IL-KUMMISSJONI EWROPEA

Brussell, 22.9.2021

COM(2021) 596 final

RAPPORT TAL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW, LILL-KUNSILL U LILL-KUMITAT EKONOMIKU U FINANZJARJU U LILL-KUMITAT TAL-IMPJIEGI

Rapport dwar L-Istrument Ewropew għal Appoġġ temporanju biex jittaffew ir-Riskji ta’ Qgħad f’Emerġenza (SURE) wara t-tifqigħa tal-COVID-19 bis-saħħa tal-Artikolu 14 tar-Regolament tal-Kunsill (UE) 2020/672





SURE: Sena Wara

Sommarju Eżekuttiv

Strument ġdid, varat malajr, li jirrispondi għall-impatt soċjoekonomiku tal-pandemija

Dan ir-rapport huwa t-tieni rapport biannwali dwar l-istrument Ewropew għal Appoġġ temporanju biex jittaffew ir-Riskji ta’ Qgħad f’Emerġenza (SURE, Support to mitigate Unemployment Risks in an Emergency) Huwa jippreżenta l-operazzjonijiet u l-użu tal-istrument sa issa u janalizza l-impatti soċjo-ekonomiċi tiegħu. Ix-SURE huwa strument ta’ kriżi, b’daqs ta’ EUR 100 biljun, li ħolqitu l-Unjoni Ewropea (UE) biex tgħin lill-Istati Membri jipproteġu l-impjiegi u l-introjti tal-ħaddiema fil-kuntest tal-pandemija tal-COVID-19. Ix-SURE huwa wkoll espressjoni qawwija ta’ solidarjetà bejn l-Istati Membri permezz tal-UE: l-Istati Membri kollha qablu li jipprovdu garanziji bilaterali lill-UE sabiex l-Unjoni tkun tista’ tissellef mis-swieq b’kundizzjonijiet favorevoli ħafna biex tiffinanzja s-self tax-SURE.

L-implimentazzjoni tal-istrument kienet rapida u bla xkiel. Bħala parti mir-rispons inizjali tal-UE għall-pandemija, il-Kummissjoni pproponiet ir-Regolament SURE fit-2 ta’ April 2020, u r-Regolament kien adottat mill-Kunsill fid-19 ta’ Mejju 2020. Il-pakkett finanzjarju ta’ EUR 100 biljun sar disponibbli fit-22 ta’ Settembru 2020, wara li l-Istati Membri kollha ffirmaw il-ftehimiet ta’ garanzija. Il-Kummissjoni ħaffet l-implimentazzjoni tal-istrument billi ħadmet mill-qrib mal-Istati Membri. Il-biċċa l-kbira tal-assistenza finanzjarja mogħtija ġiet żborżata f’seba’ xhur biss, minn Ottubru 2020 sa Mejju 2021. F’Ġunju 2021, ix-SURE rebaħ il-Premju tal-Ombudsman Ewropew tal-2021 għal Amministrazzjoni Tajba fil-kategorija tal-għoti ta’ servizz iffukat fuq iċ-ċittadini.

L-UE ħarġet bonds soċjali għall-ewwel darba biex tiffinanzja l-assistenza finanzjarja tax-SURE għall-Istati Membri. Minbarra r-rekwiżiti tar-Regolament SURE, dan ir-rapport jipprovdi wkoll ir-rapportar rilevanti taħt il-Qafas għall-Bonds Soċjali tax-SURE tal-UE, b’mod partikolari dwar l-allokazzjoni tar-rikavati tax-SURE, tat-tipi ta’ nefqa u l-impatt tax-SURE. Huwa jikkonferma wkoll li n-nefqa tax-SURE kienet allinjata tajjeb mal-Għanijiet ta’ Żvilupp Sostenibbli tan-NU.

Adozzjoni kbira, li kompliet tiżdied mill-ewwel rapport biannwali

Id-domanda mill-Istati Membri għall-assistenza finanzjarja taħt ix-SURE kienet qawwija, inkluż fl-ewwel nofs tal-2021. Sa mill-bidu tiegħu, il-Kunsill alloka aktar minn 94 % tal-pakkett totali ta’ EUR 100 biljun – abbażi tal-proposti tal-Kummissjoni – lil 19-il Stat Membru. F’Marzu 2021, wara li nħareġ l-ewwel rapport biannwali dwar ix-SURE, ingħatat l-assistenza finanzjarja lill-Estonja skont ix-SURE. Wara li l-pandemija reġgħet qabdet, sitt stati Membri li diġà kienu qed jibbenefikaw mix-SURE (il-Belġju, Ċipru, il-Greċja, il-Litwanja, il-Latvja u Malta) għamlu talba addizzjonali ġdida għal fondi addizzjonali f’nofs Marzu 2021. Dawn it-talbiet għal ammonti supplimentari b’total ta’ EUR 3.7 biljun ġew ipproċessati malajr mill-Kummissjoni u approvati mill-Kunsill (fi tmiem Marzu u f’nofs April, rispettivament).

Il-Kummissjoni diġà żborżat 95 % tal-assistenza finanzjarja totali tax-SURE mogħtija mill-Kunsill, permezz ta’ self wieħed wara l-ieħor lill-Istati Membri bbażat fuq il-ħruġ ta’ bonds tal-UE. Wara l-ewwel rapport biannwali, bejn Marzu u Mejju 2021, il-Kummissjoni ħarġet b’suċċess EUR 36 biljun ta’ bonds soċjali tax-SURE f’isem l-UE. L-interess mill-investituri baqa’ b’saħħtu, minkejja kundizzjonijiet tas-suq diffiċli meta mqabbla mal-2020 u l-bidu tal-2021. Dan ippermetta termini ta’ pprezzar favorevoli ulterjuri. Il-Kummissjoni, fid-9 ta’ Marzu 2021, wettqet b’suċċess il-ħames ħruġ ta’ bonds SURE ta’ EUR 9 biljun. Is-sitt ħruġ ta’ bonds SURE mill-Kummissjoni fit-23 ta’ Marzu 2021 kien jikkonsisti f’żewġ porzjonijiet b’valur totali ta’ EUR 13-il biljun. Is-seba’ ħruġ ta’ bonds SURE, b’valur ta’ aktar minn EUR 14.1 biljun, ġie eżegwit b’suċċess fit-18 ta’ Mejju 2021. L-ammont miġbur tul dawn it-tliet ħarġiet mill-Kummissjoni ġew żborżati lill-Istati Membri wara ħamest ijiem tax-xogħol. Il-maturità medja tal-iżborżi lill-Istati Membri hija ta’ 14.5 sena, qrib tal-massimu ta’ 15-il sena previsti mid-Deċiżjonijiet ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill.

L-użu tax-SURE mill-Istati Membri benefiċjarji 

Ix-SURE huwa stmat li appoġġa madwar 31 miljun persuna u 2,5 miljun kumpanija fl-2020. Dan jammonta għal aktar minn kwart tal-impjiegi totali fl-Istati Membri benefiċjarji. Speċifikament, ix-SURE appoġġa madwar 22,5 miljun impjegat u 8,5 miljun persuna li taħdem għal rasha fl-2020, li kienu koperti minn skemi ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar u miżuri simili. 

In-nefqa pubblika totali fuq miżuri eliġibbli għax-SURE żdiedet b’mod sinifikanti mill-ewwel rapport. Skont ir-rappurtar aġġornat mill-Istati Membri benefiċjarji, issa mistennija tilħaq EUR 114-il biljun, li jaqbżu l-94 biljun effettivament appoġġati mix-SURE. Dan jenfasizza r-rilevanza tal-miżuri eliġibbli għax-SURE mill-perspettiva tal-Istati Membri.

In-nefqa ppjanata tirrappreżenta biss 10 % tan-nefqa totali fuq miżuri appoġġati mix-SURE, skont ir-rapportar mill-Istati Membri. Dan irid jitqabbel ma’ 20 % fl-ewwel rapport biannwali f’Marzu 2020 u 54 % f’Awwissu 2020 meta 17-il Stat Membru applikaw għall-ewwel darba għall-appoġġ SURE.

Sittax mid-19-il Stat Membru li bbenefikaw mix-SURE użaw l-appoġġ biex jgħinu jiffinanzjaw skemi ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar. Fl-ewwel nofs tal-2021, ħafna Stati Membri appoġġati mix-SURE estendew l-iskemi tagħhom ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar biex jirrispondu għal mewġ ġdid tal-pandemija. Is-sitt Stati Membri li talbu supplimenti għax-SURE fil-bidu tal-2021 jew biddlu d-disinn tal-iskemi li diġà bbenefikaw mix-SURE jew waqqfu miżuri ġodda. Minn Awwissu 2021, il-maġġoranza tal-Istati Membri li użaw ix-SURE biex jiffinanzjaw skemi ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar għadhom ma neħħewx l-appoġġ, għalkemm xi Stati Membri diġà waqqfu l-użu tal-iskemi tagħhom ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar.

Aktar minn nofs l-ammont totali ta’ assistenza finanzjarja taħt ix-SURE ġie allokat mill-Istati Membri biex jappoġġaw skemi ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar. Aktar minn 40 % kienu biex jappoġġaw miżuri simili, inkluż kważi terz għal miżuri għal dawk li jaħdmu għal rashom, b’5 % biss allokati għal miżuri relatati mas-saħħa, li jikkonfermaw in-natura “anċillari” tagħhom f’konformità mar-Regolament SURE. 

Il-livell ta’ assorbiment tal-assistenza finanzjarja mogħtija taħt ix-SURE jidher li huwa għoli għall-maġġoranza l-kbira tal-Istati Membri, skont ma rrapportaw. Il-livell ta’ assorbiment se jiġi mmonitorjat aktar mill-qrib fi tliet Stati Membri, li bħalissa qed jirrapportaw nefqa pubblika ppjanata aktar baxxa mill-ammont mogħti taħt ix-SURE iżda li esprimew ukoll impenn biex isolvu problemi li jista’ jkun hemm. Il-livell ta’ assorbiment huwa potenzjalment baxx fi Stat Membru wieħed, fejn l-irkupru huwa aktar b’saħħtu milli kien mistenni.

L-ewwel valutazzjoni tal-impatt tax-SURE

Il-miżuri nazzjonali tas-suq tax-xogħol appoġġati mix-SURE x’aktarx naqqsu l-qgħad bi kważi 1,5 miljun persuna fl-2020. Dan inkiseb billi nżammu l-impjegati fil-kumpaniji tagħhom u billi nżammet l-attività ta’ dawk li jaħdmu għal rashom. Dan jispjega wkoll għala ż-żieda fir-rati tal-qgħad fl-2020 fl-Istati Membri kienet negliġibbli u ċarament aktar dgħajfa milli tul il-kriżi finanzjarja globali, minkejja t-tnaqqis aktar qawwi tal-PDG fl-2020.

Min-naħa tagħha, din hija kundizzjoni ewlenija għall-irkupru ekonomiku b’saħħtu mbassar għall-2021. Li l-forza tax-xogħol disponibbli nżammet konnessa mal-kumpaniji għenet ukoll biex jiġi appoġġat l-irkupru rapidu fl-2021, filwaqt li akkumpanjat aġġustament aktar bil-mod iżda neċessarju fis-setturi li ntlaqtu l-agħar jew dawk affettwati minn impatti dejjiema. B’riżultat ta’ dan, it-telf medju tal-PDG matul l-aħħar sentejn mistenni jkun aktar baxx minn dak li rajna matul l-ewwel sentejn tal-kriżi finanzjarja globali.

L-assistenza finanzjarja permezz tax-SURE ġġenerat ukoll iffrankar baġitarju sinifikanti ta’ EUR 8.2 biljun f’pagamenti ta’ mgħax għall-Istati Membri benefiċjarji. Iċ-ċifra żdiedet mill-ewwel rapport biannwali minħabba t-tliet żborżi addizzjonali. Dan l-iffrankar huwa attribwibbli għall-kundizzjonijiet favorevoli tas-self offruti mill-UE u l-maturità medja twila tas-self ta’ kważi 15-il sena.

Il-kontinwazzjoni tal-okkorrenzi eċċezzjonali li jiġġustifikaw lix-SURE

L-inċertezza madwar il-prospettiva ekonomika għadha għolja, għalkemm ir-riskji huma ġeneralment ibbilanċjati. Il-mira tal-UE li tlaqqam 70 % tal-popolazzjoni adulta sa tmiem is-sajf intlaħqet. Barra minn hekk, l-irkupru ekonomiku qabad ir-rankatura, u l-prospetti għall-futur qrib għall-ekonomija Ewropea huma aktar pożittivi milli deher fir-rebbiegħa tal-2021. Madankollu, il-varjant Delta tas-SARS-CoV-2 infirex malajr u l-progress fil-kampanji ta’ vaċċinazzjoni qed ibatti f’xi pajjiżi.

L-irkupru jeħtieġ li l-politika fiskali gradwalment timxi minn għajnuna temporanja ta’ emerġenza, bħal mix-SURE, għal miżuri ta’ rkupru aktar immirati u li jħarsu ’l quddiem. Dan ikun jinkludi politiki attivi tas-suq tax-xogħol f’konformità mar-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni dwar Appoġġ Attiv Effettiv għall-Impjiegi wara l-kriżi tal-COVID-19 (EASE) 1 . Fl-istess ħin, jibqgħu disponibbli kważi EUR 6 biljun taħt ix-SURE sa tmiem l-2022, li jistgħu jintużaw biex ikompli jiġi indirizzat it-tfixkil qawwi ekonomiku kkawżati mill-pandemija tal-COVID-19.

Introduzzjoni

Dan ir-rapport huwa t-tieni rapport biannwali dwar l-istrument Ewropew għal Appoġġ temporanju biex jittaffew ir-Riskji ta’ Qgħad f’Emerġenza (SURE, Support to mitigate Unemployment Risks in an Emergency) Ix-SURE nħoloq mill-Unjoni Ewropea (UE) f’Mejju 2020 biex jgħin lill-Istati Membri jipproteġu l-impjiegi u d-dħul tal-ħaddiema matul il-pandemija tal-COVID-19 2 . Huwa jipprovdi għajnuna finanzjarja tal-Unjoni lill-Istati Membri, fil-forma ta’ self b’kundizzjonijiet favorevoli. Hemm assistenza finanzjarja ta’ massimu ta’ EUR 100 biljun disponibbli permezz tax-SURE biex tgħin fil-finanzjament tal-iskemi tal-Istati Membri ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar jew miżuri simili li għandhom l-għan li jipproteġu lill-impjegati u lil dawk li jaħdmu għal rashom, u bħala anċillari, il-miżuri relatati mas-saħħa, b’mod partikolari fuq il-post tax-xogħol. F’Ġunju 2021, ix-SURE rebaħ il-Premju tal-Ombudsman Ewropew tal-2021 għall-Amministrazzjoni Tajba fil-kategorija tal-“eċċellenza fl-għoti ta’ servizz iffukat fuq iċ-ċittadini”.

Dan ir-rapport biannwali huwa obbligu legali. Il-Kummissjoni Ewropea (minn hawn ’il quddiem, il-Kummissjoni) adottatu f’konformità mal-Artikolu 14 tar-Regolament tal-Kunsill (UE) 2020/672 (ir-Regolament SURE) 3 biex twettaq l-obbligu tagħha li tirrapporta lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Finanzjarju (KEF) u lill-Kumitat tal-Impjiegi 4 . Ir-rapport li jmiss mistenni sa tmiem Marzu 2022. Id-data limitu għall-inklużjoni tal-informazzjoni f’dan ir-rapport kienet tmiem Ġunju 2021 għar-rappurtar tal-Istati Membri u l-bidu ta’ Settembru 2021 għad-data epidemjoloġika u ekonomika.

Meta nħarsu lejn il-kisbiet ewlenin tax-SURE sa Awwissu 2021, dan ir-rapport ġeneralment jikkonferma l-valutazzjoni pożittiva tal-ewwel rapport. Is-sejbiet ewlenin tiegħu jistgħu jinġabru fil-qosor kif ġej:

-Madwar 31 miljun persuna u 2,5 miljun kumpanija huma stmati li ġew appoġġati mix-SURE fl-2020;

-Il-miżuri nazzjonali tas-suq tax-xogħol appoġġati mix-SURE naqqsu l-qgħad bi kważi 1,5 miljun persuna fl-2020;

-Dsatax-il Stat Membru talbu u ngħataw assistenza finanzjarja taħt ix-SURE;

-Fosthom, sitt Stati Membri ngħataw appoġġ supplimentari (“top-up”) mill-Kunsill f’April 2021;

-Ġew allokati aktar minn EUR 94 biljun u ġew żborżati aktar minn EUR 90 biljun;

-Aktar minn nofs l-assistenza finanzjarja taħt ix-SURE ġiet allokata mill-Istati Membri biex jappoġġaw skemi ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar u aktar minn 40 % biex jappoġġaw miżuri simili, inkluż kważi terz għal miżuri għal dawk li jaħdmu għal rashom, u ġew allokati biss 5 % għal miżuri relatati mas-saħħa, li huma “anċillari” skont ir-Regolament SURE;

-Il-livelli ta’ assorbiment tal-assistenza finanzjarja mogħtija taħt ix-SURE jidhru li huma għoljin ħlief għal Stat Membru wieħed u qed jiġu mmonitorjati mill-qrib fi tnejn oħra 5 ;

-B’kollox, huwa stmat li l-Istati Membri ffrankaw EUR 8.2 biljun f’pagamenti tal-imgħax;

-Għad fadal kważi EUR 6 biljun disponibbli taħt ix-SURE wara t-“top-ups” sa tmiem l-2022, li jistgħu jintużaw biex ikomplu jindirizzaw it-tfixkil ekonomiku gravi maħluq mill-pandemija tal-COVID-19.

Dan ir-rapport jaġġorna l-informazzjoni li tinsab fl-ewwel rapport biannwali tax-SURE u jestendi l-analiżi f’xi oqsma. Huwa jkopri l-iżviluppi istituzzjonali mid-data limitu tal-ewwel rapport, is-26 ta’ Frar 2021, inkluż l-għoti ta’ assistenza finanzjarja lill-Estonja u l-għoti ta’ appoġġ supplimentari (“top-ups”) lil sitt (6) Stati Membri wara t-talbiet tagħhom għal dan. Huwa jirrapporta dwar l-aħħar tliet żborżi minn dak iż-żmien ’l hawn. Huwa jaġġorna l-analiżi tal-ewwel rapport, b’mod partikolari dwar in-nefqa pubblika mill-Istati Membri koperti mix-SURE – abbażi ta’ rapportar aġġornat ipprovdut mill-Istati Membri f’Ġunju 2021 – u fuq il-kejl tal-impatt tax-SURE – ibbażat fuq l-aħħar ċifri makroekonomiċi u finanzjarji. Huwa jestendi wkoll l-analiżi, b’mod partikolari dwar il-kopertura tal-impjegati/ħaddiema għal rashom u l-kumpaniji.

Dan ir-rapport jiddeskrivi l-operazzjonijiet u l-użu tal-istrument SURE sa issa u janalizza l-impatti soċjoekonomiċi tiegħu. Huwa maqsum f’ħames taqsimiet. It-Taqsima I tindika l-assistenza finanzjarja mogħtija lill-Istati Membri, inklużi l-ammonti żborżati u pendenti u l-iskeda korrispondenti ta’ ripagament. It-Taqsima II tiġbor fil-qosor in-nefqa pubblika tal-Istati Membri fuq miżuri nazzjonali appoġġati mix-SURE 6 . L-analiżi preliminari tal-impatt tax-SURE pprovduta fl-ewwel rapport hija aġġornata u estiża fit-Taqsima III, u tinkludi bidliet fil-qgħad u fl-iffrankar tal-imgħax iġġenerat mix-SURE għall-Istati Membri. It-Taqsima IV tiddiskuti ċ-ċirkostanzi li jiġġustifikaw il-kontinwazzjoni tax-SURE, jiġifieri l-impatt kontinwu tal-pandemija. It-Taqsima V tipprovdi r-rapportar rilevanti li ttieħed l-impenn li jsir skont it-Taqsima 2.4 tal-Qafas għall-Bonds Soċjali SURE tal-UE, li ġie integrat f’dan ir-rapport 7 .

I.L-użu tal-assistenza finanzjarja permezz tax-SURE: l-ammonti mogħtija u żborżati u aspetti finanzjarji oħra 

1.1 Ħarsa ġenerali lejn l-Istati Membri benefiċjarji, l-ammonti mogħtija u l-ammonti pendenti

Fi Frar 2021, Stat Membru ieħor, l-Estonja, talab l-assistenza finanzjarja tax-SURE. L-assistenza finanzjarja ngħatat mill-Kunsill fit-22 ta’ Marzu 2021, abbażi ta’ proposta mill-Kummissjoni tas-26 ta’ Frar 2021 8 . Dan iġib l-għadd totali ta’ Stati Membri benefiċjarji għal 19.

Wara li l-pandemija reġgħet qabdet, sitt Stati Membri li diġà kienu qed jibbenefikaw mix-SURE għamlu talbiet għal assistenza finanzjarja addizzjonali skont ix-SURE fl-ewwel trimestru tal-2021. Matul Marzu 2021, il-Belġju, Ċipru, il-Greċja, il-Litwanja, il-Latvja u Malta talbu supplimenti għall-ammonti oriġinali mogħtija lilhom mill-Kunsill fl-2020.

Tabella 1: Ħarsa ġenerali lejn l-appoġġ li ngħata permezz tax-SURE (EUR)

* Fl-implimentazzjoni tal-iżborżi, l-ammonti mogħtija ġew aġġustati ’l isfel għal skopijiet operazzjonali.

Dawn it-talbiet għal top-ups ġew akkomodati malajr. Abbażi ta’ proposta tal-Kummissjoni maħruġa fit-30 ta’ Marzu 2021, il-Kunsill ta appoġġ finanzjarju addizzjonali lis-sitt Stati Membri kkonċernati fit-23 ta’ April 9 , 10 , 11 , 12 , 13 , 14 . Dawn iż-żidiet kienu jammontaw għal total ta’ EUR 3.7 biljun, biex b’hekk l-ammont ta’ assistenza finanzjarja SURE allokat b’mod ġenerali kien ta’ kważi EUR 94.3 biljun (ara t-Tabella 1).

1.2 Żborżi u skeda applikabbli ta’ ħlas lura

Il-Kummissjoni ħarġet b’suċċess EUR 36 biljun ulterjuri f’bonds soċjali tax-SURE f’isem l-UE bejn Marzu u Mejju 2021. L-interess mill-investituri baqa’ b’saħħtu, u l-investituri ssotoskrivew bejn sitt darbiet u disa’ darbiet aktar, minkejja li l-kundizzjonijiet tas-suq kienu aktar diffiċli meta mqabblin mal-bidu tal-2021. Dan ippermetta termini ta’ pprezzar favorevoli ulterjuri.

Il-ħames ħruġ ta’ bonds SURE ta’ EUR 9 biljun twettaq b’suċċess mill-Kummissjoni fid-9 ta’ Marzu 2021. Il-bond soċjali fuq 15-il sena nħareġ fi żmien ta’ volatilità akbar tas-suq iżda xorta kien ipprezzat fin-naħa t’isfel tal-firxa li dehret fis-swieq primarji f’dak iż-żmien, bi ktieb tal-ordnijiet totali ta’ EUR 86 biljun. Il-fondi miġbura mill-Kummissjoni ġew żborżati lil seba’ Stati Membri fis-16 ta’ Marzu 2021.

Is-sitt ħruġ ta’ bonds SURE mill-Kummissjoni fit-23 ta’ Marzu 2021 kien jikkonsisti f’żewġ porzjonijiet b’valur totali ta’ EUR 13-il biljun. Dan kien jinkludi EUR 8 biljun dovuti f’Novembru 2026 u EUR 5 biljun dovuti f’Novembru 2046. Il-ktieb tal-ordnijiet totali laħaq EUR 86.5 biljun. Fit-30 ta’ Marzu 2021, il-fondi ġew żborżati lil sitt Stati Membri.

Is-seba’ ħruġ ta’ bonds SURE, b’valur ta’ aktar minn EUR 14.1 biljun, ġie eżegwit b’suċċess fit-18 ta’ Mejju 2021. Dan is-segment doppju kien maqsum fuq żewġ perjodi ta’ maturità distinti: EUR 8.137 biljun dovuti f’Lulju 2029 u EUR 6 biljun dovuti f’Novembru 2047. It-tranżazzjoni rat interess qawwi mill-investituri minkejja perjodu sostnut ta’ volatilità tas-suq f’rati tal-euro f’dak iż-żmien, b’domanda ta’ aktar minn EUR 51 biljun u EUR 37 biljun, rispettivament. Il-fondi ġew żborżati lil 12-il Stat Membru, inklużi l-Bulgarija u l-Estonja għall-ewwel darba, fil-25 ta’ Mejju 2021.

Sa tmiem Awwissu 2021, kważi EUR 90 biljun ta’ assistenza finanzjarja tax-SURE ġew żborżati lil 19-il Stat Membru. Dan jirrappreżenta 95 % tal-assistenza finanzjarja totali SURE mogħtija mill-Kunsill lill-Istati Membri. Il-fondi li jifdal li kellhom jiġu żborżati ddewmu fuq talba tal-Istati Membri kkonċernati. Aktar dettalji dwar it-tranżazzjonijiet u l-iżborżi SURE lill-Istati Membri huma rrapportati fit-Tabelli A2 u A3 fl-Anness.

Il-maturità medja tal-iżborżi lill-Istati Membri hija ta’ 14.5 sena, qrib tal-massimu ta’ 15-il sena previsti mid-Deċiżjonijiet ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill rispettivi. Ir-rapportar dwar l-iskeda tar-ripagamenti għall-pagamenti tal-prinċipal u l-imgħax huwa ppreżentat fit-Tabella 2.

Tabella 2: Skeda tar-ripagamenti tas-Self Pendenti tal-UE permezz tax-SURE

II.L-użu tal-istrument SURE: nefqa pubblika u miżuri nazzjonali koperti mix-SURE

Din it-taqsima tiffoka fuq l-użu tal-politika tal-istrument. B’mod aktar speċifiku, hija tiġbor fil-qosor in-nefqa pubblika mill-Istati Membri koperti minn jew eliġibbli għax-SURE u n-natura tal-miżuri nazzjonali. Tindika wkoll il-kopertura tal-miżuri appoġġati mix-SURE f’termini ta’ impjegati u kumpaniji.

2.1 Nefqa attwali u ppjanata appoġġata mix-SURE

2.1.1 Monitoraġġ tan-nefqa pubblika fuq miżuri eliġibbli

Ir-rapportar aġġornat mill-Istati Membri benefiċjarji jintuża għall-monitoraġġ tal-użu ppjanat u attwali tal-assistenza finanzjarja mogħtija taħt ix-SURE 15 . Ir-rappurtar meħtieġ jinkludi l-allokazzjoni tan-nefqa pubblika fost il-miżuri koperti mix-SURE (u l-kopertura tal-impjegati u l-kumpaniji ta’ dawk il-miżuri, kif irrapportat fit-Taqsima 2.3). Sa issa kien hemm tliet sensiliet ta’ dan ir-rappurtar: f’Awwissu 2020 (“data li takkumpanja t-talba uffiċjali”), f’Jannar-Frar 2021 (“l-ewwel rapport”) u Ġunju 2021 (“l-aħħar rappurtar” għal dan ir-rapport). L-informazzjoni hija ppreżentata kif irrapportawha l-Istati Membri 16 . In-nefqa rrapportata mill-Istati Membri tikkorrispondi għal dik fuq miżuri li huma eliġibbli għax-SURE. Xi Stati Membri ssuplimentaw l-appoġġ SURE b’finanzjament nazzjonali jew fondi strutturali tal-UE, u b’hekk in-nefqa tista’ taqbeż l-ammont appoġġat mix-SURE. Ir-rappurtar jiffaċilita l-kejl tal-assorbiment tal-assistenza finanzjarja bis-saħħa tax-SURE, meta mqabbel mal-ammont mogħti mill-Kunsill.

90 % tan-nefqa pubblika totali ppjanata fuq miżuri eliġibbli kienet diġà saret sa tmiem Mejju 2021 17 . Ir-Regolament SURE jippermetti li l-assistenza finanzjarja tintuża għal żidiet ippjanati fin-nefqa pubblika fuq miżuri koperti mix-SURE. F’Ġunju 2020, is-sehem tan-nefqa ppjanata kien ta’ 54 % (skont ir-rappurtar ta’ Awwissu 2020); fi tmiem l-2020, dan is-sehem kien ta’ 20 % (kif indikat fl-ewwel rapport); in-nefqa ppjanata li fadal issa hija inqas minn 10 % (ara l-Grafika 2).

L-aħħar rapportar juri li n-nefqa pubblika totali allokata għall-2021 żdiedet b’mod sinifikanti mill-ewwel rapport. Erbatax-il Stat Membru rrapportaw nefqa pubblika ppjanata ogħla għall-2021 milli mistenni f’Jannar-Frar 2021, f’konformità mar-ritorn tal-infezzjonijiet, l-estensjoni tal-appoġġ ekonomiku li deher fl-Ewropa kollha fl-2021 u t-talbiet supplimentari li ngħataw f’April 2021. In-nefqa pubblika negliġibbli ppjanata għall-2022 fi tliet Stati Membri naqset peress li xi nfiq ġie riportat għall-2021.

In-nefqa fuq miżuri eliġibbli għax-SURE segwiet b’mod prevedibbli l-pass tal-pandemija. Il-Graff 2 turi li l-profil tan-nefqa pubblika eliġibbli li ħareġ mill-aħħar rappurtar huwa mmarkat bi tliet qċaċet, jiġifieri f’Mejju 2020, f’Diċembru 2020 u f’April 2021, li huwa konsistenti mat-tliet mewġiet epidemjoloġiċi rreġistrati qabel id-data limitu tar-rapport. L-impatti tat-tieni u t-tielet mewġiet fuq in-nefqa pubblika eliġibbli għax-SURE kienu inqas b’saħħithom milli fl-ewwel mewġa, x’aktarx minħabba l-adattament tal-ekonomiji wara l-ewwel mewġa, l-istrettezza iżgħar tal-miżuri ta’ konteniment li jakkumpanjawhom u possibbilment minħabba l-fatt li xi talbiet inizjali għall-appoġġ mix-SURE kienu diġà qed jantiċipaw ir-ritorn tal-pandemija wara s-sajf tal-2020.

In-nefqa pubblika totali fuq miżuri eliġibbli issa mistennija tilħaq EUR 114-il biljun, li taqbeż l-ammont appoġġat direttament mix-SURE (EUR 94 biljun). Dan l-ammont huwa nett min-nefqa ffinanzjata mill-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej, u huwa żieda ta’ 15 % mill-ewwel rapport, meta EUR 99 biljun kienu mistennija jintefqu fl-Istati Membri benefiċjarji. Dan huwa akbar mill-ammont totali mogħti taħt ix-SURE minħabba li għadd ta’ Stati Membri qed jippjanaw li jonfqu aktar fuq miżuri eliġibbli taħt ix-SURE mill-assistenza finanzjarja li talbu 18 . Dan jenfasizza r-rilevanza tal-ambitu tax-SURE mill-perspettiva tal-Istati Membri. 

2.1.2 Livell ta’ assorbiment tal-fondi

Il-livell ta’ assorbiment tal-fondi mislufa taħt ix-SURE lill-Istati Membri jidher li huwa għoli għall-maġġoranza l-kbira tal-Istati Membri. Sittax minn 19-il Stat Membru diġà nefqu jew qed jippjanaw li jonfqu tal-anqas l-assistenza finanzjarja li ngħataw taħt ix-SURE fuq miżuri eliġibbli (ara l-Graff 3). Tlettax minnhom saħansitra qed jippjanaw li jonfqu aktar mill-ammont mogħti, inkluż billi jiffinanzjaw il-bqija fuq livell nazzjonali.

Il-livell ta’ assorbiment tal-fondi huwa potenzjalment baxx fi Stat Membru wieħed u se jiġi mmonitorjat aktar mill-qrib fi Stati Membri speċifiċi, li esprimew impenn biex isolvu kwistjonijiet possibbli. Ir-Rumanija, il-Portugall u Ċipru issa rrappurtaw nefqa pubblika totali aktar baxxa fuq miżuri previsti fid-deċiżjonijiet rispettivi ta’ implimentazzjoni tal-Kunsill (CIDs) mill-ammont mogħti mill-Kunsill bis-saħħa tax-SURE. Abbażi ta’ analiżi preliminari, Ċipru ma jidhirx li qed jiffaċċja kwistjoni reali ta’ assorbiment 19 . Fil-Portugall, l-awtoritajiet nazzjonali identifikaw miżuri addizzjonali, li l-Kummissjoni se tivvaluta fi żmien debitu, li mistennija jassorbu l-ammont sħiħ mogħti lill-Istat Membru. Fil-każ tar-Rumanija, il-livell baxx ta’ assorbiment ikun dovut għal impatt aktar dgħajjef milli mistenni tal-pandemija u rkupru aktar b’saħħtu milli mistenni, li fisser li n-nefqa fuq il-miżuri għaż-żamma tal-impjiegi kienet aktar baxxa milli antiċipat. Id-distakk bejn l-infiq pubbliku reali mġarrab sa issa u l-assistenza finanzjarja ta’ EUR 3 biljun li diġà ġiet żborżata lir-Rumanija għadu għoli (kważi żewġ terzi tal-ammont żborżat). Il-Kummissjoni hija involuta fi djalogu mal-awtoritajiet Rumeni biex tiddiskuti soluzzjonijiet potenzjali u se tkompli dan id-djalogu.

Graff 3: Eċċess tan-nefqa pubblika ppjanata u mġarrba fuq miżuri eliġibbli fuq l-ammont tas-self (% tal-ammont tas-self)

Nota: In-nefqa pubblika tirreferi għal dawk irrapportati, mingħajr aġġustament għal-limitu ta’ konċentrazzjoni, fuq il-miżuri kif previst fid-Deċiżjonijiet ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill, netti mill-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej (FSIE).

2.2 Miżuri nazzjonali: skemi ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar u miżuri simili appoġġati mix-SURE

Aktar minn nofs in-nefqa pubblika totali appoġġata mix-SURE mistennija tintefaq fuq skemi ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar. Dan huwa bbażat fuq analiżi tal-Kummissjoni, li tikkategorizza l-miżuri rrapportati mill-Istati Membri skont it-tip. 53 % tan-nefqa pubblika fuq miżuri eliġibbli għax-SURE hija użata għal skemi ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar, bi 33 % ulterjuri għal “miżuri simili” għal dawk li jaħdmu għal rashom. 7 % huma allokati għal skemi ta’ sussidju tal-pagi, filwaqt li 5 % mistennija jintefqu fuq miżuri relatati mas-saħħa 20 . It-2 % li jifdal tan-nefqa huma allokati għal miżuri simili “oħrajn” li jappoġġaw iż-żamma tal-impjiegi u l-introjti tal-ħaddiema. Disa’ Stati Membri biss użaw l-assistenza finanzjarja mix-SURE għall-iskemi ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar u miżuri simili (ara l-Graff 4).

Graff 4: Nefqa pubblika fuq miżuri eliġibbli għax-SURE skont it-tip ta’ nefqa

Nota: Ara r-rapport SURE ta’ Marzu 2021 għal aktar dettalji dwar in-nefqa tal-Ungerija relatata mas-saħħa.

Sittax mid-19-il Stat Membru li bbenefikaw mix-SURE użaw l-appoġġ biex jgħinu jiffinanzjaw skemi ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar. Dawn jinkludu l-Estonja, li ngħatat assistenza finanzjarja taħt ix-SURE f’Marzu 2021. B’mod partikolari, matul l-2020, l-Estonja implimentat skema (temporanja) ġdida ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar b’reazzjoni għall-pandemija, flimkien ma’ miżuri simili għal xogħol b’ħinijiet iqsar u miżuri relatati mas-saħħa.

Is-sitt Stati Membri li talbu supplimenti għax-SURE fil-bidu tal-2021 jew biddlu d-disinn tal-iskemi li diġà bbenefikaw mix-SURE jew waqqfu miżuri ġodda. Il-bidliet fid-disinn tal-miżuri kienu jikkonsistu b’mod partikolari f’li l-iskemi jsiru aktar ġenerużi jew li jittaffew il-kundizzjonijiet tal-eliġibbiltà 21 . 

Fl-ewwel nofs tal-2021, ħafna Stati Membri appoġġati mix-SURE estendew l-iskemi tagħhom ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar biex jirrispondu għal mewġ ġdid tal-pandemija. Miżuri li kienu diġà spiċċaw jew ġew riattivati (pereżempju fl-Estonja u l-Latvja) jew modifikati (pereżempju billi żdiedet il-ġenerożità tagħhom). L-Italja estendiet il-perjodu eliġibbli għall-użu relatat mal-COVID ta’ skemi ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar. Ċipru, iċ-Ċekja, il-Latvja, il-Litwanja, il-Polonja, is-Slovakkja u Spanja żiedu l-ġenerożità tal-iskemi tagħhom, pereżempju billi appoġġaw sehem akbar tas-salarji tal-ħaddiema, naqqsu l-limiti massimi jew iffaċilitaw l-aċċess għall-iskemi tagħhom. 

Il-maġġoranza tal-Istati Membri li użaw ix-SURE biex jiffinanzjaw l-iskemi ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar għadhom ma neħħewx l-appoġġ ta’ emerġenza. Ħdax-il pajjiż mis-16-il pajjiż li jiddependu fuq xogħol b’ħinijiet iqsar għad għandhom l-iskema tagħhom fis-seħħ (ara l-Anness I għal aktar dettalji), iżda ħafna kellhom il-mira li jneħħu l-iskemi tagħhom gradwalment fis-sajf tal-2021 (il-Bulgarija, il-Litwanja u r-Rumanija), f’Settembru (il-Belġju, il-Greċja, is-Slovenja, u Spanja) jew aktar tard fl-2021 (Ċipru, il-Kroazja, u s-Slovakkja). L-Irlanda u Malta, li jirċievu appoġġ SURE għall-programmi tagħhom ta’ sussidju tal-pagi, tawluhom sa tmiem l-2021 22 . L-Italja estendiet diversi aġġustamenti relatati mal-Covid għall-iskemi tagħha ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar sa tmiem l-2021, filwaqt li xi dispożizzjonijiet speċifiċi diġà tneħħew. Kif irrakkomandat mill-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar l-Appoġġ Attiv Effettiv għall-Impjiegi, bil-ħsieb li jappoġġaw l-irkupru, Spanja u l-Portugall introduċew miżuri ta’ taħriġ jew inċentivi għat-tranżizzjoni tal-impjiegi fi ħdan l-iskemi tagħhom ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar 23 . 

Xi Stati Membri diġà waqqfu l-użu tal-iskemi tagħhom ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar. Iċ-Ċekja, l-Estonja, il-Latvja u l-Polonja ssospendew l-iskemi tagħhom f’Mejju jew f’Ġunju 2021. Madankollu, l-iskadenzi biex jintemmu l-iskemi ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar huma tipikament proviżorji u jistgħu jiġu aġġornati skont kif tevolvi l-pandemija.

2.3Il-kopertura tax-SURE f’termini ta’ impjiegi u kumpaniji

Huwa stmat li x-SURE appoġġa madwar 31 miljun persuna fl-2020, li jirrappreżentaw aktar minn kwart tal-impjiegi totali fl-Istati Membri benefiċjarji. Din l-istima tikkorrispondi għal persuni li, f’xi punt, kienu koperti minn skemi ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar jew miżuri simili appoġġati mix-SURE. Hija magħmula minn madwar 22,5 miljun impjegat u 8,5 miljun ħaddiem għal rasu 24 . Meta wieħed iżomm f’moħħu li x-SURE għandha kamp ta’ applikazzjoni usa’ (inklużi miżuri simili, b’mod partikolari għall-ħaddiema għal rashom), din iċ-ċifra tista’ titqabbel bejn wieħed u ieħor ma’ madwar 19-il miljun persuna koperti minn skemi ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar fl-Istati Membri benefiċjarji tax-SURE u 35 miljun madwar l-UE fl-2020 25 . Tqassim tal-kopertura tal-ħaddiema SURE skont l-Istat Membru tidher fil-Graff 5. Dawn l-istimi ma jqisux l-appoġġ tax-SURE għal miżuri relatati mas-saħħa u, għaldaqstant, jistgħu jitqiesu konservattivi 26 .

Il-kopertura tax-SURE mistennija tibqa’ mhux negliġibbli fl-2021, u tikkorrispondi għal kważi 10 % tal-impjiegi. L-impatt ekonomiku ta’ mewġiet sussegwenti tal-pandemija mistenni jkun ħafna iżgħar minn dak tal-ewwel mewġa, filwaqt li xi Stati Membri mhux se jużaw ix-SURE għan-nefqa pubblika fl-2021 minħabba ż-żieda ekonomika mistennija. Minkejja dan, huwa stmat li mill-inqas 5 miljun ruħ se jibbenefikaw mix-SURE fl-2021, fil-kuntest ta’ rkupru irregolari fost il-pajjiżi u s-setturi ekonomiċi 27 .

SURE huwa stmat li appoġġa madwar 2,5 miljun kumpanija fl-2020. Dan jinkludi mill-inqas waħda minn kull ħames kumpaniji fl-Istati Membri benefiċjarji (ara l-Graff 6) 28 . Fl-2021 madwar 8 % tal-kumpaniji xorta jkunu appoġġati fil-kuntest ta’ rkupru ekonomiku mistenni iżda mhux uniformi. Fil-maġġoranza tal-Istati Membri benefiċjarji, il-kumpaniji fis-settur tas-servizzi kienu l-benefiċjarji primarji tal-għajnuna, b’mod partikolari: i) kummerċ bl-ingrossa u bl-imnut u ii) servizzi ta’ akkomodazzjoni u ikel (ara t-Tabella 3) 29 . Il-manifattura wkoll irċeviet sehem kbir ta’ appoġġ.

Kemm l-SMEs kif ukoll il-kumpaniji l-kbar ibbenefikaw minn appoġġ taħt ix-SURE. Qabel il-kriżi tal-COVID-19, ix-xogħol b’ħinijiet iqsar kien fil-biċċa l-kbira adottat minn ditti kbar fl-industrija 30 . Il-kumpaniji l-kbar tipikament kienu jaffaċċaw spejjeż ta’ reklutaġġ u sensji għoljin; il-kumpaniji fis-settur tas-servizzi prinċipalment kienu jaġġustaw l-impjiegi permezz ta’ sensji jew dipendenza akbar fuq impjiegi fuq terminu fiss jew mhux standard. Bil-pandemija, din ix-xejra nbidlet, u l-użu ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar sar partikolarment rilevanti fis-servizzi (prinċipalment il-lukandi u r-ristoranti) u fil-kummerċ bl-imnut. F’xi Stati Membri, is-sehem ta’ mikroimpriżi involuti fl-iskemi żdied b’mod konsiderevoli minn Marzu 2020 31 . Fil-biċċa l-kbira tal-Istati Membri benefiċjarji SURE, il-maġġoranza l-kbira tal-kumpaniji koperti mix-SURE kienu kumpaniji żgħar (Grafika 7). Madankollu, minħabba r-rappurtar eteroġenju mill-Istati Membri dwar il-kopertura tal-impriżi, huwa diffiċli li jiġu prodotti stimi dettaljati tal-kompożizzjoni tal-impriżi għal dan ir-rapport.

Il-parteċipazzjoni tan-nisa u ż-żgħażagħ f’xogħol b’ħinijiet iqsar żdiedet matul il-kriżi tal-COVID-19. Dan jirrifletti primarjament il-bidla fil-kompożizzjoni settorjali tal-appoġġ lil hinn mill-manifattura u l-kostruzzjoni lejn is-servizzi u l-bejgħ bl-imnut, jiġifieri setturi b’sehem relattivament ogħla ta’ nisa u żgħażagħ impjegati 32 . 

Tabella 3: Kopertura settorjali tax-SURE

Sors: Rapportar mill-Istati Membri.

III.Analiżi preliminari tal-impatt tax-SURE

Din it-taqsima taġġorna l-analiżi ppreżentata fl-ewwel rapport biannwali SURE dwar l-impatt tax-SURE fuq l-impjiegi u l-finanzi pubbliċi.

3.1L-istimar tal-impatt tax-SURE fuq il-qgħad

Din it-taqsima tipprovdi valutazzjoni aġġornata tal-impatt tax-SURE fuq il-qgħad fl-Istati Membri benefiċjarji. L-iskop tax-SURE huwa li tingħata għajnuna lill-Istati Membri biex jippreservaw l-impjiegi tal-ħaddiema u tal-ħaddiema għal rashom matul il-pandemija tal-COVID-19, u b’hekk jiġu protetti ċ-ċittadini u jiġi ffaċilitat irkupru malajr meta l-pandemija tbatti. Il-valutazzjoni ppreżentata hawnhekk tiffoka fuq ir-relazzjoni bejn il-produzzjoni u l-qgħad sa mill-bidu tal-pandemija. Ir-riżultati huma informattivi, iżda ċ-ċifri għandhom jiġu interpretati b’kawtela għal raġunijiet metodoloġiċi. L-ewwel nett, huwa diffiċli li jitfassal xenarju “kontrofattwali” tal-prestazzjoni tas-suq tax-xogħol fin-nuqqas tax-SURE. It-tieni, ir-relazzjoni bejn l-output u l-impjiegi huwa milqut minn firxa wiesgħa ta’ fatturi, inkluż ix-SURE. Fatturi oħra huma relatati mal-fatt li n-nies ma setgħux jew, qatgħu qalbhom milli jfittxu x-xogħol b’mod attiv minħabba l-għeluq ta’ partijiet kbar tal-ekonomija.

Iż-żieda fir-rati tal-qgħad fl-ewwel sena tal-kriżi tal-COVID fl-Istati Membri kienet ċarament anqas b’saħħitha milli matul il-kriżi finanzjarja globali, minkejja t-tnaqqis aktar qawwi fil-PDG. It-tkabbir tal-PDG reali naqas b’6,8 % fil-pajjiżi li bbenefikaw minn finanzjament SURE fl-ewwel sena tal-kriżi tal-COVID fl-2020 (ara l-Graff 9). Dan it-tnaqqis huwa akbar minn dak ta’ 4,1 % osservat matul il-kriżi finanzjarja globali fl-2009. Fl-istess waqt, ir-rata tal-qgħad żdiedet biss b’0,2 punti perċentwali fl-2020, meta mqabbla maż-żieda ta’ 2,8 punti perċentwali fl-2009.

Graff 9: Bidliet fil-PDG reali u l-qgħad fl-Istati Membri benefiċjarji

Nota: Il-graff turi r-rati ta’ tkabbir annwali għall-PDG u l-bidla fir-rata tal-qgħad għall-Istati Membri benefiċjarji tax-SURE, ponderati skont is-sehem tagħhom tal-PDG nominali. Sors: Eurostat, Ameco.

Dan il-konteniment taż-żieda fil-qgħad fl-2020 mistenni jappoġġa l-irkupru tat-tkabbir fl-2021. Meta nħarsu lejn l-2020–2021 flimkien, skont il-previżjoni tar-rebbiegħa 2021 tal-Kummissjoni, naraw stampa simili għal dik murija fil-Graff 9: ir-rata tal-qgħad fl-Istati Membri benefiċjarji tax-SURE hija mbassra li tiżdied b’pass ħafna aktar bil-mod (+ 0,6 punti perċentwali fl-2021 meta mqabbla mal-2019) milli matul il-kriżi finanzjarja globali (+ 2,0 punti perċentwali fl-2009 meta mqabbla mas-sena ta’ qabel). Iżda hemm differenza notevoli: minħabba l-irkupru ekonomiku qawwi mbassar għall-2021, it-telf medju tal-PDG matul is-sentejn mistenni jkun inqas milli matul il-kriżi finanzjarja globali (-1,1 % meta mqabbel ma’ -1,5 %). Dan jissuġġerixxi li l-fatt li l-forza tax-xogħol disponibbli baqgħet konnessa mal-kumpaniji permezz ta’ skemi ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar u miżuri simili wkoll għen biex jappoġġa rkupru ġeneralment rapidu.

Iż-żieda fil-qgħad fl-2020 kienet ferm aktar dgħajfa milli mistenni fl-Istati Membri benefiċjarji. Minħabba t-tnaqqis fil-PDG fl-2020, ir-rata tal-qgħad kienet mistennija tiżdied b’mod sostanzjali, iżda dan ma seħħx. Il-miżuri ta’ politika mdaqqsa u li saru malajr fl-2020 biex jindirizzaw il-kriżi tal-COVID taffew l-impatt tat-tnaqqis fil-produzzjoni fuq il-qgħad, meta mqabbel mar-reazzjoni mistennija tal-qgħad għall-PDG osservata fil-passat (ara l-Graff 10) 33 . Iż-żieda fir-rati tal-qgħad kienet, fil-biċċa l-kbira tal-pajjiżi, anqas milli mistennija 34 . Dawn il-konstatazzjonijiet jikkonfermaw ir-riżultati preċedenti ppreżentati fl-ewwel rapport biannwali dwar ix-SURE 35 .

Il-miżuri ta’ appoġġ għall-politika adottati, inkluż ix-SURE, effettivament ipproteġew 1,5 miljun persuna kontra l-qgħad fl-2020. Iż-żieda fil-qgħad aktar baxxa milli mistennija tista’ tiġi attribwita parzjalment għall-użu mifrux tal-iskemi ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar u miżuri simili, b’mod partikolari f’dawk l-Istati Membri li jibbenefikaw mill-istrument SURE. Fil-livell tal-pajjiżi, aktar ma kien għoli l-ammont riċevut bis-saħħa tax-SURE fl-2020, aktar kienet moderata ż-żieda fil-qgħad (Graff 11). Dawn il-miżuri tas-suq tax-xogħol, flimkien ma’ risponsi ta’ politika oħra għall-pandemija, huma stmati li naqqsu r-rata tal-qgħad fl-Istati Membri benefiċjarji tax-SURE b’madwar punt perċentwali wieħed (1) meta mqabbla maż-żieda mistennija fil-qgħad. Dan jikkorrispondi għal madwar 1,5 miljun persuna li evitaw il-qgħad matul it-tifqigħa tal-COVID-19 36 .

Il-mezzi li jispjegaw kif ix-SURE ffaċilitat b’mod effettiv żieda inqas qawwija fil-qgħad huma diskussi fid-dettall fl-ewwel rapport biannwali dwar ix-SURE. Dawn jinkludu t-titjib fil-fiduċja fl-UE kollha, l-appoġġ għall-iskemi ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar u l-inkoraġġiment biex dawn jintużaw, u li l-Istati Membri setgħu jonfqu aktar fuq l-appoġġ għall-impjiegi u politiki oħra relatati mal-pandemija. Id-data mill-istħarriġ murija fl-ewwel rapport indikat li x-SURE kellu rwol fid-deċiżjoni tal-maġġoranza tal-Istati Membri benefiċjarji biex jadottaw skema ġdida ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar jew li jimmodifikaw skema eżistenti, u ppermettew li xi Stati Membri jkunu aktar ambizzjużi dwar miżuri simili għal skemi ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar. Ix-SURE kkontribwixxa wkoll biex l-Istati Membri jżidu l-ġenerożità jew it-tul tal-iskemi taż-żamma tal-impjiegi tagħhom, peress li rifed il-fiduċja tal-Istati Membri biex jidħlu għal self u nfiq akbar milli kieku kien ikollhom, filwaqt li gawdew mill-iffrankar fir-rata tal-imgħax miksub mill-UE minkejja l-klassifikazzjoni tal-kreditu aktar baxxa tagħhom.

3.2L-effett finanzjarju dirett: iffrankar stmat fir-rati tal-imgħax

Huwa stmat li l-Istati Membri ffrankaw total ta’ EUR 8,2 biljun fuq pagamenti tal-imgħax billi rċevew assistenza finanzjarja permezz tax-SURE. Dan l-ammont huwa bbażat fuq l-ewwel seba’ ħarġiet tax-SURE, sal-iżborż tal-25 ta’ Mejju 2021, li kien l-aħħar żborż qabel id-data tar-rapportar. Għalhekk, l-iffrankar stmat fuq l-imgħax x’aktarx li jiżdied bl-iżborżi finali 37 . Dan l-iffrankar sar minħabba li s-self tax-SURE offra lill-Istati Membri rati tal-imgħax aktar baxxi minn dawk li kienu jħallsu kieku kienu ħarġu dejn sovran huma stess. Dan huwa minħabba l-klassifikazzjoni tal-kreditu AAA tal-UE u l-likwidità tal-bonds. It-Tabella 4 tipprovdi diżaggregazzjoni tal-iffrankar tal-imgħax skont l-Istat Membru 38 .

Tabella 4: Iffrankar mir-Rati tal-Imgħax skont l-Istat Membru

Nota: L-iffrankar mill-imgħax jinħadem bond b’bond, u ttotalizzat bid-dati tal-ħruġ u l-maturitajiet.

* L-Ungerija ħarġet biss żewġ bonds iddenominati f’euro ta’ 10 snin u 30 sena mill-2020, it-tnejn f’Novembru 2020. Bl-użu ta’ dawn iż-żewġ bonds, il-firxa bejn il-kurva tar-rendiment fil-munita nazzjonali u l-euro ġiet estrapolata f’maturitajiet oħra u f’dati ta’ ħruġ oħrajn.

** L-Estonja ħarġet bond wieħed biss ta’ 10 snin pendenti, l-ebda data ma kienet disponibbli għal maturitajiet oħra. Il-firxa tal-bond soċjali EU SURE f’dawn il-maturitajiet l-oħra hija preżunta li hija qrib iż-żero.

IV. Il-kontinwazzjoni taċ-ċirkostanzi eċċezzjonali li jiġġustifikaw l-applikazzjoni tar-Regolament SURE

Din it-taqsima tirrapporta dwar il-kontinwazzjoni tal-okkorrenzi eċċezzjonali li jiġġustifikaw l-applikazzjoni tal-istrument SURE, kif meħtieġ mir-Regolament SURE 39 .

Għad hemm inċertezza dwar it-trajettorja tal-pandemija, u fis-sajf il-każijiet żdiedu fl-Istati Membri. Il-varjant Delta tas-SARS-CoV-2, b’mod partikolari, infirex malajr u l-progress fil-kampanji ta’ vaċċinazzjoni qed ibatti f’xi pajjiżi. Xi Stati Membri ssikkaw xi ftit il-miżuri huwa u tkompli t-tellieqa bejn l-infezzjonijiet u l-vaċċinazzjonijiet. Mill-5 ta’ Settembru 2021, skont iċ-Ċentru Ewropew għall-Prevenzjoni u l-Kontroll tal-Mard (ECDC), is-sitwazzjoni epidemjoloġika ġenerali fl-UE kienet ikkaratterizzata minn notifika ta’ każijiet għolja li qed tonqos bil-mod, u rata ta’ mortalità baxxa iżda li qed tiżdied bil-mod. Il-każijiet fost il-grupp ta’ età bejn il-15 u l-24 sena, l-aktar grupp affettwat, komplew jonqsu, għalkemm il-każijiet qed jiżdiedu fost it-tfal taħt il-15-il sena. Ġew osservati f’bosta pajjiżi żidiet fi gruppi ta’ età aktar anzjani, kif ukoll fl-indikaturi tal-ospitalizzazzjoni u l-mortalità 40 . Sadanittant, l-esperjenzi ta’ xi pajjiżi mhux tal-UE b’rati għolja ta’ tilqim (eż. Iżrael, l-Iżlanda) qed iqajmu mistoqsijiet importanti dwar l-ispinta tat-tilqim globali u l-prospetti għall-ġlieda kontra l-pandemija tal-COVID-19.

L-irkupru ekonomiku qabad ir-rankatura, u l-prospetti għall-futur qrib għall-ekonomija Ewropea huma aktar pożittivi milli deher fir-rebbiegħa tal-2021. Il-previżjoni tas-sajf tal-2021 tal-Kummissjoni aġġornat il-previżjoni tal-PDG tal-UE għal 4,8 % fl-2021 u 4,5 % fl-2022. Filwaqt li l-livell ta’ attività ekonomika kien mistenni jerġa’ lura għal-livell ta’ qabel il-kriżi (Q4 2019) fl-aħħar kwart tal-2021, dan jibqa’ madwar 1 % taħt il-livell mistenni li kieku l-pandemija ma seħħitx, u r-ritmu tal-irkupru mistenni jvarja bejn l-Istati Membri. L-aħħar evidenza turi li fit-tieni trimestru tal-2021, it-tkabbir reali tal-PDG fl-UE rpilja bis-saħħa b’1,9 %, li qabeż l-aspettattivi. Barra minn hekk, għalkemm il-momentum tat-tkabbir qed jonqos ftit u l-pressjonijiet tal-prezzijiet għadhom hemm, id-data reċenti tal-istħarriġ (PMIs għal Awwissu) ftit li xejn tipprovdi evidenza li t-tħassib dwar il-firxa tal-varjant Delta u l-problemi persistenti fil-provvista qed iżommu lura l-irkupru.

L-inċertezza madwar il-prospettiva ekonomika għadha għolja, għalkemm ir-riskji huma ġeneralment ibbilanċjati. Li joħorġu u jinfirxu varjanti tal-virus huwa riskju ċar. L-irtirar prematur tal-appoġġ ta’ politika jista’ jkollu impatt fuq l-irkupru, kif jista’ jkollu wkoll irkupru irregolari li jfixkel il-koordinazzjoni politika bejn l-Istati Membri. Sadanittant, irkupru aktar rapidu milli mistenni f’ekonomiji avvanzati oħra jista’ jtejjeb il-prospettivi.

Kif inhu tipiku, l-irkupru fis-suq tax-xogħol x’aktarx li jibqa’ lura meta mqabbel mal-irkupru fil-produzzjoni. Filwaqt li l-indikaturi tal-impjiegi tjiebu, il-laxkezza fis-suq tax-xogħol akkumulata matul il-kriżi għadha sostanzjali. L-għadd ta’ persuni impjegati fl-UE fl-ewwel trimestru ta’ din is-sena kien 1,7 % taħt il-livell tiegħu ta’ Q4 2019. Is-setturi intensivi fil-kuntatt li ntlaqtu l-agħar mill-pandemija x’aktarx li jieħdu l-itwal żmien biex jirkupraw. Il-previżjonijiet tar-rebbiegħa 2021 tal-Kummissjoni ipproġettaw li r-rata tal-qgħad se tibqa’ ta’ 7 % fl-2022, meta mqabbla ma’ 6,7 % fl-2019, jekk nassumu li l-appoġġ għall-politika ma jiġix irtirat qabel iż-żmien.

L-irkupru eventwalment se jkun jeħtieġ li l-politika fiskali timxi minn għajnuna temporanja ta’ emerġenza, bħal mix-SURE, għal miżuri ta’ rkupru aktar immirati. Ir-rakkomandazzjonijiet fiskali tal-Kummissjoni fir-Rebbiegħa tal-2021 irrakkomandaw lill-Istati Membri biex ikomplu jappoġġaw l-irkupru fl-2022, b’mod partikolari permezz tal-użu tal-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza (RRF) biex tingħata spinta lill-investiment u r-riformi. Dan ikun jinkludi politiki attivi tas-suq tax-xogħol bħal inċentivi għar-reklutaġġ u appoġġ intraprenditorjali, opportunitajiet ta’ titjib tal-ħiliet u taħriġ mill-ġdid, u appoġġ imsaħħaħ mis-servizzi tal-impjiegi, kif rakkomandat fir-Rakkomandazzjoni tal-EASE.

Peress li l-istrument se jkompli jkun disponibbli matul l-2022, ix-SURE jista’ jkompli jintuża biex jindirizza disturbi ekonomiċi serji kkawżati mill-pandemija tal-COVID-19. Sa issa għad hemm kważi EUR 6 biljun disponibbli taħt ix-SURE, li huwa aktar mit-talbiet għal żieda ppreżentati minn 6 Stati Membri fil-bidu tal-2021.

V. Obbligi ta’ rapportar fl-ambitu tal-Qafas għall-Bonds Soċjali SURE tal-UE

Dan ir-rapport imur lil hinn mill-obbligu ta’ rapportar tar-regolament SURE, u jikkonforma wkoll mar-rekwiżit ta’ rappurtar skont il-Qafas għall-Bonds Soċjali tax-SURE tal-UE 41 . Dan tal-aħħar jirrekjedi rapportar dwar l-allokazzjoni tar-rikavati mix-SURE, it-tip ta’ nefqa u l-impatt tax-SURE. Meta mqabbel mal-ewwel rapport biannwali, dan ir-rapport kompla jiżviluppa informazzjoni rilevanti għall-investituri, pereżempju dwar stejjer ta’ suċċess speċifiċi (ara l-Kaxxa 1) u l-kompożizzjoni tal-impjegati u d-ditti li jibbenefikaw mill-istrument.

Id-diżaggregazzjoni tar-rikavati tax-SURE skont l-Istat Membru benefiċjarju u skont it-tip ta’ Nefqa Soċjali Eliġibbli huwa pprovdut fit-Taqsimiet 1.1 u 2.2, rispettivament. F’Awwissu 2021, 95 % tal-EUR 94 biljun allokati kienu ġew żborżati lill-Istati Membri u 90 % minnhom diġà ntefqu. Tingħata diżaggregazzjoni ġdida tan-nefqa skont l-iskema ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar u miżuri simili.

In-nefqa pubblika bis-saħħa tax-SURE hija wkoll allinjata tajjeb mal-Għanijiet ta’ Żvilupp Sostenibbli (SDGs) tan-NU. L-aktar rilevanti huma l-SDG 3 (Saħħa Tajba u Benesseri) u SDG 8 (Xogħol Deċenti u Tkabbir Ekonomiku). Il-Graff 12 tipprovdi analiżi tan-nefqa pubblika SURE skont in-nefqa soċjali eliġibbli kif deskritt fil-Qafas għall-Bonds Soċjali: 95 % jintefqu fuq it-tnaqqis tar-riskju tal-qgħad u t-telf tad-dħul, filwaqt li 5 % jintefqu fuq miżuri relatati mas-saħħa. Dawn il-kategoriji jikkorrispondu mill-qrib mal-SDGs 3 u 8, kif muri fil-Graff 12.

Isir rapport dwar l-impatt tax-SURE fit-taqsimiet 2.3 u 3.1. L-għadd stmat ta’ persuni u ditti appoġġati mix-SURE fl-2020 żdied mill-ewwel rapport SURE, minħabba rappurtar aġġornat u mtejjeb mill-Istati Membri. SURE kkontribwixxa għall-protezzjoni ta’ kważi 1,5 miljun impjieg li ġew salvati fl-2020, kif muri fit-Taqsima 3.1. L-Istati Membri issa ffrankaw ukoll madwar EUR 8,2 biljun f’pagamenti ta’ mgħax.

Graff 12: Qafas għall-Bonds Soċjali u korrispondenza mal-SDGs

ANNESS

Anness 1: Aktar dettalji dwar il-miżuri nazzjonali

Tabella A1: Evoluzzjoni tal-iskemi ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar (STWS) jew sussidji tal-pagi fil-pajjiżi SURE

Nota: Il-ġenerożità tal-STW hija evalwata skont il-valur nominali mill-bidliet legali fil-kopertura u l-livell ta’ appoġġ għall-introjtu.

Anness 2: Aktar dettalji dwar tranżazzjonijiet u żborżi SURE

Tabella A2: Statistiki ewlenin tat-Tranżazzjonijiet tas-Self tal-UE permezz tax-SURE (EUR)

Nota: Dawn l-istatistiki jirreferu għas-selfiet tal-Kummissjoni f’isem l-Unjoni. Il-konċessjoni ta’ ħruġ ġdid tirreferi għall-primjum imħallas lill-investituri li jixtru bond ta’ ħruġ ġdid fuq il-firxa li fiha l-bonds korrispondenti jkunu mistennija li jiġu nnegozjati fis-suq sekondarju.

Tabella A3: Żborżi lill-Istati Membri permezz tax-SURE (f’biljuni ta’ EUR)

(1)   https://ec.europa.eu/info/publications/commission-recommendation-effective-active-support-employment-ease_en  

(2) Ix-SURE isegwi mil-Linji Gwida Politiċi tal-Kummissjoni għall-perjodu mill-2019 sal-2024, li pproponew Skema Ewropea ta’ Riassigurazzjoni tal-Benefiċċji tal-Qgħad biex tipproteġi liċ-ċittadini Ewropej u tnaqqas il-pressjoni fuq il-finanzi pubbliċi waqt xokkijiet esterni. Wara t-tifqigħa tal-virus COVID-19 fl-Ewropa, dan ġie stabbilit bl-adozzjoni tar-Regolament tal-Kunsill (UE) 2020/672 fid-19 ta’ Mejju 2020 abbażi tal-proposta tal-Kummissjoni tat-2 ta’ April 2020.

(3) Ir-Regolament tal-Kunsill (UE) 2020/672 tad-19 ta’ Mejju 2020 dwar l-istabbiliment ta’ Strument Ewropew għal appoġġ temporanju biex jittaffew ir-riskji ta’ qgħad f’emerġenza (SURE) wara t-tifqigħa tal-COVID-19, ĠU L 159, 20.5.2020, p. 1 (https://eur-lex.europa.eu/legal-content/MT/TXT/PDF/?uri=CELEX:32020R0672&from=en) .

(4) Skont l-Artikolu 14 tar-Regolament, il-Kummissjoni għandha tirrapporta dwar l-użu tal-assistenza finanzjarja, inkluż ammonti pendenti u l-iskeda ta’ ripagamenti applikabbli taħt ix-SURE, u dwar il-kontinwazzjoni taċ-ċirkostanzi eċċezzjonali li jiġġustifikaw l-applikazzjoni tar-Regolament SURE (il-pandemija tal-COVID-19). 

(5) L-assorbiment hawn huwa definit bħala sa fejn Stat Membru jonfoq il-finanzjament li ngħata mill-Kunsill fuq miżuri eliġibbli.

(6) It-Taqsimiet I u II huma relatati mal-użu ta’ assistenza finanzjarja bis-saħħa tax-SURE skont l-Artikolu 14(1) tar-Regolament SURE.

(7)   https://ec.europa.eu/info/strategy/eu-budget/eu-borrower/eu-borrowing-activities/eu-sure-social-bond-framework_mt  

(8) Id-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill (UE) 2021/513 tat-22 ta’ Marzu 2021 li tagħti appoġġ temporanju skont ir-Regolament (UE) 2020/672 lir-Repubblika tal-Estonja biex jittaffew ir-riskji ta’ qgħad fl-emerġenza wara t-tifqigħa tal-COVID-19, ĠU L 103, 24.3.2021, p. 6.

(9) Id-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill (UE) 2021/681 tat-23 ta’ April 2021 li temenda d-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni (UE) 2020/1342 li tagħti appoġġ temporanju lir-Renju tal-Belġju skont ir-Regolament (UE) 2020/672 biex jittaffew ir-riskji tal-qgħad fl-emerġenza wara t-tifqigħa tal-COVID-19, ĠU L 144, 27.4.2021, p. 24.

(10) Id-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill (UE) 2021/680 tat-23 ta’ April 2021 li temenda d-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni (UE) 2020/1344 li tagħti appoġġ temporanju skont ir-Regolament (UE) 2020/672 lir-Repubblika ta’ Ċipru biex jittaffew ir-riskji tal-qgħad fl-emerġenza wara t-tifqigħa tal-COVID-19, ĠU L 144, 27.4.2021, p. 19.

(11) Id-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill (UE) 2021/679 tat-23 ta’ April 2021 li temenda d-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni (UE) 2020/1346 li tagħti appoġġ temporanju skont ir-Regolament (UE) 2020/672 lir-Repubblika Ellenika biex jittaffew ir-riskji ta’ qgħad fl-emerġenza wara t-tifqigħa tal-COVID-19, ĠU L 144, 27.4.2021, p. 16.

(12) Id-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill (UE) 2021/678 tat-23 ta’ April 2021 li temenda d-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni (UE) 2020/1350 li tagħti appoġġ temporanju skont ir-Regolament (UE) 2020/672 lir-Repubblika tal-Litwanja biex jittaffew ir-riskji ta’ qgħad fl-emerġenza wara t-tifqigħa tal-COVID-19, ĠU L 144, 27.4.2021, p. 12.

(13) Id-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill (UE) 2021/677 tat-23 ta’ April 2021 li temenda d-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni (UE) 2020/1351 li tagħti appoġġ temporanju skont ir-Regolament (UE) 2020/672 lir-Repubblika tal-Latvja biex jittaffew ir-riskji ta’ qgħad fl-emerġenza wara t-tifqigħa tal-COVID-19, ĠU L 144, 27.4.2021, p. 7.

(14) Id-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill (UE) 2021/676 tat-23 ta’ April 2021 li temenda d-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni (UE) 2020/1352 li tagħti appoġġ temporanju skont ir-Regolament (UE) 2020/672 lir-Repubblika ta’ Malta biex jittaffew ir-riskji ta’ qgħad fl-emerġenza wara t-tifqigħa tal-COVID-19, ĠU L 44, 27.4.2021, p. 3.

(15) L-Irlanda u l-Estonja applikaw għax-SURE għan-nefqa pubblika mġarrba biss, u għalhekk, ir-rappurtar baqa’ l-istess minn Marzu 2021.

(16) Il-miżuri ġodda sottomessi mill-Istati Membri fil-ħin tar-rapportar aġġornat għadhom ma tqisux, għax għadhom ma ġewx ivvalutati f’termini ta’ eliġibbiltà.

(17) Il-miżuri eliġibbli huma dawk deskritti fl-Artikolu 3(2) tar-Regolament: skemi ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar jew miżuri simili, u bħala anċillari, il-miżuri relatati mas-saħħa.

(18) Għal Spanja, l-Italja u l-Polonja, dan huwa wkoll minħabba l-limitu ta’ konċentrazzjoni (ta’ 60 % tal-ammont massimu ta’ EUR 100 biljun li japplika għall-akbar tliet Stati Membri benefiċjarji).

(19) Fil-każ ta’ Ċipru, in-nuqqas fin-nefqa pubblika ta’ aktar minn EUR 3 miljun (0.6 % tas-self) huwa dovut għall-fatt li l-Istat Membru rċieva aktar finanzjament mill-FSE milli mistenni. Ċipru rrapporta nefqa ppjanata sa Ġunju 2021 biss, f’konformità mal-validità legali tal-miżuri fiż-żmien tar-rapportar, iżda dawn il-miżuri mistennija jiġu estiżi. Għaldaqstant, in-nuqqas mistenni jkun temporanju, minħabba li n-nefqa li għadha ma ġietx irrapportata lil hinn minn Ġunju 2021. Is-sitwazzjoni se tkompli tiġi mmonitorjata.

(20) L-iskemi ta’ sussidju tal-pagi huma skemi għaż-żamma tal-impjiegi simili għal xogħol b’ħinijiet iqsar, iżda huma differenti fis-sens li l-pagamenti mhumiex ikkalkulati f’termini ta’ sigħat (mhux maħduma), iżda minflok jikkorrispondu għal somma f’daqqa jew proporzjon tal-paga totali.

(21) Ċipru, il-Latvja u l-Litwanja talbu appoġġ addizzjonali għall-miżuri kollha (jew kważi kollha) li diġà rċevew appoġġ SURE għalihom. Il-Greċja talbet appoġġ għall-estensjoni tal-iskemi eżistenti tagħha ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar. Il-Belġju u Malta talbu appoġġ għal miżuri simili għal skemi ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar, diġà ffinanzjati mix-SURE (eż. appoġġ għal dawk li jaħdmu għal rashom, sussidji tal-pagi, għajnuniet għal setturi jew kategoriji ta’ ħaddiema speċifiċi). Finalment, il-Belġju u l-Latvja introduċew skemi ġodda biex jiġu ffinanzjati taħt ix-SURE. Dawn l-iskemi l-ġodda huma miżuri simili għax-xogħol b’ħinijiet iqsar: benefiċċji tal-mard għall-ġenituri u għall-persuni li jindukraw (il-Latvja), mikrokreditu għall-imprendituri (il-Belġju) u miżuri relatati mas-saħħa li jinvolvu gratifiki għall-persunal mediku (il-Latvja).

(22) L-Irlanda rċeviet assistenza finanzjarja SURE għall-iskema temporanja tagħha ta’ sussidju tal-pagi, li ntemmet f’Awwissu 2020 u ġiet sostitwita bl-iskema ta’ emerġenza ta’ sussidju tal-pagi, attwalment fis-seħħ sa tmiem l-2021.

(23)   https://ec.europa.eu/info/publications/commission-recommendation-effective-active-support-employment-ease_en . Fost l-Istati Membri li ma jiddependux fuq finanzjament mix-SURE, l-Awstrija, Franza, in-Netherlands u l-Iżvezja introduċew jew saħħew l-appoġġ għat-taħriġ fl-iskemi tagħhom ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar jew miżuri simili.

(24) Din iċ-ċifra żdiedet minn dik fl-ewwel rapport SURE minħabba li l-Istati Membri pprovdew stimi aġġornati bi kwalità tad-data mtejba.

(25) Iċ-ċifra ta’ 19-il miljun hija bbażata fuq tabelli ta’ rapportar tal-Istati Membri, li jinkludu skemi ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar li mhumiex appoġġati mix-SURE, iżda mhux miżuri simili. Għat-tliet Stati Membri li ma rrapportawx ċifra, ġie preżunt li japplika l-proporzjon medju tal-kopertura tal-iskema ta’ xogħol b’ħinijiet iqsar għall-kopertura SURE.

(26) Barra minn hekk, f’xi Stati Membri, kien hemm trikkib sinifikanti bejn ir-riċevituri tal-appoġġ f’miżuri differenti li ma setax isir aġġustament għalihom. F’każijiet bħal dawn, l-Istati Membri ntalbu jirrapportaw biss il-kopertura tal-akbar miżura/i biex jiġi evitat l-għadd doppju. Għaldaqstant, il-kopertura reali tista’ tkun saħansitra ogħla.

(27) Din l-istima hija bbażata fuq rappurtar mhux komplut peress li xi Stati Membri (l-Italja, il-Polonja, is-Slovakkja) ma rrappurtawx data dwar il-kopertura għall-2021.

(28) Minħabba r-rappurtar eteroġenju ħafna mill-Istati Membri dwar il-kopertura tal-kumpaniji, biex jiġi żgurat trattament konsistenti tad-data madwar l-Istati Membri, il-kumpaniji totali huma preżunti li jinkludu kumpaniji mingħajr impjegati. Dan jista’ jissottovaluta l-proporzjon ta’ kopertura peress li xi persuni li jaħdmu għal rashom jistgħu jingħaddu fid-denominatur, iżda mhux fin-numeratur.

(29) Mid-19-il Stat Membru benefiċjarju, ħamsa ma pprovdewx informazzjoni dwar id-diżaggregazzjoni bejn il-manifattura u s-servizzi, filwaqt li tlieta rrappurtaw li l-appoġġ kien maqsum indaqs.

(30) Il-Kummissjoni Ewropea (2020): Labour Market and Wage Developments in 2020, il-Kapitolu 3, Żviluppi fil-politika. https://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=23268&langId=en .

(31) Pereżempju, il-Belġju u l-Italja. Sors: Ġbir ta’ data tal-EMCO 2020 u 2021. Mhijiex disponibbli l-informazzjoni għall-pajjiżi kollha koperti mix-SURE.

(32) Il-Kummissjoni Ewropea (2020): Labour Market and Wage Developments in 2020, il-Kapitolu 3, Żviluppi fil-politika. https://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=23268&langId=en . Fl-Italja u fil-Belġju, bħala medja, is-sehem tan-nisa involuti fl-iskemi rdoppja wara Marzu 2020, filwaqt li s-sehem ta’ benefiċjarji ta’ ħaddiema żgħażagħ żdied minn 1,6 % għal 5,7 % fl-Italja u minn 6,7 % għal 7,6 % fil-Belġju. Is-sehem ta’ ħaddiema nisa u żgħażagħ involuti f’xogħol b’ħinijiet iqsar kien għoli wkoll fil-Latvja, fir-Rumanija, fil-Portugall u fl-Estonja.

(33) Il-kapaċità ta’ rispons tal-bidliet fit-tkabbir ekonomiku għall-qgħad ta’ sikwit tissejjaħ bħala “l-Liġi ta’ Okun” fil-litteratura ekonomika. Il-Liġi ta’ Okun, li hija aktar regola approssimattiva milli relazzjoni bbażata fuq it-teorija, tissuġġerixxi li tnaqqis fit-tkabbir tal-output ta’ bejn 2 % u 3 % huwa assoċjat ma’ żieda ta’ punt perċentwali fir-rata tal-qgħad (ara Okun, A.M., “Potential GNP: Its measurement and significance”, Proceedings of the Business and Economic Statistics Section, American Statistical Association, 1962).

(34) Fl-Italja, il-Greċja, u l-Polonja, ir-rata tal-qgħad saħansitra naqset fl-2020.

(35) Il-konstatazzjonijiet ewlenin tagħna jreġu wkoll meta l-bidla fir-rata tal-qgħad tiġi sostitwita bil-bidla fir-rata tal-impjiegi (jiġifieri l-impjiegi fost il-popolazzjoni fl-età tax-xogħol). Din l-ispeċifikazzjoni hija mod kif tiġi kkoreġuta l-bidla fil-forza tax-xogħol, li taffettwa l-indikaturi tal-qgħad. Għal aktar dettalji ara l-Kummissjoni Ewropea (2021), Quarterly Report on the Euro Area, Section III, Vol. 20, No 2.

(36) Din il-konstatazzjoni hija derivata mill-mudell ta’ rigressjoni ppreżentat fil-Graff 11. Dan jassumi li l-forza tax-xogħol reali u mistennija hija l-istess.

(37) Dawn l-istimi jeskludu kull effett ta’ fiduċja addizzjonali possibbli li strumenti ta’ emerġenza ġodda, inkluż SURE, seta’ kellhom fuq il-fiduċja fl-aġenti ekonomiċi u l-firxa tar-rata tal-imgħax għat-teħid ta’ self sovran tal-Istati Membri.

(38) Aktar dettalji dwar il-metodoloġija jinsabu fit-Taqsima III tal-Quarterly Report on the Euro Area Vol. 20, No 2 (2021).

(39) L-Artikolu 14(1) tar-Regolament SURE. Fi kwalunkwe każ, il-perjodu ta’ disponibbiltà tal-Istrument li matulu tista’ tiġi adottata Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill għandu jintemm fil-31 ta’ Diċembru 2022, skont l-Artikolu 12(3) tar-Regolament SURE. Lil hinn minn din id-data, dan l-appoġġ jista’ jiġi estiż mill-Kunsill kull 6 xhur (jekk ir-riżorsi finanzjarji jkunu għadhom disponibbli), skont l-Artikolu 12(4).

(40) Ara r-Rapport ta’ Sorveljanza ta’ Kull Ġimgħa tal-ECDC (ġimgħa 35), https://www.ecdc.europa.eu/en/covid-19/surveillance/weekly-surveillance-report  

(41) Il-Qafas għall-Bonds Soċjali tax-SURE tal-UE jiddefinixxi standard, li jipprovdi lill-investituri b’assigurazzjonijiet li l-bonds tal-UE maħruġa f’dan il-qafas huma relatati ma’ proġetti li jaqdu skop soċjali reali. Għalhekk, il-qafas huwa konformi mal-Prinċipji tal-Bonds Soċjali tal-ICMA.

(42) Għal aktar stejjer ta’ suċċess SURE, ara hawn: https://ec.europa.eu/info/strategy/recovery-plan-europe/recovery-coronavirus-success-stories/jobs-and-economy/shoring-up-economy-across-EU_mt  

(43) Mill-1 ta’ Settembru 2020, l-iskema ta’ sussidju tal-pagi tal-Irlanda għadha għaddejja, għalkemm bi speċifikazzjonijiet differenti mill-iskema appoġġata mix-SURE.