IZVJEŠĆE KOMISIJE EUROPSKOM PARLAMENTU I VIJEĆU

Kakvoća benzina i dizelskog goriva koji se upotrebljavaju za cestovni prijevoz u Europskoj uniji: dvanaesto godišnje izvješće (godina izvještavanja 2013.)

1.           Uvod

Ovo izvješće predstavlja objedinjenje podnesaka država članica za dvanaestu godinu na temelju Direktive 98/70/EZ[1] („Direktiva”) u njemu je iznesen sažetak podataka o kakvoći benzinskih i dizelskih goriva koja su se upotrebljavala za cestovni prijevoz u EU-u u 2013. Specifikacije za benzin i dizelsko gorivo za cestovni prijevoz u EU-u obuhvaćene su Direktivom; prve su specifikacije stupile na snagu 1. siječnja 2000., druge 1. siječnja 2005. i treće 1. siječnja 2009., a njima se ograničio udio sumpora u svim motornim gorivima u EU-u na 10 ppm. Dodatni zahtjevi određeni su u europskoj normi za sustave praćenja kakvoće goriva („SPKG”), EN 14274: 2012, koja je uvjet od 2004.

Direktivom se određuje i da države članice moraju podnositi sažetke o kakvoći goriva koja se prodaju na njihovu državnom području. Prvotni oblik izvještavanja utvrđen je Odlukom Komisije 2002/159/EZ od 18. veljače 2002.[2]. Zahtjevi Direktive razvili su se uvođenjem novih specifikacija za gorivo i zahtjeva u pogledu izvještavanja. Sve države članice dobivaju predložak za izvještavanje radi unošenja svih bitnih pojedinosti kako bi se u cijeloj Europi analizirali i usporedili rezultati praćenja kakvoće goriva provedenog u državama članicama. Predložak je u skladu sa zahtjevima u pogledu izvještavanja određenima u Odluci Komisije 2002/159/EZ, a Komisija ga svake godine pregledava i odobrava.

U 2013. sve su države članice ispunjavale obveze u pogledu specifikacija za gorivo kojima se zahtijeva da motorna goriva imaju manje od 10 ppm sumpora. Osim toga, države članice počele su prijavljivati goriva s dodanim etanolom, što se zahtijeva od 1. siječnja 2011.

Sve države članice podnijele su izvješće u predviđenom predlošku. Od 28 godišnjih izvješća SPKG-a, 24 ih je zaprimljeno u okviru zadanog roka do 30. lipnja, dva su zaprimljena sa zakašnjenjem manjim od jednog tjedna, a posljednja dva izvješća zaprimljena su u roku od jednog mjeseca nakon isteka. U odnosu na prethodne godine potvrđuje se da se rokovi sve bolje poštuju.

2.           Prodaja goriva u Europi

S prodanih 243 516 milijuna litara, u 2013. i dalje znatno je prevladavala prodaja dizela, u usporedbi s prodanih 106 082 milijuna litara benzina. 

Što se tiče vrsta benzinskog goriva vrlo male količine RON 91 goriva bile su i dalje dostupne na tržištu, pri čemu je prodano samo 369 milijuna litara (0,4 %); Ukupno je prodano 14 335 milijuna litara (13,5 %) RON 95 - 98 goriva; Ukupna prodaja RON 98 goriva iznosila je 3396 milijuna litara (3,2 %), dok je najprodavanija vrsta benzinskog goriva bila RON 95 s 87 982 milijuna litara (82,9 %).

Što se tiče dizelskog goriva B7 se najviše prodavao: 241 946 milijuna litara (99 %). Ukupna prodaja za B+ i dizel bez FAME dodatka iznosila je 1570 milijuna litara.

Premda dizelsko gorivo prevladava u Europi, njegova se potrošnja od 2013. kontinuirano smanjuje te je četvrtu godinu zaredom zabilježen pad prodaje. Potrošnja je benzina također pala u 2013.; zapravo prodaja benzina u opadanju je od 2004. U pogledu vrste goriva, RON 91 je gotovo u potpunosti nestao s europskog tržišta, a trenutačno se prodaje samo u malim količinama.

U prikazu 1. navedene su količine benzina i dizelskog goriva koje se prodaju u Europi po različitoj vrsti goriva.

Prikaz 1.: Prodaja goriva u EU-u, prema vrsti goriva u 2013.

Benzin Dizelsko gorivo ||

|| Milijuna litara

|| Bezolovni benzin < 10 ppm S || Dizelsko gorivo < 10 ppm S

|| || || Min. RON=91 || || || Min. RON=95 || || || RON 95=<RON<98 || || || RON>=98 || || || Dizelsko gorivo

|| || || Min. RON=91 E5 || || || Min. RON=95 E5 || || || RON 95=<RON<98 E5 || || || RON>=98 E5 || || || Dizelsko gorivo B5

|| || || Min. RON=91 E10 || || || Min. RON=95 E10 || || || RON 95=<RON<98 E10 || || || RON>=98 E10 || || || Dizelsko gorivo B7

|| || || Min. RON=91 E+ || || || Min. RON=95 E+ || || || RON 95=<RON<98 E+ || || || RON>=98 E+ || || || Dizelsko gorivo B +

 

2.1.        Dostupnost goriva 2013.

Jedna od najvažnijih činjenica u 2013. bila je da je RON 91 gotovo u potpunosti nestao s tržišta i sada se još prodaje samo u četiri države. Jedino u Danskoj ta vrsta goriva ima neznatan tržišni udio.

Prodaja E10 goriva ograničena je i dalje na samo tri države članice: Francusku, Finsku i Njemačku.

U tablici 1. prikazane su količine i vrste goriva koje se prodaju po državi članici.

Tablica 1.: Prodaja po vrsti goriva u EU 28 u 2013.

Vrsta goriva || Prodaja benzina (milijuna litara) || Prodaja dizelskog goriva (milijuna litara)

Država članica || min. RON=91 || min. RON=95 || min. RON=98 || RON ≥98 || Ukupno benzin || Ukupno dizelsko gorivo

Austrija || 31 || - || 2151 || 53 || 2235 || 7667

Belgija || - || 1389 || - || 278 || 1667 || 8011

Bugarska || - || 674 || - || 21 || 695 || 2178

Cipar || - || - || 448 || 26 || 474 || 310

Hrvatska || - || 693 || 24 || 25 || 742 || 1682

Češka || 10 || 2052 || - || 34 || 2096 || 4983

Danska || 322 || 1503 || 1 || - || 1826 || 3032

Estonija || - || - || 292 || 24 || 316 || 806

Finska || - || 1187 || 865 || - || 2052 || 2878

Francuska || - || 9363 || - || - || 9363 || 40 419

Njemačka || 6 || 23 498 || - || 1440 || 24 944 || 41 671

Grčka || - || 3491 || 22 || 98 || 3611 || 2639

Mađarska || - || 1537 || - || 48 || 1585 || 3244

Irska || - || 1684 || - || - || 1684 || 2648

Italija || - || 9015 || - || - || 9015 || 26 755

Latvija || - || 251 || 23 || - || 274 || 889

Litva || - || 262 || - || 8 || 270 || 1288

Luksemburg || - || - || 353 || 76 || 429 || 1964

Malta || - || - || 98 || - || 98 || 116

Nizozemska || - || 5239 || - || 58 || 5297 || 7264

Poljska || - || 4464 || - || 428 || 4892 || 13 159

Portugal || - || - || 1360 || 103 || 1463 || 4867

Rumunjska || - || - || 1585 || 91 || 1676 || 4807

Slovačka || - || 691 || - || 13 || 704 || 1317

Slovenija || - || - || 591 || 32 || 623 || 2213

Španjolska || - || - || 5872 || 424 || 6296 || 24 411

Švedska || - || 3619 || - || 116 || 3735 || 5394

Ujedinjena Kraljevina || - || 17 370 || 650 || - || 18 020 || 26 904

Ukupno || 369 || 87 982 || 14 335 || 3396 || 106 082 || 243 516

Na temelju tablice 1. može se zaključiti sljedeće:

· Dizelsko gorivo prevladava na tržištu, osim u dvije od 28 država članica – udio prodaje benzina u Grčkoj iznosi 57,8 %, a na Cipru 60,5 % prodaje goriva.

· Belgija, s druge strane, ima najveću ovisnost o dizelskom gorivu (82,8 % tržišnog udjela).  Više od 80 % udjela zabilježeno je još u Litvi (82,7 %), Luksemburgu (82,1 %) i Francuskoj (81,2 %).

· Najviše goriva prodano je 2013. u Njemačkoj, 19,1 % ukupne prodaje goriva u EU-u. Omjer prodaje benzina i dizela bio je 37,4 % naprema 62,6 %.  Drugo tržište po veličini bila je Francuska, s 14,3 % udjela u prodaji goriva u EU-u. Omjer prodaje benzina i dizela bio je 18,8 % naprema 81,2 %. Prodaja goriva u Ujedinjenoj Kraljevini ukupno je iznosila 12,9 % prodaje goriva u EU-u, s omjerom benzina i dizela 40,1 % naprema 59,9 %. 

· U većini država porezna stopa za dizelsko gorivo niža je, ponekad znatno, nego za benzin. Uz to su i veća učinkovitost vozila na dizelski pogon nego onih na benzinski pogon te poboljšanja dizelskih automobila doveli do rasta uporabe dizelskog goriva.

· RON 95 daleko je najpopularnija vrsta benzinskog goriva u većini država članica, nakon kojeg slijedi 95<RON<98.

3.           Praćenje kakvoće goriva 2013.

3.1.        Opis sustava koji se primjenjuju u različitim državama članicama

Radi provedbe SPKG-a u EU-u upotrijebljeno je nekoliko različitih pristupa. Iako se dosljednost među državama članicama neznatno poboljšava svake godine, postoje razni pristupi, od onih na temelju europske norme EN 14274[3], uz uzimanje uzoraka na maloprodajnim benzinskim postajama, do nacionalnih sustava.

Direktivom su dopušteni i drugi sustavi praćenja ako se njima jamči da su rezultati pouzdani kao i norma EN 14274, iako kriteriji za ocjenu toga nisu određeni. Stoga nije jasno ispunjavaju li postojeći sustavi koji nisu temeljeni na normi EN 14274 taj kriterij.

U 2013. većina država članica osigurala je dodatne informacije o svojem odabiru sustava praćenja (ako su upotrijebile statistički model iz norme EN 14274) ili su pružile informacije u pogledu odabira nacionalnih sustava za praćenje.

Od sustava praćenja kakvoće goriva 28 država članica u 2013.:

· pet se odlučilo za uporabu statističkog modela A norme EN 14274 (Austrija, Finska, Grčka, Italija i Španjolska)

· pet je upotrijebilo statistički model B norme EN 14274 (Francuska, Njemačka, Poljska, Bugarska i Rumunjska)

· deset se odlučilo za statistički model C norme EN 14274 (Irska, Portugal, Cipar, Hrvatska, Češka, Estonija, Mađarska, Litva, Slovačka i Slovenija) i

· preostalih osam koristilo se nacionalnim sustavom praćenja

3.2.        Uzorkovanje i izvještavanje

Jedna je od ključnih točaka u procjeni kakvoće goriva način uzorkovanja goriva. Uzorkovanje mora biti u skladu sa zahtjevima koji su utvrđeni u normi EN 14274,

a to su broj i mjesto uzoraka koje treba uzeti i o njima izvijestiti u izvješćima država članica o kakvoći goriva. Normom je određen i najmanji broj uzoraka po vrsti goriva za zimsko i za ljetno razdoblje. U tablici 2. navedena su uzorkovanja i izvještavanja pojedinačnih država članica u 2013. Ukupan najmanji broj uzoraka koji se zahtijeva izračunava se ako je država članica upotrijebila statistički model iz norme EN 14274, pri čemu je za svaki model (A, B i C) poznat minimalni zahtjev u pogledu uzorka.

U tablici 2. naveden je i ukupan broj uzetih uzoraka i provedenih uzorkovanja na benzinskim postajama. Taj su prikaz za 2013. dostavile sve države članice. Normom EN 14274 određuje se da minimalni zahtjev za uzorkovanje treba uzeti s mjesta točenja goriva koje je opisano kao „mjesto, maloprodajno ili veleprodajno, na kojem se gorivo toči u cestovna vozila radi pogona”; dodatne uzorke iz distribucijskih terminala ili rafinerija treba uzeti kao dodatak onima s benzinskih postaja kako bi se ispunili minimalni zahtjevi uzorkovanja.

3.3.      EU pilot Komisije

Kako je prethodno navedeno u članku 8. stavku 2. Direktivom se od država članica zahtijeva da uspostave SPKG u skladu sa zahtjevima mjerodavne europske norme, a ako se koristi drugi sustav praćenja kakvoće goriva (nacionalni sustav), njime bi trebalo jamčiti rezultate jednake pouzdanosti.

Kao što je navedeno u godišnjem izvješću za 2012. čini se da neke države članice  ne udovoljavaju tim zahtjevima u potpunosti . Glavne nesukladnosti odnosile su se na broj uzoraka, mjesto uzorkovanja i mjerenje svih potrebnih parametara kako bi se osigurala prikladna kakvoća goriva. Neke od tih nesukladnosti vidljive su i u ovom izvješću (tablice 2. i 3.).

Nakon prihvaćanja godišnjeg izvješća za 2012., u 2014. protiv 20 država članica pokrenuti su EU pilot postupci. Sve te zemlje dostavile su odgovore i potvrdile spremnost da će u budućnosti poboljšati svoje sustave izvještavanja. Međutim, s obzirom na to da su te mjere provedene nakon izvješća za 2013., iz aktualnog izvješća nisu vidljiva poboljšanja dogovorena s tim državama članicama. Komisija očekuje značajan napredak u izvještavanju za 2014.

Tablica 2.: Sažetak uzorkovanja i izvještavanja država članica u odnosu na zahtjeve iz Direktive 98/70/EZ i europske norme EN 14274

Država članica || Model SPKG-a (1) || Veličina (2) || Odvojeno ljetno i zimsko razdoblje? (3) || Uzorci po vrsti i razdoblju (4) || Ukupan broj zahtijevanih uzoraka (5) || Broj uzetih uzoraka (6) || Uzorci uzeti na benzinskim postajama (7)

Bnz. || Dzl. || Bnz. || Dzl. || Bnz. || Dzl.

Austrija || A || M || ü || 50 || 104 || 100 || 106 || 100 || 106 || 100

Belgija || N || M || ü || (50) || (200) || (100) || 2013 || 6387 || 2013 || 6387

Bugarska || B || M || ü || 100 || 206 || 200 || 475 || 491 || 460 || 476

Hrvatska || C || M || ü || 50 || 108 || 100 || 105 || 168 || 91 || 152

Cipar || C || M || ü || 50 || 106 || 100 || 268 || 153 || 268 || 153

Češka || C || M || ü || 50 || 103 || 106 || 907 || 1237 || 926 || 1237

Danska || N || M || ü || (50) || (201) || (100) || 43 || 21 || 43 || 21

Estonija || C || M || ü || 50 || 108 || 100 || 350 || 210 || 350 || 210

Finska || A || M || ü || 50 || 200 || 100 || 223 || 115 || 223 || 115

Francuska || B || V || ü || 200 || 800 || 400 || 487 || 420 || 487 || 420

Njemačka || B || V || ü || 200 || 825 || 400 || 741 || 399 || 741 || 399

Grčka || A || M || ü || 50 || 103 || 100 || 116 || 100 || 116 || 100

Mađarska || C || M || ü || 50 || 104 || 100 || 120 || 120 || 120 || 120

Irska || C || M || ü || 50 || 100 || 100 || 199 || 199 || 199 || 199

Italija || A || V || ü || 100 || 200 || 200 || 200 || 200 || 200 || 200

Latvija || N || M || ü || (50) || (110) || (150) || 91 || 153 || 45 || 47

Litva || C || M || ü || 50 || 104 || 100 || 106 || 100 || 104 || 100

Luksemburg || N || M || ü || (50) || (200) || (100) || 66 || 86 || 58 || 86

Malta || N || M || ü || (50) || 100 || 100 || 44 || 43 || 34 || 32

Nizozemska || N || M || ü || (50) || (102) || (100) || 100 || 100 || 100 || 100

Poljska || B || M || ü || 100 || 220 || 200 || 539 || 406 || 539 || 406

Portugal || C || M || ü || 50 || 108 || 100 || 143 || 112 || 23 || 12

Rumunjska || B || M || ü || 100 || 212 || 200 || 92 || 72 || 92 || 72

Slovačka || C || M || ü || 50 || 102 || 100 || 151 || 122 || 110 || 122

Slovenija || C || M || ü || 50 || 106 || 100 || 146 || 165 || 146 || 117

Španjolska || A || V || ü || 100 || 214 || 200 || 400 || 200 || 126 || 99

Švedska || N || M || ü || (50) || (104) || (100) || 602 || 776 || 0 || 0

Ujedinjena Kraljevina || N || V || × || (100) || (208) || (200) || 1262 || 2109 || 473 || 280

# || Stupac || Objašnjenja

(1) Model SPKG-a || N = nacionalni sustav praćenja kakvoće goriva (SPKG) A = statistički model A iz norme EN 14274 A = statistički model B iz norme EN 14274 C = statistički model C iz norme EN 14274

(2) Veličina – veličina države || M = mala (ukupno prodano automobilskog goriva u cestovnom prometu < 15 milijuna tona godišnje) V = velika (ukupno prodano automobilskog goriva u cestovnom prometu > 15 milijuna tona godišnje)

(3) Odvojeno ljetno i zimsko razdoblje? || P Odvojeno ljetno i zimsko razdoblje O Samo cjelogodišnji rezultati.

(4) Uzorci po vrsti i razdoblju || EN 14274: Za vrste goriva koje iznose manje od 10 % ukupne prodaje vrijede smanjeni zahtjevi uzorkovanja. Za države članice koje upotrebljavaju nacionalni SPKG procijenjeni ekvivalent minimuma uzoraka (temeljen na prodaji goriva) prikazan je u zagradama.

(5) Ukupan broj zahtijevanih uzoraka || Izračun minimalnog ukupnog broja uzoraka iz norme EN 14274 prema modelu za praćenje kvalitete goriva i veličini države. Minimalni zahtjev za broj uzorkovanja odnosi se na uzorkovanje s „točaka za uporabu” na mjestima za točenje goriva. Za države članice koje upotrebljavaju nacionalni SPKG procijenjeni ekvivalent minimuma uzoraka (temeljen na prodaji goriva) prikazan je u zagradama.

(6) Uzeti uzorci || Ukupan broj uzetih uzoraka po vrsti goriva na svim mjestima (benzinskim postajama, terminalima i rafinerijama).

(7) Uzorci uzeti na benzinskim postajama || Ukupan broj uzetih uzoraka na benzinskim postajama; mjestima za točenje goriva (javnim i veleprodajnim). U standardnom predlošku za izvještavanje o tome se izvještava odvojeno. Kada broj uzoraka s benzinskih postaja ne odgovara ukupnom broju uzoraka, riječ je o razlikama u podnošenju izvornog izvješća (posebno u Francuskoj i Češkoj gdje je broj uzoraka uzet na benzinskim postajama veći nego ukupan broj uzoraka).

Bnz. || Benzin

Dzl. || Dizelsko gorivo

Tablica 3.: Sažetak parametara za svaku vrstu goriva o kojima države članice ne izvještavaju

U ovoj su tablici prikazani parametri koje države članice nisu ispravno ocijenile u 2013. Nekoliko slučajeva navedenih u ovoj tablici obuhvaćeno je već u okviru EU pilot postupaka, a dotične države članice iskazale su interes za poduzimanje mjera kako bi se ti problemi riješili.

Država članica || Vrste benzina i dizelskog goriva stavljene na tržište u državama članicama u 2013. || ||

Austrija || Bezolovni benzin RON=91 E5 || Bezolovni benzin 95=<RON<98  E5 || Bezolovni benzin RON>= 98  E5 || || Dizelsko gorivo B7 || ||

Dostavljeni svi podaci || Dostavljeni svi podaci || Dostavljeni svi podaci || || Dostavljeni svi podaci || ||

|| || || || || || ||

Belgija || Bezolovni benzin RON=95  E5 || Bezolovni benzin RON>=98  E5 || || || Dizelsko gorivo B7 || ||

Dostavljeni svi podaci || Dostavljeni svi podaci || || || Dostavljeni svi podaci || ||

|| || || || || || ||

Bugarska || Bezolovni benzin RON=95  E5 || Bezolovni benzin RON>=98  E5 || || || Dizelsko gorivo B7 || ||

Motorni oktanski broj || Motorni oktanski broj || || || Dostavljeni svi podaci || ||

|| || || || || || ||

Hrvatska || Bezolovni benzin min. RON=95 (<10 ppm S) || Bezolovni benzin 95=<RON<98 (<10 ppm S) || Bezolovni benzin RON>=98 (<10 ppm S) || || Dizelsko gorivo B7 || ||

|| Svi parametri dostavljeni u zbirnom obliku (nisu razvrstani prema vrsti goriva) || || Dostavljeni svi podaci || ||

|| || || || || || ||

Cipar || Bezolovni benzin RON=95 || Bezolovni benzin RON 98 || || || Dizelsko gorivo B7 || ||

Mangan Izobutilni alkohol || Mangan Izobutilni alkohol || || || Dostavljeni svi podaci || ||

|| || || || || || ||

Češka || Bezolovni benzin RON=91 E5 || Bezolovni benzin RON=95  E5 || Bezolovni benzin RON>=98  E5 || || Dizelsko gorivo B7 || Dizelsko gorivo B + ||

Dostavljeni svi podaci || Dostavljeni svi podaci || Dostavljeni svi podaci || || Dostavljeni svi podaci || Samo je nekoliko parametara ispitano na FAME sadržaj (za pojedinosti vidjeti izvješće zemlje) ||

|| || || || || || ||

Danska || Bezolovni benzin RON=91 E5 || Bezolovni benzin RON=95  E5 || Bezolovni benzin 95=< RON<98 || || Dizelsko gorivo B7 || ||

Dostavljeni svi podaci || Dostavljeni svi podaci (za neke parametre ispitana su manje od 4 uzorka) || Dostavljeni svi podaci || || Dostavljeni svi podaci || ||

|| || || || || || ||

Estonija || Bezolovni benzin 95=<RON<98 E5 || Bezolovni benzin RON>=98  E5 || || || Dizelsko gorivo  || ||

Dostavljeni svi podaci || Dostavljeni svi podaci || |||| Dostavljeni svi podaci || ||

|| || || || || || ||

Finska || Bezolovni benzin RON=95  E10 || Bezolovni benzin RON>=98  E5 || || || Dizelsko gorivo B7 || ||

Dostavljeni svi podaci || Dostavljeni svi podaci || |||| Dostavljeni svi podaci || ||

|| || || || || || ||

Francuska || Bezolovni benzin RON=95  E5 || Bezolovni benzin RON=95  E10 || || || Dizelsko gorivo B7 || ||

Dostavljeni svi podaci || Dostavljeni svi podaci || |||| Dostavljeni svi podaci || ||

|| || || || || || ||

Njemačka || Bezolovni benzin RON 91 E5 || Bezolovni benzin RON 95 E5/E10 || Bezolovni benzin RON 98 E5 || || Dizelsko gorivo B7 || ||

Olefini, sadržaj kisika, metanol, izopropilni alkohol, tercbutilni alkohol, izobutilni alkohol, eteri s =>5 atoma/molekula ugljika, drugi oksigenati, sadržaj olova || Dostavljeni svi podaci || Dostavljeni svi podaci || || Dostavljeni svi podaci || ||

|| || || || || || ||

Grčka || Bezolovni benzin RON=95 || Bezolovni benzin 95=< RON<98 || Bezolovni benzin RON >= 98 || || Dizelsko gorivo B7 || ||

Motorni oktanski broj Mangan || Motorni oktanski broj Mangan || Motorni oktanski broj Mangan || || Dostavljeni svi podaci || ||

|| || || || || || ||

Mađarska || Bezolovni benzin RON=95 || Bezolovni benzin RON>=98 || || || Dizelsko gorivo B7 || ||

Dostavljeni svi podaci || Dostavljeni svi podaci || |||| Dostavljeni svi podaci || ||

|| || || || || || ||

Irska || Bezolovni benzin RON=95 || || || || Dizelsko gorivo || ||

Mangan || |||||| Dostavljeni svi podaci || ||

|| || || || || || ||

Italija || Bezolovni benzin RON=95 || || || || Dizelsko gorivo B7 || ||

Dostavljeni svi podaci |||||||| Dostavljeni svi podaci || ||

|| || || || || || ||

Latvija || Bezolovni benzin RON=95 E5 || Bezolovni benzin 95=<RON<98 || || || Dizelsko gorivo || Dizelsko gorivo B7 ||

Dostavljeni svi podaci || Dostavljeni svi podaci || || || Dostavljeni svi podaci || Dostavljeni svi podaci ||

|| || || || || || ||

Litva || Bezolovni benzin RON=95 || Bezolovni benzin RON>=98 || || || Dizelsko gorivo || ||

Dostavljeni svi podaci || Dostavljeni svi podaci || |||| Dostavljeni svi podaci || ||

|| || || || || || ||

Luksemburg || Bezolovni benzin RON=95  E5 || Bezolovni benzin RON>=98  E5 || || || Dizelsko gorivo B7 || ||

Dostavljeni svi podaci || Mangan || |||| Dostavljeni svi podaci || ||

|| || || || || || ||

Malta || Bezolovni benzin RON 95-98 || || || || Dizelsko gorivo || ||

Dostavljeni svi podaci || |||||| Dostavljeni svi podaci || ||

|| || || || || || ||

Nizozemska || Bezolovni benzin RON 95 || || || || Dizelsko gorivo || ||

Istraživački oktanski broj Motorni oktanski broj metanol izopropilni alkohol tercbutilni alkohol izobutilni alkohol drugi oksigenati sadržaj olova mangan || |||||| Dostavljeni svi podaci || ||

|| || || || || || ||

Poljska || Bezolovni benzin RON 95 || Bezolovni benzin RON 98 || |||| Dizelsko gorivo || ||

Mangan || Mangan || |||| Dostavljeni svi podaci || ||

Portugal || Bezolovni benzin RON 95-98 || Bezolovni benzin RON 98 || || || Dizelsko gorivo B7 || ||

Mangan || Mangan || |||| Dostavljeni svi podaci || ||

|| || || || || || ||

Rumunjska || Bezolovni benzin RON 95-98  E5 || Bezolovni benzin RON 98 E5 || || || Dizelsko gorivo B7 || ||

Mangan || Mangan || |||| Dostavljeni svi podaci || ||

|| || || || || || ||

Slovačka || Bezolovni benzin RON 95  E5 || Bezolovni benzin RON 98 E5 || || || Dizelsko gorivo B7 || ||

Dostavljeni svi podaci || Dostavljeni svi podaci || |||| Dostavljeni svi podaci || ||

|| || || || || || ||

Slovenija || Bezolovni benzin RON 95-98  E5 || Bezolovni benzin RON 98 E5 || || || Dizelsko gorivo B7 || ||

Mangan || Mangan || |||| Dostavljeni svi podaci || ||

|| || || || || || ||

Španjolska || Bezolovni benzin RON 95-98  E5 || Bezolovni benzin RON 98 E5 || || || Dizelsko gorivo B7 || ||

Dostavljeni svi podaci || Dostavljeni svi podaci || |||| Dostavljeni svi podaci || ||

|| || || || || || ||

Švedska || Bezolovni benzin RON 95  E5 || Bezolovni benzin RON 95-98  E5 || || || Dizelsko gorivo B7 || ||

Metanol, etanol, izopropilni alkohol, tercbutilni alkohol, izobutilni alkohol, drugi oksigenati || Metanol, etanol, izopropilni alkohol, tercbutilni alkohol, izobutilni alkohol, drugi oksigenati |||||| FAME sadržaj || ||

|| || || || || || ||

Ujedinjena Kraljevina || Bezolovni benzin RON 95  E5 || Bezolovni benzin RON 95-98  E5 || || || Dizelsko gorivo B7 || ||

Dostavljeni svi podaci || Dostavljeni svi podaci || |||| Dostavljeni svi podaci || ||

4.           Sukladnost s graničnim vrijednostima iz Direktive

4.1.        Izvještavanje o benzinu

U 2013. sve su države članice dostavile minimalne informacije o sukladnosti uzoraka benzina.  Kako bi se utvrdila sukladnost, potrebno je znati koja je ispitna metoda upotrijebljena za ispitivanje određenih parametara (jer se razine obnovljivosti i tolerancije razlikuju ovisno o metodi).  Za države članice uvedena je odredba prema kojoj te informacije treba osigurati u predlošku. Premda taj dio izvješća nije obvezan, ti su podaci od ključne važnosti kako bi se utvrdila razina sukladnosti. Osim toga, od država članica zahtijevalo se da dostave broj uzoraka koji prelaze granicu tolerancije od 95 %; Nizozemska i Švedska nisu navele taj podatak.

Parametri za koje je utvrđeno da najčešće nisu u skladu sa specifikacijom u EU-u u 2013. jesu:

Tlak pare u ljetnom razdoblju prekoračen je 124 puta u 2013. (3,12 % slučajeva).  Međutim, mnoga su prekoračenja rezultat prijelaznog razdoblja, kada opskrbljivači iz ljetne specifikacije goriva prelaze na zimsku i obrnuto. Ukupan broj uzoraka RON i MON kod kojih je utvrđena nesukladnost sa specifikacijom iznosio je 39 odnosno 29 (0,52 % odnosno 0,34 %).

4.2.        Izvještavanje o dizelskom gorivu

Određene države članice nisu dostavile sve pojedinosti o uzorcima za koje je utvrđeno da nisu u skladu s granicama tolerancije u 2013. 

Od 6 parametara koji su potrebni za ispitivanje za dizelsko gorivo u 2013., parametri za koje je utvrđeno da nisu u skladu sa specifikacijom bili su:

•             Ukupno 94 uzorka prekoračilo je maksimalni udio sumpora od 10 ppm (0,65 %).  Međutim, prosječni udio sumpora u svim državama članicama i dalje je ispod obveznog ograničenja od 10 ppm.

•             U ukupno 44 uzorka (0,33 %) navedeno je da FAME sadržaj prelazi ograničenje od 7 % (isključujući B+ dizelsko gorivo).

•             Granične vrijednosti za destilaciju i gustoću prekoračene su 16 odnosno 5 puta (0,12 % odnosno 0,03 %).

4.3.        Sažetak

Općenito, od 10 095 ispitanih uzoraka benzina u 2013., za 248 je utvrđeno da nisu u skladu sa specifikacijom u pogledu granica tolerancije za jedan parametar ili više njih, što čini stopu nesukladnosti od 2,5 %.

Od 14 764 uzoraka ispitanih za šest obvezatnih parametara za dizelsko gorivo u 2013., za 161 je utvrđeno da nisu u skladu s određenim ograničenjima, što čini 1,1 % svih uzoraka u izvješću.

Omjer uzoraka za koje je utvrđeno da nisu u skladu sa specifikacijom ovisi o broju uzetih uzoraka, a morao bi biti povezan (u svakoj državi članici) s opsegom prodaje goriva i izvorima opskrbe.  Međutim, u državama članicama koje upotrebljavaju nacionalne sustave koji možda nisu u skladu sa statističkim modelima A, B ili C i koje upotrebljavaju statističke modele koji moguće nisu najprikladniji, potrebno je uzeti u obzir i nesukladnosti unutar EU-a ponderirane s opsegom prodaje i brojem uzoraka.

Stopa nesukladnosti ponderirana s opsegom prodaje i brojem uzoraka, pokazuje padajući trend za dizelsko gorivo nakon što je u 2011. zabilježena najviša razina, dok su nesukladnosti za benzin bile podložne većim kretanjima. U 2013. nesukladnosti ponderirane s opsegom prodaje  iznosile su 1,8 %  za benzin (poboljšanje u odnosu na 2012.), a za dizelsko gorivo 0,9 % (poboljšanje u odnosu na 2012.).

U tablici 4. prikazana je sukladnost država članica s Direktivom za 2013. u pogledu izvještavanja o rezultatima analize uzoraka na granice tolerancije, oblika izvještavanja i sadržaja. Izmjene Direktive obuhvaćale su umetanje stavka u kojem se navodi „Države članice određuju sankcije primjenjive na povrede nacionalnih odredaba donesenih na temelju ove Direktive. Određene sankcije moraju biti učinkovite, proporcionalne i odvraćajuće.”

Određene su države članice dostavile objašnjenje popravnih mjera i sankcija koje su uvela nacionalna tijela kada je utvrđeno da uzorci nisu u skladu sa specifikacijom.

Tablica 4.: sažeto izvješće o sukladnosti države članice za 2013.

Država članica || Nesukladnost s graničnim vrijednostima broj nesukladnih uzoraka (NU) || Nepotpuno izvještavanje neizmjereni parametri (NP)

|| (a) || (b)

|| Benzin || Dizelsko gorivo || Benzin || Dizelsko gorivo

|| NU || Ukupno || NU || Ukupno || (od 19) || (od 6)

AT || 3 || 106 || 2 || 100 || 0 || 0

BE || 53 || 2013 || 92 || 6387 || 0 || 0

BG || 24 || 475 || 16 || 491 || 1 || 0

HR || 5 || 105 || 0 || 168 || 0 || 0

CY || 16 || 268 || 1 || 153 || 2 || 0

CZ || 28 || 907 || 13 || 1237 || 0 || 0

DK || 4 || 43 || 3 || 21 || 0 || 0

EE || 5 || 350 || 1 || 210 || 0 || 0

FI || 5 || 223 || 0 || 115 || 0 || 0

FR || 7 || 487 || 5 || 420 || 0 || 0

DE || 6 || 741 || 1 || 399 || 0 || 0

EL || 1 || 116 || 4 || 100 || 2 || 0

HU || 1 || 120 || 0 || 120 || 0 || 0

IE || 18 || 199 || 3 || 199 || 1 || 0

IT || 4 || 200 || 0 || 200 || 0 || 0

LV || 0 || 91 || 0 || 153 || 0 || 0

LT || 0 || 106 || 0 || 100 || 0 || 0

LU || 3 || 66 || 0 || 86 || 0 || 0

MT || 7 || 44 || 0 || 43 || 0 || 0

NL || >1 || 100 || >1 || 100 || 9 || 0

PL || 16 || 539 || 16 || 406 || 1 || 0

PT || 1 || 143 || 0 || 112 || 1 || 0

RO || 3 || 92 || 0 || 72 || 1 || 0

SK || 9 || 151 || 2 || 122 || 0 || 0

SI || 0 || 146 || 0 || 165 || 1 || 0

ES || 0 || 400 || 0 || 200 || 0 || 0

SE || 0 || 602 || 0 || 776 || 6 || 1

UK || 28 || 1262 || 1 || 2109 || 0 || 0

# || Stupac || Objašnjenja

(a) Nesukladnost s graničnim vrijednostima (granice pouzdanosti 95 %) || Nije moguće potvrditi jesu li se granične vrijednosti poštovale u svim uzorcima ako su podaci u izvješću nepotpuni. Ako iz podnesaka nije moguće utvrditi broj uzoraka koji prelaze graničnu vrijednost, znak „>” označava da je broj uzoraka koji prelaze graničnu vrijednost minimalan i da bi mogao biti veći. Tablicom su obuhvaćeni uzorci koji prelaze granične vrijednosti određene Direktivom 98/70/EZ. Međutim, u određenim je slučajevima utvrđeno da prelaze nacionalne granične vrijednosti.

(b) Nepotpuno izvještavanje || Za neke se parametre uzorci mogu uzimati u manjim količinama, no treba uzeti uzorke svih parametara radi točne ocjene kakvoće goriva.  Države članice moraju jasno navesti kada su dobile rezultate uzorkovanja te ih dostaviti. Tablicom su samo obuhvaćena goriva s tržišnim udjelom od >10 %.

U tablici 4. prikazana je trenutačna situacija, što ukazuje na to da ne postoji problem s ukupnom kakvoćom goriva u EU-u. Komisija međutim smatra da se ta situacija može poboljšati te će ustrajati na tome da države članice nastave poboljšavati kakvoće svojih goriva u budućnosti.

5.           Zaključci

Praćenjem kakvoće goriva u 2013. pokazalo se da se specifikacije za benzin i dizelsko gorivo iz Direktive 98/70/EZ u načelu poštuju te da je otkriveno vrlo malo odstupanja od mjerodavnih odredbi.

Iako postoji napredak u načinu na koji države članice ispunjavaju obveze izvještavanja i praćenja u svojim sustavima praćenja kakvoće goriva, u nekim slučajevima i dalje ne dostižu očekivanu razinu uzorkovanja.

Komisija je tijekom 2014. pokrenula i zatvorila 20 EU pilot postupaka, pri čemu su glavne teme bile postupci uzorkovanja, broj uzoraka, razina pouzdanosti nacionalnih sustava i mjerenje pogrešnih parametara. Komisija je zadovoljna s odgovorima koje je primila od država članica. Međutim, s obzirom na to da je taj zadatak obavljen tijekom 2014., izvješće iz 2013. ne odražava dogovoreno poboljšanje. Sveobuhvatna poboljšanja Komisija očekuje u okviru izvješća za 2014.

Budući da su slučajevi nesukladnosti relativno rijetki i da države članice u načelu poduzimaju mjere uklanjanja nesukladnog goriva iz prodaje, Komisiji nisu poznate negativne posljedice na emisije vozila ili funkcioniranje motora zbog tih prekoračenja.

Komisija poziva države članice da nastave poduzimati mjere kako bi se osigurala potpuna sukladnost sa zahtjevima Direktive o kakvoći goriva.

[1]               SL L 350, 28.12.1998., str. 58.

[2]               SL L 53, 23.2.2002., str. 30.

[3]    EN 14274:2003 – Motorna goriva – Ocjena kakvoće benzina i dizelskoga goriva – Sustav praćenja kakvoće goriva (SPKG).