(1)

Il-miżuri previsti f’din id-Deċiżjoni huma skont l-opinjoni tal-Kumitat Konsultattiv dwar l-Akkwist Pubbliku.

(2)

Fit-30 ta’ Jannar 2017, Eneco B.V. (“Eneco”) u N.V. Nuon Energy (“Nuon”) issottomettew talba lill-Kummissjoni skont l-Artikolu 35(1) tad-Direttiva 2014/25/UE (“it-talba”). It-talba tikkonforma mar-rekwiżiti formali stabbiliti fl-Artikolu 1(1) tad-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2016/1804 (2) u fl-Anness I ta’ dik id-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni.

(3)

L-ishma f’Nuon huma miżmuma kollha kemm huma minn Vattenfall AB, kumpanija mhux elenkata proprjetà tal-Istat Żvediż. B’riżultat ta’ dan, Nuon titqies bħala entità kontraenti skont it-tifsira tal-Artikolu 4(2) tad-Direttiva 2014/25/UE. Wara bidla fis-sjieda f’Marzu 2020 (il-kumpanija, li qabel kienet proprjetà tal-gvernijiet lokali fin-Netherlands, inbiegħet lil impriża konġunta magħmula minn Mitsubishi Corporation u Chubu Electric Power), Eneco ma għadhiex titqies bħala entità kontraenti.

(4)

It-talba tikkonċerna l-attivitajiet tal-provvista bl-imnut tal-elettriku lil klijenti żgħar (unitajiet domestiċi kif ukoll utenti industrijali u kummerċjali żgħar konnessi mal-grilja b’vultaġġ baxx b’konnessjoni b’kapaċità massima ta’ konnessjoni ta’ mhux aktar minn 3 * 80 A) u l-provvista bl-imnut tal-gass lil klijenti żgħar (unitajiet domestiċi u negozji żgħar konnessi man-network tal-gass b’kapaċità massima ta’ konnessjoni ta’ mhux aktar minn 40 m3).

(5)

F’konformità mal-punt 1(a) tal-Anness IV tad-Direttiva 2014/25/UE, peress li l-aċċess liberu għas-suq jista’ jiġi preżunt abbażi tal-Artikolu 34(3), l-ewwel subparagrafu, ta’ dik id-Direttiva, il-Kummissjoni trid tadotta Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni dwar it-talba fi żmien 90 jum ta’ xogħol. Billi t-talba ma kinitx akkumpanjata minn pożizzjoni raġunata u sostanzjata minn awtorità nazzjonali indipendenti fis-sens tal-Artikolu 35(2) tad-Direttiva 2014/25/UE, il-Kummissjoni infurmat lill-awtoritajiet Netherlandiżi dwar it-talba u talbet informazzjoni addizzjonali fl-24 ta’ Marzu 2017. It-tweġiba għal din it-talba għall-informazzjoni ntbagħtet mill-awtoritajiet Netherlandiżi permezz ta’ email, fid-19 ta’ Ġunju 2017. It-tweġiba kienet meqjusa bħala mhux kompluta u wasslet lill-Kummissjoni biex titlob għal aktar kjarifiki fis-27 ta’ Lulju 2017, li l-awtoritajiet Netherlandiżi pprovdew fil-25 ta’ Settembru 2017.

(6)

Peress li l-informazzjoni disponibbli kienet għadha insuffiċjenti biex il-Kummissjoni tifforma l-opinjoni tagħha dwar l-esponiment tal-attivitajiet għall-kompetizzjoni, intbagħtu aktar talbiet għal informazzjoni lill-awtoritajiet Netherlandiżi fil-21 ta’ Diċembru 2017 u fit-2 ta’ Marzu 2018. L-awtoritajiet Netherlandiżi bagħtu tweġiba fil-11 ta’ Ottubru 2021.

(7)

Nuon issottomettiet talba sostanzjalment modifikata fl-24 ta’ Jannar 2022. Il-Kummissjoni u l-applikant qablu li jenħtieġ li l-Kummissjoni tadotta Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni sal-15 ta’ Lulju 2022.

(8)

Id-Direttiva 2014/25/UE tapplika għall-għoti ta’ kuntratti maħsuba biex jippermettu attivitajiet relatati mal-provvista bl-imnut tal-elettriku u tal-gass [kif imsemmi fl-Artikolu 9(1)(a) ta’ dik id-Direttiva], sakemm dawk l-attivitajiet ma jkunux eżentati skont l-Artikolu 34 ta’ dik id-Direttiva.

(9)

L-Artikolu 34 tad-Direttiva 2014/25/UE jipprevedi li kuntratti intiżi sabiex jippermettu t-twettiq ta’ attività li għaliha tapplika d-Direttiva ma għandhomx ikunu soġġetti għal dik id-Direttiva jekk, fl-Istat Membru fejn titwettaq l-attività, l-attività tkun esposta direttament għall-kompetizzjoni fi swieq li għalihom l-aċċess ma huwiex ristrett. L-esponiment dirett għall-kompetizzjoni jrid jiġi vvalutat abbażi ta’ kriterji oġġettivi, filwaqt li jitqiesu l-karatteristiċi speċifiċi tas-settur ikkonċernat.

(10)

L-aċċess għas-suq jitqies mhux ristrett jekk l-Istat Membru kkonċernat ikun implimenta u applika l-atti legali rilevanti tal-Unjoni li jiftħu settur partikolari jew parti minnu. Dawk l-atti legali huma elenkati fid-Direttiva 2014/25/UE, Anness III. Id-Direttiva 2019/944/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3), li tħassar id-Direttiva 2009/72/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4), hija applikabbli għas-settur tal-elettriku, filwaqt li d-Direttiva 2009/73/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5) hija applikabbli għas-settur tal-gass.

(11)

In-Netherlands ittrasponiet id-Direttivi 2019/944/UE u 2009/73/KE fil-liġi nazzjonali permezz tal-Att dwar l-Elettriku tan-Netherlands (6) (Elektriciteitswet) u l-Att dwar il-Gass tan-Netherlands (7) (Gaswet). Konsegwentement, u f’konformità mal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 34(3) tad-Direttiva 2014/25/UE, l-aċċess għas-suq jitqies bħala mhux ristrett għat-territorju kollu tan-Netherlands.

(12)

L-esponiment dirett għall-kompetizzjoni jrid jiġi evalwat abbażi ta’ bosta indikaturi, li l-ebda wieħed minnhom ma huwa deċiżiv per se. Fir-rigward tas-swieq ikkonċernati minn din id-deċiżjoni, is-sehem mis-suq tal-atturi prinċipali f’suq partikolari jikkostitwixxi kriterju wieħed, li jenħtieġ li jiġi kkunsidrat. Minħabba l-karatteristiċi tas-swieq ikkonċernati, jenħtieġ li jitqiesu wkoll kriterji ulterjuri, bħan-numru ta’ atturi tas-suq, il-likwidità tas-swieq bl-ingrossa, ir-rati ta’ qlib tal-klijenti jew l-eżistenza ta’ regolamentazzjoni tal-prezzijiet.

(13)

Din id-Deċiżjoni hija mingħajr ħsara għall-applikazzjoni tar-regoli tal-Unjoni dwar il-kompetizzjoni u d-dispożizzjonijiet f’oqsma oħra tad-dritt tal-Unjoni. B’mod partikolari, filwaqt li l-kriterji u l-metodoloġija użati għall-valutazzjoni tal-esponiment dirett għall-kompetizzjoni skont l-Artikolu 34 tad-Direttiva 2014/25/UE jridu jkunu konformi mad-dispożizzjonijiet dwar il-kompetizzjoni tat-Trattat, mhux neċessarjament għandhom ikunu identiċi għal dawk użati biex titwettaq valutazzjoni skont l-Artikolu 101 jew l-Artikolu 102 tat-Trattat jew skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 139/2004 (8), kif ikkonfermat mill-Qorti Ġenerali (9).

(14)

L-għan ta’ din id-Deċiżjoni huwa li tistabbilixxi jekk l-attivitajiet ikkonċernati mit-talba, fis-swieq li għalihom l-aċċess ma huwiex ristrett skont it-tifsira tal-Artikolu 34 tad-Direttiva 2014/25/UE, humiex esposti għal livell ta’ kompetizzjoni li jiżgura li, anke fin-nuqqas tad-dixxiplina tal-akkwist miġjuba mir-regoli dettaljati dwar l-akkwist stabbiliti fid-Direttiva 2014/25/UE, l-akkwist għall-insegwiment tal-attivitajiet ikkonċernati jitwettaq b’mod trasparenti u mhux diskriminatorju abbażi tal-kriterji li jippermettu lill-akkwirenti jidentifikaw is-soluzzjoni li b’mod ġenerali tkun l-aktar waħda ekonomikament vantaġġuża.

(15)

F’dan il-kuntest, huwa importanti li wieħed iżomm f’moħħu li, fis-swieq ikkonċernati, mhux l-atturi kollha tas-suq huma soġġetti għar-regoli tal-akkwist pubbliku. F’dan il-każ, Nuon biss titqies bħala entità kontraenti skont it-tifsira tal-Artikolu 4 tad-Direttiva 2014/25/UE u għalhekk hija soġġetta għal regoli dwar l-akkwist pubbliku.

(16)

Skont il-preċedenti tal-Kummissjoni (10), is-swieq tal-prodotti rilevanti li ġejjin jistgħu jiġu distinti fis-settur tal-elettriku: (i) il-ġenerazzjoni u l-provvista bl-ingrossa; (ii) it-trażmissjoni; (iii) id-distribuzzjoni u (iv) il-provvista bl-imnut lill-klijenti finali (11). Fis-settur tal-gass, tista’ ssir distinzjoni bejn is-swieq tal-prodotti li ġejjin: (i) is-suq upstream (esplorazzjoni għaż-żejt mhux maħdum u għall-gass naturali); (ii) is-swieq bl-ingrossa (upstream u downstream); (iii) is-suq bl-imnut, li jista’ jiġi definit bħala l-bejgħ, il-kummerċjalizzazzjoni u d-distribuzzjoni tal-gass lill-klijenti finali (12).

(17)

Hemm tmien kumpaniji ta’ distribuzzjoni reġjonali jew Operaturi tas-Sistemi ta’ Distribuzzjoni (“DSOs”) fis-settur tal-elettriku u tal-gass fin-Netherlands: Cogas Infra & Beheer, Enduris, Enexis, Liander, Endinet, RENDO Netbeheer, Stedin Netbeheer u Westland Infra Netbeheer. Iż-żoni li fihom id-DSOs jittrasportaw l-elettriku jistgħu jvarjaw miż-żoni li fihom jittrasportaw il-gass. Sa mil-liberalizzazzjoni tas-swieq tal-enerġija, l-operat indipendenti tad-DSOs ġie żgurat b’serje ta’ regoli f’konformità mal-leġiżlazzjoni settorjali tal-Unjoni. Il-leġiżlatur Netherlandiż ta mandat għal separazzjoni sħiħa tas-sjieda fil-livell tad-DSO. L-awtoritajiet Netherlandiżi kkonfermaw (13) li, bħalissa, id-DSOs kollha huma separati legalment u għandhom sjieda separata mill-ġeneraturi u mill-fornituri.

(18)

Fir-rigward tal-provvista tal-elettriku lill-klijenti finali, fid-deċiżjonijiet preċedenti tagħha, il-Kummissjoni għamlet distinzjoni bejn il-provvista lil klijenti żgħar (unitajiet domestiċi u negozji żgħar) konnessi ma’ grilji tad-distribuzzjoni b’vultaġġ baxx u l-provvista lil klijenti industrijali kbar tipikament konnessi mal-grilja b’vultaġġ għoli u medju (konsumaturi industrijali u kummerċjali kbar) (14). Din id-distinzjoni hija relatata mar-rekwiżiti u l-profili differenti fuq in-naħa tad-domanda u s-servizzi u t-teknoloġiji differenti fuq in-naħa tal-provvista (15).

(19)

Fid-deċiżjonijiet preċedenti, l-Awtorità Netherlandiża għall-Konsumaturi u s-Swieq (Autoriteit Consument & Markt – “ACM”) għamlet ukoll distinzjoni bejn il-provvista lil klijenti fuq skala żgħira (16) u l-provvista lil klijenti fuq skala kbira (17). L-ACM osservat li d-differenzi fil-bejgħ u fil-kummerċjalizzazzjoni, fit-termini tal-ipprezzar u tal-konsenja, fix-xejriet differenti tal-qlib, fid-differenzi fuq in-naħa tad-domanda u fil-liċenzja separata meħtieġa għal kull tip ta’ klijent jiġġustifikaw tali distinzjoni.

(20)

Din it-talba tikkonċerna lil klijenti żgħar, jiġifieri lill-unitajiet domestiċi kif ukoll lill-utenti industrijali u kummerċjali żgħar konnessi mal-grilja b’vultaġġ baxx b’kapaċità massima ta’ konnessjoni ta’ mhux aktar minn 3 * 80 A.

(21)

Fid-Deċiżjonijiet preċedenti tagħha, il-Kummissjoni għamlet distinzjoni bejn is-swieq li ġejjin: provvista ta’ gass naturali lil: (i) impjanti tal-enerġija li jaħdmu bil-gass (18); (ii) klijenti industrijali kbar (19) u (iii) klijenti żgħar (20). L-aħħar kategorija, ibbażata fuq analiżi każ b’każ, tista’ tkompli tinqasam fil-provvista tal-gass naturali lil: (i) unitajiet domestiċi u (ii) klijenti kummerċjali (21).

(22)

Fid-deċiżjonijiet preċedenti tagħha, l-ACM għamlet distinzjoni bejn il-provvista tal-gass naturali lil klijenti żgħar u l-provvista lil klijenti kbar u lil impjanti tal-enerġija (22). L-ACM sostniet li l-kundizzjonijiet kompetittivi kienu differenti fiż-żewġt iswieq fir-rigward tal-profil tax-xiri, tal-prezzijiet u tal-qlib. Bħal fil-każ tal-provvista bl-imnut tal-elettriku, kienet meħtieġa liċenzja speċifika għal kull tip ta’ konsumatur.

(23)

L-ACM indikat ukoll li tista’ ssir suddiviżjoni ulterjuri possibbli tas-suq għall-provvista tal-gass naturali abbażi tal-kwalità tal-gass (23), bejn il-gass b’valur kalorifiku baxx (“gass L”) użat tipikament minn klijenti żgħar u gass b’valur kalorifiku għoli (“gass H”) użat kemm minn klijenti kbar kif ukoll minn dawk żgħar.

(24)

Din it-talba tikkonċerna klijenti żgħar, jiġifieri unitajiet domestiċi u negozji żgħar b’kapaċità massima ta’ konnessjoni ta’ mhux aktar minn 40 m3.

(25)

Fid-dawl tal-fatturi eżaminati fil-premessi 15 sa 23, għall-finijiet tal-valutazzjoni ta’ jekk il-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 34 tad-Direttiva 2014/25/UE humiex issodisfati, u mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni ta’ liġi oħra tal-Unjoni, il-Kummissjoni tqis li s-swieq tal-prodotti rilevanti huma s-swieq għall-provvista bl-imnut tal-elettriku lil klijenti żgħar u l-provvista bl-imnut tal-gass lil klijenti żgħar.

(26)

Il-Kummissjoni preċedentement sabet (24) li s-swieq għall-provvista bl-imnut tal-elettriku fin-Netherlands kienu nazzjonali fl-ambitu tagħhom.

(27)

Mill-perspettiva ġeografika, fil-prattika preċedenti tagħha (25), l-ACM iddefiniet is-swieq tal-prodotti rilevanti fis-settur tal-provvista bl-imnut tal-elettriku bħala nazzjonali fl-ambitu tagħhom.

(28)

Skont l-informazzjoni li waslet mill-awtoritajiet Netherlandiżi (26), hemm madwar 55 fornitur attiv tal-elettriku fin-Netherlands u dawn huma kollha attivi fil-livell nazzjonali.

(29)

Għall-finijiet tal-valutazzjoni ta’ jekk il-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 34 tad-Direttiva 2014/25/UE humiex issodisfati, u mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni ta’ liġijiet oħra tal-Unjoni, il-Kummissjoni tqis li s-suq ġeografiku rilevanti għall-provvista bl-imnut tal-elettriku lil klijenti żgħar huwa nazzjonali fl-ambitu tiegħu.

(30)

Il-Kummissjoni b’mod ġenerali ddefiniet is-swieq għall-provvista bl-imnut tal-gass, inklużi suddiviżjonijiet ulterjuri possibbli, bħala nazzjonali fl-ambitu, dment li dawn ikunu kompletament illiberalizzati (27).

(31)

Mill-perspettiva ġeografika, fil-prattika preċedenti tagħha (28), l-ACM iddefiniet is-swieq tal-prodotti rilevanti fis-settur tal-provvista bl-imnut tal-gass bħala nazzjonali fl-ambitu.

(32)

Skont l-informazzjoni li waslet mill-awtoritajiet Netherlandiżi (29), hemm 55 fornitur attiv tal-gass fin-Netherlands u kollha huma attivi fil-livell nazzjonali.

(33)

Għall-finijiet tal-valutazzjoni ta’ jekk il-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 34 tad-Direttiva 2014/25/UE humiex issodisfati, u mingħajr preġudizzju għall-applikazzjoni ta’ liġijiet oħra tal-Unjoni, il-Kummissjoni tqis li s-suq ġeografiku rilevanti għall-provvista bl-imnut tal-gass lil klijenti żgħar huwa nazzjonali fl-ambitu tiegħu.

(34)

Il-Kummissjoni diġà adottat diversi deċiżjonijiet (30) li jeżentaw il-provvista bl-imnut tal-elettriku u tal-gass f’għadd ta’ Stati Membri mill-applikazzjoni tar-regoli dwar l-akkwist pubbliku. Il-Kummissjoni se tibbaża l-valutazzjoni tagħha b’mod partikolari fuq il-kriterji li ġejjin: l-għadd ta’ parteċipanti fis-suq, is-sehem mis-suq ikkombinat tal-akbar impriżi, ir-rata tal-qlib tal-konsumaturi finali, il-likwidità tas-swieq bl-ingrossa u r-regolamentazzjoni tal-prezzijiet.

(35)

Skont l-awtoritajiet Netherlandiżi (31), hemm 55 fornitur attiv fil-livell nazzjonali kemm fis-suq tal-bejgħ bl-imnut tal-elettriku kif ukoll fis-suq tal-bejgħ bl-imnut tal-gass.

(36)

Skont din it-talba (32), il-kost totali tad-dħul fis-suq għall-provvista bl-imnut tal-elettriku u tal-gass huwa baxx u ma jikkostitwix ostaklu għad-dħul.

(37)

F’deċiżjonijiet preċedenti (33), il-Kummissjoni qieset li, fir-rigward tas-suq tal-provvista bl-imnut, is-sehem totali mis-suq tal-akbar tliet impriżi kien rilevanti. Jistgħu jitqiesu rilevanti wkoll miżuri ta’ konċentrazzjoni oħrajn. Karatteristika partikolari kienet li attur wieħed biss fis-suq kien soġġett għar-regoli dwar l-akkwist pubbliku.

(38)

Nuon hija soġġetta għar-regoli dwar l-akkwist pubbliku, filwaqt li l-akbar żewġ kompetituri tagħha, Essent u Eneco ma humiex. Skont l-informazzjoni pprovduta mill-awtoritajiet Netherlandiżi (34), l-ishma mis-suq tal-fornituri ewlenin baqgħu pjuttost stabbli matul il-perjodu ta’ bejn l-2017 u l-2020: Is-sehem mis-suq ta’ Nuon naqas minn 27 % għal 25 %, is-sehem mis-suq ta’ Eneco naqas minn 25 % għal 22 % u s-sehem mis-suq ta’ Essent naqas minn 27 % għal 26 %.

(39)

B’mod ġenerali, is-sehem tas-suq konsolidat tal-akbar tliet bejjiegħa bl-imnut fis-suq Netherlandiż għall-provvista bl-imnut tal-elettriku naqas minn 79 % fl-2017 għal 73 % fl-2020.

(40)

Skont l-informazzjoni pprovduta mill-awtoritajiet Netherlandiżi (35), l-ishma mis-suq tal-fornituri ewlenin baqgħu pjuttost stabbli matul il-perjodu ta’ bejn l-2017 u l-2020: Is-sehem mis-suq ta’ Nuon naqas minn 27 % għal 25 %, is-sehem mis-suq ta’ Eneco naqas minn 25 % għal 22 % u s-sehem mis-suq ta’ Essent baqa’ l-istess, jiġifieri 27 %.

(41)

B’mod ġenerali, is-sehem mis-suq konsolidat tal-akbar tliet bejjiegħa bl-imnut fis-suq Netherlandiż għall-provvista bl-imnut tal-gass naqas minn 79 % fl-2017 għal 74 % fl-2020.

(42)

L-għadd ta’ klijenti li jaqilbu għal fornitur ieħor (bdil estern) jew għal tariffa jew kuntratt ieħor mal-istess fornitur (qlib intern) jitqies bħala indikatur rilevanti tal-effettività tal-kompetizzjoni. F’deċiżjoni preċedenti (36), il-Kummissjoni analizzat l-aktar il-qlib estern.

(43)

Il-biċċa l-kbira tal-klijenti żgħar fin-Netherlands huma fornuti permezz ta’ kuntratti b’żewġ tipi ta’ fjuwil li jimplika li jirċievu kemm gass kif ukoll elettriku minn fornitur wieħed.

(44)

Ir-rata tal-qlib estern għall-provvista bl-imnut tal-elettriku u tal-gass fin-Netherlands kienet dejjem aktar għolja, minn 17 % fl-2017 għal 21 % fl-2020 (37).

(45)

Skont l-informazzjoni pubblika disponibbli (38), ir-rati interni tal-qlib għall-klijenti żgħar jammontaw għal 8 % għall-elettriku u għall-gass fl-2020.

(46)

Dawk ir-rati ta’ qlib jindikaw li klijenti żgħar huma lesti li jaqilbu u li hemm alternattivi validi biex jissodisfaw il-ħtiġijiet tagħhom relatati mal-provvista tal-elettriku u tal-gass.

(47)

L-elettriku u l-gass jistgħu jiġu nnegozjati fuq tipi differenti ta’ swieq bl-ingrossa: fi swieq tal-kambju tal-enerġija jew pjattaformi multilaterali tan-negozjar u/jew f’negozjar bilaterali barra l-borża (OTC). Is-swieq tal-kambju tal-enerġija huma pjattaformi użati mill-atturi tas-suq biex jinnegozjaw ix-xiri u l-bejgħ tal-elettriku. Il-gass jiġi nnegozjat ukoll f’ċentri tal-gass likwidu. Dawn l-arranġamenti jipprovdu suq miftuħ, jorganizzaw il-kompetizzjoni u jistabbilixxu prezz ta’ referenza trasparenti għall-parteċipanti fis-suq.

(48)

Is-suq bl-ingrossa huwa suq li huwa direttament upstream għas-suq bl-imnut. Filwaqt li xi bejjiegħa bl-imnut jappartjenu għal gruppi integrati vertikalment, ħafna bejjiegħa bl-imnut tal-elettriku ma għandhomx l-assi ta’ ġenerazzjoni tagħhom stess. Dawn il-bejjiegħa bl-imnut jiksbu l-elettriku fis-suq bl-ingrossa bil-għan li jerġgħu jbigħuh fis-suq bl-imnut f’kompetizzjoni mal-bejjiegħa bl-imnut integrati vertikalment. Swieq kompetittivi tal-bejgħ bl-ingrossa likwidi u li jiffunzjonaw tajjeb, fejn il-bejjiegħa bl-imnut mingħajr assi ta’ ġenerazzjoni jistgħu jakkwistaw faċilment l-elettriku bi prezzijiet kompetittivi, huma għaldaqstant kundizzjoni ewlenija għal swieq kompetittivi tal-bejgħ bl-imnut fejn il-bejjiegħa bl-imnut integrati vertikalment u mhux vertikalment jikkompetu b’kundizzjonijiet ekwi. Iċ-ċentri tal-gass likwidi jirfdu l-funzjonament tas-suq b’ħafna modi u jiżguraw li l-parteċipanti l-ġodda jkunu jistgħu jiżguraw aċċess għall-gass fil-livell tal-bejgħ bl-ingrossa.

(49)

Fir-rapport tal-likwidità tagħha (39), l-ACM ikkonkludiet li l-likwidità tas-suq tal-elettriku bl-ingrossa tan-Netherlands (eż. volumi nnegozjati ogħla, volatilità aktar baxxa tal-prezzijiet u firxa iżgħar bejn it-talba u l-offerta) żdiedet matul il-perjodu ta’ bejn l-2009 u l-2013. Volumi ogħla u likwidità mtejba jgħinu lis-swieq bl-ingrossa jiffunzjonaw aħjar, u jippermettu lill-parteċipanti fis-suq jieħdu deċiżjonijiet effiċjenti meta jixtru jew ibigħu l-elettriku. Fl-2020, is-suq bl-ingrossa tal-elettriku Netherlandiż kien madwar 3 darbiet akbar mill-konsum nazzjonali, meta mqabbel ma’ darba u nofs fl-2015 (40).

(50)

Il-Kummissjoni tqis li l-likwidità tas-suq tal-elettriku bl-ingrossa tan-Netherlands laħqet livell li huwa suffiċjenti sabiex ma jikkostitwix ostaklu għall-provvista bl-imnut tal-elettriku lil klijenti domestiċi li tkun soġġetta għal esponiment dirett għall-kompetizzjoni.

(51)

Il-livell ta’ kompetizzjoni fis-suq tal-gass bl-ingrossa tan-Netherlands jintwera b’mod partikolari mill-funzjonament tal-Faċilità għat-Trasferiment tat-Titoli (TTF), iċ-ċentru tan-negozjar tal-gass bl-ingrossa tan-Netherlands. L-aħħar rapport annwali tal-ACER dwar il-funzjonament tas-suq bl-ingrossa tal-gass (41) (“ir-rapport tal-ACER”) juri li t-TTF għandha likwidità għolja u li l-likwidità żdiedet f’dawn l-aħħar snin (42). Ir-rapport juri wkoll il-proċess effiċjenti u trasparenti għall-iffissar tal-prezzijiet fit-TTF, li jwassal għal firxiet baxxi bejn it-talba u l-offerta (43).

(52)

Ir-Rapport tal-ACER jidentifika s-suq bl-ingrossa tal-gass Netherlandiż bħala eżempju tajjeb (44), fit-termini li ġejjin: “It-TTF fin-Netherlands u l-NBP fir-Renju Unit għadhom l-aktar żewġ ċentri kummerċjali likwidi u kompetittivi, li huma responsabbli għall-biċċa l-kbira tal-attività ta’ negozjar bil-quddiem tal-gass fl-UE.”

(53)

Minħabba l-karatteristiċi ta’ hawn fuq, il-Kummissjoni tqis li l-likwidità tas-suq tal-gass bl-ingrossa tan-Netherlands hija biżżejjed biex tippermetti lil fornituri ġodda jidħlu fis-suq u ma tikkostitwix ostaklu għall-provvista bl-imnut tal-gass lil klijenti żgħar li jkunu soġġetti għal esponiment dirett għall-kompetizzjoni.

(54)

Il-prezz tal-provvista tal-elettriku u tal-gass lill-klijenti finali huwa magħmul minn 1) taxxa fuq l-enerġija, 2) kost tan-network, 3) il-kiri tal-miter, 4) il-VAT u 5) l-kost tal-provvista (45). Filwaqt li l-ewwel erba’ elementi huma regolati, il-kost tal-provvista ma huwiex regolat.

(55)

Nuon hija integrata vertikalment fis-settur tal-elettriku u hija attiva fis-suq Netherlandiż għall-produzzjoni u għall-bejgħ bl-ingrossa tal-elettriku (sehem mis-suq ta’ 16,8 %) u fis-suq Netherlandiż għall-provvista bl-imnut tal-elettriku u tal-gass.

(56)

Fost l-operaturi li ma humiex soġġetti għar-regoli dwar l-akkwist pubbliku, Eneco u Essent huma integrati vertikalment ukoll, b’ishma mis-suq ta’ 4,6 % u 13 % f’termini ta’ kapaċità installata fis-suq għall-produzzjoni u l-bejgħ bl-ingrossa (46).

(57)

Minkejja l-integrazzjoni vertikali fis-settur tal-elettriku, il-pożizzjoni tas-suq ta’ Nuon kemm fil-livell tal-produzzjoni kif ukoll fil-livell tal-bejgħ bl-ingrossa ma tikkostitwix ostaklu għall-provvista bl-imnut tal-elettriku lil klijenti żgħar biex ikunu esposti direttament għall-kompetizzjoni. Bl-istess mod, minħabba fis-swieq bl-ingrossa tal-gass likwidu, ma hemm l-ebda ostaklu sinifikanti għall-provvista bl-imnut tal-gass lil klijenti żgħar domestiċi biex ikunu esposti direttament għall-kompetizzjoni.

(58)

Fir-rigward tal-provvista bl-imnut tal-elettriku lil klijenti żgħar fin-Netherlands, is-sitwazzjoni tista’ tinġabar fil-qosor kif ġej: is-sehem mis-suq tal-akbar tliet atturi tas-suq qiegħed jonqos; ir-rata tal-qlib hija għolja u qiegħda tiżdied; ma hemm l-ebda kontroll tal-prezzijiet għall-utenti finali u l-funzjonament tas-suq bl-ingrossa ma jikkostitwixxix ostaklu għas-suq bl-imnut sabiex il-klijenti żgħar ikunu esposti għall-kompetizzjoni.

(59)

Fir-rigward tal-provvista bl-imnut tal-gass lil klijenti żgħar fin-Netherlands, is-sitwazzjoni tista’ b’hekk tinġabar fil-qosor kif ġej: is-sehem mis-suq tal-akbar tliet atturi tas-suq qiegħed jonqos; ir-rata tal-qlib hija għolja; ma hemm l-ebda kontroll tal-prezzijiet għall-utenti finali u l-likwidità fis-suq hija għolja.

(60)

Fid-dawl tal-fatturi eżaminati fil-premessi 34 sa 57, il-kundizzjoni tal-esponiment dirett għall-kompetizzjoni stabbilita fl-Artikolu 34(1) tad-Direttiva 2014/25/UE jenħtieġ li titqies li ġiet issodisfata fir-rigward tal-provvista bl-imnut tal-elettriku u l-gass lil klijenti żgħar fin-Netherlands.

(61)

Din id-Deċiżjoni hija bbażata fuq is-sitwazzjoni legali u fattwali minn Jannar 2017 sa Ottubru 2021 kif jidher mill-informazzjoni sottomessa minn Nuon u mill-Awtoritajiet Netherlandiżi. Din tista’ tiġi rieżaminata, bħala riżultat ta’ bidliet sinifikanti fis-sitwazzjoni ġuridika jew fattwali, il-kundizzjonijiet għall-applikabbiltà tal-Artikolu 34(1) tad-Direttiva 2014/25/UE ma jibqgħux issodisfati.

(62)

Peress li wħud mis-servizzi relatati mal-provvista bl-imnut tal-elettriku u l-gass għadhom soġġetti għad-Direttiva 2014/25/UE, qiegħed jiġi mfakkar li l-kuntratti tal-akkwist li jkopru bosta attivitajiet jenħtieġ li jiġu trattati f’konformità mal-Artikolu 6 ta’ dik id-Direttiva. Dan ifisser li, meta entità kontraenti tkun involuta f’akkwist “imħallat”, jiġifieri akkwist użat biex jappoġġa l-prestazzjoni kemm ta’ attivitajiet eżentati mill-applikazzjoni tad-Direttiva 2014/25/UE kif ukoll ta’ attivitajiet li ma humiex eżentati minnha, iridu jitqiesu l-attivitajiet li għalihom huwa intenzjonat prinċipalment il-kuntratt. F’każ ta’ tali akkwist imħallat, fejn l-għan ikun primarjament l-appoġġ tal-attivitajiet li ma humiex eżentati, għandhom jiġu applikati d-dispożizzjonijiet tad-Direttiva 2014/25/UE. Meta jkun oġġettivament impossibbli li wieħed jiddetermina għal liema attività jkun primarjament intiż il-kuntratt, il-kuntratt għandu jingħata f’konformità mar-regoli msemmija fl-Artikolu 6(3) tad-Direttiva 2014/25/UE.

(63)

Huwa mfakkar li l-Artikolu 16 tad-Direttiva 2014/23/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (47) dwar l-għoti ta’ kuntratti ta’ konċessjoni jipprevedi eżenzjoni mill-applikazzjoni ta’ dik id-Direttiva għal konċessjonijiet mogħtija minn entitajiet kontraenti fejn, għall-Istat Membru li fih ikunu se jitwettqu l-konċessjonijiet, ikun ġie stabbilit skont l-Artikolu 35 tad-Direttiva 2014/25/UE li l-attività hija esposta direttament għall-kompetizzjoni f’konformità mal-Artikolu 34 tad-Direttiva 2014/25/UE. Billi ġie konkluż li l-attivitajiet tal-provvista bl-imnut tal-elettriku u tal-gass lil klijenti żgħar huma direttament soġġetti għall-kompetizzjoni, il-kuntratti ta’ konċessjoni maħsubin biex jippermettu t-twettiq ta’ dawk l-attivitajiet fin-Netherlands se jkunu esklużi mill-kamp ta’ applikazzjoni tad-Direttiva 2014/23/UE,