This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52019DC0565
REPORT FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT, THE COUNCIL, THE EUROPEAN ECONOMIC AND SOCIAL COMMITTEE AND THE COMMITTEE OF THE REGIONS on the implementation of the Council Recommendation on promoting health-enhancing physical activity across sectors
RAPPORT TAL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW, LILL-KUNSILL, LILL-KUMITAT EKONOMIKU U SOĊJALI EWROPEW U LILL-KUMITAT TAR-REĠJUNI rigward l-implimentazzjoni tar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill dwar il-promozzjoni transsettorjali ta' attività fiżika favur is-saħħa
RAPPORT TAL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW, LILL-KUNSILL, LILL-KUMITAT EKONOMIKU U SOĊJALI EWROPEW U LILL-KUMITAT TAR-REĠJUNI rigward l-implimentazzjoni tar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill dwar il-promozzjoni transsettorjali ta' attività fiżika favur is-saħħa
COM/2019/565 final
IL-KUMMISSJONI EWROPEA
Brussell, 6.11.2019
COM(2019) 565 final
RAPPORT TAL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW, LILL-KUNSILL, LILL-KUMITAT EKONOMIKU U SOĊJALI EWROPEW U LILL-KUMITAT TAR-REĠJUNI
rigward l-implimentazzjoni tar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill dwar il-promozzjoni transsettorjali ta' attività fiżika favur is-saħħa
1.Introduzzjoni u kuntest
Ir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill dwar il-promozzjoni transsettorjali ta’ attività fiżika favur is-saħħa (HEPA) (“ir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill”) 1 , adottata f’Novembru 2013, stiednet lill-Kummissjoni tirrapporta dwar l-implimentazzjoni tagħha u dwar il-valur miżjud tagħha kull 3 snin. L-ewwel rapport ta’ progress ġie ppubblikat f’Diċembru 2016 li jkopri l-perjodu 2014-2016 2 . Dan huwa t-tieni rapport, li jkopri l-perjodu 2017-2019.
L-isport u l-attività fiżika jikkontribwixxu għas-saħħa fiżika, mentali u soċjali, iżda l-Ewrobarometru Speċjali tal-2018 dwar l-Isport u l-Attività Fiżika 3 juri li hemm għadd kbir ħafna ta' persuni fl-UE li ma jilħqux il-livelli minimi ta’ attività fiżika rrakkomandati mill-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa (WHO). L-għan tar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill huwa li tindirizza din il-problema. L-impenn fl-isport u fl-attività fiżika jvarja skont l-età, is-sess, il-livell ta’ edukazzjoni u l-isfond soċjoekonomiku, u bejn il-pajjiżi, u dan jissuġġerixxi li l-politiki u l-linji gwida nazzjonali jistgħu jinfluwenzaw l-imġiba. Ir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill tħeġġeġ lill-Istati Membri tal-UE jiżviluppaw strateġiji u pjanijiet ta’ azzjoni nazzjonali biex jippromwovu l-attività fiżika li tinvolvi s-setturi kollha rilevanti, inklużi iżda mhux limitati għall-isport u s-saħħa. Hija tħeġġiġhom ukoll biex jikkooperaw mill-qrib ma’ xulxin u mal-Kummissjoni billi jiskambjaw informazzjoni u l-aħjar prattiki b’mod regolari.
Din il-ħarsa ġenerali lejn l-implimentazzjoni tar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill turi żviluppi pożittivi, inkluż l-adozzjoni ta’ bosta politiki ġodda, titjib tal-kooperazzjoni bejn is-setturi fil-livell nazzjonali u kooperazzjoni transfruntiera aktar b’saħħitha.
2.Il-metodu
Ir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill tinkludi fl-Anness tagħha sett ta’ 23 indikatur (“il-qafas ta’ monitoraġġ”) li jintużaw għall-monitoraġġ tal-progress li sar fl-Istati Membri dwar il-politiki għall-promozzjoni tal-HEPA u għall-evalwazzjoni tal-livelli ta’ attività fiżika. Indikatur jitqies implimentat meta Stat Membru jkun introduċa politika jew programm li jiġi mmonitorjat bl-użu tal-indikatur.
Ir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill stiednet lil kull Stat Membru biex jinnomina punt fokali nazzjonali tal-HEPA biex jikkoordina l-ġbir ta’ informazzjoni għall-qafas ta’ monitoraġġ fil-livell nazzjonali. In-netwerk ta’ punti fokali ltaqa’ ħames darbiet 4 mill-ewwel rapport ta’ progress dwar ir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill, bl-appoġġ tal-Kummissjoni u tad-WHO. Dawn il-laqgħat intużaw bħala forum biex tiġi estiża l-kooperazzjoni transsettorjali li tinvolvi partijiet ikkonċernati importanti oħra f’dan il-qasam. Il-promozzjoni tal-attività fiżika teħtieġ approċċ multisettorjali. Azzjoni kkoordinata u miftiehma mis-setturi rilevanti kollha tevita d-duplikazzjoni u l-inkonsistenzi. Pereżempju, il-laqgħa ta’ Ottubru 2018 fil-Lussemburgu ġiet organizzata bħala laqgħa konġunta mal-Grupp ta’ Livell Għoli dwar in-Nutrizzjoni u l-Attività Fiżika stabbilit taħt il-politika tas-saħħa. Il-laqgħa ta’ Ġunju 2019 fi Brussell involviet ir-rappreżentanti tal-Istati Membri fil-Grupp ta’ Livell Għoli dwar in-Nutrizzjoni u l-Attività Fiżika u fil-Kumitat għall-Organizzazzjoni Komuni tas-Swieq Agrikoli (l-iskema tal-frott, il-ħaxix u l-ħalib fl-iskejjel) stabbilit skont il-politika agrikola.
Mid-dħul fis-seħħ tar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill, il-Kummissjoni kkooperat mad-WHO biex tappoġġja lill-Istati Membri u l-punti fokali tagħhom permezz tal-programm Erasmus+. Id-data użata f’dan ir-rapport inġabret mill-punti fokali nazzjonali.
Dan ir-rapport ta’ progress jirrifletti wkoll il-kontribuzzjonijiet irċevuti mid-WHO 5 u mill-Grupp ta’ Ħidma tal-Kunsill dwar l-Isport.
3.Il-Gateway tal-Informazzjoni dwar is-Saħħa Ewropea tad-WHO u l-iskedi informattivi tal-pajjiżi tal-HEPA
Id-data kollha miġbura permezz tal-qafas ta’ monitoraġġ tiddaħħal fil-Gateway tal-Informazzjoni dwar is-Saħħa Ewropea tad-WHO 6 , imnedija mid-WHO fl-2016 biex tissostitwixxi l-bażi tad-data Ewropea tagħha dwar in-nutrizzjoni, l-obeżità u l-attività fiżika. Il-Gateway hija mezz faċli biex it-53 Stat Membru tad-WHO fir-Reġjun Ewropew ikollhom aċċess għad-data, l-informazzjoni u r-riżorsi tas-saħħa, u tgħin biex titjieb is-saħħa tal-Ewropej billi tittejjeb l-informazzjoni li hija l-bażi tal-politika. Dan il-punt uniku ta’ servizz interattiv ta’ informazzjoni dwar is-saħħa jippermetti l-viżwalizzazzjoni u l-analiżi tad-data f’aktar minn 3,500 indikatur.
Il-Kummissjoni ħadmet mill-qrib mad-WHO biex tiġbor il-kontribuzzjonijiet tal-Istati Membri tal-UE għal skedi informattivi tal-pajjiżi dwar l-attività fiżika 7 , li ġew ippubblikati f’Settembru 2018. L-iskedi informattivi jagħtu sommarju ta’ kif l-inattività fiżika hija indirizzata fil-livell politiku. Ġew żviluppati wkoll skedi informattivi tematiċi dwar l-attività fiżika li jiffokaw fuq is-saħħa u l-edukazzjoni, li jagħtu sommarju tal-istatus attwali tal-promozzjoni tal-attività fiżika f’dawn iż-żewġ setturi u jippreżentaw għażla ta’ stejjer ta’ suċċess, jew eżempji ta’ prattika tajba, mill-Istati Membri tal-UE. Dawn l-azzjonijiet ta’ politika ta’ suċċess jistgħu jispiraw l-iżvilupp u ż-żieda ta’ inizjattivi ġodda biex jippromwovu l-attività fiżika f’dawn is-setturi.
4.L-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-politika tal-HEPA fil-livell nazzjonali
It-28 Stat Membru kollha tal-UE ġabru data dwar l-implimentazzjoni tat-23 indikatur fil-livell nazzjonali. Id-data miġbura tippreżenta ħarsa ġenerali tajba tal-promozzjoni tal-HEPA fl-UE.
Mill-ewwel rapport ’l hawn, kien hemm żieda ġenerali fl-għadd ta’ pajjiżi b’politiki u bi strateġiji li jippromwovu l-attività fiżika fil-popolazzjonijiet. Il-biċċa l-kbira tal-pajjiżi rrapportaw data minn sistemi nazzjonali għall-monitoraġġ u s-sorveljanza tal-attività fiżika. Dan huwa inkoraġġanti, billi din id-data tippermetti l-analiżi tax-xejriet u l-identifikazzjoni ta’ azzjonijiet effettivi u ta’ oqsma ta’ politika u popolazzjonijiet mhux moqdija biżżejjed. In-numru akbar ta’ pajjiżi b’mekkaniżmu ta’ koordinazzjoni nazzjonali u b’finanzjament iddedikat għall-HEPA minn diversi setturi huwa wkoll inkoraġġanti. Dan juri li aktar pajjiżi qed jużaw approċċ komprensiv u multisettorjali sabiex jippromwovu l-attività fiżika u li l-importanza tal-attività fiżika qiegħda tiġi rikonoxxuta dejjem aktar.
Bejn l-2015 u l-2018 jista’ jidher li kien hemm titjib ġenerali f’16-il indikatur, li 11 minnhom tjiebu b’aktar minn 20 % (ara l-Illustrazzjoni 1). Il-paraguni diretti tad-data għall-2015 u l-2018 jirrikjedu attenzjoni, madankollu, peress li l-metodi ta’ stħarriġ kienu ftit differenti, il-punti fokali l-ġodda setgħu ġabru d-data b’mod differenti, u aktar Stati Membri wieġbu għall-istħarriġ fl-2018 milli fl-2015 (il-Greċja ma pparteċipatx fl-istħarriġ fl-2015). L-indikaturi li ntlaħqu minn ftit pajjiżi biss fl-2015 (bħall-indikaturi 7 u 18, it-tnejn li huma dwar l-użu tal-linji gwida), kienu għadhom mhumiex irrapportati biżżejjed. Il-Finlandja hija l-uniku pajjiż li indirizza u implimenta bis-sħiħ it-23 indikatur kollha tal-qafas ta’ monitoraġġ (ara l-Anness).
Illustrazzjoni 1 - Numru ta’ Stati Membri li jissodisfaw it-23 indikatur
Ħarsa ġenerali lejn ir-riżultati tal-qafas ta’ monitoraġġ hija ppreżentata hawn taħt. Id-dettalji dwar il-pajjiżi jistgħu jiġu kkonsultati fuq il-Gateway tal-Informazzjoni dwar is-Saħħa Ewropea 8 u fl-iskedi informattivi tal-pajjiżi dwar l-attività fiżika.
22 pajjiż stabbilew rakkomandazzjonjiet tal-politika nazzjonali dwar il-HEPA. F’disa’ minn dawn, ir-rakkomandazzjonijiet kienu bbażati biss fuq ir-Rakkomandazzjonijiet globali tad-WHO dwar l-attività fiżika għas-saħħa, filwaqt li rakkomandazzjonijiet oħra ntużaw f’ħames pajjiżi. Għaxar pajjiżi segwew rakkomandazzjonijiet internazzjonali oħra jew taħlita tagħhom.
Tnejn u għoxrin pajjiż irrapportaw li kellhom mekkaniżmu ta’ koordinazzjoni nazzjonali għall-promozzjoni tal-attività fiżika. Il-mekkaniżmu varja minn gruppi ta’ ħidma żgħar għall-koordinazzjoni tal-komponent ta’ attività fiżika ta’ pjan ta’ azzjoni nazzjonali ta’ mard mhux komunikabbli, sa kunsilli ministerjali ta’ livell għoli.
L-allokazzjoni ta’ finanzjament speċifiku għall-promozzjoni tal-HEPA hija indikatur qawwi ta’ azzjoni għall-promozzjoni tal-attività fiżika mill-gvernijiet u s-setturi tal-gvern. Sitta u għoxrin pajjiż irrapportaw li pprovdew finanzjament iddedikat sabiex jippromwovu l-HEPA, bis-setturi tal-isport u tas-saħħa jipprovdu l-biċċa l-kbira tal-finanzjament.
Il-pajjiżi kollha rrapportaw mill-inqas politika nazzjonali waħda relatata mal-isport għal kulħadd jew pjan ta’ azzjoni nazzjonali għall-promozzjoni tal-attività fiżika. B’mod ġenerali, ġew irrapportati 148 politika relatati mal-isport għal kulħadd jew politiki jew pjanijiet ta’ azzjoni nazzjonali oħra tal-HEPA. Is-settur tal-isport kien involut l-aktar fl-implimentazzjoni tal-politiki nazzjonali dwar l-attività fiżika jew tal-pjanijiet ta’ azzjoni nazzjonali.
Seba’ pajjiżi rrapportaw li ntużaw il-linji gwida għall-“klabbs sportivi għas-saħħa”. Dawn il-linji gwida jħeġġu lill-klabbs sportivi biex jinvestu f’attivitajiet sportivi relatati mas-saħħa u fil-promozzjoni tas-saħħa marbuta mal-attivitajiet sportivi. 10 pajjiżi oħra rrapportaw li qegħdin jużaw programmi, linji gwida jew oqfsa simili għal klabbs sportivi jew federazzjonijiet sportivi.
Erbgħa u għoxrin pajjiż irrapportaw li kellhom programmi biex jippromwovu l-attività fiżika fost gruppi speċifiċi. Mill-148 politika u pjan ta’ azzjoni rrapportati biex jippromwovu l-HEPA, 72 kienu mmirati lejn gruppi speċifiċi. Il-gruppi l-aktar spiss indirizzati kienu dawk bi status soċjoekonomiku baxx, anzjani u persuni b’diżabilità. Għoxrin pajjiż irrapportaw politiki, programmi jew inċentivi tal-kost speċifiċi biex jiżdied l-aċċess għall-faċilitajiet tal-eżerċizzju għal gruppi soċjalment żvantaġġati, u 13 irrapportaw programmi komunitarji biex tiġi promossa l-attività fiżika fost l-anzjani.
Wieħed u għoxrin pajjiż kellhom programm jew skema nazzjonali biex jippromwovu l-konsulenza dwar l-attività fiżika mill-professjonisti tas-saħħa (bosta pajjiżi rrapportaw skemi lokali jew reġjonali, jew proġetti li kienu għadhom mhumiex nazzjonali). Sebgħa rrapportaw li l-persuni li taw pariri dwar attività fiżika jew eżerċizzju preskritt ġew rimborżati mill-iskema nazzjonali tal-assigurazzjoni tas-saħħa.
Tnejn u għoxrin pajjiż irrapportaw li l-attività fiżika għas-saħħa kienet inkluża fil-kurrikulu għal tip wieħed jew aktar ta’ professjonist tas-saħħa. Il-pajjiżi kollha offrew dan lit-tobba, u 18-il pajjiż offrew dan ukoll lill-fiżjoterapisti, 17 lill-infermiera u 11 lil professjonisti oħra tas-saħħa bħalma huma n-nutrizzjonisti, it-terapisti okkupazzjonali, il-kineżjoloġisti u l-ispiżjara.
Fis-settur tal-edukazzjoni, l-Istati Membri kollha rrapportaw li saru klassijiet tal-edukazzjoni fiżika fl-iskejjel. L-għadd ta’ sigħat mogħtija f’kull pajjiż huwa ppreżentat fl-iskedi informattivi tal-pajjiżi. Is-sigħat huma obbligatorji għal 21 pajjiż fl-iskejjel primarji u għal 20 pajjiż fl-iskejjel sekondarji. 24 pajjiż irrapportaw mill-inqas skema waħda li ppromwoviet l-attività fiżika fl-iskejjel. L-iskema rrapportata l-aktar spiss (20 pajjiż) kienet programmi ta’ wara l-iskola; 15-il pajjiż irrapportaw inizjattivi nazzjonali għal brejks attivi tal-iskola, u 14 kellhom skemi għal brejks attivi matul il-lezzjonijiet. 15-il pajjiż irrapportaw programm nazzjonali għall-ivvjaġġar attiv lejn l-iskola. It-taħriġ tal-għalliema tal-edukazzjoni fiżika fil-HEPA kien irrapportat minn 21 pajjiż.
Ħames pajjiżi rrapportaw li implimentaw il-linji gwida Ewropej għat-titjib tal-infrastruttura għal attività fiżika waqt il-ħin liberu fil-livell nazzjonali. Ġew irrapportati għadd ta’ skemi jew programmi nazzjonali relatati biex itejbu l-infrastruttura għal attività fiżika waqt il-ħin liberu jew dik rikreattiva.
15-il pajjiż irrapportaw li kellhom skema biex jippromwovu l-attività fiżika fuq il-post tax-xogħol, u 19-il pajjiż irrapportaw skemi biex jinkoraġġixxu l-ivvjaġġar attiv lejn ix-xogħol.
23 pajjiż irrapportaw kampanja nazzjonali stabbilita biex tiġi promossa l-attività fiżika, li fiha ntużaw diversi tipi ta’ midja. Fil-kampanja ntużaw aktar minn tip wieħed f’21 pajjiż.
B’mod ġenerali, 54 % tal-politiki u l-pjanijiet ta’ azzjoni rrapportati kienu jinkludu pjan għall-evalwazzjoni (77 % fl-2015).
5.Il-kejl tal-prevalenza tal-attività fiżika
Huwa importanti li wieħed jifhem sew ir-raġunijiet għal-livelli għoljin ta’ inattività fiżika sabiex ikun jista’ jiggwida u jiżviluppa politiki adegwati u effettivi dwar l-attività fiżika li jistgħu jgħinu biex tiżdied il-parteċipazzjoni u jitnaqqsu l-ostakoli. Id-data tippermetti l-analiżi tax-xejriet u l-identifikazzjoni ta’ azzjonijiet effettivi u oqsma ta’ politika u popolazzjonijiet mhux moqdija biżżejjed.
26 pajjiż irrapportaw mill-inqas sistema ta’ sorveljanza ta’ attività fiżika waħda f’settur wieħed (meta mqabbel mas-17 fl-2015), u 24 irrapportaw l-eżistenza ta’ sistema waħda fis-settur tas-saħħa. Huwa diffiċli li wieħed iqabbel il-livelli ta’ attività fiżika fil-popolazzjoni bejn il-pajjiżi, billi jintużaw metodi u strumenti differenti biex tiġi mmonitorjata l-attività fiżika. L-ewwel rapport fl-2016 identifika l-pubblikazzjoni ta’ data differenti, u xi kultant kontradittorja, mill-istrumenti differenti tal-istħarriġ bħala kwistjoni li kellha tiġi indirizzata.
Din is-sitwazzjoni, b’varjetà ta’ strumenti tal-istħarriġ u kwestjonarji użati biex tinġabar id-data fl-Istati Membri kollha, tibqa’ l-istess. 21 pajjiż ipprovdew data dwar il-livelli ta’ attività fiżika tal-adulti minn stħarriġiet nazzjonali indipendenti. Ġiet irrapportata wkoll data minn stħarriġiet tal-UE (ħames pajjiżi rrapportaw data mill-Ewrobarometru dwar l-isport u l-attività fiżika u seba’ pajjiżi użaw ir-riżultati tal-Istħarriġ Ewropew dwar is-Saħħa permezz ta’ Intervisti (EHIS) 9 bħala d-data nazzjonali tagħhom dwar il-livelli ta’ attività fiżika). Id-data rrapportata għat-tfal u l-adolexxenti kienet ġejja l-iżjed minn stħarriġiet nazzjonali jew mill-Imġiba tas-Saħħa fl-istħarriġ dwar it-Tfal tal-Età tal-Iskola 10 .
Fid-dawl ta’ dan, il-kollaborazzjoni bejn l-Istati Membri żviluppata fi ħdan in-netwerk tal-punti fokali tal-HEPA u mad-WHO wasslet għall-proġett iffinanzjat mill-Erasmus+ EUPASMOS (European Union Physical Activity and Sport Monitoring System - Sistema ta’ Monitoraġġ tal-Attività Fiżika u tal-Isport fl-Unjoni Ewropea) 11 , li kien jinvolvi 20 Stat Membru tal-UE. Dan il-proġett għandu l-għan li joħloq sistema armonizzata ta’ monitoraġġ tal-isport u tal-attività fiżika billi jiżviluppa proċess metodoloġiku integrat u kondiviż li se jipprovdi data komparabbli, valida u affidabbli dwar l-attività fiżika u l-parteċipazzjoni fl-isport fl-Istati Membri kollha tal-UE. Il-proġett se jipprovdi data u metodoloġija vvalidata sa nofs l-2020. Huwa għandu jagħti wkoll rakkomandazzjonijiet biex l-EHIS jiġi estiż, li bħalissa jinkludi taqsima limitata ħafna dwar l-attività fiżika.
6.L-istatistika Ewropea dwar l-attività fiżika
Ir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill stiednet lill-Kummissjoni biex teżamina l-possibbiltà li tipproduċi statistika Ewropea dwar il-livelli ta’ attività fiżika abbażi ta’ data miġbura taħt il-qafas ta’ monitoraġġ.
Id-data dwar l-attività fiżika tinġabar fi ħdan l-istħarriġiet tal-UE, l-aktar l-EHIS, u hija disponibbli fuq is-sit web tal-Eurostat, taħt id-dominji Eurobase “Saħħa” u “Sport”. Fl-2018, il-Eurostat ħareġ fuljett dwar l-istatistika relatata mal-isport 12 , inkluża data dwar il-livelli ta’ attività fiżika, li ġejja mill-EHIS tal-2014. Il-modulu dwar is-saħħa tal-Istatistika tal-Unjoni Ewropea dwar l-introjtu u l-kondizzjonijiet tal-għajxien (EU-SILC) 13 , li sar fl-2017, inkluda wkoll ftit fatturi varjabbli dwar l-attività fiżika.
Fil-qafas ta’ monitoraġġ, seba’ Stati Membri biss użaw data mill-EHIS biex jirrapportaw dwar il-livelli ta’ attività fiżika. L-integrazzjoni tal-EHIS ma’ stħarriġiet nazzjonali u reġjonali eżistenti tibqa’ sfida, minħabba l-prijoritajiet differenti tal-istħarriġiet u l-organizzazzjonijiet responsabbli għat-tfassil, il-validazzjoni u l-implimentazzjoni tal-istħarriġiet, speċjalment f’pajjiżi fejn hemm monitoraġġ tajjeb tal-attività fiżika u tal-parteċipazzjoni fl-isport. Skont ir-Regolament Qafas attwali tal-istatistika tas-saħħa pubblika 14 , it-tielet edizzjoni tal-istħarriġ EHIS se ssir fl-2019. Stħarriġiet sussegwenti se jsiru taħt ir-Regolament li ġej dwar l-istatistika soċjali Ewropea integrata 15 . Il-Eurostat, servizzi oħra tal-Kummissjoni u l-Istati Membri qegħdin jaħdmu flimkien biex jiftiehmu dwar, u possibbilment itejbu, l-istrumenti tal-istħarriġ.
7.Il-kooperazzjoni dwar il-HEPA bejn l-Istati Membri u mal-Kummissjoni
Ir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill tħeġġeġ lill-Istati Membri jikkooperaw mill-qrib bejniethom u mal-Kummissjoni biex jippromwovu l-HEPA billi jinvolvu ruħhom fi proċess ta’ skambju regolari tal-informazzjoni u tal-aħjar prattiki. Il-Kummissjoni ġiet mistiedna biex tiffaċilita dawn l-iskambji u biex tappoġġja lill-Istati Membri.
In-netwerk ta’ punti fokali nazzjonali ppermetta l-iskambju utli ta’ prattiki tajbin u rawwem il-kollaborazzjoni tal-UE. Il-preżentazzjonijiet tal-prattiki tajbin li jippromwovu l-HEPA kienu sistematikament inklużi fil-laqgħat biex jiffaċilitaw l-iskambji ta’ esperjenzi u lezzjonijiet miksuba. Barra minn hekk, ġie kkompilat sett ta’ prattiki tajbin fi skedi informattivi tematiċi dwar is-saħħa u l-edukazzjoni (ara t-taqsima 3 hawn fuq).
Il-Kummissjoni appoġġjat lid-WHO fil-provvista ta’ assistenza teknika lil pajjiżi individwali biex tgħinhom jiżviluppaw linji gwida dwar l-attività fiżika bbażati fuq l-evidenza, rakkomandazzjonijiet u pjanijiet direzzjonali għal politiki dwar l-attività fiżika f’setturi differenti. Il-linji gwida dwar l-attività fiżika ġew żviluppati għal pajjiż wieħed. Ġew prodotti wkoll żewġ pubblikazzjonijiet li għandhom l-għan li jgħinu lill-pajjiżi jiżviluppaw jew jespandu l-linji gwida nazzjonali tagħhom dwar l-attività fiżika 16 .
Fl-2017-2019, permezz tal-kapitolu dwar l-isport tal-programm Erasmus+, l-UE kkofinanzjat ukoll total ta’ 33 sħubija kollaborattiva u tmien avvenimenti sportivi Ewropej mingħajr skop ta’ qligħ li għandhom l-għan li jħeġġu l-parteċipazzjoni fl-isport u l-attività fiżika. Dawn il-proġetti kienu jinvolvu varjetà ta’ partijiet ikkonċernati mill-edukazzjoni għolja, l-awtoritajiet pubbliċi, l-NGOs u l-klabbs sportivi fit-28 Stat Membru kollha. Dan ippermetta li l-persuni jiġu sensibilizzati fl-UE kollha fl-ambjenti lokali tagħhom, u li jiġu mmirati diversi sezzjonijiet tal-popolazzjoni inklużi t-tfal, l-anzjani u l-persuni b’diżabilità. F’Diċembru 2017, il-Kummissjoni organizzat laqgħa tematika dwar “L-inkoraġġiment tal-parteċipazzjoni fl-isport u fl-attivitajiet fiżiċi” 17 , li tiġbor flimkien il-proġetti relatati kollha kkofinanzjati mill-UE fl-2014-2016 ma’ partijiet ikkonċernati rilevanti oħra, sabiex tidentifika l-eżiti rilevanti għall-politika u l-użu possibbli tagħhom lil hinn mill-ħajja tal-proġetti.
Permezz ta' Orizzont 2020, il-Programm Qafas tal-UE għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (R&I), il-Kummissjoni tappoġġja l-Inizjattiva tal-Ipprogrammar Konġunt: Dieta Tajba għal Ħajja b’Saħħitha (2016-2021) 18 . Din l-inizjattiva tiġbor flimkien 26 pajjiż minn ġewwa u minn barra l-Ewropa biex tallinja l-istrateġiji nazzjonali ta’ R&I u biex tiffinanzja riċerka ġdida dwar ir-relazzjoni bejn id-dieta, l-attività fiżika u s-saħħa u l-prevenzjoni jew il-minimizzazzjoni ta’ mard mhux komunikabbli relatat mal-istil ta’ ħajja. B’baġit ta’ aktar minn EUR 85 miljun, diġà ġew iffinanzjati aktar minn 50 proġett, bħaċ-ċentru tal-għarfien dwar id-Determinanti tad-Dieta u tal-Attività Fiżika (DEDIPAC) 19 , li laqqa’ flimkien ’il fuq minn 300 xjenzat minn 13-il pajjiż.
L-Istati Membri u l-Kummissjoni jaħdmu wkoll flimkien fil-kuntest tal-Ġimgħa Ewropea tal-Isport biex iqajmu sensibilizzazzjoni dwar il-benefiċċji tal-isport u l-attività fiżika, irrispettivament mill-età, l-isfond u l-livell ta’ saħħa fiżika. Fl-2018, il-Ġimgħa Ewropea tal-Isport saret fil-pajjiżi kollha tal-programm Erasmus+, u ġiet estiża għas-Sħubija tal-Lvant u r-reġjuni tal-Balkani tal-Punent. Ġew organizzati aktar minn 48,000 avveniment fir-reġjuni parteċipanti kollha u fl-organizzazzjonijiet sħab.
Barra minn hekk, f’Settembru 2017, Tibor Navracsics, il-Kummissarju għall-Edukazzjoni, il-Kultura, iż-Żgħażagħ u l-Isport, Vytenis Andriukaitis, il-Kummissarju għas-Saħħa u s-Sikurezza Alimentari u Phil Hogan, il-Kummissarju għall-Agrikoltura u l-Iżvilupp Rurali, nedew is-sejħa ta’ Tartu għal stil ta’ ħajja tajjeb għas-saħħa, sabiex jiġu promossi stili ta’ ħajja tajbin għas-saħħa fl-Ewropa, b’mod partikolari fost it-tfal. Sentejn wara, l-ewwel riżultati juru li l-Kummissjoni qiegħda tuża aktar fondi, tqajjem aktar sensibilizzazzjoni u tiġbor aktar għarfien minn sentejn ilu sabiex tindirizza d-dieti mhux tajbin għas-saħħa u l-inattività fiżika.
Fl-aħħar nett, il-Kummissjoni hija impenjata li jkollha rwol biex tgħin lill-awtoritajiet lokali u reġjonali jippromwovu l-isport u l-istili ta’ ħajja tajbin għas-saħħa, peress li dawn huma l-eqreb tal-pubbliku. Pereżempju, fl-2018 il-Kummissjoni nediet l-inizjattiva SHARE (SportHub: Alliance for regional development in Europe) 20 biex jiġi enfasizzat ir-rwol tal-isport fl-iżvilupp reġjonali.
8.L-evalwazzjoni tal-valur miżjud tar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill
Ir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill tipprovdi lill-Istati Membri tal-UE bl-impetu biex jindirizzaw l-inattività fiżika permezz tal-politika pubblika. Mill-148 politika u pjan ta’ azzjoni totali rrapportati mill-Istati Membri tal-UE fis-setturi kollha rilevanti għall-promozzjoni tal-HEPA (152 ġew irrapportati matul l-ewwel perjodu ta’ rapportar), 89 ġew adottati wara l-adozzjoni tar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill f’Novembru 2013. L-Istrateġija ta’ Attività Fiżika tad-WHO għar-Reġjun Ewropew 2016–2025 tipprovdi aktar inċentiv għall-Istati Membri tal-UE biex jaġixxu.
Iż-żamma u t-tisħiħ tan-netwerk tal-punti fokali tal-HEPA huma element ewlieni tar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill. Ir-rappreżentanti mill-Istati Membri tal-UE jiltaqgħu regolarment biex jiddiskutu u jitgħallmu dwar xejriet ġodda, evidenza disponibbli u żviluppi reċenti fil-HEPA. Dan jippermettilhom li jibqgħu informati tajjeb dwar kif jippromwovu l-HEPA f’pajjiżhom, u jenfasizzaw l-importanza tagħha. Lil hinn mill-utilità tan-netwerk tal-punti fokali għall-iskambju ta’ prattiki tajbin (inkluż lil hinn mill-qafas strutturat tal-laqgħat), id-data li jiġbru taħt il-qafas ta’ monitoraġġ tipprovdi ħarsa ġenerali riveduta tal-implimentazzjoni tal-politiki u l-azzjonijiet relatati mal-HEPA fl-UE kollha.
Huwa kruċjali li jintużaw il-pjanijiet ta’ evalwazzjoni biex jiġu vvalutati l-impatt u l-effettività tal-politiki u l-pjanijiet ta’ azzjoni fil-livell nazzjonali. Minkejja dan, 80 biss mill-148 politika jew pjan ta’ azzjoni rrapportati kienu jinkludu wieħed. Lanqas ma ġiet irrapportata xi informazzjoni sistematika dwar jekk dawn l-evalwazzjonijiet twettqux tassew. Dan għandu jiġi indirizzat fis-sessjoni ta’ monitoraġġ li jmiss.
B’mod ġenerali, il-kontribuzzjonijiet tal-punti fokali għall-qafas ta’ monitoraġġ kienu tajbin ħafna. Għas-sessjonijiet futuri ta’ ġbir ta’ data, l-istrument ta’ stħarriġ jista’ jittejjeb aktar biex jitnaqqas il-marġni ta’ interpretazzjoni, biex il-paraguni ta’ data minn pajjiż għal ieħor isiru aktar faċli u jiġu evitati sitwazzjonijiet fejn bidliet ta’ punt fokali f’pajjiż iwasslu għal metodi differenti ta’ rapportar.
Il-kooperazzjoni strutturata mal-Uffiċċju Reġjonali tad-WHO għall-Ewropa fil-kuntest tar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill wriet li hija ta’ benefiċċju reċiproku u inkludiet attivitajiet ta’ disseminazzjoni konġunti u titjib tal-Gateway tal-Informazzjoni dwar is-Saħħa Ewropea tad-WHO. B’mod partikolari, il-punti fokali sabu l-appoġġ ipprovdut mill-Kummissjoni u mill-Uffiċċju Reġjonali tad-WHO għall-Ewropa utli.
Il-Kummissjoni rċeviet feedback pożittiv mill-Grupp ta’ Ħidma tal-Kunsill dwar l-Isport, bl-iskedi informattivi tal-pajjiżi dwar l-attività fiżika meqjusa utli ħafna. Il-parti l-aktar importanti tal-eżerċizzju kienet ix-xogħol li twettaq b’mod konġunt mis-setturi differenti fuq livell nazzjonali. Il-laqgħat tal-punti fokali huma meqjusa wkoll utli ħafna għat-titjib tal-koperazzjoni bejn is-setturi u dik transfruntiera u għall-approfondiment tad-diskussjonijiet. L-iskedi informattivi tematiċi dwar l-edukazzjoni u s-saħħa tqiesu utli jew utli ħafna u għandhom jiġu ripetuti fil-futur, possibbilment bil-ħolqien ta’ skedi informattivi simili għal setturi oħra bħat-trasport, l-ippjanar urban, l-attività fiżika fuq il-post tax-xogħol, is-sigurtà soċjali (l-anzjani) jew it-turiżmu. Jistgħu jiġu organizzati laqgħat tematiċi f’setturi bħall-ippjanar urban u l-attività fiżika.
9.Konklużjonijiet
Dan l-eżami mill-ġdid tal-implimentazzjoni tar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill għall-2017-2019 juri żviluppi pożittivi. Ġew adottati diversi politiki ġodda. L-akbar titjib deher fl-għadd ta’ pajjiżi bi programmi nazzjonali għall-konsulenza dwar l-attività fiżika u l-preskrizzjoni tal-eżerċizzju mill-professjonisti tas-saħħa u bi skemi nazzjonali għall-attività fiżika fl-iskola u l-ivvjaġġar attiv lejn l-iskola. Barra minn hekk, aktar pajjiżi rrapportaw programmi biex iżidu l-aċċess għall-faċilitajiet tal-eżerċizzju jew tar-rikreazzjoni għal gruppi soċjalment żvantaġġati, fejn jindikaw rikonoxximent aħjar tal-opportunitajiet mhux indaqs għall-attività fiżika. Il-Kummissjoni tħeġġeġ lill-Istati Membri tal-UE biex ikomplu jsaħħu l-fokus tal-programmi nazzjonali tagħhom fuq it-tfal u ż-żgħażagħ, u biex jipprovdu regolarment informazzjoni dwar l-isforzi tagħhom.
Il-kooperazzjoni bejn is-setturi fuq livell nazzjonali kompliet titjieb, u l-punti fokali kibru f’netwerk b’saħħtu u utli għall-kooperazzjoni transfruntiera. Il-Kummissjoni tħeġġeġ lill-Istati Membri tal-UE biex ikomplu jaqsmu bejniethom prattiki tajbin u jikkooperaw f’inizjattivi rilevanti.
Id-data miġbura dwar l-attività fiżika tal-popolazzjoni tissuġġerixxi li l-livelli għadhom baxxi wisq. Peress li d-disponibbiltà ta’ data affidabbli hija essenzjali biex jiġi stimolat it-tfassil tal-politika, il-pubblikazzjoni ta’ data kontradittorja minn strumenti differenti tal-istħarriġ għadha kwistjoni li għandha tiġi indirizzata. Il-Kummissjoni tilqa’ l-isforzi tal-Istati Membri tal-UE biex itejbu l-monitoraġġ u s-sorveljanza tal-HEPA u tinnota li dawn jeħtieġ li jkomplu.
Minn meta bdiet l-implimentazzjoni tar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill, jista' jidher progress ġenerali dwar il-promozzjoni u l-monitoraġġ tal-HEPA fl-Istati Membri tal-UE, iżda se jkun utli wkoll l-appoġġ kontinwu. Il-Kummissjoni se tkompli tikkoopera mad-WHO biex tappoġġja lill-Istati Membri tal-UE fl-iżvilupp ta’ indikaturi, metodi ta’ ġbir ta’ data, disseminazzjoni u skambji ta’ prattika tajba u għodod għall-bini tal-kapaċità, u l-iżvilupp tal-politika.
Il-Kummissjoni se tissottometti r-rapport li jmiss dwar l-implimentazzjoni tar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill fi żmien 3 snin. Hija se tippreċedi dan l-eżerċizzju b’sessjoni ġdida ta’ ġbir ta’ data taħt il-qafas ta’ monitoraġġ, u t-tielet rilaxx ta’ skedi informattivi tal-pajjiżi dwar l-attività fiżika, possibbilment flimkien ma’ skedi informattivi settorjali tematiċi ta’ akkumpanjament.
Il-ħtieġa li tiġi aġġornata r-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill, b’mod partikolari biex jitjiebu l-qafas ta’ monitoraġġ u l-indikaturi, tista’ tiġi vvalutata bħala parti mir-rapport li jmiss.
Anness – Implimentazzjoni tat-23 indikatur fl-Istati Membri
Illustrazzjoni 2 – 2015
Illustrazzjoni 3 - 2018
