Opinjoni tal-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni — Il-Patt Klimatiku Ewropew

(2020/C 440/17)

Relatur: Rafał Kazimierz TRZASKOWSKI (PL/PPE), President tal-Belt Kapitali ta’ Varsavja Dokument ta’ referenza: Ittra minn Maroš Šefčovič tal-11 ta’ Marzu 2020, Viċi President, Kummissjoni Ewropea

RAKKOMANDAZZJONIJIET TA’ POLITIKA

IL-KUMITAT EWROPEW TAR-REĠJUNI

Dwar il-ksib tal-objettivi tal-Patt Ekoloġiku Ewropew fl-era ta’ wara l-COVID-19

1.

jilqa’ l-proposta tal-Kummissjoni biex jiġi stabbilit Patt Klimatiku Ewropew li għandu l-għan li jinvolvi liċ-ċittadini u l-komunitajiet tagħhom fit-tfassil ta’ azzjonijiet klimatiċi u ambjentali permezz ta’ azzjonijiet konkreti fuq il-post, li jinkoraġġixxi djalogu miftuħ mal-atturi kollha, u li jinbnew sinerġiji, jiġu promossi l-kapaċitajiet u jiġu attivati azzjonijiet klimatiċi; jemmen li l-Patt għandu jiġi żviluppat bħala strument ta’ governanza innovattiv li jippermetti komunikazzjoni bidirezzjonali, kooperazzjoni u skambju ta’ informazzjoni fil-livelli, setturi u territorji kollha sabiex jittejbu l-effettività u l-leġittimità tal-politika klimatika tal-UE;

2.

ifakkar li “patt” is-soltu jirreferi għal impriża bejn imsieħba ugwali għall-benefiċċju konġunt jew reċiproku u l-kisba ta’ għanijiet komuni; għalhekk itenni li l-awtoritajiet lokali u reġjonali jinsabu lesti jaħdmu fi sħubija mal-istituzzjonijiet tal-UE, l-Istati Membri u l-partijiet interessati rilevanti kollha taħt il-Patt Klimatiku sabiex flimkien jimmiraw li jilħqu l-għanijiet tan-newtralità klimatika u l-implimentazzjoni tal-Għanijiet ta’ Żvilupp Sostenibbli tan-NU; Madankollu, l-approċċ komuni tal-Patt m’għandux jiskarta l-isfidi varji eżistenti kkawżati mit-tibdil fil-klima f’żoni differenti tal-UE; l-għanijiet komuni għandhom għalhekk jirriflettu l-ħtiġijiet ġeografiċi speċifiċi bbażati wkoll fuq valutazzjoni sistematika ta’ dawn il-ħtiġijiet u l-karatteristiċi;

3.

jenfasizza l-fatt li l-pandemija tal-COVID-19, u l-kriżi ekonomika li qed tikkawża, x’aktarx se ġġegħlna nikkompletaw il-viżjoni oriġinali tal-Patt Klimatiku. Jinsisti, madankollu, li l-Kummissjoni Ewropea u l-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-kriżi attwali ma tnaqqasx ir-ritmu, iżda minflok għandha tintuża bħala opportunità biex jitħaffef il-pass, tat-trasformazzjoni meħtieġa tal-Unjoni Ewropea lejn in-newtralità klimatika; dan jinkludi l-iffissar tal-għan tat-tnaqqis tas-CO2 sal-2030 għal mill-inqas 55 %;

4.

itenni l-impenn tiegħu li jikkunsidra s-17-il Għan ta’ Żvilupp Sostenibbli tan-Nazzjonijiet Uniti (SDGs) bħala parti integrali tal-Patt Ekoloġiku u jappoġġja l-pożizzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti li d-dimensjoni soċjali hija aspett integrali tas-sostenibbiltà flimkien mal-miżuri dwar il-klima u l-konservazzjoni tan-natura. Il-prospett tal-inklużjoni soċjali għandu jiġi ggarantit għall-popolazzjoni Ewropea kollha kemm hi. Minbarra s-sigurtà soċjali, dan jinkludi b’mod partikolari l-ugwaljanza bejn il-ġeneri, aċċess għal edukazzjoni ta’ kwalità għolja u l-iżgurar ta’ ħajja b’saħħitha għal kulħadd f’kull età; sadanittant għandu jiġi enfasizzat li impenn lejn is-17-il SDG jinkludi l-kooperazzjoni mal-imsieħba tagħna barra mill-UE abbażi ta’ dawn l-istess valuri.

5.

jenfasizza li l-Patt Klimatiku għandu jkun fuq kollox faċilitatur ta’ kooperazzjoni bejn l-awtoritajiet lokali u reġjonali u l-istituzzjonijiet Ewropej. Għandu jservi bħala għodda ta’ governanza innovattiva, biex jiżviluppa ideat, jagħti lok biex l-informazzjoni miksuba fuq il-post tikkontribwixxi għall-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet tal-UE, itejjeb l-implimentazzjoni tal-politiki tal-UE u jikkoordina l-azzjoni fil-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima filwaqt li simultanjament jindirizza l-kriżi ekonomika kkawżata mill-pandemija tal-COVID-19. Il-miżuri li jistimulaw l-ekonomija għandhom irawmu kemm ir-reżiljenza tas-soċjetajiet kif ukoll id-dekarbonizzazzjoni tal-ekonomija bil-għan li tintlaħaq in-newtralità klimatika sa mhux aktar tard mill-2050. Il-politiki kollha li għandhom jiġu żviluppati għandhom jiġu analizzati għall-impatt tagħhom fuq il-klima u l-ambjent;

6.

jenfasizza li l-Patt Klimatiku għandu jagħti spinta lill-impenji diġà ffirmati fil-livell lokali minn atturi lokali (SMEs, skejjel, awtoritajiet lokali, universitajiet, eċċ.) u għandu jiġġenera impenji ġodda biex l-Ewropa ssir l-ewwel kontinent newtrali mil-lat ta’ klima sal-2050;

7.

jenfasizza għaldaqstant li l-Patt Klimatiku għandu jaġixxi wkoll bħala inizjattiva kumplessiva bil-marka tagħha stess għall-patti klimatiċi lokali eżistenti u futuri (1) jew sħubijiet immexxija lokalment, filwaqt li jaħdem lejn għanijiet klimatiċi ċari mas-soċjetà ċivili, in-negozji u partijiet interessati rilevanti oħra. Għandu jgħin biex jinħoloq appoġġ għaċ-ċittadini għall-politiki dwar il-klima, jiffaċilita l-iskambji tal-aħjar prattiki, jirreplika u jespandi l-inizjattivi Ewropej l-aktar ta’ suċċess, u jistimola l-ħolqien ta’ patti klimatiċi lokali fl-UE;

8.

jilqa’ b’mod favorevoli l-impenn li esprimiet il-Kummissjoni sabiex tagħti attenzjoni speċjali lir-reġjuni ultraperiferiċi fil-qafas tal-Patt Ekoloġiku Ewropew, hija u tqis il-vulnerabbiltà tagħhom għat-tibdil fil-klima u d-diżastri naturali u l-assi uniċi tagħhom bħall-bijodiversità u s-sorsi ta’ enerġija rinnovabbli u jistenna bil-ħerqa li jiġu adottati miżuri speċifiċi għal dan il-għan;

9.

itenni l-impenn tiegħu li jappoġġja lill-Kummissjoni u lill-awtoritajiet lokali u reġjonali fl-implimentazzjoni b’suċċess tal-Patt Ekoloġiku u b’mod partikolari biex il-Patt Klimatiku jsir għodda b’saħħitha li tassisti lill-awtoritajiet lokali u reġjonali f’dan il-proġett ambizzjuż u tagħtihom rwol proattiv; jirrimarka li dan l-approċċ trasversali innovattiv tal-Patt Ekoloġiku u l-irkupru ekonomiku, jirrikjedi approċċ ġdid fjamant għall-bini tal-kapaċità fi ħdan l-awtoritajiet lokali u reġjonali, li jimmira lejn is-setturi kollha u jagħmel pressjoni għal ġestjoni aktar integrata. Il-Patt Klimatiku għandu jkun l-opportunità biex tinħoloq kultura ta’ “Patt Ekoloġiku” fi ħdan l-awtoritajiet lokali u reġjonali kollha u jissensibilizza liċ-ċittadini dwar l-oqsma ta’ politika kollha kkonċernati kif ukoll l-involviment tagħhom fihom;

10.

jenfasizza kif l-emerġenza tas-saħħa attwali relatata mal-pandemija tal-COVID-19 qiegħda turi għal darb’oħra fl-Ewropa kollha, ir-rwol tal-awtoritajiet lokali u reġjonali bħala entitajiet kruċjali għat-teħid tad-deċiżjonijiet u fornituri tas-servizzi pubbliċi fl-iżgurar ta’ rispons tal-ewwel linja għall-ħtiġijiet u l-isfidi lokali, mhux l-inqas f’perjodi ta’ emerġenza globali. Jirrimarka li l-komunitajiet lokali u ċ-ċittadini tagħhom għandhom jerġgħu jibdew jaqdu r-rwol tagħhom, li ġie mxekkel mill-globalizzazzjoni li qed tikber u industrijalizzazzjoni li wisq ta’ spiss hija mibnija fuq użu mhux sostenibbli ta’ riżorsi, billi jsiru msieħba ewlenin fit-tfassil ta’ azzjonijiet klimatiċi u fil-protezzjoni u r-restawr tal-ambjent tagħhom;

11.

jissuġġerixxi li jintużaw eżempji tal-aħjar prattika fil-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima fil-livell lokali u reġjonali, bħall-grupp globali Under2 Coalition ta’ awtoritajiet sottonazzjonali li jinkludi aktar minn 220 gvern provinċjali, reġjun u muniċipalità, sabiex nikkapitalizzaw fuq it-tagħlimiet misluta mill-iżvilupp ta’ strateġiji klimatiċi fit-tul u biex ikun hemm skambju ta’ esperjenza dwar metodi ta’ suċċess, soluzzjonijiet innovattivi u tagħlimiet siewja minn inizjattivi bħal dawn bħala parti integrali mill-Patt Klimatiku;

12.

jilqa’ l-Komunikazzjonijiet tal-KE dwar Il-baġit tal-UE jmexxi l-pjan ta’ rkupru għall-Ewropa u Il-mument tal-Ewropa: Tiswija u Tħejjija għall-Ġenerazzjoni li Jmiss u jtenni l-appoġġ tiegħu għall-politika Ewropea dwar in-newtralità klimatika, li titqies bħala politika indispensabbli u minn ta’ quddiem li għandha l-għan li jiġi żgurat futur sostenibbli għall-Ewropa. Fil-kuntest tal-pandemija li għaddejja bħalissa, il-politika dwar in-newtralità klimatika u r-reżiljenza territorjali trid issir is-sinsla ta’ strateġija ta’ rkupru newtrali għall-klima, li tiżgura li l-fondi kollha investiti fl-irkupru tal-ekonomiji tal-Ewropa jikkontribwixxu wkoll b’mod qawwi biex jitħaffef il-pass tat-tranżizzjoni lejn in-newtralità klimatika, il-protezzjoni tal-bijodiversità u reżiljenza territorjali li qed tiżdied fi ħdan l-oqfsa previsti;

13.

itenni li politiki mfassla tajjeb li għandhom l-għan li jindirizzaw it-tibdil fil-klima jistgħu jiftħu opportunitajiet ekonomiċi: skont il-Kummissjoni, jekk tinkiseb il-newtralità klimatika, dan jista’ jwassal għal żieda ta’ 2 % fil-PDG tal-UE sal-2050, b’iffrankar ta’ madwar EUR 200 biljun/sena fi spejjeż tas-saħħa evitati, u għall-ħolqien ta’ miljun impjieg fl-ekonomija ekoloġika; dawn l-opportunitajiet x’aktarx li jkunu saħansitra aktar rilevanti fid-dawl tar-rabtiet emerġenti bejn il-pandemija attwali u r-riskju ta’ pandemiji futuri, u d-degradazzjoni ambjentali, it-telfien tal-bijodiversità u l-effetti tat-tibdil fil-klima. Għalhekk jilqa’ l-fatt li l-Patt Klimatiku se jkollu bħala waħda mill-azzjonijiet ta’ prijorità tiegħu t-tħawwil tas-siġar, ir-riġenerazzjoni tan-natura u l-introduzzjoni tal-ħdura fiż-żoni urbani u jappella biex tiġi inkluża wkoll infrastruttura ekoloġika kif ukoll azzjonijiet immirati lejn l-iffrankar tal-ilma u l-iżgurar taċ-ċirkolarità fl-ekonomija tal-ilma;

14.

jenfasizza li fiċ-ċirkostanzi straordinarji li ninsabu fihom bħalissa minħabba l-pandemija, jeħtieġ li l-ebda ċittadin ma jitħalla jibqa’ lura. Issa, aktar minn qatt qabel, kemm l-azzjonijiet klimatiċi kif ukoll l-istrumenti ta’ rkupru jeħtieġ li jilħqu kemm il-bliet kif ukoll iż-żoni rurali, kif ukoll is-setturi kollha tal-ekonomija b’attenzjoni partikolari għas-setturi tradizzjonali tal-produzzjoni li kienu l-aktar li batew minħabba l-miżuri biex tiġi miġġielda l-pandemija tal-COVID-19. Jilqa’ f’dan il-kuntest l-inizjattiva mħabbra dwar il-Mewġa ta’ Rinnovazzjoni li għandha l-għan li ttejjeb l-effiċjenza enerġetika tal-bini pubbliku u privat filwaqt li tipprovdi impjiegi u tagħti spinta lis-settur tal-kostruzzjoni;

15.

jenfasizza li l-awtoritajiet lokali u reġjonali għandu jkollhom aċċess dirett għall-fondi Ewropej (mill-baġit Ewropew kif ukoll minn istituzzjonijiet finanzjarji Ewropej oħra bħall-BEI) kemm għall-irkupru mill-kriżi ekonomika kkawżata mill-pandemija tal-COVID-19 kif ukoll għall-ġlieda kontra l-kriżi tal-klima. B’mod aktar speċifiku, huwa meħtieġ li jiġu stabbiliti, speċjalment għall-proġetti tal-Patt Ekoloġiku, strumenti addizzjonali li jagħtu aċċess dirett għall-fondi tal-UE bħall-European City Facility, taħt il-Programm Orizzont 2020, Azzjonijiet Innovattivi Urbani taħt il-FEŻR (Art. 8) jew l-Inizjattiva Urbana Ewropea futura wara l-2020 taħt ir-Regolament tal-FEŻR/FK (Art. 10);

16.

iqis, f’dan il-kuntest, li l-Patt Klimatiku għandu jippromovi aċċess dirett għall-fondi tal-UE għall-awtoritajiet lokali u reġjonali għall-azzjonijiet sostenibbli tagħhom skont il-Qafas Finanzjarju Pluriennali l-ġdid f’konformità mal-prinċipju tas-sussidjarjetà. Speċifikament, jitlob għal aċċess dirett għar-riżorsi allokati fil-qafas tal-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa. F’dan ir-rigward, jitlob ukoll għal 10 % tal-FEŻR il-ġdid biex jiġu allokati għall-iżvilupp urban sostenibbli. Jipproponi l-iżvilupp tal-politika dwar in-newtralità klimatika bil-baġit tagħha stess fi ħdan il-QFP futur, simili għall-politiki agrikoli u reġjonali, u b’aċċess dirett għall-fondi għall-bliet u r-reġjuni li jagħżlu t-triq ekoloġika tal-irkupru;

17.

jaqbel mal-konklużjonijiet tal-bord ta’ missjoni tal-“Bliet Newtrali għall-Klima u Intelliġenti” taħt Orizzont Ewropa, li 100 belt Ewropea jiġu appoġġjati u promossi aktar fit-trasformazzjoni sistemika tagħhom lejn in-newtralità klimatika sal-2030, bl-użu tal-fondi tal-Orizzont Ewropa, il-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej, il-Fond ta’ Tranżizzjoni Ġusta, il-proġetti importanti ta’ interess Ewropew komuni, Invest EU u strumenti oħrajn tal-UE;

18.

Il-KtR u l-BEI għandhom ikunu msieħba mill-qrib tal-membri tal-Patt Klimatiku u jappoġġjaw lill-Kummissjoni biex din tkun adatta għall-iskop tagħha u tkun aċċessibbli għall-awtoritajiet lokali u reġjonali kollha, irrispettivament mid-daqs, is-sitwazzjoni ġeografika jew l-isfond soċjoekonomiku tagħhom;

19.

jistieden lill-Kummissjoni tikkunsidra mill-ġdid l-oqsma li għandha ssir enfasi fuqhom bil-ħsieb li tallinja l-Patt Klimatiku u l-istrateġija ta’ rkupru newtrali għall-klima: il-Patt Klimatiku għandu jiffoka fuq firxa usa’ ta’ azzjonijiet, skont il-proġetti li jkunu lesti għall-implimentazzjoni u l-ħtiġijiet speċifiċi tal-komunitajiet lokali differenti;

20.

jirrimarka li l-firmatarji tal-Patt tas-Sindki għandhom, fil-Pjani ta’ Azzjoni għall-Enerġija Sostenibbli u l-Klima tagħhom, sensiela impressjonanti ta’ azzjonijiet li jistgħu jiġu ffinanzjati u implimentati immedjatament, u li ħafna forom oħra ta’ kooperazzjoni relatata mal-klima u l-ambjent tal-awtoritajiet lokali u reġjonali u awtoritajiet lokali u reġjonali individwali għandhom pjani simili li jistgħu jiġu kkunsidrati għall-istess skop; il-KtR jinsab lest li jkompli jappoġġja l-iżvilupp ta’ din l-inizjattiva billi jaħdem flimkien mal-Kummissjoni Ewropea u l-Uffiċċju tal-Patt tas-Sindki lejn appoġġ politiku msaħħaħ u integrazzjoni aktar b’saħħitha tal-Patt fl-oqfsa nazzjonali dwar l-enerġija u l-klima;

21.

jenfasizza li l-awtoritajiet lokali u reġjonali jappoġġjaw tranżizzjoni ambizzjuża lejn enerġija nadifa u affordabbli u jipproponi l-promozzjoni ta’ Djalogu permanenti f’Diversi Livelli dwar il-Patt Ekoloġiku mal-awtoritajiet lokali u reġjonali u partijiet interessati oħra fil-kuntest tal-Patt Klimatiku u bl-għodod tiegħu;

22.

iqis li l-aċċessibbiltà tal-enerġija nadifa tindirizza żewġ sfidi ċentrali: trid tkun kompetittiva fil-prezz u faċilment disponibbli; filwaqt li l-evoluzzjoni teknika tnaqqas id-distakk fil-prezz ma’ sorsi oħra ta’ enerġija, l-awtoritajiet lokali u reġjonali huma kruċjali biex jiffaċilitaw l-aċċess adatt għall-infrastruttura t-tajba. Din hija r-raġuni għaliex huwa meħtieġ aċċess rapidu għal appoġġ finanzjarju għall-awtoritajiet lokali u reġjonali li jimpenjaw ruħhom favur azzjonijiet ta’ mitigazzjoni u adattament għall-klima, u l-Patt Klimatiku għandu jgħin biex wieħed jifhem il-ħtiġijiet ewlenin tal-awtoritajiet lokali u reġjonali f’ċirkostanzi differenti u jiżviluppa l-għodod adatti, abbażi tal-esperjenza tagħhom, għall-appoġġ mil-livell tal-UE. F’dan il-kuntest, il-KtR jinsab lest li jikkoopera fuq azzjonijiet u inizjattivi konkreti mal-KE u l-awtoritajiet lokali u reġjonali sabiex jittejjeb l-aċċess għall-enerġija nadifa madwar l-UE;

23.

jissuġġerixxi li l-Patt Klimatiku għandu jkollu bħala wieħed mill-aspetti kruċjali tiegħu l-inizjattiva “mewġa ta’ rinnovazzjoni”, li għandha l-potenzjal li tkun wieħed mill-elementi ewlenin għal irkupru sostenibbli kif imħabbar fil-Komunikazzjoni tal-KE dwar Il-mument tal-Ewropa: Tiswija u Tħejjija għall-Ġenerazzjoni li Jmiss; f’dan il-qasam, huwa partikolarment importanti li jinħolqu inizjattivi konġunti tas-settur pubbliku u dak privat, u l-awtoritajiet lokali u reġjonali huma f’pożizzjoni kruċjali biex jinfurmaw liċ-ċittadini dwar il-benefiċċji u l-għodod ta’ appoġġ eżistenti għar-rinnovazzjoni tad-djar tagħhom, billi jmexxu bl-eżempju, u joħolqu konnessjonijiet u jappoġġjaw in-negozji lokali bl-għarfien espert meħtieġ f’livelli differenti, u jiżviluppaw għodod biex ikollhom aċċess għal assistenza finanzjarja nazzjonali jew tal-UE; barra minn hekk, l-awtoritajiet lokali u reġjonali għandhom ikunu ta’ eżempju fir-rinnovazzjoni tal-bini pubbliku u l-promozzjoni, b’mod partikolari, tar-rinnovazzjoni enerġetika tal-akkomodazzjoni soċjali u akkomodazzjoni oħra ta’ sjieda pubblika;

24.

jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li peress li l-livelli lokali u reġjonali qegħdin fil-bidu (reġjuni b’ekonomija b’bażi bijoloġika) u fl-aħħar ta’ ekonomija sostenibbli u ċirkolari (il-ġestjoni tal-iskart, ir-riċiklaġġ) għandhom jiġu inklużi fl-iżvilupp ta’ politiki relatati u l-implimentazzjoni tagħhom; jenfasizza li għal din ir-raġuni, u minħabba l-importanza partikolari ta’ dawn il-kwistjonijiet għaċ-ċittadini u n-negozji, il-Patt Klimatiku jista’ jintuża biex jiġu enfasizzati l-oqsma konkreti li jeħtieġu appoġġ;

25.

jappella wkoll għal mekkaniżmu ta’ djalogu permanenti bejn il-Kummissjoni Ewropea u l-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni dwar l-inizjattiva Mewġa ta’ Rinnovazzjoni;

26.

jissuġġerixxi li fl-objettiv li jintlaħaq l-għan tan-newtralità klimatika kif ukoll bħala għodda għall-ġlieda kontra l-kriżi ekonomika, l-istituzzjonijiet Ewropej għandhom jgħinu lill-awtoritajiet lokali u reġjonali fil-konverżjoni sostenibbli tat-trasport pubbliku għall-elettriku u fjuwils sostenibbli oħra sal-2030;

27.

meta wieħed iqis l-ambitu tal-kompetenzi tal-awtoritajiet lokali u reġjonali, jissuġġerixxi li minbarra l-mobilità sostenibbli, l-oqsma ewlenin ta’ politika li għandhom jiġu indirizzati fil-kuntest tal-azzjonijiet tal-Patt Klimatiku tal-UE jkunu l-effiċjenza enerġetika fil-bini, is-sorsi ta’ enerġija rinnovabbli, l-ekonomija ċirkolari (inkluż l-ilma u l-iskart), il-promozzjoni ta’ konsum responsabbli u sostenibbli, ir-riġenerazzjoni tan-natura u tal-bijodiversitàu l-iżvilupp ta’ infrastruttura ekoloġika u marittima, b’mod partilolari fiż-żoni urbani, kif ukoll il-promozzjoni ta’ turiżmu sostenibbli, ospitabbli u inklużiv. Flimkien mal-potenzjal tagħhom li jnaqqsu l-emissjonijiet ta’ gassijiet b’effett ta’ serra, huma se jġibu opportunitajiet għall-ħolqien ta’ impjiegi ġodda ta’ kwalità għolja, żvilupp fir-R&Ż+i u saħħa u benessri mtejba taċ-ċittadini, u dak kollu li dan jimplika, bi tnaqqis fl-ispejjeż tas-saħħa fl-UE. Ikun tajjeb ukoll li dawn l-oqsma jinkludu l-isfidi relatati mat-titjib taż-żamma tal-ilma, it-tnaqqis fil-konsum tiegħu u l-ħolqien ta’ żoni għall-protezzjoni tal-bijodiversità;

28.

jirrikonoxxi li l-implimentazzjoni ta’ kriterji ekoloġiċi fl-akkwist pubbliku u l-kundizzjonalità tal-finanzjament disponibbli relatat mal-effetti ta’ tnaqqis tal-gassijiet b’effett ta’ serra se jikkostitwixxu inċentiv importanti li jikkontribwixxi għall-bidla meħtieġa tal-mudell ekonomiku li jwassal għall-għanijiet tal-Patt Ekoloġiku; F’dan ir-rigward, il-Patt Klimatiku għandu jipprevedi attivitajiet speċifiċi għall-iżvilupp tal-kriterji u l-kejl rilevanti u l-appoġġ tal-awtoritajiet lokali u reġjonali (anke dawk iżgħar, fejn spiss il-kumplessità tal-leġislazzjoni tal-akkwist hija ostaklu serju għall-investiment) fl-użu tagħhom, filwaqt li jħeġġeġ lill-amministrazzjonijiet tal-UE u dawk nazzjonali biex jissemplifikaw ir-regoli u jipprovdu appoġġ tekniku kull fejn ikun meħtieġ; sabiex jiġu żviluppati kriterji rilevanti u rekwiżiti tal-ekodisinn, jinkoraġġixxi lill-UE, lill-Istati Membri u lill-awtoritajiet lokali u reġjonali biex jintroduċu u jiżviluppaw iktar l-impenji tagħhom stess għat-tnaqqis tal-gassijiet b’effett ta’ serra għall-amministrazzjonijiet tagħhom – il-Patt Klimatiku jista’ jservi bħala qafas ta’ appoġġ;

29.

jenfasizza li numru dejjem akbar ta’ studji juru r-rabtiet bejn is-saħħa u l-protezzjoni ambjentali (2), inkluż it-tnaqqis tat-tniġġis tal-arja, u jħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tinkludi d-dimensjoni tas-saħħa fil-qafas tal-Patt Ekoloġiku, u għandha tibda bil-ħolqien ta’ strateġija Ewropea għas-Saħħa, l-Ambjent u t-Tibdil fil-Klima simili għall-istrateġija tad-WHO (3); il-Patt Klimatiku, permezz tal-involviment tiegħu maċ-ċittadini u s-soċjetà ċivili, għandu jkun għodda importanti biex ikun hemm sensibilizzazzjoni dwar dawn ir-rabtiet u biex jinbena momentum li jinkludi dawn id-dimensjonijiet fit-tfassil tal-politika rilevanti fil-livelli kollha;

30.

jipproponi, fil-kuntest tal-Istrateġija għall-idroġenu għal Ewropa newtrali għall-klima (COM(2020) 301 final), li l-Patt Klimatiku għandu jappoġġja wkoll l-iżvilupp ta’ ekonomija tal-idroġenu li tuża l-idroġenu ekoloġiku bbażat fuq l-enerġija rinnovabbli fir-reġjuni u l-bliet (ara CoR 2020/549);

31.

iħeġġeġ lill-istituzzjonijiet tal-UE u lill-Istati Membri kollha biex ikomplu jaħdmu lejn sett ambizzjuż ta’ kontributi stabbiliti fil-livell nazzjonali (NDCs); itenni wkoll l-importanza li jiġu involuti l-awtoritajiet lokali u reġjonali tal-UE f’dan il-proċess permezz tal-istabbiliment ta’ sistema ta’ kontributi determinati lokalment li jikkomplementaw l-NDCs, u li tiġi stabbilita rabta aktar b’saħħitha bejn l-ambizzjoni lokali/reġjonali, nazzjonali u Ewropea, ibda bil-ħidma li qed issir fil-qafas tal-Patt Globali tas-Sindki. Il-Patt Klimatiku jista’ jkun għodda b’saħħitha f’dan ir-rigward;

32.

jenfasizza r-rwol kruċjali tat-teknoloġiji diġitali fil-bini ta’ soċjetà aktar reżiljenti u l-potenzjal tagħhom għal impatt pożittiv ġenerali fuq it-tnaqqis tal-emissjonijiet u l-irkupru ekonomiku: iqis għalhekk li għandha tiġi prevista integrazzjoni aktar b’saħħitha bejn it-tranżizzjoni lejn newtralità klimatika u tranżizzjoni diġitali sostenibbli u li l-Patt Klimatiku jista’ jkun għodda biex jiġu diskussi u eżaminati aktar is-sinerġiji potenzjali bejn it-tnejn, abbażi tal-esperjenzi reċenti tal-awtoritajiet lokali u reġjonali b’rispons għall-emerġenza tas-saħħa;

Dwar is-sensibilizzazzjoni u l-bini tal-kapaċità

33.

itenni r-rwol kruċjali tal-adattament għat-tibdil fil-klima bil-ħsieb li jinbnew territorji reżiljenti u jitnaqqas it-telf annwali minn impatti klimatiċi negattivi: f’dan il-kuntest, jinnota l-ħtieġa għal sett ta’ azzjonijiet b’saħħithom immirati lejn it-titjib tal-kapaċità tal-awtoritajiet lokali u reġjonali biex jimplimentaw politiki ta’ adattament, li jibdew minn strateġiji ta’ finanzjament sostenibbli u attivitajiet ta’ bini ta’ kapaċità msaħħa. Kwistjoni ewlenija oħra hija l-possibbiltà li jsir monitoraġġ tal-progress fl-investimenti relatati mat-tibdil fil-klima fil-livell tal-bliet u r-reġjuni. L-ambitu attwali tad-data f’dan il-qasam huwa limitat. Iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tqis dawn l-aspetti meta tkun qed tabbozza l-Istrateġija ta’ Adattament il-ġdida tal-UE u biex torbotha mal-Patt Klimatiku;

34.

jenfasizza r-rwol ewlieni tal-awtoritajiet lokali u reġjonali fl-indirizzar tal-produzzjoni tal-ikel u l-ġestjoni tal-art; jistgħu jiġu mħeġġa tendenzi nutrizzjonali aħjar permezz tal-edukazzjoni, il-forniment tal-ikel u x-xorb u l-akkwist pubbliku; produzzjoni tal-ikel aktar sostenibbli għandha tqis ukoll l-impjieg maħluq, it-trasport tal-merkanzija u l-imballaġġ; l-inklużjoni tas-settur agrikolu fl-iskema għall-iskambju ta’ kwoti ta’ emissjonijiet għandha tirrifletti aħjar il-kontribut tiegħu bħala bjar tal-karbonju;

35.

jirrimarka li s-sostenibbiltà bħala kunċett għandha tħaddan l-importanza tal-okkupazzjoni u l-ġestjoni tal-art, li b’mod ġenerali tkun żgurata mill-bdiewa u mis-sajjieda f’żoni iżolati, b’popolazzjoni baxxa u żoni remoti. L-awtoritajiet lokali u reġjonali għandhom jiffaċilitaw l-installazzjoni ta’ ċittadini ġodda fil-komunitajiet rurali bħala għodda biex tiġi evitata l-pressjoni demografika fuq il-bliet, biex jiġu razzjonalizzati s-servizzi pubbliċi u l-prezz tagħhom, jiġi promoss l-użu sostenibbli tal-art u jitnaqqsu l-emissjonijiet relatati mat-trasport; dan jesiġi għajnuna u finanzjament immirat biex tinħoloq l-infrastruttura meħtieġa għal xogħol mill-bogħod kif ukoll il-mobbiltà, id-diġitalizzazzjoni (aċċess għall-konsumaturi lokali u l-kummerċjalizzazzjoni tal-prodotti tagħhom), is-servizzi soċjali u tas-saħħa;

36.

iqis li l-politiki għat-tnaqqis tar-riskju ta’ diżastri minħabba t-tibdil fil-klima se jkollhom rwol dejjem aktar rilevanti: l-awtoritajiet lokali u reġjonali għandhom ikunu appoġġjati biex jifhmu aħjar dawn il-politiki u joħolqu konnessjonijiet bejniethom sabiex isaħħu r-reżiljenza ġenerali taż-żoni tagħhom u l-kapaċità tagħhom li jiffaċċjaw emerġenzi;

37.

jirrimarka li l-awtoritajiet lokali u reġjonali jissieltu biex ikollhom aċċess għall-finanzi, li jdgħajjef ir-rata ta’ assorbiment tal-fondi tal-UE: il-Patt Klimatiku għandu jnaqqas din id-diskrepanza billi jiġbor l-appoġġ eżistenti kollu għall-awtoritajiet lokali u reġjonali sabiex isibu triqthom fost il-fondi differenti tal-UE u billi jikkomplementahom b’informazzjoni nieqsa; din l-informazzjoni kollha għandha tiġi pprovduta bil-lingwi kollha tal-UE u għandha tkun faċli biex tintuża;

38.

jenfasizza li l-edukazzjoni għandha tingħata rwol ċentrali fil-ħolqien ta’ kultura ġdida ta’ protezzjoni tal-ambjent u tal-klima, li tinvolvi ċ-ċaqliq lejn bidliet soċjetali sinifikanti: f’dan il-kuntest, il-Patt Klimatiku jista’ jippromovi inizjattivi f’kooperazzjoni mal-awtoritajiet lokali u reġjonali, li huma mmirati lejn stabbilimenti edukattivi pubbliċi, muniċipali u privati u fornituri ta’ informazzjoni, b’mod partikolari l-iskejjel u ċ-Ċentri tal-Informazzjoni Europe Direct (EDICs) biex ikollhom responsabilizzazzjoni fil-ħolqien ta’ din il-kultura ġdida. Dawn l-inizjattivi għandhom ikunu interkonnessi ma’ spinta qawwija lejn id-diġitalizzazzjoni, li qed turi li hija għodda kruċjali għall-edukazzjoni f’dawn iż-żminijiet;

39.

jirrikonoxxi l-eċċellenza tal-universitajiet u ċ-ċentri ta’ riċerka Ewropej u jistieden lill-Kummissjoni biex tinvolvihom fil-Patt Klimatiku bħala sors rilevanti ta’ għarfien u bħala alleati b’saħħithom potenzjali fil-ħolqien ta’ pjattaforma effettiva għall-bini tal-kapaċità kif ukollbiex tħeġġeġ il-koordinazzjoni tagħhom mal-awtoritajiet lokali u reġjonali għall-iżvilupp ta’ proġetti pilota kollaborattivi li jiffaċilitaw it-teħid tad-deċiżjonijiet u t-trasferiment ta’ esperjenzi ta’ suċċess;

Dwar l-attivazzjoni ta’ azzjoni u t-tisħiħ tal-kooperazzjoni multilaterali

40.

iqis li l-inizjattiva tal-Patt tas-Sindki u forom oħra ta’ kooperazzjoni relatata mal-klima u mal-enerġija tal-awtoritajiet lokali u reġjonali għandhom jiġu rfinati u msaħħa aktar sabiex isiru għodod ewlenin tal-Patt Klimatiku sabiex tiġġenera azzjoni lokali: f’dan is-sens, għandu jiġi appoġġjat involviment aktar b’saħħtu taċ-ċittadini, NGOs rilevanti, in-negozji, l-istituzzjonijiet tar-riċerka u l-universitajiet, lejn approċċ ta’ spiral kwadruplu;

41.

jinnota l-importanza strateġika li s-sistemi nazzjonali u reġjonali ta’ taħriġ vokazzjonali doppju jintrabtu mal-kisba tal-għanijiet tal-Patt Ekoloġiku Ewropew f’kooperazzjoni mill-qrib mal-atturi tas-sistemi tal-edukazzjoni bażika, tal-edukazzjoni għolja u tar-riċerka, bħala l-aħjar mezz biex jiġu aġġornati l-ħiliet tal-ħaddiema u l-integrazzjoni tagħhom fl-univers tal-intrapriża li għandha l-għan li twettaq il-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima;

42.

jenfasizza r-rilevanza ta’ ħafna inizjattivi tal-UE mmirati lejn il-bliet u r-reġjuni fil-kompetenza tal-Patt Ekoloġiku: madankollu, iqis li l-awtoritajiet lokali u reġjonali mhux qed jisfruttawhom bis-sħiħ minħabba n-nuqqas ta’ viżjoni ġenerali ċara tal-opportunitajiet kollha eżistenti, u tal-karatteristiċi u l-miri ewlenin tagħhom. Il-pjattaforma tal-Patt Klimatiku għandha toħloq tali viżjoni ġenerali li tappoġġja lill-awtoritajiet lokali u reġjonali biex jagħżlu l-inizjattivi li huma l-aktar adatti għalihom u li tissuġġerixxi perkors gradwali lejn in-newtralità klimatika, b’komunikazzjoni u informazzjoni mogħtija lill-awtoritajiet lokali u reġjonali li tkun kemm jista’ jkun aċċessibbli sabiex ikunu jistgħu jimplimentaw b’mod rapidu l-miżuri lokalment: il-Patt tas-Sindki u kooperazzjoni oħra dwar il-klima u l-enerġija li tinvolvi l-awtoritajiet lokali u reġjonali jistgħu jkunu elementi ċentrali ta’ din is-sistema;

43.

jindika l-pożizzjonijiet tal-KtR espressi preċedentement, b’mod partikolari l-inklużjoni tal-kunċett ta’ “koeżjoni diġitali” bħala xprun għal integrazzjoni aħjar taċ-ċittadini kollha tal-UE, flimkien ma’ programmi speċifiċi u dedikati biex jiżdiedu l-ħiliet diġitali u biex jiġu ssorveljati u adattati l-politiki. Il-proġetti tal-bliet intelliġenti għandhom ikunu bażi tajba biex jiġu prodotti proġetti ta’ bini tal-kapaċità fuq skala akbar u flessibbli biżżejjed biex jadattaw għal realtajiet differenti;

44.

jirrikonoxxi r-rwol ċentrali tat-tagħlim bejn il-pari għal approċċ effettiv u prammatiku għall-implimentazzjoni tal-Patt Ekoloġiku: il-ġemellaġġi u r-repożitorji tal-aħjar prattiki, pereżempju permezz ta’ inizjattivi bħall-Patt tas-Sindki, jistgħu jkunu għodda b’saħħitha biex jgħinu lill-awtoritajiet lokali u reġjonali iniedu l-politiki tagħhom newtrali mil-lat ta’ klima mingħajr ma jkollhom għalfejn jibdew mill-bidu nett;

45.

jirrikonoxxi li lokalment, hemm esperjenza vasta dwar il-ħolqien konġunt ta’ soluzzjonijiet politiċi, dwar kif jiġu organizzati l-assemblej taċ-ċittadini, dwar il-promozzjoni tad-djalogi ċiviċi u dwar it-trawwim ta’ bbaġitjar parteċipattiv. Dawn l-esperjenzi jiffurmaw bażi soda għall-ispirazzjoni dwar kif in-nies jiġu involuti direttament fil-formulazzjoni u l-kisba ta’ miri klimatiċi ambizzjużi. Il-Patt Klimatiku għandu jibni fuq l-għarfien lokali billi jagħti lill-awtoritajiet lokali u reġjonali r-rwol ta’ faċilitaturi għal firxa wiesgħa ta’ partijiet interessati u ċittadini lokali;

46.

jirrimarka li l-biċċa l-kbira tal-proġetti lokali għal tranżizzjonijiet tal-enerġija u l-protezzjoni tal-klima huma ta’ daqs żgħir meta mqabbla mal-iskala ottimali ta’ finanzjament kbir: il-Patt Klimatiku jista’ joħloq għodda biex l-awtoritajiet lokali u reġjonali jsibu msieħba fost il-pari u jaggregaw dawn il-proġetti biex jagħtuhom aċċess għall-opportunitajiet kollha ta’ finanzjament;

47.

jirrikonoxxi l-potenzjal sinifikanti tas-sħubijiet pubbliċi-privati fil-finanzjament ta’ tranżizzjoni newtrali għall-klima u jenfasizza li dan l-approċċ għadu ta’ sfida għal ħafna awtoritajiet lokali u reġjonali: gwida u appoġġ aktar b’saħħithom għandhom jiġu pprovduti f’dan ir-rigward sabiex jiġi żgurat li l-kostitwenzi kollha jistgħu jagħmlu l-aħjar użu minn din l-opportunità;

48.

jirrimarka li l-indirizzar tal-kriżi klimatika jimplika tibdil drammatiku fid-drawwiet tagħna bħala ċittadini u konsumaturi: f’dan il-kuntest, ir-rwol taċ-ċittadini kollha bħala partijiet interessati attivi jrid jiġi rikonoxxut bis-sħiħ u jeħtieġ li jiġu responsabilizzati permezz ta’ approċċi parteċipattivi, pereżempju, il-laboratorju ħaj jew permezz ta’ għotjiet mikro għal proġetti fuq skala żgħira, qrib ta’ fejn jgħixu n-nies, permezz tal-komunitajiet lokali u l-NGOs. It-trasformazzjoni tal-konsumaturi fi prosumaturi għandha tiġi mħeġġa u appoġġjata b’mod adegwat fil-livelli kollha. Barra minn hekk, l-involviment taċ-ċittadini għandu jkun appoġġjat bl-użu ta’ teknoloġija innovattiva, bħal arloġġi intelliġenti jew applikazzjonijiet speċjalizzati fuq l-ismartphones. Ir-rwol tal-awtoritajiet lokali u reġjonali ser ikun essenzjali hawnhekk;

Dwar ir-rwol tal-KtR

49.

jimpenja ruħu, permezz tal-Grupp ta’ Ħidma tiegħu dwar il-Patt Ekoloġiku fil-Livell Lokali, li jippromovi, jiskambja u jikkoordina l-isforzi tal-awtoritajiet lokali u reġjonali fl-implimentazzjoni tal-Patt Ekoloġiku u li jiżgura l-koordinazzjoni rapida tal-attivitajiet fil-qasam tal-Patt Ekoloġiku u l-Irkupru Ekoloġiku mal-Kummissjoni Ewropea u msieħba oħrajn;

50.

jistieden lill-assoċjazzjonijiet nazzjonali tal-awtoritajiet lokali u reġjonali biex jaqdu rwol attiv u jkunu msieħba tal-KtR u tal-Kummissjoni fl-attivitajiet dwar il-Patt Ekoloġiku: għal dan il-għan, jistgħu jinħolqu ċentri ta’ informazzjoni taħt il-Patt Klimatiku fil-livell adatt sabiex jitwasslu l-informazzjoni u l-inizjattivi tal-Patt Ekoloġiku u biex dawn jilħqu l-kostitwenzi kollha interessati;

51.

qed jippjana biex jitnieda l-proġett CoR4Climate Pact sabiex tiġi appoġġjata aktar din l-inizjattiva importanti. Il-proġett għandu jinkludi l-identifikazzjoni ta’ Ambaxxaturi tal-Patt Ekoloġiku, maħsuba biex ikunu punti fokali għall-informazzjoni u d-disseminazzjoni tal-aħjar prattiki relatati mal-Patt Ekoloġiku, inkluż ir-rwol tal-Patt Ekoloġiku bħala aċċelleratur għall-irkupru soċjali u ekonomiku wara l-kriżi tal-COVID-19. Il-proġett huwa ppjanat li jinkludi wkoll spinta lill-komunikazzjoni dwar il-Patt Ekoloġiku, kemm pubblikament, permezz tas-sit web tal-KtR, kif ukoll internament lill-membri tal-KtR: din il-komunikazzjoni għandha tinkludi l-aktar informazzjoni rilevanti għall-awtoritajiet lokali u reġjonali biex iniedu l-Patt Ekoloġiku lokali tagħhom, inkluż possibbiltajiet ta’ finanzjament. Fl-aħħar nett, il-proġett CoR4Climate Pact ser ikun opportunità biex jittieħed kont tal-impenji tal-Patt Ekoloġiku tal-membri tal-KtR u jiġu promossi opportunitajiet ta’ tagħlim bejn il-pari;

52.

jipproponi t-twaqqif ta’ Forum għall-Irkupru Ekoloġiku fejn il-Kummissjoni Ewropea, l-awtoritajiet lokali u reġjonali u partijiet interessati oħrajn ikunu jistgħu jaħdmu flimkien fuq l-azzjoni klimatika: dan il-forum jista’ jiġi integrat fi pjattaforma diġitali tal-Patt Klimatiku li għandha tiġi ġestita mill-Kummissjoni u l-KtR b’mod konġunt;

53.

jappoġġja l-implimentazzjoni u l-integrazzjoni ta’ prinċipju ta’ Ġurament Ekoloġiku “tagħmel l-ebda ħsara” fi ħdan l-aġenda għal regolamentazzjoni aħjar u l-linji gwida tal-Kummissjoni. Jinħtieġu konsistenza politika u regolamentazzjoni aħjar biex tiġi stabbilita leġislazzjoni effiċjenti u f’waqtha li ġġib valur miżjud liċ-ċittadini. Huwa għalhekk importanti li ċ-ċittadini, il-partijiet interessati u l-livelli kollha ta’ governanza jkunu jistgħu jikkontribwixxu għall-iżvilupp ta’ leġislazzjoni tajba għall-iskop it-tajjeb. L-istrumenti u l-linji gwida għal regolamentazzjoni aħjar iridu jintużaw biex jintlaħaq l-objettiv ta’ newtralità klimatika;

54.

jenfasizza li l-Patt Klimatiku huwa opportunità kbira biex jiġi implimentat il-prinċipju tas-sussidjarjetà attiva, peress li l-objettivi proprji tal-Patt jikkoinċidu ħafna mal-għan ewlieni tal-approċċ ta’ sussidjarjetà attiva – l-iżvilupp ta’ mod inklużiv u kostruttiv ta’ ħidma li juża bis-sħiħ il-potenzjal tal-qafas f’diversi livelli demokratiku u ta’ governanza tal-Unjoni;

55.

jenfasizza li l-UE għandha taġixxi bħala mexxej globali fil-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima, billi tippromovi standards u għanijiet ambizzjużi għall-pajjiżi ġirien u għal emittenti kbar oħra; f’dan ir-rigward, jiġbed l-attenzjoni għall-inizjattivi tal-KtR, bħalma huma l-Konferenza tal-Awtoritajiet Reġjonali u Lokali għas-Sħubija tal-Lvant (CORLEAP), l-Assemblea Reġjonali u Lokali Ewro-Mediterranja (ARLEM) u kooperazzjoni deċentralizzata inkluża l-inizjattiva ta’ Nikosija ta’ kooperazzjoni ma’ sindki Libjani, li jistgħu jużaw l-għodod u l-metodoloġiji li jridu jiġu żviluppati taħt il-Patt Klimatiku biex jappoġġjaw lill-awtoritajiet lokali u reġjonali tal-pajjiżi ġirien fl-iskambju, l-adozzjoni u l-implimentazzjoni tal-aħjar prattiki għal ekonomija aktar sostenibbli u ekoloġika;

56.

fid-dawl tar-rwol kruċjali tal-Fondi SIE b’rabta mal-implimentazzjoni tal-Patt Ekoloġiku, huwa jqis li l-Patt Klimatiku għandu jiftaħ djalogu mal-awtoritajiet amministrattivi biex jiġi żgurat li jkunu kompletament konxji tal-opportunitajiet eżistenti f’dan r-rigward. Jinsab lest li jikkoopera mal-Kummissjoni sabiex tingħata spinta lis-sensibilizzazzjoni u l-kapaċitajiet tal-awtoritajiet amministrattivi għall-ippjanar u l-infiq ta’ dawn il-fondi bil-ħsieb li nimxu lejn in-newtralità klimatika permezz ta’ tranżizzjoni ekoloġika u ġusta.

---

(1)  Jekk jogħġbok ara, pereżempju, patti klimatiċi lokali fi bliet bħal Stokkolma, Rotterdam, Amsterdam u Nantes.

(2)  https://www.eea.europa.eu/themes/human

(3)  https://www.who.int/phe/publications/global-strategy/en/