(1)

F’konformità mal-Artikolu 19(1) u (2) tar-Regolament (UE) 2017/852 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3), il-Kummissjoni kellha tivvaluta u tirrapporta dwar il-ħtieġa li l-Unjoni tirregola l-emissjonijiet tal-merkurju u komposti tal-merkurju mill-krematorji, il-fattibbiltà tat-tneħħija gradwali tal-użu tal-amalgama dentali fl-Unjoni fit-tul, u preferibbilment sal-2030, u l-benefiċċji ambjentali u l-fattibbiltà tal-projbizzjoni tal-manifattura u l-esportazzjoni ta’ prodotti oħra miżjudin bil-merkurju li huma pprojbiti milli jitqiegħdu fis-suq tal-Unjoni u jiġu importati fl-Unjoni.

(2)

Il-merkurju huwa sustanza kimika ta’ tħassib globali għall-ambjent minħabba t-trasport atmosferiku fuq distanza twila tiegħu, il-persistenza tiegħu wara l-introduzzjoni antropoġenika tiegħu fl-ambjent u l-ħila tiegħu li jakkumula fl-ekosistemi. Il-merkurju għandu wkoll effetti negattivi sinifikanti fuq is-saħħa tal-bniedem u jgħaddi mill-ommijiet lit-tfal permezz tal-plaċenta jew permezz tat-treddigħ. It-tniġġis tal-ambjent bil-merkurju jista’ jirriżulta minn attivitajiet antropoġeniċi, inkluż ġestjoni insuffiċjenti tal-iskart tal-merkurju, il-kremazzjoni jew implimentazzjoni mhux korretta tas-separaturi obbligatorji fil-kliniki dentali.

(3)

Il-Kummissjoni, wara l-konklużjoni li waslet għaliha fir-rapport tagħha tas-17 ta’ Awwissu 2020 dwar ir-rieżamijiet meħtieġa skont l-Artikolu 19(1) tar-Regolament (UE) 2017/852 dwar l-użu tal-merkurju fl-amalgama dentali u fil-prodotti ppreżentat proposta leġiżlattiva, f’konformità mal-Artikolu 19(3) ta’ dak ir-Regolament, dwar it-tneħħija gradwali tal-użu tal-amalgama dentali u l-projbizzjoni tal-manifattura u l-esportazzjoni tal-amalgama dentali u ta’ ċerti lampi li fihom il-merkurju.

(4)

L-użu ta’ prodotti miżjudin bil-merkurju, inkluż l-użu tal-amalgama dentali u ta’ lampi li fihom il-merkurju, jirrappreżenta l-akbar użu intenzjonat li fadal tal-merkurju fl-Unjoni. Madankollu, l-alternattivi ħielsa mill-merkurju saru ekonomikament u teknikament fattibbli u huma disponibbli faċilment.

(5)

Filwaqt li jitqies li l-Unjoni u l-Istati Membri tagħha rratifikaw il-Konvenzjoni ta’ Minamata dwar il-Merkurju (4) tal-2013 (“il-Konvenzjoni”) u minħabba li jenħtieġ li jittieħdu miżuri mill-Partijiet għall-Konvenzjoni biex jinkoraġġixxu l-prevenzjoni tat-taħsir dentali u l-promozzjoni tas-saħħa dentali, u b’hekk tiġi minimizzata l-ħtieġa għal restawr dentali bħala miżura addizzjonali biex jappoġġaw it-tneħħija gradwali tal-użu tal-amalgama dentali, u meta jitqiesu d-disponibbiltà u l-affordabbiltà ta’, u t-tranżizzjoni attwali għal, alternattivi mingħajr merkurju f’bosta Stati Membri, huwa xieraq li jiġi pprojbit l-użu tal-amalgama dentali għat-trattament dentali fl-Unjoni, filwaqt li tinżamm il-possibbiltà li tintuża l-amalgama dentali għal pazjenti bi bżonnijiet mediċi speċifiċi meta jitqies strettament meħtieġ mill-prattikant dentali.

(6)

Filwaqt li tirrispetta bis-sħiħ il-kompetenza tal-Istati Membri għall-organizzazzjoni u l-għoti ta’ servizzi tas-saħħa u kura medika, sabiex jiġi limitat l-impatt soċjoekonomiku tal-eliminazzjoni gradwali tal-amalgama dentali b’mod partikolari fuq il-pazjenti b’introjtu baxx, l-Istati Membri fejn l-amalgama dentali huwa l-uniku materjal rimborżat pubblikament b’rata ta’ mill-inqas 90 % skont il-liġi nazzjonali, u fejn tali rimborż għadu mhuwiex possibbli għal alternattivi mingħajr merkurju mill-1 ta’ Jannar 2025, jenħtieġ li permezz ta’ deroga mir-rekwiżit previst f’dan ir-Regolament li l-amalgama dentali titneħħa gradwalment sa dik id-data, ikollhom aktar żmien biex isibu soluzzjonijiet xierqa biex jadattaw is-sistema tal-kura tas-saħħa tagħhom u għalhekk jenħtieġ li jitħallew ikollhom data ta’ tneħħija gradwali aktar tard għall-amalgama dentali. It-tneħħija gradwali tal-amalgama dentali jenħtieġ li, meta jkun xieraq, tkun akkumpanjata minn taħriġ professjonali għad-dentisti bil-għan li jaġġustaw għal tekniki ġodda.

(7)

L-Istati Membri li jibbenefikaw mid-deroga għall-eliminazzjoni gradwali prevista f’dan ir-Regolament jenħtieġ li jkunu jistgħu jippermettu l-użu tal-amalgama dentali f’ċirkostanzi speċifiċi ħafna sat-30 ta’ Ġunju 2026. Għaldaqstant, l-importazzjoni u l-manufattura tal-amalgama dentali jenħtieġ li jiġu pprojbiti biss mill-1 ta’ Lulju 2026. Madankollu, mill-1 ta’ Lulju 2026, l-importazzjoni u l-manifattura tal-amalgama dentali jenħtieġ li jkomplu jkunu possibbli biss jekk l-użu ta’ tali amalgama ikun neċessarju biex jiġu koperti ħtiġijiet mediċi speċifiċi.

(8)

Sabiex tiġi vvalutata l-ħtieġa kontinwa għall-użu tal-amalgama dentali fir-rigward ta’ ħtiġijiet mediċi speċifiċi, l-importaturi u l-manifatturi jenħtieġ li jinfurmaw lill-awtoritajiet kompetenti kull sena bil-kwantitajiet importati jew manifatturati għal tali ħtiġijiet mediċi speċifiċi. Barra minn hekk, sal-31 ta’ Diċembru 2029, jenħtieġ li l-Kummissjoni tivvaluta jekk għadx huwiex neċessarju li tinżamm id-deroga għall-importazzjoni u l-manifattura tal-amalgama dentali użata għal pazjenti bi ħtiġijiet mediċi speċifiċi, filwaqt li titqies id-disponibbiltà ta’ alternattivi mingħajr merkurju għall-gruppi ta’ pazjenti rilevanti.

(9)

Il-krematorji huma sors sinifikanti tal-emissjonijiet ta’ merkurju fl-atmosfera u, minkejja t-tneħħija gradwali tal-amalgama dentali previsti f’dan ir-Regolament, il-krematorji ser ikomplu jikkontribwixxu għat-tniġġis tal-merkurju fl-arja, fl-ilma u fil-ħamrija. Jeħtieġ li tiġi żviluppata gwida dwar it-teknoloġiji għat-tnaqqis tal-emissjonijiet tal-merkurju u tal-komposti tal-merkurju mill-krematorji u li tinġabar informazzjoni dwar il-miżuri implimentati abbażi ta’ dik il-gwida fl-Istati Membri, sabiex tinkiseb prevenzjoni xierqa tat-tniġġis u jittaffa l-impatt fuq is-saħħa tal-bniedem u fuq l-ambjent.

(10)

L-użu illegali tal-merkurju u tal-komposti tal-merkurju fil-prodotti kożmetiċi jippersisti fil-livell globali. Il-ħames laqgħa tal-Konferenza tal-Partijiet għall-Konvenzjoni (“Konferenza tal-Partijiet”) għalhekk iddeċidiet fid-Deċiżjoni MC-5/5 li tiġbor informazzjoni mill-Partijiet għall-Konvenzjoni dwar l-isfidi li jiffaċċjaw fil-prevenzjoni tal-esportazzjoni, l-importazzjoni u l-manifattura tal-kożmetiċi elenkati fil-Parti I tal-Anness A tal-Konvenzjoni. Fid-dawl tal-effetti detrimentali tal-merkurju u tal-komposti tal-merkurju fuq is-saħħa tal-bniedem u l-ambjent, l-esponiment u l-emissjonijiet jenħtieġ li jkomplu jiġu minimizzati kemm jista’ jkun. Rapporti reċenti juru li kumpaniji li joperaw fl-Unjoni qed jimmanifatturaw u jesportaw komposti tal-merkurju li jirriżulta f’użu illegali tal-merkurju, b’mod partikolari fil-kożmetiċi. Għalhekk, jenħtieġ li l-Kummissjoni tirrapporta dwar l-iżviluppi skont il-Konvenzjoni fir-rigward tat-tneħħija gradwali tal-użu illegali tal-merkurju fil-prodotti kożmetiċi, filwaqt li tqis l-informazzjoni pprovduta mill-Partijiet għall-Konvenzjoni f’konformità mad-Deċiżjoni MC-5/5. Barra minn hekk, jenħtieġ li l-Kummissjoni tivvaluta l-użi li jifdal tal-merkurju u tal-komposti tal-merkurju, bħall-użu tiegħu fil-porosimetrija, il-fanali tal-portijiet u l-vaċċini, kif ukoll il-ħtieġa li tiġi estiża l-lista ta’ sorsi kbar ta’ skart, u, meta jkun xieraq, tissuġġerixxi miżuri biex dawn l-użi jitneħħew gradwalment u biex jiġu rregolati l-esportazzjoni, l-importazzjoni u l-manifattura tal-merkurju għal tali finijiet.

(11)

L-Istati Membri għandhom jiżguraw sistemi ta’ ġbir xierqa għall-prodotti miżjudin bil-merkurju fi skart mhux elettroniku u elettroniku u li jiġbru dawn il-prodotti separatament u b’mod li ma jagħmilx ħsara lill-ambjent, skont id-Direttiva 2012/19/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5).

(12)

L-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 2011/65/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6) jipprojbixxi t-tqegħid fis-suq tal-Unjoni u l-importazzjoni fl-Unjoni ta’ ċertu tagħmir elettriku u elettroniku li fih il-merkurju. L-Anness III ta’ dik id-Direttiva jelenka, fost affarijiet oħrajn, ċerti lampi miżjudin bil-merkurju li huma eżentati minn dik il-projbizzjoni sad-dati speċifikati fih. Dik l-eżenzjoni skadiet fit-13 ta’ April 2016 għal lampi mhux lineari tal-alofosfati, fl-24 ta’ Frar 2023 għal ċerti lampi fluworexxenti kompatti, u fl-24 ta’ Awwissu 2023 għal lampi fluworexxenti lineari għal skopijiet ta’ tidwil ġenerali. Għal lampi fluworexxenti trifosforiċi mhux lineari, l-eżenzjoni tiskadi fl-24 ta’ Frar 2025. L-eżenzjoni għall-biċċa l-kbira tal-lampi tas-sodju (gass) taħt pressjoni għolja għal skopijiet ta’ tidwil ġenerali b’indiċi li għandhom indiċi tal-kulur imtejjeb li skadiet fl-24 ta’ Frar 2023, filwaqt li għal lampi tas-sodju (gass) taħt pressjoni għolja għal skopijiet ta’ tidwil ġenerali oħra li fadal, elenkati fl-entrata 4 tal-Anness III għad-Direttiva 2011/65/UE, l-eżenzjoni tiskadi fl-24 ta’ Frar 2027.

(13)

Barra minn hekk, ċerti lampi fluworexxenti lineari għal skopijiet ta’ tidwil ġenerali ġew elenkati, bil-ħsieb li jiġu pprojbiti,fid-Deċiżjoni MC-4/3 adottata fir-raba’ laqgħa tal-Konferenza tal-Partijiet li saret mill-21 sal-25 ta’ Marzu 2022, u ġew stabbiliti dati ta’ tneħħija gradwali għalihom fid-Deċiżjoni MC-5/4 adottata fil-ħames laqgħa tal-Konferenza tal-Partijiet, li saret mit-30 ta’ Ottubru sat-3 ta’ Novembru 2023. Dawk id-Deċiżjonijiet kienu appoġġati mill-Unjoni permezz tad-Deċiżjonijiet tal-Kunsill (UE) 2022/549 (7) u (UE) 2023/2417 (8).

(14)

Peress li huwa xieraq li tkun projbita mill-aktar fis possibbli l-esportazzjoni mill-Unjoni tal-lampi miżjudin bil-merkurju li fadal, u peress li xi wħud minn dawk il-lampi bħalissa ma humiex koperti mill-Parti A tal-Anness II tar-Regolament (UE) 2017/852, jenħtieġ li, għall-finijiet ta’ konsistenza, jiġu inklużi fih biex tiġi pprojbita l-manifattura u l-esportazzjoni tagħhom mid-dati stabbiliti fl-Anness III tad-Direttiva 2011/65/UE u mhux aktar tard mid-dati l-aktar ambizzjużi inklużi fid-Deċiżjoni MC-4/3. Barra minn hekk, jistgħu jinkisbu kobenefiċċji sinifikanti bit-tneħħija gradwali tal-esportazzjoni ta’ lampi miżjudin bil-merkurju mill-aktar fis possibbli, peress li l-alternattivi mingħajr merkurju huma aktar effiċjenti fl-użu tal-enerġija u għalhekk jipprevjenu r-rilaxx ta’ tunnellati ta’ emissjonijiet ta’ CO2.

(15)

Minħabba li l-objettivi ta’ dan ir-Regolament ma jistgħux jinkisbu b’mod suffiċjenti mill-Istati Membri iżda jistgħu pjuttost, minħabba l-iskala u l-effetti tagħhom, jinkisbu aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, f’konformità mal-prinċipju ta’ sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. F’konformità mal-prinċipju ta’ proporzjonalità kif stabbilit f’dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jinkisbu dawk l-objettivi.

(16)

Għalhekk jenħtieġ li r-Regolament (UE) 2017/852 jiġi emendat skont dan,

(1)

L-Artikolu 10 huwa emendat kif ġej:

(2)

L-Artikolu 18 huwa emendat kif ġej:

(3)

L-Artikolu 19 huwa emendat kif ġej:

(4)

L-Anness II huwa emendat f’konformità mal-Anness ta’ dan ir-Regolament.