(1)

L-2 140 uffiċċju doganali li jinsabu fil-fruntieri esterni tal-Unjoni jeħtieġ li jkunu mgħammra kif xieraq sabiex ikun żgurat li l-Unjoni Doganali taħdem b’mod effiċjenti u effettiv. Il-ħtieġa ta’ kontrolli doganali adegwati li jagħtu riżultati ekwivalenti hija dejjem iktar urġenti, mhux biss minħabba l-funzjoni tradizzjonali tad-dwana, li hija li tiġbor id-dħul, iżda dejjem iktar ukoll minħabba l-ħtieġa li jissaħħaħ b’mod sinifikanti l-kontroll tal-oġġetti li jidħlu mill-fruntieri esterni tal-UE u li joħorġu minnhom sabiex jiġu żgurati s-sigurtà u s-sikurezza. Madankollu, fl-istess ħin, jenħtieġ li tali kontrolli fuq il-moviment tal-oġġetti bejn il-fruntieri esterni ma jfixklux il-kummerċ leġittimu mal-pajjiżi terzi, iżda jiffaċilitawh.

(2)

L-unjoni doganali hija waħda mill-pedamenti tal-Unjoni, li hija waħda mill-akbar blokok kummerċjali fid-dinja. Peress li l-unjoni doganali hija essenzjali għat-tħaddim tajjeb tas-suq intern, u għan-negozji u għaċ-ċittadini biex jibbenefikaw minnhom, jenħtieġu passi kontinwi biex l-unjoni doganali tissaħħaħ.

(3)

Bħalissa hemm żbilanċ fit-twettiq tal-kontrolli doganali min-naħa tal-Istati Membri. Dan l-iżbilanċ huwa minħabba differenzi bejn l-Istati Membri kemm mil-lat tal-karatteristiċi ġeografiċi tagħhom kif ukoll tal-kapaċitajiet u r-riżorsi tagħhom. Il-ħila tal-Istati Membri li jirreaġixxu għall-isfidi li ġejjin minn mudelli kummerċjali u ktajjen tal-valur dinjin li qed jevolvu l-ħin kollu ma tiddependix biss fuq l-element uman, iżda wkoll fuq id-disponibbiltà, u fuq it-tħaddim tajjeb, ta’ tagħmir ta’ kontroll doganali modern u affidabbli. L-isfidi, bħaż-żieda tal-kummerċ elettroniku, iż-żieda fid-diġitalizzazzjoni u l-ħtieġa ta’ titjib fir-reżiljenza għall-attakki ċibernetiċi, ser iżidu wkoll id-domanda għal kontrolli doganali effettivi. Għalhekk, biex jiġi indirizzat dak l-iżbilanċ eżistenti, huwa importanti li jiġi pprovdut tagħmir ekwivalenti ta’ kontroll doganali. Dan ser itejjeb l-ekwivalenza fit-twettiq ta’ kontrolli doganali fl-Istati Membri kollha u b’hekk jikkontribwixxi għall-prevenzjoni tad-devjazzjoni tal-flussi ta’ oġġetti lejn l-aktar punti dgħajfin fis-sistema tal-kontrolli doganali, ta’ spiss magħrufa bħala ‘l-għażla opportunistika tal-punt ta’ importazzjoni’. Konsegwentement, oġġetti li jidħlu fit-territorju doganali tal-Unjoni jenħtieġ li jkunu soġġetti għal kontrolli bbażati fuq ir-riskju f’konformità mar-Regolament (UE) Nru 952/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3)(“il-Kodiċi Doganali tal-Unjoni”).

(4)

L-Istati Membri kemm-il darba tennew li għandhom bżonn appoġġ finanzjarju, u talbu li ssir analiżi fil-fond tat-tagħmir meħtieġ. Fil-konklużjonijiet tiegħu tat-23 ta’ Marzu 2017 dwar il-finanzjament doganali, il-Kunsill stieden lill-Kummissjoni “tevalwa l-possibbiltà tal-finanzjament tal-ħtiġijiet ta’ tagħmir tekniku minn programmi finanzjarji futuri tal-Kummissjoni u ttejjeb il-koordinazzjoni, u l-kooperazzjoni bejn l-awtoritajiet doganali u awtoritajiet oħrajn tal-infurzar tal-liġi għal skopijiet ta’ finanzjament.

(5)

Skont il-Kodiċi Doganali tal-Unjoni, il-kontrolli doganali jridu jinftehmu mhux biss bħala l-infurzar tal-leġiżlazzjoni doganali iżda wkoll bħala l-infurzar ta’ leġiżlazzjoni oħra li tirregola d-dħul, il-ħruġ, it-tranżitu, il-moviment, il-ħżin u l-użu aħħari ta’ oġġetti ttrasportati bejn it-territorju doganali tal-Unjoni u pajjiżi jew territorji ’l barra mit-territorju doganali tal-Unjoni, u l-preżenza u l-moviment fit-territorju doganali tal-Unjoni ta’ oġġetti mhux tal-Unjoni u ta’ oġġetti mqiegħda taħt il-proċedura tal-użu aħħari. Tali leġiżlazzjoni oħra tagħti s-setgħa lill-awtoritajiet doganali li jwettqu kompiti speċifiċi ta’ kontroll u fiha dispożizzjonijiet dwar it-tassazzjoni, b’mod partikolari fir-rigward tad-dazji tas-sisa u t-taxxa fuq il-valur miżjud, kif ukoll dispożizzjonijiet dwar l-aspetti esterni tas-suq intern, dwar il-politika kummerċjali komuni u dwar politiki komuni oħrajn tal-Unjoni li jaffettwaw il-kummerċ, is-sigurtà ġenerali tal-katina tal-provvista u l-protezzjoni tal-interessi finanzjarji u ekonomiċi tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha.

(6)

L-appoġġ għall-kisba ta’ livell adegwat u ekwivalenti ta’ riżultati mill-kontrolli doganali fil-fruntieri esterni tal-Unjoni jippermetti l-massimizzazzjoni tal-benefiċċji tal-unjoni doganali, u b’hekk jagħti appoġġ addizzjonali lill-awtoritajiet doganali li jaġixxu bħala entità waħda għall-protezzjoni tal-interessi tal-Unjoni. Fond tal-Unjoni l ddedikat għat-tagħmir ta’ kontroll doganali li jikkoreġi l-iżbilanċi li hemm bħalissa jkun jikkontribwixxi għall-koeżjoni ġenerali bejn l-Istati Membri. Dak il-fond iddedikat ikun jieħu kont tal-ħtiġijiet differenti esperjenzati fit-tipi differenti ta’ fruntieri, jiġifieri fruntieri tal-baħar u ta’ passaġġi fuq l-ilma oħrajn, tal-ajru, u fuq l-art, inklużi fruntieri ferrovjarji u tat-triq, kif ukoll iċ-ċentri postali. Meta wieħed iqis l-isfidi li d-dinja qed tħabbat wiċċha magħhom, b’mod partikolari l-ħtieġa kontinwa li jiġu protetti l-interessi finanzjarji u ekonomiċi tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha filwaqt li jiġi ffaċilitat il-fluss tal-kummerċ leġittimu, huwa indispensabbli li jkun hemm tagħmir ta’ kontroll modern u affidabbli fil-fruntieri esterni.

(7)

Għalhekk jixraq li jiġi stabbilit Strument ġdid għall-appoġġ finanzjarju għat-tagħmir ta’ kontroll doganali maħsub li jintuża fit-tipi kollha ta’ fruntieri. L-Istrument jenħtieġ li jappoġġa lill-unjoni doganali u l-ħidma tal-awtoritajiet doganali, b’mod partikolari jgħinhom biex jipproteġu l-interessi finanzjarji u ekonomiċi tal-Unjoni, jiżguraw is-sigurtà u s-sikurezza ġewwa l-Unjoni u jipproteġu lill-Unjoni minn kummerċ żleali u illegali, bħall-falsifikazzjoni tal-oġġetti, filwaqt li jiffaċilitaw l-attività kummerċjali leġittima. Dan jenħtieġ li jikkontribwixxi għal riżultati adegwati u ekwivalenti mill-kontrolli doganali. Barra minn hekk, it-tagħmir ta’ kontroll doganali ffinanzjat taħt dan l-Istrument jenħtieġ li jappoġġa l-implimentazzjoni tal-qafas komuni ta’ mmaniġġar tar-riskju kif imsemmi fil-Kodiċi Doganali tal-Unjoni. Dan l-objettiv jenħtieġ li jintlaħaq permezz tax-xiri trasparenti, il-manutenzjoni u l-aġġornament ta’ tagħmir ta’ kontroll doganali li huwa rilevanti, tal-ogħla livell ta’ żvilupp tekniku u affidabbli, b’kont meħud tal-protezzjoni tad-data, ir-reżiljenza ċibernetika u kunsiderazzjonijiet ambjentali u ta’ sikurezza, inkluż ir-rimi ekoloġiku tat-tagħmir il-qadim.

(8)

L-awtoritajiet doganali tal-Istati Membri qed ikollhom jassumu għadd dejjem akbar ta’ responsabbiltajiet li qed isiru fil-fruntieri esterni tal-Unjoni u li ta’ spiss jinkludu kompiti fil-qasam tas-sigurtà. Għalhekk huwa importanti li jingħata appoġġ finanzjarju tal-Unjoni lill-Istati Membri sabiex ikunu jistgħu jiżguraw li l-kontrolli fil-fruntieri u l-kontrolli doganali fil-fruntieri esterni tal-Unjoni jitwettqu b’mod ekwivalenti. Huwa daqstant ieħor importanti li tiġi promossa, fil-fruntieri tal-Unjoni, fir-rigward tal-kontrolli tal-oġġetti u tal-persuni, il-kooperazzjoni bejn l-aġenziji fost l-awtoritajiet nazzjonali ta’ kull Stat Membru li huma responsabbli għall-kontroll tal-fruntieri jew għal kompiti oħrajn li jitwettqu mal-fruntieri, bil-ħsieb li jiġi mmassimizzat il-valur miżjud tal-Unjoni fil-qasam tal-ġestjoni tal-fruntieri u l-kontrolli doganali.

(9)

Għalhekk jeħtieġ li jiġi stabbilit Fond għall-Ġestjoni Integrata tal-Fruntieri (“il-Fond”).

(10)

Minħabba l-partikolaritajiet legali tat-Titolu V tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), kif ukoll il-bażijiet ġuridiċi differenti li japplikaw għall-politiki dwar il-fruntieri esterni u għall-politiki dwar il-kontroll doganali, mhuwiex possibbli mil-lat legali li l-Fond jiġi stabbilit bħala strument uniku.

(11)

Għalhekk jenħtieġ li l-Fond jiġi stabbilit bħala qafas komprensiv għall-appoġġ finanzjarju tal-Unjoni fil-qasam tal-ġestjoni tal-fruntieri, magħmul mill-Istrument għall-appoġġ finanzjarju għat-tagħmir ta’ kontroll doganali (“l-Istrument”), stabbilit b’dan ir-Regolament u mill-Istrument għall-Appoġġ Finanzjarju għall-Ġestjoni tal-Fruntieri u l-Politika dwar il-Viżi stabbilit bir-Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi, bħala parti mill-Fond għall-Ġestjoni Integrata tal-Fruntieri, l-Istrument għall-Appoġġ Finanzjarju għall-Ġestjoni tal-Fruntieri u l-Politika dwar il-Viżi.

(12)

Fid-dawl tal-importanza li jiġi indirizzat it-tibdil fil-klima, u f’konformità mal-impenji tal-Unjoni biex jiġi implimentat il-Ftehim ta’ Pariġi skont il-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil fil-Klima (4), u biex jintlaħqu l-Għanijiet ta’ Żvilupp Sostenibbli tan-Nazzjonijiet Uniti tal-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli adottata fil-25 ta’ Settembru 2015, jenħtieġ li l-azzjonijiet taħt dan ir-Regolament jikkontribwixxu biex jintlaħaq l-għan tal-Unjoni li tonfoq mill-inqas 30 % tal-ammont totali tal-baġit tal-Unjoni f’appoġġ għall-objettivi klimatiċi u l-ambizzjoni tal-Unjoni li tonfoq 7,5 % tal-baġit annwali tal-Unjoni fuq il-bijodiversità fl-2024 u 10 % kemm fl-2026 kif ukoll fl-2027, filwaqt li jitqiesu d-duplikazzjonijiet eżistenti bejn l-għanijiet klimatiċi u dawk tal-bijodiversità.

(13)

Dan ir-Regolament jistabbilixxi pakkett finanzjarju għall-perijodu sħiħ tal-Istrument, li għandu jikkostitwixxi l-ammont ta’ referenza primarja għall-Parlament Ewropew u għall-Kunsill matul il-proċedura baġitarja annwali, skont it-tifsira tal-punt 18 tal-Ftehim Interistituzzjonali tas-16 ta’ Diċembru 2020 bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea u l-Kummissjoni Ewropea dwar dixxiplina baġitarja, dwar kooperazzjoni f’materji ta’ baġit u dwar ġestjoni finanzjarja tajba, kif ukoll dwar riżorsi proprji ġodda, inkluż pjan direzzjonali lejn l-introduzzjoni ta’ riżorsi proprji ġodda (5). Jenħtieġ li jkun possibbli li dak il-pakkett finanzjarju jkopri l-ispejjeż meħtieġa u debitament iġġustifikati ta’ attivitajiet marbuta mal-ġestjoni tal-Istrument u l-evalwazzjoni tal-prestazzjoni tiegħu, sakemm dawk l-attivitajiet ikunu relatati mal-objettivi ġenerali u speċifiċi tal-Istrument.

(14)

Ir-Regolament (UE, Euratom) 2018/1046 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6) (ir-“Regolament Finanzjarju”) japplika għal dan l-Istrument. Ir-Regolament Finanzjarju jistabbilixxi regoli dwar l-implimentazzjoni tal-baġit tal-Unjoni, inkluż ir-regoli dwar għotjiet, premjijiet, akkwist, ġestjoni indiretta, strumenti finanzjarji, garanziji baġitarji, assistenza finanzjarja u r-rimborż ta’ esperti esterni.

(15)

Ir-regoli finanzjarji orizzontali adottati mill-Parlament Ewropew u mill-Kunsill abbażi tal-Artikolu 322 tat-TFUE japplikaw għal dan ir-Regolament. Dawn ir-regoli huma stipulati fir-Regolament Finanzjarju u b’mod partikolari jiddeterminaw il-proċedura għall-istabbiliment u l-implimentazzjoni tal-baġit permezz ta’ għotjiet, akkwist, premjijiet u implimentazzjoni indiretta, u jipprevedu kontrolli dwar ir-responsabbiltà tal-atturi finanzjarji. Ir-regoli adottati abbażi tal-Artikolu 322 TFUE jinkludu wkoll reġim ġenerali ta’ kundizzjonalità għall-protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni. Il-finanzjament taħt dan l-Istrument jenħtieġ li jkun soġġett għall-prinċipji msemmija fir-Regolament Finanzjarju u jenħtieġ li jiżgura l-aħjar użu tar-riżorsi finanzjarji biex jintlaħqu l-objettivi tiegħu.

(16)

Ir-Regolament (UE) 2021/444 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7) jistabbilixxi l-programm “Dwana” għal kooperazzjoni fil-qasam tad-dwana (il-“Programm Dwana”) sabiex jiġu appoġġati l-unjoni doganali u l-awtoritajiet doganali. Sabiex jitħarsu l-koerenza u l-koordinazzjoni orizzontali tal-azzjonijiet ta’ kooperazzjoni rigward id-dwana u t-tagħmir ta’ kontroll doganali, jixraq li tali azzjonijiet jiġu implimentati taħt att legali wieħed, jiġifieri l-Programm Doganali, li fih sett wieħed ta’ regoli. Għalhekk, jenħtieġ li dan l-Istrument jappoġġa biss ix-xiri, il-manutenzjoni u l-aġġornament tat-tagħmir eliġibbli ta’ kontroll doganali, filwaqt li l-azzjonijiet l-oħra kollha relatati magħhom, bħall-azzjonijiet ta’ kooperazzjoni biex jiġu vvalutati l-ħtiġijiet jew it-taħriġ marbut mat-tagħmir ikkonċernat, jenħtieġ li jiġu appoġġat mill-Programm Doganali.

(17)

Barra minn hekk, u meta jkun xieraq, jenħtieġ li l-Istrument jappoġġa wkoll ix-xiri jew l-aġġornament ta’ tagħmir ta’ kontroll doganali għall-ittestjar ta’ unitajiet individwali ġodda tat-tagħmir jew ta’ funzjonalitajiet ġodda ta’ unitajiet individwali eżistenti tat-tagħmir f’kundizzjonijiet operattivi qabel ma l-Istati Membri jibdew jixtru t-tali tagħmir ġdid fuq skala kbira. L-ittestjar f’kundizzjonijiet operattivi jenħtieġ li jagħmel segwitu, b’mod partikolari, għar-riżultati tar-riċerka dwar it-tagħmir ta’ kontroll doganali li titwettaq fil-qafas tar-Regolament (UE) 2021/695 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8). Il-Kummissjoni jenħtieġ li tinkoraġġixxi l-akkwist u l-ittestjar konġunti tat-tagħmir ta’ kontroll doganali minn żewġ Stati Membri jew aktar, li jagħmlu użu mill-għodod ta’ kooperazzjoni taħt il-programm Dwana.

(18)

Il-parti l-kbira tat-tagħmir ta’ kontroll doganali jista’ jkun ugwalment jew inċidentalment tajjeb biex jintuża għall-kontrolli ta’ konformità skont liġi oħra tal-Unjoni, bħal dik dwar il-ġestjoni tal-fruntieri, dwar il-viżi jew dwar il-kooperazzjoni bejn il-pulizija. Għalhekk, il-Fond ġie maħsub bħala żewġ strumenti komplementari għax-xiri ta’ tagħmir, kull wieħed bi skop distint imma komplementari. Minn naħa waħda, l-Istrument għall-Appoġġ Finanzjarju għall-Ġestjoni tal-Fruntieri u l-Politika dwar il-Viżi ser jappoġġa finanzjarjament biss il-kostijiet tat-tagħmir li l-għan jew l-effett ewlieni tiegħu jkun il-ġestjoni integrata tal-fruntieri, iżda ser jippermetti wkoll li dak it-tagħmir jintuża għal finijiet oħra, bħal pereżempju l-kontrolli doganali. Min-naħa l-oħra, l-istrument għall-appoġġ finanzjarju għat-tagħmir ta’ kontroll doganali stabbilit b’dan ir-Regolament ser jappoġġa finanzjarjament biss il-kostijiet tat-tagħmir li l-għan jew l-effett ewlieni tiegħu jkun il-kontroll doganali, iżda ser jippermetti ukoll li dak it-tagħmir jintuża għal finijiet oħra, bħall-kontrolli fil-fruntieri u s-sigurtà. Dan it-tqassim tar-rwoli bejn iż-żewġ strumenti ser irawwem il-kooperazzjoni bejn l-aġenziji kif imsemmi fil-punt (e) tal-Artikolu 3(1) tar-Regolament (UE) 2019/1896 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9), bħala komponent tal-approċċ ta’ ġestjoni integrata Ewropea tal-fruntieri, u b’hekk ser jippermetti lill-awtoritajiet doganali u tal-fruntiera jaħdmu flimkien u jimmassimizzaw l-impatt tal-baġit tal-Unjoni permezz tal-kondiviżjoni u l-interoperabbiltà tat-tagħmir ta’ kontroll. Il-kondiviżjoni tat-tagħmir bejn l-awtoritajiet doganali u awtoritajiet oħrajn tal-fruntieri jenħtieġ li ma tkunx sistematika.

(19)

F’konformità mal-Artikolu 193(2) tar-Regolament Finanzjarju, tista’ tingħata għotja għal azzjoni li tkun diġà bdiet, dment li l-applikant ikun jista’ juri l-ħtieġa li l-azzjoni tinbeda qabel l-iffirmar tal-ftehim ta’ għotja. Filwaqt li f’każijiet bħal dawn fil-prinċipju l-kostijiet imġarrba qabel id-data tal-preżentazzjoni tal-applikazzjoni għall-għotja ma jkunux eliġibbli, dan għandu jkun eċċezzjonalment possibbli fid-dawl tad-dħul fis-seħħ tardiv ta’ dan ir-Regolament meta mqabbel mal-bidu tal-qafas finanzjarju pluriennali 2021-2027. Sabiex tkun tista’ ssir l-implimentazzjoni mill-bidu tal-qafas finanzjarju pluriennali 2021-2027 u sabiex jiġi evitat kwalunkwe dewmien fl-appoġġ tal-Unjoni li jista’ jkun ta’ preġudizzju għall-interessi tal-Unjoni li tkun mgħammra kif suppost biex tiżgura t-tħaddim effiċjenti u effettiv tal-unjoni doganali, jenħtieġ li jkun possibbli għal perijodu ta’ żmien limitat fil-bidu tal-qafas finanzjarju pluriennali 2021-2027, li tiġi prevista fid-deċiżjoni ta’ finanzjament għall-kostijiet imġarrba fir-rigward tal-azzjonijiet appoġġati skont dan ir-Regolament li diġà kienu bdew jitqiesu eliġibbli sa mill-1 ta’ Jannar 2021, anke jekk dawk l-azzjonijiet kienu implimentati u dawk il-kostijiet imġarrba qabel il-preżentazzjoni tal-applikazzjoni għal għotja.

(20)

B’deroga mir-Regolament Finanzjarju, jenħtieġ li azzjoni tkun tista’ tiġi ffinanzjata minn diversi programmi jew strumenti tal-Unjoni sabiex, fejn xieraq, ikunu jistgħu jsiru u jiġu appoġġati l-kooperazzjoni u l-interoperabbiltà bejn l-oqsma differenti. Madankollu, f’konformità mal-prinċipju ta’ projbizzjoni tal-finanzjament doppju stabbilit mir-Regolament Finanzjarju, f’tali każijiet, il-kontribuzzjonijiet ma humiex permessi jkopru l-istess kostijiet. Jekk Stat Membru jkun diġà ngħata jew irċieva kontribuzzjonijiet minn programm ieħor tal-Unjoni jew appoġġ minn fond tal-Unjoni biex jakkwista l-istess tagħmir, dik il-kontribuzzjoni jew dak l-appoġġ jenħtieġ li jiġi kkomunikat lill-Kummissjoni, f’konformità mal-Artikolu 191 tar-Regolament Finanzjarju.

(21)

Kwalunkwe finanzjament li jeċċedi l-limitu tar-rati ta’ kofinanzjament jenħtieġ li jingħata biss f’każijiet debitament iġġustifikati, li jistgħu jinkludu każijiet ta’ akkwist konġunt u ta’ ttestjar konġunt ta’ tagħmir ta’ kontroll doganali minn żewġ Stati Membri jew aktar.

(22)

Minħabba l-evoluzzjoni rapida tat-teknoloġiji, tat-theddid u tal-prijoritajiet fil-qasam doganali, jenħtieġ li l-programmi ta’ ħidma ma jkoprux perijodi twal ta’ żmien. Fl-istess ħin, il-programmi annwali ta’ ħidma ma jkunux neċessarji għall-implimentazzjoni tal-Istrument u jżidu l-piż amministrattiv fuq il-Kummissjoni u fuq l-Istati Membri,. F’dan il-kuntest, jenħtieġ li, fil-prinċipju, il-programmi ta’ ħidma jkunu jkopru iktar minn sena finanzjarja waħda, iżda mhux iktar minn tlieta.

(23)

Sabiex ikunu żgurati kondizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni tal-programmi ta’ ħidma skont dan ir-Regolament, jenħtieġ li l-Kummissjoni tingħata setgħat ta’ implimentazzjoni. Jenħtieġ li dawk is-setgħat ikunu eżerċitati f’konformità mar-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10).

(24)

Għalkemm l-implimentazzjoni ċentrali hija indispensabbli biex jintlaħaq l-objettiv speċifiku li jiġu żgurati riżultati ekwivalenti tal-kontrolli doganali, in-natura teknika ta’ dan l-Istrument tfisser li hija meħtieġa ħidma preparatorja fil-livell tekniku. Għalhekk, jenħtieġ li l-implimentazzjoni tiġi appoġġata minn valutazzjonijiet tal-ħtiġijiet. Dawk il-valutazzjonijiet tal-ħtiġijiet jiddependu fuq l-għarfien espert u l-esperjenza fil-livell nazzjonali permezz tal-involviment tal-awtoritajiet doganali. Jenħtieġ li huma jkunu bbażati fuq metodoloġija ċara li tinkludi għadd minimu ta’ passi li jiżguraw li tinġabar l-informazzjoni rilevanti. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tuża din l-informazzjoni biex tiddetermina l-allokazzjoni tal-fondi lill-Istati Membri, b’kont meħud b’mod partikolari tal-volum tal-kummerċ, ir-riskji rilevanti u l-kapaċità amministrattiva tal-awtoritajiet doganali li jużaw u jmantnu dan it-tagħmir, bil-ħsieb li jinkiseb l-aktar użu effiċjenti tat-tagħmir ta’ kontroll doganali ffinanzjat taħt l-Istrument. Biex ikunu jistgħu jikkontribwixxu għal dixxiplina baġitarja, il-kondizzjonijiet għall-prijoritizzazzjoni tal-għotjiet jenħtieġ li jkunu definiti b’mod ċar u bbażati fuq tali valutazzjoni tal-ħtiġijiet.

(25)

Sabiex ikunu żgurati monitoraġġ u rapportar regolari, jenħtieġ li jiġi stabbilit qafas xieraq għall-monitoraġġ tar-riżultati miksuba mill-Istrument u tal-azzjonijiet li jkunu saru fil-kuntest tiegħu. Jenħtieġ li tali monitoraġġ u rapportar ikunu bbażati fuq indikaturi kwantitattivi u kwalitattivi li jkejlu l-effetti tal-azzjonijiet li jkunu saru fil-kuntest tal-Istrument. Ir-rekwiżiti tar-rapportar jenħtieġ li jinkludu rekwiżit li tingħata informazzjoni lill-Kummissjoni dwar it-tagħmir ta’ kontroll doganali meta l-kost ta’ unità ta’ tagħmir ta’ kontroll doganali jeċċedi EUR 10 000 mingħajr it-taxxi. Jenħtieġ li ssir distinzjoni bejn dik l-informazzjoni u l-informazzjoni li trid tingħata lill-pubbliku inġenerali u lill-media sabiex jiġu promossi l-azzjonijiet u r-riżultati tal-Istrument.

(26)

Skont il-paragrafi 22 u 23 tal-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta’ April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet (11), jenħtieġ li l-Istrument jiġi evalwat abbażi tal-informazzjoni miġbura f’konformità ma’ rekwiżiti speċifiċi ta’ monitoraġġ, filwaqt li jiġi evitat piż amministrattiv, b’mod partikolari fuq l-Istati Membri, kif ukoll ir-regolamentazzjoni żejda. Dawk ir-rekwiżiti, fejn xieraq, jenħtieġ li jinkludu indikaturi li jistgħu jitkejlu bħala bażi għal evalwazzjoni, b’mod komparabbli u komplet, tal-effetti tal-Istrument fil-prattika. L-evalwazzjonijiet interim u finali, li jenħtieġ li jsiru mhux aktar tard minn erba’ snin wara l-bidu tal-implimentazzjoni u l-ikkompletar tal-Istrument, rispettivament, jenħtieġ li jikkontribwixxu għall-proċess tat-teħid ta’ deċiżjonijiet effiċjenti dwar l-appoġġ finanzjarju għat-tagħmir ta’ kontroll doganali taħt l-oqfsa finanzjarji pluriennali li jmiss. Huwa għalhekk tal-akbar importanza li l-evalwazzjonijiet interim u finali jinkludu informazzjoni sodisfaċenti u suffiċjenti u li dawk l-evalwazzjonijiet isiru fi żmien xieraq. Il-Kummissjoni għandha tinkludi fl-evalwazzjonijiet interim u finali d-dettalji tal-kondiviżjoni bejn l-awtoritajiet doganali u awtoritajiet tal-fruntieri oħrajn ta’ tagħmir iffinanzjat taħt l-Istrument sa fejn l-informazzjoni rilevanti tkun ġiet ipprovduta mill-Istati Membri. Minbarra l-evalwazzjonijiet interim u finali tal-Istrument, ir-rapporti ta’ progress annwali jenħtieġ li jinħarġu wkoll, bħala parti mis-sistema ta’ rapportar dwar il-prestazzjoni biex jimmonitorjaw l-implimentazzjoni tal-Istrument. Dawk ir-rapporti jenħtieġ li jinkludu sommarju tat-tagħlimiet meħuda u, fejn xieraq, tal-ostakli li tfaċċaw, u tan-nuqqasijiet li nstabu fil-kuntest tal-attivitajiet tal-Istrument li seħħew matul is-sena inkwistjoni. Dawk ir-rapporti ta’ progress annwali jenħtieġ li jiġu kkomunikati lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

(27)

Sabiex tingħata tweġiba xierqa għall-prijoritajiet tal-politika, għat-theddid u għat-teknoloġiji li qed jevolvu, jenħtieġ li tiġi delegata lill-Kummissjoni s-setgħa li tadotta atti skont l-Artikolu 290 TFUE fir-rigward tal-emendar tal-lista indikattiva tat-tagħmir ta’ kontroll doganali li jista’ jintuża għall-iskopijiet ta’ kontroll doganali u l-lista tal-indikaturi li jintużaw biex titkejjel il-kisba tal-għan speċifiku. Huwa partikolarment importanti li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet xierqa u trasparenti b’mod sħiħ matul ix-xogħol tagħha ta’ tħejjija, ukoll fil-livell tal-esperti, u li dawk il-konsultazzjonijiet jiġu mwettqa f’konformità mal-prinċipji stipulati fil-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta’ April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet. B’mod partikolari, biex tiġi żgurata parteċipazzjoni ugwali fit-tħejjija tal-atti delegati, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jirċievu d-dokumenti kollha fl-istess ħin li jirċevuhom l-esperti tal-Istati Membri, u l-esperti tagħhom ikollhom aċċess sistematiku għal-laqgħat tal-gruppi tal-esperti tal-Kummissjoni li jittrattaw it-tħejjija ta’ atti delegati.

(28)

F’konformità mar-Regolament Finanzjarju, ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (12) u r-Regolamenti tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 2988/95 (13), (Euratom, KE) Nru 2185/96 (14) u (UE) 2017/1939 (15), l-interessi finanzjarji tal-Unjoni jridu jiġu protetti permezz ta’ miżuri proporzjonati, inkluż miżuri relatati mal-prevenzjoni, is-sejbien, il-korrezzjoni u l-investigazzjoni ta’ irregolaritajiet, inkluż frodi, mal-irkupru ta’ fondi mitlufa, imħallsa bi żball jew użati b’mod mhux korrett, u, fejn xieraq, mal-impożizzjoni ta’ penali amministrattivi. B’mod partikolari, f’konformità mar-Regolamenti (Euratom, KE) Nru 2185/96 u (UE, Euratom) Nru 883/2013, l-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) għandu s-setgħa li jwettaq investigazzjonijiet amministrattivi, inkluż kontrolli u spezzjonijiet fuq il-post, bil-għan li jiġi stabbilit jekk kienx hemm frodi, korruzzjoni jew kwalunkwe attività illegali oħra li taffettwa l-interessi finanzjarji tal-Unjoni. L-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew (UPPE) għandu s-setgħa, skont ir-Regolament (UE) 2017/1939, li jinvestiga u jressaq għall-prosekuzzjoni reati kriminali li jaffettwaw l-interessi finanzjarji tal-Unjoni kif previst fid-Direttiva (UE) 2017/1371 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (16). F’konformità mar-Regolament Finanzjarju, kwalunkwe persuna jew entità li tirċievi fondi mill-Unjoni trid tikkoopera bis-sħiħ fil-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni, tagħti d-drittijiet u l-aċċess neċessarji lill-Kummissjoni, lill-OLAF, lill-Qorti tal-Awdituri u, fir-rigward ta’ dawk l-Istati Membri li jipparteċipaw fil-kooperazzjoni msaħħa skont ir-Regolament (UE) 2017/1939, lill-UPPE, u tiżgura li kwalunkwe parti terza involuta fl-implimentazzjoni ta’ fondi tal-Unjoni tagħti drittijiet ekwivalenti.

(29)

Jenħtieġ li forom ta’ finanzjament u l-metodi ta’ implimentazzjoni skont dan ir-Regolament jintgħażlu abbażi tal-ħila tagħhom li jilħqu l-objettiv speċifiku tal-azzjonijiet u li jagħtu riżultati, filwaqt li jitqiesu, b’mod partikolari, il-kostijiet tal-kontrolli, il-piż amministrattiv u r-riskju ta’ nuqqas ta’ konformità li mistenni jkun hemm. Dawk il-forom u metodi jenħtieġ li jqisu l-użu ta’ somom f’daqqa, ta’ rati fissi u ta’ kostijiet unitarji, kif ukoll il-finanzjament mhux marbut mal-kostijiet kif imsemmi fl-Artikolu 125(1) tar-Regolament Finanzjarju.

(30)

Minħabba li l-għan ta’ dan ir-Regolament, li huwa li jistabbilixxi Strument li jappoġġa lill-unjoni doganali u lill-awtoritajiet doganali billi jipprovdi appoġġ finanzjarju għax-xiri, il-manutenzjoni u l-aġġornament ta’ tagħmir ta’ kontroll doganali, ma jistax jinkiseb b’mod suffiċjenti mill-Istati Membri waħedhom minħabba l-iżbilanċi oġġettivi li jeżistu bejniethom fil-livell ġeografiku, iżda jista’ pjuttost, minħabba l-livell u l-kwalità ekwivalenti tar-riżultati tal-kontrolli doganali li approċċ ikkoordinat u finanzjament iċċentralizzat ser jgħinu biex jipprovdu, jinkiseb aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, f’konformità mal-prinċipju ta’ sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. F’konformità mal-prinċipju ta’ proporzjonalità kif stabbilit f’dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jinkiseb dak l-għan.

(31)

Ir-riċevituri ta’ finanzjament tal-Unjoni jenħtieġ li jirrikonoxxu l-oriġini ta’ dawk il-fondi u jiżguraw il-viżibbiltà tal-finanzjament tal-Unjoni, b’mod partikolari meta jippromwovu l-azzjonijiet u r-riżultati tagħhom, billi jipprovdu informazzjoni mmirata koerenti, effettiva u proporzjonata lil diversi udjenzi, inkluż lill-media u lill-pubbliku. Tali informazzjoni jenħtieġ li turi l-valur miżjud tal-Istrument fl-appoġġ tiegħu għall-unjoni doganali, u b’mod partikolari, kif jgħin lill-awtoritajiet doganali jwettqu l-missjonijiet tagħhom, kif ukoll l-isforzi tal-Kummissjoni biex tiżgura t-trasparenza baġitarja. Barra minn hekk, sabiex tiżgura t-trasparenza, il-Kummissjoni jenħtieġ li tipprovdi b’mod regolari informazzjoni lill-pubbliku dwar l-Istrument, l-azzjonijiet u r-riżultati tiegħu, filwaqt li tirreferi, fost oħrajn, għall-programmi ta’ ħidma adottati skont dan ir-Regolament.

(32)

Sabiex tiġi żgurata l-kontinwità fl-għoti ta’ appoġġ fil-qasam ta’ politika rilevanti u l-implimentazzjoni tkun tista’ tibda mill-bidu tal-qafas finanzjarju pluriennali 2021-2027, dan ir-Regolament jenħtieġ li jidħol fis-seħħ b’urġenza u jenħtieġ li japplika, b’effett retroattiv, mill-1 ta’ Jannar 2021,