Azzjoni tal-UE għall-Kapitali Ewropej tal-Kultura 2020 sal-2033

 

SOMMARJU TA’:

Id-Deċiżjoni Nru 445/2014/UE — Azzjoni tal-UE għall-Kapitali Ewropej tal-Kultura għas-snin 2020 sal-2033

X’INHU L-GĦAN TA’ DAWN ID-DEĊIŻJONIJIET?

Id-Deċiżjoni Nru 445/2014/UE:

• iġġedded u taġġorna l-iskema tal-Kapitali Ewropej tal-Kultura (ECoC) għall-perjodu 2020–2033;
• tistabbilixxi r-regoli, il-proċeduri u l-kalendarju għan-nominazzjoni tal-ECoCs matul dan il-perjodu.

PUNTI EWLENIN

L-inizjattiva tal-ECoC tiċċelebra d-diversità rikka tal-kulturi fl-Ewropa u l-aspetti komuni li għandhom billi tinnomina żewġt ibliet kull sena biex ikollhom dan it-titolu.

Eliġibbiltà

Kull sena, żewġ pajjiżi tal-Unjoni Ewropea (UE) huma elenkati fil-kalendarju stabbilit fid-deċiżjoni, u belt waħda tingħata t-titolu minn kull pajjiż. Kull 3 snin tista tiġi nnominata wkoll t-tielet belt minn pajjiż tal-Assoċjazzjoni Ewropea tal-Kummerċ Ħieles (EFTA)/pajjiż taż-Żona Ekonomika Ewropea (ŻEE), pajjiż kandidat jew pajjiż kandidat potenzjali.

Kriterji għall-għażla

• Kontribut għall-istrateġija fil-tul: l-impatt kulturali, soċjali u ekonomiku fit-tul tas-sena ECoC kif ukoll is-sostenibbiltà tagħha wara li tgħaddi s-sena;
• Dimensjoni Ewropea: kif huma promossi d-djalogu u fehim reċiproku akbar bejn iċ-ċittadini Ewropej, kemm l-artisti kif ukoll il-pubbliku ġenerali, filwaqt li jiġu enfasizzati aspetti komuni tal-kultura, il-wirt u l-istorja kif ukoll id-diversità kulturali.
• Kontenut kulturali u artistiku:
  • viżjoni u strateġija artistika,
  • involviment ta’ artisti u organizzazzjonijiet lokali fil-programm,
  • il-kombinazzjoni ta’ espressjoni ġdida u innovattiva sperimentali mal-lokal u t-tradizzjoni.
• Kapaċità ta’ rendiment: firxa wiesgħa ta’ appoġġ politiku u impenn lejn infrastruttura vijabbli u sostenibbli;
• Komunikazzjoni:
  • involviment tan-nies lokali fl-avvenimenti, b’mod partikolari l-minoranzi u l-persuni żvantaġġjati;
  • rabtiet mal-edukazzjoni;
  • strateġija għall-iżvilupp tal-udjenza.
• Ġestjoni: fattibbiltà ta’ ġbir ta’ fondi u baġits, governanza ġenerali u adegwatezza tal-istruttura ta’ rendiment, ippjanar ta’ kontinġenza, kummerċjalizzazzjoni u komunikazzjoni.

Proċess tal-għażla

Il-kompetizzjoni għat-titolu titnieda 6 snin qabel u l-ECoCs jiġu nominati 4 snin qabel l-avveniment.

Il-proċess ta’ għażla b’żewġ stadji isir minn bord ta’ esperti indipendenti, fil-pajjiżi kkonċernati:

• proċess ta’ qabel l-għażla li warajh titħejja lista qasira, b’rakkomandazzjonijiet mill-bord għall-bliet fil-lista;
• proċess ta’ għażla finali jsir 9 xhur wara, bil-bord jirrakkomanda belt waħda għat-titolu.

Fuq il-bażi tar-rakkomandazzjoni tal-bord, il-pajjiż tal-UE kkonċernat jinnomina belt waħda sabiex ikollha t-titolu u l-Kummissjoni Ewropea mbagħad għandha xahrejn (2) sakemm tippubblika l-lista ta’ bliet nominati bħala l-ECoCs. Proċess simili jintuża biex jiġu nnominati bliet minn pajjiżi kandidati jew kandidati potenzjali, iżda f’dan il-każ il-Kummissjoni hija responsabbli għan-nomina.

Ladarba l-bliet ikunu nnominati, il-bord jipprovdi gwida u appoġġ sakemm il-bliet jippreparaw il-programmi tagħhom. Waqt dan il-perjodu, il-bliet jissottomettu rapporti regolari dwar il-progress u rappreżentanti jattendu laqgħat ta’ monitoraġġ regolari.

Impatt tal-pandemija tal COVID-19

Fid-dawl tal-pandemija tal-COVID-19, id-Deċiżjoni emendatorja (UE) 2020/2229 tirrikonoxxi li, għall-ECOCs innominati għall-2020, l-objettivi tal-azzjoni, li jippresupponu l-mobbiltà, it-turiżmu, l-organizzazzjoni ta’ avvenimenti u l-parteċipazzjoni pubblika, kienu diffiċli jekk mhux impossibbli li jintlaħqu. Għalhekk, din temenda l-kalendarju anness mad-Deċiżjoni Nru 445/2014/UE biex:

• tagħti lil Rijeka u Galway il-possibbiltà li jestendu s-sena tal-ECOC 2020 tagħhom sat-30 ta’ April 2021, mingħajr ma jibdlu s-sena tan-nomina;
• tipposponi mill-2021 sal-2023 is-sena li fiha Timisoara u Elefsina huma intitolati jospitaw l-avveniment tal-ECoC;
• tipposponi mill-2021 sal-2022 is-sena li fiha pajjiż kandidat jew kandidat potenzjali jista’ japplika biex jospita l-avveniment tal-ECoC.

ECoCs nominati mill-2022 sal-2025

Il-bliet li ġejjin huma EcoCs nominati mill-2022 sal-2025.

• 2022: Kaunas (il-Litwanja), Esch (il-Lussemburgu) u Novi Sad (is-Serbja, pajjiż kandidat).
• 2023: Veszprém (l-Ungerija), Timișoara (ir-Rumanija) u Elefsina (il-Greċja).
• 2024: Tartu (l-Estonja), Bodø (in-Norveġja, pajjiż tal-EFTA/taż-ŻEE) u Bad Ischl (l-Awstrija).
• 2025: Chemnitz (il-Ġermanja) u Nova Gorica (is-Slovenja, irrakkomandata).

Tħassir

Id-Deċiżjoni Nru 445/2014/UE tħassar id-Deċiżjoni Nru 1622/2006/KE.

MINN META JAPPLIKAW ID-DEĊIŻJONIJIET?

• Id-Deċiżjoni Nru 445/2014/UE ilha tapplika mill-4 ta’ Mejju 2014.
• Id-Deċiżjoni emendatorja (UE) 2020/2229 ilha tapplika mill-1 ta’ Jannar 2021.

SFOND

Sa minn nofs it-tmeninijiet, meta tnediet għall-ewwel darba l-inizjattiva tal-ECoC, żdied ir-rikonoxximent tar-rwol tal-kultura fil-bliet bħala katalizzatur għall-kreattività, il-koeżjoni soċjali u territorjali, l-impjiegi u t-tkabbir.

• Kapitali Ewropej tal-Kultura (Kummissjoni Ewropea)

DOKUMENT EWLIENI

Id-Deċiżjoni Nru 445/2014/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta’ April 2014 li tistabbilixxi azzjoni tal-Unjoni għall-Kapitali Ewropej tal-Kultura għas-snin 2020 sal-2033 u li tħassar id-Deċiżjoni Nru 1622/2006/KE (ĠU L 132, 3.5.2014, pp. 1-12)

L-emendi suċċessivi għad-Deċiżjoni Nru 445/2014/UE ġew inkorporati fit-test oriġinali. Din il-verżjoni konsolidata hija ta’ valur dokumentarju biss.

DOKUMENTI RELATATI

Id-Deċiżjoni Nru 2020/2229 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta’ Diċembru 2020 li temenda d-Deċiżjoni Nru 445/2014/UE li tistabbilixxi azzjoni tal-Unjoni għall-Kapitali Ewropej tal-Kultura għas-snin mill-2020 sal-2033 (ĠU L 437, 28.12.2020, pp. 116-119)

Id-Deċiżjoni tal-Kunsill (UE) 2015/809 tad-19 ta’ Mejju 2015 li tinnomina l-Kapitali Ewropea tal-Kultura għas-sena 2019 fil-Bulgarija u fl-Italja (ĠU L 128, 23.5.2015, p. 20)

Id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2014/352/UE tal-21 ta’ Mejju 2014 li tinnomina l-Kapitali Ewropea tal-Kultura għas-sena 2018 fil-Pajjiżi l-Baxxi (ĠU L 175, 14.6.2014, p. 26)

Id-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill 2014/353/UE tal-21 ta’ Mejju 2014 dwar l-arranġamenti prattiċi u proċedurali għall-ħatra mill-Kunsill ta’ tliet esperti tal-bord ta’ għażla u monitoraġġ għall-azzjoni Kapitali Ewropej tal-Kultura għall-2020-2033 (ĠU L 175, 14.6.2014, pp. 27–30)

l-aħħar aġġornament 02.02.2021