1.

Il-qorti tar-rinviju f’din il-kawża tistaqsi jekk id-Direttiva 2000/35/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, tad-29 ta’ Ġunju 2000, dwar il-ġlieda kontra ħlasijiet tard [ħlas tardiv] fi tranżazzjonijiet kummerċjali (iktar ’il quddiem id-“Direttiva 2000/35”) ( 2 ) tipprekludix leġiżlazzjoni nazzjonali abbażi ta’ liema l-eżekuzzjoni furzata tal-krediti mhux ikkontestati tista’ ssir fil-konfront tal-awtorità pubblika biss wara l-iskadenza ta’ terminu ta’ 120 jum mid-data tan-notifika tat-titolu eżekuttiv lill-awtorità pubblika.

2.

Din il-kwistjoni qamet fil-proċedura eżekuttiva mressqa quddiem it-Tribunale civile di Roma (it-Tribunal Ċivili ta’ Ruma ) mill-kumpannija Caffaro s.r.l. (iktar ’il quddiem “Caffaro”) kontra l-Azienda Unità Sanitaria Locale RM/C (iktar ’il quddiem l-“USL”), abbażi ta’ titolu eżekuttiv miksub minn Caffaro skont il-leġiżlazzjoni nazzjonali li ttrasponiet id-Direttiva 2000/35 fil-leġiżlazzjoni nazzjonali.

3.

Ir-raba’ premessa tad-Direttiva 2000/35 tipprovdi:

“Fid-29 ta’ Mejju 1997 il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali adotta opinjoni dwar il-Karta l-Ħadra tal-Kummissjoni dwar Akkwist Pubbliku fl-Unjoni Ewropea: Nesploraw it-triq għal quddiem […]”

4.

Il-ħames premessa tad-Direttiva 2000/35 tipprovdi:

“Fl-4 ta’ Ġunju 1997 il-Kummissjoni ppubblikat pjan ta’ azzjoni għal suq wieħed, li jenfasizza li ħlas tard jirrappreżenta ostakolu serju li dejjem qiegħed jikber għas-suċċess tas-suq wieħed”.

5.

Is-seba’ premessa tad-Direttiva 2000/35 tipprovdi:

“Piżijiet tqal amministrattivi u finanzjarji huma mqiegħda fuq in-negozji, b’mod partikolari dawk żgħar u ta’ daqs medju, bħala riżultat tal-perjodi eċċessivi ta’ ħlas u ħlasijiet tard [ħlas tardiv]. Barra dan, dawn il-problemi huma l-kawża prinċipali għall-fallimenti li jheddu l-ħajja tan-negozji u jirriżultaw f’telf numeruż ta’ impjiegi”.

6.

Id-disa’ u l-għaxar premessi tad-Direttiva 2000/35 jipprovdu:

7.

Il-ħmistax-il premessa tad-Direttiva 2000/35 tipprovdi:

“Din id-Direttiva tiddefinixxi biss l-espressjoni ‘titolu ta’ infurzar [titolu eżekuttiv]’ iżda ma tirregolax il-proċeduri varji għall-eżekuzzjoni furzata ta’ dak it-titolu u l-kondizzjonijiet li taħthom eżekuzzjoni furzata ta’ dak it-titolu tista’ titwaqqaf jew tiġi sospiza”.

8.

It-tnejn u għoxrin premessa tad-Direttiva 2000/35 tipprovdi:

“Din id-Direttiva għandha tirregola t-tranżazzjonijiet kummerċjali kollha irrispettivament ta’ jekk jitwettqux bejn intrapriżi privati jew pubbliċi jew bejn intrapriżi privati u awtoritajiet pubbliċi, waqt li jingħata kont tal-fatt li dawn ta’ l-aħħar jimmaniġġjaw volum konsiderevoli ta’ ħlasijiet lin-negozju. Għandha għalhekk tirregola wkoll it-tranżazzjonijiet kummerċjali kollha bejn il-kuntratturi prinċipali u dawk li jipprovdulhom u s-sottokuntratturi”.

9.

It-tlieta u għoxrin premessa tad-Direttiva 2000/35 tipprovdi:

“L-Artikolu 5 ta’ din id-Direttiva jeħtieġ li l-proċedura biex jiġu rkuprati talbiet [krediti] mhux kontestati jiġu mitmuma f’perjodu qasir ta’ żmien b’konformità mal-leġislazzjoni nazzjonali, iżda ma jeħtieġx li l-Istati Membri jadottaw xi proċedura speċifika jew li jemendaw il-proċeduri eżistenti legali tagħhom b’mod speċifiku”.

10.

L-Artikolu 2(5) tad-Direttiva 2000/35, li tiegħu l-Artikolu 2 fih it-tifsiriet, jipprovdi:

11.

L-Artikolu 5 tad-Direttiva 2000/35 bl-isem “Proċeduri ta’ rkupru għal talbiet [krediti] mhux kontestati”, jipprovdi dan li ġej:

“1.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li titolu infurzabbli jista’ jinkiseb, irrispettivament mill-ammont tad-dejn, normalment fi żmien 90 jum kalendarju wara li tinbeda l-azzjoni tal-kreditur jew applikazzjoni fil-qorti jew awtorità kompetenti oħra, sakemm id-dejn jew aspetti oħra tal-proċedura ma jkunux disputati. Dan id-dover għandu jitwettaq mill-Istati Membri b’konformità mal-leġislazzjoni, regolamenti u disposizzjonijiet amministrattivi nazzjonali rispettivi tagħhom.

2.   Il-leġislazzjoni, regolamenti u disposizzjonijiet amministrattivi nazzjonali rispettivi għandhom japplikaw l-istess kondizzjonijiet għall-kredituri kollha li huma stabbiliti fil-Komunità Ewropea.

3.   Il-perjodu ta’ 90 jum kalendarju riferit fil-paragrafu 1 m’għandux jinkludi dan li ġej:

4.   Dan l-Artikolu għandu jkun mingħajr preġudizzju għad-disposizzjonijiet tal-Konvenzjoni ta’ Brussel dwar ġurisdizzjoni u nfurzar ta’ sentenzi fi kwistjonijiet ċivili u kummerċjali” ( 3 ).

12.

L-Artikolu 6(2) tad-Direttiva 2000/35 jipprovdi dan li ġej:

“L-Istati Membri jistgħu jżommu jew iġibu fis-seħħ disposizzjonijiet li jkunu l-iktar favorevoli għall-kreditur mid-disposizzjonijiet meħtieġa għall-konformità ma’ din id-Direttiva”.

13.

Id-Direttiva 2000/35 ġiet implementata fl-ordinament Taljan permezz tad-digriet leġiżlattiv tad-9 ta’ Ottubru 2002, Nru 231 (iktar ’il quddiem id-“digriet leġiżlattiv Nru 231/2002”) ( 4 ). L-Artikolu 5 tad-Direttiva 2000/35 ġie implementat permezz tal-Artikolu 9 tad-digriet leġiżlattiv nru 231/2002, li emenda diversi dispożizzjonijiet tal-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili Taljana ( 5 ), sabiex titħaffef il-proċedura għall-kisba tat-titolu eżekuttiv għall-irkupru ta’ krediti mhux ikkontestati.

14.

Mid-digriet tar-rinviju jirriżulta li fl-Italja l-proċedura għall-kisba ta’ titolu eżekuttiv skont l-Artikolu 641 tal-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili tiżvolġi bis-segwenti mod: ladarba jiġi ppreżentat ir-rikors, il-qorti tagħti digriet fi żmien tletin ġurnata fejn tikkundanna lid-debitur biex iħallas id-dejn. In-notifika ta’ dan id-digriet issir f’madwar għaxart ijem. Id-digriet għandu jipprovdi li d-debitur huwa obbligat li jħallas fi żmien erbgħin jum jew inkella li huwa għandu l-istess terminu ta’ żmien sabiex iressaq oppożizzjoni. Jekk id-debitur f’dak it-terminu ma jressaqx oppożizzjoni jew ma jħallasx id-dejn, wara li jiskadi dan it-terminu l-kreditu jikseb it-titolu eżekuttiv għall-eżekuzzjoni furzata tal-kreditu rikonoxxut. Il-kreditur li jkollu l-intenzjoni li jaġixxi b’mod eżekuttiv għandu jinnotifika t-titolu eżekuttiv lid-debitur.

15.

Dispożizzjonijiet speċifiċi fir-rigward tal-eżekuzzjoni furzata fil-konfront ta’ awtoritajiet pubbliċi jinsabu fid-Digriet Liġi tal-31 ta’ Diċembru 1996, Nru 669 ( 6 ) (iktar ’il quddiem id-“Digriet Liġi Nru 669/1996”), li ġie emendat bil-Liġi tat-28 ta’ Frar 1997, Nru 30 ( 7 ), u mill-Artikolu 147 tal-Liġi tat-23 ta’ Diċembru 2000, Nru 388 ( 8 ) (iktar ’il quddiem il-“Liġi 388/2000”). L-Artikolu 147 tal-Liġi nru 388/2000 issostitwixxa t-terminu għal posponiment tal-eżekuzzjoni minn 60 għal 120 jum. L-Artikolu 14 tad-Digriet Liġi Nru 669/1996, li ġie emendat bl-artikolu 147 tal-Liġi Nru 388/2000, jipprovdi hekk:

“L-awtoritajiet tal-Istat u l-entitajiet pubbliċi mhux ekonomiċi għandhom ilestu l-proċeduri għall-eżekuzzjoni ta’ deċiżjonijiet ta’ qrati jew ta’ korpi ta’ arbitraġġ li jkollhom effikaċja eżekuttiva u li jkollhom l-obbligu ta’ ħlas ta’ somom ta’ flus f’terminu ta’ mija u għoxrin ġurnata min-notifika tat-titolu eżekuttiv. Qabel dan it-terminu l-kreditur m’għandux dritt jgħaddi għall-eżekuzzjoni furzata fil-konfront ta’ dawn l-awtoritajiet u entitajiet imsemmijin, u lanqas ma jistgħu jsiru atti eżekuttivi”.

16.

Il-kreditriċi, Caffaro, fetħet quddiem it-Tribunale ordinario di Roma kawża għall-eżekuzzjoni furzata fil-konfront tal-USL abbażi ta’ kreditu mhux ikkontestat relatat ma tranżazzjoni kummerċjali. Fil-kawża quddiem il-qorti nazzjonali l-kreditriċi kisbet it-titolu eżekuttiv skont id-Digriet Liġi Nru 231/2002 li implementa d-Direttiva 2000/35 fl-ordinament Taljan. It-titolu eżekuttiv ġie nnotifikat lid-debitriċi fis-6 ta’ Diċembru 2004. L-eżekuzzjoni furzata saret permezz ta’ qbid ta’ somom ta’ flus li d-debitriċi kellha fil-Banca di Roma, u għalhekk it-titolu eżekuttiv ġie nnotifikat, dejjem f’dik id-data, anki lil dan tal-aħħar. Fuq talba tad-debitriċi l-qbid sar fl-4 ta’ April 2005 u fl-istess ħin, f’dik id-data, t-taħrika ġudizzjarja ġiet innotifikata lid-debitriċi u lill-Banca di Roma.

17.

Fis-seduta tat-13 ta’ Ġunju 2006, iffissata fil-kuntest ta’ proċedura eżekuttiva, ġew mitlubin jidhru l-kreditriċi, id-debitriċi kif ukoll il-Banca di Roma, li kellu somom ta’ flus tad-debitriċi. Matul is-seduta l-Banca di Roma kkonferma li kellu għandu somom ta’ flus li kienu tad-debitriċi u ddikjara li dawn is-sommom kienu ġew suġġetti għall-qbid. Matul l-istess seduta l-qorti tar-rinviju sostniet li l-qbid kien sar qabel l-iskadenza tat-terminu ta’ 120 ġurnata min-notifika tat-titolu eżekuttiv, terminu stabbilit li jrid jgħaddi biex ikun hemm eżekuzzjoni fil-konfront tal-korpi tal-awtoritajiet pubbliċi. Il-qorti sostniet ukoll li skont il-leġiżlazzjoni nazzjonali l-qbid seta’ jiġi ddikjarat null.

18.

Meta sostniet dan, il-qorti tar-rinviju kellha dubbji dwar kemm id-leġiżlazzjoni nazzjonali, li tipprovdi li l-eżekuzzjoni kontra l-awtorità pubblika tista’ ssir biss wara li jiskadi t-terminu ta’ 120 jum min-notifika tat-titolu eżekuttiv lill-awtorità pubblika, hija konformi mad-Direttiva 2000/35. F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-qorti tar-rinviju ddeċidiet, permezz tad-digriet tal-21 ta’ Mejju 2007, li tissospendi il-proċeduri u tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja domanda preliminari. Il-qorti nazzjonali ma fformulatx id-domanda espressament, madankollu abbażi tad-dikjarazzjonijiet kollha tagħha d-domanda tista’ tiġi ddefinita b’dan il-mod:

“Id-Direttiva 2000/35/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kummissjoni tad-29 ta’ Ġunju 2000 dwar il-ġlieda kontra ħlas tardiv fi tranżazzjonijiet kummerċjali, għandha tiġi interpretata fis-sens li tipprekludi dispożizzjoni nazzjonali bħall-Artikolu 14 tad-Digriet Liġi Nru 669/1996, li bis-saħħa tiegħu l-kreditur, li jkollu t-titolu eżekuttiv għal ħlas mhux ikkontestat dovut minn awtorità pubblika bħala remunerazzjoni ta’ tranżazzjoni kummerċjali, ma jistax jitlob l-eżekuzzjoni furzata fil-konfront tal-imsemmija awtorità qabel ma jiskadi terminu ta’ 120 jum li jibda jidekorri min-notifika tat-titolu eżekuttiv lil din l-awtorità?”.

19.

Id-digriet tar-rinviju wasal fil-Qorti tal-Ġustizzja fl-4 ta’ Ġunju 2007. Matul il-proċeduri bil-miktub, ġew ippreżentati noti ta’ osservazzjonijiet min-naħa ta’ Caffaro, tal-Gvern Taljan u tal-Kummissjoni. Fis-seduta li nżammet fit-13 ta’ Marzu 2008 Caffaro, il-Gvern Taljan u l-Kummissjoni għamlu t-trattazzjoni tagħhom u rrispondew id-domandi tal-Qorti tal-Ġustizzja.

20.

Caffaro ssostni li l-leġiżlazzjoni nazzjonali in kwistjoni, li biha l-eżekuzzjoni furzata tal-krediti mhux ikkontestati tista’ tinbeda fil-konfront tal-awtorità pubblika biss wara l-iskadenza ta’ terminu ta’ 120 jum mid-data tan-notifika tat-titolu eżekuttiv lill-awtorità pubblika, tmur kontra d-Direttiva 2000/35. Fil-fehma tagħha, it-terminu ta’ 90 jum biex jinkiseb it-titolu eżekuttiv stabbilit fl-Artikolu 5 tad-Direttiva 2000/35 jitlef, għalhekk, is-sinjifikat tiegħu. Hija tosserva li, skont l-Artikolu 1 tagħha, id-Direttiva 2000/35 tapplika “għall-ħlasijiet kollha magħmula bħala remunerazzjoni għal tranżazzjonijiet kummerċjali”, u preċiżament — kif jirriżulta mit-tnejn u għoxrin premessa tagħha — “għandha tirregola t-tranżazzjonijiet kummerċjali kollha irrispettivament ta’ jekk jitwettqux bejn intrapriżi privati jew pubbliċi jew bejn intrapriżi privati u awtoritajiet pubbliċi, waqt li jingħata kont tal-fatt li dawn tal-aħħar jimmaniġġjaw volum konsiderevoli ta’ ħlasijiet lin-negozju”. Peress li l-leġiżlazzjoni nazzjonali kkontestata tittratta b’mod differenti l-persuni privati u l-persuni pubbliċi din tmur, skont Caffaro, kontra l-għan u l-istruttura tad-Direttiva 2000/35.

21.

Il-Gvern Taljan josserva li d-Direttiva 2000/35 ma tistabbilixxix it-terminu li fih it-talba tal-kredituri mogħtija fit-titolu eżekuttiv għandha tiġi sodisfatta, b’tali mod li interpretazzjoni ta’ din id-Direttiva fis-sens li tinkludi l-fażi ta’ eżekuzzjoni ma tkun tmur biss kontra s-sinjifikat letterali tagħha iżda wkoll kontra l-għan tagħha. Mill-Artikolu 5 u mit-tlieta u għoxrin premessa tad-Direttiva 2000/35 jirriżulta li hija tirreferi biss għall-proċedura tal-ksib tat-titolu eżekuttiv u mhux għall-fażi suċċessiva tal-eżekuzzjoni. Anki mid-definizzjoni ta’ titolu eżekuttiv ipprovduta fl-Artikolu 2 mhuwiex possibbli li wieħed jiddeduċi li l-kreditur għandu jkollu l-possibbiltà li jissodisfa minnufih it-talba tiegħu. Skont il-Gvern Taljan il-projbizzjoni li jkun hemm l-eżekuzzjoni fil-konfront tal-awtorità pubblika qabel l-iskadenza tat-terminu ta’ 120 jum min-notifika tat-titolu eżekuttiv jista’ jinftiehem bħala sospensjoni tal-eżekuzzjoni furzata skont il-ħmistax-il premessa tad-Direttiva in kwistjoni. Il-Gvern Taljan josserva wkoll li anki jekk id-Direttiva 2000/35 tapplika għal dan il-każ, hija ma tmurx kontra l-leġiżlazzjoni nazzjonali li hija in kwistjoni fil-kawża prinċipali. Din il-leġiżlazzjoni hija, skont il-Gvern Taljan, ammissibbli minħabba raġunijiet imperattivi ta’ interess ġenerali u dan minħabba li l-għan tal-posponiment tal-eżekuzzjoni fil-konfront tal-awtorità pubblika jikkonsisti f’li din tal-aħħar tingħata biżżejjed żmien biex tiggarantixxi l-mezzi finanzjarji meħtieġa għall-ħlas tad-debiti, biex jiġi evitat li l-proċeduri ta’ eżekuzzjoni furzata jostakolaw l-attività tal-awtorità pubblika.

22.

Il-Kummissjoni l-ewwel nett teżamina l-problema tal-ammissibbiltà tad-domanda preliminari u tgħid li d-domanda hija ammissibbli. Fil-fehma tagħha, il-proċedura eżekuttiva tista’ tidħol fost il-proċeduri fejn il-qorti tiddeċiedi kwistjoni u tagħti sentenza ta’ natura ġudizzjarja skont l-Artikolu 234 KE, għalkemm dik il-proċedura mhijiex intiża biex tiddetermina l-eżistenza ta’ dritt speċifiku, imma l-għan tagħha jikkonsisti f’li jiġi eżegwit dritt li jkun jeżisti diġà. Fil-każ ta’ qbid ta’ somom ta’ flus li d-debitur għandu ma’ terzi, il-qorti ta’ eżekuzzjoni tikkonkludi l-proċedura eżekuttiva bil-ħruġ ta’ digriet li permezz tiegħu hija tagħti s-somom ta’ flus fil-pussess tat-terz lil kreditur preċedenti (digriet ta’ assenjazzjoni tal-kreditu). Skont il-Kummissjoni, dan id-digriet jirrappreżenta deċiżjoni ta’ natura ġudizzjarja. Il-qorti nazzjonali għandha dejjem taċċerta wkoll jekk fl-eżekuzzjoni tal-qbid ġewx irrispettati r-rekwiżiti proċedurali kollha. F’każ ta’ irregolarità, il-qbid jista’ jiġi ddikjarat null permezz ta’ deċiżjoni li wkoll hija, min-naħa tagħha, ta’ natura ġudizzjarja.

23.

Fir-rigward tad-domanda preliminari nnifisha, il-Kummissjoni tikkunsidra li l-leġiżlazzjoni Taljana in kwistjoni mhijiex konformi mad-Direttiva 2000/35. Din id-Direttiva tirreferi għat-tranżazzjonijiet kummerċjali kollha, irrispettivament mill-fatt li dawn isiru bejn impriżi u awtoritajiet pubbliċi u, għalhekk, ma jistax jiġi rriżervat trattament privileġġjat għall-entitajiet pubbliċi. Barra minn hekk, skont il-Kummissjoni, it-terminu għall-kisba tat-titolu eżekuttiv jitlef is-sinjifikat tiegħu jekk il-kreditur, wara li jkun kiseb it-titolu eżekuttiv, ikollu jistenna 120 jum ieħor għall-eżekuzzjoni. Hija tirrileva li l-għan tad-Direttiva huwa dak li jiġi assigurat li l-kreditur jkun jista’ jipproċedi minnufih bl-eżekuzzjoni furzata ladarba jkun kiseb it-titolu eżekuttiv.

24.

Skont ġurisprudenza stabbilita, sabiex jiġi evalwat jekk il-korp li qed jagħmel ir-rinviju għandux il-karatteristiċi ta’ qorti fis-sens tal-Artikolu 234 KE, il-Qorti tal-Ġustizzja għandha tqis numru ta’ fatturi, bħall-kwistjoni ta’ jekk il-korp huwiex stabbilit mil-liġi, il-permanenza tiegħu, in-natura obbligatorja tal-ġurisdizzjoni tiegħu, il-fatt li l-korp japplika regoli ta’ dritt ( 9 ), kif ukoll l-indipendenza u l-imparzjalità tiegħu ( 10 ). Barra minn dan, jkun hemm biss il-kunċett ta’ qorti nazzjonali skont l-Artikolu 234 KE jekk quddiem din il-qorti jkun hemm pendenti kwistjoni u jekk hija tkun ġiet mitluba tiddeċiedi fil-kuntest ta’ proċedura li hija intiża li twassal għal deċiżjoni ta’ natura ġudizzjarja jew għal deċiżjoni definittiva fil-kwistjoni ( 11 ). Il-problema tal-ammissibbiltà li tqum f’din il-kawża tikkonsisti f’li jiġi stabbilit jekk huwiex possibbli li jiġi kkunsidrat li qorti nazzjonali tista’, f’din il-kawża, tiddeċiedi fi proċedura intiża li twassal għal deċiżjoni definittiva fil-kwistjoni permezz ta’ deċiżjoni li jkollha natura ġudizzjarja.

25.

F’dan il-każ partikolari l-eżekuzzjoni saret abbażi ta’ mandat ta’ eżekuzzjoni mogħti fi proċedura speċjali mħaffa ta’ eżekuzzjoni (proċedimento di ingiunzione) ( 12 ). Mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta b’mod ċar li jekk it-talba għal deċiżjoni preliminari issir fi proċedura bħall dik in kwistjoni fil-kawża prinċipali, dik id-domanda tkun ammissibbli ( 13 ). Fil-ġurisprudenza tagħha l-Qorti tal-Ġustizzja enfasizzat ukoll li, għall-finijiet tad-definizzjoni ta’ qorti skont l-Artikolu 234 KE, in-natura kontradittorja tal-proċedura li biha tkun adita l-qorti nazzjonali mhijiex rilevanti ( 14 ). Il-qorti nazzjonali tista’ tagħmel it-talba għal deċiżjoni preliminari indipendentement mill-istadju tal-kawża mressqa quddiema ( 15 ).

26.

Għalhekk, id-domanda preliminari hija ammissibbli.

27.

F’din il-kawża l-qorti tar-rinviju tistaqsi jekk id-Direttiva 2000/35 tipprekludix leġiżlazzjoni nazzjonali, li abbażi tagħha l-eżekuzzjoni furzata tal-krediti mhux ikkontestati tista’ ssir fil-konfront tal-awtorità pubblika biss wara li jkun skada terminu ta’ 120 jum li jibda jiddekorri mid-data tan-notifika tat-titolu eżekuttiv lill-awtorità pubblika. L-Artikolu 5(1) tad-Direttiva 2000/35 jipprovdi li l-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-kreditur ikun jista’ jikseb titolu eżekuttiv għall-irkupru ta’ krediti mhux ikkontestati u dan, normalment, fi żmien 90 jum minn meta l-kreditur ikun ressaq ir-rikors tiegħu. Għalhekk dan l-artikolu jistabbilixxi t-terminu għall-kisba tat-titolu eżekuttiv, filwaqt li ma fih l-ebda dispożizzjoni dwar il-fażi li tiġi wara. Għalhekk tqum il-kwistjoni dwar jekk il-fażi ta’ wara l-kisba tat-titolu eżekuttiv tistax taqa taħt il-kompetenza Komunitarja. Fl-analiżi tiegħi, l-ewwel nett ser nittratta l-problema dwar it-tqassim tal-kompetenzi bejn il-Komunità u l-Istati Membri fil-kuntest tad-Direttiva 2000/35, u wara dan ser ngħaddi għall-interpretazzjoni tad-dispożizzjonijiet tagħha.

28.

Id-Direttiva ma twettaqx armonizzazzjoni tar-regoli kollha relatati mad-dewmien fil-ħlas tat-tranżazzjonijiet kummerċjali, iżda hija tirregola, bil-kontra ta’ dan, biss ċerti aspetti tal-prevenzjoni ta’ tali dewmien, jiġifieri bħall-imgħax fil-każ ta’ ħlas tard (Artikolu 3), ir-ritenzjoni tat-titolu (Artikolu 4) u l-proċeduri ta’ rkupru għal krediti mhux ikkontestati (Artikolu 5) ( 16 ). Għaldaqstant id-Direttiva tikkostitwixxi armonizzazzjoni minima ( 17 ) fir-rigward tal-ġlieda kontra l-ħlas tardiv, u għalhekk f’diversi dispożizzjonijiet tagħha tirreferi għall-applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet nazzjonali.

29.

Ir-raġuni għaliex id-Direttiva 2000/35 tarmonizza biss parzjalment il-mekkaniżmi biex jiġi evitat id-dewmien fil-ħlasijiet hija dovuta għall-fatt li l-Komunità mhijiex kompetenti fl-oqsma mhux armonizzati mid-Direttiva. F’dan ir-rigward, it-tnax-il premessa tipprovdi li din id-Direttiva ma tmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ biex jinkiseb funzjonament aħjar tas-suq intern u li hija ġiet adottata fl-osservanza tal-prinċipju tas-sussidjarjetà. Konsegwentement huwa importanti li fl-interpretazzjoni ta’ din id-Direttiva ma jinqabżux il-limiti ta’ kompetenza tal-Komunità.

30.

Fil-ġurisprudenza tagħha l-Qorti tal-Ġustizzja diġà ffissat il-limiti ta’ kompetenza tal-Komunità fl-oqsma rregolati fid-Direttiva 2000/35. Pereżempju fil-kawża l-Kummissjoni vs L-Italja ( 18 ), fir-rigward tal-Artikolu 4(1) ta’ din id-Direttiva, li jirregola r-ritenzjoni ta’ titolu, hija ddeċidiet li dan l-Artikolu jistabbilixxi biss il-possibbiltà li l-bejjiegħ u x-xerrej jiftehmu fuq klawżola ta’ ritenzjoni ta’ titolu qabel il-konsenja tal-beni u l-possibbiltà li l-bejjiegħ iżomm il-proprjetà tal-beni sakemm isir il-ħlas kollu ( 19 ), filwaqt li ma tirregolax il-kwistjoni ta’ jekk il-klawżola ta’ ritenzjoni għandhiex tkun ikkonfermata f’kull fattura individwali tal-provvisti suċċessivi li jkollhom data ċerta ( 20 ). Fil-kawża QDQ Media ( 21 ), il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li, peress li m’għandhiex effett orizzontali, id-Direttiva 2000/35 ma tistax, minnha nnifisha, tiġi kkunsidrata bħala l-bażi tal-obbligu li jittieħdu inkonsiderazzjoni l-ispejjeż dovuti għall-intervent ta’ avukat favur kreditur f’proċedura ġudizzjarja għall-irkupru ta’ kreditu, jekk dak l-obbligu m’huwiex stabbilit fil-leġiżlazzjoni nazzjonali. L-Avukat Ġenerali Maduro jgħid mod ieħor fil-kawża Telecom vs Deutsche Telecom ( 22 ) fejn sostna li fir-rigward tal-Artikolu 3(1)(ċ)(ii) tad-Direttiva 2000/35, li jirregola id-dritt tal-kreditur għall-imgħaxijiet minħabba d-dewmien, il-problema tat-tqassim tal-kompetenza ma tqumx minħabba li dan l-Artikolu ma fih l-ebda referenza għal-liġijiet nazzjonali tal-Istati Membri ( 23 ).

31.

L-Artikolu 5(1) tad-Direttiva 2000/35, minbarra li huwa d-dispożizzjoni ewlenija li l-Qorti tal-Ġustizzja hija mitluba tinterpreta f’din il-kawża, huwa fundamentali wkoll f’dak li jirrigwarda t-tqassim tal-kompetenzi bejn il-Komunità u l-Istati Membri. L-importanza tal-kwistjoni dwar it-tqassim tal-kompetenza tirriżulta diġà mill-evoluzzjoni ta’ dan l-artikolu. Fil-proposta oriġinali tad-Direttiva 2000/35 ( 24 ), l-Artikolu 5 kien jipprovdi li l-Istati Membri għandhom “jiżguraw l-applikazzjoni ta’ proċeduri mħaffa ta’ rkupru għall-krediti mhux ikkontestati” ( 25 ). Fil-proċedura ta’ kodeċiżjoni il-Kunsill osserva li l-Komunità m’għandiex il-kompetenza li tobbliga lill-Istati Membri jintroduċu proċedura ġdida għall-irkupru ta’ krediti mhux ikkontestati ( 26 ). Madankollu, billi dik id-dispożizzjoni kienet madankollu ta’ importanza fundamentali fil-ġlieda kontra l-ħlas tardiv fit-tranżazzjonijiet kummerċjali, il-Kunsill talab li tiġi emendata b’mod li l-Istati Membri ma jkunux obbligati jintroduċu fid-dritt nazzjonali proċedura ġdida għall-irkupru ta’ krediti mhux ikkontestati, imma kellhom jiżguraw biss, fil-kuntest tal-proċeduri li jeżistu diġà, li l-kreditur ikun jista’ jikseb it-titolu eżekuttiv, normalment, fi żmien 90 jum mill-preżentazzjoni tar-rikors ( 27 ).

32.

Id-Direttiva 2000/35 tifforma parti mil-leġiżlazzjoni Komunitarji li taffetwa l-proċeduri eżekuttivi tal-Istati Membri ( 28 ). Fuq livell Komunitarju diġà ġew adottati diversi leġiżlazzjonijiet li għandhom l-istess effett: ir-Regolament tal-Kunsill Nru 44/2001, ir-Regolament Nru 805/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, tal-21 ta’ April 2004, li joħloq Ordni Ewropew ta’ Infurzar għal talbiet [krediti] mhux kontestati ( 29 ) u r-Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (KE) Nru 1896/2006, tat-12 ta’ Diċembru 2006, li joħloq proċedura għal ordni ta' ħlas Ewropea ( 30 ). Il-leġiżlazzjoni ċċitata hija effettiva biss fil-konfront ta’ proċeduri ta’ eżekuzzjoni furzata transfruntaljiera ( 31 ), u mhux f’sitwazzjonijiet bħal dik in kwistjoni fil-kawża prinċipali, fejn l-eżekuzzjoni furzata issir ġewwa Stat Membru. Il-leġiżlazzjoni ċċitata ġiet adottata abbażi tal-Artikolu 61(ċ) KE ( 32 ), li jistabbilixxi l-adozzjoni ta’ miżuri fis-settur tal-kooperazzjoni ġudizzjarja skont l-Artikolu 65 KE; dan tal-aħħar jipprovdi biss l-adozzjoni ta’ miżuri fis-setturi tal-kooperazzjoni ġudizzjarja li għandhom implikazzjonijiet transfruntaljieri. Madankollu, f’dan il-kawża s-sitwazzjoni hija differenti minħabba li din tirrigwarda s-soluzzjoni tal-kwistjoni tat-tqassim tal-kompetenza bejn il-Komunità u l-Istati Membri f’dak li jirrigwarda l-proċeduri eżekuttivi li jkun hemm fi ħdan Stat Membru.

33.

Minn naħa, jeħtieġ li wieħed jifhem it-tendenza li l-Istati Membri għandhom li jżommu l-kompetenza tagħhom fil-proċeduri eżekuttivi li għandhom bħala għan biss dik l-eżekuzzjoni li sseħħ ġewwa l-Istat Membru. Il-proċedura eżekuttiva hija sistema bbilanċjata, fejn il-bidla ta’ element wieħed jipproduċi effetti anki fuq l-elementi l-oħra ta’ din il-proċedura. Min-naħa l-oħra, kif ser naraw iktar ’il quddiem fl-evalwazzjoni, l-Istati Membri għandhom jeżerċitaw il-kompetenzi tagħhom f’dan is-settur fl-osservanza tad-dritt Komunitarju.

34.

Kif diġà ġie osservat, l-Artikolu 5(1) tad-Direttiva 2000/35 jipprovdi li t-titolu eżekuttiv għall-irkupru ta’ krediti mhux ikkontestati normalment jinkiseb fiż-żmien 90 jum mill-preżentazzjoni tar-rikors. Jekk tingħata interpretazzjoni strettament lingwistika, il-kompetenza tal-Komunità tinkludi l-fażi tal-kisba tat-titolu eżekuttiv filwaqt li l-fażi suċċessiva taqa taħt il-kompetenza tal-Istati Membri ( 33 ). Madankollu, fl-opinjoni tiegħi d-Direttiva 2000/35 xorta waħda ma taqbilx mal-leġiżlazzjoni Taljana li tipprovdi s-sospensjoni tal-eżekuzzjoni fil-konfront tal-awtorità pubblika għal 120 jum li jibdew jiddekorru mill-kisba tat-titolu eżekuttiv ( 34 ). F’din il-kawża, għandu l-ewwel nett li jiġi kkunsidrat l-għan ta’ din id-Direttiva u għaldaqstant l-interpretazzjoni teleoloġika tkun ta’ importanza fundamentali biex tiġi solvuta d-domanda tal-qorti tar-rinviju ( 35 ). Fil-fatt, id-Direttiva għandha tiġi interpretata b’tali mod li jiġi assigurat l-effett utli tagħha (effet utile) ( 36 ).

35.

L-iskop tad-Direttiva 2000/35 huwa li jiġi evitat dewmien fil-ħlasijiet fit-tranżazzjonijiet kummerċjali biex jiġu eliminati l-ostakoli għat-tħaddim tajjeb tas-suq intern li jirriżultaw proprju minħabba dan id-dewmien ( 37 ). F’dan il-kuntest, il-ħames premessa tad-Direttiva 2000/35 tipprovdi li d-dewmien fil-ħlas jirrappreżenta ostakolu serju li dejjem qiegħed jikber għas-suċċess tas-suq wieħed. Anki fid-disa’ u fl-għaxar premessa huwa enfasizzat li minħabba d-differenżi bejn il-leġiżlazzjoni dwar il-ħlas u l-prattiċi segwiti fl-Istati Membri, it-tranżazzjonijiet kummerċjali huma limitati ħafna ( 38 ). Fost l-istrumenti xierqa biex jevitaw id-dewmien fil-ħlasijiet hemm ukoll it-terminu ta’ 90 jum għall-kisba tat-titolu eżekuttiv għall-irkupru tal-krediti mhux kkontestati previst fl-Artikolu 5(1) tad-Direttiva 2000/35.

36.

B’mod partikolari, l-għan tad-Direttiva 2000/35 huwa dak li tipproteġi lill-impriżi żgħar u ta’ daqs medju kontra dewmien fil-ħlasijiet. F’dan is-sens, is-seba’ premessa tad-Direttiva 2000/35 jindika li l-ħlas tardiv jimponi “[p]iżijiet tqal amministrattivi u finanzjarji […] fuq in-negozji, b’mod partikolari dawk żgħar u ta’ daqs medju” u li dan jikkostitwixxi “l-kawża prinċipali għall-fallimenti”. Dawn l-impriżi, li għandhom rwol kruċjali fit-tkabbir ekonomiku tal-Komunità ( 39 ), huma dawk l-iktar milqutin minn ħlas tardiv minħabba li, f’każijiet bħal dawn, m’għandhomx il-mezzi suffiċjenti sabiex jiffinanzjaw lilhom infushom fit-tul. L-impriżi żgħar u medji huma ffinanzjati prinċipalment bi krediti għal żmien qasir, u għalhekk ħafna drabi ma jkunux jistgħu jirreżistu għall-pressjoni tad-dewmien fil-ħlasijiet u konsegwentement ta’ spiss ikun imġiegħla jiddikjaraw falliment ( 40 ).

37.

L-iskop tad-Direttiva 2000/35 huwa dak li jiġi evitat dewmien fil-ħlasijiet fit-tranżazzjonijiet kummerċjali kollha, anki f’dawk fejn id-debituri huma korpi tal-awtoritajiet pubbliċi. Dan ifisser li l-iskop tagħha huwa li jiġi evitat anki d-dewmien fil-ħlasijiet fil-kuntest tal-kuntratti pubbliċi, hekk kif jirriżulta mir-raba premessa ta’ din id-Direttiva ( 41 ). F’dan il-kuntest id-Direttiva tuża l-kunċett ta’ “awtorità pubblika” u tfissru b’mod wiesa’; fl-Artikolu 2(1) hija tidentifika bħala “awtorità pubblika”“kull awtorità jew entita li tikkuntratta, kif definita bid-Direttivi ta’ Ksib Pubbliku” ( 42 ). Mill-istudju tal-Kummissjoni fuq l-effikaċja tar-leġiżlazzjoni Komunitarja f’dak li jirrigwarda dewmien fil-ħlasijiet ( 43 ) jirriżulta li huma proprju l-gvernijiet ta’ diversi Stati Membri li huma l-agħar biex iħallsu ( 44 ). Għaldaqstant, il-puntwalità tal-ħlasijiet magħmulin mill-awtoritajiet pubbliċi hija ta’ importanza kruċjali għall-funzjonament regolari tas-sistema ta’ kuntratti pubbliċi u konsegwentement għall-funzjonament tas-suq komuni.

38.

Il-leġiżlazzjoni Taljana kkontestata tipprovdi li kreditur li għandu titolu eżekuttiv maħruġ fil-konfront ta’ korpi tal-awtorità pubblika, miksub validament skont id-Direttiva 2000/35 fi żmien 90 jum, ma jistax jgħaddi għall-eżekuzzjoni furzata qabel it-terminu ta’ 120 jum li jibdew jiddekorru minn meta dan it-titolu eżekuttiv jiġi nnotifikat lill-korpi tal-awtorità pubblika. Skont din id-dispożizzjoni, f’dan iż-żmien jistgħu jsiru l-proċeduri neċessarji għall-eżekuzzjoni furzata filwaqt li l-eżekuzzjoni stess ma tistax tinbeda. Fil-prattika, din id-dispożizzjoni tipproduċi l-istess effetti fejn jiġi stabbilit li l-kreditur jikseb it-titolu eżekuttiv fi żmien 210 jum mill-preżentazzjoni tar-rikors jew mit-talba lit-tribunal jew korp ieħor kompetenti. Konsegwentement, it-terminu qasir ta’ 90 jum għall-kisba tat-titolu eżekuttiv, stabbilit fl-Artikolu 5(1) tad-Direttiva 2000/35 jitlef is-sinjifikat tiegħu.

39.

F'dan is-sens għandha tiġi interpretata anki l-ħmistax-il premessa tad-Direttiva 2000/35 li tipprovdi, fost l-oħrajn, li din id-Direttiva ma tirregolax il-kondizzjonijiet li taħthom tista’ titwaqqaf jew tiġi sospiza l-eżekuzzjoni furzata ta’ dak it-titolu. Il-Gvern Taljan isostni li l-possibbiltà ta’ posponiment tal-eżekuzzjoni kontra l-awtorità pubblika tidħol fil-kuntest tas-sospensjoni tal-eżekuzzjoni skont il-ħmistax-il premessa tad-Direttiva 2000/35. Dan l-argument ma jistax jiġi aċċettat. L-istess bħall-interpretazzjoni mogħtija lill-Artikolu 5(1) jista’ jingħad li, anki f’dak li jirrigwarda l-ħmistax-il premessa tad-Direttiva 2000/35, l-Istati Membri huma liberi li jistabbilixxu l-kundizzjonijiet għat-twaqqif jew is-sospensjoni tal-eżekuzzjoni, madankollu dawn il-kundizzjonijiet ma jistgħux jiġu stabbiliti b’tali mod li jxejnu l-effikaċja d-dispożizzjonijiet tad-Direttiva. Din l-interpretazzjoni tad-Direttiva 2000/35 ma bl-ebda mod ma taffetwa l-kompetenza ġenerali li l-Istati Membri għandhom sabiex jistabbilixxu fil-leġiżlazzjoni nazzjonali l-kundizzjonijiet għat-twaqqif jew għas-sospensjoni tal-eżekuzzjoni.

40.

L-Artkolu 5(1) tad-Direttiva 2000/35 jagħmel parti minn dawk id-dispożizzjonijiet tad-Direttiva li jirreferu għal-leġiżlazzjoni nazzjonali. Minn dan il-lat jista’ jiġi pparagunat ma’ l-Artikolu 4(1) tal-istess Direttiva, li jirreferi għar-ritenzjoni ta’ titolu u li kien is-suġġett tal-kwistjoni ttrattata mill-Qorti tal-Ġustizzja fil-kawża Il-Kummissjoni vs L-Italja ( 45 ). F’dik il-kawża li kellha bħala suġġett il-kwistjoni ta’ jekk il-klawżola ta’ ritenzjoni ta’ titolu kellhiex tiġi kkonfermata fil-fatturi individwali tal-provvisti suċċessivi li kellhom data ċerta, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li s-soluzzjoni tal-kwistjoni kellha tinsab fid-dawl tal-leġiżlazzjoni nazzjonali. Fid-dawl ta’ dan jista’ jiġi kkunsidrat li anke s-soluzzjoni għal kwistjoni fil-kawża preżenti għandha tinsab fid-dawl tal-leġiżlazzjoni nazzjonali. Madankollu, il-kwistjonijiet li għandhom jiġu solvuti fiż-żewġ kawżi huma differenti sewwa minn xulxin. Il-leġiżlazzjoni Taljana fil-fl-imsemmija kawża Il-Kummissjoni vs L-Italja kienet tirregola biss l-effikaċja tal-kawżola tar-ritenzjoni ta’ titolu; għaldaqstant hija kienet tistabbilixxi waħda mill-karatteristiċi ta’ dik il-klawżola. Min-naħa l-oħra, fil-kawża preżenti l-leġiżlazzjoni Taljana ma tistabbilixxix il-karatteristiċi meħtieġa għall-kisba tat-titolu eżekuttiv, imma jħassru t-terminu qasir għall-kisba tiegħu.

41.

Il-leġiżlazzjoni Taljana tmur ukoll kontra l-iskop tad-Direttiva 2000/35 minħabba li tiffavorixxi l-korpi tal-awtorità pubblika fuq l-impriżi. B’dan il-mod hija minn naħa tagħmilha impossibbli li jkun hemm protezzjoni effikaċi, l-iktar tal-impriżi żgħar u ta’ daqs medju u, min-naħa l-oħra, ma tippermettix il-ħlas fil-ħin fil-kuntest tal-kuntratti pubbliċi. Il-Gvern Taljan isostni li t-trattament ipprivileġjat irriżervat għall-korpi tal-awtorità pubblika huwa ġġustifikat minn raġunijiet imperattivi ta’ interess ġenerali, għaliex bil-posponiment tal-eżekuzzjoni jiġi żgurat l-eżerċizzju regolari tal-awtortà pubblika. Dan l-argument ma jistax jiġġustifika l-leġiżlazzjoni Taljana kkontestata. Meta ġie mtawwal it-terminu ta’ ħlas, il-korpi tal-awtorità pubblika fil-verità jżommu mislufin għandhom il-flus tal-kredturi tagħhom, flus li dawn tal-aħħar kellhom diġà jirċevu sa mill-iskadenza tat-terminu tal-ħlas. Il-kredituri, jiġifieri l-impriżi li tagħhom huma debituri l-korpi tal-awtoritajiet pubbliċi, jistgħu jinvokaw anke l-fatt li minħabba d-dewmien ma jistgħux jaħdmu regolarment u ma jistgħux ikollhom garanziji fuq il-likwidità fl-eżerċizzju tagħhom. Il-ħlas fil-ħin għal dawn l-impriżi huwa ta’ importanza enormi għaliex fil-każ ta’ insolvenza huma huma li jkunu suġġetti għat-theddida tal-falliment, ħaġa li l-korpi ta’ awtoritajiet pubbliċi ma jkollhomx. Barra minn hekk, għandu jiġi kkunsidrat li l-Istati Membri, skont l-Artikolu 6(2) tad-Direttiva 2000/35, jistgħu jħallu fis-seħħ jew jadottaw leġiżlazzjoni iktar favorevoli għall-kreditur; a contrario sensu jista’ jingħad li ma taqbilx mad-Direttiva l-adozzjoni, min-naħa tal-Istat Membru, ta’ dispożizzjonijiet iktar favorevoli għad-debitur.

42.

Għandu jiġi kkunsidrat li l-Istati Membri diġà qabel l-iskadenza tat-terminu għat-traspożizzjoni tad-Direttiva ma setgħux jadottaw dispożizzjonijiet li jmorru kontra l-iskop tad-Direttiva ( 46 ). F’dan ir-rigward nixtieq nindika li l-Italja emendat it-terminu għas-sospensjoni tal-eżekuzzjoni billi żiditu mis-60 jum oriġinali għal 120 jum ta’ bħalissa fit-23 ta’ Diċembru 2000, jiġifieri sitt xhur wara li nħarġet id-Direttiva 2000/35 ( 47 ) u fit-terminu preskritt sabiex din tiġi trasposta li kien stabbilit għat-8 ta’ Awwissu 2002 ( 48 ). L-aġir tal-Italja jista’ għalhekk jiġi ddefinit bħala mezz kif jiġi evitat l-iskop tad-Direttiva, u għalhekk aġir in fraudem legis agere ( 49 ) . Skont l-Artikolu 249(3) KE, fil-kuntest tat-traspożizzjoni tad-Direttiva l-Istati Membri huma liberi fir-rigward tal-għażla tal-forom u tal-metodi meħtieġa biex tiġi implementata, filwaqt li jibqgħu marbutin f’dak li jirrigwarda r-riżultat li jrid jinkiseb. Skont ġurisprudenza stabbilita, l-Istati Membri huma marbutin li jittrasponu d-Direttiva b’mod li jiġi ggarantit l-effett utli tagħha (effet utile) ( 50 ) u li fl-att tat-traspożizzjoni jiġi ggarantit ir-rispett tal-għanijiet stabbiliti mid-Direttiva ( 51 ).

43.

Għalkemm mill-interpretazzjoni letterali tal-Artikolu 5(1) tad-Direttiva 2000/35 wieħed jasal għall-konklużjoni li l-fażi suċċessiva għall-kisba tat-titolu eżekuttiv ma tidħolx fil-qasam tal-kompetenzi tal-Komunità, l-Istati Membri ma jistgħux jeżerċitaw il-kompetenzi tagħhom b’tali mod li jmur kontra l-iskop tar-leġiżlazzjoni Komunitarja fis-seħħ. Il-qsim tal-kompetenzi bejn il-Komunità u l-Istati Membri fil-fatt ma jfissirx li dawn, fl-eżerċizzju tal-kompetenzi tagħhom, jistgħu jadottaw dispożizzjonijiet li jmorru kontra l-iskop tad-Direttiva. Skont l-ewwel paragrafu tal-Artikolu 10 l-Istati Membri għandhom “jieħdu l-miżuri xierqa ġenerali jew speċjali biex jiżguraw it-twettiq tal-obbligi li jirrizultaw minn dan it-Trattat jew mid-deċiżjonijiet tal-istituzzjonijiet tal-Komunità”. Bl-istess mod l-Istati Membri, skont it-tieni paragrafu tal-Artikolu 10 KE, “m’għandhom jieħdu ebda miżura li tkun tista’ tipperikola r-realizzazzjoni tal-għanjiet ta’ dan it-Trattat”. Obbligu simili li abbażi tiegħu l-Istati Membri huma obbligati jirrispettaw id-dritt Komunitarju anki fl-oqsma fil-kompetenza tagħhom jinstab, pereżempju, fil-qasam tat-taxxi diretti ( 52 ), tas-sistemi tas-sigurtà soċjali ( 53 ) u tat-tagħlim ( 54 ).

44.

Biex nikkonkludi, għandi nenfasizza li d-Direttiva 2000/35 ma tipprekludix l-leġiżlazzjoni Taljana kkontestata fil-kumpless tagħha, iżda biss fuq il-livell ratione materiae ta’ din id-Direttiva, jiġifieri fil-każ ta’ kreditu mhux ikkontestat f’tranżazzjoni kummerċjali. Id-Direttiva 2000/35 ma tirriferixxix għal kategoriji oħrajn ta’ krediti u għalhekk hija ma jista’ jkollha, fir-rigward tagħhom, l-ebda effett fuq il-leġiżlazzjoni Taljana. Madankollu, il-kunsiderazzjoni li d-Direttiva 2000/35 tipprekludi l-leġiżlazzjoni kkontestati fil-kawża prinċipali, ma tagħtix lill-Komunità kompetenza ġenerali biex tirregola l-proċeduri ta’ eżekuzzjoni furzata li ma jkollhomx elementi transfruntaljieti.

45.

Abbażi ta’ dak li ntqal iktar ’il fuq, nipproponi lill-Qorti tal-Ġustizzja li tiddikjara li d-Direttiva 2000/35/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, tad-29 ta’ Ġunju 2000, dwar il-ġlieda kontra ħlasijiet tard [ħlas tardiv] fi tranżazzjonijiet kummerċjali, għandha tiġi interpretata fis-sens li hija tipprekludi dispożizzjoni nazzjonali bħall-Artikolu 14 tad-Digriet Liġi Nru 669/1996, tal-31 ta’ Diċembru 1996, li bis-saħħa tagħha l-kreditur, li jkollu titolu eżekuttiv dwar ħlas mhux ikkontestat dovut minn awtorità pubblika bħala remunerazzjoni ta’ tranżazzjoni kummerċjali, ma jkunx jista’ jwettaq eżekuzzjoni furzata fil-konfront tal-awtorità msemmija qabel l-iskadenza ta’ terminu ta’ 120 jum li jibda jidekorri min-notifika tal-imsemmi titolu eżekuttiv lil dik l-awtorità.