(1)

Huwa meħtieġ li jissaħħaħ l-iżvilupp tal-interoperabbiltà transfruntiera tan-network u tas-sistemi tal-informazzjoni li jintużaw biex jipprovdu jew jiġġestixxu s-servizzi pubbliċi fl-Unjoni, sabiex l-amministrazzjonijiet pubbliċi fl-Unjoni jkunu jistgħu jikkooperaw u jagħmlu s-servizzi pubbliċi jiffunzjonaw b’mod transfruntier. Jenħtieġ li l-kooperazzjoni informali eżistenti tiġi sostitwita b’qafas legali ċar li jippermetti l-interoperabbiltà fil-livelli u fis-setturi amministrattivi differenti u li jiffaċilita flussi ta’ data transfruntiera u bla xkiel għal servizzi diġitali verament Ewropej li jsaħħu s-suq intern filwaqt li jirrispettaw il-prinċipju tas-sussidjarjetà. L-interoperabbiltà tas-settur pubbliku għandha impatt importanti fuq id-dritt għall-moviment liberu tal-merkanzija, il-persuni, is-servizzi u l-kapital stipulat fit-Trattati, peress li proċeduri amministrattivi onerużi jistgħu joħolqu ostakli sinifikanti, speċjalment għall-intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju (“SMEs”).

(2)

Il-kooperazzjoni fir-rigward tal-interoperabbiltà transfruntiera bejn il-korpi tas-settur pubbliku tista’ tindirizza sfidi komuni, b’mod partikolari fir-reġjuni tal-fruntiera, u tista’ tiżgura flussi transfruntiera ta’ data mingħajr xkiel.

(3)

L-Unjoni u l-Istati Membri ilhom jaħdmu għal aktar minn għoxrin sena biex jappoġġaw il-modernizzazzjoni tal-amministrazzjonijiet pubbliċi permezz tat-trasformazzjoni diġitali u biex irawmu l-interkonnessjonijiet profondi meħtieġa għal spazju diġitali verament Ewropew. Fil-komunikazzjoni tagħha tad-9 ta’ Marzu 2021 intitolata “Il-Kumpass Diġitali tal-2030: l-approċċ Ewropew għad-Deċennju Diġitali”, il-Kummissjoni ssottolinjat il-ħtieġa li titħaffef id-diġitalizzazzjoni tas-servizzi pubbliċi sal-2030, inkluż billi tiġi żgurata l-interoperabbiltà fil-livelli kollha tal-amministrazzjoni u fis-servizzi pubbliċi. Barra minn hekk, id-Deċiżjoni (UE) 2022/2481 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4) tistabbilixxi mira ċara ta’ forniment aċċessibbli online sal-2030 ta’ 100 % tas-servizzi pubbliċi ewlenin. Barra minn hekk, il-pandemija tal-COVID-19 żiedet il-veloċità tad-diġitalizzazzjoni, u ħeġġet lill-amministrazzjonijiet pubbliċi jadattaw għall-mudell online, inkluż għas-servizzi pubbliċi diġitali transfruntieri, kif ukoll għall-użu aktar intelliġenti u aktar ekoloġiku tat-teknoloġiji f’konformità mal-miri klimatiċi u enerġetiċi stabbiliti fil-Patt Ekoloġiku Ewropew u fir-Regolament (UE) 2021/1119 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5). Dan ir-Regolament għandu l-għan li jikkontribwixxi b’mod sinifikanti għal dawk l-għanijiet tal-Unjoni billi joħloq qafas ta’ kooperazzjoni strutturat dwar l-interoperabbiltà transfruntiera fost l-Istati Membri u bejn il-Kummissjoni u l-Istati Membri sabiex jappoġġa l-istabbiliment ta’ servizzi pubbliċi diġitali, filwaqt li jgħin biex jitnaqqsu l-kostijiet u biex jiġi ffrankat il-ħin għaċ-ċittadini, għan-negozji u għas-settur pubbliku.

(4)

Sabiex tissaħħaħ l-interoperabbiltà transfruntiera fl-Unjoni, huwa imperattiv li jiġi enfasizzat li l-interoperabbiltà, filwaqt li hija tal-akbar importanza, ma tiżgurax, b’mod iżolat, l-aċċessibbiltà tas-servizzi pubbliċi diġitali trans-Ewropej u n-nuqqas ta’ xkiel għalihom. Ekosistema komprensiva u sostenibbli ta’ infrastrutturi diġitali, b’appoġġ finanzjarju adegwat, hija wkoll importanti biex jinkisbu l-objettivi stabbiliti fid-Deċiżjoni (UE) 2022/2481. F’konformità mal-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-30 ta’ Ġunju 2021 intitolata “Viżjoni fit-tul għaż-żoni rurali tal-UE — Għal żoni rurali aktar b’saħħithom, konnessi, reżiljenti u prosperużi sal-2040”, jenħtieġ li tingħata attenzjoni partikolari lill-estensjoni tal-konnettività għaż-żoni rurali u remoti fl-Unjoni, iż-żoni affettwati minn tranżizzjoni industrijali, u r-reġjuni li jbatu minn żvantaġġi naturali jew demografiċi severi u permanenti bħal gżejjer, reġjuni transfruntiera u dawk muntanjużi, filwaqt li jiġi żgurat li l-benefiċċji tat-trasformazzjoni diġitali jallinjaw mal-inizjattivi stabbiliti tal-Unjoni għal inklużività u konnettività reġjonali msaħħa u jappoġġawhom.

(5)

Jenħtieġ li l-iżvilupp tal-interoperabbiltà transfruntiera għas-servizzi pubbliċi diġitali trans-Ewropej stipulat f’dan ir-Regolament iqis l-interoperabbiltà legali. Bħala katalizzatur għall-iżvilupp tal-interoperabbiltà organizzazzjonali, semantika u teknika, l-interoperabbiltà legali tiffaċilita l-ħsad tal-benefiċċji tal-interoperabbiltà transfruntiera b’mod ġenerali, inkluż aċċess rapidu għaċ-ċittadini u n-negozji għall-informazzjoni, proċeduri u servizzi aktar rapidi u t-tnaqqis ta’ ostakli amministrattivi. Barra minn hekk, peress li l-ostaklu lingwistiku huwa wieħed mill-ostakli għall-interoperabbiltà, għall-użu mill-ġdid ta’ soluzzjonijiet u għall-istabbiliment ta’ servizzi transfruntiera, l-interoperabbiltà semantika hija fundamentali biex tiġi ffaċilitata komunikazzjoni effettiva f’ambjenti multilingwistiċi diversi, inkluż fil-livell reġjonali u dak lokali.

(6)

Is-servizzi pubbliċi diġitali trans-Ewropej huma servizzi diġitali pprovduti minn entitajiet tal-Unjoni jew korpi tas-settur pubbliku lil xulxin jew lil persuni fiżiċi jew ġuridiċi fl-Unjoni, u li jeħtieġu interazzjoni bejn il-fruntieri tal-Istati Membri, fost entitajiet tal-Unjoni jew bejn entitajiet tal-Unjoni u korpi tas-settur pubbliku, permezz tan-network u s-sistemi ta’ informazzjoni tagħhom. Is-servizzi pubbliċi diġitali trans-Ewropej jenħtieġ li jinkludu, fost l-oħrajn, is-servizzi pubbliċi ewlenin kif definiti fid-Deċiżjoni (UE) 2022/2481, li jkopru servizzi essenzjali li huma rilevanti għal avvenimenti tal-ħajja ewlenin għal persuni fiżiċi, bħas-sejbien ta’ impjieg jew studju, u għal persuni ġuridiċi fiċ-ċiklu tal-ħajja professjonali tagħhom. Is-servizzi pubbliċi ewlenin b’rilevanza trans-Ewropea huma maħsuba biex iwasslu għal benefiċċji kbar liċ-ċittadini meta jsiru interoperabbli b’mod transfruntier. Eżempji ta’ servizzi pubbliċi diġitali trans-Ewropej huma servizzi li, permezz ta’ skambji transfruntiera ta’ data, jippermettu r-rikonoxximent reċiproku ta’ diplomi akkademiċi jew kwalifiki professjonali, skambji ta’ data dwar il-vetturi għas-sikurezza fit-toroq, aċċess għal data dwar is-sigurtà soċjali u s-saħħa inkluż ċertifikatit ta’ pandemija u tilqim, aċċess għal sistemi ta’ tieqa unika, l-iskambju ta’ informazzjoni relatata mat-tassazzjoni, id-dwana, l-akkreditazzjoni tal-offerti pubbliċi, il-liċenzji tas-sewqan diġitali jew ir-reġistri kummerċjali, u b’mod ġenerali dawk is-servizzi kollha li jimplimentaw il-prinċipju ta’ “darba biss” għall-aċċess u l-iskambju ta’ data transfruntiera.

(7)

Mingħajr preġudizzju għall-kompetenza tal-Istati Membri li jiddefinixxu x’jikkostitwixxi servizzi pubbliċi, l-entitajiet tal-Unjoni u l-korpi tas-settur pubbliku huma mħeġġa jirriflettu dwar il-ħtiġijiet u l-aċċessibbiltà tal-utenti fid-disinn u l-iżvilupp ta’ tali servizzi, f’konformità mad-Dikjarazzjoni Ewropea tal-15 ta’ Diċembru 2022 dwar id-Drittijiet u l-Prinċipji Diġitali għad-Deċennju Diġitali (6). Barra minn hekk, l-entitajiet tal-Unjoni u l-korpi tas-settur pubbliku huma mħeġġa jiżguraw li l-persuni b’diżabbiltà, l-anzjani u gruppi vulnerabbli oħra jkunu jistgħu jużaw is-servizzi pubbliċi f’livelli ta’ servizz komparabbli ma’ dawk ipprovduti lil ċittadini oħra.

(8)

Jenħtieġ li tiġi stabbilita struttura ġdida ta’ governanza, bil-Bord għal Ewropa Interoperabbli (il-“Bord”) fiċ-ċentru tagħha, u din jenħtieġ li jkollha mandat legali biex tmexxi, flimkien mal-Kummissjoni, l-iżvilupp ulterjuri tal-interoperabbiltà transfruntiera fl-Unjoni, inkluż il-Qafas Ewropew għall-Interoperabbiltà (EIF) u soluzzjonijiet komuni oħra ta’ interoperabbiltà legali, organizzazzjonali, semantika u teknika, bħal speċifikazzjonijiet u applikazzjonijiet. Barra minn hekk, jenħtieġ li dan ir-Regolament jistabbilixxi tikketta ċara u li tingħaraf faċilment għal ċerti soluzzjonijiet ta’ interoperabbiltà (soluzzjonijiet għal Ewropa Interoperabbli). Jenħtieġ li jitrawwem il-ħolqien ta’ komunità vibranti fir-rigward ta’ soluzzjonijiet tat-teknoloġija ta’ gvern miftuħ.

(9)

L-awtoritajiet reġjonali u lokali ser jaqdu rwol attiv fl-iżvilupp ta’ soluzzjonijiet ta’ interoperabbiltà. Huma għandhom ifittxu wkoll li jinvolvu lill-SMEs, lill-organizzazzjonijiet ta’ riċerka u dawk edukattivi u lis-soċjetà ċivili u jikkondividu l-eżitu ta’ tali skambji.

(10)

Huwa fl-interess ta’ approċċ koerenti għall-interoperabbiltà tas-settur pubbliku fl-Unjoni u li jiġi appoġġat il-prinċipju ta’ amministrazzjoni tajba u l-moviment liberu ta’ data personali u mhux personali fl-Unjoni li r-regoli jiġu allinjati kemm jista’ jkun għall-entitajiet tal-Unjoni u għall-korpi tas-settur pubbliku kollha li jistabbilixxu rekwiżiti vinkolanti għas-servizzi pubbliċi diġitali trans-Ewropej, u b’hekk jaffettwaw il-kapaċità ta’ dawk l-entitajiet u l-korpi li jikkondividu d-data permezz tan-network u s-sistemi tal-informazzjoni tagħhom. Dak l-objettiv jinkludi l-Kummissjoni u entitajiet oħrajn tal-Unjoni, kif ukoll korpi tas-settur pubbliku fl-Istati Membri fil-livelli kollha tal-amministrazzjoni: nazzjonali, reġjonali u lokali. L-entitajiet tal-Unjoni għandhom rwol importanti fil-ġbir ta’ data dwar ir-rapportar regolatorju mill-Istati Membri. Għalhekk, jenħtieġ li l-interoperabbiltà ta’ tali data taqa’ wkoll fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament.

(11)

Id-dritt fundamentali għall-protezzjoni tad-data personali huwa ssalvagwardjat, b’mod partikolari, bir-Regolamenti (UE) 2016/679 (7) u (UE) 2018/1725 (8) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill. Id-Direttiva 2002/58/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9) tipproteġi, barra minn hekk, il-ħajja privata u l-kunfidenzjalità tal-komunikazzjonijiet, inkluż permezz ta’ kundizzjonijiet għal kwalunkwe ħażna ta’ data personali u mhux personali f’tagħmir terminali u l-aċċess għaliha. Dawk l-atti leġiżlattivi tal-Unjoni jipprovdu l-bażi għall-ipproċessar sostenibbli u responsabbli tad-data, inkluż fejn is-settijiet ta’ data jinkludu taħlita ta’ data personali u mhux personali. Dan ir-Regolament jikkomplementa u huwa mingħajr preġudizzju għad-dritt tal-Unjoni dwar il-protezzjoni tad-data personali u l-privatezza, b’mod partikolari r-Regolamenti (UE) 2016/679 u (UE) 2018/1725 u d-Direttiva 2002/58/KE. Jenħtieġ li l-ebda dispożizzjoni ta’ dan ir-Regolament ma tiġi applikata jew interpretata b’tali mod li jitnaqqas jew jiġi limitat id-dritt għall-protezzjoni tad-data personali jew id-dritt għall-privatezza u l-kunfidenzjalità tal-komunikazzjonijiet.

(12)

L-interoperabbiltà transfruntiera ma hijiex permessa biss permezz ta’ infrastrutturi diġitali ċentralizzati fl-Istati Membri, iżda wkoll permezz ta’ approċċ deċentralizzat. Dan jinvolvi l-ħtieġa ta’ fiduċja bejn l-amministrazzjonijiet pubbliċi, li tippermetti l-iskambju ta’ data bejn l-amministrazzjonijiet lokali fi Stati Membri differenti mingħajr ma neċessarjament jgħaddu minn nodi nazzjonali. Għalhekk, jeħtieġ li jiġu żviluppati soluzzjonijiet komuni ta’ interoperabbiltà li jkunu jistgħu jerġgħu jintużaw fil-livelli amministrattivi kollha. Is-soluzzjonijiet ta’ interoperabbiltà jinkludu forom differenti li jvarjaw minn għodod ta’ livell ogħla bħal oqfsa kunċettwali u linji gwida għal soluzzjonijiet aktar tekniċi bħal arkitetturi ta’ referenza, speċifikazzjonijiet tekniċi, jew standards. Barra minn hekk, servizzi u applikazzjonijiet konkreti, kif ukoll komponenti tekniċi dokumentati bħall-kodiċi tas-sors, inkluż l-artifatti u l-mudelli tal-intelliġenza artifiċjali jistgħu jkunu soluzzjonijiet ta’ interoperabbiltà, jekk jindirizzaw aspetti legali, organizzattivi, semantiċi jew tekniċi tal-interoperabbiltà transfruntiera. Il-ħtiġijiet għal interazzjonijiet diġitali transfruntiera qegħdin jiżdiedu, u dan jeħtieġ soluzzjonijiet li jistgħu jissodisfaw dawk il-ħtiġijiet. Dan ir-Regolament għandu l-intenzjoni li jiffaċilita u jħeġġeġ skambji fil-livelli kollha tal-amministrazzjoni, filwaqt li jiġu megħluba l-ostakli transfruntiera u l-piżijiet amministrattivi, u b’hekk tiżdied l-effiċjenza tas-servizzi pubbliċi fl-Unjoni kollha.

(13)

L-interoperabbiltà tiffaċilita l-implimentazzjoni b’suċċess tal-politiki, b’mod partikolari dawk b’rabta qawwija mas-settur pubbliku, bħall-ġustizzja u l-affarijiet interni, it-tassazzjoni u d-dwana, it-trasport, l-enerġija, is-saħħa, l-agrikoltura u l-impjiegi, kif ukoll fir-regolamentazzjoni tan-negozju u tal-industrija. Madankollu, perspettiva tal-interoperabbiltà ta‘ settur uniku hija assoċjata mar-riskju li l-adozzjoni ta’ soluzzjonijiet differenti jew inkompatibbli fil-livelli nazzjonali jew settorjali twassal għal ostakli elettroniċi ġodda li jimpedixxu l-funzjonament xieraq tas-suq intern u l-libertajiet assoċjati tal-moviment. Barra minn hekk, hemm ir-riskju li ddgħajjef il-ftuħ u l-kompetittività tas-swieq u l-forniment ta’ servizzi ta’ interess ġenerali liċ-ċittadini u n-negozji. Għalhekk, jenħtieġ li dan ir-Regolament jiffaċilita, jinkoraġġixxi u japplika wkoll għall-interoperabbiltà transsettorjali, u b’hekk jappoġġa t-tneħħija tal-ostakli, l-inkompatibbiltajiet u l-frammentazzjoni tas-servizzi pubbliċi diġitali.

(14)

Sabiex tiġi eliminata l-frammentazzjoni fix-xenarju tal-interoperabbiltà fl-Unjoni, jenħtieġ li jiġu promossi fehim komuni tal-interoperabbiltà fl-Unjoni u approċċ olistiku fir-rigward ta’ soluzzjonijiet ta’ interoperabbiltà. Kooperazzjoni strutturata jenħtieġ li tappoġġa miżuri li jippromwovu l-istabbiliment ta’ politika lesta mil-lat diġitali u interoperabbiltà skont id-disinn. Barra minn hekk, jenħtieġ li tippromwovi l-ġestjoni u l-użu effiċjenti tal-infrastrutturi tas-servizzi diġitali u l-komponenti rispettivi tagħhom mill-entitajiet tal-Unjoni u l-korpi tas-settur pubbliku li jippermettu l-istabbiliment u t-tħaddim ta’ servizzi pubbliċi sostenibbli u effiċjenti, bil-għan li tiġi żgurata l-aċċessibbiltà sal-inqas diviżjoni amministrattiva.

(15)

L-entitajiet tal-Unjoni u l-korpi tas-settur pubbliku jistgħu jintroduċu rekwiżiti vinkolanti għas-servizzi pubbliċi diġitali trans-Ewropej. Sabiex jiġi żgurat li tali servizzi jkunu jistgħu jiskambjaw id-data b’mod transfruntier, jenħtieġ li jiġi stabbilit mekkaniżmu li jippermetti l-iskoperta ta’ ostakli legali, organizzattivi, semantiċi u tekniċi għall-interoperabbiltà transfruntiera (“valutazzjoni tal-interoperabbiltà”). Jenħtieġ li dak il-mekkaniżmu jiżgura kunsiderazzjoni adegwata tal-aspetti tal-interoperabbiltà transfruntiera fid-deċiżjonijiet kollha li jista’ jkollhom effett fuq id-disinn ta’ tali servizzi.

(16)

Sabiex jiġu stabbiliti rekwiżiti vinkolanti għas-servizzi pubbliċi diġitali trans-Ewropej, huwa importanti li ssir enfasi fuq l-aspett tal-interoperabbiltà mill-aktar fis possibbli fil-proċess tat-tfassil tal-politika skont il-prinċipju “diġitali b’mod awtomatiku” u l-approċċ ta’ “interoperabbiltà skont id-disinn”. Għalhekk, jenħtieġ li entità tal-Unjoni jew korp tas-settur pubbliku li beħsiebhom jistabbilixxu rekwiżiti vinkolanti għal servizz pubbliku diġitali trans-Ewropew wieħed jew aktar dwar l-interoperabbiltà transfruntiera, pereżempju matul id-diġitalizzazzjoni ta’ servizzi pubbliċi ewlenin kif imsemmi fid-Deċiżjoni (UE) 2022/2481, iwettqu valutazzjoni tal-interoperabbiltà. Sabiex jiġu żgurati l-effettività u l-effiċjenza ta’ dan il-kompitu, Stat Membru jista’ jiddetermina dwar ir-riżorsi interni u l-kollaborazzjoni bejn il-korpi tas-settur pubbliku tiegħu meħtieġa biex jappoġġa t-twettiq ta’ dawk il-valutazzjonijiet tal-interoperabbiltà.

(17)

Valutazzjoni tal-interoperabbiltà hija meħtieġa sabiex jiġi mifhum id-daqs tal-impatt tar-rekwiżiti ppjanati u sabiex jiġu proposti miżuri ħalli jinkisbu l-benefiċċji u jiġu indirizzati l-kostijiet potenzjali. F’sitwazzjonijiet fejn valutazzjoni tal-interoperabbiltà ma tkunx obbligatorja, l-entità tal-Unjoni jew il-korp tas-settur pubbliku jenħtieġ li jkun jista’ jwettaq valutazzjoni tal-interoperabbiltà fuq bażi volontarja. Dan ir-Regolament għalhekk irawwem -interoperabbiltà b’mod ġenerali..

(18)

Rekwiżit vinkolanti jista’ jinkludu kwalunkwe obbligu, projbizzjoni, kundizzjoni, kriterju, jew limitu ta’ natura legali, organizzattiva, semantika jew teknika fi ħdan liġi, regolament, dispożizzjoni amministrattiva, kuntratt, sejħa għall-offerti, jew dokument uffiċjali ieħor. Ir-rekwiżiti vinkolanti jaffettwaw kif is-servizzi pubbliċi diġitali trans-Ewropej u n-networks u s-sistemi tal-informazzjoni tagħhom użati għall-forniment tagħhom jiġu ddisinjati, akkwistati, żviluppati u implimentati, u b’hekk jinfluwenzaw il-flussi tad-data deħlin jew ħerġin ta’ dawk is-servizzi. Madankollu, kompiti bħall-manutenzjoni evoluttiva li ma jintroduċux bidla sostantiva, aġġornamenti tekniċi jew tas-sigurtà, jew l-akkwist sempliċi ta’tagħmir standard ta’ teknoloġiji ta’ informazzjoni u komunikazzjoni (ICT) ma jaffettwawx normalment l-interoperabbiltà transfruntiera tas-servizzi pubbliċi diġitali trans-Ewropej, u għalhekk ma jirriżultawx f’valutazzjoni obbligatorja tal-interoperabbiltà skont it-tifsira ta’ dan ir-Regolament.

(19)

L-approċċ għat-twettiq tal-valutazzjonijiet tal-interoperabbiltà jenħtieġ li jkun proporzjonat u differenzjat f’konformità mal-livell u l-kamp ta’ applikazzjoni li fih jitwettqu. F’xi ċirkostanzi,jista’ jkun raġonevoli u ekonomiku li s-suġġett ta’ valutazzjoni tal-interoperabbiltà jkun usa’ minn proġett wieħed, inkluż meta l-korpi tas-settur pubbliku jkollhom l-intenzjoni li jistabbilixxu applikazzjoni komuni jew pjattaforma tal-ipproċessar. F’każijiet bħal dawn, jenħtieġ li jiġi mħeġġeġ ħafna li l-valutazzjoni tal-interoperabbiltà tmur lil hinn mill-ilħuq tal-objettivi ta’ Ewropa Interoperabbli lejn l-implimentazzjoni sħiħa tal-interoperabbiltà. Bl-istess mod, ir-rekwiżiti għall-valutazzjonijiet tal-interoperabbiltà mwettqa fil-livell tal-implimentazzjoni ta’ proġett uniku, bħal f’awtorità lokali, jenħtieġ li jkunu pragmatiċi u jippermettu enfasi dejqa, filwaqt li jitqies il-fatt li l-benefiċċji usa’ tal-valutazzjonijiet tal-interoperabbiltà ġeneralment jinħasdu fl-istadji bikrija tat-tfassil tal-politika u l-iżvilupp tal-arkitettura, l-ispeċifikazzjonijiet u l-istandards ta’ referenza. Meta l-Bord jadotta linji gwida dwar il-kontenut tal-valutazzjoni tal-interoperabbiltà, jenħtieġ li huwa jqis, inter alia, il-kapaċità tal-korpi reġjonali u lokali tas-settur pubbliku u jevita piż amministrattiv eċċessiv.

(20)

Fil-proċess ta’ konsultazzjoni ma’ dawk affettwati direttament jew mar-rappreżentanti tagħhom, jenħtieġ li l-entità tal-Unjoni jew il-korp tas-settur pubbliku jkunu jistgħu jagħmlu użu minn prattiki ta’ konsultazzjoni stabbiliti u mid-data attwali.

(21)

Jenħtieġ li l-valutazzjoni tal-interoperabbiltà tevalwa l- effetti tar-rekwiżiti vinkolanti ppjanati għas-servizzi pubbliċi diġitali trans-Ewropej dwar l-interoperabbiltà transfruntiera, pereżempju, jitqiesu l-oriġini, in-natura, il-partikolarità u l-iskala ta’ dawk l-effetti. Jenħtieġ li l-eżitu ta’ dik il-valutazzjoni jitqies meta jiġu ddeterminati l-miżuri xierqa li jeħtieġ li jittieħdu sabiex jiġu stabbiliti jew immodifikati r-rekwiżiti vinkolanti għas-servizzi pubbliċi diġitali trans-Ewropej.

(22)

Jenħtieġ li l-entità tal-Unjoni jew il-korp tas-settur pubbliku jippubblikaw rapport dwar l-eżitu tal-valutazzjoni tal-interoperabbiltà f’post pubbliku deżinjat mill-awtoritajiet nazzjonali kompetenti jew mill-koordinaturi tal-interoperabbiltà għall-entitajiet tal-Unjoni, mill-inqas f’sit web uffiċjali f’format li jinqara mill-magni. Jenħtieġ li l-pubblikazzjoni tar-rapport ma tikkompromettix id-drittijiet ta’ proprjetà intellettwali jew is-sigrieti kummerċjali, u jenħtieġ li tiġi ristretta fejn ikun ġustifikat abbażi tal-ordni jew tas-sigurtà pubblika. Jenħtieġ li jiġi mħares id-dritt tal-Unjoni li jirregola l-protezzjoni ta’ data personali. Jenħtieġ li l-entità tal-Unjoni jew il-korp tas-settur pubbliku jikkondividu l-eżitu tal-valutazzjoni tal-interoperabbiltà b’mod elettroniku mal-Bord. Abbażi ta’ dan, jenħtieġ li l-Bord janalizza u jipprovdi proposti sabiex tittejjeb l-interoperabbiltà transfruntiera tas-servizzi pubbliċi diġitali trans-Ewropej. Jenħtieġ li l-proposti tal-Bord jiġu ppubblikati fuq il-portal Ewropa Interoperabbli.

(23)

Hija meħtieġa lista ta’ kontroll komuni għar-rapporti ta’ valutazzjoni tal-interoperabbiltà biex jiġu ffaċilitati l-kompiti tal-entitajiet tal-Unjoni u tal-korpi tas-settur pubbliku li jwettqu dawk il-valutazzjonijiet u biex il-Bord ikun jista’ jfassal rakkomandazzjonijiet ibbażati fuq l-eżiti tagħhom sabiex tittejjeb l-interoperabbiltà transfruntiera. Għaldaqstant, ir-rapport li jirrappreżenta l-eżitu tal-proċess tal-valutazzjoni tal-interoperabbiltà jenħtieġ li jiġbor fil-qosor l-effetti tar-rekwiżit ivvalutat fuq id-dimensjonijiet legali, organizzazzjonali, semantiċi, tekniċi u ta’ governanza tal-interoperabbiltà transfruntiera, flimkien mat-tip ta’ soluzzjoni għal Ewropa Interoperabbli wżata biex jiġu indirizzati tali effetti u l-ostakli li jifdal li jkunu għadhom ma ġewx indirizzati. Jenħtieġ li l-użu ta’ dik il-lista ta’ kontroll komuni jiġi spjegat aktar permezz ta’ linji gwida adottati mill-Bord.

(24)

Jenħtieġ li l-Kummissjoni tipprovdi mezzi faċli għall-utent li bihom tindirizza u tittrażmetti l-eżitu tal-valutazzjonijiet, inkluż f’format li jinqara mill-magni. Għodda online għar-rapporti tal- valutazzjonijiet tal-interoperabbiltà jenħtieġ għandha sservi l-għan li tipprovdi interfaċċa sempliċi u faċli għall-utent biex jiġu prodotti u ppubblikati tali rapporti. Jista’ jintuża output standardizzat tar-rapportar f’format li jinqara mill-magni għal skopijiet ta’ monitoraġġ. Jenħtieġ li tali għodda tiffaċilita wkoll it-traduzzjoni awtomatika u jenħtieġ li tiġi integrata fil-portal Ewropa Interoperabbli. Biex trawwem l-interoperabbiltà u l-integrazzjoni bla xkiel, jenħtieġ ukoll li l-għodda online tadotta u tikkonforma aktar ma’ mudell ta’ data miftuħa derivat mil-lista ta’ kontroll komuni għar-rapporti tal-valutazzjonijiet tal-interoperabbiltà. Il-forniment ta’ interfaċċa għall-ipprogrammar tal-applikazzjonijiet huwa kruċjali, li jippermetti l-integrazzjoni tal-għodda fil-pjattaformi ta’ rapportar eżistenti, u b’hekk jimmassimizza l-utilità u l-effiċjenza għall-partijiet ikkonċernati kollha. Filwaqt li l-użu tal-għodda online jenħtieġ li jkun volontarju, billi jissottomettu d-data meħtieġa u jippermettu l-pubblikazzjoni tagħha fuq il-portal Ewropa Interoperabbli, l-obbligu ta’ entità tal-Unjoni jew ta’ korp tas-settur pubbliku li jippubblikaw rapport li jippreżenta l-eżitu tal-valutazzjoni tal-interoperabbiltà f’post pubbliku jenħtieġ li jitqies issodisfat.

(25)

L-entitajiet tal-Unjoni jew il-korpi tas-settur pubbliku li jfittxu soluzzjonijiet ta’ interoperabbiltà jenħtieġ li jkunu jistgħu jitolbu mingħand entitajiet tal-Unjoni jew korpi tas-settur pubbliku oħra s-soluzzjonijiet ta’ interoperabbiltà li dawk il-korpi jew l-entitajiet jużaw bħal prattiki tajbin, speċifikazzjonijiet, u kodiċi tas-software, flimkien mad-dokumentazzjoni relatata. Jenħtieġ li l-kondiviżjoni ssir prestabbilita. Barra minn hekk, l-entitajiet tal-Unjoni jew il-korpi tas-settur pubbliku jenħtieġ li jfittxu li jiżviluppaw soluzzjonijiet ġodda ta’ interoperabbiltà jew li jiżviluppaw aktar is-soluzzjonijiet eżistenti ta’ interoperabbiltà. Meta jagħmlu dan, jenħtieġ li huma jipprijoritizzaw soluzzjonijiet li ma jkollhomx termini ta’ liċenzjar restrittivi, fejn tali soluzzjonijiet jkunu ekwivalenti. Madankollu, jenħtieġ li l-kondiviżjoni ta’ soluzzjonijiet ta’ interoperabbiltà ma tinftiehemx bħala rekwiżit għall-entitajiet tal-Unjoni u għall-korpi tas-settur pubbliku li jċedu d-drittijiet ta’ proprjetà intellettwali tagħhom.

(26)

Fejn l-amministrazzjonijiet pubbliċi jikkondividu s-soluzzjonijiet tagħhom ma’ amministrazzjonijiet pubbliċi oħrajn jew mal-pubbliku, huma jkunu qed jaġixxu fl-interess pubbliku. Dan huwa saħansitra aktar rilevanti għat-teknoloġiji innovattivi: Pereżempju, il-kodiċi miftuħ jagħmel l-algoritmi trasparenti u jippermetti awditi indipendenti u elementi kostitwenti riproduċibbli. Il-kondiviżjoni ta’ soluzzjonijiet ta’ interoperabbiltà fost l-amministrazzjonijiet pubbliċi jenħtieġ li tistabbilixxi l-kundizzjonijiet għall-ksib ta’ ekosistema miftuħa ta’ teknoloġiji diġitali għas-settur pubbliku li jistgħu jipproduċu benefiċċji multipli.

(27)

Meta jimmonitorja l-koerenza tas-soluzzjonijiet ta’ interoperabbiltà rrakkomandati u jipproponi miżuri sabiex tiġi żgurata l-kompatibbiltà tagħhom mas-soluzzjonijiet eżistenti bi skop komuni, il-Bord jenħtieġ li jqis l-iskadenza tas-soluzzjonijiet.

(28)

Il-EIF jenħtieġ li jiżgura l-koerenza u jenħtieġ li jiġi rikonoxxut bħala l-punt uniku ta’ referenza għall-approċċ tal-Unjoni għall-interoperabbiltà fis-settur tas-servizz pubbliku. Barra minn hekk, oqfsa speċjalizzati għall-interoperabbiltà jistgħu jindirizzaw il-ħtiġijiet ta’ setturi, oqsma jew livelli amministrattivi speċifiċi. Dawk l-oqfsa, li huma ta’ natura mhux vinkolanti, jenħtieġ li jippromwovu aktar l-implimentazzjoni ta’ soluzzjonijiet ta’ interoperabbiltà u l-approċċ ta’ interoperabbiltà skont id-disinn.

(29)

Jenħtieġ li l-FEI, fost l-oħrajn, jippromwovi l-prinċipju tal-multilingwiżmu fis-settur pubbliku.

(30)

Jenħtieġ li l-EIF jiġi żviluppat mill-Bord. Il-Bord jenħtieġ li jkun magħmul minn rappreżentant wieħed minn kull Stat Membru u minn rappreżentant wieħed tal-Kummissjoni. Għalhekk, l-Istati Membri, flimkien mal-Kummissjoni, jinsabu fiċ-ċentru tal-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-EIF. Jenħtieġ li l-Bord jaġġorna l-EIF fejn meħtieġ.

(31)

L-oqfsa speċjalizzati għall-interoperabbiltà maħruġa biex jikkomplementaw l-EIF jenħtieġ li jqisu u ma jfixklux l-oqfsa eżistenti speċifiċi għas-settur żviluppati fil-livell tal-Unjoni, bħal fis-settur tas-saħħa.

(32)

L-interoperabbiltà hija marbuta direttament u tibbaża fuq l-użu ta’ speċifikazzjonijiet u standards miftuħa. Għalhekk, jenħtieġ li s-settur pubbliku tal-Unjoni jitħalla jaqbel dwar speċifikazzjonijiet miftuħa trażversali u soluzzjonijiet oħrajn għall-promozzjoni tal-interoperabbiltà. Jenħtieġ li l-qafas il-ġdid jipprevedi proċess ċar dwar l-istabbiliment u l-promozzjoni ta’ soluzzjonijiet ta’ interoperabbiltà rakkomandati fil-futur, bit-tikketta “Soluzzjoni għal Ewropa Interoperabbli”. B’dan il-mod, is-settur pubbliku ser ikollu vuċi aktar koordinata biex jidderieġi l-ħtiġijiet tas-settur pubbliku u l-valuri pubbliċi f’diskussjonijiet usa’. Jenħtieġ li l-Bord jaqbel dwar kriterji ġenerali li bihom għandhom jintlaħqu s-soluzzjonijiet ta’ interoperabbiltà. Il-Bord għandu jkun jista’ jirtira r-rakkomandazzjonijiet tiegħu. Meta l-Bord jirtira r-rakkomandazzjonijiet tiegħu, jenħtieġ li t-tikketta “Soluzzjoni Ewropa Interoperabbli” titneħħa mis-soluzzjonijiet ta’ interoperabbiltà rilevanti u dawk is-soluzzjonijiet ta’ interoperabbiltà jistgħu, jekk ikun meħtieġ, jitħassru mill-portal Ewropa Interoperabbli.

(33)

Bosta speċifikazzjonijiet tal-interoperabbiltà użati mis-settur pubbliku jistgħu jiġu derivati mid-dritt eżistenti tal-Unjoni. Għalhekk, huwa neċessarju li tiġi stabbilita rabta bejn l-ispeċifikazzjonijiet kollha għas-servizzi pubbliċi diġitali trans-Ewropej li huma obbligatorji skont id-dritt tal-Unjoni. Mhux dejjem huwa faċli għall-awtoritajiet ta’ implimentazzjoni li jsibu r-rekwiżiti fl-aktar format reċenti u li jinqara mill-magni. Punt uniku ta’ dħul fil-forma tal-portal “Ewropa Interoperabbli” u regoli ċari dwar il-metadata tal-informazzjoni li għandha x’taqsam ma’ dawn ir-rekwiżiti huma maħsuba li jgħinu lill-korpi tas-settur pubbliku biex jiżguraw li l-infrastrutturi tas-servizzi diġitali tagħhom jikkonformaw mar-regoli eżistenti u futuri.

(34)

Jenħtieġ li l-portal Ewropa Interoperabbli ikun żviluppat fuq il-bażi ta’ inizjattivi eżistenti u għandu jiġi stabbilit bħala punt ta’ referenza aċċessibbli faċilment għal soluzzjonijiet ta’ interoperabbiltà, valutazzjonijiet, għarfien u komunità. Jenħtieġ li l-portal Ewropa Interoperabbli jiġi stabbilit bħala link għas-sorsi uffiċjali iżda jenħtieġ li jkun miftuħ għal kontribut mill-Komunità għal Ewropa Interoperabbli stabbilit b’dan ir-Regolament.

(35)

Jenħtieġ li l-portal Ewropa Interoperabbli jagħmel is-soluzzjonijiet ta’ interoperabbiltà li jsegwu l-prinċipji tal-EIF ta’ ftuħ, aċċessibbiltà, newtralità teknika, użu mill-ġdid, sigurtà u privatezza disponibbli għall-pubbliku u li jkunu jistgħu jinstabu minnu. Jenħtieġ li jkun hemm distinzjoni ċara bejn soluzzjonijiet għal Ewropa Interoperabbli, li huma rakkomandati mill-Bord, u soluzzjonijiet oħra ta’ interoperabbiltà, bħal dawk kondiviżi b’mod proattiv għall-użu mill-ġdid mill-amministrazzjonijiet pubbliċi, dawk marbuta mal-politiki tal-Unjoni u soluzzjonijiet rilevanti minn portali nazzjonali. Jenħtieġ li l-każijiet ta’ użu fil-portal Ewropa Interoperabbli ikunu jistgħu jiġu mfittxija skont il-pajjiż jew skont it-tip ta’servizz pubbliku li jappoġġaw. Jenħtieġ li l-Bord jiġi kkonsultat dwar il-mod kif is-soluzzjonijiet għandhom jiġu kkategorizzati fuq il-portal Ewropa Interoperabbli.

(36)

Peress li sors miftuħ jippermetti li l-utenti jivvalutaw u jispezzjonaw b’mod attiv l-interoperabbiltà u s-sigurtà ta’ soluzzjonijiet, huwa importanti li s-sors miftuħ jappoġġa l-implimentazzjoni ta’ soluzzjonijiet ta’ interoperabbiltà. F’dak il-kuntest, jenħtieġ li jiġi promoss l-użu ta’ liċenzji ta’ sors miftuħ sabiex jittejbu ċ-ċarezza legali u r-rikonoxximent reċiproku tal-liċenzji fl-Istati Membri. Bil-Liċenzja Pubblika tal-Unjoni Ewropea (EUPL) il-Kummissjoni diġà tipprovdi soluzzjoni għal tali liċenzjar. Il-portali tal-Istati Membri li jiġbru soluzzjonijiet ta’ sors miftuħ li huma marbuta mal-portal Ewropa Interoperabbli jenħtieġ li jippermettu l-użu tal-EUPL, filwaqt li ma jeskludux il-possibilità li tali portali jistgħu jippermettu l-użu ta’ liċenzji oħra b’sors miftuħ.

(37)

Is-servizzi pubbliċi tal-Unjoni li huma mogħtija jew ġestiti b’mod elettroniku attwalment spiss jiddependu minn fornituri mhux tal-Unjoni. Huwa fl-interess strateġiku tal-Unjoni li tiżgura li żżomm u tiżviluppa kapaċitajiet teknoloġiċi essenzjali sabiex tiżgura s-Suq Uniku Diġitali tagħha, u b’mod partikolari sabiex tiżgura l-għoti ta’ servizzi, tipproteġi s-sistemi kritiċi tan-networks u tal-informazzjoni, u tipprovdi servizzi pubbliċi ewlenin. Jenħtieġ li l-miżuri ta’ appoġġ għal Ewropa Interoperabbli jgħinu lill-amministrazzjonijiet pubbliċi jevolvu u jkunu kapaċi jinkorporaw sfidi ġodda u oqsma ġodda f’kuntesti transfruntieri. L-interoperabbiltà hija kundizzjoni għall-evitar tal-lock-in teknoloġiku, l-iffaċilitar ta’ żviluppi tekniċi, u t-trawwim tal-innovazzjoni, li għandha tagħti spinta lill-kompetittività globali, lir-reżiljenza u lill-awtonomija strateġika miftuħa tal-Unjoni.

(38)

Huwa neċessarju li jiġi stabbilit mekkaniżmu ta’ governanza li jiffaċilita l-implimentazzjoni tal-politiki tal-Unjoni b’mod li jiżgura l-interoperabbiltà. Jenħtieġ li dak il-mekkaniżmu jiffoka fuq l-implimentazzjoni diġitali interoperabbli tal-politiki ladarba jkunu ġew adottati fil-forma ta’ atti legali u jenħtieġ li jservi biex jiġu żviluppati soluzzjonijiet ta’ interoperabbiltà fuq bażi xprunata mill-ħtiġijiet. Jenħtieġ li l-mekkaniżmu jappoġġa lill-korpi tas-settur pubbliku. Il-proġetti ta’ appoġġ għall-implimentazzjoni tal-politika biex jappoġġaw il-korpi tas-settur pubbliku jenħtieġ li jiġu proposti mill-Bord lill-Kummissjoni li jenħtieġ li tiddeċiedi jekk tistabbilixxix il-proġetti ta’ appoġġ, b’kunsiderazzjoni dovuta għall-ħtieġa potenzjali għal verżjonijiet mhux awtorevoli u eżegwibbli mill-magni tal-politika, bħal mudelli jew kodiċi ta’ implimentazzjoni ta’ referenza, li jistgħu jerġgħu jintużaw fil-livelli kollha ta’ amministrazzjoni..

(39)

Jenħtieġ li l-livelli kollha tal-amministrazzjoni jikkooperaw ma’ organizzazzjonijiet innovattivi, inkluż kumpaniji u entitajiet mingħajr skop ta’ qligħ, fid-disinn, fl-iżvilupp u fl-operat tas-servizzi pubbliċi. L-appoġġ għall-kooperazzjoni tal-GovTech bejn il-korpi tas-settur pubbliku, l-istituzzjonijiet edukattivi u tar-riċerka, in-negozji ġodda u l-SMEs innovattivi, u l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili (CivicTech), huwa mezz effettiv ta’ appoġġ għall-innovazzjoni tas-settur pubbliku, il-flessibbiltà u l-promozzjoni tal-użu ta’ għodod ta’ interoperabbiltà fost is-settur privat u dak pubbliku. L-appoġġ ta’ ekosistema miftuħa tal-GovTech fl-Unjoni li tlaqqa’ flimkien atturi pubbliċi u privati bejn il-fruntieri u li tinvolvi livelli differenti tal-amministrazzjoni jenħtieġ li jippermetti l-iżvilupp ta’ inizjattivi innovattivi fir-rigward tad-disinn u l-implimentazzjoni ta’ soluzzjonijiet ta’ interoperabbiltà tal-GovTech.

(40)

L-identifikazzjoni tal-ħtiġijiet u l-prijoritajiet tal-innovazzjoni kondiviżi u l-enfasi tal-isforzi komuni tal-GovTech u tal-esperimentazzjoni bejn il-fruntieri jgħinu lill-korpi tas-settur pubbliku tal-Unjoni jikkondividu r-riskji, it-tagħlimiet meħuda, u r-riżultati tal-miżuri għall-innovazzjoni. Dawk l-attivitajiet ser jisfruttaw b’mod partikolari r-riżerva rikka tal-Unjoni ta’ negozji ġodda u ta’ SMEs tat-teknoloġija. Proġetti ta’ GovTech li jirnexxu u miżuri ta’ innovazzjoni mmexxija minn miżuri ta’ innovazzjoni għal Ewropa Interoperabbli jenħtieġ li jgħinu biex jiżdiedu l-għodod ta’ GovTech u s-soluzzjonijiet ta’ interoperabbiltà għall-użu mill-ġdid.

(41)

Miżuri ta’ appoġġ għal Ewropa Interoperabbli jistgħu jibbenefikaw minn spazji sikuri għall-esperimentazzjoni, filwaqt li jiżguraw innovazzjoni u integrazzjoni responsabbli ta’ miżuri u salvagwardji xierqa ta’ mitigazzjoni tar-riskju. Sabiex jiġi żgurat qafas legali li jkun favorevoli għall-innovazzjoni, li jibqa’ validu għall-futur u reżiljenti għat-tfixkil, jenħtieġ li jkun possibbli li tali proġetti jsiru f’ambjenti ta’ esperimentazzjoni regolatorja tal-interoperabbiltà. Jenħtieġ li l-ambjenti ta’ esperimentazzjoni regolatorja tal-interoperabbiltà jikkonsistu f’ambjenti ta’ ttestjar kontrollati li jiffaċilitaw l-iżvilupp u l-ittestjar ta’ soluzzjonijiet innovattivi qabel ma tali soluzzjonijiet jiġu integrati fin-network u fis-sistemi tal-informazzjoni tas-settur pubbliku. Jenħtieġ li l-istabbiliment tal-ambjenti ta’ esperimentazzjoni regolatorja tal-interoperabbiltà jimmiraw li jrawmu l-interoperabbiltà permezz ta’ soluzzjonijiet innovattivi billi jistabbilixxu ambjent ikkontrollat ta’ esperimentazzjoni u ta’ ttestjar bil-għan li jiġi żgurat l-allinjament ta’ dawk is-soluzzjonijiet ma’ dan ir-Regolament u ma’ liġijiet rilevanti oħra tal-Unjoni nazzjonali, biex isaħħu ċ-ċertezza legali għall-innovaturi u għall-awtoritajiet kompetenti u biex iżidu l-fehim tal-opportunitajiet, tar-riskji emerġenti u tal-impatti tas-soluzzjonijiet il-ġodda. Sabiex tiġi żgurata implimentazzjoni uniformi fl-Unjoni kollha u jinkisbu l-ekonomiji ta’ skala, huwa xieraq li jiġu stabbiliti regoli komuni għall-implimentazzjoni tal-interoperabbiltà tal-ambjenti ta’ esperimentazzjoni regolatorji. Il-Kontrollur Ewropew għall-Protezzjoni tad-Data għandu s-setgħa li jimponi multi amministrattivi lill-entitajiet tal-Unjoni fil-kuntest ta’ ambjenti ta’ esperimentazzjoni regolatorja tal-interoperabbiltà, f’konformità mal-Artikolu 58(2), il-punt (i), tar-Regolament (UE) 2018/1725.

(42)

Huwa meħtieġ li jiġu previsti regoli għall-użu ta’ data personali miġbura għal skopijiet oħrajn sabiex jiġu żviluppati ċerti soluzzjonijiet ta’ interoperabbiltà fl-interess pubbliku fi ħdan l-ambjent ta’ esperimentazzjoni regolatorja tal-Interoperabbiltà, f’konformità mal-Artikolu 6(4) tar-Regolament (UE) 2016/679, u l-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) 2018/1725 u mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 4(2) tad-Direttiva (UE) 2016/680 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10). L-obbligi l-oħra kollha tal-kontrolluri tad-data u d-drittijiet tas-suġġetti tad-data skont ir-Regolamenti (UE) 2016/679 u (UE) 2018/1725 u d-Direttiva (UE) 2016/680 jibqgħu applikabbli. B’mod partikolari, dan ir-Regolament ma jipprovdix bażi legali skont it-tifsira tal-Artikolu 22(2), il-punt (b), tar-Regolament (UE) 2016/679 jew l-Artikolu 24(2), il-punt (b), tar-Regolament (UE) 2018/1725. Dan ir-Regolament għandu biss l-għan li jipprevedi biss l-ipproċessar ta’ data personali fil-kuntest tal-ambjent ta’ esperimentazzjoni regolatorja tal-Interoperabbiltà. Kwalunkwe pproċessar ieħor ta’ data personali li jaqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament ikun jeħtieġ bażi legali separata.

(43)

Sabiex tiżdied it-trasparenza tal-ipproċessar tad-data personali mill-entitajiet tal-Unjoni u mill-korpi tas-settur pubbliku, jenħtieġ li l-portal Ewropa Interoperabbli jipprovdi aċċess għal informazzjoni dwar l-ipproċessar ta’ data personali fil-kuntest ta’ambjenti ta’ esperimentazzjoni regolatorja tal-Interoperabbiltà, f’konformità mar-Regolamenti (UE) 2016/679 u (UE) 2018/1725.

(44)

Huwa meħtieġ li jittejjeb fehim tajjeb tal-kwistjonijiet ta’ interoperabbiltà, speċjalment fost l-impjegati tas-settur pubbliku. It-taħriġ kontinwu huwa kruċjali f’dan ir-rigward u l-kooperazzjoni u l-koordinazzjoni dwar is-suġġett jenħtieġ li jiġu mħeġġa. Lil hinn mit-taħriġ dwar soluzzjonijiet għal Ewropa Interoperabbli, fejn ikun xieraq, l-inizjattivi kollha jenħtieġ li jibnu fuq il-kondiviżjoni tal-esperjenza u tas-soluzzjonijiet u l-iskambju u l-promozzjoni tal-aħjar prattiki, jew ikunu akkumpanjati minnhom. Għal dak il-għan, jenħtieġ li l-Kummissjoni tiżviluppa korsijiet ta’ taħriġ u materjali ta’ taħriġ, u jenħtieġ li tippromwovi l-iżvilupp ta’ programm ta’ ċertifikazzjoni dwar kwistjonijiet ta’ interoperabbiltà sabiex tippromwovi l-aħjar prattiki, il-kwalifiki għar-riżorsi umani u kultura ta’ eċċellenza. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tikkontribwixxi għaż-żieda tad-disponibbiltà ġenerali u l-adozzjoni ta’ taħriġ dwar l-interoperabbiltà tas-settur pubbliku fil-livell nazzjonali, reġjonali u lokali, f’konformità mal-istrateġiji tal-Unjoni għall-ħiliet diġitali. Jenħtieġ li l-Kummissjoni u l-Istati Membri jrawmu t-tisħiħ tal-kapaċitajiet, b’mod partikolari fi ħdan l-amministrazzjonijiet pubbliċi, f’termini tat-tiġdid u t-titjib tal-ħiliet meħtieġa għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament

(45)

Sabiex jinħoloq mekkaniżmu li jiffaċilita proċess ta’ tagħlim reċiproku fost l-entitajiet tal-Unjoni u l-korpi tas-settur pubbliku u l-kondiviżjoni tal-aħjar prattiki fl-implimentazzjoni ta’ soluzzjonijiet għal Ewropa interoperabbli fl-Istati Membri kollha, huwa meħtieġ li jiġu stabbiliti dispożizzjonijiet dwar il-proċess ta’ rieżami bejn il-pari. Jenħtieġ li r-rieżami bejn il-pari jwassal għal għarfien u rakkomandazzjonijiet siewja għall-korp tas-settur pubbliku li jkun qed isirlu tali rieżami. B’mod partikolari, huwa jista’jikkontribwixxi għal faċilitazzjoni tat-trasferiment ta’ teknoloġiji, għodod, miżuri u proċessi fost il-parteċipanti tar-rieżami bejn il-pari. Jenħtieġ li r-rieżami bejn il-pari joħloq mogħdija funzjonali għall-kondiviżjoni tal-aħjar prattiki fost l-Istati Membri kollha u l-entitajiet tal-Unjoni b’livelli differenti ta’ maturità fl-interoperabbiltà. Għandu jkun possibbli li jitwettaq rieżami bejn il-pari fuq bażi volontarja fuq talba ta’ entità tal-Unjoni jew ta’ korp tas-settur pubbliku meta jkun meħtieġ. Sabiex jiġi żgurat li l-proċess ta’ rieżami bejn il-pari jkun kosteffettiv u jipproduċi riżultati ċari u konklużivi, u jiġi evitat piż amministrattiv mhux meħtieġ, il-Kummissjoni jenħtieġ li tkun tista’ tadotta linji gwida dwar il-metodoloġija u l-kontenut tar-rieżami bejn il-pari, abbażi tal-ħtiġijiet li jseħħu u wara li tikkonsulta mal-Bord.

(46)

Il-Bord jenħtieġ li jiffaċilita l-iżvilupp tad-direzzjoni ġenerali tal-kooperazzjoni strutturata għal Ewropa Interoperabbli fil-promozzjoni tal-interkonnessjoni diġitali u tal-interoperabbiltà tas-servizzi pubbliċi fl-Unjoni, u sabiex jiġu ssorveljati l-attivitajiet strateġiċi u ta’ implimentazzjoni relatati ma’ dik il-kooperazzjoni. Il-Bord jenħtieġ li jwettaq il-kompiti tiegħu filwaqt li jqis ir-regoli u s-soluzzjonijiet ta’ interoperabbiltà transfruntiera li diġà huma implimentati għan-network u għas-sistemi tal-informazzjoni eżistenti.

(47)

Ċerti entitajiet tal-Unjoni, bħall-Bord Ewropew għall-Innovazzjoni fil-Qasam tad-Data u l-Bord għall-Ispazju Ewropew tad-Data dwar is-Saħħa, inħolqu u ngħataw il-kompitu, inter alia, li jtejbu l-interoperabbiltà f’dominju jew f’livell ta’ politika speċifiku. Madankollu, l-ebda waħda mill-entitajiet eżistenti ma għandha l-kompitu li tindirizza rekwiżiti vinkolanti għas-servizzi pubbliċi diġitali trans-Ewropej. Jenħtieġ li l-Bord jappoġġa lill-entitajiet tal-Unjoni li jaħdmu fuq politiki, azzjonijiet u soluzzjonijiet rilevanti għall-interoperabbiltà transfruntiera tas-servizzi pubbliċi diġitali trans-Ewropej, pereżempju fl-interoperabbiltà semantika għall-portabbiltà u l-użu mill-ġdid tal-ispazji tad-data. Jenħtieġ li l-Bord jinteraġixxi mal-entitajiet rilevanti kollha tal-Unjoni sabiex jiżgura l-allinjament u s-sinerġiji bejn l-azzjonijiet ta’ interoperabbiltà transfruntiera u dawk speċifiċi għas-settur. Għal dak il-għan, il-Kummissjoni, bħala l-President tal-Bord, tista’ tistieden esperti b’kompetenza speċifika f’suġġett fuq l-aġenda, inkluż rappreżentanti minn awtoritajiet reġjonali u lokali u mill-komunitajiet ta’ sors miftuħ u ta’ standardizzazzjoni.

(48)

L-avvanz tal-interoperabbiltà tas-settur pubbliku jeħtieġ l-involviment attiv u l-impenn tal-esperti, il-prattikanti, l-utenti u ċ-ċittadini interessati fl-Istati Membri kollha. Dak l-isforz ikopri l-livelli kollha tal-amministrazzjoni - nazzjonali, reġjonali u lokali - u jinvolvi sħab internazzjonali, istituzzjonijiet ta’ riċerka u edukattivi, kif ukoll komunitajiet rilevanti, u s-settur privat. Sabiex jiġu sfruttati l-għarfien espert, il-ħiliet u l-kreattività tagħhom, il-Komunità għal Ewropa Interoperabbli, forum dedikat, jenħtieġ li tgħin sabiex jinġabru l-feedback, il-ħtiġijiet tal-utenti u dawk operazzjonali, jiġu identifikati oqsma għal żvilupp ulterjuri u l-prijoritajiet tal-kooperazzjoni fejn tidħol l-interoperabbiltà fl-Unjoni. Jenħtieġ li l-istabbiliment tal-Komunità għal Ewropa Interoperabbli jappoġġa l-koordinazzjoni u l-kooperazzjoni bejn l-atturi strateġiċi u operazzjonali ewlenin għall-interoperabbiltà.

(49)

Il-Komunità għal Ewropa Interoperabbli jenħtieġ li tkun miftuħa għall-partijiet interessati kollha. L-aċċess għall-Komunità għal Ewropa Interoperabbli jenħtieġ li jsir faċli kemm jista’ jkun, filwaqt li jiġu evitati ostakli u piżijiet amministrattivi mhux meħtieġa. Jenħtieġ li l-Komunità għal Ewropa Interoperabbli tlaqqa’ flimkien il-partijiet ikkonċernati pubbliċi u privati, inklużi ċ-ċittadini, b’għarfien espert fil-qasam tal-interoperabbiltà transfruntiera, li jkunu ġejjin minn sfondi differenti, bħall-akkademja, ir-riċerka u l-innovazzjoni, l-edukazzjoni, l-istandardizzazzjoni u l-ispeċifikazzjonijiet, in-negozji u l-amministrazzjoni pubblika fil-livelli kollha. Jenħtieġ li titħeġġeġ il-parteċipazzjoni attiva fil-Komunità għal Ewropa Interoperabbli, inkluż billi jiġu identifikati miżuri ta’ appoġġ u opportunitajiet ta’ finanzjament.

(50)

Sabiex tiġi żgurata l-implimentazzjoni effettiva u effiċjenti ta’ dan ir-Regolament, huwa meħtieġ li jinħatru awtoritajiet nazzjonali kompetenti responsabbli għall-implimentazzjoni tiegħu. F’bosta Stati Membri, xi entitajiet diġà għandhom ir-rwol li jiżviluppaw l-interoperabbiltà. Dawk l-entitajiet jenħtieġ li ikunu jistgħu jieħdu r-rwol tal-awtorità kompetenti f’konformità ma’ dan ir-Regolament u fejn ikun hemm aktar minn awtorità nazzjonali kompetenti waħda, jenħtieġ li jinħatar punt uniku ta’ kuntatt minn fosthom.

(51)

Jenħtieġ li tiġi żviluppata Aġenda għal Ewropa Interoperabbli bħala l-istrument ewlieni tal-Unjoni għall-koordinazzjoni tal-investimenti pubbliċi f’soluzzjonijiet ta’ interoperabbiltà u li tistabbilixxi l-pjan direzzjonali għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament. Jenħtieġ li tipprovdi ħarsa ġenerali komprensiva lejn il-possibiltajiet ta’ finanzjament u l-impenji ta’ finanzjament fil-qasam, filwaqt li tintegra, fejn ikun xieraq, il-programmi tal-Unjoni relatati. Jenħtieġ li din tikkontribwixxi għall-ħolqien ta’ sinerġiji u għall-koordinazzjoni tal-appoġġ finanzjarju relatat mal-iżvilupp tal-interoperabbiltà u l-evitar tad-duplikazzjoni fil-livelli kollha ta’ amministrazzjoni.

(52)

Jenħtieġ li tinġabar informazzjoni sabiex tiggwida l-implimentazzjoni effettiva u effiċjenti ta’ dan ir-Regolament, inkluż l-għoti ta’ informazzjoni li tappoġġa l-ħidma tal-Bord, u kontributi għall-evalwazzjoni ta’ dan ir-Regolament f’konformità mal-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta’ April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet (11). Għalhekk, jenħtieġ li l-Kummissjoni twettaq monitoraġġ u evalwazzjoni ta’ dan ir-Regolament. Jenħtieġ li l-evalwazzjoni tkun ibbażata fuq il-ħames kriterji tal-effiċjenza li ġejjin, l-effettività, ir-rilevanza, il-koerenza u l-valur miżjud, b’enfasi speċifika fuq l-impatt ta’ dan ir-Regolament dwar l-interoperabbiltà transfruntiera tas-servizzi pubbliċi diġitali trans-Ewropej bħala faċilitatur għal servizzi pubbliċi diġitali bla xkiel u aċċessibbli, it-tnaqqis tal-piż amministrattiv u l-ħtieġa għal kwalunkwe miżura u politika addizzjonali fil-livell tal-Unjoni. L-evalwazzjoni jenħtieġ li tkun ukoll il-bażi għall-valutazzjonijiet tal-impatt ta’ miżuri ulterjuri possibbli. Barra minn hekk, jenħtieġ li l-Kummissjoni tħejji, wara konsultazzjoni mal-Bord, il-metodoloġija, il-proċess u l-indikaturi għall-monitoraġġ. Jenħtieġ li l-mekkaniżmu ta’ monitoraġġ jitfassal biex jimminimizza l-piż amministrattiv fuq l-Istati Membri billi jerġa’ juża kemm jista’ jkun possibbli s-sorsi tad-data eżistenti u joħloq sinerġiji mal-mekkaniżmi ta’ monitoraġġ eżistenti, bħall-Indiċi tal-Ekonomija u s-Soċjetà Diġitali, il-Parametru Referenzjarju tal-Gvern elettroniku u t-trajettorji tal-Programm ta’ Politika dwar id-Deċennju Diġitali 2030 stabbilit bid-Deċiżjoni (UE) 2022/2481.

(53)

Jenħtieġ li l-Kummissjoni tissottometti u tippreżenta rapport annwali lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar l-interoperabbiltà fl-Unjoni. Jenħtieġ li dak ir-rapport jinkludi l-progress lejn l-interoperabbiltà transfruntiera tas-servizzi pubbliċi diġitali trans-Ewropej, l-ostakli u l-ixprunaturi għall-implimentazzjoni, u r-riżultati miksuba maż-żmien, f’konformità mas-suġġetti ta’ monitoraġġ elenkati f’dan ir-Regolament. Fir-rigward tal-indikaturi li għalihom id-data ma tkunx disponibbli, jenħtieġ li l-Istati Membri jipprovdu d-data fil-ħin permezz tal-Bord biex jiżguraw it-twettiq effettiv tar-rapport. Il-kwalità ta’ dak ir-rapport tiddependi fuq id-disponibbiltà f’waqtha tad-data.

(54)

Sabiex jiġu żgurati kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament, jenħtieġ li l-Kummissjoni tingħata setgħat ta’ implimentazzjoni sabiex tistabbilixxi regoli u l-kundizzjonijiet għall-istabbiliment u għall-operat tal-ambjenti ta’ esperimentazzjoni regolatorji tal-interoperabbiltà. Jenħtieġ li dawk is-setgħat jiġu eżerċitati skont ir-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (12).

(55)

Billi l-objettiv ta’ dan ir-Regolament, jiġifieri it-tisħiħ tas-suq uniku permezz tal-promozzjoni tal-interoperabbiltà transfruntiera tas-servizzi diġitali trans-Ewropej fi ħdan is-servizzi pubbliċi, ma jistax tintlaħaq b’mod suffiċjenti mill-Istati Membri iżda pjuttost jista’, minħabba l-iskala u l-effetti tiegħu, jintlaħaq aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, f’konformità mal-prinċipju tas-sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE). F’konformità mal-prinċipju tal-proporzjonalità kif stabbilit f’dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jintlaħqu l-objettivi tat-Trattati.

(56)

L-applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament jenħtieġ li tiġi differita għal tliet xhur wara d-data tad-dħul fis-seħħ tiegħu sabiex l-Istati Membri u l-entitajiet tal-Unjoni jingħataw biżżejjed żmien sabiex iħejju għall-applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament. Tali differiment huwa meħtieġ biex jiġu stabbiliti l-Bord u l-Komunità għal Ewropa Interoperabbli u jinħatru koordinaturi tal-interoperabbiltà. Barra minn hekk, jenħtieġ li dan ir-Regolament jagħti żmien lill-Istati Membri u lill-entitajiet tal-Unjoni biex iħejju għall-implimentazzjoni effettiva tal-valutazzjonijiet tal-interoperabbiltà u biex kull Stat Membru jaħtar awtorità kompetenti nazzjonali waħda jew aktar u punt uniku ta’ kuntatt. Għalhekk, id-dispożizzjonijiet dwar il-valutazzjonijiet tal-interoperabbiltà, l-awtoritajiet nazzjonali kompetenti u l-punti uniċi ta’ kuntatt jenħtieġ li japplikaw disa’ xhur mid-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan ir-Regolament.

(57)

Il-Kontrollur Ewropew għall-Protezzjoni tad-Data ġie kkonsultat f’konformità mal-Artikolu 42(1) tar-Regolament (UE) 2018/1725 u ta opinjoni fit-13 ta’ Jannar 2023 (13).