18.10.2005   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

94

(1)

F'Komunikazzjoni adottata nhar il-21 ta' Mejju 2003, il-Kummissjoni ppreżentat il-Pjan ta' Azzjoni tagħha “L-Immodernizzar tal-Liġi tal-Kumpaniji u t-Titjib tat-Tmexxija tal-Kumpaniji fl-Unjoni Ewropea — Pjan għall-Mixja 'l Quddiem” (1) L-għan ewlieni tal-Pjan ta' Azzjoni huwa li jsaħħaħ id-drittijiet ta' l-azzjonisti u l-protezzjoni għall-impjegati, il-kredituri u l-partijiet l-oħra li jinvolvu rwieħhom magħhom il-kumpaniji, filwaqt li jadatta l-liġi tal-kumpaniji u r-regoli tat-tmexxija tal-kumpaniji kif jixraq għal kategoriji differenti ta' kumpaniji, u li jrawwem l-effiċjenza u l-kompetittività tan-negozji, b'attezzjoni speċjali lil xi materji transkonfinanti speċifiċi.

(2)

Fir-Riżoluzzjoni tiegħu dwar tal-21 ta' April 2004, il-Parlament Ewropew laqa' l-Pjan ta' Azzjoni u esprima appoġġ qawwi għall-biċċa l-kbira ta' l-inizzjattivi mħabbra. Il-Parlament Ewropew talab lill-Kummissjoni biex tipproponi regoli ħalli telimina u tipprevjeni l-konflitti ta' interess, u sostna b'mod partikolari l-ħtieġa li kumpaniji kkwotati jkollhom kumitat tal-verifika tal-kontijiet, li l-funzjonijiet tiegħu għandhom jinkludu s-superviżjoni ta' l-indipendenza, l-oġġettività u l-effettività ta' l-awditur estern.

(3)

Diretturi mhux-esekuttivi jew superviżorji huma impjegati mill-kumpaniji għal għanijiet diversi. Ta' importanza partikolari huwa r-rwol tagħhom li jissorveljaw d-diretturi esekuttivi jew maniġerjali u li jieħdu ħsieb ta' sitwazzjonijiet li jinvolvu konflitt ta' interess. Huwa importanti ħafna li jitrawwem dak ir-rwol sabiex terġa' titqajjem il-kunfidenza fis-swieq finanzjarji. L-Istati Membri għandhom għalhekk jiġu mħajra jadottaw miżuri li jkunu applikabbli għal kumpaniji kkwotati, li jfissru kumpaniji li t-titoli tagħhom jitħallew jiġu nnegozjati f'suq regolarizzat fil-Komunità. Meta jimplimentaw din ir-Rakkomandazzjoni, l-Istati Membri għandhom jikkonsidraw l-ispeċifitajiet ta' skemi ta' investiment kollettiv tat-tip korporattiv u jwaqqfu milli jsir trattament differenti li mhux neċessarju bejn it-tipi varji ta' impriżi ta' investiment kollettiv. Fir-rigward ta' impriżi ta' investiment kollettiv kif imfissra fid-Direttiva 85/611/KEE, tal-20 ta' Diċembru 1985 dwar il-koordinazzjoni ta' liġijiet, regolamenti u dispożizzjonijiet amministrattivi relatati ma' impriżi ta' investiment kollettiv f' UCITS (titoli trasferibbli) (2), id-Direttiva diġà tistipula ġabra ta' mekkaniżmi ta' tmexxija speċifiċi. Sabiex ma jkunx hemm trattament differenti u mhux neċessarju ta' dawk l-iskemi ta' investiment kollettiv tat-tip korporattiv li mhumiex suġġetti għall-armonizzazzjoni f'livell Komunitarju, l-Istati Membri għandhom jieħdu in konsiderazzjoni jekk u sa liema punt dawn l-iimpriżi ta' investiment kollettiv mhux armonizzati huma suġġetti għal mekkaniżmi ta' tmexxija ekwivalenti.

(4)

Minħabba l-kumplessitajiet ta' ħafna mill-kwistjonijiet involuti, l-adozzjoni ta' regoli dettaljati li jorbtu mhix neċessarjament l-aktar mod mixtieq jew effiċjenti kif jinkisbu l-għanijiet mixtieqa. Ħafna kodiċi ta' tmexxija tal-kumpaniji adottati fl-Istati Membri għandhom it-tendenza li jiddependu fuq il-kxif biex jinkoraġġixxu l-konformità, ibbażati fuq il-metodu “kun konformi jew agħti spjegazzjoni”: il-kumpaniji huma msejħa biex juru jekk jikkonformawx mal-kodiċi u biex jispjegaw kull devjazzjoni materjali minnhom. Dan il-metodu jagħmilha possibbli għall-kumpaniji li jirriflettu l-ħtiġijiet speċifiċi tas-settur u l-intrapriża, u s-swieq sabiex jevalwaw l-ispjegazzjoni u l-ġustifikazzjonijiet mogħtija. Sabiex irawmu r-rwol tad-diretturi mhux-esekuttivi jew superviżorji, jixraq għalhekk li l-Istati Membri jiġu mħajra biex jieħdu l-passi neċessarji ħalli jintroduċu fuq livell nazzjonali, sew permezz ta' metodu “kun konformi jew agħti spjegazzjoni” jew permezz ta' leġislazzjoni, ġabra ta' dispożizzjonijiet — ispirati mill-prinċipji ppreżentati f'din ir-Rakkomandazzjoni — li jridu jintużaw mill-kumpaniji mniżżlin.

(5)

Jekk l-Istati Membri jiddeċiedu li jużaw il-metodu “kun konformi jew agħti spjegazzjoni” (li permezz tiegħu l-kumpaniji jintalbu jispjegaw il-prattiki tagħhom billi jirreferu għal ġabra ta' rakkomandazzjonijiet indikati għall-aqwa prattika), huma għandhom ikunu ħielsa li jagħmlu dan a bażi ta' rakkomandazzjonijiet relevanti żviluppati mill-parteċipanti fis-suq.

(6)

Kull miżura li trid tiġi adottata mill-Istati Membri skond din ir-Rakkomandazzjoni għandha tkun mmirata b'mod fundamentali lejn it-titjib tat-tmexxija tal-kumpaniji kkwotati. Billi dak il-għan hu relevanti għall-protezzjoni ta' l-investituri, attwali jew potenzjali, fil-kumpaniji kollha kkwotati fil-Komunità, sew jekk huma inkorporati f'xi wieħed mill-Istati Membri jew le, dawn il-miżuri għandhom ikopru wkoll kumpaniji inkorporati f' pajjiżi terzi li huma iżda kkwotati fil-Komunità.

(7)

Il-preżenza ta' rappreżentanti indipendenti fuq il-bord, li jistgħu jisfidaw id-deċiżjonijiet tal-maniġment, komunement titqies bħala mezz ta' protezzjoni ta' l-interessi ta' l-azzjonisti u partijiet interessati oħra. F'kumpaniji b'diversi sidien, it-tħassib ewlieni huwa dwar kif il-maniġers jiġu mġiegħla jagħtu kont lill-azzjonisti ż-żgħar. F'kumpaniji b'azzjonisti li jikkontrollaw, l-attenzjoni ewlenija hija aktar dwar kif jiġi żgurat li l-kumpanija titmexxa b'mod li l-interessi ta' l-azzjonisti minoritarji jittieħdu in konsiderazzjoni b'mod suffiċjenti. Li tiġi żgurata protezzjoni adegwata lil partijiet terzi hija relevanti fiż-żewġ każijiet. Tkun xi tkun l-istruttura formali tal-bord f'kumpanija, il-funzjoni tal-maniġment għandha, għalhekk tkun suġġetta għal funzjoni superviżorju effettiva u suffiċjentement indipendenti. Indipendenza għandha tfisser l-assenza ta' kull konflitt ta' interess materjali; f'dan il-kuntest, attenzjoni xierqa għandha tingħata b'hekk lil kull theddida li tista' tirriżulta mill-fatt li rappreżentant tal-bord ikollu rabtiet mill-qrib ma' kompetitur tal-kumpanija.

(8)

Sabiex jiżgura li l-funzjoni tal-maniġment tiġi sottomessa għal funzjoni superviżorju effettiva u suffiċjentement indipendenti, il-bord (superviżorju) għandu jinkludi għadd suffiċjenti ta' diretturi mhux-esekuttivi jew superviżorji impenjati, li, ma jaqdux dmirijiet maniġerjali fil-kumpanija jew fil-grupp tagħha, ikunu indipendenti, jiġifieri liberi minn kull konflitt ta' interess materjali. Minħabba s-sistemi legali differenti li jeżistu fl-Istati Membri, il-proporzjon ta' diretturi indipendenti li għandhom ikunu preżenti fil-bord (superviżorju) kollu kemm hu m'għandux jiġi definit b'mod preċiż fuq livell Komunitarju.

(9)

Ir-rwol superviżorju tad-diretturi mhux-esekuttivi jew superviżorji huwa ġeneralment meqjus bħala kruċjali fi tliet oqsma, fejn il-potenzjal ta' konflitt ta' interess fil-maniġment huwa partikolarment għoli, speċjalment meta tali materji m'humiex responsabilità diretta għall-azzjonisti: in-nomina tad-diretturi, ir-remunerazzjoni tad-diretturi, u l-verifika tal-kontijiet. Jixraq għalhekk li jitrawwem ir-rwol ta' diretturi mhux-esekuttivi jew superviżorji f'dawn l-oqsma u li jiġi mħeġġeġ il-ħolqien ta' kumitati tan-nomina, tar-remunerazzjoni u tal-verifika, fi ħdan il-bord (superviżorju).

(10)

Fil-prinċipju, u bla preġudizzju għall-poteri tal-laqgħa ġenerali, il-bord (superviżorju) kollu kemm hu biss ikollu l-awtorità statutorja li jieħu d-deċiżjonijiet waħdu u, bħala entità kolleġġjata, huwa kollettivament responsabbli għat-twettiq tad-dmirijiet tiegħu. Il-bord (superviżorju) għandu l-poter li jiddetermina l-għadd u l-istruttura tal-kumitati li jidhirlu li huma xierqa biex jiffaċilitawlu xogħolu stess, iżda dawn il-kumitati fil-prinċipju m'għandhomx ikunu sostitut għall-bord (superviżorju). Bħala regola ġenerali, il-kumitati tan-nomina, remunerazzjoni u verifika tal-kontijiet għandhom għalhekk normalment jagħmlu rakkomandazzjonijiet bl-għan li jkunu preparati d-deċiżjonijiet li għandhom jittieħdu mill-bord (superviżorju). Madankollu, il-bord (superviżorju) m'għandux jinżamm milli jiddelega parti mill-poteri tiegħu ta' teħid ta' deċiżjonijiet lill-kumitati meta jaħseb li dan huwa xieraq u meta dan huwa permissibbli taħt il-liġi nazzjonali, minkejja li l-bord (superviżorju) jibqa' responsabbli b'mod sħiħ għad-deċiżjonjiiet li jittieħdu fil-qasam tal-kompetenza tiegħu.

(11)

Peress li l-identifikazzjoni tal-kandidati biex jimlew il-postijiet vakanti unitarji jew dupliċi tal-bord tqajjem kwistjonijiet relevanti għas-selezzjoni tad-diretturi mhux-esekuttivi jew superviżorji li għandhom jissorveljaw il-maniġment jew il-kontinwazzjoni fil-kariga tal-maniġment, il-kumitat tan-nomina għandu jkun magħmul prinċiparjament minn diretturi mhux-esekuttivi jew superviżorji indipendenti. Dan iħalli spazju fil-kumitat ta' nomina għall- diretturi mhux-esekuttivi jew superviżorji li ma jissodisfawx il-kriterji ta' indipedenza. Iħalli spazju wkoll għall- diretturi esekuttivi/maniġerjali (f' kumpanija fejn il-kumitat tan-nomina jinħoloq fi ħdan il-bord unitarju u sakemm id-diretturi eżekuttivi/maniġerjali ma jiffurmawx maġġoranza f' dak il-kumitat ta' nomina).

(12)

Billi hemm metodi differenti fl-Istati Membri rigward l-entitajiet responsabbli għall-ħatra u t-tneħħija tad-diretturi, ir-rwol tal-kumitat tan-nomina maħluq fi ħdan il-bord (superviżorju) għandu essenzjalment ikun li jiżgura li, fejn il-bord (superviżorju) jieħu sehem fil-proċess tal-ħatra u t-tneħħija (jew bil-poter li jressaq proposti jew li jieħu d-deċiżjonijiet, kif imfissra bil-liġi nazzjonali), dan ir-rwol jitwettaq bl-aktar mod oġġettiv u professjonali possibbli. Il-kumitat tan-nomina għalhekk għandu essenzjalment jagħmel rakkomandazzjonijiet lill-bord (superviżorju) rigward il-ħatra u t-tneħħija ta' diretturi mill-entità kompetenti taħt il-liġi nazzjonali tal-kumpaniji.

(13)

Fil-qasam tar-remunerazzjoni, il-kodiċi ta' tmexxija tal-kumpaniji adottati fl-Istati Membri għandhom it-tendenza li jikkonċentraw prinċiparjament fuq ir-remunerazzjoni tad-diretturi esekuttivi u maniġerjali, billi l-potenzjal ta' abbużi u konflitti ta' interess jinsab essenzjalment hemmhekk. Ħafna kodiċi jirrikonoxxu wkoll li għandhom jittieħdu xi konsiderazzjonijiet fuq livell ta' bord dwar il-politika tar-remunerazzjoni għall-maniġment għoli. Fl-aħħarnett, tingħata attenzjoni speċjali lill-kwistjoni ta' għażliet ta' ishma. Billi hemm metodi differenti fl-Istati Membri rigward l-entitajiet responsabbli għall-iffissar tar-remunerazzjoni tad-diretturi, ir-rwol ta' kumitat tar-remunerazzjoni maħluq fi ħdan il-bord (superviżorju) għandu essenzjalment ikun li jiżgura li, fejn il-bord (superviżorju) jieħu sehem fil-proċess ta' l-iffissar tar-remunerazzjoni (jew bil-poter li jressaq proposti jew li jieħu d-deċiżjonijiet, kif imfissra bil-liġi nazzjonali), dan ir-rwol jitwettaq bl-aktar mod oġġettiv u professjonali possibbli. Il-kumitat tar-remunerazzjoni għalhekk għandu essenzjalment jagħmel rakkomandazzjonijiet lill-bord (superviżorju) rigward dawk il-kwistjonijiet ta' remunerazzjoni għal deċiżjoni dwarhom mill-entità kompetenti taħt il-liġi nazzjonali tal-kumpaniji.

(14)

Żewġ responsabiltajiet ewlenin tal-bord (superviżorju) jidhru li huma li jiżguraw li r-rapporti finanzjarji u informazzjoni relatata oħra pprovduti mill-kumpanija jagħtu stampa preċiża u sħiħa tal-pożizzjoni tal-kumpanija u l-monitoraġġ tal-proċeduri stabbiliti għall-evalwazzjoni u l-immaniġjar tar-riskji. F'dan il-kuntest, il-biċċa l-kbira tal-kodiċi ta' tmexxija tal-kumpaniji jassenjaw lill-kumitat tal-verifika tal-kontijiet rwol essenzjali billi jassisti lill-bord (superviżorju) fil-qadi ta' dawn id-dmirijiet. F' xi Stati Membri, tali responsabiltajiet huma attribwiti, b'mod sħiħ jew parzjali, lil entitajiet korporattivi barra mill-bord (superviżorju). Huwa għalhekk xieraq li jkun stipulat li kumitat tal-verifika tal-kontijiet maħluq fi ħdan bord (superviżorju) għandu bħala regola ġenerali jagħmel rakkomandazzjonijiet lill-bord (superviżorju) fir-rigward ta' dawk il-kwistjonijiet ta' verifika tal-kontijiet, u li tali funzjonijiet ikunu jistgħu jitwettqu minn strutturi oħrajn — barra mill-bord (superviżorju) — li jkunu effettivi bl-istess mod.

(15)

Sabiex diretturi mhux-esekuttivi jew superviżorji jipparteċipaw fir-rwol tagħhom b'mod effettiv, huma għandhom ikunu ġejjin minn sfond professjonali xieraq u jkollhom biżżejjed ħin għal din il-ħidma. Minbarra dan, għadd suffiċjenti fosthom għandhom jissodisfaw kriterji xierqa ta' indipendenza. Qabel il-ħatra ta' diretturi mhux-esekuttivi jew superviżorji, informazzjoni adegwata għandha tkun provduta dwar dawn il-materji u dik l-informazzjoni għandha tiġi mġedda kull tant żmien.

(16)

Fir-rigward tal-kwalifiki tad-diretturi, il-biċċa l-kbira tal-kodiċi ta' tmexxija tal-kumpaniji jesiġu fuq il-ħtieġa li jkun hemm individwi kwalifikati fuq il-bord, iżda fl-istess waqt jagħrfu li d-definizzjoni ta' fiex jikkonsistu kwalifiki xierqa għandha titħalla f'idejn il-kumpanija nfisha, billi tali kwalifiki jkunu jiddependu, fost affarijiet oħra, fuq l-attivitajiet, id-daqs u l-ambjent u billi dawn għandhom ikunu ssodisfati mill-bord kollu kemm hu. Hemm madankollu kwistjoni waħda li normalment iġġib magħha tħassib partikolari, jiġifieri l-ħtieġa ta' kompetenza partikolari fil-kumitat tal-verifika tal-kontijiet fejn xi għarfien speċifiku huwa meqjus bħala indispensabbli. Il-bord (superviżorju) għandu għalhekk jiddetermina l-kompożizzjoni mixtieqa tal-kumitat ta' verifika u jevalwaha minn żmien għal żmien, u għandu jiddedika attenzjoni speċifika lill-esperjenza meħtieġa f' dan il-kumitat.

(17)

Fir-rigward ta' l-impenn tad-diretturi, bosta mill-kodiċi ta' tmexxija tal-kumpaniji jfittxu li jiġi żgurat li d-diretturi jiddedikaw biżżejjed ħin għad-doveri tagħhom. Xi wħud minn dawn il-kodiċi jillimitaw in-numru ta' karigi direttorjali li jistgħu jinżammu f'kumpaniji oħra: il-pożizzjonijiet ta' president jew ta' direttur esekuttiv jew maniġerjali normalment jitqiesu bħala li jirrikjedu aktar impenn minn dawk ta' direttur mhux-esekuttiv jew superviżorju, iżda l-għadd eżatt ta' karigi direttorjali aċċettabbli oħra jvarja ħafna. Madankollu, l-involviment mitlub minn direttur jista' jvarja ħafna skond il-kumpanija u l-ambjent tagħha; f'tali sitwazzjoni, kull direttur għandu jimpenja ruħu li jsib bilanċ bejn in-numru ta' attivitajiet tiegħu.

(18)

Ġeneralment, kodiċi ta' tmexxija tal-kumpaniji adottati fl-Istati Membri jagħrfu l-ħtieġa għal proporzjon sinifikanti ta' diretturi mhux-esekuttivi jew superviżorji li jkunu independenti, jiġifieri liberi minn kwalunkwe konflitt ta' interess materjali. B'indipendenza wieħed normalment jifhem in-nuqqas ta' rabtiet mill-qrib mal-maniġment, l-azzjonisti li jikkontrollaw jew il-kumpanija nfisha. Fl-assenza ta' tifsira komuni ta' x'tinvolvi eżattament l-indipendenza, huwa xieraq li tiġi stipulata dikjarazzjoni ġenerali bil-għan li jitfisser x'inhu l-għan ġenerali. Għandhom jitqiesu numru (mhux eżawrjenti) ta' sitwazzjonijiet, li jinvolvu r-relazzjonijiet jew iċ-ċirkostanzi normalment meqjusa li jistgħu iwasslu għal kunflitt ta' interess materjali, li l-Istati Membri jridu jikkonsidraw sew meta jintroduċu fuq livell nazzjonali il-kriterji li jridu jintużaw mill-bord (superviżorju). Id-determinazzjoni ta' x'jikkonsistwixxi l-indipendenza għandha prinċiparjament tkun kwistjoni għall-bord (superviżorju) nniffsu li jiddetermina. Meta l-bord (superviżorju) japplika l-kriterji ta' indipendenza, din għandha tiffoka fuq is-sustanza aktar milli fuq il-forma.

(19)

Minħabba l-importanza marbuta mar-rwol tad-diretturi mhux-esekuttivi jew superviżorji f'dak li għandu x'jaqsam mat-tiġdid tal-kunfidenza, u b'mod aktar ġenerali għall-iżvilupp ta' prattiki sani ta' tmexxija tal-kumpaniji, il-passi meħuda għall-implimentazzjoni ta' din ir-Rakkomandazzjoni fl-Istati Membri għandu jkunu segwiti mill-qrib.