(1)

Il-kuntest ġeopolitiku tal-Unjoni nbidel b’mod drammatiku f’dawn l-aħħar għaxar snin. Is-sitwazzjoni fir-reġjuni tal-viċinat tal-Ewropa hija instabbli u l-Unjoni qiegħda tħabbat wiċċha ma’ ambjent kumpless u diffiċli li jinkludi kemm il-feġġa ta’ theddid ġdid, bħal attakki ibridi u attakki ċibernetiċi, kif ukoll ir-ritorn ta’ aktar sfidi konvenzjonali. Fid-dawl ta’ dan il-kuntest, kemm iċ-ċittadini Ewropej kif ukoll il-mexxejja politiċi tagħhom huma tal-fehma li hemm aktar xi jrid isir b’mod kollettiv fil-qasam tad-difiża.

(2)

Is-settur tad-difiża huwa kkaratterizzat minn żieda fl-ispejjeż tat-tagħmir tad-difiża u minn spejjeż għoljin għar-riċerka u l-iżvilupp (“R&Ż”) li jillimitaw il-varar ta’ programmi ġodda fil-qasam tad-difiża u għandhom impatt dirett fuq il-kompetittività u l-kapaċità ta’ innovazzjoni tal-bażi industrijali u teknoloġika tad-difiża Ewropea (EDTIB). Minħabba dik iż-żieda fl-ispejjeż, jenħtieġ li l-iżvilupp ta’ ġenerazzjoni ġdida ta’ sistemi ta’ difiża ewlenin u ta’ teknoloġiji ġodda ta’ difiża jiġi appoġġat fil-livell tal-Unjoni sabiex tiżdied il-kooperazzjoni bejn l-Istati Membri fir-rigward tal-investimenti fit-tagħmir ta’ difiża.

(3)

Fil-komunikazzjoni tagħha tat-30 ta’ Novembru 2016‘Pjan ta’ Azzjoni Ewropew għad-Difiża’,il-Kummissjoni impenjat ruħha li tikkomplementa, tisfrutta u tikkonsolida l-isforzi ta’ kollaborazzjoni tal-Istati Membri biex jiġu żviluppati kapaċitajiet teknoloġiċi u industrijali tad-difiża li jwieġbu għall-isfidi tas-sigurtà, kif ukoll li trawwem industrija tad-difiża Ewropea kompetittiva, innovattiva u effiċjenti fl-Unjoni kollha u lil hinn minnha. Barra minn hekk, il-Kummissjoni impenjat ruħha li tappoġġa l-ħolqien ta’ suq tad-difiża aktar integrat fl-Unjoni u li trawwem l-użu fis-suq intern ta’ prodotti u teknoloġiji tad-difiża Ewropej, biex b’hekk tonqos id-dipendenza minn sorsi mhux tal-Unjoni. B’mod partikolari, il-Kummissjoni pproponiet li jiġi varat Fond Ewropew għad-Difiża biex jappoġġa l-investimenti fir-riċerka konġunta u l-iżvilupp konġunt ta’ prodotti u teknoloġija tad-difiża, biex b’hekk jitrawmu s-sinerġiji u l-kosteffettività, u biex jiġu promossi x-xiri u l-manutenzjoni konġunti tat-tagħmir tad-difiża mill-Istati Membri. Jenħtieġ li l-Fond Ewropew għad-Difiża jikkomplementa l-finanzjament nazzjonali li diġà jintuża għal dak il-għan u jaġixxi bħala inċentiv għall-Istati Membri biex jikkooperaw u jinvestu aktar fid-difiża u jappoġġa l-kooperazzjoni tul iċ-ċiklu kollu tal-ħajja tal-prodotti u t-teknoloġija tad-difiża.

(4)

Il-Fond Ewropew għad-Difiża jenħtieġ li jikkontribwixxi għal EDTIB b’saħħitha, kompetittiva u innovattiva u jikkomplementa l-inizjattivi tal-Unjoni għal suq Ewropew tad-difiża aktar integrat u, b’mod partikolari, id-Direttivi 2009/43/KE (3) u 2009/81/KE (4) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill adottati fl-2009 dwar it-trasferimenti u l-akkwisti fl-Unjoni fis-settur tad-difiża.

(5)

Sabiex jingħata kontribut għat-tisħiħ tal-kompetittività u l-kapaċità ta’ innovazzjoni tal-industrija tad-difiża tal-Unjoni, jenħtieġ li jiġi stabbilit Fond għad-Difiża Ewropea (il-“Fond”) għal perijodu ta’ seba’ snin biex it-tul ta’ żmien tiegħu jkun allinjat ma’ dak tal-qafas finanzjarju pluriennali 2021-2027 (QFP 2021-2027) stabbilit fir-Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) 2020/2093 (5) abbażi ta’ approċċ integrat. L-għan tal-Fond huwa li jsaħħaħ il-kompetittività, l-innovazzjoni, l-effiċjenza u l-awtonomija teknoloġika tal-industrija tad-difiża tal-Unjoni, biex b’hekk jikkontribwixxi għall-awtonomija strateġika tal-Unjoni billi jappoġġa l-kooperazzjoni transfruntiera bejn l-Istati Membri kif ukoll il-kooperazzjoni bejn l-intrapriżi, iċ-ċentri tar-riċerka, l-amministrazzjonijiet nazzjonali, l-organizzazzjonijiet internazzjonali u l-universitajiet fl-Unjoni kollha, kemm fil-fażi tar-riċerka kif ukoll fil-fażijiet tal-iżvilupp ta’ prodotti u teknoloġiji tad-difiża. Biex jinkisbu soluzzjonijiet aktar innovattivi u biex jitrawwem suq intern miftuħ, jenħtieġ li l-Fond jappoġġa u jiffaċilita t-tkabbir tal-kooperazzjoni transfruntiera tal-intrapriżi żgħar u medji (“SMEs”) u tal-kumpanniji b’kapitalizzazzjoni medja (“mid-caps”) fis-settur tad-difiża. Fi ħdan l-Unjoni, in-nuqqasijiet komuni tal-kapaċità tad-difiża jiġu identifikati fi ħdan il-qafas tal-Politika ta’ Sigurtà u ta’ Difiża Komuni, b’mod partikolari permezz tal-Pjan tal-Iżvilupp tal-Kapaċitajiet (CDP), filwaqt li l-Aġenda Strateġika Globali tar-Riċerka (OSRA) tidentifika wkoll objettivi komuni tar-riċerka fil-qasam tad-difiża.

Proċessi oħra tal-Unjoni, fosthom ir-Rieżami Annwali Koordinat dwar id-Difiża (CARD) u l-Kooperazzjoni Strutturata Permanenti (PESCO) għandhom il-fini li jappoġġaw l-implimentazzjoni tal-prijoritajiet rilevanti permezz tal-identifikazzjoni u t-teħid ta’ opportunitajiet għal kooperazzjoni msaħħa bil-ħsieb li jiġi ssodisfat il-livell ta’ ambizzjoni tal-Unjoni fil-qasam tas-sigurtà u d-difiża. Meta xieraq, il-prijoritajiet reġjonali u internazzjonali, inkluż dawk fil-kuntest tal-Organizzazzjoni tat-Trattat tal-Atlantiku tat-Tramuntana, jistgħu jiġu kkunsidrati wkoll, dment li dawn ikunu konformi mal-prijoritajiet tal-Unjoni u ma jwaqqfu lill-ebda Stat Membru jew pajjiż assoċjat milli jipparteċipa, filwaqt li jfittxu li jevitaw duplikazzjoni bla bżonn.

(6)

Il-fażi tar-riċerka marbuta mal-iżvilupp tal-kapaċitajiet tad-difiża hija kruċjali, għax tirfed il-kapaċità u l-awtonomija tal-industrija Ewropea biex tiżviluppa prodotti tad-difiża u l-indipendenza tal-Istati Membri bħala utenti finali ta’ tali prodotti. Il-fażi tar-riċerka tista’ tinkludi riskji sinifikanti, b’mod partikolari marbuta mal-livell baxx ta’ maturità u n-natura rivoluzzjonarja tat-teknoloġiji. Il-fażi tal-iżvilupp, li s-soltu tiġi wara l-fażi tar-riċerka, tinvolvi wkoll riskji u spejjeż sinifikanti li jxekklu l-isfruttament ulterjuri tar-riżultati tar-riċerka u jħallu impatt ħażin fuq il-kompetittività u l-innovazzjoni tal-industrija tad-difiża tal-Unjoni. Jenħtieġ għaldaqstant li l-Fond irawwem ir-rabta bejn il-fażijiet tar-riċerka u tal-iżvilupp.

(7)

Il-Fond ma jappoġġax ir-riċerka bażika, li minflok jenħtieġ li tiġi appoġġata permezz ta’ programmi ta’ finanzjament oħra, iżda l-appoġġ tiegħu jista’ jinkludi riċerka fundamentali orjentata lejn id-difiża li aktarx tifforma l-bażi tas-soluzzjoni għall-problemi jew il-possibiltajiet rikonoxxuti jew mistennija jew biex toħloq possibiltajiet ġodda.

(8)

Il-Fond jista’ jappoġġa azzjonijiet marbuta kemm ma’ prodotti u teknoloġiji ġodda tad-difiża kif ukoll mat-titjib ta’ prodotti u teknoloġiji tad-difiża eżistenti, inkluż l-interoperabbiltà tagħhom. Azzjonijiet għat-titjib tal-prodotti u t-teknoloġiji tad-difiża eżistenti jenħtieġ li jkunu eliġibbli biss fejn l-informazzjoni li diġà teżisti u li hija meħtieġa biex titwettaq l-azzjoni ma tkun soġġetta għal ebda restrizzjoni minn pajjiż terz mhux assoċjat jew minn entità ta’ pajjiż terz mhux assoċjat b’tali mod li l-azzjoni ma tkunx tista’ titwettaq. Meta japplikaw għal finanzjament tal-Unjoni, l-entitajiet ġuridiċi jenħtieġ li jintalbu jipprovdu l-informazzjoni rilevanti biex jiġi stabbilit in-nuqqas ta’ restrizzjonijiet. Fin-nuqqas ta’ din l-informazzjoni, ma għandu jkun hemm l-ebda finanzjament mill-Unjoni..

(9)

Jenħtieġ li l-Fond jappoġġa azzjonijiet li jwasslu għall-iżvilupp ta’ teknoloġiji rivoluzzjonarji għad-difiża. Billi t-teknoloġiji rivoluzzjonarji jistgħu jkunu bbażati fuq kunċetti jew ideat li joriġinaw minn atturi mhux tradizzjonali tad-difiża, jenħtieġ li l-Fond jipprevedi biżżejjed flessibbiltà fir-rigward tal-konsultazzjoni mal-partijiet ikkonċernati u t-twettiq ta’ tali azzjonijiet.

(10)

Sabiex jiġi żgurat li, fl-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament, l-obbligi internazzjonali tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha jiġu rrispettati, l-azzjonijiet marbuta ma’ prodotti jew teknoloġiji tad-difiża li l-użu, l-iżvilupp jew il-produzzjoni tagħhom tkun ipprojbita mid-dritt internazzjonali ma għandhomx ikunu appoġġati mill-Fond. F’dak ir-rigward, l-eliġibbiltà tal-azzjonijiet relatati ma’ prodotti jew teknoloġiji ġodda tad-difiża jenħtieġ li tkun soġġetta wkoll għall-iżviluppi fid-dritt internazzjonali. Barra minn hekk, l-azzjonijiet għall-iżvilupp ta’ armi awtonomi letali mingħajr il-possibbiltà ta’ kontroll uman sinifikattiv fuq deċiżjonijiet dwar l-għażla u l-ingaġġ meta jitwettqu attakki kontra l-bnedmin jenħtieġ li ma jkunux eliġibbli għal appoġġ mill-Fond, mingħajr preġudizzju għall-possibbiltà li jingħata finanzjament għal azzjonijiet għall-iżvilupp ta’ sistemi ta’ twissija bikrija u kontromiżuri għal finijiet difensivi.

(11)

Il-fatt li huwa diffiċli li jinstab qbil dwar rekwiżiti armonizzati tal-kapaċitajiet tad-difiża u speċifikazzjonijiet jew standards tekniċi komuni jxekkel il-kollaborazzjoni transfruntiera bejn l-Istati Membri u bejn entitajiet ġuridiċi stabbiliti fi Stati Membri differenti. In-nuqqas ta’ dawn ir-rekwiżiti, speċifikazzjonijiet u standards wassal għal aktar frammentazzjoni tas-settur tad-difiża, kumplessità teknika, dewmien, spejjeż esaġerati, duplikazzjoni bla bżonn kif ukoll inqas interoperabbiltà. Jenħtieġ li l-ftehim dwar speċifikazzjonijiet tekniċi komuni jkun prerekwiżit għal azzjonijiet li jinvolvu livell ogħla ta’ tħejjija teknoloġika. Jenħtieġ li anki l-attivitajiet li jwasslu għal rekwiżiti armonizzati tal-kapaċitajiet tad-difiża kif ukoll l-attivitajiet immirati biex jappoġġaw il-ħolqien ta’ definizzjoni komuni ta’ speċifikazzjonijiet jew standards tekniċi jkunu eliġibbli għall-appoġġ mill-Fond, b’mod partikolari meta jrawmu l-interoperabbiltà.

(12)

Peress li l-għan tal-Fond hu li jappoġġa l-kompetittività, l-effiċjenza u l-innovazzjoni tal-industrija tad-difiża tal-Unjoni billi jingrana u jikkomplementa l-attivitajiet kollaborattivi tar-riċerka u t-teknoloġija fil-qasam tad-difiża u jnaqqas ir-riskji fil-fażi tal-iżvilupp tal-proġetti kooperattivi, jenħtieġ li l-azzjonijiet relatati mal-fażijiet tar-riċerka u tal-iżvilupp ta’ prodott jew teknoloġija tad-difiża jkunu eliġibbli għal appoġġ mill-Fond.

(13)

Peress li l-għan tal-Fond huwa, b’mod partikolari, li jsaħħaħ il-kooperazzjoni bejn entitajiet ġuridiċi u l-Istati Membri fl-Unjoni kollha, jenħtieġ li azzjoni tkun eliġibbli għal finanzjament biss jekk tkun ser issir minn entitajiet ġuridiċi li jikkooperaw fi ħdan konsorzju ta’ mill-inqas tliet entitajiet ġuridiċi eliġibbli li jkunu stabbiliti f’mill-inqas tliet Stati Membri jew pajjiżi assoċjati differenti. Jenħtieġ li matul il-perijodu sħiħ li fih titwettaq l-azzjoni, mill-inqas tlieta minn dawk l-entitajiet ġuridiċi eliġibbli stabbiliti f’mill-anqas żewġ Stati Membri jew pajjiżi assoċjati differenti ma jkunux ikkontrollati, direttament jew indirettament, mill-istess entità ġuridika u jenħtieġ li ma jikkontrollawx lil xulxin. F’dak il-kuntest, jenħtieġ li kontroll tinftiehem li tkun il-kapaċità li tiġi eżerċitata influwenza deċiżiva fuq entità ġuridika b’mod dirett, jew indirett permezz ta’ entità ġuridika intermedja waħda jew aktar. B’kont meħud tal-ispeċifiċitajiet tat-teknoloġiji rivoluzzjonarji għad-difiża, kif ukoll tal-istudji, l-azzjonijiet jistgħu jitwettqu minn entità ġuridika waħda. Sabiex tissaħħaħ il-kooperazzjoni bejn l-Istati Membri, jenħtieġ li jkun possibbli wkoll li l-Fond jappoġġa akkwist prekummerċjali konġunt.

(14)

Skont id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2013/755/UE (6), l-entitajiet stabbiliti f’pajjiżi jew territorji Extra-Ewropej huma eliġibbli għal finanzjament soġġetti għar-regoli u għall-għanijiet tal-Fond u għal arranġamenti possibbli applikabbli għall-Istat Membru li miegħu l-pajjiż jew it-territorju Extra-Ewropew rilevanti huwa marbut.

(15)

Billi l-Fond għandu l-għan li jtejjeb il-kompetittività u l-effiċjenza tal-industrija tad-difiża tal-Unjoni, jenħtieġ li fil-prinċipju, ikunu biss eliġibbli għal appoġġ entitajiet ġuridiċi li jkunu stabbiliti fl-Unjoni jew fil-pajjiżi assoċjati u li ma jkunux soġġetti għal kontroll minn pajjiżi terzi mhux assoċjati jew minn entitajiet ta’ pajjiżi terzi mhux assoċjati. F’dak il-kuntest, jenħtieġ li kontroll tinftiehem li tkun il-kapaċità li tiġi eżerċitata influwenza deċiżiva fuq entità ġuridika b’mod dirett jew indirett permezz ta’ entità ġuridika intermedja waħda jew aktar. Barra minn hekk, sabiex tkun żgurata l-protezzjoni tal-interessi essenzjali tas-sigurtà u d-difiża tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha, jenħtieġ li l-infrastruttura, il-faċilitajiet, l-assi u r-riżorsi tar-riċevituri u s-sottokuntratturi involuti f’azzjoni appoġġata mill-Fond ikunu jinsabu fit-territorju ta’ Stat Membru jew ta’ pajjiż assoċjat għat-tul ta’ żmien kollu tal-azzjoni, u r-riċevituri u s-sottokuntratturi involuti f’azzjoni jenħtieġ li jkollhom l-istrutturi maniġerjali eżekuttivi tagħhom fl-Unjoni jew f’pajjiż assoċjat. Għaldaqstant, entità ġuridika li tkun stabbilita f’pajjiż mhux assoċjat jew entità ġuridika li tkun stabbilita fl-Unjoni jew f’pajjiż terz assoċjat iżda li l-istrutturi maniġerjali eżekuttivi tagħha jkunu f’pajjiż terz mhux assoċjat jenħtieġ li ma tkunx eliġibbli li tkun riċevitur jew sottokuntrattur involut f’azzjoni. Sabiex jitħarsu l-interessi essenzjali tas-sigurtà u d-difiża tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha, jenħtieġ li dawk il-kriterji ta’ eliġibbiltà japplikaw ukoll għal finanzjament mogħti permezz ta’ akkwist, b’deroga mill-Artikolu 176 tar-Regolament (UE, Euratom) 2018/1046 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7) (ir-‘Regolament Finanzjarju’).

(16)

F’ċerti ċirkostanzi, jenħtieġ li jkun possibbli li ssir deroga mill-prinċipju li r-riċevituri u s-sottokuntratturi involuti f’azzjoni appoġġata mill-Fond ma jkunux soġġetti għal kontroll minn pajjiżi terzi mhux assoċjati jew minn entitajiet ta’ pajjiżi terzi mhux assoċjati. F’dak il-kuntest, l-entitajiet ġuridiċi stabbiliti fl-Unjoni jew f’pajjiż assoċjat li huma kkontrollati minn pajjiż terz mhux assoċjat jew minn entità ta’ pajjiż terz mhux assoċjat jenħtieġ li jkunu eliġibbli li jkunu riċevituri jew sottokuntratturi involuti f’azzjoni dment li jiġu ssodisfati l-kondizzjonijiet stretti relatati mal-interessi tas-sigurtà u d-difiża tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha. Jenħtieġ li l-parteċipazzjoni ta’ dawn l-entitajiet ġuridiċi ma tmurx kontra l-għanijiet tal-Fond. L-applikanti jenħtieġ li jipprovdu l-informazzjoni rilevanti kollha dwar l-infrastruttura, il-faċilitajiet, l-assi u r-riżorsi li jridu jintużaw fl-azzjoni. F’dak ir-rigward, jenħtieġ li jitqies ukoll it-tħassib tal-Istati Membri rigward is-sigurtà tal-provvista.

(17)

Fil-qafas tal-miżuri restrittivi tal-Unjoni, adottati abbażi tal-Artikoli 29 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE) u 215(2) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), ebda fond jew riżorsa ekonomika ma tista’ titqiegħed għad-dispożizzjoni, direttament jew indirettament, ta’ persuni ġuridiċi, entitajiet jew korpi deżinjati jew għall-vantaġġ tagħhom. Għaldaqstant, tali entitajiet deżinjati, u entitajiet fil-proprjetà jew fil-kontroll tagħhom ma jistgħux jiġu appoġġati mill-Fond.

(18)

Jenħtieġ li jingħata finanzjament mill-Unjoni wara sejħiet kompetittivi għal proposti maħruġa f’konformità mar-Regolament Finanzjarju. Madankollu, f’ċerti ċirkostanzi debitament sostanzjati u eċċezzjonali, jista’ jingħata finanzjament mill-Unjoni wkoll mingħajr sejħa għal proposti f’konformità mal-punt (e) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 195 tar-Regolament Finanzjarju. Peress li l-għoti ta’ finanzjament skont il-punt (e) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 195(tar-Regolament Finanzjarju jikkostitwixxi deroga mir-regola ġenerali li għandu jingħata finanzjament wara sejħiet kompetittivi għal proposti, dawk iċ-ċirkostanzi eċċezzjonali jenħtieġ li jiġu interpretati b’mod strett. F’dak il-kuntest, biex għotja tingħata mingħajr sejħa għal proposti, il-livell sa fejn l-azzjoni proposta tikkorrispondi mal-għanijiet tal-Fond fir-rigward tal-kollaborazzjoni u l-kompetizzjoni industrijali transfruntiera fil-katina tal-forniment kollha jenħtieġ li jiġi vvalutat mill-Kummissjoni bl-assistenza ta’ kumitat ta’ Stati Membri (il-“kumitat”).

(19)

Jekk konsorzju jkun jixtieq jieħu sehem f’azzjoni eliġibbli u l-appoġġ tal-Unjoni tkun ser tieħu l-għamla ta’ għotja, il-konsorzju jenħtieġ li jaħtar wieħed mill-membri tiegħu bħala koordinatur. Jenħtieġ li l-koordinatur ikun il-punt ewlieni ta’ kuntatt għall-fini tar-relazzjonijiet tal-konsorzju mal-Kummissjoni..

(20)

Fejn azzjoni appoġġata mill-Fond tkun ġestita minn maniġer ta’ proġett maħtur mill-Istati Membri jew mill-pajjiżi assoċjati, qabel ma toħroġ il-pagament lir-riċevituri, il-Kummissjoni jenħtieġ li tikkonsulta l-maniġer ta’ proġett dwar il-progress li jkun sar fir-rigward tal-azzjoni sabiex dan ikun jista’ jiżgura li r-riċevituri jirrispettaw l-iskadenzi. Jenħtieġ li l-maniġer ta’ proġett jipprovdi l-osservazzjonijiet dwar il-progress li jkun sar fir-rigward tal-azzjoni lill-Kummissjoni sabiex din tkun tista’ tiddetermina jekk ikunux ġew issodisfati l-kondizzjonijiet biex tipproċedi bil-pagament.

(21)

Il-Fond jenħtieġ li jiġi implimentat taħt ġestjoni diretta sabiex jiġu massimizzati l-effikaċja u l-effiċjenza tiegħu u biex tiġi żgurata konsistenza sħiħa ma’ inizjattivi oħra tal-Unjoni. Għalhekk, jenħtieġ li l-Kummissjoni tibqa’ responsabbli għall-proċeduri tal-għażla u tal-għoti, anki fir-rigward tal-eżami u l-valutazzjoni tal-etika. Madanakollu, f’każijiet sostanzjati, jenħtieġ li l-Kummissjoni tkun tista’ tinkariga l-kompiti ta’ implimentazzjoni tal-baġit għal azzjonijiet speċifiċi appoġġati mill-Fond lill-korpi kif imsemmija fil-punt (c) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 62(1) tar-Regolament Finanzjarju, pereżempju fejn jinħatar maniġer ta’ proġett mill-Istati Membri li jikkofinanzjaw azzjoni, dment li jiġu sodisfatti r-rekwiżiti tar-Regolament Finanzjarju. Tali inkarigu ta’ kompiti ta’ implimentazzjoni baġitarja jgħin biex tiġi razzjonalizzata l-ġestjoni tal-azzjonijiet kofinanzjati u jiżgura koordinazzjoni mingħajr intoppi bejn il-ftehim ta’ finanzjament u l-kuntratt iffirmat mill-konsorzju u l-maniġer ta’ proġett maħtur mill-Istati Membri li jikkofinanzjaw l-azzjoni.

(22)

Biex ikun żgurat li l-azzjonijiet ta’ żvilupp iffinanzjati jkunu finanzjarjament vijabbli, jeħtieġ li l-applikanti juru li l-ispejjeż tal-azzjoni li mhumiex koperti minn finanzjament tal-Unjoni jkunu koperti minn mezzi oħra ta’ finanzjament.

(23)

Jenħtieġ li l-Istati Membri jkollhom aċċess għal tipi differenti ta’ arranġamenti finanzjarji għall-iżvilupp u l-akkwiżizzjoni konġunti ta’ kapaċitajiet ta’ difiża. Il-Kummissjoni tista’ tipprovdi tipi differenti ta’ arranġamenti li l-Istati Membri jistgħu jużaw fuq bażi volontarja biex jindirizzaw l-isfidi għall-iżvilupp u l-akkwist kollaborattivi minn perspettiva ta’ finanzjament. L-użu ta’ dawn l-arranġamenti finanzjarji jista’ jħeġġeġ iżjed il-varar ta’ proġetti kollaborattivi u transfruntiera fil-qasam tad-difiża u jżid l-effiċjenza tal-infiq għad-difiża, inkluż għal proġetti appoġġati mill-Fond.

(24)

Minħabba l-ispeċifiċitajiet tal-industrija tad-difiża, fejn id-domanda tiġi kważi esklużivament mill-Istati Membri u l-pajjiżi assoċjati, li jikkontrollaw ukoll kull akkwiżizzjoni ta’ prodotti u teknoloġiji relatati mad-difiża, inkluż l-esportazzjonijiet, il-funzjonament tas-settur tad-difiża ma jimxix mar-regoli konvenzjonali u l-mudelli ta’ negozju li jirregolaw swieq aktar tradizzjonali. Għalhekk l-industrija ma tistax tiffinanzja hi stess proġetti sostanzjali tar-R&Ż fil-qasam tad-difiża, u l-Istati Membri u l-pajjiżi assoċjati sikwit jiffinanzjaw l-ispejjeż kollha tar-R&Ż. Biex jintlaħqu l-għanijiet tal-Fond, b’mod partikolari biex titrawwem il-kooperazzjoni bejn entitajiet ġuridiċi minn Stati Membri u pajjiżi assoċjati differenti, u filwaqt li jitqiesu l-ispeċifiċitajiet tas-settur tad-difiża, jenħtieġ li l-azzjonijiet li jseħħu qabel il-fażi tal-iżvilupp tal-prototip jkunu koperti sat-totalità tal-ispejjeż eliġibbli.

(25)

Il-fażi tal-prototipi hija fażi kruċjali fejn normalment l-Istati Membri jew il-pajjiżi assoċjati jiddeċiedu dwar l-investiment konsolidat tagħhom u jibdew il-proċess tal-akkwiżizzjoni tal-prodotti jew tat-teknoloġiji tad-difiża futuri tagħhom. Minħabba f’hekk, f’dan l-istadju speċifiku, l-Istati Membri u l-pajjiżi assoċjati jaqblu dwar l-impenji meħtieġa, inkluż il-qsim tal-ispejjeż u s-sjieda tal-proġett. Sabiex tiġi żgurata l-kredibbiltà tal-impenn tagħhom, jenħtieġ li, f’każijiet normali, l-appoġġ mil-Fond ma jaqbiżx l-20 % tal-ispejjeż eliġibbli.

(26)

Għall-azzjonijiet ta’ wara l-fażi tal-prototipi, jenħtieġ li jiġi previst finanzjament sa 80 %. Tali -azzjonijiet, li huma eqreb it-tlestija tal-prodotti u tat-teknoloġija, jaf xorta jkunu jinvolvu spejjeż sostanzjali.

(27)

Il-partijiet ikkonċernati fis-settur tad-difiża jiffaċċjaw spejjeż indiretti speċifiċi, bħal fir-rigward tas-sigurtà. Barra minn hekk, il-partijiet ikkonċernati jaħdmu f’suq speċifiku fejn, fin-nuqqas ta’ domanda min-naħa tax-xerrejja, huma ma jistgħux jirkupraw l-ispejjeż tar-R&Ż bl-istess mod bħal dawk fis-settur ċivili. Għaldaqstant huwa xieraq li titħalla li tiġi applikata rata fissa ta’ 25 % tal-ispejjeż eliġibbli diretti totali tal-azzjoni kif ukoll il-possibbiltà li jintalbu l-ispejjeż eliġibbli indiretti determinati f’konformità mal-prattiki tas-soltu tal-kontabbiltà tal-ispejjeż tar-riċevituri jekk dawk il-prattiki jkunu aċċettati mill-awtoritajiet nazzjonali tagħhom għal attivitajiet komparabbli fil-qasam tad-difiża u jekk jkunu ġew ikkomunikati lill-Kummissjoni mir-riċevitur.

(28)

Azzjonijiet li jinvolvu l-parteċipazzjoni ta’ SMEs u kumpanniji b’kapitalizzazzjoni medja transfruntiera jappoġġaw il-ftuħ ta’ katini tal-provvista u jikkontribwixxu għall-għanijiet tal-Fond. Jenħtieġ għalhekk li dawn l-azzjonijiet ikunu eliġibbli għal rata ogħla ta’ finanzjament li tkun ta’ benefiċċju għall-entitajiet ġuridiċi parteċipanti kollha.

(29)

Biex ikun żgurat li l-azzjonijiet iffinanzjati jikkontribwixxu għall-kompetittività u l-effiċjenza tal-industrija tad-difiża Ewropea, hu importanti li l-Istati Membri jkunu beħsiebhom jakkwistaw konġuntament il-prodott finali jew jużaw it-teknoloġija, b’mod partikolari permezz ta’ akkwist transfruntier konġunt, fejn l-Istati Membri jorganizzaw flimkien il-proċeduri tal-akkwist tagħhom b’mod partikolari permezz ta’ korp ċentrali tal-akkwisti.

(30)

Sabiex jiġi żgurat li l-azzjonijiet appoġġati mill-Fond jikkontribwixxu għall-kompetittività u l-effiċjenza tal-industrija tad-difiża Ewropea, jenħtieġ li dawn ikunu orjentati lejn is-suq, immexxija mid-domanda u kummerċjalment vijabbli fuq perijodu ta’ żmien medju sa twil. Jenħtieġ għalhekk li l-kriterji tal-eliġibbiltà għal azzjonijiet ta’ żvilupp iqisu l-fatt li l-Istati Membri jkollhom l-intenzjoni, anki permezz ta’ memorandum ta’ qbil jew ittra ta’ intenzjoni, li jakkwistaw il-prodott finali, jew jużaw it-teknoloġija, b’mod koordinat. Jenħtieġ li l-kriterji tal-għoti għal azzjonijiet ta’ żvilupp iqisu barra minn hekk il-fatt li l-Istati Membri jkunu impenjaw ruħhom, politikament jew ġuridikament, li jużaw, jippossjedu jew iżommu b’mod konġunt il-prodott jew it-teknoloġija finali b’mod ikkoordinat.

(31)

Jenħtieġ li l-promozzjoni tal-innovazzjoni u tal-iżvilupp teknoloġiku fl-industrija tad-difiża tal-Unjoni ssir b’mod konsistenti mal-interessi tas-sigurtà u tad-difiża tal-Unjoni. Għaldaqstant, jenħtieġ li l-kontribuzzjonijiet tal-azzjonijiet għal dawk l-interessi u għall-prijoritajiet tar-riċerka u tal-kapaċità fid-difiża maqbula b’mod komuni mill-Istati Membri jservu bħala kriterju tal-għoti.

(32)

L-azzjonijiet eliġibbli żviluppati fil-kuntest ta’ proġetti tal-PESCO fil-qafas istituzzjonali tal-Unjoni jenħtieġ li jiżguraw kooperazzjoni msaħħa bejn l-entitajiet ġuridiċi fl-Istati Membri differenti b’mod kontinwu u b’hekk jenħtieġ li jikkontribwixxu direttament għall-għanijiet tal-Fond. Għalhekk, jekk jintgħażlu, jenħtieġ li dawn il-proġetti jkunu eliġibbli għal rata ogħla ta’ finanzjament.

(33)

Il-Kummissjoni ser tqis attivitajiet oħra ffinanzjati permezz ta’ Orizzont Ewropa - il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni stabbilit bir-Regolament (UE) 2021/695 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8) sabiex tevita duplikazzjoni bla bżonn u tiżgura skambju ta’ ideat u sinerġiji bejn ir-riċerka ċivili u dik tad-difiża.

(34)

Iċ-ċibersigurtà u ċ-ċiberdifiża qed kulma jmur isiru sfidi aktar importanti u l-Kummissjoni u r-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta’ Sigurtà għarfu l-ħtieġa li jiġu stabbiliti sinerġiji bejn l-azzjonijiet taċ-ċiberdifiża fl-ambitu ta’ dan ir-Regolament u tal-inizjattivi tal-Unjoni fil-qasam taċ-ċibersigurtà, bħal dawk imħabbra fil-Komunikazzjoni Konġunta tal-Kummissjoni tat-13 ta’ Settembru 2017“Reżiljenza, Deterrenza u Difiża: Il-Bini ta’ ċibersigurtà b’saħħitha għall-UE”. B’mod partikolari, il-partijiet ikkonċernati jenħtieġ li jaħdmu biex isibu sinerġiji bejn id-dimensjonijiet ċivili u tad-difiża taċ-ċibersigurtà, bil-ħsieb li tiżdied ir-reżiljenza ċibernetika.

(35)

Jenħtieġ li jiġi żgurat approċċ integrat billi jingħaqdu l-attivitajiet koperti bl-Azzjoni Preparatorja fuq ir-Riċerka dwar id-Difiża (“PADR”), li l-Kummissjoni varat f’konformità mal-punt (b) tal-Artikolu 58(2) tar-Regolament Finanzjarju, u l-Programm Ewropew għall-Iżvilupp fl-Industrija tad-Difiża (‘EDIDP’) stabbilit bir-Regolament (UE) 2018/1092 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9), kif ukoll billi jiġu armonizzati l-kondizzjonijiet tal-parteċipazzjoni. Tali approċċ integrat jenħtieġ li joħloq sett aktar koerenti ta’ strumenti u jżid l-impatt innovattiv, kollaborattiv u ekonomiku tal-Fond, filwaqt li jiġu evitati d-duplikazzjonijiet bla bżonn u l-frammentazzjoni. Dan jiżgura wkoll li l-Fond jikkontribwixxi għal sfruttament aħjar tar-riżultati tar-riċerka fil-qasam tad-difiża, ikopri d-distakk bejn il-fażijiet tar-riċerka u tal-iżvilupp, filwaqt li jqis l-ispeċifiċitajiet tas-settur tad-difiża, u jippromwovi l-għamliet kollha ta’ innovazzjoni, inkluż it-teknoloġiji rivoluzzjonarji għad-difiża. Barra minn hekk, jista’ wkoll ikunu mistennija effetti kollaterali pożittivi fis-settur ċivili, jekk ikun applikabbli.

(36)

Fejn ikun xieraq minħabba l-ispeċifiċitajiet tal-azzjoni, l-għanijiet tal-Fond jenħtieġ li jiġu indirizzati wkoll bi strumenti finanzjarji u garanziji baġitarji permezz tal-Fond InvestEU stabbilit permezz tar-Regolament (UE) 2021/523 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10).

(37)

L-appoġġ mill-Fond jenħtieġ li jintuża biex jiġu indirizzati l-fallimenti tas-suq jew is-sitwazzjonijiet ta’ investiment subottimali b’mod proporzjonat, u jenħtieġ li l-azzjonijiet ma jidduplikawx jew jeskludu l-finanzjament privat jew ifixklu l-kompetizzjoni fis-suq intern. L-azzjonijiet jenħtieġ li jkollhom valur miżjud ċar għall-Unjoni.

(38)

Il-forom ta’ finanzjament tal-Unjoni u l-metodi tal-implimentazzjoni tal-Fond jenħtieġ li jintgħażlu abbażi tal-kapaċità tagħhom li jilħqu l-objettivi speċifiċi tal-azzjonijiet u biex jiksbu r-riżultati, filwaqt li b’mod partikolari jitqiesu l-ispejjeż tal-kontrolli, il-piż amministrattiv u r-riskju mistenni ta’ nuqqas ta’ konformità. Jenħtieġ li dik l-għażla tinkludi l-kunsiderazzjoni tal-użu ta’ somom f’daqqa, finanzjament b’rata fissa u kostijiet unitarji, kif ukoll finanzjament mhux marbut mal-kostijiet kif imsemmi fl-Artikolu 125(1) tar-Regolament Finanzjarju.

(39)

Il-Kummissjoni jenħtieġ li, permezz ta’ atti ta’ implimentazzjoni, tadotta programmi ta’ ħidma annwali f’konformità mal-għanijiet tal-Fond, u filwaqt li tqis it-tagħlimiet inizjali li ħadet mill-EDIDP u mill-PADR. Jenħtieġ li waqt l-istabbiliment tal-programmi ta’ ħidma, il-Kummissjoni jkollha l-assistenza tal-kumitat. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tagħmel ħilitha biex issib soluzzjonijiet li jkollhom l-akbar appoġġ possibbli fi ħdan il-kumitat. F’dak il-kuntest, jenħtieġ li il-kumitat ikun jista’ jiltaqa’ fil-konfigurazzjoni ta’ esperti nazzjonali tas-sigurtà u tad-difiża biex jagħti assistenza speċifika lill-Kummissjoni, inkluż pariri fir-rigward tal-protezzjoni ta’ informazzjoni klassifikata fil-qafas tal-azzjonijiet. Huwa f’idejn l-Istati Membri biex jaħtru r-rappreżentanti rispettivi tagħhom f’dak il-kumitat. Il-membri tal-kumitat jenħtieġ li jingħataw opportunitajiet bikrija u effettivi biex jeżaminaw l-abbozzi tal-atti ta’ implimentazzjoni u jesprimu l-fehmiet tagħhom.

(40)

Il-kategoriji stabbiliti fil-programmi ta’ ħidma jenħtieġ li jkollhom rekwiżiti funzjonali fejn xieraq sabiex jiċċaraw għall-industrija liema funzjonalitajiet u kompiti jridu jitwettqu permezz tal-kapaċitajiet li jridu jiġu żviluppati. Tali rekwiżiti jenħtieġ li jagħtu indikazzjoni ċara dwar il-prestazzjonijiet mistennija iżda jenħtieġ li ma jkunux diretti lejn soluzzjonijiet speċifiċi jew entitajiet ġuridiċi speċifiċi u jenħtieġ li ma jipprevjenux il-kompetizzjoni fil-livell ta’ sejħiet għal proposti.

(41)

Waqt l-iżvilupp tal-programmi ta’ ħidma, il-Kummissjoni jenħtieġ li tiżgura wkoll, permezz ta’ konsultazzjonijiet xierqa mal-kumitat, li l-azzjonijiet ta’ riċerka u żvilupp proposti jevitaw d-duplikazzjoni bla bżonn. F’dak il-kuntest, il-Kummissjoni tista’ twettaq valutazzjoni minn qabel ta’ każijiet ta’ duplikazzjoni possibbli bil-kapaċitajiet eżistenti jew bi proġetti ta’ riċerka jew ta’ żvilupp diġà ffinanzjati fl-Unjoni.

(42)

Jenħtieġ li l-Kummissjoni tiżgura l-koerenza tal-programmi ta’ ħidma matul iċ-ċiklu tal-ħajja industrijali tal-prodotti u tat-teknoloġiji fil-qasam tad-difiża.

(43)

Jenħtieġ li l-programmi ta’ ħidma jiżguraw ukoll li azzjonijiet li jippermettu l-parteċipazzjoni transfruntiera tal-SMEs jibbenefikaw minn sehem kredibbli mill-baġit totali.

(44)

Sabiex tibbenefika mill-għarfien espert tagħha fis-settur tad-difiża, jenħtieġ li l-Aġenzija Ewropea għad-Difiża jkollha l-istatus ta’ osservatur fi ħdan il-kumitat.. Minħabba l-ispeċifiċitajiet tal-qasam tad-difiża, jenħtieġ li anki s-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna jassisti lill-kumitat.

(45)

Sabiex tiġi żgurata l-effettività ta’ dan ir-Regolament, jenħtieġ li tiġi delegata lill-Kummissjoni s-setgħa li tadotta atti skont l-Artikolu 290 TFUE sabiex temenda l-Anness għal dan ir-Regolament fir-rigward tal-indikaturi fejn dan jitqies neċessarju kif ukoll biex tissupplimenta dan ir-Regolament b’dispożizzjonijiet dwar l-istabbiliment ta’ qafas ta’ monitoraġġ u ta’ evalwazzjoni. Huwa partikolarment importanti li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet xierqa matul ix-xogħol tagħha ta’ tħejjija, ukoll fil-livell ta’ esperti, u li dawk il-konsultazzjonijiet jiġu mwettqa f’konformità mal-prinċipji stabbiliti fil-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta’ April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet (11). B’mod partikolari, biex tiġi żgurata parteċipazzjoni ugwali fit-tħejjija tal-atti delegati, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jirċievu d-dokumenti kollha fl-istess ħin li jirċevuhom l-esperti tal-Istati Membri, u l-esperti tagħhom ikollhom aċċess sistematiku għal-laqgħat tal-gruppi tal-esperti tal-Kummissjoni li jittrattaw it-tħejjija tal-atti delegati.

(46)

Sabiex ikunu żgurati kondizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament, jenħtieġ li jingħataw setgħat ta’ implimentazzjoni lill-Kummissjoni fir-rigward tal-adozzjoni ta’ programmi ta’ ħidma u l-għoti ta’ finanzjament lill-azzjonijiet ta’ riċerka u żvilupp magħżula. B’mod partikolari, waqt it-twettiq ta’ azzjonijiet ta’ riċerka u żvilupp, jenħtieġ li jitqiesu l-ispeċifiċitajiet tas-settur tad-difiża, b’mod partikolari r-responsabbiltà tal-Istati Membri, tal-pajjiżi assoċjati jew tat-tnejn li huma għall-ippjanar u l-proċess tal-akkwiżizzjoni. Jenħtieġ li dawk is-setgħat ikunu eżerċitati f’konformità mar-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (12).

(47)

Il-Kummissjoni jenħtieġ li tistabbilixxi lista ta’ esperti indipendenti. Il-kredenzjali ta’ sigurtà ta’ dawk l-esperti indipendenti jenħtieġ li jkunu validati mill-Istati Membri rilevanti. Jenħtieġ li dik il-lista ma ssirx pubblika. L-esperti indipendenti jenħtieġ li jintgħażlu abbażi tal-ħiliet, l-esperjenza u l-għarfien tagħhom, b’kont meħud tal-kompiti li jiġu assenjati lilhom. Sa fejn possibbli, meta taħtar l-esperti indipendenti, il-Kummissjoni jenħtieġ li tieħu miżuri adatti għall-fini ta’ kompożizzjoni bilanċjata fi ħdan il-gruppi tal-esperti indipendenti u l-bordijiet ta’ evalwazzjoni f’termini ta’ varjetà ta’ ħiliet, esperjenzi, għarfien, diversità ġeografika u ugwaljanza bejn is-sessi, b’kont meħud tas-sitwazzjoni fil-qasam tal-azzjoni. Jenħtieġ li jsir ukoll sforz biex ikun hemm rotazzjoni adatta ta’ esperti indipendenti u bilanċ xieraq bejn is-settur privat u dak pubbliku.

(48)

Jenħtieġ li l-esperti indipendenti la jevalwaw, la jagħtu pariri u lanqas ma jassistu fi kwistjonijiet li fir-rigward tagħhom ikollhom kwalunkwe konflitt ta’ interess, b’mod partikolari fir-rigward tal-pożizzjoni tagħhom meta ssir l-evalwazzjoni. B’mod partikolari, jenħtieġ li ma jkunux f’pożizzjoni fejn ikunu jistgħu jużaw l-informazzjoni li taslilhom bi ħsara għall-konsorzju li huma jevalwaw.

(49)

Wara l-evalwazzjoni tal-proposti bl-għajnuna ta’ esperti indipendenti, jenħtieġ li l-Kummissjoni tagħżel l-azzjonijiet li għandhom jiġu appoġġati mill-Fond. Jenħtieġ li l-Istati Membri jiġu infurmati dwar ir-riżultati tal-evalwazzjoni bl-elenku tal-klassifika tal-azzjonijiet magħżula u tal-progress tal-azzjonijiet iffinanzjati.

(50)

Meta jipproponu prodotti jew teknoloġiji ġodda tad-difiża jew it-titjib ta’ prodotti jew teknoloġiji tad-difiża eżistenti, jenħtieġ li l-applikanti jintrabtu li jikkonformaw mal-prinċipji etiċi, pereżempju dawk relatati mal-benesseri tal-bnedmin u mal-ħarsien tal-ġenoma uman, riflessi wkoll fid-dritt tal-Unjoni, nazzjonali u internazzjonali rilevanti, fosthom il-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea u l-Konvenzjoni Ewropea dwar il-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Libertajiet Fundamentali u, fejn rilevanti, il-Protokolli tagħha. Jenħtieġ li l-Kummissjoni teżamina l-proposti b’mod sistematiku sabiex jiġu identifikati dawk li jqajmu kwistjonijiet etiċi serji. Fejn ikun xieraq, jenħtieġ li tali proposti jiġu soġġetti għal valutazzjoni tal-etika.

(51)

Sabiex jingħata appoġġ lil suq intern miftuħ, jenħtieġ li tiġi mħeġġa l-l-parteċipazzjoni ta’ SMEs u kumpanniji b’kapitalizzazzjoni medja transfruntiera, bħala membri ta’ konsorzji, sottokuntratturi jew entitajiet ġuridiċi oħra fil-katina tal-provvista.

(52)

Il-Kummissjoni jenħtieġ li tagħmel ħilitha biex iżżomm djalogu mal-Istati Membri u mal-industrija biex tiżgura s-suċċess tal-Fond. Bħala koleġislatur u parti kkonċernata ewlenija, anki l-Parlament Ewropew jenħtieġ li jkun involut f’dak ir-rigward.

(53)

Dan ir-Regolament jistabbilixxi pakkett finanzjarju għall-Fond, li għandu jikkostitwixxi l-ammont ta’ referenza primarja, skont it-tifsira tal-punt 18 tal-Ftehim Interistituzzjonali tas-16 ta’ Diċembru 2020 bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni Ewropea dwar id-dixxiplina baġitarja, il-kooperazzjoni fi kwistjonijiet baġitarji u l-ġestjoni finanzjarja soda, kif ukoll dwar ir-riżorsi proprji l-ġodda, inkluż pjan direzzjonali għall-introduzzjoni ta’ riżorsi proprji ġodda (13) (Ftehim Interistituzzjonali tas-16 ta’ Diċembru 2020), għall-Parlament Ewropew u għal-Kunsill waqt il-proċedura baġitarja annwali. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tiżgura li l-proċeduri amministrattivi jinżammu kemm jista’ jkun sempliċi u jinvolvu ammont minimu ta’ spejjeż addizzjonali.

(54)

Ir-Regolament Finanzjarju japplika għall-Fond, sakemm ma jkunx speċifikat mod ieħor. Ir-Regolament Finanzjarju jistabbilixxi regoli dwar l-implimentazzjoni tal-baġit tal-Unjoni, inkluż ir-regoli dwar għotjiet, premjijiet, akkwist, ġestjoni indiretta, strumenti finanzjarji, garanziji baġitarji u assistenza finanzjarja.

(55)

Ir-regoli finanzjarji orizzontali adottati mill-Parlament Ewropew u mill-Kunsill abbażi tal-Artikolu 322 TFUE japplikaw għal dan ir-Regolament. Dawk ir-regoli huma stabbiliti fir-Regolament Finanzjarju u b’mod partikolari jiddeterminaw il-proċedura għall-istabbiliment u l-implimentazzjoni tal-baġit permezz ta’ għotjiet, premjijiet, akkwist, implimentazzjoni indiretta, u jipprevedu verifiki tar-responsabbiltà tal-atturi finanzjarji. Ir-regoli adottati abbażi tal-Artikolu 322 TFUE jinkludu wkoll reġim ġenerali ta’ kondizzjonalità għall-protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni.

(56)

F’konformità mar-Regolament Finanzjarju, ir-Regolament (UE Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (14), u r-Regolamenti tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 2988/95 (15), (Euratom, KE) Nru 2185/96 (16) u (UE) 2017/1939 (17), l-interessi finanzjarji tal-Unjoni jridu jiġu protetti permezz ta’ miżuri proporzjonati, inkluż miżuri relatati mal-prevenzjoni, is-sejbien, il-korrezzjoni u l-investigazzjoni ta’ irregolaritajiet, inkluż frodi, mal-irkupru ta’ fondi mitlufa, imħallsa bi żball jew użati b’mod mhux korrett, u, fejn xieraq, mal-impożizzjoni ta’ penali amministrattivi. B’mod partikolari, f’konformità mar-Regolamenti (Euratom, KE) Nru 2185/96 u (UE, Euratom) Nru 883/2013, l-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) għandu s-setgħa li jwettaq investigazzjonijiet amministrattivi, inkluż kontrolli u spezzjonijiet fuq il-post, bil-għan li jiġi stabbilit jekk kienx hemm frodi, korruzzjoni jew kwalunkwe attività illegali oħra li taffettwa l-interessi finanzjarji tal-Unjoni.

L-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew (UPPE) għandu s-setgħa, skont ir-Regolament (UE) 2017/1939, li jinvestiga u jressaq għall-prosekuzzjoni reati kriminali li jaffettwaw l-interessi finanzjarji tal-Unjoni kif previst fid-Direttiva (UE) 2017/1371 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (18). F’konformità mar-Regolament Finanzjarju, kwalunkwe persuna jew entità li tirċievi fondi mill-Unjoni trid tikkoopera bis-sħiħ fil-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni, tagħti d-drittijiet u l-aċċess neċessarji lill-Kummissjoni, lill-OLAF, lill-Qorti tal-Awdituri u, fir-rigward ta’ dawk l-Istati Membri li jipparteċipaw fil-kooperazzjoni msaħħa skont ir-Regolament (UE) 2017/1939, lill-UPPE, u tiżgura li kwalunkwe parti terza involuta fl-implimentazzjoni ta’ fondi tal-Unjoni tagħti drittijiet ekwivalenti.

(57)

Il-pajjiżi terzi li huma membri taż-Żona Ekonomika Ewropea (ŻEE) jistgħu jieħdu sehem fil-programmi tal-Unjoni fil-qafas tal-kooperazzjoni stabbilita skont il-Ftehim dwar iż-Żona Ekonomika Ewropea (19), li jipprevedi l-implimentazzjoni tal-programmi abbażi ta’ deċiżjoni adottata skont dak il-Ftehim. F’dan ir-Regolament jenħtieġ li tiġi introdotta dispożizzjoni speċifika li tirrikjedi li dawk il-pajjiżi terzi jagħtu d-drittijiet u l-aċċess neċessarji meħtieġa biex l-uffiċjal awtorizzanti responsabbli, l- OLAF u l-Qorti tal-Awdituri biex jeżerċitaw il-kompetenzi rispettivi tagħhom b’mod komprensiv.

(58)

Skont il-paragrafi 22 u 23 tal-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta’ April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet, jenħtieġ li l-Fond jiġi evalwat abbażi tal-informazzjoni miġbura f’konformità ma’ rekwiżiti speċifiċi ta’ monitoraġġ, filwaqt li jiġi evitat piż amministrattiv, b’mod partikolari fuq l-Istati Membri, kif ukoll ir-regolamentazzjoni żejda. Jenħtieġ li dawk ir-rekwiżiti, fejn xieraq, jinkludu indikaturi li jistgħu jitkejlu bħala bażi għall-evalwazzjoni tal-effetti tal-Fond fil-prattika. Il-Kummissjoni jenħtieġ li twettaq evalwazzjoni interim sa mhux aktar tard minn erba’ snin wara l-bidu tal-perijodu ta’ implimentazzjoni tal-Fond, inkluż bil-ħsieb li tressaq proposti għal kwalunkwe emenda adatta għal dan ir-Regolament. Jenħtieġ li l-Kummissjoni twettaq ukoll evalwazzjoni finali fi tmiem il-perijodu ta’ implimentazzjoni tal-Fond, li teżamina l-attivitajiet finanzjarji fir-rigward tar-riżultati tal-implimentazzjoni finanzjarja u, sa fejn possibbli f’dak il-mument, ir-riżultati tal-implimentazzjoni u l-impatt tal-Fond. F’dak il-kuntest, ir-rapport ta’ evalwazzjoni finali jenħtieġ ukoll li jgħin biex jiġi identifikat fejn l-Unjoni hija dipendenti fuq pajjiżi terzi għall-iżvilupp ta’ prodotti u teknoloġiji tad-difiża. Jenħtieġ li dak ir-rapport finali janalizza wkoll il-parteċipazzjoni transfruntiera tal-SMEs u tal-kumpanniji b’kapitalizzazzjoni medja fi proġetti appoġġati mill-Fond kif ukoll il-parteċipazzjoni tal-SMEs u tal-kumpanniji b’kapitalizzazzjoni medja fil-katina tal-valur globali, u l-kontribut tal-Fond fl-indirizzar tan-nuqqasijiet identifikati fis- CDP, u jenħtieġ li jinkludi informazzjoni dwar il-pajjiżi ta’ oriġini tar-riċevituri, l-għadd ta’ Stati Membri u pajjiżi assoċjati involuti f’azzjonijiet individwali u d-distribuzzjoni tad-drittijiet ta’ proprjetà intellettwali ġġenerati (IPRs). Il-Kummissjoni tista’ wkoll tipproponi emendi għal dan ir-Regolament biex tirreaġixxi għal żviluppi possibbli matul l-implimentazzjoni tal-Fond.

(59)

Jenħtieġ li l-Kummissjoni twettaq monitoraġġ tal-implimentazzjoni tal-Fond fuq bażi regolari u jenħtieġ li tippreżenta rapport annwali lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar il-progress li jkun sar, inkluż il-mod kif qegħdin jitqiesu t-tagħlimiet identifikati u t-tagħlimiet meħuda mill-EDIDP u mill-PADR fl-implimentazzjoni tal-Fond. Għal dak il-għan, jenħtieġ li l-Kummissjoni twettaq l-arranġamenti ta’ monitoraġġ meħtieġa. Jenħtieġ li r-rapport ma jkunx fih informazzjoni sensittiva.

(60)

Filwaqt li jirrifletti l-importanza li jiġi indirizzat it-tibdil fil-klima f’konformità mal-impenji tal-Unjoni li timplimenta l-Ftehim ta’ Pariġi adottat taħt il-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar il-Bidla fil-Klima (20) u l-Għanijiet ta’ Żvilupp Sostenibbli tan-Nazzjonijiet Uniti, il-Fond jikkontribwixxi għall-integrazzjoni tal-azzjonijiet klimatiċi fil-politiki tal-Unjoni u għal kisba ta’ mira ġenerali li 30 % tan-nefqa tal-baġit tal-Unjoni tappoġġa l-objettivi tal-klima. Matul it-tħejjija u l-implimentazzjoni tal-Fond ser jiġu identifikati azzjonijiet rilevanti, u dawn jerġgħu jiġu valutati fil-kuntest tal-evalwazzjoni interim tiegħu.

(61)

Bħala riflessjoni tal-importanza li jiġi indirizzat it-telf drammatiku tal-bijodiversità, dan ir-Regolament jikkontribwixxi għall-integrazzjoni tal-azzjoni dwar il-bijodiversità fil-politiki tal-Unjoni u għall-kisba tal-ambizzjoni ġenerali li 7,5 % tal-infiq annwali taħt il- QFP 2021-2027 jiġi ddedikat għall-objettivi tal-bijodiversità fl-2024 u 10 % minnu fl-2026 u fl-2027, filwaqt li jitqiesu s-sovrappożizzjonijiet eżistenti bejn l-għanijiet klimatiċi u dawk tal-bijodiversità f’konformità mal-Ftehim Finanzjarju Pluriennali tas-16 ta’ Diċembru 2020.

(62)

Billi l-Fond jenħtieġ li jappoġġa biss il-fażijiet tar-riċerka u tal-iżvilupp ta’ prodotti u teknoloġiji tad-difiża, jenħtieġ li l-Unjoni ma jkollhiex, fil-prinċipju, sjieda jew drittijiet ta’ IPRs fil-prodotti jew it-teknoloġiji li jirriżultaw mill-azzjonijiet iffinanzjati, dment li l-appoġġ tal-Unjoni ma jkunx mogħti permezz ta’ akkwist pubbliku. Madankollu, għall-azzjonijiet ta’ riċerka, jenħtieġ li l-Istati Membri u l-pajjiżi assoċjati interessati jkunu jistgħu jużaw ir-riżultati tal-azzjonijiet iffinanzjati biex jieħdu sehem fl-iżvilupp kooperattiv ta’ segwitu.

(63)

Jenħtieġ li l-appoġġ tal-Unjoni la jkun jaffettwa t-trasferiment ta’ prodotti relatati mad-difiża fi ħdan l-Unjoni skont id-Direttiva 2009/43/KE, u lanqas ma jaffettwa l-esportazzjonijiet ta’ prodotti, tagħmir jew teknoloġiji. L-esportazzjoni ta’ tagħmir u teknoloġiji militari min-naħa tal-Istati Membri hija rregolata mill-Pożizzjoni Komuni tal-Kunsill 2008/944/PESK (21).

(64)

L-użu ta’ informazzjoni ta’ sfond sensittiva, inkluż data, għarfien espert jew informazzjoni, iġġenerata qabel jew barra l-operat tal-Fond, jew aċċess minn individwi mhux awtorizzati għar-riżultati ġġenerati b’rabta mal-azzjonijiet appoġġati mill-Fond jista’ jkollu impatt negattiv fuq l-interessi tal-Unjoni jew ta’ Stat Membru wieħed jew aktar. Għaldaqstant, jenħtieġ li t-trattament tal-informazzjoni sensittiva jiġi regolat mid-dritt rilevanti tal-Unjoni u dak nazzjonali.

(65)

Sabiex tiġi żgurata s-sigurtà tal-informazzjoni klassifikata fil-livell meħtieġ, jenħtieġ li jkun hemm konformità mal-istandards minimi ta’ sigurtà industrijali meta jiġu ffirmati ftehimiet klassifikati ta’ fondi u ta’ finanzjament. Għal dak il-għan, u f’konformità mad-Deċiżjoni tal-Kummissjoni (UE, Euratom) 2015/444 (22), il-Kummissjoni trid tgħaddi l-Istruzzjonijiet ta’ Sigurtà tal-Programm, inkluż il-Gwida għall-Klassifikazzjoni tas-Sigurtà, bħala parir, lill-esperti indipendenti maħtura mill-Istati Membri.

(66)

Minħabba li l-għanijiet ta’ dan ir-Regolament ma jistgħux jinkisbu b’mod suffiċjenti mill-Istati Membri iżda jistgħu pjuttost, jinkisbu aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, f’konformità mal-prinċipju ta sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 TUE. F’konformità mal-prinċipju ta’ proporzjonalità kif stabbilit f’dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jintlaħqu dawk l-għanijiet.

(67)

Il-Kummissjoni jenħtieġ li timmaniġġja l-Fond filwaqt li tagħti attenzjoni xierqa lir-rekwiżiti tal-kunfidenzjalità u tas-sigurtà, b’mod partikolari dawk relatati mal-informazzjoni sensittiva, inkluż l-informazzjoni klassifikata.

(68)

Sabiex tiġi żgurata l-kontinwità fl-għoti ta’ appoġġ fil-qasam ta’ politika rilevanti u biex l-implimentazzjoni tkun tista’ ssir mill-bidu tal-QFP 2021-2027, jenħtieġ li dan ir-Regolament jidħol fis-seħħ b’urġenza u jenħtieġ li japplika, b’effett retroattiv, mill-1 ta’ Jannar 2021.

(69)

Għalhekk jenħtieġ li r-Regolament (UE) 2018/1092 jitħassar,