Minn mindu beda japplika r-Regolament, inħarġu aktar minn 1,7 biljun Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE.
Ir-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE għandu dimensjoni internazzjonali importanti. Dan jagħti s-setgħa lill-Kummissjoni biex tgħaqqad is-sistemi taċ-ċertifikati COVID-19 f’pajjiżi terzi ladarba tkun stabbiliet li ċ-ċertifikati tagħhom jikkonformaw mar-rekwiżiti rilevanti sabiex jitqiesu bħala ekwivalenti għaċ-Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE għall-fini li jiġi ffaċilitat l-eżerċizzju tad-dritt tad-detenturi tagħhom għal moviment liberu. Is-sistema taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE ġiet żviluppata fi standard globali, b’35 pajjiż terz u territorju f’ħames kontinenti li s’issa ngħaqdu mas-sistema, flimkien mas-27 Stat Membru. Is-suċċess taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE kkontribwixxa għat-tkomplija tal-ivvjaġġar internazzjonali sikur.
F’konformità mar-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, il-Kummissjoni ssottomettiet rapport lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill f’Ottubru 2021. Dan ir-rapport ipprovda ħarsa ġenerali lejn l-implimentazzjoni tar-Regolament minn meta ġie adottat fl-14 ta’ Ġunju 2021. Kien fih informazzjoni dwar l-implimentazzjoni teknika tar-Regolament, il-konnessjoni ta’ pajjiżi terzi mas-sistema, l-użu taċ-ċertifikati mis-settur tat-trasport bl-ajru, u l-użu taċ-ċertifikati mill-Istati Membri għal skopijiet mhux relatati mal-ivvjaġġar. Kien fih ukoll analiżi tal-ħruġ possibbli ta’ ċertifikati tal-fejqan fuq il-bażi ta’ riżultati ta’ testijiet rapidi tal-antiġeni u tal-antikorpi, u fuq il-perjodu ta’ validità taċ-ċertifikati tal-fejqan u tat-tilqim. Ipprovda ħarsa ġenerali lejn l-informazzjoni riċevuta mingħand l-Istati Membri dwar l-implimentazzjoni tar-Regolament, inklużi n-notifiki dwar restrizzjonijiet addizzjonali għall-moviment liberu tad-detenturi taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE. Fl-aħħar nett, ir-rapport kien jindika li l-Kummissjoni se tressaq proposta biex testendi l-perjodu ta’ applikazzjoni tar-Regolament, filwaqt li titqies l-evoluzzjoni tas-sitwazzjoni epidemjoloġika fir-rigward tal-pandemija tal-COVID-19.
Ir-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE jipprevedi li l-Kummissjoni tippreżenta rapport ieħor lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill sal-31 ta’ Marzu 2022. B’mod partikolari, dan it-tieni rapport irid jinkludi valutazzjoni tal-impatt tar-Regolament dwar il-faċilitazzjoni tal-moviment liberu, inkluż dwar l-ivvjaġġar u t-turiżmu, u l-aċċettazzjoni ta’ tipi differenti ta’ tilqimiet, id-drittijiet fundamentali u n-nondiskriminazzjoni, kif ukoll dwar il-protezzjoni ta’ data personali matul il-pandemija tal-COVID-19.
Minbarra s-suġġetti msemmija b’mod espliċitu fir-Regolament, dan ir-rapport fih ukoll informazzjoni aġġornata dwar in-numru ta’ Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE maħruġin, l-aħħar żviluppi tekniċi relatati mas-sistema taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, u r-rabta ta’ pajjiżi terzi addizzjonali mas-sistema. Bħala segwitu għall-ewwel rapport, fih ukoll informazzjoni dwar il-ħruġ ta’ ċertifikati tal-fejqan fuq il-bażi ta’ riżultati tat-testijiet rapidi tal-antiġeni u tal-antikorpi, il-ħruġ ta’ ċertifikati tat-testijiet fuq il-bażi ta’ testijiet tal-antiġeni bbażati fil-laboratorju, u dwar il-perjodu ta’ aċċettazzjoni taċ-ċertifikati tal-fejqan u tat-tilqim. Fl-aħħar nett, ir-Rapport jispjega għalfejn, fit-3 ta’ Frar 2022, il-Kummissjoni tabilħaqq adottat proposta għal estensjoni tar-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE sat-30 ta’ Ġunju 2023.
2.L-applikazzjoni tar-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE u l-impatt tiegħu fuq id-drittijiet fundamentali u fuq in-nondiskriminazzjoni
2.1.Il-faċilitazzjoni tal-moviment liberu u n-nondiskriminazzjoni
2.1.1.Il-pandemija tal-COVID-19 u l-moviment liberu fl-UE
Id-dritt ta’ moviment u ta’ residenza libera fit-territorju tal-Istati Membri tal-UE huwa wieħed mill-aktar drittijiet għal qalb iċ-ċittadini tal-UE. Fi stħarriġ tal-Ewrobarometru tal-2020, aktar minn 8 rispondenti minn kull 10 (84 %) qalu li l-moviment liberu taċ-ċittadini tal-UE fl-UE jġib miegħu benefiċċji ġenerali għall-ekonomija ta’ pajjiżhom. Id-dritt fundamentali tal-moviment liberu huwa minqux fl-Artikolu 21(1) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea u fl-Artikolu 45 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali.
Id-dritt ta’ moviment liberu u ta’ residenza libera fit-territorju tal-Istati Membri mhuwiex assolut. L-eżerċitar tiegħu jista’ jkun soġġett għal limitazzjonijiet, dment li dawn jiġu applikati f’konformità mal-prinċipji ġenerali tad-dritt tal-UE u, b’mod partikolari, mal-prinċipji tan-nondiskriminazzjoni u tal-proporzjonalità. Pereżempju, id-dritt ta’ ċittadin tal-UE li jmur fi Stat Membru ieħor u jirrisjedi liberament jista’ jkun ristrett għal raġunijiet ta’ sigurtà pubblika.
Matul il-pandemija tal-COVID-19, l-Istati Membri ħadu miżuri li llimitaw l-eżerċitar tad-dritt tal-moviment u tar-residenza libera fl-UE sabiex jipproteġu s-saħħa pubblika. Dawn il-miżuri kellhom l-għan li jillimitaw it-tixrid tas-SARS-CoV-2 u li jipproteġu s-sistemi tal-kura tas-saħħa milli jaqbżu l-kapaċitajiet tagħhom.
Il-protezzjoni tas-saħħa pubblika tista’ sservi bħala raġuni leġittima sabiex jiġi limitat il-moviment liberu. Madankollu, limitazzjonijiet bħal dawn ibbażati fuq is-saħħa pubblika jridu jirrispettaw il-prinċipji tad-dritt tal-UE bħall-proporzjonalità u n-nondiskriminazzjoni. Kwalunkwe miżura li tittieħed ma għandhiex testendi lil hinn minn dak li jkun strettament neċessarju sabiex tiġi ssalvagwardjata s-saħħa pubblika. Il-Kummissjoni kompliet tenfasizza dan il-punt, li huwa stabbilit ukoll fl-Artikolu 11(1) tar-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, fil-proposti differenti tagħha adottati dwar il-kwistjoni tal-moviment liberu matul il-pandemija tal-COVID-19.
Ir-restrizzjonijiet adottati mill-Istati Membri b’reazzjoni għat-tifqigħa tal-COVID-19 ħadu forom differenti. Matul l-istadju bikri tal-pandemija, l-Istati Membri saħansitra pprojbixxew id-dħul fit-territorju tagħhom jew il-ħruġ minnu, xi wħud ukoll billi introduċew mill-ġdid il-kontrolli fil-fruntieri interni fiż-Żona Schengen. Miżuri oħrajn kienu jinkludu l-ħtieġa li l-vjaġġaturi jagħmlu testijiet għall-infezzjoni tas-SARS-CoV-2 jew li jagħmlu awtoiżolament/kwarantina. Xi Stati Membri kienu jesiġu wkoll li l-vjaġġaturi jippreżentaw formoli tal-lokalizzazzjoni tal-passiġġieri jew li jissodisfaw rekwiżiti oħrajn ta’ reġistrazzjoni qabel jew mad-dħul fit-territorju tagħhom.
Dment li ċerti restrizzjonijiet fuq l-ivvjaġġar ikunu meħtieġa mill-perspettiva tas-saħħa pubblika u r-restrizzjonijiet ikunu konformi mal-prinċipji tan-nondiskriminazzjoni u tal-proporzjonalità, ma jkunux qed jiksru d-dritt tal-moviment u tar-residenza libera fit-territorju tal-UE.
Dan huwa l-kuntest li fih ġie adottat ir-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE. Huwa importanti li jiġi enfasizzat li r-Regolament, li jistabbilixxi ċ-ċertifikati COVID-19 interoperabbli tat-tilqim, tat-testijiet jew tal-fejqan, ma jirrikjedix li l-Istati Membri jintroduċu limitazzjonijiet fuq id-dritt tal-moviment liberu. Jekk Stat Membru jiddeċiedi li ma tkunx meħtieġa prova tal-istatus tat-tilqim, tat-testijiet jew tal-fejqan, fil-kuntest tal-eżerċizzju tal-moviment liberu, ir-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE ma jobbligax lill-Istat Membru li jagħmel dan. Għaldaqstant, ir-Regolament ma jistax ikollu impatt negattiv fuq il-moviment liberu fl-UE.
Għall-kuntrarju, il-Kummissjoni tqis li s-sistema taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE kellha – u għad għandha – impatt pożittiv fuq il-moviment liberu fi żmien li fih l-Istati Membri qegħdin jillimitaw l-eżerċitar tiegħu għal raġunijiet ta’ saħħa pubblika. Tagħmel dan billi tiżgura li ċ-ċittadini jkollhom id-dritt li jirċievu ċertifikati interoperabbli u aċċettati b’mod reċiproku dwar it-tilqim, it-testijiet u l-fejqan mill-COVID-19 li jistgħu jużaw meta jeżerċitaw id-dritt tagħhom għall-moviment liberu. Meta l-Istati Membri jneħħu ċerti restrizzjonijiet fuq il-moviment liberu għal persuni fil-pussess ta’ prova ta’ tilqim, ta’ ttestjar jew ta’ fejqan, ir-Regolamenti dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE jiżguraw li ċ-ċittadini jkunu jistgħu jibbenefikaw, b’mod mhux diskriminatorju, minn dawn l-eżenzjonijiet abbażi taċ-ċertifikati maħruġin f’konformità mar-Regolament.
Mingħajr ir-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, ma jkun jeżisti l-ebda wieħed minn dawn id-drittijiet: li wieħed jirċievi ċertifikat u li jkun eżentat minn restrizzjonijiet bl-istess mod bħaċ-ċittadini ta’ Stat Membru fuq il-bażi ta’ dak iċ-ċertifikat. Barra minn hekk, ma jkun hemm l-ebda standard uniku li jiżgura l-interoperabbiltà transfruntiera taċ-ċertifikati COVID-19. Fi stħarriġ li sar mill-Kummissjoni fil-bidu ta’ Frar 2022, żewġ terzi tal-Istati Membri rispondenti indikaw li, fin-nuqqas tal-adozzjoni taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, huma kienu jikkunsidraw li jistabbilixxu ċertifikat nazzjonali tal-COVID-19. Filwaqt li ċ-ċittadini jistgħu jinħarġulhom ċertifikati mill-fornituri tal-kura tas-saħħa, ma jkun hemm l-ebda garanzija li dawn jiġu aċċettati – jew, fin-nuqqas ta’ standard ta’ kodifikazzjoni, li jinftiehmu – fi Stati Membri oħrajn. Barra minn hekk, ħafna tipi differenti ta’ ċertifikati inevitabbilment iżidu lr-riskju ta’ frodi u ta’ falsifikazzjoni.
F’konformità mal-prinċipju tal-proporzjonalità, jenħtieġ li kull restrizzjoni għall-moviment liberu tal-persuni fl-UE stabbilita bħala reazzjoni għall-pandemija tal-COVID-19, inklużi r-rekwiżiti possibbli mill-Istati Membri sabiex jippreżentaw Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE, jitneħħew malli s-sitwazzjoni epidemjoloġika tippermetti. B’riżultat ta’ dan, il-perjodu ta’ applikabbiltà tar-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE huwa limitat fiż-żmien, li jfisser li ma għandux jibqa’ japplika meta tingħeleb il-pandemija u ċ-ċertifikati ma jibqgħux meħtieġa sabiex jiffaċilitaw l-ivvjaġġar.
Dan l-aħħar, l-UE indirizzat mewġa ta’ każijiet tal-COVID-19 ikkawżati mill-varjant Omicron li kien wieħed ta’ tħassib. Wara li n-numru ta’ każijiet tal-Omicron jilħaq il-quċċata, proporzjoni għolja tal-popolazzjoni hija mistennija tibbenefika minn protezzjoni mill-COVID-19 jew minħabba t-tilqim jew minħabba l-infezzjoni preċedenti, jew it-tnejn li huma, tal-anqas għal ċertu perjodu. Madankollu, żieda mġedda fl-infezzjonijiet fit-tieni nofs tal-2022, inkluż minħabba l-emerġenza ta’ varjanti ġodda ta’ tħassib tas-SARS-CoV-2, hija possibbiltà reali sakemm il-virus ikompli jiċċirkola b’mod wiesa’ f’kuntest ta’ differenzi kbar fir-rati ta’ tilqim madwar id-dinja. Kif ġie nnotat ukoll miċ-Ċentru Ewropew għall-Prevenzjoni u l-Kontroll tal-Mard (ECDC), għad hemm inċertezzi sinifikanti f’dan l-istadju tal-pandemija tal-COVID-19. Fl-aħħar nett, l-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa għadha ma ddikjaratx it-tmiem tal-emerġenza tas-saħħa pubblika ta’ tħassib internazzjonali kkawżata mis-SARS-CoV-2.
Minħabba f’hekk, l-Istati Membri għandhom mnejn iħossu li hu meħtieġ li jżommu jew jintroduċu mill-ġdid rekwiżit għaċ-ċittadini tal-Unjoni li jeżerċitaw id-dritt ta’ moviment liberu tagħhom, li jippreżentaw prova tat-tilqim, tat-testijiet u tal-fejqan mill-COVID-19 wara t-30 ta’ Ġunju 2022, id-data attwalment stabbilita għall-iskadenza tar-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE. Fl-istħarriġ imsemmi qabel, essenzjalment l-Istati Membri rispondenti kollha indikaw ħtieġa possibbli, fil-kuntest tal-ivvjaġġar, għal provi tat-tilqim, tat-testijiet jew tal-fejqan matul it-tieni nofs tal-2022 u l-ewwel nofs tal-2023.
Għalhekk, fit-3 ta’ Frar 2022, il-Kummissjoni pproponiet li testendi l-applikazzjoni tar-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE bi 12-il xahar, sabiex, f’każ li ċerti restrizzjonijiet għall-moviment liberu abbażi tas-saħħa pubblika jkunu għadhom fis-seħħ wara t-30 ta’ Ġunju 2022, iċ-ċittadini tal-UE ma jiġux imċaħħda miċ-Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE bħala mod effettiv, sigur u li jippreserva l-privatezza biex jagħti provi tal-istatus tagħhom ta’ tilqim, tat-testijiet u tal-irkupru kontra l-COVID-19. Dan ikun żgurat mill-proposta tal-Kummissjoni.
Kif enfasizzat f’din il-proposta, l-estensjoni ma għandhiex tinftiehem li tirrikjedi lill-Istati Membri, speċjalment dawk li jneħħu l-miżuri domestiċi tas-saħħa pubblika, li jżommu jew jimponu r-restrizzjonijiet fuq il-moviment liberu. Huwa perfettament possibbli għall-Istati Membri li jneħħu dawn il-miżuri kollha waqt li r-Regolament ikun fis-seħħ, peress li kull restrizzjoni, inkluż l-obbligu li tiġi ppreżentata evidenza ta’ kull wieħed mit-tliet avvenimenti mediċi koperti miċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, jenħtieġ li tibqa’ fis-seħħ biss sakemm tkun meħtieġa u proporzjonata.
Għalhekk, l-estensjoni tar-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE bi 12-il xahar isservi biex tiżgura li ċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE jibqa’ disponibbli f’każ li jkun meħtieġ wara Ġunju 2022.
B’kuntrast, jekk ir-Regolament ma jiġix estiż, il-Kummissjoni tkun obbligata twaqqaf il-qafas ta’ fiduċja taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE fl-aħħar ta’ Ġunju 2022. Jekk tinqala’ ħtieġa mġedda għaċ-ċertifikat aktar tard, bħala riżultat tal-impożizzjoni mill-ġdid ta’ restrizzjonijiet mill-Istati Membri matul it-tieni nofs tal-2022 jew l-ewwel nofs tal-2023, ikun diffiċli ħafna – jekk mhux impossibbli – li s-sistema tiġi stabbilita mill-ġdid fi żmien qasir kemm f’termini legali kif ukoll tekniċi. Iċ-ċittadini tal-UE jiġu mċaħħda mill-possibbiltà li jagħmlu użu miċ-Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE bħala mezz stabbilit sew biex jiġi ppruvat l-istatus tal-COVID-19, u potenzjalment jiġu kkonfrontati b’nuqqas ta’ interoperabbiltà transfruntiera taċ-ċertifikati tal-COVID-19..
2.1.2.Koordinazzjoni tar-restrizzjonijiet fuq il-moviment liberu marbutin mal-pandemija tal-COVID-19
L-Istati Membri jistgħu jistabbilixxu restrizzjonijiet fuq il-moviment liberu għal raġunijiet ta’ politika pubblika, sigurtà pubblika jew saħħa pubblika, sakemm dawn ikunu konformi mar-regoli u l-limiti stabbiliti mil-liġi tal-UE. Restrizzjonijiet bħal dawn jiġu normalment adottati fil-livell individwali – pereżempju t-tkeċċija ta’ ċittadin tal-UE li ma jibqax jissodisfa l-kundizzjonijiet għal residenza – u ma jeħtiġux koordinazzjoni bejn diversi Stati Membri jew bejn l-Istati Membri kollha. Madankollu, il-pandemija wriet li, fin-nuqqas ta’ koordinazzjoni, limitazzjonijiet unilaterali għall-moviment liberu adottati essenzjalment mill-Istati Membri kollha jistgħu jirriżultaw f’inċertezza għaċ-ċittadini tal-UE anki jekk il-miżuri jiġu vvalutati individwalment, f’konformità mad-dritt tal-UE.
Biex tkun żgurata l-koordinazzjoni madwar l-UE, il-Kummissjoni, sa mill-bidu tal-pandemija, ħadmet mill-qrib mal-Istati Membri biex tiżgura l-kooperazzjoni u l-iskambju tal-koordinazzjoni dwar din il-kwistjoni. Il-Kummissjoni tqis li huwa meħtieġ approċċ koordinat tajjeb, prevedibbli u trasparenti għall-adozzjoni tar-restrizzjonijiet imposti fuq l-ivvjaġġar għall-prevenzjoni tat-tixrid tal-virus, u għas-salvagwardja tas-saħħa taċ-ċittadini, sabiex jinżamm il-moviment liberu fl-UE, taħt kundizzjonijiet sikuri.
Fit-13 ta’ Ottubru 2020, fuq il-bażi ta’ proposta mill-Kummissjoni, il-Kunsill adotta r-Rakkomandazzjoni (UE) 2020/1475 dwar approċċ ikkoordinat għar-restrizzjoni tal-moviment liberu b’reazzjoni għall-pandemija tal-COVID-19
. Ir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill stabbiliet approċċ komuni dwar il-punti ewlenin li ġejjin: l-applikazzjoni ta’ kriterji komuni meta jiġi deċiż jekk jiġux introdotti restrizzjonijiet għall-moviment liberu; immappjar tar-riskju ta’ trażmissjoni tal-COVID-19, ippubblikat mill-ECDC, fuq il-bażi ta’ kodiċi tal-kulur miftiehem; u approċċ ikkoordinat fir-rigward tal-miżuri, jekk ikun hemm, li jistgħu jiġu applikati għal persuni li jiċċaqilqu bejn żoni differenti. Bi tweġiba għall-iżviluppi tal-pandemija, ir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill dwar approċċ ikkoordinat għar-restrizzjoni tal-moviment liberu ġiet aġġornata diversi drabi minn Ottubru 2020
.
L-adozzjoni tar-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE mill-Parlament Ewropew u mill-Kunsill fl-14 ta’ Ġunju 2021 kienet kisba importanti oħra f’dan ir-rigward. Bħala wieħed mill-objettivi tiegħu, dak ir-Regolament għandu wkoll il-kontribuzzjoni għall-faċilitazzjoni tat-tneħħija gradwali tar-restrizzjonijiet għall-moviment liberu stabbiliti mill-Istati Membri, f’konformità mad-dritt tal-UE, sabiex jiġi limitat it-tixrid tas-SARS-CoV-2, b’mod koordinat. Sabiex isir l-aħjar użu minn dan il-qafas taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, il-Kunsill adatta, fl-istess jum, l-approċċ ikkoordinat stabbilit fir-Rakkomandazzjoni (UE) 2020/1475. Il-Kunsill innota li ċ-ċertifikati maħruġin f’konformità mar-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE għandhom ikunu l-għodda primarja li għandha tintuża fil-kuntest tal-ivvjaġġar fl-UE. Barra minn hekk, ir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill stabbiliet fehim komuni tal-kundizzjonijiet li fihom il-persuni mlaqqmin għandhom jiġu eżentati mir-restrizzjonijiet fuq l-ivvjaġġar, kif ukoll il-perjodi ta’ validità standard għat-testijiet għall-infezzjoni bis-SARS-CoV-2.
Ir-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, flimkien mal-approċċ ikkoordinat stabbilit fir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill, ippermetta liċ-ċittadini tal-UE jeżerċitaw id-dritt tagħhom għall-moviment liberu b’faċilità relattiva matul is-sajf tal-2021. Minn dak iż-żmien, l-użu tat-tilqim żdied b’mod sinifikanti madwar l-UE, u l-varar taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE għamel progress b’pass rapidu. Fl-istess ħin, il-mewġ tal-infezzjonijiet tal-COVID-19 ikkawżat mill-varjanti ta’ tħassib “Delta” u “Omicron” matul ix-xitwa tal-2021/2022 wassal lill-Istati Membri biex jadottaw miżuri addizzjonali tas-saħħa pubblika, li jfittxu li jipproteġu s-saħħa tal-individwi kif ukoll il-kapaċità tas-sistemi tal-kura tas-saħħa, b’uħud minn dawn il-miżuri relatati mal-ivvjaġġar bejn l-Istati Membri.
Fil-25 ta’ Jannar 2022, il-Kunsill adotta r-Rakkomandazzjoni (UE) 2022/107
dwar approċċ ikkoordinat biex jiġi ffaċilitat il-moviment liberu sikur matul il-pandemija tal-COVID-19 u li tissostitwixxi r-Rakkomandazzjoni (UE) 2020/1475, b’tali mod li l-approċċ “ibbażat fuq ir-reġjun” sar approċċ “ibbażat fuq il-persuna”. Ir-Rakkomandazzjoni tipprovdi li persuna li għandha Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE validu fil-prinċipju ma għandhiex tkun soġġetta għal restrizzjonijiet addizzjonali, bħal testijiet jew kwarantina, irrispettivament mill-post tat-tluq tagħha fl-UE. Persuni li ma jkollhomx Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE validu jistgħu jkunu meħtieġa jgħaddu minn test qabel jew mhux aktar tard minn 24 siegħa wara l-wasla. Il-vjaġġaturi b’funzjoni jew bi ħtieġa essenzjali, il-vjaġġaturi transfruntiera u t-tfal taħt il-12-il sena ma għandhomx ikunu meħtieġa li jkunu fil-pussess ta’ Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE validu.
Dan l-approċċ ibbażat fuq il-persuna jkompli jsaħħaħ il-moviment liberu għall-vjaġġaturi kollha b’mod mhux diskriminatorju, peress li l-vjaġġaturi jistgħu jivvjaġġaw b’mod liberu, abbażi ta’ ċertifikat tat-tilqim, tat-testijiet jew tal-fejqan. Sa mill-adozzjoni tar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill (UE) 2022/107, l-Istati Membri bdew jallinjaw dejjem aktar ir-rekwiżiti tal-ivvjaġġar tagħhom ma’ dan l-approċċ ibbażat fuq il-persuna. Sa l-4 ta’ Marzu 2022, 21 l-Istati Membri jew ma jqiegħdu l-ebda restrizzjoni addizzjonali fuq l-ivvjaġġar fuq id-detenturi ta’ Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE f’ebda ċirkostanza, jew ma għandhom l-ebda restrizzjoni affattu fuq l-ivvjaġġar.
La r-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill (UE) 2022/107 u lanqas, kif imsemmi hawn fuq, ir-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE ma jobbligaw lill-Istati Membri jirrikjedu li l-vjaġġaturi jkunu fil-pussess ta’ Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE. Għall-kuntrarju, il-Kummissjoni kienet qiegħda tħeġġeġ lill-Istati Membri, b’mod partikolari lil dawk li jneħħu l-miżuri domestiċi tas-saħħa pubblika, sabiex ineħħu miżuri bħal dawn. Ħames Stati Membri diġà neħħew ir-rekwiżit li jkollhom Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE biex jidħlu fit-territorji rispettivi tagħhom.
Iċ-ċertifikat COVID Diġitali tal-UE u r-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill 2022/107 (kif ukoll il-predeċessur tiegħu, ir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill 2020/1475), għalhekk kienu għodod importanti biex jiġi ffaċilitat il-moviment liberu fl-UE matul il-pandemija tal-COVID-19. Huma fittxew li jiżguraw approċċ ikkoordinat tajjeb għall-adozzjoni ta’ restrizzjonijiet fuq il-libertà tal-moviment, u se jkomplu jkunu importanti għat-tneħħija ta’ dawn ir-restrizzjonijiet hekk kif is-sitwazzjoni epidemjoloġika titjieb.
2.1.3.L-iżgurar ta’ approċċ mhux diskriminatorju
Il-qafas taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE jiżgura n-nondiskriminazzjoni billi jinkludi ċertifikati interoperabbli tat-tilqim, tat-testijiet u tal-fejqan. L-Istati Membri kollha huma obbligati joħorġu t-tliet tipi differenti ta’ ċertifikati, u r-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill (UE) 2022/107 tistabbilixxi approċċ ikkoordinat fir-rigward tal-aċċettazzjoni tagħhom. B’riżultat ta’ dan, kemm jista’ jkun persuni jistgħu jibbenefikaw minn Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE meta jeżerċitaw id-dritt tagħhom għall-moviment liberu. Kif enfasizzat fil-Premessa 36 tiegħu, ir-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE ma jistax jiġi interpretat bħala li jistabbilixxi obbligu ta’ tlaqqim, u ma huwiex “passaport tat-tilqima”.
Fl-istess ħin, it-tilqim, it-testijiet jew il-fejqan ma jistgħux jitqiesu bħala ugwali mill-perspettiva tas-saħħa pubblika, billi r-riskju ta’ eżiti severi fir-rigward ta’ persuni mhux imlaqqma u dawk imlaqqma parzjalment jibqa’ ħafna akbar. Dan huwa rifless ukoll fir-regoli dwar il-validità taċ-ċertifikati li huma intrinsikament differenti.
Ir-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE ma jobbligax lill-Istati Membri jaċċettaw it-tliet tipi kollha ta’ ċertifikati. Din tibqa’ deċiżjoni ta’ politika tal-Istati Membri fil-qasam tas-saħħa pubblika, u xi Stati Membri tabilħaqq iddeċidew li ma jaċċettawx ċerti ċertifikati, b’mod partikolari ċertifikati tal-fejqan.
Madankollu, meta Stat Membru jaċċetta prova tat-tilqim, tat-testijiet jew tal-fejqan mill-infezzjoni bis-SARS-CoV-2 sabiex ineħħi r-restrizzjonijiet fuq il-moviment liberu, huwa jeħtieġlu jaċċetta, bl-istess kundizzjonijiet, Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE maħruġin għall-istess każ mediku. Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE għandu l-istess valur irrispettivament mill-Istat Membru li fih ġiet amministrata t-tilqima, jew li fih saru t-testijiet. Fl-aħħar nett, kif enfasizzat fil-punt 5 tar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill (UE) 2022/107, ir-restrizzjonijiet fuq l-ivvjaġġar ma jistgħux ikunu bbażati fuq in-nazzjonalità tal-persuna kkonċernata.
2.1.4.Informazzjoni riċevuta skont l-Artikolu 11 tar-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE
Il-Kummissjoni tkompli timmonitorja l-implimentazzjoni mill-Istati Membri tar-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE u r-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill dwar approċċ ikkoordinat sabiex jiġi ffaċilitat il-moviment liberu sikur matul il-pandemija tal-COVID-19. L-informazzjoni mill-Istati Membri dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE tinġabar permezz ta’ tabelli b’ħarsa ġenerali sottomessi mill-Istati Membri lill-Kummissjoni u lill-Kunsill, u hija disponibbli wkoll fuq il-pjattaforma Re-open EU, li hija għodda interattiva disponibbli online u bħala applikazzjoni għall-apparati mobbli
.
Ir-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE jipprevedi li restrizzjonijiet addizzjonali fuq id-detenturi taċ-Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE huma possibbli biss meta dawn ikunu neċessarji u proporzjonati għas-salvagwardja tas-saħħa pubblika bħala rispons għall-pandemija tal-COVID-19. L-Istati Membri għandhom l-obbligu li jinformaw lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri l-oħrajn 48 siegħa bil-quddiem kull meta jiddeċiedu li jimponu restrizzjonijiet addizzjonali
.
Bejn it-13 ta’ Ottubru 2021 u l-4 ta’ Marzu 2022, l-Istati Membri li ġejjin ippreżentaw informazzjoni skont din id-dispożizzjoni: l-Awstrija, il-Bulgarija, Ċipru, id-Danimarka, il-Finlandja, il-Greċja, l-Italja, l-Irlanda, il-Latvja, il-Portugall u l-Iżvezja. Din iż-żieda fin-notifiki meta mqabbla mar-rapport preċedenti tista’ tiġi spjegata mill-miżuri ta’ emerġenza meħudin bħala rispons għall-varjant Omicron. Ir-rekwiżiti addizzjonali notifikati minn dawn l-Istati Membri kienu jinkludu, pereżempju, testijiet ta’ qabel it-tluq, jew testijiet wara l-wasla, inkluż għal vjaġġaturi mlaqqmin u/jew imfejqin. F’minoranza żgħira ħafna ta’ każijiet, ġew implimentati rekwiżiti ta’ kwarantina.
Fil-fażi bikrija tal-emerġenza tal-varjant Omicron, il-Kummissjoni qieset li, f’konformità mal-prinċipju ta’ prekawzjoni, rekwiżiti addizzjonali ta’ ttestjar ta’ qabel it-tluq kienu mezz xieraq li jiġi kkunsidrat mill-Istati Membri bħala parti minn miżura ta’ emerġenza sabiex irażżnu t-tixrid ta’ dak il-varjant il-ġdid. Madankollu, minħabba li, sadanittant, għadha għaddejja trażmissjoni komunitarja fuq skala kbira tal-Omicron madwar l-UE, il-Kummissjoni talbet lill-Istati Membri jneħħu kull rekwiżit ta’ ttestjar relatat mal-ivvjaġġar fl-UE impost fuq persuni mlaqqmin u mfejqin bħala rispons għall-feġġa tal-Omicron. Sal-4 ta’ Marzu 2022, l-ebda Stat Membru ma żamm restrizzjonijiet addizzjonali stabbiliti speċifikament bħala rispons għall-varjant Omicron.
Il-Kummissjoni se tkompli timmonitorja l-konformità tal-miżuri tas-saħħa pubblika fl-Istati Membri kollha, li għadhom fis-seħħ, u li jaffettwaw id-dritt taċ-ċittadini għall-moviment liberu, mad-dritt tal-UE, b’mod partikolari l-prinċipji tan-nondiskriminazzjoni u tal-proporzjonalità.
2.1.5.Informazzjoni oħra dwar l-implimentazzjoni tar-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE
Ir-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE jipprevedi li ċ-ċertifikati tat-tilqim għandhom jinħarġu mill-Istat Membru meta tkun ingħatat it-tilqima. Jekk iċ-ċittadini jkunu ġew imlaqqma f’żewġ Stati Membri differenti, jenħtieġ li l-ewwel Stat Membru joħroġ Ċertifikat Diġitali tal-COVID tal-UE li jindika l-ewwel doża, u t-tieni Stat Membru, wara li tingħatalu prova li l-ewwel doża ġiet amministrata fi Stat Membru ieħor, jenħtieġ li joħroġ Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE li jindika t-tieni doża (iċ-ċertifikat jindika “2/2” bħala n-numru ta’ dożi amministrati). Għall-boosters japplikaw l-istess regoli; l-Istat Membru fejn tiġi amministrata d-doża booster għandu joħroġ, wara prova li s-serje tat-tilqim primarju tkun ġiet amministrata fi Stat Membru ieħor, Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE li jindika l-aħħar doża (iċ-ċertifikat jindika “3/3” jew “2/1” skont it-tip ta’ tilqima). Dawn ir-regoli huma ċċarati wkoll fil-proposta tal-Kummissjoni biex tiġi estiża l-applikazzjoni tar-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE (ara t-Taqsima 2.9).
F’konformità mal-Artikolu 5(2)(b) tar-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, iċ-ċertifikati tat-tilqim maħruġin minn Stat Membru wara l-amministrazzjoni ta’ doża tat-tilqima kontra l-COVID-19 tabilħaqq għandu jkun fihom “in-numru ta’ dożi amministrati lid-detentur”, jiġifieri, mhux biss in-numru ta’ dożi amministrati fl-Istat Membru li joħroġ iċ-ċertifikati. Minħabba li għandu jinħareġ ċertifikat wara l-amministrazzjoni ta’ kull doża, iċ-ċittadin ikkonċernat tipikament għandu jkun fil-pussess ta’ Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, li jikkostitwixxi prova affidabbli tal-amministrazzjoni ta’ dożi preċedenti.
Il-ħruġ ta’ ċertifikati tat-tilqim korretti fil-format taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE ma għandux ikun soġġett għal rekwiżiti amministrattivi addizzjonali mhux previsti fir-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE. B’mod partikolari, ir-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE ma jirrikjedix li l-persuna kkonċernata tkun reġistrata fis-sistema tal-kura tas-saħħa tal-Istat Membru li jamministra t-tilqima, jew li tipprovdi n-numru tal-lott ta’ dożi preċedenti, qabel ma jinħarġilha Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE.
Madankollu, f’ċerti każijiet iċ-ċittadini rrapportaw diffikultajiet sabiex jiksbu Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE korretti, b’mod partikolari ċertifikati tat-tilqim. Pereżempju, xi ċittadini rrapportaw li sabu problemi sabiex jiksbu Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE mill-Istat Membru ħadu t-tilqim minħabba li ma kinux fil-pussess ta’ numru nazzjonali ta’ reġistrazzjoni jew tas-sigurtà soċjali. Feġġew problemi oħra meta ċ-ċittadini rċevew dożi tat-tilqima kontra l-COVID-19 fi Stati Membri differenti. Tipikament, iċ-ċittadini rrapportaw li meta rċevew it-tieni doża jew id-doża booster tagħhom fi Stat Membru, iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE li nħarġilhom wara ħalla barra dożi preċedenti amministrati fi Stat Membru ieħor. F’dawn il-każijiet, in-numru ta’ dożi indikati fl-aħħar ċertifikat ma kienx jirrifletti n-numru korrett ta’ dożi amministrati lill-persuna kkonċernata.
Kif enfasizzat fl-ewwel rapport tagħha lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar l-applikazzjoni tar-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, il-Kummissjoni kompliet il-kuntatti regolari tagħha mal-Istati Membri biex tgħin issolvi dawn il-kwistjonijiet fil-livell tekniku malajr kemm jista’ jkun. B’dan il-mod, diġà ġew solvuti ħafna problemi. Sabiex tikseb ħarsa ġenerali lejn kwalunkwe problema persistenti, il-Kummissjoni wettqet stħarriġ fost l-Istati Membri dwar dan is-suġġett fi tmiem l-2021 u talbet lill-awtoritajiet tal-Istati Membri jindirizzaw il-problemi identifikati. Bħalissa, il-Kummissjoni qed tanalizza t-tweġibiet tal-Istati Membri u se tagħti segwitu kif ikun xieraq sabiex issolvi kwalunkwe problema li jifdal.
Xi wħud minn dawn il-problemi huma marbutin man-natura diċentralizzata apposta tal-qafas taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, li la jistabbilixxi bażi ta’ data fil-livell tal-UE għat-tilqim, għat-testijiet jew għall-fejqan mill-COVID-19 u lanqas ma jikkollega kwalunkwe bażi ta’ data simili eżistenti fil-livell tal-Istati Membri. B’riżultat ta’ dan, ma hemm l-ebda skambju awtomatiku ta’ data li jippermetti lill-Istati Membri joħorġu ċertifikati faċilment li jqisu l-informazzjoni maħżuna fi Stat Membru ieħor, bħal informazzjoni dwar doża preċedenti amministrata tat-tilqima kontra l-COVID-19. Għalhekk, l-Istati Membri jiddependu fuq iċ-ċittadini li jipprovdu prova tal-amministrazzjoni ta’ dożi preċedenti fi Stati Membri oħrajn, b’mod partikolari fil-forma ta’ Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE.
Sabiex tipprovdi informazzjoni addizzjonali liċ-ċittadini, il-Kummissjoni ppubblikat it-tweġibiet għall-mistoqsijiet l-aktar frekwenti dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, it-tilqim u r-restrizzjonijiet fuq l-ivvjaġġar, li ġew aġġornati fil-11 ta’ Marzu 2022.
2.2.Protezzjoni ta’ data personali
Ir-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE u l-implimentazzjoni tiegħu huma f’konformità sħiħa mar-regoli tal-UE dwar il-protezzjoni tad-data, filwaqt li jiżguraw, pereżempju, li l-ammont ta’ data miġbura jkun limitat għal dak li jkun neċessarju sabiex jintlaħqu l-għanijiet tagħha. B’mod partikolari, jipprovdi li d-data personali aċċessata fil-kuntest tal-proċess ta’ verifika ma għandhiex tinżamm. Iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE jinħażen u jiġi vverifikat offline, u b’riżultat ta’ dan, l-Istat Membru emittenti ma jiġix informat li ċertifikat ikun ġie vverifikat. Il-Kummissjoni tiżgura wkoll il-konformità mal-prinċipju tal-minimizzazzjoni tad-data fil-kuntest tal-atti ta’ implimentazzjoni u delegati adottati skont id-dispożizzjonijiet tar-Regolament.
Is-sigurtà taċ-Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE nfushom uriet is-solidità tagħha. L-iżgurar tal-konformità mal-protezzjoni tad-data, inkluża s-sigurtà tal-informazzjoni, fis-sistemi ta’ ħruġ huwa responsabbiltà li taqa’ fuq spallet l-Istati Membri. Filwaqt li ġew irrapportati ċertifikati maħruġin b’mod frodulenti, ma hemm l-ebda raġuni għaliex wieħed jemmen li ġew kompromessi xi kjavi kriptografiċi użati biex jiġu ffirmati u awtentikati ċ-Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE (ara wkoll it-Taqsima 2.6.2).
Meta l-Istati Membri jiddeċiedu li jużaw iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE għal skopijiet domestiċi, dan irid jiġi previst fil-liġi nazzjonali, li trid tikkonforma mar-rekwiżiti dwar il-protezzjoni tad-data (ara wkoll it-Taqsima 2.5). Hija r-responsabbiltà tal-awtoritajiet nazzjonali li jinfurzaw il-konformità ma’ dawk ir-regoli nazzjonali.
2.3.L-ivvjaġġar u t-turiżmu
Il-pandemija tal-COVID-19 kellha impatt serju fuq diversi setturi, bit-trasport u t-turiżmu li ġew affettwati b’mod partikolari. F’dan il-kuntest ta’ sfida, iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE u l-isforzi sabiex jiġi stabbilit approċċ ikkoordinat għall-ivvjaġġar fil-livell tal-UE b’mod ġenerali ntlaqgħu tajjeb mill-assoċjazzjonijiet tal-ivvjaġġar u tat-turiżmu bħala żviluppi importanti biex iċ-ċittadini jkunu jistgħu jivvjaġġaw u jitħeġġu li jagħmlu dan billi tiġi garantita l-prevedibbiltà meħtieġa. Barra minn hekk, l-impatt pożittiv tas-sistema taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE jestendi lil hinn mill-UE.
Mit-tifqigħa tal-pandemija tal-COVID-19, it-trasport kien wieħed mill-aktar setturi affettwati b’mod sever. Wara l-mewġiet varji ta’ infezzjonijiet, u l-miżuri differenti meħudin għall-kontroll tagħhom, ġew identifikati diversi aspetti li wasslu għall-impatt tal-pandemija fuq dan is-settur. Fit-terminu qasir, l-impatti huma xprunati minn miżuri ta’ lockdown, minn restrizzjonijiet oħrajn, kif ukoll minn sforzi volontarji ta’ individwi li jfittxu li jevitaw li jiġu infettati. Barra minn hekk, it-tibdil fl-attivitajiet tat-trasport jista’ jkun dovut għal diversi fatturi: l-evoluzzjoni tal-pandemija, inklużi t-teħid tat-tilqima, it-tibdil fl-imġiba (l-aċċettazzjoni tat-tilqima, il-ħtieġa/ix-xewqa ta’ vvjaġġar, l-għażla tal-modalità tal-ivvjaġġar), kif ukoll l-irkupru ekonomiku tas-settur tas-servizzi tat-trasport.
Analiżi tan-numru ta’ titjiriet kummerċjali turi li l-aktar livell baxx ġie rreġistrat fix-xhur ta’ Mejju u ta’ Ġunju 2020, li jikkorrispondi għall-perjodu ta’ lockdown u ta’ restrizzjonijiet stretti fuq l-ivvjaġġar fil-maġġoranza tal-Istati Membri. Bl-eċċezzjoni tal-ewwel tliet xhur, fil-livell tal-UE, in-numru ta’ titjiriet kien ogħla fl-2021 milli fl-2020 fix-xhur kollha, u segwa l-istess xejra staġunali bħas-snin ta’ qabel: fil-livell tal-UE, l-ogħla numri ntlaħqu f’Lulju u f’Awwissu, bl-ogħla livell f’Awwissu, segwit minn tnaqqis gradwali fix-xhur segwenti. Analiżi tad-data disponibbli dwar l-għadd ta’ passiġġieri li vvjaġġaw bl-ajru tidher li tikkonferma din ix-xejra, bl-ogħla livell ta’ passiġġieri li vvjaġġaw bl-ajru li ntlaħqet f’Lulju u Awwissu 2021, li jikkoinċidi mat-tnedija taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE. Madankollu, il-livell tal-2019 ma ntlaħaq fl-ebda pajjiż b’data disponibbli.
L-assoċjazzjonijiet tal-ivvjaġġar u tat-turiżmu laqgħu bi ħġarhom iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE bħala kontribut importanti għall-bidu mill-ġdid tal-ekosistema tat-turiżmu tal-UE matul l-istaġun tas-sajf tal-2021 u lil hinn minnu. L-Alleanza tal-Manifest Ewropew tat-Turiżmu, grupp ta’ 70 organizzazzjoni pubblika u privata tal-ivvjaġġar u tat-turiżmu, iddikjarat li “l-implimentazzjoni taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE kienet suċċess kbir”
.
Għalkemm kien maħsub sabiex jiffaċilita l-moviment liberu fl-UE, iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE kkontribwixxa dejjem aktar għar-restawr tal-vjaġġi internazzjonali lejn l-UE u lil hinn minnha. F’dan il-kuntest, fit-22 ta’ Frar 2022 il-Kunsill adotta emenda għar-Rakkomandazzjoni 2020/912 dwar ir-restrizzjoni temporanja fuq vjaġġar mhux essenzjali lejn l-UE u t-tneħħija possibbli ta’ tali restrizzjoni. Din tipprevedi li l-Istati Membri għandhom ineħħu r-restrizzjoni temporanja fuq l-ivvjaġġar mhux essenzjali lejn l-UE għal persuni mlaqqmin b’tilqima approvata mill-UE jew mid-WHO u għall-persuni li jkunu fiequ mill-COVID-19 qabel ma jivvjaġġaw lejn l-UE (ara wkoll it-Taqsima 2.4 hawn taħt). Iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE u ċ-ċertifikati COVID-19 maħruġin minn pajjiżi terzi meqjusin bħala ekwivalenti f’konformità mal-proċedura stabbilita fir-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE għandhom jintużaw bħala l-mezz ewlieni ta’ prova tat-testijiet u tat-tilqim, u bħala l-uniku mezz ta’ prova tal-irkupru, billi jistgħu jiġu vverifikati b’mod sikur. Fl-aħħar nett, filwaqt li mhuwiex kopert mir-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE jista’ jiffaċilita l-ivvjaġġar taċ-ċittadini tal-UE lejn pajjiżi terzi, b’mod partikolari dawk konnessi mas-sistema tal-UE permezz ta’ “deċiżjoni dwar l-ekwivalenza” (ara t-Taqsima 2.7.1).
B’riżultat ta’ dan, l-organizzazzjonijiet internazzjonali li jittrattaw suġġetti relatati mat-turiżmu esprimew l-appoġġ għaċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE u/jew irrikonoxxew li sar standard internazzjonali għall-faċilitazzjoni tal-ivvjaġġar matul il-pandemija tal-COVID-19. Dawn jinkludu l-Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni u l-Iżvilupp Ekonomiċi
, l-Organizzazzjoni Dinjija tat-Turiżmu
u l-Grupp tal-Għoxrin
.
Iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE mhux biss iffaċilita l-ivvjaġġar taċ-ċittadini tal-UE, iżda pprovdielhom ukoll dokument affidabbli u aċċettat li huma setgħu jużaw f’każ li l-Istat Membru tad-destinazzjoni tagħhom kien qed juża ċ-ċertifikati COVID-19 għal skopijiet domestiċi, bħal għall-aċċess għar-ristoranti, għall-ħwienet tax-xorb jew għal-lukandi (għal aktar informazzjoni dwar l-użu domestiku taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, ara t-Taqsima 2.5).
2.4.L-aċċettazzjoni ta’ tipi differenti ta’ tilqimiet u ta’ testijiet għall-COVID-19
Kif previst fir-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, l-Istati Membri huma obbligati jaċċettaw ċertifikati tat-tilqim għal tilqimiet li jkunu rċevew awtorizzazzjoni għat-tqegħid fis-suq tal-UE fir-rigward tat-tneħħija tar-restrizzjonijiet fuq il-moviment liberu. Barra minn hekk, l-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu wkoll, iżda ma humiex obbligati, li jneħħu r-restrizzjonijiet għall-vjaġġaturi li jkunu rċevew tilqima li tkun lestiet il-proċedura ta’ tqegħid fuq il-lista għall-użu ta’ emerġenza tal- Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa (WHO) jew li tkun ġiet awtorizzata fil-livell nazzjonali fi Stat Membru ieħor.
L-Istati Membri dejjem aktar qed jaċċettaw tilqimiet li jkunu lestew il-proċedura ta’ tqegħid fuq il-lista tal-użu ta’ emerġenza tad-WHO, u l-Kummissjoni kkonsultat lill-Istati Membri fil-Kumitat għas-Sigurtà tas-Saħħa, stabbilit bl-Artikolu 17 tad-Deċiżjoni 1082/2013/UE
, biex tiġbor informazzjoni dwar it-tilqimiet kontra l-COVID-19 mhux awtorizzati fil-livell tal-UE li huma jaċċettaw sabiex ineħħu l-miżuri relatati mal-ivvjaġġar bħat-testijiet jew il-kwarantina addizzjonali. Kif imsemmi hawn fuq, l-aħħar emenda għar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill 2020/912 dwar ir-restrizzjoni temporanja fuq vjaġġar mhux essenzjali lejn l-UE u t-tneħħija possibbli ta’ tali restrizzjoni tipprevedi li l-Istati Membri jenħtieġ li jneħħu r-restrizzjoni temporanja fuq vjaġġar mhux essenzjali lejn l-UE anki għal persuni li jiġu mlaqqma b’vaċċin approvat mid-WHO. Madankollu, tali vjaġġaturi jistgħu jkunu soġġetti għal rekwiżiti addizzjonali bħal testijiet, kwarantina jew l-amministrazzjoni ta’ tilqima awtorizzata mill-UE.
Fir-rigward tat-testijiet għall-infezzjoni bis-SARS-CoV-2, madwar żewġ terzi tal-Istati Membri jaċċettaw, fil-kuntest tal-ivvjaġġar, ċertifikati maħruġin fuq il-bażi ta’ testijiet rapidi tal-antiġeni ta’ kwalità għolja. Dawk l-Istati Membri li ma jaċċettawx it-testijiet rapidi tal-antiġeni jsemmu, b’mod partikolari, ir-rati ogħla ta’ negattivi foloz bħala raġunijiet għaliex ma jaċċettawx dawn iċ-ċertifikati. Ir-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE ma jobbligahomx jagħmlu hekk, dment li dan isir b’mod mhux diskriminatorju.
2.5.L-użu taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE għal skopijiet domestiċi
Ir-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE jkopri l-użu taċ-ċertifikati għall-ivvjaġġar fl-UE matul il-pandemija tal-COVID-19. La jippreskrivi u lanqas ma jipprojbixxi l-użu taċ-ċertifikati COVID-19 għal skopijiet domestiċi, bħar-regolazzjoni tal-aċċess għal avvenimenti, għal ristoranti, għal avvenimenti sportivi, għat-trasport pubbliku jew għall-post tax-xogħol.
Jekk l-Istati Membri jiddeċiedu li jużaw iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE għal skopijiet oħrajn, dan irid jiġi previst fid-dritt nazzjonali, li jrid jikkonforma b’mod partikolari mar-rekwiżiti dwar il-protezzjoni tad-data. Fl-istess ħin, meta Stat Membru jistabbilixxi sistema ta’ ċertifikati COVID-19 għal skopijiet domestiċi, għandu jiżgura li ċ-Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE jkunu jistgħu jintużaw ukoll. Dan jiżgura li l-vjaġġaturi minn Stati Membri oħrajn ikunu jistgħu jużaw iċ-ċertifikati tagħhom matul is-soġġorn tagħhom.
Fiż-żmien mill-aħħar rapport dwar l-applikazzjoni tar-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, l-użu ta’ ċertifikati COVID-19 għal skopijiet domestiċi ra bidliet. Bħala reazzjoni għan-numri tal-każijiet li komplew jitilgħu fil-ħarifa tal-2021, xi Stati Membri kienu jeħtieġu l-użu ta’ ċertifikati COVID-19 għal servizzi addizzjonali, pereżempju fil-kuntest tat-trasport pubbliku domestiku jew tal-aċċess għall-post tax-xogħol. Madankollu, fil-bidu tal-2022, xi Stati Membri bdew jillimitaw jew waqfu kompletament milli jirrikjedu ċertifikati COVID-19 għal skopijiet domestiċi. Fl-istħarriġ li sar mill-Kumitat għas-Sigurtà tas-Saħħa, ħames pajjiżi indikaw li l-użu domestiku taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE kien diġà ġie sospiż, u ħamsa indikaw li kienu għaddejjin diskussjonijiet sabiex jiġi sospiż.
Peress li l-użu domestiku taċ-ċertifikati COVID-19 ma huwiex kopert mir-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, l-Istati Membri jistgħu jistabbilixxu wkoll ir-regoli u l-kundizzjonijiet ta’ aċċettazzjoni tagħhom stess. Il-Kummissjoni qed tkompli tħeġġeġ lill-Istati Membri biex jallinjaw ir-regoli tagħhom għall-użu domestiku mar-regoli ta’ aċċettazzjoni applikabbli fil-kuntest tal-ivvjaġġar, madankollu għad hemm xi diverġenzi. Pereżempju, filwaqt li tmien Stati Membri indikaw fl-istħarriġ li ċ-ċertifikati tat-tilqim li juru t-tlestija tas-serje tat-tilqim primarju kienu aċċettati għall-użu domestiku għal 270 jum, f’konformità mar-regoli applikabbli fil-kuntest tal-ivvjaġġar, l-Istati Membri l-oħra indikaw perjodi ta’ aċċettazzjoni differenti. Tnax-il Stat Membru indikaw li ċ-ċertifikati li juru doża booster huma aċċettati għall-użu domestiku għal perjodu ta’ żmien indefinit, kif inhu l-każ fil-kuntest tal-ivvjaġġar.
Ir-riċerkaturi fittxew li jagħmlu stima tal-impatti tar-rekwiżiti taċ-ċertifikati COVID-19. Artiklu li għadu ma huwiex stampat, minn riċerkaturi tal-Università Simon Fraser fi British Columbia jistma żieda mdaqqsa fit-tilqim u qligħ kumulattiv dejjiemi wara t-tħabbir ta’ rekwiżit domestiku taċ-ċertifikat COVID-19, meta mqabbel max-xejra ta’ qabel it-tħabbira. Artiklu ieħor ippubblikat f’The Lancet żvela li l-introduzzjoni taċ-ċertifikati COVID-19 wasslet għal żieda fit-tilqimiet 20 jum qabel l-implimentazzjoni b’antiċipazzjoni, b’effett dejjiemi sa 40 jum wara. Dokument ta’ ħidma ppubblikat minn riċerkaturi ta’ Bruegel, grupp ta’ riflessjoni, jistma li t-tħabbira taċ-ċertifikati COVID matul is-sajf tal-2021 wasslet għal żieda ta’ 13-il punt perċentwali mill-popolazzjoni totali fit-teħid tat-tilqima sa tmiem is-sena fi Franza, żieda ta’ 6,2 punti perċentwali fil-Ġermanja, u żieda ta’ 9,7 punti perċentwali fl-Italja. Barra minn hekk, l-awturi jistmaw li dan il-fatt evita 3 979 mewta addizzjonali fi Franza, 1 133 fil-Ġermanja, u 1 331 fl-Italja; u impedixxa telf tal-prodott domestiku gross ta’ EUR 6,0 biljun fi Franza, EUR 1,4 biljun fil-Ġermanja, u EUR 2,1 biljun fl-Italja. Notevolment, l-awturi jsostnu li l-applikazzjoni taċ-ċertifikati COVID naqqset sostanzjalment il-pressjoni fuq l-unitajiet tal-kura intensiva u, fi Franza, evitat li jinqabżu l-livelli ta’ okkupanza meta daħlu fis-seħħ lockdowns minn qabel.
2.6.L-implimentazzjoni teknika
2.6.1.In-numru ta’ Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE maħruġin
Sal-1 ta’ Marzu 2022, l-Istati Membri ħarġu aktar minn 1,72 biljun Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, magħmula minn 1,15-il biljun ċertifikat ta’ tilqim, 511-il miljun ċertifikat tat-testijiet, u 55 miljun ċertifikat ta’ fejqan. Diżaggregazzjoni dettaljata għal kull Stat Membru hija inkluża fl-Anness I.
2.6.2.Il-Gateway tal-UE u l-ħidma fil-livell tekniku
L-ispeċifikazzjonijiet tekniċi, l-istandards u l-linji gwida għall-ħruġ, għall-verifika u għall-aċċettazzjoni komuni taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE ġew żviluppati b’mod konġunt mill-Kummissjoni u mill-Istati Membri fil-qafas tan-Network e-Saħħa. L-ispeċifikazzjonijiet kollha żviluppati min-Network e-Saħħa huma bbażati fuq standards miftuħin u huma ppubblikati bħala sors miftuħ fuq is-sit web tan-Network e-Saħħa u fuq GitHub. Dan iffaċilita l-interoperabbiltà ma’ sistemi żviluppati minn pajjiżi terzi (ara t-Taqsima 2.7.1 hawn taħt).
Minn Ottubru 2021, il-ħidma fil-livell tekniku sabiex tkompli tittejjeb is-sistema taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE inkludiet ir-raffinar tal-kodifikazzjoni tal-boosters (ara t-Taqsima 2.8.1 aktar ’il quddiem) u, b’mod partikolari, l-iżvilupp ta’ mekkaniżmu għall-iskambju ta’ listi ta’ Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE revokati.
Ir-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE jipprevedi li l-qafas ta’ fiduċja tiegħu jappoġġa l-iskambju tal-listi taċ-ċertifikati revokati li jkun fihom l-identifikaturi uniċi taċ-ċertifikati revokati. Ir-revoka taċ-ċertifikati tista’ tgħin sabiex tiġi ssalvagwardjata s-saħħa pubblika meta ċ-ċertifikati jkunu nħarġu bi żball, bħala riżultat ta’ frodi jew wara s-sospensjoni ta’ lott tat-tilqima kontra l-COVID-19 li jinstab li jkun difettuż.
Mit-tnedija taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, kien hemm rapporti ta’ għadd żgħir ta’ Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE maħruġin b’mod frodulenti. Kif il-Kummissjoni vverifikat mal-Istati Membri, dawn il-każijiet limitati kienu tipikament dovuti għal persunal individwali ta’ emittenti awtorizzati ta’ ċertifikati li ħarġu ċertifikati validi b’mod frodulenti jew irregolari. Jibqa’ importanti li l-awtoritajiet nazzjonali jkomplu jsegwu dawk il-każijiet.
F’dan il-kuntest, diversi Stati Membri diġà implimentaw soluzzjonijiet għar-revoka fil-livell domestiku, jiġifieri, fir-rigward taċ-ċertifikati li joħorġu huma stess. Il-Kummissjoni, flimkien ma’ esperti mill-Istati Membri, qed taħdem biex tiżviluppa mekkaniżmu li jippermetti l-iskambju rapidu u sigur tal-listi ta’ revoka taċ-ċertifikati bejn l-Istati Membri permezz tal-Gateway taċ-Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE, li hija l-parti ċentrali tal-qafas ta’ fiduċja. Għamlet dan minħabba li, filwaqt li s-sistema taċ-Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE hija kapaċi tiżvela minnufih ċertifikati ffalsifikati, ċertifikati awtentiċi li jinħarġu b’mod illegali fuq il-bażi ta’ dokumentazzjoni falza, ta’ aċċess mhux awtorizzat jew b’intenzjoni frodulenti ma jistgħux jiġu identifikati fi Stati Membri oħrajn sakemm il-listi ta’ ċertifikati revokati ġġenerati fil-livell nazzjonali ma jiġux skambjati bejn l-Istati Membri. Is-soluzzjoni żviluppata għandha tkun operattiva fil-ġimgħat li ġejjin.
2.7.Aspetti internazzjonali tas-sistema taċ-Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE
2.7.1.Konnessjoni bejn l-Ewropa u pajjiżi terzi
Ir-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE jistipula li l-Kummissjoni tista’ toħroġ deċiżjoni li tistabbilixxi li ċ-ċertifikati ta’ pajjiż terz iridu jitqiesu bħala ekwivalenti għaċ-Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE (“deċiżjonijiet dwar l-ekwivalenza”) bil-għan li jiġi ffaċilitat l-eżerċizzju tad-dritt tad-detenturi tagħhom għal moviment liberu. Dan iwassal biex il-pajjiż terz ikkonċernat jiġi konness mal-Gateway tal-UE. Informazzjoni dettaljata dwar dan il-proċess tista’ tinstab fl-ewwel rapport mill-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar l-implimentazzjoni taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE.
Kif spjegat f’dan l-ewwel rapport, il-Kummissjoni kienet diġà adottat deċiżjonijiet dwar l-ekwivalenza rigward iċ-ċertifikati COVID-19 maħruġin mill-Albanija, minn Andorra, mill-Gżejjer Faeroe, minn Iżrael, minn Monaco, mill-Marokk, mill-Maċedonja ta’ Fuq, mill-Panama, minn San Marino, mit-Turkija, mill-Ukrajna u mill-Belt tal-Vatikan. Barra minn hekk, l-Iżvizzera hija konnessa mas-sistema taċ-Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE bbażata fuq deċiżjoni dwar l-ekwivalenza adottata skont l-Artikolu 3(10) tar-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, minħabba l-Ftehim bejn il-Komunità Ewropea u l-Istati Membri tagħha, minn naħa waħda, u l-Konfederazzjoni Żvizzera, min-naħa l-oħra, dwar il-moviment liberu tal-persuni. Minbarra l-pajjiżi terzi u t-territorji konnessi fuq il-bażi ta’ deċiżjoni dwar l-ekwivalenza, l-Iżlanda, il-Liechtenstein u n-Norveġja huma konnessi fuq il-bażi tal-inkorporazzjoni tar-Regolament fil-Ftehim dwar iż-Żona Ekonomika Ewropea.
Minn dak iż-żmien ’l hawn, u sat-tmiem ta’ Frar 2022, il-Kummissjoni adottat deċiżjonijiet addizzjonali dwar l-ekwivalenza fir-rigward tal-Armenja, tal-Benin, ta’ Cabo Verde, ta’ El Salvador, tal-Georgia, tal-Ġordan, tal-Libanu, tal-Moldova, tal-Montenegro, ta’ New Zealand, tas-Serbja, ta’ Singapore, tat-Tajwan, tat-Tajlandja, tat-Tuneżija, tat-Togo, tal-Emirati Għarab Magħquda, tar-Renju Unit u tal-Urugwaj.
B’riżultat ta’ dan, 35 pajjiż u territorju mhux tal-UE ssieħbu fis-sistema taċ-Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE flimkien mas-27 Stat Membru. Dan itella’ n-numru totali ta’ pajjiżi konnessi mas-sistema taċ-Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE għal 62. 22 mit-32 deċiżjoni dwar l-ekwivalenza jirrikonoxxu t-tliet tipi taċ-ċertifikat kollha stabbiliti bir-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE.
Barra minn hekk, aktar pajjiżi terzi qegħdin ikomplu japplikaw għal deċiżjoni dwar l-ekwivalenza. Sas-16 ta’ Frar 2022, kien hemm kuntatti preliminari ma’ 35 pajjiż terz jew territorju interessat, li 25 minnhom ippreżentaw formalment ir-riżultati tal-awtovalutazzjoni ta’ kemm huma lesti li jissieħbu fis-sistema tal-UE.
Ir-Regolament fih innifsu ma jirrikjedix b’mod espliċitu li pajjiżi terzi li jkunu qed jipprovaw jiksbu deċiżjoni dwar l-ekwivalenza jaċċettaw b’mod reċiproku ċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE għall-ivvjaġġar lejn il-pajjiżi rispettivi tagħhom. Madankollu, qabel l-adozzjoni ta’ deċiżjoni dwar l-ekwivalenza, il-Kummissjoni talbet sistematikament lill-pajjiżi terzi kollha kkonċernati jaċċettaw iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE.
Il-Kummissjoni qed tissokta l-isforzi tagħha u tappoġġa lill-pajjiżi terzi li jixtiequ jiżviluppaw sistemi interoperabbli taċ-ċertifikati tal-COVID-19. Dan jista’ jinkludi l-kondiviżjoni ta’ speċifikazzjonijiet tekniċi ma’ pajjiżi terzi u soluzzjonijiet ta’ referenza b’sors miftuħ li jistgħu jappoġġaw il-konverżjoni ta’ ċertifikati ta’ pajjiżi terzi f’format li jkun interoperabbli maċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE. Xi pajjiżi terzi użaw mekkaniżmi ta’ konverżjoni biex jappoġġjaw it-talbiet tagħhom għal deċiżjonijiet dwar l-ekwivalenza.
Minbarra s-sistema tad-deċiżjonijiet dwar l-ekwivalenza, ir-Regolament dwar il-COVID Diġitali tal-UE jipprevedi wkoll li l-Istati Membri jistgħu joħorġu Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE lil persuni mlaqqma f’pajjiż terz b’vaċċin użat fl-UE, fejn ikunu ngħataw l-informazzjoni kollha meħtieġa, inkluża prova affidabbli ta’ dan il-vaċċin. Għadd ta’ Stati Membri żviluppaw pjattaformi online biex jgħinu lill-vjaġġaturi minn pajjiżi terzi mhux koperti minn deċiżjoni dwar l-ekwivalenza biex jitolbu l-konverżjoni taċ-ċertifikat COVID-19 tagħhom f’Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE.
2.7.2.L-interoperabbiltà mas-sistemi żviluppati fil-livell internazzjonali
F’konformità mal-Artikolu 4(3) tar-Regolament, jenħtieġ li l-qafas ta’ fiduċja taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE jiżgura l-interoperabbiltà mas-sistemi teknoloġiċi stabbiliti fil-livell internazzjonali.
Il-Kummissjoni tkompli tikkoopera mal-istituzzjonijiet internazzjonali sabiex tipprovdi gwida dwar il-prinċipji li fuqhom hija bbażata sistema taċ-Ċertifikat Covid Diġitali sikura u affidabbli, b’mod partikolari billi tikkontribwixxi għad-Dokumentazzjoni Diġitali tad-WHO dwar l-ispeċifikazzjonijiet u l-linji gwida taċ-Ċertifikati COVID-19. Il-Kummissjoni żammet djalogu kontinwu mal-Organizzazzjoni tal-Avjazzjoni Ċivili Internazzjonali (ICAO) biex tidentifika għażliet potenzjali għall-interoperabbiltà bejn iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE u ċ-ċertifikat VDS-NC tal-ICAO.
2.8.L-iżviluppi fir-rigward taċ-Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE
2.8.1.Il-perjodu ta’ validità taċ-ċertifikati tat-tilqim
Meta ġie adottat ir-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, ma kienx hemm biżżejjed data disponibbli dwar id-durata tal-protezzjoni li tirriżulta mit-tlestija tas-serje primarja tat-tilqima kontra l-COVID-19. Għalhekk, ma ġie stabbilit l-ebda perjodu ta’ validità għaċ-ċertifikati tat-tilqim.
Fl-aħħar rapport lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill, il-Kummissjoni kkonkludiet li, f’dak il-mument, ma kinitx qed tikkunsidra emenda għar-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE sabiex tispeċifika l-validità taċ-ċertifikati tat-tilqim f’dak iż-żmien. Madankollu, il-Kummissjoni nnotat li kienet se tkompli timmonitorja l-evidenza xjentifika dwar dak is-suġġett mill-qrib ħafna.
Fl-4 ta’ Ottubru 2021, il-Kumitat għall-Prodotti Mediċinali għall-Użu mill-Bniedem tal-Aġenzija Ewropea għall-Mediċini kkonkluda li d-dożi booster għat-tilqima Comirnaty jistgħu jiġi kkunsidrati tal-anqas sitt xhur wara t-tieni doża għal persuni li għandhom 18-il sena u aktar. Fil-25 ta’ Ottubru 2021, il-Kumitat ikkonkluda li tista’ tiġi kkunsidrata doża booster tat-tilqima Spikevax f’persuni li għandhom 18-il sena u aktar tal-anqas sitt xhur wara t-tieni doża. Fil-15 ta’ Diċembru 2021, il-Kumitat ikkonkluda li doża booster tat-tilqima COVID-19 Vaccine Janssen tista’ tiġi kkunsidrata tal-anqas xahrejn wara l-ewwel doża għall-persuni ta’ 18-il sena u aktar u li t-tilqima COVID-19 Vaccine Janssen tista’ tingħata wkoll wara żewġ dożi tat-tilqima Comirnaty jew tat-tilqima Spikevax.
F’dan il-kuntest, fl-24 ta’ Novembru 2021, l-ECDC ippubblika Valutazzjoni tar-Riskju Rapida dwar is-sitwazzjoni epidemjoloġika kurrenti tas-SARS-CoV-2, projezzjonijiet għall-istaġun festiv tal-aħħar tas-sena u strateġiji għar-rispons fl-UE, li fih innota li l-evidenza emerġenti wriet żieda sinifikanti fil-protezzjoni kontra l-infezzjoni u l-mard serju wara doża booster fil-gruppi tal-etajiet kollha fit-terminu l-qasir. Skont l-ECDC, l-Istati Membri għandhom jikkunsidraw b’urġenza doża booster għal dawk li għandhom 40 sena u aktar, u għandu jkollhom fil-mira lil dawk l-aktar vulnerabbli u lill-anzjani, u li l-pajjiżi jistgħu jikkunsidraw ukoll doża booster għall-adulti kollha li għandhom 18-il sena jew aktar, minn tal-anqas sitt xhur wara li jlestu s-serje primarja tagħhom sabiex iżidu l-protezzjoni mill-infezzjoni minħabba li l-immunità tibda tbatti, u li tista’ potenzjalment tnaqqas it-trażmissjoni tal-virus fil-popolazzjoni u tipprevjeni li jiġu rikoverati aktar nies l-isptar u li jkun hemm aktar imwiet.
B’rabta ma’ dawn l-iżviluppi xjentifiċi, aktar u aktar Stati Membri adottaw regoli dwar għal kemm għandhom jiġu aċċettati ċertifikati tat-tilqim li jindikaw it-tlestija tas-serje tat-tilqim primarju. Dawn il-miżuri unilaterali kellhom il-potenzjal li jikkawżaw tfixkil sinifikanti għaċ-ċittadini tal-UE fl-eżerċitar tad-drittijiet tagħhom ta’ moviment liberu.
B’rispons għal dan, fil-21 ta’ Diċembru 2021, il-Kummissjoni adottat Regolament Delegat li jistabbilixxi perjodu ta’ aċċettazzjoni vinkolanti ta’ 270 jum għaċ-ċertifikati tat-tilqim li jkopru s-serje tat-tilqim primarju, għall-finijiet ta’ vjaġġar fl-UE. Dawn iċ-ċertifikati ma għandhomx jiġu aċċettati jekk ikunu għaddew aktar minn 270 jum mill-aħħar doża. Dan il-perjodu ta’ validità jqis il-gwida tal-ECDC, li skont din, id-dożi booster huma rrakkomandati mhux aktar tard minn sitt xhur wara t-tlestija tal-ewwel ċiklu tat-tilqim, kif spjegat hawn fuq. Jipprevedi wkoll perjodu ta’ grazzja ta’ tliet xhur addizzjonali lil hinn minn dawk is-sitt xhur sabiex jiġi żgurat li ċ-ċittadini jkollhom aċċess għal dożi booster.
Iċ-ċertifikati maħruġa għad-dożi booster ma għandhomx perjodu massimu ta’ aċċettazzjoni, u għalhekk bħalissa jibqgħu validi mingħajr data ta’ skadenza, f’dak li għandu x’jaqsam mal-ivvjaġġar fl-UE, għalkemm dan jista’ jiġi kkunsidrat mill-ġdid fi stadju aktar tard f’każ li l-evidenza xjentifika tindika l-ħtieġa għall-introduzzjoni ta’ perjodu ta’ aċċettazzjoni għal dawn iċ-ċertifikati wkoll.
Ir-regoli dwar il-perjodu ta’ aċċettazzjoni taċ-ċertifikati tat-tilqim japplikaw għall-finijiet tal-ivvjaġġar. Kif spjegat aktar ’il fuq, meta jintroduċu regoli ġodda dwar l-użu taċ-ċertifikati fil-livell nazzjonali, l-Istati Membri huma mħeġġin jallinjawhom ma’ dawn ir-regoli l-ġodda sabiex jipprovdu ċertezza għall-vjaġġaturi u jnaqqsu t-tfixkil.
Barra minn hekk, il-Kummissjoni adottat att ta’ implimentazzjoni li jiċċara r-regoli għall-kodifikazzjoni taċ-ċertifikati tat-tilqim. Dan sar neċessarju sabiex jiġi żgurat li ċ-ċertifikati tat-tilqim li juru t-tlestija tas-serje primarja dejjem ikunu jistgħu jiġu distinti miċ-ċertifikati tat-tilqim maħruġin wara doża booster, irrispettivament mill-għadd ta’ dożi amministrati fis-serje primarja.
2.8.2.Testijiet tal-antiġeni bbażati fil-laboratorju
Minn Lulju 2021, il-grupp ta’ ħidma tekniku dwar it-testijiet dijanjostiċi tal-COVID-19 tal-Kumitat għas-Sigurtà tas-Saħħa kien qed jirrieżamina l-proposti mressqin mill-pajjiżi tal-UE u mill-manifatturi għat-testijiet antiġeniċi tal-COVID-19 ibbażati fil-laboratorju. Dawn il-proposti huma vvalutati skont l-istess kriterji bħat-testijiet rapidi tal-antiġeni, li ġew miftehmin fil-21 ta’ Settembru 2021. Jekk il-grupp ta’ ħidma tekniku jqis li l-proposti jirnexxu u l-Kumitat għas-Sigurtà tas-Saħħa jaqbel ukoll, it-testijiet antiġeniċi bbażati fil-laboratorju li jissodisfaw il-kriterja jiġu inklużi f’lista separata (l-Anness III tad-dokument tal-lista komuni tal-UE).
Għar-raġunijiet stabbiliti fil-proposta tagħha sabiex jiġi estiż ir-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, il-Kummissjoni pproponiet li tinkludi tali testijiet tal-antiġeni ta’ kwalità għolja bbażati fil-laboratorju fost it-tipi ta’ testijiet li għalihom jista’ jinħareġ Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE. Il-mira hija li jitwessa’ l-ambitu tat-tipi ta’ testijiet dijanjostiċi fi żmien meta hemm domanda għolja għat-testijiet għall-COVID-19.
2.8.3.Il-ħruġ ta’ ċertifikati tal-fejqan ibbażati fuq ir-riżultati tat-testijiet tal-antiġeni
Meta ġie adottat ir-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, iċ-ċertifikati tal-fejqan setgħu jinħarġu biss wara riżultat pożittiv ta’ test ta’ amplifikazzjoni tal-aċidu nuklejku molekulari (NAAT). Ir-Regolament ma ppermettiex il-ħruġ ta’ ċertifikati tal-fejqan fuq il-bażi ta’ testijiet oħrajn, bħal testijiet rapidi tal-antiġeni.
F’Mejju 2021, il-Kumitat għas-Sigurtà tas-Saħħa, stabbilixxa grupp ta’ ħidma tekniku dwar it-testijiet dijanjostiċi tal-COVID-19
. L-għan ta’ dan il-grupp ta’ ħidma tekniku huwa li jirrieżamina l-proposti mressqin mill-Istati Membri u mill-manifatturi sabiex testijiet rapidi tal-antiġeni għall-COVID-19 jiġu inklużi fil-lista komuni tal-UE ta’ testijiet rapidi tal-antiġeni maqbulin mill-Kumitat għas-Sigurtà tas-Saħħa
.
Fil-11 ta’ Jannar 2022, dan il-grupp ta’ ħidma tekniku ddiskuta l-użu tat-testijiet rapidi tal-antiġeni għaċ-ċertifikati tal-fejqan, filwaqt li qies is-sitwazzjoni epidemjoloġika li marret għall-agħar, b’numri rekord ta’ każijiet tal-COVID-19 minħabba l-varjant ta’ tħassib “Omicron”, kif ukoll minħabba nuqqas ta’ kapaċitajiet ta’ NAATs f’diversi Stati Membri bħala riżultat ta’ domanda għolja għat-testijiet. Fid-dawl ta’ dawn iċ-ċirkostanzi, il-grupp ta’ ħidma tekniku qabel li t-testijiet rapidi tal-antiġeni inklużi fil-lista komuni tal-UE jistgħu jintużaw għall-ħruġ ta’ ċertifikati tal-fejqan. Il-grupp ta’ ħidma tekniku saħaq li huma biss ir-riżultati tat-testijiet rapidi tal-antiġeni mwettqin minn professjonisti mediċi jew minn persunal imħarreġ ieħor li għandhom jintużaw sabiex jinħarġu ċertifikati bħal dawn.
L-ECDC iqis li testijiet rapidi tal-antiġeni vvalidati kif xieraq li jissodisfaw kriterji ta’ speċifiċità għolja ta’ aktar minn 98 % jistgħu jintużaw sabiex jiġi ċċertifikat li persuna tkun fieqet minn infezzjoni mgħoddija bil-COVID-19
. Aktar ma tkun għolja l-ispeċifiċità, aktar għandha tkun għolja l-validità tat-test li trid tintuża għaċ-ċertifikazzjoni ta’ individwu mfejjaq.
Fid-dawl ta’ dan ta’ hawn fuq, u fuq il-bażi ta’ konsultazzjonijiet ulterjuri mal-Kumitat għas-Sigurtà tas-Saħħa, fit-22 ta’ Frar 2022 il-Kummissjoni adottat Regolament Delegat li jemenda r-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE sabiex jipprevedi li ċ-ċertifikati tal-fejqan jistgħu jinħarġu wkoll wara riżultat pożittiv ta’ test rapidu tal-antiġeni elenkat fil-lista komuni tal-UE u mwettaq minn professjonisti tas-saħħa jew minn persunal tal-ittestjar imħarreġ mill-Istat Membru fejn ikun twettaq it-test.
2.8.4.Il-ħruġ possibbli ta’ ċertifikati tal-fejqan ibbażati fuq ir-riżultati tat-testijiet tal-antikorpi
Fl-ewwel rapport tagħha lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar l-applikazzjoni tar-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Digitali tal-UE, il-Kummissjoni indirizzat ukoll il-ħruġ possibbli ta’ ċertifikati tal-fejqan ibbażati fuq ir-riżultati tat-testijiet tal-antikorpi. Il-Kummissjoni kkonkludiet li, fuq il-bażi tal-gwida xjentifika, ma kinitx qed tikkunsidra emenda għar-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE sabiex tippermetti l-ħruġ ta’ ċertifikati tal-fejqan fuq il-bażi ta’ testijiet tal-antikorpi.
Kif innotat fl-ewwel rapport, l-ECDC iqis li r-riżultati tat-testijiet tal-antikorpi ma humiex adattati għall-valutazzjoni taż-żmien tal-infezzjoni u tal-istatus tal-immunità ta’ individwu. L-ECDC ma biddilx din il-pożizzjoni, kif jidher f’rapport ġdid ippubblikat fl-10 ta’ Frar 2022. Il-konklużjonijiet ewlenin tal-ewwel aġġornament tar-rapport huma li t-testijiet tal-antikorpi ma jistgħux jintużaw sabiex jinħarġu jew jiġu estiżi ċ-ċertifikati COVID-19 diġitali. Ir-raġunijiet ewlenin għal dan huma li, l-ewwel nett, filwaqt li riżultat pożittiv tat-test tal-antikorpi jista’ jindika infezzjoni jew tilqima preċedenti, ma jistax jintuża sabiex jiġi ddeterminat jekk individwu jkunx attwalment infettiv jew protett kontra infezzjoni, lanqas ma jista’ jiddetermina ż-żmien tal-infezzjoni (fin-nuqqas ta’ test dijanjostiku pożittiv). It-tieni, il-medda ta’ livelli tal-antikorpi li jikkorrelataw mal-protezzjoni minn infezzjoni jew minn mard serju bħalissa ma hijiex magħrufa. Barra minn hekk, il-livell u r-rata ta’ tnaqqis tal-antikorpi jvarjaw ħafna fost l-individwi u l-miri tal-antikorpi u jiddependu fuq fatturi bħall-età, l-istatus ġenetiku u immunitarju, il-kontenut virali u s-severità tal-marda tal-infezzjoni preċedenti bis-SARS-CoV-2. Għalhekk, ma tistax tiġi kkalkolata rata standard prevedibbli. It-tielet, hemm varjetà ta’ testijiet tal-antikorpi disponibbli u huwa diffiċli ħafna li jitqabblu r-riżultati tagħhom minħabba d-diversità u n-nuqqas ta’ standardizzazzjoni (kemm globalment kif ukoll fi ħdan l-Istati Membri). U, fl-aħħar nett, hemm riskju li l-antikorpi identifikati mit-testijiet kummerċjali li qegħdin jintużaw bħalissa ma jipprevjenux l-infezzjoni b’varjanti emerġenti ġodda tas-SARS-CoV-2.
Fid-dawl ta’ dan ta’ hawn fuq, il-Kummissjoni żżomm il-pożizzjoni tagħha li ma tbiddilx ir-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE fuq dan il-punt.
2.8.5.Il-perjodu ta’ validità taċ-ċertifikati tal-fejqan
Fl-aħħar rapport, il-Kummissjoni kkonkludiet ukoll li, fuq il-bażi tal-gwida xjentifika, ma kinitx qed tikkunsidra li testendi l-perjodu ta’ validità taċ-ċertifikati tal-fejqan għal aktar minn 180 jum wara d-data tal-ewwel riżultat pożittiv tat-test. Kif ġie nnotat mill-ECDC, ma kienx hemm biżżejjed evidenza sabiex tiġi appoġġata żieda fil-perjodu ta’ validità.
Lil hinn mill-perjodu ta’ 180 jum, hemm għarfien limitat dwar id-durata tal-immunità tal-persuni infettati bis-SARS-CoV-2. Il-valutazzjoni tal-validità taċ-ċertifikati tal-fejqan hija proċess dinamiku li jiddependi mill-evidenza xjentifika emerġenti, li hija affettwata minn bidliet fir-razez dominanti tas-SARS-CoV-2 li jkunu qegħdin jiċċirkolaw fi kwalunkwe punt fiż-żmien partikolari.
L-ECDC ikompli jivvaluta regolarment il-perjodu ta’ validità taċ-ċertifikati tal-fejqan, billi jissorvelja l-aħħar evidenza xjentifika disponibbli. Evidenza robusta dwar id-daqs u d-durata tal-immunità kontra l-varjant Omimicron għadha limitata ħafna. L-ECDC jqis li bħalissa ma hemm l-ebda ġustifikazzjoni sabiex tiġi rriveduta d-durata attwali tal-validità taċ-ċertifikat tal-fejqan ta’ 180 jum.
Fid-dawl ta’ dan ta’ hawn fuq, il-Kummissjoni bħalissa ma hijiex qed tikkunsidra emenda għar-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE li testendi l-perjodu ta’ validità taċ-ċertifikati tal-fejqan.
2.9.L-estensjoni tar-Regolament
Kif spjegat fit-Taqsima 2.1.1, il-Kummissjoni tqis li hemm il-ħtieġa li tiġi estiża s-sistema taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE bi 12-il xahar. Żieda mġedda fl-infezzjonijiet fit-tieni nofs tal-2022, inkluż minħabba l-emerġenza ta’ varjanti ġodda ta’ tħassib tas-SARS-CoV-2, hija possibbiltà reali. B’konsegwenza ta’ dan, l-Istati Membri jistgħu jsibuha neċessarja li jżommu jew li jintroduċu mill-ġdid rekwiżit għaċ-ċittadini tal-UE li jeżerċitaw id-dritt tagħhom għal moviment liberu biex jippreżentaw prova tat-tilqim, tat-testijiet jew tal-irkupru kontra l-COVID-19 għal ċertu perjodu wara t-30 ta’ Ġunju 2022. F’każ bħal dan, jenħtieġ li jiġi evitat li ċ-ċittadini tal-UE jiġu mċaħħda mill-possibbiltà li jagħmlu użu miċ-Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE tagħhom bħala mod effettiv, sigur u li jippreserva l-privatezza biex jiġi ppruvat l-istatus tal-COVID-19. Għaldaqstant, il-Kummissjoni pproponiet, fit-3 ta’ Frar 2022, li
testendi
r-
Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE
b’sena, sat-30 ta’ Ġunju 2023.
B’mod parallel, il-Kummissjoni pproponiet ukoll li testendi r-Regolament (UE) 2021/954, li jestendi r-regoli stabbiliti fir-Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE għaċ-ċittadini ta’ pajjiżi terzi li ma jaqgħux fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament, iżda li joqogħdu jew li jirrisjedu legalment fit-territorju tagħhom u li jkunu intitolati li jivvjaġġaw lejn Stati Membri oħrajn f’konformità mad-dritt tal-UE.
Barra minn hekk, il-proposta tal-Kummissjoni fiha wkoll numru żgħir ta’ emendi addizzjonali għar-Regolament:
L-ewwel nett, kif diġà msemmi hawn fuq, il-Kummissjoni pproponiet li tinkludi testijiet tal-antiġeni ta’ kwalità għolja bbażati fil-laboratorju fost it-tipi ta’ testijiet li għalihom jista’ jinħareġ ċertifikat tat-test. Il-mira hija li jitwessa’ l-ambitu tat-tipi ta’ testijiet dijanjostiċi fi żmien meta hemm domanda għolja għat-testijiet għall-COVID-19 (ara wkoll it-Taqsima 2.8.2).
It-tieni, il-proposta tiċċara li ċ-ċertifikati tat-tilqim fihom in-numru korrett ta’ dożi totali amministrati fi kwalunkwe Stat Membru u mhux biss fl-Istat Membru li joħroġ iċ-ċertifikat. Dan qed isir sabiex jiġi indirizzat ċertu tħassib prattiku mqajjem miċ-ċittadini dwar ċertifikati li jindikaw għadd mhux korrett ta’ dożi meta jirċievu dożi tat-tilqima fi Stati Membri differenti (ara wkoll it-Taqsima 2.1.5).
Fl-aħħar nett, il-proposta tipprevedi li jistgħu jinħarġu ċertifikati lil persuni li jipparteċipaw fi provi kliniċi, jiġifieri l-istudji mwettqin sabiex jiġu investigati s-sikurezza jew l-effikaċja ta’ mediċina, irrispettivament minn jekk il-parteċipanti rċivewx il-kandidat għat-tilqima kontra l-COVID-19 jew, sabiex jiġi evitat milli jiġu mxekklin l-istudji, id-doża amministrata lill-grupp ta’ kontroll. Iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE maħruġ lill-parteċipanti tal-provi jista’ mbagħad jiġi aċċettat minn Stati Membri oħrajn.
B’mod partikolari fid-dawl tal-emerġenza ta’ varjanti ġodda ta’ tħassib tas-SARS-CoV-2, se jkun kruċjali li jibqgħu jsiru żviluppi u studji dwar it-tilqimiet kontra l-COVID-19. Bħala riżultat, huwa importanti li tiġi ffaċilitata l-parteċipazzjoni tal-voluntiera fil-provi kliniċi. Il-fatt li l-voluntiera jiġu mċaħħdin milli jaċċessaw iċ-Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE jista’ jikkostitwixxi diżinċentiv kbir għall-parteċipazzjoni, li jittardja l-konklużjoni tal-provi kliniċi u jħalli impatt negattiv fuq is-saħħa pubblika.
3.Konklużjoni u l-passi li jmiss
Is-sistema taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE kellha – u għad għandha – impatt pożittiv ħafna fuq il-moviment liberu fi żmien li fih l-Istati Membri qegħdin ikomplu jirristrinġu l-ivvjaġġar għal raġunijiet ta’ saħħa pubblika. Tiżgura li ċ-ċittadini jgawdu minn dritt li jirċievu ċertifikati interoperabbli u aċċettati b’mod reċiproku dwar it-tilqim, it-testijiet u l-fejqan mill-COVID-19 li jistgħu jużaw meta jeżerċitaw id-dritt tagħhom għall-moviment liberu. Meta l-Istati Membri jneħħu ċerti restrizzjonijiet fuq il-moviment liberu għal persuni fil-pussess ta’ prova ta’ tilqim, ta’ ttestjar jew ta’ fejqan, ir-Regolamenti dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE jiżguraw li ċ-ċittadini jkunu jistgħu jibbenefikaw minn dawn l-eżenzjonijiet. Biċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, ġiet evitata sistema frammentata ta’ ċertifikati nazzjonali multipli.
F’każ li ċerti restrizzjonijiet għall-moviment liberu abbażi tas-saħħa pubblika jkunu għadhom fis-seħħ wara l-30 ta’ Ġunju 2022, pereżempju f’każ ta’ żieda mġedda fl-infezzjonijiet fit-tieni nofs tal-2022, jenħtieġ li jiġi evitat li ċ-ċittadini tal-UE jiġu mċaħħda mill-possibbiltà li jagħmlu użu miċ-Ċertifikati COVID Diġitali tal-UE tagħhom bħala mod effettiv, sigur u li jippreserva l-privatezza biex jiġi ppruvat l-istatus tal-COVID-19. Għal din ir-raġuni, il-Kummissjoni pproponiet li
testendi
r-
Regolament dwar iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE
b’sena, sat-30 ta’ Ġunju 2023.
Iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE u l-isforzi sabiex jiġi stabbilit approċċ ikkoordinat għall-ivvjaġġar fil-livell tal-UE b’mod ġenerali ntlaqgħu tajjeb mill-assoċjazzjonijiet tal-ivvjaġġar u tat-turiżmu bħala għodda importanti biex iċ-ċittadini jkunu jistgħu jivvjaġġaw u jitħeġġu li jagħmlu dan billi tiġi garantita l-prevedibbiltà meħtieġa. L-impatt pożittiv tas-sistema taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE jestendi lil hinn mill-fruntieri tal-UE, peress li s-sistema żviluppat fi standard globali msejjes b’mod sod fuq il-valuri tal-UE ta’ trasparenza ta’ sigurtà u ta’ protezzjoni tad-data. Dan is-suċċess ikkontribwixxa għat-tkomplija tal-ivvjaġġar internazzjonali f’kondizzjonijiet sikuri u għall-irkupru globali. Il-Kummissjoni se tkompli tinvolvi ruħha fil-promozzjoni tad-dimensjoni internazzjonali taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE.
Il-Kummissjoni se tkompli ssegwi l-iżviluppi xjentifiċi mill-qrib sabiex tadatta s-sistema taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE meta jkun meħtieġ, kif għamlet dan l-aħħar billi tistabbilixxi perjodu ta’ aċċettazzjoni standard għaċ-ċertifikati tat-tilqim, tippermetti l-ħruġ ta’ ċertifikati tal-fejqan fuq il-bażi ta’ testijiet rapidi tal-antiġeni, u tiżviluppa mekkaniżmu għall-iskambju ta’ listi taċ-ċertifikati revokati.
Barra minn hekk, il-Kummissjoni se tkompli taħdem mill-qrib mal-Istati Membri sabiex tiżgura approċċ koordinat sew, prevedibbli u trasparenti għall-adozzjoni ta’ kull restrizzjoni neċessarja fir-rigward tal-moviment liberu matul il-pandemija tal-COVID-19. L-Istati Membri huma mħeġġa jneħħu kull restrizzjoni fuq l-ivvjaġġar, inkluż l-obbligu ta’ preżentazzjoni taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE, hekk kif tkun tippermetti s-sitwazzjoni epidemjoloġika.
Il-Kummissjoni tibqa’ impenjata bis-sħiħ favur ritorn mill-aktar fis possibbli għall-moviment liberu mingħajr restrizzjonijiet. Filwaqt li ċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE wera l-kapaċità tal-istituzzjonijiet tal-UE u tal-Istati Membri li jwasslu riżultati tanġibbli għall-benefiċċju taċ-ċittadini tal-UE, it-tmiem tiegħu se jkun indikazzjoni li l-pandemija kif ukoll li r-restrizzjonijiet marbuta magħha negħlbu.