This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52015XC0606(02)
Publication of an application pursuant to Article 50(2)(a) of Regulation (EU) No 1151/2012 of the European Parliament and of the Council on quality schemes for agricultural products and foodstuffs
Pubblikazzjoni ta' applikazzjoni skont l-Artikolu 50(2)(a) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar skemi tal-kwalità għal prodotti agrikoli u oġġetti tal-ikel
Pubblikazzjoni ta' applikazzjoni skont l-Artikolu 50(2)(a) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar skemi tal-kwalità għal prodotti agrikoli u oġġetti tal-ikel
ĠU C 189, 6.6.2015, p. 11–13
(BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)
6.6.2015 |
MT |
Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea |
C 189/11 |
Pubblikazzjoni ta' applikazzjoni skont l-Artikolu 50(2)(a) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar skemi tal-kwalità għal prodotti agrikoli u oġġetti tal-ikel
(2015/C 189/04)
Din il-pubblikazzjoni tagħti d-dritt li l-applikazzjoni tiġi opposta skont l-Artikolu 51 tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (1).
DOKUMENT UNIKU
“LATVIJAS LIELIE PELĒKIE ZIRŅI”
Nru tal-KE: LV-PDO-0005-01194 — 04.02.2014
DOP ( X ) IĠP ( )
1. Isem
“Latvijas lielie pelēkie zirņi”
2. Stat Membru jew Pajjiż Terz
Il-Latvja
3. Deskrizzjoni tal-prodott agrikolu jew tal-oġġett tal-ikel
3.1. Tip ta' prodott
Klassi 1.6. Frott, ħaxix u ċereali, friski jew ipproċessati
3.2. Deskrizzjoni tal-prodott li għalih japplika l-isem fil-punt (1)
Id-DOP “Latvijas lielie pelēkie zirņi” tirreferi għaż-żrieragħ nexfin tal-kultivar lokali “Retrija” tal-varjetà maculatum tal-piżella (Pisum sativum L.).
Dan il-legum imnixxef għandu l-karatteristiċi morfoloġiċi li ġejjin:
Dehra: il-piżella tkun kbira, xierfa ħafna, kannella b'disinn immewweġ li jagħtiha lewn fil-griż, u b'punt iswed fejn iż-żerriegħa tingħaqad mal-perikarpju.
Piż medju: massa ta' 1 000 piżella: 360-380 g
densità tal-ħżin: 780 g/l
Karatteristiċi kimiċi ta' “Latvijas lielie pelēkie zirņi” (f'%):
— kontenut ta' ilma: mhux iktar minn 14 %,
— proteina kruda: 0–34 % (b'kontenut massimu ta' liżina ta' 11,4 %),
— xaħmijiet: 1,5–2 %,
— karboidrati: 50–57 %,
— fibra kruda: massimu ta' 6,5 %,
— rmied: mhux iktar minn 2 %.
Il-“Latvijas lielie pelēkie zirņi” jittieklu mingħajr ma titneħħa t-testa (jew il-qoxra taż-żerriegħa) tal-prodott, billi din ma tistax tiġi sseparata mill-bqija taż-żerriegħa; dan ifisser li l-prodott ma jiddiżintegrax meta jitgħalla, billi t-testa tibqa' mwaħħla mal-bqija tal-piżella.
Il-piżella mgħollija għandha l-karatteristiċi organolettiċi li ġejjin:
— |
konsistenza ratba, ramlija, |
— |
togħma ħafifa imma speċifika li tiġi mill-qoxra. |
3.3. Għalf (għal prodotti li ġejjin mill-annimali biss) u materja prima (għal prodotti pproċessati)
—
3.4. L-istadji speċifiċi tal-produzzjoni li jridu jsiru fiż-żona ġeografika identifikata
L-istadji kollha fil-produzzjoni - il-kultivazzjoni, it-tnixxif u l-għażla - jsiru fiż-żona kkonċernata.
3.5. Regoli speċifiċi dwar it-tqattigħ, il-taħkik, l-ippakkjar, eċċ., tal-prodott li għalih jirreferi l-isem irreġistrat
—
3.6. Regoli speċifiċi dwar it-tikkettar tal-prodott li għalih jirreferi l-isem irreġistrat
—
4. Definizzjoni konċiża taż-żona ġeografika
Iż-żona ġeografika fejn jiġi prodott il-prodott b'din id-DOP tkopri kważi l-Latvja kollha, ħlief għar-reġjuni li ġejjin: il-kosta tal-Baħar Baltiku u l-Golf ta' Riga sa 5 km ’l ġewwa fil-muniċipalitajiet ta' Nīca, Liepāja u Pāvilosta, iż-żona kostali tal-muniċipalità ta' Ventspils, iż-żona kostali tal-muniċipalità ta' Dundaga, u l-muniċipalitajiet ta' Roja, Engure, Jūrmala, Riga, Carnikava, Ādaži, Saulkrasti u Salacgrīva.
5. Ir-rabta maż-żona ġeografika
Il-fatturi ewlenin li jinfluwenzaw il-kwalità tal-“Latvijas lielie pelēkie zirņi” huma l-kundizzjonijiet klimatiċi lokali, il-karatteristiċi tal-ħamrija u l-fatturi storiċi u dawk marbuta mal-bniedem.
Speċifiċità taż-żona ġeografika
It-territorju fejn tiġi kkultivata l-“Latvijas lielie pelēkie zirņi” tinsab fiż-żona ta' klima temperata. Il-klima tal-Latvja hija influwenzata mill-prossimità tal-baħar u l-mases tal-arja deħlin mill-Oċean Atlantiku, allura l-klima tagħha hija predominantement moderata u umida, b'erba' staġuni distinti. Is-sema spiss ikun imsaħħab (għal medja ta' 160–180 jum fis-sena) filwaqt li x-xemx toħroġ għal medja ta' 1 790 siegħa fis-sena. L-akbar numru ta' granet xemxin, medja ta' 28–30 jum, ikunu minn Mejju sa Awwissu, meta x-xemx toħroġ għal 8–10 siegħa kuljum. Il-preċipitazzjoni medja tvarja bejn 574 u 691 mm fis-sena. Il-klima predominantement moderata u umida toħloq il-kundizzjonijiet kollha meħtieġa għall-aħjar tkabbir, rimi tal-fjuri u formazzjoni tal-għalla, u għalhekk il-kwalitajiet u l-karatteristiċi ewlenin tal-legumi joħorġu l-aħjar preċiżament f'dik iż-żona ġeografika.
Il-ħamrija taż-żona ġeografika definita hija kkundizzjonata moderatament jew tajjeb u għandha konsistenza granulometrika, grassa u kalkaruża bl-aħjar pH tal-ħamrija ta' madwar 7, fatturi essenzjali għall-aħjar tkabbir tal-“Latvijas lielie pelēkie zirņi”.
Speċifiċità tal-prodott
Il-“Latvijas lielie pelēkie zirņi” nexfin huma distinti mill-piżelli l-oħra għaliex għandhom żrieragħ xierfa partikolarment kbar (massa ta' 1 000 żerriegħa tiżen 360–380 g). Għalkemm f'kull miżwed ikun hemm ftit żrieragħ, il-kwalitajiet kulinarji tajbin tagħhom, bħall-ħin relattivament qasir għat-tgħollija (madwar 10 minuti inqas minn piżelli oħra) ipattu għal dan il-fatt. Karatteristiċi tal-piżella mgħollija: konsistenza ramlija ratba u togħma ħafifa imma speċifika li tiġi mill-qoxra.
Il-“Latvijas lielie pelēkie zirņi” jittieklu mingħajr ma titneħħa t-testa (jew il-qoxra taż-żerriegħa) tal-prodott, billi din ma tistax tiġi sseparata mill-bqija taż-żerriegħa; dan ifisser li l-prodott ma jiddiżintegrax meta jitgħalla, billi t-testa tibqa' mwaħħla mal-bqija tal-piżella.
Rabta kawżali bejn iż-żona ġeografika u l-kwalità jew il-karatteristiċi tal-prodott
Il-“Latvijas lielie pelēkie zirņi” huwa prodott li ġie żviluppat biss bl-influwenza ta' kundizzjonijiet naturali speċifiċi u minħabba l-ħila tal-produtturi lokali.
1. |
Il-fatturi ambjentali li jiżguraw li l-prodott ikollu karatteristiċi ta' kwalità ogħla (iż-żrieragħ huma xierfa u għandhom konsistenza ramlija):
|
2. |
Fatturi storiċi u marbutin mal-bniedem: il-kultivazzjoni u l-għażla ta' “Latvijas lielie pelēkie zirņi” fiż-żona ġeografika definita mal-ġenerazzjonijiet ipproduċew varjetà ta' kwalità għolja li hija perfettament adatta għall-kundizzjonijiet lokali u li saret prodott gastronomiku favorit. Hemm tradizzjoni twila ta' kultivazzjoni tal-piżelli griżi fil-Latvja. Dan it-tip ta' piżelli ilu jitkabbar fil-Latvja mill-bidu tas-seklu 18. Fil-bidu tas-seklu 20 ġew ippubblikati artikli dwar l-ispeċifitajiet tal-kultivazzjoni tal-piżelli “griżi”. It-tnissil selettiv tal-piżelli fil-Latvja beda fl-1925 fl-Istitut tal-Istat ta' Stende għat-Tnissil taċ-Ċereali, iżda tkompla fl-Istitut tal-Istat ta' Priekuļi għat-Tnissil taċ-Ċereali mill-1945 ’l hawn, u dan juri li l-piżelli jistgħu jitkabbru fil-Latvja kollha. It-tnissil selettiv tal-“Latvijas lielie pelēkie zirņi” nbeda min-nies ordinarji permezz tal-piżelli kbar kannella “Vidzeme”. L-Istitut tal-Istat ta' Priekuļi għat-Tnissil taċ-Ċereali uża l-materjal magħżul b'dan il-mod u tejbu bis-selezzjoni immirata, jiġifieri billi ntagħżlu ż-żerriegħa l-anqas morri biex mill-imrar tal-varjetajiet selvaġġi nkisbu t-togħma u l-apparenza tajba taż-żerriegħa mgħollija, u ħoloq il-varjetà “Retrija” tal-“Latvijas lielie pelēkie zirņi”, l-unika waħda li għandha żerriegħa daqshekk kbar. Il-kultivazzjoni tal-għalla u l-metodi tal-ħsad żviluppati fuq bosta snin huma ta' importanza kruċjali biex tkun żgurata kemm żieda fil-produzzjoni totali u wkoll prodott ta' kwalità għolja. Dawn jinkludu pereżempju, it-tħejjija tal-ħamrija, l-għażla tal-proporzjon it-tajjeb għaż-żriegħ imħallat, u l-għażla taż-żmien it-tajjeb għall-ħsad. Il-“Latvijas lielie pelēkie zirņi” jitkabbru biss fi żriegħ imħallat ma' pjanti taċ-ċereali (ħafur, xgħir jew qamħ tar-rebbiegħa) li jservu bħala appoġġ. Il-proporzjon tal-għelejjel differenti fiż-żriegħ imħallat għandu jkun kif ġej: Il-proporzjon ta' “Latvijas lielie pelēkie zirņi” maċ-ċereali huwa jew 1:2 jew 1:1. Id-dris tal-prodott b'magna tad-dris jeħtieġ l-attenzjoni u l-ħila billi l-“Latvijas lielie pelēkie zirņi” misjur jinqasam min-nofs faċilment. Ladarba l-prodott ikun inħasad, jitnixxef bil-galbu fil-magni tat-tnixxif. Il-Latvjani ilhom is-sekli jieklu l-piżelli. Il-piżelli, ix-xgħir u l-fażola ilhom parti essenzjali mid-dieta tagħhom u baqgħu importanti sakemm iddaħħlet il-patata fis-seklu 19. Illum “pelēkie zirņi” bil-bejken tissemma fil-kotba ta' gwida għat-turisti bħala platt Latvjan tipiku li ta' min wieħed iduqu. |
Ir-referenza għall-pubblikazzjoni tal-ispeċifikazzjoni
(it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 6(1) ta' dan ir-Regolament (2))
http://www.pvd.gov.lv/lat/kreis_izvlne/novertesana_un_registracija/lauksaimniecibas_un_partikas_p/
(1) ĠU L 343, 14.12.2012, p. 1.
(2) Ara n-nota f’qiegħ il-paġna 1.