(1)

Sabiex jissaħħaħ l-eżerċizzju tad-drittijiet tal-moviment liberu tal-persuni b’diżabilità u biex jissaħħu l-possibbiltajiet għall-persuni b’diżabilità li jivvjaġġaw lejn jew iżuru Stat Membru ieħor għal soġġorn qasir, id-Direttiva (UE) 2024/2841 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3) tistabbilixxi l-qafas ta’ regoli u kundizzjonijiet komuni, inkluż format standardizzat u aċċessibbli komuni, għal Kard Ewropea tad-Diżabilità bħala prova ta’ status ta’ diżabilità rikonoxxut jew ta’ intitolament għal servizzi speċifiċi bbażati fuq diżabilità, għall-aċċess, b’termini u kundizzjonijiet ugwali, għal kwalunkwe kundizzjoni speċjali jew trattament preferenzjali offrut minn awtoritajiet pubbliċi jew operaturi privati f’varjetà ta’ servizzi, attivitajiet jew faċilitajiet, inkluż fejn ma jiġux ipprovduti bi ħlas, u għal Kard Ewropea għall-Parkeġġ għal persuni b’diżabilità, bħala prova tad-dritt rikonoxxut tagħhom għal kundizzjonijiet ta’ parkeġġ u faċilitajiet riżervati għal persuni b’diżabilità fi Stat Membru li ma jkunx dak fejn jirrisjedu.

(2)

L-Artikolu 79 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) jipprevedi li l-azzjoni tal-Unjoni għandu jkollha l-għan li tiżgura, fost oħrajn, it-trattament ġust ta’ ċittadini ta’ pajjiżi terzi residenti legalment fl-Istati Membri. Fuq dik il-bażi, jenħtieġ li jiġi stabbilit sett ta’ regoli li jispeċifikaw id-drittijiet li għalihom jiġi pprovdut trattament ugwali bejn il-benefiċjarji tad-Direttiva (UE) 2024/2841 u tali ċittadini ta’ pajjiżi terzi.

(3)

F’konformità mal-Artikolu 67(2) TFUE, persuni apolidi għandhom jiġu ttrattati bħala ċittadini ta’ pajjiżi terzi għall-finijiet ta’ din id-Direttiva.

(4)

Sabiex jissaħħaħ ir-rispett għat-trattament ugwali, l-inklużjoni u n-nondiskriminazzjoni, inkluż fir-rigward tal-obbligi rilevanti skont id-dritt internazzjonali, fir-rigward ta’ persuni b’diżabilità li huma ċittadini ta’ pajjiżi terzi li jirrisjedu legalment fi Stat Membru u li mhumiex benefiċjarji tad-Direttiva (UE) 2024/2841, u biex jiġi ggarantit ir-rikonoxximent tal-istatus ta’ diżabilità tagħhom jew l-intitolament għal servizzi speċifiċi bbażati fuq diżabilità madwar l-Unjoni, u b’hekk jiġu żgurati wkoll parteċipazzjoni u inklużjoni effettivi u sħaħ fis-soċjetà ta’ tali persuni fuq bażi ugwali maċ-ċittadini tal-Unjoni, huwa meħtieġ li jiġu applikati r-regoli, id-drittijiet u l-obbligi stabbiliti fid-Direttiva (UE) 2024/2841 għal persuni b’diżabilità li huma ċittadini ta’ pajjiżi terzi li jirrisjedu legalment fi Stat Membru u li l-istatus ta’ diżabilità jew l-intitolament tagħhom għal servizzi speċifiċi bbażati fuq diżabilità jkun ġie rikonoxxut minn dak l-Istat Membru, kif ukoll, fejn applikabbli, għal persuni li jakkumpanjawhom jew li jassistuhom inkluż l-assistenti personali, jew għall-annimali ta’ assistenza. Pereżempju, ċittadini ta’ pajjiżi terzi li huma benefiċjarji ta’ protezzjoni temporanja skont id-Direttiva tal-Kunsill 2001/55/KE (4) jew benefiċjarji ta’ protezzjoni internazzjonali skont ir-Regolament (UE) 2024/1347 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5), jenħtieġ li jkunu koperti minn din id-Direttiva, dment li jkunu residenti legalment fi Stat Membru u li l-istatus ta’ diżabilità tagħhom jew l-intitolament tagħhom għal servizzi speċifiċi bbażati fuq diżabilità jkunu ġew rikonoxxuti minn dak l-Istat Membru.

(5)

Jenħtieġ li d-dispożizzjonijiet kollha fid-Direttiva (UE) 2024/2841, bis-saħħa ta’ din id-Direttiva, ikunu applikabbli mutatis mutandis għal ċittadini ta’ pajjiżi terzi li jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-Direttiva.

(6)

B’mod partikolari, filwaqt li jenħtieġ li din id-Direttiva ma taffettwax ir-regoli applikabbli tal-Unjoni li jirregolaw il-mobbiltà madwar l-Unjoni ta’ ċittadini ta’ pajjiżi terzi li jirrisjedu legalment fi Stat Membru, billi tiżgura r-rikonoxximent reċiproku tal-istatus ta’ diżabilità tagħhom jew l-intitolament tagħhom għal servizzi speċifiċi bbażati fuq diżabilità madwar l-Istati Membri, din id-Direttiva tista’ tiffaċilita l-eżerċizzju tad-dritt ta’ dawk il-persuni li jiċċaqilqu jew jivvjaġġaw madwar l-Unjoni dment li diġà jkollhom tali dritt għall-mobbiltà. Meta tali ċittadini ta’ pajjiżi terzi li jkollhom Kard Ewropea tad-Diżabilità jew Kard Ewropea għall-Parkeġġ għal persuni b’diżabilità jiċċaqilqu jew jivvjaġġaw legalment madwar l-Unjoni, dawn ser jibbenefikaw mid-drittijiet ta’ rikonoxximent reċiproku skont din id-Direttiva.

(7)

Għalhekk, jenħtieġ li l-Istati Membri jieħdu l-miżuri kollha meħtieġa biex jiżguraw li r-regoli stabbiliti fid-Direttiva (UE) 2024/2841 li jirregolaw il-Kard Ewropea tad-Diżabilità u l-Kard Ewropea għall-Parkeġġ għal persuni b’diżabilità bħala prova, rispettivament, ta’ status ta’ diżabilità rikonoxxut jew ta’ intitolament għal servizzi speċifiċi bbażati fuq diżabilità, u tad-dritt rikonoxxut tagħhom għal kundizzjonijiet u faċilitajiet ta’ parkeġġ riżervati għall-persuni b’diżabilità, li jipprovdu aċċess, b’termini u kundizzjonijiet ugwali, għal kwalunkwe kundizzjoni speċjali jew trattament preferenzjali fir-rigward tas-servizzi, attivitajiet jew faċilitajiet, inkluż fejn ma jkunux ipprovduti bi ħlas, u għal kundizzjonijiet ta’ parkeġġ u faċilitajiet offruti lil jew riżervati għal persuni b’diżabilità, kif ukoll, fejn applikabbli, lil persuni li jakkumpanjawhom jew li jassistuhom inkluż l-assistenti personali, irrispettivament min-nazzjonalità tagħhom, jew l-annimali ta’ assistenza, japplikaw bl-istess mod għal ċittadini ta’ pajjiżi terzi li jirrisjedu legalment fi Stat Membru. L-għoti ta’ drittijiet lil tali ċittadini ta’ pajjiżi terzi biex jaċċessaw kundizzjonijiet speċjali jew trattament preferenzjali, jew kundizzjonijiet u faċilitajiet ta’ parkeġġ riżervati għall-persuni b’diżabilità bl-istess mod bħal dawk previsti għall-benefiċjarji tad-Direttiva (UE) 2024/2841 ma jaffettwax ir-regoli dwar l-ammissjoni ta’ ċittadini ta’ pajjiżi terzi fit-territorju tal-Istati Membri.

(8)

L-Istati Membri huma mħeġġa jipprovdu informazzjoni f’konformità mad-Direttiva (UE) 2024/2841 lil ċittadini ta’ pajjiżi terzi b’diżabilità koperti minn din id-Direttiva b’lingwa li jistgħu jifhmu jew li huma raġonevolment mistennija li jifhmu.

(9)

Iċ-ċittadini ta’ pajjiżi terzi b’diżabilità jinsabu f’riskju akbar li jkunu soġġetti għal diversi forom ta’ diskriminazzjoni. Barra minn hekk, il-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Drittijiet ta’ Persuni b’Diżabilità tiddikjara li n-nisa u l-bniet b’diżabilità huma soġġetti għal diversi forom ta’ diskriminazzjoni, u tipprevedi li l-Istati Parti jieħdu miżuri biex jiżguraw it-tgawdija sħiħa u ugwali minnhom tad-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali kollha. Tirrikonoxxi wkoll il-kundizzjonijiet diffiċli li qed jiffaċċjaw persuni b’diżabilità li huma soġġetti għal forom multipli u aggravati ta’ diskriminazzjoni minħabba razza, kulur, sess, lingwa, reliġjon, opinjoni politika jew opinjonijiet oħra, oriġini nazzjonali, etnika, indiġena jew soċjali, proprjetà, twelid, età jew status ieħor.

(10)

Jenħtieġ li l-obbligi tal-Kummissjoni skont l-Artikolu 20 tad-Direttiva (UE) 2024/2841 ikopru wkoll ċittadini ta’ pajjiżi terzi li jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-Direttiva. Jenħtieġ li r-rapport tal-Kummissjoni msemmi f’dak l-Artikolu jinkludi analiżi ta’ sitwazzjonijiet speċifiċi ta’ żvantaġġ li jirriżultaw minn diskriminazzjoni intersezzjonali, li hija mifhuma bħala diskriminazzjoni bbażata fuq taħlita ta’ diżabilità u kwalunkwe raġuni oħra protetta skont id-Direttiva tal-Kunsill 79/7/KEE (6), 2000/43/KE (7), 2000/78/KE (8) jew 2004/113/KE (9), b’enfasi partikolari fuq in-nisa u l-bniet b’diżabilità.

(11)

F’konformità mal-Artikoli 1 u 2 tal-Protokoll Nru 21 dwar il-pożizzjoni tar-Renju Unit u l-Irlanda fir-rigward tal-ispazju ta’ libertà, sigurtà u ġustizzja anness mat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE) u mat-TFUE, u mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 4 ta’ dak il-Protokoll, l-Irlanda mhijiex qed tieħu sehem fl-adozzjoni ta’ din id-Direttiva u mhijiex marbuta biha jew soġġetta għall-applikazzjoni tagħha.

(12)

F’konformità mal-Artikoli 1 u 2 tal-Protokoll Nru 22 dwar il-pożizzjoni tad-Danimarka, anness mat-TUE u mat-TFUE, id-Danimarka mhijiex qed tieħu sehem fl-adozzjoni ta’ din id-Direttiva, u mhijiex marbuta biha jew soġġetta għall-applikazzjoni tagħha.

(13)

Minħabba li l-objettiv ta’ din id-Direttiva, jiġifieri li jiġu estiżi r-regoli, id-drittijiet u l-obbligi stipulati fid-Direttiva (UE) 2024/2841 għal persuni b’diżabilità li huma ċittadini ta’ pajjiżi terzi li jirrisjedu legalment fi Stat Membru u li mhumiex benefiċjarji tad-Direttiva (UE) 2024/2841, kif ukoll għall-persuni li jakkumpanjawhom jew li jassistuhom inkluż l-assistenti personali, jew għall-annimali ta’ assistenza, u b’hekk jiġu ffaċilitati wkoll il-possibbiltajiet tagħhom li jiċċaqilqu jew jivvjaġġaw lejn Stati Membri oħra, ma jistax jinkiseb b’mod suffiċjenti mill-Istati Membri iżda jista’ pjuttost, minħabba l-iskala u l-effetti tal-azzjoni li tistabbilixxi qafas ta’ regoli u kundizzjonijiet komuni, jinkiseb aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, f’konformità mal-prinċipju ta’ sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 TUE. F’konformità mal-prinċipju ta’ proporzjonalità, kif stabbilit f’dak l-Artikolu, din id-Direttiva ma tmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jinkiseb dak l-objettiv,