IL-KUMMISSJONI EWROPEA

Brussell, 27.9.2017

COM(2017) 548 final

2017/0237(COD)

Proposta għal

REGOLAMENT TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

dwar id-Drittijiet u l-Obbligi tal-Passiġġieri tal-Ferroviji

(Riformulazzjoni)

(Test b’rilevanza għaż-ŻEE)

{SWD(2017) 317 final}
{SWD(2017) 318 final}

MEMORANDUM TA’ SPJEGAZZJONI

1.IL-KUNTEST TAL-PROPOSTA

1.1.Ir-raġunijiet u l-għanijiet tal-proposta

Ir-Regolament (KE) Nru 1371/2007 dwar id-drittijiet u l-obbligi tal-passiġġieri tal-ferroviji 1 (“ir-Regolament”) għandu l-għan li jipproteġi lill-passiġġieri tal-ferrovija fl-UE. Il-passiġġieri tal-ferrovija, bħall-passiġġieri tal-ajru, tat-trasport bl-ilma, tax-xarabank u tal-coaches, għandhom dritt għal informazzjoni, biljetti u riżervazzjonijiet, assistenza, attenzjoni u kumpens f’każ ta’ dewmien jew kanċellazzjoni, assistenza mingħajr ħlas (lill-persuni b’diżabbiltà u lill-persuni b’mobbiltà mnaqqsa), kumpens f’każ ta’ inċident, sistema rapida u aċċessibbli għat-trattament tal-ilmenti, u applikazzjoni sħiħa u infurzar effettiv tal-liġi tal-UE permezz tal-Korpi Nazzjonali tal-Infurzar (l-NEBs) maħtura mill-Istati Membri.

Ir-Regolament jibni fuq is-sistema eżistenti tal-liġi internazzjonali (ir-Regoli Uniformi dwar il-Kuntratt għat-Trasport Internazzjonali ta’ Passiġġieri u Bagalji bil-Ferrovija (CIV) 2 ) u jestendi l-kamp ta’ applikazzjoni tiegħu għas-servizzi domestiċi tal-passiġġieri bil-ferrovija.

Fl-2013, il-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea (il-QtĠ-UE) ddeċidiet li l-Artikolu 17 attwali tar-Regolament ma jippermettix li l-impriżi ferrovjarji jkunu eżentati mill-kumpens tal-passiġġieri għal dewmien minħabba forza maġġuri 3 . Dan jiddistingwi t-trasport bil-ferrovija minn mezzi oħra tat-trasport.

L-Istati Membri jistgħu jeżentaw lil dawn is-servizzi domestiċi mill-applikazzjoni tar-Regolament (ħlief minn ċerti rekwiżiti obbligatorji):

·lis-servizzi ta’ distanzi twal, eżenzjoni għal mhux aktar minn ħames snin, li tiġġedded darbtejn, jiġifieri sal-2024;

·lis-servizzi urbani, suburbani u reġjonali, eżenzjoni bla limitu taż-żmien; u

·lis-servizzi li parti konsiderevoli minnhom issir barra mill-UE, eżenzjoni għal ħames snin li tista’ tiġġedded (de facto bla limitu taż-żmien).

Fir-rapport tagħha tal-2013 dwar l-applikazzjoni tar-Regolament 4 , il-Kummissjoni enfasizzat ċerti oqsma problematiċi li ġew ikkonfermati b’valutazzjoni tal-impatt fl-2016/2017 5 . Din il-proposta ssib bilanċ bejn li ssaħħaħ id-drittijiet tal-passiġġieri tal-ferroviji u li tnaqqas il-piż tal-impriżi ferrovjarji, kif ġej:

·Ir-rapport ta’ applikazzjoni tal-2013 u rapport tal-2015 dwar l-eżenzjonijiet 6 iqisu l-użu estensiv tal-eżenzjonijiet bħala xkiel kbir biex l-applikazzjoni tar-Regolament tkun uniformi. Il-proposta tneħħi l-eżenzjonijiet għas-servizzi domestiċi ta’ distanzi twal sal-2020. Għas-servizzi li jsiru barra mill-UE, l-Istati Membri jeħtieġ jagħtu eżenzjonijiet biss jekk jipprovdu evidenza li l-passiġġieri huma protetti kif xieraq meta jkunu fit-territorju tagħhom. Ir-Regolament se japplika bis-sħiħ għas-servizzi urbani, suburbani u reġjonali li jsiru b’mod transfruntier biex tkun żgurata ċ-ċertezza legali fir-reġjuni transfruntiera.

·Il-proposta ssaħħaħ id-drittijiet tal-persuni b’diżabbiltà u tal-persuni b’mobbiltà mnaqqsa. Għall-persuni b’diżabbiltà, din tikkonforma mal-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Drittijiet tal-Persuni b’Diżabbiltà (il-UNCRPD) 7 . L-Istati Membri ma għadhomx jistgħu jeżentaw l-għoti ta’ assistenza u kumpens f’każ ta’ dannu fit-tagħmir tal-mobbiltà 8 . L-informazzjoni għandha tingħata b’formati aċċessibbli u b’konformità mar-rekwiżiti proposti fl-Att Ewropew dwar l-Aċċessibbiltà 9 . Il-persunal tal-ferroviji għandu jingħata t-taħriġ kif xieraq.

·Il-passiġġieri mhux dejjem ikunu informati sew meta l-vjaġġ tagħhom ma jmurx skont kif ippjanat. Il-proposta teżiġi li dawn jingħataw informazzjoni bażika dwar id-drittijiet tagħhom waqt ix-xiri tal-biljetti, ngħidu aħna b’mod stampat fuq il-biljett jew b’mod elettroniku. F’pożizzjonijiet prominenti fl-istazzjonijiet u abbord għandhom jitwaħħlu avviżi li jinfurmaw lill-passiġġieri dwar id-drittijiet tagħhom.

·Il-valutazzjoni tal-impatt ikkonfermat id-disponibbiltà limitata tal-bejgħ tal-biljetti globali. Meta l-biljetti jkunu jinbiegħu biss għal segmenti ta’ vjaġġ, l-impriżi ferrovjarji jkunu jistgħu jevitaw l-obbligi tagħhom fejn jidħol il-kumpens, ir-ridirezzjonar u l-assistenza. Meta l-atturi l-kbar tas-suq ibigħu l-biljetti globali bħala parti mis-servizzi tagħhom biss, l-atturi l-ġodda li jkunu jixtiequ jbigħu l-biljetti globali jitħallew barra mis-suq.

·Il-proposta tipprevedi li l-passiġġieri jingħataw informazzjoni aktar kompluta dwar il-biljetti globali. B’konformità mal-Linji Gwida Interpretattivi tal-2015 10 u mar-Raba’ Pakkett Ferrovjarju tal-2016 11 , l-impriżi ferrovjarji u l-bejjiegħa tal-biljetti għandhom jagħmlu sforzi biex joffru biljetti globali. Dawn għandhom jagħtu prova li lill-passiġġieri infurmawhom meta d-drittijiet tagħhom bħala passiġġieri ma japplikawx għall-vjaġġ kollu, iżda biss għal segmenti tiegħu.

·Bħalissa mhux ċar għalkollox kif il-Korpi Nazzjonali tal-Infurzar jenħtieġ jittrattaw l-ilmenti u dan iwassal għal infurzar dgħajjef. Id-drittijiet tal-passiġġieri mhux dejjem jiġu rispettati. Il-proposta tistabbilixxi l-proċess tat-trattament tal-ilmenti u l-iskadenzi f’aktar dettall. L-ewwel darba, il-passiġġieri jeħtiġilhom jilmentaw mal-operaturi ferrovjarji, u mbagħad jekk ikun hemm bżonn jilmentaw ma’ korp ta’ soluzzjoni alternattiva għat-tilwim (b’konformità mad-Direttiva 2013/11/UE 12 ) jew ma’ Korp Nazzjonali tal-Infurzar. Il-proposta tispeċifika r-responsabbiltajiet tal-Korpi Nazzjonali tal-Infurzar fejn jidħlu l-każijiet transfruntieri u teżiġi li dawn jikkoperaw b’mod effettiv.

·Il-proposta tintroduċi klawżola ġenerali li tipprojbixxi kull forma ta’ diskriminazzjoni, pereżempju minħabba n-nazzjonalità, ir-residenza, il-lok jew il-munita tal-ħlas. Dan jallinja t-trasport bil-ferrovija mat-trasport b’mezzi oħrajn. Il-passiġġieri li jħossu li nkisru d-drittijiet tagħhom jistgħu jduru fuq il-Korpi Nazzjonali tal-Infurzar minflok ma jibdew proċedimenti fil-qorti skont l-Artikolu 18 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-UE.

·L-inklużjoni attwali tar-Regoli Uniformi CIV fl-Anness I tar-Regolament tista’ twassal għal problemi ta’ konsistenza għax l-emendi fis-CIV ma jistgħux jiġu riflessi jekk ma ssirx reviżjoni sħiħa tar-Regolament. Wara li ngħaqdet mal-Konvenzjoni dwar it-Trasport Internazzjonali bil-Ferrovija (il-COTIF) 13 fl-2013, l-UE issa hi membru tal-Organizzazzjoni Intergovernattiva għall-Ġarr Internazzjonali bil-Ferrovija (l-OTIF) u tipparteċipa fil-ħidma tagħha biex tirrevedi s-CIV. Madankollu, biex ikunu żgurati ċ-ċertezza legali u t-trasparenza, it-test se jibqa’ inkluż fl-Anness I. Biex tkun żgurata l-konsistenza mal-COTIF u mas-CIV, il-proposta tagħti setgħa lill-Kummissjoni biex taġġorna l-Anness I ħalli jitqiesu l-emendi fis-CIV.

·Skont ir-Raba’ Pakkett Ferrovjarju, l-impriżi ferrovjarji għandhom ifasslu pjanijiet ta’ kontinġenza biex jipproteġu u jassistu lill-passiġġieri f’każ ta’ interruzzjonijiet kbar fit-trasport. Għall-atturi l-oħra ma jeżisti l-ebda obbligu bħal dan. Biex jonqos il-piż minn fuq l-impriżi ferrovjarji, il-proposta tobbliga lill-amministraturi tal-istazzjonijiet u tal-infrastruttura biex huma wkoll ikollhom pjanijiet ta’ kontinġenza. L-Istati Membri se jiddeċiedu fuq id-dettall u l-koordinazzjoni tal-pjanijiet mal-awtoritajiet nazzjonali, pereżempju.

·L-impriżi ferrovjarji jaf isibuha diffiċli biex jiksbu rimedju minn parti terza responsabbli għal dewmien, iżda dan jiddependi fuq ir-regoli nazzjonali applikabbli. Jekk id-dewmien ikun seħħ tort ta’ terza parti jew minħabba n-negliġenza tagħha, il-proposta tippermetti li l-impriżi ferrovjarji jużaw id-dritt għal rimedju, skont il-liġi applikabbli. Il-miżura tallinja d-drittijiet tal-passiġġieri tal-ferrovija mad-drittijiet tal-passiġġieri bl-ajru 14 .

·L-impriżi ferrovjarji jkollhom jikkumpensaw lill-passiġġieri għad-dewmien ikkawżat minn forza maġġuri. Qabel is-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea tal-2013, il-partijiet konċernati fehmu b’mod komuni li r-Regolament fih klawżola tal-forza maġġuri li teżenta lit-trasportaturi minn kumpens. Wara d-deċiżjoni, l-impriżi ferrovjarji ħassewhom diskriminati meta mqabbla ma’ operaturi oħra tat-trasport li jibbenefikaw minn eżenzjonijiet ta’ forza maġġuri.

·Il-valutazzjoni tal-impatt ma sabet l-ebda evidenza konvinċenti li n-nuqqas ta’ din il-klawżola xeħet piż ekonomiku kbir fuq l-impriżi ferrovjarji. Madankollu, hemm riskju li jinkisru l-prinċipji tal-ugwaljanza u tal-proporzjonalità legali jekk l-impriżi ferrovjarji jkollhom iħallsu kumpens f’sitwazzjonijiet li ma kkawżawx huma stess u li ma setgħux jevitaw. Biex tillimita r-restrizzjoni tad-drittijiet tal-passiġġieri u tiżgura ċ-ċertezza legali, il-proposta tintroduċi klawżola tal-forza maġġuri li tapplika biss f’sitwazzjonijiet tassew eċċezzjonali li jiġu kkawżati minħabba kundizzjonijiet severi tat-temp u diżastri naturali 15 .

1.2.Konsistenza mad-dispożizzjonijiet eżistenti fil-qasam ta’ politika

Il-White Paper tal-2011 dwar it-trasport 16 tisħaq fuq il-ħtieġa għal servizzi ta’ kwalità kbira, aċċessibbli u affidabbli għall-passiġġieri tal-ferrovija, u għal kontinwità fil-mobbiltà f’każ ta’ interruzzjoni fit-trasport. Dan jitlob ukoll li tiġi ċċarata l-leġiżlazzjoni dwar id-drittijiet tal-passiġġieri u li jitjieb it-trasport għall-passiġġieri anzjani, b’diżabbiltà jew b’mobbiltà mnaqqsa.

Il-proposta tallinja t-trasport bil-ferrovija ma’ aspetti ġenerali tal-leġiżlazzjoni dwar id-drittijiet tal-passiġġieri b’rabta ma’ trasport b’mezzi oħrajn, l-aktar in-nondiskriminazzjoni, l-ippjanar ta’ kontinġenza, it-taħriġ b’rabta mal-persuni b’diżabbiltà, it-trattament tal-ilmenti u l-infurzar. Din tqis l-ispeċifiċitajiet tat-trasport bil-ferrovija, fosthom li l-Istati Membri jkunu jistgħu jeżentaw is-servizzi urbani, suburbani u reġjonali minn ċerti dispożizzjonijiet.

Fis-suq liberalizzat li jipprevedi r-Raba’ Pakkett Ferrovjarju, it-tisħiħ tad-drittijiet se jipproteġi lill-passiġġieri.

Billi tintroduċi l-klawżola tal-forza maġġuri, il-proposta tiżgura l-konsistenza mill-ġdid mal-leġiżlazzjoni l-oħra tal-UE, bħal dik dwar id-drittijiet tal-passiġġieri f’mezzi oħra ta’ trasport u d-Direttiva dwar il-vjaġġi kollox inkluż 17 , li jeżentaw lill-operaturi mill-obbligu li jħallsu kumpens meta jseħħ dewmien minħabba ċirkustanzi straordinarji.

1.3.Konsistenza ma’ politiki oħra tal-Unjoni

Ir-Regolament se jitniżżel fl-Anness tar-Regolament rivedut dwar il-Koperazzjoni tal-Protezzjoni tal-Konsumatur 18 , li tistabbilixxi s-setgħat minimi tal-investigazzjoni u l-infurzar għall-infurzaturi nazzjonali u l-proċeduri tal-investigazzjonijiet u tal-infurzar meta hemm involuti mill-inqas żewġ Stati Membri. Dan hu mistenni jsaħħaħ l-infurzar transfruntier.

It-tisħiħ tad-drittijiet tal-persuni b’diżabbiltà hu konformi mal-UNCRPD u mal-Istrateġija Ewropea tad-Diżabbiltà 2010-2020 19 . Id-Direttiva (UE) 2016/797 dwar l-interoperabbiltà tas-sistema ferrovjarja (riformulazzjoni) 20 tinkludi wkoll referenzi għall-aċċessibbiltà. Ir-rekwiżiti tal-Att Ewropew dwar l-Aċċessibbiltà se japplikaw fejn tidħol l-aċċessibbiltà tal-informazzjoni. Il-persuni b’mobbiltà mnaqqsa se jibbenefikaw ukoll minn aċċessibbiltà aħjar.

Il-proposta tinkludi referenzi għall-COTIF (ir-Regoli Uniformi tas-CIV), u b’hekk testendi r-regoli tagħha għas-servizzi tat-trasport domestiku bil-ferrovija fl-UE. Bħala membri tal-OTIF, l-UE u l-Istati Membri tagħha japplikaw ir-Regoli Uniformi CIV, jieħdu sehem fl-assemblej ġenerali tal-OTIF u jivvotaw dwar ir-reviżjonijiet tas-CIV.

2.IL-BAŻI ĠURIDIKA, IS-SUSSIDJARJETÀ U L-PROPORZJONALITÀ

2.1.Il-bażi ġuridika

Il-bażi ġuridika hija l-Artikolu 91(1) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, li għalih tapplika l-proċedura ta’ kodeċiżjoni.

2.2.Is-sussidjarjetà (għall-kompetenza mhux esklużiva)

It-trasport bil-ferrovija għandu natura transfruntiera u anki s-servizzi domestiċi jużawhom residenti ta’ pajjiżi differenti tal-UE. L-applikazzjoni u l-infurzar diverġenti tar-Regolament joħolqu inċertezza legali, idgħajfu d-drittijiet tal-passiġġieri u jaffettwaw il-kompetizzjoni bejn l-operaturi ferrovjarji. Dawn il-problemi jistgħu jiġu indirizzati biss b’intervent koordinat tal-UE.

Il-proposta tnaqqas l-eżenzjonijiet nazzjonali u b’hekk se tiżgura livelli simili ta’ protezzjoni għall-passiġġieri fl-UE kollha. B’aktar regoli sodi jinħoloq livell ekwu għas-settur ferrovjarju u jiġu armonizzati d-drittijiet bażiċi tal-passiġġieri fl-UE kollha.

2.3.Il-proporzjonalità

Il-proposta tikkonforma mal-prinċipju tal-proporzjonalità. L-ispejjeż addizzjonali għas-settur ferrovjarju u għall-awtoritajiet nazzjonali huma limitati għal dawk meħtieġa biex jittejbu l-applikazzjoni u l-infurzar tad-drittijiet tal-passiġġieri. It-tnaqqis fl-eżenzjonijiet ifisser żieda fl-għoti ta’ attenzjoni, assistenza u kumpens, iżda dawn iż-żiedet fl-ispejjeż se jiġu bbilanċjati fost l-oħrajn bil-klawżola l-ġdida tal-forza maġġuri.

2.4.L-għażla tal-istrument

Din il-proposta għandha l-għan li tirrevedi r-Regolament eżistenti u għalhekk se jinżamm l-istess strument.

3.IR-RIŻULTATI TAL-EVALWAZZJONIJIET EX POST, TAL-KONSULTAZZJONIJIET MAL-PARTIJIET KONĊERNATI U TAL-VALUTAZZJONIJIET TAL-IMPATT

3.1.L-evalwazzjonijiet ex post/il-kontrolli tal-idoneità tal-leġiżlazzjoni eżistenti

Għajr ir-rapport tal-2013, ma saret l-ebda evalwazzjoni ex post. Il-valutazzjoni tal-impatt ikkonfermat u, meta kien hemm bżonn, aġġornat is-sejbiet tar-rapport.

3.2.Il-konsultazzjonijiet mal-partijiet konċernati

Għall-valutazzjoni tal-impatt intużaw mezzi differenti biex jinġabar il-kontribut tal-partijiet konċernati, fosthom konsultazzjoni pubblika miftuħa (OPC) u konsultazzjonijiet immirati minn kuntrattur estern. Intalbu kontribut kwalitattiv (opinjonijiet, fehmiet, suġġerimenti) u informazzjoni kwantitattiva (dejta, statistika).

Fost il-partijiet konċernati kien hemm parteċipanti mill-industrija, gruppi li jirrappreżentaw lill-passiġġieri/konsumaturi, persuni b’diżabbiltà u persuni b’mobbiltà mnaqqsa (PRMs), u awtoritajiet pubbliċi, jiġifieri dawk milquta mill-politika, dawk li japplikawha u dawk b’interess qawwi fiha.

3.2.1.Il-konsultazzjoni pubblika miftuħa

Il-konsultazzjoni pubblika miftuħa ġiet organizzata bejn Frar u Mejju 2016 fuq Il-Vuċi Tiegħek fl-Ewropa 21 biex tiġbor l-opinjonijiet tal-partijiet konċernati dwar il-problemi pperċepiti bir-Regolament, xi soluzzjonijiet possibbli u l-impatti probabbli tagħhom. Waslu 190 tweġiba mingħand diversi kategoriji ta’ dawk li wieġbu: ċittadini/assoċjazzjonijiet tal-konsumaturi, tal-passiġġieri, organizzazzjonijiet tal-persuni b’mobbiltà mnaqqsa, federazzjonijiet tal-industrija, awtoritajiet pubbliċi, impriżi ferrovjarji, amministraturi tal-infrastruttura, bejjiegħa tal-biljetti u oħrajn.

3.2.2.Il-konsultazzjonijiet immirati

Il-konsultazzjonijiet immirati kienu jinvolvu sensiela ta’ intervisti bbażati fuq kwestjonarji lid-diversi partijiet konċernati. Inħoloq sett ta’ 13-il studju tal-każ, u s-sejbiet intużaw biex jorqmu u jiffinalizzaw id-definizzjoni tal-problema. Minbarra dan, tħejjew 13-il studju li mhumiex tal-każ biex tinġabar aktar dejta.

3.2.3.L-analiżi tar-riżultati b’rabta mal-problemi ewlenin identifikati

3.2.3.1.L-għarfien u l-informazzjoni dwar id-drittijiet tal-passiġġieri

Il-passiġġieri u l-assoċjazzjonijiet tal-konsumaturi lmentaw dwar in-nuqqas ta’ għarfien dwar id-drittijiet tal-passiġġieri. Minn fost l-organizzazzjonijiet tal-persuni b’mobbiltà mnaqqsa, ħamsa (63 %) semmew li l-persuni b’diżabbiltà u l-persuni b’mobbiltà mnaqqsa mhumiex infurmati tajjeb dwar id-drittijiet tagħhom u talbu informazzjoni aħjar għall-passiġġieri. Il-biċċa l-kbira tal-awtoritajiet pubbliċi kkonfermaw in-nuqqas ta’ għarfien u kkritikaw il-livell tal-informazzjoni mogħtija tul il-vjaġġ. L-impriżi ferrovjarji argumentaw li l-passiġġieri huma infurmati tajjeb.

3.2.3.2.L-eżenzjonijiet

Minn fost l-assoċjazzjonijiet tal-passiġġieri u tal-konsumaturi, sebgħa (47 %) qablu li jenħtieġ ikun hemm anqas eżenzjonijiet. Uħud mill-organizzazzjonijiet tal-persuni b’mobbiltà mnaqqsa talbu li jitneħħew l-eżenzjonijiet, iżda erba’ (50 %) minnhom ma taw “l-ebda opinjoni”. Il-federazzjonijiet tal-industrija u l-impriżi ferrovjarji appoġġaw l-eżenzjonijiet.

3.2.3.3.L-assistenza lill-persuni b’diżabbiltà u lill-persuni b’mobbiltà mnaqqsa

L-organizzazzjonijiet tal-persuni b’mobbiltà mnaqqsa lmentaw dwar id-drittijiet antikwati tal-persuni b’mobbiltà mnaqqsa u dwar in-nuqqas ta’ informazzjoni biżżejjed. L-assoċjazzjonijiet tal-passiġġieri u tal-konsumaturi jaqblu ma’ din il-fehma. Problemi oħrajn huma relatati mal-aċċessibbiltà fl-istazzjonijiet u fuq il-ferroviji, il-proċessi għaljin ta’ qabel in-notifika, ir-rifjut li tingħata assistenza u n-nuqqas ta’ assistenza disponibbli f’ċertu ħinijiet tal-ġurnata. L-impriżi ferrovjarji kienu mħassba l-aktar fuq l-abbużi fl-assistenza għall-persuni b’mobbiltà mnaqqsa daqslikieku kien xi servizz ta’ porter bla ħlas.

3.2.3.4.Il-kompiti tal-Korpi Nazzjonali tal-Infurzar, u l-infurzar

Iċ-ċittadini, l-assoċjazzjonijiet tal-passiġġieri/konsumaturi u l-organizzazzjonijiet tal-persuni b’mobbiltà mnaqqsa lmentaw dwar il-proċeduri mhux adegwati tat-trattament tal-ilmenti. Il-Korpi Nazzjonali tal-Infurzar talbu biex jiġu ċċarati r-rwoli u l-kompiti tagħhom. L-amministratur tal-infrastruttura deherlu li l-impriżi ferrovjarji biss għandhom jittrattaw l-ilmenti. Il-federazzjonijiet tal-industrija ma qablux mal-proposta biex jissaħħaħ ir-rwol tal-Korpi Nazzjonali tal-Infurzar. Dawn u l-amministratur tal-infrastruttura qablu ma’ skadenza ta’ tliet xhur għall-preżentazzjoni tal-ilmenti.

3.2.3.5.Il-ħruġ tal-biljetti

L-assoċjazzjonijiet tal-passiġġieri/konsumaturi talbu għal kjarifika dwar il-bejgħ tal-biljetti globali. Minn fost l-impriżi ferrovjarji, tmienja (73 %) qalu li l-kunċetti ta’ “trasportatur” u ta’ “konnessjoni li ma ntlaħqitx” ma kinux ċari, filwaqt li sebgħa (64 %) dehrilhom li l-kunċett ta’ “bejgħ ta’ biljetti globali” kien ċar. Korp Nazzjonali tal-Infurzar wieħed deherlu li l-Linji Gwida Interpretattivi kkumplikaw il-kwistjoni tal-bejgħ tal-biljetti globali, iżda l-federazzjonijiet tal-industrija ma qablux ma’ din il-fehma.

3.2.3.6.Il-forza maġġuri

Il-maġġoranza ta’ dawk li wieġbu minn fost iċ-ċittadini, l-assoċjazzjonijiet tal-passiġġieri/konsumaturi u l-assoċjazzjonijiet tal-persuni b’mobbiltà mnaqqsa, kif ukoll diversi Korpi Nazzjonali tal-Infurzar, irrifjutaw l-introduzzjoni tal-klawżola tal-forza maġġuri. Min-naħa l-oħra, il-federazzjonijiet tal-industrija u l-impriżi ferrovjarji qablu ma’ din il-klawżola biex it-trasport bil-ferroviji jkun allinjat ma’ trasport b’mezzi oħrajn u jkunu żgurati ċ-ċarezza legali u l-konsistenza. Minn konsultazzjoni informali mal-Istati Membri ħareġ fid-dieher li l-maġġoranza huma favur li tiddaħħal klawżola tal-forza maġġuri.

3.3.Il-ġbir u l-użu tal-għarfien espert

Il-Kummissjoni talbet l-għarfien espert ta’ kuntrattur estern (Steer Davies Gleeve), ġabret xi dejta, ħejjiet xi studji tal-każ u pprovdiet strument analitiku għall-valutazzjoni tal-impatt. Ir-rapport tal-istudju se jiġi ppubblikat ladarba jkun approvat.

3.4.Il-valutazzjoni tal-impatt

L-ewwel rapport tal-valutazzjoni tal-impatt ġie ppreżentat lill-Bord tal-Iskrutinju Regolatorju fit-18 ta’ Jannar 2017. Il-Bord tal-Iskrutinju Regolatorju ta opinjoni negattiva minħabba nuqqasijiet f’dak li għandu x’jaqsam, b’mod partikolari, mal-ġustifikazzjoni ekonomika għall-introduzzjoni ta’ klawżola tal-forza maġġuri. Kwistjonijiet oħra jikkonċernaw l-istruttura u l-kontenut tal-alternattivi ta’ politika, ir-rappreżentazzjoni tal-opinjonijiet tal-partijiet konċernati, u l-analiżi u t-tqabbil tal-impatti ta’ politika, l-aktar b’rabta mal-ispejjeż u l-arranġamenti tal-monitoraġġ.

In-nuqqasijiet ġew indirizzati kif ġej: minħabba l-għadd kbir ta’ alternattivi mhux relatati, l-alternattivi ta’ politika tqassmu b’mod sekwenzjali biex isiru analiżi u tqabbil tal-ispejjeż u l-benefiċċji u jingħażel ix-xenarju ta’ politika ppreferut għal kull tema. Għalhekk l-alternattiva ppreferuta finali tlaqqa’ x-xenarji ppreferuti skont it-temi differenti. Fejn tidħol il-forza maġġuri, l-evidenza disponibbli tassew limitata turi li l-problema ftit li xejn għandha skala ekonomika. Iżda l-valutazzjoni tal-impatt tindirizza l-kwistjoni b’reazzjoni għat-talbiet sinifikanti tal-partijiet konċernati fis-settur ferrovjarju u tal-Istati Membri, l-aktar biex ikun żgurat li l-prinċipji tal-ugwaljanza u tal-proporzjonalità jkunu rispettati.

Fis-7 ta’ April 2017 tressaq rapport rivedut tal-valutazzjoni tal-impatt lill-Bord tal-Iskrutinju Regolatorju u fit-12 ta’ Mejju 2017 ingħatat opinjoni pożittiva. Ma’ din il-proposta qed jitressaq ir-rapport finali li jirreaġixxi għar-rakkomandazzjonijiet tal-Bord tal-Iskrutinju Regolatorju biex ċerti aspetti jiġu ċċarati aħjar.

3.4.1.Kwistjonijiet relatati mal-analiżi ekonomika 

L-ispejjeż u l-benefiċċji ekonomiċi u soċjali ewlenin ġew ikkalkulati b’mod kwantitattiv skont id-dejta disponibbli. Xi spejjeż u benefiċċji oħrajn ġew ivvalutati b’mod kwalitattiv. Il-valur soċjali nett totali ġie vvalutat skont l-interessi kunfliġġenti taż-żewġ partijiet konċernati ewlenin: il-passiġġieri u s-settur ferrovjarju. Il-valutazzjoni tal-impatt qieset l-impatt ta’ dawn li ġejjin fuq l-ispejjeż tal-impriżi ferrovjarji:

(a)    il-kumpens għad-dewmien

(b)    l-assistenza lill-passiġġieri f’każ ta’ interruzzjoni/dewmien; u

(c)    it-taħriġ tal-persunal b’rabta mal-persuni b’mobbiltà mnaqqsa.

Teżisti korrelazzjoni diretta bejn l-ispejjeż u l-benesseri tal-passiġġieri, ngħidu aħna żieda fil-kumpens għad-dewmien tfisser żieda fil-benesseri tal-passiġġieri.

L-ispejjeż u l-benefiċċji kollha huma analizzati fuq perjodu ta’ 15-il sena (2020-2035).

3.4.2.Analiżi tal-alternattivi ta’ politika skont it-tema b’distinzjoni bejn il-kwistjonijiet ewlenin u l-kwistjonijiet sekondarji

Il-kwistjonijiet ewlenin

Il-valutazzjoni tal-impatt għażlet ix-xenarju ta’ politika B bħala l-alternattiva ppreferuta. Din issib kompromess bilanċjat bejn l-interessi kunfliġġenti tal-passiġġieri u tal-impriżi ferrovjarji għax iżżid il-protezzjoni tal-passiġġieri mingħajr ma tixħet piż finanzjarju żejjed fuq l-industrija ferrovjarja (hi mistennija żieda ġenerali ta’ 0.13 % fl-ispejjeż tas-settur ferrovjarju). It-tneħħija tal-eżenzjonijiet kollha minn fuq is-servizzi urbani, suburbani u reġjonali tixħet piż żejjed fuq is-settur ferrovjarju bir-riskju li xi operaturi jiddeċiedu li jwaqqfu s-servizzi.

Il-valutazzjoni tal-impatt għażlet ix-xenarju ta’ politika B bħala l-alternattiva ppreferuta. Dan ilaqqa’ ż-żieda fil-benefiċċji għall-persuni b’mobbiltà mnaqqsa ma’ piż żgħir għas-settur ferrovjarju.

Il-valutazzjoni tal-impatt għażlet ix-xenarju ta’ politika B bħala l-alternattiva ppreferuta. Dan jinvolvi approċċ komprensiv għall-problema tan-nuqqas ta’ aċċessibbiltà tal-informazzjoni mingħajr ma joħloq spejjeż kbar għas-settur ferrovjarju.

L-għoti ta’ taħriġ dwar l-għarfien fuq id-diżabbiltà mhux piż kbir għas-settur ferrovjarju għax l-ispejjeż totali tiegħu jiżdiedu biss b’0.31 %. Għalhekk il-valutazzjoni tal-impatt għażlet ix-xenarju ta’ politika B bħala l-alternattiva ppreferuta

Il-valutazzjoni tal-impatt għażlet ix-xenarju ta’ politika B bħala l-alternattiva ppreferuta. Is-settur ferrovjarju jrid isegwi proċess ċar u dettaljat tat-trattament tal-ilmenti. Il-passiġġieri se jkollhom mezzi aħjar għall-ilmenti u r-rimedju.

Il-valutazzjoni tal-impatt għażlet ix-xenarju ta’ politika B bħala l-alternattiva ppreferuta. Dan ma jinvolvix biss li jiġi ddefinit il-bejgħ tal-biljetti globali, iżda li l-impriżi ferrovjarji u tal-bejjiegħa tal-biljetti jitħeġġu joffruhom u jkunu obbligati jinfurmaw lill-passiġġieri dwar id-drittijiet tagħhom.

Il-valutazzjoni tal-impatt għażlet ix-xenarju ta’ politika B bħala l-alternattiva ppreferuta. Dan jiċċara r-rwoli u r-responsabbiltajiet tal-Korpi Nazzjonali tal-Infurzar b’rabta mat-trattament tal-ilmenti u l-koperazzjoni, fosthom il-kwistjonijiet transfruntieri. Jekk jitjiebu l-arranġamenti tal-ħidma tal-Korpi Nazzjonali tal-Infurzar, jitjieb l-infurzar.

L-introduzzjoni tal-klawżola tal-forza maġġuri tnaqqas il-piż finanzjarju fuq l-impriżi ferrovjarji. Fl-istess waqt, din tnaqqas id-dritt tal-passiġġieri għal kumpens. Ix-xenarju ta’ politika B hu bbażat fuq definizzjoni wiesgħa ta’ forza maġġuri u jinvolvi aktar għajnuna finanzjarja lill-impriżi ferrovjarji (EUR 1 299 miljun aktar mix-xenarju bażi u EUR 737 miljun aktar mix-xenarju ta’ politika A). Ix-xenarju ta’ politika A b’definizzjoni limitata jillimita t-tnaqqis tad-drittijiet tal-passiġġieri filwaqt li l-piż fuq l-impriżi ferrovjarji xorta jibqa’ mnaqqas meta mqabbel max-xenarju bażi.

It-tnaqqis fid-drittijiet tal-passiġġieri hu kontrobilanċjat b’żieda fil-benefiċċji għall-passiġġieri, fosthom inqas eżenzjonijiet u miżuri għall-persuni b’mobbiltà mnaqqsa, li mistennija jilħqu l-EUR 191 miljun. Dan ix-xenarju jiżgura livell għoli ta’ protezzjoni tal-konsumaturi għax il-klawżola ma taffettwax id-drittijiet għal assistenza, attenzjoni u informazzjoni. Il-piż fuq il-Korpi Nazzjonali tal-Infurzar jaf jiżdied daqsxejn minħabba interventi f’każijiet kontroversjali. Id-definizzjoni limitata ta’ forza maġġuri tħalli inqas lok għall-interpretazzjoni u se twassal għal inqas interventi.

Għalhekk il-valutazzjoni tal-impatt tagħżel ix-xenarju ta’ politika A bħala l-alternattiva ppreferuta għax dan jiżgura bilanċ ġust bejn l-interessi tal-passiġġieri u tal-industrija ferrovjarja. L-oneru tal-prova li teżisti forza maġġuri hu f’idejn l-impriża ferrovjarja.

Il-kwistjonijiet sekondarji

Għal bosta kwistjonijiet sekondarji relatati mal-informazzjoni, in-nondiskriminazzjoni, is-CIV, l-ippjanar ta’ kontinġenza, id-dritt għal kumpens u t-trattament tal-ilmenti mill-impriżi ferrovjarji, ġie ssuġerit biss xenarju ta’ politika wieħed.

Tingħata setgħa speċifika lill-Kummissjoni biex taġġorna l-Anness I ta’ dan ir-Regolament b’mod li jqis l-emendi fis-CIV u b’hekk tkun żgurata l-konsistenza bejniethom.

Il-qsim tal-piżijiet ma’ partijiet konċernati oħra jillimita l-ispejjeż għall-impriżi ferrovjarji.

L-impriżi ferrovjarji jkollhom aċċess eħfef għal rimedju minn partijiet terzi responsabbli għad-dewmien.

Il-limiti taż-żmien biex jitressqu l-ilmenti jnaqqsu l-ispejjeż għax m’hemmx bżonn li d-dejta dwar l-inċidenti tinħażen għal perjodu twil ta’ żmien.

3.5.Id-drittijiet fundamentali

L-Artikolu 38 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea jeżiġi li l-politiki tal-Unjoni jiżguraw livell għoli ta’ protezzjoni tal-konsumaturi. L-Artikolu 26 tal-Karta jappella għall-integrazzjoni tal-persuni b’diżabbiltà u jeżiġi li l-Istati Membri jieħdu miżuri biex jiżguraw li dawn il-persuni jkunu indipendenti, jintegraw b’mod soċjali u professjonali, u li jieħdu sehem fil-ħajja tal-komunità. Jekk jissaħħu d-drittijiet tal-passiġġieri ferrovjarji fl-UE, ikompli jiżdied il-livell għoli ta’ protezzjoni tal-konsumaturi.

4.L-IMPLIKAZZJONIJIET BAĠITARJI

Il-proposta m’għandhiex implikazzjonijiet fuq il-baġit tal-UE.

5.ELEMENTI OĦRAJN

5.1.Pjanijiet tal-implimentazzjoni u arranġamenti tal-monitoraġġ, tal-evalwazzjoni u tar-rappurtar

Il-Kummissjoni se tissorvelja l-implimentazzjoni u l-effettività ta’ din l-inizjattiva abbażi tal-indikaturi ta’ progress bħall-għadd ta’ servizzi eżentati, il-persentaġġ tal-persunal li jikseb taħriġ dwar l-għarfien fuq id-diżabbiltà, l-għadd ta’ talbiet għal assistenza, il-konformità mar-rekwiżiti għall-informazzjoni, l-għadd ta’ biljetti globali mibjugħa, l-għadd ta’ lmenti u ħlasijiet ta’ kumpens. Ħames snin wara li tidħol fis-seħħ il-leġiżlazzjoni proposta, il-Kummissjoni se tevalwa jekk intlaħqux l-għanijiet tagħha.

ê 1371/2007/KE (adattat)

2017/0237 (COD)

Proposta għal

REGOLAMENT TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

dwar id-Drittijiet u l-Obbligi tal-Passiġġieri tal-Ferroviji

(Riformulazzjoni)

(Test b’rilevanza għaż-ŻEE)

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea Ö dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea Õ , u b’mod partikolari l-Artikolu 71 Ö 91 Õ (1) tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta tal-Kummissjoni Ö Ewropea Õ ,

Ö Wara li l-abbozz tal-att leġiżlattiv intbagħat lill-parlamenti nazzjonali, Õ

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew 22 ,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni 23 ,

Filwaqt li jaġixxu skont il-proċedura stabbilita fl-Artikolu 251 tat-Trattat, fid-dawl tat-test konġunt approvat mill-Kumitat ta’ Konċiljazzjoni fil-31 ta’ Lulju 2007 24 Ö il-proċedura leġiżlattiva ordinarja Õ ,

Billi:

ò ġdid

(1)Iridu jsiru għadd ta’ emendi fir-Regolament (KE) Nru 1371/2007 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 25 . Fl-interess taċ-ċarezza, jenħtieġ li dak ir-Regolament jiġi riformulat.

ê 1371/2007/KE, il-premessa 1

(2)Fil-qafas tal-politika komuni tat-trasport, hu importanti li d-drittijiet tal-utent tal-passiġġieri ferrovjarji jkunu mħarsa u tittejjeb il-kwalità u l-effettività tas-servizzi ferrovjarji tal-passiġġieri biex jiġi megħjun it-tkabbir tas-sehem tat-trasport ferrovjarju meta mqabbel ma’ mezzi oħra tat-trasport.

ê 1371/2007/KE, il-premessa 2 (adattat)

Il-komunikazzjoni tal-Kummissjoni “L-Istrateġija dwar il-Politika tal-Konsumatur għall-2002-2006” 26 tistabbilixxi l-għan li jinkiseb livell għoli ta’ ħarsien tal-konsumatur fil-qasam tat-trasport, kif jitlob l-Artikolu 153(2) tat-Trattat.

ò ġdid

(3)Minkejja li fl-Unjoni sar bosta progress fejn tidħol il-protezzjoni tal-konsumaturi, il-protezzjoni tad-drittijiet tal-passiġġieri tal-ferroviji jeħtieġ titjieb aktar.

ê 1371/2007/KE, il-premessa 3

(4)Ġaladarba l-passiġġier tal-ferroviji hu l-parti d-dgħajfa fil-kuntratt tat-trasport, għandhom jiġu mħarsa d-drittijiet tal-passiġġier f’dan ir-rigward.

ò ġdid

(5)Jekk il-passiġġieri tal-ferroviji li jagħmlu vjaġġi internazzjonali u domestiċi fuq distanzi twal jingħataw l-istess drittijiet, dan iżid il-livell ta’ protezzjoni tal-konsumaturi fl-Unjoni, jiżgura kundizzjonijiet ekwi għall-impriżi ferrovjarji, u lill-passiġġieri jiggarantilhom livell uniformi ta’ drittijiet.

(6)Is-servizzi ferrovjarji urbani, suburbani u reġjonali tal-passiġġieri għandhom natura differenti mis-servizzi fuq distanzi twal. Għalhekk l-Istati Membri għandhom jitħallew jeżentaw lis-servizzi ferrovjarji urbani, suburbani u reġjonali tal-passiġġieri li mhumiex servizzi transfruntieri fl-Unjoni minn ċerti dispożizzjonijiet dwar id-drittijiet tal-passiġġieri.

ê 1371/2007/KE, il-premessa 24 (adattat)

ð ġdid

(7)Huwa mira ta’ dan ir-Regolament li jtejjeb is-servizzi ferrovjarji tal-passiġġieri Ö fl-Unjoni Õ fil-Komunità. Għalhekk l-Istati Membri għandu jkollhom il-possibbiltà li jagħtu eżenzjonijiet għal servizzi f’reġjuni fejn parti konsiderevoli mis-servizz jitħaddem barra Ö mill-Unjoni, Õ mill-Komunitàð diment li jkun żgurat livell xieraq ta’ drittijiet tal-passiġġieri min-naħa ta’ dawn is-servizzi mogħtija fit-territorju ta’ dawn l-Istati Membri, b’konformità mal-liġijiet nazzjonali tagħhom ï.

ò ġdid

(8)Madankollu, l-eżenzjonijiet m’għandhomx japplikaw għad-dispożizzjonijiet ta’ dan ir-Regolament li jiffaċilitaw l-użu tas-servizzi ferrovjarji mill-persuni b’diżabbiltà jew mill-persuni b’mobbiltà mnaqqsa. Minbarra dan, l-eżenzjoni temporanja m’għandhiex tapplika għad-drittijiet ta’ dawk li jixtiequ jixtru biljetti biex jivvjaġġaw bil-ferrovija biex jagħmlu dan mingħajr diffikultajiet żejda, u lanqas għal dawk id-dispożizzjonijiet dwar ir-responsabbiltà tal-impriżi ferrovjarji fir-rigward tal-passiġġieri u l-bagalji tagħhom, u lanqas għar-rekwiżit li l-impriżi ferrovjarji jkunu assigurati sew, u lanqas għar-rekwiżit li dawk l-impriżi jieħdu miżuri xierqa biex jiżguraw is-sigurtà personali tal-passiġġieri fl-istazzjonijiet ferrovjarji u fuq il-ferroviji u biex jimmaniġġaw ir-riskju.

ê 1371/2007/KE, il-premessa 4

ð ġdid

(9)Id-drittijiet tal-utenti għal servizzi bil-ferrovija jinkludu li jirċievu informazzjoni rigward is-servizz kemm qabel kif ukoll matul il-vjaġġ. Kull meta hu possibbli, l-impriżi ferrovjarji u l-bejjiegħa tal-biljetti għandhom jipprovdu din l-informazzjoni minn qabel u mill-aktar fis possibbli. ð Dik l-informazzjoni jenħtieġ tingħata b’formati aċċessibbli għall-persuni b’diżabbiltà u l-persuni b’mobbiltà mnaqqsa. ï

ê 1371/2007/KE, il-premessa 5 (adattat)

(10)Rekwiżiti aktar dettaljati rigward l-għoti tal-informazzjoni dwar l-ivvjaġġar se jitniżżlu Ö huma stabbiliti Õ fl-ispeċifikazzjoni teknika għall-interoperabbiltà (TSI) msemmija fir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 454/2011 27   fid-Direttiva 2001/16/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-19 ta’ Marzu 2001 dwar l-interoperabbiltà tas-sistema ferrovjarja konvenzjonali 28 .

ê 1371/2007/KE, il-premessa 6 (adattat)

(11)It-tisħiħ tad-drittijiet tal-passiġġieri ferrovjarji għandu jinbena fuq is-sistema ta’ il-liġi internazzjonali eżistenti dwar dan is-suġġett li tinsab fl-Appendiċi A — Regoli uniformi dwar il-Kuntratt għat-Trasport Internazzjonali ta’ Passiġġieri u Bagalji bil-Ferrovija (CIV) mal-Konvenzjoni dwar it-Trasport Internazzjonali bil-Ferrovija (COTIF) tad-9 ta’ Mejju 1980, kif modifikati mill-Protokoll għall-modifikazzjoni tal-Konvenzjoni dwar it-Trasport Internazzjonali bil-Ferrovija tat-3 ta’ Ġunju 1999 (il-Protokoll tal-1999). Madankollu huwa mixtieq li l-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament jiġi estiż sabiex jipproteġi mhux biss lill-passiġġieri internazzjonali iżda anki lill-passiġġieri domestiċi. Ö Fit-23 ta’ Frar 2013, l-Unjoni aderiet mal-COTIF. Õ

ò ġdid

(12)Fil-kuntest tal-bejgħ tal-biljetti tat-trasport tal-passiġġieri, l-Istati Membri jenħtieġ jieħdu l-miżuri kollha meħtieġa biex jipprojbixxu diskriminazzjoni minħabba n-nazzjonalità jew ir-residenza, irrispettivament minn jekk il-passiġġier konċernat hux preżenti, b’mod permanenti jew temporanju, fi Stat Membru ieħor. Dawk il-miżuri jenħtieġ ikopru kull forma moħbija ta’ diskriminazzjoni li, għax jitħaddmu kriterji oħrajn, bħalma huma r-residenza, il-post fiżiku jew diġitali, jista’ jkollhom l-istess effett. Minħabba l-iżvilupp ta’ pjattaformi fuq l-internet li jbigħu l-biljetti tat-trasport tal-passiġġieri, l-Istati Membri jenħtieġ jagħtu attenzjoni speċjali biex jiżguraw li ma ssir l-ebda diskriminazzjoni waqt il-proċess biex jiġu aċċessati l-pjattaformi fuq l-internet jew biex jinxtraw il-biljetti. Iżda jenħtieġ li l-iskemi tat-trasport li jinvolvu tariffi soċjali ma jiġux esklużi awtomatikament, diment li dawn ikunu proporzjonati u jitħaddmu indipendentement min-nazzjonalità tal-persuni konċernati.

(13)Iż-żieda fil-popolarità taċ-ċikliżmu madwar l-Unjoni qed tħalli implikazzjonijiet fuq il-mobbiltà ġenerali u t-turiżmu. Jekk fil-qasma modali jiżdied l-użu tal-ferroviji u taċ-ċikliżmu, jonqos l-impatt tat-trasport fuq l-ambjent. Għalhekk l-impriżi ferrovjarji jenħtieġ jiffaċilitaw kemm jista’ jkun it-taħlita taċ-ċikliżmu u l-vjaġġi bil-ferrovija, l-aktar billi jippermettu l-ġarr tar-roti fuq il-ferroviji.

ê 1371/2007/KE, il-premessa 7 (adattat)

(14)L-impriżi ferrovjarji għandhom jiffaċilitaw jikkoperaw sabiex jiġi ffaċilitat it-trasferiment ta’ passiġġieri ferrovjarji minn operatur għal ieħor billi jipprovdu biljetti globali, kull meta dan ikun possibbli.

ê 1371/2007/KE, il-premessa 8

L-għoti tal-informazzjoni u l-biljetti lill-passiġġieri tal-ferroviji għandu jeħfief bl-adattazjoni ta’ sistemi kompjuterizzati għal speċifikazzjonijiet komuni.

ê 1371/2007/KE, il-premessa 9

L-implimentazzjoni ulterjuri tas-sistemi ta’ informazzjoni dwar l-ivvjaġġar u r-riżervazzjoni għandha tiġi eżegwita skont it-TSIs.

ê 1371/2007/KE, il-premessa 10 (adattat)

ð ġdid

(15)ð Fid-dawl tal-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Drittijiet tal-Persuni b'Diżabbiltà u sabiex il-persuni b’diżabbiltà u l-persuni b’mobbiltà mnaqqsa jingħataw opportunitajiet għall-ivvjaġġar bil-ferroviji li jkunu komparabbli ma’ dawk ta’ ċittadini oħra, għandhom jiġu stabbiliti r-regoli għal nondiskriminazzjoni u assistenza waqt il-vjaġġ tagħhom. ï Mis-servizzi tal-passiġġieri tal-ferroviji għandhom jibbenefikaw iċ-ċittadini inġenerali. Għaldaqstant pIl-persuni Ö b’diżabbiltà Õ u l-persuni b’mobbiltà mnaqqsa, kemm jekk ikkawżata mid-diżabilità, mill-età jew minn xi fattur ieħor, għandu jkollhom opportunitajiet għall-ivvjaġġar bil-ferrovija li jistgħu jitqabblu ma’ dawk ta’ ċittadini oħra. Il-persuni b’diżabbiltà u l-persuni b’mobbiltà mnaqqsa għandhom l-istess dritt bħaċ-ċittadini l-oħra kollha għall-moviment liberu, għall-libertà tal-għażla u għan-nondiskriminazzjoni. Fost l-oħrajn, għandha tingħata attenzjoni speċjali għall-għoti ta’ informazzjoni lill-persuni b’diżabilità Ö b’diżabbiltà Õ u lill-persuni b’mobbiltà mnaqqsa rigward l-aċċessibbiltà tas-servizzi ferrovjarji, il-kundizzjonijiet tal-aċċess tal-vaguni u l-faċilitajiet abbord. Sabiex il-passiġġieri b’indeboliment sensorju jkunu mogħtija l-aħjar informazzjoni dwar xi dewmien, għandhom jintużaw sistemi viżivi u awditivi, kif jixraq. Għandu jkun possibbli għal pIl-Persuni Ö b’diżabbiltà Õ u l-persuni b’mobbiltà mnaqqsa għandhom ikunu jistgħu jixtru l-biljetti minn fuq il-ferrovija mingħajr ħlasijiet żejda. ð Il-persunal għandu jingħata t-taħriġ kif xieraq biex ikun jista’ jissodisfa l-ħtiġijiet tal-persuni b’diżabbiltà u tal-persuni b’mobbiltà mnaqqsa, l-aktar meta jkun qed jagħtihom assistenza. Sabiex ikunu żgurati l-istess kundizzjonijiet tal-ivvjaġġar, dawn il-persuni għandhom jingħataw assistenza fl-istazzjonijiet u abbord f’kull ħin meta joperaw il-ferroviji u mhux biss f’ċerti ħinijiet tal-jum. ï

ê 1371/2007/KE, il-premessa 11 (adattat)

ð ġdid

(16)L-impriżi ferrovjarji u l-amministraturi tal-istazzjonijiet jenħtieġ jikkunsidraw il-bżonnijiet b’diżabbiltà tal-persuni Ö b’diżabbiltà Õ u tal-persuni b’mobbiltà mnaqqsa, permezz ta’ konformità mat-TSIs għal persuni b’mobbilità mnaqqsa,. sabiex jiżguraw li Ö Minbarra dan Õ , b’konformità mar-regoli tal-Komunità Ö tal-Unjoni Õ dwar l-akkwist pubbliku, ð b’mod partikolari d-Direttiva 2014/24/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 29 , ï il-bini u l-vaguni kollha jkunu Ö jenħtieġ ikunu Õ aċċessibbli billi progressivament jitneħħew l-ostakli fiżiċi u t-tfixikil funzjonali meta jinxtara materjal ġdid jew isir xogħol ta’ kostruzzjoni jew xogħol maġġuri ta’ rinnovazzjoni.

ê 1371/2007/KE, il-premessa 14 (adattat)

ð ġdid

(17)Hu mixtieq li dan ir-Regolament joħloq sistema ta’ kumpens għall-passiġġieri fil-każ ta’ dewmien, li hija marbuta mar-responsabbiltà tal-impriża ferrovjarja, fuq l-istess bażi bħas-sistema internazzjonali pprovduta mill-COTIF u b’mod partikolari l-Appendiċi CIVÖ r-Regoli Uniformi CIV Õ tagħha dwar id-drittijiet tal-passiġġieri. ð F’każ ta’ dewmien fit-tul ta’ servizz tal-passiġġieri, l-impriżi ferrovjarji jenħtieġ jagħtu kumpens lill-passiġġieri skont persentaġġ tal-prezz tal-biljett. ï 

ê 1371/2007/KE, il-premessa 12

ð ġdid

(18)L-impriżi ferrovjarji għandhom ikunu obbligati li jkunu assigurati, jew li jagħmlu arranġamenti ekwivalenti, għar-responsabbiltà tagħhom lejn il-passiġġieri tal-ferroviji fil-każ ta’ inċident. L-inqas ammont ta’ assigurazzjoni għall-impriżi ferrovjari għandu jkun is-suġġett għal reviżjoni fil-futur. ð Jekk l-Istati Membri jistabbilixxu ammont massimu ta’ kumpens għad-danni f’każ ta’ mewt ta’ passiġġieri jew korrimenti personali ta’ passiġġieri, dak l-ammont tal-inqas jenħtieġ ikun daqs l-ammont stabbilit fir-Regoli Uniformi CIV. ï 

ê 1371/2007/KE, il-premessa 13

(19)Id-drittijiet imsaħħa ta’ kumpens u ta’ assistenza fil-każ ta’ dewmien, konnessjoni li ma ntlaħqitx jew kanċellazzjoni għandhom iwasslu għal inċentivi akbar għas-suq tal-passiġġieri tal-ferroviji, għall-benefiċċju tal-passiġġieri.

ò ġdid

(20)F’każ ta’ dewmien, il-passiġġieri għandhom jingħataw alternattivi għal kontinwazzjoni tat-trasport jew għal ridirezzjonar tar-rotta b’kundizzjonijiet tat-trasport komparabbli. F’dan il-każ jenħtieġ jitqiesu l-ħtiġijiet tal-persuni b’diżabbiltà u tal-persuni b’mobbiltà mnaqqsa.

(21)Iżda l-impriża ferrovjarja ma jenħtieġx tkun obbligata tħallas kumpens jekk turi li d-dewmien seħħ minħabba kundizzjonijiet severi tat-temp jew minħabba diżastri naturali kbar li pperikolaw l-operazzjoni sikura tas-servizzi. Kull każ bħal dan jenħtieġ ikollu l-karattru ta’ katastrofi naturali eċċezzjonali, kif distint mill-kundizzjonijiet normali u staġunali tat-temp, bħal ngħidu aħna l-maltempati tal-ħarifa jew l-għargħar urbani regolari li jseħħ bil-mareat jew meta jinħall is-silġ. L-impriżi ferrovjarji jenħtieġ juru li la setgħu jbassru u lanqas jevitaw id-dewmien anki meta jkunu ħadu l-miżuri raġonevoli kollha.

(22)F’koperazzjoni mal-amministraturi tal-infrastruttura u l-impriżi ferrovjarji, l-amministraturi tal-istazzjonijiet jenħtieġ iħejju pjanijiet ta’ kontinġenza biex kemm jista’ jkun inaqqsu l-impatt tal-interruzzjonijiet il-kbar billi lill-passiġġieri jagħtuhom informazzjoni xierqa u attenzjoni.

(23)Dan ir-Regolament m’għandux jillimita d-drittijiet tal-impriżi ferrovjarji milli jitolbu kumpens mingħand xi persuna, inkluż mingħand xi partijiet terzi, skont il-liġi nazzjonali applikabbli.

ê 1371/2007/KE, il-premessa 15

(24)Meta Stat Membru jagħti eżenzjoni lill-impriżi ferrovjarji mid-dispożizzjonijiet ta’ dan ir-Regolament, hu għandu jħeġġeġ lill-impriżi ferrovjarji, f’konsultazzjoni mal-organizzazzjonijiet li jirrappreżentaw lill-passiġġieri, biex idaħħlu fis-seħħ arranġamenti għall-kumpens u għall-assistenza f’każ ta’ interruzzjonijiet kbar fis-servizz ferrovjarju tal-passiġġieri.

ê 1371/2007/KE, il-premessa 16

(25)Hu mixtieq ukoll li l-vittmi tal-inċidenti u dawk li jiddependu fuqhom ikunu meħlusa minn preokkupazzjonijiet finanzjarji għaż-żmien qasir fil-perjodu eżatt wara l-inċident.

ê 1371/2007/KE, il-premessa 17

(26)Hu fl-interess tal-passiġġieri tal-ferroviji li jittieħdu l-miżuri xierqa, bi ftehim ma’ l-awtoritajiet pubbliċi, biex jiżguraw is-sigurtà personali tagħhom fl-istazzjonijiet kif ukoll fuq il-ferroviji.

ê 1371/2007/KE, il-premessa 18

(27)Il-passiġġieri ferrovjarji għandhom ikunu jistgħu jressqu lment lil kwalunkwe impriża ferrovjarja involuta dwar id-drittijiet u l-obbligi mogħtija minn dan ir-Regolament, u għandhom ikun intitolati li jirċievu tweġiba fi żmien raġonevoli.

ê 1371/2007/KE, il-premessa 19

ð ġdid

(28)L-impriżi ferrovjarji ð u l-amministraturi tal-istazzjonijiet ï għandhom jiddefinixxu l-istandards tal-kwalità tas-servizz għas-servizzi tal-passiġġieri tal-ferroviji, ð jagħmluhom disponibbli għall-pubbliku, ï jamministrawhom u jimmonitorjawhom.

ê 1371/2007/KE, il-premessa 20

Il-kontenut ta’ dan ir-Regolament għandu jkun rivedut fir-rigward tal-aġġustament ta’ ammonti finanzjarji għall-inflazzjoni u fir-rigward tar-rekwiżiti ta’ informazzjoni u tal-kwalità tas-servizz fid-dawl tal-iżviluppi fis-suq kif ukoll fid-dawl tal-effetti ta’ dan ir-Regolament fuq il-kwalità tas-servizz.

ò ġdid

(29)Biex jinżamm livell għoli ta’ protezzjoni tal-konsumatur fit-trasport ferrovjarju, għandu jkun meħtieġ li l-Istati Membri jinnominaw Korpi Nazzjonali tal-Infurzar biex isegwu mill-qrib u jinfurzaw dan ir-Regolament fil-livell nazzjonali. Dawk il-Korpi għandhom ikunu jistgħu jieħdu bosta miżuri ta’ infurzar. Il-passiġġieri jenħtieġ ikunu jistgħu jressqu l-ilmenti tagħhom quddiem dawn il-korpi dwar l-allegat ksur tar-Regolament. Biex ikun żgurat li dawn l-ilmenti jiġu trattati b’mod sodisfaċenti, il-korpi jenħtieġ jikkoperaw ukoll bejniethom.

ê 1371/2007/KE, il-premessa 21 (adattat)

ð ġdid

(30)ð L-ipproċessar tad-dejta personali jenħtieġ isir skont il-liġi tal-Unjoni dwar il-protezzjoni tad-dejta personali, b’mod partikolari ï Dan ir-Regolament għandu jkun mingħajr preġudizzjur-Regolament (UE) 2016/679 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 30  għad-Direttiva 95/46/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta’ Ottubru 1995, dwar il-ħarsien tal-individwi fir-rigward tal-ipproċessar ta’ informazzjoni personali u dwar il-moviment ħieles ta’ informazzjoni bħal din 31 .

ê 1371/2007/KE, il-premessa 22

(31)L-Istati Membri għandhom jistabbilixxu penali applikabbli għall-ksur ta’ dan ir-Regolament u jiżguraw li dawn il-penali jiġu applikati. Il-penali, li jistgħu jinkludu l-ħlas ta’ kumpens lill-persuna inkwistjoni, jenħtieġ ikunu effettivi, proporzjonati u dissważivi.

ê 1371/2007/KE, il-premessa 23 (adattat)

(32)Peress li l-għanijiet ta’ dan ir-Regolament, jiġifieri l-iżvilupp tal-ferroviji Ö tal-Unjoni Õ tal-Komunità u l-introduzzjoni tad-drittijiet tal-passiġġieri, ma jistgħux jintlaħqu biżżejjed mill-Istati Membri u għalhekk jistgħu jintlaħqu aħjar Ö fil-livell tal-Unjoni Õ fuq livell Komunitarju, Ö l-Unjoni Õ il-Komunità tista’ tadotta miżuri skont il-prinċipju tas-sussidjarjetà kif stipulat fl-Artikolu 5 tat-Trattat. Skont il-prinċipju tal-proporzjonalità, kif stabbilit f’dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak meħtieġ biex jintlaħqu dawk l-għanijiet.

ò ġdid

(33)Sabiex ikun żgurat livell għoli ta’ protezzjoni tal-passiġġieri, is-setgħa li tadotta atti b’konformità mal-Artikolu 290 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea għandha tingħata lill-Kummissjoni biex temenda l-Annessi I, II, u III tar-Regoli Uniformi CIV, l-informazzjoni minima li għandhom jagħtu l-impriżi ferrovjarji u l-bejjiegħa tal-biljetti, dwar l-istandards minimi tal-kwalità tas-servizz, u biex taġġusta l-ammonti finanzjarji msemmija f’dan ir-Regolament skont l-inflazzjoni. Hu partikolarment importanti li waqt il-ħidma preparatorja, il-Kummissjoni tagħmel konsultazzjonijiet xierqa, inkluż fil-livell ta’ esperti, u li dawk il-konsultazzjonijiet isiru b’konformità mal-prinċipji stabbiliti fil-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta’ April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet 32 . B’mod partikolari, biex tkun żgurata l-istess parteċipazzjoni waqt it-tħejjija tal-atti delegati, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jirċievu d-dokumenti kollha fl-istess ħin mal-esperti tal-Istati Membri, u b’mod sistematiku l-esperti tagħhom ikollhom aċċess għal-laqgħat tal-gruppi ta’ esperti tal-Kummissjoni li jittrattaw it-tħejjija tal-atti delegati.

ê 1371/2007/KE, il-premessa 25 (adattat)

L-impriżi ferrovjarji fi wħud mill-Istati Membri jistgħu jsibu diffikultà fl-applikazzjoni tas-sħuħija tad-dispożizzjonijiet ta’ dan ir-Regolament fid-dħul fis-seħħ tiegħu. Għaldaqstant, l-Istati Membri għandhom ikunu kapaċi jagħtu eżenzjonijiet temporanji mill-applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet ta’ dan ir-Regolament għal servizzi domestiċi tal-passiġġieri bil-ferrovija ta’ distanzi twal. L-eżenzjoni temporanja, madankollu, m’għandhiex tapplika għad-dispożizzjonijiet ta’ dan ir-Regolament li jagħtu lill-persuni b’diżabbiltà jew lill-persuni b’mobbiltà mnaqqsa aċċess għall-ivvjaġġar bil-ferrovija, u għad-dritt ta’ dawk li jixtiequ li jixtru biljetti għall-ivvjaġġar bil-ferrovija li jagħmlu dan mingħajr diffikultjiet żejda, u lanqas għal dawk id-dispożizzjonijiet dwar ir-responsabbiltà tal-impriżi ferrovjarji fir-rigward tal-passiġġieri u l-bagalji tagħhom, ir-rekwiżit li l-impriżi jkunu assigurati b’mod xieraq, u r-rekwiżit li dawk l-impriżi jieħdu miżuri xierqa biex jiżguraw s-sigurtà personali tal-passiġġieri fl-istazzjonijiet ferrovjarji u fuq il-ferroviji u biex jimmaniġġaw ir-riskju.

ê 1371/2007/KE, il-premessa 26

Is-servizzi ferrovjarji urbani, suburbani u reġjonali tal-passiġġieri għandhom natura differenti mis-servizzi fuq distanzi twal. Għalhekk, bl-eċċezzjoni ta’ ċerti dispożizzjonijiet li għandhom japplikaw għas-servizzi ferrovjarji kollha tal-passiġġieri fil-Komunità kollha, l-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu jagħtu eżenzjonijiet mill-applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet ta’ dan ir-Regolament għal servizzi ferrovjarji urbani, suburbani u reġjonali tal-passiġġieri.

ê 1371/2007/KE, il-premessa 27

33 Il-miżuri neċessarji għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament għandhom jiġu addottati skont id-Deċiżjoni tal-Kunsill Nru 1999/468/KE tat-28 ta’ Ġunju 1999 li tistabbilixxi l-proċeduri għall-eżerċizzju ta’ poteri ta’ implimentazzjoni mogħtija lill-Kummissjoni.

ê 1371/2007/KE, il-premessa 28

B’mod partikolari, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta miżuri ta’ implimentazzjoni. Billi dawn il-miżuri huma ta’ ambitu ġenerali, u huma mfassla sabiex jemendaw elementi mhux essenzjali ta’ dan ir-Regolament jew sabiex jissupplimenawh b’elementi ġodda mhux essenzjali, huma għandhom jiġu adottati b’konformità mal-proċedura regolatorja bi skrutinju stipulata fl-Artikolu 5a tad-Deċiżjoni 1999/468/KE,

ò ġdid

(34)Dan ir-Regolament jirrispetta d-drittijiet fundamentali u josserva l-prinċipji rikonoxxuti fil-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, b’mod partikolari l-Artikoli 21, 26, 38 u 47 li jikkonċernaw, rispettivament, il-projbizzjoni ta’ kull forma ta’ diskriminazzjoni u l-integrazzjoni ta’ persuni b’diżabbiltà, livell għoli ta’ protezzjoni tal-konsumaturi, u d-dritt għal rimedju effettiv u għal proċess ġust. Dan ir-Regolament għandu jiġi applikat mill-qrati tal-Istati Membri b’rispett sħiħ ta’ dawn id-drittijiet u l-prinċipji.

ê 1371/2007/KE (adattat)

ADOTTAW DAN IR-REGOLAMENT:

KAPITOLU I

Dispożizzjonijiet ġenerali

Artikolu 1

Is-suġġett

Dan ir-Regolament jistabbilixxi r-regoli Ö applikabbli għat-trasport ferrovjarju Õ fir-rigward ta’ dan li ġej:

(a) l-informazzjoni li trid tingħata mill-impriżi ferrovjarji, il-konklużjoni ta’ kuntratti ta’ trasport, il-ħruġ ta’ biljetti u l-implimentazzjoni ta’ Sistema ta’ Informazzjoni u Riżervazzjoni Kompjuterizzata għat-Trasport Ferrovjarju,

ò ġdid

(a) in-nondiskriminazzjoni bejn il-passiġġieri fir-rigward tal-kundizzjonijiet tat-trasport;

ê 1371/2007/KE

(b) ir-responsabbiltà tal-impriżi ferrovjarji u l-obbligi tagħhom tal-assigurazzjoni għall-passiġġieri u għall-bagalji tagħhom,;

 (c) l-obbligi tal-impriżi ferrovjarji fir-rigward tal-passiġġieri f’każ ta’ dewmien,

ò ġdid

(c)id-drittijiet tal-passiġġieri f’każ ta’ inċidenti li jirriżultaw mill-użu tas-servizzi ferrovjarji u li jikkaġunaw mewt ta’ passiġġier jew korriment personali ta’ passiġġier jew telf ta’ bagalja ta’ passiġġier jew dannu lil bagalja ta’ passiġġier;

(d)id-drittijiet tal-passiġġieri f’każ ta’ kanċellazzjoni jew dewmien;

ê 1371/2007/KE (adattat)

ð ġdid

ð (e) l-informazzjoni minima ï Ö li għandha tingħata lill-passiġġieri; Õ

(df) il-protezzjoni tal-passiġġieri ð in-nondiskriminazzjoni kontra l-persuni b’diżabbiltà u l-persuni b’mobbiltà mnaqqsa ï , u l-assistenza ð obbligatorja ï għalihom Ö lill-persuni Õ b’diżabbiltà Ö b’diżabbiltà Õ u lill-persuni b’mobbiltà mnaqqsa li jivvjaġġaw bil-ferrovija,;

(eg) id-definizzjoni u l-monitoraġġ tal-istandards tal-kwalità tas-servizzi, Ö u Õ l-immaniġġar tar-riskji għas-sigurtà personali tal-passiġġieri; u 

(h) it-trattament tal-ilmenti,; u

(fi) ir-regoli ġenerali dwar l-infurzar.

Artikolu 2

Il-kamp ta’ applikazzjoni

1.Dan ir-Regolament għandu japplika għall-vjaġġi u s-servizzi ferrovjarji kollha Ö domestiċi u internazzjonali Õ fil-Komunità kollha Ö fl-Unjoni Õ provduti minn impriża ferrovjarja waħda jew aktar li jkunu liċenzjati skont id-Direttiva 2012/34/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 34  id-Direttiva tal-Kunsill 95/18/KE tad-19 ta’ Ġunju 1995 dwar il-liċenzjar ta’ impriżi ferrovjarji 35 .

2. Dan ir-Regolament ma japplikax għal impriżi ferrovjarji u għal servizzi tat-trasport li m’għandhomx liċenzja skont id-Direttiva 95/18/KE.

3. Mad-dħul fis-seħħ ta’ dan ir-Regolament, l-Artikoli 9, 11, 12, 19, 20(1) u 26 għandhom japplikaw għas-servizzi ferrovjari tal-passiġġieri kollha fil-Komunità kollha.

4. Bl-eċċezzjoni tad-dispożizzjonijiet stabbiliti fil-paragrafu 3, Stat Membru jista’, fuq bażi trasparenti u mhux diskriminatorja, jagħti eżenzjoni għal perjodu ta’ mhux aktar minn ħames snin, li jista’ jiġġedded darba għal perjodu massimu ta’ ħames snin, mill-applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet ta’ dan ir-Regolament għal servizzi domestiċi tal-passiġġieri bil-ferrovija.

36 5. Bl-eċċezzjoni tad-dispożizzjonijiet stabbiliti fil-paragrafu 3 ta’ dan l-Artikolu, Stat Membru jista’ jagħti eżenzjoni mill-applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet ta’ dan ir-Regolament għal servizzi ferrovjarji urbani, suburbani u reġjonali tal-passiġġieri. Sabiex jagħmlu distinzjoni bejn servizzi ferrovjarji urbani, suburbani u reġjonali tal-passiġġieri, l-Istati Membri għandhom japplikaw id-definizzjonijiet li jinsabu fid-Direttiva tal-Kunsill 91/440/KEE tad-29 ta’ Lulju 1991 dwar l-iżvilupp tal-linji tal-ferrovija tal-Komunità. Fl-applikazzjoni ta’ dawn id-definizzjonijiet, l-Istati Membri għandhom jużaw il-kriterji li ġejjin: distanza, frekwenza tas-servizzi, numru ta’ waqfiet skedati, vaguni użati, skemi ta’ tikkettar, varjazzjonijiet fin-numri ta’ passiġġieri bejn servizzi f’perjodi ta’ traffiku intens u perjodi ta’ traffiku mhux intens, kodiċi tal-ferroviji u orarji.

6. Għal perjodu massimu ta’ ħames snin, Stat Membru jista’, fuq bażi trasparenti u nondiskriminatorja, jagħti eżenzjoni li tista’ tiġġedded minn dispożizzjonijiet ta’ dan ir-Regolament għal ċerti servizzi jew vjaġġi minħabba li parti konsiderevoli mis-servizz ferrovjarju, li jinkludi għall-inqas waqfa waħda prevista fi stazzjon, tinħadem barra l-Komunità.

7. L-Istati Membri għandhom jgħarrfu lill-Kummissjoni b’eżenzjonijiet mogħtija skont il-paragrafi 4, 5 u 6. Il-Kummissjoni għandha tieħu azzjoni xierqa jekk tali eżenzjoni titqies li mhix skont id-dispożizzjonijiet ta’ dan l-Artikolu. Sa mhux iktar tard mit-3 ta’ Diċembru 2014, il-Kummissjoni għandha tippreżenta lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill rapport dwar eżenzjonijiet mogħtija skont il-paragrafi 4, 5, u 6.

ò ġdid

2.Soġġetti għall-paragrafu 4, l-Istati Membri jistgħu jeżentaw is-servizzi li ġejjin mill-applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament:

(a)is-servizzi ferrovjarji urbani, suburbani u reġjonali tal-passiġġieri kif imsemmi fid-Direttiva 2012/34/UE, għajr is-servizzi transfruntieri fl-Unjoni;

(b)is-servizzi ferrovjarji internazzjonali tal-passiġġieri li parti konsiderevoli minnhom, inkluż minn tal-inqas waqfa waħda prevista fi stazzjon, issir barra l-Unjoni, u diment li d-drittijiet tal-passiġġieri jkunu żgurati kif xieraq skont il-liġi nazzjonali rilevanti fit-territorju tal-Istat Membru li jagħti l-eżenzjoni.

3.L-Istati Membri għandhom jinfurmaw lill-Kummissjoni bl-eżenzjonijiet mogħtija skont il-punti (a) u (b) tal-paragrafu 2, u dwar l-adegwatezza tal-liġi nazzjonali tagħhom fit-territorju tagħhom għall-finijiet tal-punt (b) tal-paragrafu 2.

4.L-Artikoli 5, 10, 11 u 25 u l-Kapitolu V għandhom japplikaw għas-servizzi ferrovjarji kollha tal-passiġġieri msemmija fil-paragrafu 1, inkluż is-servizzi eżentati skont il-punti (a) u (b) tal-paragrafu 2.

ê 1371/2007/KE (adattat)

ð ġdid

Artikolu 3

Id-definizzjonijiet

Għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament, għandhom japplikaw dawn id-definizzjonijiet li ġejjin:

(1)“impriża ferrovjarja” tfisser impriża ferrovjarja kif definita fl-Artikolu 2 3(1) tad-Direttiva 2001/14/KE 37  2012/34/UE, u kwalunkwe impriża pubblika jew privata, li l-attività tagħha hi li tipprovdi trasport tal-merkanzija u/jew tal-passiġġieri bil-ferrovija fuq il-bażi li l-impriża għandha tiżgura l-ġbid; din tinkludi wkoll lill-impriżi li jipprovdu biss il-ġbid;

(2) “trasportatur” tfisser l-impriża ferrovjarja kuntrattwali li magħha l-passiġġier ikkonkluda l-kuntratt ta’ trasport jew serje ta’ impriżi ferrovjarji suċċessivi li jinżammu responsabbli abbażi ta’ dan il-kuntratt;

(3) “trasportatur sostitut” tfisser impriża ferrovjarja, li ma kkonkludietx il-kuntratt ta’ trasport mal-passiġġier, iżda li lilha l-impriża ferrovjarja li hi parti għall-kuntratt fdat, bis-sħiħ jew parzjalment, it-twettiq tat-trasport bil-ferrovija;

(42) “amministratur tal-infrastruttura” tfisser ð amministratur tal-infrastruttura ï kwalunkwe korp jew impriża li huma responsabbli b’mod partikolari għall-istabbiliment u għall-manteniment ta’ infrastruttura ferrovjarja, jew ta’ parti minnha, kif definit fl-Artikolu 3 tad-Direttiva 91/440/KEE 2012/34/UE, li jista’ wkoll jinkludi l-amministrazzjoni ta’ sistemi tal-kontroll u tas-sikurezza tal-infrastruttura; il-funzjonijiet tal-amministratur tal-infrastruttura fuq netwerk jew fuq parti minn netwerk jistgħu jiġu allokati lil korpi jew impriżi differenti;

(53) “amministratur tal-istazzjon” tfisser entità organizzattiva fi Stat Membru, li ngħatat ir-responsabbiltà għall-amministrazzjoni ta’ stazzjon ferrovjarju u li tista’ tkun l-amministrattur tal-infrastruttura;

(64) “operatur tal-vjaġġi” tfisser organizzatur jew bejjiegħ, minbarra impriża ferrovjarja, skont it-tifsira tal-Artikolu 23, il-punti (2)(8) u (3) (9) tad-Direttiva 90/314/KEE 38  (UE) 2015/2302 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 39 ;

(75)“bejjiegħ tal-biljetti” tfisser kull bejjiegħ bl-imnut ta’ servizzi tat-trasport ferrovjarju li jikkonkludi kuntratti ta’ trasport u li jbigħ biljetti f’isem impriża ferrovjarja jew għalih innifsu;

(86)“kuntratt ta’ trasport” tfisser kuntratt ta’ trasport bi ħlas jew mingħajr ħlas bejn impriża ferrovjarja jew bejjiegħ tal-biljetti u l-passiġġier għall-għoti ta’ servizz tat-trasport wieħed jew aktar;

(97)“riżervazzjoni” tfisser awtorizzazzjoni, fuq il-karti jew b’forma elettronika, li tagħti d-dritt għal trasport soġġett għal arranġamenti personalizzati ta’ trasport ikkonfermati minn qabel;

(108)“biljetti globali” tfisser biljett jew biljetti li jirrappreżentaw kuntratt ta’ trasport Ö uniku Õ għal servizzi ferrovjarji suċċessivi mħaddma Ö mogħtija Õ minn impriża ferrovjarja waħda jew aktar;

ò ġdid

(9)“servizz” tfisser servizz tat-trasport ferrovjarju tal-passiġġieri li jopera bejn stazzjonijiet ferrovjarji jew waqfiet skont skeda tal-ħinijiet;

(10)“vjaġġ” tfisser il-ġarr ta’ passiġġieri bejn stazzjon tat-tluq u stazzjon tal-wasla skont kuntratt ta’ trasport uniku;

ê 1371/2007/KE (adattat)

ð ġdid

(11) “servizz domestiku tal-passiġġieri bil-ferrovija” tfisser servizz ferrovjarju tal-passiġġieri li ma jaqsamx fruntiera ta’ Stat Membru;

ð (12)“servizz internazzjonali tal-passiġġieri bil-ferrovija” tfisser servizz internazzjonali tal-passiġġieri bil-ferrovija kif definit fl-Artikolu 3(5) tad-Direttiva 2012/34/UE; ï

(1213)“dewmien” tfisser id-differenza fil-ħin bejn il-ħin meta l-passiġġier kien previst jasal skont il-ħinijiet ippubblikati u l-ħin tal-wasla proprja jew mistenni tiegħu jew tagħha Ö fl-aħħar stazzjon tad-destinazzjoni Õ;

(1314)“pass tal-ivvjaġġar” jew “biljett staġunali” tfisser biljett għal numru bla limitu ta’ vjaġġi li jipprovdi lid-detentur awtorizzat bi vjaġġar ferrovjarju fuq rotta jew netwerk partikolari matul perjodu speċifiku;

ò ġdid

(15)“konnessjoni li ma ntlaħqitx” tfisser sitwazzjoni fejn passiġġier jitlef servizz wieħed jew aktar waqt vjaġġ minħabba dewmien jew kanċellazzjoni ta’ servizz preċedenti wieħed jew aktar;

ê 1371/2007/KE (adattat)

ð ġdid

(14) “Sistema ta’ Informazzjoni u Riżervazzjoni Kompjuterizzata għat-Trasport Ferrovjarju (CIRSRT)” tfisser sistema kompjuterizzata li fiha informazzjoni dwar servizzi ferrovjarji offruti minn impriżi ferrovjarji; l-informazzjoni maħżuna fic-CIRSRT dwar is-sevizzi tal-passiġġieri għandha tinkludi informazzjoni dwar:

(a) l-iskedi u l-ħinijiet tas-servizzi tal-passiġġieri;

(b) id-disponibbiltà tas-seats fis-servizzi tal-passiġġieri;

(c) in-nollijiet u kundizzjonijiet speċjali;

(d) l-aċċessibbiltà tal-ferroviji għall-persuni b’diżabbiltà u għall-persuni b’mobbiltà mnaqqsa;

(e) il-faċilitajiet għal riżervazzjonijiet jew għal ħruġ ta’ biljetti jew ta’ biljetti globali sal-punt kemm uħud minn dawn il-faċilitajiet jew il-faċilitajiet kollha huma disponibbli għall-utenti;

(1516)“b’diżabbiltà persuna Ö b’diżabbiltà Õ” jew Ö u Õ “persuna b’mobbiltà mnaqqsa” tfisser kull persuna li l-mobbiltà tagħha meta tuża t-trasport hija mnaqqsa minħabba kwalunkwe Ö li għandha indeboliment Õ fiżiku diżabbiltà fiżika (li tolqot is-sensi jew il-lokomozzjoni, Ö mentali, Õ intellettwali diżabbiltà jew Ö li jolqot is-sensi Õ, permanenti jew temporanju), jew kwalunkwe kawża oħra ta’ diżabbiltà, ð li, meta tiltaqa’ ma’ bosta ostakli, jista’ jfixkilha milli tuża t-trasport bis-sħiħ u b’mod effettiv bħall-passiġġieri l-oħra ï jew minħabba Ö li l-mobbiltà tagħha meta tuża t-trasport tonqos minħabba Õ l-età, u li s-sitwazzjoni tagħha teħtieġ attenzjoni xierqa u adattament għall-ħtiġijiet partikolari tagħha tas-servizzi disponibbli għall-passiġġieri kollha;

(1617)“Kundizzjonijiet Ġenerali tat-Trasport” tfisser il-kundizzjonijiet tat-trasportatur Ö tal-impriża ferrovjarja Õ fil-forma ta’ kundizzjonijiet ġenerali jew tariffi legalment fis-seħħ f’kull Stat Membru u li saru parti integrali minnu permezz tal-konklużjoni tal-kuntratt ta’ trasport;

(1718)“vettura” tfisser vettura bil-mutur jew karru li jinġarru fl-okkażjoni tat-trasport tal-passiġġieri;

ò ġdid

(19)“Regoli Uniformi CIV” tfisser ir-Regoli Uniformi li jikkonċernaw il-Kuntratt għat-Trasport Internazzjonali ta’ Passiġġieri u Bagalji bil-Ferrovija (CIV), kif stipulat fl-Appendiċi A tal-Konvenzjoni dwar il-Ġarr Internazzjonali bil-Ferrovija (COTIF).

ê 1371/2007/KE

KAPITOLU II

Il-kuntratt tat-trasport, l-informazzjoni u l-biljetti

Artikolu 4

Il-kuntratt ta’ trasport

Soġġetti għad-Dispożizzjonijiet ta’ dan il-Kapitolu, il-konklużjoni u l-prestazzjoni ta’ kuntratt ta’ trasport u l-għoti tal-informazzjoni u tal-biljetti għandhom ikunu rregolati mid-Dispożizzjonijiet tat-Titolu II u tat-Titolu III tal-Anness I.

ò ġdid

Artikolu 5 

Kundizzjonijiet nondiskriminatorji tal-kuntratt ta’ trasport

Mingħajr preġudizzju għat-tariffi soċjali, l-impriżi ferrovjarji u l-bejjiegħa tal-biljetti għandhom joffru kundizzjonijiet kuntrattwali u tariffi lill-pubbliku ġenerali mingħajr diskriminazzjoni diretta jew indiretta minħabba n-nazzjonalità jew ir-residenza tal-klijent aħħari jew minħabba l-post tal-istabbiliment tal-impriża ferrovjarja jew tal-bejjiegħ tal-biljetti fl-Unjoni.

ê 1371/2007/KE (adattat)

ð ġdid

Artikolu 5 6

Ir-roti

L-impriżi ferrovjarji għandhom jippermettu Il-plill-passiġġieri Ö għandhom ikunu intitolati Õ li jieħdu Ö jrikkbu Õ r-roti Ö abbord Õ fuq il-ferrovija, meta jkun xieraq, bi ħlas ð raġonevoli ï. jekk ikunu faċli biex tiskariġġa, jekk dan ma jaffettwax ħażin is-servizz ferrovjarju speċifiku, u jekk il-vetturi ferrovjarji jkunu jippermettu dan. ð Dawn għandhom iżommu għajnejhom fuq ir-roti tagħhom matul il-vjaġġ u jiżguraw li ma jkunux ta’ inkonvenjenza u li ma jikkawżaw l-ebda dannu lill-passiġġieri l-oħrajn, lit-tagħmir tal-mobbiltà, lill-bagalji jew lill-operazzjonijiet ferrovjarji. Il-ġarr tar-roti jista’ jiġi rrifjutat jew ristrett minħabba s-sikurezza jew minħabba raġunijiet operazzjonali, diment li l-impriżi ferrovjarji, il-bejjiegħa tal-biljetti, l-operaturi turistiċi u, fejn xieraq, l-amministraturi tal-istazzjonijiet javżaw lill-passiġġieri bil-kundizzjonijiet għal dan ir-rifjut jew għal din ir-restrizzjoni skont ir-Regolament (UE) Nru 454/2011. ï 

Artikolu 6 7 

Esklużjoni tar-rinunzji u stipulazzjoni tal-limiti

1.L-obbligi lejn il-passiġġieri skont dan ir-Regolament ma jistgħux jiġu limitati jew rinunzjati, b’mod partikolari permezz ta’ xi deroga jew klawżola restrittiva fil-kuntratt ta’ trasport.

2.L-impriżi ferrovjarji jistgħu joffru kundizzjonijiet kuntrattwali aktar favorevoli lill-passiġġieri mill-kundizzjonijiet imniżżla f’dan ir-Regolament.

Artikolu 7 8

L-obbligu li tingħata informazzjoni dwar il-waqfien tas-servizzi ferrovjarji

L-impriżi ferrovjarji, jew meta jkun xieraq, l-awtoritajiet kompetenti responsabbli għall-kuntratt tas-servizz ferrovjarju pubbliku għandhom jippubblikaw b’mezzi xierqa, ð inkluż b’formati aċċessibbli għall-persuni b’diżabbiltà skont ir-rekwiżiti tal-aċċessibbiltà stabbiliti fid-Direttiva XXX 40 , ï u qabel l-implimentazzjoni tagħhom, id-deċiżjonijiet li jitwaqqfu s-servizzi ð kemm jekk b’mod permanenti jew b’mod temporanju ï.

Artikolu 8 9

L-informazzjoni dwar l-ivvjaġġar

1.Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 10, l-iL-impriżi ferrovjarji u l-bejjiegħa tal-biljetti li joffru kuntratti ta’ trasport f’isem impriża ferrovjarja waħda jew aktar għandhom jipprovdu lill-passiġġier, fuq talba tiegħu, minn tal-inqas l-informazzjoni mniżżla fl-Anness II, il-Parti I fir-rigward tal-vjaġġi li għalihom jiġi offrut kuntratt ta’ trasport mill-impriża ferrovjarja konċernata. Il-bejjiegħa tal-biljetti li joffru kuntratti ta’ trasport għalihom infushom, u l-operaturi tal-vjaġġi, għandhom jipprovdu din l-informazzjoni meta tkun disponibbli.

2.L-impriżi ferrovjarji ð u, meta possibbli l-bejjiegħa tal-biljetti ï għandhom jipprovdu lill-passiġġier waqt il-vjaġġ ð , inkluż fl-istazzjonijiet ta’ konnessjoni, ï minn tal-inqas l-informazzjoni mniżżla fl-Anness II, il-Parti II.

3.L-informazzjoni imsemmija fil-paragrafi 1 u 2 għandha tingħata bl-aktar format xieraq ð inkluż billi jintużaw teknoloġiji aġġornati tal-komunikazzjoni ï. Għandha tingħata attenzjoni partikolari f’dan ir-rigward għall-ħtiġijiet ta’ nies b’nuqqas ta’ smigħ jew ta’ dawl ð biex ikun żgurat li din l-informazzjoni tkun aċċessibbli għall-persuni b’diżabbiltà skont ir-rekwiżiti tal-aċċessibbiltà stabbiliti fid-Direttiva XXX u fir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 454/2011ï.

ò ġdid

4.L-amministraturi tal-istazzjonijiet u l-amministraturi tal-infrastruttura għandhom jagħmlu disponibbli d-dejta ta’ ħin reali dwar il-ferroviji, anki dwar dawk is-servizzi mħaddma minn impriżi ferrovjarji oħrajn, għall-impriżi ferrovjarji u għall-bejjiegħa tal-biljetti b’mod mhux diskriminatorju.

ê 1371/2007/KE (adattat)

ð ġdid

Artikolu 9 10

Id-disponibbiltà tal-biljetti, biljetti globali u r-riżervazzjonijiet

1.L-impriżi ferrovjarji u l-bejjiegħa tal-biljetti għandhom joffru, fejn disponibbli, biljetti Ö u, meta disponibbli, Õ biljetti globali u riżervazzjonijiet. ð Dawn għandhom jagħmlu l-almu kollu tagħhom biex joffri biljetti globali, anki għall-vjaġġi li jaqsmu l-fruntieri u li jinvolvu aktar minn impriża ferrovjarja waħda. ï 

2.Mingħajr preġudizzju għall-paragrafi 3 u 4, l-impriżi ferrovjarji ð u l-bejjiegħa tal-biljetti ï għandhom jiddistribwixxu l-biljetti lill-passiġġieri permezz ta’ minn tal-inqas wieħed mill-punti tal-bejgħ li ġejjin:

(a)mill-uffiċċji tal-biljetti jew bil-magni tal-bejgħ Ö tal-biljetti Õ;

(b)bit-telefown, bl-internet jew b’xi teknoloġija tal-informatika oħra disponibbli b’mod wiesa’;

(c)abbord il-ferroviji.

3. Mingħajr preħudizzju għall-paragrafi 4 u 5, ð L-Istati Membri jistgħu jeżiġu li ï l-impriżi ferrovjarji għandhom iqassmu Ö jipprovdu Õ biljetti għas-servizzi pprovduti skont kuntratti ta’ servizz pubbliku permezz ta’ Ö permezz ta’ Õ mill-anqas ð aktar minn punt ï wieħed mill-punti tal-bejgħ li ġejjin.

(a) uffiċċji tal-biljetti jew magni tal-bejgħ;

(b) abbord il-ferroviji.

43.L-impriżi ferrovjarji għandhom joffru l-possibbiltà li jinkisbu biljetti għas-servizz rispettiv abbord il-ferrovija, diment li dan ma jkunx limitat jew miċħud minħabba raġunijiet marbuta mas-sigurtà jew ta’ politika kontra l-frodi jew ta’ riżervazzjoni ferrovjarja obbligatorja jew minħabba raġunijiet kummerċjali raġonevoli.

54.Meta ma jkunx hemm uffiċċju tal-biljetti jew magna tal-bejgħ Ö magna tal-biljetti Õ fl-istazzjon tat-tluq, il-passiġġieri għandhom ikunu infurmati fl-istazzjon:

(a)    dwar il-possibbiltà li jixtru l-biljetti bit-telefown jew bl-internet jew abbord il-ferrovija, u dwar il-proċedura għal dan ix-xiri;

(b)    dwar l-eqreb stazzjon tal-ferrovija jew post fejn hemm uffiċċju tal-biljetti u/jew magni tal-bejgħ Ö tal-biljetti Õ.

ò ġdid

5.Meta ma jkunx hemm uffiċċju tal-biljetti jew magna tal-biljetti aċċessibbli fl-istazzjon tat-tluq, il-persuni b’diżabbiltà u l-persuni b’mobbiltà mnaqqsa għandhom ikunu jistgħu jixtru l-biljetti fuq il-ferrovija mingħajr ħlas żejjed.

6.Meta l-passiġġier jirċievi biljetti separati għal vjaġġ wieħed li jinkludi servizzi ferrovjarji suċċessivi mħaddma minn impriża ferrovjarja waħda jew aktar, id-drittijiet tiegħu għall-informazzjoni, l-assistenza, l-għajnuna u l-kumpens għandhom ikunu bħal dawk mogħtija bil-biljetti globali u jkopru l-vjaġġ kollu tat-tluq lejn id-destinazzjoni finali, għajr jekk il-passiġġier ikun informat b’mod espliċitu mod ieħor bil-miktub. B’mod partikolari, din l-informazzjoni għandha tiddikjara li meta l-passiġġier ma jilħaqx xi konnessjoni, dan ma jkunx intitolat għal assistenza jew kumpens abbażi tat-tul kollu tal-vjaġġ. L-oneru tal-prova li l-informazzjoni ngħatat għandha tkun f’idejn l-impriża ferrovjarja, l-aġent tagħha, l-operatur tal-vjaġġi jew il-bejjiegħ tal-biljetti.

ê 1371/2007/KE

Artikolu 10

L-informazzjoni dwar l-ivvjaġġar u s-sistemi tar-riżervazzjoni

1. Sabiex jipprovdu l-informazzjoni u joħorġu l-biljetti msemmija f’dan ir-Regolament, l-impriżi ferrovjarji u l-bejjiegħa tal-biljetti għandhom jagħmlu użu mis-CIRSRT, li trid tiġi stabbilita bil-proċeduri msemmija f’dan l-Artikolu.

2. L-Ispeċifikazzjonijiet Tekniċi għall-Interoperabbiltà (TSI) msemmija fid-Direttiva 2001/16/KE għandhom jiġu applikati għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament.

3. Fuq proposta li għandha tiġi ppreżentata mill-Aġenzija Ferrovjarja Ewropea (ERA) il-Kummissjoni għandha tadotta t-TSI tal-applikazzjonijiet telematiċi għall-passiġġieri sat-3 ta’ Diċembru 2010. It-TSI għandhom jippermettu l-għoti ta’ informazzjoni, imniżżel fl-Anness II, u l-ħruġ ta’ biljetti kif irregolat b’dan ir-Regolament.

4. L-impriżi ferrovjarji għandhom jadattaw is-CIRSRT tagħhom skont ir-rekwiżiti mniżżla fit-TSI skont pjan ta’ diffużjoni imniżżel f’dawn it-TSI.

5. Mingħajr preġudizzju għad-dispożizzjonijiet tad-Direttiva 95/46/KE, l-ebda impriża ferrovjarja kif ukoll bejjiegħ tal-biljetti m’għandu jiżvela informazzjoni personali dwar riżervazzjonijiet individwali lil impriżi ferrovjarji u/jew bejjiegħa tal-biljetti oħra.

KAPITOLU III

IR-RESPONSABBILTÀ TAL-IMPRIŻI FERROVJARJI GĦALL-PASSIĠĠIERI U L-BAGALJI TAGĦHOM

Artikolu 11

Dispożizzjonijiet dwar ir-responsabbiltà

Soġġetta għad-Dispożizzjonijiet ta’ dan il-Kapitolu, u mingħajr preġudizzju għal-liġi nazzjonali applikabbli li tagħti lill-passiġġieri aktar kumpens għad-danni, ir-responsabbiltà tal-impriżi ferrovjarji fir-rigward tal-passiġġieri u l-bagalji tagħhom għandha tkun irregolata mill-Kapitoli I, III u IV tat-Titolu IV, it-Titolu VI u t-Titolu VII tal-Anness I.

ê 1371/2007/KE (adattat)

ð ġdid

Artikolu 12

L-assigurazzjoni Ö u l-kopertura tar-responsabbiltà f’każ ta’ mewt ta’ passiġġier jew korriment personali ta’ passiġġier Õ

1. L-obbligu mniżżel fl-Artikolu 9 tad-Direttiva 95/18/KE safejn dan hu relatat mar-resposabbilità għall-passiġġieri għandu jinftiehem li jeħtieġ li  iImpriża ferrovjarja għandha Ö għandha Õ tkun assigurata b’mod xieraq ð , skont l-Artikolu 22 tad-Direttiva 2012/34/UE u abbażi ta’ valutazzjoni tar-riskji tagħha, ï jew tagħmel arranġamenti ekwivalenti għal kopertura tar-responsabbiltajiet tagħha skont dan ir-Regolament.

2. Il-Kummissjoni għandha tippreżenta lill-Kunsill u lill-Parlament Ewropew rapport dwar l-istabbiliment ta’ ammont minimu ta’ assigurazzjoni għall-impriżi ferrovjarji sat-3 ta’ Diċembru 2010. Jekk xieraq, dak ir-rapport għandu jiġi akkumpanjat minn proposti jew rakkomandazzjonijiet adegwati dwar din il-kwistjoni.

Artikolu 13

Il-ħlasijiet bil-quddiem

1.Jekk passiġġier jinqatel jew iweġġa’, l-impriża ferrovjarja kif imsemmi fl-Artikolu 26(5) tal-Anness I għandha mingħajr dewmien, u fi kwalunkwe każ mhux aktar tard minn ħmistax-il jum wara li tkun ġiet stabbilita l-identità tal-persuna fiżika intitolata għall-kumpens, tagħmel dawn il-ħlasijiet bil-quddiem kif ikun jeħtieġ biex jintlaħqu l-aktar ħtiġijiet immedjati b’mod proporzjonat għad-dannu mġarrab.

2.Mingħajr preġudizzju għall-paragrafu 1, il-ħlas bil-quddiem m’għandux ikun inqas minn EUR 21 000 għal kull passiġġier f’każ ta’ mewt.

3.Il-ħlas bil-quddiem ma jikkostitwix ammissjoni tar-responsabbiltà u jista’ jitpaċa minn kwalunkwe somma mħallsa wara abbażi ta’ dan ir-Regolament iżda ma jingħatax lura, ħlief fil-każijiet meta d-dannu jkun sar bin-negliġenza jew bi ħtija tal-passiġġier jew meta l-persuna li rċeviet il-ħlas bil-quddiem ma kinitx il-persuna intitolata għall-kumpens.

Artikolu 14

Kontestazzjoni tar-responsabbilità

Anke jekk l-impriża ferrovjarja tikkontesta r-responsabbiltà tagħha għall-korriment fiżiku ta’ passiġġier li hi terfa’, din għandha tagħmel kull sforz raġonevoli biex tassisti lill-passiġġier li jkun qed jagħmel talba għall-kumpens għal dannu mingħand partijiet terzi.

KAPITOLU IV

ID-DEWMIEN, IL-KONNESSJONIJIET LI MA NTLAĦQUX U L-KANĊELLAZZJONIJIET

Artikolu 15

Ir-responsabbiltà għal dewmien, konnessjonijiet li ma ntlaħqux u kanċellazzjonijiet

Soġġetta għad-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Kapitolu, ir-responsabbiltà tal-impriżi ferrovjarji fejn jidħlu dewmien, konnessjonijiet li ma ntlaħqux u kanċellazzjonijiet għandha tkun irregolata mill-Kapitolu II tat-Titolu IV tal-Anness I.

ê 1371/2007/KE (adattat)

ð ġdid

Artikolu 16

Ir-rimborż u r-ridirezzjonar tar-rotta

1.F’każ li jkun hemm mistenni b’mod raġonevoli ð , fil-post tat-tluq jew f’każ ta’ konnessjonijiet li ma ntlaħqux matul vjaġġ b’biljett globali, ï li d-dewmien fil-wasla fid-destinazzjoni finali skont il-kuntratt ta’ trasport se jkun aktar minn 60 minuta, il-passiġġier għandu minnufih jingħata l-għażla bejn Ö waħda minn dawn li ġejjin Õ:

(a)    rimborż sħiħ ta’ kemm jiswa l-biljett, skont il-kundizzjonijiet li bihom ikun tħallas, għall-parti jew għall-partijiet tal-vjaġġ tiegħu li m’għamilx u għall-parti jew għall-partijiet li diġà saru jekk il-vjaġġ ma jkunx għad fadallu skop fir-rigward tal-pjan oriġinali tal-vjaġġ tal-passiġġier, u meta rilevanti jingħata wkoll servizz għar-ritorn lejn l-ewwel punt tat-tluq mal-ewwel opportunità. Il-ħlas tar-rimborż għandu jsir skont l-istess kundizzjonijiet tal-ħlas tal-kumpens imsemmija fl-Artikolu 17; jew

(b)tkomplija jew ridirezzjonar tar-rotta, b’kundizzjonijiet tat-trasport komparabbli, lejn id-destinazzjoni finali mal-ewwel opportunità; jew

(c)tkomplija jew ridirezzjonar tar-rotta, b’kundizzjonijiet tat-trasport komparabbli, lejn id-destinazzjoni finali f’data aktar tard skont il-konvenjenza tal-passiġġier.

ò ġdid

2.Għall-finijiet tal-punt (b) tal-paragrafu 1, ir-ridirezzjonar komparabbli jista’ jsir minn kwalunkwe impriża ferrovjarja u jista’ jkun jinvolvi l-użu ta’ trasport ta’ klassi ogħla u mezzi alternattivi ta’ trasport mingħajr ma jinħolqu spejjeż addizzjonali lill-passiġġier. L-impriżi ferrovjarji għandhom jagħmlu sforzi raġonevoli biex jevitaw konnessjonijiet addizzjonali. B’kollox, il-ħin tal-vjaġġ bil-mezz ta’ trasport alternattiv għall-parti tal-vjaġġ li ma tkunx saret skont kif ippjanat għandu jkun komparabbli mal-ħin skedat tal-vjaġġ oriġinali. Il-passiġġieri m’għandhomx jingħataw faċilitajiet tat-trasport ta’ klassi aktar baxxa għajr meta dawn il-faċilitajiet ikunu l-uniku mezz ta’ ridirezzjonar disponibbli.

3.Il-fornituri tas-servizzi tat-trasport ridirezzjonat għandhom jagħtu attenzjoni partikolari biex il-persuni b’diżabbiltà u l-persuni b’mobbiltà mnaqqsa jingħataw livell ta’ aċċessibbiltà li hu komparabbli ma’ dak tas-servizz alternattiv. 

ê 1371/2007/KE (adattat)

ð ġdid

Artikolu 17

Kumpens tal-prezz tal-biljett

1.Mingħajr ma jitlef id-dritt għat-trasport, passiġġier jista’ jitlob kumpens għal dewmien mingħand l-impriża ferrovjarja jekk ikollu dewmien bejn il-postijiet tat-tluq u tal-wasla mogħtija fuq il-biljett ð fil-kuntratt ta’ trasport ï li għalih Ö l-ispiża tal-biljett Õ ma ġietx rimborżata skont l-Artikolu 16. Il-kumpens minimu għad-dewmien għandu jkun kif ġej:

(a)25 % tal-prezz tal-biljett f’każ ta’ dewmien minn 60 minuta sa 119-il minuta,

(b)50 % tal-prezz tal-biljett f’każ ta’ dewmien ta’ 120 minuta jew aktar.

2.Ö Il-paragrafu 1 japplika wkoll Õ Il-pgħall-passiġġieri li jkollhom pass tal-ivvjaġġar jew biljett staġunali. Ö Jekk dawn Õ u li jaffaċċjaw dewmien jew kanċellazzjonijiet rikorrenti matul il-perjodu ta’ validità tagħhom Ö  Õ ð tal-pass tal-ivvjaġġar jew biljett staġunali, dawn ï jistgħu jitolbu kumpens adegwat skont l-arranġamenti ta’ kumpens tal-impriża ferrovjarja. Dawn l-arranġamenti għandhom jistabbilixxu l-kriterji għad-determinazzjoni tad-dewmien u għall-kalkolu tal-kumpens. ð Meta d-dewmien ta’ inqas minn 60 minuta jseħħ b’mod ripetut waqt il-perjodu ta’ validità tal-pass tal-ivvjaġġar jew tal-biljett staġunali, id-dewmien għandu jiġi kkalkulat b’mod kumulattiv u l-passiġġieri għandhom jiġu kumpensati skont l-arranġamenti ta’ kumpens tal-impriża ferrovjarja. ï

3.Il-kumpens għad-dewmien għandu jiġi kkalkulat f’relazzjoni mal-prezz Ö sħiħ Õ li l-passiġġier ikun fil-fatt ħallas għas-servizz ittardjat. Meta l-kuntratt ta’ trasport ikun għal vjaġġ bir-ritorn, il-kumpens għad-dewmien ’l hemm jew ’l hawn għandu jiġi kkalkulat fuq nofs il-prezz imħallas għall-biljett. Bl-istess mod, il-prezz għad-dewmien fis-servizz bi kwalunkwe kuntratt ta’ trasport ieħor li jippermetti diversi proporzjonalment għall-prezz sħiħ għandu jiġi kkalkulat bi proporzjon mal-prezz sħiħ.

4.Il-kalkolu tal-perjodu tad-dewmien m’għandux iqis kull dewmien li l-impriża ferrovjarja tista’ turi li seħħ barra t-territorji Ö tal-Unjoni Õ li fihom it-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea huwa applikat.

25.Il-kumpens tal-prezz tal-biljett għandu jiġi mħallas fi żmien xahar wara s-sottomissjoni tat-talba għal kumpens. Il-kumpens jista’ jitħallas f’vawċers u/jew servizzi oħra jekk it-termini huma flessibbli (b’mod partikolari fir-rigward tal-perjodu tal-validità u d-destinazzjoni). Il-kumpens għandu jitħallas fi flus fuq talba tal-passiġġier.

36.Il-kumpens tal-prezz tal-biljett m’għandux jitnaqqas bi spejjeż ta’ transazzjonijiet finanzjarji bħal miżati, spejjeż tat-telefown jew bolol. L-impriżi ferrovjarji jistgħu jdaħħlu livell minimu li inqas minnu ma jsirux ħlasijiet ta’ kumpens. Dan il-livell ma jistax ikun aktar minn EUR 4 Ö għal kull biljett Õ.

47.Il-passiġġier m’għandu l-ebda dritt għal kumpens jekk jiġi infurmat bid-dewmien qabel jixtri l-biljett, jew jekk id-dewmien, minħabba kontinwazzjoni fuq servizz differenti jew ridirezzjonar tar-rotta, jibqa’ inqas minn 60 minuta.

ò ġdid

8.L-impriża ferrovjarja m’għandhiex tkun obbligata tħallas kumpens jekk turi li d-dewmien seħħ minħabba kundizzjonijiet severi tat-temp jew minħabba diżastri naturali kbar li pperikolaw l-operazzjoni sikura tas-servizzi u li ma setgħux jitbassru jew ikunu evitati anke kieku ttieħdet kull miżura raġonevoli.

ê 1371/2007/KE (adattat)

ð ġdid

Artikolu 18

L-assistenza

1.F’każ ta’ dewmien fil-wasla jew fit-tluq, il-passiġġieri għandhom jinżammu infurmati dwar is-sitwazzjoni u l-ħin stmat tat-tluq u l-ħin stmat tal-wasla mill-impriża ferrovjarja ð jew il-bejjiegħ tal-biljetti ï jew mill-amministratur tal-istazzjon hekk kif din l-informazzjoni tkun disponibbli.

2.F’każ ta’ xi dewmien kif imsemmi fil-paragrafu 1 ta’ aktar minn 60 minuta, il-passiġġieri għandhom jiġu offruti bla ħlas:

(a)ikliet u xarbiet b’mod raġonevoli skont il-ħin tal-istennija, jekk ikunu disponibbli fuq il-ferrovija jew fl-istazzjon jew jistgħu b’mod raġonevoli jkunu pprovduti ð filwaqt li jitqiesu kriterji bħad-distanza mill-fornitur, il-ħin meħtieġ għat-twassil u l-ispiża ï;

(b)lukanda jew akkomodazzjoni oħra, u trasport bejn l-istazzjon ferrovjarju u l-post tal-akkomodazzjoni, f’każijiet fejn jeħtieġu waqfa ta’ lejl jew aktar jew tkun teħtieġ waqfa addizzjonali, fejn u meta jkun fiżikament possibbli;

(c)jekk il-ferrovija tkun imwaħħla fuq il-linji, trasport mill-ferrovija sal-istazzjon ferrovjarju, sal-punt tat-tluq alternattiv jew sad-destinazzjoni finali tas-servizz, fejn u meta jkun fiżikament possibbli.

3.Jekk is-servizz ferrovjarju ma jkunx jista’ jitkompla aktar, l-impriżi ferrovjarji għandhom jorganizzaw kemm jista’ jkun malajr servizzi ta’ trasport alternattiv għall-passiġġieri.

4.L-impriżi ferrovjarji għandhom, fuq talba tal-passiġġier, jiċċertifikaw fuq il-biljett ð jew b’xi mod ieħor ï li s-servizz tal-ferrovija kellu dewmien, wassal biex konnessjoni ma ntlaħqitx jew għal kanċellazzjoni, skont il-każ.

5.Fl-applikazzjoni tal-paragrafi 1, 2, u 3 ð u 4 ï , l-impriża ferrovjarja li tkun qed topera għandha tagħti attenzjoni partikolari għall-ħtiġijiet diżabilità tal-persuni Ö b’diżabbiltà Õ u tal-persuni b’mobbiltà mnaqqsa u tal-persuni li jkunu qed jakkumpanjawhom.

ò ġdid

6.Minbarra l-obbligi fuq l-impriżi ferrovjarji skont l-Artikolu 13a(3) tad-Direttiva 2012/34/UE, l-amministratur ta’ stazzjon ferrovjarju li minnu jgħaddu 10 000 passiġġier kull jum bħala medja fis-sena għandu jiżgura li l-operazzjonijiet tal-istazzjon, tal-impriżi ferrovjarji u tal-amministratur tal-infrastruttura huma kkoordinati bi pjan xieraq ta’ kontinġenza biex iservi ta’ tħejjija għall-possibbiltà ta’ interruzzjonijiet kbar u ta’ dewmien twil li jistgħu jwasslu biex għadd konsiderevoli ta’ passiġġieri jitħallew l-art fl-istazzjon. Il-pjan għandu jiżgura li l-passiġġieri li jitħallew l-art jingħataw assistenza xierqa u informazzjoni, inkluż b’formati aċċessibbli skont ir-rekwiżiti tal-aċċessibbiltà stabbiliti fid-Direttiva XXX. Meta jintalab jagħmel hekk, l-amministratur tal-istazzjon għandu jagħmel il-pjan, u kull emenda fih, disponibbli għall-Korp Nazzjonali tal-Infurzar jew għal kwalunkwe korp ieħor maħtur minn Stat Membru. L-amministraturi tal-istazzjonijiet ferrovjarji li minnhom jgħaddu 10 000 passiġġier kull jum bħala medja fis-sena għandhom jagħmlu kull sforz raġonevoli biex jikkoordinaw l-utenti tal-istazzjonijiet u biex jassistu u jinformaw lill-passiġġieri li jitħallew l-art f’dawn is-sitwazzjonijiet. 

Artikolu 19

Id-dritt għal rimedju

Meta impriża ferrovjarja tħallas kumpens jew tissodisfa l-obbligi l-oħra tagħha skont dan ir-Regolament, l-ebda dispożizzjoni ta’ dan ir-Regolament jew tal-liġi nazzjonali ma tista’ tiġi interpretata li tillimita d-dritt tagħha li tfittex kumpens mingħand kwalunkwe persuna, inkluż minn partijiet terzi, skont il-liġi applikabbli. B’mod partikolari, dan ir-Regolament m’għandu bl-ebda mod jillimita d-dritt tal-impriża ferrovjarja li tfittex rimborż mingħand parti terza, li magħha jkollha kuntratt u li tkun ikkontribwiet għall-avveniment li wassal għall-kumpens jew għal obbligi oħra. L-ebda dispożizzjoni ta’ dan ir-Regolament ma tista’ tiġi interpretata bħala li tillimita d-dritt ta’ parti terza, minbarra passiġġier, li magħha impriża ferrovjarja għandha kuntratt, li tfittex rimborż jew kumpens mingħand l-impriża ferrovjarja skont il-liġijiet rilevanti applikabbli.

ê 1371/2007/KE (adattat)

ð ġdid

KAPITOLU V

DIŻABILITÀ IL-PERSUNI Ö B’DIŻABBILTÀ Õ U L-PERSUNI B’MOBBILTÀ MNAQQSA

Artikolu 1920 

Id-dritt għal trasport

1.L-impriżi ferrovjarji u l-amministraturi tal-istazzjonijiet għandhom jistabbilixxu, jew għandu jkollhom f’posthom, bl-involviment attiv ta’ organizzazzjonijiet li jirrappreżentaw diżabilità lill-persuni Ö b’diżabbiltà Õ u lill-persuni b’mobbiltà mnaqqsa, regoli ta’ aċċess nondiskriminatorji għat-trasport ta’ diżabilità persuni Ö b’diżabbiltà Õ  u persuni b’mobbiltà mnaqqsa ð inkluż l-assistenti personali tagħhom ï. ð Ir-regoli għandhom jippermettu lill-passiġġieri jkunu akkumpanjati minn kelb ta’ assistenza skont kwalunkwe regoli nazzjonali rilevanti. ï 

2.Ir-riżervi u l-biljetti għandhom jiġu offruti b’diżabilità lill-persuni Ö b’diżabbiltà Õ u lill-persuni b’mobbiltà mnaqqsa mingħajr spejjeż żejda. L-impriżi ferrovjarji, il-bejjiegħa tal-biljetti jew l-operaturi tal-vjaġġi m’għandhomx jirrifjutaw milli jaċċettaw riżervazzjoni jew joħorġu biljett b’diżabilità lil persuna Ö b’diżabbiltà Õ  jew lil persuna b’mobbiltà mnaqqsa, jew milli jeżiġu li dik il-persuna tkun akkumpanjata minn persuna oħra, għajr meta dan ikun meħtieġ b’mod strett għal konformità mar-regoli tal-aċċess imsemmija fil-paragrafu 1.

Artikolu 2021

L-informazzjoni diżabilità lill-persuni Ö b’diżabbiltà Õ u lill-persuni b’mobbiltà mnaqqsa

1. Fuq talba, ð l-amministraturi tal-istazzjonijiet, ï l-impriżi ferrovjarji, il-bejjiegħa tal-biljetti jew l-operaturi tal-vjaġġi għandhom jagħtu diżabilità lil persuni Ö b’diżabbiltà Õ  u lill-persuni b’mobbiltà mnaqqsa l-informazzjoni ð , inkluż b’formati aċċessibbli b’konformità mar-rekwiżiti tal-aċċessibbiltà stabbiliti fir-Regolament (UE) Nru 454/2011 u fid-Direttiva XXX, ï  dwar l-aċċessibbiltà ð tal-faċilitajiet fl-istazzjon u ta’ faċilitajiet assoċjati, ï tas-servizzi ferrovjarji u dwar il-kundizzjonijiet tal-aċċess ta’ vetturi ferrovjarji bi qbil mar-regoli tal-aċċess imsemmija fl-Artikolu 2019(1) u għandhom jinfurmaw diżabilità lill-persuni Ö b’diżabbiltà Õ  u lill-persuni b’mobbiltà mnaqqsa dwar il-faċilitajiet abbord.

2. Meta impriża ferrovjarja, bejjiegħ tal-biljetti u/jew operatur tal-vjaġġi jeżerċitaw id-deroga stabbilita fl-Artikolu 2019(2), dawn għandhom jinfuraw bil-miktub diżabilità lill-persuna Ö b’diżabbiltà Õ jew lill-persuna b’mobbiltà mnaqqsa kkonċernata bir-raġuni għalfejn għamlet hekk, fi żmien ħamest ijiem tax-xogħol mir-rifjut milli ssir ir-riżervazzjoni jew milli jinħareġ biljett jew mill-impożizzjoni tal-kundizzjoni ta’ akkumpanjament. ð L-impriża ferrovjarja, il-bejjiegħ tal-biljetti jew l-operatur tal-vjaġġi għandhom jagħmlu sforzi raġonevoli biex jipproponu alternattiva tat-trasport lill-persuna kkonċernata filwaqt li jitqiesu l-ħtiġijiet tal-aċċessibbiltà tagħha. ï 

Artikolu 21

L-aċċessibbiltà

1. B’konformità mat-TSI għall-persuni b’mobbiltà mnaqqsa, l-impriżi ferrovjarji u l-amministraturi tal-istazzjonijiet għandhom jiżguraw li l-istazzjonijiet, il-pjattaformi, il-vetturi ferrovjarji u l-faċilitajiet l-oħra jkunu aċċessibbli għall-persuni b’mobbiltà mnaqqsa.

Artikolu 22

L-assistenza fl-istazzjonijiet ferrovjarji

1.Fil-ħin tat-tluq minn stazzjon tal-ferrovija, waqt t-tranżitu jew fil-ħin tal-wasla fi stazzjon tal-ferrovija b’persunal ta’ diżabilità persuna Ö b’diżabbiltà Õ jew persuna b’mobbiltà mnaqqsa, l-amministratur tal-istazzjon ð jew l-impriża ferrovjarja jew it-tnejn li huma għandhom jipprovdu ï assistenza mingħajr ħlas ħalli dik il-persuna tkun tista’ titla’ abbord is-servizz qabel it-tluq jew li tinżel mis-servizz li jkun wasal li għalih hi tkun xtrat il-biljett, mingħajr preġudizzju għar-regoli tal-aċċess imsemmija fl-Artikolu 2019(1).

2. Fin-nuqqas ta’ persunal ta’ akkumpanjament fuq ferrovjia jew persunal fi stazzjon, l-impriżi ferrovjarji u l-amministraturi tal-istazzjonijiet għandhom jagħmlu l-isforzi kollha raġonevoli biex il-persuni b’diżabbiltà u l-persuni b’mobbiltà mnaqqsa jkollhom aċċess għall-ivvjaġġar bil-ferrovija.

2. L-Istati Membri jistgħu jipprovdu għal deroga mill-paragrafu 1 fil-każ ta’ persuni li jkunu qed jivvjaġġaw fuq servizzi li huma oġġett ta’ kuntratt ta’ servizz pubbliku mogħti skont il-liġi Komunitarja, kemm-il darba l-awtorità kompetenti tkun ħasbet għal faċilitajiet jew arranġamenti alternattivi li jiggarantixxu aċċessibbiltà għas-servizzi tat-trasport ekwivalenti jew ta’ livell ogħla.

3.Fi stazzjonijiet mingħajr persunal, l-impriżi ferrovjarji u l-amministraturi tal-istazzjonijiet għandhom jiżguraw li tkun murija Ö l-informazzjoni tkun disponibbli Õ faċilment ð , inkluż b’formati aċċessibbli skont ir-rekwiżiti tal-aċċessibbiltà stabbiliti fid-Direttiva XXX, u li din tingħata ï skont ir-regoli tal-aċċess imsemmija fl-Artikolu 2019(1) dwar l-eqreb stazzjonijiet b’persunal u li l-assistenza tkun disponibbli b’mod dirett diżabilità għall-persuni Ö b’diżabbiltà Õ  u għall-persuni b’mobbiltà mnaqqsa.

ò ġdid

4.    L-assistenza għandha tkun disponibbli fl-istazzjonijiet kull ħin meta jaħdmu s-servizzi ferrovjarji.

ê 1371/2007/KE (adattat)

Artikolu 23

L-assistenza abbord

1.Mingħajr preġudizzju għar-regoli tal-aċċess imsemmija fl-Artikolu 2019(1), l-impriżi ferrovjarji għandhom jipprovdu assistenza diżabilità lill-persuni Ö b’diżabbiltà Õ  u lill-persuni b’mobbiltà mnaqqsa mingħajr ħlas abbord il-ferrovija u waqt it-tlugħ u l-inżul mill-ferrovija.

Ö 2.Fin-nuqqas ta’ persunal ta’ akkumpanjament fuq il-ferrovija, l-impriżi ferrovjarji għandhom jagħmlu l-isforzi raġonevoli kollha biex il-persuni b’diżabbiltà jew il-persuni b’mobbiltà mnaqqsa jkollhom aċċess għall-ivvjaġġar bil-ferrovija.  Õ

3. Għall-finijiet ta’ dan l-Artikolu, l-assistenza abbord għandha tkun tikkonsisti mill-isforzi raġonevoli kollha biex tingħata assistenza diżabilità lill-persuna Ö b’diżabbiltà Õ  jew lill-persuna b’mobbiltà mnaqqsa biex dik il-persuna jkun jista’jkollha aċċess għall-istess servizzi fil-ferrovija bħall-passiġġieri l-oħra, f’każ li d-diżabbiltà jew il-mobbiltà mnaqqsa jkunu mod li ma jħalluhiex ikollha aċċess għal dawk is-servizzi b’mod indipendenti u sikur.

ò ġdid

4. L-assistenza għandha tkun disponibbli abbord il-ferroviji kull ħin meta jaħdmu s-servizzi ferrovjarji. 

ê 1371/2007/KE (adattat)

ð ġdid

Artikolu 24

Il-kundizzjonijiet li taħthom Ö biex Õ tingħata l-assistenza

L-impriżi ferrovjarji, l-amministraturi tal-istazzjonijiet, il-bejjiegħa tal-biljetti u l-operaturi tal-vjaġġi għandhom jikkoperaw biex jipprovdu assistenza diżabilità lill-persuni Ö b’diżabbiltà Õ u lill-persuni b’mobbiltà mnaqqsa skont l-Artikoli 2022 u 2123 skont il-punti li ġejjin:

(a)l-assistenza għandha tingħata bil-kundizzjoni li l-impriża ferrovjarja, l-amministratur tal-istazzjon, il-bejjiegħ tal-biljetti jew l-operatur tal-vjaġġi li mingħandu nxtara l-biljett jkunu mgħarrfa bil-ħtieġa tal-persuna għal din l-assistenza mill-inqas 48 siegħa qabel ma tkun meħtieġa l-assistenza. Meta il-biljett Ö xi Õ biljett Ö jew xi biljett staġunali jippermettu Õ aktar minn vjaġġ wieħed, notifika waħda għandha tkun biżżejjed diment li tingħata l-informazzjoni adegwata dwar il-ħin tal-vjaġġi sussegwenti;. ð Din in-notifika għandha tintbagħat lil kull impriża ferrovjarja oħra u lill-amministraturi tal-istazzjonijiet involuti fil-vjaġġ tal-persuna; ï

(b)l-impriżi ferrovjarji, l-amministraturi tal-istazzjoniijiet, il-bejjiegħa tal-biljetti u l-operaturi tal-vjaġġi għandhom jieħdu l-miżuri kollha meħtieġa biex jirċievu n-notifiki;

(c)jekk ma ssir l-ebda notifika skont il-punt (a), l-impriża ferrovjarja u l-amministratur tal-istazzjon għandhom jagħmlu l-isforzi kollha raġonevoli biex jipprovdu l-assistenza b’mod li diżabilità l-persuna Ö b’diżabbiltà Õ  jew il-persuna b’mobbiltà mnaqqsa tkun tista’ tivvjaġġa;

(d)mingħajr preġudizzju għall-kompetenzi ta’ entitajiet oħra b’rabta maż-żoni ’l barra mill-istazzjon tal-ferrovija, l-amministratur jew xi persuna oħra awtorizzata għandhom jagħżlu punti, fl-istazzjon tal-ferrovija u ’l barra minnu, li fihom diżabilità il-persuni Ö b’diżabbiltà Õ  u l-persuni b’mobbiltà mnaqqsa jistgħu jħabbru l-wasla Ö jgħarrfu bil-wasla Õ tagħhom fl-istazzjon tal-ferrovija u, jekk jeħtieġ, jitolbu għall-assistenza;

(e)l-assistenza għandha tingħata bil-kundizzjoni li diżabilità l-persuna Ö b’diżabbiltà Õ  jew il-persuna b’mobbiltà mnaqqsa tippreżenta ruħha fil-punt magħżul f’ħin stipulat mill-impriża ferrovjarja jew mill-amministratur tal-istazzjon li jipprovdu din l-assistenza. Il-ħin stipulat m’għandux ikun aktar minn 60 minuta qabel il-ħin tat-tluq ippubblikat jew il-ħin meta l-passiġġieri kollha huma mitluba jagħmlu check-in. Jekk ma jkun stipulat l-ebda ħin meta diżabilità l-persuna Ö b’diżabbiltà Õ  jew il-persuna b’mobbiltà mnaqqsa jeħtieġ tippreżenta lilha nnifisha, il-persuna għandha tippreżenta lilha nnifisha fil-punt magħżul mhux inqas minn 30 minuta qabel il-ħin tat-tluq ippubblikat jew il-ħin meta l-passiġġieri kollha huma mitluba jagħmlu check-in.

Artikolu 25

Il-kumpens marbut mat-tagħmir tal-mobbiltà, jew tagħmir ieħor speċifiku Ö jew it-tagħmir ta’ assistenza Õ

1.Jekk Ö Meta Õ l-impriżi l-impriża ferrovjarja Ö ferrovjarji u l-amministraturi tal-istazzjonijiet jikkawżaw Õ hi responsabbli mit-telf sħiħ jew parzjali telf jew dannu Ö fis-siġġijiet tar-roti, f’tagħmir ieħor tal-mobbiltà Õ jew tagħmir ieħor speċifiku Ö fit-tagħmir ta’ assistenza Õ ð  u lill-klieb ta’ assistenza ï użati diżabilità mill-persuni Ö b’diżabbiltà u Õ jew mill-persuni b’mobbiltà mnaqqsa, m’għandu japplika l-ebda limitu finanzjarju ð dawn għandhom ikunu responsabbli għat-telf jew id-dannu u għandhom jikkumpensawh ï.

ò ġdid

2.Il-kumpens imsemmi fil-paragrafu 1 għandu jkun daqs l-ispiża biex jinbidel jew jissewwa l-apparat jew it-tagħmir mitluf jew li tkun saritlu ħsara.

3.Meta meħtieġ, l-impriżi ferrovjarji u l-amministraturi tal-istazzjonijiet għandhom jagħmlu kull sforz raġonevoli biex malajr jipprovdu sostituzzjonijiet temporanji għal tagħmir speċifiku jew għat-tagħmir ta’ assistenza li, meta possibbli, għandu jkollu karatteristiċi tekniċi u funzjonali simili għal dak mitluf jew bil-ħsara. Il-persuni b’diżabbiltà jew b’mobbiltà mnaqqsa għandhom jitħallew iżommu s-sostituzzjoni temporanja tat-tagħmir sakemm jitħallas il-kumpens imsemmi fil-paragrafi 1 u 2. 

Artikolu 26

It-taħriġ tal-persunal

L-impriżi ferrovjarji u l-amministraturi tal-istazzjonijiet għandhom:

(a)jiżguraw li l-persunal kollu tagħhom, inkluż dak impjegat minn xi parti adempjenti oħra, li jipprovdi assistenza diretta lill-persuni b’diżabbiltà u lill-persuni b’mobbiltà mnaqqsa, ikun jaf kif jissodisfa l-ħtiġijiet tal-persuni b’diżabbiltà u tal-persuni b’mobbiltà mnaqqsa, inkluż ta’ dawk b’diżabbiltà mentali u b’nuqqasijiet intellettwali;

(b)jipprovdu taħriġ biex ixerrdu għarfien dwar il-bżonnijiet tal-persuni b’diżabbiltà fost il-persunal kollu li jaħdem fl-istazzjon li jaħdem direttament mal-pubbliku li jkun qed jivvjaġġa;

(c)jiżguraw li, meta jiġu ingaġġati, l-impjegati l-ġodda kollha jirċievu taħriġ relatat mad-diżabbiltà u li l-persunal jattendi korsijiet ta’ taħriġ ta’ aġġornament fuq bażi regolari.

(d)meta jintalbu, fit-taħriġ jaċċettaw il-parteċipazzjoni ta’ impjegati b’diżabbiltà, ta’ passiġġieri b’diżabbiltà u b’mobbiltà mnaqqsa, u/jew ta’ organizzazzjonijiet li jirrappreżentawhom.

ê 1371/2007/KE

KAPITOLU VI

IS-SIGURTÀ, L-ILMENTI U L-KWALITÀ TAS-SERVIZZ

Artikolu 2627

Is-sigurtà personali tal-passiġġieri

Bi ftehim mal-awtoritajiet pubbliċi, l-impriżi ferrovjarji, l-amministraturi tal-infrastruttura u l-amministraturi tal-istazzjonijiet għandhom jieħdu l-miżuri xierqa fl-oqsma rispettivi ta’ responsabbiltà u jadattawhom mal-livell tas-sigurtà ddefinit mill-awtoritajiet pubbliċi biex jiżguraw is-sigurtà personali tal-passiġġieri fl-istazzjonijiet tal-ferrovija u fuq il-ferroviji u li jimmaniġġaw ir-riskji. Dawn għandhom jikkoperaw u jagħmlu skambju ta’ informazzjoni dwar l-aqwa prattiki dwar il-prevenzjoni ta’ atti, li aktarx ixejnu l-livell tas-sigurtà.

ê 1371/2007/KE (adattat)

ð ġdid

Artikolu 2728

L-ilmenti

1.Ö Kull Õ L-iimpriża ð ferrovjarja, il-bejjiegħa tal-biljetti, l-amministraturi tal-istazzjonijiet u l-amministraturi tal-infrastruttura tal-istazzjonijiet li jgħaddu minnhom iżjed minn 10 000 passiġġier kull jum bħala medja fis-sena ï għandhom iwaqqfu mekkaniżmu Ö kull wieħed u waħda minnhom Õ biex jittratta l-ilmenti għad-drittijiet u l-obbligi koperti minn dan ir-Regolament ð fil-qasam rispettiv tagħhom ta’ responsabbiltà ï. L-impriża ferrovjarja għandha tgħarraf Ö Dawn għandhom jgħarrfu Õ b’mod wiesa’ lill-passiġġieri bid-dettalji tal-kuntatti tagħha Ö tagħhom Õ u bil-lingwi ta’ ħidma tagħhom.

2.Il-passiġġieri jistgħu jressqu lment lil kwalunkwe impriża ferrovjarja ð , bejjiegħ tal-biljetti, stazzjon tal-ferroviji jew amministratur tal-infrastruttura ï involuti. ð L-ilmenti għandhom jitressqu fi żmien sitt ġimgħat minn meta jseħħ l-inċident li dwaru jkun qed isir l-ilment. ï Fi żmien xahar Ö minn meta jasal l-ilment Õ , id-destinatarju tal-ilment għandu jagħti tweġiba raġunata jew f’każijiet ġustifikati, jinforma lill-passiġġier sa liema data, f’inqas minn tliet xhur mid-data ð minn meta jasal l-ilment ï , wieħed jista’ jistenna tweġiba għall-ilment. ð L-impriżi ferrovjarji, il-bejjiegħa tal-biljetti, l-amministraturi tal-istazzjonijiet u l-amministraturi tal-infrastruttura għandhom iżommu d-dejta dwar l-inċidenti li hi meħtieġa għal valutazzjoni tal-ilmenti sa sentejn u jagħmluha disponibbli għall-korpi nazzjonali tal-infurzar meta jintalbu jagħmlu hekk. ï

ò ġdid

3.Id-dettalji dwar il-proċedura tat-trattament tal-ilmenti għandhom ikunu aċċessibbli għall-persuni b’diżabbiltà u għall-persuni b’mobbiltà mnaqqsa. 

ê 1371/2007/KE (adattat)

ð ġdid

34. L-impriża ferrovjarja għandha tippubblika fir-rapport annwali msemmi fl-Artikolu 2928 in-numru u l-kategoriji ta’ l-ilmenti rċevuti, l-ilmenti trattati, il-ħin tat-tweġiba u l-azzjonijiet għal titjib possibbli li ttieħdu..

Artikolu 2829

L-istandards tal-kwalità tas-servizzi

1.L-impriżi ferrovjarji ð u l-amministraturi tal-istazzjonijiet ï għandhom jiddefinixxu Ö jistabbilixxu Õ l-istandards tal-kwalità tas-servizzi u jimplimentaw sistema ta’ ġestjoni tal-kwalità biex tinżamm il-kwalità tas-servizz. L-istandards tal-kwalità tas-servizz għandhom ikopru tal-inqas il-punti elenkati fl-Anness III.

2.L-impriżi ferrovjarji ð u l-amministraturi tal-istazzjonijiet ï għandhom jissorveljaw il-prestazzjoni tagħhom stess kif riflessa fl-istandards tal-kwalità tas-servizzi. L-impriżi ferrovjarji għandhom jippubblikaw rapport kull sena fuq il-prestazzjoni tal-kwalità tas-servizzi tagħhom mar-rapport annwali tagħhom. Ö L-impriżi ferrovjarji għandhom jippubblikaw Õ Iir-rapporti dwar il-prestazzjoni tal-kwalità tas-servizzi għandhom jiġu ppubblikati fuq is-sit web tal-internet Ö tagħhom Õ tal-impriżi ferrovjarji. Barra minn hekk, dawn ir-rapporti għandhom ikunu disponibbli fuq is-sit web tal-internet tal-ERA Ö tal-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għall-FerrovijiÕ .

KAPITOLU VII

L-INFORMAZZJONI U L-INFURZAR

Artikolu 2930 

L-informazzjoni lill-passiġġieri dwar drittijiethom

1.Meta jbigħu biljetti għal vjaġġi bil-ferrovija, l-impriżi ferrovjarji, l-amministraturi tal-istazzjonijiet ð , il-bejjiegħa tal-biljetti ï u l-operaturi tal-vjaġġi għandhom jgħarrfu lill-passiġġieri bid-drittijiet u l-obbligi tagħhom skont dan ir-Regolament. Sabiex ikunu konformi ma’ dan ir-rekwiżit tal-informazzjoni, l-impriżi ferrovjarji, l-amministraturi tal-istazzjonijiet u l-operaturi tal-vjaġġi Ö dawn Õ jistgħu jużaw riassunt tad-dispożizzjonijiet ta’ dan ir-Regolament ippreparat mill-Kummissjoni bil-lingwi uffiċjali kollha tal-Unjoni Ewropea magħmula disponibbli għalihom. ð Minbarra dan, dawn għandhom jipprovdu avviż fuq il-biljett stampat fuq karta jew b’format elettroniku jew b’xi mezz ieħor, inkluż bil-formati aċċessibbli għall-persuni b’diżabbiltà u għall persuni b’mobbiltà mnaqqsa b’konformità mar-rekwiżiti stabbiliti fid-Direttiva XXX. Dak l-avviż għandu jispeċifika mnejn tista’ tinkiseb din l-informazzjoni f’każ ta’ kanċellazzjoni, konnessjoni li ma tintlaħaqx jew dewmien fit-tul. ï 

2.L-impriżi ferrovjarji u l-amministraturi tal-istazzjonijiet għandhom jgħarrfu lill-passiġġieri b’mod xieraq fl-istazzjoni u fuq il-ferrovija, ð inkluż bil-formati aċċessibbli b’konformità mar-rekwiżiti tal-aċċessibbiltà stabbiliti fid-Direttiva XXX, ï ð bid-drittijiet u bl-obbligi tagħhom skont dan ir-Regolament, u ï bid-dettalji tal-kuntatt tal-korp maħtur mill-Istat Membru skont l-Artikolu 3031.

Artikolu 3031

Ö Il-ħatra ta’ Õ Korpi Ö Nazzjonali Õ tal-Infurzar

1. Kull Stat Membru għandu jaħtar korp wieħed jew aktar biex ikunu responsabbli għall-infurzar ta’ dan ir-Regolament. Kull korp għandu jieħu l-miżuri meħtieġa biex jiżgura li d-drittijiet tal-passiġġieri jiġu rrispettati.

Fl-organizzazzjoni, id-deċiżjonijet ta’ finanzjament, l-istruttura legali u t-teħid ta’ deċiżjonijiet tiegħu, kull korp għandu jkun indipendenti mill-amministraturi tal-infrastruttura, mill-korp tal-imposti, mill-korp tal-allokazzjoni jew mill-impriża ferrovjarja.

L-Istati Membri għandhom jinfurmaw lill-Kummissjoni bil-korp jew bil-korpi maħtura skont dan il-paragraful-Artikolu u bir-responsabbiltajiet rispettivi tagħhom.

2. Kull passiġġier jista’ jilmenta mal-korp maħtur skont il-paragrafu 1, jew ma’ xi korp xieraq ieħor maħtur minn xi Stat Membru, fuq allegat ksur ta’ dan ir-Regolament.

ò ġdid

Artikolu 32

Il-kompiti tal-infurzar

1.Il-Korpi Nazzjonali tal-Infurzar għandhom jissorveljaw mill-qrib il-konformità ma’ dan ir-Regolament u jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jiżguraw li d-drittijiet tal-passiġġieri jiġu rrispettati. Għal dan il-għan, l-impriżi ferrovjarji, l-amministraturi tal-istazzjonijiet u l-amministraturi tal-infrastruttura għandhom jipprovdu lill-istituzzjonijiet b’dokumenti u informazzjoni rilevanti fuq talba tagħhom. Fil-qadi tal-funzjonijiet tagħhom, il-korpi għandhom iqisu l-informazzjoni ppreżentata lilhom mill-korp maħtur skont l-Artikolu 33 biex jittratta l-ilmenti, jekk dan ikun korp differenti. Dawn jistgħu jiddeċiedu wkoll dwar azzjonijiet tal-infurzar abbażi ta’ lmenti individwali li jgħaddilhom dak il-korp.

2.Il-Korpi Nazzjonali tal-Infurzar għandhom jippubblikaw l-istatistika dwar l-attivitajiet tagħhom, inkluż dwar is-sanzjonijiet applikati, kull sena, sa mhux wara l-aħħar ta’ April tas-sena kalendarja ta’ wara.

3.L-impriżi ferrovjarji għandhom jagħtu d-dettalji tal-kuntatt tal-Korpi Nazzjonali tal-Infurzar tal-Istati Membri fejn joperaw.

Artikolu 33

It-trattament tal-ilment mill-Korpi Nazzjonali tal-Infurzar

1.Mingħajr preġudizzju għad-drittijiet tal-konsumaturi biex ifittxu rimedju alternattiv skont id-Direttiva 2013/11/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 41 , wara li jressaq ilment mingħajr suċċess lill-impriża ferrovjarja, lill-bejjiegħ tal-biljetti fl-istazzjon jew lill-amministratur tal-infrastruttura skont l-Artikolu 28, passiġġier jista’ jilmenta ma’ Korp tal-Infurzar. Il-Korpi tal-Infurzar għandhom jinformaw lil min ilmenta dwar id-dritt tiegħu li jagħmel lment lil korpi tas-soluzzjoni alternattiva għat-tilwim biex isibu rimedju individwali.

2.Kull passiġġier jista’ jilmenta mal-Korp Nazzjonali tal-Infurzar, jew ma’ kwalunkwe korp ieħor maħtur minn xi Stat Membru għal dak il-għan, rigward ksur allegat ta’ dan ir-Regolament.

3.Il-korp għandu jikkonferma li rċieva l-ilment fi żmien ġimagħtejn minn meta jirċevih. Il-proċedura tat-trattament tal-ilment għandha tieħu sa mhux aktar minn tliet xhur. Fejn jidħlu l-każijiet kumplessi, il-korp jista’ jestendi dan il-perjodu fid-diskrezzjoni tiegħu għal sitt xhur. F’dan il-każ, il-passiġġieri għandhom jiġu infurmati bir-raġunijiet għal din l-estensjoni u biż-żmien meta mistenni tingħalaq il-proċedura. Huma biss il-każijiet li jinvolvu proċedimenti legali li jistgħu jieħdu aktar minn sitt xhur. Meta l-korp ikun ukoll korp tas-soluzzjoni alternattiva għat-tilwim skont it-tifsira tad-Direttiva 2013/11/UE, għandhom jieħdu preċedenza l-limiti taż-żmien stabbiliti f’dik id-Direttiva.

Il-proċedura tat-trattament tal-ilmenti għandha tkun aċċessibbli għall-persuni b’diżabbiltà u għall-persuni b’mobbiltà mnaqqsa.

4.L-ilmenti tal-passiġġieri dwar inċident li jinvolvi impriża ferrovjarja għandu jittrattahom il-Korp Nazzjonali tal-Infurzar tal-Istat Membru li jkun ta l-liċenzja lil dik l-impriża.

5.Meta jsir ilment dwar allegat ksur imwettaq mill-amministraturi tal-istazzjonijiet jew tal-infrastruttura, il-Korp Nazzjonali tal-Infurzar għandu jkun dak tal-Istat Membru li fit-territorju tiegħu jkun seħħ l-inċident.

6.Fil-qafas ta’ koperazzjoni skont l-Artikolu 34, il-Korpi Nazzjonali tal-Infurzar jistgħu jidderogaw mill-paragrafi 4 jew 5 meta, minħabba raġunijiet ġustifikati, b’mod partikolari ta’ lingwa jew ta’ residenza, dan ikun fl-interess tal-passiġġier.

ê 1371/2007/KE (adattat)

ð ġdid

Artikolu 31 34

Ö L-iskambju tal-informazzjoni u Õ Kkoperazzjoni transfruntiera bejn il-korpi Ö nazzjonali Õ tal-infurzar

ò ġdid

1.Jekk jinħatru korpi differenti skont l-Artikoli 31 u 33, għandhom jiġu stabbiliti mekkaniżmi tar-rappurtar li jiżguraw l-iskambju tal-informazzjoni bejniethom, b’konformità mar-Regolament (UE) 2016/679, biex jgħinu lill-korp nazzjonali tal-infurzar iwettaq ħidmietu ta’ superviżjoni u infurzar u biex il-korp tat-trattament tal-ilmenti maħtur skont l-Artikolu 33 ikun jista’ jiġbor l-informazzjoni meħtieġa biex jeżamina lmenti individwali.

ê 1371/2007/KE (adattat)

ð ġdid

2. Ö Il-Korpi Nazzjonali Õ tal-Infurzar kif jissemma fl-Artikolu 30 għandhom jaqsmu l-informazzjoni dwar il-prinċipji u l-prattika tal-ħidma u t-teħid tad-deċiżjonijiet tagħhom Ö għal għanijiet ta’ koordinazzjoni Õ bil-għan li jikkoordinaw il-prinċipji tat-teħid tad-deċiżjonijiet tagħhom fil-Komunità kollha. Il-Kummissjoni għandha tappoġġahom f’dan il-kompitu.

ð 3.Il-Korpi Nazzjonali tal-Infurzar għandhom jimxu mal-proċedura stabbilita fl-Anness IV. ï 

ê 1371/2007/KE (adattat)

ð ġdid

KAPITOLU VIII

ID-DISPOŻIZZJONIJIET FINALI

Artikolu 32 35

Il-penali

1.L-Istati Membri għandhom jistabbilixxu r-regoli dwar il-penali applikabbli għall-ksur tad-dispożizzjonijiet ta’ dan ir-Regolament u għandhom jieħdu l-miżuri kollha meħtieġa biex jiżguraw li dawn jiġu implimentati. Il-penali previsti għandhom ikunu effettivi, proporzjonati u dissważivi. L-Istati Membri għandhom jinnotifikaw dawk ir-regoli u l-miżuri lill-Kummissjoni Ö dwar dawk ir-regoli u l-miżuri Õ sat-3 ta’ Ġunju 2010 u għandhom jinnotifikawha mingħajr dewmien dwar kull emenda sussegwenti li taffettwahom.

ð 2.Fil-qafas ta’ koperazzjoni msemmi fl-Artikolu 34, meta jintalab mill-Korp Nazzjonali tal-Infurzar li jkun qed jittratta l-ilment, il-Korp Nazzjonali tal-Infurzar li hu kompetenti għall-finijiet tal-Artikolu 33(4) jew (5), għandu jinvestiga l-ksur ta’ dan ir-Regolament identifikat minn dak il-Korp u, jekk ikun meħtieġ, jimponi sanzjonijiet. ï

Artikolu 33

L-Annessi

Il-miżuri maħsuba biex jemendaw elementi mhux essenzjali ta’ dan ir-Regolament billi jadattaw l-Annessi għalih, għajr l-Anness I, għandhom jiġu adottati skont il-proċedura regolatorja bi skrutinju li tissemma fl-Artikolu 35(2).

Artikolu 34 36 

Dispożizzjonijiet emendatiorji Ö Id-delega tas-setgħat Õ

1.Il-miżuri maħsuba biex jemendaw elementi mhux essenzjali ta’ dan ir-Regolament billi jissupplimentawh u li huma meħtieġa għall-implimentazzjoni tal-Artikoli 2, 10 u 12 għandhom jiġu adottati skont il-proċedura regolatorja bi skrutinju li tissemma fl-Artikolu 35(2).

2.Il-miżuri maħsuba biex jemendaw elementi mhux essenzjali ta’ dan ir-Regolament billi jaġġustaw l-ammonti finanzjarji msemmija fih, għajr fl-Anness I, fid-dawl tal-inflazzjoni għandhom jiġu adottati skont il-proċedura regolatorja bi skrutinju li tissemma fl-Artikolu 35(2).

ð Il-Kummissjoni għandha s-setgħa li tadotta atti delegati skont l-Artikolu 37 biex: ï 

ð (i) taġġusta l-ammonti finanzjarji msemmija fl-Artikolu 13 skont l-inflazzjoni; ï 

ð (ii) temenda l-Annessi I, II u III biex jitqiesu l-emendi fir-Regoli Uniformi CIV u l-iżviluppi teknoloġiċi f’dan il-qasam. ï 

ò ġdid

Artikolu 37

Eżerċitar tad-delega

1.Is-setgħa tal-adozzjoni ta’ atti delegati hi mogħtija lill-Kummissjoni soġġetta għall-kundizzjonijiet stabbiliti f’dan l-Artikolu.

2.Is-setgħa tal-adozzjoni ta’ atti delegati msemmija fl-Artikolu 36 għandha tingħata lill-Kummissjoni għal perjodu ta’ ħames snin minn [date of entry into force of this Regulation]. Il-Kummissjoni għandha tfassal rapport b’rabta mad-delega tas-setgħa sa mhux aktar tard minn disa’ xhur qabel jintemm il-perjodu ta’ ħames snin. Id-delega tas-setgħa għandha tiġi estiża awtomatikament għal perjodi taż-żmien tal-istess tul, għajr meta l-Parlament Ewropew jew il-Kunsill joġġezzjonaw għal din l-estensjoni sa mhux aktar tard minn tliet xhur qabel jintemm kull perjodu.

3.Id-delega tas-setgħa tista’ tiġi revokata mill-Parlament Ewropew jew mill-Kunsill fi kwalunkwe ħin. Deċiżjoni li tirrevoka għandha ttemm id-delega tas-setgħa speċifikata f’dik id-deċiżjoni. Din għandha tidħol fis-seħħ dakinhar tal-pubblikazzjoni tagħha f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea jew aktar tard skont data speċifikata fiha. Din ma għandhiex taffettwa l-validità ta’ kwalunkwe att delegat li jkun diġà fis-seħħ.

4.Qabel ma tadotta att delegat, il-Kummissjoni għandha tikkonsulta lill-esperti maħtura minn kull Stat Membru skont il-prinċipji stipulati fil-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta’ April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet 42 .

5.Malli tadotta att delegat, il-Kummissjoni għandha tgħarraf b’dan lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill fl-istess ħin.

6.Att delegat adottat skont dan l-Artikolu għandu jidħol fis-seħħ biss jekk ma tkun saret l-ebda oġġezzjoni la mill-Parlament Ewropew u lanqas mill-Kunsill fi żmien xahrejn min-notifika ta’ dak l-att lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill, jew jekk, qabel jiskadi dak il-perjodu, kemm il-Parlament Ewropew kif ukoll il-Kunsill ikunu infurmaw lill-Kummissjoni li ma jkunux se joġġezzjonaw. Dak il-perjodu għandu jiġi estiż b’xahrejn bl-inizjattiva tal-Parlament Ewropew jew tal-Kunsill.

ê 1371/2007/KE (adattat)

ð ġdid

Artikolu 35

Il-proċedura tal-Kumitat

1.Il-Kummissjoni għandu jassistiha l-Kumitat stabbilit bl-Artikolu 11a tad-Direttiva 91/440/KEE.

2.Meta ssir referenza għal dan il-paragrafu, l-Artikoli 5a(1) sa (4), u l-Artikolu 7 tad-Deċiżjoni 1999/468/KE għandhom japplikaw, filwaqt li jitqiesu d-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 8 tagħha.

Artikolu 36 38

Rapport

Il-Kummissjoni għandha tirrapporta lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar l-implimentazzjoni u r-riżultati ta’ dan ir-Regolament sat-3 ta’ Diċembru 2012, u b’mod partikolari dwar l-istandards tal-kwalità tas-servizzi ð sa [five years after the adoption of this Regulation] ï .

Ir-rapport għandu jkun ibbażat fuq informazzjoni li għandha tingħata skont dan ir-Regolament u skont l-Artikolu 10b tad-Direttiva 91/440/KEE. Ir-rapport għandu jkollu miegħu, fejn meħtieġ, proposti xierqa.

ò ġdid

Artikolu 39

Revoka

Ir-Regolament (KE) Nru 1371/2007 hu mħassar.

Kull referenza għar-Regolament imħassar għandha tinftiehem bħala referenza għal dan ir-Regolament u għandha tinqara skont it-tabella ta’ korrelazzjoni mogħtija fl-Anness V.

ê 1371/2007/KE (adattat)

Artikolu 37 40

Id-dħul fis-seħħ

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ Ö fl-għoxrin jum wara dak Õ 24 xahar wara d-data tal-pubblikazzjoni tiegħu f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Dan ir-Regolament għandu jorbot fl-intier tiegħu u japplika direttament fl-Istati Membri kollha.

Magħmul fi Brussell,

(1) Ir-Regolament (KE) Nru 1371/2007 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta’ Ottubru 2007 dwar id-drittijiet u l-obbligi tal-passiġġieri tal-ferroviji (ĠU L 315, 3.12.2007, p. 14).

(2) L-Appendiċi A tal-Konvenzjoni dwar il-Ġarr Internazzjonali bil-Ferrovija (il-COTIF) tad-9 ta’ Mejju 1980, kif emendata bil-Protokoll tat-3 ta’ Ġunju 1999 għall-modifika tal-COTIF (il-Protokoll tal-1999).

(3) Il-kawża C 509/11 ÖBB-Personenverkehr.

(4) Ir-rapport tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar l-applikazzjoni tar-Regolament (KE) Nru 1371/2007 (COM(2013) 0587).

(5) (SWD link to be added).

(6) COM(2015) 117.

(7) https://www.un.org/development/desa/disabilities/convention-on-the-rights-of-persons-with-disabilities.html

(8) L-Artikoli 19-25 tar-Regolament.

(9) Proposta għal Direttiva dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet, tar-regolamenti u tad-dispożizzjonijiet amministrattivi tal-Istati Membri fir-rigward tar-rekwiżiti ta’ aċċessibbiltà għall-prodotti u għas-servizzi (COM/2015/0615 final – 2015/0278 (COD)).

(10) Komunikazzjoni tal-Kummissjoni, Linji Gwida Interpretattivi dwar ir-Regolament (KE) Nru 1371/2007 (ĠU C 220, 4.7.2015, p. 1).

(11) Id-Direttiva (UE) 2016/2370 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-14 ta’ Diċembru 2016 li temenda d-Direttiva 2012/34/UE fir-rigward tal-ftuħ tas-suq tas-servizzi tat-trasport domestiku tal-passiġġieri bil-ferrovija u l-governanza tal-infrastruttura ferrovjarja (ĠU L 352, 23.12.2016, p. 1).

(12) Id-Direttiva 2013/11/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta’ Mejju 2013 dwar is-soluzzjoni alternattiva għat-tilwim, għat-tilwim tal-konsumaturi u li temenda r-Regolament (KE) Nru 2006/2004 u d-Direttiva 2009/22/KE (id-Direttiva dwar l-ADR tal-konsumaturi) (ĠU L 165, 18.6.2013, p. 63).

(13) Ftehim bejn l-Unjoni Ewropea u l-Organizzazzjoni Intergovernattiva għat-Trasport Internazzjonali bil-Ferrovija dwar l-Adeżjoni tal-Unjoni Ewropea mal-Konvenzjoni li tirrigwarda t-Trasport Internazzjonali bil-Ferrovija (COTIF) tad-9 ta’ Mejju 1980, kif emendata mill-Protokoll ta’ Vilnius tat-3 ta’ Ġunju 1999 (ĠU L 51, 23.2.2013, p. 8);
http://eur-lex.europa.eu/legal-content/MT/TXT/PDF/?uri=CELEX:22013A0223(01)  

(14) L-Artikolu 13 tar-Regolament (KE) Nru 261/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta’ Frar 2004 li jistabbilixxi regoli komuni dwar il-kumpens u l-assistenza għal passiġġieri fil-każ li ma jitħallewx jitilgħu u ta’ kanċellazzjoni jew dewmien twil ta’ titjiriet, u li jħassar ir-Regolament (KEE) Nru 295/91 (ĠU L 46, 17.2.2004, p. 1).

(15) Ara l-paġna 6 tal-valutazzjoni tal-impatt.

(16) Pjan direzzjonali għal Żona Unika Ewropea tat-Trasport – Lejn sistema tat-trasport kompetittiva u li tuża r-riżorsi b’mod effiċjenti (COM/2011/0144 finali).

(17) Id-Direttiva (UE) 2015/2302 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta’ Novembru 2015 dwar pakketti tal-ivvjaġġar u arranġamenti tal-ivvjaġġar marbuta, li temenda r-Regolament (KE) Nru 2006/2004 u d-Direttiva 2011/83/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u li tħassar id-Direttiva tal-Kunsill 90/314/KEE (ĠU L 326, 11.12.2015, p. 1).

(18) Proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-koperazzjoni bejn l-awtoritajiet nazzjonali responsabbli għall-infurzar tal-liġijiet tal-protezzjoni tal-konsumaturi (COM(2016) 283).

(19) L-Istrateġija Ewropea tad-Diżabbiltà 2010-2020: Impenn mill-Ġdid għal Ewropa Mingħajr Ostakli, COM(2010) 636 finali, 15.11.2010.

(20) ĠU L 138, 26.5.2016, p. 44.

(21) https://ec.europa.eu/transport/content/stakeholder-consultation-regulation-ec-13712007-rail-passengers-rights-and-obligations_mt

(22) ĠU C , , p. .

(23) ĠU C , , p. .

(24) Opinjoni tal-Parlament Ewropew tat-28 ta’ Settembru 2005 (ĠU C 227 E, 21.9.2006, p. 490), Pożizzjoni Komuni tal-Kunsill tal-24 ta’ Lulju 2006 (ĠU C 289 E, 28.11.2006, p. 1), Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew tat-18 ta’ Jannar 2007) (għadha mhix ippubblikata fil-Ġurnal Uffiċjali), Riżolużżjoni Leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tal-25 ta’ Settembru 2007, u Deċiżjoni tal-Kunsill tas-26 ta’ Settembru 2007.

(25) Ir-Regolament (KE) Nru 1371/2007 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta’ Ottubru 2007 dwar id-drittijiet u l-obbligi tal-passiġġieri tal-ferroviji (ĠU L 315, 3.12.2007, p. 14).

(26) ĠU C 137, 8.6.2002, p. 2.

(27) Ir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 454/2011 tal-5 ta’ Mejju 2011 dwar l-ispeċifikazzjoni teknika għall-interoperabbiltà relatata mas-subsistema “applikazzjonijiet telematiċi għal servizzi tal-passiġġieri” tas-sistema ferrovjarja trans-Ewropea (ĠU L 123, 12.5.2011, p. 11).

(28) ĠU L 110, 20.4.2001, p. 1. Id-Direttiva kif emendata l-aħħar bid-Direttiva tal-Kummissjoni 2007/32/KE (ĠU L 141, 2.6.2007, p. 63).

(29) Id-Direttiva 2014/24/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta’ Frar 2014 dwar l-akkwist pubbliku u li tħassar id-Direttiva 2004/18/KE (ĠU L 94, 28.3.2014, p. 65).

(30) Ir-Regolament (UE) 2016/679 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-27 ta’ April 2016 dwar il-protezzjoni tal-persuni fiżiċi fir-rigward tal-ipproċessar tad-dejta personali u dwar il-moviment liberu ta’ tali dejta, u li jħassar id-Direttiva 95/46/KE (Regolament Ġenerali dwar il-Protezzjoni tad-Dejta) (ĠU L 119, 4.5.2016, p. 1).

(31) ĠU L 281, 23.11.1995, p. 31. Id-Direttiva kif emendata bir-Regolament (KE) Nru 1882/2003 (ĠU L 284, 31.10.2003, p. 1).

(32) ĠU L 123, 12.5.2016, p. 1.

(33) ĠU L 184, 17.7.1999, p. 23. Id-Deċiżjoni kif emendata mid-Deċiżjoni 2006/512/KE (ĠU L 200, 22.7.2006, p. 11).

(34) ĠU L 343, 14.12.2012, p. 32.

(35) ĠU L 143, 27.6.1995, p. 70. Id-Direttiva kif l-aħħar emendata mid-Direttiva 2004/49/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (ĠU L 164, 30.4.2004, p. 44).

(36) ĠU L 237, 24.8.1991, p. 25. Id-Direttiva kif emendata l-aħħar mid-Direttiva tal-Kunsill 2006/103/KE (ĠU L 363, 20.12.2006, p. 344).

(37) Id-Direttiva 2001/14/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta’ Frar 2001 dwar l-allokazzjoni ta’ kapaċità ta’ infrastruttura tal-ferroviji u t-tqegħid ta’ piżijiet għall-użu ta’ infrastruttura tal-ferroviji (ĠU L 75, 15.3.2001, p. 29). Id-Direttiva kif emendata l-aħħar mid-Direttiva 2004/49/KE.

(38) Id-Direttiva tal-Kunsill 90/314/KEE tat-13 ta’ Ġunju 1990 dwar il-vjaġġi kollox kompriż (package travel), il-vaganzi kollox kompriż u t-tours kollox kompriż (ĠU L 158, 23.6.1990, p. 59).

(39) Id-Direttiva (UE) 2015/2302 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta’ Novembru 2015 dwar pakketti tal-ivvjaġġar u arranġamenti tal-ivvjaġġar marbuta, li temenda r-Regolament (KE) Nru 2006/2004 u d-Direttiva 2011/83/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u li tħassar id-Direttiva tal-Kunsill 90/314/KEE (ĠU L 326, 11.12.2015, p. 1).

(40) Id-Direttiva XXX dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet, tar-regolamenti u tad-dispożizzjonijiet amministrattivi tal-Istati Membri fir-rigward tar-rekwiżiti ta’ aċċessibbiltà għall-prodotti u għas-servizzi (l-Att Ewropew dwar l-Aċċessibbiltà) (ĠU L X, X.X.XXXX, p. X).

(41) Id-Direttiva 2013/11/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta’ Mejju 2013 dwar is-soluzzjoni alternattiva għat-tilwim, għat-tilwim tal-konsumaturi u li temenda r-Regolament (KE) Nru 2006/2004 u d-Direttiva 2009/22/KE (ĠU L 165, 18.6.2013, p. 14).

(42) Il-Ftehim Interistituzzjonali bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea u l-Kummissjoni Ewropea dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet, (ĠU L 123, 12.5.2016, p. 1).

IL-KUMMISSJONI EWROPEA

Brussell, 27.9.2017

COM(2017) 548 final

ANNESSI

tal-

Proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill

dwar id-Drittijiet u l-Obbligi tal-Passiġġieri tal-Ferroviji

(Riformulazzjoni)

{SWD(2017) 317 final}
{SWD(2017) 318 final}

ANNESSI

1371/2007/KE Anness I (adattat)

ð ġdid

ANNESS I

Estratt mir-regoli uniformi dwar il-kuntratt għat-trasport internazzjonali ta’ passiġġieri u bagalji bil-ferrovija (CIV)

Appendiċi A

tal-Konvenzjoni dwar it-Trasport Internazzjonali bil-Ferrovija (COTIF) tad-9 ta’ Mejju 1980, kif modifikata bil-Protokoll għall-modifika tal-Konvenzjoni dwar it-Trasport Internazzjonali bil-Ferrovija tat-3 ta’ Ġunju 1999

TITOLU II

KONKLUŻJONI U PRESTAZZJONI TAL-KUNTRATT TA’ TRASPORT

Artikolu 6

Kuntratt ta’ Trasport

1.   Bil-kuntratt ta’ trasport, it-trasportatur għandu jidħol għall-impenn li jġorr il-passiġġier kif ukoll, fejn xieraq, il-bagalji u l-vetturi għall-post tad-destinazzjoni u li jikkunsinna l-bagalji Ö jwassal il-bagalji Õ u l-vetturi fil-post tad-destinazzjoni.

2.   Il-kuntratt ta’ trasport għandu jiġi kkonfermat b’biljett jew aktar maħruġ lill-passiġġier. Madankollu, soġġett għall-Artikolu 9, l-assenza, l-irregolarità jew it-telf ta’ biljett m’għandhomx jaffettwaw l-eżistenza jew il-validità tal-kuntratt li għandha tibqa’ soġġetta għal dawn ir-Regoli Uniformi.

3.   Il-biljett għandu jkun evidenza prima facie tal-konklużjoni u l-kontenut tal-kuntratt ta’ trasport.

Artikolu 7

Biljett

1.   Il-Kundizzjonijiet Ġenerali tat-Trasport għandhom jiddeterminaw il-forma u l-kontenut tal-biljetti kif ukoll il-lingwa u l-karattri li bihom huma għandhom jiġu stampati u magħmulin.

2.   Dan li ġej, tal-inqas, għandu jiddaħħal fil-biljett:

3.   Il-passiġġier għandu jiżgura, xħin jirċievi l-biljett, li dan ħareġ skont l-istruzzjonijiet tiegħu.

4.   Il-biljett għandu jkun trasferibbli jekk ma jkunx ħareġ f’isem il-passiġġier u jekk il-vjaġġ ma jkunx beda.

5.   Il-biljett jista’ jiġi stabbilit fil-forma ta’ reġistrazzjoni ta’ dejta elettronika, li tista’ tiġi trasformata f’simboli miktuba leġibbli. Il-proċedura użata għar-reġistrazzjoni u t-trattament tad-dejta għandha tkun ekwivalenti mill-perspettiva funzjonali, b’mod partikolari sa fejn jikkonċerna l-valur evidenzjali tal-biljett irrappreżentat b’dik id-dejta.

Artikolu 8

Pagament u rimborż tal-ħlas tat-trasport

1.   Soġġett għal ftehim kuntrarju bejn il-passiġġier u t-trasportatur, il-ħlas tat-trasport għandu jitħallas minn qabel.

2.   Il-Kundizzjonijiet Ġenerali tat-Trasport għandhom jiddeterminaw skont liema kundizzjonijiet għandu jsir ir-rimborż tal-ħlas tat-trasport.

Artikolu 9

Id-dritt li tinġarr. Esklużjoni mit-trasport

1.   Il-passiġġier għandu, mill-bidu tal-vjaġġ tiegħu, ikollu fil-pussess tiegħu biljett validu u jippreżentah fl-ispezzjoni tal-biljetti. Il-Kundizzjonijiet Ġenerali tat-Trasport jistgħu jipprovdu:

2.   Il-Kundizzjonijiet Ġenerali tat-Trasport jistgħu jipprovdu li l-passiġġieri li:

għandhom jiġu esklużi mit-trasport jew jistgħu jiġu mitluba jtemmu l-vjaġġ tagħhom u li tali persuni Ö dawn il-persuni Õ m’għandhomx ikunu intitolati għal rimborż tal-ħlas tat-trasport tagħhom jew ta’ kwalunkwe ħlas għat-trasport ta’ bagalji reġistrati li setgħu ħallsu.

Artikolu 10

Ikkompletar Ö Kompletezza Õ ta’ formalitajiet amministrattivi

Il-passiġġier għandu jikkonforma mal-formalitajiet meħtieġa mid-dwana jew mill-awtoritajiet amministrattivi oħra.

Artikolu 11

Kanċellazzjoni u dewmien tal-ferroviji. Konnessjonijiet li ma ntlaħqux

It-trasportatur għandu, fejn neċessarju, jiċċertifika fuq il-biljett li l-ferrovija ġiet ikkanċellata jew il-konnessjoni ma ntlaħqitx.

TITOLU III

TRASPORT TA’ BAGALJI TAL-IDEJN, ANNIMALI, BAGALJI RREĠISTRATI U VETTURI

Kapitolu I

Dispożizzjonijiet komuni

Artikolu 12

Artikoli u annimali aċċettabbli

1.   Il-passiġġier jista’ jieħu miegħu artikoli Ö oġġetti Õ li jistgħu jiġu mmaniġġjati faċilment (bagalji tal-idejn) u annimali ħajjin skont il-Kundizzjonijiet Ġenerali tat-Trasport. Barra minn dan, il-passiġġier jista’ jieħu miegħu artikoli Ö oġġetti Õ ingombranti skont id-dispożizzjonijiet speċjali li hemm fil-Kundizzjonijiet Ġenerali tat-Trasport. Artikoli Ö Oġġetti Õ u annimali li aktarx idejqu jew joħolqu inkonvenjent lill-passiġġieri jew jikkawżaw ħsara Ö dannu Õ m’għandhomx jiġu permessi bħala bagalja tal-idejn.

2.   Il-passiġġier jista’ jikkunsinna l-artikoli Ö jwassal l-oġġetti Õ u l-annimali bħala bagalji rreġistrati skont il-Kundizzjonijiet Ġenerali tat-Trasport.

3.   It-trasportatur jista’ jippermetti t-trasport ta’ vetturi fl-okkażjoni tat-trasport ta’ passiġġieri skont id-dispożizzjonijiet speċjali li hemm fil-Kundizzjonijiet Ġenerali tat-Trasport.

4.   It-trasport ta’ merkanzija perikoluża bħala bagalja tal-idejn, bagalja rreġistrata kif ukoll bħala ġewwa Ö ġo vetturi Õ jew fuq vetturi li, skont dan it-Titolu jinġarru bil-ferrovija, għandu jikkonforma mar-Regolament li jikkonċerna t-Trasport ta’ Merkanzija Perikoluża bil-Ferrovija (RID).

Artikolu 13

Eżaminazzjoni

1.   Fejn ikun hemm raġuni tajba għas-suspett ta’ nuqqas ta’ osservanza tal-kundizzjonijiet tat-trasport, it-trasportatur għandu jkollu d-dritt li jeżamina jekk l-artikoli Ö l-oġġetti Õ (il-bagalji tal-idejn, il-bagalji rreġistrati, il-vetturi inkluż it-tagħbija tagħhom) u l-annimali ttrasportati jikkonformawx mal-kundizzjonijiet tat-trasport, sakemm il-liġijiet u l-preskrizzjonijiet tal-Istat li fih isir l-eżami ma jipprojbixxux tali eżami Ö dan l-eżami Õ. Il-passiġġier għandu jkun mistieden jattendi għall-eżami. Jekk ma jidhirx jew ma jkunx jista’ jintlaħaq, it-trasportatur għandu jitlob il-preżenza ta’ żewġ xhieda indipendenti.

2.   Jekk ikun stabbilit li l-kundizzjonijiet tat-trasport ma ġewx rispettati, it-trasportatur jista’ jitlob lill-passiġġier iħallas l-ispejjeż li joriġinaw mill-eżami.

Artikolu 14

Ikkompletar Ö Kompletezza Õ ta’ formalitajiet amministrattivi

Il-passiġġier għandu jikkonforma mal-formalitajiet meħtieġa mid-dwana jew l-awtoritajiet amministrattivi oħra meta, waqt li jkun qed jiġi ttrasportat, ikollu artikoli Ö oġġetti Õ (bagalji tal-idejn, bagalji rreġistrati, vetturi inkluż it-tagħbija tagħhom) jew annimali ttrasportati. Hu għandu jkun preżenti waqt l-ispezzjoni ta’ dawn l-artikoli Ö l-oġġetti Õ ħlief fejn hu previst mod ieħor mil-liġijiet u l-preskrizzjonijiet ta’ kull Stat.

Kapitolu II

Bagalji tal-idejn u annimali

Artikolu 15

Sorveljanza Ö Superviżjoni Õ

Għandha tkun ir-responsabbiltà tal-passiġġier li jissorvelja l-bagalja tal-idejn u l-annimali li hu jieħu miegħu.

Kapitolu III

Bagalji Rreġistrati

Artikolu 16

Kunsinna Ö Konsenja Õ ta’ bagalji rreġistrati

1.   L-obbligazzjonijiet Ö L-obbligi Õ kuntrattwali relatati mat-trasferiment tal-bagalji rreġistrati għandhom jiġu stabbiliti b’vawċer tar-reġistrazzjoni tal-bagalja maħruġ lill-passiġġier.

2.   Soġġett għall-Artikolu 22, l-assenza, l-irregolarità jew it-telf tal-vawċer tar-reġistrazzjoni tal-bagalja m’għandhomx jaffettwaw l-eżistenza jew il-validità tal-ftehim li jikkonċernaw it-trasferiment tal-bagalji rreġistrati, li għandhom jibqgħu soġġetti għal dawn ir-Regoli Uniformi.

3.   Il-vawċer tar-reġistrazzjoni tal-bagalja għandu jkun evidenza prima facie tar-reġistrazzjoni tal-bagalja u l-kundizzjonijiet tat-trasport tagħha.

4.   Soġġett għal evidenza kuntrarja, għandu jiġi preżunt li meta t-trasportatur għabba l-bagalja rreġistrata din kienet apparentement f’kundizzjoni tajba, u li n-numru u l-massa tal-punti tal-bagalja jikkorrispondu mal-informazzjoni mdaħħla fuq il-vawċer tar-reġistrazzjoni tal-bagalja.

Artikolu 17

Vawċer tar-reġistrazzjoni tal-bagalja

1.   Il-Kundizzjonijiet Ġenerali tat-Trasport għandhom jiddeterminaw il-forma u l-kontenut tal-vawċer tar-reġistrazzjoni tal-bagalja kif ukoll il-lingwa u l-karattri li bihom dan għandu jiġu stampat u magħmul. L-Artikolu 7 paragrafu 5 Ö L-Artikolu 7(5) Õ għandu japplika mutatis mutandis.

2.   Dan li ġej, tal-inqas, għandu jiddaħħal fil-vawċer tar-reġistrazzjoni tal-bagalja:

3.   Il-passiġġier għandu jiżgura, xħin jirċievi l-vawċer tar-reġistrazzjoni tal-bagalja, li dan ħareġ skont l-istruzzjonijiet tiegħu.

Artikolu 18

Reġistrazzjoni u Trasport

1.   Ħlief fejn il-Kundizzjonijiet Ġenerali tat-Trasport jipprovdu mod ieħor, il-bagalji għandhom jiġu rreġistrati biss fuq preżentazzjoni ta’ biljett validu tal-inqas sad-destinazzjoni tal-bagalji. F’każi oħra, ir-reġistrazzjoni tal-bagalji għandha titwettaq skont il-preskrizzjonijiet fis-seħħ fil-post tal-konsenja.

2.   Meta l-Kundizzjonijiet Ġenerali tat-Trasport jipprovdu li l-bagalji jistgħu jiġu aċċettati għal trasport mingħajr il-preżentazzjoni ta’ biljett, id-Dispożizzjonijiet ta’ dawn ir-Regoli Uniformi li jiddeterminaw id-drittijiet u l-obbligi tal-passiġġier fir-rigward tal-bagalji rreġistrati tiegħu għandhom japplikaw mutatis mutandis għal dak li jikkonsenja l-bagalji Ö għall-konsenjatur tal-bagalji Õ rreġistrati.

3.   It-trasportatur jista’ jibgħat il-bagalji rreġistrati b’ferrovija oħra jew b’mezz ta’ trasport ieħor u b’rotta differenti minn dik meħuda mill-passiġġier.

Artikolu 19

Pagament ta’ ħlasijiet tat-trasport ta’ bagalji rreġistrati

Soġġett għal ftehim kuntrarju bejn il-passiġġier u t-trasportatur, il-ħlas tat-trasport ta’ bagalji rreġistrati għandu jkun pagabbli mar-reġistrazzjoni.

Artikolu 20

Immarkar ta’ bagalji rreġistrati

Il-passiġġier għandu jindika fuq kull punt tal-bagalji rreġistrati f’post viżibbilment ċar, b’mod suffiċjentement reżistenti u leġibbli Ö biżżejjed Õ:

Artikolu 21

Id-dritt li tiddisponi minn bagalji rreġistrati

1.   Jekk iċ-ċirkostanzi jippermettu u jekk b’dan ma jinkisrux il-ħtiġiet Ö ir-rekwiżiti Õ tad-dwana jew il-ħtiġiet Ö ir-rekwiżiti Õ ta’ awtoritajiet amministrattivi oħra, il-passiġġier jista’ jitlob li l-bagalji jingħataw lura fil-post tal-kunsinna Ö tal-konsenja Õ maċ-ċediment tal-vawċer tar-reġistrazzjoni tal-bagalja u, jekk il-Kundizzjonijiet Ġenerali tat-Trasport jeħtieġu hekk, mal-preżentazzjoni tal-biljett.

2.   Il-Kundizzjonijiet Ġenerali tat-Trasport jista’ jkun fihom Dispożizzjonijiet oħra li jirrigwardaw id-dritt li tiddisponi minn bagalji rreġistrati, b’mod partikolari modifikazzjonijiet Ö modifiki Õ tal-post tad-destinazzjoni u l-konsegwenzi finanzjarji possibbli li jridu jinġarru mill-passiġġier.

Artikolu 22

Kunsinna Ö It-twassil Õ

1.   Il-bagalji rreġistrati għandhom jiġu kkonsenjati Ö jitwasslu Õ maċ-ċediment tal-vawċer tar-reġistrazzjoni tal-bagalja u, fejn xieraq, mal-ħlas tal-ammonti pagabbli mal-kunsinna Ö mal-konsenja Õ.

It-trasportatur għandu jkun intitolat, iżda mhux obbligat, li jeżamina jekk id-detentur tal-vawċer hux intitolat jew le li jirċievi l-kunsinna Ö l-konsenja Õ.

2.   Din għandha tkun ekwivalenti għall-kunsinna Ö għall-konsenja Õ lid-detentur tal-vawċer tar-reġistrazzjoni tal-bagalja jekk, skont il-preskrizzjonijiet fis-seħħ fil-post tal-kunsinna Ö tal-konsenja Õ:

3.   Id-detentur tal-vawċer tar-reġistrazzjoni tal-bagalja jista’ jitlob il-kunsinna Ö it-twassil Õ tal-bagalji fil-post tad-destinazzjoni hekk kif jinqabeż il-ħin miftiehem u, fejn xieraq, il-ħin neċessarju għall-operazzjonijiet mwettqa mill-awtoritajiet tad-dwana jew awtoritajiet oħra.

4.   Meta ma jkunx hemm ċediment tal-vawċer tar-reġistrazzjoni tal-bagalja, it-trasportatur għandu biss ikun obbligat jikkunsinna l-bagalji Ö iwassal il-bagalji Õ lill-persuna li tipprova d-dritt tagħha għal dan; jekk il-prova offruta tidher insuffiċjenti, it-trasportatur jista’ jitlob li tingħata s-sigurtà.

5.   Il-bagalja għandha tiġi kkonsenjata Ö titwassal Õ fil-post tad-destinazzjoni li għalih ġiet irreġistrata.

6.   Id-detentur tal-vawċer tar-reġistrazzjoni tal-bagalja li l-bagalja tiegħu ma ġietx konsenjata Ö ma tkunx twasslet, Õ jista’ jitlob li jkollu fuq il-vawċer il-jum u l-ħin meta talab il-kunsinna Ö it-twassil Õ skont il-paragrafu 3.

7.   Il-persuna intitolata tista’ tirrifjuta li taċċetta l-bagalja jekk it-trasportatur ma jikkonformax mat-talba tiegħu li jwettaq eżami tal-bagalja rreġistrata biex tiġi stabbilita l-ħsara allegata Ö jiġi stabbilit id-dannu allegat Õ.

8.   Fil-każi l-oħra kollha, il-kunsinna Ö it-twassil Õ tal-bagalja għandu jsir skont il-preskrizzjonijiet fis-seħħ fil-post tad-destinazzjoni.

Kapitolu IV

Vetturi

Artikolu 23

Kundizzjonijiet tat-Trasport

Id-dispożizzjonijiet speċjali li jirregolaw it-trasport ta’ vetturi, li jinsabu fil-Kundizzjonijiet Ġenerali tat-Trasport, għandhom jispeċifikaw b’mod partikolari l-kundizzjonijiet li jirregolaw l-aċċettazzjoni għat-trasport, ir-reġistrazzjoni, it-tagħbija u t-trasport, il-ħatt u l-kunsinna Ö t-twassil Õ kif ukoll l-obbligi tal-passiġġieri.

Artikolu 24

Vawċer tat-Trasport

1.   L-obbligi kuntrattwali relatati mat-trasport ta’ vetturi għandhom jiġu stabbiliti b’vawċer tat-trasport maħruġ lill-passiġġier. Il-vawċer tat-trasport jista’ jiġi integrat fil-biljett tal-passiġġier.

2.   Il-dispożizzjonijiet speċjali li jirregolaw it-trasport ta’ vetturi, li jinsabu fil-Kundizzjonijiet Ġenerali tat-Trasport, għandhom jiddeterminaw il-forma u l-kontenut tal-vawċer tat-trasport kif ukoll il-lingwa u l-karattri li bihom dan għandu jiġu stampat u magħmul. L-Artikolu 7 paragrafu 5 Ö L-Artikolu 7(5) Õ għandu japplika mutatis mutandis.

3.   Dan li ġej, tal-inqas, għandu jiddaħħal fil-vawċer tat-trasport:

4.   Il-passiġġier għandu jiżgura, xħin jirċievi l-vawċer tat-trasport, li dan ħareġ skont l-istruzzjonijiet tiegħu.

Artikolu 25

Dritt Ö Liġi Õ applikabbli

Soġġett għad-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Kapitolu, id-dispożizzjonijiet tal-Kapitolu III relatati mat-trasport ta’ bagalji għandhom japplikaw għall-vetturi.

TITOLU IV

RESPONSABBILTÀ TAT-TRASPORTATUR

Kapitolu I

Responsabbiltà f’każ ta’ mewt ta’, korrimenti personali lill-, passiġġieri Ö mewt ta’ passiġġieri jew korrimenti personali ta’ passiġġieri Õ

Artikolu 26

Bażi tar-responsabbiltà

1.   It-trasportatur għandu jkun responsabbli għat-telf jew il-ħsara li tirriżulta Ö id-dannu li jirriżultaw Õ minn mewt ta’, korrimenti personali lill-, jew ħsara fiżika jew mentali oħra lill-, passiġġier Ö mewt ta’ passiġġier, korrimenti personali ta’ passiġġier, jew dannu fiżiku jew mentali fuq passiġġier Õ, ikkawżati b’inċident li joriġina mill-operat tal-linja tal-ferrovija u li jseħħ waqt li l-passiġġier ikun ġewwa, dieħel jew nieżel minn vetturi tal-linja tal-ferrovija, tkun xi tkun l-infrastruttura tal-linja tal-ferrovija użata.

2.   It-trasportatur għandu jinħeles minn din ir-responsabbiltà

3.   Jekk l-inċident huwa dovut għall-imġiba ta’ parti terza u jekk, minkejja dan, it-trasportatur mhuwiex meħlus għalkollox mir-responsabbiltà tiegħu skont il-paragrafu 2, l-ittra ċ) Ö il-paragrafu 2(c) Õ, hu għandu jkun responsabbli b’mod sħiħ sal-limiti stabbiliti f’dawn ir-Regoli Uniformi iżda mingħajr preġudizzju għal kwalunkwe dritt għal rikors li t-trasportatur jista’ jkollu kontra l-parti terza.

4.   Dawn ir-Regoli Uniformi m’għandhom jaffettwaw l-ebda responsabbiltà li tista’ taqa’ fuq it-trasportatur Ö jaf ikollu t-trasportatur Õ f’każijiet mhux previsti fil-paragrafu 1.

5.   Jekk it-trasport irregolat minn kuntratt ta’ trasport wieħed jitwettaq minn trasportaturi suċċessivi, it-trasportatur marbut skont il-kuntratt ta’ trasport li jipprovdi s-servizz ta’ trasport li fil-kors tiegħu seħħ l-inċident, għandu jkun responsabbli f’każ ta’ mewt ta’, korrimenti personali lill-, passiġġieri. Meta dan is-servizz ma ġiex ipprovdut mit-trasportatur, iżda minn trasportatur sostitut, iż-żewġ trasportaturi għandhom ikunu responsabbli b’mod konġunt u separatament skont dawn ir-Regoli Uniformi.

Artikolu 27

Ħsarat Ö Danni Õ f’każ ta’ mewt

1.   F’każ ta’ mewt tal-passiġġier, il-ħsarat Ö id-danni Õ għandhom jinkludu:

2.   Jekk, mal-mewt tal-passiġġier, il-persuni li kellu, jew li kien ser ikollu, d-dmir legali li jmantni jiġu mċaħħda mill-appoġġ tagħhom, tali persuni Ö dawn il-persuni Õ għandhom ukoll jiġu kumpensati għal dak it-telf. Id-drittijiet ta’ azzjoni għal ħsarat ta’ persuni Ö minħabba d-danni li ġarrbu l-persuni Õ li l-passiġġier kien qed imantni mingħajr ma kien marbut bil-liġi li jagħmel dan, għandhom jiġu rregolati bil-liġi nazzjonali.

Artikolu 28

Ħsarat Ö Danni Õ f’każ ta’ korriment personali

F’każ ta’ korriment personali jew kwalunkwe ħsara fiżika Ö dannu fiżiku Õ jew mentali oħra lill-passiġġier, il-ħsarat Ö id-danni Õ għandhom jinkludu:

Artikolu 29

Kumpens għal ħsara oħra Ö danni oħrajn Õ tal-ġisem

Il-liġi nazzjonali għandha tiddetermina jekk u sa liema limitu għandu t-trasportatur iħallas il-ħsarat Ö id-danni Õ għal ħsara Ö dannu Õ tal-ġisem barra minn dik li hemm dispożizzjoni għaliha fl-Artikoli 27 u 28.

Artikolu 30

Forma u ammont ta’ ħsarat Ö danni Õ f’każ ta’ mewt jew korriment personali

1.   Il-ħsarat Ö Id-danni Õ skont l-Artikolu 27 paragrafu 2 Ö l-Artikolu 27(2) Õ u l-Artikolu 28, ittra b) Ö l-Artikolu 28(b) Õ għandhom jingħataw fil-forma ta’ ħlas f’daqqa. Madankollu, jekk il-liġi nazzjonali tippermetti pagament ta’ kull sena, il-ħsarat Ö id-danni Õ għandhom jingħataw f’dik il-forma jekk jiġi mitlub hekk mill-passiġġier korrut jew mill-persuni intitolati msemmijin fl-Artikolu 27 paragrafu 2 Ö fl-Artikolu 27(2) Õ.

2.   L-ammont ta’ ħsarat Ö danni Õ li jridu jingħataw skont il-paragrafu 1 għandhom jiġu ddeterminati skont il-liġi nazzjonali. Madankollu, għall-iskopijiet ta’ dawn ir-Regoli Uniformi, il-limitu superjuri għal kull passiġġier għandu jiġi stabbilit għal 175 000 unità ta’ kont bħala ħlas f’daqqa jew bħala pagament ta’ kull sena annwali li jikkorrispondi Ö annwalità ta’ kull sena li tikkorrispondi Õ għal dik is-somma, fejn il-liġi nazzjonali tipprevedi limitu superjuri ta’ inqas minn dak l-ammont.

Artikolu 31

Sistemi oħra ta’ trasport

1.   Soġġett għall-paragrafu 2, id-dispożizzjonijiet relatati mar-responsabbiltà tat-trasportatur f’każ ta’ mewt ta’, jew korriment personali lill-, passiġġieri m’għandhomx japplikaw għal telf jew ħsarat Ö danni Õ li joriġinaw fil-kors tat-trasport li, skont il-kuntratt ta’ trasport, ma kienx trasport bil-ferrovija.

2.   Madankollu, fejn il-vetturi tal-linji tal-ferrovija jinġarru bil-vapur, id-dispożizzjonijiet relatati mar-responsabbiltà f’każ ta’ mewt ta’, jew korrimenti personali lill-, il-passiġġieri għandhom japplikaw għat-telf jew ħsara Ö għad-danni Õ msemmija fl-Artikolu 26 paragrafu 1 Ö fl-Artikolu 26(1) Õ u l-Artikolu 33 paragrafu 1 Ö l-Artikolu 33(1) Õ, ikkawżata b’inċident li jirriżulta mill-operat tal-linja tal-ferrovija u li jseħħ waqt li l-passiġġier ikun ġewwa, dieħel jew nieżel mill-imsemmija vetturi.

3.   Meta, minħabba ċirkostanzi eċċezzjonali, l-operat tal-linja tal-ferrovija jiġi temporanjament sospiż u l-passiġġieri jinġarru minn sistema oħra Ö b’mezz ieħor Õ ta’ trasport, it-trasportatur għandu jkun responsabbli skont dawn ir-Regoli Uniformi.

Kapitolu II

Responsabbiltà f’każ ta’ nuqqas ta’ żamma mal-iskeda tal-ħin

Artikolu 32

Responsabbiltà f’każ ta’ kanċellazzjoni, ittardjar tal-ferroviji jew konnessjonijiet li ma ntlaħqux

1.   It-trasportatur għandu jkun responsabbli għall-passiġġier għal telf jew ħsara li tirriżulta Ö danni li jirriżultaw Õ mill-fatt li, minħabba kanċellazzjoni, dewmien ta’ ferrovija jew konnessjoni li ma ntlaħqitx, il-vjaġġ tiegħu ma jistax jitkompla fl-istess jum, jew li kontinwazzjoni tal-vjaġġ fl-istess jum ma tistax tintalab b’mod raġonevoli minħabba ċirkostanzi speċifiċi. Il-ħsarat Ö Id-danni Õ għandhom jinkludu l-ispejjeż raġonevoli tal-akkomodazzjoni kif ukoll l-ispejjeż raġonevoli li jkun hemm bżonn biex jiġu notifikati l-persuni li qed jistennew lill-passiġġier.

2.   It-trasportatur għandu jiġi meħlus minn din ir-responsabbiltà, meta l-kanċellazzjoni, l-ittardjar jew il-konnessjoni li ma ntlaħqitx hija attribwibbli għal waħda minn dawn il-kawżi li ġejjin:

3.   Il-liġi nazzjonali għandha tiddetermina jekk u sa liema livell għandu t-trasportatur iħallas il-ħsarat għal ħsara barra minn dik prevista Ö id-danni minbarra dawk previsti Õ fil-paragrafu 1. Din id-dispożizzjoni għandha tkun mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 44.

Kapitolu III

Responsabbiltà fir-rigward ta’ bagalji tal-idejn, annimali, bagalji rreġistrati u vetturi

TAQSIMA 1

Bagalji tal-idejn u annimali

Artikolu 33

Responsabbiltà

1.   F’każ ta’ mewt ta’, jew korriment personali lill-, passiġġieri, it-trasportatur għandu jkun responsabbli wkoll għat-telf jew ħsara li tirriżulta Ö għad-danni li jirriżultaw Õ minn telf totali jew parzjali ta’ Ö oġġetti Õ, jew ħsara Ö dannu Õ lil oġġetti li l-passiġġier kellu fuqu jew miegħu bħala bagalja tal-idejn; dan għandu japplika wkoll għall-annimali li l-passiġġier kien ġab miegħu. L-Artikolu 26 għandu japplika mutatis mutandis.

2.   F’rigward ieħor, it-trasportatur m’għandux ikun responsabbli għat-telf totali jew parzjali ta’ Ö oġġetti Õ, jew ħsara Ö dannu Õ lil oġġetti, bagalji tal-idejn jew annimali li s-superviżjoni tagħhom hija r-responsabbiltà tal-passiġġier skont l-Artikolu 15, sakemm dan it-telf jew ħsara ma jkunx ikkawżat bil-ħtija Ö id-dannu ma jkunux ikkawżati tort Õ tat-trasportatur. L-Artikoli l-oħra tat-Titolu IV, bl-eċċezzjoni ta’ Ö għajr Õ l-Artikolu 51, u t-Titolu VI m’għandhomx japplikaw f’dan il-każ.

Artikolu 34

Limitu ta’ ħsarat f’każ ta’ telf ta’ jew ħsara lill-oġġetti Ö tad-dannu f’każ ta’ telf ta’ oġġetti jew dannu fuq oġġetti Õ

Meta t-trasportatur hu responsabbli skont l-Artikolu 33 paragrafu 1 Ö l-Artikolu 33(1) Õ, dan għandu jħallas kumpens sa limitu ta’ 400 unità ta’ kont lil kull passiġġier.

Artikolu 35

Esklużjoni tar-responsabbiltà

It-trasportatur m’għandux ikun responsabbli għall-passiġġier għal telf jew ħsara li toriġina Ö dannu li joriġinaw Õ mill-fatt li l-passiġġier ma jikkonformax mal-formalitajiet meħtieġa mill-awtoritajiet tad-dwana jew minn awtoritajiet amministrattivi oħra.

TAQSIMA 2

Bagalji Rreġistrati

Artikolu 36

Bażi tar-responsabbiltà

1.   It-trasportatur għandu jkun responsabbli għal telf jew ħsara li toriġina Ö dannu li joriġinaw Õ minn telf totali jew parzjali ta’ Ö bagalja rreġistrata Õ jew ħsara lill- Ö dannu lil bagalja rreġistrata Õ bejn il-ħin li t-trasportatur ħadha f’idejh u l-ħin tal-kunsinna Ö tat-twassil Õ kif ukoll mid-dewmien tal-kunsinna Ö fit-twassil Õ.

2.   It-trasportatur għandu jiġi meħlus minn din ir-responsabbiltà sal-punt fejn it-telf, il-ħsara Ö id-dannu Õ jew id-dewmien tal-kunsinna Ö fit-twassil Õ ġie kkawżat tort tal-passiġġier, b’ordni mogħtija mill-passiġġier barra milli riżultat ta’ Ö minflok Õ tort tat-trasportatur, b’difett inerenti fil-bagalja rreġistrata jew b’ċirkostanzi li t-trasportatur ma setax jevita u li ma setax jipprevjeni l-konsegwenzi tagħhom.

3.   It-trasportatur għandu jiġi meħlus minn din ir-responsabbiltà sal-punt li t-telf jew ħsara joriġina Ö id-dannu joriġinaw Õ mir-riskji speċjali inerenti f’waħda jew iżjed miċ-ċirkostanzi li ġejjin:

Artikolu 37

Oneru tal-prova

1.   L-obbligu li jiġi pprovat li t-telf, il-ħsara Ö id-dannu Õ jew l-ittardjar tal-kunsinna Ö tat-twassil Õ kien tort ta’ waħda mill-kawżi speċifikati fl-Artikolu 36 paragrafu 2 Ö fl-Artikolu 36(2) Õ għandu jaqa’ fuq it-trasportatur Ö jkun tat-trasportatur Õ.

2.   Meta t-trasportatur jistabbilixxi li, wara li kkunsidra ċ-ċirkostanzi ta’ każ partikolari, it-telf jew il-ħsara Ö id-dannu Õ setgħu oriġinaw minn riskju speċjali wieħed jew aktar imsemmija fl-Artikolu 36 paragrafu 3 Ö fl-Artikolu 36(3) Õ, għandu jkun preżunt li dan oriġina minn hemm. Il-persuna intitolata għandha, madankollu, Ö Madankollu, il-persuna intitolata għandu Õ jkollha d-dritt li tagħti evidenza li t-telf jew il-ħsara ma kienx Ö id-dannu ma kinux Õ attribwibbli la fis-sħiħ u lanqas parzjalment għal wieħed minn dawk ir-riskji.

Artikolu 38

Trasportaturi suċċessivi

Jekk trasport irregolat b’kuntratt wieħed jitwettaq minn trasportaturi diversi suċċessivi, kull trasportatur bl-att proprju li jieħu f’idejh il-bagalja bil-vawċer tar-reġistrazzjoni tal-bagalja jew il-vettura bil-vawċer tat-trasport, għandu jsir parti għall-kuntratt ta’ trasport fir-rigward tat-tmexxija tal-bagalja jew tat-trasport tal-vetturi, skont it-termini tal-vawċer tar-reġistrazzjoni tal-bagalja jew tal-vawċer tat-trasport u għandu jassumi l-obbligi li joriġinaw minn hemm. F’tali każ Ö F’dan il-każ, Õ kull trasportatur għandu jkun responsabbli għat-trasport matul ir-rotta sħiħa sal-kunsinna Ö sat-twassil Õ.

Artikolu 39

Trasportatur sostitut

1.   Fejn it-trasportatur ħalla t-twettiq tat-trasport, fis-sħiħ jew f’parti, f’idejn trasportatur sostitut, kemm jekk skont id-dritt fil-kuntratt ta’ trasport li jagħmel dan, jew le, it-trasportatur għandu madankollu jibqa’ responsabbli fir-rigward tat-trasport sħiħ Ö tat-trasport kollu Õ.

2.   Id-dispożizzjonijiet kollha ta’ dawn ir-Regoli Uniformi li jirregolaw ir-responsabbiltà tat-trasportatur għandhom japplikaw ukoll għar-responsabbiltà tat-trasportatur sostitut għat-trasport imwettaq minnu. L-Artikoli 48 u 52 għandhom japplikaw jekk titressaq azzjoni kontra l-impjegati jew kwalunkwe persuna oħra li t-trasportatur sostitut jagħmel użu mis-servizzi tagħha għat-twettiq tat-trasport.

3.   Kwalunkwe ftehim speċjali li skontu t-trasportatur jassumi obbligi mhux imposti minn dawn ir-Regoli Uniformi jew jirrinunzja drittijiet mogħtija minn dawn ir-Regoli Uniformi, m’għandu jkollu l-ebda effett fir-rigward tat-trasportatur Ö sostitut Õ sostituttiv li ma jkunx aċċettah espliċitament u bil-miktub. Kemm jekk it-trasportatur Ö sostitut Õ sostituttiv ikun aċċettah u kemm jekk le, it-trasportatur għandu xorta jibqa’ marbut bl-obbligi jew ir-rinunzji li jirriżultaw minn tali ftehim Ö dan il-ftehim Õ speċjali.

4.   Meta u safejn it-trasportatur u t-trasportatur sostituttiv Ö sostitut Õ ikunu t-tnejn responsabbli, ir-responsabbiltà għandha tkun konġunta u separata.

5.   L-ammont aggregat tal-kumpens pagabbli mit-trasportatur, it-trasportatur sostituttiv Ö sostitut Õ u s-servi tagħhom u persuni oħra li jkunu jużaw is-servizzi tagħhom għat-twettiq tat-trasportazzjoni m’għandux jaqbeż il-limiti previsti f’dawn ir-Regoli Uniformi.

6.   Dan l-Artikolu m’għandux jippreġudika d-drittijiet għal rikors li jistgħu jkunu jeżistu bejn it-trasportatur u t-trasportatur sostituttiv Ö sostitut Õ .

Artikolu 40

Preżunzjoni ta’ telf

1.   Il-persuna intitolata tista’, mingħajr ma tkun mitluba tipprovdi provi ulterjuri, tikkunsidra oġġett tal-bagalja bħala mitluf meta dan ma jkunx ġie kkunsinnat Ö twassal Õ lilha jew impoġġi għad-dispożizzjoni tagħha fi żmien erbatax-il jum wara li t-talba għall-kunsinja Ö għat-twassil Õ tkun saret skont l-Artikolu 22 paragrafu 3 Ö l-Artikolu 22(3) Õ.

2.   Jekk oġġett tal-bagalja li jkun meqjus li ntilef jiġi rkuprat fi żmien sena wara t-talba għall-kunsinja Ö għat-twassil Õ, it-trasportatur irid jinnotifika lill-persuna intitolata jekk l-indirizz tagħha jkun magħruf jew ikun jista’ jiġi aċċertat.

3.   Fi żmien tletin jum wara l-wasla ta’ notifika msemmija fil-paragrafu 2, il-persuna intitolata tista’ titlob li l-oġġett tal-bagalja jkun ikkunsinnat Ö jitwassal Õ lilha. F’dak il-każ, hija trid tħallas l-ispejjeż relatati mat-trasport tal-oġġett mill-post tal-kunsinna Ö tal-konsenja Õ għall-post fejn il-kunsinna tiġi mwettqa Ö il-konsenja trid tasal Õ u tirrimborża l-kumpens irċevut minbarra, skont il-każ, kwalunkwe spiża inkluża fih. Madankollu hija għandha żżomm id-drittijiet tagħha li titlob il-kumpens għal dewmien tal-kunsinna Ö fit-twassil Õ previst fl-Artikolu 43.

4.   Jekk l-oġġett tal-bagalja rkuprat ma jkunx miġbur fi żmien il-perjodu stipulat fil-paragrafu 3 jew jekk dan ma jkunx irkuprat sa aktar minn sena wara t-talba għall-kunsinna Ö għat-twassil Õ, it-trasportatur għandu jeħles minnu skont il-liġijiet u l-preskrizzjonijiet fis-seħħ fil-post fejn l-oġġett tal-bagalja jkun qiegħed.

Artikolu 41

Kumpens għal telf

1.   F’każ ta’ telf totali jew parzjali ta’ bagalja reġistrata, it-trasportatur irid iħallas, bl-esklużjoni tal-ħsarat Ö għajr għad-danni Õ l-oħrajn kollha:

Il-metodu ta’ kumpens, għal kull kilogramm nieqes jew għal kull oġġett tal-bagalja, għandu jiġi ddeterminat mill-Kundizzjonijiet Ġenerali tat-Trasport.

2.   Barra minn hekk, it-trasportatur irid jirrimborża l-ispiża għat-trasport tal-bagalja u ammonti oħrajn imħallsa fir-rigward tat-trasport tal-oġġett mitluf kif ukoll id-dazji tad-dwana u tas-sisa li jkunu diġà tħallsu.

Artikolu 42

Kumpens għal telf Ö danni Õ

1.   F’każ ta’ ħsara Ö dannu Õ fuq bagalja reġistrata, it-trasportatur irid iħallas kumpens ekwivalenti għat-telf fil-valur tal-bagalja, bl-esklużjoni tal-ħsarat Ö għajr id-danni Õ l-oħra kollha.

2.   Il-kumpens m’għandux ikun aktar minn:

Artikolu 43

Kumpens għal dewmien tal-kunsinna Ö fit-twassil Õ

1.   F’każ ta’ dewmien tal-kunsinna Ö fit-twassil Õ ta’ bagalja rreġistrata, it-trasportatur irid iħallas għal kull perjodu sħiħ ta’ 24 siegħa wara li l-kunsinna tkun intalbet Ö jkun intalab it-twassil Õ, iżda soġġett għal massimu ta’ 14-il jum:

Il-metodi ta’ kumpens, skont kull kilogramm nieqes jew skont l-oġġetti tal-bagalja, għandu jkun determinat mill-Kundizzjonijiet Ġenerali tat-Trasport.

2.   F’każ ta’ telf totali tal-bagalja, il-kumpens previst fil-paragrafu 1 m’għandux ikun pagabbli flimkien ma’ dak previst fl-Artikolu 41.

3.   F’każ ta’ telf ta’ parti tal-bagalja, il-kumpens previst fil-paragrafu 1 għandu jkun pagabbli fir-rigward ta’ dik il-parti tal-bagalja li ma tkunx intilfet.

4.   F’każ ta’ ħsara Ö dannu Õ tal-bagalja li ma tirriżultax minn dewmien ta’ kunsinna Ö fit-twassil Õ, il-kumpens previst fil-paragrafu 1 għandu, fejn xieraq, ikun pagabbli flimkien ma’ dak previst fl-Artikolu 42.

5.   It-total ta’ kumpens previst fil-paragrafu 1 flimkien ma’ dak pagabbli skont l-Artikoli 41 u 42 m’għandu fl-ebda każ jaqbeż il-kumpens li kien ikun pagabbli f’każ ta’ telf totali tal-bagalja.

TAQSIMA 3

Vetturi

Artikolu 44

Kumpens għal dewmien

1.   F’każ ta’ dewmien fit-tagħbija għal raġuni attribwita lit-trasportatur jew dewmien tal-kunsinna Ö fit-twassil Õ ta’ vettura, u jekk il-persuna intitolata jkollha provi li ġarrbet telf jew ħsara Ö dannu Õ b’dan, it-trasportatur irid iħallas kumpens mhux aktar mill-ammont tal-ispiża tat-trasport.

2.   Jekk, f’każ ta’ dewmien tat-tagħbija għal raġuni attribwita għat-trasportatur, il-persuna intitolata tagħżel li ma tipproċedix bil-kuntratt tat-trasport, l-ispiża tat-trasport għandha tkun rimborżata lilha. Barra minn hekk, il-persuna intitolata tista’, jekk ikollha provi li ġarrbet telf jew ħsara Ö dannu Õ bħala riżultat tad-dewmien, titlob kumpens ta’ mhux aktar mill-ispiża tat-trasport.

Artikolu 45

Kumpens għal telf

F’każ ta’ telf totali jew parzjali ta’ vettura, il-kumpens pagabbli lill-persuna intitolata għat-telf jew il-ħsara Ö għad-dannu Õ ppruvati għandu jiġi kkalkulat abbażi tal-valur tas-soltu tal-vettura. Dan għandu ma jaqbiżx 8 000-il Ö Dan m’għandux jaqbeż it-8 000 Õ unità ta’ kont. Trejler mgħobbi jew mhux mgħobbi għandu jkun ikkunsidrat bħala vettura separata.

Artikolu 46

Obbligu Ö Responsabbiltà Õ fir-rigward ta’ oġġetti oħra

1.   Fir-rigward ta’ oġġetti li jitħallew fil-vettura jew jitpoġġew f’kaxxi (eż. kaxxi tal-bagalji jew tal-iskì) marbutin mal-vettura, it-trasportatur għandu jkun responsabbli biss għal telf jew ħsara Ö dannu Õ kkawżati tort tiegħu. Il-kumpens totali pagabbli m’għandux jaqbeż 400-il Ö l-400 Õ unità ta’ kont.

2.   Safejn jirrigwarda l-oġġetti stivati fuq barra tal-vettura, inkluż il-kaxxi msemmija fil-paragrafu 1, it-trasportatur għandu jkun responsabbli biss fir-rigward ta’ oġġetti ppustjati fuq barra tal-vettura jekk jiġi ppruvat li t-telf jew il-ħsara Ö id-dannu Õ jirriżultaw minn azzjoni jew ommissjoni, li t-trasportatur wettaq bl-intenzjoni biex jikkawża tali telf Ö dan it-telf Õ jew ħsara Ö dan id-dannu Õ jew bi traskuraġni u bl-għarfien li tali telf Ö dan it-telf Õ jew ħsara Ö dan id-dannu Õ probabbli jirriżultaw.

Artikolu 47

Dritt Ö Liġi Õ applikabbli

Soġġett għad-dispożizzjonijiet ta’ din it-Taqsima, id-dispożizzjonijiet tat-Taqsima 2 relatati mar-responsabbiltà għall-bagalji għandha tapplika Ö għandhom japplikaw Õ għall-vetturi.

Kapitolu IV

Dispożizzjonijiet komuni

Artikolu 48

Telf ta’ dritt li jiġu invokati l-limiti tar-responsabbiltà

Il-limiti tar-responsabbiltà previsti f’dawn ir-Regoli Uniformi kif ukoll id-dispożizzjonijiet tal-liġi nazzjonali li jillimitaw il-kumpens għal ammont fiss, m’għandhomx japplikaw jekk jiġi ppruvat li t-telf jew il-ħsara Ö id-dannu Õ jirriżultaw minn att jew ommissjoni, li t-trasportatur ikun wettaq bl-intenzjoni li jikkawża tali telf Ö dan it-telf Õ jew ħsara Ö dan id-dannu Õ, jew bi traskuraġni u bl-għarfien li tali telf Ö dan it-telf Õ jew ħsara Ö dan id-dannu Õ probabbli jirriżultaw.

Artikolu 49

Konverżjoni u interess

1.   Fejn il-kalkolu tal-kumpens jeħtieġ il-konverżjoni ta’ somom espressi f’rata barranija, il-konverżjoni għandha tkun bir-rata tal-kambju applikabbli fil-jum u l-post tal-ħlas tal-kumpens.

2.   Il-persuna intitolata tista’ titlob interessi fuq il-kumpens, ikkalkulata fuq ħamsa fil-mija kull sena, mill-jum tal-pretensjoni previst fl-Artikolu 55 jew, jekk ma tkun saret l-ebda pretensjoni bħal din, mill-jum meta jkunu ġew istitwiti l-proċedimenti ġudizzjarji.

3.   Madankollu, fil-każ ta’ kumpens pagabbli skont l-Artikoli 27 u 28, l-interessi għandhom jingħaddu biss mill-jum meta jkunu seħħew l-avvenimenti relatati mal-istima tal-ammont tal-kumpens, jekk dak il-jum ikun aktar tard minn dak tal-pretensjoni jew mill-jum meta jkunu ġew istitwiti l-proċedimenti ġudizzjarji.

4.   Fil-każ ta’ bagalji, l-interessi għandhom ikunu pagabbli biss jekk il-kumpens jaqbeż is-16-il unità ta’ kont għal kull vawċer tar-reġistrazzjoni tal-bagalji.

5.   Fil-każ ta’ bagalji, jekk il-persuna intitolata ma tissottomettix lit-trasportatur, fi żmien raġonevoli mogħti lilha, id-dokumenti ta’ appoġġ meħtieġa biex l-ammont tal-pretensjoni jiġi stabbilit finalment, l-ebda interess m’għandu jingħadd bejn l-għeluq taż-żmien mogħti u s-sottomissjoni reali ta’ tali dokumenti Ö l-iskadenza mogħtija u s-sottomissjoni proprja ta’ dawn id-dokumenti Õ.

Artikolu 50

Responsabbiltà f’każ ta’ inċidenti nukleari

Skont ir-Regoli Uniformi għal telf jew ħsara Ö dannu Õ kkawżati minn inċident nukleari għandha titneħħa r-responsabbiltà minn fuq it-trasportatur meta l-operatur tal-installazzjoni nukleari jew persuna oħra li tissostitwih ikunu responsabbli għal telf jew ħsara Ö dannu Õ skont il-liġijiet u l-preskrizzjonijiet ta’ Stat li jirregola r-responsabbiltà fil-qasam tal-enerġija nukleari.

Artikolu 51

Persuni li t-trasportatur huwa responsabbli għalihom

It-trasportatur għandu jkun responsabbli għall-impjegati tiegħu u persuni oħrajn li juża s-servizzi tagħhom għat-twettiq tat-trasport, meta dawn l-impjegati u persuni oħrajn ikunu qed jiffunzjonaw fi ħdan il-kamp ta’ applikazzjoni Ö qed jaġixxu fl-ambitu Õ tal-funzjonijiet tagħhom. L-amministraturi tal-infrastruttura tal-ferrovija li biha jitwettaq it-trasport għandhom ikunu kkunsidrati bħala persuni li t-trasportatur jagħmel użu tas-servizzi tagħhom għat-twettiq tat-trasport.

Artikolu 52

Azzjonijiet oħra

1.   Fil-każijiet kollha fejn dawn ir-Regoli Uniformi għandhom japplikaw, kwalunkwe azzjoni fir-rigward ta’ responsabbiltà, għal tkun xi tkun ir-raġuni Ö kwalunkwe raġuni Õ, jistgħu jitressqu kontra t-trasportatur biss soġġetti għall-kundizzjonijiet u l-limitazzjonijiet stabbiliti minn dawn ir-Regoli Uniformi.

2.   L-istess għandu japplika għal kwalunkwe azzjoni mressqa kontra l-impjegati u persuni oħrajn li t-trasportatur huwa responsabbli għalihom skont l-Artikolu 51.

TITOLU V

RESPONSABBILTÀ TAL-PASSIĠĠIER

Artikolu 53

Prinċipji speċjali ta’ responsabbiltà

Il-passiġġier għandu jkun responsabbli għat-trasportatur għal kwalunkwe telf jew ħsara Ö dannu Õ:

sakemm hu ma jagħtix provi li t-telf jew ħsara Ö id-dannu Õ kienu kkawżati minn ċirkostanzi li hu ma setax jevita u li l-konsegwenzi tagħhom ma setax jipprevjeni, minkejja l-fatt li hu eżerċita d-diliġenza meħtieġa ta’ passiġġier kuxjenzjuż. Din id-dispożizzjoni m’għandhiex taffettwa r-responsabbiltà tat-trasportatur skont l-Artikoli 26 u 33 paragrafu 1 Ö l-Artikoli 22 u 33(1) Õ.

TITOLU VI

DIKJARAZZJONI TAD-DRITTIJIET

Artikolu 54

Aċċertazzjoni ta’ telf jew ħsara Ö dannu Õ parzjali

1.   Meta telf parzjali Ö ta’ oġġett trasportat Õ, jew ħsara fil-karigu Ö dannu ta’ oġġett trasportat fir-responsabbiltà Õ tat-trasportatur (bagalji, vetturi) jiġi skopert jew meqjus mit-trasportatur jew allegat mill-persuna intitolata, it-trasportatur irid, mingħajr dewmien, u jekk possibbli fil-preżenza tal-persuna intitolata, jikteb rapport fejn jiddikjara, skont in-natura tat-telf jew ħsara Ö id-dannu Õ, il-kundizzjoni tal-artikolu Ö tal-oġġett Õ u, sa fejn possibbli, il-qies tat-telf jew ħsara Ö tad-dannu Õ, il-kaġun u ż-żmien ta’ meta seħħ.

2.   Kopja tar-rapport irid ikun provdut mingħajr ħlas lill-persuna intitolata.

3.   Jekk il-persuna intitolata ma taċċettax ir-riżultat fir-rapport, din tista’ titlob li l-kundizzjoni tal-valiġġa Ö tal-bagalja Õ jew tal-vettura u l-kawża u l-ammont tat-telf jew ħsara Ö tad-dannu Õ jkunu aċċertati minn espert imqabbad mill-partijiet tal-kuntratt ta’ trasport jew minn qorti jew tribunal. Il-proċedura ta’ wara għandha tkun irregolata mil-liġijiet u l-preskrizzjonijiet tal-Istat fejn iseħħ tali aċċertazzjoni Ö isseħħ din l-aċċertazzjoni Õ.

Artikolu 55

Pretensjonijiet

1.   Pretensjonijiet relatati mar-responsabbiltà tat-trasportatur f’każ ta’ mewt, jew korriment personali, il-passiġġieri jridu jindirizzaw bil-miktub lit-trasportatur li kontrih tista’ titressaq azzjoni. Fil-każ ta’ trasport regolat minn kuntratt wieħed u mwettaq minn trasportaturi suċċessivi, il-pretensjonijiet jistgħu jiġu indirizzati wkoll lill-ewwel jew l-aħħar trasportatur kif ukoll lit-trasportatur li jkollu l-post prinċipali tan-negozju, jew il-fergħa jew l-aġenzija li kkonkludew il-kuntratt ta’ trasport fl-Istat fejn il-passiġġier ikollu d-domiċilju jew ir-residenza abitwali tiegħu.

2.   Pretensjonijiet oħrajn relatati mal-kuntratt ta’ trasport iridu jkunu indirizzati bil-miktub lit-trasportatur speċifikat fl-Artikolu 56 paragrafi 2 u 3 Ö fl-Artikolu 56(2) u (3) Õ.

3.   Id-dokumenti li l-persuna intitolata taħseb li jixraq tissottomettihom mal-pretensjoni għandhom ikunu ppreżentati fil-forma oriġinali jew il-kopji tagħhom, fejn xieraq, il-kopji debitament ċertifikati jekk it-trasportatur ikun jeħtieġ hekk. Mal-ftehim tal-pretensjoni, it-trasportatur jista’ jitlob iċ-ċediment tal-biljett, il-vawċer tar-reġistrazzjoni tal-valiġġa Ö tal-bagalja Õ u l-vawċer tat-trasport.

Artikolu 56

Trasportaturi li tista’ titressaq azzjoni kontrihom

1.   Azzjoni bbażata fuq ir-responsabbiltà tat-trasportatur f’każ ta’ mewt ta’, jew korriment personali għall-passiġġieri, jistgħu jitressqu biss kontra trasportatur li huwa responsabbli skont l-Artikolu 26 paragrafu 5 Ö l-Artikolu 26(5) Õ.

2.   Soġġetti għall-paragrafu 4, azzjonijiet oħrajn imressqa minn passiġġieri abbażi tal-kuntratt ta’ trasport jistgħu jittieħdu biss kontra l-ewwel trasportatur, l-aħħar trasportatur jew it-trasportatur li jkun wettaq il-parti tat-trasport li matulha jkun seħħ l-avveniment li wassal għall-proċedimenti.

3.   Meta, fil-każ ta’ trasport imwettaq minn trasportaturi suċċessivi, it-trasportatur li jrid iwassal il-bagalji jew il-vettura jkun imdaħħal bil-kunsens tiegħu fil-vawċer tar-reġistrazzjoni tal-bagalji jew fil-vawċer tat-trasport, azzjoni tista’ tittieħed kontrih skont il-paragrafu 2 anke jekk huwa ma jkunx irċieva l-bagalji jew il-vettura.

4.   Azzjoni għall-irkupru ta’ somma mħallsa skont il-kuntratt ta’ trasport tista’ tittieħed kontra t-trasportatur li jkun ġabar dik is-somma jew kontra t-trasportatur li tkun inġabret f’ismu.

5.   Azzjoni tista’ tittieħed kontra trasportatur għajr kontra dawk speċifikati fil-paragrafi 2 u 4 meta tkun istitwita b’kontropretensjoni jew b’eċċezzjoni fil-proċedimenti relatati ma’ pretensjoni prinċipali bbażata fuq l-istess kuntratt ta’ trasport.

6.   Sakemm dawn ir-Regoli Uniformi japplikaw għat-trasportatur sostitut, azzjoni tista’ tittieħed kontrih ukoll.

7.   Jekk il-kwerelant ikollu għażla bejn bosta trasportaturi, id-dritt tiegħu għall-għażla għandu jkun mitmum hekk kif iressaq azzjoni kontra wieħed minnhom; dan għandu japplika wkoll jekk il-kwerelant għandu għażla bejn trasportatur wieħed jew aktar u trasportatur sostitut.

Artikolu 58

Tneħħija tad-dritt għal azzjoni f’każ ta’ mewt jew korriment personali

1.   Kwalunkwe dritt għal azzjoni mill-persuna intitolata bbażat fuq ir-responsabbiltà tat-trasportatur f’każ ta’ mewt jew korriment personali ta’ passiġġieri, għandu jitneħħa jekk notifika tal-inċident tal-passiġġier ma tkunx ingħatat mill-persuna intitolata, fi żmien 12-il xahar minn meta jkun sar jaf bit-telf jew bil-ħsara Ö bid-dannu Õ, lil wieħed mit-trasportaturi li lilu tista’ tiġi indirizzata pretensjoni skont l-Artikolu 55 paragrafu 1 Ö l-Artikolu 55(1) Õ. Fejn il-persuna intitolata tagħti notifika verbali tal-inċident lit-trasportatur, it-trasportatur għandu jforniha b’konferma ta’ tali notifika Ö din in-notifika Õ verbali.

2.   Madankollu, id-dritt għal azzjoni m’għandux jitneħħa jekk

Artikolu 59

Tneħħija tad-dritt għal azzjoni li tirriżulta mit-trasport ta’ bagalji

1.   L-aċċettazzjoni tal-bagalji mill-persuna intitolata għandha tneħħi d-drittijiet kollha għal azzjoni kontra t-trasportatur li tirriżulta mill-kuntratt ta’ trasport f’każ ta’ telf, ħsara Ö dannu Õ jew dewmien parzjali tal-kunsinna Ö fit-twassil Õ.

2.   Madankollu, id-dritt għal azzjoni m’għandux jitneħħa:

Artikolu 60

Limitazzjoni tal-azzjonijiet

1.   Il-perjodu ta’ limitazzjoni ta’ azzjonijiet għal ħsarat ibbażati Ö danni bbażati Õ fuq ir-responsabbiltà tat-trasportatur f’każ ta’ mewt jew korriment personali ta’ passiġġieri għandu jkun:

2.   Il-perjodu ta’ limitazzjoni għal azzjonijiet oħrajn li jirriżultaw mill-kuntratt tat-trasport għandu jkun ta’ sena. Madankollu, il-perjodu ta’ limitazzjoni għandu jkun sentejn fil-każ ta’ azzjoni għal telf jew ħsara Ö dannu Õ li jirriżultaw minn att jew ommissjoni mwettqa bl-intenzjoni li jiġu kkawżati tali telf Ö dan it-telf Õ jew ħsara Ö dan id-dannu Õ, jew bi traskuraġni u bl-għarfien li tali telf Ö dan it-telf Õ jew ħsara Ö dan id-dannu Õ probabbli jirriżultaw.

3.   Il-perjodu ta’ limitazzjoni previst fil-paragrafu 2 għandu jgħodd għal azzjonijiet:

Il-jum indikat għall-bidu tal-perjodu ta’ limitazzjoni m’għandux ikun inkluż fil-perjodu.

4.   […]

5.   […]

6.   Inkella, is-sospensjoni u l-interruzzjoni tal-perjodi ta’ limitazzjoni għandhom jiġu regolati mil-liġi nazzjonali.

TITOLU VII

RELAZZJONIJIET BEJN IT-TRASPORTATURI

Artikolu 61

Apporzjonament tal-ispiża tat-trasport

1.   Kwalunkwe trasportatur li jkun ġabar jew li kellu jiġbor spiża tat-trasport, irid iħallas lit-trasportaturi konċernati s-sehem rispettiv tagħhom ta’ tali spiża Ö din l-ispiża Õ. Il-metodi tal-ħlas għandhom jiġu ffissati bi ftehim bejn it-trasportaturi.

2.   L-Artikolu 6 paragrafu 3 Ö L-Artikolu 6(3) Õ, l-Artikolu 16 paragrafu 3 Ö l-Artikolu 16(3) Õ u l-Artikolu 25 għandhom japplikaw ukoll għar-relazzjonijiet bejn it-trasportaturi suċċessivi.

Artikolu 62

Dritt għal rikors

1.   Trasportatur li jkun ħallas kumpens skont dawn ir-Regoli Uniformi għandu jkollu dritt għal rikors kontra t-trasportaturi li jkunu ħadu sehem fit-trasport skont id-dispożizzjonijiet li ġejjin:

2.   Fil-każ ta’ insolvenza ta’ xi wieħed minn dawn it-trasportaturi, is-sehem mhux imħallas li jkun dovut minnu għandu jiġi apporzjonat fost it-trasportaturi l-oħra kollha li jkunu ħadu sehem fit-trasport, skont il-proporzjon tas-sehem rispettiv tagħhom tal-ispiża tat-trasport.

Artikolu 63

Proċedura għal rikors

1.   Il-validità tal-ħlas magħmul mit-trasportatur li jeżerċita dritt għal rikors skont l-Artikolu 62 ma tistax tiġi kontestata mit-trasportatur li kontrih ikun ġie eżerċitat id-dritt għal rikors, meta l-kumpens ikun ġie determinat minn qorti jew tribunal u meta t-trasportatur imsemmi l-aħħar, debitament moqdi bin-notifika tal-proċedimenti, ikun ġie mogħti opportunità li jintervjeni fil-proċedimenti. Il-qorti jew it-tribunal imqabbdin mill-azzjoni prinċipali għandhom jiddeterminaw iż-żmien li għandu jingħata għal tali notifika Ö din in-notifika Õ tal-proċedimenti u għal intervenzjoni fil-proċedimenti.

2.   Trasportatur li jeżerċita d-dritt tiegħu għal rikors irid jippreżenta l-pretensjoni tiegħu f’wieħed u fl-istess proċediment kontra t-trasportaturi kollha li magħhom ma jkunx laħaq ftehim, inkella għandu jitlef id-dritt tiegħu għal rikors fil-każ ta’ dawk li kontrihom hu ma jkunx ħa proċedimenti.

3.   Il-qorti jew it-tribunal għandhom jagħtu d-deċiżjoni tagħhom f’sentenza waħda u fl-istess dwar il-pretensjonijiet kollha ta’ rikors imressqa quddiemu.

4.   It-trasportatur li jkun jixtieq jinforza d-dritt tiegħu għal rikors jista’ jressaq l-azzjoni tiegħu fil-qrati jew it-tribunali tal-Istat li fit-territorju tiegħu, wieħed mit-trasportaturi li jkunu ħadu sehem fit-trasport ikollu l-post prinċipali tan-negozju tiegħu, jew il-fergħa jew aġenzija li jkunu kkonkludew il-kuntratt ta’ trasport.

5.   Meta l-azzjoni trid tittieħed kontra bosta trasportaturi, it-trasportatur kwerelant għandu jkun intitolat li jagħżel il-qorti jew it-tribunal li fihom hu se jressaq il-proċedimenti minn fost dawk kompetenti skont il-paragrafu 4.

6.   Il-proċedimenti tar-rikors ma jistgħux jingħaqdu ma’ proċedimenti għal kumpens meħuda mill-persuna intitolata skont il-kuntratt ta’ trasport.

Artikolu 64

Ftehim rigward rikors

It-trasportaturi jistgħu jikkonkludu ftehim li jidderoga mill-Artikoli 61 u 62.

ê 1371/2007/KE Anness II (adattat)

ð ġdid

ANNESS II

INFORMAZZJONI MINIMA LI GĦANDHOM JAGĦTU L-IMPRIŻI FERROVJARJI U/JEW L-BEJJIEGĦA TAL-BILJETTI

Parti I:    Informazzjoni qabel il-vjaġġ

–Kundizzjonijiet ġenerali applikabbli għall-kuntratt

–Skedi taż-żmien u kundizzjonijiet għall-aktar vjaġġi mgħaġġla

–Skedi taż-żmien u kundizzjonijiet għall-irħas nollijiet

–Aċċessibbiltà, kundizzjonijiet tal-aċċess u disponibbiltà abbord ta’ faċilitajiet għall-persuni b’diżabilità Ö b’diżabbiltà Õ u għall-persuni b’mobbiltà mnaqqsa ð skont ir-rekwiżiti tal-aċċessibbiltà stabbiliti fid-Direttiva XXX ï

–Aċċessibbiltà u kKundizzjonijiet tal-aċċess għar-roti

–Disponibbiltà ta’ postijiet fiż-żoni tat-tipjip u ta’ mingħajr tipjip, tal-ewwel u t-tieni klassi kif ukoll ta’ kuċċetti u vaguni tal-irqad

–Kwalunkwe attività li probabbilment tfixkel jew iddewwem is-servizzi

–Disponibbiltà ta’ servizzi abbord

–Proċeduri għar-riklamazzjoni ta’ bagalji mitlufa

–Proċeduri għas-sottomissjoni tal-ilmenti.

Parti II: Informazzjoni waqt il-vjaġġ

–Servizzi abbord

–L-istazzjon li jmiss

–Dewmien

–Servizzi prinċipali ta’ kollegament

–Kwistjonijiet ta’ sigurtà u sikurezza

ê 1371/2007/KE Anness III

ANNESS III

STANDARDS MINIMI TAL-KWALITÀ TAS-SERVIZZ

Informazzjoni u biljetti

Puntwalità tas-servizzi, u prinċipji ġenerali għat-trattament tal-interruzzjonijet tas-servizzi; Kanċellazzjoni tas-servizzi

Indafa tal-ferroviji u tal-faċilitajiet fl-istazzjon (il-kwalità tal-arja fil-vaguni, l-iġjene tal-faċilitajiet sanitarji, eċċ.)

Stħarriġ dwar is-sodisfazzjon tal-konsumaturi

Trattament tal-ilmenti, rimborżi u kumpens għal nuqqas ta’ konformità mal-istandards tal-kwalità tas-servizz; Għajnuna mogħtija lill-persuni b’diżabbiltà u lill-persuni b’mobbiltà mnaqqsa.

ò ġdid

I.    Rekwiżiti għall-impriżi ferrovjarji

Fuq is-sit web tagħhom, sat-30 ta’ Ġunju ta’ kull sena, l-impriżi ferrovjarji għandhom jippubblikaw ir-rapport dwar il-kwalità tas-servizz li jkun jikkorrispondi għas-sena kummerċjali ta’ qabel u jibagħtuh lill-Korp Nazzjonali tal-Infurzar u lill-Aġenzija Ferrovjarja Ewropea għall-pubblikazzjoni fuq is-sit web tagħha. Fuq is-sit web tagħha, l-impriża għandha tippubblika r-rapport bil-lingwa/i nazzjonali uffiċjali tagħha, u jekk ikun possibbli b’lingwi oħra tal-Unjoni, inkluż taqsira bl-Ingliż.

Ir-rapporti tal-kwalità tas-servizz għandhom jinkludu informazzjoni tal-anqas dwar dawn li ġejjin:

1)Puntwalità tas-servizzi, u prinċipji ġenerali biex l-impriżi ferrovjarji jittrattaw l-interruzzjonijiet tas-servizzi;

(a)    id-dewmien

(i)id-dewmien medju ġenerali tas-servizzi bħala persentaġġ għal kull kategorija tas-servizz (internazzjonali, domestiku fuq distanza twila, reġjonali u urban/suburban);

(ii)il-persentaġġ tas-servizzi mdewma waqt it-tluq;

(iii)il-persentaġġ tas-servizzi mdewma waqt il-wasla:

–il-persentaġġ ta’ dewmien ta’ inqas minn 60 minuta;

–il-persentaġġ ta’ dewmien ta’ bejn 60-199 minuta;

–il-persentaġġ ta’ dewmien ta’ 120 minuta jew aktar;

(b)    il-kanċellazzjonijiet tas-servizzi

il-kanċellazzjonijiet tas-servizzi bħala persentaġġ għal kull kategorija tas-servizz (internazzjonali, domestiku fuq distanza twila, reġjonali u urban/suburban);

(c)    l-applikazzjoni tar-Regolament b’rabta mad-dewmien u l-kanċellazzjonijiet tas-servizzi:

(i) l-għadd ta’ passiġġieri li ngħataw l-attenzjoni u l-assistenza;

(ii) l-ispiża biex ingħataw dawn l-attenzjoni u l-assistenza;

(iii) l-għadd ta’ passiġġieri li ngħataw kumpens;

(iv) l-ispiża tal-kumpens mogħti;

(2)Stħarriġ dwar is-sodisfazzjon tal-konsumaturi

Sett minimu ta’ kategoriji li għandhom jiġu inklużi:

(i) il-puntwalità tal-ferroviji;

(ii)l-informazzjoni lill-passiġġieri f’każ ta’ dewmien;

(iii)il-preċiżjoni u d-disponibbiltà tal-informazzjoni fuq il-ferroviji;

(iv)il-kwalità tal-manutenzjoni/il-kundizzjonijiet tal-ferroviji;

(v)il-livell tas-sigurtà fuq il-ferroviji;

(vi)l-indafa fuq il-ferroviji;

(vii)l-għoti ta’ informazzjoni utli matul il-vjaġġ;

(viii)id-disponibbiltà ta’ tojlits ta’ kwalità tajba fuq kull ferrovija;

(ix)l-indafa u l-manutenzjoni tal-istazzjonijiet bi standards għoljin;

(x)l-aċċessibbiltà tal-ferroviji u tal-faċilitajiet abbord, fosthom tojlits aċċessibbli;

(xi)l-għadd ta’ inċidenti u l-kwalità tal-assistenza mogħtija lill-persuni b’diżabbiltà u lill-persuni b’mobbiltà mnaqqsa abbord skont l-Artikolu 24, irrispettivament min-notifika minn qabel tat-talba tal-assistenza.

(3) It-trattament tal-ilmenti

(i)l-għadd ta’ ilmenti u l-eżitu;

(ii)il-kategoriji tal-ilmenti;

(iii)l-għadd ta’ lmenti proċessati;

(iv)iż-żmien medju għar-rispons;

(v)it-titjib possibbli, l-azzjoni li ttieħdu.

(4)    L-assistenza mogħtija lill-persuni b’diżabbiltà u lill-persuni b’mobbiltà mnaqqsa

l-għadd ta’ każijiet ta’ assistenza għal kull kategorija tas-servizz (internazzjonali, domestiku fuq distanza twila, reġjonali u urbani/suburbani);

(5)    L-interruzzjonijiet

l-eżistenza u deskrizzjoni qasira tal-pjanijiet ta’ kontinġenza, il-pjanijiet tal-ġestjoni tal-kriżijiet.

II.    Rekwiżiti għall-amministraturi tal-istazzjonijiet u għall-amministraturi tal-infrastruttura

Ir-rapporti tal-kwalità tas-servizz għandhom jinkludu informazzjoni tal-anqas dwar dawn li ġejjin:

(1)Informazzjoni u biljetti

(i)il-proċedura għat-trattament tat-talbiet għall-informazzjoni fl-istazzjon;

(ii)il-proċedura u l-mezzi biex tingħata informazzjoni dwar l-iskedi tal-ferroviji, it-tariffi u l-pjattaformi; il-kwalità tal-informazzjoni;

(iii)it-turija ta’ informazzjoni dwar id-drittijiet u l-obbligi skont ir-Regolament u d-dettalji tal-kuntatt tal-Korpi Nazzjonali tal-Infurzar;

(iv)il-faċilitajiet għax-xiri tal-biljetti;

(v)id-disponibbiltà ta’ persunal fl-istazzjon biex jagħti l-informazzjoni u jbigħ il-biljetti;

(vi)l-għoti ta’ informazzjoni lill-persuni b’diżabbiltà u lill-persuni b’mobbiltà mnaqqsa;

(2)Il-prinċipji ġenerali li jindirizzaw l-interruzzjonijiet fis-servizz

(i)l-għadd ta’ passiġġieri li ngħataw l-attenzjoni u l-assistenza;

(ii)l-ispiża biex ingħataw dawn l-attenzjoni u l-assistenza;

(3)Deskrizzjoni tal-miżuri fis-seħħ li jiżguraw l-indafa tal-faċilitajiet fl-istazzjon (it-tojlits, eċċ.)

(i)l-intervalli tat-tindif;

(ii)id-disponibbiltà ta’ tojlits;

(4)Stħarriġ dwar is-sodisfazzjon tal-konsumaturi

Sett minimu ta’ kategoriji li għandhom jiġu inklużi:

(i)l-informazzjoni lill-passiġġieri f’każ ta’ dewmien;

(ii)il-preċiżjoni, id-disponibbiltà u l-aċċessibbiltà tal-informazzjoni dwar l-iskedi tal-ferroviji jew il-pjattaformi;

(iii)il-livell tas-sigurtà fl-istazzjon;

(iv)iż-żmien meħud biex jiġu indirizzati t-talbiet għall-informazzjoni fl-istazzjonijiet;

(v)id-disponibbiltà ta’ tojlits ta’ kwalità tajba fl-istazzjon (inkluż l-aċċessibbiltà);

(vi)l-indafa u l-manutenzjoni tal-istazzjonijiet;

(vii)l-aċċessibbiltà tal-istazzjon u tal-faċilitajiet tal-istazzjon.

(viii)l-għadd tal-inċidenti u l-kwalità tal-assistenza mogħtija lill-persuni b’diżabbiltà u lill-persuni b’mobbiltà mnaqqsa fl-istazzjon.

ò ġdid

ANNESS IV

PROĊEDURA GĦAT-TRATTAMENT TAL-ILMENTI
GĦALL-KORPI NAZZJONALI TAL-INFURZAR

F’każijiet kumplessi bħalma huma l-każijiet li jinvolvu aktar minn pretensjoni waħda jew għadd ta’ operaturi, ivvjaġġar transfruntier jew inċidenti fit-territorju ta’ Stat Membru li ma jkunx dak li jkun ta l-liċenzja lill-impriża, b’mod partikolari meta ma jkunx ċar liema Korp Nazzjonali tal-Infurzar hu kompetenti, jew meta teħfief jew titħaffef ir-riżoluzzjoni tal-ilment, il-Korpi Nazzjonali tal-Infurzar għandhom jikkoperaw bejniethom biex jidentifikaw il-korp ewlieni li għandu jservi ta’ punt tal-kuntatt uniku għall-passiġġieri. Kull Korp Nazzjonali tal-Infurzar involut għandu jikkopera biex teħfief ir-riżoluzzjoni tal-ilment (inkluż billi tixtered l-informazzjoni, tingħata għajnuna bi traduzzjoni tad-dokumenti u tingħata informazzjoni dwar iċ-ċirkostanzi tal-inċidenti). Il-passiġġieri għandhom jiġu mgħarrfa liema korp qed jaġixxi bħala dak ewlieni.

ò ġdid

ANNESS V

Tabella ta’ Korrelazzjoni