IL-KUMMISSJONI EWROPEA

Brussell, 17.10.2018

COM(2018) 691 final

2018/0356(NLE)

Proposta għal

DEĊIŻJONI TAL-KUNSILL

dwar il-konklużjoni tal-Ftehim ta’ Kummerċ Ħieles bejn l-Unjoni Ewropea u r-Repubblika Soċjalista tal-Vjetnam

MEMORANDUM TA’ SPJEGAZZJONI

1.KUNTEST TAL-PROPOSTA

•Raġunijiet u għanijiet tal-proposta

Il-Kummissjoni qed tippreżenta dawn il-proposti għal deċiżjonijiet tal-Kunsill:

–Proposta għal Deċiżjoni tal-Kunsill dwar l-iffirmar, f’isem l-Unjoni Ewropea, tal-Ftehim ta’ Kummerċ Ħieles bejn l-Unjoni Ewropea u r-Repubblika Soċjalista tal-Vjetnam;

–Proposta għal Deċiżjoni tal-Kunsill dwar il-konklużjoni tal-Ftehim ta’ Kummerċ Ħieles bejn l-Unjoni Ewropea u r-Repubblika Soċjalista tal-Vjetnam;

–Proposta għal Deċiżjoni tal-Kunsill dwar l-iffirmar, f’isem l-Unjoni Ewropea, tal-Ftehim ta’ Protezzjoni tal-Investiment bejn l-Unjoni Ewropea u l-Istati Membri tagħha min-naħa l-waħda, u r-Repubblika Soċjalista tal-Vjetnam min-naħa l-oħra; kif ukoll

–Proposta għal Deċiżjoni tal-Kunsill dwar il-konklużjoni tal-Ftehim ta’ Protezzjoni tal-Investiment bejn l-Unjoni Ewropea u l-Istati Membri tagħha min-naħa l-waħda, u r-Repubblika Soċjalista tal-Vjetnam min-naħa l-oħra.

Aktar kmieni, il-Kummissjoni kienet ippreżentat proposta għal regolament ta’ salvagwardja orizzontali li se jkun applikabbli, fost ftehimiet oħra, għall-FTA bejn l-UE u l-Vjetnam.

Il-proposta mehmuża għal Deċiżjoni tal-Kunsill tikkostitwixxi l-istrument legali għall-konklużjoni tal-Ftehim ta’ Kummerċ Ħieles bejn l-Unjoni Ewropea u r-Repubblika Soċjalista tal-Vjetnam.

•Konsistenza mad-dispożizzjonijiet ta’ politika eżistenti fil-qasam ta’ politika

•Konsistenza ma’ politiki oħra tal-Unjoni

L-FTA u l-FPI bejn l-UE u l-Vjetnam huma kompletament konsistenti mal-politiki tal-Unjoni u mhux se jirrikjedu li l-UE temenda r-regoli, r-regolamenti jew l-istandards tagħha f’xi qasam regolat. Barra minn hekk, bħal fil-każ tal-ftehimiet kummerċjali u ta’ investiment l-oħra kollha li nnegozjat il-Kummissjoni, l-FTA u l-FPI bejn l-UE u l-Vjetnam jissalvagwardjaw totalment is-servizzi pubbliċi u jiżguraw li d-dritt tal-gvernijiet li jirregolaw fl-interess pubbliku jinżamm kompletament ippreżervat mill-ftehimiet u jkun jikkostitwixxi prinċipju bażiku fihom.

2.IL-BAŻI ĠURIDIKA, IS-SUSSIDJARJETÀ U L-PROPORZJONALITÀ

•Bażi ġuridika

•Sussidjarjetà (għal kompetenza mhux esklużiva)

•Proporzjonalità

Din il-proposta hija skont il-viżjoni tal-istrateġija Ewropa 2020 u tikkontribwixxi għall-objettivi kummerċjali u ta’ żvilupp tal-Unjoni.

•L-għażla tal-istrument

Din il-proposta hija konformi mal-Artikolu 218 TFUE, li jipprevedi li deċiżjonijiet dwar ftehimiet internazzjonali jiġu adottati mill-Kunsill. Ma jeżisti ebda strument legali ieħor li jista' jintuża sabiex jintlaħaq l-objettiv espress f'din il-proposta.

3.IR-RIŻULTATI TAL-EVALWAZZJONIJIET EX POST, TAL-KONSULTAZZJONIJIET MAL-PARTIJIET IKKONĊERNATI U TAL-VALUTAZZJONIJIET TAL-IMPATT

•Evalwazzjonijiet ex post / kontrolli tal-idoneità tal-leġiżlazzjoni eżistenti

•Konsultazzjonijiet ma’ partijiet ikkonċernati

Qabel it-tnedija tan-negozjati bilaterali mal-Vjetnam, saret Valutazzjoni tal-Impatt tas-Sostenibbiltà Kummerċjali (Trade Sustainability Impact Assessment, TSIA) tal-FTA bejn l-UE u l-ASEAN 2 minn kuntrattur estern biex jeżamina l-impatti ekonomiċi, soċjali u ambjentali potenzjali ta’ sħubija ekonomika eqreb bejn iż-żewġ reġjuni.

Fil-qafas tat-tħejjija tat-TSIA, il-kuntrattur ikkonsulta esperti interni u esterni, organizza konsultazzjonijiet pubbliċi fi Brussell u f’Bangkok, u kellu laqgħat bilaterali u intervisti mas-soċjetà ċivili fl-UE u l-ASEAN. Il-konsultazzjonijiet fil-qafas tat-TSIA pprovdew pjattaforma għall-involviment ta’ partijiet ikkonċernati ewlenin u tas-soċjetà ċivili fi djalogu dwar il-politika tal-kummerċ b’rabta mal-Asja tax-Xlokk.

Kemm ir-rapport tat-TSIA kif ukoll il-konsultazzjonijiet li saru fil-kuntest tal-preparazzjoni tiegħu, ipprovdew lill-Kummissjoni kontribut li kien ta’ valur kbir fin-negozjati bilaterali kollha dwar il-kummerċ u l-investiment imnedija minn dak iż-żmien lil hawn mal-pajjiżi individwali tal-ASEAN.

Barra minn hekk, f’Ġunju 2012, il-Kummissjoni għamlet konsultazzjoni pubblika dwar il-ftehim bilaterali futur mal-Vjetnam li kienet tinkludi kwestjonarju mħejji biex tinkiseb informazzjoni mill-partijiet ikkonċernati li aktar tard kien ta’ għajnuna għall-Kummissjoni biex tistabbilixxi l-prijoritajiet u biex tieħu deċiżjonijiet matul il-proċess tan-negozjati. Waslu 62 tweġiba, li minnhom 43 kienu minn federazzjonijiet u assoċjazzjonijiet tal-industrija, 16 minn kumpaniji individwali u tlieta mill-Istati Membri. It-tweġibiet koprew firxa wiesgħa ta’ setturi, inklużi prodotti agroalimentari, l-ICT, it-tessuti, is-servizzi, il-farmaċewtiċi, il-kimiċi, il-metalli, l-enerġija ekoloġika, is-settur tal-karozzi, il-makkinarju u l-wood-paper. Il-konsultazzjoni bil-miktub ġiet segwita b’laqgħat ma’ għadd magħżul ta’ dawk li wieġbu għall-kwestjonarju identifikati bħala li jirrappreżentaw l-aktar setturi sensittivi għan-negozjati mal-Vjetnam (it-tessuti, ix-xorb alkoħoliku, il-farmaċewtiċi, is-settur tal-karozzi u l-ICT).

F’Mejju 2015 saret laqgħa ta’ diskussjoni mal-partijiet ikkonċernati dwar id-drittijiet tal-bniedem u l-iżvilupp sostenibbli fil-kuntest tar-relazzjonijiet bilaterali bejn l-UE u l-Vjetnam 3 . Il-Kummissjoni mbagħad wettqet analiżi dedikata 4 li tindirizza l-impatt possibbli tal-FTA dwar id-drittijiet tal-bniedem u l-iżvilupp sostenibbli.

Qabel u matul in-negozjati, l-Istati Membri tal-UE ġew mgħarrfa u kkonsultati regolarment bil-fomm u bil-miktub dwar id-diversi aspetti tan-negozjati permezz tal-Kumitat għall-Politika Kummerċjali tal-Kunsill. Il-Parlament Ewropew ukoll ġie infurmat u kkonsultat regolarment permezz tal-Kumitat tiegħu dwar il-Kummerċ Internazzjonali (INTA), u b’mod partikulari tal-Grupp ta’ Monitoraġġ tiegħu fuq l-FTA bejn l-UE u l-Vjetnam. It-testi li gradwalment bdew jiġu fformulati bħala riżultat tan-negozjati ġew iċċirkolati matul il-proċess liż-żewġ istituzzjonijiet.

•Ġbir u użu ta’ għarfien espert

•Valutazzjoni tal-impatt

•Idoneità regolatorja u simplifikazzjoni

L-FTA u l-FPI bejn l-UE u l-Vjetnam mhumiex soġġetti għall-proċeduri tar-REFIT. Madankollu, huma fihom għadd ta’ dispożizzjonijiet li se jissimplifikaw il-proċeduri għall-kummerċ u għall-investiment, inaqqsu l-kosti relatati mal-esportazzjoni u l-investiment u għalhekk aktar kumpaniji żgħar se jkunu jistgħu jagħmlu n-negozju fiż-żewġt iswieq. Il-benefiċċji mistennija jinkludu: regoli tekniċi, rekwiżiti ta’ konformità, proċeduri doganali u regoli ta’ oriġini anqas onerużi, il-protezzjoni tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali, jew it-tnaqqis fil-kosti tal-litigazzjoni skont is-Sistema ta’ Qorti tal-Investiment għal kwerelanti li jkunu SMEs.

•Drittijiet fundamentali

Il-proposta ma taffettwax il-ħarsien tad-drittijiet fundamentali fl-Unjoni.

4.IMPLIKAZZJONIJIET GĦALL-BAĠIT

L-FPI bejn l-UE u l-Vjetnam mistenni li jkollu impatt finanzjarju fuq il-baġit tal-UE fuq in-naħa tal-infiq. Il-ftehim se jkun it-tielet wieħed għall-UE (wara l-Ftehim Ekonomiku u Kummerċjali Komprensiv bejn l-UE u l-Kanada, u dak bejn l-UE u Singapore) li jinkorpora s-Sistema ta’ Qorti tal-Investiment (Investment Court System, ICS) għas-soluzzjoni tat-tilwim bejn l-investituri u l-istati. Huwa previst ammont ta’ EUR 700 000 f’nefqa addizzjonali fis-sena mill-2019 ’il quddiem (soġġett għad-dħul fis-seħħ tal-ftehim) għall-iffinanzjar tal-istruttura permanenti li tinkludi Tribunali tal-Prim'Istanza u tal-Appell. Fl-istess ħin, il-ftehim jinkludi l-użu ta’ riżorsi amministrattivi taħt il-linja baġitarja XX 01 01 01 (Nefqa marbuta ma’ uffiċjali u persunal temporanju li jaħdmu mal-Istituzzjonijiet), peress li huwa stmat li se jkun iddedikat Amministratur wieħed bħala ekwivalenti ta’ full time għall-kompiti intrinsiċi għal dan il-ftehim. Dan huwa indikat fid-Dikjarazzjoni Finanzjarja Leġiżlattiva u soġġett għall-kundizzjonijiet imsemmija fiha.

5.ELEMENTI OĦRA

•Pjanijiet ta’ implimentazzjoni u arranġamenti ta’ monitoraġġ, ta’ evalwazzjoni u ta’ rapportar

L-FTA u l-FPI bejn l-UE u l-Vjetnam jinkludu dispożizzjonijiet istituzzjonali li jistabbilixxu struttura ta’ korpi ta’ implimentazzjoni biex kontinwament jagħmlu monitoraġġ tal-implimentazzjoni, it-tħaddim u l-impatt tal-ftehimiet. Peress li l-ftehimiet huma parti integrali mir-relazzjoni bilaterali kumplessiva bejn l-UE u l-Vjetnam kif irregolata mill-Ftehim ta' Sħubija u Kooperazzjoni (FSK), l-istrutturi msemmija se jiffurmaw parti minn qafas istituzzjonali komuni mal-FSK.

Il-kapitolu istituzzjonali tal-FTA jistabbilixxi Kumitat tal-Kummerċ li għandu bħala l-kompitu prinċipali tiegħu is-sorveljar u l-iffaċilitar tal-implimentazzjoni u l-applikazzjoni tal-ftehim. Il-Kumitat tal-Kummerċ huwa magħmul minn rappreżentanti tal-UE u tal-Vjetnam li jibdew jiltaqgħu kull sena jew fuq talba ta’ waħda miż-żewġ naħat. Il-Kumitat tal-Kummerċ se jkun inkarigat li jissorvelja l-ħidma tal-kumitati speċjalizzati u l-gruppi ta’ ħidma kollha stabbiliti skont il-ftehim (il-Kumitat dwar il-Kummerċ fil-Prodotti; il-Kumitat Doganali; il-Kumitat dwar il-Miżuri Sanitarji u Fitosanitarji; il-Kumitat dwar l-Investiment, il-Kummerċ fis-Servizzi, il-Kummerċ Elettroniku u l-Akkwist Pubbliku; il-Kumitat dwar il-Kummerċ u l-Iżvilupp Sostenibbli; il-Grupp ta’ Ħidma dwar id-Drittijiet tal-Proprjetà Intellettwali, inklużi Indikazzjonijiet Ġeografiċi; u l-Grupp ta’ Ħidma dwar il-Vetturi bil-Mutur u l-Partijiet).

Il-Kumitat tal-Kummerċ għandu wkoll il-kompitu li jikkomunika mal-partijiet interessati kollha, inkluż is-settur privat u s-soċjetà ċivili, rigward il-funzjonament u l-implimentazzjoni tal-ftehim. Fil-ftehim, iż-żewġ naħat jirrikonoxxu l-importanza tat-trasparenza u tal-ftuħ u jimpenjaw rwieħhom li jikkunsidraw l-opinjonijiet tal-membri tal-pubbliku bil-għan li jibbażaw fuq firxa wiesgħa ta’ perspettivi fl-implimentazzjoni tal-ftehim.

Il-kapitolu istituzzjonali tal-FPI jistabbilixxi Kumitat li jkollu bħala kompitu prinċipali s-sorveljar u l-iffaċilitar tal-implimentazzjoni u l-applikazzjoni tal-ftehim. Fost kompiti oħra, il-Kumitat jista’, soġġett għat-tlestija tar-rekwiżiti u l-proċeduri legali rispettivi ta’ kull naħa, jiddeċiedi l-ħatra tal-Membri tat-Tribunali tal-ICS, jistabbilixxi r-remunerazzjoni ta’ kull xahar tagħhom u jadotta interpretazzjonijiet vinkolanti tal-ftehim.

Kif enfasizzat fil-Komunikazzjoni “Kummerċ għal Kulħadd”, il-Kummissjoni qed tiddedika dejjem iżjed riżorsi għall-implimentazzjoni u l-infurzar effettivi ta’ ftehimiet kummerċjali u ta’ investiment. Fl-2017, il-Kummissjoni ppubblikat l-ewwel Rapport annwali dwar l-Implimentazzjoni tal-FTA. L-iskop ewlieni tar-rapport huwa li tingħata stampa oġġettiva dwar l-implimentazzjoni tal-FTAs tal-UE, b’enfasi fuq il-progress li jkun sar u nuqqasijiet li jeħtieġ li jiġu indirizzati. L-objettiv huwa li r-rapport iservi bħala l-bażi għal dibattitu miftuħ u l-involviment mal-Istati Membri, il-Parlament Ewropew u s-soċjetà ċivili b’mod ġenerali dwar il-funzjonament tal-FTAs u l-implimentazzjoni tagħhom. Bħala eżerċizzju annwali, il-pubblikazzjoni tar-rapport se tippermetti monitoraġġ regolari tal-iżviluppi, bir-reġistrazzjoni ukoll ta’ kif ikunu ġew indirizzati kwistjonijiet ta’ prijorità. Ir-rapport se jkopri l-FTA bejn l-UE u l-Vjetnam sa mid-dħul fis-seħħ tiegħu.

•Implimentazzjoni fl-UE

Ċerti azzjonijiet se jkollhom jittieħdu biex tiġi żgurata l-implimentazzjoni tal-Ftehim. Dawn se jiġu stabbiliti fil-ħin għall-applikazzjoni tal-Ftehim. Dawn huma regolament ta’ implimentazzjoni tal-Kummissjoni li se jiġi adottat skont l-Artikolu 58(1) tar-Regolament (UE) Nru 952/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-9 ta’ Ottubru 2013 li jistabbilixxi l-Kodiċi Doganali tal-Unjoni li jiftaħ il-kwoti tariffarji previsti mill-Ftehim.

•Dokumenti ta’ spjegazzjoni (għad-Direttivi)

•Spjegazzjoni fid-dettall tad-dispożizzjonijiet speċifiċi tal-proposta

(1)il-liberalizzazzjoni komprensiva tas-swieq tas-servizzi u tal-investimenti, inklużi regoli trażversali dwar il-liċenzjar u għar-rikonoxximent reċiproku tad-diplomi, u regoli settorjali speċifiċi mfassla biex jiġu żgurati kundizzjonijiet ekwi għall-impriżi tal-UE;

(2)opportunitajiet ġodda għal offerti lill-offerenti tal-UE fil-Vjetnam, li mhuwiex membru tal-Ftehim tad-WTO dwar l-Akkwisti Pubbliċi;

(3)it-tneħħija ta’ ostakli tekniċi u regolatorji għall-kummerċ fil-prodotti, bħalma huma l-ittestjar doppju, b’mod partikolari bil-promozzjoni tal-użu ta’ standards tekniċi u regolatorji familjari fl-UE fis-setturi tal-vetturi bil-mutur, l-elettronika, il-farmaċewtiċi u t-tagħmir mediku kif ukoll it-teknoloġiji ekoloġiċi;

(4)fuq il-bażi ta’ standards internazzjonali, sistema ta’ regoli li tiffaċilita aħjar il-kummerċ għall-approvazzjoni ta’ esportazzjonijiet tal-ikel mill-Ewropa lejn il-Vjetnam;

(5)l-impenn tal-Vjetnam biex inaqqas jew jelimina t-tariffi tiegħu fuq l-importazzjonijiet mill-UE, u aċċess irħas tal-impriżi u tal-konsumaturi Ewropej għall-prodotti li joriġinaw fil-Vjetnam;

(6)livell għoli ta’ protezzjoni tad-drittijiet ta’ proprjetà intellettwali, inkluż fir-rigward tal-infurzar ta’ dawn id-drittijiet, kif ukoll fil-fruntiera, u livell ta’ protezzjoni TRIPS-plus għall-IĠ tal-UE;

(7)kapitolu komprensiv dwar il-kummerċ u l-iżvilupp sostenibbli, li għandu l-għan li jiżgura li l-kummerċ jappoġġa d-drittijiet lavorattivi, il-ħarsien ambjentali u l-iżvilupp soċjali u li jippromwovi l-ġestjoni sostenibbli tal-foresti u s-sajd. Huwa jinkludi impenji dwar l-applikazzjoni effettiva ta’ standards internazzjonali u dwar l-isforzi lejn ir-ratifika ta’ għadd ta’ konvenzjonijiet internazzjonali. Il-kapitolu jistabbilixxi wkoll kif l-imsieħba soċjali u s-soċjetà ċivili se jkunu involuti fl-implimentazzjoni u l-monitoraġġ tiegħu; kif ukoll

(8)mekkaniżmi rapidi għas-soluzzjoni tat-tilwim jew permezz ta’ arbitraġġ jew bl-għajnuna ta’ medjatur.

2018/0356 (NLE)

Proposta għal

DEĊIŻJONI TAL-KUNSILL

dwar il-konklużjoni tal-Ftehim ta’ Kummerċ Ħieles bejn l-Unjoni Ewropea u r-Repubblika Soċjalista tal-Vjetnam

IL-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidra t-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b'mod partikolari l-Artikolu 91(1), l-Artikolu 100(2) u l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 207(4), flimkien mal-Artikolu 218(6)(a)(v) u l-Artikolu 218(7) tiegħu,

Wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni Ewropea,

Wara li kkunsidra l-kunsens tal-Parlament Ewropew,

Billi:

(1)B’konformità mad-Deċiżjoni tal-Kunsill Nru [XX] 5 , il-Ftehim ta' Kummerċ Ħieles bejn l-Unjoni Ewropea u r-Repubblika Soċjalista tal-Vjetnam (il-”Ftehim”) ġie ffirmat fid-data [XX XXX 2019], soġġett għall-konklużjoni tiegħu f’data aktar tard.

(2)Skont l-Artikolu 218(7) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, huwa xieraq li l-Kummissjoni tiġi awtorizzata biex tapprova f’isem l-Unjoni l-pożizzjoni li trid tittieħed dwar ċerti modifiki għall-Ftehim li għandhom jiġu adottati permezz ta’ proċedura ssimplifikata skont l-Artikolu 9.20 tal-Ftehim jew, fir-rigward tal-lista ta’ entitajiet fit-Taqsimiet A sa C tal-Annessi 9-A u 9-B tal-Ftehim, skont l-Artikolu 9.23 tal-Ftehim fil-Kumitat dwar l-Investiment, is-Servizzi, il-Kummerċ Elettroniku u l-Akkwist Pubbliku.

(3)Jenħtieġ li l-Ftehim jiġi approvat f’isem l-Unjoni.

(4)Il-Ftehim, b’konformità mal-Artikolu 17.20, fl-Unjoni ma jagħtix drittijiet jew jimponi obbligi fuq persuni, għajr dawk maħluqa bejn il-Partijiet skont id-dritt internazzjonali pubbliku,

ADOTTA DIN ID-DEĊIŻJONI:

Artikolu 1

Il-Ftehim ta’ Kummerċ Ħieles bejn l-Unjoni Ewropea u r-Repubblika Soċjalista tal-Vjetnam (il-”Ftehim”) huwa b’dan approvat f’isem l-Unjoni.

It-test tal-Ftehim huwa mehmuż ma’ din id-Deċiżjoni.

Artikolu 2

Għall-għanijiet tal-Artikoli 9.20 u 9.23 tal-Ftehim, il-modifiki jew ir-rettifiki fir-rigward tat-Taqsimiet A sa D u F tal-Annessi 9-A u 9-B tal-Ftehim għandhom jiġu approvati mill-Kummissjoni f’isem l-Unjoni.

Artikolu 3

Il-President tal-Kunsill għandu jaħtar il-persuna li jkollha s-setgħa li tipproċedi, f’isem l-Unjoni, għan-notifika prevista fl-Artikolu 17.16(2) tal-Ftehim, sabiex tesprimi l-kunsens tal-Unjoni li tintrabat bil-Ftehim 6 .

Artikolu 4

Din id-Deċiżjoni għandha tidħol fis-seħħ fil-jum tal-adozzjoni tagħha.

Magħmul fi Brussell,

(1)    Ara l-kjarifika fis-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea fil-Kawża C-600/14 Il-Ġermanja vs Il-Kunsill (is-Sentenza tal-5 ta’ Diċembru 2017) il-paragrafu 69.

(2)     http://trade.ec.europa.eu/doclib/html/145989.htm  

(3)     http://trade.ec.europa.eu/doclib/events/index.cfm?id=1288  

(4)     http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2016/february/tradoc_154236.pdf

(5)    [Għandha tiddaħħal ir-referenza]

(6)    Id-data tad-dħul fis-seħħ tal-Ftehim se tiġi ppubblikata f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea mis-Segretarjat Ġenerali tal-Kunsill.

IL-KUMMISSJONI EWROPEA

Brussell, 17.10.2018

COM(2018) 691 final

ANNESS

tal-

Proposta għal Deċiżjoni tal-Kunsill

dwar il-konklużjoni tal-Ftehim ta' Kummerċ Ħieles bejn l-Unjoni Ewropea u r-Repubblika Soċjalista tal-Vjetnam

FTEHIM TA’ KUMMERĊ ĦIELES
BEJN L-UNJONI EWROPEA
U R-REPUBBLIKA SOĊJALISTA TAL-VJETNAM

PREAMBOLU

L-Unjoni Ewropea, minn hawn ’il quddiem imsejħa “l-Unjoni”,

u

ir-Repubblika Soċjalista tal-Vjetnam, minn hawn ’il quddiem imsejħa “il-Vjetnam”,

cminn hawn ’il quddiem imsejħa b’mod konġunt “il-Partijiet” jew imsejħa individwalment “il-Parti”,

FILWAQT LI JIRRIKONOXXU s-sħubija b’saħħitha u li ilha teżisti bejniethom abbażi tal-prinċipji u l-valuri komuni riflessi fil-Ftehim ta’ Sħubija u Kooperazzjoni, u r-relazzjoni ekonomika, kummerċjali u ta’ investiment importanti tagħhom;

XEWQANA li jsaħħu aktar ir-relazzjoni ekonomika tagħhom, bħala parti mir-relazzjonijiet ġenerali tagħhom u b’mod koerenti magħhom, u konvinti li dan il-Ftehim joħloq klima ġdida għall-iżvilupp tal-kummerċ u l-investiment bejn il-Partijiet;

FILWAQT LI JAGĦRFU li dan il-Ftehim ser jikkomplementa u jippromwovi l-isforzi ta’ integrazzjoni ekonomika reġjonali;

DETERMINATI li jsaħħu r-relazzjoni ekonomika, kummerċjali u tal-investiment tagħhom f’konformità mal-għan ta’ żvilupp sostenibbli, fid-dimensjonijiet ekonomiċi, soċjali u ambjentali tiegħu, u li jippromwovu l-kummerċ u l-investiment skont dan il-Ftehim b’mod li jitqiesu l-livelli għoljin ta’ ħarsien tal-ambjent u tax-xogħol u l-istandards u l-ftehimiet rilevanti li huma rikonoxxuti fuq livell internazzjonali;

XEWQANA li jgħollu l-istandards tal-għajxien, jippromwovu t-tkabbir ekonomiku u l-istabbiltà ekonomika, joħolqu opportunitajiet ġodda ta’ impjiegi u jtejbu l-benesseri ġenerali u, għal dan l-għan, jaffermaw mill-ġdid l-impenn tagħhom li jippromwovu l-liberalizzazzjoni tal-kummerċ u tal-investiment;

KONVINTI li dan il-Ftehim ser joħloq suq akbar u sigur għall-prodotti u s-servizzi u ambjent stabbli u prevedibbli għall-kummerċ u l-investiment, sabiex b’hekk tissaħħaħ il-kompetittività tad-ditti tagħhom fis-swieq globali;

FILWAQT LI JAFFERMAW MILL-ĠDID l-impenn tagħhom lejn il-Karta tan-Nazzjonijiet Uniti, iffirmata f’San Francisco fis-26 ta’ Ġunju 1945 u wara li kkunsidraw il-prinċipji artikolati f’Id-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem, adottata mill-Assemblea Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti fl-10 ta’ Diċembru 1948;

FILWAQT LI JIRRIKONOXXU l-importanza tat-trasparenza fil-kummerċ internazzjonali għall-benefiċċju tal-partijiet interessati kollha;

FILWAQT LI JFITTXU li jistabbilixxu regoli ċari u vantaġġużi b’mod reċiproku li jirregolaw il-kummerċ u l-investiment tagħhom u li jnaqqsu jew jeliminaw l-ostakoli għall-kummerċ u l-investiment reċiproċi;

DEĊIŻI li jikkontribwixxu għall-iżvilupp u l-espansjoni armonjużi tal-kummerċ internazzjonali billi jneħħu l-ostakoli għall-kummerċ permezz ta’ dan il-Ftehim u jevitaw li joħolqu ostakoli ġodda għall-kummerċ jew l-investiment bejn il-Partijiet li jistgħu jnaqqsu l-benefiċċji ta’ dan il-Ftehim;

FILWAQT LI JIBNU fuq id-drittijiet u l-obbligi tagħhom skont il-Ftehim tad-WTO u l-ftehimiet u l-arranġamenti multilaterali, reġjonali u bilaterali l-oħrajn li huma parti għalihom;

XEWQANA li jippromwovu l-kompetittività tal-kumpaniji tagħhom billi jipprovdulhom qafas legali prevedibbli għar-relazzjonijiet kummerċjali u tal-investiment tagħhom,

QABLU FUQ DAN LI ĠEJ:

KAPITOLU 1

GĦANIJIET U DEFINIZZJONIJIET ĠENERALI

ARTIKOLU 1.1

L-istabbiliment ta’ Żona ta’ Kummerċ Ħieles

Il-Partijiet b’dan jistabbilixxu żona ta’ kummerċ ħieles, f’konformità mal-Artikolu XXIV ta’ GATT 1994 u mal-Artikolu V ta’ GATS.

ARTIKOLU 1.2

Għanijiet

L-għanijiet ta' dan il-Ftehim huma li jiġu liberalizzati u ffaċilitati l-kummerċ u l-investiment bejn il-Partijiet f'konformità mad-dispożizzjonijiet ta' dan il-Ftehim.

ARTIKOLU 1.3

Ftehim ta’ Sħubija u Kooperazzjoni

Għall-finijiet ta’ dan il-Ftehim, “Ftehim ta’ Sħubija u Kooperazzjoni” tfisser il-Ftehim Qafas dwar Sħubija Komprensiva u Kooperazzjoni bejn l-Unjoni Ewropea u l-Istati Membri tagħha, minn naħa waħda, u r-Repubblika Soċjalista tal-Vjetnam, min-naħa l-oħra, iffirmat fi Brussell fis-27 ta’ Ġunju 2012.

ARTIKOLU 1.4

Ftehimiet tad-WTO

Għall-finijiet ta’ dan il-Ftehim:

(a)    “Ftehim dwar l-Agrikoltura” tfisser il-Ftehim dwar l-Agrikoltura li jinsab fl-Anness 1A tal-Ftehim tad-WTO;

(b)    “Ftehim dwar l-Akkwist Pubbliku” tfisser il-Ftehim dwar l-Akkwist Pubbliku li jinsab fl-Anness 4 tal-Ftehim tad-WTO;

(c)    “Ftehim dwar l-Ispezzjoni ta’ Qabel it-Tagħbija ta’ Bastimenti” tfisser il-Ftehim dwar l-Ispezzjoni ta’ Qabel it-Tagħbija ta’ Bastimenti li jinsab fl-Anness 1A tal-Ftehim tad-WTO;

(d)    “Ftehim dwar ir-Regoli tal-Oriġini” tfisser il-Ftehim dwar ir-Regoli tal-Oriġini li jinsab fl-Anness 1A tal-Ftehim tad-WTO;

(e)    “Ftehim dwar l-Anti-Dumping” tfisser il-Ftehim dwar l-Implimentazzjoni tal-Artikolu VI tal-Ftehim Ġenerali dwar it-Tariffi u l-Kummerċ tal-1994 li jinsab fl-Anness 1A tal-Ftehim tad-WTO;

(f)    “Ftehim dwar il-Valutazzjoni Doganali” tfisser il-Ftehim dwar l-Implimentazzjoni tal-Artikolu VII tal-Ftehim Ġenerali dwar it-Tariffi u l-Kummerċ tal-1994 li jinsab fl-Anness 1A tal-Ftehim tad-WTO;

(g)    “DSU” tfisser il-Qbil dwar ir-Regoli u l-Proċeduri li Jirregolaw is-Soluzzjoni tat-Tilwim li jinsab fl-Anness 2 tal-Ftehim tad-WTO;

(h)    “GATS” tfisser il-Ftehim Ġenerali dwar il-Kummerċ fis-Servizzi, li jinsab fl-Anness 1B tal-Ftehim tad-WTO;

(i)    “GATT 1994” tfisser il-Ftehim Ġenerali dwar it-Tariffi u l-Kummerċ tal-1994, li jinsab fl-Anness 1A tal-Ftehim tad-WTO;

(j)    “Ftehim dwar il-Ħruġ ta’ Liċenzja għall-Imporazzjoni” tfisser il-Ftehim dwar il-Ħruġ ta’ Liċenzja għall-Imporazzjoni li jinsab fl-Anness 1A tal-Ftehim tad-WTO;

(k)    “Ftehim ta’ Salvagwardji” tfisser il-Ftehim dwar is-Salvagwardji, li jinsab fl-Anness 1A tal-Ftehim tad-WTO;

(l)    “Ftehim SCM” tfisser il-Ftehim dwar is-Sussidji u l-Miżuri Kumpensatorji, li jinsab fl-Anness 1A tal-Ftehim tad-WTO;

(m)    “Ftehim SPS” tfisser il-Ftehim dwar l-Applikazzjoni ta’ Miżuri Sanitarji u Fitosanitarji, li jinsab fl-Anness 1A tal-Ftehim tad-WTO;

(n)    “Ftehim TBT” tfisser il-Ftehim dwar l-Ostakoli Tekniċi għall-Kummerċ, li jinsab fl-Anness 1A tal-Ftehim tad-WTO;

(o)    “Ftehim TRIPS” tfisser il-Ftehim dwar l-Aspetti tad-Drittijiet tal-Proprjetà Intellettwali Relatati mal-Kummerċ, li jinsab fl-Anness 1Ċ tal-Ftehim tad-WTO; u

(p)    “Ftehim tad-WTO” tfisser il-Ftehim li Jistabbilixxi l-Organizzazzjoni Dinjija tal-Kummerċ, magħmul f’Marrakesh fil-15 ta’ April 1994.

ARTIKOLU 1.5

Definizzjonijiet Ġenerali

Għall-finijiet ta’ dan il-Ftehim, sakemm ma jkunx speċifikat mod ieħor:

(a)    “jum” tfisser jum kalendarju;

(b)    “domestiċi” tfisser, fir-rigward tal-leġiżlazzjoni, il-liġi jew il-liġijiet u r-regolamenti għall-Unjoni u l-Istati Membri tagħha u għall-Vjetnam 1 , rispettivament, leġiżlazzjoni, liġi jew liġijiet u regolamenti fil-livell ċentrali, reġjonali jew lokali;

(c)    “merkanzija” tfisser prodotti kif jinftiehmu fil-GATT 1994, sakemm ma jiġix previst mod ieħor f’dan il-Ftehim;

(d)    “Sistema Armonizzata” tfisser is-Sistema Armonizzata għad-Deskrizzjoni u l-Kodifikazzjoni tal-Merkanzija, inklużi n-noti legali kollha u l-emendi tagħhom (minn hawn ’il quddiem imsejħa “SA”);

(e)    “FMI” tfisser il-Fond Monetarju Internazzjonali;

(f)    “miżura” tfisser kwalunkwe miżura minn Parti, kemm jekk fil-forma ta’ liġi, regolament, regola, proċedura, deċiżjoni, azzjoni amministrattiva, jew kwalunkwe forma oħra;

(g)    “persuna fiżika ta’ Parti” tfisser ċittadin ta’ wieħed mill-Istati Membri tal-Unjoni jew tal-Vjetnam, skont il-leġiżlazzjoni rispettiva tagħhom 2 ;

(h)    “persuna” tfisser persuna fiżika jew persuna ġuridika;

(i)    “pajjiż terz” tfisser pajjiż jew territorju barra l-kamp ta’ applikazzjoni tal-applikazzjoni territorjali ta’ dan il-Ftehim kif definit fl-Artikolu 17.24 (Applikazzjoni Territorjali);

(j)    “UNCLOS” tfisser il-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Dritt tal-Baħar, magħmula f’Montego Bay fl-10 ta’ Diċembru 1982;

(k)    “WIPO” tfisser l-Organizzazzjoni Dinjija tal-Proprjetà Intellettwali; u

(l)    “WTO” tfisser l-Organizzazzjoni Dinjija tal-Kummerċ.

KAPITOLU 2

TRATTAMENT NAZZJONALI U AĊĊESS GĦAS-SUQ TAL-PRODOTTI

ARTIKOLU 2.1

Għan

Il-Partijiet għandhom jilliberalizzaw b’mod progressiv il-kummerċ tal-prodotti u jtejbu l-aċċess għas-suq matul perjodu tranżitorju li jibda mid-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim f’konformità mad-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Ftehim u f’konformità mal-Artikolu XXIV ta’ GATT 1994.

ARTIKOLU 2.2

Kamp ta’ applikazzjoni

Sakemm ma jkunx previst mod ieħor f’dan il-Ftehim, dan il-Kapitolu japplika għall-kummerċ tal-prodotti bejn il-Partijiet.

ARTIKOLU 2.3

Definizzjonijiet

Għall-finijiet ta’ dan il-Kapitolu:

(a)    “sussidji fuq l-esportazzjoni agrikola” tfisser sussidji kif definiti fil-paragrafu (e) tal-Artikolu 1 tal-Ftehim dwar l-Agrikoltura, inkluża kwalunkwe emenda ta’ dak l-Artikolu;

(b)    “prodott agrikolu” tfisser prodott elenkat fl-Anness 1 għall-Ftehim dwar l-Agrikoltura;

(c)    “tranżazzjonijiet konsulari” tfisser il-proċedura sabiex tinkiseb, minn konslu tal-Parti li timporta fit-territorju tal-Parti li tesporta, jew fit-territorju ta’ parti terza, fattura konsulari jew viża konsulari għal fattura kummerċjali, ċertifikat ta’ oriġini, manifest, dikjarazzjoni tal-esportazzjoni tal-konsenjatur jew kwalunkwe dokumentazzjoni doganali oħra b’konnessjoni mal-importazzjoni tal-merkanzija;

(d)    “dazju doganali” jinkludi kull dazju jew ħlas ta’ kull xorta impost fuq jew b’konnessjoni mal-importazzjoni ta’ prodott, inkluża kwalunkwe forma ta’ soprataxxa jew ħlas addizzjonali imposti fuq jew b’konnessjoni ma’ tali importazzjoni, u ma jinkludi ebda:

(i)    ħlas ekwivalenti għal taxxa interna f’konformità mal-Artikolu 2.4 (Trattament Nazzjonali);

(ii)    dazju impost f’konformità mal-Kapitolu 3 (Rimedji għall-Kummerċ);

(iii)    dazji applikati f’konformità mal-Artikoli VI, XVI u XIX tal-GATT 1994, mal-Ftehim dwar l-AntiDumping, mal-Ftehim SCM, mal-Ftehim dwar is-Salvagwardji, mal-Artikolu 5 tal-Ftehim dwar l-Agrikoltura u mad-DSU; u

(iv)    miżata jew ħlas ieħor imposti f’konformità mal-Artikolu 2.18 (Miżati Amministrattivi, Ħlasijiet Oħrajn u Formalitajiet dwar l-Importazzjonijiet u l-Esportazzjonijiet);

(e)    “proċeduri ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-esportazzjoni” tfisser proċeduri amministrattivi 3 li jintużaw għat-tħaddim tar-reġimi tal-ħruġ ta’ liċenzji għall-esportazzjoni li jirrikjedu l-preżentazzjoni ta’ applikazzjoni jew ta’ dokumentazzjoni oħra, għajr dik meħtieġa għal finijiet doganali, lill-korp amministrattiv rilevanti bħala kundizzjoni minn qabel għall-esportazzjoni mit-territorju tal-Parti li tesporta;

(f)    “proċeduri ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-importazzjoni” tfisser proċeduri amministrattivi 4 li jintużaw għat-tħaddim tar-reġimi tal-ħruġ ta’ liċenzji għall-importazzjoni li jirrikjedu l-preżentazzjoni ta’ applikazzjoni jew ta’ dokumentazzjoni oħra, għajr dik meħtieġa għal finijiet doganali, lill-korp amministrattiv rilevanti bħala kundizzjoni minn qabel għall-importazzjoni fit-territorju tal-Parti li timporta;

(g)    “proċeduri mhux awtomatiċi ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-esportazzjoni” tfisser proċeduri ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-esportazzjoni fejn l-approvazzjoni tal-applikazzjoni ma tingħatax għall-persuni fiżiċi u ġuridiċi kollha li jissodisfaw ir-rekwiżiti tal-Parti kkonċernata għall-involviment f’operazzjonijiet tal-esportazzjoni li jinvolvu l-prodotti soġġetti għall-proċeduri ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-esportazzjoni;

(h)    “proċeduri mhux awtomatiċi ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-importazzjoni” tfisser proċeduri ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-importazzjoni fejn l-approvazzjoni tal-applikazzjoni ma tingħatax għall-persuni fiżiċi u ġuridiċi kollha li jissodisfaw ir-rekwiżiti tal-Parti kkonċernata għall-involviment f’operazzjonijiet tal-importazzjoni li jinvolvu l-prodotti soġġetti għall-proċeduri ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-importazzjoni;

(i)    “oriġinarju” tirreferi għall-oriġini ta’ prodott kif iddeterminata f’konformità mar-regoli tal-oriġini stabbiliti fil-Protokoll 1 (Dwar id-Definizzjoni tal-Kunċett ta’ “Prodotti Oriġinarji” u l-Metodi ta’ Kooperazzjoni Amministrattiva);

(j)    “rekwiżit tal-prestazzjoni” tfisser rekwiżit li:

(i)    jiġu esportati kwantità, valur jew perċentwal partikolari tal-merkanzija;

(ii)    il-merkanzija tal-Parti li tagħti liċenzja tal-importazzjoni tiġi sostitwita għal merkanzija importata;

(iii)    persuna li tibbenifika minn liċenzja għall-importazzjoni takkwista prodotti oħrajn fit-territorju tal-Parti li tagħti l-liċenzja għall-importazzjoni, jew tagħti preferenza lil prodotti li jiġu manifatturati domestikament;

(iv)    persuna li tibbenifika minn liċenzja għall-importazzjoni tipproduċi prodotti fit-territorju tal-Parti li tagħti l-liċenzja għall-importazzjoni, bi kwantità, valur jew perċentwal partikolari ta’ kontenut domestiku; jew

(v)    jirrigwardja, fi kwalunkwe forma, il-volum jew il-valur tal-importazzjonijiet, il-volum jew il-valur tal-esportazzjonijiet jew l-ammont ta’ dħul tal-munita barranija; u

(k)    “prodott manifatturat mill-ġdid” tfisser prodott ikklassifikat fil-Kapitoli 84, 85, 87, 90 jew 9402 tas-SA, ħlief dawk elenkati fl-Appendiċi 2-A-5 (Prodotti esklużi mid-Definizzjoni ta’ Prodotti Manifatturati mill-Ġdid), li:

(i)    huwa magħmul kompletament jew parzjalment minn partijiet miksuba minn prodotti li ntużaw qabel; u

(ii)    għandu kundizzjonijiet ta’ tħaddim u prestazzjoni simili, kif ukoll durata taċ-ċiklu tal-ħajja simili, meta mqabbel mal-prodott ġdid oriġinali u jingħata l-istess garanzija bħall-prodott ġdid oriġinali.

ARTIKOLU 2.4

Trattament Nazzjonali

Kull Parti għandha tagħti trattament nazzjonali lill-prodotti tal-Parti l-oħra f’konformità mal-Artikolu III tal-GATT 1994, inklużi n-Noti u d-Dispożizzjonijiet Supplimentari tiegħu. Għal dak il-għan, l-obbligi inklużi fl-Artikolu III tal-GATT 1994, inklużi n-Noti u d-Dispożizzjonijiet Supplimentari tiegħu, huma inkorporati f’dan il-Ftehim u huma parti minnu, mutatis mutandis.

ARTIKOLU 2.5

Klassifikazzjoni tal-Prodotti

Il-klassifikazzjoni tal-prodotti fil-kummerċ bejn il-Partijiet għandha tkun konformi man-nomenklatura tariffarja rispettiva ta’ kull Parti f’konformità mas-SA.

ARTIKOLU 2.6

Prodotti Manifatturati mill-Ġdid

Il-Partijiet għandhom jagħtu lill-prodotti manifatturati mill-ġdid l-istess trattament bħal dak mogħti lil prodotti simili ġodda. Parti tista’ tirrikjedi tikkettjar speċifiku ta’ prodotti manifatturati mill-ġdid sabiex jiġi evitat li l-konsumaturi jiġu mqarrqa. Kull Parti għandha timplimenta dan l-Artikolu f’perjodu tranżitorju ta’ mhux aktar minn tliet snin mid-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim.

ARTIKOLU 2.7

Tnaqqis jew Eliminazzjoni tad-Dazji Doganali

1.    Ħlief jekk ikun previst mod ieħor f’dan il-Ftehim, kull Parti għandha tnaqqas jew telimina d-dazji doganali tagħha fuq il-prodotti li joriġinaw fil-Parti l-oħra f’konformità mal-iskeda rispettiva tagħha inkluża fl-Appendiċijiet 2-A-1 (Skeda tat-Tariffi tal-Unjoni) u 2-A-2 (Skeda tat-Tariffi tal-Vjetnam) tal-Anness 2-A (Tnaqqis jew Eliminazzjoni tad-Dazji Doganali).

2.    Għall-kalkolu tat-tnaqqis suċċessiv taħt il-paragrafu 1, ir-rata bażi għad-dazji doganali ta’ kull prodott għandha tkun dik speċifikata fl-iskedi inklużi fl-Appendiċijiet 2A-1 (Skeda tat-Tariffi tal-Unjoni) u 2-A-2 (Skeda tat-Tariffi tal-Vjetnam) tal-Anness 2-A (Tnaqqis jew Eliminazzjoni tad-Dazji Doganali). L-eliminazzjoni tat-tariffi stabbilita taħt l-Appendiċi 2-A-2 (Skeda tat-Tariffi tal-Vjetnam) ma tapplikax għall-vetturi bil-mutur użati taħt il-kodiċijiet 8702, 8703 u 8704 tas-SA.

3.    Jekk Parti tnaqqas rata tad-dazju doganali applikata għall-pajjiż l-aktar favorit taħt ir-rata tad-dazju doganali applikata f’konformità mal-iskeda rispettiva tagħha inkluża fl-Appendiċijiet 2-A-1 (Skeda tat-Tariffi tal-Unjoni) u 2-A-2 (Skeda tat-Tariffi tal-Vjetnam) tal-Anness 2-A (Tnaqqis jew Eliminazzjoni tad-Dazji Doganali), il-prodott li joriġina fil-Parti l-oħra għandu jkun eliġibbli għal dik ir-rata tad-dazju aktar baxxa.

4.    Ħlief jekk ikun previst mod ieħor f’dan il-Ftehim, Parti ma għandha żżid l-ebda dazju doganali eżistenti f’konformità mal-iskeda rispettiva tagħha inkluża fl-Appendiċijiet 2-A-1 (Skeda tat-Tariffi tal-Unjoni) u 2-A-2 (Skeda tat-Tariffi tal-Vjetnam) tal-Anness 2-A (Tnaqqis jew Eliminazzjoni tad-Dazji Doganali), jew tadotta l-ebda dazju doganali ġdid, fuq prodott li joriġina fil-Parti l-oħra.

5.    Parti tista’ taċċellera t-tnaqqis jew l-eliminazzjoni tad-dazji doganali fuq il-prodotti li joriġinaw fil-Parti l-oħra applikati f’konformità mal-iskeda rispettiva tagħha inkluża fl-Appendiċijiet 2-A-1 (Skeda tat-Tariffi tal-Unjoni) u 2-A-2 (Skeda tat-Tariffi tal-Vjetnam) tal-Anness 2-A (Tnaqqis jew Eliminazzjoni tad-Dazji Doganali). Meta Parti tikkunsidra tali aċċellerazzjoni, hija għandha tinforma lill-Parti l-oħra mill-aktar fis possibbli qabel tidħol fis-seħħ ir-rata ġdida tad-dazju doganali. Aċċellerazzjoni unilaterali ma għandhiex tipprekludi lill-Parti milli tgħolli dazju doganali għar-rata prevalenti f’kull stadju tat-tnaqqis jew tal-eliminazzjoni f’konformità mal-iskeda rispettiva tagħha inkluża fl-Appendiċijiet 2-A-1 (Skeda tat-Tariffi tal-Unjoni) u 2-A-2 (Skeda tat-Tariffi tal-Vjetnam) tal-Anness 2-A (Tnaqqis jew Eliminazzjoni tad-Dazji Doganali).

6.    Fuq talba ta’ Parti, il-Partijiet għandhom jikkonsultaw sabiex jikkunsidraw li jaċċelleraw jew iwessgħu l-kamp ta’ applikazzjoni tat-tnaqqis jew tal-eliminazzjoni tad-dazji doganali applikati f’konformità mal-iskedi rispettivi tagħhom inklużi fl-Appendiċijiet 2-A-1 (Skeda tat-Tariffi tal-Unjoni) u 2-A-2 (Skeda tat-Tariffi tal-Vjetnam) tal-Anness 2-A (Tnaqqis jew Eliminazzjoni tad-Dazji Doganali). Jekk il-Partijiet jaqblu li jemendaw dan il-Ftehim sabiex jaċċelleraw jew iwessgħu tali kamp ta’ applikazzjoni, dan il-ftehim għandu jieħu post kwalunkwe rata tad-dazju jew kategorija ta’ stadji għal tali prodott iddeterminat skont l-Iskedi tagħhom. Tali emenda għandha tidħol fis-seħħ f’konformità mal-Artikolu 17.5 (Emendi).

ARTIKOLU 2.8

Ġestjoni ta’ Żbalji Amministrattivi

Fil-każ ta’ żball mill-awtoritajiet kompetenti fil-ġestjoni tajba tas-sistema preferenzjali fl-esportazzjoni u, b’mod partikolari, fl-applikazzjoni tal-Protokoll 1 (Dwar id-Definizzjoni tal-Kunċett ta’ “Prodotti Oriġinarji” u l-Metodi ta’ Kooperazzjoni Amministrattiva), fejn dan l-iżball iwassal għal konsegwenzi f’termini tad-dazji tal-importazzjoni, il-Parti li timporta tista’ titlob lill-Kumitat għall-Kummerċ stabbilit skont l-Artikolu 17.1 (Kumitat għall-Kummerċ) sabiex jeżamina l-possibbiltajiet li jiġu adottati l-miżuri xierqa bil-għan li tissolva s-sitwazzjoni.

ARTIKOLU 2.9

Miżuri Speċifiċi li jikkonċernaw it-Trattament ta’ Tariffi Preferenzjali

1.    Il-Partijiet għandhom jikkooperaw fil-ġlieda kontra l-ksur doganali relatat mat-trattament tariffarju preferenzjali mogħti taħt dan il-Kapitolu.

2.    Għall-fini tal-paragrafu 1, kull Parti għandha toffri lill-Parti l-oħra kooperazzjoni amministrattiva u assistenza amministrattiva reċiproka fi kwistjonijiet doganali u dawk relatati bħala parti mill-implimentazzjoni u l-kontroll tat-trattament tariffarju preferenzjali, li għandu jinkludi l-obbligi li ġejjin:

(a)    il-verifika tal-istatus oriġinarju tal-prodott jew prodotti kkonċernat(i);

(b)    it-twettiq tal-verifika sussegwenti tal-prova tal-oriġini u l-għoti tar-riżultati ta’ dik il-verifika lill-Parti l-oħra; u

(c)    l-għoti ta’ awtorizzazzjoni lill-Parti li timporta sabiex twettaq żjarat ta’ inkjesta bil-għan li tiġi stabbilita l-awtentiċità tad-dokumenti jew il-preċiżjoni tal-informazzjoni rilevanti għall-għoti tat-trattament preferenzjali inkwistjoni.

3.    Fejn, f’konformità mad-dispożizzjonijiet dwar il-kooperazzjoni amministrattiva jew l-assistenza amministrattiva reċiproka fi kwistjonijiet doganali u kwistjonijiet relatati msemmija fil-paragrafu 2, il-Parti li timporta tistabbilixxi li prova tal-oriġini nħarġet indebitament minħabba li r-rekwiżiti previsti fil-Protokoll 1 (Dwar id-Definizzjoni tal-Kunċett ta’ “Prodotti Oriġinarji” u l-Metodi ta’ Kooperazzjoni Amministrattiva) ma ġewx issodisfati, dik il-Parti tista’ ċċaħħad trattament tariffarju preferenzjali lil dikjarant li jkun talbu fir-rigward tal-prodotti li l-prova tal-oriġini għalihom inħarġet fil-Parti li tesporta.

4.    Jekk il-Parti li timporta tqis li ċ-ċaħda ta’ trattament tariffarju preferenzjali għal konsenji individwali msemmija fil-paragrafu 3 mhijiex biżżejjed sabiex jiġi implimentat u kkontrollat it-trattament tariffarju preferenzjali ta’ prodott partikolari, dik il-Parti tista’, f’konformità mal-proċedura stipulata fil-paragrafu 5, tissospendi temporanjament it-trattament tariffarju preferenzjali rilevanti tal-prodotti kkonċernati fil-każijiet li ġejjin:

(a)    meta dik il-Parti ssib li kien hemm ksur doganali sistematiku fir-rigward tal-pretensjonijiet ta’ trattament tariffarju preferenzjali skont dan il-Ftehim; jew

(b)    meta dik il-Parti ssib li l-Parti li tesporta naqset b’mod sistematiku milli tikkonforma mal-obbligi skont il-paragrafu 2.

5.    L-awtorità kompetenti tal-Parti li timporta għandha, mingħajr dewmien żejjed, tinnotifika s-sejba tagħha lill-awtorità kompetenti tal-Parti li tesporta, tipprovdi informazzjoni verifikabbli li fuqha kienet ibbażata s-sejba u tinvolvi ruħha f’konsultazzjonijiet mal-awtorità kompetenti tal-Parti li tesporta bil-għan li tasal għal soluzzjoni aċċettabbli b’mod reċiproku.

6.    Jekk l-awtoritajiet kompetenti ma jkunux waslu għal soluzzjoni aċċettabbli b’mod reċiproku wara 30 jum wara n-notifika msemmija fil-paragrafu 5, il-Parti li timporta għandha, mingħajr dewmien żejjed, tirreferi l-kwistjoni lill-Kumitat għall-Kummerċ.

7.    Jekk il-Kumitat għall-Kummerċ ikun naqas milli jaqbel fuq soluzzjoni aċċettabbli fi żmien 60 jum wara r-riferiment, il-Parti li timporta tista’ tissospendi temporanjament it-trattament tariffarju preferenzjali għall-prodotti kkonċernati.

Il-Parti li timporta tista’ tapplika s-sospensjoni temporanja tat-trattament tariffarju preferenzjali skont dan il-paragrafu biss għal perjodu meħtieġ sabiex tipproteġi l-interessi finanzjarji tagħha u sakemm il-Parti li tesporta tipprovdi evidenza konvinċenti tal-kapaċità tagħha li tikkonforma mal-obbligi msemmija fil-paragrafu 2 u tipprovdi kontroll suffiċjenti tal-issodisfar ta’ dawk l-obbligi.

Is-sospensjoni temporanja ma għandhiex taqbeż perjodu ta’ tliet xhur. Jekk il-kundizzjonijiet li taw lok għas-sospensjoni inizjali jippersistu wara l-iskadenza tal-perjodu ta’ tliet xhur, il-Parti li timporta tista’ tiddeċiedi li ġġedded is-sospensjoni għal perjodu ieħor ta’ tliet xhur. Kwalunkwe sospensjoni għandha tkun soġġetta għal konsultazzjonijiet perjodiċi fi ħdan il-Kumitat tal-Kummerċ.

8.    Il-Parti li timporta għandha tippubblika, f’konformità mal-proċeduri interni tagħha, avviżi lill-importaturi dwar kwalunkwe notifika u deċiżjoni li tikkonċerna s-sospensjoni temporanja msemmija fil-paragrafu 4. Il-Parti li timporta għandha, mingħajr dewmien bla bżonn, tinnotifika lill-Parti li tesporta u lill-Kumitat tal-Kummerċ.

ARTIKOLU 2.10

Prodotti Msewwija

1.    Parti ma għandhiex tapplika dazju doganali għal prodott, irrispettivament mill-oriġini tiegħu, li jidħol mill-ġdid fit-territorju tagħha wara li l-prodott ikun ġie esportat temporanjament mit-territorju tagħha lejn it-territorju tal-Parti l-oħra għat-tiswija, irrispettivament minn jekk din it-tiswija tkunx tista’ titwettaq fit-territorju tal-Parti minn fejn il-prodott ikun ġie esportat temporanjament.

2.    Il-paragrafu 1 ma japplikax għal prodott importat f’bond, f’żona ta’ kummerċ ħieles, jew fi status simili, li mbagħad jiġi esportat għat-tiswija u ma jiġix importat mill-ġdid f’bond, f’żona ta’ kummerċ ħieles, jew fi status simili.

3.    Parti ma għandhiex tapplika dazju doganali għal prodott, irrispettivament mill-oriġini tiegħu, importat temporanjament mit-territorju tal-Parti l-oħra għat-tiswija.

4.    Għall-finijiet ta’ dan l-Artikolu, it-terminu “tiswija” tfisser kwalunkwe operazzjoni ta’ pproċessar li ssir fuq prodott sabiex jissewwew difetti operattivi jew ħsara materjali u li tinvolvi l-proċess sabiex prodott jinġieb lura għall-funzjoni oriġinali tiegħu jew sabiex tiġi żgurata l-konformità tiegħu mar-rekwiżiti tekniċi għall-użu tiegħu, li mingħajrha l-prodott ma jkunx jista’ jkompli jintuża bil-mod normali għall-iskopijiet li għalihom kien maħsub. It-tiswija ta’ prodott tinkludi r-restawr u l-manutenzjoni. Hija ma għandhiex tinkludi operazzjoni jew proċess li:

(a)    jiddestruġġu l-karatteristiċi essenzjali tal-prodott jew joħolqu prodott ġdid jew kummerċjalment differenti;

(b)    jittrasformaw prodott mhux lest f’wieħed lest; jew

(c)    jintużaw sabiex itejbu jew jammeljoraw il-prestazzjoni teknika ta’ prodott.

ARTIKOLU 2.11

Dazji fuq l-Esportazzjoni, Taxxi jew Ħlasijiet Oħrajn

1.    Parti ma għandhiex iżżomm jew tadotta dazji, taxxi jew ħlasijiet oħrajn ta’ kwalunkwe tip imposti fuq, jew f’konnessjoni ma’, l-esportazzjoni ta’ prodott lejn it-territorju tal-Parti l-oħra li huma aktar minn dawk imposti fuq prodotti simili destinati għal konsum domestiku, minbarra f’konformità mal-iskeda inkluża fl-Appendiċi 2-A-3 (Skeda tad-Dazji tal-Esportazzjoni tal-Vjetnam) tal-Anness 2-A (Tnaqqis jew Eliminazzjoni tad-Dazji Doganali).

2.    Jekk Parti tapplika rata aktar baxxa ta’ dazju, taxxa jew ħlas fuq, jew b’konnessjoni ma’, l-esportazzjoni ta’ prodott u sakemm din tkun aktar baxxa mir-rata kkalkolata f’konformità mal-iskeda inkluża fl-Appendiċi 2-A-3 (Skeda tad-Dazji tal-Esportazzjoni tal-Vjetnam) tal-Anness 2-A (Tnaqqis jew Eliminazzjoni tad-Dazji Doganali), għandha tapplika dik ir-rata aktar baxxa. Dan il-paragrafu ma għandux japplika għat-trattament aktar favorevoli mogħti lil kwalunkwe parti terza oħra skont ftehim kummerċjali preferenzjali.

3.    Fuq talba ta’ waħda mill-Partijiet, il-Kumitat għall-Kummerċ għandu jirrevedi kwalunkwe dazji, taxxi jew ħlasijiet oħrajn ta’ kwalunkwe tip imposti fuq, jew b’konnessjoni ma’, l-esportazzjoni tal-prodotti lejn it-territorju tal-Parti l-oħra, meta Parti tkun tat trattament aktar favorevoli lil kwalunkwe parti terza oħra skont ftehim kummerċjali preferenzjali.

ARTIKOLU 2.12

Sussidji tal-Esportazzjonijiet Agrikoli

1.    Fil-kuntest multilaterali, il-Partijiet jikkondividu l-għan tal-eliminazzjoni u l-prevenzjoni paralleli tal-introduzzjoni mill-ġdid tal-forom kollha ta’ sussidji u dixxiplini tal-esportazzjoni fuq il-miżuri tal-esportazzjoni kollha b’effett ekwivalenti għall-prodotti agrikoli. Għal dak il-għan, huma għandhom jaħdmu flimkien bil-għan li jsaħħu d-dixxiplini multilaterali fuq l-intrapriżi agrikoli Statali li jesportaw, l-għajnuna alimentari internazzjonali u l-appoġġ għall-finanzjament tal-esportazzjoni.

2.    Mad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim, il-Parti li tesporta ma għandha tintroduċi jew iżżomm ebda sussidju fuq l-esportazzjoni jew miżura oħra b’effett ekwivalenti fuq kwalunkwe prodott agrikolu li huwa soġġett għall-eliminazzjoni jew it-tnaqqis tad-dazji doganali mill-Parti li timporta f’konformità mal-Anness 2-A (Tnaqqis jew Eliminazzjoni tad-Dazji Doganali) u li huwa destinat għat-territorju tal-Parti li timporta.

ARTIKOLU 2.13

Regolamenti dwar l-Amministrazzjoni tal-Kummerċ

F’konformità mal-Artikolu X tal-GATT 1994, kull Parti għandha tamministra b’mod uniformi, imparzjali u raġonevoli l-liġijiet, ir-regolamenti, id-deċiżjonijiet ġudizzjarji u d-deċiżjonijiet amministrattivi kollha li jirrigwardjaw:

(a)    il-klassifikazzjoni jew il-valwazzjoni tal-prodotti għal finijiet doganali;

(b)    ir-rati tad-dazju, tat-taxxi jew ta’ ħlasijiet oħrajn;

(c)    ir-rekwiżiti, ir-restrizzjonijiet jew il-projbizzjonijiet fuq l-importazzjonijiet jew l-esportazzjonijiet;

(d)    it-trasferiment tal-pagamenti; u

(e)    il-kwistjonijiet li jaffettwaw il-bejgħ, id-distribuzzjoni, it-trasportazzjoni, l-assigurazzjoni, l-ispezzjoni tal-magazzinaġġ, l-esebizzjoni, l-ipproċessar, it-taħlit jew użu ieħor tal-prodotti għal finijiet doganali.

ARTIKOLU 2.14

Restrizzjonijiet fuq l-Importazzjoni u l-Esportazzjoni

1.    Sakemm ma jiġix previst mod ieħor f’dan il-Ftehim, Parti ma għandha tadotta jew iżżomm ebda projbizzjoni jew restrizzjoni fuq l-importazzjoni ta’ kwalunkwe prodott tal-Parti l-oħra jew fuq l-esportazzjoni jew il-bejgħ għall-esportazzjoni ta’ kwalunkwe prodott destinat għat-territorju tal-Parti l-oħra, f’konformità mal-Artikolu XI tal-GATT 1994, inklużi n-Noti u d-Dispożizzjonijiet Supplimentari tiegħu. Għal dak il-għan, l-Artikolu XI tal-GATT 1994, inklużi n-Noti u d-Dispożizzjonijiet Supplimentari tiegħu, huma inkorporati u f’dan il-Ftehim u jifformaw parti minnu, mutatis mutandis.

2.    Il-paragrafu 1 jipprojbixxi Parti milli tadotta jew iżżomm:

(a)    ħruġ ta’ liċenzji għall-importazzjoni kkundizzjonat fuq l-issodisfar ta’ rekwiżit tal-prestazzjoni; jew

(b)    restrizzjonijiet volontarji għall-esportazzjoni.

3.    Il-paragrafi 1 u 2 ma japplikawx għall-prodotti elenkati fl-Appendiċi 2-A-4 (Miżuri Speċifiċi mill-Vjetnam li jirregolaw l-Importazzjoni u l-Esportazzjoni tal-Prodotti). Kwalunkwe emenda tal-liġijiet u tar-regolamenti tal-Vjetnam li tnaqqas il-kamp ta’ applikazzjoni tal-prodotti elenkati fl-Appendiċi 2-A-4 (Miżuri Speċifiċi mill-Vjetnam li jirregolaw l-Importazzjoni u l-Esportazzjoni tal-Prodotti) għandha tapplika awtomatikament skont dan il-Ftehim. Kwalunkwe preferenza mogħtija mill-Vjetnam fir-rigward tal-kamp ta’ applikazzjoni tal-prodotti elenkati fl-Appendiċi 2-A-4 (Miżuri Speċifiċi mill-Vjetnam li jirregolaw l-Importazzjoni u l-Esportazzjoni tal-Prodotti) lil kwalunkwe sieħeb kummerċjali ieħor għandha tapplika awtomatikament skont dan il-Ftehim. Il-Vjetnam għandu jinnotifika lill-Unjoni dwar kwalunkwe emenda jew preferenza msemmija f’dan il-paragrafu.

4.    F’konformità mal-Ftehim tad-WTO, Parti tista’ timplimenta kwalunkwe miżura awtorizzata mill-Korp għas-Soluzzjoni tat-Tilwim tad-WTO kontra l-Parti l-oħra.

5.    Meta Parti tadotta jew iżżomm projbizzjoni jew restrizzjoni fuq l-importazzjoni jew l-esportazzjoni, hija għandha tiżgura t-trasparenza sħiħa tagħha.

ARTIKOLU 2.15

Drittijiet Kummerċjali u Drittijiet Relatati għall-Prodotti Farmaċewtiċi

1.    Il-Vjetnam għandu jadotta u jżomm strumenti legali xierqa li jippermettu lill-kumpaniji farmaċewtiċi barranin jistabbilixxu intrapriżi b’investiment barrani għall-finijiet tal-importazzjoni ta’ prodotti farmaċewtiċi li jkunu kisbu awtorizzazzjoni għat-tqegħid fis-suq mill-awtoritajiet kompetenti tal-Vjetnam. Mingħajr preġudizzju għall-iskedi tal-Vjetnam inklużi fl-Anness 8-B (Skeda ta’ Impenji Speċifiċi tal-Vjetnam), dawn l-intrapriżi b’investiment barrani huma permessi li jbiegħu prodotti farmaċewtiċi li jkunu importaw legalment lid-distributuri jew lill-bejjiegħa bl-ingrossa li għandhom id-dritt li jiddistribwixxu l-prodotti farmaċewtiċi fil-Vjetnam.

2.    L-intrapriżi b’investiment barrani msemmija fil-paragrafu 1 huma permessi li:

(a)    jibnu l-imħażen tagħhom stess sabiex jaħżnu l-prodotti farmaċewtiċi li jkunu importaw legalment fil-Vjetnam f’konformità mar-regolamenti maħruġa mill-Ministeru tas-Saħħa, jew is-suċċessur tiegħu;

(b)    jipprovdu informazzjoni relatata mal-prodotti farmaċewtiċi, li jkunu importaw legalment fil-Vjetnam, lill-professjonisti tal-kura tas-saħħa f’konformità mar-regolamenti maħruġa mill-Ministeru tas-Saħħa, jew is-suċċessur tiegħu, u lill-awtoritajiet kompetenti l-oħrajn tal-Vjetnam; u

(c)    iwettqu studju u ttestjar kliniku skont l-Artikolu 3 (Standards Internazzjonali) tal-Anness 2C (Prodotti Farmaċewtiċi/Mediċinali u Apparat Mediku) u f’konformità mar-regolamenti maħruġa mill-Ministeru tas-Saħħa, jew is-suċċessur tiegħu, sabiex jiżguraw li l-prodotti farmaċewtiċi li jkunu importaw legalment fil-Vjetnam huma addattati għall-konsum domestiku.

ARTIKOLU 2.16

Proċeduri ta’ Ħruġ ta’ Liċenzji għall-Importazzjoni

1.    Il-Partijiet jaffermaw id-drittijiet u l-obbligi tagħhom skont il-Ftehim dwar il-Ħruġ ta’ Liċenzji għall-Importazzjoni.

2.    Kull Parti għandha tinnotifika lill-Parti l-oħra bil-proċeduri ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-importazzjoni eżistenti tagħha, inklużi l-bażi ġuridika u s-sit web uffiċjali rilevanti, fi żmien 30 jum mid-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim, sakemm ma jkunux ġew innotifikati diġà jew kif stabbilit skont l-Artikolu 5 jew il-paragrafu 3 tal-Artikolu 7 tal-Ftehim dwar il-Ħruġ ta’ Liċenzji għall-Importazzjoni. In-notifika għandu jkun fiha l-istess informazzjoni bħal dik imsemmija fl-Artikolu 5 jew fil-paragrafu 3 tal-Artikolu 7 tal-Ftehim dwar il-Ħruġ ta’ Liċenzji għall-Importazzjoni.

3.    Kull Parti għandha tinnotifika lill-Parti l-oħra bi kwalunkwe introduzzjoni jew modifika ta’ kwalunkwe proċedura ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-importazzjoni li għandha l-intenzjoni li tadotta mhux aktar tard minn 45 jum qabel id-dħul fis-seħħ tal-proċedura jew il-modifika ġdida. Fl-ebda każ Parti ma għandha tipprovdi notifika bħal din aktar tard minn 60 jum wara d-data tal-pubblikazzjoni tal-introduzzjoni jew tal-modifika, sakemm din ma tkunx ġiet innotifikata diġà f’konformità mal-Artikolu 5 tal-Ftehim dwar il-Ħruġ ta’ Liċenzji għall-Importazzjoni. In-notifika għandu jkun fiha l-istess informazzjoni bħal dik imsemmija fl-Artikolu 5 tal-Ftehim dwar il-Ħruġ ta’ Liċenzji għall-Importazzjoni.

4.    Kull Parti għandha tippubblika fuq sit web uffiċjali kwalunkwe informazzjoni li jeħtieġ li tippubblika taħt is-subparagrafu 4(a) tal-Artikolu 1 tal-Ftehim dwar il-Ħruġ ta’ Liċenzji għall-Importazzjoni.

5.    Fuq talba ta’ Parti, il-Parti l-oħra għandha twieġeb fi żmien 60 jum għal mistoqsija raġonevoli rigward kwalunkwe proċedura ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-importazzjoni li hija għandha l-ħsieb li tadotta jew li adottat jew żammet, kif ukoll il-kriterji għall-għoti jew għall-allokazzjoni ta’ liċenzji għall-importazzjoni, inklużi l-eliġibbiltà tal-persuni, tad-ditti u tal-istituzzjonijiet li jagħmlu applikazzjoni bħal din, id-dritt tal-korp jew korpi amministrattivi li jiġu avviċinati u l-lista ta’ prodotti soġġetti għar-rekwiżit ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-importazzjoni.

6.    Il-Partijiet għandhom jintroduċu u jamministraw il-proċeduri ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-importazzjoni f’konformità ma’:

(a)    il-paragrafi 1 sa 9 tal-Artikolu 1 tal-Ftehim dwar il-Ħruġ ta’ Liċenzji għall-Importazzjoni;

(b)    l-Artikolu 2 tal-Ftehim dwar il-Ħruġ ta’ Liċenzji għall-Importazzjoni; u

(c)    l-Artikolu 3 tal-Ftehim dwar il-Ħruġ ta’ Liċenzji għall-Importazzjoni.

Għal dak il-għan, id-dispożizzjonijiet imsemmija fis-subparagrafi (a), (b) u (c) huma inkorporati f’dan il-Ftehim u jifformaw parti minnu, mutatis mutandis.

7.    Parti għandha tadotta jew iżżomm biss il-proċeduri awtomatiċi ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-importazzjoni bħala kundizzjoni għall-importazzjoni fit-territorju tagħha sabiex tissodisfa għanijiet leġittimi wara li tkun wettqet valutazzjoni tal-impatt xierqa.

8.    Parti għandha tagħti liċenzji għall-importazzjoni għal tul ta’ żmien xieraq li ma għandux ikun iqsar minn dak stabbilit fil-leġiżlazzjoni domestika li tipprevedi r-rekwiżiti ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-importazzjoni u li ma għandhiex tipprekludi l-importazzjonijiet.

9.    Meta Parti tkun ċaħdet applikazzjoni għal liċenzja għall-importazzjoni fir-rigward ta’ prodott tal-Parti l-oħra, hija għandha, fuq talba tal-applikant u minnufih wara li tirċievi t-talba, tipprovdi lill-applikant spjegazzjoni bil-miktub tar-raġunijiet għaċ-ċaħda. L-applikant għandu jkollu d-dritt ta’ appell jew reviżjoni f’konformità mal-leġiżlazzjoni domestika jew mal-proċeduri tal-Parti li timporta.

10.    Il-Partijiet għandhom jadottaw jew iżommu biss il-proċeduri mhux awtomatiċi ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-importazzjoni bil-għan li jimplimentaw miżura li mhijiex inkonsistenti ma’ dan il-Ftehim, inkluż mal-Artikolu 2.22 (Eċċezzjonijiet Ġenerali). Parti li tadotta proċeduri mhux awtomatiċi ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-importazzjoni għandha tindika b’mod ċar l-iskop ta’ tali proċeduri ta’ ħruġ ta’ liċenzji.

ARTIKOLU 2.17

Proċeduri ta’ Ħruġ ta’ Liċenzji għall-Esportazzjoni

1.    Kull Parti għandha tinnotifika lill-Parti l-oħra bil-proċeduri ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-esportazzjoni eżistenti tagħha, inklużi l-bażi ġuridika u s-sit web uffiċjali rilevanti, fi żmien 30 jum mid-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim.

2.    Kull Parti għandha tinnotifika lill-Parti l-oħra bi kwalunkwe introduzzjoni jew modifika ta’ proċedura ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-esportazzjoni li għandha l-intenzjoni li tadotta mhux aktar tard minn 45 jum qabel id-dħul fis-seħħ tal-proċedura jew il-modifika ġdida. Fl-ebda każ Parti ma għandha tipprovdi notifika bħal din aktar tard minn 60 jum wara d-data tal-pubblikazzjoni tal-introduzzjoni jew tal-modifika.

3.    In-notifika msemmija fil-paragrafi 1 u 2 għandu jkun fiha l-informazzjoni li ġejja:

(a)    it-testi tal-proċeduri ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-esportazzjoni tagħha, inkluża kwalunkwe modifika;

(b)    il-prodotti soġġetti għal kull proċedura ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-esportazzjoni;

(c)    għal kull proċedura ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-esportazzjoni, deskrizzjoni ta’:

(i)    il-proċess għall-applikazzjoni għal liċenzja għall-esportazzjoni; u

(ii)    il-kriterji li jrid jissodisfa applikant sabiex ikun eliġibbli sabiex japplika għal liċenzja għall-esportazzjoni;

(d)    il-punt jew punti ta’ kuntatt minn fejn il-persuni interessati jistgħu jiksbu aktar informazzjoni dwar il-kundizzjonijiet sabiex tinkiseb liċenzja għall-esportazzjoni;

(e)    il-korp jew korpi amministrattivi li lilhom għandha tiġi ppreżentata applikazzjoni jew dokumentazzjoni rilevanti oħra;

(f)    il-perjodu li matulu tidħol fis-seħħ kull proċedura ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-esportazzjoni;

(g)    jekk il-Parti jkollha l-intenzjoni li tuża proċedura ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-esportazzjoni sabiex tamministra kwota tal-esportazzjoni, il-kwantità ġenerali u, fejn prattikabbli, il-valur tal-kwota u d-dati tal-ftuħ u tal-għeluq tal-kwota; u

(h)    kwalunkwe eċċezzjoni jew deroga minn rekwiżit ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-esportazzjoni, kif jintalbu dawk l-eċċezzjonijiet jew id-derogi, u l-kriterji għall-għoti tagħhom.

4.    Kull Parti għandha tippubblika kwalunkwe proċedura ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-esportazzjoni, inklużi l-bażi ġuridika u referenza għas-sit web uffiċjali rilevanti. Kull Parti għandha tippubblika wkoll kwalunkwe proċedura ġdida ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-esportazzjoni, jew kwalunkwe modifika fil-proċeduri tagħha ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-esportazzjoni, mill-aktar fis possibbli, iżda fi kwalunkwe każ, mhux aktar tard minn 45 jum wara l-adozzjoni tagħha u mill-inqas 25 jum tax-xogħol qabel id-dħul fis-seħħ tagħha.

5.    Fuq talba ta’ Parti, il-Parti l-oħra għandha twieġeb fi żmien 60 jum għal mistoqsija raġonevoli rigward kwalunkwe proċedura ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-esportazzjoni li hija għandha l-ħsieb li tadotta jew li adottat jew żammet, kif ukoll il-kriterji għall-għoti jew għall-allokazzjoni ta’ liċenzji għall-esportazzjoni, inklużi l-eliġibbiltà tal-persuni, tad-ditti u tal-istituzzjonijiet li jagħmlu applikazzjoni bħal din, id-dritt tal-korp jew korpi amministrattivi li jiġu avviċinati u l-lista ta’ prodotti soġġetti għar-rekwiżit ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-esportazzjoni.

6.    Il-Partijiet għandhom jintroduċu u jamministraw kwalunkwe proċedura ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-esportazzjoni f’konformità ma’:

(a)    il-paragrafi 1 sa 9 tal-Artikolu 1 tal-Ftehim dwar il-Ħruġ ta’ Liċenzji għall-Importazzjoni;

(b)    l-Artikolu 2 tal-Ftehim dwar il-Ħruġ ta’ Liċenzji għall-Importazzjoni;

(c)    l-Artikolu 3 tal-Ftehim dwar il-Ħruġ ta’ Liċenzji għall-Importazzjoni bl-eċċezzjoni tas-subparagrafi 5(a), (c), (j) u (k).

Għal dak il-għan, id-dispożizzjonijiet imsemmija fis-subparagrafi (a), (b) u (c) huma inkorporati f’dan il-Ftehim u jifformaw parti minnu, mutatis mutandis.

7.    Kull Parti għandha tiżgura li l-proċeduri kollha tal-ħruġ ta' liċenzji għall-esportazzjoni jkunu newtrali fl-applikazzjoni u jkunu amministrati b’mod ġust, ekwu, mhux diskriminatorju u trasparenti.

8.    Parti għandha tagħti liċenzji għall-esportazzjoni għal tul ta’ żmien xieraq li ma għandux ikun iqsar minn dak stabbilit fil-leġiżlazzjoni domestika li tipprevedi r-rekwiżit ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-esportazzjoni u li ma għandhiex tipprekludi l-esportazzjonijiet.

9.    Meta Parti tkun ċaħdet applikazzjoni għal liċenzja għall-esportazzjoni fir-rigward ta’ prodott tal-Parti l-oħra, hija għandha, fuq talba tal-applikant u minnufih wara li tirċievi t-talba, tipprovdi lill-applikant spjegazzjoni bil-miktub tar-raġunijiet għaċ-ċaħda. L-applikant għandu jkollu d-dritt ta’ appell jew reviżjoni f’konformità mal-leġiżlazzjoni domestika jew mal-proċeduri tal-Parti li tesporta.

10.    Parti għandha tadotta jew iżżomm biss il-proċeduri awtomatiċi ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-esportazzjoni bħala kundizzjoni għall-esportazzjoni fit-territorju tagħha sabiex tissodisfa għanijiet leġittimi wara li tkun wettqet valutazzjoni tal-impatt xierqa.

11.    Il-Partijiet għandhom jadottaw jew iżommu biss il-proċeduri mhux awtomatiċi ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-esportazzjoni bil-għan li jimplimentaw miżura li mhijiex inkonsistenti ma’ dan il-Ftehim, inkluż mal-Artikolu 2.22 (Eċċezzjonijiet Ġenerali). Parti li tadotta proċeduri mhux awtomatiċi ta’ ħruġ ta’ liċenzji għall-esportazzjoni għandha tindika b’mod ċar l-iskop ta’ tali proċeduri ta’ ħruġ ta’ liċenzji.

ARTIKOLU 2.18

Miżati Amministrattivi, Ħlasijiet Oħrajn u Formalitajiet dwar l-Importazzjonijiet u l-Esportazzjonijiet

1.    Kull Parti għandha tiżgura li l-miżati, il-ħlasijiet, il-formalitajiet u r-rekwiżiti, minbarra d-dazji doganali tal-importazzjoni u l-esportazzjoni u l-miżuri elenkati fis-subparagrafi (i), (ii) u (iii) tal-paragrafu (d) tal-Artikolu 2.3 (Definizzjonijiet), ikunu konsistenti mal-obbligi tal-Partijiet skont l-Artikolu VIII tal-GATT 1994, inklużi n-Noti u d-Dispożizzjonijiet Supplimentari tiegħu.

2.    Parti għandha timponi biss miżati u ħlasijiet għas-servizzi pprovduti b’konnessjoni mal-importazzjoni u l-esportazzjoni tal-prodotti. Il-miżati u l-ħlasijiet ma għandhomx jiġu imposti fuq bażi ad valorem u ma għandhomx jaqbżu l-kost approssimattiv tas-servizz ipprovdut. Kull Parti għandha tippubblika informazzjoni dwar il-miżati u l-ħlasijiet li timponi b’konnessjoni mal-importazzjoni u l-esportazzjoni tal-prodotti f’konformità mal-Artikolu 4.10 (Miżati u Ħlasijiet).

3.    Parti ma għandhiex tirrikjedi tranżazzjonijiet konsulari, inklużi miżati u ħlasijiet relatati, b’konnessjoni mal-importazzjoni jew l-esportazzjoni tal-prodotti. Wara tliet snin mid-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim, Parti ma għandhiex tirrikjedi awtentikazzjoni konsulari għall-importazzjoni tal-prodotti koperti minn dan il-Ftehim.

ARTIKOLU 2.19

Marka tal-Oriġini

Sakemm ma jkunx previst mod ieħor f’dan il-Ftehim, meta l-Vjetnam japplika rekwiżiti obbligatorji ta’ mmarkar tal-pajjiż tal-oriġini għall-prodotti mhux agrikoli tal-Unjoni, il-Vjetnam għandu jaċċetta l-marka “Magħmul fl-UE”, jew marka simili bil-lingwa lokali, bħala li tissodisfa dawn ir-rekwiżiti.

ARTIKOLU 2.20

Intrapriżi Kummerċjali Statali

1.    Il-Partijiet jaffermaw id-drittijiet u l-obbligi eżistenti tagħhom skont l-Artikolu XVII tal-GATT 1994, inklużi n-Noti u d-Dispożizzjonijiet Supplimentari tiegħu, u l-Ftehim tad-WTO dwar l-Interpretazzjoni tal-Artikolu XVII tal-GATT 1994, li huma inkorporati f’dan il-Ftehim u jifformaw parti minnu, mutatis mutandis.

2.    Meta Parti titlob informazzjoni mill-Parti l-oħra dwar każijiet individwali ta’ intrapriżi kummerċjali statali u dwar l-operazzjonijiet tagħhom, inkluża informazzjoni dwar il-kummerċ bilaterali tagħhom, il-Parti rikjesta għandha tiżgura t-trasparenza soġġetta għas-subparagrafu 4(d) tal-Artikolu XVII tal-GATT 1994.

ARTIKOLU 2.21

Eliminazzjoni ta’ Miżuri Mhux Tariffarji Settorjali

1.    Il-Partijiet għandhom jimplimentaw l-impenji tagħhom dwar miżuri mhux tariffarji settorjali fuq il-prodotti kif stabbilit fl-Annessi 2-B (Vetturi bil-Mutur u Parts u Tagħmir ta’ Vetturi bil-Mutur) u 2C (Prodotti Farmaċewtiċi/Mediċinali u Apparat Mediku).

2.    Sakemm ma jkunx previst mod ieħor f’dan il-Ftehim, 10 snin wara d-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim u fuq talba ta’ waħda mill-Partijiet, il-Partijiet għandhom, f’konformità mal-proċeduri interni tagħhom, jidħlu f’negozjati bil-għan li jwessgħu l-kamp ta’ applikazzjoni tal-impenji tagħhom dwar miżuri mhux tariffarji settorjali fuq il-prodotti.

ARTIKOLU 2.22

Eċċezzjonijiet Ġenerali

1.    F’dan il-Kapitolu ma hemm xejn li jimpedixxi lil waħda mill-Partijiet milli tieħu miżuri f’konformità mal-Artikolu XX tal-GATT 1994, inklużi n-Noti u d-Dispożizzjonijiet Supplimentari tiegħu, li huma inkorporati f’dan il-Ftehim u jifformaw parti minnu, mutatis mutandis.

2.    Il-Partijiet jifhmu li qabel ma jieħdu kwalunkwe miżura prevista fil-paragrafi (i) u (j) tal-Artikolu XX tal-GATT 1994, il-Parti li tesporta li jkollha l-intenzjoni li tieħu miżuri bħal dawn għandha tipprovdi lill-Parti l-oħra l-informazzjoni kollha rilevanti. Fuq talba, il-Partijiet għandhom jikkonsultaw bil-għan li tinstab soluzzjoni aċċettabbli. Il-Partijiet jistgħu jaqblu fuq kwalunkwe mezz meħtieġ sabiex jissolvew id-diffikultajiet. Jekk l-informazzjoni jew l-eżami minn qabel ikunu impossibbli minħabba ċirkostanzi eċċezzjonali u kritiċi li jirrikjedu azzjoni immedjata, il-Parti li tesporta tista’ tapplika l-miżuri ta’ prekawzjoni meħtieġa u għandha tinforma minnufih lill-Parti l-oħra b’dan.

ARTIKOLU 2.23

Il-Kumitat dwar il-Kummerċ tal-Prodotti

1.    Il-Kumitat dwar il-Kummerċ tal-Prodotti stabbilit skont l-Artikolu 17.2 (Kumitati Speċjalizzati) għandu jkun magħmul minn rappreżentanti tal-Partijiet.

2.    Il-Kumitat dwar il-Kummerċ tal-Prodotti għandu jikkunsidra kwalunkwe kwistjoni li tirriżulta minn dan il-Kapitolu u l-Protokoll 1 (Dwar id-Definizzjoni tal-Kunċett ta’ “Prodotti Oriġinarji” u l-Metodi ta’ Kooperazzjoni Amministrattiva).

3.    Il-Kumitat dwar il-Kummerċ tal-Prodotti għandu jwettaq il-kompiti li ġejjin f’konformità mal-Artikolu 17.2 (Kumitati Speċjalizzati):

(a)    ir-reviżjoni u l-monitoraġġ tal-implimentazzjoni u t-tħaddim tad-dispożizzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 2;

(b)    l-identifikazzjoni u r-rakkomandazzjoni ta’ miżuri li jsolvu kull differenza li tista’ tinqala’, u l-promozzjoni, l-iffaċilitar u t-titjib tal-aċċess għas-suq, inkluża kwalunkwe aċċellerazzjoni tal-impenji tariffarji skont l-Artikolu 2.7 (Tnaqqis jew Eliminazzjoni tad-Dazji Doganali);

(c)    ir-rakkomandazzjoni lill-Kumitat għall-Kummerċ sabiex jistabbilixxi gruppi ta’ ħidma, kif jidhirlu li huwa meħtieġ.

(d)    it-twettiq ta’ kwalunkwe ħidma addizzjonali li jista’ jassenja l-Kumitat għall-Kummerċ; u

(e)    il-proposta ta’ deċiżjonijiet li għandhom jiġu adottati mill-Kumitat għall-Kummerċ sabiex tiġi emendata l-lista ta’ varjetajiet ta’ ross fragranti inklużi fis-subparagrafu 5(c) tas-Subtaqsima 1 (Kwoti tar-Rata Tariffarja tal-Unjoni) tat-Taqsima B (Kwoti tar-Rata Tariffarja) fl-Anness 2-A (Tnaqqis jew Eliminazzjoni tad-Dazji Doganali).

KAPITOLU 3

RIMEDJI KUMMERĊJALI

TAQSIMA A

DAZJI ANTI-DUMPING U KUMPENSATORJI

ARTIKOLU 3.1

Dispożizzjonijiet Ġenerali

1.    Il-Partijiet jaffermaw id-drittijiet u l-obbligi tagħhom skont l-Artikolu VI ta’ GATT 1994, il-Ftehim AntiDumping u l-Ftehim SCM.

2.    Il-Partijiet, filwaqt li jirrikonoxxu li jista’ jsir abbuż mill-miżuri anti-dumping u kumpensatorji sabiex jiġi ostakolat il-kummerċ, jaqblu li:

(a)    ir-rimedji kummerċjali għandhom jintużaw f’konformità sħiħa mar-rekwiżiti rilevanti tad-WTO u għandhom ikunu bbażati fuq sistema ġusta u trasparenti; u

(b)    għandha tingħata kunsiderazzjoni bir-reqqa lill-interessi tal-Parti l-oħra meta Parti tikkunsidra li timponi miżuri bħal dawn.

3.    Għall-finijiet ta’ din it-Taqsima, l-oriġini għandha tiġi stabbilita f’konformità mal-Artikolu 1 tal-Ftehim dwar ir-Regoli tal-Oriġini.

ARTIKOLU 3.2

It-trasparenza

1.    Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 6.5 tal-Ftehim dwar l-Anti-Dumping u għall-Artikolu 12.4 tal-Ftehim SCM, il-Partijiet għandhom jiżguraw, immedjatament wara kwalunkwe impożizzjoni ta’ miżuri provviżorji u, fi kwalunkwe każ, qabel ma ssir id-determinazzjoni finali, id-divulgazzjoni sħiħa u sinifikanti lill-partijiet interessati tal-fatti u l-kunsiderazzjonijiet essenzjali kollha li jifformaw il-bażi għad-deċiżjoni sabiex jiġu applikati l-miżuri. Id-divulgazzjonijiet għandhom isiru bil-miktub u jippermettu biżżejjed żmien lill-partijiet interessati sabiex jagħmlu l-kummenti tagħhom.

2.    Sakemm din ma tittardjax bla bżonn it-tmexxija tal-investigazzjoni, il-partijiet interessati għandhom jingħataw il-possibbiltà ta’ smigħ sabiex jesprimu l-fehmiet tagħhom waqt l-investigazzjonijiet dwar ir-rimedji kummerċjali.

ARTIKOLU 3.3

Kunsiderazzjoni tal-Interess Pubbliku

Parti ma għandha timponi ebda miżura anti-dumping jew kompensatorja fejn, abbażi tal-informazzjoni magħmula disponibbli waqt l-investigazzjoni, ikun jista’ jiġi konkluż b’mod ċar li ma jkunx fl-interess pubbliku li jiġu applikati miżuri bħal dawn. Sabiex tiddetermina l-interess pubbliku, il-Parti għandha tikkunsidra s-sitwazzjoni tal-industrija domestika, l-importaturi u l-assoċjazzjonijiet rappreżentattivi tagħhom, l-utenti rappreżentattivi u l-organizzazzjonijiet rappreżentattivi tal-konsumaturi, abbażi tal-informazzjoni rilevanti pprovduta lill-awtoritajiet investigattivi.

ARTIKOLU 3.4

Regola tad-Dazju Inferjuri

Dazju anti-dumping jew kompensatorju impost minn Parti ma għandux jaqbeż il-marġini tad-dumping jew tas-sussidju kumpensabbli, u l-Parti għandha tagħmel ħilitha sabiex tiżgura li l-ammont ta’ dan id-dazju jkun inqas minn dak il-marġini jekk tali dazju inferjuri jkun adegwat sabiex jitneħħa d-dannu kkawżat lill-industrija domestika.

ARTIKOLU 3.5

Esklużjoni mis-Soluzzjoni tat-Tilwim

Id-dispożizzjonijiet ta’ din it-Taqsima ma għandhomx ikunu soġġetti għall-Kapitolu 15 (Soluzzjoni tat-Tilwim).

TAQSIMA B

MIŻURI TA’ SALVAGWARDJA GLOBALI

ARTIKOLU 3.6

Dispożizzjonijiet Ġenerali

1.    Il-Partijiet jaffermaw id-drittijiet u l-obbligi tagħhom skont l-Artikolu XIX ta’ GATT 1994, il-Ftehim dwar is-Salvagwardji u l-Artikolu 5 tal-Ftehim dwar l-Agrikoltura.

2.    Parti ma għandhiex tapplika, fir-rigward tal-istess prodott, fl-istess ħin:

(a)    miżura ta’ salvagwardja bilaterali taħt it-Taqsima C (Klawżola ta’ Salvagwardja Bilaterali) ta’ dan il-Kapitolu; u

(b)    miżura skont l-Artikolu XIX tal-GATT tal-1994 u l-Ftehim dwar is-Salvagwardji.

3.    Għall-finijiet ta’ din it-Taqsima, l-oriġini għandha tiġi stabbilita f’konformità mal-Artikolu 1 tal-Ftehim dwar ir-Regoli tal-Oriġini.

ARTIKOLU 3.7

It-trasparenza

1.    Minkejja l-Artikolu 3.6 (Dispożizzjonijiet Ġenerali), il-Parti li tibda investigazzjoni ta’ salvagwardja globali jew li għandha l-ħsieb li timponi miżuri ta’ salvagwardja globali għandha tipprovdi minnufih, fuq talba tal-Parti l-oħra u sakemm ikollha interess sostanzjali, notifika ad hoc bil-miktub tal-informazzjoni pertinenti kollha li twassal għall-bidu ta’ investigazzjoni ta’ salvagwardja globali u, skont il-każ, il-proposta sabiex jiġu imposti l-miżuri ta’ salvagwardja globali, inkluż fuq is-sejbiet provviżorji, fejn ikun rilevanti. Dan huwa mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 3.2 tal-Ftehim dwar is-Salvagwardji.

2.    Meta jimponu miżuri ta’ salvagwardja globali, il-Partijiet għandhom jagħmlu ħilithom sabiex jimponuhom b’mod li l-inqas jaffettwa l-kummerċ bilaterali.

3.    Għall-finijiet tal-paragrafu 2, jekk Parti tqis li r-rekwiżiti legali għall-impożizzjoni ta’ miżuri definittivi ta’ salvagwardja huma ssodisfati, hija għandha tinnotifika lill-Parti l-oħra u tagħti l-possibbiltà li jsiru konsultazzjonijiet bilaterali. Jekk ma tintlaħaq ebda soluzzjoni sodisfaċenti fi żmien 30 jum min-notifika, il-Parti tista’ tadotta l-miżuri definittivi ta’ salvagwardja globali. Il-possibbiltà li jsiru konsultazzjonijiet għandha tiġi offruta wkoll lill-Parti l-oħra sabiex ikun hemm skambju ta’ fehmiet dwar l-informazzjoni msemmija fil-paragrafu 1.

ARTIKOLU 3.8

Esklużjoni mis-Soluzzjoni tat-Tilwim

Id-dispożizzjonijiet ta’ din it-Taqsima li jirreferu għad-drittijiet u l-obbligi tad-WTO ma għandhomx ikunu soġġetti għall-Kapitolu 15 (Soluzzjoni tat-Tilwim).

TAQSIMA C

KLAWŻOLA TA’ SALVAGWARDJA BILATERALI

ARTIKOLU 3.9

Definizzjonijiet

Għall-finijiet ta’ din it-Taqsima:

(a)    “industrija domestika” għandha tinftiehem f’konformità mas-subparagrafu 1(c) tal-Artikolu 4 tal-Ftehim dwar is-Salvagwardji. Għal dak il-għan, is-subparagrafu 1(c) tal-Artikolu 4 tal-Ftehim dwar is-Salvgwardji huwa inkorporat f’dan il-Ftehim u jifforma parti minnu, mutatis mutandis;

(b)    “dannu serju” u “theddida ta’ dannu serju” għandhom jinftehmu f’konformità mas-subparagrafi 1(a) u 1(b) tal-Artikolu 4 tal-Ftehim dwar is-Salvagwardji; għal dak il-għan, is-subparagrafi 1(a) u 1(b) tal-Artikolu 4 tal-Ftehim dwar is-Salvagwardji huma inkorporati f’dan il-Ftehim u jifformaw parti minnu, mutatis mutandis; u

(c)    “perjodu tranżitorju” tfisser perjodu ta’ 10 snin mid-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim.

ARTIKOLU 3.10

Applikazzjoni ta’ Miżura ta’ Salvagwardja Bilaterali

1.    Jekk, bħala riżultat tat-tnaqqis jew tal-eliminazzjoni ta’ dazju doganali skont dan il-Ftehim, kwalunkwe prodott li joriġina mit-territorju ta’ Parti jkun qed jiġi importat fit-territorju tal-Parti l-oħra f’tali kwantitajiet miżjuda, f’termini assoluti jew relattivi għall-produzzjoni domestika u taħt kundizzjonijiet li jikkawżaw jew li jheddu li jikkawżaw dannu serju lil industrija domestika li tipproduċi prodotti simili jew direttament kompetittivi, il-Parti li timporta tista’ tadotta l-miżuri previsti fil-paragrafu 2 f’konformità mal-kundizzjonijiet u l-proċeduri stipulati f’din it-Taqsima matul il-perjodu tranżitorju biss, għajr jekk ikun previst mod ieħor fis-subparagrafu 6(c) tal-Artikolu 3.11 (Kundizzjonijiet u Limitazzjonijiet).

2.    Il-Parti li timporta tista’ timponi miżura ta’ salvagwardja bilaterali li:

(a)    tissospendi t-tnaqqis ulterjuri tar-rata tad-dazju doganali fuq il-prodott ikkonċernat kif previst fl-Anness 2-A (Eliminazzjoni tad-Dazji Doganali); jew

(b)    iżżid ir-rata tad-dazju doganali fuq il-prodott għal livell li ma jaqbiżx l-inqas waħda minn:

(i)    ir-rata tad-dazju doganali tan-nazzjon l-aktar iffavorit applikata fuq il-prodott fis-seħħ fiż-żmien li fih tittieħed il-miżura; jew

(ii)    ir-rata bażi tad-dazju doganali speċifikata fl-iskedi inklużi fl-Anness 2-A (Eliminazzjoni tad-Dazji Doganali) skont l-Artikolu 2.6 (Tnaqqis jew Eliminazzjoni tad-Dazji Doganali fuq l-Importazzjonijiet).

ARTIKOLU 3.11

Kundizzjonijiet u Limitazzjonijiet

1.    Parti għandha tinnotifika lill-Parti l-oħra bil-miktub dwar il-bidu tal-investigazzjoni msemmija fil-paragrafu 2 u tikkonsulta mal-Parti l-oħra safejn ikun prattiku qabel ma tapplika miżura ta’ salvagwardja bilaterali, bil-għan li tirrevedi l-informazzjoni li toħroġ mill-investigazzjoni u tiskambja fehmiet dwar il-miżura.

2.    Parti għandha tapplika biss miżura ta’ salvagwardja bilaterali wara investigazzjoni mill-awtoritajiet kompetenti tagħha f’konformità mal-Artikolu 3 u mas-subparagrafu 2(c) tal-Artikolu 4 tal-Ftehim dwar is-Salvagwardji. Għal dak il-għan, l-Artikolu  u s-subparagrafu 2(c) tal-Artikolu 4 tal-Ftehim dwar is-Salvagwardji huma inkorporati f’dan il-Ftehim u jifformaw parti minnu, mutatis mutandis;

3.    Fl-investigazzjoni msemmija fil-paragrafu 2, il-Parti għandha tikkonforma mar-rekwiżiti tas-subparagrafu 2(a) tal-Artikolu 4 tal-Ftehim dwar is-Salvagwardji. Għal dak il-għan, is-subparagrafu 2(a) tal-Artikolu 4 tal-Ftehim dwar is-Salvagwardji huwa inkorporat f’dan il-Ftehim u jifforma parti minnu, mutatis mutandis.

4.    L-investigazzjoni għandha turi wkoll, abbażi ta’ evidenza oġġettiva, l-eżistenza ta’ rabta kawżali bejn l-importazzjonijiet miżjuda u d-dannu serju jew theddida tiegħu. L-investigazzjoni għandha tqis ukoll l-eżistenza ta’ kwalunkwe fattur minbarra l-importazzjonijiet miżjuda, li jistgħu jikkawżaw ukoll ħsara fl-istess ħin.

5.    Kull Parti għandha tiżgura li l-awtoritajiet kompetenti tagħha jtemmu l-investigazzjoni msemmija fil-paragrafu 2 fi żmien sena mid-data tal-bidu tagħha.

6.    Parti ma għandhiex tapplika miżura ta’ salvagwardja bilaterali:

(a)    ħlief safejn, u għal dak iż-żmien, li jkun meħtieġ sabiex jiġi evitat jew irrimedjat dannu serju u sabiex jiġi ffaċilitat l-aġġustament;

(b)    għal perjodu ta’ aktar minn sentejn, ħlief li l-perjodu jista’ jiġi estiż b’sa sentejn jekk l-awtoritajiet kompetenti tal-Parti li timporta jistabbilixxu, f’konformità mal-proċeduri stabbiliti f’dan l-Artikolu, li l-miżura tkun għadha neċessarja sabiex timpedixxi jew tirrimedja dannu serju u sabiex tiffaċilita l-aġġustament u li hemm evidenza li l-industrija qiegħda taġġusta, diment li l-perjodu totali tal-applikazzjoni ta’ miżura ta’ salvagwardja, inkluż il-perjodu tal-applikazzjoni inizjali u kwalunkwe estensjoni tiegħu, ma jaqbiżx l-erba’ snin; jew

(c)    lil hinn mill-iskadenza tal-perjodu ta’ tranżizzjoni, ħlief bil-kunsens tal-Parti l-oħra.

7.    Bil-għan li jiġi ffaċilitat l-aġġustament f’sitwazzjoni fejn it-tul mistenni ta’ miżura ta’ salvagwardja bilaterali jkun ta’ aktar minn sentejn, il-Parti li tapplika l-miżura għandha tilliberalizza b’mod progressiv il-miżura f’intervalli regolari matul il-perjodu tal-applikazzjoni.

8.    Meta Parti ttemm miżura ta’ salvagwardja bilaterali, ir-rata tad-dazju doganali għandha tkun ir-rata li, skont l-iskeda tagħha inkluża fl-Anness 2-A (Eliminazzjoni tad-Dazji Doganali), kienet tkun fis-seħħ li ma kienx għall-miżura.

ARTIKOLU 3.12

Miżuri Provviżorji

F’ċirkostanzi kritiċi fejn id-dewmien jikkawża dannu li jkun diffiċli sabiex jissewwa, Parti tista’ tapplika miżura ta’ salvagwardja bilaterali fuq bażi provviżorja skont determinazzjoni preliminari li teżisti evidenza ċara li l-importazzjonijiet ta’ prodott oriġinarju mill-Parti l-oħra żdiedu b’riżultat tat-tnaqqis jew l-eliminazzjoni ta’ dazju doganali skont dan il-Ftehim, u li dawn l-importazzjonijiet jikkawżaw dannu serju, jew theddida tiegħu, għall-industrija domestika. It-tul ta’ kwalunkwe miżura provviżorja ma għandux jaqbeż il-200 jum, li matulhom il-Parti għandha tikkonforma mar-rekwiżiti tal-paragrafi 2 u 3 tal-Artikolu 3.11 (Kundizzjonijiet u Limitazzjonijiet). Il-Parti għandha tirrifondi minnufih kwalunkwe żidiet fit-tariffi jekk l-investigazzjoni msemmija fil-paragrafu 2 tal-Artikolu 3.11 (Kundizzjonijiet u Limitazzjonijiet) ma tirriżultax f’sejba li r-rekwiżiti tal-paragrafu 1 tal-Artikolu 3.10 (Applikazzjoni ta’ Miżura ta’ Salvagwardja Bilaterali) ġew issodisfati. It-tul ta’ żmien ta’ kwalunkwe miżura provviżorja għandu jingħadd bħala parti mill-perjodu preskritt mis-subparagrafu 5(b) tal-Artikolu 3.11 (Kundizzjonijiet u Limitazzjonijiet).

ARTIKOLU 3.13

Kumpens

1.    Parti li tapplika miżura ta’ salvagwardja bilaterali għandha tikkonsulta mal-Parti l-oħra sabiex flimkien jilħqu ftehim reċiproku dwar kumpens xieraq għal-liberalizzazzjoni tal-kummerċ fil-forma ta’ konċessjonijiet li jkollhom effetti kummerċjali sostanzjalment ekwivalenti jew fil-forma ta' konċessjonijiet ekwivalenti għall-valur tad-dazji addizzjonali li mistennija jirriżultaw mill-miżura ta’ salvagwardja. Il-Parti li tapplika miżura ta’ salvagwardja bilaterali għandha tipprovdi opportunità għal konsultazzjonijiet bħal dawn mhux aktar tard minn 30 jum wara l-applikazzjoni tal-miżura ta’ salvagwardja bilaterali.

2.    Jekk il-konsultazzjonijiet skont il-paragrafu 1 ma jwasslux għal ftehim dwar kumpens għal-liberalizzazzjoni tal-kummerċ fi żmien 30 jum wara li jibdew il-konsultazzjonijiet, il-Parti li l-prodotti tagħha jkunu soġġetti għall-miżura ta’ salvagwardja bilaterali tista’ tissospendi l-applikazzjoni tal-konċessjonijiet, fir-rigward tal-prodotti oriġinarji tal-Parti li tkun qed tapplika l-miżura ta’ salvagwardja bilaterali, li għandhom effetti kummerċjali sostanzjalment ekwivalenti għall-miżura ta’ salvagwardja bilaterali. L-obbligu li jiġi pprovdut kumpens, li jaqa’ fuq il-Parti li tapplika l-miżura ta’ salvagwardja bilaterali, u d-dritt tal-Parti l-oħra li tissospendi l-konċessjonijiet skont dan il-paragrafu għandhom jiġu fi tmiemhom fl-istess data li fiha tiġi fi tmiemha l-miżura ta’ salvagwardja bilaterali.

3.    Id-dritt ta’ sospensjoni msemmi fil-paragrafu 2 ma għandux jiġi eżerċitat għall-ewwel 24 xahar li matulhom tkun fis-seħħ miżura ta’ salvagwardja bilaterali, diment li l-miżura ta’ salvagwardja tkun konformi mad-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Ftehim.

ARTIKOLU 3.14

L-Użu tal-Lingwa Ingliża

Sabiex jiżguraw l-effiċjenza massima għall-applikazzjoni tar-regoli dwar ir-rimedji kummerċjali skont dan il-Kapitolu, l-awtoritajiet investigattivi tal-Partijiet għandhom jużaw il-lingwa Ingliża bħala bażi għall-komunikazzjoni u d-dokumenti skambjati fil-kuntest tal-investigazzjonijiet dwar ir-rimedji kummerċjali bejn il-Partijiet.

KAPITOLU 4

ID-DWANA U L-FAĊILITAZZJONI TAL-KUMMERĊ

ARTIKOLU 4.1

Għanijiet

1.    Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza tal-kwistjonijiet ta’ dwana u l-faċilitazzjoni kummerċjali fl-ambjent tal-kummerċ bilaterali li qed jevolvi. Il-Partijiet għandhom isaħħu l-kooperazzjoni f’dan il-qasam bil-għan li jiżguraw li l-leġiżlazzjoni u l-proċeduri doganali rispettivi tagħhom jissodisfaw l-għanijiet tal-promozzjoni tal-faċilitazzjoni tal-kummerċ, filwaqt li jiżguraw kontroll doganali effettiv.

2.    Il-Partijiet jaqblu li l-leġiżlazzjoni tagħhom ma għandiex tkun diskriminatorja u li l-proċeduri doganali għandhom ikunu bbażati fuq l-użu ta’ metodi moderni u kontrolli effettivi sabiex jiġu miġġielda l-frodi u jiġi promoss il-kummerċ leġittimu.

3.    Il-Partijiet jirrikonoxxu li l-għanijiet ta’ politiki pubbliċi leġittimi, inklużi dawk li jirrigwardjaw is-sigurtà, is-sikurezza u l-ġlieda kontra l-frodi, ma għandhomx jiġu kompromessi.

ARTIKOLU 4.2

Kooperazzjoni Doganali u Assistenza Amministrattiva Reċiproka

1.    L-awtoritajiet rispettivi tal-Partijiet għandhom jikkooperaw fuq kwistjonijiet doganali bil-għan li jiżguraw li l-għanijiet stabbiliti fl-Artikolu 4.1 (Għanijiet) jintlaħqu.

2.    Il-Partijiet għandhom isaħħu l-kooperazzjoni doganali, inter alia, billi:

(a)    jiskambjaw informazzjoni dwar il-leġiżlazzjoni doganali, l-implimentazzjoni tagħha, u l-proċeduri doganali, b’mod partikolari fl-oqsma li ġejjin:

(i)    is-simplifikazzjoni u l-immodernizzar tal-proċeduri doganali;

(ii)    l-infurzar fuq il-fruntieri tad-drittijiet ta' proprjetà intellettwali mill-awtoritajiet doganali;

(iii)    il-faċilitazzjoni tal-movimenti ta’ tranżitu u trasbord; u

(iv)    ir-relazzjonijiet mal-komunità tan-negozju;

(b)    jesploraw inizjattivi konġunti li jirrigwardjaw l-importazzjoni, l-esportazzjoni u proċeduri doganali oħrajn, inkluża assistenza teknika, bil-għan li jiżguraw il-provvista ta’ servizzi effettivi lill-komunità tan-negozju;

(c)    isaħħu l-kooperazzjoni tagħhom fil-qasam tad-dwana f’organizzazzjonijiet internazzjonali bħad-WTO u l-Organizzazzjoni Dinjija Doganali (minn hawn ’il quddiem imsejħa “WCO”); u

(d)    jistabbilixxu, fejn ikun rilevanti u xieraq, ir-rikonoxximent reċiproku ta’ programmi ta’ sħubija kummerċjali u kontrolli doganali, inklużi miżuri ekwivalenti ta’ faċilitazzjoni tal-kummerċ.

3.    Il-Partijiet għandhom jagħtu assistenza amministrattiva reċiproka lil xulxin fi kwistjonijiet doganali f’konformità mal-Protokoll 2 (Assistenza Amministrattiva Reċiproka fi Kwistjonijiet Doganali).

ARTIKOLU 4.3

Leġiżlazzjoni u Proċeduri Doganali

1.    Il-Partijiet għandhom jibbażaw il-leġiżlazzjoni u l-proċeduri doganali rispettivi tagħhom fuq l-istrumenti u l-istandards internazzjonali applikabbli fil-qasam tad-dwana u l-kummerċ, inklużi l-elementi sostantivi tal-Konvenzjoni ta’ Kjoto Riveduta dwar is-Simplifikazzjoni u l-Armonizzazzjoni tal-Proċeduri Doganali, magħmula fi Brussell fis-26 ta’ Ġunju 1999, il-Konvenzjoni Internazzjonali dwar is-Sistema Armonizzata għad-Deskrizzjoni u l-Kodifikazzjoni tal-Merkanzija (minn hawn ’il quddiem imsejħa l-“Konvenzjoni dwar is-SA”), il-Qafas ta’ Standards li Jiżguraw u Jiffaċilitaw il-Kummerċ Globali u l-Mudell ta’ Data Doganali tad-WCO.

2.    Il-leġiżlazzjoni u l-proċeduri doganali tal-Partijiet għandhom:

(a)    jimmiraw għall-protezzjoni tal-kummerċ leġittimu permezz ta’ infurzar effettiv u konformità mar-rekwiżiti leġiżlattivi;

(b)    jevitaw piżijiet mhux meħtieġa jew diskriminatorji fuq l-operaturi ekonomiċi u jipprevedu l-faċilitazzjoni ulterjuri għall-operaturi b’livelli għolja ta’ konformità; u

(c)    jiżguraw salvagwardji kontra l-frodi u l-attivitajiet illeċiti jew dannużi.

3.    Il-Partijiet jaqblu li l-leġiżlazzjoni u l-proċeduri doganali rispettivi tagħhom, inklużi r-rimedji, għandhom ikunu proporzjonati u mhux diskriminatorji u li l-applikazzjoni tagħhom ma għandhiex tittardja bla bżonn ir-rilaxx tal-merkanzija.

4.    Bil-għan li jtejbu l-metodi ta’ ħidma, kif ukoll jiżguraw in-nuqqas ta’ diskriminazzjoni, it-trasparenza, l-effiċjenza, l-integrità u r-responsabbiltà tal-operazzjonijiet, il-Partijiet għandhom:

(a)    jissimplifikaw u jirrevedu r-rekwiżiti u l-formalitajiet, kull fejn ikun possibbli, fir-rigward tar-rilaxx u l-approvazzjoni rapidi tal-merkanzija; u

(b)    jaħdmu lejn is-simplifikazzjoni u l-istandardizzazzjoni ulterjuri tad-data u tad-dokumentazzjoni meħtieġa mill-awtoritajiet doganali u minn aġenziji oħrajn.

ARTIKOLU 4.4

Rilaxx tal-Merkanzija

1.    Kull Parti għandha tiżgura li l-awtoritajiet doganali japplikaw rekwiżiti u proċeduri li jipprevedu r-rilaxx ta’ merkanzija f’perjodu mhux itwal minn dak meħtieġ sabiex tiġi żgurata l-konformità mal-awtoritajiet doganali tagħha u ma’ liġijiet u formalitajiet oħrajn relatati mal-kummerċ. Kull Parti għandha taħdem sabiex tkompli tnaqqas dan il-perjodu u tirrilaxxa l-merkanzija mingħajr dewmien żejjed.

2.    Il-Partijiet għandhom jippermettu, inter alia, ir-rilaxx tal-merkanzija mingħajr il-ħlas ta’ dazji doganali, soġġetti għall-għoti ta’ garanzija, jekk meħtieġ, f’konformità mal-leġiżlazzjoni tagħhom bil-għan li jiżguraw il-ħlas finali tad-dazji doganali.

3.    Kull Parti għandha tiżgura li l-awtoritajiet doganali tagħha jipprevedu sottomissjoni elettronika bil-quddiem u l-ipproċessar ulterjuri tal-informazzjoni qabel il-wasla fiżika tal-merkanzija (ipproċessar qabel il-wasla) sabiex tippermetti r-rilaxx tal-merkanzija mal-wasla.

ARTIKOLU 4.5

Proċeduri Doganali Simplifikati

1.    Kull Parti għandha tipprevedi proċeduri doganali ssimplifikati li jkunu trasparenti u effiċjenti bil-għan li tnaqqas l-ispejjeż u żżid il-prevedibbiltà għall-operaturi ekonomiċi, inkluż għal intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju. Għandu jiġi pprovdut ukoll aċċess aktar faċli għas-simplifikazzjonijiet doganali għall-kummerċjanti awtorizzati skont kriterji oġġettivi u mhux diskriminatorji.

2.    Għandu jintuża dokument amministrattiv uniku jew l-ekwivalenti elettroniku tiegħu għall-finijiet tat-tlestija tal-formalitajiet meħtieġa għat-tqegħid tal-merkanzija taħt proċedura doganali.

3.    Il-Partijiet għandhom japplikaw tekniki doganali moderni, inkluża valutazzjoni tar-riskju u metodi ta’ verifika wara lapprovazzjoni, bil-għan li jissimplifikaw u jiffaċilitaw id-dħul u r-rilaxx tal-merkanzija.

4.    Il-Partijiet għandhom jippromwovu l-iżvilupp u l-użu progressivi tas-sistemi, inklużi dawk ibbażati fuq it-teknoloġija tal-informazzjoni, sabiex jiffaċilitaw l-iskambju elettroniku tad-data fost il-kummerċjanti, l-amministrazzjonijiet doganali u aġenziji relatati oħrajn.

ARTIKOLU 4.6

Tranżitu u Trasbord

1.    Kull Parti għandha tiżgura l-faċilitazzjoni u l-kontroll effettiv tal-operazzjonijiet ta’ trasbord u tal-movimenti ta’ tranżitu mit-territorju tagħha.

2.    Sabiex tiffaċilita t-traffiku fi tranżitu, kull Parti għandha tiżgura l-kooperazzjoni u l-koordinazzjoni bejn l-awtoritajiet u l-aġenziji kollha kkonċernati fit-territorju tagħha.

ARTIKOLU 4.7

Ġestjoni tar-Riskju

1.    Kull Parti għandha tibbaża l-proċeduri tal-analiżi u tar-rilaxx tagħha u l-proċeduri tagħha ta’ verifika wara l-approvazzjoni fuq il-prinċipji u l-verifiki tal-valutazzjoni tar-riskju, aktar milli teżamina kull konsenja b’mod komprensiv għall-konformità mar-rekwiżiti tal-importazzjoni kollha.

2.    Il-Partijiet għandhom jadottaw u japplikaw ir-rekwiżiti u l-proċeduri tagħhom għall-kontroll tal-importazzjoni, tal-esportazzjoni, tat-tranżitu u tat-trasbord għall-merkanzija abbażi tal-prinċipji ta’ ġestjoni tar-riskju li għandhom jiġu applikati sabiex il-miżuri ta’ konformità jiġu ffokati fuq tranżazzjonijiet li jimmeritaw attenzjoni.

ARTIKOLU 4.8

It-trasparenza

1.    Kull Parti għandha tiżgura li l-liġijiet u r-regolamenti doganali u oħrajn relatati mal-kummerċ, kif ukoll il-proċeduri amministrattivi ġenerali u rekwiżiti oħrajn, inklużi l-miżati u l-ħlasijiet, ikunu faċilment disponibbli għall-partijiet interessati u, fejn ikun fattibbli u possibbli, fuq sit web uffiċjali.

2.    Kull Parti għandha taħtar jew iżżomm punt wieħed jew aktar ta’ kuntatt jew informazzjoni sabiex tindirizza, fi żmien raġonevoli, il-mistoqsijiet mill-persuni interessati dwar kwistjonijiet doganali u oħrajn relatati mal-kummerċ.

ARTIKOLU 4.9

Deċiżjonijiet bil-Quddiem

1.    Fuq talba bil-miktub min-negozjanti, l-awtoritajiet doganali ta’ kull Parti għandhom joħorġu, f’konformità mal-liġijiet u r-regolamenti tagħha, qabel l-importazzjoni ta’ prodott fit-territorju tagħha, deċiżjonijiet bil-miktub bil-quddiem dwar il-klassifikazzjoni tat-tariffi jew dwar kwalunkwe kwistjoni oħra li jistgħu jaqblu fuqha l-Partijiet.

2.    Soġġetta għal kwalunkwe rekwiżit ta’ kunfidenzjalità fil-liġijiet u r-regolamenti ta’ kull Parti, kull Parti għandha tippubblika, pereżempju, fuq sit web uffiċjali, id-deċiżjonijiet bil-quddiem tagħha dwar il-klassifikazzjoni tat-tariffi u dwar kwalunkwe kwistjoni li jistgħu jaqblu fuqha l-Partijiet.

3.    Bil-għan li jiffaċilitaw il-kummerċ, il-Partijiet għandhom jinkludu fid-djalogu bilaterali tagħhom aġġornamenti regolari dwar il-bidliet fil-liġijiet u r-regolamenti rispettivi tagħhom dwar deċiżjonijiet bil-quddiem.

ARTIKOLU 4.10

Ħlasijiet u Imposti

1.    Kull Parti għandha tippubblika informazzjoni dwar il-miżati u l-ħlasijiet b’mezz magħżul uffiċjalment u, fejn fattibbli u possibbli, fuq sit web uffiċjali. Din l-informazzjoni għandha tinkludi l-miżati u l-ħlasijiet li ser jiġu applikati, ir-raġuni għall-miżati jew għall-ħlasijiet għas-servizz ipprovdut, l-awtorità responsabbli, u meta u kif għandu jsir il-ħlas.

2.    Kull Parti ma għandhiex timponi miżati u ħlasijiet ġodda jew emendati qabel ma tiġi ppubblikata u magħmula faċilment disponibbli l-informazzjoni f’konformità mal-paragrafu 1.

ARTIKOLU 4.11

Aġenti Doganali

Il-Partijiet ma għandhomx jirrikjedu fil-leġiżlazzjoni u l-proċeduri doganali rispettivi tagħhom l-użu obbligatorju ta’ aġenti doganali. Il-Partijiet għandhom japplikaw regoli trasparenti, mhux diskriminatorji u proporzjonati jekk u meta jagħtu l-liċenzja lill-aġenti doganali.

ARTIKOLU 4.12

Valutazzjoni Doganali

1.    Il-Partijiet għandhom jiddeterminaw il-valur doganali tal-prodotti f’konformità mal-Artikolu VII tal-GATT 1994 u l-Ftehim dwar il-Valutazzjoni Doganali.

2.    Il-Partijiet għandhom jikkooperaw bil-għan li jilħqu approċċ komuni għal kwistjonijiet relatati mal-valutazzjoni doganali.

ARTIKOLU 4.13

Spezzjonijiet Qabel it-Tagħbija ta’ Bastimenti

Il-Partijiet jaqblu li d-dispożizzjonijiet u l-proċeduri doganali rispettivi tagħhom ma għandhomx jirrikjedu l-użu obbligatorju ta’ spezzjonijiet qabel it-tagħbija ta’ bastimenti kif definit fil-Ftehim dwar l-Ispezzjoni ta’ Qabel it-Tagħbija ta’ Bastimenti, jew kwalunkwe attività oħra ta’ spezzjoni mwettqa fid-destinazzjoni, qabel l-iżdoganar tal-merkanzija, minn kumpaniji privati.

ARTIKOLU 4.14

Rieżami u Appell

Kull Parti għandha tipprovdi proċeduri effettivi, immedjati, mhux diskriminatorji u faċilment aċċessibbli sabiex tiggarantixxi d-dritt ta’ appell kontra azzjonijiet, sentenzi u deċiżjonijiet amministrattivi ta’ aġenziji doganali u oħrajn li jaffettwaw l-importazzjoni jew l-esportazzjoni ta’ merkanzija jew merkanzija fi tranżitu.

ARTIKOLU 4.15

Relazzjonijiet mal-Komunità tan-Negozju

Il-Partijiet jaqblu:

(a)    fuq il-ħtieġa ta’ konsultazzjonijiet f’waqthom mar-rappreżentanti tal-kummerċ dwar il-proposti leġiżlattivi u l-proċeduri ġenerali relatati ma’ kwistjonijiet doganali u ta’ faċilitazzjoni tal-kummerċ. Għal dak il-għan, kull Parti għandha tagħmel konsultazzjonijiet xierqa bejn l-amministrazzjonijiet u l-komunità tan-negozju;

(b)    li jippubblikaw jew jagħmlu disponibbli b’mod ieħor, safejn ikun possibbli b’mezzi elettroniċi, kwalunkwe leġiżlazzjoni u proċeduri ġenerali ġodda relatati ma’ kwistjonijiet doganali u ta’ faċilitazzjoni tal-kummerċ qabel l-applikazzjoni ta’ kwalunkwe leġiżlazzjoni u proċedura ta’ dan it-tip, kif ukoll bidliet f’tali leġiżlazzjoni u proċeduri u interpretazzjonijiet tagħhom. Huma għandhom jagħmlu wkoll disponibbli għall-pubbliku n-notifiki rilevanti disponibbli ta’ natura amministrattiva, inklużi r-rekwiżiti tal-aġenziji u l-proċeduri tad-dħul, is-sigħat tal-operat u l-proċeduri operattivi għall-uffiċċji doganali fil-portijiet u fil-punti ta’ qsim tal-fruntieri, kif ukoll il-punti ta’ kuntatt minn fejn tista’ tinkiseb l-informazzjoni meħtieġa;

(c)    fuq il-ħtieġa għal perjodu ta’ żmien raġonevoli bejn il-pubblikazzjoni ta’ leġiżlazzjoni, proċeduri u miżati jew ħlasijiet ġodda jew emendati u d-dħul fis-seħħ tagħhom; u

(d)    li jiżguraw li r-rekwiżiti u l-proċeduri doganali u relatati rispettivi tagħhom ikomplu jissodisfaw il-ħtiġijiet tal-komunità tan-negozju, isegwu l-aħjar prattiki u jibqgħu kummerċjalment restrittivi mill-inqas possibbli.

ARTIKOLU 4.16

Kumitat Doganali

1.    Il-Kumitat Doganali stabbilit permezz tal-Artikolu 17.2 (Kumitati Speċjalizzati) għandu jkun magħmul minn rappreżentanti tal-Partijiet.

2.    Il-Kumitat Doganali għandu jiżgura l-funzjonament tajjeb ta’ dan il-Kapitolu, l-infurzar ta’ drittijiet tal-proprjetà intellettwali mill-awtoritajiet doganali fis-Subtaqsima 4 (Infurzar fil-Fruntiera) tat-Taqsima C (Infurzar tad-Drittijiet tal-Proprjetà Intellettwali) tal-Kapitolu 12 (Proprjetà Intellettwali), il-Protokoll 1 (Dwar id-Definizzjoni tal-Kunċett ta’ “Prodotti Oriġinarji” u l-Metodi ta’ Kooperazzjoni Amministrattiva), il-Protokoll 2 (Assistenza Amministrattiva Reċiproka fi Kwistjonijiet Doganali) u kwalunkwe dispożizzjoni addizzjonali relatata mad-dwana li jistgħu jilħqu qbil fuqha l-Partijiet.

3.    Il-Kumitat Doganali għandu jeżamina l-ħtieġa għal, u jadotta, deċiżjonijiet, opinjonijiet, proposti jew rakkomandazzjonijiet fuq il-kwistjonijiet kollha li jirriżultaw mill-implimentazzjoni tad-dispożizzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 2. Huwa għandu jkollu s-setgħa li jadotta deċiżjonijiet dwar ir-rikonoxximent reċiproku tat-tekniki tal-ġestjoni tar-riskji, tal-kriterji u l-istandards tar-riskji, tal-kontrolli tas-sigurtà u tal-programmi ta’ sħubija kummerċjali, inklużi aspetti bħat-trażmissjoni tad-data u benefiċċji maqbula b’mod reċiproku.

KAPITOLU 5

OSTAKOLI TEKNIĊI GĦALL-KUMMERĊ

ARTIKOLU 5.1

Affermazzjoni tal-Ftehim dwar l-OTK

Il-Partijiet jaffermaw id-drittijiet u l-obbligi tagħhom fir-rigward ta’ xulxin skont il-Ftehim dwar l-OTK, li huwa inkorporat f’dan il-Ftehim u magħmul parti minnu, mutatis mutandis.

ARTIKOLU 5.2

Għanijiet

1.    L-għanijiet ta’ dan il-Kapitolu huma li jiġi ffaċilitat u jiżdied il-kummerċ bilaterali tal-prodotti billi jiġu evitati, identifikati u eliminati l-ostakoli mhux meħtieġa għall-kummerċ fi ħdan il-kamp ta’ applikazzjoni tal-Ftehim dwar l-OTK, kif ukoll li tissaħħaħ il-kooperazzjoni bilaterali bejn il-Partijiet.

2.    Il-Partijiet għandhom jistabbilixxu u jtejbu l-kapaċitajiet tekniċi u l-infrastruttura istituzzjonali dwar kwistjonijiet li jikkonċernaw l-ostakoli tekniċi għall-kummerċ.

ARTIKOLU 5.3

Kamp ta’ Applikazzjoni u Definizzjonijiet

1.    Dan il-Kapitolu japplika għat-tħejjija, l-adozzjoni u l-applikazzjoni ta’ standards, regolamenti tekniċi u proċeduri ta’ valutazzjoni tal-konformità, kif definiti fl-Anness 1 għall-Ftehim dwar l-OTK, li jistgħu jaffettwaw il-kummerċ tal-prodotti bejn il-Partijiet, ħlief għal:

(a)    l-ispeċifikazzjonijiet tal-akkwisti mħejjija minn korpi governattivi għar-rekwiżiti tal-produzzjoni jew tal-konsum ta’ dawk il-korpi; jew

(b)    il-miżuri sanitarji u fitosanitarji kif definiti fl-Anness A għall-Ftehim SPS.

2.    Kull Parti għandha d-dritt li tħejji, tadotta u tapplika standards, regolamenti tekniċi u proċeduri ta’ valutazzjoni tal-konformità skont dan il-Kapitolu u l-Ftehim dwar l-OTK.

3.    Għall-finijiet ta’ dan il-Kapitolu, japplikaw id-definizzjonijiet tal-Anness 1 għall-Ftehim dwar l-OTK.

ARTIKOLU 5.4

Regolamenti Tekniċi

1.    Kull Parti għandha tagħmel l-aħjar użu minn prattika regolatorja tajba, kif prevista fil-Ftehim dwar l-OTK u f’dan il-Kapitolu, b’mod partikolari billi:

(a)    tivvaluta l-alternattivi regolatorji u mhux regolatorji disponibbli għal regolament tekniku propost li jissodisfa l-għanijiet leġittimi tal-Parti, f’konformità mal-Artikolu 2.2 tal-Ftehim dwar l-OTK; tagħmel ħilitha sabiex tivvaluta, inter alia, l-impatt ta’ regolament tekniku propost permezz ta’ valutazzjoni tal-impatt regolatorju, kif irrakkomandat mill-Kumitat dwar l-Ostakoli Tekniċi għall-Kummerċ stabbilit skont l-Artikolu 13 tal-Ftehim dwar l-OTK;

(b)    tuża l-istandards internazzjonali rilevanti, bħal dawk żviluppati mill-Organizzazzjoni Internazzjonali għall-Istandardizzazzjoni, il-Kummissjoni Elettroteknika Internazzjonali, l-Unjoni Internazzjonali tat-Telekomunikazzjoni u l-Kummissjoni Codex Alimentarius, bħala bażi għar-regolamenti tekniċi tagħhom, ħlief meta dawn l-istandards internazzjonali jkunu ineffettivi jew mhux xierqa għall-issodisfar tal-għanijiet leġittimi segwiti minn Parti. Meta Parti ma tkunx użat standards internazzjonali bħala bażi għar-regolamenti tekniċi tagħha, hija għandha, fuq talba tal-Parti l-oħra, tidentifika kwalunkwe devjazzjoni sostanzjali mill-istandards internazzjonali rilevanti u tispjega r-raġunijiet għaliex dawk l-istandards ġew iġġudikati mhux xierqa jew ineffettivi għall-għan segwit;

(c)    tirrevedi, mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 2.3 tal-Ftehim dwar l-OTK, ir-regolamenti tekniċi bil-għan li tiżdied il-konverġenza tagħhom mal-istandards internazzjonali rilevanti. Meta twettaq din ir-reviżjoni, il-Partijiet għandhom, inter alia, jikkunsidraw kwalunkwe żvilupp ġdid fl-istandards internazzjonali rilevanti u jekk għadhomx jeżistu ċ-ċirkostanzi li wasslu għad-diverġenzi minn kwalunkwe standard internazzjonali rilevanti;

(d)    tispeċifika r-regolamenti tekniċi bbażati fuq ir-rekwiżiti tal-prestazzjoni tal-prodott, aktar milli fuq id-disinn jew il-karatteristiċi deskrittivi.

2.    F’konformità mal-Artikolu 2.7 tal-Ftehim dwar l-OTK, Parti għandha tagħti kunsiderazzjoni favorevoli li taċċetta r-regolamenti tekniċi tal-Parti l-oħra bħala ekwivalenti, anki jekk dawk ir-regolamenti jkunu differenti minn dawk tagħha, sakemm tkun sodisfatta li dawk ir-regolamenti jissodisfaw b’mod adegwat l-għanijiet tar-regolamenti tagħha stess.

3.    Parti li tkun ħejjiet regolament tekniku li tqis li huwa ekwivalenti għal regolament tekniku tal-Parti l-oħra, minħabba li jkollu għan u kamp ta’ applikazzjoni tal-prodott kompatibbli, tista’ titlob bil-miktub li l-Parti l-oħra tirrikonoxxih bħala ekwivalenti. Dik it-talba għandha ssir bil-miktub u tistabbilixxi fid-dettall ir-raġunijiet għaliex ir-regolamenti tekniċi għandhom jitqiesu bħala ekwivalenti, inklużi r-raġunijiet fir-rigward tal-kamp ta’ applikazzjoni tal-prodott. Parti li ma taqbilx li r-regolamenti tekniċi huma ekwivalenti għandha tipprovdi lill-Parti l-oħra, fuq talba, ir-raġunijiet għad-deċiżjoni tagħha.

ARTIKOLU 5.5

Standards

1.    Il-Partijiet jaffermaw l-obbligi tagħhom skont l-Artikolu 4.1 tal-Ftehim dwar l-OTK sabiex jiġi żgurat li l-korpi ta' stadardizzazzjoni tagħhom jaċċettaw u jikkonformaw mal-Kodiċi ta' Prattika Tajba għat-Tħejjija, l-Adozzjoni u l-Applikazzjoni tal-Istandards fl-Anness 3 għall-Ftehim dwar l-OTK. Il-Partijiet jaffermaw ukoll l-aderenza tagħhom mal-prinċipji stabbiliti fid-Deċiżjonijiet u r-Rakkomandazzjonijiet adottati mill-Kumitat tad-WTO dwar l-Ostakoli Tekniċi għall-Kummerċ mill-1 ta’ Jannar 1995, G/TBT/1/rev.12, tal-21 ta’ Jannar 2015, (minn hawn ’il quddiem imsejjaħ “id-dokument”), inkluża d-Deċiżjoni tal-Kumitat dwar il-Prinċipji għall-Iżvilupp ta’ Standards, Gwidi u Rakkomandazzjonijiet Internazzjonali fir-rigward tal-Artikoli 2, 5 u l-Anness 3 tal-Ftehim, imsemmija fl-Annessi għall-Parti 1 tad-dokument.

2.    Bil-għan li jarmonizzaw l-istandards fuq bażi kemm jista’ jkun wiesgħa, il-Partijiet għandhom jinkoraġġixxu lill-korpi ta’ standardizzazzjoni tagħhom, kif ukoll lill-korpi reġjonali ta’ standardizzazzjoni li tagħhom huma membri huma stess jew il-korpi ta’ standardizzazzjoni sabiex:

(a)    jipparteċipaw, fil-limiti tar-riżorsi tagħhom, fit-tħejjija ta’ standards internazzjonali minn korpi internazzjonali ta’ standardizzazzjoni rilevanti;

(b)    jużaw l-istandards internazzjonali rilevanti bħala bażi għall-istandards li jiżviluppaw, ħlief fejn dawk l-istandards internazzjonali jkunu ineffettivi jew mhux xierqa għall-issodisfar tal-għanijiet leġittimi segwiti minn Parti, pereżempju, minħabba livell insuffiċjenti ta’ protezzjoni, fatturi klimatiċi jew ġeografiċi fundamentali , jew problemi teknoloġiċi fundamentali;

(c)    jevitaw li jagħmlu l-istess xogħol, jew jidħlu fi trikkib fuq ix-xogħol tal-korpi internazzjonali tal-istandardizzazzjoni;

(d)    jirrevedu l-istandards nazzjonali u reġjonali li mhumiex ibbażati fuq l-istandards internazzjonali rilevanti f’intervalli regolari, bil-għan li tiżdied il-konverġenza tagħhom mal-istandards internazzjonali rilevanti; u

(e)    jikkooperaw mal-korpi ta’ standardizzazzjoni rilevanti tal-Parti l-oħra f’attivitajiet ta’ standardizzazzjoni internazzjonali. Dik il-kooperazzjoni tista’ ssir f’korpi internazzjonali ta’ standardizzazzjoni jew fil-livell reġjonali.

3.    Il-Partijiet għandhom jiskambjaw informazzjoni dwar:

(a)    l-użu tagħhom tal-istandards b’sostenn għar-regolamenti tekniċi;

(b)    il-proċessi ta’ standardizzazzjoni tagħhom u l-firxa tal-użu tagħhom tal-istandards reġjonali jew internazzjonali bħala bażi għall-istandards nazzjonali tagħhom; u

(c)    il-ftehimiet ta’ kooperazzjoni dwar l-istandardizzazzjoni implimentati minn kwalunkwe Parti, inkluż dwar kwistjonijiet ta’ standardizzazzjoni fi ftehimiet internazzjonali ma’ partijiet terzi, sal-punt li dan ma jkunx ipprojbit espliċitament minn dawk il-ftehimiet.

4.    Il-Partijiet jirrikonoxxu li, f’konformità mal-Anness 1 għall-Ftehim dwar l-OTK, il-konformità mal-istandards hija volontarja. Meta Parti tagħmel il-konformità mal-istandards obbligatorja, permezz ta’ inkorporazzjoni jew referenzjar f’regolamenti tekniċi jew proċeduri ta’ valutazzjoni tal-konformità, japplika l-Artikolu 5.7 (Trasparenza).

ARTIKOLU 5.6

Proċeduri ta’ Valutazzjoni tal-Konformità

1.    Fir-rigward tal-proċeduri ta’ valutazzjoni tal-konformità obbligatorji, il-Partijiet għandhom japplikaw il-paragrafu 1 tal-Artikolu 5.4 (Regolamenti Tekniċi), mutatis mutandis, bil-għan li jevitaw l-ostakoli bla bżonn għall-kummerċ u jiżguraw it-trasparenza u n-nuqqas ta’ diskriminazzjoni.

2.    Skont l-Artikolu 5.1.2 tal-Ftehim dwar l-OTK, meta Parti li timporta tkun teħtieġ garanzija pożittiva tal-konformità mar-regolamenti jew l-istandards tekniċi applikabbli tagħha, il-proċeduri ta’ valutazzjoni tal-konformità tagħha la għandhom ikunu aktar stretti u lanqas jiġu applikati b’mod aktar strett milli meħtieġ sabiex din il-Parti tingħata fiduċja adegwata li l-prodotti huma konformi mar-regolamenti jew l-istandards tekniċi applikabbli tagħha, filwaqt li jitqiesu r-riskji li jinħolqu min-nuqqas ta’ konformità.

3.    Il-Partijiet jirrikonoxxu li teżisti firxa wiesgħa ta’ mekkaniżmi sabiex jiffaċilitaw l-aċċettazzjoni tar-riżultati tal-proċeduri ta’ valutazzjoni tal-konformità li jsiru fit-territorju tal-Parti l-oħra, inklużi:

(a)    id-dipendenza tal-Parti li timporta fuq id-dikjarazzjoni tal-konformità ta’ fornitur;

(b)    ftehimiet dwar l-aċċettazzjoni reċiproka tar-riżultati tal-proċeduri ta' valutazzjoni tal-konformità fir-rigward ta’ regolamenti tekniċi speċifiċi li jitwettqu minn korpi li jinsabu fit-territorju tal-Parti l-oħra;

(c)    l-użu ta’ akkreditazzjoni sabiex jiġu kkwalifikati l-korpi ta’ valutazzjoni tal-konformità li jinsabu fit-territorju ta’ kwalunkwe Parti;

(d)    deżinjazzjoni governattiva tal-korpi għall-valutazzjoni tal-konformità, inklużi korpi li jinsabu fit-territorju tal-Parti l-oħra;

(e)    rikonoxximent unilaterali minn Parti tar-riżultati tal-proċeduri ta' valutazzjoni tal-konformità mwettqa fit-territorju tal-Parti l-oħra;

(f)    arranġamenti volontarji bejn il-korpi ta’ valutazzjoni tal-konformità li jinsabu fit-territorju ta’ kwalunkwe Parti; u

(g)    l-użu ta’ ftehimiet ta’ rikonoxximent multilaterali reġjonali u internazzjonali li għalihom huma parti l-Partijiet.

4.    Wara li kkunsidraw b’mod partikolari l-kunsiderazzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 3, il-Partijiet għandhom:

(a)    jintensifikaw l-iskambju tagħhom ta’ informazzjoni dwar il-mekkaniżmu msemmi fil-paragrafu 3 u dwar mekkaniżmi simili bil-għan li jiffaċilitaw l-aċċettazzjoni tar-riżultati tal-valutazzjoni tal-konformità;

(b)    jiskambjaw informazzjoni dwar il-proċeduri ta’ valutazzjoni tal-konformità u, b’mod partikolari, dwar il-kriterji użati sabiex jintgħażlu l-proċeduri ta’ valutazzjoni tal-konformità xierqa għal prodotti speċifiċi;

(c)    jikkunsidraw dikjarazzjoni tal-konformità ta’ fornitur bħala waħda mill-garanziji tal-konformità mal-liġi domestika;

(d)    jikkunsidraw arranġamenti dwar l-aċċettazzjoni reċiproka tar-riżultati tal-proċeduri ta’ valutazzjoni tal-konformità skont il-proċedura stabbilita fil-paragrafu 5;

(e)    jiskambjaw informazzjoni dwar il-politika tal-akkreditazzjoni u jikkunsidraw kif għandhom jagħmlu l-aħjar użu mill-istandards internazzjonali għall-akkreditazzjoni u mill-ftehimiet internazzjonali li jinvolvu l-korpi ta’ akkreditazzjoni tal-Partijiet, pereżempju, permezz tal-mekkaniżmi tal-Kooperazzjoni Internazzjonali għall-Akkreditazzjoni tal-Laboratorji u l-Forum Internazzjonali għall-Akkreditazzjoni;

(f)    jikkunsidraw li jissieħbu jew, kif applikabbli, li jinkoraġġixxu lill-korpi ta’ ttestjar, spezzjoni u ċertifikazzjoni tagħhom sabiex jissieħbu fi kwalunkwe ftehimiet internazzjonali operattivi jew arranġamenti għall-armonizzazzjoni jew il-faċilitazzjoni tal-aċċettazzjoni tar-riżultati tal-valutazzjoni tal-konformità;

(g)    jiżguraw li l-operaturi ekonomiċi jkollhom għażla fost il-faċilitajiet għall-valutazzjoni tal-konformità maħtura mill-awtoritajiet sabiex iwettqu l-kompiti meħtieġa mil-liġi domestika sabiex jiggarantixxu l-konformità;

(h)    jagħmlu ħilithom sabiex jużaw l-akkreditazzjoni sabiex jikkwalifikaw il-korpi ta’ valutazzjoni tal-konformità; u

(i)    jiżguraw l-indipendenza ta’, u n-nuqqas ta’ kunflitt ta’ interess bejn, il-korpi ta’ akkreditazzjoni u l-korpi ta’ valutazzjoni tal-konformità.

5.    Fuq talba minn xi Parti, il-Parti l-oħra tista’ tiddeċiedi li tidħol f’konsultazzjonijiet bil-għan li jiġu definiti inizjattivi settorjali rigward l-użu ta’ proċeduri ta’ valutazzjoni tal-konformità jew l-iffaċilitar tal-aċċettazzjoni tar-riżultati tal-valutazzjoni tal-konformità li huma xierqa għas-setturi rispettivi. Il-Parti li tagħmel it-talba għandha tipprovdi informazzjoni rilevanti dwar kif l-inizjattiva settorjali tiffaċilita l-kummerċ. Jekk il-Parti l-oħra ma tilqax dik it-talba, hija għandha, fuq talba, tipprovdi r-raġunijiet tagħha.

6.    Il-Partijiet jaffermaw l-obbligi tagħhom skont l-Artikolu 5.2.5 tal-Ftehim dwar l-OTK li l-miżati imposti għall-valutazzjoni tal-konformità obbligatorja tal-prodotti importati għandhom ikunu ekwi fir-rigward ta’ kwalunkwe miżati debitabbli għall-valutazzjoni tal-konformità ta’ prodotti simili ta’ oriġini domestika jew li joriġinaw minn kwalunkwe pajjiż ieħor, meta jitqiesu l-kostijiet tal-komunikazzjoni, tat-trasportazzjoni u kostijiet oħrajn li jirriżultaw mid-differenzi bejn il-post tal-faċilitajiet tal-applikant u l-korp ta’ valutazzjoni tal-konformità.

ARTIKOLU 5.7

It-trasparenza

Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza tat-trasparenza fir-rigward tat-tħejjija, l-adozzjoni u l-applikazzjoni tal-istandards, tar-regolamenti tekniċi u tal-proċeduri ta’ valutazzjoni tal-konformità. F’dak ir-rigward, il-Partijiet jaffermaw l-obbligi tat-trasparenza tagħhom skont il-Ftehim dwar l-OTK. Kull Parti għandha:

(a)    tqis il-kummenti tal-Parti l-oħra meta parti mill-proċess tal-iżvilupp ta’ regolament tekniku tkun miftuħa għal konsultazzjoni pubblika, u tipprovdi, jekk tintalab, tweġibiet bil-miktub f’waqthom għall-kummenti magħmula mill-Parti l-oħra;

(b)    tiżgura li l-operaturi ekonomiċi u persuni interessati oħrajn tal-Parti l-oħra jitħallew jipparteċipaw fi kwalunkwe proċess formali ta’ konsultazzjoni pubblika dwar l-iżvilupp ta’ regolamenti tekniċi, b’termini mhux inqas favorevoli minn dawk mogħtija lill-persuni ġuridiċi jew fiżiċi tagħha stess;

(c)    minbarra s-subparagrafu 1(a) tal-Artikolu 5.4 (Regolamenti Tekniċi), f’każijiet fejn jitwettqu valutazzjonijiet tal-impatt, tinforma lill-Parti l-oħra, jekk tintalab, bl-eżitu tal-valutazzjoni tal-impatt tar-regolament tekniku propost;

(d)    meta tagħmel notifiki f’konformità mal-Artikolu 2.9.2 jew 5.6.2 tal-Ftehim dwar l-OTK:

(i)    tippermetti mill-inqas perjodu ta’ 60 jum, wara n-notifika, sabiex il-Parti l-oħra tkun tista’ tipprovdi kummenti bil-miktub għall-proposta u, fejn ikun prattikabbli, tagħti kunsiderazzjoni xierqa lit-talbiet raġonevoli għall-estensjoni ta’ dak il-perjodu;

(ii)    tipprovdi l-verżjoni elettronika tat-test innotifikat;

(iii)    tipprovdi, f’każ li t-test innotifikat ma jkunx miktub b’waħda mil-lingwi uffiċjali tad-WTO, deskrizzjoni dettaljata u komprensiva tal-kontenut tal-miżura fil-format tan-notifika tad-WTO;

(iv)    twieġeb bil-miktub għal kummenti bil-miktub riċevuti mingħand il-Parti l-oħra dwar il-proposta, mhux aktar tard mid-data tal-pubblikazzjoni tar-regolament tekniku jew tal-proċedura ta’ valutazzjoni tal-konformità finali; u

(v)    tipprovdi informazzjoni dwar l-adozzjoni u d-dħul fis-seħħ tal-miżura nnotifikata u t-test finali adottat permezz ta’ addendum għan-notifika oriġinali;

(e)    tippermetti biżżejjed żmien bejn il-pubblikazzjoni tar-regolamenti tekniċi u d-dħul fis-seħħ tagħhom għall-operaturi ekonomiċi tal-Parti l-oħra sabiex jadattaw, għajr meta jinħolqu jew ikun hemm theddida li jinħolqu problemi urġenti ta’ sikurezza, saħħa, protezzjoni ambjentali jew sigurtà nazzjonali;

(f)    tiżgura li r-regolamenti tekniċi kollha u l-proċeduri ta’ valutazzjoni tal-konformità obbligatorji adottati u fis-seħħ ikunu disponibbli għall-pubbliku fuq siti web uffiċjali u mingħajr ħlas; u

(g)    tiżgura li l-punt ta’ kuntatt, stabbilit f’konformità mal-Artikolu 10.1 tal-Ftehim dwar l-OTK, jipprovdi informazzjoni u tweġibiet b’waħda mil-lingwi uffiċjali tad-WTO għal mistoqsijiet raġonevoli mill-Parti l-oħra jew mingħand persuni interessati tal-Parti l-oħra dwar ir-regolamenti tekniċi, l-istandards u l-proċeduri ta’ valutazzjoni tal-konformità adottati.

ARTIKOLU 5.8

Sorveljanza tas-Suq

Il-Partijiet għandhom:

(a)    jiskambjaw opinjonijiet dwar is-sorveljanza tas-suq u l-attivitajiet ta’ infurzar;

(b)    jiżguraw li l-funzjonijiet tas-sorveljanza tas-suq jitwettqu mill-awtoritajiet kompetenti u li ma jkun jeżisti ebda kunflitt ta’ interess bejn il-funzjoni tas-sorveljanza tas-suq u l-funzjoni ta’ valutazzjoni tal-konformità; u

(c)    jiżguraw li ma jkun hemm ebda kunflitt ta’ interess bejn il-korpi ta’ sorveljanza tas-suq u l-operaturi ekonomiċi soġġetti għal kontroll jew superviżjoni.

ARTIKOLU 5.9

Immarkar u Tikkettjar

1.    Il-Partijiet jinnotaw li regolament tekniku jista’ jinkludi jew jittratta esklussivament rekwiżiti ta’ mmarkar jew tikkettjar. Meta r-regolamenti tekniċi ta’ Parti jkun fihom rekwiżiti obbligatorji ta’ mmarkar jew tikkettjar, dik il-Parti għandha tosserva l-prinċipji tal-Artikolu 2.2 tal-Ftehim dwar l-OTK, b’mod partikolari, li ma għandhomx jitħejjew regolamenti tekniċi bil-għan jew bl-effett li joħolqu ostakoli mhux meħtieġa għall-kummerċ internazzjonali, kif ukoll li ma għandhomx ikunu aktar restrittivi għall-kummerċ milli meħtieġ sabiex jintlaħaq għan leġittimu.

2.    Meta tkun teħtieġ immarkar jew tikkettjar obbligatorju tal-prodotti, Parti għandha:

(a)    titlob biss informazzjoni li tkun rilevanti għall-konsumaturi jew l-utenti tal-prodott jew li tindika l-konformità tal-prodott mar-rekwiżiti tekniċi obbligatorji;

(b)    ma titlob ebda approvazzjoni minn qabel, reġistrazzjoni jew ċertifikazzjoni tat-tikketti jew tal-marki tal-prodotti bħala prekundizzjoni għat-tqegħid fis-suq tagħha ta’ prodotti li jikkonformaw b’mod ieħor mar-rekwiżiti tekniċi obbligatorji tagħha, sakemm dan ma jkunx meħtieġ minħabba r-riskju tal-prodotti għas-saħħa jew il-ħajja tal-bnedmin, tal-annimali jew tal-pjanti, għall-ambjent jew għas-sigurtà nazzjonali; din id-dispożizzjoni hija mingħajr preġudizzju għad-dritt tal-Parti li titlob l-approvazzjoni minn qabel tal-informazzjoni speċifika li għandha tiġi pprovduta fuq it-tikketta jew l-immarkar fid-dawl tar-regolamenti domestiċi rilevanti;

(c)    f’każ li hija titlob l-użu ta’ numru ta’ identifikazzjoni uniku mill-operaturi ekonomiċi, toħroġ dak in-numru lill-operaturi ekonomiċi tal-Parti l-oħra mingħajr dewmien bla bżonn u fuq bażi mhux diskriminatorja;

(d)    diment li ma jkunux qarrieqa, kontradittorji jew li joħolqu konfużjoni fir-rigward tal-informazzjoni meħtieġa fil-Parti li timporta l-prodotti, tippermetti dawn li ġejjin:

(i)    informazzjoni b’lingwi oħrajn minbarra l-lingwa meħtieġa fil-Parti li timporta l-prodotti;

(ii)    nomenklaturi, pittogrammi, simboli jew grafika aċċettati internazzjonalment; jew

(iii)    informazzjoni addizzjonali għal dik meħtieġa fil-Parti li timporta l-prodotti;

(e)    taċċetta li t-tikkettjar, inklużi t-tikkettjar supplimentari jew il-korrezzjonijiet għat-tikkettjar, iseħħu, fejn rilevanti, f’bini awtorizzat, bħal f’imħażen doganali jew deposti liċenzjati fil-punt tal-importazzjoni fil-Parti li timporta qabel id-distribuzzjoni u l-bejgħ tal-prodott; il-Parti tista’ titlob li t-tikkettjar oriġinali ma jitneħħiex;

(f)    meta hija tqis li l-objettivi leġittimi skont il-Ftehim dwar l-OTK ma jkunux kompromessi, tagħmel ħilitha sabiex taċċetta tikketti mhux permanenti jew li jistgħu jinqalgħu, jew immarkar jew tikkettjar fid-dokumentazzjoni ta’ akkumpanjament minflok ikunu mwaħħlin fiżikament mal-prodott.

ARTIKOLU 5.10

Kooperazzjoni u Faċilitazzjoni tal-Kummerċ

1.    Il-Partijiet għandhom isaħħu l-kooperazzjoni tagħhom fil-qasam tal-istandards, ir-regolamenti tekniċi u l-proċeduri għall-valutazzjoni tal-konformità bil-għan li jżidu l-fehim reċiproku tas-sistemi rispettivi tagħhom u jiffaċilitaw il-kummerċ bejniethom. Għal dak l-għan, huma jistgħu jistabbilixxu djalogi regolatorji kemm fil-livelli orizzontali kif ukoll f'dawk settorjali.

2.    Il-Partijiet għandhom jimmiraw li jidentifikaw, jiżviluppaw u jippromwovu inizjattivi bilaterali rigward l-istandards, ir-regolamenti tekniċi u l-proċeduri tal-valutazzjoni tal-konformità li huma xierqa għal kwistjonijiet jew setturi partikolari u li jiffaċilitaw il-kummerċ. Dawk l-inizjattivi jistgħu jinkludu:

(a)    il-promozzjoni ta’ prattiki regolatorji tajbin permezz ta’ kooperazzjoni regolatorja, inkluż l-iskambju ta’ informazzjoni, esperjenzi u data, bil-għan li jittejbu l-kwalità u l-effettività tal-istandards, tar-regolamenti tekniċi u tal-proċeduri ta’ valutazzjoni tal-konformità tagħhom u jsir użu effiċjenti mir-riżorsi regolatorji;

(b)    l-użu ta’ approċċ ibbażat fuq ir-riskju għall-valutazzjoni tal-konformità, bħad-dipendenza fuq dikjarazzjoni tal-konformità tal-fornitur għal prodotti b’riskju baxx u, fejn xieraq, it-tnaqqis tal-kumplessità tar-regolamenti tekniċi, tal-istandards u tal-proċeduri ta’ valutazzjoni tal-konformità;

(c)    iż-żieda tal-konverġenza tal-istandards, tar-regolamenti tekniċi u tal-proċeduri ta’ valutazzjoni tal-konformità tagħhom mal-istandards internazzjonali, mal-gwidi jew mar-rakkomandazzjonijiet rilevanti;

(d)    l-evitar ta’ diverġenza mhux meħtieġa ta’ approċċ fi standards, regolamenti tekniċi u proċeduri ta’ valutazzjoni tal-konformità meta ma jkunux jeżistu standards, gwidi jew rakkomandazzjonijiet internazzjonali;

(e)    il-promozzjoni jew it-tisħiħ tal-kooperazzjoni bejn l-organizzazzjonijiet rispettivi tal-Partijiet, pubbliċi jew privati, responsabbli għall-istandardizzazzjoni, il-valutazzjoni tal-konformità u l-metroloġija;

(f)    l-iżgurar ta’ interazzjoni u kooperazzjoni effiċjenti bejn l-awtoritajiet regolatorji f’livell reġjonali jew internazzjonali; u

(g)    l-iskambju ta’ informazzjoni, safejn ikun possibbli, dwar il-ftehimiet u l-arranġamenti relatati mal-ostakoli tekniċi għall-kummerċ sottoskritti fil-livell internazzjonali.

3.    Fuq talba, Parti għandha tagħti kunsiderazzjoni xierqa lill-proposti għal kooperazzjoni mill-Parti l-oħra skont dan il-Kapitolu. Din il-kooperazzjoni għandha ssir, inter alia, permezz ta’ djalogu f’fora xierqa, proġetti konġunti, assistenza teknika u programmi għall-bini tal-kapaċità fuq l-istandards, ir-regolamenti tekniċi u l-proċeduri ta’ valutazzjoni tal-konformità f’żoni industrijali magħżula, kif maqbul b’mod reċiproku.

ARTIKOLU 5.11

Konsultazzjonijiet

1.    Parti għandha tagħti kunsiderazzjoni immedjata u favorevoli għal kwalunkwe talba għal konsultazzjonijiet mill-Parti l-oħra dwar kwistjonijiet li jirrigwardjaw l-implimentazzjoni ta’ dan il-Kapitolu.

2.    Sabiex jiġu ċċarati jew jissolvew il-kwistjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1, il-Kumitat għall-Kummerċ jista’ jistabbilixxi grupp ta’ ħidma bil-għan li jidentifika soluzzjoni prattika u fattibbli sabiex jiġi ffaċilitat il-kummerċ. Il-grupp ta’ ħidma għandu jkun magħmul minn rappreżentanti tal-Partijiet.

ARTIKOLU 5.12

Implementazzjoni

1.    Kull Parti għandha taħtar punt ta’ kuntatt fil-Ministeru tax-Xjenza u t-Teknoloġija tal-Vjetnam u fil-Kummissjoni Ewropea, rispettivament, u tipprovdi lill-Parti l-oħra bid-dettalji ta’ kuntatt tal-uffiċċju jew tal-uffiċjal responsabbli għall-kwistjonijiet koperti taħt dan il-Kapitolu, inkluża informazzjoni dwar it-telefon, il-faks, il-posta elettronika u dettalji rilevanti oħrajn.

2.    Kull Parti għandha tinnotifika minnufih lill-Parti l-oħra bi kwalunkwe tibdil fil-punt ta’ kuntatt tagħha u emendi għall-informazzjoni msemmija fil-paragrafu 1.

3.    Il-punti ta’ kuntatt għandhom, inter alia:

(a)    jimmonitorjaw l-implimentazzjoni u l-amministrazzjoni ta’ dan il-Kapitolu;

(b)    jiffaċilitaw l-attivitajiet ta’ kooperazzjoni, kif xieraq, f’konformità mal-Artikolu 5.10 (Kooperazzjoni Konġunta u Faċilitazzjoni tal-Kummerċ);

(c)    jindirizzaw fil-pront kwalunkwe kwistjoni mqajma minn Parti fir-rigward tal-iżvilupp, l-adozzjoni, l-applikazzjoni jew l-infurzar tal-istandards, tar-regolamenti tekniċi u tal-proċeduri ta’ valutazzjoni tal-konformità;

(d)    jikkonsultaw, fuq talba ta’ Parti, dwar kwistjonijiet li jirriżultaw taħt dan il-Kapitolu;

(e)    jieħdu kwalunkwe azzjoni oħra li tista’ tgħin lill-Partijiet fl-implimentazzjoni ta’ dan il-Kapitolu; u

(f)    iwettqu funzjonijiet oħrajn kif jistgħu jiġu ddelegati mill-Kumitat għall-Kummerċ tal-Prodotti.

4.    Il-punti ta’ kuntatt, stabbiliti f’konformità mal-Artikolu 10.1 tal-Ftehim dwar l-OTK, għandhom:

(a)    jiffaċilitaw l-iskambju ta’ informazzjoni bejn il-Partijiet dwar l-istandards, ir-regolamenti tekniċi u l-proċeduri ta’ valutazzjoni tal-konformità, b’rispons għat-talbiet raġonevoli kollha għal informazzjoni bħal din mill-Parti l-oħra; u

(b)    jirreferu l-mistoqsijiet mill-Parti l-oħra lill-awtoritajiet regolatorji xierqa.

KAPITOLU 6

MIŻURI SANITARJI U FITOSANITARJI

ARTIKOLU 6.1

Kamp ta’ applikazzjoni

1.    Dan il-Kapitolu japplika għat-tħejjija, l-adozzjoni u l-applikazzjoni tal-miżuri sanitarji u fitosanitarji kollha (minn hawn ’il quddiem imsejħa “SPS”) ta’ Parti, li jistgħu, direttament jew indirettament, jaffettwaw il-kummerċ bejn il-Partijiet.

2.    Dan il-Kapitolu ma jaffettwax id-drittijiet tal-Partijiet skont il-Kapitolu 5 (Ostakoli Tekniċi għall-Kummerċ) fir-rigward tal-miżuri li ma jaqgħux fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan il-Kapitolu.

ARTIKOLU 6.2

Għanijiet

L-għanijiet ta’ dan il-Kapitolu huma li:

(a)    tissaħħaħ l-implimentazzjoni effettiva tal-prinċipji u tad-dixxiplini tal-Ftehim SPS u tal-istandards internazzjonali, tal-linji gwida u tar-rakkomandazzjonijiet żviluppati mill-organizzazzjonijiet internazzjonali rilevanti;

(b)    tiġi protetta l-ħajja jew is-saħħa tal-bnedmin, tal-annimali jew tal-pjanti fit-territorju ta’ kull Parti, filwaqt li jiġi ffaċilitat il-kummerċ bejn il-Partijiet u jiġi żgurat li l-miżuri SPS adottati minn kull Parti ma joħolqux ostakoli bla bżonn għall-kummerċ;

(c)    jissaħħu l-komunikazzjoni u l-kooperazzjoni fuq, u r-riżoluzzjoni ta’, kwistjonijiet SPS li jaffettwaw il-kummerċ bejn il-Partijiet u kwistjonijiet miftiehma oħrajn ta’ interess reċiproku; u

(d)    tingħata promozzjoni lil trasparenza u fehim akbar fl-applikazzjoni tal-miżuri SPS ta’ kull Parti.

ARTIKOLU 6.3

Definizzjonijiet

1.    Għall-finijiet ta’ dan il-Kapitolu:

(a)    japplikaw id-definizzjonijiet li jinsabu fl-Anness A tal-Ftehim SPS;

(b)    “awtoritajiet kompetenti” tfisser l-awtoritajiet ta’ kull Parti responsabbli għall-iżvilupp, l-implimentazzjoni u l-amministrazzjoni tal-miżuri SPS fit-territorju tagħha; u

(c)    “Kumitat SPS” tfisser il-Kumitat dwar il-Miżuri Sanitarji u Fitosanitarji msemmi fl-Artikolu 6.11 (Kumitat dwar il-Miżuri Sanitarji u Fitosanitarji) stabbilit skont l-Artikolu 17.2 (Kumitati Speċjalizzati).

2.    Il-Partijiet jistgħu jaqblu fuq definizzjonijiet oħrajn għall-applikazzjoni ta’ dan il-Kapitolu, filwaqt li jqisu l-glossarji u d-definizzjonijiet tal-organizzazzjonijiet internazzjonali rilevanti, bħall-Kummissjoni tal-Codex Alimentarius (minn hawn ’il quddiem imsejħa “Codex Alimentarius”), l-Organizzazzjoni Dinjija għas-Saħħa tal-Annimali (minn hawn ’il quddiem imsejħa “OIE”) u l-Konvenzjoni Internazzjonali għall-Protezzjoni tal-Pjanti (minn hawn ’il quddiem imsejħa “IPPC”).

ARTIKOLU 6.4

Dispożizzjonijiet Ġenerali

1.    Il-Partijiet jaffermaw id-drittijiet u l-obbligi eżistenti tagħhom fir-rigward ta’ xulxin skont il-Ftehim SPS.

2.    Kull Parti għandha tapplika l-Ftehim SPS fl-iżvilupp, l-applikazzjoni jew ir-rikonoxximent ta’ kwalunkwe miżura SPS bil-għan li tiffaċilita l-kummerċ bejn il-Partijiet, filwaqt li tipproteġi l-ħajja jew is-saħħa tal-bnedmin, tal-annimali jew tal-pjanti fit-territorju tagħha.

ARTIKOLU 6.5

Awtoritajiet Kompetenti u Punti ta’ Kuntatt

1.    Bil-għan li jiġu żgurati relazzjonijiet tax-xogħol mill-qrib u effettivi bejn il-Partijiet sabiex jintlaħqu l-għanijiet ta’ dan il-Kapitolu, l-awtoritajiet kompetenti huma:

(a)    fil-każ tal-Vjetnam, ir-responsabbiltà għall-kwistjonijiet ta’ SPS hija kondiviża bejn l-aġenziji governattivi kif ġej:

(i)    il-Ministeru tal-Agrikoltura u l-Iżvilupp Rurali, jew is-suċċessur tiegħu, huwa responsabbli għas-saħħa tal-pjanti u tal-annimali; huwa jamministra l-miżuri ta’ sorveljanza u kontroll sabiex jipprevjeni l-introduzzjoni ta’ mard li jaffettwa b’mod negattiv is-saħħa tal-bnedmin u tal-annimali; huwa jamministra wkoll programm komprensiv sabiex jikkontrolla u jipprevjeni l-inkursjoni tal-mard u tal-organiżmi ta’ ħsara li jaffettwaw b’mod negattiv is-saħħa tal-pjanti u l-ekonomija; u, għall-prodotti ta’ annimali u pjanti destinati għall-esportazzjoni, huwa responsabbli wkoll għall-ispezzjoni, għall-kwarantina u għall-ħruġ ta’ ċertifikazzjonijiet li jattestaw l-istandards u r-rekwiżiti miftiehma tal-Unjoni; u

(ii)    il-Ministeru tas-Saħħa, il-Ministeru tal-Agrikoltura u l-Iżvilupp Rurali u l-Ministeru tal-Industrija u l-Kummerċ, jew is-suċċessuri rispettivi tagħhom, huma, f’konformità mal-kompetenzi rispettivi tagħhom, responsabbli għas-sikurezza tal-ikel destinat għall-konsum mill-bniedem; għall-importazzjoni tal-ikel, huma jamministraw il-miżuri ta’ sorveljanza u kontroll, inkluż l-iżvilupp ta’ regolamenti tekniċi nazzjonali u proċeduri tal-approvazzjoni, it-twettiq ta’ valutazzjoni tar-riskju tal-prodotti u spezzjonijiet tal-istabbilimenti, sabiex jiżguraw il-konformità mal-istandards u r-rekwiżiti miftiehma tal-Vjetnam; għall-esportazzjoni tal-ikel, huma responsabbli wkoll għall-ispezzjoni u għall-ħruġ ta’ ċertifikazzjonijiet tas-saħħa;

(b)    fil-każ tal-Unjoni, ir-responsabbiltà hija kondiviża bejn l-amministrazzjonijiet tal-Istati Membri u l-Kummissjoni Ewropea kif ġej:

(i)    fir-rigward tal-esportazzjonijiet lejn il-Vjetnam, l-Istati Membri huma responsabbli għall-kontroll tal-kundizzjonijiet u r-rekwiżiti tal-produzzjoni, inklużi spezzjonijiet statutorji u l-ħruġ ta’ ċertifikazzjonijiet tas-saħħa u tal-benesseri tal-annimali li jattestaw il-konformità mal-istandards u r-rekwiżiti tal-Vjetnam;

(ii)    fir-rigward tal-importazzjonijiet mill-Vjetnam, l-Istati Membri huma responsabbli għall-kontroll tal-konformità tal-importazzjonijiet mal-kundizzjonijiet tal-importazzjoni tal-Unjoni;

(iii)    il-Kummissjoni Ewropea hija responsabbli għall-koordinazzjoni ġenerali, l-ispezzjoni u l-awditjar tas-sistemi ta’ spezzjoni u għall-azzjoni leġiżlattiva meħtieġa sabiex tiġi żgurata l-applikazzjoni uniformi tal-istandards u r-rekwiżiti fis-suq intern tal-Unjoni.

2.    Mid-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim, l-awtoritajiet kompetenti ta’ kull Parti għandhom jipprovdu lil xulxin b’punt ta’ kuntatt għall-komunikazzjoni fuq il-kwistjonijiet kollha li jirriżultaw taħt dan il-Kapitolu. Il-funzjonijiet tal-punti ta’ kuntatt għandhom jinkludu:

(a)    it-titjib tal-komunikazzjoni fost l-aġenziji u l-ministeri tal-Partijiet responsabbli għall-kwistjonijiet SPS; u

(b)    l-iffaċilitar tal-iskambju ta’ informazzjoni sabiex jittejjeb il-fehim reċiproku tal-miżuri SPS ta’ kull Parti, tal-proċessi regolatorji li għandhom x’jaqsmu ma’ dawk il-miżuri u l-impatt tagħhom fuq il-kummerċ tal-prodotti kkonċernati bejn il-Partijiet.

3.    Il-Partijiet għandhom jiżguraw li l-informazzjoni pprovduta taħt il-paragrafi 1 u 2 tinżamm aġġornata.

ARTIKOLU 6.6

Rekwiżiti u Proċeduri tal-Importazzjoni

1.    Ir-rekwiżiti ġenerali tal-importazzjoni ta’ Parti għandhom ikunu applikabbli għat-territorju kollu tal-Parti li tesporta, mingħajr preġudizzju għall-abbiltà tal-Parti li timporta li tieħu deċiżjonijiet u miżuri f’konformità mal-kriterji stabbiliti fl-Artikolu 6.9 (Miżuri marbuta mas-Saħħa tal-Pjanti u tal-Annimali).

2.    Kull Parti għandha tadotta biss miżuri li huma xjentifikament ġustifikati, konsistenti mar-riskju involut u li jirrappreżentaw l-inqas miżuri restrittivi disponibbli u jirriżultaw f’impediment minimu għall-kummerċ.

3.    Il-Parti li timporta għandha tiżgura li r-rekwiżiti u l-proċeduri tal-importazzjoni tagħha jiġu applikati b’mod proporzjonali u mhux diskriminatorju.

4.    Il-proċeduri tal-importazzjoni għandhom jimmiraw li jimminimizzaw l-effetti kummerċjali negattivi u jħaffu l-proċess tal-approvazzjoni, filwaqt li jikkonformaw mar-rekwiżiti u l-proċeduri tal-Parti li timporta.

5.    Il-Parti li timporta għandha tiżgura t-trasparenza sħiħa tar-rekwiżiti u l-proċeduri tal-importazzjoni tagħha.

6.    Il-Parti li tesporta għandha tiżgura l-konformità mar-rekwiżiti tal-importazzjoni tal-Parti li timporta.

7.    Kull Parti għandha tistabbilixxi u taġġorna l-listi ta’ organiżmi ta’ ħsara rregolati, billi tuża terminoloġija xjentifika, u tagħmel dawn il-listi disponibbli għall-Parti l-oħra.

8.    Ir-rekwiżiti tal-importazzjoni fitosanitarji għandhom ikunu ristretti għal miżuri li jiżguraw ir-rispett għal-livell xieraq ta’ protezzjoni tal-Parti li timporta, u jkunu limitati għall-organiżmi ta’ ħsara rregolati ta’ tħassib għall-Parti li timporta. Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 6 tal-IPPC, Parti ma għandhiex timponi jew iżżomm miżuri fitosanitarji għall-organiżmi ta’ ħsara mhux irregolati.

9.    Għandha titwettaq analiżi tar-riskju tal-organiżmi ta’ ħsara minn Parti mingħajr dewmien bla bżonn wara t-talba inizjali tal-Parti li tesporta. F’każ ta’ diffikultajiet, il-Partijiet għandhom jaqblu fi ħdan il-Kumitat SPS fuq skeda ta’ żmien għat-twettiq tal-analiżi tar-riskju tal-organiżmi ta’ ħsara.

10.    Il-Parti li timporta għandu jkollha d-dritt li twettaq kontrolli fuq l-importazzjoni abbażi tar-riskji SPS assoċjati mal-importazzjonijiet. Dawk il-kontrolli għandhom jitwettqu mingħajr dewmien bla bżonn u b’impediment minimu għall-kummerċ. Jekk il-prodotti ma jkunux konformi mar-rekwiżiti tal-Parti li timporta, kwalunkwe azzjoni meħuda mill-Parti li timporta għandha tkun f’konformità mal-istandards internazzjonali u proporzjonata għar-riskju kkawżat mill-prodott.

11.    Il-Parti li timporta għandha tagħmel disponibbli l-informazzjoni dwar il-frekwenza tal-kontrolli fuq l-importazzjoni mwettqa fuq il-prodotti. Din il-frekwenza tista’ tiġi adattata bħala konsegwenza tal-verifiki jew tal-kontrolli fuq l-importazzjoni, jew inkella bi ftehim reċiproku bejn il-Partijiet.

12.    Kwalunkwe miżata imposta għall-proċeduri relatati mal-importazzjoni tal-prodotti msemmija f’dan il-Kapitolu għandha tkun ekwa fir-rigward ta’ kwalunkwe miżata imposta fuq prodotti domestiċi simili u ma għandhiex tkun ogħla mill-kost attwali tas-servizz.

ARTIKOLU 6.7

Verifiki

1.    Bil-għan li tikseb jew iżżomm il-fiduċja fl-implimentazzjoni effettiva ta’ dan il-Kapitolu, il-Parti li timporta għandha d-dritt li twettaq verifiki, inkluż:

(a)    billi twettaq żjarat ta’ verifika fil-Parti li tesporta sabiex tivverifika s-sistema ta’ kontroll kollha, jew parti minnha, tal-Parti li tesporta, f’konformità mal-istandards, il-linji gwida u r-rakkomandazzjonijiet internazzjonali rilevanti tal-Codex Alimentarius, l-OIE u l-IPPC; l-ispejjeż ta’ tali żjarat ta’ verifika għandhom jitħallsu mill-Parti li tkun qiegħda twettaq iż-żjara ta’ verifika; u

(b)    b’talbiet ta’ informazzjoni lill-Parti li tesporta dwar is-sistema ta’ kontroll tagħha u r-riżultati tal-kontrolli mwettqa taħt dik is-sistema.

2.    Kull Parti għandha tipprovdi lill-Parti l-oħra bir-riżultati u l-konklużjonijiet taż-żjarat ta’ verifika mwettqa fit-territorju tal-Parti l-oħra.

3.    Jekk il-Parti li timporta tiddeċiedi li twettaq żjara ta’ verifika fil-Parti li tesporta, hija għandha tinnotifika lill-Parti li tesporta b’din iż-żjara mill-inqas 60 jum tax-xogħol qabel titwettaq tali żjara ta’ verifika, sakemm ma jiġix miftiehem mod ieħor. Kwalunkwe modifika għal din iż-żjara ta’ verifika għandha tiġi miftiehma b’mod reċiproku mill-Partijiet.

4.    Il-Parti li timporta għandha tipprovdi abbozz ta’ rapport tal-verifika lill-Parti li tesporta fi żmien 45 jum tax-xogħol mit-tlestija tal-verifiki. Il-Parti li tesporta għandu jkollha 30 jum tax-xogħol sabiex tikkummenta dwar l-abbozz tar-rapport. Il-kummenti magħmula mill-Parti li tesporta għandhom jiżdiedu ma’ u, fejn xieraq, jiġu inklużi fir-rapport ta’ verifika finali, li għandu jiġi ppreżentat fi żmien 30 jum tax-xogħol. Jekk, matul il-verifika, il-Parti li timporta tidentifika riskju sinifikanti għas-saħħa tal-bnedmin, tal-annimali jew tal-pjanti, hija għandha tinforma lill-Parti li tesporta mill-aktar fis possibbli u, fi kwalunkwe każ, fi żmien 10 ijiem tax-xogħol wara t-tmiem tal-verifika.

ARTIKOLU 6.8

Il-Proċedura għall-Elenkar tal-Istabbilimenti

1.    Fuq talba tal-Parti li timporta, il-Parti li tesporta għandha tinforma lill-Parti li timporta bil-lista tagħha ta’ stabbilimenti li jikkonformaw mar-rekwiżiti tal-Parti li timporta għall-approvazzjoni u li għalihom ġew ipprovduti garanziji sanitarji sodisfaċenti f’konformità mal-Anness 6A (Ir-Rekwiżiti u l-Proċeduri għall-Approvazzjoni tal-Istabbilimenti għall-Prodotti).

2.    Fuq talba tal-Parti li tesporta, il-Parti li timporta għandha tapprova fi żmien 45 jum tax-xogħol il-lista ta’ stabbilimenti msemmija fil-paragrafu 1, mingħajr spezzjoni minn qabel tal-istabbilimenti individwali.

3.    Jekk il-Parti li timporta titlob informazzjoni addizzjonali, il-perjodu ta’ żmien imsemmi fil-paragrafu 2 għandu jiġi estiż sa 30 jum tax-xogħol. Wara l-approvazzjoni tal-lista ta’ stabbilimenti, il-Parti li timporta għandha tieħu l-miżuri meħtieġa, f’konformità mal-proċeduri legali applikabbli tagħha, sabiex tippermetti l-importazzjoni tal-prodotti kkonċernati.

4.    Jekk il-Parti li timporta tirrifjuta t-talba għall-approvazzjoni, hija għandha tinforma mingħajr dewmien lill-Parti li tesporta bir-raġunijiet li fuqhom kien ibbażat dak ir-rifjut.

ARTIKOLU 6.9

Miżuri marbuta mas-Saħħa tal-Annimali u tal-Pjanti

1.    Il-Partijiet jirrikonoxxu l-kunċetti ta’ żoni ħielsa mill-mard, żoni bi prevalenza baxxa ta’ mard u kompartimentalizzazzjoni f’konformità mal-Ftehim SPS u mal-istandards, il-linji gwida jew ir-rakkomandazzjonijiet tal-OIE. Il-Partijiet jirrikonoxxu wkoll l-istatus tas-saħħa tal-annimali kif stabbilit mill-OIE.

2.    Il-Partijiet jirrikonoxxu l-kunċetti ta’ żoni ħielsa mill-organiżmi ta’ ħsara, żoni bi prevalenza baxxa ta’ organiżmi ta’ ħsara, żoni protetti u siti ta’ produzzjoni ħielsa mill-organiżmi ta’ ħsara f’konformità mal-Ftehim SPS u mal-istandards, il-linji gwida jew ir-rakkomandazzjonijiet tal-IPPC.

3.    Il-Partijiet għandhom jikkunsidraw fatturi bħal-lokazzjoni ġeografika, l-ekosistemi, is-sorveljanza epidemjoloġika u l-effettività tal-kontrolli SPS.

4.    Il-Kumitat SPS għandu jiddefinixxi f’aktar dettall il-proċedura għar-rikonoxximent tal-kunċetti msemmija fil-paragrafi 1 u 2 billi jikkunsidra l-Ftehim SPS u l-istandards, il-linji gwida jew ir-rakkomandazzjonijiet tal-OIE u tal-IPPC.

5.    Meta l-Parti li timporta tivvaluta l-awtodeterminazzjoni tal-istatus tas-saħħa tal-annimali jew tal-pjanti magħmula mill-Parti li tesporta, hija għandha, fil-prinċipju, tibbaża l-valutazzjoni tagħha tal-istatus tas-saħħa tal-annimali jew tal-pjanti tal-Parti li tesporta, jew partijiet minnha, fuq l-informazzjoni pprovduta mill-Parti li tesporta f’konformità mal-Ftehim SPS u mal-istandards, il-linji gwida jew ir-rakkomandazzjonijiet tal-OIE u tal-IPPC. Il-Parti li timporta għandha tagħmel ħilitha sabiex tipprovdi lill-Parti li tesporta d-deċiżjoni tagħha mingħajr dewmien żejjed wara t-talba għall-valutazzjoni.

6.    Jekk il-Parti li timporta ma taċċettax l-awtodeterminazzjoni tal-istatus tas-saħħa tal-annimali jew tal-pjanti magħmula mill-Parti li tesporta, hija għandha tispjega r-raġunijiet u, fuq talba mill-Parti li tesporta, tidħol f’konsultazzjonijiet mill-aktar fis possibbli sabiex tasal għal soluzzjoni alternattiva.

7.    Il-Parti li tesporta għandha tipprovdi evidenza rilevanti sabiex turi b’mod oġġettiv lill-Parti li timporta li l-istatus tas-saħħa tal-annimali jew tal-pjanti ta’ dawk iż-żoni x’aktarx jibqa’ l-istess. Għal dak il-għan, il-Parti li tesporta għandha, fuq talba mill-Parti li timporta, tagħti lill-Parti li timporta aċċess raġonevoli għall-ispezzjoni, l-ittestjar u proċeduri rilevanti oħrajn.

ARTIKOLU 6.10

Ekwivalenza

1.    Il-Partijiet jirrikonoxxu li l-applikazzjoni tal-ekwivalenza fl-Artikolu 4 tal-Ftehim SPS hija għodda importanti għall-faċilitazzjoni tal-kummerċ u għandha benefiċċji reċiproċi kemm għall-pajjiżi esportaturi kif ukoll għall-pajjiżi importaturi.

2.    L-ekwivalenza tista’ tiġi aċċettata għal miżura SPS speċifika jew miżuri relatati ma’ prodott partikolari jew kategoriji ta’ prodotti, jew inkella fuq bażi tas-sistemi kollha.

3.    Il-Parti li timporta għandha taċċetta l-miżuri SPS u s-sistemi tal-Parti li tesporta bħala ekwivalenti jekk il-Parti li tesporta turi b’mod oġġettiv li l-miżuri tagħha jilħqu l-livell xieraq ta’ protezzjoni tal-SPS tal-Parti li timporta. Sabiex tiffaċilita determinazzjoni tal-ekwivalenza, il-Parti li timporta għandha, fuq talba, tispjega l-għan ta’ kwalunkwe miżura SPS rilevanti lill-Parti l-oħra.

4.    Fi żmien tliet xhur mid-data ta’ meta l-Parti li timporta tirċievi talba mill-Parti li tesporta, il-Partijiet għandhom jagħmlu konsultazzjonijiet sabiex jiddeterminaw l-ekwivalenza tal-miżuri u s-sistemi SPS.

5.    Il-Parti li timporta għandha tagħmel determinazzjoni tal-ekwivalenza mingħajr dewmien żejjed wara li l-Parti li tesporta tkun uriet l-ekwivalenza tal-miżuri u s-sistemi SPS proposti.

6.    Il-Parti li timporta għandha taċċellera d-determinazzjoni tal-ekwivalenza, b’mod partikolari fir-rigward ta’ dawk il-prodotti li hija storikament importat mingħand il-Parti li tesporta.

7.    Fil-każ ta’ aktar minn talba waħda mill-Parti li tesporta, il-Partijiet għandhom jaqblu fi ħdan il-Kumitat SPS fuq skeda ta’ żmien li fiha għandhom jibdew il-proċess.

8.    F’konformità mal-Artikolu 9 tal-Ftehim SPS, il-Parti li timporta għandha tagħti kunsiderazzjoni sħiħa lit-talbiet mill-Parti li tesporta għal assistenza teknika sabiex tiffaċilita l-implimentazzjoni ta’ dan l-Artikolu. Din l-għajnuna tista’, inter alia, tgħin sabiex jiġu identifikati u implimentati miżuri li jistgħu jiġu rikonoxxuti bħala ekwivalenti jew li jtejbu b’xi mod ieħor l-aċċess għas-suq.

9.    Il-kunsiderazzjoni mill-Parti li timporta ta’ talba mill-Parti li tesporta għar-rikonoxximent tal-ekwivalenza tal-miżuri SPS tagħha fir-rigward ta’ prodott speċifiku minna nnifisha ma għandhiex tkun raġuni sabiex tfixkel jew tissospendi l-importazzjonijiet li għaddejjin ta’ dak il-prodott minn dik il-Parti. Meta l-Parti li timporta tkun għamlet determinazzjoni tal-ekwivalenza, il-Partijiet għandhom jirreġistrawha b’mod formali u japplikawha mingħajr dewmien għall-kummerċ bejniethom fiż-żona rilevanti.

ARTIKOLU 6.11

Il-Kumitat dwar il-Miżuri Sanitarji u Fitosanitarji

1.    Il-Kumitat SPS stabbilit skont l-Artikolu 17.2 (Kumitati Speċjalizzati) għandu jinkludi rappreżentanti tal-awtoritajiet kompetenti tal-Partijiet. Id-deċiżjonijiet kollha meħuda mill-Kumitat SPS għandu ikunu bi ftehim reċiproku.

2.    Il-Kumitat SPS għandu jiltaqa’ personalment fi żmien sena mid-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim. Minn hemm ’il quddiem, huwa għandu jiltaqa’ mill-inqas kull sena jew kif stabbilit b’mod reċiproku mill-Partijiet. Huwa għandu jistabbilixxi r-regoli ta’ proċedura tiegħu fl-ewwel laqgħa tiegħu. Huwa għandu jiltaqa’ personalment, permezz ta’ telekonferenza, vidjokonferenza, jew permezz ta’ kwalunkwe mezz ieħor, kif miftiehem b’mod reċiproku mill-Partijiet.

3.    Il-Kumitat SPS jista’ jipproponi lill-Kumitat għall-Kummerċ sabiex jistabbilixxi gruppi ta’ ħidma, li għandhom jidentifikaw u jindirizzaw il-kwistjonijiet tekniċi u xjentifiċi li jirriżultaw minn dan il-Kapitolu u jesploraw opportunitajiet għal aktar kollaborazzjoni fuq kwistjonijiet SPS ta’ interess reċiproku.

4.    Il-Kumitat SPS jista’ jindirizza kwalunkwe kwistjoni relatata mal-funzjonament effettiv ta’ dan il-Kapitolu, inklużi l-faċilitazzjoni tal-komunikazzjoni u t-tisħiħ tal-kooperazzjoni bejn il-Partijiet. B’mod partikolari, dan għandu jkollu r-responsabbiltajiet u l-funzjonijiet li ġejjin:

(a)    jiżviluppa l-proċeduri jew l-arranġamenti neċessarji għall-implimentazzjoni ta’ dan il-Kapitolu;

(b)    jissorvelja l-progress fl-implimentazzjoni ta’ dan il-Kapitolu;

(c)    jipprovdi forum għad-diskussjoni dwar il-problemi li jirriżultaw mill-applikazzjoni ta’ ċerti miżuri SPS bil-għan li jasal għal soluzzjonijiet aċċettabbli b’mod reċiproku u jindirizza fil-pront kwalunkwe kwistjoni li tista’ toħloq ostakoli bla bżonn għall-kummerċ bejn il-Partijiet;

(d)    jipprovdi forum għall-iskambju ta’ informazzjoni, għarfien espert u esperjenzi fil-qasam tal-kwistjonijiet tal-SPS;

(e)    jidentifika, jibda u jirrevedi proġetti u attivitajiet ta’ assistenza teknika bejn il-Partijiet; u

(f)    iwettaq kwalunkwe funzjoni oħra kif miftiehem b’mod reċiproku bejn il-Partijiet.

5.    Il-Partijiet jistgħu, permezz ta’ deċiżjoni fil-Kumitat SPS, jadottaw rakkomandazzjonijiet u deċiżjonijiet relatati mal-awtorizzazzjoni tal-importazzjonijiet, l-iskambju ta’ informazzjoni, it-trasparenza, ir-rikonoxximent tar-reġjonalizzazzjoni, l-ekwivalenza u miżuri alternattivi, kif ukoll kwalunkwe kwistjoni oħra msemmija taħt dan l-Artikolu.

ARTIKOLU 6.12

It-Trasparenza u l-Iskambju ta’ Informazzjoni

1.    Il-Partijiet għandhom:

(a)    jiżguraw it-trasparenza fir-rigward tal-miżuri SPS applikabbli għall-kummerċ bejniethom;

(b)    isaħħu l-fehim reċiproku tal-miżuri SPS ta’ kull Parti u l-applikazzjoni tagħhom;

(c)    jiskambjaw informazzjoni dwar kwistjonijiet relatati mal-iżvilupp u l-applikazzjoni tal-miżuri SPS, inkluż il-progress fuq l-evidenza xjentifika ġdida disponibbli, li jaffettwaw, jew jistgħu jaffettwaw il-kummerċ bejniethom bil-għan li jitnaqqsu l-effetti kummerċjali negattivi tagħhom;

(d)    fuq talba ta’ Parti, jikkomunikaw ir-rekwiżiti tal-importazzjoni li japplikaw għall-importazzjoni ta’ prodott partikolari fi żmien 15-il jum tax-xogħol mid-data ta’ meta tasal it-talba; u

(e)    fuq talba ta’ Parti, jikkomunikaw il-progress li jkun sar fl-ipproċessar tal-applikazzjoni għall-awtorizzazzjoni ta’ prodott partikolari fi żmien 15-il jum tax-xogħol mid-data ta’ meta tasal it-talba;

2.    Meta Parti tkun għamlet l-informazzjoni disponibbli jew b’notifika lid-WTO f’konformità mar-regoli u l-proċeduri rilevanti, jew inkella billi tippubblikaha fuq is-siti web uffiċjali tagħha aċċessibbli għall-pubbliku u mingħajr ħlas, l-iskambju ta’ informazzjoni skont is-subparagrafi (c), (d) u (e) tal-paragrafu 1 ma għandux ikun meħtieġ.

3.    In-notifiki kollha taħt dan il-Kapitolu għandhom isiru lill-punti ta’ kuntatt msemmija taħt l-Artikolu 6.5 (Awtoritajiet Kompetenti u Punti ta’ Kuntatt).

ARTIKOLU 6.13

Il-konsultazzjonijiet

1.    Meta Parti tqis li miżura SPS li taffettwa l-kummerċ bilaterali timmerita aktar diskussjoni, hija tista’, permezz tal-punti ta’ kuntatt imsemmija taħt l-Artikolu 6.5 (Awtoritajiet Kompetenti u Punti ta’ Kuntatt), titlob spjegazzjoni sħiħa u, jekk meħtieġ, titlob li jsiru konsultazzjonijiet dwar dik il-miżura SPS. Il-Parti l-oħra għandha tirrispondi fil-pront għal dawn it-talbiet.

2.    Il-Partijiet għandhom jagħmlu kull sforz sabiex, f’perjodu ta’ żmien miftiehem, jaslu għal soluzzjoni aċċettabbli b’mod reċiproku permezz ta’ konsultazzjonijiet. Jekk il-konsultazzjonijiet jonqsu milli jsolvu l-kwistjoni, din għandha tiġi kkunsidrata mill-Kumitat SPS.

ARTIKOLU 6.14

Miżuri ta’ Emerġenza

1.    Kull Parti għandha tinnotifika bil-miktub lill-Parti l-oħra, fi żmien jumejn tax-xogħol, kwalunkwe riskju serju jew sinifikanti għall-ħajja jew għas-saħħa tal-bnedmin, tal-annimali jew tal-pjanti, inkluża kwalunkwe emerġenza tal-ikel, li jaffettwaw lill-prodotti li għalihom isir kummerċ bejn il-Partijiet.

2.    Meta Parti jkollha tħassib serju dwar riskju għall-ħajja jew għas-saħħa tal-bnedmin, tal-annimali jew tal-pjanti li jaffettwa lill-prodotti li għalihom isir kummerċ bejn il-Partijiet, hija tista’ titlob li jsiru konsultazzjonijiet f’konformità mal-Artikolu 6.13 (Konsultazzjonijiet). Il-konsultazzjonijiet għandhom isiru mill-aktar fis possibbli. Kull Parti għandha tagħmel ħilitha sabiex tipprovdi, fi żmien xieraq, l-informazzjoni neċessarja kollha sabiex jiġi evitat tfixkil fil-kummerċ.

3.    Il-Parti li timporta tista’, mingħajr notifika preċedenti, tieħu l-miżuri meħtieġa sabiex tipproteġi l-ħajja jew is-saħħa tal-bnedmin, tal-annimali jew tal-pjanti. Għall-kunsinni fit-trasport bejn il-Partijiet, il-Parti li timporta għandha tikkunsidra l-aktar soluzzjoni xierqa u proporzjonali sabiex tevita kull tfixkil mhux meħtieġ għall-kummerċ.

4.    Il-Parti li tkun qed tieħu l-miżuri għandha tgħarraf lill-Parti l-oħra mill-aktar fis possibbli u fi kwalunkwe każ mhux aktar tard minn 24 siegħa wara l-adozzjoni tal-miżura. Kwalunkwe Parti tista’ titlob kwalunkwe informazzjoni relatata mas-sitwazzjoni tal-SPS u kwalunkwe miżura adottata. Il-Parti l-oħra għandha twieġeb malli tkun disponibbli l-informazzjoni mitluba.

5.    Fuq talba ta’ kwalunkwe Parti u f’konformità mal-Artikolu 6.13 (Konsultazzjonijiet), il-Partijiet għandhom jagħmlu konsultazzjonijiet rigward is-sitwazzjoni fi żmien 10 ijiem tax-xogħol min-notifika msemmija fil-paragrafu 1. Il-konsultazzjonijiet għandhom isiru bil-għan li jiġi evitat kwalunkwe tfixkil bla bżonn għall-kummerċ. Il-Partijiet jistgħu jqisu l-għażliet għall-faċilitazzjoni tal-implimentazzjoni jew is-sostituzzjoni tal-miżuri SPS.

ARTIKOLU 6.15

Assistenza Teknika u Trattament Differenzjali u Speċjali

1.    L-Unjoni għandha tipprovdi assistenza teknika sabiex tindirizza l-ħtiġijiet speċifiċi tal-Vjetnam bil-għan li tikkonforma mal-miżuri SPS tal-Unjoni, inklużi s-sikurezza alimentari, is-saħħa tal-annimali u tal-pjanti u l-użu ta’ standards internazzjonali.

2.    F’konformità mal-Artikolu 10 tal-Ftehim SPS, fil-każ ta’ miżuri SPS ġodda, l-Unjoni għandha tqis il-ħtiġijiet speċjali tal-Vjetnam sabiex iżżomm l-opportunitajiet tal-esportazzjoni tal-Vjetnam, filwaqt li tkompli tikseb il-livell ta’ protezzjoni tal-Unjoni. Il-Kumitat SPS għandu jiġi kkonsultat fuq talba ta’ kwalunkwe Parti sabiex jirrifletti fuq u jiddeċiedi dwar:

(a)    perjodi ta’ żmien itwal għall-konformità;

(b)    kundizzjonijiet tal-importazzjoni alternattivi fil-kuntest tal-ekwivalenza; u

(c)    attivitajiet ta’ assistenza teknika.

KAPITOLU 7

OSTAKOLI MHUX TARIFFARJI GĦALL-KUMMERĊ
U L-INVESTIMENT FIL-ĠENERAZZJONI TAL-ENERĠIJA RINNOVABBLI

ARTIKOLU 7.1

Għanijiet

Skont l-isforzi globali sabiex jitnaqqsu l-emissjonijiet tal-gassijiet serra, il-Partijiet jikkondividu l-għanijiet tal-promozzjoni, l-iżvilupp u ż-żieda tal-ġenerazzjoni tal-enerġija minn sorsi rinnovabbli u sostenibbli, b’mod partikolari permezz tal-iffaċilitar tal-kummerċ u l-investiment. Għal dan il-għan, il-Partijiet għandhom jikkooperaw sabiex ineħħu jew inaqqsu l-ostakoli mhux tariffarji u jrawmu l-kooperazzjoni, filwaqt li jqisu, fejn xieraq, l-istandards reġjonali u internazzjonali.

ARTIKOLU 7.2

Definizzjonijiet

Għall-finijiet ta’ dan il-Kapitolu:

(a)    “rekwiżit ta’ kontenut lokali” tfisser:

(i)    fir-rigward tal-prodotti, rekwiżit għal intrapriża sabiex takkwista jew tuża prodotti ta’ oriġini domestika jew minn sors domestiku, speċifikat f’termini ta’ prodotti partikolari, f’termini tal-volum jew tal-valur tal-prodotti, jew inkella f’termini ta’ proporzjon tal-volum jew tal-valur tal-produzzjoni lokali tagħha;

(ii)    fir-rigward tas-servizzi, rekwiżit li jillimita l-għażla tal-fornitur tas-servizzi jew is-servizz ipprovdut għad-detriment tas-servizzi jew tal-fornituri tas-servizzi mill-Parti l-oħra;

(b)    “miżuri li jirrikjedu li jifformaw sħubija ma’ kumpaniji lokali” tfisser kwalunkwe rekwiżiti sabiex jistabbilixxu jew joperaw b’mod konġunt ma’ kumpaniji lokali persuna ġuridika, sħubija skont il-liġi domestika, impriża konġunta, jew sabiex jidħlu f’relazzjonijiet kuntrattwali bħal kuntratti ta’ kooperazzjoni fin-negozju ma’ kumpaniji lokali;

(c)    “tpaċija” tfisser kwalunkwe impenn li jimponi l-użu ta’ rekwiżit ta’ kontenut lokali, fornituri lokali, trasferiment tat-teknoloġija, investiment, negozju kumpensatorju jew azzjonijiet simili li jinkoraġġixxu l-iżvilupp lokali;

(d)    “sorsi rinnovabbli u sostenibbli” tfisser sorsi fil-forma ta’ enerġija mir-riħ, mix-xemx, ġeotermali, idrotermali, enerġija mill-oċeani, idroenerġija b’kapaċità ta’ 50 megawatt jew inqas, bijomassa, gass tal-landfill, gass minn impjanti għat-trattament tad-drenaġġ jew bijogassijiet; dan ma jinkludix prodotti li minnhom tiġi ġġenerata l-enerġija; u

(e)    “fornitur ta’ servizz” tfisser kwalunkwe persuna fiżika jew ġuridika ta’ Parti li tipprovdi servizz.

ARTIKOLU 7.3

Kamp ta’ applikazzjoni

1.    Dan il-Kapitolu japplika għall-miżuri li jaffettwaw il-kummerċ u l-investiment bejn il-Partijiet relatati mal-ġenerazzjoni tal-enerġija minn sorsi rinnovabbli u sostenibbli.

2.    Dan il-Kapitolu ma japplikax la għal proġetti ta’ riċerka u żvilupp u lanqas għal proġetti ta’ dimostrazzjoni mwettqa fuq skala mhux kummerċjali.

3.    Dan il-Kapitolu ma japplikax għal proġetti ffinanzjati u rregolati minn ftehimiet ma’ organizzazzjonijiet internazzjonali jew gvernijiet barranin li għalihom japplikaw il-proċeduri jew il-kundizzjonijiet ta’ dawk id-donaturi.

4.    Soġġett għall-paragrafu 5, dan il-Kapitolu huwa mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni ta’ kwalunkwe dispożizzjoni rilevanti oħra ta’ dan il-Ftehim, inklużi kwalunkwe eċċezzjoni, riżerva jew restrizzjoni għall-miżuri msemmija fil-paragrafu 1, mutatis mutandis. Għal ċertezza akbar, f’każ ta’ inkonsistenza bejn dan il-Kapitolu u dispożizzjonijiet oħrajn ta’ dan il-Ftehim, dawk id-dispożizzjonijiet għandhom jipprevalu sal-punt tal-inkonsistenza.

5.    Il-paragrafi (a) u (b) tal-Artikolu 7.4 (Prinċipji) japplikaw wara ħames snin mid-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim.

ARTIKOLU 7.4

Prinċipji

Parti għandha:

(a)    iżżomm lura milli tadotta miżuri li jipprevedu rekwiżiti ta’ kontenut lokali jew kwalunkwe tpaċija oħra li taffettwa l-prodotti, il-fornituri tas-servizzi, l-investituri jew l-intrapriżi tal-Parti l-oħra;

(b)    iżżomm lura milli tadotta miżuri li jirrikjedu l-formazzjoni ta’ sħubiji ma’ kumpaniji lokali, sakemm dawk is-sħubiji ma jitqisux bħala neċessarji għal raġunijiet tekniċi u sakemm dik il-Parti ma tkunx tista’ turi dawk ir-raġunijiet fuq talba tal-Parti l-oħra;

(c)    tiżgura li kwalunkwe miżura li tikkonċerna l-proċeduri ta’ awtorizzazzjoni, ċertifikazzjoni u ħruġ ta’ liċenzji li jiġu applikati, b’mod partikolari fir-rigward ta’ tagħmir, impjanti u infrastrutturi tan-netwerk tat-trażmissjoni assoċjati, ikunu oġġettivi, trasparenti, mhux arbitrarji u ma jiddiskriminawx fost l-applikanti mill-Partijiet;

(d)    tiżgura li l-miżati u l-ħlasijiet amministrattivi imposti fuq jew b’konnessjoni ma’:

(i)    l-importazzjoni u l-użu ta’ prodotti li joriġinaw fil-Parti l-oħra mill-fornituri tal-Parti l-oħra jkunu soġġetti għall-Artikoli 2.16 (Miżati Amministrattivi, Ħlasijiet Oħrajn u Formalitajiet fuq l-Importazzjonijiet u l-Esportazzjonijiet) u 4.10 (Miżati u Ħlasijiet); u

(ii)    il-provvista ta’ servizzi mill-fornituri tal-Parti l-oħra jkunu soġġetti għall-Artikoli 8.19 (Kamp ta’ Applikazzjoni u Definizzjonijiet), 8.20 (Kundizzjonijiet għall-Ħruġ ta’ Liċenzji u l-Kwalifika) u 8.21 (Proċeduri tal-Ħruġ ta’ Liċenzji u l-Kwalifika); u

(e)    tiżgura li t-termini, il-kundizzjonijiet u l-proċeduri għall-konnessjoni u l-aċċess għall-grilji ta’ trażmissjoni tal-elettriku jkunu trasparenti u ma jiddiskriminawx kontra fornituri tal-Parti l-oħra;

ARTIKOLU 7.5

Standards, Regolamenti Tekniċi u Valutazzjoni tal-Konformità

1.    Dan l-Artikolu japplika għall-prodotti koperti mill-intestaturi tat-tariffi elenkati fl-Anness 7-A (Lista ta’ Intestaturi tat-Tariffi). Il-Partijiet jistgħu jaqblu li jinkludu prodotti oħrajn f’din il-lista permezz ta’ skambju ta’ ittri.

2.    Jekk ikunu jeżistu standards internazzjonali rilevanti stabbiliti mill-Organizzazzjoni għall-Istandardizzazzjoni jew mill-Kummissjoni Elettroteknika Internazzjonali, il-Partijiet għandhom jużaw dawk l-istandards internazzjonali, jew il-partijiet rilevanti tagħhom, bħala bażi għal kwalunkwe standard, regolament tekniku jew proċedura ta’ valutazzjoni tal-konformità, għajr meta dawk l-istandards internazzjonali jew partijiet rilevanti jkunu mezz ineffettiv jew mhux xieraq sabiex jintlaħqu l-għanijiet leġittimi segwiti. F’dawk il-każijiet, Parti għandha, fuq talba tal-Parti l-oħra, tidentifika l-parti tal-istandard, ir-regolament tekniku jew il-proċedura ta’ valutazzjoni tal-konformità rispettivi li tiddevja sostanzjalment mill-istandard internazzjonali rilevanti u tipprovdi ġustifikazzjoni għar-raġunijiet għad-devjazzjoni.

3.    Jekk ikun xieraq, il-Partijiet għandhom jispeċifikaw regolamenti tekniċi bbażati fuq ir-rekwiżiti tal-prodott f’termini ta’ prestazzjoni, inkluża l-prestazzjoni ambjentali u tas-sikurezza, aktar milli karatteristiċi tad-disinn jew karatteristiċi deskrittivi.

4.    Parti li taċċetta dikjarazzjoni ta’ konformità ta’ fornitur bħala assigurazzjoni pożittiva ta’ konformità għandha tagħmel ħilitha sabiex ma tkunx tirrikjedi s-sottomissjoni tar-riżultati tat-test.

5.    Jekk Parti tkun tirrikjedi rapporti tat-testijiet, kemm jekk weħidhom, bħala l-bażi ta’, jew flimkien ma’ assigurazzjonijiet ta’ konformità oħrajn, jew inkella bħala assigurazzjoni pożittiva li prodott huwa konformi mal-istandards jew ir-regolamenti tekniċi tagħha, hija għandha tagħmel ħilitha sabiex taċċetta rapporti tat-testijiet fil-forma ta’ Rapporti tat-Testijiet tas-Sistema tal-Kummissjoni Elettroteknika Internazzjonali ta’ Skemi ta’ Valutazzjoni tal-Konformità għal Tagħmir u Komponenti Elettrotekniċi (Skema IECEE CB) mingħajr ma tkun tirrikjedi aktar ittestjar.

6.    Jekk Parti tirrikjedi ċ-ċertifikazzjoni ta’ parti terza għal prodott, hija għandha tagħmel ħilitha sabiex taċċetta Ċertifikat tat-Test CB validu taħt l-Iskema tal-IECEE CB bħala assigurazzjoni ta’ konformità suffiċjenti mingħajr ma tkun tirrikjedi valutazzjoni tal-konformità jew approvazzjonijiet jew proċeduri amministrattivi ulterjuri.

7.    Dan l-Artikolu huwa mingħajr preġudizzju għall-Partijiet li japplikaw ir-rekwiżiti mhux relatati mal-prodotti inkwistjoni, bħalma huma l-liġijiet dwar it-tqassim f’żoni jew il-kodiċijiet tal-bini.

ARTIKOLU 7.6

Eċċezzjonijiet

1.    Dan il-Kapitolu huwa soġġett għall-Artikoli 2.22 (Eċċezzjonijiet Ġenerali), 8.54 (Eċċezzjonijiet Ġenerali) u 9.3 (Eċċezzjonijiet Ġenerali u ta’ Sigurtà).

2.    F’dan il-Kapitolu ma hemm xejn li għandu jinftiehem bħala li jimpedixxi Parti milli tadotta jew tinforza l-miżuri meħtieġa għat-tħaddim sikur tan-netwerks tal-enerġija kkonċernati, jew is-sikurezza tal-provvista tal-enerġija, soġġetti għar-rekwiżit li dawk il-miżuri ma jiġux applikati b’mod li jikkostitwixxi mezz ta’ diskriminazzjoni arbitrarja jew mhux ġustifikabbli bejn il-prodotti, il-fornituri tas-servizzi jew l-investituri tal-Partijiet f’ċirkostanzi simili, jew restrizzjoni moħbija fuq il-kummerċ u l-investiment bejn il-Partijiet.

ARTIKOLU 7.7

Implimentazzjoni u Kooperazzjoni

1.    Il-Partijiet għandhom jikkooperaw u jiskambjaw informazzjoni dwar kwalunkwe kwistjoni relatata mal-implimentazzjoni ta’ dan il-Kapitolu fil-kumitati speċjalizzati rilevanti stabbiliti skont l-Artikolu 17.2 (Kumitati Speċjalizzati). Il-Kumitat għall-Kummerċ jista’ jiddeċiedi li jadotta miżuri ta’ implimentazzjoni xierqa għal dan il-għan.

2.    Il-Partijiet għandhom jiskambjaw informazzjoni, esperjenzi regolatorji u l-aħjar prattiki f’oqsma bħal:

(a)    id-disinn u l-implimentazzjoni mhux diskriminatorja ta’ miżuri li jippromwovu l-użu ta’ enerġija minn sorsi rinnovabbli;

(b)    ir-regolamenti tekniċi, l-istandards u l-proċeduri ta’ valutazzjoni tal-konformità, bħal dawk li jirrigwardjaw ir-rekwiżiti tal-kodiċi tal-grilja.

3.    Il-Partijiet għandhom jippromwovu l-kooperazzjoni, fir-rigward tar-regolamenti tekniċi domestiċi jew reġjonali, il-kunċetti regolatorji, l-istandards, ir-rekwiżiti u l-proċeduri ta’ valutazzjoni tal-konformità li jikkonformaw mal-istandards internazzjonali, fil-fora reġjonali rilevanti.

KAPITOLU 8

IL-LIBERALIZZAZZJONI TAL-INVESTIMENT,
IL-KUMMERĊ TA’ SERVIZZI U L-KUMMERĊ ELETTRONIKU

TAQSIMA A

DISPOŻIZZJONIJIET ĠENERALI

ARTIKOLU 8.1

Għanijiet u Kamp ta’ Applikazzjoni

1.    Il-Partijiet, li jaffermaw l-impenji rispettivi tagħhom skont il-Ftehim tad-WTO u l-impenn tagħhom sabiex joħolqu klima aħjar għall-iżvilupp tal-kummerċ u tal-investiment bejn il-Partijiet, b’dan jistabbilixxu l-arranġamenti meħtieġa għal-liberalizzazzjoni progressiva tal-investiment u l-kummerċ ta’ servizzi u għall-kooperazzjoni fil-kummerċ elettroniku.

2.    B’mod konsistenti mad-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Kapitolu, kull Parti żżomm id-dritt li tadotta, iżżomm u tinforza l-miżuri meħtieġa sabiex issegwi l-għanijiet politiċi leġittimi bħall-ħarsien tal-ambjent u s-saħħa pubblika, il-politika soċjali, l-integrità u l-istabbiltà tas-sistema finanzjarja, il-promozzjoni tas-sigurtà u tas-sikurezza, u l-promozzjoni u l-protezzjoni tad-diversità kulturali.

3.    Dan il-Kapitolu ma japplikax għal miżuri li jaffettwaw lil persuni fiżiċi li jkunu qegħdin ifittxu aċċess għas-suq tax-xogħol ta’ Parti, u lanqas ma japplika għal miżuri rigward iċ-ċittadinanza, ir-residenza jew l-impjieg fuq bażi permanenti.

4.    F’dan il-Kapitolu ma hemm xejn li għandu jimpedixxi Parti milli tapplika miżuri sabiex tirregola d-dħul ta’ persuni fiżiċi, jew is-soġġorn temporanju tagħhom, fit-territorju tagħha, inklużi dawk il-miżuri li jkunu meħtieġa sabiex jipproteġu l-integrità u jiżguraw il-moviment ordnat ta’ persuni fiżiċi bejn il-fruntieri tagħha, bil-kundizzjoni li tali miżuri ma jiġux applikati b’mod li jħassru jew idgħajfu l-benefiċċji 5 li jingħataw lil kwalunkwe Parti skont it-termini ta’ impenn speċifiku f’dan il-Kapitolu u l-Annessi tiegħu.

5.    F’dan il-Kapitolu ma hemm xejn li għandu jinftiehem bħala li jillimita l-obbligi tal-Partijiet skont il-Kapitolu 9 (Akkwist Pubbliku) jew li jimponi kwalunkwe obbligu addizzjonali relatat mal-akkwist pubbliku.

6.    Dan il-Kapitolu ma japplikax għas-sussidji mogħtija mill-Partijiet 6 , għajr għall-Artikolu 8.8 (Rekwiżiti tal-Prestazzjoni).

7.    Deċiżjoni ta’ Parti li ma toħroġx, ma ġġeddidx jew ma żżommx sussidju jew għotja, ma għandhiex tikkostitwixxi ksur tal-Artikolu 8.8 (Rekwiżiti tal-Prestazzjoni), fiċ-ċirkostanzi li ġejjin:

(a)    fin-nuqqas ta’ kwalunkwe wieħed mill-impenji speċifiċi tal-Parti lill-investitur skont il-liġi jew il-kuntratt għall-ħruġ, it-tiġdid jew iż-żamma ta’ dak is-sussidju jew dik l-għotja; jew

(b)    f’konformità ma’ kwalunkwe termini jew kundizzjonijiet marbuta mal-ħruġ, it-tiġdid jew iż-żamma tas-sussidju jew tal-għotja.

8.    Dan il-Kapitolu ma japplikax għas-sistemi tas-sigurtà soċjali rispettivi tal-Partijiet jew għall-attivitajiet fit-territorju ta’ kull Parti, li huma marbuta, anki okkażjonalment, mal-eżerċitar ta’ awtorità uffiċjali.

ARTIKOLU 8.2

Definizzjonijiet

1.    Għall-finijiet ta’ dan il-Kapitolu:

(a)    “servizzi ta’ tiswija u manutenzjoni ta’ inġenji tal-ajru li matulhom inġenju tal-ajru jiġi rtirat mis-servizz” tfisser tali attivitajiet meta jitwettqu fuq inġenju tal-ajru jew parti minnu waqt li jiġi rtirat mis-servizz u dawn ma jinkludux l-hekk imsejħa manutenzjoni bil-linja;

(b)    “servizzi ta’ sistema kompjuterizzata ta’ prenotazzjoni (CRS)” tfisser servizzi pprovduti b’sistemi kompjuterizzati li fihom informazzjoni dwar l-iskedi tat-trasportatur tal-ajru, id-disponibbiltà, in-nollijiet u r-regoli dwar in-nollijiet, li bihom jistgħu jsiru l-prenotazzjonijiet jew jinħarġu l-biljetti;

(c)    “provvista transfruntiera ta’ servizzi” tfisser il-provvista ta’ servizz:

(i)    mit-territorju ta’ Parti fit-territorju tal-Parti l-oħra; jew

(ii)    fit-territorju ta’ Parti lill-konsumatur tas-servizz tal-Parti l-oħra;

(d)    “attivitajiet ekonomiċi” jinkludu attivitajiet ta’ karattru industrijali, kummerċjali u professjonali u attivitajiet ta’ nies tas-sengħa, iżda ma jinkludux attivitajiet imwettqa fl-eżerċitar tal-awtorità governattiva;

(e)    “intrapriża” tfisser persuna ġuridika, fergħa 7 jew uffiċċju rappreżentattiv stabbiliti permezz ta’ stabbiliment;

(f)    “stabbiliment” tfisser it-twaqqif, inkluża l-akkwiżizzjoni, ta’ persuna ġuridika jew il-ħolqien ta’ fergħa jew uffiċċju rappreżentattiv fl-Unjoni jew fil-Vjetnam, rispettivament 8 , bil-għan li jiġu stabbiliti jew jinżammu rabtiet ekonomiċi dejjiema;

(g)    “servizzi fuq l-art” tfisser il-provvista f’ajruport tas-servizzi li ġejjin: ir-rappreżentanza, l-amministrazzjoni u s-superviżjoni tal-linji tal-ajru; l-immaniġġjar tal-passiġġieri; l-immaniġġar tal-bagalji; is-servizzi tar-rampa; il-forniment tal-ikel; il-ġarr ta’ merkanzija bl-ajru u l-immaniġġjar tal-posta; l-alimentazzjoni ta’ inġenju tal-ajru, is-servizz ta’ manutenzjoni u t-tindif ta’ inġenju tal-ajru; it-trasport bis-superfiċje; l-operat tat-titjiriet, l-amministrazzjoni tal-ekwipaġġ u l-ippjanar tat-titjiriet. Is-servizzi fuq l-art ma jinkludux is-sigurtà, it-tiswija u l-manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru jew il-ġestjoni jew l-operat ta’ infrastruttura ċentralizzata essenzjali tal-ajruport, bħal faċilitajiet ta’ tneħħija tas-silġ, sistemi ta’ distribuzzjoni tal-fjuwil, sistemi ta’ mmaniġġjar tal-bagalji u sistemi fissi tat-trasport bejn l-ajruporti;

(h)    “investitur” tfisser persuna fiżika jew persuna ġuridika ta’ Parti li tfittex li tistabbilixxi 9 , li qiegħda tistabbilixxi jew li stabbilixxiet intrapriża fit-territorju tal-Parti l-oħra;

(i)    “persuna ġuridika” tfisser kwalunkwe entità legali debitament kostitwita jew organizzata b’xi mod ieħor skont il-liġi applikabbli, kemm jekk għal profitt jew għal fini ieħor, u kemm jekk tkun proprjetà privata jew inkella tal-gvern, inklużi kwalunkwe korporazzjoni, fond fiduċjarju, sħubija, impriża konġunta, impriża individwali jew assoċjazzjoni;

(j)    “persuna ġuridika ta’ Parti” tfisser persuna ġuridika tal-Unjoni jew persuna ġuridika tal-Vjetnam, stabbilita f’konformità mal-liġijiet u r-regolamenti domestiċi tal-Unjoni jew l-Istati Membri tagħha, jew tal-Vjetnam, rispettivament, u involuta f’operazzjonijiet kummerċjali sostantivi 10 fit-territorju tal-Unjoni jew tal-Vjetnam, rispettivament;

(k)    “miżuri adottati jew miżmuma minn Parti” tfisser miżuri meħuda minn:

(i)    gvernijiet u awtoritajiet ċentrali, reġjonali jew lokali; u

(ii)    korpi mhux governattivi fl-eżerċitar tas-setgħat iddelegati mill-gvernijiet jew l-awtoritajiet ċentrali, reġjonali jew lokali;

(l)    “persuna fiżika” tfisser persuna fiżika ta’ Parti kif definita fis-subparagrafu (h) tal-Artikolu 1.5;

(m)    “operazzjoni” tfisser, fir-rigward ta’ intrapriża, it-twettiq, il-ġestjoni, iż-żamma, l-użu, it-tgawdija, il-bejgħ jew forom oħrajn ta’ disponiment tal-intrapriża 11 ;

(n)    “servizzi ta’ bejgħ u kummerċjalizzazzjoni tat-trasport bl-ajru” tfisser opportunitajiet għat-trasportatur tal-ajru kkonċernat sabiex ibiegħ u jikkummerċjalizza liberament is-servizzi tiegħu tat-trasport bl-ajru, inklużi l-aspetti kollha tal-kummerċjalizzazzjoni, bħalma huma r-riċerka tas-suq, ir-reklamar u d-distribuzzjoni; dawk l-attivitajiet ma jinkludux l-ipprezzar tas-servizzi tat-trasport bl-ajru u lanqas il-kundizzjonijiet applikabbli;

(o)    “servizzi” jinkludu kwalunkwe servizz fi kwalunkwe settur, għajr is-servizzi pprovduti fl-eżerċitar ta’ awtorità governattiva;

(p)    “servizzi pprovduti u attivitajiet imwettqa fl-eżerċitar ta’ awtorità governattiva” tfisser servizzi pprovduti jew attivitajiet imwettqa la fuq bażi kummerċjali u lanqas fil-kompetizzjoni ma’ operatur ekonomiku wieħed jew aktar;

(q)    “fornitur ta’ servizzi” ta’ Parti tfisser kwalunkwe persuna fiżika jew ġuridika ta’ Parti li tipprovdi servizz; u

(r)    “sussidjarja” ta’ persuna ġuridika ta’ Parti tfisser persuna ġuridika li tkun ikkontrollata minn persuna ġuridika oħra ta’ dik il-Parti f’konformità mal-liġijiet u r-regolamenti domestiċi tagħha 12 .

2.    Persuna ġuridika tkun:

(a)    “proprjetà” ta’ persuni fiżiċi jew ġuridiċi ta’ waħda mill-Partijiet jekk aktar minn 50 fil-mija tal-interessi azzjonarji fiha jkunu taħt is-sjieda benefiċjarja ta’ persuni ta’ dik il-Parti; jew

(b)    “ikkontrollata” minn persuni fiżiċi jew ġuridiċi ta’ waħda mill-Partijiet jekk tali persuni jkollhom is-setgħa li jinnominaw il-maġġoranza tad-diretturi tagħha jew li jidderieġu legalment b’xi mod ieħor l-azzjonijiet tagħha;

3.    Minkejja d-definizzjoni ta’ “persuna ġuridika ta’ Parti” fis-subparagrafu 1(j), il-kumpaniji marittimi stabbiliti barra mill-Unjoni jew fil-Vjetnam u kkontrollati minn ċittadini ta’ Stat Membru tal-Unjoni jew tal-Vjetnam, rispettivament, għandhom ikunu koperti wkoll minn dan il-Kapitolu jekk il-bastimenti tagħhom ikunu rreġistrati f’konformità mal-liġijiet u r-regolamenti domestiċi rispettivi fi Stat Membru jew fil-Vjetnam u jtajru l-bandiera ta’ dak l-Istat Membru jew tal-Vjetnam, rispettivament.

TAQSIMA B

IL-LIBERALIZZAZZJONI TAL-INVESTIMENT

ARTIKOLU 8.3

Kamp ta’ applikazzjoni

1.    Din it-Taqsima tapplika għall-miżuri adottati jew miżmuma minn Parti li jaffettwaw l-istabbiliment jew l-operat ta’ intrapriża minn investitur tal-Parti l-oħra fit-territorju tal-Parti li tadotta jew iżżomm dawk il-miżuri.

2.    Din it-Taqsima ma tapplikax għal:

(a)    servizzi awdjoviżivi;

(b)    it-tħaffir fil-minjieri, il-manifattura u l-ipproċessar 13 ta’ materjali nukleari;

(c)    il-produzzjoni ta’ armi, munizzjon jew materjal tal-gwerra, jew il-kummerċ tagħhom;

(d)    il-kabotaġġ marittimu nazzjonali 14 ;

(e)    is-servizzi tat-trasport bl-ajru domestiċi u internazzjonali, skedati jew mhux skedati, u s-servizzi direttament relatati mal-eżerċitar tad-drittijiet tat-traffiku, minbarra:

(i)    is-servizzi ta’ tiswija u manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru li matulhom inġenju tal-ajru jiġi rtirat mis-servizz;

(ii)    il-bejgħ u l-kummerċjalizzazzjoni ta’ servizzi tat-trasport bl-ajru;

(iii)    is-servizzi ta’ sistema kompjuterizzata ta’ prenotazzjoni (CRS); u

(iv)    is-servizzi fuq l-art;

u

(f)    is-servizzi fornuti u l-attivitajiet imwettqa fl-eżerċitar tal-awtorità governattiva.

ARTIKOLU 8.4

Aċċess għas-Suq

1.    Fir-rigward tal-aċċess għas-suq permezz tal-istabbiliment u ż-żamma ta’ intrapriża, kull Parti għandha tagħti trattament mhux inqas favorevoli minn dak previst skont it-termini, il-limitazzjonijiet u l-kundizzjonijiet miftiehma u speċifikati fl-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tagħha fl-Annessi 8-A (L-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tal-Unjoni) jew 8-B (L-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tal-Vjetnam), rispettivament.

2.    F’setturi fejn jitwettqu l-impenji dwar l-aċċess għas-suq, il-miżuri li Parti ma għandhiex tadotta jew iżżomm fuq il-bażi ta’ suddiviżjoni reġjonali jew fuq il-bażi tat-territorju kollu tagħha, sakemm ma jkunx speċifikat mod ieħor fl-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tagħha fl-Annessi 8-A (L-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tal-Unjoni) jew 8-B (L-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tal-Vjetnam), rispettivament, huma definiti bħala:

(a)    il-limitazzjonijiet fuq l-għadd ta’ intrapriżi li jistgħu jwettqu attività ekonomika speċifika, fil-forma ta’ kwoti numeriċi, monopolji, drittijiet esklussivi jew ir-rekwiżiti ta’ test tal-ħtiġijiet ekonomiċi;

(b)    il-limitazzjonijiet fuq il-valur totali ta’ tranżazzjonijiet jew assi fil-forma ta’ kwoti numeriċi jew ir-rekwiżit ta’ test tal-ħtiġijiet ekonomiċi;

(c)    il-limitazzjonijiet fuq l-għadd totali ta’ operazzjonijiet jew fuq il-kwantità totali ta’ produzzjoni mfissra f’termini ta’ unitajiet numeriċi magħżula fil-forma ta’ kwoti jew ir-rekwiżit ta’ test tal-ħtiġijiet ekonomiċi;

(d)    il-limitazzjonijiet fuq il-parteċipazzjoni ta’ kapital barrani f’termini tal-limitu perċentwali massimu fuq l-ishma barranin jew il-valur totali ta’ investiment barrani individwali jew kollettiv;

(e)    il-miżuri li jillimitaw jew li jirrikjedu tipi speċifiċi ta’ entitajiet legali jew impriżi konġunti li permezz tagħhom investitur tal-Parti l-oħra jista’ jwettaq attività ekonomika; u

(f)    il-limitazzjonijiet fuq l-għadd totali ta’ persuni fiżiċi li jistgħu jiġu impjegati f’settur partikolari jew li jistgħu jiġu impjegati minn investitur u li huma neċessarji għal, u direttament relatati ma’, it-twettiq tal-attività ekonomika fil-forma ta’ kwoti numeriċi jew ir-rekwiżit ta’ test tal-ħtiġijiet ekonomiċi.

ARTIKOLU 8.5

Trattament Nazzjonali

1.    Fis-setturi elenkati fl-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tagħha fl-Annessi 8-A (L-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tal-Unjoni) jew 8-B (L-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tal-Vjetnam) u soġġetta għal kwalunkwe kundizzjonijiet u kwalifiki stabbiliti hemmhekk, kull Parti għandha tagħti lill-investituri tal-Parti l-oħra u lill-intrapriżi tagħhom, fir-rigward tal-istabbiliment fit-territorju tagħha, trattament mhux inqas favorevoli minn dak mogħti, f’sitwazzjonijiet simili, lill-investituri tagħha stess u lill-intrapriżi tagħhom.

2.    Parti għandha tagħti lill-investituri tal-Parti l-oħra u lill-intrapriżi tagħhom 15 , fir-rigward tal-operat ta’ dawk l-intrapriżi, trattament mhux inqas favorevoli minn dak mogħti, f’sitwazzjonijiet simili, lill-investituri tagħha stess u lill-intrapriżi tagħhom.

3.    Minkejja l-paragrafu 2 u, fil-każ tal-Vjetnam soġġett għall-Anness 8-C (Eżenzjoni għall-Vjetnam dwar Trattament Nazzjonali), Parti tista’ tadotta jew iżżomm kwalunkwe miżura fir-rigward tal-operat ta’ intrapriża, sakemm tali miżura ma tkunx inkonsistenti mal-impenji stabbiliti fl-Annessi 8-A (L-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tal-Unjoni) u 8-B (L-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tal-Vjetnam), rispettivament, meta tali miżura tkun:

(a)    miżura li tiġi adottata fid-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim jew qabel;

(b)    miżura msemmija fis-subparagrafu (a) li tkun qed titkompla, tiġi sostitwita jew emendata wara d-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim, sakemm il-miżura ma tkunx inqas konsistenti mal-paragrafu 2 wara li titkompla, tiġi sostitwita jew emendata mill-miżura kif kienet teżisti qabel it-tkomplija, is-sostituzzjoni jew l-emendar tagħha; jew

(c)    miżura li ma taqax taħt is-subparagrafi (a) jew (b), sakemm din ma tiġix applikata fir-rigward ta’, jew b’mod li jikkawża telf jew dannu lil, l-intrapriżi stabbiliti fit-territorju tal-Parti qabel id-data tad-dħul fis-seħħ ta’ tali miżura 16 .

ARTIKOLU 8.6

Trattament tan-Nazzjon l-Aktar Iffavorit

1.    Kull Parti għandha tagħti lill-investituri tal-Parti l-oħra u lill-intrapriżi tagħhom, fir-rigward tal-operat tagħhom fit-territorju tagħha, trattament mhux inqas favorevoli mit-trattament li hija tagħti, f’sitwazzjonijiet simili, lill-investituri tagħha ta’ pajjiż terz u lill-intrapriżi tagħhom.

2.    Il-paragrafu 1 ma japplikax għas-setturi li ġejjin:

(a)    is-servizzi ta’ komunikazzjoni, ħlief għas-servizzi postali u s-servizzi tat-telekomunikazzjoni;

(b)    is-servizzi rikreazzjonali, kulturali u sportivi;

(c)    is-sajd u l-akkwakultura;

(d)    il-forestrija u l-kaċċa; u

(e)    it-tħaffir fil-minjieri, inkluż għaż-żejt u għall-gass.

3.    Il-paragrafu 1 ma għandux jinftiehem bħala li jobbliga lil Parti sabiex testendi għall-investituri tal-Parti l-oħra jew l-intrapriżi tagħhom il-benefiċċju ta’ kwalunkwe trattament mogħti skont kwalunkwe ftehim bilaterali, reġjonali jew multilaterali li daħal fis-seħħ qabel id-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan Ftehim.

4.    Il-paragrafu 1 ma għandux jinftiehem bħala li jobbliga lil Parti sabiex testendi għall-investituri tal-Parti l-oħra jew l-intrapriżi tagħhom il-benefiċċju ta’:

(a)    kwalunkwe trattament mogħti skont kwalunkwe ftehim bilaterali, reġjonali jew multilaterali li jinkludi impenji sabiex jitneħħew sostanzjalment l-ostakoli kollha għall-operat tal-intrapriżi fost il-partijiet jew li jirrikjedi l-approssimazzjoni tal-leġiżlazzjoni tal-partijiet f’settur ekonomiku wieħed jew aktar 17 ;

(b)    kwalunkwe trattament li jirriżulta minn kwalunkwe ftehim internazzjonali sabiex tiġi evitata tassazzjoni doppja jew ftehim jew arranġament internazzjonali ieħor relatat kompletament jew prinċipalment mat-tassazzjoni; jew

(c)    kwalunkwe trattament li jirriżulta minn miżuri li jipprevedu r-rikonoxximent ta’ kwalifiki, liċenzji jew miżuri prudenzjali f’konformità mal-Artikolu VII tal-GATS jew l-Anness tiegħu dwar is-Servizzi Finanzjarji.

5.    Għal ċertezza akbar, it-“trattament” imsemmi fil-paragrafu 1 ma jinkludix proċeduri jew mekkaniżmi ta’ soluzzjoni għat-tilwim, bħal soluzzjoni ta’ tilwim dwar investimenti bejn investituri u Stati, kif previst fi kwalunkwe ftehim bilaterali, reġjonali jew multilaterali ieħor. L-obbligi sostantivi fi ftehimiet bħal dawn minnhom infushom ma jikkostitwixxu ebda “trattament” u, b’hekk, ma jistgħux jitqiesu meta jiġi vvalutat ksur ta’ dan l-Artikolu. Miżuri minn Parti skont dawk l-obbligi sostantivi għandhom jitqiesu bħala “trattament”.

6.    Dan l-Artikolu għandu jiġi interpretat f’konformità mal-prinċipju ta’ ejusdem generis 18 .

ARTIKOLU 8.7

Skeda ta’ Impenji Speċifiċi

Is-setturi liberalizzati minn kull Parti skont din is-Subtaqsima u t-termini, il-limitazzjonijiet, il-kundizzjonijiet u l-kwalifiki msemmija fl-Artikoli 8.4 (Aċċess għas-Suq), 8.5 (Trattament Nazzjonali) u 8.8 (Rekwiżiti tal-Prestazzjoni) huma stabbiliti fl-Annessi 8-A (L-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tal-Unjoni) jew 8-B (L-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tal-Vjetnam), rispettivament.

ARTIKOLU 8.8

Rekwiżiti tal-Prestazzjoni

1.    Fis-setturi elenkati fl-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi rispettiva fl-Annessi 8-A (L-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tal-Unjoni) u 8-B (L-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tal-Vjetnam) u soġġetta għal kwalunkwe kundizzjonijiet u kwalifiki stabbiliti hemmhekk, Parti ma għandhiex timponi jew tinforza kwalunkwe waħda mir-rekwiżiti li ġejjin li huma obbligatorji jew infurzabbli skont il-liġi domestika jew skont deċiżjonijiet amministrattivi, b’konnessjoni mal-istabbiliment jew l-operat ta’ kwalunkwe intrapriża ta’ investituri ta’ Parti jew ta’ pajjiż terz fit-territorju tagħha sabiex:

(a)    tesporta livell jew perċentwal partikolari ta’ prodotti jew servizzi;

(b)    tikseb livell jew perċentwal partikolari ta’ kontenut domestiku;

(c)    takkwista, tuża jew tagħti preferenza lil prodotti li jiġu manifatturati jew servizzi li jiġu pprovduti fit-territorju tagħha, jew sabiex takkwista prodotti jew servizzi minn persuni fiżiċi jew intrapriżi fit-territorju tagħha;

(d)    tirrelata bi kwalunkwe mod il-volum jew il-valur tal-importazzjonijiet mal-volum jew il-valur tal-esportazzjonijiet jew mal-ammont ta’ dħul tal-munita barranija assoċjat ma’ tali intrapriża;

(e)    tirrestrinġi l-bejgħ ta’ prodotti jew servizzi fit-territorju tagħha li tipproduċi jew tipprovdi tali intrapriża billi tirrelata dak il-bejgħ bi kwalunkwe mod mal-volum jew il-valur tal-esportazzjonijiet tagħha jew tal-qligħ mill-munita barranija;

(f)    tittrasferixxi teknoloġija, proċess ta’ produzzjoni jew għarfien proprjetarju ieħor lil persuna fiżika jew intrapriżi fit-territorju tagħha; jew

(g)    tforni esklussivament mit-territorju tal-Parti prodott li jiġi manifatturat jew servizz li jiġi pprovdut mill-intrapriża lejn suq reġjonali jew globali speċifiku.

2.    Fis-setturi elenkati fl-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi rispettiva tagħha fl-Annessi 8-A (L-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tal-Unjoni) u 8-B (L-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tal-Vjetnam) u soġġetta għal kwalunkwe kundizzjonijiet u kwalifiki stabbiliti hemmhekk, Parti ma għandhiex tikkundizzjona r-riċeviment jew ir-riċeviment kontinwu ta’ vantaġġ, b’konnessjoni mal-istabbiliment jew l-operat ta’ intrapriża ta’ investitur ta’ Parti jew ta’ pajjiż terz fit-territorju tagħha, fuq il-konformità ma’ kwalunkwe wieħed mir-rekwiżiti li ġejjin sabiex:

(a)    tikseb livell jew perċentwal partikolari ta’ kontenut domestiku;

(b)    takkwista, tuża jew tagħti preferenza lil prodotti li jiġu manifatturati fit-territorju tagħha, jew sabiex takkwista prodotti mingħand produtturi fit-territorju tagħha;

(c)    tirrelata bi kwalunkwe mod il-volum jew il-valur tal-importazzjonijiet mal-volum jew il-valur tal-esportazzjonijiet jew mal-ammont ta’ dħul tal-munita barranija assoċjat ma’ tali intrapriża; jew

(d)    tirrestrinġi l-bejgħ ta’ prodotti jew servizzi fit-territorju tagħha li tali intrapriża tipproduċi jew tipprovdi billi tirrelata dak il-bejgħ bi kwalunkwe mod mal-volum jew mal-valur tal-esportazzjonijiet tagħha jew tal-qligħ mill-munita barranija.

3.    Il-paragrafu 2 ma għandux jinftiehem bħala li jimpedixxi lil Parti milli tikkundizzjona r-riċeviment jew ir-riċeviment kontinwu ta’ vantaġġ b’konnessjoni ma’ kwalunkwe intrapriża fit-territorju tagħha fuq il-konformità ma’ rekwiżit għal-lokalizzazzjoni tal-produzzjoni, il-provvista ta’ servizz, it-taħriġ jew l-impjieg ta’ ħaddiema, il-kostruzzjoni jew l-espansjoni ta’ faċilitajiet partikolari, jew it-twettiq ta’ riċerka u żvilupp fit-territorju tagħha.

4.    Is-subparagrafu 1(f) ma għandux jinftiehem bħala li jimpedixxi l-applikazzjoni ta’ rekwiżit impost jew impenn infurzat minn qorti, tribunal amministrattiv jew awtorità tal-kompetizzjoni, bil-għan li jiġi rrimedjat allegat ksur tad-drittijiet tal-kompetizzjoni.

5.    Is-subparagrafi 1(a) sa 1(c), 2(a) u 2(b) ma japplikawx għar-rekwiżiti ta’ kwalifiki għal prodotti jew servizzi fir-rigward tal-parteċipazzjoni fil-programmi ta’ promozzjoni tal-esportazzjoni u għajnuna barranija.

6.    Għal ċertezza akbar, is-subparagrafi 2(a) u 2(b) ma japplikawx għar-rekwiżiti imposti minn Parti li timporta fir-rigward tal-kontenut tal-prodotti neċessarji sabiex jikkwalifikaw għal tariffi preferenzjali jew kwoti preferenzjali.

7.    Għal ċertezza akbar, il-paragrafi 1 u 2 ma japplikawx għal kwalunkwe rekwiżit minbarra r-rekwiżiti stabbiliti f’dawk il-paragrafi.

8.    Dan l-Artikolu ma japplikax għall-miżuri adottati jew miżmuma minn Parti f’konformità mas-subparagrafu 8(b) tal-Artikolu III tal-GATT 1994.

TAQSIMA C

IL-PROVVISTA TRANSFRUNTIERA TA’ SERVIZZI

ARTIKOLU 8.9

Kamp ta’ applikazzjoni

Din it-Taqsima tapplika għall-miżuri tal-Partijiet li jaffettwaw il-provvista transfruntiera tas-setturi tas-servizzi kollha bl-eċċezzjoni ta’:

(a)    is-servizzi awdjoviżivi;

(b)    il-kabotaġġ marittimu nazzjonali 19 ; u

(c)    is-servizzi tat-trasport bl-ajru domestiċi u internazzjonali, skedati jew mhux skedati, u s-servizzi direttament relatati mal-eżerċitar tad-drittijiet tat-traffiku, minbarra:

(i)    is-servizzi ta’ tiswija u manutenzjoni tal-inġenji tal-ajru li matulhom inġenju tal-ajru jiġi rtirat mis-servizz;

(ii)    il-bejgħ u l-kummerċjalizzazzjoni ta’ servizzi tat-trasport bl-ajru;

(iii)    is-servizzi ta’ sistema kompjuterizzata ta’ prenotazzjoni (CRS); u

(iv)    is-servizzi fuq l-art.

ARTIKOLU 8.10

Aċċess għas-Suq

1.    Fir-rigward tal-aċċess għas-suq permezz tal-provvista transfruntiera ta’ servizzi, kull Parti għandha tagħti lis-servizzi u lill-fornituri tas-servizzi tal-Parti l-oħra trattament mhux inqas favorevoli minn dak previst skont it-termini, il-limitazzjonijiet u l-kundizzjonijiet miftiehma u speċifikati fl-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tagħha.

2.    F’setturi fejn jitwettqu l-impenji dwar l-aċċess għas-suq, il-miżuri li Parti ma għandhiex tadotta jew iżżomm fuq il-bażi ta’ suddiviżjoni reġjonali jew fuq il-bażi tat-territorju kollu tagħha, sakemm ma jkunx speċifikat mod ieħor fl-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tagħha, huma definiti bħala:

(a)    il-limitazzjonijiet fuq l-għadd ta’ fornituri tas-servizzi, fil-forma ta’ kwoti numeriċi, monopolji, fornituri ta’ servizzi esklussivi jew ir-rekwiżit ta’ test tal-ħtiġijiet ekonomiċi;

(b)    il-limitazzjonijiet fuq il-valur totali ta’ tranżazzjonijiet jew assi ta’ servizz fil-forma ta’ kwoti numeriċi jew ir-rekwiżit ta’ test tal-ħtiġijiet ekonomiċi; u

(c)    il-limitazzjonijiet fuq l-għadd totali ta’ operazzjonijiet ta’ servizz jew fuq il-kwantità totali ta’ produzzjoni ta’ servizz imfissra f’termini ta’ unitajiet numeriċi magħżula fil-forma ta’ kwoti jew ir-rekwiżit ta’ test tal-ħtiġijiet ekonomiċi.

ARTIKOLU 8.11

Trattament Nazzjonali

1.    Fis-setturi elenkati fl-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tagħha u soġġetta għal kwalunkwe kundizzjoni u kwalifika stabbiliti hemmhekk, kull Parti għandha tagħti lis-servizzi u lill-fornituri ta’ servizzi tal-Parti l-oħra, fir-rigward tal-miżuri kollha li jaffettwaw il-provvista transfruntiera ta’ servizzi, trattament mhux inqas favorevoli minn dak li hija tagħti lis-servizzi u l-fornituri ta’ servizzi simili tagħha stess.

2.    Parti tista’ tissodisfa r-rekwiżit tal-paragrafu 1 billi tagħti lis-servizzi u lill-fornituri ta’ servizzi tal-Parti l-oħra, trattament formalment identiku jew trattament formalment differenti għal dak li tagħti lis-servizzi u lill-fornituri tas-servizzi simili tagħha stess.

3.    Trattament formalment identiku jew trattament formalment differenti għandu jitqies bħala inqas favorevoli jekk jimmodifika l-kundizzjonijiet tal-kompetizzjoni favur is-servizzi jew il-fornituri ta’ servizzi tal-Parti meta mqabbla ma’ servizzi jew fornituri ta’ servizzi simili tal-Parti l-oħra.

4.    L-impenji speċifiċi preżunti skont dan l-Artikolu ma għandhomx jinftiehmu bħala li jirrikjedu li kwalunkwe Parti tikkumpensa għal kwalunkwe żvantaġġ kompetittiv inerenti li jirriżulta mill-karattru barrani tas-servizzi jew tal-fornituri tas-servizzi rilevanti.

ARTIKOLU 8.12

Skeda ta’ Impenji Speċifiċi

Is-setturi liberalizzati minn kull Parti skont din it-Taqsima u t-termini, il-limitazzjonijiet, il-kundizzjonijiet u l-kwalifiki msemmija fl-Artikoli 8.10 (Aċċess għas-Suq) u 8.11 (Trattament Nazzjonali) huma stabbiliti fl-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tagħha inklużi fl-Appendiċi 8-A-1 tal-Anness 8-A (L-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tal-Unjoni) jew fl-Appendiċi 8-B-1 tal-Anness 8B (L-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tal-Vjetnam), rispettivament.

TAQSIMA D

PREŻENZA TEMPORANJA TA’ PERSUNI FIŻIĊI
GĦAL FINIJIET KUMMERĊJALI

ARTIKOLU 8.13

Kamp ta’ Applikazzjoni u Definizzjonijiet

1.    Din it-Taqsima tapplika għal miżuri ta’ Parti dwar id-dħul u s-soġġorn temporanju fit-territorju tagħha ta’ viżitaturi kummerċjali, ħaddiema bi trasferiment intraażjendali, bejjiegħa kummerċjali, fornituri ta’ servizzi kuntrattwali u professjonisti indipendenti.

2.    Għall-finijiet ta’ din it-Taqsima:

(a)    “bejjiegħa kummerċjali” tfisser persuni fiżiċi li jkunu rappreżentanti ta’ fornitur ta’ prodotti jew servizzi ta’ Parti li tkun qed tfittex id-dħul u s-soġġorn temporanju fit-territorju tal-Parti l-oħra sabiex jinnegozjaw il-bejgħ ta’ servizzi jew prodotti, jew jidħlu fi ftehimiet sabiex ibigħu servizzi jew prodotti lil dak il-fornitur u li ma jinvolvux ruħhom fil-provvista tas-servizzi jew tal-prodotti; dawn ma jinvolvux ruħhom f’bejgħ dirett lill-pubbliku ġenerali u ma jirċevux rimunerazzjoni minn sors li jkun jinsab fil-Parti ospitanti, u lanqas ma huma aġenti li jitħallsu b’kummissjonijiet;

(b)    “viżitaturi kummerċjali għall-finijiet ta’ stabbiliment” tfisser persuni fiżiċi li jaħdmu f’pożizzjoni għolja fi ħdan persuna ġuridika ta’ Parti li jkunu responsabbli għat-twaqqif ta’ intrapriża ta’ tali persuna ġuridika, diment li ma joffrux jew ma jipprovdux servizzi jew li ma jinvolvu ruħhom f’ebda attività ekonomika oħra minbarra dik meħtieġa għall-finijiet ta’ stabbiliment u li ma jirċevux rimunerazzjoni minn sors li jkun jinsab fil-Parti ospitanti;

(c)    “fornituri ta’ servizzi kuntrattwali” tfisser persuni fiżiċi impjegati minn persuna ġuridika ta’ Parti li mhijiex aġenzija għal servizzi ta’ pjazzament u provvista ta’ persunal, u lanqas ma taġixxi permezz ta’ aġenzija bħal din, li ma tkunx ġiet stabbilita fit-territorju tal-Parti l-oħra u li tkun ikkonkludiet kuntratt bona fide 20 sabiex tipprovdi servizzi b’konsumatur finali fil-Parti l-oħra, li jirrikjedu l-preżenza fuq bażi temporanja tal-impjegati tagħha f’dik il-Parti, bil-għan li jissodisfaw il-kuntratt sabiex jipprovdu servizzi;

(d)    “professjonisti indipendenti” tfisser persuni fiżiċi involuti fil-provvista ta’ servizz u stabbiliti bħala impjegati għal rashom fit-territorju ta’ Parti li ma kinux stabbiliti fit-territorju tal-Parti l-oħra u li kkonkludew kuntratt bona fide, 21 għajr permezz ta’ aġenzija għas-servizzi ta’ pjazzament u forniment ta’ persunal sabiex jipprovdu servizzi b’konsumatur finali fil-Parti l-oħra, li jirrikjedu l-preżenza tagħhom fuq bażi temporanja f’dik il-Parti, bil-għan li jissodisfaw il-kuntratt sabiex jipprovdu servizzi;

(e)    “ħaddiema bi trasferiment intra-ażjendali” tfisser kwalunkwe persuni fiżiċi li kienu impjegati minn persuna ġuridika jew fergħa tagħha jew li kienu msieħba fiha għal mill-inqas sena u li jiġu ttrasferiti temporanjament lil intrapriża tal-persuna ġuridika fit-territorju tal-Parti l-oħra, diment li l-persuna fiżika kkonċernata tkun tappartjeni għall-kategoriji ta’ maniġers jew uffiċjali eżekuttivi, speċjalisti jew impjegati apprendisti;

(f)    “maniġers jew uffiċjali eżekuttivi” tfisser persuni fiżiċi li jaħdmu f’pożizzjoni għolja fi ħdan persuna ġuridika ta’ Parti, li primarjament jidderieġu l-ġestjoni tal-intrapriża 22 fil-Parti l-oħra, u li jkunu qegħdin jirċievu superviżjoni jew direzzjoni ġenerali prinċipalment mill-bord tad-diretturi jew mill-azzjonisti tan-negozju jew l-ekwivalenti tagħhom, inklużi mill-inqas:

(i)    dawk li jmexxu l-intrapriża jew dipartiment jew suddiviżjoni tagħha;

(ii)    dawk li jissorveljaw u jikkontrollaw ix-xogħol ta’ impjegati superviżorji, professjonali jew maniġerjali oħrajn; u

(iii)    dawk li għandhom awtorità personali li jirreklutaw u jkeċċu jew li jirrakkomandaw ir-reklutaġġ, it-tkeċċija jew azzjonijiet oħrajn relatati mal-persunal;

(g)    “kwalifiki” tfisser diplomi, ċertifikati u evidenza oħra ta’ kwalifika formali maħruġa minn awtorità maħtura skont dispożizzjonijiet leġiżlattivi, regolatorji jew amministrattivi u li jiċċertifikaw it-tlestija b’suċċess ta’ taħriġ professjonali;

(h)    “speċjalisti” tfisser persuni fiżiċi li jaħdmu fi ħdan persuna ġuridika b’għarfien speċjalizzat essenzjali għall-oqsma ta’ attività, it-tekniki jew il-ġestjoni tal-istabbilimenti; meta jiġi vvalutat tali għarfien, għandu jittieħed kont mhux biss tal-għarfien speċifiku għall-istabbiliment, iżda wkoll ta’ jekk il-persuna jkollhiex livell għoli ta’ kwalifiki, inkluża esperjenza professjonali adegwata li tirreferi għal tip ta’ xogħol jew ta’ attività li jirrikjedu għarfien tekniku speċifiku, inkluża s-sħubija possibbli ta’ professjoni akkreditata; u

(i)    “impjegati apprendisti” tfisser persuni fiżiċi li jkunu ġew impjegati minn persuna ġuridika jew fergħa tagħha għal mill-inqas sena, li jkollhom lawrja universitarja u li jkunu ttrasferiti temporanjament għal finijiet ta’ żvilupp tal-karriera jew sabiex jiksbu taħriġ f’tekniki jew metodi tan-negozju 23 .

ARTIKOLU 8.14

Viżitaturi Kummerċjali u Ħaddiema bi Trasferiment Intra-Ażjendali

1.    Għas-setturi liberalizzati f’konformità mat-Taqsima B (Liberalizzazzjoni tal-Investiment), kull Parti għandha tippermetti lill-investituri tal-Parti l-oħra li jimpjegaw fl-intrapriżi tagħhom persuni fiżiċi ta’ dik il-Parti l-oħra, diment li tali impjegati jkunu viżitaturi kummerċjali jew ħaddiema bi trasferiment intra-ażjendali 24 .

2.    Id-dħul u s-soġġorn temporanju għandhom ikunu:

(a)    għal maniġers jew uffiċjali eżekuttivi, perjodu sa massimu ta’ tliet snin;

(b)    għal speċjalisti, perjodu sa massimu ta’ tliet snin;

(c)    għal impjegati apprendisti, perjodu sa massimu ta’ sena; u

(d)    għal viżitaturi kummerċjali għall-finijiet ta’ stabbiliment, perjodu sa massimu ta’ 90 jum 25 .

3.    Għal kull settur liberalizzat f’konformità mat-Taqsima B (Liberalizzazzjoni tal-Investiment), Parti ma għandhiex tadotta jew iżżomm, fuq il-bażi ta’ suddiviżjoni reġjonali jew fuq il-bażi tat-territorju kollu tagħha, limitazzjonijiet fuq l-għadd totali ta’ persuni fiżiċi li investitur jista’ jimpjega bħala viżitaturi kummerċjali għall-finijiet ta’ stabbiliment u ħaddiema bi trasferiment intra-ażjendali f’settur speċifiku fil-forma ta’ kwoti numeriċi jew rekwiżit ta’ test tal-ħtiġijiet ekonomiċi u bħala limitazzjonijiet diskriminatorji, sakemm ma jiġix speċifikat mod ieħor fl-Appendiċi 8-A-3 tal-Anness 8-A (L-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tal-Unjoni) u fl-Appendiċi 8-B-2 tal-Anness 8-B (L-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tal-Vjetnam), rispettivament.

ARTIKOLU 8.15

Bejjiegħa Kummerċjali

Għal kull settur liberalizzat f’konformità mat-Taqsima B (Liberalizzazzjoni tal-Investiment) jew mat-Taqsima C (Provvista Transfruntiera ta’ Servizzi) u soġġetta għal kwalunkwe waħda mir-riżervi elenkati fl-Appendiċi 8-A-3 tal-Anness 8-A (L-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tal-Unjoni) u fl-Appendiċi 8-B-2 tal-Anness 8-B (L-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tal-Vjetnam), rispettivament, kull Parti għandha tippermetti d-dħul u s-soġġorn temporanju ta’ bejjiegħa kummerċjali għal perjodu sa massimu ta’ 90 jum 26 .

ARTIKOLU 8.16

Fornituri ta’ Servizzi Kuntrattwali

1.    Il-Partijiet jaffermaw l-obbligi rispettivi tagħhom li joħorġu mill-impenji tagħhom skont il-GATS fir-rigward tad-dħul u s-soġġorn temporanju ta’ fornituri ta’ servizzi kuntrattwali.

2.    Kull Parti għandha tippermetti l-provvista ta’ servizzi fit-territorju tagħha minn fornituri ta’ servizzi kuntrattwali tal-Parti l-oħra, soġġetta għall-kundizzjonijiet speċifikati fil-paragrafu 3 u kwalunkwe riżervi elenkati fl-Appendiċi 8-A-3 tal-Anness 8-A (L-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tal-Unjoni) u fl-Appendiċi 8B-2 tal-Anness 8-B (L-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tal-Vjetnam), rispettivament, għas-setturi jew subsetturi li ġejjin:

(a)    is-servizzi arkitettoniċi;

(b)    is-servizzi tal-ippjanar urban u tal-arkitettura tal-pajsaġġi;

(c)    is-servizzi tal-inġinerija;

(d)    is-servizzi tal-inġinerija integrata;

(e)    is-servizzi tal-informatika u dawk relatati;

(f)    is-servizzi tal-edukazzjoni għolja (servizzi ffinanzjati mill-privat biss);

(g)    it-taħriġ f’lingwi barranin; u

(h)    is-servizzi ambjentali.

3.    L-impenji li jidħlu għalihom il-Partijiet huma soġġetti għall-kundizzjonijiet li ġejjin:

(a)    il-persuni fiżiċi għandhom jiġu involuti fil-provvista ta’ servizz fuq bażi temporanja bħala impjegati ta’ persuna ġuridika, li tkun kisbet kuntratt ta’ servizz ta’ mhux aktar minn 12-il xahar;

(b)    il-persuni fiżiċi li jidħlu fil-Parti l-oħra għandhom ikunu qegħdin joffru dawn is-servizzi bħala impjegati tal-persuna ġuridika li tipprovdi s-servizzi għal mill-inqas sentejn immedjatament qabel id-data meta titressaq applikazzjoni għad-dħul fil-Parti l-oħra u, barra minn hekk, il-persuni fiżiċi għandu jkollhom, fid-data meta titressaq applikazzjoni għad-dħul fil-Parti l-oħra, mill-inqas ħames snin ta’ esperjenza professjonali 27 fis-settur ta’ attività li huwa s-suġġett tal-kuntratt;

(c)    il-persuni fiżiċi li jidħlu fil-Parti l-oħra għandu jkollhom:

(i)    lawrja universitarja jew kwalifika li turi għarfien ta’ livell ekwivalenti 28 ; u

(ii)    kwalifiki professjonali fil-każ li dawn ikunu meħtieġa sabiex tiġi eżerċitata attività skont il-liġijiet, ir-regolamenti jew ir-rekwiżiti ġuridiċi tal-Parti fejn jiġi pprovdut is-servizz;

(d)    il-persuna fiżika ma għandhiex tirċievi rimunerazzjoni għall-provvista ta' servizzi fit-territorju tal-Parti l-oħra minbarra r-rimunerazzjoni mħallsa mill-persuna ġuridika li timpjega l-persuna fiżika;

(e)    id-dħul u s-soġġorn temporanju ta’ persuni fiżiċi fil-Parti kkonċernata għandhom ikunu għal perjodu kumulattiv ta’ mhux aktar minn sitt xhur 29 jew sakemm idum il-kuntratt, skont liema minnhom ikun l-inqas;

(f)    l-aċċess mogħti skont dan l-Artikolu huwa relatat biss mal-attività tas-servizz li hija s-suġġett tal-kuntratt u ma jagħtix id-dritt li jiġi eżerċitat it-titolu professjonali tal-Parti fejn jiġi pprovdut is-servizz;

(g)    l-għadd ta’ persuni koperti mill-kuntratt ta’ servizz ma għandux ikun akbar milli jkun meħtieġ sabiex jiġi ssodisfat il-kuntratt, kif jista’ jkun rikjest mil-liġijiet u mir-regolamenti jew miżuri oħrajn tal-Parti fejn jiġi pprovdut is-servizz; u

(h)    limitazzjonijiet diskriminatorji oħrajn, inkluż fuq l-għadd ta’ persuni fiżiċi fil-forma ta’ test tal-ħtiġijiet ekonomiċi, speċifikati fl-Appendiċi 8-A-3 tal-Anness 8-A (L-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tal-Unjoni) u fl-Appendiċi 8-B-2 tal-Anness 8-B (L-Iskeda ta’ Impenji Speċifiċi tal-Vjetnam).

ARTIKOLU 8.17

Professjonisti Indipendenti

Ħames snin wara d-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim, il-Partijiet għandhom jirrevedu din it-Taqsima sabiex jikkunsidraw li jistabbilixxu l-modalitajiet li jestendu d-dispożizzjonijiet fiha għall-professjonisti indipendenti.

TAQSIMA E

QAFAS REGOLATORJU

SUBTAQSIMA 1

REGOLAMENTAZZJONI DOMESTIKA

ARTIKOLU 8.18

Kamp ta’ Applikazzjoni u Definizzjonijiet

1.    Din is-Subtaqsima tapplika għall-miżuri meħuda mill-Partijiet b’rabta mar-rekwiżiti u l-proċeduri tal-ħruġ ta’ liċenzji, mar-rekwiżiti tal-kwalifiki u mal-proċeduri li jaffettwaw:

(a)    il-provvista transfruntiera ta’ servizzi;

(b)    l-istabbiliment u ż-żamma ta’ persuni ġuridiċi jew fiżiċi; u

(c)    is-soġġorn temporanju fit-territorji rispettivi tagħhom ta’ kategoriji ta’ persuni fiżiċi.

2.    Din is-Subtaqsima tapplika biss għal setturi li għalihom Parti daħlet għal impenji speċifiċi u sal-punt li japplikaw dawn l-impenji speċifiċi.

3.    Din is-Subtaqsima ma tapplikax għal miżuri safejn dawn jikkostitwixxu limitazzjonijiet kif skedati skont l-Artikoli 8.4 (Aċċess għas-Suq), 8.5 (Trattament Nazzjonali), 8.10 (Aċċess għas-Suq) jew 8.11 (Trattament Nazzjonali).

4.    Għall-finijiet ta’ din it-Taqsima:

(a)    “awtorità kompetenti” tfisser kwalunkwe gvern jew awtorità ċentrali, reġjonali jew lokali jew korp mhux governattiv fl-eżerċitar tas-setgħat iddelegati minn gvernijiet jew awtoritajiet ċentrali, reġjonali jew lokali, li tieħu deċiżjoni dwar l-awtorizzazzjoni għall-provvista ta’ servizz, inkluż permezz ta’ stabbiliment, jew inkella dwar l-awtorizzazzjoni għall-istabbiliment ta’ attività ekonomika, għajr servizzi.

(b)    “proċeduri ta’ ħruġ ta’ liċenzji” tfisser regoli amministrattivi jew proċedurali li persuna fiżika jew ġuridika, li tkun qiegħda tfittex awtorizzazzjoni sabiex twettaq l-attivitajiet imsemmija fil-paragrafu 1, inkluż l-emendar jew it-tiġdid ta’ liċenzja, trid tosserva sabiex turi l-konformità mar-rekwiżiti għall-ħruġ tal-liċenzji;

(c)    “rekwiżiti għall-ħruġ tal-liċenzji” tfisser rekwiżiti sostantivi, għajr rekwiżiti ta’ kwalifika, li magħhom persuna fiżika jew ġuridika hija meħtieġa li tikkonforma sabiex tikseb, temenda jew iġġedded l-awtorizzazzjoni sabiex twettaq l-attivitajiet imsemmija fil-paragrafu 1;

(d)    “proċeduri ta’ kwalifika” tfisser ir-regoli amministrattivi jew proċedurali li persuna fiżika trid tosserva sabiex turi l-konformità mar-rekwiżiti ta’ kwalifika, bil-għan li tikseb awtorizzazzjoni sabiex tipprovdi servizz; u

(e)    “rekwiżiti ta’ kwalifika” tfisser rekwiżiti sostantivi marbuta mal-kompetenza ta’ persuna fiżika sabiex tipprovdi servizz, u li jenħtieġ li jintwerew bil-għan li tinkiseb l-awtorizzazzjoni sabiex jiġi pprovdut servizz.

ARTIKOLU 8.19

Il-Kundizzjonijiet tal-Ħruġ tal-Liċenzji u l-Kwalifika

1.    Kull Parti għandha tiżgura li l-miżuri marbuta mar-rekwiżiti u l-proċeduri tal-ħruġ tal-liċenzji, kif ukoll ir-rekwiżiti u l-proċeduri ta’ kwalifika jkunu bbażati fuq kriterji li huma:

(a)    ċari;

(b)    oġġettivi u trasparenti; u

(c)    stabbiliti minn qabel u aċċessibbli għall-pubbliku u għall-persuni interessati.

2.    Awtorizzazzjoni jew liċenzja għandha, soġġetta għad-disponibbiltà, tingħata hekk kif jiġi stabbilit, abbażi ta’ eżami xieraq, li jkunu ġew issodisfati l-kundizzjonijiet sabiex tinkiseb awtorizzazzjoni jew liċenzja.

3.    Kull Parti għandha żżomm jew tistabbilixxi tribunali jew proċeduri ġudizzjarji, arbitrali jew amministrattivi li jipprevedu, fuq it-talba ta’ investitur jew fornitur ta’ servizzi affettwat, rieżami fil-pront ta', u fejn ikun ġustifikat, rimedji xierqa għal, deċiżjonijiet amministrattivi li jaffettwaw l-istabbiliment, il-provvista transfruntiera ta’ servizzi jew il-preżenza temporanja ta’ persuni fiżiċi għal finijiet kummerċjali. Meta dawn il-proċeduri ma jkunux indipendenti mill-awtorità fdata bid-deċiżjoni amministrattiva kkonċernata, kull Parti għandha tiżgura li l-proċeduri jipprevedu rieżami oġġettiv u imparzjali.

Dan il-paragrafu ma għandux jinftiehem bħala li jitlob lil xi Parti tistabbilixxi tribunali jew proċeduri bħal dawn fejn dan ikun inkonsistenti mal-istruttura kostituzzjonali tagħha jew man-natura tas-sistema legali tagħha.

ARTIKOLU 8.20

Proċeduri ta’ Ħruġ ta’ Liċenzji u Kwalifika

1.    Il-proċeduri u l-formalitajiet ta’ ħruġ ta’ liċenzji u ta’ kwalifika minnhom infushom ma għandhomx jikkostitwixxu restrizzjoni fuq il-provvista ta’ servizz jew it-twettiq ta’ kwalunkwe attività ekonomika oħra. Kull Parti għandha tagħmel ħilitha sabiex tagħmel tali proċeduri u formalitajiet sempliċi kemm jista’ jkun u ma għandhiex tikkomplika jew iddewwem mingħajr bżonn il-forniment tas-servizz. Kwalunkwe miżati għall-ħruġ ta’ liċenzji 30 li jistgħu jġarrbu l-applikanti mill-applikazzjonijiet tagħhom għandhom ikunu raġonevoli u minnhom infushom ma għandhomx jirrestrinġu l-provvista tas-servizz rilevanti.

2.    Kull Parti għandha tiżgura li d-deċiżjonijiet tal-awtorità kompetenti u l-proċeduri li jintużaw minnha fil-proċess ta’ ħruġ ta’ liċenzji jew awtorizzazzjoni jkunu imparzjali fir-rigward tal-applikanti kollha. L-awtorità kompetenti għandha tieħu d-deċiżjonijiet tagħha b’mod indipendenti u ma għandhiex tkun responsabbli għal kwalunkwe persuna li tipprovdi s-servizzi jew li twettaq l-attivitajiet ekonomiċi li għalihom hija meħtieġa l-liċenzja jew l-awtorizzazzjoni.

3.    F’każ li jkunu jeżistu perjodi ta’ żmien speċifiċi għall-applikazzjonijiet fil-liġijiet u r-regolamenti ta’ kull Parti, applikant għandu jingħata perjodu ta’ żmien raġonevoli għall-preżentazzjoni ta’ applikazzjoni. L-awtorità kompetenti għandha tagħti bidu għall-ipproċessar ta’ applikazzjoni mingħajr dewmien żejjed. Fejn possibbli, l-applikazzjonijiet għandhom jiġu aċċettati f’format elettroniku skont l-istess kundizzjonijiet ta’ awtentiċità bħas-sottomissjonijiet fuq karti.

4.    Kull Parti għandha tiżgura li l-ipproċessar ta’ applikazzjoni, inkluż meta tittieħed deċiżjoni finali, jitlesta f’perjodu ta’ żmien raġonevoli wara d-data tal-preżentazzjoni ta’ applikazzjoni kompleta. Kull Parti għandha tagħmel ħilitha sabiex tistabbilixxi perjodu ta’ żmien normali għall-ipproċessar ta’ applikazzjoni.

5.    L-awtorità kompetenti għandha tinforma lill-applikant f’perjodu ta’ żmien raġonevoli wara li tkun irċeviet applikazzjoni li hija tqis bħala inkompleta, tidentifika, safejn ikun fattibbli, l-informazzjoni addizzjonali meħtieġa sabiex titlesta l-applikazzjoni, u tipprovdi l-opportunità sabiex jiġu kkoreġuti n-nuqqasijiet.

6.    Għandhom jiġu aċċettati kopji awtentikati, kull fejn possibbli, minflok id-dokumenti oriġinali.

7.    Jekk applikazzjoni tiġi rrifjutata mill-awtorità kompetenti, l-applikant għandu jiġi informat bil-miktub u mingħajr dewmien żejjed. Fil-prinċipju, l-applikant għandu, fuq talba formali, jiġi informat ukoll bir-raġunijiet għar-rifjut tal-applikazzjoni. Applikant għandu jkun permess, f’limiti ta’ żmien raġonevoli, li jerġa’ jippreżenta applikazzjoni.

8.    Kull Parti għandha tiżgura li liċenzja jew awtorizzazzjoni, ladarba tingħata, tidħol fis-seħħ mingħajr dewmien żejjed f’konformità mat-termini u l-kundizzjonijiet speċifikati fiha.

SUBTAQSIMA 2

DISPOŻIZZJONIJIET TA’ APPLIKAZZJONI ĠENERALI

ARTIKOLU 8.21

Ir-Rikonoxximent Reċiproku tal-Kwalifiki Professjonali

1.    F’dan l-Artikolu ma hemm xejn li jimpedixxi lil Parti milli titlob li l-persuni fiżiċi jkollhom il-kwalifiki u l-esperjenza professjonali meħtieġa speċifikati fit-territorju fejn jiġi pprovdut is-servizz, għas-settur ta’ attività kkonċernat.

2.    Il-Partijiet għandhom jinkoraġġixxu lill-korpi professjonali rilevanti jew lill-awtoritajiet rispettivi, kif xieraq, fit-territorji rispettivi tagħhom sabiex jiżviluppaw u jipprovdu rakkomandazzjoni konġunta dwar ir-rikonoxximent reċiproku tal-kwalifiki professjonali lill-Kumitat dwar l-Investiment, il-Kummerċ ta’ Servizzi, il-Kummerċ Elettroniku u l-Akkwist Pubbliku stabbilit skont l-Artikolu 17.2 (Kumitati Speċjalizzati). Tali rakkomandazzjoni konġunta għandha tkun sostnuta b’evidenza ta’:

(a)    il-valur ekonomiku ta’ ftehim previst dwar ir-rikonoxximent reċiproku tal-kwalifiki professjonali (minn hawn ’il quddiem imsejjaħ “Ftehim ta’ Rikonoxximent Reċiproku”); u

(b)    il-kompatibbiltà tar-reġimi rispettivi, bħall-punt safejn huma kompatibbli l-kriterji applikati minn kull Parti għall-awtorizzazzjoni, il-ħruġ tal-liċenzji, l-operat u ċ-ċertifikazzjoni tal-imprendituri u tal-fornituri tas-servizzi.

3.    Malli jirċievi rakkomandazzjoni konġunta, il-Kumitat dwar l-Investiment, il-Kummerċ ta’ Servizzi, il-Kummerċ Elettroniku u l-Akkwist Pubbliku għandu, f’perjodu ta’ żmien raġonevoli, jeżamina mill-ġdid ir-rakkomandazzjoni konġunta bil-għan li jiddetermina jekk din hijiex konsistenti ma’ dan il-Ftehim.

4.    Meta, abbażi tal-informazzjoni prevista fil-paragrafu 2, ir-rakkomandazzjoni konġunta tkun instabet li hija konsistenti ma’ dan il-Ftehim, il-Partijiet għandhom jieħdu l-passi meħtieġa sabiex jinnegozjaw, permezz tal-awtoritajiet kompetenti tagħhom jew in-nominati awtorizzati minn xi Parti, Ftehim ta’ Rikonoxximent Reċiproku.

SUBTAQSIMA 3

SERVIZZI TAL-INFORMATIKA

ARTIKOLU 8.22

Qbil dwar is-Servizzi tal-Informatika

1.    Sal-punt li l-kummerċ fis-servizzi tal-informatika jkun liberalizzat f’konformità mat-Taqsima B (Il-Liberalizzazzjoni tal-Investiment), mat-Taqsima C (Il-Provvista Transfruntiera ta’ Servizzi) u mat-Taqsima D (Il-Preżenza Temporanja ta’ Persuni Fiżiċi għal Finijiet Kummerċjali), il-Partijiet għandhom jikkonformaw mal-paragrafi 2 sa 4.

2.    Il-Partijiet jifhmu li s-CPC 31 84, li huwa l-kodiċi tan-Nazzjonijiet Uniti li jintuża sabiex jiddeskrivi s-servizzi tal-informatika u s-servizzi relatati, ikopri l-funzjonijiet bażiċi li jintużaw sabiex jiġu pprovduti s-servizzi tal-informatika u s-servizzi relatati kollha. L-iżviluppi teknoloġiċi wasslu għal żieda fl-offerta ta’ dawn is-servizzi bħala grupp jew pakkett ta’ servizzi relatati li jistgħu jinkludu xi wħud minn dawn il-funzjonijiet bażiċi jew kollha kemm huma. Pereżempju, servizzi bħalma huma web hosting jew domain hosting, servizzi ta’ estrazzjoni tad-data u grid computing jikkonsistu minn kombinazzjoni ta’ funzjonijiet bażiċi ta’ servizzi tal-informatika.

3.    Is-servizzi tal-informatika u s-servizzi relatati, irrispettivament minn jekk jiġux pprovduti permezz ta’ netwerk, inkluż l-Internet, jinkludu s-servizzi kollha li jipprovdu:

(a)    konsulenza, strateġija, analiżi, ippjanar, speċifikazzjoni, disinn, żvilupp, installazzjoni, implimentazzjoni, integrazzjoni, ittestjar, debugging, aġġornar, appoġġ, assistenza teknika jew ġestjoni ta’ jew għall-kompjuters jew għas-sistemi tal-kompjuters;

(b)    konsulenza, strateġija, analiżi, ippjanar, speċifikazzjoni, disinn, żvilupp, installazzjoni, implimentazzjoni, integrazzjoni, ittestjar, debugging, aġġornar, adattament, manutenzjoni, appoġġ, assistenza teknika, ġestjoni jew użu ta’ jew għall-programmi tal-kompjuters;

(c)    ipproċessar ta’ data, ħażna ta’ data, ‘hosting’ ta’ data jew servizzi ta’ bażi tad-data;

(d)    servizzi ta’ manutenzjoni u tiswija għal makkinarju u tagħmir tal-uffiċċji, inklużi kompjuters; jew

(e)    servizzi ta’ taħriġ għall-persunal tal-klijenti, b’rabta ma’ programmi tal-kompjuters, kompjuters jew sistemi tal-kompjuters, u li ma jkunux ikklassifikati xi mkien ieħor.

4.    Il-Partijiet jifhmu li, f’ħafna każijiet, is-servizzi tal-informatika u s-servizzi relatati jippermettu l-forniment ta’ servizzi oħrajn 32 kemm b’mezzi elettroniċi kif ukoll b’mezzi oħrajn. F’dawn il-każijiet, huwa importanti li ssir distinzjoni bejn is-servizzi tal-informatika u s-servizzi relatati, bħal web-hosting jew application hosting, u s-servizz l-ieħor permess mis-servizz tal-informatika u mis-servizz relatat. Is-servizz l-ieħor, irrispettivament minn jekk huwiex permess minn servizz tal-informatika u servizz relatat, mhuwiex kopert mis-CPC 84.

SUBTAQSIMA 4

SERVIZZI POSTALI 33

ARTIKOLU 8.23

Prevenzjoni ta’ Prattiki Antikompetittivi fis-Settur tas-Servizzi Postali

Kull Parti għandha żżomm jew tintroduċi miżuri xierqa bl-iskop li l-fornituri li, weħidhom jew flimkien, ikollhom il-kapaċità li jaffettwaw b’mod materjali t-termini tal-parteċipazzjoni fis-swieq rilevanti għas-servizzi postali bħala riżultat tal-użu tal-pożizzjoni tagħhom fis-suq, jitwaqqfu milli jinvolvu ruħhom fi jew ikomplu jwettqu prattiki antikompetittivi.

ARTIKOLU 8.24

Liċenzji

1.    Meta Parti tkun teħtieġ liċenzja għall-provvista ta’ servizzi postali, hija għandha tagħmel disponibbli għall-pubbliku:

(a)    il-kriterji kollha tal-ħruġ ta’ liċenzji u l-perjodu ta’ żmien normalment meħtieġ sabiex tittieħed deċiżjoni dwar applikazzjoni għal liċenzja; u

(b)    it-termini u l-kundizzjonijiet ta’ liċenzja bħal din.

2.    Ir-raġunijiet għaċ-ċaħda ta’ liċenzja għandhom jiġu nnotifikati lill-applikant fuq talba u għandha tiġi stabbilita proċedura ta’ appelli permezz ta’ korp regolatorju rilevanti. Il-proċedura tal-appelli għandha tkun trasparenti, mhux diskriminatorja u bbażata fuq kriterji oġġettivi.

ARTIKOLU 8.25

Awtorità Regolatorja Postali

Il-korp regolatorju għandu jkun separat minn, u mhux responsabbli lejn, kwalunkwe fornitur ta’ servizzi postali. Id-deċiżjonijiet tal-korp regolatorju u l-proċeduri li jintużaw minnu għandhom ikunu imparzjali fir-rigward tal-parteċipanti kollha fis-suq.

SUBTAQSIMA 5

NETWERKS U SERVIZZI TAT-TELEKOMUNIKAZZJONI

ARTIKOLU 8.26

Kamp ta’ applikazzjoni

1.    Din is-Subtaqsima tistabbilixxi l-prinċipji tal-qafas regolatorju għall-provvista ta’ netwerks u servizzi pubbliċi tat-telekomunikazzjoni, liberalizzati skont it-Taqsima B (Liberalizzazzjoni tal-Investiment), it-Taqsima C (Il-Provvista Transfruntiera ta’ Servizzi) u t-Taqsima D (Il-Preżenza Temporanja ta’ Persuni Fiżiċi għal Finijiet Kummerċjali).

2.    Din is-Subtaqsima ma tapplika għall-ebda miżura adottata jew miżmuma minn Parti b’rabta max-xandir 34 jew mad-distribuzzjoni bil-kejbil ta’ programmar tar-radju jew tat-televiżjoni.

ARTIKOLU 8.27

Definizzjonijiet

Għall-finijiet ta’ din is-Subtaqsima:

(a)    “utent finali” tfisser konsumatur ta’ servizz finali jew fornitur ta’ servizz finali li lilu jiġi pprovdut netwerk jew servizz pubbliku tat-telekomunikazzjoni, għajr għall-użu fil-provvista ulterjuri ta’ netwerk jew servizz pubbliku tat-telekomunikazzjoni;

(b)    “faċilitajiet essenzjali” tfisser faċilitajiet ta’ netwerk u servizz pubbliku tat-telekomunikazzjoni li:

(i)    jiġu pprovduti b’mod esklussiv jew predominanti minn fornitur wieħed jew minn għadd limitat ta’ fornituri; u

(ii)    b’mod fattibbli ma jistgħux jiġu sostitwiti ekonomikament jew teknikament sabiex jiġi pprovdut servizz;

(c)    “interkonnessjoni” tfisser il-konnessjoni mal-fornituri li jipprovdu servizz pubbliku ta’ trasport tat-telekomunikazzjoni sabiex l-utenti ta’ fornitur wieħed ikunu jistgħu jikkomunikaw mal-utenti ta’ fornitur ieħor u jkollhom aċċess għas-servizzi pprovduti minn fornitur ieħor;

(d)    “fornitur ewlieni” tfisser fornitur ta’ servizzi pubbliċi tat-telekomunikazzjoni li jkollu l-kapaċità li jaffettwa b’mod materjali t-termini tal-parteċipazzjoni, filwaqt li jikkunsidra l-prezz u l-provvista, fis-suq rilevanti għas-servizzi pubbliċi tat-telekomunikazzjoni bħala riżultat tal-kontroll fuq il-faċilitajiet essenzjali jew l-użu tal-pożizzjoni tiegħu fis-suq;

(e)    “portabbiltà tan-numru” tfisser il-kapaċità tal-utenti finali tas-servizzi pubbliċi tat-telekomunikazzjoni li jitolbu sabiex iżommu, fl-istess post, l-istess numri tat-telefon meta jaqilbu bejn l-istess kategorija ta’ fornituri ta’ servizzi pubbliċi tat-telekomunikazzjoni;

(f)    “netwerk pubbliku tat-telekomunikazzjoni” tfisser netwerk tat-telekomunikazzjoni li Parti tkun teħtieġ sabiex tipprovdi servizzi pubbliċi tat-telekomunikazzjoni bejn punti definiti ta’ terminazzjoni tan-netwerk;

(g)    “servizz pubbliku tat-telekomunikazzjoni” tfisser kwalunkwe servizz tat-telekomunikazzjoni li Parti titlob, espliċitament jew effettivament, li jiġi offrut lill-pubbliku b’mod ġenerali;

(h)    “awtorità regolatorja” fis-settur tat-telekomunikazzjoni tfisser il-korp jew il-korpi li ġew inkarigati minn Parti bir-regolamentazzjoni tat-telekomunikazzjoni;

(i)    “netwerk tat-telekomunikazzjoni” tfisser sistemi ta’ trażmissjoni u, fejn applikabbli, tagħmir ta’ switching jew routing u riżorsi oħrajn, inklużi elementi tan-netwerk li mhumiex attivi, li jippermettu t-twassil ta’ sinjali permezz ta’ wajer, radju, mezzi ottiċi jew mezzi elettromanjetiċi oħrajn;

(j)    “servizzi ta’ telekomunikazzjoni” tfisser is-servizzi kollha li jikkonsistu fit-trażmissjoni u r-riċeviment ta’ sinjali elettromanjetiċi, iżda jeskludu s-servizzi tax-xandir u l-attivitajiet ekonomiċi li jikkonsistu fil-forniment ta’ kontenut li jirrikjedi t-telekomunikazzjoni għat-trasport tiegħu; u

(k)    “utent” tfisser konsumatur ta’ servizz jew fornitur ta’ servizz.

ARTIKOLU 8.28

Awtorità Regolatorja

1.    L-awtorità regolatorja għandha tkun separata minn, u mhux responsabbli lejn, kwalunkwe fornitur ta’ netwerks jew servizzi pubbliċi tat-telekomunikazzjoni.

2.    Id-deċiżjonijiet tar-regolaturi u l-proċeduri li jintużaw minnhom għandhom ikunu imparzjali fir-rigward tal-parteċipanti kollha fis-suq. Għal dak l-għan, Parti li żżomm is-sjieda jew il-kontroll tal-fornituri ta’ netwerks jew servizzi tat-telekomunikazzjoni għandha tiżgura li l-azzjonijiet, id-deċiżjonijiet jew il-miżuri regolatorji meħuda mill-awtorità regolatorja fir-rigward ta’ fornituri bħal dawn ma jiddiskriminawx kontra kwalunkwe wieħed mill-kompetituri tagħhom u, b’riżultat ta’ dan, ma jpoġġuhomx f’xi żvantaġġ materjali.

3.    L-awtorità regolatorja għandu jkollha setgħa suffiċjenti sabiex tirregola s-settur u jkollha riżorsi umani u finanzjarji adegwati sabiex twettaq il-kompiti assenjati lilha.

4.    Il-kompiti li jitwettqu minn awtorità regolatorja għandhom jiġu magħmula pubbliċi f’forma faċilment aċċessibbli u ċara, b’mod partikolari meta dawk il-kompiti jiġu assenjati lil aktar minn korp wieħed.

5.    Is-setgħat tal-awtorità regolatorja għandhom jiġu eżerċitati b’mod trasparenti u f’waqtu.

6.    L-awtoritajiet regolatorji għandu jkollhom is-setgħa li jiżguraw li l-fornituri ta’ netwerks u servizzi tat-telekomunikazzjoni jipprovdulhom, minnufih u jekk jintalbu, l-informazzjoni kollha, inkluża informazzjoni finanzjarja, li hija meħtieġa sabiex l-awtoritajiet regolatorji jkunu jistgħu jwettqu l-kompiti tagħhom f’konformità ma’ din is-Subtaqsima. L-informazzjoni mitluba ma għandhiex tkun aktar minn dik meħtieġa sabiex ikunu jistgħu jitwettqu l-kompiti tal-awtoritajiet regolatorji u għandha tiġi ttrattata f’konformità mar-rekwiżiti tal-kunfidenzjalità.

ARTIKOLU 8.29

Awtorizzazzjoni għall-Provvista ta’ Netwerks u Servizzi tat-Telekomunikazzjoni

1.    Kull Parti għandha tiżgura li l-proċeduri tal-ħruġ tal-liċenzji jkunu disponibbli għall-pubbliku, inklużi:

(a)    il-kriterji, it-termini, il-kundizzjonijiet u l-proċeduri kollha tal-ħruġ tal-liċenzji li hija tapplika; u

(b)    perjodu ta’ żmien raġonevoli li normalment ikun meħtieġ sabiex tittieħed deċiżjoni dwar applikazzjoni għal liċenzja.

2.    Kull Parti għandha tiżgura li applikant jirċievi bil-miktub, fuq talba, ir-raġunijiet għaċ-ċaħda ta’ liċenzja.

3.    L-applikant għal liċenzja għandu jkun jista’ jfittex rikors quddiem korp ta’ appell f’każ li liċenzja tkun ġiet miċħuda.

4.    Kwalunkwe miżati għall-ħruġ ta’ liċenzji 35 li jistgħu jġarrbu l-applikanti mill-applikazzjoni tagħhom sabiex jiksbu liċenzja għandhom ikunu raġonevoli u minnhom infushom ma għandhomx jirrestrinġu l-provvista tas-servizz.

ARTIKOLU 8.30

Riżorsi Skarsi

1.    Kwalunkwe proċedura għall-allokazzjoni u l-użu ta’ riżorsi skarsi, inklużi l-frekwenzi, in-numri u d-drittijiet tal-passaġġ, għandha titwettaq b’mod oġġettiv, f’waqtu, trasparenti u mhux diskriminatorju.

2.    L-istat attwali tal-meded tal-frekwenza allokati għandu jkun magħmul disponibbli għall-pubbliku, iżda ma hemmx bżonn ta’ identifikazzjoni dettaljata tal-ispettru tar-radju allokat għall-użi governattivi speċifiċi.

3.    Id-deċiżjonijiet dwar l-allokazzjoni u l-assenjazzjoni tal-ġestjoni tal-ispettru u tal-frekwenza mhumiex miżuri li minnhom infushom huma inkonsistenti mal-Artikolu 8.4 (Aċċess għas-Suq), mal-Artikoli 8.8 (Rekwiżiti tal-Prestazzjoni) u mal-Artikolu 8.10 (Aċċess għas-Suq). Għaldaqstant, kull Parti żżomm id-dritt tagħha li teżerċita l-politiki tagħha dwar il-ġestjoni tal-ispettru u l-frekwenza, li jistgħu jaffettwaw in-numru ta’ fornituri ta’ servizzi pubbliċi tat-telekomunikazzjoni, sakemm dan isir b’mod konsistenti ma’ dan il-Kapitolu. Il-Partijiet iżommu wkoll id-dritt li jallokaw meded ta’ frekwenzi b'mod li jqis il-ħtiġijiet eżistenti u futuri.

ARTIKOLU 8.31

Aċċess għan-Netwerks u s-Servizzi Pubbliċi tat-Telekomunikazzjoni u l-Użu Tagħhom

1.    Kull Parti għandha tiżgura li l-fornituri tas-servizzi kollha tal-Parti l-oħra jkollhom aċċess għal, u l-użu ta’, kwalunkwe netwerk u servizz pubbliku tat-telekomunikazzjoni ta’ fornitur ewlieni 36 , inklużi ċirkwiti mikrija privatament, offruti fit-territorju jew bejn il-fruntieri ta’ dik ilParti fuq termini u kundizzjonijiet raġonevoli, mhux diskriminatorji u trasparenti, inkluż kif stabbilit fil-paragrafi 2 u 3.

2.    Kull Parti għandha tiżgura li l-fornituri ta’ servizzi pubbliċi tat-telekomunikazzjoni li jitolbu li jkollhom aċċess għan-netwerk ta’ fornitur ewlieni jkunu permessi li:

(a)    jixtru jew jikru, u jwaħħlu terminal jew tagħmir ieħor li jkollu interfaċċi man-netwerk pubbliku tat-telekomunikazzjoni;

(b)    jinterkonnettjaw iċ-ċirkwiti mikrija jew li huma proprjetà tal-privat ma’ netwerks u servizzi pubbliċi tat-telekomunikazzjoni fit-territorju tagħha, jew bejn il-fruntieri tagħha, jew inkella ma’ ċirkwiti mikrija jew li huma proprjetà ta’ fornituri ta’ servizzi oħrajn; u

(c)    jużaw protokolli operattivi tal-għażla tagħhom, għajr kif meħtieġ sabiex tiġi żgurata d-disponibbiltà tan-netwerks u s-servizzi tat-telekomunikazzjoni lill-pubbliku b’mod ġenerali.

3.    Kull Parti għandha tiżgura li l-fornituri tas-servizzi kollha tal-Parti l-oħra jkunu jistgħu jużaw netwerks u servizzi pubbliċi tat-telekomunikazzjoni għaċ-ċirkolazzjoni tal-informazzjoni fit-territorju tagħha jew bejn il-fruntieri tagħha, inkluż għall-komunikazzjonijiet intra-ażjendali ta’ tali fornituri tas-servizzi u għall-aċċess għall-informazzjoni li tkun tinsab f’bażijiet ta’ data jew maħżuna b’mod ieħor f’forma li tista’ tinqara minn magna fit-territorju ta’ kwalunkwe Parti. Kwalunkwe miżura ġdida jew emendata ta’ Parti li taffettwa b’mod sinifikanti dan l-użu għandha tiġi nnotifikata lill-Parti l-oħra u għandha tkun soġġetta għal konsultazzjonijiet.

4.    Kull Parti għandha tiżgura li l-fornituri li jiksbu informazzjoni mingħand fornitur ieħor fil-proċess tan-negozjar tal-aċċess jużaw dik l-informazzjoni biss għall-iskop li għalih tkun ingħatat u jirrispettaw dejjem il-kunfidenzjalità tal-informazzjoni trażmessa jew maħżuna.

ARTIKOLU 8.32

Interkonnessjoni

1.    Kull Parti għandha tiżgura li kwalunkwe fornituri ta’ servizzi pubbliċi tat-telekomunikazzjoni għandu jkollhom id-dritt u, meta jintalbu minn fornitur ieħor, l-obbligu, li jinnegozjaw interkonnessjoni ma’ xulxin bl-iskop li jipprovdu netwerks u servizzi pubbliċi tat-telekomunikazzjoni.

2.    Kull Parti għandha tiżgura li l-fornituri li jiksbu informazzjoni mingħand fornitur ieħor fil-proċess tan-negozjar tal-arranġamenti tal-interkonnessjoni jużaw dik l-informazzjoni biss għall-iskop li għalih tkun ingħatat u jirrispettaw dejjem il-kunfidenzjalità tal-informazzjoni trażmessa jew maħżuna.

3.    Għas-servizzi pubbliċi tat-telekomunikazzjoni, kull Parti għandha tiżgura l-interkonnessjoni ma’ fornitur 37 ewlieni fi kwalunkwe punt teknikament fattibbli fin-netwerk. Tali interkonnessjoni għandha tiġi pprovduta:

(a)    skont termini, kundizzjonijiet (inkluż fir-rigward ta’ standards u speċifikazzjonijiet tekniċi) u rati mhux diskriminatorji, u ta’ kwalità mhux inqas favorevoli minn dik ipprovduta għal tali servizzi simili ta’ fornitur ewlieni, għal servizzi simili ta’ fornituri mhux affiljati jew għas-sussidjarji jew affiljati oħrajn tagħha;

(b)    b’mod f’waqtu, skont termini, kundizzjonijiet (inkluż fir-rigward ta’ standards u speċifikazzjonijiet tekniċi) u rati orjentati lejn il-kost li jkunu trasparenti, raġonevoli, li jqisu l-fattibbiltà ekonomika u li jkunu diżaggregati biżżejjed sabiex il-fornitur ma jkollux bżonn iħallas għal komponenti jew faċilitajiet tan-netwerk li ma jkunx jeħtieġ sabiex jiġi pprovdut is-servizz; u

(c)    meta tintalab, f’punti minbarra l-punti tat-terminazzjoni tan-netwerk offruti lill-maġġoranza tal-utenti, soġġetta għal ħlasijiet li jkunu jirriflettu l-kost tal-kostruzzjoni tal-faċilitajiet addizzjonali meħtieġa.

4.    Il-proċeduri applikabbli għal interkonnessjoni ma’ fornitur ewlieni għandhom jiġu magħmula disponibbli għall-pubbliku.

5.    Il-fornituri ewlenin għandhom jagħmlu disponibbli għall-pubbliku l-ftehimiet ta’ interkonnessjoni tagħhom jew l-offerti ta’ interkonnessjoni ta’ referenza tagħhom, fejn xieraq.

ARTIKOLU 8.33

Salvagwardji Kompetittivi fuq Fornituri Ewlenin

Il-Partijiet għandhom jintroduċu jew iżommu miżuri xierqa sabiex jimpedixxu lillfornituri li, weħidhom jew flimkien, ikunu fornitur ewlieni, milli jinvolvu ruħhom fi jew ikomplu prattiki antikompetittivi. Dawn il-prattiki antikompetittivi fit-territorji tagħhom jinkludu, b’mod partikolari:

(a)    l-involviment f’sussidjar reċiproku antikompetittiv;

(b)    l-użu ta’ informazzjoni miksuba mingħand il-kompetituri b’riżultati antikompetittivi; u

(c)    in-nuqqas ta’ tqegħid għad-dispożizzjoni ta’ fornituri ta’ servizzi oħrajn ta’ informazzjoni teknika f’waqtha dwar il-faċilitajiet essenzjali u informazzjoni kummerċjalment rilevanti li huma jkollhom bżonn sabiex jipprovdu s-servizzi.

ARTIKOLU 8.34

Servizz Universali

1.    Kull Parti għandu jkollha d-dritt li tiddefinixxi t-tip ta’ obbligu ta’ servizz universali li tixtieq iżżomm. Kull Parti għandha tamministra kwalunkwe obbligu ta’ servizz universali li hija żżomm b’mod trasparenti, mhux diskriminatorju u kompetittivament newtrali u għandha tiżgura li l-obbligu ta’ servizz universali tagħha ma jkunx ta’ piż aktar milli meħtieġ għat-tip ta’ servizz universali definit minnha.

2.    Il-ħatra ta’ fornituri ta’ servizzi universali għandha ssir permezz ta' mekkaniżmu effiċjenti, trasparenti u mhux diskriminatorju.

ARTIKOLU 8.35

Portabilità tan-Numri

Kull Parti għandha tiżgura li l-fornituri ta’ netwerks jew servizzi pubbliċi tat-telekomunikazzjoni fit-territorju tagħha jipprovdu portabbiltà tan-numru għas-servizzi mobbli u għal kwalunkwe servizz ieħor iddeżinjat minn dik il-Parti, sal-punt li jkun teknikament u ekonomikament fattibbli, b’mod f’waqtu u b’termini u kundizzjonijiet raġonevoli.

ARTIKOLU 8.36

Kunfidenzjalità tal-Informazzjoni

Kull Parti għandha tiżgura l-kunfidenzjalità tad-data tat-telekomunikazzjoni u tat-traffiku relatat permezz ta’ netwerk pubbliku tat-telekomunikazzjoni u servizzi tat-telekomunikazzjoni disponibbli għall-pubbliku mingħajr ma tillimita l-kummerċ ta’ servizzi.

ARTIKOLU 8.37

Soluzzjoni ta’ Tilwim dwar it-Telekomunikazzjoni

1.    F’każ ta’ tilwima li tinqala’ bejn fornituri ta’ netwerks jew servizzi tat-telekomunikazzjoni b’konnessjoni mad-drittijiet u l-obbligi li joħorġu minn din is-Subtaqsima, l-awtorità regolatorja kkonċernata għandha, meta tintalab minn kwalunkwe parti kkonċernata, toħroġ deċiżjoni vinkolanti sabiex issolvi t-tilwima fl-iqsar żmien possibbli u, fi kwalunkwe każ, f’perjodu ta’ żmien raġonevoli, għajr f’ċirkostanzi eċċezzjonali.

2.    Meta tilwima msemmija fil-paragrafu 1 tkun tikkonċerna l-provvista transfruntiera tas-servizzi, l-awtoritajiet regolatorji kkonċernati għandhom jikkoordinaw l-isforzi tagħhom sabiex tinstab soluzzjoni għat-tilwima.

3.    Id-deċiżjoni tal-awtorità regolatorja għandha ssir disponibbli għall-pubbliku, wara li jkunu kkunsidrati r-rekwiżiti tal-kunfidenzjalità tan-negozju. Il-partijiet ikkonċernati għandhom jingħataw dikjarazzjoni sħiħa tar-raġunijiet li fuqhom tkun ibbażata u għandu jkollhom id-dritt li jappellaw dik id-deċiżjoni, f’konformità mal-paragrafu 5.

4.    Il-proċedura msemmija fil-paragrafi 1, 2 u 3 ma għandha tipprekludi lil ebda parti kkonċernata milli tressaq azzjoni quddiem il-qrati.

5.    Kwalunkwe utent jew fornitur affettwat mid-deċiżjoni ta’ awtorità regolatorja għandu jkollu dritt li jappella kontra dik id-deċiżjoni quddiem korp ta’ appell li jkun indipendenti mill-parti involuta. Dan il-korp, li jista’ jkun qorti, għandu jkollu l-kompetenza xierqa sabiex iwettaq il-funzjonijiet tiegħu b’mod effettiv. Il-merti tal-każ għandhom jiġu kkunsidrati kif xieraq u l-mekkaniżmu ta’ appell għandu jkun effettiv. Meta l-korp ta’ appell ma jkollux karattru ġuridiku, għandhom dejjem jingħataw raġunijiet bil-miktub għad-deċiżjoni tiegħu u d-deċiżjonijiet tiegħu għandhom ikunu soġġetti wkoll għal rieżami minn awtorità ġudizzjarja imparzjali u indipendenti. Id-deċiżjonijiet meħuda mill-korpi tal-appell għandhom jiġu infurzati b’mod effettiv. Sakemm ikun magħruf l-eżitu tal-appell, id-deċiżjoni tal-awtorità regolatorja għandha tibqa’ tgħodd, sakemm ma jkunux ingħataw miżuri interim f’konformità mal-liġijiet u r-regolamenti domestiċi.

ARTIKOLU 8.38

Kopożizzjoni

1.    Kull Parti għandha tiżgura li l-fornituri ewlenin fit-territorju tagħha:

(a)    jipprovdu lill-fornituri ta’ netwerks jew servizzi pubbliċi tat-telekomunikazzjoni tal-Parti l-oħra li huma fornituri bbażati fil-faċilitajiet fit-territorju ta’ dik il-Parti, il-kopożizzjoni fiżika tat-tagħmir meħtieġ għall-interkonnessjoni; u

(b)    f’sitwazzjonijiet fejn il-kopożizzjoni fiżika msemmija fis-subparagrafu (a) ma tkunx prattika għal raġunijiet tekniċi jew minħabba limitazzjonijiet ta’ spazju, jikkooperaw mal-fornituri ta’ netwerks jew servizzi pubbliċi tat-telekomunikazzjoni tal-Parti l-oħra li huma fornituri bbażati fil-faċilitajiet fit-territorju ta’ dik il-Parti, sabiex tinstab u tiġi implimentata soluzzjoni alternattiva prattika u kummerċjalment vijabbli.

2.    Kull Parti għandha tiżgura li l-fornituri ewlenin fit-territorju tagħha jipprovdu lill-fornituri ta’ netwerks jew servizzi pubbliċi tat-telekomunikazzjoni l-kopożizzjoni fiżika jew soluzzjoni alternattiva prattika u kummerċjalment vijabbli msemmija fil-paragrafu 1 b’mod f’waqtu u b’termini u kundizzjonijiet, inklużi standards u speċifikazzjonijiet tekniċi, u b’rati raġonevoli li jqisu l-fattibbiltà ekonomika, mhux diskriminatorji u trasparenti.

3.    Kull Parti tista’ tiddetermina, f’konformità mal-liġijiet u r-regolamenti domestiċi tagħha, il-postijiet fejn hija tirrikjedi li l-fornituri ewlenin fit-territorju tagħha jipprovdu lkopożizzjoni fiżika jew is-soluzzjonijiet alternattivi prattiċi u kummerċjalment vijabbli msemmija fil-paragrafu 1.

ARTIKOLU 8.39

Servizzi ta’ Ċirkwiti Mikrija

Kull Parti għandha, sakemm ma jkunx teknikament fattibbli, tiżgura li l-fornituri ewlenin fit-territorju tagħha jagħmlu s-servizzi ta’ ċirkwiti mikrija, li huma servizzi pubbliċi tat-telekomunikazzjoni, disponibbli għall-fornituri ta’ netwerks jew servizzi pubbliċi tat-telekomunikazzjoni tal-Parti l-oħra b’mod f’waqtu u skont termini u kundizzjonijiet (inklużi standards u speċifikazzjonijiet tekniċi) u b’rati li jkunu raġonevoli, wara li titqies il-fattibbiltà ekonomika, mhux diskriminatorji u trasparenti.

ARTIKOLU 8.40

Elementi Diżaggregati tan-Netwerk

Kull Parti għandha tiżgura li l-awtorità regolatorja tat-telekomunikazzjoni tagħha jkollha s-setgħa li titlob lil fornituri ewlenin jissodisfaw talbiet raġonevoli minn fornituri ta’ netwerks jew servizzi pubbliċi tat-telekomunikazzjoni għall-aċċess għal, u l-użu ta’, elementi speċifiċi tan-netwerk, fuq bażi diżaggregata, b’mod f’waqtu u skont termini u kundizzjonijiet li jkunu raġonevoli, trasparenti u mhux diskriminatorji. Kull Parti għandha tiddetermina tali elementi ta’ netwerks speċifiċi mitluba li jkunu disponibbli fit-territorju tagħha f’konformità mal-liġijiet u r-regolamenti domestiċi tagħha.

SUBTAQSIMA 6

SERVIZZI FINANZJARJI

ARTIKOLU 8.41

Kamp ta’ Applikazzjoni u Definizzjonijiet

1.    Din is-Subtaqsima tistabbilixxi l-prinċipji tal-qafas regolatorju għas-servizzi finanzjarji kollha liberalizzati skont it-Taqsima B (Liberalizzazzjoni tal-Investiment), it-Taqsima C (Provvista Transfruntiera ta’ Servizzi) u t-Taqsima D (Preżenza Temporanja ta’ Persuni Fiżiċi għal Finijiet Kummerċjali).

2.    Għall-finijiet ta’ din is-Subtaqsima:

(a)    “servizz finanzjarju” tfisser kwalunkwe servizz ta’ natura finanzjarja offrut minn fornitur ta’ servizz finanzjarju ta’ Parti; is-servizzi finanzjarji jinkludu l-attivitajiet li ġejjin:

(i)    l-assigurazzjoni u servizzi relatati mal-assigurazzjoni:

(A)    assigurazzjoni diretta (inkluża koassigurazzjoni):

(1)    assigurazzjoni tal-ħajja; u

(2)    assigurazzjoni mhux tal-ħajja;

(B)    riassigurazzjoni u retroċessjoni;

(C)    inter-medjazzjoni tal-assigurazzjoni, bħal senserija u aġenzija; u

(D)    servizzi awżiljarji għall-assigurazzjoni, bħal konsulenza, valutazzjoni attwarjali, valutazzjoni tar-riskju u servizzi ta’ saldu tal-pretensjonijiet;

(ii)    servizzi bankarji u servizzi finanzjarji oħrajn (minbarra l-assigurazzjoni):

(A)    aċċettazzjoni ta’ depożiti u fondi ripagabbli oħrajn mill-pubbliku;

(B)    self ta’ kull tip, inklużi kreditu tal-konsumatur, kreditu b’ipoteka, fatturament u finanzjament ta’ tranżazzjoni kummerċjali;

(C)    lokazzjoni finanzjarja;

(D)    is-servizzi kollha ta’ trażmissjoni ta’ ħlasijiet u ta’ flus, inklużi l-kards ta’ kreditu, ta’ ħlasijiet (charge cards) u ta’ debitu, iċ-ċekkijiet tal-vjaġġaturi u ċ-ċekkijiet bankarji;

(E)    garanziji u impenji;

(F)    negozjar għan-nom proprju jew f’isem klijenti, kemm jekk fil-borża, f’suq finanzjarju barra l-borża, jew inkella b’mod ieħor, f’dawn li ġejjin:

(1)    strumenti tas-suq tal-flus (inklużi ċekkijiet, kontijiet, ċertifikati ta’ depożiti);

(2)    munita barranija;

(3)    prodotti derivattivi li jinkludu, iżda li mhumiex limitati għal, futuri u opzjonijiet;

(4)    strumenti tar-rati tal-kambju u tar-rati tal-imgħax, inklużi prodotti bħal swaps u ftehimiet tar-rata forward;

(5)    titoli trasferibbli; u

(6)    strumenti negozjabbli oħrajn u assi finanzjarji, inkluż bullion;

(G)    parteċipazzjoni fil-ħruġ ta’ kull tip ta’ titoli, inklużi s-sottoskrizzjoni u l-pjazzament bħala aġent (pubblikament jew privatament) u l-forniment ta’ servizzi relatati ma’ tali ħruġ;

(H)    senserija ta’ flus;

(I)    il-ġestjoni tal-assi, bħall-ġestjoni tal-flus kontanti jew tal-portafolli, il-forom kollha ta’ ġestjoni ta’ investimenti kollettivi, il-ġestjoni tal-fondi tal-pensjonijiet, is-servizzi ta’ kustodja, ta’ depożitu u fiduċjarji;

(J)    is-servizzi ta’ saldu u kklerjar għall-assi finanzjarji, inklużi titoli, prodotti derivattivi u strumenti negozjabbli oħrajn;

(K)    l-għoti u t-trasferiment ta’ informazzjoni finanzjarja u l-ipproċessar ta’ data finanzjarja u l-għoti ta' softwer relatat mill-fornituri ta' servizzi finanzjarji oħrajn; u

(L)    servizzi ta’ konsulenza, servizzi ta’ intermedjazzjoni u servizzi finanzjarji awżiljarji oħrajn dwar l-attivitajiet kollha elenkati fis-subparagrafi 2(a)(ii)(A) sa 2(a)(ii)(K), li jinkludu referenza u analiżi tal-kreditu, investiment u riċerka u pariri dwar portafolji, pariri dwar akkwiżizzjonijiet u dwar ir-ristrutturar u l-istrateġija korporattivi;

(b)    “fornitur ta’ servizzi finanzjarji” tfisser kwalunkwe persuna fiżika jew ġuridika ta’ Parti li tipprovdi jew tfittex li tipprovdi servizzi finanzjarji, iżda ma jinkludi ebda entità pubblika;

(c)    “servizz finanzjarju ġdid” tfisser servizz ta’ natura finanzjarja, inklużi servizzi relatati ma’ prodotti eżistenti u ġodda jew mal-mod li bih jiġi kkonsenjat prodott, li ma jiġix ipprovdut minn fornitur ta’ servizzi finanzjarji fit-territorju ta’ Parti, iżda li jiġi pprovdut fit-territorju tal-Parti l-oħra;

(d)    “entità pubblika” tfisser:

(i)    gvern, bank ċentrali jew awtorità monetarja ta’ Parti jew entità proprjetà ta’ jew ikkontrollata minn Parti, li tkun involuta prinċipalment fit-twettiq ta’ funzjonijiet governattivi jew attivitajiet għal finijiet governattivi, li ma tinkludix entità involuta prinċipalment fil-provvista ta’ servizzi finanzjarji fuq termini kummerċjali; jew

(ii)    entità privata, li twettaq funzjonijiet li normalment jitwettqu minn bank ċentrali jew awtorità monetarja, meta tkun qiegħda teżerċita dawk il-funzjonijiet;

u

(e)    “organizzazzjoni awtoregolatorja” tfisser kwalunkwe korp mhux governattiv, kwalunkwe suq tat-titoli jew tal-futuri, aġenzija tal-ikklerjar, organizzazzjoni jew assoċjazzjoni oħra, li teżerċita awtorità regolatorja jew superviżorja fuq il-fornituri ta’ servizzi finanzjarji permezz ta’ statut jew delegazzjoni minn gvernijiet jew awtoritajiet ċentrali, reġjonali jew lokali, fejn applikabbli.

ARTIKOLU 8.42

Konċessjoni Prudenzjali

1.    F’dan il-Ftehim ma hemm xejn li għandu jinftiehem bħala li jimpedixxi lil xi Parti milli tadotta jew iżżomm miżuri għal raġunijiet prudenzjali, bħal:

(a)    il-protezzjoni ta’ investituri, depożitanti, detenturi ta’ poloz jew persuni li lilhom ikun dovut obbligu fiduċjarju minn fornitur ta’ servizzi finanzjarji; jew

(b)    l-iżgurar tal-integrità u tal-istabbiltà tas-sistema finanzjarja ta’ Parti.

2.    Il-miżuri msemmija fil-paragrafu 1 ma għandhomx ikunu ta’ piż aktar milli meħtieġ sabiex jintlaħaq l-għan tagħhom.

3.    L-ebda parti ta' dan il-Ftehim ma għandha tinftiehem li tirrikjedi lil Parti sabiex tikxef informazzjoni b'rabta ma' l-affarijiet u l-kontijiet ta' konsumaturi individwali jew kwalunkwe informazzjoni kunfidenzjali jew ta' propjetà fil-pussess ta' entitajiet pubbliċi.

4.    Kull Parti għandha tagħmel ħilitha sabiex tiżgura li l-istandards maqbula internazzjonalment għar-regolamentazzjoni u s-superviżjoni fis-settur tas-servizzi finanzjarji u għall-ġlieda kontra l-evażjoni u l-evitar tat-taxxa jiġu implimentati u applikati fit-territorju tagħha. Tali standards maqbula internazzjonalment huma, inter alia, il-Prinċipji Fundamentali għal Kontroll Bankarju Effikaċi tal-Kumitat ta’ Basel, il-Prinċipji Fundamentali tal-Assigurazzjoni tal-Assoċjazzjoni Internazzjonali tas-Superviżuri tal-Assigurazzjoni, l-Għanijiet u l-Prinċipji tar-Regolament dwar it-Titoli tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tal-Kummissjonijiet tat-Titoli, il-Ftehim dwar l-Iskambju ta’ Informazzjoni dwar Kwistjonijiet ta’ Taxxa tal-Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni u l-Iżvilupp Ekonomiċi, id-Dikjarazzjoni dwar it-Trasparenza u l-Iskambju ta’ Informazzjoni għall-Finijiet tat-Taxxa tal-G20 u l-Erbgħin Rakkomandazzjoni dwar il-Ħasil tal-Flus u d-Disa’ Rakkomandazzjonijiet Speċjali dwar il-Finanzjament tat-Terroriżmu tat-Task Force ta’ Azzjoni Finanzjarja.

5.    Il-Partijiet jieħdu nota tal-Għaxar Prinċipji Fundamentali għall-Iskambju ta’ Informazzjoni ppromulgati mill-Ministri tal-Finanzi tan-Nazzjonijiet tal-G7.

6.    Mingħajr preġudizzju għal mezzi oħrajn ta’ regolamentazzjoni prudenzjali tal-kummerċ transfruntier fis-servizzi finanzjarji, Parti tista’ titlob ir-reġistrazzjoni jew l-awtorizzazzjoni tal-fornituri ta’ servizzi finanzjarji transfruntiera tal-Parti l-oħra u tal-istrumenti finanzjarji.

ARTIKOLU 8.43

Regolamentazzjoni Trasparenti

Kull Parti għandha tagħmel disponibbli għall-persuni interessati r-rekwiżiti tagħha għat-tlestija ta’ applikazzjonijiet relatati mal-provvista ta’ servizzi finanzjarji.

Fuq it-talba ta’ applikant, il-Parti kkonċernata għandha tinforma lill-applikant dwar l-istatus tal-applikazzjoni tiegħu. Jekk il-Parti jkollha bżonn informazzjoni addizzjonali mingħand l-applikant, hija għandha tinforma lill-applikant mingħajr dewmien bla bżonn.

ARTIKOLU 8.44

Servizzi Finanzjarji Ġodda

Kull Parti għandha tippermetti lil fornitur ta’ servizzi finanzjarji tal-Parti l-oħra jipprovdi kwalunkwe servizz finanzjarju ġdid li l-Parti preċedenti tippermetti lill-fornituri ta’ servizzi finanzjarji tagħha jipprovdu f’konformità mal-liġijiet u r-regolamenti domestiċi, f’sitwazzjonijiet simili, diment li l-introduzzjoni tas-servizzi finanzjarji ġodda ma tkunx teħtieġ liġi ġdida jew modifika ta’ xi liġi eżistenti. Parti tista’ tiddeċiedi l-forma istituzzjonali u legali li biha jista’ jiġi pprovdut is-servizz u tista’ teħtieġ l-awtorizzazzjoni għall-għoti tas-servizz. Meta tkun meħtieġa awtorizzazzjoni bħal din, għandha tittieħed deċiżjoni f’perjodu ta’ żmien raġonevoli u l-awtorizzazzjoni tista’ tiġi rrifjutata biss għal raġunijiet prudenzjali.

ARTIKOLU 8.45

Ipproċessar tad-Data

1.    Kull Parti għandha tadotta jew iżżomm salvagwardji xierqa sabiex tipproteġi d-data personali u l-privatezza, inklużi r-rekords u l-kontijiet individwali.

2.    Mhux aktar tard minn sentejn mid-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim, kull Parti għandha tippermetti lill-fornituri ta’ servizzi finanzjarji 38 tal-Parti l-oħra jittrasferixxu l-informazzjoni f’forma elettronika jew f’forma oħra, fit-territorju tagħha kif ukoll barra minnu, għall-ipproċessar tad-data meta dan l-ipproċessar ikun meħtieġ fil-proċess ordinarju tan-negozju ta’ tali fornituri ta’ servizzi finanzjarji.

3.    F’dan l-Artikolu ma hemm xejn li jirrestrinġi d-dritt ta’ Parti li tipproteġi d-data personali u l-privatezza, sakemm tali dritt ma jintużax sabiex jiġi evitat dan il-Ftehim.

ARTIKOLU 8.46

Eċċezzjonijiet Speċifiċi

1.    F’dan il-Kapitolu ma hemm xejn li għandu jinftiehem bħala li jimpedixxi lil xi Parti, inklużi l-entitajiet pubbliċi tagħha, milli jwettqu jew jipprovdu esklussivament fit-territorju tagħha attivitajiet jew servizzi li jifformaw parti minn pjan ta’ rtirar pubbliku jew sistema statutorja tas-sigurtà soċjali, ħlief meta dawk l-attivitajiet ikunu jistgħu jitwettqu, kif stabbilit mil-liġijiet u r-regolament domestiċi tal-Parti, minn fornituri ta’ servizzi finanzjarji f’kompetizzjoni ma’ entitajiet pubbliċi jew istituzzjonijiet privati.

2.    F’dan il-Ftehim ma hemm xejn, għajr għat-Taqsima B (Liberalizzazzjoni tal-Investiment) li hija soġġetta għall-paragrafu 3, li għandu japplika għal attivitajiet imwettqa minn bank ċentrali jew awtorità monetarja jew minn kwalunkwe entità pubblika oħra b’insegwiment tal-politika monetarja jew tal-politika dwar ir-rati tal-kambju.

3.    Fit-Taqsima B (Liberalizzazzjoni tal-Investiment) ma hemm xejn li għandu japplika għall-miżuri mhux diskriminatorji ta’ applikazzjoni ġenerali meħuda minn kwalunkwe entità pubblika b’insegwiment tal-politika monetarja jew tal-politika dwar ir-rati tal-kambju.

4.    F’dan il-Kapitolu ma hemm xejn li għandu jinftiehem bħala li jimpedixxi lil xi Parti, inklużi l-entitajiet pubbliċi tagħha, milli jwettqu jew jipprovdu esklussivament fit-territorju tagħha attivitajiet jew servizzi għall-kont, jew bil-garanzija jew l-użu tar-riżorsi finanzjarji tal-Parti, jew tal-entitajiet pubbliċi tagħha, ħlief meta dawk l-attivitajiet ikunu jistgħu jitwettqu, kif stabbilit mil-liġijiet u r-regolamenti domestiċi tal-Parti, minn fornituri ta’ servizzi finanzjarji f’kompetizzjoni ma’ entitajiet pubbliċi jew istituzzjonijiet privati.

5.    Għal ċertezza akbar, il-Partijiet jifhmu li l-paragrafi 1 u 4 ma għandhomx jinftiehmu bħala li jippermettu lill-Partijiet japplikaw, mingħajr ma jipproteġu d-drittijiet tal-investituri jew tal-investimenti affettwati, il-miżuri msemmija f’dawk il-paragrafi, meta l-attivitajiet jew is-servizzi msemmija fihom ikunu ġew liberalizzati jew ikunu jistgħu jitwettqu, kif stabbilit mil-liġijiet u r-regolamenti domestiċi tal-Parti, minn fornituri ta’ servizzi finanzjarji f’kompetizzjoni ma’ entitajiet pubbliċi jew istituzzjonijiet privati.

ARTIKOLU 8.47

Organizzazzjonijiet Awtoregolatorji

Meta Parti tkun tirrikjedi s-sħubija ta’, il-parteċipazzjoni fi jew l-aċċess għal kwalunkwe organizzazzjoni awtoregolatorja bil-għan li l-fornituri ta’ servizzi finanzjarji tal-Parti l-oħra jipprovdu servizzi finanzjarji fit-territorju tal-ewwel Parti, il-Parti għandha tiżgura l-osservanza tal-obbligi skont l-Artikoli 8.5 (Trattament Nazzjonali), 8.6 (Trattament tan-Nazzjon l-Aktar Iffavorit) u 8.11 (Trattament Nazzjonali).

ARTIKOLU 8.48

Sistemi ta’ Kklerjar u Ħlas

Skont it-termini u l-kondizzjonijiet li jagħtu trattament nazzjonali kif previst fl-Artikoli 8.5 (Trattament Nazzjonali) u 8.11 (Trattament Nazzjonali), kull Parti għandha tagħti lill-fornituri ta’ servizzi finanzjarji tal-Parti l-oħra stabbiliti fit-territorju tagħha aċċess għal sistemi ta’ ħlas u kklerjar operati minn entitajiet pubbliċi, kif ukoll għal faċilitajiet uffiċjali ta’ finanzjament u finanzjament mill-ġdid li huma disponibbli fil-proċess normali tan-negozju ordinarju. Dan l-Artikolu ma għandux jagħti aċċess għall-faċilitajiet mutwanti tal-aħħar istanza tal-Parti.

SUBTAQSIMA 7

SERVIZZI TAT-TRASPORT MARITTIMU INTERNAZZJONALI

ARTIKOLU 8.49

Kamp ta’ Applikazzjoni, Definizzjonijiet u Prinċipji

1.    Din is-Subtaqsima tistabbilixxi l-prinċipji rigward il-liberalizzazzjoni tas-servizzi tat-trasport marittimu internazzjonali skont it-Taqsima B (Il-Liberalizzazzjoni tal-Investiment), it-Taqsima C (Il-Provvista Transfruntiera ta’ Servizzi) u t-Taqsima D (Il-Preżenza Temporanja ta’ Persuni Fiżiċi għal Finijiet Kummerċjali).

2.    Għall-finijiet ta’ din is-Subtaqsima:

(a)    “servizzi ta’ depot u stazzjon tal-kontejners” tfisser attivitajiet li jikkonsistu fil-ħażna ta’ kontejners, kemm fiż-żoni tal-port kif ukoll fiż-żoni interni ta’ pajjiż, bl-għan li jitgħabbew bil-merkanzija/jinħattu, jissewwew u jiġu magħmula disponibbli għat-tbaħħir;

(b)    “servizzi ta’ żdoganar” jew, b’mod alternattiv, “servizzi ta’ sensara tad-dwana” tfisser attivitajiet li jikkonsistu fit-twettiq f’isem parti oħra tal-formalitajiet doganali li jikkonċernaw l-importazzjoni, l-esportazzjoni jew it-trasport tal-merkanzija, kemm jekk dan is-servizz ikun l-attività prinċipali tal-fornitur tas-servizzi, kif ukoll jekk dan ikun akkumpanjament tas-soltu tal-attività prinċipali tiegħu;

(c)    “servizzi ta’ twassil tal-merkanzija” tfisser it-trasportazzjoni minn qabel u ’l quddiem bil-baħar, bejn portijiet li jinsabu fit-territorju ta’ Parti, ta’ merkanzija internazzjonali, notevolment f’kontejners, fi triqitha lejn destinazzjoni barra t-territorju ta’ dik il-Parti;

(d)    “servizzi ta’ trasportazzjoni tal-merkanzija” tfisser l-attività li tikkonsisti fl-organizzazzjoni u l-monitoraġġ tal-operazzjonijiet tal-ġarr tal-merkanzija bil-baħar f’isem l-ispedituri, permezz tal-akkwiżizzjoni ta’ servizzi tat-trasport u servizzi relatati, it-tħejjija tad-dokumentazzjoni u l-għoti ta’ informazzjoni kummerċjali;

(e)    “merkanzija internazzjonali” tfisser merkanzija ttrasportata bejn port ta’ Parti waħda u port tal-Parti l-oħra jew ta’ pajjiż terz, jew bejn port ta’ Stat Membru wieħed tal-Unjoni u port ta’ Stat Membru ieħor tal-Unjoni;

(f)    “servizzi ta’ trasport marittimu internazzjonali” tfisser it-trasport ta’ passiġġieri jew merkanzija permezz ta’ bastimenti li jbaħħru bejn port ta’ Parti u port tal-Parti l-oħra jew ta’ pajjiż terz, inklużi l-kuntratti diretti ma’ fornituri ta’ servizzi tat-trasport oħrajn, bil-għan li jkopru l-operazzjonijiet ta’ trasport multimodali skont dokument wieħed tat-trasport, iżda mhux id-dritt li jipprovdu servizzi tat-trasport oħrajn bħal dawn;

(g)    “servizzi marittimi awżiljarji” tfisser servizzi marittimi ta’ mmaniġġjar tal-merkanzija, servizzi ta’ żdoganar, servizzi ta’ stazzjon tal-kontejners u ta’ depot, servizzi ta’ aġenzija marittima u servizzi marittimi ta’ trasportazzjoni tal-merkanzija;

(h)    “servizzi marittimi ta’ mmaniġġjar tal-merkanzija” tfisser attivitajiet eżerċitati minn kumpaniji ta’ burdnara, inklużi l-operaturi ta’ terminal, iżda ma jinkludux l-attivitajiet diretti tal-ħaddiema fil-baċiri tat-tarzna, meta din il-forza tax-xogħol tkun organizzata b’mod indipendenti mill-kumpaniji tal-burdnara jew tal-operaturi ta’ terminal; l-attivitajiet koperti jinkludu l-organizzazzjoni u s-superviżjoni ta’:

(i)    it-tagħbija jew il-ħatt ta’ merkanzija fuq jew minn bastiment;

(ii)    l-irbit jew il-ħall tal-merkanzija; u

(iii)    ir-riċeviment jew il-kunsinna u ż-żamma sigura tal-merkanzija qabel id-dispaċċ jew wara r-rilaxx;

u

(i)    “operazzjonijiet tat-trasport multimodali” tfisser it-trasport ta’ merkanzija bl-użu ta’ aktar minn mod wieħed ta’ trasport, li jinvolvi parti mill-vjaġġ fuq il-baħar internazzjonali, skont dokument wieħed tat-trasport.

3.    Fid-dawl tal-livelli eżistenti ta’ liberalizzazzjoni bejn il-Partijiet fit-trasport marittimu internazzjonali, japplikaw il-prinċipji li ġejjin:

(a)    il-Partijiet għandhom japplikaw b’mod effettiv il-prinċipju ta’ aċċess mingħajr restrizzjonijiet għas-swieq u n-negozji tat-trasport marittimu internazzjonali fuq bażi kummerċjali u mhux diskriminatorja;

(b)    kull Parti għandha tagħti lill-bastimenti li jtajru l-bandiera tal-Parti l-oħra jew operati minn fornituri ta’ servizzi tal-Parti l-oħra, trattament mhux inqas favorevoli minn dak mogħti lill-bastimenti tagħha stess fir-rigward, inter alia, tal-aċċess għall-portijiet, l-użu tal-infrastruttura u l-użu ta’ servizzi marittimi awżiljarji, kif ukoll il-miżati u l-ħlasijiet relatati, il-faċilitajiet doganali u l-aċċess għall-postijiet ta’ rmiġġ u għall-faċilitajiet għat-tagħbija u l-ħatt;

(c)    kull Parti għandha tippermetti lill-fornituri ta’ servizzi marittimi internazzjonali tal-Parti l-oħra jkollhom intrapriża fit-territorju tagħha taħt il-kundizzjonijiet tal-istabbiliment u l-operat f’konformità mal-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Iskeda tagħha ta’ Impenji Speċifiċi;

(d)    il-Partijiet għandhom ipoġġu għad-dispożizzjoni tal-fornituri tat-trasport marittimu internazzjonali tal-Parti l-oħra, b’termini u kundizzjonijiet raġonevoli u mhux diskriminatorji, is-servizzi li ġejjin fil-port: il-pilotaġġ, l-assistenza għall-irmonk, il-proviżjonament, l-alimentazzjoni bil-fjuwil u bl-ilma, il-ġbir taż-żibel u r-rimi tal-iskart tas-saborra, is-servizzi ta’ kaptan portwali, l-għajnuniet għan-navigazzjoni, il-faċilitajiet ta’ tiswija f’emerġenza, l-ankraġġ, l-irmiġġ u s-servizzi ta’ rmiġġ, kif ukoll servizzi operattivi bbażati fuq l-art essenzjali għall-operazzjonijiet tal-bastimenti, inklużi l-mezzi ta’ komunikazzjoni u l-provvisti tal-ilma u tal-elettriku;

(e)    l-Unjoni, soġġetta għall-awtorizzazzjoni mill-awtoritajiet kompetenti tagħha, għandha tippermetti lill-fornituri ta’ servizzi tat-trasport marittimu internazzjonali tal-Vjetnam jippożizzjonaw mill-ġdid il-kontejners battala mikrija minnhom jew proprjetà tagħhom li ma jkunux qegħdin jinġarru bħala merkanzija bi ħlas u li jiġu ttrasportati għall-użu tagħhom fl-immaniġġjar tal-merkanzija tagħhom f’kummerċ barrani, bejn il-portijiet ta’ Stat Membru tal-Unjoni;

(f)    Il-Vjetnam, soġġett għall-awtorizzazzjoni mill-awtoritajiet kompetenti tiegħu, 39 għandu jippermetti lill-fornituri ta’ servizzi tat-trasport marittimu internazzjonali tal-Unjoni jew tal-Istati Membri tagħha jippożizzjonaw mill-ġdid il-kontejners battala mikrija minnhom jew proprjetà tagħhom li ma jkunux qegħdin jinġarru bħala merkanzija bi ħlas u li jiġu ttrasportati għall-użu tagħhom fl-immaniġġjar tal-merkanzija tagħhom f’kummerċ barrani, bejn il-port ta’ Quy Nhon u l-port ta’ Cai MepThi Vai. Wara ħames snin mid-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim, il-Vjetnam għandu jippermetti lill-fornituri ta’ servizzi tat-trasport marittimu internazzjonali tal-Unjoni jew tal-Istati Membri tagħha jippożizzjonaw mill-ġdid il-kontejners battala mikrija minnhom jew proprjetà tagħhom li ma jkunux qegħdin jinġarru bħala merkanzija bi ħlas u li jiġu ttrasportati għall-użu tagħhom fl-immaniġġjar tal-merkanzija tagħhom f’kummerċ barrani, bejn il-portijiet nazzjonali tiegħu, bil-kundizzjoni li l-bastimenti għat-twassil tal-merkanzija (jiġifieri l-bastimenti ewlenin) għandhom jidħlu f’portijiet tal-Vjetnam;

(g)    l-Unjoni, soġġetta għall-awtorizzazzjoni mill-awtoritajiet kompetenti tagħha, għandha tippermetti lill-fornituri ta’ servizzi tat-trasport marittimu internazzjonali tal-Vjetnam jipprovdu servizzi ta’ twassil tal-merkanzija bejn il-portijiet nazzjonali tagħhom;

(h)    Il-Vjetnam, soġġett għall-awtorizzazzjoni mill-awtoritajiet kompetenti tiegħu, 40 għandu jippermetti lill-fornituri ta’ servizzi tat-trasport marittimu internazzjonali tal-Unjoni jew tal-Istati Membri tagħha jipprovdu servizzi ta’ twassil tal-merkanzija bejn il-port ta’ Quy Nhon u l-port ta’ Cai MepThi Vai għall-bastimenti tagħhom stess, bil-kundizzjoni li l-bastimenti għat-twassil tal-merkanzija (jiġifieri l-bastimenti ewlenin) għandhom jidħlu fil-port ta’ Cai MepThi Vai.

4.    Fl-applikazzjoni tal-prinċipji msemmija fis-subparagrafi 3(a) u 3(b), il-Partijiet għandhom:

(a)    ma jintroduċux arranġamenti ta' kondiviżjoni tal-merkanzija fi ftehimiet ta' futuri ma' pajjiżi terzi li jikkonċernaw servizzi tat-trasport marittimu, inkluż kummerċ f'tagħbija niexfa u likwida u kummerċ tal-linji tat-tbaħħir, u għandhom itemmu, f'perjodu ta' żmien raġonevoli, tali arranġamenti ta' kondiviżjoni tal-merkanzija f'każ li dawn jeżistu fi ftehimiet preċedenti; u

(b)    jastjenu, mad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim, milli jintroduċu jew japplikaw kwalunkwe miżuri unilaterali jew ostakoli amministrattivi, tekniċi u oħrajn li jistgħu jikkostitwixxu restrizzjoni moħbija jew ikollhom effetti diskriminatorji fuq il-provvista libera tas-servizzi fit-trasport marittimu internazzjonali.

TAQSIMA F

KUMMERĊ ELETTRONIKU

ARTIKOLU 8.50

Għanijiet u Prinċipji

Il-Partijiet, filwaqt li jirrikonoxxu li l-kummerċ elettroniku jżid l-opportunijiet ta’ kummerċ f’ħafna setturi, għandhom jippromwovu l-iżvilupp tal-kummerċ elettroniku bejniethom, b’mod partikolari billi jikkooperaw fuq il-kwistjonijiet imqajma mill-kummerċ elettroniku skont id-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Kapitolu.

ARTIKOLU 8.51

Dazji Doganali

Il-Partijiet ma għandhomx jimponu dazji doganali fuq trażmissjonijiet elettroniċi.

ARTIKOLU 8.52

Kooperazzjoni Regolatorja fuq il-Kummerċ Elettroniku

1.    Il-Partijiet għandhom iżommu djalogu dwar kwistjonijiet regolatorji mqajma mill-kummerċ elettroniku li, inter alia, għandu jindirizza l-kwistjonijiet li ġejjin:

(a)    ir-rikonoxximent ta’ ċertifikati ta’ firem elettroniċi maħruġa lill-pubbliku u l-faċilitazzjoni tas-servizzi ta’ ċertifikazzjoni transfruntiera;

(b)    ir-responsabbiltà tal-fornituri ta’ servizzi intermedjarji fir-rigward tat-trażmissjoni jew il-ħażna tal-informazzjoni;

(c)    it-trattament ta’ komunikazzjonijiet ta’ kummerċ elettroniku mhux mitluba;

(d)    il-protezzjoni tal-konsumaturi fl-ambitu tal-kummerċ elettroniku; u

(e)    kwalunkwe kwistjoni oħra rilevanti għall-iżvilupp tal-kummerċ elettroniku.

2.    Dan id-djalogu jista’ jieħu l-forma ta’ skambju ta’ informazzjoni dwar il-liġijiet u r-regolamenti rispettivi tal-Partijiet dwar il-kwistjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1, kif ukoll dwar l-implimentazzjoni ta’ tali liġijiet u regolamenti.

TAQSIMA G

EĊĊEZZJONIJIET

ARTIKOLU 8.53

Eċċezzjonijiet Ġenerali

Soġġett għar-rekwiżit li tali miżuri ma jiġux applikati b’mod li jikkostitwixxi mezz ta’ diskriminazzjoni arbitrarja jew mhux ġustifikabbli bejn pajjiżi fejn ikun hemm kundizzjonijiet simili, jew restrizzjoni moħbija fuq l-istabbiliment jew l-operat ta’ intrapriża jew il-provvista transfruntiera tas-servizzi, f’dan il-Kapitolu ma hemm xejn li għandu jinftiehem bħala li jimpedixxi l-adozzjoni jew l-infurzar minn kwalunkwe Parti ta’ miżuri:

(a)    meħtieġa għall-protezzjoni tas-sigurtà pubblika jew tal-morali pubblika jew għaż-żamma tal-ordni pubbliku;

(b)    meħtieġa għall-protezzjoni tal-ħajja jew tas-saħħa tal-bnedmin, tal-annimali jew tal-pjanti;

(c)    relatati mal-konservazzjoni ta’ riżorsi naturali eżawribbli jekk tali miżuri jiġu applikati flimkien ma’ restrizzjonijiet fuq l-investituri domestiċi jew fuq il-provvista domestika jew il-konsum domestiku tas-servizzi;

(d)    meħtieġa għall-protezzjoni ta’ teżori nazzjonali ta’ valur artistiku, storiku jew arkeoloġiku;

(e)    meħtieġa għall-iżgurar tal-konformità ma’ liġijiet jew regolamenti li mhumiex inkonsistenti mad-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Kapitolu, inklużi dawk relatati ma’:

(i)    il-prevenzjoni ta’ prattiki qarrieqa u frodulenti jew l-indirizzar tal-effetti ta’ inadempjenza fuq il-kuntratti;

(ii)    il-protezzjoni tal-privatezza tal-individwi fir-rigward tal-ipproċesar u t-tixrid tad-data personali u l-protezzjoni tal-kunfidenzjalità ta’ rekords u kontijiet individwali; jew

(iii)    is-sikurezza;

jew

(f)    inkonsistenti mal-paragrafi 1 jew 2 tal-Artikolu 8.5 (Trattament Nazzjonali) jew mal-paragrafu 1 tal-Artikolu 8.11 (Trattament Nazzjonali), bil-kundizzjoni li d-differenza fit-trattament tkun immirata sabiex tiżgura l-impożizzjoni jew il-ġbir ekwi jew effettivi ta’ taxxi diretti fir-rigward tal-attivitajiet ekonomiċi, l-investituri jew il-fornituri ta’ servizzi tal-Parti l-oħra 41 .

TAQSIMA H

DISPOŻIZZJONI ISTITUZZJONALI

ARTIKOLU 8.54

Kumitat dwar l-Investiment, il-Kummerċ ta’ Servizzi,
il-Kummerċ Elettroniku u l-Akkwist Pubbliku

1.    Il-Kumitat dwar l-Investiment, il-Kummerċ ta’ Servizzi, il-Kummerċ Elettroniku u l-Akkwist Pubbliku stabbilit skont l-Artikolu 17.2 (Kumitati Speċjalizzati) għandu jkun magħmul minn rappreżentanti tal-Partijiet.

2.    Il-Kumitat dwar l-Investiment, il-Kummerċ ta’ Servizzi, il-Kummerċ Elettroniku u l-Akkwist Pubbliku għandu jkun responsabbli għall-implimentazzjoni ta’ dan il-Kapitolu. Għal dak il-għan, huwa għandu jissorvelja u jirrevedi regolarment l-implimentazzjoni mill-Partijiet u jikkunsidra kwalunkwe kwistjoni fir-rigward ta’ dan il-Kapitolu li tiġi riferuta lilu minn Parti.

3.    Ir-responsabbiltà għall-Kapitolu 9 (Akkwist Pubbliku) hija stabbilita fl-Artikolu 9.23 (Kumitat dwar l-Investiment, is-Servizzi, il-Kummerċ Elettroniku u l-Akkwist Pubbliku).

KAPITOLU 9

AKKWIST PUBBLIKU

ARTIKOLU 9.1

Definizzjonijiet

Għall-finijiet ta’ dan il-Kapitolu:

(a)    “prodotti jew servizzi kummerċjali” tfisser prodotti jew servizzi ta’ tip ġeneralment mibjugħ jew offrut għall-bejgħ fis-suq kummerċjali lil xerrejja mhux governattivi għal finijiet mhux governattivi, u normalment mixtrija minnhom;

(b)    “servizz ta’ kostruzzjoni” tfisser servizz li għandu l-għan li jwettaq, bi kwalunkwe mezz, xogħlijiet ċivili jew ta’ bini, abbażi tad-Diviżjoni 51 tal-Klassifikazzjoni Ċentrali Provviżorja tal-Prodotti (CPC) tan-Nazzjonijiet Uniti;

(c)    “irkant elettroniku” tfisser proċess iterattiv li jinvolvi l-użu ta’ mezzi elettroniċi għall-preżentazzjoni mill-fornituri ta’ prezzijiet ġodda, jew ta’ valuri ġodda għal elementi kwantifikabbli li mhumiex prezzijiet tal-offerta relatata mal-kriterji tal-evalwazzjoni, jew inkella t-tnejn flimkien, li jirriżulta fi klassifikazzjoni jew klassifikazzjoni mill-ġdid tal-offerti;

(d)    “akkwist pubbliku” tfisser il-proċess li bih entità tal-akkwist kif definita fis-subparagrafu (l) tikseb l-użu ta’ jew takkwista prodotti jew servizzi, jew kwalunkwe kombinazzjoni tagħhom, għal finijiet governattivi u mhux għall-iskop ta’ bejgħ jew bejgħ mill-ġdid kummerċjali jew għall-użu fil-produzzjoni jew il-provvista ta’ prodotti jew servizzi għal bejgħ jew bejgħ mill-ġdid kummerċjali;

(e)    “bil-miktub” jew “miktub” tfisser kwalunkwe espressjoni miktuba jew innumerata li tista’ tinqara, tiġi riprodotta u kkomunikata aktar tard, u tista’ tinkludi informazzjoni trażmessa u maħżuna b’mod elettroniku;

(f)    “sejħa għall-offerti limitata” tfisser metodu ta’ akkwist li bih l-entità tal-akkwist tikkuntattja fornitur jew fornituri tal-għażla tagħha;

(g)    “miżura” tfisser kwalunkwe liġi, regolament, gwida jew prattika amministrattiva, jew kwalunkwe azzjoni ta’ entità tal-akkwist b’rabta ma’ akkwist kopert;

(h)    “lista ta’ bosta użi” tfisser lista ta’ fornituri li entità tal-akkwist iddeterminat li jissodisfaw il-kundizzjonijiet għall-parteċipazzjoni f’dik il-lista, u li l-entità tal-akkwist għandha l-ħsieb li tuża aktar minn darba;

(i)    “avviż ta’ akkwist intenzjonat” tfisser avviż ippubblikat minn entità tal-akkwist li jistieden lil fornituri interessati sabiex iressqu talba għall-parteċipazzjoni, offerta, jew it-tnejn;

(j)    “tpaċija” tfisser kwalunkwe kundizzjoni jew impenn li jinkoraġġixxu l-iżvilupp lokali jew itejbu l-kontijiet tal-bilanċ tal-pagamenti ta’ Parti, bħall-użu ta’ kontenut domestiku, fornituri domestiċi, il-ħruġ ta’ liċenzji u t-trasferiment tat-teknoloġija, l-investiment, in-negozju kumpensatorju u azzjoni jew rekwiżit simili;

(k)    “sejħa għall-offerti miftuħa” tfisser metodu tal-akkwist li bih il-fornituri interessati kollha jistgħu jressqu offerta;

(l)    “entità tal-akkwist” tfisser entità elenkata fl-Anness ta' kull Parti għal dan il-Kapitolu;

(m)    “tippubblika” tfisser li xxerred informazzjoni f’format stampat jew b’mezzi elettroniċi, li tiġi distribwita b’mod wiesa’ u li hija faċilment aċċessibbli għall-pubbliku ġenerali;

(n)    “fornitur ikkwalifikat” tfisser fornitur li entità tal-akkwist tirrikonoxxi bħala li jkun issodisfa l-kundizzjonijiet għall-parteċipazzjoni;

(o)    “sejħa għall-offerti selettiva” tfisser metodu ta’ akkwist li bih huma biss il-fornituri kkwalifikati li jiġu mistiedna mill-entità tal-akkwist sabiex iressqu offerta;

(p)    “servizzi” tinkludi servizzi ta’ kostruzzjoni, sakemm ma jiġix speċifikat mod ieħor;

(q)    “fornitur” tfisser persuna jew grupp ta’ persuni li jipprovdu jew jistgħu jipprovdu prodotti jew servizzi lil entità tal-akkwist; u

(r)    “speċifikazzjoni teknika” tfisser rekwiżit ta’ sejħa għall-offerti li:

(a)    jistabbilixxi l-karatteristiċi ta’:

(i)    il-prodotti li għandhom jiġu akkwistati, inklużi l-kwalità, il-prestazzjoni, is-sikurezza u l-qisien, jew il-proċessi u l-metodi għall-produzzjoni tagħhom; jew

(ii)    is-servizzi li għandhom jiġu akkwistati, inklużi l-kwalità, il-prestazzjoni u s-sikurezza, jew il-proċessi jew il-metodi għall-provvista tagħhom;

jew

(b)    jindirizza r-rekwiżiti dwar it-terminoloġija, is-simboli, l-imballaġġ, l-immarkar jew it-tikkettjar, hekk kif japplikaw għal prodott jew servizz.

ARTIKOLU 9.2

Kamp ta’ Applikazzjoni u Kopertura

1.    Dan il-Kapitolu japplika għal kwalunkwe miżura dwar l-akkwist kopert, kemm jekk dan jitwettaq esklussivament jew parzjalment b'mezzi elettroniċi, kif ukoll jekk le.

2.    Għall-finijiet ta’ dan il-Kapitolu, “akkwist kopert” tfisser akkwist pubbliku:

(a)    ta’ prodotti, servizzi jew kwalunkwe kombinazzjoni tagħhom, kif speċifikati fl-Annessi 9-A (Kopertura ta’ Akkwist Pubbliku għall-Unjoni) u 9-B (Kopertura ta’ Akkwist Pubbliku għall-Vjetnam);

(b)    bi kwalunkwe mezz kuntrattwali, inklużi xiri, lokazzjoni u kiri, b’opzjoni ta’ xiri jew mingħajrha;

(c)    li għalih, il-valur, kif stmat f’konformità mal-paragrafi 6 u 7, ikun daqs jew akbar mil-limitu massimu rilevanti speċifikat fl-Anness ta' kull Parti għal dan il-Kapitolu, fil-mument tal-pubblikazzjoni ta’ avviż f’konformità mal-Artikolu 9.6 (Avviżi); u

(d)    li mhuwiex eskluż b’mod ieħor mill-kopertura fil-paragrafu 3, jew fl-Anness ta' kull Parti għal dan il-Kapitolu, jew mill-effett ta’ kwalunkwe waħda mill-Partijiet rilevanti l-oħrajn ta’ dan il-Ftehim.

3.    Ħlief fejn previst mod ieħor fl-Anness ta' kull Parti għal dan il-Kapitolu, dan il-Kapitolu ma japplikax għal:

(a)    l-akkwiżizzjoni jew il-kiri ta’ art, bini eżistenti jew proprjetà immobbli oħra jew id-drittijiet fuqhom;

(b)    ftehimiet mhux kuntrattwali jew kwalunkwe forma ta’ għajnuna li tipprovdi Parti, inklużi l-entitajiet tal-akkwist tagħha, inklużi ftehimiet kooperattivi, għotjiet, sussidji, self, infużjonijiet ta’ ekwità, garanziji, inċentivi fiskali u kontribuzzjonijiet mhux finanzjarji;

(c)    l-akkwist jew l-akkwiżizzjoni ta’ aġenzija fiskali jew ta’ servizzi depożitarji, servizzi ta’ likwidazzjoni u ta’ ġestjoni għall-istituzzjonijiet finanzjarji rregolati jew servizzi relatati mal-bejgħ, mal-ammortizzament u mad-distribuzzjoni ta’ dejn pubbliku, inklużi self u bonds governattivi, noti u titoli oħrajn;

(d)    kuntratti tal-impjiegi pubbliċi; u

(e)    l-akkwist imwettaq:

(i)    għall-iskop speċifiku li tingħata assistenza internazzjonali, inkluża għajnuna għall-iżvilupp;

(ii)    skont il-proċedura jew il-kundizzjoni partikolari ta’ organizzazzjoni internazzjonali jew iffinanzjata minn għotjiet, self jew assistenza oħra internazzjonali jew barranin, fejn il-Parti benefiċjarja, inklużi l-entitajiet tal-akkwist tagħha, hija marbuta li tapplika proċeduri jew kundizzjonijiet partikolari imposti mill-organizzazzjoni internazzjonali jew minn donaturi oħrajn għall-benefiċċju tal-għotjiet, tas-self jew ta’ assistenza oħra internazzjonali jew barranin tagħhom; Fejn il-proċeduri jew il-kundizzjonijiet tal-organizzazzjoni internazzjonali jew tad-donatur ma jirrestrinġux il-parteċipazzjoni tal-fornituri, l-akkwist għandu jkun soġġett għall-paragrafi 1 u 2 tal-Artikolu 9.4 (Prinċipji Ġenerali); jew

(iii)    skont il-proċedura jew il-kundizzjoni partikolari ta’ ftehim internazzjonali li jirrigwardja l-istazzjonament tat-truppi jew li jirrigwardja l-implimentazzjoni konġunta mill-pajjiżi firmatarji ta’ proġett;

4.    L-Anness 9-A (Kopertura tal-Akkwist Pubbliku għall-Unjoni) u l-Anness 9-B (Kopertura tal-Akkwist Pubbliku għall-Vjetnam) jispeċifikaw fit-Taqsimiet għal kull Parti l-informazzjoni li ġejja:

(a)    fit-Taqsima A, l-entitajiet tal-gvern ċentrali li l-akkwist tagħhom huwa kopert minn dan il-Kapitolu;

(b)    fit-Taqsima B, l-entitajiet tal-gvern subċentrali li l-akkwist tagħhom huwa kopert minn dan il-Kapitolu;

(c)    fit-Taqsima C, l-entitajiet l-oħrajn li l-akkwist tagħhom huwa kopert minn dan il-Kapitolu;

(d)    fit-Taqsima D, il-prodotti koperti minn dan il-Kapitolu;

(e)    fit-Taqsima E, is-servizzi, minbarra s-servizzi ta’ kostruzzjoni, koperti minn dan il-Kapitolu;

(f)    fit-Taqsima F, is-servizzi ta’ kostruzzjoni koperti minn dan il-Kapitolu;

(g)    fit-Taqsima G, kwalunkwe nota ġenerali; u

(h)    fit-Taqsima H, il-mezzi għall-pubblikazzjoni tal-informazzjoni dwar l-akkwist.

5.    Il-miżuri tranżitorji għall-applikazzjoni ta’ dan il-Kapitolu huma stabbiliti fit-Taqsima I (Miżuri Tranżitorji) tal-Anness 9-B (Kopertura tal-Akkwist Pubbliku għall-Vjetnam).

6.    Jekk il-leġiżlazzjoni domestika ta’ Parti tippermetti li akkwist kopert jitwettaq f’isem l-entità tal-akkwist minn entitajiet jew persuni oħrajn li l-akkwist tagħhom ma jkunx kopert fir-rigward tal-prodotti jew tas-servizzi kkonċernati, id-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Kapitolu japplikaw b’mod ugwali.

Valwazzjoni

7.    Meta tkun qed tagħmel stima tal-valur ta’ akkwist bl-iskop li tiżgura jekk huwiex akkwist kopert, entità tal-akkwist għandha:

(a)    la taqsam akkwist f’akkwisti separati u lanqas tagħżel jew tuża metodu ta’ valwazzjoni partikolari sabiex tagħmel stima tal-valur ta’ akkwist bl-intenzjoni li teskludih totalment jew parzjalment mill-applikazzjoni ta’ dan il-Kapitolu; u

(b)    tinkludi l-valur totali massimu stmat tal-akkwist matul id-durata kollha tiegħu, kemm jekk dan l-akkwist jingħata lil fornitur wieħed jew aktar fl-istess ħin kif ukoll jekk matul perjodu ta’ żmien partikolari, filwaqt li tqis il-forom kollha ta’ rimunerazzjoni, inklużi:

(i)    primjums, miżati, kummissjonijiet u mgħax; u

(ii)    il-valur totali ta’ kwalunkwe klawżola ta’ opzjoni.

8.    Għal kuntratti rikorrenti li jikkonsistu, minħabba rekwiżit individwali tal-akkwist, fl-għoti ta’ aktar minn kuntratt wieħed, jew fl-għoti ta’ kuntratti f’partijiet separati, il-kalkolu tal-valur totali massimu stmat għandu jkun ibbażat fuq:

(a)    il-valur tal-kuntratti rikorrenti tal-istess tip ta' prodott jew servizz mogħti matul it-12-il xahar preċedenti jew is-sena fiskali preċedenti tal-entità tal-akkwist, aġġustat, fejn possibbli, sabiex jitqiesu l-bidliet antiċipati fil-kwantità jew fil-valur tal-prodott jew tas-servizz li jiġi akkwistat matul it-12-il xahar segwenti; jew

(b)    il-valur stmat tal-kuntratti rikorrenti tal-istess tip ta' prodott jew servizz li għandu jingħata matul it-12-il xahar wara l-għoti tal-kuntratt inizjali jew is-sena fiskali tal-entità tal-akkwist.

ARTIKOLU 9.3

Eċċezzjonijiet ta’ Sigurtà u Eċċezzjonijiet Ġenerali

1.    F’dan il-Ftehim ma hemm xejn li għandu jinftiehem bħala li jipprevjeni lil xi Parti milli tieħu kwalunkwe azzjoni jew li ma tiddivulgax xi informazzjoni li hija tqis li bħala meħtieġa għall-protezzjoni tal-interessi essenzjali tas-sigurtà tagħha b’rabta mal-akkwist ta’ armi, munizzjon jew materjal tal-gwerra, jew ma’ akkwist indispensabbli għas-sigurtà nazzjonali jew għall-finijiet tad-difiża nazzjonali.

2.    Soġġett għar-rekwiżit li miżuri bħal dawn ma jiġux applikati b’mod li jikkostitwixxu restrizzjoni moħbija fuq il-kummerċ internazzjonali, f’dan il-Ftehim ma hemm xejn li għandu jinftiehem bħala li jipprevjeni lil xi Parti milli timponi jew tinforza miżuri:

(a)    meħtieġa għall-protezzjoni tal-morali, l-ordni jew is-sikurezza pubbliċi;

(b)    meħtieġa għall-protezzjoni tas-saħħa jew tal-ħajja tal-bnedmin, tal-annimali jew tal-pjanti;

(c)    meħtieġa għall-protezzjoni tal-proprjetà intellettwali; jew

(d)    li jirrigwardjaw prodotti jew servizzi ta’ persuni b’diżabbiltà, istituzzjonijiet filantropiċi, istituzzjonijiet mingħajr skop ta’ qligħ li jwettqu attivitajiet filantropiċi jew xogħol fil-ħabs.

ARTIKOLU 9.4

Prinċipji Ġenerali

Trattament Nazzjonali u Nondiskriminazzjoni

1.    Fir-rigward ta’ kwalunkwe miżura rigward l-akkwist kopert, kull Parti, inklużi l-entitajiet tal-akkwist tagħha, għandhom jagħtu, minnufih u mingħajr kundizzjonijiet, lill-prodotti u s-servizzi tal-Parti l-oħra u lill-fornituri tal-Parti l-oħra li tkun qiegħda toffri l-prodotti jew is-servizzi taż-żewġ Partijiet, trattament mhux inqas favorevoli mit-trattament li l-Parti, inklużi l-entitajiet tal-akkwist tagħha, jagħtu lill-prodotti, is-servizzi u l-fornituri domestiċi.

2.    Fir-rigward ta’ kwalunkwe miżura rigward l-akkwist kopert, Parti, inklużi l-entitajiet tal-akkwist tagħha, ma għandhomx:

(a)    jittrattaw fornitur stabbilit lokalment b’mod inqas favorevoli minn fornitur ieħor stabbilit lokalment abbażi tal-grad ta’ affiljazzjoni jew sjieda barranija; jew

(b)    jiddiskriminaw kontra fornitur stabbilit lokalment fuq il-bażi li l-prodotti jew is-servizzi offruti minn dak il-fornitur għal akkwist partikolari jkunu prodotti jew servizzi tal-Parti l-oħra.

Konformità u Twettiq tal-Akkwist

3.    Kull Parti għandha tiżgura li l-entitajiet tal-akkwist tagħha jikkonformaw ma’ dan il-Kapitolu fit-twettiq tal-akkwisti koperti.

4.    Entità tal-akkwist għandha twettaq akkwist kopert b’mod trasparenti u imparzjali li:

(a)    huwa konsistenti ma’ dan il-Kapitolu, bl-użu ta’ wieħed mill-metodi li ġejjin ta’ sejħa għall-offerti miftuħa, sejħa għall-offerti selettiva jew sejħa għall-offerti limitata; u

(b)    jevita kunflitti ta’ interess u jimpedixxi prattiki korrotti, f’konformità mal-liġijiet u r-regolamenti domestiċi rilevanti.

5.    F’dan il-Kapitolu ma hemm xejn li jimpedixxi lil xi Parti, inklużi l-entitajiet tal-akkwist tagħha, milli jiżviluppaw politiki, proċeduri jew mezzi kuntrattwali tal-akkwist ġodda, sakemm dawn ma jkunux inkonsistenti ma’ dan il-Kapitolu.

L-Użu ta’ Mezzi Elettroniċi

6.    Il-Partijiet għandhom jagħmlu ħilithom sabiex iwettqu akkwist kopert b’mezzi elettroniċi. Dan jinkludi l-pubblikazzjoni ta’ informazzjoni dwar l-akkwist, avviżi u dokumentazzjoni tal-offerti, ir-riċeviment tal-offerti u, fejn xieraq, l-użu ta’ rkanti elettroniċi.

7.    Meta twettaq akkwist kopert b’mezzi elettroniċi, entità tal-akkwist għandha:

(a)    tiżgura li l-akkwist isir bl-użu ta' sistemi u softwer ta' teknoloġija tal-informatika, inklużi dawk relatati mal-awtentikazzjoni u l-kriptaġġ tal-informazzjoni, li huma ġeneralment disponibbli u interoperabbli ma' sistemi u softwer oħrajn ta' teknoloġija tal-informatika ġeneralment disponibbli; u

(b)    iżżomm mekkaniżmi li jiżguraw l-integrità tat-talbiet għall-parteċipazzjoni u l-offerti, inkluż l-istabbiliment tal-ħin tar-riċevuta u l-prevenzjoni ta’ aċċess mhux xieraq.

Regoli ta’ Oriġini

8.    Parti ma għandhiex tapplika għal akkwist kopert tal-prodotti jew tas-servizzi importati jew fornuti mill-Parti l-oħra regoli ta’ oriġini li huma differenti mir-regoli ta’ oriġini li hija tapplika fl-istess ħin fil-proċess normali tan-negozju għall-importazzjonijiet jew għall-provvisti tal-istess prodotti jew servizzi mill-istess Parti.

Tpaċijiet

9.    Fir-rigward ta’ akkwist kopert u soġġetta għall-Anness rilevanti għal dan il-Kapitolu, Parti, inklużi l-entitajiet tal-akkwist tagħha, ma għandhom ifittxu, jikkunsidraw, jimponu jew jinfurzaw ebda tpaċija.

Miżuri Mhux Speċifiċi għall-Akkwist

10.    Il-paragrafi 1 u 2 ma japplikawx għal:

(a)    dazji doganali u imposti ta’ kull xorta imposti fuq l-importazzjoni jew b’konnessjoni magħha;

(b)    il-metodu tal-impożizzjoni ta’ tali dazji u imposti; u

(c)    regolamenti jew formalitajiet oħrajn dwar l-importazzjoni u miżuri li jaffettwaw il-kummerċ f’servizzi oħrajn minbarra l-miżuri li jirregolaw l-akkwist kopert.

ARTIKOLU 9.5

Informazzjoni dwar is-Sistema tal-Akkwist

1.    Kull Parti għandha:

(a)    tippubblika minnufih kwalunkwe miżura ta’ applikazzjoni ġenerali, inklużi termini kuntrattwali standard mogħtija b’mandat bil-liġi jew b’regolament, rigward akkwist kopert fuq mezz stampat jew elettroniku magħżul b’mod uffiċjali; u

(b)    tipprovdi spjegazzjoni tagħha fuq talba tal-Parti l-oħra u safejn ikun possibbli.