(1)

L-Artikolu 11 tal-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti tat-18 ta' Diċembru 1979 dwar l-Eliminazzjoni ta' Kull Forma ta' Diskriminazzjoni kontra n-Nisa, li l-Istati Membri kollha rratifikaw, jipprevedi li l-Istati Partijiet jieħdu l-miżuri xierqa kollha biex jiżguraw, fost l-oħrajn, id-dritt għal remunerazzjoni ugwali, anki fir-rigward tal-benefiċċji, u għal trattament ugwali fir-rigward ta' xogħol ta' valur ugwali, kif ukoll l-ugwaljanza tat-trattament fl-evalwazzjoni tal-kwalità tax-xogħol.

(2)

L-Artikolu 2 u l-Artikolu 3(3) tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea jistabbilixxu d-dritt għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel bħala wieħed mill-valuri essenzjali tal-Unjoni.

(3)

L-Artikoli 8 u 10 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) jitolbu l-Unjoni biex tipprova telimina l-inugwaljanzi, li tippromwovi l-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa u li tiġġieled kull diskriminazzjoni bbażata fuq is-sess fil-politiki u l-attivitajiet kollha tagħha.

(4)

L-Artikolu 157(1) TFUE jobbliga lil kull Stat Membru biex jiżgura li jiġi applikat il-prinċipju ta' paga ugwali għall-ħaddiema rġiel u nisa għal xogħol ugwali jew għal xogħol ta' valur ugwali. L-Artikolu 157(3) TFUE jipprevedi l-adozzjoni mill-Unjoni ta' miżuri li jassiguraw l-applikazzjoni tal-prinċipju ta' opportunitajiet ugwali u trattament ugwali tal-irġiel u n-nisa fi kwistjonijiet ta' impjiegi u xogħol, inkluż il-prinċipju ta' paga ugwali għal xogħol ugwali jew xogħol ta' valur ugwali (il-“prinċipju ta' paga ugwali”).

(5)

Il-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea (il-“Qorti tal-Ġustizzja”) affermat li l-kamp ta' applikazzjoni tal-prinċipju ta' trattament ugwali tal-irġiel u n-nisa ma jistax jiġi ristrett għad-diskriminazzjoni bbażata fuq il-fatt li persuna tkun ta' sess jew ieħor (3). Fid-dawl tal-iskop tiegħu u n-natura tad-drittijiet li jipprova jħares, dak il-prinċipju japplika wkoll għad-diskriminazzjoni minħabba bidla fil-ġeneru tal-persuna.

(6)

F'xi Stati Membri, bħalissa huwa possibbli li persuni jirreġistraw legalment li għandhom it-tielet ġeneru, spiss newtrali. Din id-Direttiva ma taffettwax ir-regoli nazzjonali rilevanti li jagħtu effett lil tali rikonoxximent fir-rigward ta' kwistjonijiet ta' impjieg u paga.

(7)

L-Artikolu 21 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (il-"Karta") jipprojbixxi kull diskriminazzjoni, fost l-oħrajn, abbażi ta’ raġunijiet ta' sess. L-Artikolu 23 tal-Karta jipprovdi li l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel trid tiġi żgurata fl-oqsma kollha, inkluż l-impjieg, ix-xogħol u l-paga.

(8)

L-Artikolu 23 tad-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem jiddikjara, fost l-oħrajn, li kulħadd, mingħajr ebda diskriminazzjoni, għandu d-dritt għal paga ugwali għal xogħol ugwali, għal għażla ħielsa ta' impjieg, għal kundizzjonijiet tax-xogħol ġusti u favorevoli u għal remunerazzjoni ġusta li tiżgura eżistenza li jistħoqqilha d-dinjità tal-bniedem.

(9)

Il-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali, ipproklamat b'mod konġunt mill-Parlament Ewropew, mill-Kunsill u mill-Kummissjoni, jinkorpora fost il-prinċipji tiegħu l-ugwaljanza fit-trattament u l-opportunitajiet bejn in-nisa u l-irġiel, u d-dritt għal paga ugwali għal xogħol ta' valur ugwali.

(10)

Id-Direttiva 2006/54/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4) tistipula li għall-istess xogħol jew għal xogħol li għalih jingħata valur ugwali, trid tiġi eliminata d-diskriminazzjoni diretta u indiretta fuq raġunijiet ta' sess fir-rigward tal-aspetti u l-kundizzjonijiet kollha tar-remunerazzjoni. B'mod partikolari, meta tintuża sistema ta' klassifikazzjoni tal-impjiegi biex tiġi ddeterminata l-paga, din għandha tkun ibbażata fuq l-istess kriterji newtrali għall-ġeneru u jenħtieġ li titfassal b'tali mod li teskludi kull diskriminazzjoni minħabba l-ġeneru.

(11)

L-evalwazzjoni tal-2020 tad-dispożizzjonijiet rilevanti fid-Direttiva 2006/54/KE sabet li l-applikazzjoni tal-prinċipju ta' paga ugwali hija mxekkla minn nuqqas ta' trasparenza fis-sistemi tal-pagi, nuqqas ta' ċertezza legali dwar il-kunċett ta' xogħol ta' valur ugwali, u minn ostakli proċedurali ffaċċjati minn vittmi ta' diskriminazzjoni. Il-ħaddiema ma għandhomx l-informazzjoni li huma jeħtieġu biex jirnexxielhom jagħmlu talba għal paga ugwali u, b'mod partikolari, l-informazzjoni dwar il-livelli tal-pagi għal kategoriji ta' ħaddiema li jwettqu l-istess xogħol jew xogħol ta' valur ugwali. Ir-rapport sab li trasparenza ikbar tista' tippermetti li jiġi żvelat preġudizzju u diskriminazzjoni fuq il-bażi tal-ġeneru fl-istrutturi tal-pagi ta' intrapriża jew organizzazzjoni. Din tippermetti wkoll lill-impjegati, lill-impjegaturi u lis-sħab soċjali jieħdu azzjoni xierqa biex jiżguraw l-applikazzjoni tad-dritt għal paga ugwali għal xogħol ugwali u xogħol ta' valur ugwali (id-“dritt għal paga ugwali”).

(12)

Wara evalwazzjoni bir-reqqa tal-qafas eżistenti dwar paga ugwali għal xogħol ugwali jew xogħol ta' valur ugwali u proċess ta' konsultazzjoni wiesa' u inklużiv, il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-5 ta' Marzu 2020 dwar "Unjoni ta' Ugwaljanza: Strateġija dwar l-Ugwaljanza bejn il-Ġeneri 2020-2025" ħabbret li l-Kummissjoni ser tipproponi miżuri vinkolanti dwar it-trasparenza fil-pagi.

(13)

Il-konsegwenzi ekonomiċi u soċjali tal-pandemija tal-COVID-19 kellhom impatt negattiv sproporzjonat fuq in-nisa u l-ugwaljanza bejn il-ġeneri, u t-telf ta' impjiegi kien spiss ikkonċentrat f'setturi b'pagi baxxi u ddominati min-nisa. Il-pandemija tal-COVID-19 enfasizzat is-sottovalutar strutturali kontinwu tax-xogħol li jsir b'mod predominanti min-nisa u wriet il-valur soċjoekonomiku għoli tax-xogħol tan-nisa fis-servizzi tal-ewwel linja, bħall-kura tas-saħħa, it-tindif, il-kura tat-tfal, il-kura soċjali u l-kura residenzjali għall-anzjani u għal adulti dipendenti oħra, li jikkuntrasta ħafna mal-viżibbiltà u r-rikonoxximent baxxi tiegħu.

(14)

L-effetti tal-pandemija tal-COVID-19 għalhekk ser ikomplu jwessgħu l-inugwaljanzi bejn il-ġeneri u d-differenza bejn il-ġeneri fil-pagi, dment li r-rispons tal-irkupru ma jkunx sensittiv għall-ġeneru. Dawn il-konsegwenzi saħansitra żiedu l-urġenza li tiġi indirizzata l-kwistjoni ta' paga ugwali għal xogħol ugwali jew xogħol ta' valur ugwali. It-tisħiħ tal-implimentazzjoni tal-prinċipju ta’ paga ugwali permezz ta' miżuri oħrajn huwa partikolarment importanti biex jiġi żgurat li l-progress li sar fl-indirizzar tad-disparitajiet fil-pagi ma jiġix kompromess.

(15)

Id-differenza bejn il-ġeneri fil-pagi fl-Unjoni tippersisti: din kienet ta' 13 % fl-2020, b'varjazzjonijiet sinifikanti bejn l-Istati Membri, u naqset biss b'mod minimu matul l-aħħar għaxar snin. Id-differenza bejn il-ġeneri fil-pagi hija kkawżata minn diversi fatturi, bħall-isterjotipi tal-ġeneri, il-perpetwazzjoni tas-"saqaf tal-ħġieġ" u ż-żamma tal-impjegati fil-kategoriji l-baxxi tal-iskala tax-xogħol, is-segregazzjoni orizzontali, inkluża r-rappreżentanza eċċessiva tan-nisa f'impjiegi ta' servizz b'pagi baxxi, u l-qsim inugwali tar-responsabbiltajiet ta' kura. Barra minn hekk, id-differenza bejn il-ġeneri fil-pagi hija parzjalment ikkawżata minn diskriminazzjoni diretta u indiretta fil-pagi bbażata fuq il-ġeneru. Dawk l-elementi kollha jikkostitwixxu ostakli strutturali li jiffurmaw sfidi kumplessi għall-kisba ta' impjiegi ta' kwalità tajba u paga ugwali għal xogħol ugwali jew xogħol ta' valur ugwali u għandhom konsegwenzi dejjiema bħad-differenza fil-pensjonijiet u l-femminizzazzjoni tal-faqar.

(16)

Nuqqas ġenerali ta' trasparenza dwar il-livelli tal-pagi fl-organizzazzjonijiet iwassal għal sitwazzjoni fejn id-diskriminazzjoni u l-preġudizzju fil-pagi bbażati fuq il-ġeneru jistgħu ma jiġux individwati jew, fejn ikun hemm suspett tagħhom, huwa diffiċli li jiġu ppruvati. Għalhekk, huma meħtieġa miżuri vinkolanti biex tittejjeb it-trasparenza fil-pagi, biex l-organizzazzjonijiet jiġu mħeġġa jirrevedu l-istrutturi tal-pagi tagħhom biex jiżguraw paga ugwali għan-nisa u l-irġiel li jagħmlu l-istess xogħol jew xogħol ta' valur ugwali, u biex il-vittmi tad-diskriminazzjoni jkunu jistgħu jħaddmu id-dritt tagħhom għal paga ugwali. Tali miżuri vinkolanti jeħtieġ li jiġu kkomplementati minn dispożizzjonijiet li jiċċaraw il-kunċetti legali eżistenti, bħall-kunċetti ta' paga u xogħol ta' valur ugwali, u miżuri li jtejbu l-mekkaniżmi ta' infurzar u l-aċċess għall-ġustizzja.

(17)

L-applikazzjoni tal-prinċipju ta' paga ugwali jenħtieġ li tissaħħaħ billi tiġi eliminata d-diskriminazzjoni diretta u indiretta fil-pagi. Hija ma tipprekludix li l-impjegaturi jagħtu paga differenti lil ħaddiema li jagħmlu l-istess xogħol jew xogħol ta' valur ugwali fuq il-bażi ta' kriterji oġġettivi, newtrali għall-ġeneru u ħielsa mill-preġudizzji bħalma huma l-prestazzjoni u l-kompetenza.

(18)

Din id-Direttiva jenħtieġ li tapplika għall-ħaddiema kollha, inklużi ħaddiema part-time, ħaddiema b'kuntratt fiss u persuni b'kuntratt ta' impjieg jew relazzjoni ta' impjieg ma' aġenzija temporanja, kif ukoll ħaddiema f'pożizzjonijiet maniġerjali, li għandhom kuntratt ta' impjieg jew relazzjoni ta' impjieg kif definit mil-liġi, ftehimiet u/jew prattiki kollettivi fis-seħħ f'kull Stat Membru, filwaqt li tikkunsidra l-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (5). Sakemm jissodisfaw il-kriterji rilevanti, il-ħaddiema domestiċi, ħaddiema fuq talba, ħaddiema intermittenti, ħaddiema li jitħallsu b'vawċers, ħaddiema tal-pjattaformi, ħaddiema f'impjieg protett, trainees u apprendisti jaqgħu fil-kamp ta' applikazzjoni ta' din id-Direttiva. Id-determinazzjoni tal-eżistenza ta' relazzjoni ta' impjieg jenħtieġ li tkun iggwidata mill-fatti relatati mat-twettiq effettiv tax-xogħol u mhux mid-deskrizzjoni mill-partijiet tar-relazzjoni.

(19)

Element importanti biex tiġi eliminata d-diskriminazzjoni fil-pagi huwa t-trasparenza fil-pagi qabel l-impjieg. Din id-Direttiva għandha għalhekk tapplika wkoll għal applikanti għax-xogħol.

(20)

Sabiex jitneħħew l-ostakli għall-vittmi tad-diskriminazzjoni fil-paga fuq il-bażi tal-ġeneru biex iħaddmu d-dritt tagħhom għal paga ugwali, u biex l-impjegaturi jiġu ggwidati biex jiżguraw ir-rispett ta' dak id-dritt, il-kunċetti ewlenin relatati ma' paga ugwali għal valur ugwali jew xogħol ta' valur ugwali, bħal paga u xogħol ta' valur ugwali, jenħtieġ li jiġu ċċarati skont il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja. Dan għandu jiffaċilita l-applikazzjoni ta' dawk il-kunċetti, speċjalment għall-intrapriżi mikro, żgħar u ta' daqs medju.

(21)

Il-prinċipju ta' paga ugwali jenħtieġ li jiġi osservat fir-rigward tal-pagi, is-salarji jew kull kunsiderazzjoni oħra, kemm jekk fi flus kif ukoll in natura, li l-ħaddiema jirċievu direttament jew indirettament, fir-rigward tal-impjieg tagħhom mill-impjegatur tagħhom. F'konformità mal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (6), il-kunċett ta' paga jenħtieġ li jinkludi mhux biss is-salarju, iżda wkoll komponenti komplementari jew varjabbli tal-paga. Taħt komponenti komplementari jew varjabbli, jenħtieġ li jitqies kull benefiċċju flimkien mal-paga bażika jew minima ordinarja jew salarju bażiku jew minimu ordinarju, li l-ħaddiem jirċievi direttament jew indirettament, kemm jekk fi flus jew in natura. Dawn il-komponenti komplementari jew varjabbli jistgħu jinkludu bonuses, kumpens għas-sahra, faċilitajiet tal-ivvjaġġar, allowances għall-akkomodazzjoni u l-ikel, kumpens għal attendenza f'taħriġ, pagamenti f'każ ta' tkeċċija, paga statutorja tal-mard, kumpens statutorju meħtieġ u pensjonijiet okkupazzjonali, iżda mhumiex limitati għalihom. Jenħtieġ li l-kunċett ta' paga jinkludi l-elementi kollha tar-remunerazzjoni dovuta bil-liġi, ftehimiet kollettivi u/jew il-prattika f'kull Stat Membru.

(22)

Sabiex tiġi żgurata preżentazzjoni uniformi tal-informazzjoni meħtieġa minn din id-Direttiva, il-livelli tal-paga jenħtieġ li jiġu espressi bħala l-paga grossa annwali u l-paga grossa fis-siegħa korrispondenti. Jenħtieġ li jkun possibbli li l-kalkolu tal-livelli tal-paga jiġi bbażat fuq il-paga attwali speċifikata fir-rigward tal-ħaddiem, irrispettivament minn jekk tkunx stabbilita kull sena, kull xahar, fis-siegħa jew mod ieħor.

(23)

L-Istati Membri jenħtieġ li ma jkunux obbligati joħolqu korpi ġodda għall-fini ta' din id-Direttiva. Jenħtieġ li jkun possibbli għalihom li jikkonferixxu kompiti ġejjin minnha lil korpi stabbiliti, inklużi is-sħab soċjali, f'konformità mal-liġi u/jew il-prattika nazzjonali, dment li l-Istati Membri jikkonformaw mal-obbligi stipulati f'din id-Direttiva.

(24)

Sabiex il-ħaddiema jiġu protetti u biex tiġi indirizzata l-biża' ta' vittimizzazzjoni tagħhom fl-applikazzjoni tal-prinċipju ta' paga ugwali, jenħtieġ li huma jkunu jistgħu jiġu rappreżentati minn rappreżentant. Dan jista' jkun trade unions jew rappreżentanti oħra tal-ħaddiema. Jekk ma jkunx hemm rappreżentanti tal-ħaddiema, jenħtieġ li l-ħaddiema jkunu jistgħu jiġu rappreżentati minn rappreżentant tal-għażla tagħhom. Jenħtieġ li l-Istati Membri jkollhom il-possibbiltà li jikkunsidraw iċ-ċirkostanzi nazzjonali tagħhom u r-rwoli differenti li jikkonċernaw ir-rappreżentanza tal-ħaddiema.

(25)

L-Artikolu 10 TFUE jipprevedi li, fid-definizzjoni u fl-implimentazzjoni tal-politiki u l-attivitajiet tagħha, l-Unjoni għandha l-obbligu li tiġġieled kull diskriminazzjoni bbażata fuq is-sess, ir-razza jew l-oriġini etnika, ir-reliġjon jew it-twemmin, id-diżabbiltà, l-età jew l-orjentazzjoni sesswali. L-Artikolu 4 tad-Direttiva 2006/54/KE jipprovdi li m'għandu jkun hemm l-ebda diskriminazzjoni diretta jew indiretta bbażata fuq is-sess b'rabta mal-paga. Id-diskriminazzjoni fil-pagi bbażata fuq il-ġeneru fejn is-sess tal-vittma jkollu rwol kruċjali tista' tieħu ħafna forom differenti fil-prattika. Tista' tinvolvi intersezzjoni ta' diversi assi ta' diskriminazzjoni jew inugwaljanza meta l-ħaddiem ikun membru ta' grupp wieħed jew aktar protetti kontra d-diskriminazzjoni abbażi tas-sess, minn naħa, u l-oriġini razzjali jew etnika, ir-reliġjon jew it-twemmin, id-diżabbiltà, l-età jew l-orjentazzjoni sesswali, kif protetti skont id-Direttiva tal-Kunsill 2000/43/KE (7) jew 2000/78/KE (8), min-naħa l-oħra. Nisa b'diżabilità, nisa ta' oriġini razzjali u etnika differenti inkluż nisa Rom, u nisa żgħażagħ jew anzjani huma fost il-gruppi li jistgħu jiffaċċjaw diskriminazzjoni intersezzjonali. Jenħtieġ għalhekk li din id-Direttiva tiċċara li, fil-kuntest ta' diskriminazzjoni fil-pagi bbażata fuq il-ġeneru, jenħtieġ li jkun possibbli li titqies tali kombinazzjoni, u b'hekk jitneħħa kull dubju li jista' jeżisti f'dan ir-rigward taħt il-qafas legali eżistenti u l-qrati nazzjonali, il-korpi tal-ugwaljanza u awtoritajiet kompetenti oħra jkunu jistgħu jikkunsidraw kull sitwazzjoni ta' żvantaġġ li tirriżulta minn diskriminazzjoni intersezzjonali, b'mod partikolari għal finijiet sostantivi u proċedurali, inkluż biex tiġi rikonoxxuta l-eżistenza ta' diskriminazzjoni, biex jiġi deċiż il-komparatur xieraq, biex tiġi valutata l-proporzjonalità, u jiġi determinat, fejn rilevanti, il-livell ta' kumpens mogħti jew penalitajiet imposti.

Approċċ intersezzjonali huwa importanti biex tiftiehem u tiġi ndirizzata d-differenza bejn il-ġeneri fil-pagi. Jenħtieġ li din il-kjarifika ma tbiddilx l-ambitu tal-obbligi tal-impjegaturi fir-rigward tal-miżuri ta' trasparenza fil-pagi skont din id-Direttiva. B'mod partikolari, jenħtieġ li l-impjegaturi ma jkunux meħtieġa jiġbru data relatata ma' raġunijiet protetti oħra għajr is-sess.

(26)

Sabiex jiġi rrispettat id-dritt għal paga ugwali, l-impjegaturi jrid ikollhom fis-seħħ strutturi tal-pagi li jiżguraw li ma jkun hemm l-ebda differenza fil-pagi abbażi tal-ġeneru bejn il-ħaddiema li jwettqu l-istess xogħol jew xogħol ta' valur ugwali li ma jkunux ġustifikati abbażi ta' kriterji oġġettivi, newtrali għall-ġeneru. Jenħtieġ li tali strutturi tal-pagi jippermettu t-tqabbil tal-valur ta' impjiegi differenti fi ħdan l-istess struttura organizzazzjonali. Jenħtieġ li jkun possibbli li tali strutturi ta’ pagi jkunu bbażati fuq linji gwida eżistenti tal-Unjoni relatati ma' sistemi ta' evalwazzjoni u klassifikazzjoni tax-xogħol newtrali għall-ġeneru, jew fuq indikaturi jew mudelli newtrali għall-ġeneru. F'konformità mal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, jenħtieġ li l-valur tax-xogħol jiġi vvalutat u mqabbel abbażi ta' kriterji oġġettivi, inkluż rekwiżiti edukattivi, professjonali u ta' taħriġ, ħiliet, l-isforz, ir-responsabbiltà u l-kundizzjonijiet tax-xogħol, irrispettivament mid-differenzi fix-xejriet tax-xogħol. Biex tiġi ffaċilitata l-applikazzjoni tal-kunċett ta' xogħol ta' valur ugwali, speċjalment għal intrapriżi mikro, żgħar u ta' daqs medju, il-kriterji oġġettivi li għandhom jintużaw jenħtieġ li jinkludu erba' fatturi: il-ħiliet, l-isforz, ir-responsabbiltà u l-kundizzjonijiet tax-xogħol. Dawk il-fatturi ġew identifikati mil-linji gwida eżistenti tal-Unjoni bħala essenzjali u biżżejjed għall-evalwazzjoni tal-kompiti mwettqa f'organizzazzjoni irrispettivament mis-settur ekonomiku li tagħmel parti minnu l-organizzazzjoni.

Peress li mhux il-fatturi kollha għandhom l-istess rilevanza għal pożizzjoni speċifika, jenħtieġ li kull wieħed mill-erba' fatturi jintiżen mill-impjegatur skont ir-rilevanza ta' dawk il-kriterji għax-xogħol jew il-pożizzjoni speċifika kkonċernati. Jistgħu jitqiesu wkoll kriterji addizzjonali, fejn ikunu rilevanti u ġustifikati. Fejn xieraq, jenħtieġ li l-Kummissjoni tkun tista' taġġorna l-linji gwida eżistenti tal-Unjoni, b'konsultazzjoni mal-Istitut Ewropew għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi (EIGE).

(27)

Sistemi nazzjonali għall-iffissar tal-pagi jvarjaw u jistgħu jkunu bbażati fuq ftehimiet kollettivi u/jew elementi deċiżi mill-impjegatur. Din id-Direttiva ma taffettwax is-sistemi nazzjonali varji għall-iffissar tal-pagi.

(28)

L-identifikazzjoni ta' komparatur validu hija parametru importanti biex jiġi ddeterminat jekk xogħol jistax jitqies ta' valur ugwali. Dan jippermetti lill-ħaddiem juri li kien ittrattat b'mod inqas favorevoli minn komparatur ta' sess ieħor li jagħmel xogħol ugwali jew xogħol ta' valur ugwali. Abbażi tal-iżviluppi li ġejjin mid-definizzjoni ta' diskriminazzjoni diretta u indiretta fid-Direttiva 2006/54/KE, f'sitwazzjonijiet fejn ma jeżisti l-ebda komparatur fil-ħajja reali, jenħtieġ li jiġi permess l-użu ta' komparatur ipotetiku, biex jippermetti lill-ħaddiema juru li ma ġewx ittrattati bl-istess mod li bih kien jiġi ttrattat komparatur ipotetiku ta' sess ieħor. Dan ineħħi ostaklu importanti għall-vittmi potenzjali tad-diskriminazzjoni bbażata fuq il-ġeneru fil-pagi, speċjalment fi swieq tax-xogħol segregati ħafna skont il-ġeneru fejn rekwiżit li jinstab komparatur tas-sess oppost jagħmilha kważi impossibbli li ssir talba għal paga ugwali.

Barra minn hekk, jenħtieġ li l-ħaddiema ma jitwaqqfux milli jużaw fatti oħra li minnhom tista' tiġi preżunta diskriminazzjoni allegata, bħal statistika jew informazzjoni oħra disponibbli. Dan jippermetti li l-inugwaljanzi fil-pagi bbażati fuq il-ġeneru jiġu indirizzati b'mod aktar effettiv f'setturi u professjonijiet segregati skont il-ġeneru, speċjalment f'dawk iddominati min-nisa bħas-settur tal-kura.

(29)

Il-Qorti tal-Ġustizzja ċċarat li sabiex jiġi vvalutat jekk ħaddiema humiex f'sitwazzjoni komparabbli, il-paragun m'għandux ikun neċessarjament limitat għal sitwazzjonijiet li fihom in-nisa u l-irġiel ikunu jaħdmu għall-istess impjegatur (9). Il-ħaddiema jistgħu jkunu f'sitwazzjoni komparabbli anki meta ma jaħdmux mal-istess impjegatur kull meta l-kundizzjonijiet tal-paga jkunu jistgħu jiġu attribwiti għal sors wieħed li jistabbilixxi dawk il-kundizzjonijiet u fejn dawk il-kundizzjonijiet ikunu ugwali u komparabbli. Dan jista' jkun il-każ meta l-kundizzjonijiet rilevanti tal-paga jkunu rregolati minn dispożizzjonijiet statutorji jew ftehimiet relatati mal-paga applikabbli għal diversi impjegaturi, jew meta tali kundizzjonijiet ikunu stipulati ċentralment għal aktar minn organizzazzjoni jew negozju wieħed fi ħdan kumpanija azzjonarja jew konglomerat. Barra minn hekk, il-Qorti ċċarat li l-paragun ma għandux ikun limitat għal ħaddiema impjegati fl-istess żmien bħar-rikorrent (10). Barra minn hekk, meta titwettaq il-valutazzjoni attwali, għandu jiġi rikonoxxut li differenza fil-paga tista' tiġi spjegata minn fatturi mhux relatati mas-sess.

(30)

L-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw li taħriġ u għodod u metodoloġiji speċifiċi jkunu disponibbli biex jappoġġaw u jiggwidaw lill-impjegaturi fil-valutazzjoni ta' x'jikkostitwixxi xogħol ta' valur ugwali. Dan għandu jiffaċilita l-applikazzjoni ta' dak il-kunċett, speċjalment għal intrapriżi mikro, żgħar u ta' daqs medju. Meta titqies il-liġi nazzjonali, ftehimiet u/jew prattika kollettivi, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jafdaw l-iżvilupp ta' għodod u metodoloġiji speċifiċi f'idejn is-sħab soċjali jew jiżviluppawhom b'kooperazzjoni mas-sħab soċjali, jew wara li jikkonsultawhom.

(31)

Is-sistemi ta' klassifikazzjoni u evalwazzjoni tax-xogħol, jekk ma jintużawx b'mod newtrali għall-ġeneru, b'mod partikolari meta jassumu sterjotipi tradizzjonali tal-ġeneru, jistgħu jirriżultaw f'diskriminazzjoni fil-pagi bbażata fuq il-ġeneru. F'każijiet bħal dawn, jikkontribwixxu għad-differenza fil-pagi u jipperpetwawha billi jevalwaw xogħlijiet iddominati mill-irġiel u n-nisa b'mod differenti f'sitwazzjonijiet fejn ix-xogħol imwettaq ikun tal-istess valur. Meta jintużaw sistemi ta' evalwazzjoni u klassifikazzjoni tax-xogħol newtrali għall-ġeneru, madankollu, dawn ikunu effettivi fl-istabbiliment ta' sistema ta' paga trasparenti u jkunu strumentali biex jiżguraw li tiġi eskluża diskriminazzjoni diretta jew indiretta fuq il-bażi tas-sess. Dawn jidentifikaw diskriminazzjoni indiretta fil-pagi relatata mas-sottovalutazzjoni tax-xogħlijiet li tipikament isiru min-nisa. Jagħmlu dan billi jkejlu u jqabblu xogħlijiet li l-kontenut tagħhom hu differenti iżda ta' valur ugwali u b'hekk jappoġġaw il-prinċipju ta' paga ugwali.

(32)

In-nuqqas ta' informazzjoni dwar il-firxa prevista tal-paga ta' pożizzjoni joħloq asimmetrija fl-informazzjoni li tillimita s-setgħa tan-negozjar tal-applikanti għax-xogħol. L-iżgurar tat-trasparenza għandu jippermetti lill-ħaddiema prospettivi jieħdu deċiżjoni infurmata dwar is-salarju mistenni mingħajr ma jillimita b'xi mod is-setgħa ta' negozjar tal-impjegatur jew il-ħaddiem li jinnegozjaw salarju anke barra mill-medda indikata. It-trasparenza tiżgura wkoll bażi espliċita, ħielsa minn preġudizzju skont il-ġeneru għall-iffissar tal-pagi u xxekkel is-sottovalutazzjoni tal-paga meta mqabbla mal-ħiliet u l-esperjenza. It-trasparenza tindirizza wkoll id-diskriminazzjoni intersezzjonali meta nuqqas ta' trasparenza fl-iffissar tal-pagi jippermetti prattiki diskriminatorji għal diversi raġunijiet ta' diskriminazzjoni. Jenħtieġ li applikanti għal xogħol jirċievu informazzjoni dwar il-paga inizjali jew il-firxa tagħha b'tali mod li jiġi żgurat negozjar infurmat u trasparenti dwar il-paga, bħal f'avviż ippubblikat ta' post tax-xogħol battal, qabel l-intervista tax-xogħol, jew inkella qabel il-konklużjoni ta’ kwalunkwe kuntratt ta’ impjieg. Jenħtieġ li l-informazzjoni tiġi pprovduta mill-impjegatur jew b'mod differenti, pereżempju mis-sħab soċjali.

(33)

Sabiex ma tkomplix id-differenza bejn il-ġeneri fil-pagi li taffettwa lil ħaddiema individwali maż-żmien, jenħtieġ li l-impjegaturi jiżguraw li l-avviżi ta' postijiet battala u t-titli tal-impjiegi jkunu newtrali għall-ġeneru u li dawk il-proċessi ta' reklutaġġ jitmexxew b'mod mhux diskriminatorju, sabiex ma jiddgħajjifx id-dritt għal paga ugwali . Jenħtieġ li l-impjegaturi ma jitħallewx jistaqsu jew jippruvaw b'mod proattiv jiksbu informazzjoni dwar il-paga attwali jew l-istorja tal-paga preċedenti ta' applikant għal xogħol.

(34)

Jenħtieġ li l-miżuri ta' trasparenza fil-pagi jipproteġu d-dritt tal-ħaddiema għal paga ugwali filwaqt li jillimitaw, sal-limitu possibbli, l-ispejjeż u l-piż amministrattiv għall-impjegaturi, u jagħtu attenzjoni speċifika lil intrapriżi mikro, żgħar u ta' daqs medju. Fejn xieraq, jenħtieġ li l-miżuri jitfasslu skont id-daqs tal-impjegaturi, filwaqt li jitqies in-numru ta' impjegati tal-impjegatur. L-għadd ta' ħaddiema impjegati mill-impjegaturi li għandu jiġi applikat bħala kriterju dwar jekk impjegatur huwiex soġġett għal rappurtar dwar il-pagi kif imsemmi f'din id-Direttiva hu definit filwaqt li titqies ir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2003/361/KE dwar intrapriżi mikro, żgħar u ta' daqs medju (11).

(35)

L-impjegaturi għandhom jagħmlu aċċessibbli għall-ħaddiema l-kriterji li jintużaw biex jiddeterminaw il-livelli tal-pagi u l-progressjoni tal-pagi. Il-progressjoni tal-pagi tirreferi għall-proċess ta' kif ħaddiem jimxi għal livell ogħla tal-paga. Il-kriterji relatati mal-progressjoni tal-pagi jistgħu jinkludu, fost l-oħrajn, il-prestazzjoni individwali, l-iżvilupp tal-ħiliet u l-anzjanità. Meta jimplimentaw dan l-obbligu, jenħtieġ li l-Istati Membri jagħtu attenzjoni partikolari biex jevitaw piż amministrattiv eċċessiv għal intrapriżi mikro u żgħar. Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jipprovdu wkoll, bħala miżura ta' mitigazzjoni, mudelli lesti biex jappoġġaw lil intrapriżi mikro u żgħar biex jikkonformaw mal-obbligu. Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jeżentaw lill-impjegaturi li huma intrapriżi mikro jew żgħar mill-obbligu relatat mal-progressjoni tal-pagi, pereżempju billi jippermettulhom jagħmlu disponibbli l-kriterji tal-progressjoni tal-pagi fuq talba mill-ħaddiema.

(36)

Il-ħaddiema kollha jenħtieġ li jkollhom id-dritt li jiksbu informazzjoni, fuq talba tagħhom, dwar il-livell tal-paga individwali tagħhom u dwar il-livelli tal-paga medja, diżaggregata skont is-sessi, għall-kategorija ta' ħaddiema li jagħmlu l-istess xogħol bħalhom jew xogħol ta' valur ugwali għal tagħhom. Jenħtieġ li jkollhom ukoll il-possibbiltà li jirċievu l-informazzjoni permezz tar-rappreżentanti tal-ħaddiema jew permezz ta' korp tal-ugwaljanza. Jenħtieġ li l-impjegaturi jinfurmaw lill-ħaddiema dwar dak id-dritt fuq bażi annwali, kif ukoll dwar il-passi li għandhom jittieħdu sabiex jiġi eżerċitat id-dritt. L-impjegaturi jistgħu wkoll, fuq inizjattiva tagħhom stess, jagħżlu li jipprovdu din l-informazzjoni mingħajr il-ħtieġa li tintalab mill-ħaddiema.

(37)

Jenħtieġ li din id-Direttiva tiżgura li l-persuni b'diżabilità jkollhom aċċess adegwat għall-informazzjoni pprovduta skontha lill-applikanti għal impjieg u lill-ħaddiema. Jenħtieġ li din l-informazzjoni tiġi pprovduta lil dawk il-persuni filwaqt li jitqiesu d-diżabilitajiet partikolari tagħhom, f'format u f'forma xierqa ta' assistenza u appoġġ biex jiġi żgurat l-aċċess tagħhom għall-informazzjoni u li jifhmuha. Dan jista' jinkludi l-provvista ta' informazzjoni b'mod li jinftiehem li dawn il-persuni jistgħu jipperċepixxu, f'fonts ta' daqs adegwat, bl-użu ta' kuntrast suffiċjenti jew format ieħor adattat għat-tip ta' diżabilità li jkollhom. Fejn rilevanti, tapplika d-Direttiva (UE) 2016/2102 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (12).

(38)

Jenħtieġ li l-impjegaturi b'mill-inqas 100 ħaddiem jirrappurtaw regolarment dwar il-pagi, kif previst f'din id-Direttiva. Jenħtieġ li dik l-informazzjoni tiġi ppubblikata mill-korpi ta' monitoraġġ tal-Istati Membri b'mod xieraq u trasparenti. L-impjegaturi jistgħu jippubblikaw dawk ir-rapporti fuq is-sit web tagħhom jew jagħmluhom disponibbli għall-pubbliku b'modi oħra, pereżempju billi jinkludu l-informazzjoni fir-rapport tal-ġestjoni tagħhom, fejn applikabbli fir-rapport tal-ġestjoni mfassal skont id-Direttiva 2013/34/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (13). L-impjegaturi li huma soġġetti għar-rekwiżiti ta' dik id-Direttiva jistgħu jagħżlu li jirrappurtaw dwar il-pagi maġenb kwistjonijiet oħra relatati mal-ħaddiema fir-rapport tal-ġestjoni tagħhom. Sabiex tiġi massimizzata l-kopertura tat-trasparenza fil-pagi tal-ħaddiema, l-Istati Membri jistgħu jżidu l-frekwenza tar-rappurtar jew jagħmlu r-rappurtar regolari dwar il-pagi obbligatorju għall-impjegaturi b'inqas minn 100 ħaddiem.

(39)

Ir-rappurtar dwar il-pagi jenħtieġ li jippermetti lill-impjegaturi jevalwaw u jimmonitorjaw l-istrutturi u l-politiki tal-pagi tagħhom, u b'hekk ikunu jistgħu jikkonformaw b'mod proattiv mal-prinċipju ta' paga ugwali. Ir-rappurtar u l-valutazzjonijiet konġunti tal-pagi jikkontribwixxu għal sensibilizzazzjoni akbar tal-preġudizzji tal-ġeneru fl-istrutturi tal-pagi u tad-diskriminazzjoni fil-pagi u jikkontribwixxu għall-indirizzar ta’ tali preġudizzju u diskriminazzjoni b'mod effettiv u sistematiku, b'hekk iservu ta' benefiċċju għall-ħaddiema kollha impjegati mill-istess impjegatur. Fl-istess ħin, id-data diżaggregata skont is-sessi għandha tgħin lill-awtoritajiet pubbliċi kompetenti, lir-rappreżentanti tal-ħaddiema u lil partijiet ikkonċernati oħra fil-monitoraġġ tad-differenza bejn il-ġeneri fil-pagi fis-setturi (segregazzjoni orizzontali) u l-funzjonijiet (segregazzjoni vertikali). L-impjegaturi jistgħu, jekk iridu, jakkumpanjaw id-data ppubblikata bi spjegazzjoni ta' kwalunkwe differenza jew diskrepanza bejn il-ġeneri fil-pagi. Fejn id-differenzi fil-paga medja għall-istess xogħol jew għal xogħol ta' valur ugwali bejn ħaddiema nisa u rġiel ma jkunux ġustifikati abbażi ta' kriterji oġġettivi u newtrali għall-ġeneru, jenħtieġ li l-impjegatur jieħu miżuri biex ineħħi l-inugwaljanzi.

(40)

Biex jitnaqqas il-piż fuq l-impjegaturi, l-Istati Membri jistgħu jiġbru u jgħaqqdu d-data meħtieġa permezz tal-amministrazzjonijiet nazzjonali tagħhom li jippermettu komputazzjoni tad-differenza fil-pagi bejn il-ħaddiema nisa u rġiel għal kull impjegatur. Tali ġbir ta' data jista' jkun jeħtieġ l-interkonnessjoni ta' data minn diversi amministrazzjonijiet pubbliċi, bħal spettorati tat-taxxa u uffiċċji tas-sigurtà soċjali, u jkun possibbli, jekk tkun disponibbli data amministrattiva li tqabbel id-data tal-impjegaturi, fil-livell tal-kumpanija jew tal-organizzazzjoni, mad-data tal-ħaddiema, fil-livell individwali, inkluż il-benefiċċji fi flus kontanti u in natura. L-Istati Membri jistgħu jiġbru dik l-informazzjoni mhux biss għal impjegaturi li huma koperti mill-obbligu ta' rappurtar dwar il-pagi skont din id-Direttiva, iżda wkoll għal impjegaturi li mhumiex koperti mill-obbligu u li jirrappurtaw b'mod volontarju. Il-pubblikazzjoni tal-informazzjoni meħtieġa mill-Istati Membri jenħtieġ li tissostitwixxi l-obbligu tar-rappurtar dwar il-pagi fuq dawk l-impjegaturi koperti mid-data amministrattiva dment li jinkiseb ir-riżultat maħsub mill-obbligu tar-rappurtar.

(41)

Sabiex l-informazzjoni dwar id-differenza bejn il-ġeneri fil-pagi fil-livell tal-organizzazzjoni tkun disponibbli b'mod wiesa', l-Istati Membri jenħtieġ li jafdaw lill-korp ta' monitoraġġ maħtur skont din id-Direttiva biex jikkompila d-data dwar id-differenza fil-pagi li jirċievi mingħand l-impjegaturi mingħajr ma jqiegħed piż addizzjonali fuq dawn tal-aħħar. Il-korp ta' monitoraġġ jenħtieġ li jagħmel dik id-data disponibbli għall-pubbliku, fosthom billi jippubblikaha fuq sit web li jkun faċilment aċċessibbli, u b'hekk jippermetti t-tqabbil tad-data ta' impjegaturi, setturi u reġjuni individwali tal-Istat Membru kkonċernat.

(42)

L-Istati Membri jistgħu jirrikonoxxu l-impjegaturi li mhumiex soġġetti għall-obbligi ta' rapportar stabbiliti f'din id-Direttiva, li jirrappurtaw b'mod volontarju dwar il-pagi tagħhom, pereżempju permezz ta' tikketta ta' trasparenza fil-pagi, bil-ħsieb li jippromwovu prattiki tajbin fir-rigward tad-drittijiet u l-obbligi stipulati f'din id-Direttiva.

(43)

Il-valutazzjonijiet konġunti tal-pagi jenħtieġ li jiskattaw ir-rieżami u r-reviżjoni tal-istrutturi tal-pagi f'organizzazzjonijiet b'mill-inqas 100 ħaddiem li juru inugwaljanzi fil-pagi. Il-valutazzjoni konġunta tal-pagi jenħtieġ li titwettaq jekk l-impjegaturi u r-rappreżentanti tal-ħaddiema kkonċernati ma jaqblux li d-differenza ta' mill-inqas 5 % f'kategorija partikolari ta' ħaddiema fil-livell tal-paga medja bejn il-ħaddiema nisa u rġiel tista' tiġi ġustifikata abbażi ta' kriterji oġġettivi u newtrali għall-ġeneru, jekk tali ġustifikazzjoni ma tiġix ipprovduta mill-impjegatur, jew jekk l-impjegatur ma jkunx irrimedja din id-differenza fil-livell tal-paga fi żmien sitt xhur mid-data tas-sottomissjoni tar-rappurtar dwar il-pagi. Il-valutazzjoni konġunta tal-pagi jenħtieġ li titwettaq mill-impjegaturi f'kooperazzjoni mar-rappreżentanti tal-ħaddiema. Jekk ma jkunx hemm rappreżentanti tal-ħaddiema , jenħtieġ li dawn jinħatru mill-ħaddiema għall-fini tal-valutazzjoni konġunta tal-pagi. Il-valutazzjonijiet konġunti tal-pagi jenħtieġ li jwasslu, f'perjodu ta' żmien raġonevoli, għall-eliminazzjoni tad-diskriminazzjoni fil-pagi bbażata fuq il-ġeneru permezz tal-adozzjoni ta' miżuri ta' rimedju.

(44)

Kwalunkwe proċessar jew pubblikazzjoni ta' informazzjoni skont din id-Direttiva jenħtieġ li jkunu konformi mar-Regolament (UE) 2016/679 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (14). Jenħtieġ li jiżdiedu salvagwardji speċifiċi biex jipprevjenu l-iżvelar dirett jew indirett ta' informazzjoni ta' ħaddiem identifikabbli. Il-ħaddiema ma għandhomx jinżammu milli jiżvelaw b'mod volontarju l-paga tagħhom għall-fini tal-infurzar tal-prinċipju ta' paga ugwali.

(45)

Huwa importanti li s-sħab soċjali jiddiskutu u jagħtu attenzjoni partikolari lill-kwistjonijiet ta' pagi ugwali fin-negozjar kollettiv. Il-karatteristiċi varji tad-djalogu soċjali nazzjonali u s-sistemi ta' negozjar kollettiv madwar l-Unjoni u l-awtonomija u l-libertà kuntrattwali tas-sħab soċjali, kif ukoll il-kapaċità tagħhom bħala rappreżentanti tal-ħaddiema u tal-impjegaturi jenħtieġ li jiġu rrispettati. Għalhekk, jenħtieġ li l-Istati Membri, f'konformità mas-sistema u l-prattiki nazzjonali tagħhom, jieħdu miżuri adatti biex jinkoraġġixxu lis-sħab soċjali jagħtu l-attenzjoni xierqa lill-kwistjonijiet ta' paga ugwali, li jistgħu jinkludu diskussjonijiet fil-livell adatt ta' negozjar kollettiv, miżuri biex jistimulaw u jneħħu r-restrizzjonijiet żejda fuq l-eżerċizzju tad-dritt ta' negozjar kollettiv relatat mal-kwistjonijiet ikkonċernati u l-iżvilupp ta' sistemi ta' evalwazzjoni u klassifikazzjoni tal-impjieg newtrali għall-ġeneru.

(46)

Il-ħaddiema kollha jenħtieġ li jkollhom il-proċeduri meħtieġa għad-dispożizzjoni tagħhom biex jiffaċilitaw l-eżerċizzju tad-dritt tagħhom ta' aċċess għall-ġustizzja. Il-leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprevedi l-użu tal-konċiljazzjoni, jew li tagħmel l-intervent ta' korp tal-ugwaljanza obbligatorju jew soġġett għal inċentivi jew penali jenħtieġ li ma żżommx lill-partijiet milli jeżerċitaw id-dritt tagħhom ta' aċċess għall-qrati.

(47)

L-involviment ta' korpi ta' ugwaljanza, flimkien ma' partijiet ikkonċernati oħrajn, huwa strumentali biex il-prinċipju ta' paga ugwali jkun applikat b'mod effettiv. Is-setgħat u l-mandati tal-korpi nazzjonali tal-ugwaljanza għalhekk jenħtieġ li jkunu adegwati sabiex ikopru bis-sħiħ id-diskriminazzjoni bbażata fuq il-ġeneru fil-pagi, inkluż kwalunkwe trasparenza fil-pagi jew kwalunkwe dritt u obbligu ieħor stabbilit b'din id-Direttiva. Sabiex jingħelbu l-ostakli proċedurali u dawk relatati mal-ispejjeż li jiffaċċjaw il-ħaddiema li jfittxu li jeżerċitaw id-dritt tagħhom għal paga ugwali, il-korpi tal-ugwaljanza, kif ukoll l-assoċjazzjonijiet, l-organizzazzjonijiet u r-rappreżentanti tal-ħaddiema jew entitajiet legali oħra b'interess li jiżguraw l-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa jenħtieġ li jkunu jistgħu jirrappreżentaw lil individwi. Jenħtieġ li dawn ikunu jistgħu jassistu lill-ħaddiema billi jaġixxu f'isimhom jew jappoġġawhom, li jippermetti lill-ħaddiema li jkunu sofrew diskriminazzjoni iressqu b'mod effettiv pretensjoni dwar l-allegat ksur tad-drittijiet tagħhom u l-prinċipju ta' paga ugwali.

(48)

It-tressiq ta' pretensjonijiet f'isem diversi ħaddiema jew b’appoġġ għalihom huwa mod kif jiġu ffaċilitati l-proċedimenti li altrimenti ma kinux jitressqu minħabba ostakli proċedurali u finanzjarji jew biża' ta' vittimizzazzjoni. Dan jagħmilha aktar faċli wkoll meta l-ħaddiema jkunu qed jiffaċċjaw diskriminazzjoni għal raġunijiet multipli li jistgħu jkunu diffiċli biex jiġu sseparati. It-pretensjonijiet kollettivi għandhom il-potenzjal li jikxfu diskriminazzjoni sistemika u joħolqu l-viżibilità tad-dritt għall paga ugwali u tal-ugwaljanza bejn il-ġeneri fis-soċjetà kollha kemm hi. Il-possibbiltà ta' rimedju kollettiv tista' tħeġġeġ konformità proattiva mal-miżuri ta' trasparenza fil-pagi, toħloq pressjoni mill-pari, iżżid l-għarfien u r-rieda tal-impjegaturi li jaġixxu b'mod preventiv, u tindirizza n-natura sistemika tad-diskriminazzjoni fil-pagi. L-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li jistabbilixxu kriterji ta' kwalifika għar-rappreżentanti tal-ħaddiema fi proċedimenti tal-qorti relatati ma' pretensjonijiet ta’ paga ugwali, sabiex jiġi żgurat li dawn ir-rappreżentanti jkunu kwalifikati b'mod adegwat.

(49)

L-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw l-allokazzjoni ta' riżorsi suffiċjenti lill-korpi tal-ugwaljanza għat-twettiq effettiv u adegwat tal-kompiti tagħhom relatati mad-diskriminazzjoni fil-pagi bbażata fuq is-sess. Meta l-kompiti jiġu allokati lil aktar minn korp wieħed, l-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw li dawn ikunu kkoordinati b'mod adegwat. Dan jinkludi, per eżempju, l-allokazzjoni tal-ammonti rkuprati bħala multi lill-korpi tal-ugwaljanza bil-għan li jwettqu b'mod effettiv il-funzjonijiet tagħhom fir-rigward tal-infurzar tad-dritt għal paga ugwali għal xogħol ugwali, inkluż it-tressiq ta' pretensjonijiet ta' diskriminazzjoni fil-pagi jew l-għoti ta' assistenza jew appoġġ lill-vittmi biex iressqu tali pretensjonijiet.

(50)

Il-kumpens jenħtieġ li jkopri b'mod sħiħ it-telf jew id-dannu li jirriżulta kawża tad-diskriminazzjoni fil-pagi bbażata fuq il-ġeneru f’konformità mal-każistika tal-Qorti tal-Ġustizzja (15). Jenħtieġ li jinkludi l-irkupru sħiħ ta' paga b'lura u bonusijiet jew ħlasijiet in natura relatati, kif ukoll kumpens għal opportunitajiet mitlufa, bħal aċċess għal ċerti benefiċċji skont il-livell tal-paga, u għal dannu mhux materjali, bħal tbatija minħabba s-sottovalutazzjoni tax-xogħol imwettaq. Fejn xieraq, il-kumpens jista' jqis id-dannu kkawżat minn diskriminazzjoni fil-pagi bbażata fuq is-sess li tingħaqad ma' raġunijiet protetti oħra ta' diskriminazzjoni. Jenħtieġ li l-Istati Membri ma jiffissawx limitu massimu minn qabel għal tali kumpens.

(51)

Minbarra l-kumpens, jenħtieġ li jiġu previsti rimedji oħrajn. L-awtoritajiet kompetenti jew il-qrati nazzjonali jenħtieġ li, pereżempju, ikunu jistgħu jirrikjedu li impjegatur jieħu miżuri strutturali jew organizzattivi biex jikkonforma mal-obbligi tiegħu fir-rigward tal-pagi ugwali. Miżuri bħal dawn jistgħu jinkludu, pereżempju, obbligu li jiġi rieżaminat il-mekkaniżmu tal-iffissar tal-pagi abbażi ta' evalwazzjoni u klassifikazzjoni newtrali għall-ġeneru; li jinħoloq pjan ta' azzjoni biex jiġu eliminati d-diskrepanzi misjuba u biex titneħħa kwalunkwe differenza mhux ġustifikata fil-pagi; li tiġi pprovduta informazzjoni u tiżdied is-sensibilizzazzjoni tal-ħaddiema dwar id-dritt tagħhom għal paga ugwali; u li jiġi stabbilit taħriġ obbligatorju għall-persunal tar-riżorsi umani dwar il-pagi ugwali u dwar l-evalwazzjoni u l-klassifikazzjoni tal-impjieg newtrali għall-ġeneru.

(52)

F'konformità mal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (16), id-Direttiva 2006/54/KE tistabbilixxi dispożizzjonijiet biex tiżgura li l-oneru tal-provi jmur fuq il-konvenut fejn ikun hemm każ prima facie ta' diskriminazzjoni. Madankollu, mhuwiex dejjem faċli għall-vittmi u għall-qrati li jkunu jafu kif jistabbilixxu anki dik il-preżunzjoni. Fil-kawża C-109/88, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li meta sistema ta' paga tkun għalkollox nieqsa mit-trasparenza, jenħtieġ li l-oneru tal-provi jmur fuq il-konvenut, irrispettivament mill-fatt li l-ħaddiem ikun wera każ prima facie ta' diskriminazzjoni fil-pagi. Għaldaqstant, l-oneru tal-provi jenħtieġ li jmur fuq il-konvenut meta impjegatur ma jikkonformax mal-obbligi ta' trasparenza fil-pagi stipulati f'din id-Direttiva, pereżempju billi jirrifjuta li jipprovdi l-informazzjoni mitluba mill-ħaddiema jew billi ma jirrappurtax dwar id-differenza bejn il-ġeneri fil-pagi, fejn ikun rilevanti, ħlief meta l-impjegatur juri li dan il-ksur kien manifestament involontarju u ta' natura minuri.

(53)

F'konformità mal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, ir-regoli nazzjonali dwar il-perjodi ta' preskrizzjoni relatati mat-tressiq ta' pretensjonijiet dwar allegat ksur tad-drittijiet previsti f'din id-Direttiva jenħtieġ li jkunu tali li ma jagħmluhiex prattikament impossibbli jew eċċessivament diffiċli li jiġu eżerċitati dawk id-drittijiet. Il-perjodi ta' preskrizzjoni joħolqu ostakli speċifiċi għall-vittmi ta' diskriminazzjoni fil-pagi bbażata fuq il-ġeneru. Għal dak il-għan, jenħtieġ li jiġu stabbiliti standards minimi komuni. Dawk l-istandards jenħtieġ li jiddeterminaw meta jibda l-perjodu ta' preskrizzjoni, it-tul ta' żmien tiegħu u ċ-ċirkustanzi li fihom jiġi sospiż jew interrott, u jenħtieġ li jipprevedu li l-perjodu ta' preskrizzjoni biex jitressqu pretensjonijiet ikun mill-inqas tliet snin. Jenħtieġ li l-perjodi ta' preskrizzjoni ma jibdewx qabel ma r-rikorrent ikun konxju, jew jista' jkun raġonevolment mistenni li jkun konxju, tal-ksur. Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jiddeċiedu li l-perjodu ta' preskrizzjoni ma jibdiex waqt li l-ksur ikun għadu għaddej jew qabel ma jintemmu l-kuntratt tal-impjieg jew ir-relazzjoni tal-impjieg.

(54)

L-ispejjeż tal-litigazzjoni joħolqu diżinċentiv serju għall-vittmi tad-diskriminazzjoni fil-pagi bbażata fuq il-ġeneru biex iressqu pretensjonijiet dwar allegat ksur tad-dritt tagħhom għal paga ugwali, li jwassal għall-protezzjoni insuffiċjenti tal-ħaddiema u l-infurzar insuffiċjenti tad-dritt għal paga ugwali. Sabiex jitneħħa dak l-ostaklu proċedurali sinifikanti għall-ġustizzja, jenħtieġ li l-Istati Membri jiżguraw li l-qrati nazzjonali jkunu jistgħu jivvalutaw jekk individwu li jkun tilef bħala rikorrent kellux raġunijiet validi biex iressaq il-pretensjoni u, jekk iva, jekk dak ir-rikorrent ikunx meħtieġ iħallas l-ispejjeż tal-proċedimenti. Dan jenħtieġ li japplika b'mod partikolari meta konvenut li jkun rebaħ il-kawża ma jkunx ikkonforma mal-obbligi ta' trasparenza fil-pagi stipulati f'din id-Direttiva.

(55)

L-Istati Membri jenħtieġ li jipprevedu penali effettivi, proporzjonati u dissważivi fil-każ ta' ksur ta' dispożizzjonijiet nazzjonali adottati skont din id-Direttiva jew dispożizzjonijiet nazzjonali li diġà jkunu fis-seħħ fid-data tad-dħul fis-seħħ ta' din id-Direttiva u li jkunu relatati mad-dritt għal paga ugwali. Jenħtieġ li dawn il-penali jinkludu multi li jistgħu jkunu bbażati fuq il-fatturat annwali gross tal-impjegatur jew fuq il-pagi totali mħallsa tal-impjegatur. Jenħtieġ li jitqies kwalunkwe fattur aggravanti jew mitiganti ieħor li jista' japplika fiċ-ċirkustanzi tal-każ, pereżempju, fejn id-diskriminazzjoni fil-pagi bbażata fuq is-sess tkun ikkombinata ma' raġunijiet protetti oħra ta' diskriminazzjoni. Hija r-responsabbiltà tal-Istati Membri li jiddeterminaw il-ksur tad-drittijiet u l-obbligi relatati ma' paga ugwali għal xogħol ugwali jew xogħol ta' valur ugwali li għalih l-aktar penali adatti huma l-multi.

(56)

L-Istati Membri jenħtieġ li jistabbilixxu penali speċifiċi għal ksur ripetut ta' kwalunkwe dritt jew obbligu relatat ma' paga ugwali bejn l-irġiel u n-nisa għall-istess xogħol jew għal xogħol ta' valur ugwali, biex jirriflettu s-severità tal-ksur u jiskoraġġixxu aktar ksur bħal dan. Tali penali jistgħu jinkludu tipi differenti ta' diżinċentivi finanzjarji bħar-revoka ta' benefiċċji pubbliċi jew l-esklużjoni, għal ċertu perjodu ta' żmien, minn kwalunkwe għoti ta' inċentivi finanzjarji ulterjuri jew minn kwalunkwe offerta pubblika.

(57)

L-obbligi fuq l-impjegaturi li jirriżultaw minn din id-Direttiva huma parti mill-obbligi applikabbli fl-oqsma tal-liġi ambjentali, soċjali u tax-xogħol li l-Istati Membri jridu jiżguraw il-konformità magħhom skont id-Direttivi 2014/23/UE (17), 2014/24/UE (18) u 2014/25/UE (19) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill fir-rigward tal-parteċipazzjoni fi proċeduri ta' akkwist pubbliku. Sabiex jikkonformaw ma' dawk l-obbligi fuq l-impjegaturi sa fejn huwa kkonċernat id-dritt għal paga ugwali, l-Istati Membri jenħtieġ li b'mod partikolari jiżguraw li l-operaturi ekonomiċi, fit-twettiq ta' kuntratt pubbliku jew konċessjoni, ikollhom mekkaniżmi li jiffissaw il-pagi li ma jwasslux għal differenza bejn il-ġeneri fil-pagi bejn il-ħaddiema fi kwalunkwe kategorija ta' ħaddiema li jwettqu xogħol ugwali jew xogħol ta' valur ugwali li ma tkunx tista' tiġi ġustifikata abbażi ta' kriterji newtrali għall-ġeneru . Barra minn hekk, l-Istati Membri jenħtieġ li jikkunsidraw jirrikjedu lill-awtoritajiet kontraenti jintroduċu, kif ikun xieraq, penali u kundizzjonijiet ta' terminazzjoni li jiżguraw konformità mal-prinċipju ta' paga ugwali fit-twettiq ta' kuntratti pubbliċi u konċessjonijiet. L-awtoritajiet kontraenti jenħtieġ ukoll li jkunu jistgħu jqisu wkoll in-nuqqas ta' konformità mal-prinċipju ta' paga ugwali mill-offerent jew minn wieħed mis-sottokuntratturi tal-offerent meta jikkunsidraw l-applikazzjoni tar-raġunijiet għall-esklużjoni jew meta jieħdu deċiżjoni li ma jagħtux kuntratt lill-offerent li jissottometti l-aktar offerta ekonomikament vantaġġuża.

(58)

L-implimentazzjoni effettiva tad-dritt għal paga ugwali teħtieġ protezzjoni amministrattiva u mill-qorti adegwata kontra kwalunkwe trattament avvers bħala reazzjoni għal tentattiv mill-ħaddiema li jeżerċitaw dak id-dritt, għal kwalunkwe lment lill-impjegatur jew għal kwalunkwe proċedura amministrattiva jew proċediment tal-qorti li jkollhom l-għan li jinfurzaw il-konformità ma' dak id-dritt. Skont il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (20) il-kategorija ta' impjegati li huma intitolati għall-protezzjoni jenħtieġ li tiġi interpretata b'mod wiesa' u tinkludi l-impjegati kollha li jistgħu jkunu soġġetti għal miżuri ta' ritaljazzjoni meħuda minn impjegatur b'reazzjoni għal ilment ta' diskriminazzjoni bbażata fuq raġunijiet ta’ sess. Il-protezzjoni mhijiex limitata biss għall-impjegati li jkunu ressqu lmenti jew ir-rappreżentanti tagħhom, jew għal dawk li jikkonformaw ma' ċerti rekwiżiti formali li jirregolaw ir-rikonoxximent ta' ċertu status, bħal dak ta' xhud.

(59)

Sabiex jittejjeb l-infurzar tal-prinċipju ta' paga ugwali, din id-Direttiva jenħtieġ li ssaħħaħ l-għodod u l-proċeduri ta' infurzar eżistenti fir-rigward tad-drittijiet u l-obbligi stipulati f'din id-Direttiva u d-dispożizzjonijiet dwar paga ugwali stabbiliti fid-Direttiva 2006/54/KE.

(60)

Din id-Direttiva tistabbilixxi rekwiżiti minimi, u għalhekk tirrispetta l-prerogattiva tal-Istati Membri li jintroduċu jew iżommu dispożizzjonijiet li huma iktar favorevoli għall-ħaddiema. Id-drittijiet miksuba skont il-qafas legali eżistenti jenħtieġ li jkomplu japplikaw, sakemm ma jiġux introdotti minn din id-Direttiva dispożizzjonijiet li huma iktar favorevoli għall-ħaddiema. L-implimentazzjoni ta' din id-Direttiva ma tistax tintuża biex jitnaqqsu d-drittijiet eżistenti stabbiliti fid-dritt tal-Unjoni jew nazzjonali eżistenti f'dan il-qasam, u lanqas ma tista' tikkostitwixxi raġunijiet validi biex jitnaqqsu d-drittijiet tal-ħaddiema fir-rigward tal-prinċipju ta' paga ugwali.

(61)

Sabiex jiġi żgurat monitoraġġ xieraq tal-implimentazzjoni tad-dritt għal paga ugwali, l-Istati Membri jenħtieġ li jistabbilixxu jew jaħtru korp ta' monitoraġġ iddedikat. Dak il-korp, li jenħtieġ li jkun jista’ jkun parti minn korp eżistenti li jkollu objettivi simili, jenħtieġ li jkollu kompiti speċifiċi fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-miżuri ta' trasparenza fil-pagi previsti f'din id-Direttiva u jiġbor ċerta data għall-monitoraġġ tal-inugwaljanzi fil-pagi u l-impatt tal-miżuri ta' trasparenza fil-pagi. Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jaħtru aktar minn korp wieħed, dment li l-funzjonijiet ta' monitoraġġ u analiżi stipulati f'din id-Direttiva jkunu żgurati minn korp ċentrali.

(62)

Il-kumpilazzjoni ta' statistika dwar il-pagi diżaggregata skont is-sessi u l-forniment lill-Kummissjoni (Eurostat) bi statistika preċiża u kompluta hija essenzjali għall-analiżi u l-monitoraġġ tal-bidliet fid-differenza bejn il-ġeneri fil-pagi fuq livell tal-Unjoni. Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 530/1999 (21) jirrikjedi li l-Istati Membri jikkompilaw statistika kull erba' snin dwar il-qligħ strutturali fil-livell mikro, li tipprovdi data armonizzata għall-kalkolu tad-differenza bejn il-ġeneri fil-pagi. Statistika annwali ta' kwalità għolja tista' żżid it-trasparenza u ttejjeb il-monitoraġġ u s-sensibilizzazzjoni dwar l-inugwaljanza fil-pagi bejn il-ġeneri. Id-disponibbiltà u l-komparabbiltà ta' tali data huma strumentali għall-valutazzjoni tal-iżviluppi kemm fil-livell nazzjonali kif ukoll fl-Unjoni kollha. L-istatistika rilevanti trażmessa lill-Kummissjoni (Eurostat) jenħtieġ li tinġabar għall-finijiet tal-istatistika skont it-tifsira tar-Regolament (KE) Nru 223/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (22).

(63)

Minħabba li l-objettivi ta' din id-Direttiva, jiġifieri applikazzjoni aħjar u aktar effettiva tal-prinċipju ta' paga ugwali permezz tal-istabbiliment ta' rekwiżiti minimi komuni li jenħtieġ li japplikaw għall-impriżi u l-organizzazzjonijiet kollha madwar l-Unjoni, ma jistgħux jinkisbu b'mod suffiċjenti mill-Istati Membri iżda jistgħu pjuttost, minħabba l-iskala u l-effetti tagħhom, jinkisbu aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista' tadotta miżuri, f'konformità mal-prinċipju tas-sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. F'konformità mal-prinċipju tal-proporzjonalità kif stabbilit f'dak l-Artikolu, din id-Direttiva, li tillimita ruħha li tistabbilixxi standards minimi, ma tmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ biex jinkisbu dawk l-objettivi.

(64)

Ir-rwol tas-sħab soċjali huwa ta' importanza ewlenija fit-tfassil tal-mod kif il-miżuri ta' trasparenza fil-pagi jiġu implimentati fl-Istati Membri, speċjalment f'dawk b'kopertura għolja ta' negozjar kollettiv. L-Istati Membri għalhekk jenħtieġ li jkollhom il-possibbiltà li jafdaw lis-sħab soċjali bl-implimentazzjoni ta' din id-Direttiva kollha jew ta' parti minnha, dment li l-Istati Membri jieħdu l-passi kollha meħtieġa biex jiżguraw li r-riżultati mixtieqa minn din id-Direttiva jkunu garantiti f'kull ħin.

(65)

Fl-implimentazzjoni ta' din id-Direttiva, l-Istati Membri jenħtieġ li jevitaw li jimponu restrizzjonijiet amministrattivi, finanzjarji u legali b'tali mod li jżommu lura l-ħolqien u l-iżvilupp tal-intrapriżi mikro, żgħar jew ta' daqs medju. L-Istati Membri għalhekk jenħtieġ li jivvalutaw l-impatt tal-miżuri ta' traspożizzjoni tagħhom fuq l-intrapriżi mikro, żgħar u ta' daqs medju biex jiżguraw li dawk l-intrapriżi ma jiġux affettwati b'mod sproporzjonat, filwaqt li joqogħdu speċifikament attenti għall-mikrointrapriżi, biex itaffu l-piż amministrattiv, u jippubblikaw ir-riżultati ta' dawn il-valutazzjonijiet.

(66)

Il-Kontrollur Ewropew għall-Protezzjoni tad-Data ġie kkonsultat skont l-Artikolu 42 tar-Regolament (UE) 2018/1725 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (23) u ta l-opinjoni tiegħu fis-27 ta' April 2021,