(-1b)

Il-kuntest ġeopolitiku tal-UE nbidel b'mod drastiku f'dawn l-aħħar għaxar snin. Is-sitwazzjoni fir-reġjuni ġirien tal-Ewropa hija instabbli u l-Unjoni qiegħda tħabbat wiċċha ma' ambjent kumpless u diffiċli li jinkludi kemm il-miġja ta' theddid ġdid, bħal attakki ibridi u ċibernetiċi, kif ukoll ir-ritorn ta' aktar sfidi konvenzjonali. B'dan il-kuntest quddiemhom, kemm iċ-ċittadini Ewropej kif ukoll il-mexxejja politiċi tagħhom huma tal-fehma li hemm aktar xi jrid isir b'mod kollettiv fil-qasam tad-difiża.

(-1c)

Is-settur tad-difiża huwa kkaratterizzat minn żieda fl-ispejjeż tat-tagħmir tad-difiża u minn spejjeż għoljin għar-riċerka u l-iżvilupp (R&Ż) li jillimitaw il-varar ta' programmi ġodda fil-qasam tad-difiża u jħallu impatt dirett fuq il-kompetittività u l-kapaċità innovattiva tal-bażi industrijali u teknoloġika tad-difiża Ewropea. Fid-dawl ta' din iż-żieda fl-ispejjeż, jenħtieġ li l-iżvilupp ta' ġenerazzjoni ġdida ta' sistemi ta' difiża importanti u ta' teknoloġiji ġodda ta' difiża jiġu appoġġati fil-livell tal-Unjoni bil-għan li tiżdied il-kooperazzjoni bejn l-Istati Membri fil-qasam tal-investimenti fit-tagħmir ta' difiża.

(1)

Fil-Pjan ta' Azzjoni Ewropew għad-Difiża, adottat fit-30 ta' Novembru 2016, il-Kummissjoni impenjat ruħha li tikkomplementa, tqawwi u tikkonsolida l-isforzi ta' kollaborazzjoni tal-Istati Membri biex jiġu żviluppati kapaċitajiet teknoloġiċi u industrijali tad-difiża li jwieġbu għall-isfidi tas-sigurtà u li jrawmu industrija Ewropea tad-difiża kompetittiva, innovattiva u effiċjenti fl-Unjoni kollha u lil hinn minnha, b'hekk jingħata appoġġ anki lill-ħolqien ta' suq tad-difiża aktar integrat fl-Ewropa u jitrawwem it-tixrid fis-suq intern ta' prodotti u teknoloġiji tad-difiża Ewropej, b'hekk tonqos id-dipendenza minn sorsi mhux tal-UE . B'mod partikolari, hu propost li jitnieda Fond Ewropew għad-Difiża (il-“Fond”) biex jappoġġa l-investiment fir-riċerka konġunta u fl-iżvilupp konġunt ta' prodotti u teknoloġiji tad-difiża, biex b'hekk jitrawmu s-sinerġiji u l-kosteffikaċja, u jkunu promossi x-xiri u l-manutenzjoni konġunti tal-Istati Membri tat-tagħmir tad-difiża. Dan il-Fond jikkomplementa l-finanzjament nazzjonali diġà użat għal dan il-għan u jenħtieġ jaġixxi bħala inċentiv għall-Istati Membri biex jikkooperaw u jinvestu aktar fid-difiża. Il-Fond iwieżen il-kooperazzjoni tul iċ-ċiklu kollu tal-iżvilupp ta' prodotti u teknoloġiji tad-difiża.

(2)

Il-Fond ikun jikkontribwixxi għall-ħolqien ta' bażi teknoloġika u industrijali Ewropea tad-difiża li tkun b'saħħitha, kompetittiva u innovattiva u li taħdem id f'id mal-inizjattivi tal-Unjoni għal Suq Ewropew tad-Difiża aktar integrat u, b'mod partikolari, iż-żewġ Direttivi (2) dwar l-akkwist u dwar it-trasferimenti fl-UE fis-settur tad-difiża adottati fl-2009.

(3)

Jenħtieġ jitwaqqaf Fond Ewropew għad-Difiża b'approċċ integrat u li jikkontribwixxi biex jitjiebu l-kompetittività u l-kapaċità tal-innovazzjoni tal-industrija tad-difiża tal-Unjoni. Il-Fond jenħtieġ jimmira li jsaħħaħ il-kompetittività, l-innovazzjoni, l-effiċjenza teknoloġika u l-awtonomija tal-industrija tad-difiża tal-Unjoni u b'hekk jikkontribwixxi għall-awtonomija strateġika tal-Unjoni billi jappoġġa l-kooperazzjoni transfruntiera bejn l-Istati Membri u  l-kooperazzjoni bejn l-impriżi, iċ-ċentri tar-riċerka, l-amministrazzjonijiet nazzjonali, l-organizzazzjonijiet internazzjonali u l-universitajiet, fil-fażi tar-riċerka fl-Unjoni kollha u fil-fażi tal-iżvilupp ta' prodotti u teknoloġiji tad-difiża. Biex jinkisbu soluzzjonijiet aktar innovattivi u suq intern miftuħ, il-Fond jenħtieġ li jappoġġa u jiffaċilita t-twessigħ tal-kooperazzjoni transfruntiera tal-impriżi żgħar u ta' daqs medju (“SMEs”) u tal-kumpaniji b'kapitalizzazzjoni medja tad-difiża.

Fi ħdan l-Unjoni, in-nuqqasijiet fil-kapaċitajiet ta' difiża komuni huma identifikati fil-qafas tal-Politika ta' Sigurtà u ta' Difiża Komuni ▌b'mod partikolari permezz tal-Pjan tal-Iżvilupp tal-Kapaċitajiet filwaqt li l-Aġenda Strateġika Globali tar-Riċerka tidentifika wkoll l-għanijiet komuni tar-riċerka fil-qasam tad-difiża . Proċessi oħra tal-Unjoni, fosthom ir-Rieżami Annwali Koordinat dwar id-Difiża u l-Kooperazzjoni Strutturata Permanenti se jappoġġaw l-implimentazzjoni tal-prijoritajiet rilevanti billi jidentifikaw u jaħtfu opportunitajiet għal kooperazzjoni msaħħa ħalli jiġi ssodisfat il-livell ta' ambizzjoni tal-UE b'rabta mas-sigurtà u d-difiża. Meta xieraq, jenħtieġ li anki l-prijoritajiet reġjonali u internazzjonali, inkluż dawk fil-kuntest tal-Organizzazzjoni tat-Trattat tal-Atlantiku tat-Tramuntana (NATO), ▌jistgħu jiġu kkunsidrati, dment li dawn ikunu konformi mal-prijoritajiet tal-Unjoni u ma jwaqqfu lill-ebda Stat Membru jew pajjiż assoċjat milli jipparteċipa, filwaqt li jqisu wkoll li jenħtieġ tkun evitata d-duplikazzjoni bla bżonn.

(4)

Il-fażi tar-riċerka ▌hija element kruċjali, għax din tikkundizzjona l-kapaċità ▌u l-awtonomija tal-industrija Ewropea biex tiżviluppa prodotti u l-indipendenza tal-Istati Membri bħala utenti finali tad-difiża. Il-fażi tar-riċerka marbuta mal-iżvilupp tal-kapaċitajiet tad-difiża tista' tinkludi riskji sinifikanti, b'mod partikolari marbuta mal-livell baxx ta' maturità u t-tfixkil ta' teknoloġiji. Il-fażi tal-iżvilupp, li normalment tiġi wara l-fażi tar-riċerka▌, tinvolvi wkoll riskji u spejjeż sinifikanti li jxekklu l-isfruttament ulterjuri tar-riżultati tar-riċerka u jħallu impatt ħażin fuq il-kompetittività u l-innovazzjoni tal-industrija tad-difiża tal-Unjoni. Jenħtieġ għaldaqstant li l-Fond irawwem ir-rabta bejn il-fażijiet tar-riċerka u tal-iżvilupp.

(5)

Jenħtieġ li l-Fond ma jappoġġax riċerka bażika, għax minflok din jenħtieġ jappoġġawha skemi oħra, iżda dan jista' jinkludi riċerka bażika fundamentali orjentata lejn id-difiża li aktarx tifforma l-bażi tas-soluzzjoni għall-problemi jew possibbiltajiet magħrufa jew mistennija.

(6)

Il-Fond jista' jappoġġa azzjonijiet marbuta kemm ma' dak li huwa ġdid kif ukoll mal-modernizzazzjoni ta' prodotti u teknoloġiji eżistenti . Jenħtieġ li l-azzjonijiet għall-modernizzazzjoni ta' prodotti u teknoloġiji tad-difiża eżistenti jkunu eliġibbli biss meta l-informazzjoni diġà eżistenti li hemm bżonn biex titwettaq l-azzjoni ▌ma tkunx soġġetta għall-ebda restrizzjoni min-naħa ta' pajjiżi terzi mhux assoċjati jew min-naħa ta' entitajiet tal-pajjiżi terzi mhux assoċjati b'tali mod li l-azzjoni ma tistax titwettaq. Meta japplikaw għall-finanzjament tal-Unjoni, l-entitajiet ġuridiċi jenħtieġ jipprovdu l-informazzjoni rilevanti biex jiġi stabbilit l-assenza ta' restrizzjonijiet. Fl-assenza ta' din l-informazzjoni, il-finanzjament tal-Unjoni ma għandux ikun possibbli.

(6a)

Jenħtieġ li l-Fond jagħti appoġġ finanzjarju lill-azzjonijiet li jwasslu għall-iżvilupp ta' teknoloġiji rivoluzzjonarji għad-difiża. Billi t-teknoloġiji rivoluzzjonarji jistgħu jkunu bbażati fuq kunċetti jew ideat li joriġinaw minn atturi mhux tradizzjonali għad-difiża, jenħtieġ li l-Fond jipprevedi biżżejjed flessibbiltà fil-konsultazzjoni mal-partijiet ikkonċernati u rigward il-finanzjament u l-implimentazzjoni ta' tali azzjonijiet.

(7)

Biex ikun żgurat li l-obbligi internazzjonali tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha jiġu rrispettati fl-implimentazzjoni ta' dan ir-Regolament, l-azzjonijiet marbuta ma' prodotti jew teknoloġiji li l-użu, l-iżvilupp jew il-produzzjoni tagħhom ikunu pprojbiti mid-dritt internazzjonali ma għandhomx ikunu appoġġati finanzjarjament mill-Fond. F'dan ir-rigward, l-eliġibbiltà tal-azzjonijiet relatati ma' prodotti jew teknoloġiji ġodda tad-difiża▌ jenħtieġ li wkoll ikunu soġġetti għall-iżviluppi fid-dritt internazzjonali. Anki l-azzjonijiet għall-iżvilupp ta' armi awtonomi letali mingħajr il-possibbiltà ta' kontroll uman sinifikattiv fuq id-deċiżjonijiet dwar l-għażla u l-ingaġġ meta jsiru attakki kontra l-bnedmin jenħtieġ li ma jkunux eliġibbli għall-appoġġ finanzjarju tal-Fond, mingħajr preġudizzju għall-possibbiltà ta' finanzjament ta' azzjonijiet għall-iżvilupp ta' sistema ta' twissija bikrija u kontromiżuri għal finijiet difensivi.

(8)

Id-diffikultà biex jinstab qbil dwar rekwiżiti konsolidati tal-kapaċitajiet tad-difiża u speċifikazzjonijiet jew standards tekniċi komuni xxekkel il-kollaborazzjoni transfruntiera bejn l-Istati Membri u l-entitajiet ġuridiċi bbażati fi Stati Membri differenti. In-nuqqas ta' dawn ir-rekwiżiti, speċifikazzjonijiet u standards wassal għal aktar frammentazzjoni fis-settur tad-difiża, kumplessità teknika, dewmien u spejjeż eżaġerati kif ukoll duplikazzjoni bla bżonn u inqas interoperabbiltà. Jenħtieġ li l-ftehim fuq speċifikazzjonijiet tekniċi komuni jkun prerekwiżit għal azzjonijiet li jinvolvu livell ogħla ta' maturità teknoloġika. Anki l-attivitajiet ▌ li jwasslu għal rekwiżiti komuni tal-kapaċitajiet tad-difiża ▌ kif ukoll attivitajiet immirati biex jappoġġaw il-ħolqien ta' definizzjoni komuni ta' speċifikazzjonijiet jew standards tekniċi jenħtieġ ikunu eliġibbli għall-appoġġ tal-Fond , partikolarment meta jrawmu l-interoperabbiltà .

(9)

Peress li l-għan tal-Fond hu li jappoġġa l-kompetittività , l-effiċjenza u l-innovazzjoni tal-industrija tad-difiża tal-Unjoni billi jqawwi u jikkomplementa l-attivitajiet kollaborattivi tar-riċerka u t-teknoloġija fil-qasam tad-difiża u jnaqqas ir-riskji fil-fażi tal-iżvilupp tal-proġetti kooperattivi, jenħtieġ li l-azzjonijiet relatati mar-riċerka u l-iżvilupp ta' prodotti jew teknoloġija tad-difiża jkunu eliġibbli biex jibbenefikaw minnu. Dan se japplika wkoll għall-modernizzazzjoni tal-prodotti u tat-teknoloġiji eżistenti tad-difiża, inkluża l-interoperabbiltà tagħhom.

(10)

Peress li l-Fond għandu l-għan, b'mod partikolari, li jsaħħaħ il-kooperazzjoni bejn l-entitajiet ġuridiċi u l-Istati Membri fl-Ewropa kollha, jenħtieġ li azzjoni tkun eliġibbli għal finanzjament ▌jekk issir b'kooperazzjoni fi ħdan konsorzju ma' tal-anqas tliet Stati Membri ▌jew pajjiżi assoċjati differenti. Jenħtieġ li mill-inqas tlieta mill-entitajiet ġuridiċi eliġibbli stabbiliti f'mill-anqas żewġ Stati Membri ▌jew pajjiżi assoċjati differenti ma jkunux ikkontrollati▌, direttament jew indirettament, mill-istess entità jew ma jkunux jikkontrollaw lil xulxin. F'dan il-kuntest, jenħtieġ li l-kontroll jinftiehem bħala l-kapaċità li tkun eżerċitata influwenza deċiżiva fuq entità ġuridika direttament jew indirettament permezz ta' entità ġuridika intermedja waħda jew aktar. Meta jitqiesu l-ispeċifiċitajiet tat-teknoloġiji rivoluzzjonarji għad-difiża, kif ukoll tal-istudji, dawn l-attivitajiet jistgħu jitwettqu minn entità ġuridika unika. Biex tissaħħaħ il-kooperazzjoni bejn l-Istati Membri, il-Fond jista' wkoll jappoġġa akkwist prekummerċjali konġunt.

(11)

Skont [ir-referenza għandha tiġi aġġornata kif xieraq skont deċiżjoni ġdida fuq il-PTEE: l-Artikolu 94 tad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2013/755/UE (3),] l-entitatijiet stabbiliti f'Pajjiżi u  Territorji extra-Ewropej (PTEE) jenħtieġ ikunu eliġibbli għal finanzjament soġġett għar-regoli u għall-għanijiet tal-Fond u għal arranġamenti possibbli applikabbli għall-Istat Membru li miegħu l-PTEE hu marbut.

(12)

Billi l-Fond għandu l-għan li jtejjeb il-kompetittività u l-effiċjenza ▌tal-industrija tad-difiża tal-Unjoni, jenħtieġ li fil-prinċipju, għall-appoġġ, ikunu eliġibbli biss entitajiet stabbiliti fl-Unjoni jew fil-pajjiżi assoċjati u li mhumiex soġġetti għal kontroll minn pajjiżi terzi mhux assoċjati jew minn entitajiet tal-pajjiżi terzi mhux assoċjati. F'dan il-kuntest, jenħtieġ li l-kontroll jinftiehem bħala l-kapaċità li tkun eżerċitata influwenza deċiżiva fuq entità ġuridika direttament jew indirettament permezz ta' entità ġuridika intermedja waħda jew aktar. Barra minn hekk, biex tkun żgurata l-protezzjoni tal-interessi essenzjali tas-sigurtà u d-difiża tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha, jenħtieġ li l-infrastruttura, il-faċilitajiet, l-assi u r-riżorsi li jintużaw mid-destinatarji u mis-sottokuntratturi tagħhom fl-azzjonijiet appoġġati finanzjarjament mill-Fond ma jkunux jinsabu fit-territorju ta' pajjiżi terzi mhux assoċjati , u l-istrutturi ta' ġestjoni eżekuttiva tagħhom jenħtieġ li jiġu stabbiliti fl-Unjoni jew f'pajjiż assoċjat. Għaldaqstant, entità li hija stabbilita f'pajjiż terz mhux assoċjat jew entità li hija stabbilita fl-Unjoni jew f'pajjiż assoċjat, iżda li l-istrutturi ta' ġestjoni eżekuttiva tagħha huma f'pajjiż terz mhux assoċjat, mhijiex eliġibbli li tkun destinatarju jew sottokuntrattur involut fl-azzjoni. Bil-għan li jitħarsu l-interessi essenzjali tas-sigurtà u d-difiża tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha, jenħtieġ li l-istess kundizzjonijiet ta' eliġibbiltà japplikaw ukoll għall-finanzjamenti mogħtija permezz ta' akkwist, b'deroga għall-Artikolu 176 tar-Regolament Finanzjarju.

(13)

F'ċerti ċirkostanzi, ▌jenħtieġ li jkun possibbli li ssir deroga mill-prinċipju li d-destinatarji u s-sottokuntratturi tagħhom involuti f'azzjoni appoġġata finanzjarjament mill-Fond ma jkunux soġġetti għal kontroll minn pajjiżi terzi mhux assoċjati jew minn entitajiet ta' pajjiżi terzi mhux assoċjati. F'dak il-kuntest , l-entitajiet ġuridiċi stabbiliti fl-Unjoni jew f'pajjiż assoċjat li huma kkontrollati minn pajjiż terz mhux assoċjat jew minn entità ta' pajjiż terz mhux assoċjat jenħtieġ li jkunu eliġibbli bħala destinatarji jew sottokuntratturi involuti fl-azzjoni dment li jissodisfaw kundizzjonijiet▌ stretti relatati mal-interessi tas-sigurtà u d-difiża tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha. Jenħtieġ li l-parteċipazzjoni ta' dawn l-entitajiet ġuridiċi ma tmurx kontra l-għanijiet tal-Fond. Jenħtieġ li l-applikanti jipprovdu l-informazzjoni rilevanti kollha dwar l-infrastruttura, il-faċilitajiet, l-assi u r-riżorsi li jridu jintużaw fl-azzjoni. Jenħtieġ li jitqies ukoll it-tħassib tal-Istati Membri rigward is-sigurtà tal-provvista.

(13-a)

Fil-qafas tal-miżuri restrittivi adottati mill-UE fuq il-bażi tal-Artikolu 29 tat-TUE u 215(2) tat-TFUE, l-ebda fond jew riżorsa ekonomika jistgħu jitqiegħdu għad-dispożizzjoni, direttament jew indirettament, ta' persuni ġuridiċi, entitajiet jew korpi deżinjati jew għall-vantaġġ tagħhom. Tali entitajiet deżinjati u l-entitajiet fil-proprjetà jew fil-kontroll tagħhom ma jistgħux għaldaqstant jibbenefikaw mill-appoġġ finanzjarju tal-Fond.

(13a)

Jenħtieġ li jingħata finanzjament tal-Unjoni b'segwitu għal sejħiet għal proposti kompetittivi maħruġa skont ir-Regolament (UE, Euratom) 2018/1046 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (ir-“Regolament Finanzjarju”)  (4) . Madankollu, f'ċerti ċirkostanzi debitament ġustifikati u eċċezzjonali, il-finanzjament tal-Unjoni jista' jingħata wkoll skont l-Artikolu 195(e) tar-Regolament Finanzjarju. Peress li l-għoti ta' finanzjament skont l-Artikolu 195(e) tar-Regolament Finanzjarju jikkostitwixxi deroga għar-regola ġenerali li għandhom jiġu segwiti sejħiet kompetittivi għal proposti, dawk iċ-ċirkostanzi eċċezzjonali jenħtieġ li jiġu interpretati b'mod strett. F'dan il-kuntest, biex għotja tingħata mingħajr sejħa għal proposti, il-livell sa fejn l-azzjoni proposta tikkorrispondi mal-għanijiet tal-Fond fir-rigward tal-kollaborazzjoni u l-kompetizzjoni industrijali transfruntiera fil-katina tal-provvista kollha jenħtieġ li jiġu vvalutati mill-Kummissjoni bl-assistenza tal-kumitat tal-Istati Membri (il-“kumitat”).

(14)

Jekk xi konsorzju jkun jixtieq jieħu sehem f'azzjoni eliġibbli u l-assistenza finanzjarja tal-Unjoni tkun se tieħu l-għamla ta' għotja, il-konsorzju jenħtieġ jaħtar wieħed mill-membri tiegħu bħala koordinatur li jkun il-punt ewlieni ta' kuntatt.

(15)

Jekk ▌azzjoni appoġġata finanzjarjament mill-Fond tkun ġestita minn maniġer ta' proġett maħtur mill-Istati Membri jew mill-pajjiżi assoċjati, qabel ma toħroġ il-pagament lid-destinatarji , il-Kummissjoni jenħtieġ li tikkonsulta lill-maniġer ta' proġett ħalli dan ikun jista' jiżgura li d-destinatarji jirrispettaw l-iskadenzi. Jenħtieġ li l-maniġer ta' proġett ▌jippreżenta l-osservazzjonijiet ▌dwar il-progress tal-azzjoni lill-Kummissjoni ħalli din tkun tista' tivvalida jekk ġewx issodisfati l-kundizzjonijiet biex tipproċedi bil-pagament.

(15a)

Jenħtieġ li l-Kummissjoni timplimenta l-Fond f'reġim ta' ġestjoni diretta b'tali mod li timmassimizza l-effikaċja u l-effiċjenza tiegħu u tiżgura l-konsistenza sħiħa ma' inizjattivi tal-Unjoni oħrajn. Għalhekk, jenħtieġ li l-Kummissjoni żżomm ir-responsabbiltà tal-proċeduri tal-għażla u tal-għoti, anki għal dawk li huma l-valutazzjonijiet etiċi. F'każijiet ġustifikati, il-Kummissjoni tista' madankollu tafda ċerti kompiti ta' implimentazzjoni għal azzjonijiet speċifiċi ffinanzjati mill-Fond lill-korpi msemmijin fl-Artikolu 62(1)(c) tar-Regolament Finanzjarju. Dan jista' jkun il-każ, pereżempju, meta maniġer ta' proġett ikun inħatar mill-Istati Membri li jikkofinanzjaw azzjoni, dment li jkunu ssodisfati r-rekwiżiti tar-Regolament Finanzjarju. Dan l-inkarigu jkun jgħin biex tiġi razzjonalizzata l-ġestjoni tal-azzjonijiet kofinanzjati u jiżgura koordinament mingħajr intoppi tal-ftehim ta' finanzjament mal-kuntratt iffirmat bejn il-konsorzju u l-maniġer ta' proġett maħtur mill-Istati Membri li jikkofinanzjaw l-azzjoni.

(16)

Biex ikun żgurat li l-azzjonijiet iffinanzjati huma vijabbli finanzjarjament, l-applikanti jenħtieġ juru li l-ispejjeż tal-azzjoni li mhux koperti mill-finanzjament tal-Unjoni huma koperti minn mezzi oħra ta' finanzjament.

(17)

Jenħtieġ li l-Istati Membri jkollhom aċċess għal tipi differenti ta' arranġamenti finanzjarji għall-iżvilupp u l-akkwist konġunti tal-kapaċitajiet tad-difiża. Il-Kummissjoni tista' tipprovdi tipi differenti ta' arranġamenti li l-Istati Membri jistgħu jużaw fuq bażi volontarja biex jindirizzaw l-isfidi għall-iżvilupp u l-akkwist kollaborattivi minn perspettiva ta' finanzjament. L-użu ta' dawn l-arranġamenti finanzjarji jista' jħeġġeġ iżjed it-tnedija ta' proġetti kollaborattivi u transfruntieri fil-qasam tad-difiża u jżid l-effiċjenza tal-infiq għad-difiża, inkluż għal proġetti appoġġati mill-Fond .

(18)

Minħabba l-ispeċifiċitajiet tal-industrija tad-difiża, fejn id-domanda tiġi kważi esklużivament mill-Istati Membri u mill-pajjiżi assoċjati, li jikkontrollaw ukoll kull akkwiżizzjoni ta' prodotti u teknoloġiji relatati mad-difiża, inklużi l-esportazzjonijiet, il-funzjonament tas-settur tad-difiża hu uniku u ma jimxix mar-regoli konvenzjonali u l-mudelli ta' negozju li jirregolaw swieq aktar tradizzjonali. Għalhekk l-industrija ma tistax tiffinanzja hi stess proġetti sostanzjali tar-riċerka u l-iżvilupp (R&Ż) fil-qasam tad-difiża, u  sikwit l-Istati Membri u l-pajjiżi assoċjati jiffinanzjaw l-ispiża kollha tar-riċerka u l-iżvilupp. Biex jintlaħqu l-għanijiet tal-Fond, b'mod partikolari biex jinċentiva l-kooperazzjoni bejn l-entitajiet ġuridiċi minn Stati Membri u pajjiżi assoċjati differenti, u filwaqt li jitqiesu l-ispeċifiċitajiet tas-settur tad-difiża, jenħtieġ li l-azzjonijiet li jseħħu qabel il-fażi tal-iżvilupp tal-prototip ikunu koperti sat-totalità tal-ispejjeż eliġibbli.

(19)

Il-fażi tal-prototipi hi fażi kruċjali fejn normalment l-Istati Membri jew il-pajjiżi assoċjati jiddeċiedu dwar l-investiment konsolidat tagħhom u jibdew il-proċess tal-akkwiżizzjoni tal-prodotti jew tat-teknoloġiji tad-difiża futuri tagħhom. Minħabba f'hekk, f'dan l-istadju speċifiku, l-Istati Membri u l-pajjiżi assoċjati jaqblu fuq l-impenji meħtieġa, inkluż il-qsim tal-ispejjeż u s-sjieda tal-proġett. Biex tkun żgurata l-kredibbiltà tal-impenn tagħhom, jenħtieġ li normalment l-assistenza finanzjarja tal-Unjoni permezz tal-Fond ma tkunx taqbeż l-20 % tal-ispejjeż eliġibbli.

(20)

Għall-azzjonijiet ta' wara l-fażi tal-prototipi, jenħtieġ ikun previst finanzjament sa 80 %. Dawn l-azzjonijiet li huma eqreb it-tlestija tal-prodotti u t-teknoloġija jaf xorta jkunu jinvolvu spiża sostanzjali.

(21)

Il-partijiet ikkonċernati fis-settur tad-difiża qed iġarrbu spejjeż indiretti speċifiċi, bħalma huma l-ispejjeż għas-sigurtà. Barra minn hekk, il-partijiet ikkonċernati qed jaħdmu f'suq speċifiku fejn, mingħajr domanda min-naħa tax-xerrejja, ma jkunux jistgħu jirkupraw l-ispejjeż tar-R&Ż bħal fis-settur ċivili. Għaldaqstant hu ġustifikat li titħalla tiġi applikata rata fissa ta' 25 % kif ukoll il-possibbiltà▌ li jintalbu l-ispejjeż indiretti kkalkolati skont il-prattiki tal-kontabbiltà tas-soltu tad-destinatarji jekk dawn il-prattiki jkunu aċċettati mill-awtoritajiet nazzjonali għal attivitajiet komparabbli fil-qasam tad-difiża , li kienu ġew ikkomunikati lill-Kummissjoni. ▌

(21a)

L-azzjonijiet bil-parteċipazzjoni tal-SMEs u l-kumpaniji transfruntieri b'kapitalizzazzjoni medja jappoġġaw il-ftuħ ta' katini tal-provvista u jikkontribwixxu għall-għanijiet tal-Fond. Jenħtieġ għalhekk li dawn l-azzjonijiet ikunu eliġibbli għal rata ogħla ta' finanzjament li tkun ta' benefiċċju tal-entitajiet parteċipanti kollha.

(22)

Biex ikun żgurat li l-azzjonijiet iffinanzjati jikkontribwixxu għall-kompetittività u l-effiċjenza tal-industrija Ewropea tad-difiża, hu importanti li l-Istati Membri ▌juru li beħsiebhom jakkwistaw konġuntament il-prodott finali jew jużaw it-teknoloġija, b'mod partikolari permezz ta' akkwist transfruntier konġunt, fejn l-Istati Membri jorganizzaw flimkien il-proċeduri tal-akkwist tagħhom b'mod partikolari bl-użu ta' korp ċentrali tal-akkwisti.

(22a)

Sabiex ikun żgurat li l-azzjonijiet appoġġati finanzjarjament jikkontribwixxu għall-kompetittività u l-effiċjenza tal-industrija Ewropea tad-difiża, jenħtieġ li dawn ikunu orjentati lejn is-suq,, motivati mid-domanda u kummerċjalment vijabbli fuq perjodu ta' żmien medju jew twil. Jenħtieġ għalhekk li l-kriterji tal-eliġibbiltà jqisu l-fatt li l-Istati Membri, anki permezz ta' memorandum ta' qbil jew ittra ta' intenzjoni, beħsiebhom akkwistaw il-prodott finali tad-difiża jew jużaw it-teknoloġija b'mod koordinat. Jenħtieġ li l-kriterji tal-għoti għall-azzjonijiet ta' żvilupp ukoll iqisu l-fatt li l-Istati Membri jimpenjaw ruħhom, politikament jew ġuridikament, li jużaw jew jippossjedu konġuntament il-prodott finali jew it-teknoloġija finali tad-difiża jew jiżguraw il-manutenzjoni tagħhom.

(23)

Jenħtieġ li l-promozzjoni tal-innovazzjoni u tal-iżvilupp teknoloġiku fl-industrija tad-difiża tal-Unjoni ssir b'mod koerenti mal-interessi ta' siġurtà u ta' difiża tal-Unjoni. Għaldaqstant, jenħtieġ li l-kontribut tal-azzjonijiet għal dawk l-interessi u għall-prijoritajiet tar-riċerka u tal-kapaċità fid-difiża maqbula mill-Istati Membri, iservi bħala kriterju tal-għoti. ▌

(24)

L-azzjonijiet eliġibbli żviluppati fil-kuntest tal-Kooperazzjoni Strutturata Permanenti ▌fil-qafas istituzzjonali tal-Unjoni jenħtieġ jiżguraw kooperazzjoni msaħħa bejn l-entitajiet ġuridiċi fi Stati Membri differenti b'mod kontinwu u b'hekk jikkontribwixxu direttament għall-għanijiet tal-Fond. Għalhekk, jekk jintgħażlu, jenħtieġ li dawn il-proġetti jkunu eliġibbli għal rata ogħla ta' finanzjament.

(25)

Il-Kummissjoni se tqis l-attivitajiet l-oħra ffinanzjati permezz tal-programm qafas Orizzont Ewropa ħalli tevita duplikazzjoni bla bżonn u tiżgura l-qsim ta' ideat u s-sinerġiji bejn ir-riċerka ċivili u tad-difiża.

(26)

Iċ-ċibersigurtà u ċ-ċiberdifiża qed kulma jmur isiru sfidi aktar importanti u l-Kummissjoni u r-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà għarfu l-ħtieġa li jiġu stabbiliti sinerġiji bejn l-azzjonijiet taċ-ċiberdifiża fl-ambitu tal-Fond u tal-inizjattivi tal-Unjoni fil-qasam taċ-ċibersigurtà, bħal dawk imħabbra fil-Komunikazzjoni Konġunta dwar iċ-ċibersigurtà. B'mod partikolari, jenħtieġ li ċ-Ċentru Ewropew ta' Kompetenza Industrijali, Teknoloġika u tar-Riċerka fil-qasam taċ-Ċibersigurtà li se jitwaqqaf, jaħdem biex jibni sinerġiji bejn id-dimensjonijiet ċivili u tad-difiża taċ-ċibersigurtà. Dan jista' jappoġġa b'mod attiv lill-Istati Membri u lill-atturi rilevanti l-oħrajn billi jipprovdi pariri, jaqsam l-għarfien espert u jiffaċilita l-kollaborazzjoni fir-rigward tal-proġetti u l-azzjonijiet kif ukoll meta mitlub mill-Istati Membri biex jaġixxi bħala maniġer ta' proġett b'rabta mal-Fond▌.

(27)

Jenħtieġ ikun żgurat approċċ integrat billi jingħaqdu l-attivitajiet koperti bl-Azzjoni Preparatorja fuq ir-Riċerka dwar id-Difiża (“PADR”) li nediet il-Kummissjoni skont it-tifsira tal-Artikolu 58(2)(b) tar-Regolament Finanzjarju u l-Programm Ewropew għall-Iżvilupp fl-Industrija tad-Difiża stabbilit bir-Regolament ( UE )  2018/1092 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5), u billi jiġu armonizzati l-kundizzjonijiet tal-parteċipazzjoni, jinħoloq sett aktar koerenti ta' strumenti, u jiżdied l-impatt ekonomiku, kollaborattiv u innovattiv, filwaqt li jkunu evitati d-duplikazzjonijiet bla bżonn u l-frammentazzjoni. B'dan l-approċċ integrat, il-Fond jikkontribwixxi wkoll għal sfruttament aħjar tar-riżultati tar-riċerka fil-qasam tad-difiża u jkopri d-distakk bejn il-fażijiet tar-riċerka u tal-iżvilupp , filwaqt li jqis l-ispeċifiċitajiet tas-settur tad-difiża, u jippromwovi l-għamliet kollha ta' innovazzjoni, inkluż l-innovazzjoni rivoluzzjonarja▌. Jistgħu jkunu wkoll mistennija effetti konsegwenzjali pożittivi, jekk ikun il-każ, f'ambitu ċivili.

(28)

Fejn ikun xieraq u minħabba l-ispeċifiċitajiet tal-azzjoni, l-għanijiet ▌ tal-Fond jenħtieġ li jiġu indirizzati wkoll bi strumenti finanzjarji u garanziji baġitarji permezz ▌tal-Fond InvestEU.

(29)

Is-sostenn finanzjarju jenħtieġ jintuża biex jiġu indirizzati l-fallimenti tas-suq jew is-sitwazzjonijiet ta' investiment subottimali b'mod proporzjonat, u jenħtieġ li l-azzjonijiet ma jidduplikawx jew jeskludu l-finanzjament privat jew joħolqu distorsjoni fil-kompetizzjoni tas-suq intern. L-azzjonijiet jenħtieġ ikollhom valur miżjud ▌ċar għall-Unjoni .

(30)

It-tipi ta' finanzjament u l-metodi tal-implimentazzjoni tal-Fond jenħtieġ jintgħażlu abbażi tal-kapaċità tagħhom li jilħqu l-għanijiet speċifiċi tal-azzjonijiet u jagħtu r-riżultati, filwaqt li b'mod partikolari jitqiesu l-ispejjeż tal-kontrolli, il-piż amministrattiv u r-riskju mistenni ta' nuqqas ta' konformità. Dan jenħtieġ iqis l-użu ta' somom f'daqqa, ir-rati fissi u l-ispejjeż unitarji, kif ukoll il-finanzjament li mhux marbut mal-ispejjeż kif imsemmi fl-Artikolu ▌125(1)▌ tar-Regolament Finanzjarju.

(31)

Il-Kummissjoni jenħtieġ tistabbilixxi programm ta' ħidma annwali ▌b'konformità mal-għanijiet tal-Fond , filwaqt li tqis it-tagħlimiet inizjali li ħadet mill-EDIDP u mill-PADR . Jenħtieġ li waqt l-istabbiliment tal-programmi ta' ħidma, il-Kummissjoni jkollha l-assistenza tal-kumitat. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tagħmel ħilitha biex issib soluzzjonijiet li jkunu jgawdu l-akbar appoġġ possibbli fi ħdan il-kumitat. F'dak il-kuntest, il-kumitat jista' jiltaqa' f'konfigurazzjoni ta' esperti nazzjonali tas-sigurtà u tad-difiża biex tingħata assistenza speċifika lill-Kummissjoni, inkluż biex jingħataw pariri fir-rigward tal-protezzjoni ta' informazzjoni klassifikata fil-qafas tal-azzjonijiet. Huwa f'idejn l-Istati Membri biex jaħtru r-rappreżentanti rispettivi tagħhom f'dak il-kumitat. Il-membri tal-kumitat jenħtieġ li jingħataw opportunitajiet bikrija u effikaċi biex jeżaminaw l-abbozzi tal-atti ta' implimentazzjoni u jesprimu l-fehmiet tagħhom.

(31a)

Il-kategoriji tal-programmi ta' ħidma jenħtieġ li jkollhom rekwiżiti funzjonali sabiex jiċċaraw għall-industrija liema funzjonalitajiet u kompiti għandhom jitwettqu permezz tal-kapaċitajiet li ser jiġu żviluppati. Tali rekwiżiti jenħtieġ li jagħtu indikazzjoni ċara dwar il-prestazzjonijiet mistennija iżda jenħtieġ li ma jkunux diretti lejn soluzzjonijiet speċifiċi jew entitajiet speċifiċi u jenħtieġ li ma jipprevenux il-kompetizzjoni fil-livell ta' sejħiet għal proposti.

(31b)

Waqt it-tfassil tal-programmi ta' ħidma, il-Kummissjoni jenħtieġ li tiżgura wkoll, permezz ta' konsultazzjonijiet xierqa mal-kumitat, li l-azzjonijiet ta' riċerka u żvilupp proposti jevitaw d-duplikazzjoni bla bżonn. F'dan il-kuntest, il-Kummissjoni tista' twettaq valutazzjoni bil-quddiem tal-każijiet ta' duplikazzjoni possibbli bil-kapaċitajiet eżistenti jew bi proġetti ta' riċerka jew ta' żvilupp diġà ffinanzjati fl-Unjoni.

(31bb)

Jenħtieġ li l-Kummissjoni tiżgura l-koerenza tal-programmi ta' ħidma matul iċ-ċiklu industrijali tal-prodotti u tat-teknoloġiji fil-qasam tad-difiża.

(31bc)

Jenħtieġ li l-programmi ta' ħidma jiżguraw ukoll li azzjonijiet li jippermettu l-parteċipazzjoni transfruntiera tal-SMEs jibbenefikaw minn proporzjon kredibbli tal-baġit totali.

(31c)

L-Aġenzija Ewropea għad-Difiża tingħata l-istatus ta' osservatur fil-kumitat ħalli dan jibbenefika mill-għarfien espert tagħha fis-settur tad-difiża. Minħabba l-ispeċifiċitajiet tal-qasam tad-difiża, anki s-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna jenħtieġ li jassisti lill-kumitat.

(32)

Sabiex ikunu żgurati kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta' dan ir-Regolament, jenħtieġ li s-setgħat ta' implimentazzjoni jingħataw lill-Kummissjoni fir-rigward tal-adozzjoni tal-programm ta' ħidma, u għall-għoti tal-finanzjament lill-azzjonijiet ta' żvilupp magħżula. B'mod partikolari, waqt l-implimentazzjoni tal-azzjonijiet ta' żvilupp, jenħtieġ li jitqiesu l-ispeċifiċitajiet tas-settur tad-difiża, b'mod partikolari r-responsabbiltà tal-Istati Membri u/jew tal-pajjiżi assoċjati għall-ippjanar u l-proċess tal-akkwiżizzjoni. Dawn is-setgħat ta' implimentazzjoni jenħtieġ li jiġu eżerċitati skont ir-Regolament (UE) ▌Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill▌ (6).

(32a)

Wara l-evalwazzjoni tal-proposti bl-għajnuna ta' esperti indipendenti, li l-kredenzjali ta' sigurtà tagħhom jenħtieġ li jiġu vvalidati mill-Istati Membri rilevanti, il-Kummissjoni jenħtieġ li tagħżel l-azzjonijiet li għandhom jiġu appoġġati finanzjarjament mill-Fond. Il-Kummissjoni jenħtieġ li tistabbilixxi bażi tad-data ta' esperti indipendenti. Jenħtieġ li l-bażi tad-data ma ssirx pubblika. L-esperti indipendenti jenħtieġ li jinħatru abbażi tal-ħiliet, tal-esperjenza u tal-għarfien tagħhom, b'kont meħud tal-kompiti li jiġu assenjati lilhom. Sa fejn possibbli, meta taħtar l-esperti indipendenti, il-Kummissjoni jenħtieġ li tieħu miżuri adatti għall-fini ta' kompożizzjoni bbilanċjata fi ħdan il-gruppi tal-esperti u l-bordijiet ta' evalwazzjoni f'termini ta' varjetà ta' ħiliet, esperjenzi, għarfien, diversità ġeografika u ġeneru, b'kont meħud tas-sitwazzjoni fil-qasam tal-azzjoni. Jenħtieġ li tiġi żgurata wkoll rotazzjoni adegwata tal-esperti u bilanċ xieraq bejn is-settur privat u dak pubbliku. Jenħtieġ li l-Istati Membri jiġu infurmati dwar ir-riżultati tal-evalwazzjoni bl-elenku tal-klassifika ta' azzjonijiet magħżula u tal-progress tal-azzjonijiet iffinanzjati. Sabiex ikunu żgurati kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta' dan ir-Regolament, jenħtieġ li s-setgħat ta' implimentazzjoni jingħataw lill-Kummissjoni fir-rigward tal-adozzjoni u l-implimentazzjoni tal-programm ta' ħidma, kif ukoll għall-adozzjoni tad-deċiżjonijiet ta' għoti. Dawk is-setgħat jenħtieġ li jiġu eżerċitati f'konformità mar-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill.

(32b)

Jenħtieġ li l-esperti indipendenti ma jevalwawx, ma jagħtux pariri jew ma jassistux fil-każ ta' materji li fir-rigward tagħhom ikollhom kunflitt ta' interessi, b'mod partikolari fir-rigward tal-pożizzjoni attwali tagħhom. B'mod partikolari, ma għandhomx ikunu f'pożizzjoni li fiha jkunu jistgħu jużaw l-informazzjoni li taslilhom għad-detriment tal-konsorzju li jevalwaw.

(32bb)

▌Huma u jipproponu prodotti jew teknoloġiji ġodda jew il-modernizzazzjoni ta' prodotti jew teknoloġiji eżistenti, jenħtieġ li l-applikanti jintrabtu li jirrispettaw il-prinċipji etiċi, pereżempju dawk relatati mal-benesseri tal-bnedmin u mal-ħarsien tal-ġenoma uman, stabbiliti wkoll fid-dritt nazzjonali, tal-Unjoni u internazzjonali rilevanti, fosthom il-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea u l-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u, meta rilevanti, il-Protokolli tagħha. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tiżgura li l-proposti jiġu eżaminati b'mod sistematiku biex jiġu identifikati dawk l-azzjonijiet li jqajmu kwistjonijiet etiċi serji, ħalli ssirilhom valutazzjoni etika.

(33)

Biex jingħata appoġġ lil suq intern miftuħ, jenħtieġ li tkun inkoraġġita wkoll il-parteċipazzjoni ta' SMEs transfruntieri u ta' kumpaniji transfruntieri b'kapitalizzazzjoni medja, bħala membri ta' konsorzji, ▌sottokuntratturi jew entitajiet fil-katina tal-provvista .

(34)

Il-Kummissjoni jenħtieġ tagħmel ħilitha biex iżżomm djalogu mal-Istati Membri u mal-industrija biex tiżgura s-suċċess tal-Fond. Bħala koleġiżlatur u parti kkonċernata ewlenija, anki l-Parlament Ewropew jenħtieġ li jkun involut f'dan ir-rigward.

(35)

Dan ir-Regolament jistabbilixxi pakkett finanzjarju għall-Fond Ewropew għad-Difiża li jikkostitwixxi l-ammont ta' referenza ewlieni, skont it-tifsira tal-[ftehim interistituzzjonali l-ġdid] bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar dixxiplina baġitarja, dwar kooperazzjoni f'materji ta' baġit u dwar ġestjoni finanzjarja tajba (7), għall-Parlament Ewropew u għal-Kunsill waqt il-proċedura baġitarja annwali. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tiżgura li l-proċeduri amministrattivi jinżammu kemm jista' jkun sempliċi u jinvolvu ammont minimu ta' spejjeż addizzjonali.

(36)

Ir-Regolament Finanzjarju japplika għall-Fond, sakemm ma jkunx speċifikat mod ieħor. Dan jistabbilixxi regoli dwar l-implimentazzjoni tal-baġit tal-Unjoni, inkluż ir-regoli dwar għotjiet, premji, akkwist, assistenza finanzjarja, strumenti finanzjarji u garanziji baġitarji.

(37)

Ir-regoli finanzjarji orizzontali adottati mill-Parlament Ewropew u mill-Kunsill abbażi tal-Artikolu 322 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) japplikaw għal dan ir-Regolament. Dawn ir-regoli huma stabbiliti fir-Regolament Finanzjarju u b'mod partikolari jiddeterminaw il-proċedura għall-istabbiliment u l-implimentazzjoni tal-baġit permezz ta' għotjiet, akkwist, premji, implimentazzjoni indiretta, u jipprovdu għal verifiki tar-responsabilità tal-atturi finanzjarji. Ir-regoli adottati abbażi tal-Artikolu 322 tat-TFUE jikkonċernaw ukoll il-protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni f'każ ta' nuqqasijiet ġeneralizzati fir-rigward tal-istat tad-dritt fl-Istati Membri, għax ir-rispett għall-istat tad-dritt hu prekundizzjoni essenzjali għal ġestjoni finanzjarja tajba u finanzjament tal-UE effettiv.

(38)

Skont ir-Regolament Finanzjarju, ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8), ir-Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2988/95 (9), ir-Regolament tal-Kunsill (Euratom, KE) Nru 2185/96 (10) u r-Regolament tal-Kunsill (UE) 2017/1939 (11), l-interessi finanzjarji tal-Unjoni jenħtieġ jiġu protetti b'miżuri proporzjonati, inklużi l-prevenzjoni, id-detezzjoni, il-korrezzjoni u l-investigazzjoni ta' irregolaritajiet , inklużi frodi, l-irkupru ta' fondi mitlufa, imħallsa bi żball jew użati b'mod skorrett, u meta xieraq, l-impożizzjoni ta' sanzjonijiet amministrattivi. B'mod partikolari, skont ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 u r-Regolament (Euratom, KE) Nru 2185/96, l-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) jista' jwettaq investigazzjonijiet amministrattivi, inklużi kontrolli u spezzjonijiet fuq il-post ħalli jistabbilixxi jekk kienx hemm frodi, korruzzjoni jew xi attività illegali oħra li taffettwa l-interessi finanzjarji tal-Unjoni. Skont ir-Regolament (UE) 2017/1939, l-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew (“UPPE”) jista' jinvestiga u jressaq każijiet ta' ▌reati kontra l-interessi finanzjarji tal-Unjoni, kif previst fid-Direttiva (UE) 2017/1371 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (12). Skont ir-Regolament Finanzjarju, kwalunkwe persuna jew entità li tirċievi fondi tal-Unjoni trid tikkoopera bis-sħiħ fil-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni, tagħti d-drittijiet u l-aċċess meħtieġa lill-Kummissjoni, lill-OLAF, lill-UPPE fir-rigward ta' dawk l-Istati Membri li jipparteċipaw f'kooperazzjoni msaħħa skont ir-Regolament (UE) 2017/1939, u lill-Qorti Ewropea tal-Awdituri (QEA) u tiżgura li kwalunkwe parti terza involuta fl-implimentazzjoni tal-fondi tal-Unjoni tagħti drittijiet ekwivalenti.

(39)

Il-pajjiżi terzi li huma membri taż-Żona Ekonomika Ewropea (ŻEE) jistgħu jieħdu sehem fil-programmi tal-Unjoni fil-qafas tal-kooperazzjoni stabbilit skont il-ftehim taż-ŻEE, li jipprevedi l-implimentazzjoni tal-programmi permezz ta' deċiżjoni skont dak il-ftehim. F'dan ir-Regolament jenħtieġ tiġi introdotta dispożizzjoni speċifika biex jingħataw id-drittijiet meħtieġa għall-aċċess, kif ukoll l-aċċess, lill-uffiċjal awtorizzanti responsabbli, lill-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) u lill-Qorti Ewropea tal-Awdituri biex jeżerċitaw il-kompetenzi rispettivi tagħhom b'mod komprensiv.

(40)

Skont il-paragrafi 22 u 23 tal-Ftehim Interistituzzjonali għat-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet tat-13 ta' April 2016, hemm bżonn li dan il-programm jiġi evalwat abbażi tal-informazzjoni miġbura permezz ta' rekwiżiti speċifiċi tal-monitoraġġ, filwaqt li jiġu evitati r-regolamentazzjoni żejda u l-piżijiet amministrattivi, b'mod partikolari għall-Istati Membri. Dawn ir-rekwiżiti, meta xieraq, jistgħu jinkludu indikaturi li jistgħu jitkejlu, bħala bażi għall-evalwazzjoni tal-effetti tar-Regolament fil-prattika. Il-Kummissjoni jenħtieġ li twettaq evalwazzjoni interim sa mhux aktar tard minn erba' snin wara l-bidu tal-implimentazzjoni tal-Fond , inkluż bil-ħsieb li tippreżenta proposti għal kwalunkwe emenda xierqa tar-Regolament preżenti, u evalwazzjoni finali fi tmiem il-perjodu tal-implimentazzjoni tal-Fond, li jeżaminaw l-attivitajiet finanzjarji fir-rigward tar-riżultati tal-implimentazzjoni finanzjarja u, sa fejn possibbli f'dak il-mument, ir-riżultati u l-impatt. F'dan il-kuntest, ir-rapport ta' evalwazzjoni finali jenħtieġ ukoll li jgħin biex jiġi identifikat il-każijiet li fihom l-Unjoni tiddependi minn pajjiżi terzi għall-iżvilupp ta' prodotti u teknoloġiji tad-difiża. Jenħtieġ li dan ir-rapport finali janalizza wkoll il-parteċipazzjoni transfruntiera tal-SMEs u tal-kumpaniji b'kapitalizzazzjoni medja fi proġetti sostnuti finanzjarjament mill-Fond kif ukoll il-parteċipazzjoni tal-SMEs u tal-kumpaniji b'kapitalizzazzjoni medja fil-katina tal-valur globali , u l-kontribut tal-Fond biex jindirizza n-nuqqasijiet identifikati fil-Pjan ta' Żvilupp tal-Kapaċitajiet, u jenħtieġ li jinkludi informazzjoni dwar l-oriġini tad-destinatarji, l-għadd ta' Stati Membri u pajjiżi assoċjati involuti f'azzjonijiet individwali u d-distribuzzjoni tad-drittijiet ta' proprjetà intellettwali ġġenerati . Il-Kummissjoni tista' wkoll tipproponi emendi għal dan ir-Regolament biex tirreaġixxi għal żviluppi possibbli waqt l-implimentazzjoni tal-Fond.

( 40a)

Jenħtieġ li l-Kummissjoni timmonitorja regolarment l-implimentazzjoni tal-Fond u tirrapporta kull sena dwar il-progress li sar, inkluż il-mod kif qegħdin jitqiesu t-tagħlimiet identifikati u t-tagħlimiet meħuda mill-EDIDP u mill-PADR fl-implimentazzjoni tal-Fond. Għal dan il-għan, il-Kummissjoni jenħtieġ li tistabbilixxi l-arranġamenti meħtieġa tal-monitoraġġ. Jenħtieġ li r-rapport ikun ippreżentat lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill u jenħtieġ li jkunx fih informazzjoni sensittiva.

(41)

Filwaqt li jirrifletti l-importanza li jiġi indirizzat it-tibdil fil-klima skont l-impenji tal-Unjoni biex timplimenta l-Ftehim ta' Pariġi u l-Għanijiet tal-Iżvilupp Sostenibbli tan-Nazzjonijiet Uniti, dan il-Fond se jikkontribwixxi biex l-azzjoni klimatika tiġi integrata fil-politiki tal-Unjoni u biex tintlaħaq l-objettiv ġenerali li jiġi ddedikat 25 % tan-nefqa tal-baġit tal-UE bħala appoġġ għall-għanijiet klimatiċi. L-azzjonijiet rilevanti jiġu identifikati waqt it-tħejjija u l-implimentazzjoni tal-Fond, u vvalutati mill-ġdid fil-kuntest tal-evalwazzjoni nofsana tiegħu.

(42)

Billi l-Fond jappoġġa biss il-fażijiet tar-riċerka u tal-iżvilupp ta' prodotti u teknoloġiji tad-difiża, fil-prinċipju l-Unjoni jenħtieġ ma jkollhiex sjieda jew drittijiet ta' proprjetà intellettwali (IPRs) fuq il-prodotti jew it-teknoloġiji li jirriżultaw mill-azzjonijiet iffinanzjati, dment li l-assistenza tal-Unjoni ma tkunx mogħtija permezz tal-akkwist pubbliku . Madankollu, għall-azzjonijiet ta' riċerka, l-Istati Membri u l-pajjiżi assoċjati interessati jenħtieġ li jkunu jistgħu jużaw ir-riżultati tal-azzjonijiet iffinanzjati biex jieħdu sehem fl-iżvilupp kooperattiv ta' segwitu▌.

(43)

Jenħtieġ li l-appoġġ finanzjarju tal-Unjoni la jkun jaffettwa t-trasferiment ta' prodotti relatati mad-difiża fi ħdan l-Unjoni skont id-Direttiva 2009/43/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (13), u lanqas ma jaffettwa l-esportazzjonijiet ta' prodotti, tagħmir jew teknoloġiji. L-esportazzjoni ta' tagħmir u teknoloġiji militari min-naħa tal-Istati Membri hija rregolata mill-Pożizzjoni Komuni 944/2008/PESK.

(44)

L-użu ta' informazzjoni kuntestwali sensittiva , inklużi d-data, l-għarfien espert jew l-informazzjoni ġġenerati qabel jew barra l-eżekuzzjoni tal-Fond, jew l-aċċess minn individwi mhux awtorizzati għal riżultati ▌ġġenerati b'rabta mal-azzjonijiet appoġġati finanzjarjament mill-Fond jista' jkollu riperkussjonijiet negattivi fuq l-interessi tal-Unjoni Ewropea jew ta' xi wieħed jew aktar mill-Istati Membri. It-trattament tal-informazzjoni sensittiva jenħtieġ ikun għalhekk regolat mid-dritt rilevanti ▌tal-Unjoni jew nazzjonali .

(44a)

Bil-għan li tiġi garantita s-sigurtà tal-informazzjoni klassifikata fil-livell meħtieġ, jenħtieġ li jkun hemm konformità mal-istandards minimi dwar is-sigurtà industrijali waqt l-iffirmar ta' ftehimiet klassifikati ta' fondi u ta' finanzjament. Għal dak il-għan, u f'konformità mad-Deċiżjoni tal-Kummissjoni (UE, Euratom) 2015/444, il-Kummissjoni għandha l-obbligu li tgħaddi l-Istruzzjonijiet tas-Sigurtà tal-Programm inkluża l-Gwida għall-Klassifikazzjoni tas-Sigurtà, bħala parir lill-esperti maħtura mill-Istati Membri.

(45)

Biex ikun possibbli li jiġu ssupplimentati jew emendati l-indikaturi tad-direzzjoni tal-impatt, meta meqjus meħtieġ, il-Kummissjoni jenħtieġ tingħata s-setgħa tal-adozzjoni ta' atti skont l-Artikolu 290 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea. Hu importanti b'mod partikolari li waqt il-ħidma preparatorja tagħha, il-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet xierqa anki fil-livell tal-esperti, u li dawk il-konsultazzjonijiet isiru b'konformità mal-prinċipji stabbiliti fil-Ftehim Interistituzzjonali dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet tat-13 ta' April 2016. B'mod partikolari, biex tiġi żgurata parteċipazzjoni ugwali fit-tħejjija tal-atti delegati, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jirċievu d-dokumenti kollha fl-istess ħin li jirċevuhom l-esperti tal-Istati Membri, u l-esperti tagħhom ikollhom aċċess sistematiku għal-laqgħat tal-gruppi tal-esperti tal-Kummissjoni li jkunu qed jittrattaw it-tħejjija tal-atti delegati.

(46)

Il-Kummissjoni jenħtieġ tiġġestixxi l-Fond u tagħti attenzjoni xierqa lir-rekwiżiti tal-kunfidenzjalità u tas-sigurtà, b'mod partikolari l-informazzjoni klassifikata u sensittiva,