(1)

In Iarscríbhinn VII a ghabhann le Treoir (AE) 2018/2001, cuirtear modheolaíocht ar fáil chun fuinneamh in-athnuaite ó theaschaidéil a úsáidtear le haghaidh an téimh a ríomh, ach ní rialaítear leis conas fuinneamh in-athnuaite a ríomh ó theaschaidéil a úsáidtear le haghaidh an fhuaraithe. De dheasca an easpa modheolaíochta san Iarscríbhinn sin chun fuinneamh in-athnuaite a ríomh ó theaschaidéil a úsáidtear le haghaidh an fhuaraithe, cuirtear bac ar earnáil an fhuaraithe rannchuidiú le sprioc fhoriomlán an Aontais maidir le fuinneamh in-athnuaite a leagtar síos in Airteagal 3 de Threoir (AE) 2018/2001 agus is deacra dá dheasca do na Ballstáit, go háirithe na Ballstáit a bhfuil sciar ard fuaraithe acu ina dtomhaltas fuinnimh, chun an sprioc téimh agus fuaraithe agus na spriocanna téimh agus fuaraithe ceantair a bhaint amach faoi Airteagail 23 agus 24 den Treoir sin, faoi seach.

(2)

Dá bhrí sin, ba cheart modheolaíocht maidir leis an bhfuarú in-athnuaite, lena n-áirítear fuarú ceantair, a thabhairt isteach in Iarscríbhinn VII a ghabhann le Treoir (AE) 2018/2001. Tá gá le modheolaíocht den sórt sin chun a áirithiú go ríomhtar an sciar den fhuinneamh in-athnuaite ón bhfuarú ar bhealach comhchuibhithe sna Ballstáit uile agus chun a áirithiú gur féidir comparáid iontaofa a dhéanamh idir na córais fuaraithe uile maidir le hiad a bheith i gcumas fuinneamh in-athnuaite a úsáid le haghaidh an fhuaraithe.

(3)

Ba cheart íosfhachtóirí feidhmíochta séasúracha (SPF) a chur san áireamh sa mhodheolaíocht le haghaidh teaschaidéil a oibríonn i modh droim ar ais i gcomhréir le hAirteagal 7(3), an séú fomhír de Threoir (AE) 2018/2001. Ós rud é gur féidir gach córas fuaraithe ghníomhaigh a mheas mar theaschaidéil atá ag obair i modh droim ar ais, ar féidir “modh fuaraithe” a thabhairt air freisin, ba cheart feidhm a bheith ag íosfhachtóirí feidhmíochta séasúracha maidir le gach córas fuaraithe. Is riachtanach sin de bharr go ndéanann teaschaidéil teas a bhaint ó shuíomh amháin agus a aistriú go suíomh eile. I gcás an fhuaraithe, is é rud a bhaineann teaschaidéil an teas as spás nó próiseas go ndíchuireann siad sa chomhshaol é (aer, uisce nó talamh). Is é an teas a bhaint bunbhrí an fhuaraithe agus croífheidhm teaschaidéil. Ós rud é go bhfuil an bhaint sin in aghaidh dhul nádúrtha an fhuinnimh, a théann ón teas chun an fhuachta, bíonn ionchur fuinnimh de dhíth ar an teaschaidéal le haghaidh baint den sórt sin, rud a fheidhmíonn mar ghineadóir fuaraithe.

(4)

Déantar íosfhachtóirí feidhmíochta séasúracha a chuimsiú go héigeantach sa mhodheolaíocht toisc an tábhacht a bhaineann le héifeachtúlacht fuinnimh chun láithreacht agus úsáid fuinnimh in-athnuaite i dteaschaidéil a shuí. Is é an fhoinse in-athnuaite fuachta an fuinneamh in-athnuaite i gcás an fhuaraithe, agus is féidir léi éifeachtúlacht an phróisis fuaraithe a mhéadú, agus ardaíonn sí fachtóir feidhmíochta séasúrach an fhuaraithe. Tá fachtóirí feidhmíochta séasúracha arda ina dtáscaire éifeachtúlachta fuinnimh, agus feidhmíonn siad amhail agus dá mbeadh foinse fuachta in-athnuaite ann agus in úsáid san fhuarú.

(5)

Feidhmíonn an fhoinse fuachta mar a bheadh slogaide theasa ann san fhuarú mar go n-ionsúnn sí an teas a tharraingíonn agus a dhíchuireann an teaschaidéil lasmuigh den spás nó den phróiseas atá le fuarú. Braitheann cainníocht an fhuaraithe in-athnuaite ar éifeachtúlacht an phróisis fuaraithe, agus is ionann í agus an méid teasa a ionsúnn an tslogaide theasa. Is ionann é sin iarbhír agus an méid acmhainne fuaraithe a sholáthraítear leis an bhfoinse fuachta.

(6)

Is féidir gur fuinneamh comhthimpeallach nó fuinneamh geoiteirmeach atá san fhoinse fuachta. Tá fuinneamh comhthimpeallach i láthair san aer comhthimpeallach (ar a dtugtaí aeraiteirmeach roimhe seo) agus san uisce comhthimpeallach (ar a dtugtaí hidriteirmeach roimhe seo), agus tagann fuinneamh geoiteirmeach ón talamh faoi dhromchla an domhain sholadaigh. Maidir le fuinneamh comhthimpeallach agus fuinneamh geotheirmeach a úsáidtear le haghaidh an fhuaraithe trí bhíthin teaschaidéal agus córais fuaraithe ceantair, ba cheart iad a chur san áireamh chun críocha sciar an fhuinnimh in-athnuaite a ríomh in olltomhaltas deiridh an fhuinnimh, ar choinníoll gur mó i bhfad an t-aschur deiridh fuinnimh ná an t-ionchur fuinnimh phríomhúil is gá chun na teaschaidéil a oibriú. An ceanglas sin, a leagtar síos in Airteagal 7(3), an tríú fomhír de Threoir (AE) 2018/2001, is féidir é a chomhlíonadh le fachtóirí feidhmíochta séasúracha atá iomchuí ard mar a shainmhínítear sa mhodheolaíocht.

(7)

I bhfianaise éagsúlacht na réiteach fuaraithe, is gá a shainiú cé na réitigh fuaraithe ba cheart a bheith faoi raon feidhme na modheolaíochta agus cé na réitigh fuaraithe ba cheart a eisiamh. Fuarú éighníomhach is ea an fuarú trí shreabhadh nádúrtha fuinnimh theirmigh gan feiste fuaraithe a bheith i gceist agus ba cheart, dá bhrí sin, é a eisiamh ó raon feidhme an ríomha i gcomhréir le hAirteagal 7(3), an ceathrú fomhír de Threoir (AE) 2018/2001.

(8)

Bíodh gur fiúntach an laghdú ar an ngá le fuarú de thairbhe dearadh foirgnimh, amhail insliú foirgneamh, díon glas, balla faoi ghlasra, agus scáthú nó mais tógála mhéadaithe, is féidir é a mheas mar fhuarú éighníomhach agus níor cheart, dá bhrí sin, é a áireamh i raon feidhme ríomh an fhuaraithe in-athnuaite.

(9)

Aeráil (nádúrtha nó bhrúite), arb é is aidhm di ardcháilíocht an aeir laistigh a áirithiú trí aer comhthimpeallach a thabhairt isteach i spás, meastar gur fuarú éighníomhach í agus níor cheart, dá bhrí sin, í a áireamh i raon feidhme ríomh an fhuaraithe in-athnuaite. Ba cheart an t-eisiamh sin a choinneáil fiú nuair a thugtar isteach aer fuar comhthimpeallach mar thoradh ar aeráil agus nuair a laghdaíonn ar an soláthar fuaraithe dá bhrí sin i dtréimhsí áirithe den bhliain; go deimhin, ní hé an fuarú sin an phríomhfheidhm agus d’fhéadfadh an aeráil cur leis an aer a théamh agus méadú ar an ualach fuaraithe dá bhrí sin sa samhradh. Dá ainneoin sin, i gcás ina n-úsáidtear aer aerála mar mheán iompartha teasa le haghaidh an fhuaraithe, ba cheart a mheas gur fuarú gníomhach é an soláthar fuaraithe comhfhreagrach, ar féidir é a sholáthar le gineadóir fuaraithe nó le fuarú saor. I gcásanna ina méadaítear an sreabhadh aeir aerála de bhreis ar riachtanais aerála chun críocha an fhuaraithe, ba cheart an soláthar fuaraithe mar gheall ar an sreabhadh aeir breise sin a áireamh i ríomh an fhuaraithe in-athnuaite.

(10)

Cuimsítear gaothrán agus mótar leictreach i dtáirgí gaothráin compoird. Bogann gaothráin chompoird an t-aer agus tá siad ina bhfoinse chompoird sa samhradh trí tuilleadh siúil a chur faoin aer timpeall chorp an duine go mothaítear fionnuaire teirmí. Murab ionann is aeráil, ní bhíonn aon aer comhthimpeallach á thabhairt isteach i gcás gaothráin chompoird; an t-aer istigh amháin a bhogann gaothráin chompoird. Dá bhrí sin, ní ag fuarú an aeir istigh atá siad ach á théamh (i ndeireadh na dála is mar theas sa seomra ina n-úsáidtear an gaothrán compoird a scaoiltear an leictreachas go léir a ídítear). Ní réitigh fuaraithe iad gaothráin chompoird agus, dá bhrí sin, ba cheart iad a bheith lasmuigh de raon feidhme ríomh an fhuaraithe in-athnuaite.

(11)

Is iondúil go soláthraíonn an t-inneall iompair ionchur fuinnimh an chórais fuaraithe i modhanna iompair (amhail gluaisteáin, trucailí, longa). Tá úsáid fuinnimh in-athnuaite san fhuarú neamhchónaitheach mar chuid de ríomh na sprice iompair in-athnuaite de bhun Airteagal 7(1), pointe (c) de Threoir (AE) 2018/2001 agus níor cheart, dá bhrí sin, í a theacht faoi raon feidhme ríomh an fhuaraithe in-athnuaite.

(12)

Is idir 0 °C agus 30 °C atá raon teochta an tsoláthair fuaraithe inar féidir le foinsí in-athnuaite fuachta an úsáid fuinnimh ag gineadóir fuaraithe a mhéadú, a laghdú nó a dhíláithriú. Tá an raon teochta sin ar cheann de na paraiméadair ba cheart a úsáid chun scagadh a dhéanamh ar earnálacha agus feidhmchláir fhéideartha fuaraithe próisis atá le cur san áireamh i raon feidhme ríomh an fhuaraithe in-athnuaite.

(13)

Maidir le fuarú próisis lena ngabhann teocht soláthair fuaraithe íseal agus an-íseal, is tearc faill atá aige mórán foinsí in-athnuaite fuachta a úsáid agus oibrítear é den chuid is mó le cuisniú leictreach. Is trína ionchur fuinnimh is mó a dhéantar trealamh in-athnuaite de threalamh cuisnithe. Nuair is in-athnuaite atá trealamh cuisnithe leictreach, is amhlaidh a chuirtear san áireamh cheana féin é sna scaireanna leictreachais in-athnuaite faoi Threoir (AE) 2018/2001. Maidir leis an acmhainneacht feabhsaithe éifeachtúlachta, cumhdaítear cheana féin í le creat éicidhearthóireachta agus lipéadaithe an Aontais. Dá bhrí sin, ní bheadh aon tairbhe ann trealamh cuisnithe a chur san áireamh faoi raon feidhme ríomh an fhuaraithe in-athnuaite.

(14)

Maidir le fuarú próisis ardteochta, tá deis ann dramhtheas a aisghabháil in aon phróiseas gléasra cumhachta teirmí, dócháin agus ardteochta eile. Is ag teacht salach ar bhunphrionsabal “na héifeachtúlachta fuinnimh” agus ar chosaint an chomhshaoil a bheifí ach dreasachtaí a thabhairt as dramhtheas ardteochta a scaoileadh amach sa chomhshaol gan teas a aisghabháil leis an bhfuarú in-athnuaite. I bhfianaise an mhéid sin, ní leor teorainn teochta 30 °C chun idirdhealú a dhéanamh ar na próisis sin; leoga, i ngléasra cumhachta gaile, d’fhéadfadh comhdhlúthú a bheith ann ar 30 °C nó níos ísle ná sin. Córas fuaraithe an ghléasra cumhachta, d’fhéadfadh sé fuarú a sholáthar ar theocht ab ísle ná 30 °C.

(15)

Chun a áirithiú go socrófar an raon feidhme go soiléir, ba cheart liosta próiseas a chuimsiú sa mhodheolaíocht, próisis inar cheart tosaíocht a thabhairt d’aisghabháil nó do sheachaint dramhtheasa in áit dreasachtaí a thabhairt as fuarú a úsáid. I measc earnálacha ina gcuirtear seachaint agus aisghabháil dramhtheasa chun cinn trí Threoir 2012/27/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (2) tá gléasraí giniúna cumhachta, lena n-áirítear comhghiniúint, agus próisis lena dtáirgtear sreabháin theo ó dhóchán nó ó imoibriú ceimiceach eisiteirmeach. I measc próisis eile ina bhfuil seachaint agus aisghabháil dramhtheasa tábhachtach tá stroighin, monaraíocht iarainn agus cruach, ionaid cóireáilte fuíolluisce, saoráidí teicneolaíochta faisnéise, amhail lárionaid sonraí, saoráidí tarchurtha agus dáilte cumhachta, chomh maith le bonneagair chréamtha agus iompair, áit nár cheart an fuarú a chur chun cinn chun dramhtheas ó na próisis sin a mhaolú.

(16)

Maidir leis an bhfachtóir feidhmíochta séasúrach a ríomhtar ina fhuinneamh príomhúil agus a shonraítear mar SPFp, is paraiméadar lárnach é le haghaidh na ríomhanna fuinnimh in-athnuaite ó theaschaidéil a úsáidtear le haghaidh fuarú. Is cóimheas é SPFp lena léirítear éifeachtúlacht na gcóras fuaraithe i rith shéasúr an fhuaraithe. Ríomhtar é leis an méid fuaraithe a tháirgtear a roinnt ar an ionchur fuinnimh. Dá airde SPFp is amhlaidh is fearr é, toisc gur mó an fuarú a tháirgtear as an ionchur céanna fuinnimh.

(17)

Chun cainníocht an fhuinnimh in-athnuaite ón bhfuarú a ríomh, is gá an sciar den soláthar fuaraithe is féidir a mheas a bheith in-athnuaite a shainiú. Sonraítear an sciar sin in sSPFp. Is é atá in sSPFp feidhm luach tairsí íseal agus ard SPFp. Ba cheart luach tairsí íseal SPFp a shocrú leis an modheolaíocht, tairseach faoina bhun is nialas an fuinneamh in-athnuaite ó chóras fuaraithe. Ba cheart go leagfaí amach sa mhodheolaíocht freisin luach tairsí ard SPFp, tairseach os a cionn a áirítear mar fhuarú in-athnuaite an soláthar fuaraithe iomlán a tháirgeann córas fuaraithe. An chuid den soláthar fuaraithe atá ag dul i méid go líneach, cuid is féidir a áireamh mar fhuinneamh in-athnuaite ó chórais fuaraithe lena ngabhann luachanna SPFp atá idir tairseacha ísle agus arda SPFp, ba cheart í a ríomh de thairbhe modh ríomha céimnithe.

(18)

Ba cheart a áirithiú leis an modheolaíocht, i gcomhréir leis an dara fomhír d’Airteagal 7(1), an dara fomhír de Threoir (AE) 2018/2001, nach measfar ach uair amháin gás, leictreachas agus hidrigin ó fhoinsí in-athnuaite chun an sciar d’olltomhaltas deiridh fuinnimh ó fhoinsí in-athnuaite a ríomh.

(19)

Chun an chobhsaíocht agus an intuarthacht a áirithiú ó chur i bhfeidhm na modheolaíochta le haghaidh earnáil an fhuaraithe, ba cheart luachanna tairsí ísle agus arda SPF a ríomhfar ina dtéarmaí fuinnimh phríomhúil a shocrú trí úsáid a bhaint as an gcomhéifeacht réamhshocraithe, ar a dtugtar fachtóir fuinnimh phríomhúil freisin, mar a leagtar amach i dTreoir 2012/27/AE.

(20)

Is iomchuí idirdhealú a dhéanamh ar chineálacha éagsúla cur chuige maidir leis an bhfuarú in-athnuaite a ríomh de réir infhaighteacht luachanna caighdeánacha na bparaiméadar is gá sa ríomh, amhail fachtóirí caighdeánacha feidhmíochta séasúracha nó uaireanta lánlóid oibríochta coibhéiseacha.

(21)

Is iomchuí gur féidir, de bharr na modheolaíochta, úsáid a bhaint as cur chuige simplithe staidrimh bunaithe ar luachanna caighdeánacha i gcás suiteálacha ar lú ná 1,5 MW a n-acmhainn ainmniúil. I gcás nach mbeidh luachanna caighdeánacha ar fáil, ba cheart a bheith in ann, de bharr na modheolaíochta, sonraí tomhaiste a úsáid ionas go bhféadfaidh córais fuaraithe tairbhe a bhaint as modheolaíocht ríofa an fhuinnimh in-athnuaite ón bhfuarú. Ba cheart feidhm a bheith ag an gcur chuige tomhais maidir le córais fuaraithe a bhfuil toilleadh ainmniúil os cionn 1,5 MW acu, maidir le fuarú ceantair agus maidir le córais bheaga ina n-úsáidtear teicneolaíochtaí nach bhfuil luachanna caighdeánacha ar fáil ina leith. D’ainneoin luachanna caighdeánacha a bheith ar fáil, féadfaidh na Ballstáit sonraí tomhaiste a úsáid le haghaidh gach córais fuaraithe.

(22)

Ba cheart cead a bheith ag na Ballstáit a ríomhanna agus a suirbhéanna féin a dhéanamh chun cruinneas an staidrimh náisiúnta a fheabhsú thar a bhfuil indéanta leis an modheolaíocht a leagtar amach sa Rialachán seo.

(23)

Dá bhrí sin, ba cheart Iarscríbhinn VII a ghabhann le Treoir (AE) 2018/2001 a leasú dá réir,

(1)

Le Rialachán Tarmligthe (AE) 2021/2306 ón gCoimisiún (2) leagtar síos rialacha maidir leis na rialuithe oifigiúla i leith táirgí orgánacha agus táirgí atá á dtiontú a bheartaítear a allmhairiú isteach san Aontas agus maidir leis an deimhniú cigireachta.

(2)

I gcomhréir le hAirteagal 5(3), an chéad fhomhír, de Rialachán Tarmligthe (AE) 2021/2306, tá an deimhniú cigireachta le heisiúint in TRACES agus tá ríomhshéala cáilithe le gabháil leis. Foráiltear leis an bhforáil idirthréimhseach a leagtar síos in Airteagal 11(1) den Rialachán sin, de mhaolú ar Airteagal 5(3), an chéad fhomhír, den Rialachán sin, go dtí an 30 Meitheamh 2022, go bhféadfar an deimhniú cigireachta a eisiúint ar pháipéar tar éis a bheith líonta isteach in TRACES agus priontáilte. Tá an próiseas maidir le clárú na n-údarás rialaithe agus na gcomhlachtaí rialaithe le haghaidh an ríomhshéala cháilithe ar siúl faoi láthair.

(3)

Is é atá in ionradh na Rúise ar an Úcráin an 24 Feabhra 2022 dúshlán eisceachtúil do na húdaráis rialaithe agus do na comhlachtaí rialaithe a aithníodh chun táirgí orgánacha a onnmhairiú ón Úcráin chuig an Aontas, dúshlán nach bhfacthas a leithéid riamh roimhe. San Úcráin, tá cur isteach ar na seirbhísí poist freisin.

(4)

Mar sin, duine údaraithe atá lonnaithe san Úcráin de chuid údaráis rialaithe nó comhlachta rialaithe nach bhfuil ríomhshéala leictreonach aige, ní féidir leis deimhnithe cigireachta leictreonacha a eisiúint go fóill i gcomhréir le hAirteagal 5(3), an chéad fhomhír, de Rialachán Tarmligthe (AE) 2021/2306. Ar an taobh eile, ní féidir leis an duine údaraithe sin úsáid a bhaint as an bhféidearthacht an deimhniú cigireachta a eisiúint ar pháipéar, i gcomhréir leis an bhforáil idirthréimhseach in Airteagal 11(1) den Rialachán sin ach an oiread, i bhfianaise go bhfuil cur isteach ar sheirbhísí poist san Úcráin faoi láthair.

(5)

Sa chomhthéacs sin, is gá dá bhrí sin a cheadú do dhuine údaraithe atá lonnaithe san Úcráin de chuid údaráis rialaithe nó comhlachta rialaithe nach bhfuil ríomhshéala leictreonach aige go fóill, an deimhniú cigireachta a tháirgeadh agus a chur isteach in TRACES i bhformáid leictreonach gan ríomhshéala leictreonach a chur i bhfeidhm i mbosca 18 den deimhniú sin. Ar an gcuma chéanna, is gá a cheadú do na húdaráis inniúla sna Ballstáit ag na poist rialaithe teorann nó ag na pointí scaoilte i saorchúrsaíocht rialaithe allmhairithe a dhéanamh ar dheimhnithe cigireachta den sórt sin agus iad a fhormhuiniú in TRACES le ríomhshéala cáilithe nó ar pháipéar le síniú lámhscríofa an duine údaraithe tar éis a bheith líonta isteach in TRACES agus priontáilte.

(6)

Ba cheart, dá bhrí sin, Rialachán Tarmligthe (AE) 2021/2306 a leasú dá réir sin.

(7)

Mar gheall ar ionradh na Rúise ar an Úcráin agus ar an bhfreagairt láithreach a bhí riachtanach, ba cheart feidhm a bheith ag an Rialachán seo go haisghníomhach ón 24 Feabhra 2022,

(1)

I gcomhréir le hAirteagal 53(1), an chéad fhomhír, de Rialachán (AE) Uimh. 1151/2012, tá scrúdú déanta ag an gCoimisiún ar iarratas na Fraince ar fhormheas ar leasú ar shonraíocht an táisc gheografaigh faoi chosaint “Agneau du Périgord” atá cláraithe faoi Rialachán (AE) Uimh. 1163/2010 ón gCoimisiún (2).

(2)

Ós rud é gur leasú nach mion atá sa leasú i gceist de réir bhrí Airteagal 53(2) de Rialachán (AE) Uimh. 1151/2012, d’fhoilsigh an Coimisiún an t-iarratas ar leasú in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh (3) mar a cheanglaítear le hAirteagal 50(2)(a) den Rialachán sin.

(3)

Ós rud é nach bhfuair an Coimisiún aon ráiteas freasúra faoi Airteagal 51 de Rialachán (AE) Uimh. 1151/2012, ba cheart an leasú ar an tsonraíocht a fhormheas,

(1)

Síníodh Meabhrán Comhthuisceana um Rialú Stáit ar Chalafoirt (“Meabhrán Comhthuisceana Pháras”) i bPáras an 26 Eanáir 1982 agus tháinig sé i bhfeidhm an 1 Iúil 1982. Tá 27 údarás muirí mar chomhalta ag Meabhrán Comhthuisceana Pháras, eadhon, an Bheilg, an Bhulgáir, Ceanada, an Chróit, an Chipir, an Danmhairg, an Eastóin, an Fhionlainn, an Fhrainc, an Ghearmáin, an Ghréig, an Íoslainn, Éire, an Iodáil, an Laitvia, an Liotuáin, Málta, an Ísiltír, an Iorua, an Pholainn, an Phortaingéil, an Rómáin, Cónaidhm na Rúise, an tSlóivéin, an Spáinn, an tSualainn agus an Ríocht Aontaithe. Níl an tAontas ina chomhalta de Mheabhrán Comhthuisceana Pháras.

(2)

Le Treoir 2009/16/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (1) leagtar amach córas dlí an Aontais maidir le rialú Stáit ar chalafoirt, lena ndéantar athfhoirmliú agus treisiú ar ghníomhartha dlí a bhí ag an Aontas sa réimse seo roimhe seo, agus atá i bhfeidhm ó 1995 i leith. Tá córas dlí an Aontais maidir le rialú stáit ar chalafoirt bunaithe ar Mheabhrán Comhthuisceana Pháras.

(3)

A mhéid a bhaineann leis na Ballstáit, le Treoir 2009/16/CE, tugtar nósanna imeachta, uirlisí agus gníomhaíochtaí Mheabhrán Comhthuisceana Pháras, go héifeachtach, faoi raon feidhme dhlí an Aontais. De bhua na Treorach sin, tiocfaidh cinntí áirithe arna nglacadh ag an gCoiste um Rialú Stáit ar Chalafoirt (“PSCC”) arna bhunú de bhun Roinn 7.1 de Mheabhrán Comhthuisceana Pháras chun a bheith ceangailteach ar na Ballstáit.

(4)

Sna conclúidí uaithi an 24 Feabhra 2022, cháin an Chomhairle Eorpach go géar an fogha míleata gan chúis gan údar a thug Cónaidhm na Rúise faoin Úcráin. Sna conclúidí uaithi an 24-25 Márta 2022, dhearbhaigh an Chomhairle Eorpach go bhfuil an dlí idirnáisiúnta á shárú go mór ag cogadh foghach Chónaidhm na Rúise i gcoinne na hÚcráine agus d’éiligh sí go gcuirfeadh Cónaidhm na Rúise stop láithreach leis an bhfogha atá á tabhairt aicí faoi chríoch na hÚcráine.

(5)

I gcomhthéacs an fhogha mhíleata a thug Cónaidhm na Rúise faoin Úcráinan, an 14 Márta 2022 fuair Rúnaíocht Mheabhrán Comhthuisceana Pháras litir ó Aire Bonneagair na hÚcráine. Sa litir sin, iarradh ar Mheabhrán Comhthuisceana Pháras gan soithí a bhfuil bratach na hÚcráine ar foluain acu a choinneáil go míchuí i ndiaidh cigireachtaí maidir le rialú Stáit ar chalafoirt, Cónaidhm na Rúise a eisiamh ó Mheabhrán Comhthuisceana Pháras agus gan deimhnithe arna n-eisiúint thar ceann Údarás Muirí Chónaidhm na Rúise a aithint.

(6)

Maidir leis an iarraidh gan soithí na hÚcráine a choinneáil go míchuí, an 2 Márta 2022 d’eisigh Meabhrán Comhthuisceana Pháras PSCircular 101 (Treoir maidir le hAisdúichiú Maraithe mar gheall ar an staid san Úcráin) ina dtugtar aghaidh ar an ábhar sin. Cuireann PSCircular 101 na húdaráis comhaltaí ar an eolas go bhfuil gá le solúbthacht a chur i bhfeidhm agus cúrsaí mar atá i láthair na huaire, lena n-áirítear i leith aisdúichiú maraithe, an Coinbhinsiún Oibreachais Mhuirí, 2006, deimhnithe arna n-eisiúint faoin gCoinbhinsiún Idirnáisiúnta maidir le Caighdeáin Oiliúna, Deimhniúcháin agus Faire do Mharaithe, 1978 agus teastais leighis. Is féidir le Meabhrán Comhthuisceana Pháras tuilleadh coigeartuithe a mheas ar PSCircular 101, i gcás ina bhfágfaidh forbairtí gur gá é sin a dhéanamh. Ba cheart an seasamh sin a chur in iúl d’údaráis na hÚcráine.

(7)

I ndáil leis an iarraidh maidir le ballraíocht Chónaidhm na Rúise i Meabhrán Comhthuisceana Pháras, ba cheart a thabhairt faoi deara go ndearnadh Cónaidhm na Rúise a eisiamh ó rochtain ar uirlis spriocdhírithe maidir le rialú Stáit ar chalafoirt “THETIS” agus óna húsáid, agus ón mbunachar sonraí cigireachta dá bhforáiltear faoi Airteagal 24 de Threoir 2009/16/CE. Ciallaíonn sé sin go bhfuil srian mór curtha cheana féin ar rannpháirtíocht Chónaidhm na Rúise in obair Mheabhrán Comhthuisceana Pháras agus, gan rochtain aici ar an mbunachar sin, nach féidir le Cónaidhm na Rúise a cuid oibleagáidí a chomhlíonadh go héifeachtach faoi Mheabhrán Comhthuisceana Pháras.

(8)

Níl aon nós imeachta ná sásra i Meabhrán Comhthuisceana Pháras ná in aon cheann de na treoracha beartais chun comhaltaí a bhaint de Mheabhrán Chomhthuisceana Pháras. Seachas ball a eisiamh ó Mheabhrán Chomhthuisceana Pháras, is rogha eile é ballraíocht a chur ar fionraí go dtí go bhfógrófar a mhalairt. Cé go mbeadh an éifeacht láithreach na fionraíochta cosúil le héifeacht an eisiaimh, níl sé chomh buan céanna. Mar sin féin, níor cuireadh aon fhoráil i Meabhrán Comhthuisceana Pháras maidir le ballraíocht a chur ar fionraí ach oiread. Dá gcuirfí ballraíocht Chónaidhm na Rúise ar fionraí, bheadh an deis ann tuilleadh machnaimh a dhéanamh ar an ngá atá ann í a eisiamh go hiomlán ó Mheabhrán Chomhthuisceana Pháras, agus d’fhéadfaí é a fhreaschur dá dtiocfadh athrú ar na cúinsí.

(9)

Tá an tAontas, mar ghníomhaí domhanda, i gcroílár iarrachtaí na Náisiún Aontaithe agus fóram agus próiseas iltaobhacha eile chun go mbeidh Cónaidhm na Rúise cuntasach as an bhfogha míleata gan chúis gan údar a thug sí faoin Úcráin, chun stop a chur leis an bhfogha míleata atá á thabhairt aici faoi chríoch na hÚcráine agus chun a áirithiú go n-urramófar go hiomlán arís ceannasacht, neamhspleáchas agus iomláine chríochach na hÚcráine laistigh de na teorainneacha dá cuid a aithnítear go hidirnáisiúnta. An fogha míleata gan chúis gan údar a thug Cónaidhm na Rúise faoin Úcráin, is sárú tromchúiseach ar Airteagal 2(4) de Chairt na Náisiún Aontaithe é, lena gcuirtear toirmeasc ar bhagairt nó ar úsáid fornirt i gcoinne iomláine chríochach nó neamhspleáchas polaitiúil aon Stáit.

(10)

I bhfianaise a bhfuil thuas, agus i bhfianaise a thromchúisí atá an staid agus fad nach gcloíonn Cónaidhm na Rúise le prionsabail Chairt na Náisiún Aontaithe agus nach gcomhlíonann sí a hoibleagáidí idirnáisiúnta, is iomchuí ballraíocht Chónaidhm na Rúise i Meabhrán Comhthuisceana Pháras a chur ar fionraí i gcomhréir le hAirteagal 62(3) de Choinbhinsiún Vín maidir le Dlí na gConarthaí.

(11)

Tá comhar sa PSCC le comhaltaí eile tríú tíortha Mheabhrán Comhthuisceana Pháras, eadhon, (Ceanada, an Íoslainn, an Iorua agus an Ríocht Aontaithe) riachtanach chun teacht ar chinneadh maidir le ballraíocht Chónaidhm na Rúise i Meabhrán Comhthuisceana Pháras a chur ar fionraí.

(12)

Maidir leis an iarraidh gan teastais arna n-eisiúint ag Riarachán Muirí Chónaidhm na Rúise a aithint, eisítear na deimhnithe den sórt sin i gcomhréir leis na coinbhinsiúin idirnáisiúnta.Ós rud é go bhfuil Cónaidhm na Rúise fós ina comhalta den Eagraíocht Mhuirí Idirnáisiúnta, níl inniúlacht ag Meabhrán Comhthuisceana Pháras teastais den sórt sin a dhí-aithint. Ba cheart an seasamh sin a chur in iúl d’údaráis na hÚcráine.

(13)

Is iomchuí an seasamh atá le glacadh thar ceann an Aontais sa PSCC a bhunú a mhéid a bhaineann le ballraíocht Chónaidhm na Rúise i Meabhrán Comhthuisceana Pháras toisc go bhféadfadh na cinntí tionchar a imirt ar dhlí an Aontais, eadhon Treoir 2009/16/CE.

(14)

Ba cheart do Bhallstáit an Aontais atá ina gcomhaltaí de Mheabhrán Comhthuisceana Pháras, ag gníomhú dóibh go comhpháirteach chun leas an Aontais, seasamh an Aontais a chur in iúl,

(1)

An 10 Meitheamh 2021, thug an Phortaingéil fógra faoina pleananna chun státchabhair EUR 3.2 billiún, mar chabhair um athstruchtúrú, a dheonú don aonad eacnamaíoch faoi na Treoirlínte maidir le Státchabhair chun gnóthais neamhairgeadais atá i gcruachás a tharrtháil agus a athstruchtúrú (“Treoirlínte R&R”) (3) don aonad eacnamaíoch, atá faoi rialú aonair faoi láthair ag Stát na Portaingéile, lena gcuimsítear Transportes Aéreos Portugueses SGPS S.A. (“TAP SGPS”) agus a chomhchuideachta reatha Transportes Aéreos Portugueses, S.A., lena n-áirítear a bhfochuideachtaí rialaithe (TAP SGPS). Tugadh an fógra sular tugadh iasacht tarrthála EUR 1.2 billiún do TAP SGPS, agus níor chuir an Coimisiún aon agóid ina coinne i gcinneadh an 10 Meitheamh 2020 (“an cinneadh tosaigh cúnaimh tarrthála”) (4). Chuir an Phortaingéil an chabhair tarrthála i bhfeidhm agus d’eisíoc sí í chuig TAP SGPS i mí Iúil 2020 agus thíolaic sí plean athstruchtúraithe le haghaidh TAP SGPS an 10 Nollaig 2020. Leagan nuashonraithe den phlean athstruchtúraithe agus doiciméid tacaíochta eile a bhí ag gabháil leis an bhfógra.

(2)

An 19 Bealtaine 2021, chuir an Chúirt Ghinearálta an chéad chinneadh maidir le cúnamh tarrthála ar neamhní ach chuir sí éifeachtaí an neamhnithe ar fionraí go dtí go nglacfaidh an Coimisiún cinneadh nua (5). An 16 Iúil 2021, ghlac an Coimisiún cinneadh nua nach ndearna aon agóid in aghaidh an chúnaimh tarrthála (6) a tharraing caingean eile chun an cúnamh a neamhniú (7).

(3)

I litir dar dáta an 16 Iúil 2021, chuir an Coimisiún in iúl don Phortaingéil go raibh cinneadh déanta aige tús a chur leis an nós imeachta a leagtar síos in Airteagal 108(2) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (“CFAE”) i dtaca leis an gcabhair um athstruchtúrú (“an cinneadh oscailte”). Thug an Phortaingéil barúlacha maidir leis an gcinneadh sin i litreacha dar dáta an 19 Lúnasa agus an 27 Lúnasa 2021.

(4)

Foilsíodh an cinneadh ón gCoimisiún tús a chur leis an nós imeachta in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh (8). D’iarr an Coimisiún ar na páirtithe leasmhara a gcuid barúlacha a chur isteach laistigh de mhí amháin tar éis a bhfoilsithe.

(5)

Fuair an Coimisiún 39 tuairim ó pháirtithe leasmhara laistigh den teorainn ama a chuaigh in éag an 6 Meán Fómhair 2021. Chuir sí ar aghaidh chuig an bPortaingéil iad, a raibh an deis aici freagra a thabhairt uirthi. I litir dar dáta an 5 Deireadh Fómhair 2021, thíolaic an Phortaingéil barúlacha maidir leis na barúlacha ó na páirtithe leasmhara.

(6)

D’iarr an Coimisiún tuilleadh faisnéise faoin bplean athstruchtúrúcháin agus tacaíocht a thabhairt do chabhair agus cistiú don athstruchtúrú i litir dar dáta an 29 Deireadh Fómhair 2021, ar thug an Phortaingéil freagra uirthi an 16 Samhain 2021. D’iarr an Coimisiún agus údaráis na Portaingéile físchomhdhálacha maidir leis na bearta iomaíochta atá beartaithe san fhógra agus d’iarr an Coimisiún freisin faisnéis bhreise ar struchtúr iomaíoch an mhargaidh le haghaidh seirbhísí aeriompair paisinéirí go dtí aerfort Liospóin agus uaidh an 25 Deireadh Fómhair 2021, lena n-áirítear faisnéis nuashonraithe faoi shealúchais sliotán na n-aeriompróirí atá ag oibriú ag an aerfort. Thug an Phortaingéil freagra an 2 agus an 8 Samhain 2021 agus chuir sí tuilleadh faisnéise isteach an 16, 25, 27, an 30 Samhain 2021 agus, faoi dheireadh, an 3 Nollaig 2021.

(7)

Chomhaontaigh an Phortaingéil, ar bhonn eisceachtúil, na cearta a eascraíonn as Airteagal 342 CFAE a tharscaoileadh i gcomhar le hAirteagal 3 de Rialachán (CE) Uimh. 1/1958 (9) agus go ndéanfar an cinneadh sin a ghlacadh agus a chur in iúl i mBéarla de bhun Airteagal 297 CFAE.

(8)

Is é tairbhí na cabhrach um athstruchtúrú an t-aonad eacnamaíoch, atá faoi rialú aonair faoi láthair ag Stát na Portaingéile (aithrisí (11) agus (12)), a chuimsíonn TAP SGPS agus a chomhchuideachta reatha TAP Air Portugal, lena n-áirítear a bhfochuideachtaí rialaithe go léir. Is cuideachta shealbhaíochta í TAP SGPS a corpraíodh in 2003, agus cruthaíodh TAP Air an Phortaingéil in 1945 mar aerlíne shuaitheanta na Portaingéile. Faoi 2017, bhí TAP SGPS faoi chomhrialú ag Parpública – Participações Públicas, SGPS, S.A. (“Parpública”), ag gnóthas poiblí a bhainistíonn sealúchais de chuid Stát na Portaingéile, agus ag dhá chuideachta, HPGB SGPS, S.A (10) (“HPGB”) agus ag Corparáid DGN (“DGN”), an dá cheann dheireanacha atá ag feidhmiú trí chuibhreannas Gateways Atlantach SGPS, Lda. (“AGW”) (11). Nuair a ghlac an Coimisiún an cinneadh tosaigh maidir le cúnamh tarrthála, bhí 50 % agus AGW 45 % de scaireanna TAP SGPS ag Parpública, agus bhí an 5 % eile de na scaireanna i seilbh fostaithe TAP SGPS. Tháinig athrú ar an staid úinéireachta sin i gcomhthéacs chur chun feidhme phróiseas tarrthála agus athstruchtúraithe leanúnach TAP SGPS.

(9)

Nuair a cuireadh tús le próiseas tarrthála agus athstruchtúrúcháin TAP SGPS, bhí TAP Air Portugal faoi lánúinéireacht ag TAP SGPS agus ba í a fochomhlacht ba mhó, agus ba é sin tuairim is 98 % de láimhdeachas TAP SGPS. Mhínigh údaráis na Portaingéile nach rabhthas ag súil le hathruithe ar struchtúr scairshealbhóirí TAP SGPS go dtí mí an Mheithimh 2020, toisc gur chomhaontaigh scairshealbhóirí uile an tairbhí go raibh gá le cúnamh tarrthála chun gníomhaíocht TAP Air na Portaingéile a choimeád agus chun inmharthanacht TAP SGPS a choinneáil san fhadtéarma.

(10)

Níor bhreithnigh údaráis na Portaingéile an tsaincheist maidir le rialú TAP SGPS go luath i mí Iúil 2020, i gcomhthéacs dúsháinn sa chaibidlíocht leis an AGW maidir le cur chun feidhme an chomhaontaithe iasachta tarrthála. […]. I bhfianaise chliseadh airgeadais TAP SGPS, a bhí ag tathant ar chur chun feidhme an chúnaimh tarrthála, chinn údaráis na Portaingéile comhaontú príobháideach a thabhairt i gcrích le scairshealbhóirí AGW chun scairshealbha DGN a cheannach amach, […]. […], fuair Aireacht an Státchiste na Portaingéile (Direcção-Geral do Tesouro e Finanças (“DGTF”)) scaireanna TAP SGPS go díreach arb ionann iad agus 22,5 % de scairchaipiteal TAP SGPS a bhí i seilbh an AGW roimhe sin. Mar thoradh air sin, glacann Stát na Portaingéile leis inniu, go díreach agus go hindíreach, seasamh tromlaigh arb ionann é agus 72,5 % den scairchaipiteal agus de chearta eacnamaíocha TAP SGPS (50 % trí Parpública agus 22,5 % trí DGTF). Bhí baint ag HPGB roimhe seo sa chuibhreannas AGW, ní go díreach in TAP SGPS, ach tar éis dó bun AGW a fháil, tá baint dhíreach ag HPGB go díreach i láthair na huaire i dtaca le FPA SGPS.

(11)

Dearbhaíonn údaráis na Portaingéile, de réir an chomhaontaithe scairshealbhaíochta a rinne Poblacht na Portaingéile trí ASAF, […]. […] (12), […] (13). Leis an rialú ar 7,.5 % den scairchaipiteal, […], is ar Stát na Portaingéile amháin a thugtar smacht ar TAP SGPS.

(12)

Ar an gcuma chéanna, ó deonaíodh an chabhair tarrthála, tháinig athrú ar scairshealúchas TAP SGPS in TAP Air Portugal nuair a shínigh Stát na Portaingéile trí DGTF le hardú caipitil TAP Air Portugal de EUR 462 mhilliún (14). Ón 24 Bealtaine 2021 amach, tá thart ar 92 % de scairchaipiteal TAP Air Portugal ag an Stát trí DGTF. Tá an 8 % eile fós ag tap SGPS. Tap Aeir an Phortaingéil an scairshealbhóir aonair de Réitigh Lóistíochta TAP, S.A., cuideachta corpraithe ar an 30 Nollaig 2019 chun gníomhaíochtaí lasta agus poist a oibriú.

(13)

Is leis an SGPS leas a bhaint as na cuideachtaí seo a leanas atá gníomhach i soláthar seirbhísí aeriompair sa Phortaingéil agus i dtíortha eile:

(14)

Maidir leis na hathruithe thuasluaite ar a dtugtar tuairisc ar an rialú le linn an phróisis tarrthála agus athstruchtúrúcháin, tá siad d’ainneoin go n-áirítear, chun críocha an Chinnidh seo, le haon tagairt don ghnóthas is tairbhí a bhfuil an chabhair um athstruchtúrú chun tairbhe dó, TAP SGPS agus a fhochuideachtaí go léir nuair a cuireadh tús lena phróiseas tarrthála agus athstruchtúrúcháin ó Mheitheamh 2020, lena n-áirítear TAP Air Portugal, mura sonraítear a mhalairt. Áirítear in aon tagairt d’Aeriompar TAP Air Portugal gach fochuideachta aeriompair de TAP SGPS, lena n-áirítear Portugalia, mura sonraítear a mhalairt.

(15)

Laistigh den aonad eacnamaíoch is tairbhí, tá TAP Air an Phortaingéil gníomhach in aeriompar paisinéirí agus lastais. In 2019, sular athstruchtúrú é, d’oibrigh TAP Air Portugal flít 108 aerárthach, lena n-áirítear aerárthaí a bhí á n-oibriú faoi chomhaontuithe léasa fhliuch, agus d’fhóin sé 92 cinn scríbe i 38 tír, a thug os cionn 17 milliún paisinéir ar bord agus d’oibrigh sí breis agus 130 000 eitilt. Bhí na heitiltí sin go háirithe ar bhealaí rialta ó aerfoirt amhail Liospóin, Porto, Faro agus ceithre oileán sna hAsóir agus i Maidéara agus freisin chuig cinn scríbe idirnáisiúnta, lena n-áirítear […] aerfoirt san Eoraip (lasmuigh den Phortaingéil), […] cinn scríbe sa Bhrasaíl (15), […] san Afraic (16) agus […] i Meiriceá Thuaidh in 2019 (17). TAP Air Portugal is mó a rinne struchtúrú ar a hoibríochtaí timpeall aerfort Liospóin, aerfort atá mar phríomhmhol aici.

(16)

Cuireann an Phortaingéil isteach gur soláthróir mór nascachta do phaisinéirí agus lasta í TAP Air Portugal chuig an bPortaingéil, ón bPortaingéil agus laistigh di. In 2019, ba í Aeir an Phortaingéil an t-aon aerlíne amháin a bhí ag oibriú […] ar a […] bhealaí i séasúr an tsamhraidh agus […] as na bealaí […] amach as séasúr an gheimhridh. Go háirithe, tá ról ríthábhachtach ag TAP Air an Phortaingéil i dtaca le nascacht na Portaingéile agus na dtíortha leis an diaspóra a labhraíonn an Phortaingéilis. Meastar freisin gur colún de gheilleagar na Portaingéile é TAP Air na Portaingéile, go háirithe mar gheall ar an méid a chuireann sí le forbairt thionscal na turasóireachta sa Phortaingéil.

(17)

Cuireann aerlínte eile, aerlínte Eorpacha go háirithe, seirbhísí iompair paisinéirí aeir nó seirbhísí lastais ar fáil don Phortaingéil, amhail Ryanair mar an dara aerlíne is mó a oibríonn sa Phortaingéil, Wizzair agus easyJet, aerlínte Ghrúpa Lufthansa (lena n-áirítear Aerlínte na Bruiséile agus Aerlínte na hOstaire), Air France-KLM, Finnair, agus aerlínte IAG (go háirithe, Vueling agus Iberia).

(18)

Is iad saincheisteanna sócmhainneachta agus leachtachta araon is cúis le staid reatha na deacrachta a bhaineann leis an tairbhí, agus géarghéarchéim leachtachta ann a spreag paindéim COVID-19.

(19)

Ar an gcéad dul síos, idir 2006 agus 2015, thiomsaigh SGPS TAP EUR […] milliún […]. Agus tábhacht ghnó na haerlíne ar ioncam TAP SGPS á chur san áireamh, […].

(20)

Tabhaíodh costais neamhghnácha i ndáil le suaitheadh oibríochtúil le blianta beaga anuas freisin le tap SGPS, costais a chuir bac ar fhás brabúsachta agus iomaíochais. […] EUR […] milliún […] (18) […], […] EUR […] milliún […], bunaithe ar leibhéal ard moilleanna eitilte agus cealuithe, chomh maith le neamhchosaint an-ard ar mhalairt airgeadra eachtraigh i ngeall ar ghnó sa Bhrasaíl agus in Angóla.

(21)

Ar an dara dul síos, ós rud é gur thuill TAP Air Portugal thart ar […] % d’ioncam TAP SGPS, bhí tionchar mór ag feidhmíocht aeriompróra ar staid fhoriomlán airgeadais a máthairchuideachta sealbhaíochta. Tar éis phríobháidiú TAP SGPS in 2015 (19), sheol TAP Air an Phortaingéil próiseas claochlaithe agus bhí sé ar chonair fáis i dtéarmaí oibríochtúla ina raibh fás ioncaim […] % go dtí 2019. An próiseas claochlaithe dírithe ar […].

(22)

Rinneadh na gníomhaíochtaí a bhaineann leis an bpróiseas claochlaithe den chuid is mó in 2018 agus in 2019, is é sin le rá aerárthaí A339 atá éifeachtúil ó thaobh breosla de a sheachadadh agus ina dhiaidh sin táirgí, díolacháin agus uirlisí a chlaochlú, soláthar agus córais a fheabhsú. Ó thaobh na hoibríochta de, mhéadaigh TAP Air Portugal a cuid oibríochtaí ar mhargaí ardluacha, amhail an Bhrasaíl agus Meiriceá Thuaidh. Chuidigh an próiseas claochlaithe, go háirithe céimniú isteach nua an chabhlaigh agus céimniú amach na gcabhlach go dtí 2019, le laghdú ar an gcostas foriomlán i gCilléad an tSuíocháin ar Fáil (CASK) (20). Mar sin féin, bhí costais arda aonuaire ann a bhain le […]. Ina theannta sin, lean TAP Air Portugal de bheith níos neamhiomaíocha ná a piaraí ó thaobh costais saothair agus éifeachtúlachta de.

(23)

An 2 Nollaig 2019, dhún TAP Air Portugal tairiscint de EUR 375 mhilliún de bhannaí sinsearacha neamhurraithe le haibíocht 5 bliana ag freastal ar chúpóin bhliantúla rialta 5,625 % agus ús éifeachtach 5,75 % (21). Eisiúint atá dírithe ar an gcaiteachas corparáideach ginearálta a chomhlíonadh agus ar fhiachas a aisíoc go páirteach agus ar an meánaibíocht a shíneadh. Mheall an eisiúint réamhrátuithe BB- (Caighdeán & Poor’s) agus B2 (Moody’s), i.e., faoin rátáil “grád infheistíochta”. Roinnt míonna roimhe sin, an 24 Meitheamh 2019, d’eisigh TAP Air Portugal EUR 200 milliún de bhannaí le haibíocht ceithre bliana ag freastal ar chúpóin bhliantúla rialta 4,375 % (22). Cé go bhfuil méideanna agus coinníollacha an dá eisiúint éagsúil i mí an Mheithimh agus i mí na Nollag 2019, léiríonn an leas a léirítear sna heisiúintí sin go bhféadfadh an tairbhí rochtain a fháil ar mhaoiniú ar an margadh roimh ráig COVID-19 ar choinníollacha réasúnta.

(24)

Cuireadh isteach ar an bpróiseas claochlaithe mar thoradh ar phaindéim dhomhanda COVID-19 agus ar an ngéarchéim eacnamaíoch a tháinig ina dhiaidh sin, tráth nach raibh TAP Air Portugal in ann a costais a laghdú go suntasach go fóill, go háirithe costais saothair, i gcomparáid le hiomaitheoirí, go háirithe aerlínte ar chostas íseal.

(25)

Mar thoradh air sin, i bhfianaise na srianta taistil rialtais agus na n-orduithe coraintín nach bhfacthas a leithéid riamh cheana de bharr ráig COVID-19, an 20 Márta 2020, laghdaigh Caighdeán & Deimhneacht na gníomhaireachta rátála rátáil TAP Air Portugal go dtí rátáil fhadtéarmach B agus tuar ar rátáil leachtachta ghearrthéarmach CCC+. San fhógra céanna, ionchais téarnaimh sannta Caighdeán & Poor de 45 % don eisiúint bannaí EUR 375 mhilliún. An 19 Márta 2020, d’ísligh Moody an ghníomhaireacht rátála Moody an dóchúlacht mainneachtana agus rátálacha corparáideacha de TAP Air Portugal go Caa1-PD agus Caa1, faoi seach. An 28 Bealtaine 2020, ba é 9,45 % toradh bliantúil (Nollaig 2024) na nótaí sinsearacha EUR 375 milliún a eisíodh i mí na Nollag 2019 ar an margadh tánaisteach. Is é sin le rá, ag an gcéim sin, theastaigh lascaine ar luach ainmniúil an urrúis ó cheannaitheoirí na mbannaí sin arna n-eisiúint ag TAP Air Portugal, ionas go bhfaighidís tuairisceán 9,45 %, chun glacadh le haibíocht na mbannaí sin. An fhaisnéis arna soláthar ag údaráis na Portaingéile lena gcomhthacaíonn […] staid airgeadais TAP Air Portugal agus an tairbhí […] (23), […].

(26)

Chuimsigh na deacrachtaí a bhain le TAP SGPS agus le TAP Air Portugal agus tháinig meath mór ar an suíomh cothromais dá bharr. Faoi dheireadh 2019, chláraigh SGPS TAP EUR […] milliún de chothromas diúltach, a mhéadaigh go EUR […] billiún in 2020. Bhí suíomh cothromais diúltach ag baint le TAP Air Portugal in 2020 freisin (EUR […] billiún).

(27)

Tacaíonn an chabhair um athstruchtúrú le cur chun feidhme an phlean athstruchtúraithe a chumhdaíonn an tréimhse ó 2020 go dtí deireadh 2025 (“an tréimhse athstruchtúrtha”). Clúdaíonn an plean an t-aonad eacnamaíoch, atá faoi rialú aonair faoi láthair ag Stát na Portaingéile (aithrisí (11) agus (12)), ina bhfuil TAP SGPS agus a chomhchuideachta reatha TAP Air Portugal, lena n-áirítear a bhfochuideachtaí rialaithe go léir.

(28)

Tá sé mar aidhm ag an bplean athstruchtúraithe aghaidh a thabhairt ar bhunchúiseanna deacrachtaí TAP SGPS agus aghaidh a thabhairt ar an gcuideachta faoi 2025. Mar gheall ar ualach TAP Air Portugal i gclár comhardaithe TAP SGPS nuair a chuaigh sí faoi dheacrachtaí do na gníomhaíochtaí a chumhdaítear leis an bplean athstruchtúraithe, tagraíonn formhór na mbeart um athstruchtúrú oibríochtúil lena laghdaítear costais agus lena neartaítear ioncam agus réamh-mheastacháin dá bhforáiltear sa phlean athstruchtúraithe do TAP Air Portugal. Áirítear sa phlean athstruchtúraithe bearta ar cuireadh tús leo ó mhí an Mheithimh 2020 nó a chuirfear chun feidhme agus a bhaineann le ceithre cholún: (i) díriú ar chroístraitéis (ii) coigeartú acmhainne; (iii) costais oibríochta a fheabhsú agus (iv) ioncam a fheabhsú. I bhfo-ailt 2.4.1.1 go 2.4.1.4, tugtar tuairisc ar gach colún de phlean athstruchtúrúcháin TAP mar a nuashonraíodh go deireanach é.

(29)

Is é loighic an phlean athstruchtúraithe díriú ar an bpríomhghníomhaíocht, eadhon an gnó eitlíochta a dhéantar trí TAP Air Portugal agus Portugalia, agus san am céanna imeacht ó ghnólachtaí nach croí-lárnach iad agus na gnólachtaí sin a dhífheistiú. Laistigh den loighic sin, tá sé beartaithe sa phlean athstruchtúraithe go dtréigfear de réir a chéile, de réir a chéile, na gníomhaíochtaí seirbhíse ginte ioncaim eile a bhí á soláthar aige ar an margadh trí dhíol, trí dhífheistiú nó trí scór de thrí líne ghnó, mar a leanas. Ar an gcéad dul síos, tá sé beartaithe ag TAP SGPS a gheall a dhífheistiú i bhfochuideachta cothabhála aerárthaí na Brasaíle, M&E Brasil, […]. Baineann an dara dífheistiú leis an […] soláthraí seirbhísí láimhseála ar an talamh Groundforce, […]. Ar an tríú dul síos, tá sé beartaithe ag TAP SGPS a bhaint den soláthraí seirbhísí lónadóireachta, Lónadóireacht, […].

(30)

Is é atá go príomha i gceist le bearta arb é is aidhm dóibh acmhainn TAP Air Portugal a choigeartú ná cabhlach ceart-mhéide TAP Air Portugal a choigeartú agus barrfheabhas a chur ar líonra TAP Air Portugal. Beartaítear leis an bplean cabhlaigh […]. Ar an iomlán, in 2025, beidh comhdhéanamh cabhlaigh níos aonchineálaí agus laghdú ar chostais oibriúcháin mar thoradh ar phlean cabhlaigh TAP Air Portugal, i ngeall ar an laghdú ar ídiú breosla agus ar cheanglais chothabhála na n-aerárthaí nua.

(31)

Maidir leis an leas is fearr is féidir a bhaint as líonraí, méadaíonn an plean athstruchtúraithe ról Liospóin mar mhol nascachta, rud atá ríthábhachtach i bhfianaise a bheagmhéide atá margadh intíre TAP Air Portugal. Rachaidh sé chun tairbhe don straitéis […] mol nascachta a oibriú. […]. Ar deireadh, áirítear ar na bearta optamaithe líonraí meaitseáil níos costéifeachtúla ó thaobh costais de le haerárthaigh, bealaí chun caillteanas a laghdú agus bealaí a bhfuil luach lú nascachta acu. Mar shampla, in 2020 d’oibrigh TAP Air Portugal in 2020 níos lú ceann scríbe ná mar a bhí in 2019 (ó […] go […]) agus bhí oscailt […] bealaí breise ar fionraí gan teorainn.

(32)

Maidir le bunsheilbh TAP Air Portugal ag aerfort Liospóin, laghdaíonn an laghdú i bhflít TAP Air Portugal a cumas seirbhísí aeriompair paisinéirí a chur ar fáil gan amhras a tharraingt, áfach, ar an staid shuntasach sa mhargadh atá aici faoi láthair agus táthar ag súil go mbeidh sé ag deireadh na tréimhse athstruchtúraithe ag mol Liospóin (24). Tá dhá phríomhchúis le caomhnú shuíomh suntasach margaidh TAP Air Portugal ag aerfort Liospóin go dtí 2025:

(33)

Tapáil TAP Air Portugal ag brath ar na costais oibriúcháin a laghdú le linn an phlean athstruchtúraithe trí thrí luamhán.

(34)

Is é an chéad cheann athchaibidlíocht ar chonarthaí le soláthraithe agus léasóirí aerárthaí. Lena soláthraithe, chomhaontaigh TAP Air Portugal […] tréimhse […], mar a leagtar amach sa chonradh tosaigh, go […], as a dtiocfaidh iarchur EUR […] billiún de chaiteachas caipitil go dtí deireadh an phlean athstruchtúraithe. Ina theannta sin, fuair TAP Air Portugal coigilteas airgid EUR […] milliún trí athchaibidlíocht le léasóirí agus EUR […] milliún d’fháltais airgid ó aerárthaí a dhíol agus a ligean ar léas.

(35)

Is é an dara luamhán chun costas oibriúcháin a laghdú sraith beart chun costais tríú páirtí a laghdú. Ar an gcéad dul síos, tá súil ag TAP Air Portugal go gcoigleofar EUR […] milliún i gcostais breosla thar thréimhse an phlean ghnó (a bhfuil EUR […] milliún de i gceist in […]) trí aerárthaí nua, níos tíosaí ar fhuinneamh, meaitseáil aerárthaigh níos fearr agus trí bhogearraí barrfheabhsaithe breosla a chur chun feidhme. Ar an dara dul síos, tá sé beartaithe ag pleananna TAP coigilteas EUR […] milliún a bhaint amach in aghaidh na bliana faoi […]. […]. Ar an tríú dul síos, beartaítear leis an bplean athstruchtúraithe EUR […] milliún de choigilteas bliantúil ar chostais a dhéanamh trí athchaibidlíocht chonarthach le soláthraithe seirbhísí áirithe, […].

36.

Is é an tríú luamhán is cúis leis an laghdú atá beartaithe ar chostais oibriúcháin TAP Air Portugal méid na gcostas saothair a laghdú, a bhfuil TAP Air Portugal ag súil leis go dtabharfaidh sé coigilteas EUR […] milliún in aghaidh na bliana, agus é carntha go tuairim is EUR […] billiún thar thréimhse an phlean athstruchtúraithe. Chun na coigiltí sin ar chostais a bhaint amach, tá na bearta seo a leanas déanta ag TAP Air Portugal:

(37)

Tá súil ag TAP Air Portugal go dtiocfaidh méadú ar a hioncam sa réimse […] milliún in aghaidh na bliana i staid sheasta, i.e. nuair a bheidh an plean athstruchtúraithe curtha i gcrích, ach ní chuirtear san áireamh ach EUR […] milliún (in aghaidh na bliana, i staid sheasta) sa phlean athstruchtúraithe. Tiocfaidh méaduithe ar ioncam den chuid is mó […].

38.

De réir an phlean athstruchtúraithe, spreagfaidh cur chun feidhme na mbeart athstruchtúraithe glanchostais athstruchtúraithe nach gcumhdaítear le laghduithe ar chostais a bhaineann leis an bhfoireann oibriúcháin a bhfuiltear ag súil leo, nó le hioncaim eile, a mheastar a bheith cothrom le EUR […] billiún go dtí 2025. Go háirithe, tá formhór na gcostas athstruchtúraithe de EUR […] billiún scríofa ar ghannchion cumhdaigh costais don tréimhse, ar gá iad a chumhdach le haghaidh oibríochtaí TAP SGPS gan riosca a bheith ann maidir le mainneachtain nó gan a bheith in ann a cheadúnas oibríochta a choimeád. Tá na costais eile athstruchtúraithe inchurtha i leith aisíocaíochtaí fiachais suas le EUR […] milliún, aerárthaí nua a fháil suas go dtí EUR […] milliún, agus EUR […] milliún slánaíochta saothair don fhoireann. Go bhfuil na costais athstruchtúraithe glan ar chabhair arna cur in iúl roimh an gcinneadh atá ann faoi láthair mar chúiteamh ar dhamáiste do TAP Air Portugal a fulaingíodh de dheasca tarlú eisceachtúil a d’eascair as srianta poiblí ar aeriompar de bhun Airteagal 107(2)(b) CFAE, mar atá leagtha amach sna Cinntí ábhartha ón gCoimisiún (28).

(39)

De réir na Portaingéile, mar gheall ar an staid airgeadais atá ag dul in olcas agus an tionchar tromchúiseach a bheadh ag ráig COVID-19 san earnáil agus sa gheilleagar, ní féidir le SGPS TAP […] gan tacaíocht a fháil ón Stát faoi láthair. Mar sin féin, tá TAP Air Portugal urraithe ag […] milliún […], arna ráthú ag […] % ag Poblacht na Portaingéile, agus tá an […] % eile le comhthaobhú le TAP Air Portugal, […]. Measann an Phortaingéil gur cheart go mbeadh rochtain ag TAP SGPS ar na margaí caipitil ó […], d’fhonn cistí breise a thiomsú ó infheisteoirí príobháideacha, le cur chun feidhme na mbeart suntasach feabhsaithe cothromais.

(40)

A luaithe a bheidh an maoiniú […] milliún EUR […] milliún agus méadú an chaipitil i bhfeidhm, amhail ó […] TAP Air Portugal gheobhadh an Phortaingéil maoiniú de EUR […] milliún ar a laghad gan ráthaíocht phoiblí […]. Leis an rochtain ar mhaoiniú an mhargaidh phríobháidigh, seachnaítear an gá le maolán leachtachta breise i bhfoirm cistiú iasachta faoi ráthaíocht Stáit suas le EUR […] milliún a cuireadh san áireamh san fhógra tosaigh maidir le cúnamh athstruchtúraithe mar mhaolán teagmhasach.

(41)

Áirítear i gcistiú iomlán an Stáit arna athbhreithniú an 16 Samhain 2021, bearta cothromais nó cuasachothromais, atá le cur chun feidhme mar seo a leanas:

(42)

Chuir an Phortaingéil in iúl go maoineodh sí na bearta go díreach ó bhuiséad an Stáit (30), rud a éilíonn na gníomhartha cur chun feidhme is gá, lena n-áirítear formheas corparáideach ar mhodhnuithe ar scairchaipiteal agus ar chomhaontuithe iasachta agus ráthaíochta atá le tabhairt i gcrích.

(43)

Beidh tuairim is EUR […] billiún i gceist le ranníocaíocht féin ó SGPS TAP agus a ranníocóirí éagsúla leis na costais athstruchtúraithe, arna leathadh thar an tréimhse ó 2020 go 2025, agus na bearta seo a leanas á gcomhtháthú:

(44)

Sna haighneachtaí uaithi an 10 Meitheamh agus an 16 Samhain 2021, tugann an Phortaingéil dá haire go bhfuil na bearta ranníocaíochta sin uile á gcur chun feidhme nó ar imeall an chur chun feidhme. Tá siad bunaithe ar ghealltanais cheangailteacha a comhaontaíodh leis na páirtithe faoi seach cheana féin, gealltanais a cuireadh chun feidhme le treoracha inmheánacha atá le forghníomhú. Maidir leis na bearta um athstruchtúrú saothair, tá an coigilteas costais bunaithe ar chomhaontuithe éigeandála a tugadh i gcrích idir TAP Air, an Phortaingéil, agus ceardchumainn na bhfostaithe, tar éis na comhaontuithe cómhargála a bhí i bhfeidhm roimhe sin a chur ar fionraí.

(45)

Maidir le comhroinnt ualaigh, cuireann an Phortaingéil isteach go bhfuil scairchaipiteal iomlán EUR […] milliún ag TAP SGPS, […]. Lena áirithiú go roinnfidh scairshealbhóirí an tairbhí an t-ualach mar is cuí, laghdófar méid iomlán an scairchaipitil go dtí […] sna cuntais a leagtar amach in SGPS TAP. Roimh an laghdú sin, […] chun críocha ionsú an chaillteanais. Ba cheart a thabhairt faoi deara go […]. Tar éis an laghdaithe caipitil agus ionsú caillteanais dá dtagraítear thuas, déanfaidh Stát na Portaingéile, trí DGTF, méadú caipitil de thuairim is EUR […] milliún a shuibscríobh in TAP SGPS, a bheidh ina scairshealbhóir aonair de TAP SGPS. Ina theannta sin, beidh TAP Air Portugal ina tairbhí cabhrach dírí trí laghdú caipitil chun críocha caillteanais a ionsú agus instealladh cothromais ina dhiaidh sin. Ní dhéanfar an beart garchabhrach chun comhshó go cothromas na hiasachta tarrthála atá ann cheana de EUR 1.2 billiún a chur i gcrích go dtí go n-ionsúfar caillteanais agus go mbeidh laghdú caipitil tagtha air.

(46)

I bhfógra an 10 Meitheamh 2021, mar a tugadh cothrom le dáta an 16 Samhain 2021, aithníonn an Phortaingéil gur lú méid na ranníocaíochta féin ná 50 % de na costais athstruchtúrúcháin mheasta. Maidir leis sin, cuireann an Phortaingéil i bhfios go láidir gurb é […] an tairbhí, sna cúinsí atá ann faoi láthair, agus ionchas neamhchinnte thionscal an aeriompair ag cur isteach go mór ar éifeachtaí díreacha agus indíreacha na ráige COVID-19. Cuireann an Phortaingéil an méid sin in iúl […]. Mar sin féin, dúnadh na margaí maoinithe fiachais d’aerlínte den chuid is mó tar éis do phaindéim COVID-19 le hinstitiúidí airgeadais, tríd is tríd, a dteorainneacha creidmheasa a laghdú go suntasach d’earnáil na n-aerlínte.

(47)

Leagann an Phortaingéil béim ar raon feidhme na mbeart coigilte costas atá ar gheallsealbhóirí an tairbhí agus coimeádann sí gurb ionann bearta den sórt sin agus foinsí iarbhír iarbhír iarbhír a rannchuidíonn leis an bplean athstruchtúraithe, ós rud é go bhfuil siad éifeachtach agus marthanach. Mar chonclúid, de réir na Portaingéile, is suntasach é leibhéal na ranníocaíochta féin, ós rud é go bhfreagraíonn sé don leibhéal uasta ar féidir leis an tairbhí a ghabháil de láimh sna cúinsí ar leith a bhaineann le paindéim COVID-19.

48.

Sholáthair an Phortaingéil réamh-mheastacháin airgeadais i gcás bonnlíne an phlean athstruchtúraithe, mar a fógraíodh é an 10 Meitheamh 2021 agus a modhnaíodh an 16 Samhain 2021, a thagraíonn do chroíghníomhaíochtaí eitlíochta TAP Air Portugal (lena n-áireofar Portugalia), mar a thuairiscítear i Roinn 2.4.1.1. Beartaítear leis na réamh-mheastacháin sin […]. Ag deireadh an phlean athstruchtúraithe in 2025, tá súil ag TAP Air Portugal toradh […]% ar chothromas (ROE) agus toradh ar chaipiteal a úsáideadh (ROCE) de […]% a fháil.

49.

Maidir le réamh-mheastacháin leachtachta, tá TAP Air Portugal ag súil go mbeidh […]. Beartaítear sna réamh-mheastacháin airgeadais freisin an cothromas do shócmhainní agus do ghlanfhiachas i gcóimheasa cothromais […] agus leibhéal […]% agus […] faoi seach a bhaint amach in 2025. Ar deireadh, tiocfaidh laghdú de réir a chéile ar réamh-mheastacháin an ghlanfhiachais le EBITDA ó […] in 2022 go […] in 2025.

Tábla 1

Réamh-mheastacháin airgeadais an phlean athstruchtúraithe mar a cuireadh in iúl é an 10 Meitheamh 2021 (cás bunlíne)

50.

Tá filleadh TAP Air Portugal ar an inmharthanacht ag brath ar laghdú costais nuair a fhilleann sí ar na costais, agus réamh-mheastacháin ioncaim ag teacht le téarnamh na haerthráchta. Eascraíonn laghduithe ar chostais as na bearta athstruchtúraithe a ndéantar cur síos orthu i ranna 2.4.1.1-2.4.1.3, trína bhfuil súil ag TAP Air Portugal CASK a laghdú ó EUR cent […] in 2019 go EUR cent […] in 2025. Is as na bearta athstruchtúraithe a dhéanann difear do na hítimí is mó costas a bhaineann le TAP Air Portugal in 2019, eadhon breosla (EUR cent […] in 2019) agus saothar (EUR cent […] in 2019) is bunús don EUR cent sin […] den CASK sin. Maidir le breosla, tá TAP Air Portugal ag súil le coigilt de EUR cent […] in aghaidh an ASK, ag glacadh leis go mbeidh ráta malairte agus praghas breosla ag teacht leis an ionchas margaidh atá ann faoi láthair a aisghabhadh ó Bloomberg, ó fháil aerárthaí atá níos éifeachtúla ó thaobh breosla de, ó mheaitseáil aerárthaí níos fearr agus ó chur i bhfeidhm bogearraí barrfheabhsaithe breosla (roinn 2.4.1.3 maidir le saothar, tá TAP Air Portugal ag súil le bearta laghdaithe FTE agus athchaibidlíocht conartha le fostaithe (alt 2.4.1.3 chun coigilteas de EUR cent […] in aghaidh an ASK a sholáthar.

51.

Maidir le réamh-mheastacháin ioncaim, is as aerthrácht paisinéirí a thagann an chuid is mó díobh, agus is ionann ioncam cothabhála, lasta agus poist agus thart ar […] % den ioncam iomlán in 2025. Chun ioncam ó aerthrácht paisinéirí a mheas, glacann TAP Air Portugal treocht téarnaimh i gcomhréir le réamhaisnéisí bonnlíne IATA (Deireadh Fómhair 2020) (33), ach leibhéil aerthráchta níos ísle in aghaidh na bliana. Mar shampla, cé go bhfuil ag súil go dtiocfaidh méadú ar aerthrácht ó 49 % in 2021 go 109 % in 2025, i gcoibhneas le líon na bpaisinéirí a eitil in 2019, glacann TAP leis go […] % in 2021 agus […] % in 2025. Ina theannta sin, glacann TAP Air Portugal le táirgeacht EUR cent […] agus le fachtóir ualaigh de […] % in 2025, atá níos ísle (EUR cent […]) agus níos airde ([…]%) faoi seach ná a luach in 2019. Ar deireadh, déanann TAP Air Portugal méadú ar an ioncam a eascraíonn as na bearta a bhaineann le lastas agus gníomhaíochtaí coimhdeacha a ndéantar cur síos orthu i roinn 2.4.1.4. Ar an iomlán, agus foinsí uile ioncaim á gcur san áireamh, tá TAP Air Portugal ag súil go laghdóidh ioncam in aghaidh an CASK ó EUR cent […] in 2019 go dtí EUR cent […] in 2025.

52.

Sa phlean athstruchtúraithe mar a fógraíodh é an 10 Meitheamh 2021, rinneadh foráil maidir le cás díobhálach bunaithe ar éabhlóid éadóchasach trí pharaiméadar: Costas breosla, éileamh agus toradh. Agus éagsúlachtaí diúltacha sna paraiméadair sa chás díobhálach, sreabhadh airgid oibríochtúil TAP Air Portugal agus EBIT […], ní athraíonn an toimhde éadóchasach ach méid na dtorthaí. Sa chás is díobhálaí amháin, ag glacadh leis go mbeidh éabhlóid dhiúltach ar na trí pharaiméadar lena mbaineann, […].

53.

Ar deireadh, thug an Phortaingéil nuashonrú ar réamh-mheastacháin airgeadais an phlean athstruchtúraithe ar tugadh fógra ina leith an 9 Samhain 2021. Leis an nuashonrú sin, cuirtear san áireamh na forbairtí is déanaí sa mhargadh eitlíochta i dtaca leis na réamh-mheastacháin ar tugadh fógra ina leith, go háirithe an feabhas ar ionchais aisghabhála tráchta (34) agus an méadú ar phraghsanna scairdbhreoslaí, agus glactar leis go dtiocfaidh méadú […]% ar chostais tráchta chun an dinimic boilscithe a bhí ann le déanaí a léiriú. Tagann méadú ar an ioncam agus ar chostais de bharr na dtoimhdí athbhreithnithe sin, i gcomparáid leis na réamh-mheastacháin ar tugadh fógra fúthu. Ar an iomlán, tá EBIT […], ach sroicheann […], eadhon EUR […] milliún in ionad EUR […] milliún sna réamh-mheastacháin ar tugadh fógra ina leith. Ar an gcaoi chéanna, éiríonn leis an nglanioncam deimhneach […] ([…] EUR […] milliún), […] EUR […] milliún. In […], bheadh an ROCE […], agus bheadh an ROE […]% […]%.

(54)

Bunaithe ar an bhfaisnéis a sholáthair an Phortaingéil san fhógra an 10 Meitheamh 2021, sa chinneadh tosaigh, cháiligh an Coimisiún an tacaíocht Stáit ar tugadh fógra ina leith do TAP SGPS mar státchabhair dhleathach faoi Airteagal 107(1) agus Airteagal 108(3) CFAE. Rinne sé measúnú ar chomhoiriúnacht na cabhrach sin leis an margadh inmheánach faoi na Treoirlínte T&R agus, tar éis dó a fháil amach go raibh roinnt coinníollacha comhoiriúnachta a leagadh síos sna treoirlínte seo, prima facie, chinn sé nós imeachta imscrúdaithe foirmiúil a oscailt.

(55)

Sa chinneadh tosaigh, tháinig an Coimisiún ar an gconclúid roimh ré go raibh TAP SGPS, a ainmníodh mar thairbhí na cabhrach, i dteideal cabhair a athstruchtúrú, go háirithe mar gheall ar an gcothromas diúltach carntha a d’fhás ó EUR […] milliún ag deireadh 2019 go EUR […] billiún in 2020. Chinn an Coimisiún freisin go raibh an chabhair um athstruchtúrú riachtanach chun an plean athstruchtúraithe a chur i gcrích go rathúil agus go raibh an fhoirm iomchuí chun aghaidh a thabhairt ar na fadhbanna leachtachta agus sócmhainneachta a tháinig chun cinn.

(56)

Chinn an Coimisiún, bunaithe ar thoimhdí stuama, gur lean an measúnú ar bhrabúis agus torthaí ionchais ar chothromas timpeall […]% […], faoi dheireadh na tréimhse athstruchtúraithe, d’argóint na Portaingéile go n-áiritheofaí inmharthanacht fhadtéarmach an tairbhí leis an bplean athstruchtúraithe agus go mbeadh sé láidir i gcónaí i gcás díobhálach freisin. Gan idirghabháil an Stáit, dhéanfadh an tairbhí agus, mar thoradh air sin, TAP Air Portugal, an margadh a fhágáil ar ndóigh, rud a chruthódh cruatan sóisialta, éifeachtaí iarmharta diúltacha do gheilleagar iomlán na Portaingéile – atá ag brath go mór ar earnáil na turasóireachta – agus cur isteach ar sheirbhís thábhachtach atá deacair a mhacasamhlú.

(57)

Chuir an Coimisiún amhras in iúl ansin, i dtosach maidir le comhréireacht na cabhrach (35), agus thug sé dá aire gur laghduithe ar chostais a tháinig an chuid is mó d’fhoinsí na ranníocaíochta féin, i.e. gan ach costais a sheachaint gan aon chistiú nua a fháil ó infheisteoir margaidh nó ó iasachtóir, seachas conarthaí nua le haghaidh léasanna aerárthaí a thiocfaidh i dtír in 2021. Thug an Coimisiún dá aire nach gcomhfhreagródh an ranníocaíocht féin, ar a mhéid, ach do […]% de na costais athstruchtúraithe, agus ní raibh sé soiléir an raibh laghduithe ar chostais saothair, arb ionann iad agus níos mó ná […]% den ranníocaíocht féin, inghlactha. Maidir le ceanglais maidir le comhroinnt ualaigh, thug an Coimisiún dá aire nár tugadh aon údar leis an bhfáth nach bhféadfaí, mar phrionsabal, aon laghdú páirteach ar fhiachas arna iompar ag sealbhóirí bhannaí TAP SGPS a bhaint amach.

(58)

Ar an dara dul síos, chuir an Coimisiún amhras in iúl maidir leis na bearta lena dteorannaítear saobhadh iomaíochta (36). Thug an Coimisiún an méid seo a leanas faoi deara go háirithe: (i) bhí sé amhrasach dá bhféadfaí a mheas go bhféadfaí aghaidh a thabhairt ar na dífheistiú sócmhainní áirithe a bhaineann le gníomhaíochtaí caillteanas a dhéanamh ar an saobhadh iomaíochta arna chruthú leis an gcabhair, agus an leor na díspreagthaí beartaithe chun aghaidh a thabhairt ar an saobhadh sin, (ii) dar le húdaráis na Portaingéile nach raibh sé ró-luath agus nach raibh gá leis na sliotáin a thuar go ró-luath agus nár tugadh bunús d’aon anailís chainníochtúil a léiríonn nach gcuirfeadh na díspreagthacha a bheartaítear filleadh ar an bplean um athstruchtúrú iomarcach, i bhfianaise na hacmhainne a bhí ag an aerfort go mór, gan bhunús le haghaidh na hacmhainne a bhí ag an aerfort ar feadh tréimhse níos ísle.

(59)

Ar deireadh, thug an Coimisiún dá aire go raibh an plean níos faide ná cúig bliana, cé gur léiríodh neamhchinnteachtaí sna réamh-mheastacháin maidir le héabhlóid an éilimh faoi dheireadh 2025 i gcásanna an-anáis, a bhféadfadh tuilleadh cabhrach a bheith ag teastáil ina leith (37).

(60)

Thíolaic an Phortaingéil a barúlacha maidir leis an gcinneadh tosaigh ar an 19 Lúnasa 2021.

(61)

Mar fhocal tosaigh, meabhraíonn an Phortaingéil an stop gan fasach agus ginearálta a tháinig as paindéim COVID-19 agus iarmhairtí millteacha agus neamhshiméadracha a bhí ann d’aeriompróirí. Cuireann an Phortaingéil in iúl go raibh brabús á dhéanamh ar bhonn aonair ag TAP Air Portugal sular bhris an ráig amach agus chuir sí in iúl go raibh comharthaí soiléire ann maidir le cobhsaíocht airgeadais. Ar deireadh, tugann an Phortaingéil faoi deara gur chuir an phaindéim an t-athbhreithniú ar Threoirlínte R&R, a bhfuil sé beartaithe iad a chur i bhfeidhm go dtí an 31 Nollaig 2020, curtha ar athló. Cé nach bhfuil na Treoirlínte R&R ceaptha do chúinsí eisceachtúla amhail paindéim COVID-19, fágann siad an deis chun a rialacha a chur i bhfeidhm ar bhealach níos solúbtha, go háirithe i gcás a meastar go bhfuil sé sách ard agus leordhóthanach. De réir na Portaingéile, tá údar le cur chuige níos solúbtha i gcomparáid le gnáthfhasach tarrthála agus athstruchtúrúcháin sa tionscal de bharr na n-imthosca agus na ndúshlán uathúil a bhaineann le COVID-19 agus lena thionchar ar shamhail ghnó TAP. I gcomhthéacs phaindéim COVID-19 nach bhfacthas a leithéid riamh, iarrtar go ndéanfaí na rialacha agus na prionsabail tarrthála agus athstruchtúraithe a fhorfheidhmiú ar bhealach solúbtha.

(62)

Cuireann an Phortaingéil i bhfios go láidir go bhfuil na réamh-mheastacháin sa phlean um athstruchtúrú bunaithe ar thoimhdí iontaofa coimeádacha. Cuireann an Phortaingéil i bhfios go láidir, cé go sáróidh na réamh-mheastacháin maidir le leibhéil IATA 2019 cheana féin faoi 2024, nach mbeidh leibhéil 2019 ag téarnamh i gcás bonnlíne an phlean go dtí […]. Ar an gcaoi chéanna, pointe níos ísle in 2021 vs a thuarann paisinéirí is ea conair ioncaim TAP Air Portugal, e.g. is ionann ioncam paisinéirí in 2021 agus […] % de leibhéil 2019 vs […]% do líon na bpaisinéirí.

(63)

Cuireann an Phortaingéil i bhfios go láidir imscaradh acmhainne luaile TAP Air Portugal. An chuideachta a bhí in ann a ath-imscaradh a chumas chun díriú pócaí éileamh, cúiteamh ar thaisteal chuig/ón mBrasaíl le téarnamh níos láidre i sreabhadh na hAfraice. Rinneadh tomhas níos lú a chur in ionad aerárthaí níos mó freisin nuair a bhí fachtóirí lóid ísle i ndán dóibh agus rinneadh aerárthaí paisinéirí a athchumrú chun lasta a iompar etc. Ba é an toradh a bhí ar imscaradh acmhainne luaile agus oibríochtaí solúbtha mar aon le beartais rialaithe costas dochta go raibh sruthán airgid níos ísle ann ná mar a bhíothas ag súil leis sa phlean athstruchtúraithe, in ainneoin go raibh an t-éileamh a bhí ag éirí níos measa (e.g. bhí EBIT TAP Air Portugal sa chéad leath de 2021 níos fearr ná mar a tuaradh sa phlean).

(64)

Tugann an Phortaingéil faoi deara gur ghlac TAP Air Portugal an bealach ioncaim in aghaidh an chiliméadair a bhí ar fáil (RASK) faoi bhun na leibhéal stairiúil (EUR cent […] faoi 2025 vs suas le EUR cent […] in 2018) agus an méid a bhí sí in ann a bhaint amach faoi láthair (lena gcúitítear líon níos lú paisinéirí i gcomparáid leis an athstruchtúrú ar líon na bpaisinéirí vs. an plean). Tugann an Phortaingéil dá haire freisin nár cuireadh san áireamh sa phlean athstruchtúraithe suas le EUR […] milliún in ioncaim bhreise a tháinig as feabhsuithe ar phróisis/modheolaíochtaí, as uasghrádú ar phríomhchórais/uirlisí agus as tionscnaimh bhreise chun costais a laghdú (e.g. i léasanna cabhlaigh, in iarchur agus i mbabhtaí caibidlíochta amach anseo tar éis iad a fhormheas) a sainaithníodh tar éis an fhógra.

(65)

Maidir le fad na tréimhse athstruchtúraithe, maíonn an Phortaingéil gur cuireadh cuid mhór de na bearta atá sa phlean athstruchtúraithe chun feidhme cheana amhail ó 2020, cé nach ndeonófar an chabhair um athstruchtúrú ach sa ráithe dheireanach de 2021. Dá bhrí sin, beidh fad na hidirghabhála Stáit, atá ríthábhachtach chun go bhfillfidh TAP Air Portugal ar an inmharthanacht […], níos lú ná 5 bliana dá bhrí sin.

(66)

Agus í ag tíolacadh an 16 Samhain 2021, tugann an Phortaingéil dá haire foinsí nua ranníocaíochta féin, ní áitíonn sí a thuilleadh go mbeadh cáilíocht na laghduithe ar chostais saothair mar fhoinse dá ranníocaíocht féin, cuireann sí miondealú nua ar na costais athstruchtúraithe agus barúlacha maidir le bearta comhroinnte ualaigh i láthair.

(67)

Shainaithin an Phortaingéil na foinsí nua breise seo a leanas dá rannchuidiú féin:

(68)

Maidir leis an laghdú ar chostais saothair ar tharraing an Coimisiún amhras fúthu, thíolaic an Phortaingéil go bunúsach go gcuidíonn sí le cabhair a íoslaghdú agus gurb ionann iad agus ranníocaíochtaí éifeachtacha, marthanacha agus do-iniompaithe ó chreidiúnaithe an tairbhí. Áitíonn an Phortaingéil gur creidiúnaithe faoi phribhléid i ndáil le fostóirí iad oibrithe, faoi dhlí na Portaingéile, toisc go ndéantar éilimh oibrithe a leachtú sa chéad áit thar aon éilimh eile ráthaithe nó faoi phribhléid. Dá bhrí sin, áirítear na creidmheasanna sin ar na laghduithe ar chostais saothair atá beartaithe mar ranníocaíocht féin, i méid iomlán EUR […] milliún. Ar deireadh, tugann an Phortaingéil faoi deara gur bhain TAP Air Portugal laghduithe costais den sórt sin amach trí chaibidlíocht agus chuir sí ceangal ar oibrithe cuid dá n-éilimh amach anseo a ligean uathu. Is ionann iad, dá bhrí sin, agus díscríobh fiachais nó laghduithe eile ar chostais chonarthacha ó chomhpháirtithe (e.g. soláthróirí/lúirí aerárthaí) ó thaobh a rannpháirtíochta san iarracht, chomh maith le comhartha muiníne as inmharthanacht fhadtéarmach an tairbhí.

(69)

Cé gur aithin an Phortaingéil gur cheart go mbeadh an ranníocaíocht féin inchomparáide de ghnáth leis an gcabhair a dheonaítear i dtéarmaí iarmhairtí ar shócmhainneacht nó ar shuíomh leachtachta an tairbhí agus nach bearta feabhsaithe cothromais iad laghduithe costais, féadfar fós glacadh le ranníocaíocht nach mbeidh inchomórtais leis an gcabhair a thugtar, i bhfianaise imthosca eisceachtúla. I ndeireadh na dála, nuair a thíolaic an Phortaingéil an 16 Samhain 2021, níor áiríodh laghduithe ar chostais saothair a thuilleadh i measc fhoinsí ranníocaíocht an tairbhí féin i leith na gcostas athstruchtúrúcháin.

(70)

An 16 Samhain 2021, thíolaic an Phortaingéil miondealú ar chostais athstruchtúraithe agus ar ríomh agus cóimheas na ranníocaíochta féin, agus na foinsí nua ranníocaíochta á gcur san áireamh, rud a léirítear mar seo a leanas.

Tábla 2

Miondealú agus foinsí airgeadais na gcostas athstruchtúraithe (EUR milliún slánaithe)

(71)

Tugann an Phortaingéil faoi deara gur glacadh cheana féin le ranníocaíochtaí faoi bhun 50 % de na costais athstruchtúraithe i gcásanna eile athstruchtúraithe cabhrach in earnáil na heitlíochta (38) agus go gcáilíonn paindéim COVID-19 mar imthosca eisceachtúla, mar a aithnítear i gCreat Sealadach COVID-19 (39) (“Creat Sealadach”). Dá thoradh sin, cuireann an Phortaingéil isteach go bhfuil leibhéal athbhreithnithe na ranníocaíochta féin suntasach i gcomhthéacs ar leith na héiginnteachta a bhíonn ag earnáil na heitlíochta mar gheall ar phaindéim COVID-19.

(72)

Athdhearbhaíonn an Phortaingéil go n-áiritheofar comhroinnt ualaigh ar leibhéal scairshealbhóirí TAP SGPS. Cuireadh na caillteanais ó SGPS TAP san áireamh ina n-iomláine i gcuntais chomhdhlúite 2020 agus freagraíonn siad do mhéid iomlán de chothromas diúltach EUR […] milliún. Tar éis an plean athstruchtúraithe a bheith formheasta, laghdófar an méid iomlán de EUR […] milliún […] go dtí […] i gcuntais TAP SGPS. Roimh sin, […] chun críocha ionsúcháin caillteanais.

(73)

Míníonn an Phortaingéil freisin go mbeidh ar TAP SGPS, mar a bheartaítear sa phlean athstruchtúraithe, filleadh ar na margaí iasachtaithe a luaithe is féidir. Beidh tionchar diúltach ag an tionchar a bheidh ag forchur caillteanas ar chreidiúnaithe ar aon iarracht amach anseo de chuid an SGPS TAP cistí a thiomsú ón earnáil phríobháideach fiú ar bhonn urraithe. Measfaidh rannpháirtithe sa mhargadh creidmheasa go bhfuil sé ina chás mainneachtana de facto, rud a spreagfaidh íosghrádú láithreach chuig an gcatagóir is measa creidmheasa ag gníomhaireachtaí rátála. D’fhágfadh sé sin, ar a seal, go staonfadh bainc ó dhéileáil leis an gcuideachta amach anseo. Ar deireadh, tugann an Phortaingéil dá haire gur cheart tarscaoileadh ceart áirithe soláthraithe fiachais faoi na comhaontuithe iasachta nó astaíochtaí fiachais ábhartha (aithris (43)g)) a mheas mar chineál comhroinnte ualaigh faoi na Treoirlínte R&R.

(74)

Maidir le dífheistiú sócmhainní, laghdú cumais nó láithreacht an mhargaidh, sa phlean athstruchtúrúcháin, mar a fógraíodh an 10 Meitheamh 2021, chuir an Phortaingéil díol na ngeallta atá i seilbh TAP SGPS i ngnó nach bhfuil lárnach, i.e. Groundforce, M&E Brasil agus Cateringpor. Maidir le haistriú féideartha sliotán, áfach, chuir an Phortaingéil in iúl i dtús báire go mbeadh sé róluath i gcás TAP Air Portugal, i gcás aerfort Liospóin, gealltanas a thabhairt sliotáin a dheonú ag aerfort Liospóin agus is dócha nach mbeadh gá leis chun iomaíocht éifeachtach a áirithiú, lena mbeadh baol ann nascacht agus samhail mhoil na cuideachta sin a chur i mbaol agus go bhféadfadh sé go gcuirfí inmharthanacht na cuideachta sin i mbaol. Rinne an Phortaingéil argóint, soiléiriú nó leathnú breise le linn an nós imeachta imscrúdaithe fhoirmiúil ar na bearta arb é is aidhm dóibh an saobhadh iomaíochta a theorannú, ionas go mbeidh na bearta a mholtar ina bhfoirm dheiridh mar seo a leanas.

75.

Cuireann an Phortaingéil isteach go raibh brabús ag baint le Groundforce in 2019, le glanioncam EUR […] milliún agus EUR […] milliún d’ioncam in 2019, ach bhí géarchéim COVID-19 buailte go mór leis. Chaill Groundforce EUR […] milliún d’ioncam in 2020 i gcomparáid le 2019 agus, […]. De bharr na ndeacrachtaí sin, chuaigh Groundforce isteach i nós imeachta um dhócmhainneacht rialaithe, as a dtiocfaidh athstruchtúrú nó leachtú na cuideachta ar deireadh. Sa chomhthéacs sin, mheall Groundforce spéis cheana féin ó roinnt soláthraithe móra láimhseála ar an talamh san Eoraip.

76.

Is cuideachta lónadóireachta é LónadóireachtPor a cruthaíodh in 1994. Is é príomhsholáthraí lónadóireachta an TAP SGPS é, arb é a scairshealbhóir tromlaigh (51 %) agus an phríomhfhoinse ioncaim ([…]% d’ioncam 2019). Bhí an chuideachta brabúsach go stairiúil, le glanioncam EUR […] milliún agus EUR […] milliún d’ioncam glan in 2019. Amhail Groundforce, áfach, bhí an Lónadóireacht thíos leis mar gheall ar ghéarchéim COVID-19, as ar eascair laghdú […]% ar na béilí a soláthraíodh agus laghdú glan de EUR […] milliún ar an ioncam i gcomparáid le 2019. Chun dul i ngleic le deacrachtaí den sórt sin, chuir LónadóireachtaPor tús le próiseas athstruchtúraithe atá ar siúl […], a bhfuil sé beartaithe ag TAP SGPS go […]% […] ag deireadh an phróisis sin. De réir na réamh-mheastachán, an […] EUR […] milliún.

77.

Is éard atá in E Brasil soláthraí seirbhíse cothabhála, deisithe agus athchóirithe (MRO) atá ionchorpraithe sa Bhrasaíl, arb é TAP SGPS a scairshealbhóir tromlaigh. Cuireann M&E Brasil seirbhísí cothabhála aerárthaí do chomhlacht leathan ar fáil do TAP SGPS, a raibh […]% dá ioncam i gceist sa bhliain 2019. […] a bhí […], in ainneoin a […]. Chuir géarchéim COVID-19 le deacrachtaí na cuideachta, le hioncaim in 2020 (thart ar EUR […] milliún) ag laghdú go leath na ndaoine in 2019 (EUR […] milliún) […] ([…] EUR […] milliún, EUR […] milliún […]). EUR […] milliún […];

78.

Ós rud é go ndéanfaidh na dífheistiú thuasluaite laghdú suntasach ar ghníomhaíochtaí atá comhtháite go ceartingearach ag TAP Air Portugal, atá coimhdeach le haeriompar, creideann an Phortaingéil gurb ionann iad agus beart inghlactha chun saobhadh iomaíochta a theorannú faoi na Treoirlínte T&R.

79.

Tá sé i gceist sa phlean athstruchtúraithe laghdú cumais a bhaint amach freisin, mar thoradh ar an gcabhlach a athchóiriú, an líonra a chuíchóiriú agus a choigeartú i leith an éilimh a laghdú. Tá laghdú flít ó 108 go [90-100] aerárthach curtha i bhfeidhm cheana féin ag TAP Air Portugal faoi mhí Feabhra 2021. Geallann an Phortaingéil nach rachaidh cabhlach TAP Air Portugal thar [90-100] aerárthach le linn an phlean athstruchtúraithe agus go dtí an bhliain 2025.

(80)

I bhfianaise, go háirithe, an t-ardsliotán a bhí ag TAP Air Portugal ag a bhonn Liospóin atá plódaithe go mór (aithris (32)), (40) measann an Coimisiún, chun críocha an Chinnidh seo, go mbeidh suíomh suntasach sa mhargadh ag TAP Air Portugal chun seirbhísí aeriompair do phaisinéirí a sholáthar ag aerfort Liospóin tar éis athstruchtúrú a dhéanamh.

(81)

I ndáil leis sin, thíolaic an Phortaingéil gealltanas struchtúrach breise an 3 Nollaig 2021 chun teorainn bhreise a chur le héifeachtaí saofa na cabhrach ar iomaíocht chun seirbhísí aeriompair paisinéirí a sholáthar ar aerbhealaí chuig aerfort Liospóin nó ó aerfort Liospóin, mar a bhfuiltear ag súil leis go mbeidh suíomh suntasach sa mhargadh ag TAP Air Portugal tar éis athstruchtúraithe.

(82)

Eadhon, gheall an Phortaingéil go ndéanfadh TAP Air Portugal pacáiste sliotán de suas le 18 sliotán laethúla (geimhreadh agus samhradh) a aistriú chuig aeriompróir eile (iomaitheoir iarbhír nó féideartha) ionas go mbeadh sí in ann bonn nua (41) a bhunú nó an bonn atá aige cheana in aerfort Liospóin a leathnú (an “glacadóir leighis”) (42).

(83)

Bheadh na sliotáin a chuireann TAP Air Portugal ar fáil don ghlacadóir leighis tráth sínithe an chomhaontaithe aistrithe sliotán, agus bheadh siad ag freagairt do na hamanna sliotán arna n-iarraidh ag an nglacadóir leighis laistigh de ± 20 nóiméad i gcás eitiltí gearraistir agus laistigh de ± 60 nóiméad i gcás eitiltí cianaistir. I gcás nach bhfuil sliotáin ag TAP Air Portugal laistigh den fhuinneog ama ábhartha, thairgfeadh an tAerPortaingéalach na sliotáin is gaire don ghlacadóir leighis a aistriú in am chuig iarraidh an ghlacadóra leighis.

(84)

Mar eisceacht, ní bheadh sé d’oibleagáid ar TAP Air Portugal a aistriú:

(85)

I gcás ina n-iarrfar níos mó ná sliotán amháin roimh 08.00 (am áitiúil) in aghaidh an aerárthaigh bunaithe, níos mó ná leath de na sliotáin iomlána leighis roimh 12.00 (am áitiúil) nó níos mó sliotán roimh 20.00 (am áitiúil) ná sliotáin iomlána an leighis lúide sliotán amháin in aghaidh an aerárthaigh bunaithe ag an nglacadóir leighis ag aerfort Liospóin ag baint úsáide as na sliotáin leighis chun eitiltí gearra a oibriú, thabharfadh TAP Air Portugal an chéad sliotán eile is gaire tar éis 8.00 (am áitiúil), tar éis 12.00 (am áitiúil) agus i ndiaidh 20.00 (am áitiúil).

(86)

Ba cheart agaí na sliotán dul isteach agus imeachta a bheith de chineál a fhágfaidh go bhféadfaidh an glacadóir leighis uainíocht réasúnach a dhéanamh, a mhéid is féidir, agus múnla gnó an ghlacadóra leighis incháilithe agus na srianta ar úsáid aerárthaí a d’fhéadfadh a bheith ann a chur san áireamh.

(87)

Gheall an Phortaingéil nach bhfaigheadh TAP Air Portugal na sliotáin dhífheistithe ón nglacadóir leighis arís.

(88)

Chun a bheith incháilithe, ní mór do ghlacadóir leighis féideartha:

(89)

Dhéanfadh an Coimisiún an glacadóir réitigh a fhormheas tar éis nós imeachta roghnúcháin trédhearcach agus neamh-idirdhealaitheach (glao ar thograí).

(90)

Bheadh iontaobhaí faireacháin de chúnamh ag an gCoimisiún, a cheapfaí go díreach tar éis ghlacadh an Chinnidh seo.

(91)

Foilseoidh an t-iontaobhaí faireacháin an glao ar thograí luath go leor roimh thús an nós imeachta ginearálta maidir le leithroinnt sliotán le haghaidh gach Séasúr IATA go dtí go bhformheasfadh an Coimisiún glacadóir leighis, agus thabharfaí poiblíocht leordhóthanach dó.

(92)

Dhéanfadh an Coimisiún, le cúnamh ón iontaobhaí faireacháin, measúnú ar na tograí a fhaightear. Féadfaidh sé diúltú do na tograí mura bhfuil siad inchreidte ó thaobh na heacnamaíochta nó na hoibríochta de, nó i dtaca le dlí iomaíochta an Aontais.

(93)

I gcás tograí atá in iomaíocht lena chéile, thabharfadh an Coimisiún tosaíocht, in ord laghdaitheach, do ghlacadóirí leighis a d’fhéadfadh a bheith ann: (i) an toilleadh suíocháin is mó a sholáthar i leith na n-aerárthaí bunaithe a úsáideann na sliotáin leighis ó thús na n-oibríochtaí go dtí deireadh an phlean athstruchtúraithe; agus (ii) freastal ar an líon is mó cinn scríbe le heitiltí díreacha arna n-oibriú ag na haerárthaí bunaithe a úsáideann na sliotáin leighis ó thús na n-oibríochtaí go dtí deireadh an phlean athstruchtúraithe (nascacht dhíreach, gan na minicíochtaí a chur san áireamh).

(94)

Má thugann an Coimisiún an mheastóireacht chéanna nó an mheastóireacht chomhchosúil le roinnt tograí (tairiscintí ceangailte) tar éis measúnú a dhéanamh ar an dá chritéar, thabharfadh sé tús áite don togra is fearr rangú ag TAP Air Portugal (a fhéadfaidh aon chritéir dá rogha féin a úsáid, ar choinníoll go bhfuil siad trédhearcach).

(95)

Go gairid tar éis don Choimisiún cinneadh meastóireachta a dhéanamh, dhéanfadh TAP Air Portugal comhaontú aistrithe sliotán, a ndéanfadh an t-iontaobhaí faireacháin athbhreithniú air agus a d’fhormheas an Coimisiún, agus is é an glacadóir leighis is airde rangú a dheimhneodh go bhfuil sé i gceist aige bonn a bhunú nó a bhonn a leathnú ag aerfort Liospóin trí úsáid a bhaint as na sliotáin leighis.

(96)

D’aistreodh TAP Air Portugal na sliotáin chuig an nglacadóir leighis saor in aisce de bhun Airteagal 8b de Rialachán (CEE) Uimh. 95/93 ón gComhairle (45) (“an Rialachán maidir le sliotáin”).

97.

Thairgfí na sliotáin a aistriú go dtí deireadh na tréimhse athstruchtúraithe (deireadh 2025, féach aithris (27)). Beag beann ar na cúinsí, ní eagrófaí aon ghlao ar thograí tar éis dheireadh na tréimhse athstruchtúraithe.

98.

Sa bhreis ar an dífheistiú sócmhainní agus bearta chun cumas agus láithreacht an mhargaidh a laghdú, chuir an Phortaingéil na gealltanais ar aghaidh a staonfadh an tairbhí ó (i) scaireanna a fháil in aon chuideachta le linn na tréimhse athstruchtúrúcháin, ach amháin i gcás ina bhfuil sé fíor-riachtanach chun a inmharthanacht fhadtéarmach a áirithiú agus faoi réir fhormheas an Choimisiúin, agus (ii) tacaíocht Stáit a phoibliú mar bhuntáiste iomaíoch agus a chuid táirgí agus seirbhísí á margú.

99.

Rinne tríú páirtithe 39 fhreagra ar an gcuireadh a chomhdú laistigh den sprioc-am faoin 6 Meán Fómhair 2021. Tháinig ceithre aighneacht eile i ndiaidh an spriocdháta. I measc na dtuairimí a cuireadh isteach in am bhí aighneachtaí substainteacha ó dhá iomaitheoir díreacha – Ryanair agus Euroatlantic Airways (EAA) – agus ó chomhpháirtithe gnó, amhail gníomhaireachtaí taistil, tionscnóirí turas nó comhlachais díobh sin (13), grúpaí móra óstáin (1), gníomhaireachtaí ticéadaithe (2), soláthróirí (1), bainisteoirí aerfoirt/gníomhaireachtaí rialaithe tráchta (2). Tháinig aighneachtaí eile ó chomhlachtaí rialtais, amhail ionadaíochtaí ó roinnt stát na Brasaíle, chomh maith le hAireacht Turasóireachta na Brasaíle (8), agus ó chomhlachtaí a chuireann turasóireacht agus malartuithe tráchtála nó cultúrtha chun cinn (10).

100.

Tacaíonn gach tríú páirtí seachas an dá iomaitheoirí díreacha agus páirtí eile leis an gcabhair athstruchtúrúcháin agus dearbhaíonn siad an ról tábhachtach atá ag TAP Air Portugal i nascacht na Portaingéile leis an Aontas agus le réigiúin eile den domhan, agus do gheilleagar na Portaingéile.

101.

Easaontaíonn Ryanair le cinneadh eatramhach an Choimisiúin go gcuireann an cúnamh athstruchtúrúcháin le cuspóir leasa choitinn. I dtuairim Ryanair, níl aon fhianaise ann go bhfuil baol ann go gcuirfí isteach ar sheirbhís thábhachtach atá deacair a mhacasamhlú ós rud é go bhfuil seirbhís TAP Air Portugal á mhacasamhlú ag iomaitheoirí atá ag dul i méid. Go háirithe, cuireann Ryanair naisc ar fáil freisin chuig cinn scríbe lasmuigh den Aontas, amhail Iosrael, an Tuirc nó an Úcráin. Thug Ryanair le fios freisin go n-oibríonn sí eitiltí chuig Maracó agus chuig an Ríocht Aontaithe ó aerfoirt na Portaingéile.

102.

Ina theannta sin, ní aontaíonn Ryanair leis an ráiteas go mbeadh mór-aeriompróirí eile de chuid an AE, a mbeadh naisc idir-roinne á dtairiscint acu trí Liospóin, ag feidhmiú mar mhol-agus labhair siad agus dá réir sin go n-aistreofaí paisinéirí ón bPortaingéil chuig a moil i mBallstáit eile seachas mol eile a bhunú sa Phortaingéil. Chuige sin, deir Ryanair go bhfreastalaíonn iompróirí móra idirnáisiúnta ar nós American Airlines, Air Canada, Delta Airlines, LATAM, United Airways, agus Emirates go díreach ó Liospóin ar na príomhchinn scríbe do na hatarlaí fada (e.g. Nua-Eabhrac, São Paulo, Toronto, Montréal, Philadelphia, Boston, Washington DC, Dubai) agus go gcuirfeadh TAAG Angola Airlines eitiltí díreacha ar fáil idir Liospóin agus Luanda. I dtuairim Ryanair, d’fhéadfaí eitilt go dtí na cinn scríbe sin ón bPortaingéil gan aistriú ná idirthuras trí mhol aerlíne eile, fiú má scoireann TAP Air Portugal roinnt bealaí fada tarlaithe.

103.

Dar le Ryanair, tá na bealaí céanna á n-oibriú ag roinnt iomaitheoirí agus atá ag TAP Air Portugal, réigiúin fhéinrialaitheacha Mhaidéara agus na nAsór, tíortha eile ina labhraítear an Phortaingéilis agus an diaspóra, chomh maith le tíortha eile laistigh agus lasmuigh den Eoraip. Le taobh TAP Air Portugal, chuirfeadh roinnt aerlínte eile bealaí ar fáil ón bPortaingéil go dtí Réigiúin Fhéinrialaitheacha Mhaidéara agus na nAsór, amhail Ryanair, easyJet, Transavia, SATA Air Açores agus Azores Airlines.

104.

Sa chomhthéacs sin, molann Ryanair go mbeadh ar TAP Air Portugal aghaidh a thabhairt ar iomaíocht ar a bealaí intíre ón gcóras iarnróid ardluais nó ó chuideachtaí bus idirchathrach, amhail Flixbus, a d’fhéadfadh leanúint de nascacht a áirithiú ar fud na Portaingéile agus a réigiún.

105.

Deir Ryanair go bhfuil sé san iomaíocht ceann go ceann le TAP Air Portugal i líon mór de phointí tionscnaimh/pointe cinn scríbe ("O&D”) dhá bhealach cathrach. Chun tacú lena thorthaí, chuir Ryanair iarscríbhinní isteach ina raibh sonraí maidir le “bealaí péire cathrach Portaingéilis ar a raibh Ryanair agus TAP san iomaíocht in 2020” agus “TAP Routes & Competitors in March 2021”. Líomhnaíonn Ryanair go raibh Grúpa Ryanair san iomaíocht ar 17 péire cathrach TAP Air Portugal in 2019, 29 péire cathrach in 2020 agus 24 péire cathrach in 2021, a bheadh i bhfad níos mó ná aon aerlíne eile. Chuir Ryanair staidéar (46) isteach freisin a ullmhaíodh ar iarratas ó Ryanair. Déantar anailís sa staidéar ar mhéid agus ar bhunús ceadúnais oibríochta na n-aerlínte is mó i roinnt mórmhargaí Eorpacha. Clúdaíonn sé an acmhainneacht iomlán laistigh den Eoraip a cuireadh ar fáil in 2014 agus in 2019 agus na réamhaisnéisí reatha do 2021. Chomh maith leis na heochair-aerlínte a shainaithint sna blianta sin, breathnaíodh sa staidéar ar ráta fáis cúig bliana na margaí móra idir 2014 agus 2019, ar an méid a chuir na haerlínte príomha leis an bhfás sin agus ar an bhfás foriomlán ar bhealaí a bhfreastalaíonn na haerlínte orthu le linn na tréimhse céanna sin. Athrá sé ansin an cleachtadh seo ar feadh an dá bhliain dar críoch 2021, mar réamhaisnéis faoi láthair. Maidir leis an bPortaingéil go sonrach, fuarthas amach sa staidéar gur sholáthair iompróirí ar chostas íseal 44,3 % den fhás i líon na suíochán idir 2014 agus 2019, i gcás aerlínte eile nach iad na haerlínte a bhfuil sainchónaí orthu a bhí freagrach as 29,3 % breise den fhás. De réir an staidéir, ní raibh ach 26,4 % den fhás sa tréimhse cúig bliana sin ag an dá aerlíne as a raibh sainchónaí ar an bPortaingéil. Léirítear sa staidéar go ndearna na hiompróirí ar chostas íseal níos mó arís le linn na tréimhse céanna cúig bliana, i dtéarmaí nascachta, gur chuir na hiompróirí ar chostas íseal 199 bealach nua lena líonraí comhcheangailte. I gcomparáid leis sin, tá an dá phríomhiompróir Portaingéalach tar éis líon na mbealaí a chiorradh le chéile in 12. Maidir le bealaí laistigh den Eoraip nach bealaí baile iad, sheasfadh sé sin ag + 199 vs. -10 faoi seach. D’fhéadfaí a rá go raibh an neamhréireacht sin díomách i dtaobh phríomhiompróirí na Portaingéile ós rud é go bhfuil 30 % den mhargadh iomlán agus 65 % den mhargadh baile á rialú acu ó thaobh líon suíochán de. Tá tábla sa staidéar freisin ina léirítear réamhaisnéis na n-iompróirí ísealchostais chun a sciar de mhargadh na Portaingéile a mhéadú le linn na paindéime. Tar éis seacht gcinn de thorthaí a fháil, is é tátal an staidéir nach bhfuil fás níos fearr ná nascacht níos fearr ná níos mó ag baint leis an stair a bhaineann le tacaíocht a thabhairt do na “hiompróirí brataí” traidisiúnta ar an leibhéal náisiúnta agus is é an toradh atá air gurb é seo na hiompróirí ar chostas íseal uile-Eorpach a sheachaid é sin ar mhaithe le margaí níos oscailte.

(106)

Ar deireadh, cuireann Ryanair in iúl go bhfuil an Phortaingéil ar cheann de spriocanna méadaithe Ghrúpa Ryanair. Sa chomhthéacs sin, de réir Ryanair, tá tábhacht eacnamaíoch leis na bealaí ina bhfuil an Grúpa Ryanair agus TAP Air Portugal san iomaíocht ceann le ceann. Go háirithe, rachadh an Grúpa Ryanair agus TAP Air Portugal san iomaíocht le cathracha tábhachtacha, lena n-áirítear Londain, Beirlín, Baile Átha Cliath, Páras, an Róimh, Milano, agus Vín, atá ábhartha ó thaobh na heacnamaíochta de toisc go nascann siad an Phortaingéil leis na cathracha is mó agus is rathúla san Eoraip. Chomh maith leis sin, bheadh Ryanair agus TAP Air Portugal in iomaíocht ar bhealaí intíre a nascann Liospóin agus Ponta Delgada agus Terceira, mar shampla.

107.

Sa chomhthéacs céanna sin maidir le rannchuidiú le cuspóir dea-shainithe leasa choitinn, dearbhaíonn Ryanair nár mhínigh an cinneadh tosaigh an fáth a mbeadh TAP Air Portugal ina ghnóthas sistéamach agus nach n-úsáidtear fiú an aidiacht “sistéamach” ann. De réir Ryanair, de réir mar atá aerlínte na hEorpa ag téarnamh ón ngéarchéim, thiocfadh aerlínte eile, a mbeadh fonn orthu a n-acmhainneacht bharrachais a chur ar obair agus a bheith ag obair ar bhealach níos éifeachtúla, in áit aon acmhainneacht a chaillfeadh aerlíne.

(108)

Tá Ryanair den tuairim, fiú má bhí gné fhíorshistéimeach ag roinnt de ghníomhaíochtaí TAP Air Portugal, gur theip ar an gCoimisiún a chinneadh arbh fhéidir gníomhaíochtaí sistéamacha den sórt sin a chaomhnú trí laghdú a dhéanamh ar an ngrúpa agus trí ghníomhaíochtaí neamhshistéamacha nó caillteanais a laghdú nó a chur faoi chois. Is é sin le rá, de réir Ryanair, tá ról tábhachtach cheana féin ag aerlínte agus soláthraithe iompair eile i nascacht na Portaingéile agus a cuid réigiún agus is féidir leo an tseirbhís chéanna a chur ar fáil le TAP Air Portugal agus d’fhéadfaidís seirbhís TAP Air Portugal a ghlacadh uirthi féin má fhágann sí an margadh.

109.

Mar fhocal scoir, bheadh aerlínte níos éifeachtaí a fhreastalaíonn ar an leas coiteann cheana féin á n-ionadú ag na postálacha a rinne TAP Air Portugal. Dá bhrí sin, ní bheadh a athstruchtúrú ag freastal ar an leas coiteann toisc go gcuirfeadh sé an próiseas sin i mbaol.

110.

Ar an gcéad dul síos, déanann Ryanair gearán go ndéantar mór-eagarthóireacht ar aithris 73 agus ar Roinn 2.3.3 den chinneadh tosaigh, a thagraíonn d’inmharthanacht fhadtéarmach, agus scriosadh na sonraí airgeadais go léir agus clocha míle croineolaíocha an phlean athstruchtúraithe. Dá bhrí sin, ní bheadh Ryanair in ann aon tuairimí mionsonraithe a dhéanamh mar gheall ar eolas neamhleor. Mar sin féin, deir Ryanair go ginearálta go n-eascródh fadhbanna TAP Air Portugal ón bhfás deise nach raibh TAP in ann leas a bhaint as ioncam a ghiniúint agus a chostais a chlúdach, in éagmais iomaíochas leordhóthanach. Sa chomhthéacs sin, dealraíonn sé go ndéanfadh plean TAP Air Portugal an fás acmhainne a atosú a luaithe a thiocfaidh gnáthdhálaí an mhargaidh chun cinn arís, straitéis a d’fhágfadh deacrachtaí TAP Air Portugal ar an gcéad dul síos.

111.

Tá Ryanair den tuairim gur ghá comparáid a dhéanamh idir na roghanna éagsúla atá ar fáil chun comhlíonadh an choinníll seo a fhíorú chun an rogha is lú saobhadh a aithint. Mar sin féin, níor cuireadh an chabhair i láthair ná i gcomparáid leis an gcinneadh tosaigh le roghanna eile a bhain le Státchabhair nó nár bhain agus níor éirigh leis, dá bhrí sin, a fhíorú go bhfuil an chabhair iomchuí.

112.

Maidir le comhréireacht an chúnaimh athstruchtúrúcháin, maíonn Ryanair nach dtugann an cinneadh tosaigh aon fhianaise ar iarrachtaí TAP SGPS cistí príobháideacha a fháil. I dtuairim Ryanair, ós rud é nach mbunófaí easpa rochtana TAP SGPS ar mhargaí airgeadais sula ndeonófaí an chabhair, dealraíonn sé go bhfuil amhras ann go bhfuil easpa rochtana aige tar éis an cúnamh a dheonú. Ina theannta sin, dearbhaíonn Ryanair gur cheart go mbeadh sé ar chumas TAP SGPS cistí príobháideacha a thiomsú tar éis na bearta cothromais a chur chun feidhme, agus dá bhrí sin bheadh an EUR […] milliún “maolóir” iomarcach. Déanann Ryanair gearán freisin faoi easpa sonraí airgeadais leordhóthanacha sa chinneadh tosaigh chun ligean do pháirtithe leasmhara measúnú a dhéanamh ar chomhréireacht an chandam cabhrach go mion.

(113)

Tugann Ryanair faoi deara go criticiúil nach dtugann an cinneadh tosaigh bonn cirt do thoimhde na Portaingéile go mbeadh sé dodhéanta iasacht a fháil ar na margaí airgeadais de bharr rátáil Airgeadais Chaighdeánach & Poor de chuid na Portaingéile. Dar le Ryanair, níor chuir an Phortaingéil síos ar aon iarracht nithiúil ar theip ar TAP maoiniú a fháil ná ní mhínigh sí cén fáth nach raibh soláthar urrúis chomhthaobhaigh ar fáil chun fiachas a dhaingniú. I dtuairim Ryanair, bheadh comhthaobhacht shuntasach i bpunann sliotán aerfoirt agus sócmhainní eile TAP Air Portugal.

(114)

Maidir le comhroinnt an ualaigh, is ábhar imní é Ryanair go bhfaighidh an scairshealbhóir príobháideach eile (HPGB) cóir fhabhrach. De réir Ryanair, níor thug an cinneadh tosaigh aon mhionsonraí fíorasacha a ligfeadh do Ryanair tuairimí a thabhairt faoi chomhlíonadh na ndálaí comhroinnte ualaigh ag HPGB agus ag páirtithe leasmhara eile de chuid TAP SGPS.

(115)

Aontaíonn Ryanair le cinneadh an Choimisiúin nach bhfuil údar leis na bearta chun srian a chur le saobhadh iomaíochta agus go ndealraíonn sé nach bhfuil siad leordhóthanach, fiú bunaithe ar an eolas neamhleor a cuireadh ar fáil sa chinneadh tosaigh.

(116)

Maidir leis an scaoileadh sliotán maíonn Ryanair go bhfuil méid ollmhór an chúnaimh a cuireadh ar fáil agus leibhéil neamhleora de ranníocaíocht féin militate i bhfabhar dífheistiú sliotán a théann i bhfad níos faide ná leibhéal dífheistiú Lufthansa (47).

(117)

I dtuairim Ryanair, ní dhéanfadh dífheistiú sliotán ag aerfort Liospóin, a mhéid a bhaineann leis na dífheistiú sliotán i gcinneadh Lufthansa (24 sliotán in aghaidh an lae) dochar do nascacht na Portaingéile (lena n-áirítear don Bhrasaíl) nó d’oibríochtaí moil TAP Air Portugal (e.g., trína bealaí neamhbhrabúis a dhéanamh). Creideann Ryanair gurb ionann ligean do TAP Air Portugal a choinneáil ar shliotáin nach mbeadh sí in ann iad a úsáid mar gheall ar chailliúint tráchta nó laghdú flít mar shampla gurb ionann acmhainn neamhchoitianta a chur i dtaisce agus, dá bhrí sin, gur cheart dífheistiú sliotán a bheith comhionann, ar a laghad, leis an laghdú i bhflít TAP Air Portugal. Ina theannta sin, bheadh an-éileamh ag aerlínte inmharthana ar shliotáin ag aerfoirt Liospóin agus ag aerfoirt Phorto.

(118)

Chun na críche sin, molann Ryanair gur cheart don Choimisiún breithniú a dhéanamh ar an méid ceart do TAP Air Portugal a chuirfeadh ar chumas na Portaingéile nascacht leordhóthanach a bheith aici agus nár cheart dó an hipitéis a chur as an áireamh go bhféadfadh an méid ceart le haghaidh TAP Air Portugal a bheith ionann agus imeacht ón margadh. I dtuairim Ryanair, níor cheart go n-eisiafadh an Coimisiún a priori cás nach soláthródh TAP Air Portugal ach seirbhísí cianaistir agus go ngníomhódh aerlínte eile (lena n-áirítear táillí ísle) mar oibreoirí códroinnte nó fiú mar oibreoirí de facto na mbealaí bailitheoirí reatha go Liospóin.

(119)

Ar deireadh, maidir le reo acmhainní agus laghdú gníomhaíochtaí, maíonn Ryanair nach ndéantar iniúchadh sa chinneadh tionscanta ar chás an mhéide a laghdú go leordhóthanach.

(120)

Ag an tús, nuair a cheadaigh EAA an Dlí Buiséid Stáit Phoiblí do 2021 i Samhain 2020, chuir Rialtas na Portaingéile EUR 500 milliún de thacaíocht airgeadais in áirithe do TAP SGPS, a gheall Stát na Portaingéile acmhainní Stáit a chur ar fáil, a mheasann EAA a bheith ina státchabhair nach dtugtar fógra ina leith don Choimisiún.

(121)

Déanann EAA gearán faoin gcaoi a gcaitear le TAP SGPS i bhfabhar TAP SGPS nuair a chuir an Stát tacaíocht airgeadais ar fáil chun cabhrú le TAP SGPS a athstruchtúrú a dhéanamh. Mar fhaisnéis chúlra, cuireann EAA in iúl gur iarr sé tacaíocht chomhréireach arís agus arís eile ar an bPortaingéil. D’ainneoin na n-iarrachtaí is fearr a rinne EAA agus na buntáistí a bhain leis an ngeilleagar a chur i láthair, dhiúltaigh an Phortaingéil breathnú ar na fíricí agus theip uirthi aon chabhair fhiúntach a thabhairt.

(122)

Cuireann EAA in iúl freisin go n-iompraíonn sé níos mó ná 1.4 milliún paisinéir ar a 8 500 eitilt, a raibh 430 000 de na heitiltí sin (cothrom le 30 % d’iomlán na bpaisinéirí a eitlíodh le linn na tréimhse sin) á n-iompar aige ón bPortaingéil nó go dtí an Phortaingéil. Ba í an chéad aerlíne sa Phortaingéil í a thosaigh ar oibríochtaí cairte i dtuaisceart na Brasaíle agus nuair a chuir TAP Air Portugal tús le heitiltí sceidealaithe chuig an réigiún sin agus nuair a thug sé rátaí an-íseal do na tionscnóirí turas, fuair EAA deiseanna nua. In 2020, mar gheall ar phaindéim COVID-19, príomhghníomhaíocht EAA a aistríodh chuig oibríochtaí cairtfhostaithe.

(123)

Dar le EAA, is é is aidhm don chabhair um athstruchtúrú tacaíocht leachtachta a chur ar fáil chun an plean athstruchtúraithe a chur chun feidhme agus cothromas diúltach an SGPS TAP a chothromú. Mar sin féin, tá an chabhair atá i gceist struchtúrtha den chuid is mó mar chothromas agus i bpáirt mar ráthaíocht, a thiontófar freisin go cothromas sa chás is díobhálaí mura mbaintear rochtain ar mhargaí caipitil amach. Is cosúil nach iomchuí an ionstraim chabhrach seo toisc go dtéann sí thar a bhfuil riachtanach. Ba leor beart nach mbeadh saofa chomh mór céanna i bhfoirm ráthaíochta airgeadais nach bhfuil cineál cothromais aici chun rochtain ar mhargaí caipitil a éascú agus ar an mbealach sin leachtacht agus sócmhainneacht TAP SGPS a athshlánú. Tríd an méid sin a dhéanamh bheadh sé de cheangal ar SGPS TAP a modhanna maoinithe féin a aimsiú agus, ar an gcaoi sin, cuspóirí na ranníocaíochta féin a bhaint amach freisin.

124.

Aontaíonn EAA leis na hábhair imní a chuir an Coimisiún in iúl ina réamhchinntí maidir le comhréireacht na cabhrach, go háirithe, an mbeadh leibhéal leordhóthanach ranníocaíochtaí dílse ag TAP SGPS. Ina theannta sin, cuireann EAA in iúl go bhfuil imní uirthi go bhfuil coinne ag an bPortaingéil cheana féin cúiteamh damáiste a dheonú faoi Airteagal 107(2)(b) CFAE.

125.

Mar Ryanair, déanann EAA gearán freisin faoi chur in eagar iomarcach an chinnidh tosaigh, rud a d’fhágfadh go mbeadh sé dodhéanta tráchtanna bríocha a dhéanamh ar chomhréireacht.

126.

Tacaíonn EAA leis an imní atá ar an gCoimisiún nach leor dúnadh na ngníomhaíochtaí a chailltear chun dul i ngleic le saobhadh iomaíochta de bharr an chúnaimh athstruchtúrúcháin agus molann sé nach leor na bearta atá molta ag Rialtas na Portaingéile sa phlean athstruchtúraithe chun aghaidh a thabhairt ar an saobhadh ar na comórtais a chruthaíonn an chabhair. Dar le EAA, tá gá le bearta níos cuimsithí chun saobhadh iomaíochta a theorannú, agus méid na cabhrach do TAP Air Portugal á chur san áireamh. Chun na críche sin, tá raon beart sainaitheanta ag EAA ar cheart a mheas go carnach go bhfuil gá leo chun teorainn a chur leis an saobhadh iomaíochta a chruthaítear le cúnamh den mhéid, den chineál agus de na saintréithe sin.

127.

Cuireann EAA tograí nithiúla ar fáil freisin maidir le bearta iomaíochta. Go háirithe, moltar ann gur cheart do TAP Air Portugal a sciar a laghdú ar bhealaí ar a bhfuil EAA i láthair freisin agus comhaontuithe oscailte comhroinnte cód le EAA maidir le heitiltí ón bPortaingéil chuig São Tomé e Principe agus chuig Guine Bissau. Cuireann EAA in iúl gurb é an t-aon oibreoir Portaingéalach é atá in ann eitiltí díreacha a oibriú go comhsheasmhach do São Tomé ó 2008. Ina theannta sin, ó Nollaig 2013 agus go ceann 3 bliana, chuir TAP Air Portugal eitiltí chuig Guine Bissau ar fionraí ar chúiseanna slándála agus le linn na tréimhse sin ba é EAA an t-aon oibreoir Portaingéalach a bhí in ann a chinntiú go mbíonn nasc idir na tíortha sin agus ar deireadh leis an saol ina labhraítear an Phortaingéilis. Ina theannta sin, chuir EAA in iúl gur cheart don Choimisiún gealltanas a iarraidh nach rachaidh TAP Air Portugal i mbun cleachtais chreachacha phraghsála ar bhealaí chuig São Tomé e Príncipe agus Guinea Bissau ina rachadh TAP Air Portugal agus EAA in iomaíocht go díreach.

128.

Ceanglaítear le EAA nach n-úsáideann TAP Air Portugal Státchabhair chun bealaí nua a oscailt i gcomparáid leis na bealaí a bhí á n-oibriú roimh an bpaindéim agus go dtugann sé suas minicíochtaí ar eitiltí do chinn scríbe brabúsacha. Thairis sin, molann EAA gur cheart do TAP Air Portugal a sliotáin a laghdú faoi 1/3 maidir le cinn scríbe inbhrabúsacha sainithe chun an bealach a réiteach d’aerlínte eile, lena n-áirítear EAA. Ina theannta sin, tá EAA den tuairim nach mór do TAP Air Portugal na bealaí ar fad a thosaigh sí le linn na paindéime a chur ar ceal.

129.

Thairis sin, iarrann EAA ar an gCoimisiún machnamh a dhéanamh ar dhá ghealltanas eile, gealltanas nach leathnóidh TAP Air Portugal isteach i ngníomhaíochtaí nua, amhail lastas agus paisinéirí, lena n-áirítear leis an bPortaingéil, agus mar an dara gealltanas go n-éireoidh TAP Air Portugal as oibríochtaí cairte, agus nach dtairgfidh sí eitiltí cairtfhostaithe d’oibreoirí turas ná do chliaint eile (e.g. d’fhoirne spóirt).

130.

Dar le EAA go dearfach go bhfuil pleananna TAP Air Portugal chun acmhainn a laghdú i dtaca le líon na n-aerárthaí agus molann sí gealltanas breise nach bhfaigheadh TAP Air Portugal aon aerárthach nua ar feadh tréimhse cúig bliana ar a laghad chun a flít a leathnú.

131.

Ar bhonn níos ginearálta, tugann EAA a cuid tuairimí maidir le hiomaíocht in earnáil na n-aerlínte sa Phortaingéil. Dar le EAA, ba cheart go mbeadh an Phortaingéil i bhfabhar iomaitheoirí nua a iontráil agus iomaitheoirí beaga atá ann cheana a leathnú trí fhormheas a thabhairt d’oibreoirí beaga chun oibriú sna príomhbhealaí lastais atá á n-oibriú faoi láthair ag TAP Air Portugal, ionas gur féidir le cuideachtaí eile (de chuid na Portaingéile) dul san iomaíocht ar na bealaí sin.

132.

Cé is moite de Chomhlachas Tráchtála Porto, léirigh na tríú páirtithe eile tacaíocht d’idirghabháil Stáit i bhfabhar TAP SGPS. Léiríonn an fhianaise a thug tríú páirtithe eile go bhfuil nascacht níos fearr agus iomaíocht níos fearr á baint amach ag TAP Air Portugal. Cuireann comhpháirtithe gnó agus comhlachtaí rialtais béim go háirithe ar an méid seo a leanas:

133.

Tagraíonn Comhlachas Tráchtála Porto don ráiteas ón bPortaingéil go bhfuil TAP Air Portugal ina cholún de gheilleagar na Portaingéile, go háirithe mar gheall ar an méid a chuir sí le forbairt thionscal na turasóireachta sa Phortaingéil. Dar le Comhlachas Tráchtála Phorto, áfach, tá an daonra, an ghníomhaíocht eacnamaíoch agus an tionscal turasóireachta dírithe, ní hamháin i Liospóin ach chomh maith leis sin ar oileáin na nAsór agus Mhaidéara, agus i dtuaisceart agus i ndeisceart na tíre chomh maith. Sa chomhthéacs sin, déanann Comhlachas Tráchtála Porto cáineadh go ndealraíonn sé nach bhfuil an comhtháthú agus an tseirbhís críche d’earnáil turasóireachta na tíre ar fad in easnamh sa phlean athstruchtúrúcháin nuair a tógadh iad, ar a laghad, tráth na cabhrach tarrthála.

134.

Ina litir, aithníonn Comhlachas Tráchtála Porto an tábhacht a bhaineann le mol Liospóin. Dar léi, is fearr is féidir nascacht aeir agus cosaint gníomhaíochtaí eacnamaíocha, lena n-áirítear gníomhaíochtaí earnáil na turasóireachta, a bhaint amach ar dhá bhealach. Ar an gcéad dul síos, ba cheart sliotáin TAP Air Portugal a leithroinnt ar chuideachta glan ó dhliteanais agus leasanna i gcuideachtaí eile. D’áiritheodh sé sin go bhféadfaí eitiltí cianaistir ar a dtugann suíomh geografach na tíre buntáiste iomaíoch a oibriú ón bPortaingéil agus gan iad a bheith caillte ag cónaitheoirí na Portaingéile. Ar an dara dul síos, trí thacaíocht a thabhairt chun bealaí a mhealladh ar mhargadh iomaíoch (le tairiscint atá oscailte d’oibreoirí leasmhara) ar eitiltí náisiúnta agus Eorpacha.

135.

Ina theannta sin, tá an t-amhras a tharraing an Coimisiún anuas ar Chomhlachas Tráchtála Porto. Tugann sé le fios, go háirithe, go ndealraíonn sé gur laghduithe sealadacha iad laghduithe tuarastail fhostaithe an tairbhí toisc nár aisghaireadh an comhaontú cómhargála ach nár cuireadh ar fionraí é. Chomh maith leis sin, maíonn sé nach nglactar leis go réasúnta go mbeidh a rannchuidiú leis an bplean athstruchtúraithe níos airde i dtaca le torthaí agus forbairtí cothromais le 11 bliana anuas, taifead stairiúil an Chomhshocraithe Cobhsaíochta agus Fáis (TAP SGPS) (agus TAP Air Portugal) maidir le torthaí agus forbairtí cothromais le 11 bliain anuas.

136.

Maidir leis an gcaidreamh idir na haerfoirt náisiúnta, deir Comhlachas Tráchtála Porto, contrártha don staid ag aerfoirt Phorto agus Faro ina bhfuil láithreacht TAP Air Portugal, go bhfuil TAP Air Portugal ceannasach ag aerfort Liospóin, chun dochair don dá aerfort náisiúnta eile agus do na pobail agus do na gníomhaíochtaí eacnamaíocha a fhreastalaíonn orthu agus a bhíonn ag brath orthu.

137.

Chuir údaráis na Portaingéile i bhfios go láidir nach bhfuil ach trí bharúil dhiúltacha curtha isteach ag trí pháirtí leasmhara as measc 40 pháirtí leasmhara a d’fhreagair an cinneadh tosaigh, ar barúlacha iad a léiríonn ábhair imní maidir le cúnamh athstruchtúrúcháin a dheonú do TAP SGPS. D’athdhearbhaigh tromlach mór na mbarúlacha tábhacht TAP SGPS agus an gá lena inmharthanacht fhadtéarmach a áirithiú. Dá réir sin, cuireann údaráis na Portaingéile in iúl go soiléir go gcuireann an cúnamh um athstruchtúrú do TAP SGPS le cuspóir dea-shainithe comhleasa, ós rud é go bhfuil ról lárnach gan amhras ag TAP Air Portugal i nascacht na Portaingéile agus i ngeilleagar na Portaingéile, chomh maith le bheith bunaithe sa chinneadh tosaigh. An dlúthchaidreamh atá ag TAP Air Portugal leis an earnáil turasóireachta sa Phortaingéil, earnáil a bhfuil an-tábhacht ag baint leis do gheilleagar na tíre agus don téarnamh tar éis na géarchéime in 2008, beidh sé fíorthábhachtach i ndiaidh paindéim COVID-19. Cinntíonn na seirbhísí a chuireann TAP Air Portugal ar fáil go mbíonn nascacht ann le tíortha ina labhraítear an Phortaingéilis agus le tíortha a bhfuil pobail thábhachtacha Phortaingéalacha acu, nach féidir le haeriompróirí eile iad a ionadú go héasca, eadhon iompróirí ísealchostais.

138.

Murab ionann agus an méid atá molta ag Ryanair, tairgeann aerlínte eile roinnt nasc cianaistir ó Liospóin, ach ní bhíonn ach minicíocht theoranta acu agus is beag ceann scríbe a bhíonn acu. Níor fheidhmigh Delta Boston go hachomair in 2019 mar sheirbhís buaicshéasúir amháin, ach cuireann TAP Air Portugal seirbhís bliana ar fáil agus lean sé air ag déanamh amhlaidh tríd an ngéarchéim. Mar an gcéanna, d’oibrigh Aontaithe Washington, DC amháin i séasúir an tsamhraidh agus níor choinnigh sé an tseirbhís, agus tá TAP Air Portugal ag eitilt ann. Maidir le Nua-Eabhrac, d’fheidhmigh Delta seirbhís laethúil feadh na bliana ach laghdaigh sé í go trí eitilt in aghaidh na seachtaine le linn na géarchéime, agus d’éirigh le TAP Air Portugal seirbhís laethúil dhúbailte a chur ar fáil, rud a lean de nascacht riachtanach a chur ar fáil don Phortaingéil. Tá seirbhís laethúil, atá á cothabháil, ach United and TAP Air Portugal are both in the Star Alliance and United are both from connectivity on to TAP Air Portugal’s short-haul services, which help to maintain their operation. Is amhlaidh atá i gcás eitiltí Air Canada ó Toronto agus Montréal. Bheadh seirbhísí Star Alliance i mbaol chomh maith dá gcuirfí deireadh le hoibríochtaí TAP Air Portugal ag Liospóin.

139.

Ina theannta sin, tá roinnt míchruinnis i mbarúlacha Ryanair, rud a d’fhéadfadh a bheith míthreorach do mheasúnú an Choimisiúin. Mar shampla, ní oibríonn SATA Air Açores eitiltí idir na hAsóir agus an Phortaingéil ar an mórthír (is é sin Aerlínte na nAsór amháin) agus níl aon nasc bád farantóireachta ann le Réigiúin Fhéinrialaitheacha na nAsór agus Mhaidéara. Cé is moite d’eitiltí intíre i mórthír na Portaingéile agus go pointe teoranta, ní féidir córas iarnróid ardluais, cuideachtaí bus idirchathrach nó naisc farantóireachta atá ann cheana a chur in ionad fhormhór na seirbhísí arna soláthar ag TAP Air Portugal, go príomha toisc nach raibh na modhanna iompair sin ar fáil do na cinn scríbe a bhfuil TAP Air Portugal ag eitilt orthu.

140.

Tugann údaráis na Portaingéile dá n-aire nach bhfuil ról coibhéiseach ag aon aerlíne eile a oibríonn chuig an bPortaingéil agus uaithi, rud nach féidir le haerlínte eile a chinntiú amach anseo. Is gné é sin nach ndéanann Ryanair agus EAA araon a mheas, nuair a dhéantar comparáid idir oibríocht TAP Air Portugal agus oibríocht aerlíne ar chostas íseal nach n-oibríonn ach naisc thar a bheith brabúsach nó a fheidhmíonn aeriompróir cairte agus soláthraí léasaithe fhliuch den chuid is mó (ACMI: Aerárthaí, foireann, cothabháil, árachas) le leas an phobail teoranta. Murab ionann agus an méid a thugann sé le tuiscint, ní hionann Ryanair agus rogha eile ar TAP Air Portugal. Mar a luadh roimhe seo, i samhradh 2019, […] níor fhreastal aon aerlíne eile ar na cinn scríbe a thairg TAP Air Portugal ó Liospóin, agus ba naisc cianaistir le Meiriceá Thuaidh agus le Meiriceá Theas, chomh maith leis an Afraic, a bhformhór.

141.

Cé go bhfuil sé ceart a rá go dtéann Ryanair agus TAP Air Portugal san iomaíocht ceann le ceann ar cheann ar bhealaí idirnáisiúnta áirithe i roinnt cathracha móra san Eoraip, is fiú a mheabhrú nach dtéann Ryanair san iomaíocht ach le TAP Air Portugal ar na bealaí is brabúsaí agus nach gcuireann sé aon nasc fada ar fáil. Tapáil TAP Air Portugal bealaí gearr-iompair brabúsacha a fhágáil go Ryanair agus iomaitheoir amháin a bhaint as naisc idir-roinne go Liospóin. Go bunúsach, is lú an iomaíocht a bheadh ann, go bunúsach, ar bhealaí tarraingteacha agus ar bhealaí nach mbeadh chomh tarraingteach céanna.

142.

I gcás EAA, ba cheart a thabhairt faoi deara nach bhfuil suíomh ábhartha ag an aerlíne i margadh na Portaingéile, ar aeriompróir beag í a bhfuil 7 aerárthach acu a dhíríonn ar sholáthar seirbhísí (ar a dtugtar “léas fliuch” le haerárthaí, cothabháil, criú agus árachas a chuirtear ar fáil) d’aerlínte eile agus do chairteitiltí, nach margaí iad ina bhfuil suíomh ábhartha ag TAP Air Portugal. Níl sé i láthair ag EAA, níl na hacmhainní ná an eagraíocht atá de cheangal uirthi a chur in ionad aerlíne amhail TAP Air Portugal (mar shampla, níl acmhainní ná acmhainní leordhóthanacha díolacháin agus dáileacháin ag EAA).

143.

Cé go dtugann barúlacha EAA i dtreo fás áirithe réamh-mheasta flít (nár nochtadh d’údaráis na Portaingéile mar gur faisnéis rúnda de chuid EAA é seo), ní dócha go mbainfeadh EAA méid cabhlaigh amach atá inchomparáide le TAP Air Portugal. Ós rud é gur aeriompróir beag é, gan láithreacht shuntasach ag aerfort Liospóin, tá na hinfheistíochtaí atá de dhíth chun EAA a bheith in áit TAP Air Portugal suntasach agus thar a bheith deacair a fháil amach anseo. Ós rud é gur dhírigh EAA ar sheirbhísí ACMI a chur ar fáil d’iompróirí eile, lena n-áirítear TAP Air Portugal, tugann údaráis na Portaingéile dá n-aire go bhféadfadh athstruchtúrú rathúil ar TAP Air Portugal comhaontuithe seirbhíse breise a dhéanamh idir an dá chuideachta sin.

144.

D’athdhearbhaigh údaráis na Portaingéile a gconclúid, i bhfianaise na ndeacrachtaí a bhí ann roimhe seo i ndáil le SGPS TAP agus tionchar phaindéim COVID-19, go gcuireann tacaíocht stáit i bhfoirm cothromais struchtúr airgeadais níos fearr ar fáil do TAP SGPS chun a chlár comhardaithe a neartú.

145.

Maidir le tuairimí Ryanair agus EAA, cuireann údaráis na Portaingéile i bhfios go láidir, de réir phointe 58 de Threoirlínte R&R, go bhfuil cead ag na Ballstáit foirm an chúnaimh athstruchtúrúcháin a roghnú. Agus an méid sin á dhéanamh acu, ní cheanglaítear orthu comparáid uileghabhálach a dhéanamh ar na roghanna go léir atá ar fáil. Ba cheart dóibh cineál deacrachtaí an tairbhí a mheas agus ionstraimí iomchuí a roghnú chun déileáil leo. Rinne údaráis na Portaingéile an cleachtadh sin go forleathan agus cuireadh faoi bhráid an Choimisiúin é lena mheasúnú\. Rinneadh na bearta státchabhrach ar thug an Phortaingéil fógra ina leith a fhorléiriú chun tacaíocht leachtachta a thabhairt chun bearta an phlean athstruchtúraithe a chur chun feidhme agus chun aghaidh a thabhairt ar staid dhiúltach cothromais an Chomhshocraithe Cobhsaíochta agus Fáis (TAP SGPS).

146.

Go háirithe, chuir TAP SGPS cothromas scairshealbhóirí diúltacha EUR […] milliún le chéile idir 2006 agus 2015, de bharr […]. Agus tábhacht ghnó na haerlíne ar ioncam TAP SGPS á chur san áireamh, […]. Maidir le TAP Air Portugal, cé go raibh an aerlíne ar chonair fáis ó thaobh oibríochta de, de bharr próiseas claochlaithe a sheoladh, ní raibh TAP Air Portugal in ann a cuid costas a laghdú go suntasach fós agus comparáid á déanamh aici le hiomaitheoirí, agus chuir sí brabúsacht níos ísle i láthair go seasta faoi thionchar éifeachtúlacht níos ísle agus costais urghnácha.

147.

Ina theannta sin, cuireadh isteach ar phróiseas claochlaithe TAP Air Portugal mar thoradh ar phaindéim dhomhanda COVID-19 agus ar an ngéarchéim eacnamaíoch a tháinig ina dhiaidh sin, as ar eascair géarghéarchéim leachtachta as ar eascair deonú cúnaimh tarrthála ag údaráis na Portaingéile, in 2020. Cheana féin ag deireadh 2020, thug an tAerthionscail le fios go soiléir go mbeadh suíomh suntasach diúltach glan airgid thirim ag TAP Air Portugal in 2021 agus in 2022 in éagmais téarnamh margaidh.

148.

Ós rud é nach raibh margaí caipitil ar fáil d’iasachtaithe aerlíne amhail TAP SGPS, ba é an t-aon rogha a bhí ar fáil in 2020 dul i muinín chistiú an Stáit. Bain úsáid as bainistíocht SGPS Tá […]. Mar sin féin, dúnadh na margaí maoinithe fiachais den chuid is mó d’aerlínte tar éis do phaindéim COVID-19 a bheith curtha ar bun agus institiúidí airgeadais i gcoitinne ag laghdú go mór a dteorainneacha creidmheasa don earnáil. Chun leachtacht a uasmhéadú, rinne TAP Air Portugal iarracht na haerárthaí sin a bhí faoi úinéireacht na cuideachta a dhíol ([…]). Sócmhainní eile […].

149.

Faoi láthair, sula dtabharfar tacaíocht stáit incriminteach agus d’ainneoin iarrachtaí agus plé TAP le hinstitiúidí airgeadais agus geallsealbhóirí eile, ní bheifear in ann cistí breise a chruinniú ó mhargaí príobháideacha le haghaidh SGPS TAP faoi na dálaí reatha agus, go cinnte, ní bheifear in ann iad a chruinniú sula ndéanfar an plean athstruchtúraithe a fhormheas. Fágann sé sin gurb é Stát na Portaingéile, atá ina phríomh-scairshealbhóir freisin, an t-aon fhoinse inmharthana maoinithe (nó soláthraí ráthaíochta maoinithe) don chuideachta.

150.

Sa chomhthéacs sin, i bhfianaise nach bhfuil fáil ar mhargaí caipitil ag an gcéim seo le haghaidh SGPS TAP agus staid cothromais agus leachtachta na cuideachta, is é conclúid údaráis na Portaingéile go soláthraíonn tacaíocht Stáit i bhfoirm cothromais struchtúr airgeadais níos fearr do TAP SGPS chun a clár comhardaithe a neartú. Ina theannta sin, mar aon le cur chun feidhme na mbeart atá leagtha amach sa phlean athstruchtúraithe (eadhon na bearta a bhaineann le cabhlach, gréasán agus athstruchtúrú costais), táthar ag súil go n-éascófar leis an státchabhair an rochtain atá ag an bPortaingéil ar na margaí caipitil le linn na tréimhse ó […] ar aghaidh, mar aon le cur chun feidhme na mbeart a leagtar amach sa phlean.

151.

In ainneoin na héiginnteachta atá ann faoi láthair maidir leis an gconair téarnaimh éilimh a bhaineann leis an staid paindéime, athdhearbhaíonn údaráis na Portaingéile go bhfuil na réamh-mheastacháin airgeadais atá sa phlean athstruchtúraithe bunaithe ar thoimhdí daingne, a d’fhéadfaí a mheas fiú a bheith coimeádach. Glactar leis sa phlean athstruchtúraithe go bhfuiltear ag súil le hathshlánú éilimh, i dtéarmaí líon na bpaisinéirí arna n-iompar, rud atá níos ísle de ghnáth ná mar a tuartar in IATA. Ar an gcaoi chéanna, tosaíonn conair ioncaim an phlean athstruchtúraithe ó phointe níos ísle in 2021 i gcomparáid le réamhaisnéisí paisinéirí. Ionchorpraítear freisin sa phlean athstruchtúraithe roinnt solúbthachta chun acmhainn agus oibríochtaí an tairbhí a oiriúnú de réir an éilimh intuartha, agus tiomantas uasta an chabhlaigh á urramú ag an am céanna.

152.

Léirítear sa mheasúnú airgeadais agus sna réamh-mheastacháin go bhféadfadh TAP SGPS […] a bhaint amach leis na bearta athstruchtúraithe atá beartaithe agus dá dtabharfaí tacaíocht leis an gcabhair sin. Is fianaise é na réamh-mheastacháin ar thoradh thart ar […] % ar chothromas in 2024 agus 2025, faoi dheireadh na tréimhse athstruchtúraithe. Leanann na torthaí a bhfuiltear ag súil leo leis an argóint go n-áiritheofaí inmharthanacht fhadtéarmach an tairbhí leis an bplean athstruchtúraithe. Go deimhin, cuirtear na torthaí sin i gcomparáid go fabhrach leis an gcostas (deis) cothromais ar fud earnálacha eacnamaíocha sa Phortaingéil (10,9 %) agus le hearnáil na heitlíochta (8,5 %) an tairbhí. Tá príomhtháscairí eile amhail an cóimheas idir ROCE agus Cothromas le Sócmhainní […] agus tá siad láidir fiú i gcás díobhálach.

153.

Thairis sin, cinnteoidh dífheistiú na gcaillteanas agus na ngnólachtaí nach bhfuil lárnach atá leagtha amach sa phlean athstruchtúrúcháin, eadhon M&E Brasil, nach ndéanfaidh aon chaillteanas eile mar thoradh ar na gníomhaíochtaí sin damáiste a dhéanamh don téarnamh. I bhfianaise an méid thuas, athdhearbhaíonn Poblacht na Portaingéile gur forbraíodh an plean athstruchtúraithe chun aghaidh a thabhairt go sonrach ar na deacrachtaí a bhí ag TAP SGPS san am a chuaigh thart agus chun a inmharthanacht fhadtéarmach a áirithiú.

154.

Maidir le comhréireacht na cabhrach, chuir údaráis na Portaingéile isteach an tairbhí sin ag iarraidh foinsí breise ranníocaíochta féin a dhaingniú óna gheallsealbhóirí, eadhon na foinsí sin a bhaineann le gealltanais tairisceana breise le haghaidh léasanna aerárthaí, chomh maith le tarscaoiltí suntasacha ó shealbhóirí bannaí, ar cheart iad a mheas mar chomhroinnt ualaigh ó chreidiúnaithe an tairbhí atá ann cheana. Fiú amháin nuair a chuirtear san áireamh léasanna breise aerárthaí, méadaítear leibhéal na ranníocaíochta féin do na costais athstruchtúraithe go dtí […]%. Ba chóir a mheas gur leor an leibhéal ranníocaíochta féin sa chás áirithe de SGPS TAP agus i gcomhthéacs phaindéim COVID-19, ós rud é go gceadaítear leis na Treoirlínte R&R na rialacha maidir le Státchabhair a chur i bhfeidhm ar bhealach níos solúbtha agus níos coigeartaithe, go háirithe in imthosca eisceachtúla.

155.

Níl moltaí Ryanair maidir leis an bhféidearthacht go n-úsáidfí soláthar urrúis chomhthaobhaigh indéanta i gcás TAP SGPS. Maidir le líomhaintí Ryanair go n-úsáidtear easpa rochtana ar mhargaí caipitil chun an chabhair a bhoilsciú trí mhaolán EUR […] milliún, níor beartaíodh an maolán sin ach mar bheart réamhchúraim a leagadh amach sa chéad phlean athstruchtúraithe agus ní mheastar é a thuilleadh.

156.

Rinne údaráis na Portaingéile cur síos ar iarrachtaí TAP SGPS le déanaí a chóimheas ranníocaíochta féin a fheabhsú, lena n-áirítear: (i) foinsí breise maoinithe nua a lorg in ainneoin na ndúshlán eisginiúil atá ann faoi láthair agus na ndálaí margaidh atá ann faoi láthair; (ii) tacaíocht a fháil ó sholáthraithe fiachais láithreacha; Agus (iii) féachaint ar iontráil infheisteoirí nua. Ó glacadh an cinneadh tosaigh, bhí TAP Air Portugal in ann gealltanais bhreise a bhaint amach chun EUR […] milliún a mhaoiniú i gconarthaí nua léasanna aerárthaí a thiocfaidh i gcrích in 2021 agus in 2022, de thoradh ar na gealltanais léasa airgeadais EUR […] milliún atá sa phlean athstruchtúraithe cheana féin. Dá réir sin, tá méid iomlán na ranníocaíochta dílse a eascraíonn as léasú aerárthaí bunaithe ar ghealltanais dhlíthiúla cheangailteacha arna ndéanamh leis na léasóirí méadaithe go dtí EUR […] milliún ar deireadh. Thairis sin, d’éirigh le SGPS TAP tacaíocht a fháil ó sholáthraithe fiachais atá ann cheana, trí tharscaoileadh suntasach a fháil, rud a sheachnódh tús a chur le roghanna aisíoca luatha agus a mbeadh iarmhairtí tromchúiseacha acu do leachtacht an tairbhí.

157.

Maidir le comhroinnt dualgas, tá sé tábhachtach go gcuirfí san áireamh an comhthéacs ina bhfuair Stát na Portaingéile, ón AGW, scaireanna arb ionann iad agus 22,5 % de scairchaipiteal TAP SGPS agus a cuireadh isteach, go díreach, i scairchaipiteal TAP SGPS. Comhaontaíodh an t-idirbheart sin d’fhonn an dúsháinn a shárú san idirbheartaíocht maidir leis an iasacht tarrthála a dheonú do TAP SGPS agus chun go bhféadfaí í a chur chun feidhme go práinneach.

158.

Ag an am sin, ní raibh na páirtithe in ann méid deiridh na cabhrach um athstruchtúrú a thuar, a raibh gá le coigeartuithe mar gheall ar chineál fada an phaindéime, agus dá bhrí sin an íobairt iarbhír a chaithfeadh na scairshealbhóirí a fhothú chun críocha comhroinnt ualaigh. Sa chomhthéacs sin, […] ([…]% […])

159.

Ina theannta sin, agus chun cás den sórt sin a chosc, HPGB […]%. […]. De réir na Portaingéile, is éard a bheadh i gceist leis sin ná ualach a roinnt ag HPGB, toisc nach mbainfidh sé tairbhe as aon ghnóthachain luacha amach anseo a bheadh mar thoradh ar chothromas an Stáit a instealladh.

160.

Déanfaidh an Coimisiún measúnú ar dtús ar na bearta atá le soláthar chun plean athstruchtúraithe TAP SGPS a mhaoiniú, eadhon an iasacht tarrthála EUR 1.2 billiún atá le comhshó ina cothromas, an ráthaíocht Stáit de EUR […] milliún ar iasacht EUR […] milliún atá le cur in ionad cothromais, chomh maith leis an instealladh cothromais díreach de EUR […] milliún atá le cur i gcrích in 2022, lena mbaineann státchabhair de réir bhrí Airteagal 107(1) CFAE, agus más amhlaidh atá, an bhfuil cúnamh den sórt sin dleathach agus comhoiriúnach leis an margadh inmheánach.

161.

De réir Airteagal 107(1) CFAE, “[a]ch amháin mar a bhforáiltear a mhalairt sna Conarthaí, aon chabhair a thabharfaidh Ballstát nó a thabharfar trí bhíthin acmhainní Stáit i bhfoirm ar bith, agus a bhéarfaidh nó is baolach a bhéarfadh saobhadh ar iomaíocht trí thaobhú le gnóthais áirithe nó le táirgeadh earraí áirithe, ní luífidh sí leis an margadh inmheánach sa mhéid go dtéann sí i gcion ar an trádáil idir Ballstáit”.

162.

Chun beart a cháiliú mar chabhair de réir bhrí Airteagal 107(1) CFAE, ceanglaítear go gcomhlíonfar na coinníollacha carnacha seo a leanas: (i) nach foláir an beart a bheith inchurtha i leith an Stáit agus a mhaoiniú trí acmhainní Stáit; (; (ii) nach mór don bheart buntáiste a thabhairt dá fhaighteoir; (iii) nach mór buntáiste a bheith roghnach; Agus (iv) nach mór dó iomaíocht a shaobhadh nó bagairt a dhéanamh lena saobhadh agus ní mór dó difear a dhéanamh do thrádáil idir Ballstáit. Is iomchuí, dá bhrí sin, scrúdú ar leithligh a dhéanamh féachaint an bhfuil na bearta cáilithe mar chabhair.

(163)

Tá gníomhartha riaracháin agus cinntí poiblí i gceist leis na bearta agus maoineofar iad ó bhuiséad an Stáit (aithris (42)).

(164)

Chun críocha Airteagal 107(1) CFAE, dá bhrí sin, baineann na bearta le hacmhainní Stáit agus tá an cinneadh na bearta sin a dheonú inchurtha i leith Stát na Portaingéile.

(165)

Tugann an Coimisiún dá aire go bhfuil fógra tugtha ag an bPortaingéil gur bearta Státchabhrach iad na bearta. Ní dhéantar leis an dearbhú sin an Coimisiún a urscaoileadh ó scrúdú a dhéanamh an bhfuil Státchabhair i gceist leis na bearta agus, go háirithe, an bhfuil siad i bhfabhar an tairbhí sa chás sin d’oibreoir margaidh a bhfuil scaireanna aige i staid chomh gar agus is féidir do chás na Portaingéile, agus nach ndéanfadh siad cinneadh den chineál céanna agus go ndeonódh siad na bearta céanna faoi na coinníollacha céanna, agus aon sochair a mbeifí ag súil leo ina cháil mar údarás poiblí (52) á fhágáil ar leataobh.

(166)

Ní mór don Choimisiún scrúdú a dhéanamh an gcáilíonn na bearta mar chabhair sa chaoi is go dtugann siad buntáiste eacnamaíoch don tairbhí (53). Is féidir buntáiste den sórt sin a bhaint de thátal as an bhfíoras nach féidir leis an tairbhí caipiteal a fháil nó maoiniú fiachais a chruinniú faoi dhálaí margaidh gan tacaíocht phoiblí (aithrisí (39) fonóta 31). Ar an gcuma chéanna, is léir ón measúnú ar cé acu a thabharfadh nó nach gcuirfeadh oibreoir margaidh i staid chomh gar agus is féidir do shuíomh Ard-Stiúrthóireacht an Aistriúcháin nó an DGTF nó Parpública an maoiniú céanna (“tástáil ar oibreoir geilleagair mhargaidh”) go dtugann an cistiú poiblí atá i gceist buntáiste nuair a chuirtear i gcomparáid le dálaí an mhargaidh é.

167.

Dá bhrí sin, cuireann na bearta cistiú ar fáil nach féidir leis an tairbhí a fháil ar an margadh agus nach bhféadfadh sé a fháil ar an margadh. Ní sholáthródh oibreoir margaidh i staid atá chomh gar agus is féidir do ASA nó Parpública maoiniú comhchosúil.

168.

Dá bhrí sin, tugann na bearta buntáiste eacnamaíoch don tairbhí de réir bhrí Airteagal 107(1) CFAE.

169.

Deonófar na bearta trí lánrogha a fheidhmiú i gcás méid ad hoc a chinnfear trí thagairt a dhéanamh do riachtanais shonracha phlean athstruchtúraithe an tairbhí (aithrisí (38)-(43)). Níl an cistiú poiblí, cibé acu de réir ionstraimí nó méid, mar chuid de bheart beartais eacnamaíoch níos leithne, ginearálta, chun tacaíocht a thabhairt do ghnóthais atá i staid dhlíthiúil agus eacnamaíoch inchomparáide atá gníomhach in earnáil an aeriompair nó in earnáil eacnamaíoch eile. Mar atá ráite ag an gCúirt, nuair atá cabhair aonair i gceist, is leor, i bprionsabal, an buntáiste eacnamaíoch a shainaithint chun tacú leis an toimhde go bhfuil beart roghnaitheach (54). Tá sé sin amhlaidh beag beann ar cibé an bhfuil oibreoirí ar na margaí ábhartha atá i staid inchomparáide fíorasach agus dlí.

170.

Dá bhrí sin, tá na bearta roghnaitheach de réir bhrí Airteagal 107(1) CFAE.

171.

An earnáil aeriompair agus earnáil na seirbhísí lastais ina bhfuil an tairbhí gníomhach, tá sí oscailte don iomaíocht agus don trádáil idir na Ballstáit. Cuireann aerlínte eile atá ceadúnaithe san Aontas Eorpach seirbhísí aeriompair ar fáil a nascann aerfoirt na Portaingéile, go háirithe Liospóin, le cathracha eile an Aontais. Dá bhrí sin, trí oibriú leanúnach na seirbhísí aeriompair a sholáthraíonn an tairbhí a choinneáil ar bun, is dóigh go ndéanfaidh na bearta difear don trádáil idir na Ballstáit.

172.

Trí rochtain ar chistiú a dheonú ar choinníollacha nach bhfaigheadh sé ar an margadh murach sin, is dóigh go bhfeabhsóidh an cistiú poiblí seasamh an tairbhí maidir le gnóthais atá in iomaíocht iarbhír nó maidir le gnóthais a d’fhéadfadh a bheith ann nach bhfuil rochtain acu ar thacaíocht Stáit ón bPortaingéil nó a bhfuil orthu oibríochtaí a mhaoiniú ar dhálaí margaidh.

173.

Dá thoradh sin, is dócha go ndéanfaidh na bearta a dtugtar fógra dóibh saobhadh a dhéanamh ar iomaíocht nó gur dócha go ndéanfaidh siad saobhadh ar an iomaíocht agus go ndéanfaidh siad difear don trádáil idir na Ballstáit.

174.

I bhfianaise an méid thuas, measann an Coimisiún gurb ionann na bearta ar tugadh fógra fúthu agus atá i bhfabhar CCF agus Státchabhair de réir bhrí Airteagal 107(1) CFAE.

(175)

Tar éis don Chúirt Ghinearálta an chéad chinneadh maidir le cúnamh tarrthála a neamhniú an 19 Bealtaine 2021 (aithris (2)), chuir an Chúirt Ghinearálta éifeachtaí an bhreithiúnais ar fionraí ar bhonn Airteagal 264(2) CFAE go dtí go nglacfaidh an Coimisiún cinneadh nua laistigh de thréimhse dhá mhí. An 16 Iúil 2021, ghlac an Coimisiún cinneadh nua lena bhformheastar an chabhair tarrthála do TAP SGPS mar a fógraíodh é an 8 Meitheamh 2020, agus mar thoradh air sin ní mór a mheas go bhfuil an cúnamh tarrthála do TAP SGPS dleathach.

176.

De réir aithris (16) den chinneadh tosaigh maidir le cúnamh tarrthála, beartaíodh go n-aisíocfar an chabhair tarrthála suas le huasmhéid EUR 1.2 billiún nó meascán de ráthaíochtaí iasachta agus iasachta, laistigh de shé mhí ó dháta eisíocaíochta na chéad tráthchoda, ach amháin má bhí an Phortaingéil chun plean athstruchtúraithe a thíolacadh lena fhormheas ag an gCoimisiún roimh an dáta sin. An 10 Nollaig 2020, i.e. laistigh de shé mhí tar éis don Choimisiún an chabhair tarrthála a fhormheas sa chéad chinneadh maidir le cúnamh tarrthála, chuir an Phortaingéil plean athstruchtúraithe faoi bhráid an Choimisiúin. Dá bhrí sin, de réir phointe 55(d)(ii) de Threoirlínte R&R, cuireadh síneadh go huathoibríoch le húdarú an chúnaimh tarrthála agus leis an tréimhse aisíocaíochta go dtí go ndéanfaidh an Coimisiún cinneadh críochnaitheach ar an bplean athstruchtúraithe agus ar chabhair tacaíochta.

177.

Ina chuid barúlacha ar an gcinneadh tosaigh, áitíonn EAA, trí Dhlí Buiséid an Stáit Phoiblí a fhormheas do 2021 i Samhain 2020, lenar chuir Rialtas na Portaingéile EUR 500 milliún de thacaíocht airgeadais i leataobh do TAP SGPS, dheonaigh an Phortaingéil cúnamh neamhdhleathach do TAP SGPS (aithris (120)). Ní mór a mheabhrú nach ionann ainmniú cistí chun críche speisialta i mbuiséad náisiúnta agus deonú cabhrach. Chun go measfar go gcuirfear cabhair i bhfeidhm, is gá an ceart chun tacaíocht a fháil, arna soláthar trí acmhainní Stáit, a thabhairt don tairbhí faoin reachtaíocht náisiúnta is infheidhme, nach raibh i gceist leis an EUR 500 milliún atá curtha in áirithe.

178.

Maidir leis na cistí thuasluaite, mhínigh an Phortaingéil nár ghlac sí an gníomh cur chun feidhme is gá ná nár forghníomhaíodh an fhoráil bhuiséadach chun na hacmhainní sin a chur ar fáil do SGPS TAP nó lena dtugtar teideal do TAP SGPS iad a fháil. Dá bhrí sin, níor dheonaigh an Phortaingéil cabhair um athstruchtúrú de shárú ar Airteagal 108(3) CFAE.

179.

Dá réir sin, tá an oibleagáid neamhghníomhaíochta atá leagtha síos in Airteagal 108(3) CFAE comhlíonta ag an bPortaingéil agus is ionann an chabhair um athstruchtúrú i bhfabhar TAP SGPS agus státchabhair dhleathach.

180.

Faoi Airteagal 107(3)(c) CFAE, féadfaidh an Coimisiún cabhair a údarú chun forbairt gníomhaíochtaí eacnamaíocha áirithe nó limistéar eacnamaíoch áirithe a éascú, i gcás nach ndéanann an chabhair sin dochar do dhálaí trádála go feadh méid a bheadh contrártha don leas coiteann.

181.

Dá bhrí sin, d’fhonn a mheas go bhfuil sé ag luí leis an margadh inmheánach faoin bhforáil sin, ní mór do státchabhair dhá choinníoll a chomhlíonadh, agus is é an chéad cheann nach mór é a cheapadh chun forbairt gníomhaíochtaí eacnamaíocha áirithe nó limistéar eacnamaíoch áirithe a éascú agus an dara coinníoll, arna shloinneadh i dtéarmaí diúltacha, ós rud é nach foláir dó gan dochar a dhéanamh do dhálaí trádála go feadh méid atá contrártha leis an leas coiteann. Ní dochar an méid thuas don fhíoras nach mór comhlíonadh dhlí an Aontais (55) a áirithiú le cinntí arna nglacadh ag an gCoimisiún ar an mbonn sin.

182.

I bhfianaise an fhógra agus na faisnéise a bailíodh le linn an imscrúdaithe fhoirmiúil ar an gcabhair um athstruchtúrú, ní fhágann sé go bhféadfadh sárú ar fhoráil ábhartha de dhlí an Aontais a bheith i gceist leis an gcabhair um athstruchtúrú, nó leis na coinníollacha a ghabhann léi, ná leis na gníomhaíochtaí eacnamaíocha a éascaíonn an chabhair. Go háirithe, tá an beart iomaíochta arb é atá ann aistriú sliotán ag aerfort Liospóin bunaithe ar na rialacha atá sainmhínithe i ndlí an Aontais (aithris (96) agus aithris (295)) agus ní mór don sealbhóir nua sliotán gealltanas a thabhairt dlí saothair infheidhme an Aontais a chomhlíonadh (aithris (88)(d)). Ina theannta sin, tá cáineadh ó EAA go sáraíonn an chabhair prionsabal an neamh-idirdhealaithe a leagtar amach in CFAE (aithris (121)) gan bhunús. I ndlí an Aontais, ní chuireann prionsabal na córa comhionainne bac ar chabhair ad hoc um athstruchtúrú a dheonú faoi Airteagal 107(3)(c) CFAE. Ar chaoi ar bith, tugann an Coimisiún dá aire go bhfuil difríocht oibiachtúil idir seasamh an tairbhí agus seasamh na n-aerlínte eile a oibríonn eitiltí sa Phortaingéil nó eitiltí chuig an bPortaingéil agus ón bPortaingéil, i bhfianaise a incháilitheachta maidir le cabhair faoi Threoirlínte R&R agus i bhfianaise na n-iarmhairtí a bheadh i gceist dá dteipfeadh air. Dá bhrí sin, is faoin bPortaingéil atá sé cinneadh a dhéanamh cabhair um athstruchtúrú a dheonú don tairbhí amháin, agus ní d’aerlínte eile atá ag oibriú sa Bhallstát sin faoi Airteagal 107(3)(c) CFAE. Thairis sin, níor chuir an Coimisiún tuairim réasúnaithe chuig an bPortaingéil maidir le sárú féideartha ar dhlí an Aontais a mbeadh baint aige leis an gcás seo, ná níl aon ghearáin ná aon fhaisnéis faighte aige a d‘fhéadfadh a thabhairt le tuiscint go bhféadfadh an státchabhair, na coinníollacha a ghabhann léi nó na gníomhaíochtaí eacnamaíocha arna n-éascú leis an gcabhair a bheith contrártha d’fhorálacha ábhartha dhlí an Aontais, seachas Airteagal 107 agus Airteagal 108 CFAE.

183.

Measann an Phortaingéil gur féidir an chabhair athstruchtúrúcháin a dhearbhú i gcomhréir leis an margadh inmheánach de bhun Threoirlínte R&R.

184.

I bhfianaise chineál agus aidhmeanna na státchabhrach atá i gceist agus na n-éileamh ó údaráis na Portaingéile, measúnóidh an Coimisiún an gcomhlíonann an maoiniú atá beartaithe chun tacú leis an gcabhair athstruchtúrúcháin na forálacha ábhartha atá leagtha síos sna Treoirlínte R&R. Sna Treoirlínte T&R, leagann an Coimisiún amach na coinníollacha faoina bhféadfar a mheas go bhfuil cúnamh Stáit chun gnóthais neamhairgeadais atá i gcruachás a tharrtháil agus a athstruchtúrú comhoiriúnach leis an margadh inmheánach ar bhonn Airteagal 107(3)(c) CFAE.

185.

Agus scrúdú á dhéanamh an bhfuil drochthionchar ag cabhair um athstruchtúrú ar dhálaí trádála a mhéid atá contrártha leis an leas coiteann, déanann an Coimisiún tástáil um chothromú de réir Airteagal 107(3)(c) CFAE agus Threoirlínte R&R. Sa tástáil sin, ar choinníoll go bhfuil an tairbhí i dteideal cabhair um athstruchtúrú a fháil, measann an Coimisiún éifeachtaí dearfacha na cabhrach chun forbairt a dhéanamh ar na gníomhaíochtaí a bhfuil an chabhair ceaptha tacaíocht a thabhairt dóibh i gcoinne na n-éifeachtaí diúltacha a eascraíonn as tionchar na státchabhrach ar an iomaíocht agus ar an trádáil idir na Ballstáit, ag meas go háirithe conas a íoslaghdaíonn an beart cabhrach an saobhadh ar iomaíocht agus ar thrádáil (a bhfuil gá leis le haghaidh idirghabháil Stáit, oiriúnacht, comhréireacht, trédhearcacht na cabhrach, prionsabal ama amháin agus bearta chun saobhadh iomaíochta a theorannú).

186.

Le bheith incháilithe do chabhair athstruchtúraithe, ní mór do thairbhí cáiliú mar ghnóthas i gcruachás de réir bhrí alt 2.2 de Threoirlínte R&R. Go háirithe, mínítear i bpointe 20 de Threoirlínte T&R go meastar gnóthas a bheith i gcruachás nuair, gan idirghabháil ón Stát, a dhaorfar, nach mór, chun dul amach i mbun gnó sa ghearrthéarma nó sa mheántéarma. B’amhlaidh an cás nuair a tharlaíonn ceann amháin ar a laghad de na himthosca a thuairiscítear i litreacha (a) go (d) de phointe 20 de Threoirlínte R&R.

187.

Mar a míníodh sa chinneadh tosaigh (aithrisí (15)-(22)), bhí cothromas diúltach de thart ar EUR […] milliún i gceist le SGPS TAP ag deireadh 2019. Ó shin i leith, tá staid airgeadais TAP SGPS tar éis dul in olcas. De réir chuntas comhdhlúite SGPS TAP 2020, méadaíodh iomlán an chothromais dhiúltaigh suas go dtí an leibhéal EUR […] billiún. Tacaigh TAP Air Portugal cothromas diúltach in 2020, cothrom le EUR […] billiún (aithris (26)). Léirítear sna figiúirí sin go bhfuil ar a laghad leath de scairchaipiteal suibscríofa TAP SGPS agus TAP Air Portugal imithe as an áireamh agus dá bhrí sin tá an dá chuideachta ag cáilíocht mar ghnóthais atá i gcruachás de bhun phointe 20(a) de Threoirlínte R&R.

188.

De réir phointe 21 de Threoirlínte R&R, níl gnóthas nua-chruthaithe incháilithe do chabhair tarrthála. Ní gnóthas nua-chruthaithe é an tairbhí chun críocha na dTreoirlínte T&R, ó bunaíodh é i 2003, mar sin níos mó ná trí bliana ó shin (féach aithris (8)).

189.

De réir phointe 22 de Threoirlínte R&R, ní gnách go mbíonn cuideachta ar le grúpa gnó níos mó í nó atá á glacadh ar láimh acu i dteideal cabhair athstruchtúraithe, ach amháin más féidir a léiriú go bhfuil deacrachtaí na cuideachta intreach agus nach bhfuil siad mar thoradh ar chionroinnt threallach na gcostas laistigh den ghrúpa, agus go bhfuil na deacrachtaí róthromchúiseach chun go ndéileálfadh an grúpa féin leo.

190.

Sa dara cinneadh maidir le cúnamh tarrthála (aithrisí 113 go dtí 128), chinn an Coimisiún gur le grúpa gnó níos mó a bhí in TAP SGPS tráth ar tugadh fógra maidir leis an gcúnamh tarrthála an 9 Meitheamh 2020. Ar thaobh amháin, ní raibh aon fhianaise ann maidir le leithdháileadh costas treallach i measc TAP SGPS, AGW agus Parpública a chuir ualach saorga ar TAP SGPS ag na tuismitheoirí sa tréimhse ábhartha. (Ina theannta sin, tá sé de shliocht ar aithrisí (19) go (22) den chinneadh reatha nach de thoradh ar leithdháileadh treallach costas laistigh den ghrúpa iad deacrachtaí TAP SGPS agus go mbaineann siad go sonrach leis an earnáil aeriompair agus le hearnálacha gaolmhara ina n-oibríonn sé.) Bhí foirm chorparáideach an chuibhreannais AGW neamhspleách agus ní raibh baint aige le saibhreas príobháideach a bheirt scairshealbhóirí indíreacha agus daoine fisiciúla an tUasal Neeleman agus an tUasal Pedrosa, nach raibh faoi dhliteanas pearsanta as oibleagáidí an chuibhreannais AGW. Dá bhrí sin, níorbh fhéidir an dá scairshealbhóir fhisiceacha phríobháideacha indíreacha sin a thabhairt chun cuntais as na deacrachtaí airgeadais a bhaineann le SGPS TAP lena rachmas príobháideach.

191.

Mar a d’aimsigh an Coimisiún sa dara cinneadh maidir le cúnamh tarrthála (aithris (127)), ní raibh na cumais ba ghá ag na scairshealbhóirí comhrialaithe seachas Parpública (an Stát) chun freastal ar na riachtanais leachtachta a mheastar a bheith ag EUR 1.2 billiún chun leanúnachas TAP SGPS a áirithiú ar feadh tréimhse sé mhí agus chun athstruchtúrú TAP SGPS a mhaoiniú tuilleadh (gan Státchabhair a dheonú).

192.

I ndáil le TAP Air Portugal, níl aon fhianaise ann go n-eascraíonn a dálaí neamhbhuana airgeadais as leithdháileadh treallach costas laistigh den ghrúpa nó den aonad eacnamaíoch. Tá sé seo bailí ar feadh an ama nuair a bhí TAP Air Portugal faoi chomhrialú deiridh Parpública (an Stát), HPGB agus DGN, agus chomh maith leis sin i gcás ina bhfuil sí faoi smacht Stát na Portaingéile amháin, laistigh den aonad eacnamaíoch céanna lena comhchuideachta TAP SGPS, a bhfuil mionlach neamhrialaithe aici freisin a bhfuil seilbh aici in TAP Air Portugal. (aithrisí (11) agus (12)). An cinneadh a rinneadh in aithris (191) maidir le heaspa acmhainne na n-iar-scairshealbhóirí comhrialaithe freastal ar riachtanais leachtachta na cuideachta (gan státchabhair a dheonú), tá feidhm chomh maith céanna aige maidir le TAP Air Portugal, atá agus a bhí san aonad eacnamaíoch céanna le TAP SGPS.

193.

Tar éis modhnú a dhéanamh ar struchtúr caipitil TAP SGPS, a leanann as 22,5 % de scaireanna TAP SGPS a fháil ag DGTF, is é an Stát amháin a rialaíonn TAP SGPS […] (féach aithrisí (8), (11) agus (12)). Dá bhrí sin, is cuid d’aonad eacnamaíoch (nó de ghrúpa gnó níos mó) iad SGPS TAP agus TAP Air Portugal, ar féidir leis an gCoimisiún breathnú air mar lárionad cinnteoireachta neamhspleách laistigh den Stát a sholáthraíonn an chabhair athstruchtúrúcháin ar tugadh fógra fúithi.

194.

Measann an Coimisiún, dá bhrí sin, nach raibh na comheintitis rialaithe, ná an Stát ina dhiaidh sin mar scairshealbhóir rialaithe aonair in ann staid eacnamaíoch agus brú airgeadais TAP SGPS nó TAP Air Portugal a mhaolú ar bhealach atá i gcomhréir leis an margadh. Chun idirghabháil airgeadais an Stáit a dhéanamh chun deacrachtaí na gcuideachtaí a leigheas, bíodh sin go díreach trí DGTF nó trí Parpública, bheadh Státchabhair i gceist mura ndéanfaí í, as féin nó i gcomhar leis na comheintitis rialaithe, ar théarmaí an mhargaidh. Tá Parpública toisc nach bhfuil agus nach bhféadfadh an t-eintiteas rialaithe comhpháirteach tacú le TAP SGPS ar théarmaí an mhargaidh, ná ní raibh na heintitis phríobháideacha chomhrialaithe aici ná ní bheadh siad in ann amhlaidh a dhéanamh (56). Dá bhrí sin, i bhfianaise an tsuímh atá ag an Stát cheana mar scairshealbhóir ag a bhfuil 50 % de TAP SGPS […] agus an rialú a tionóladh ina dhiaidh sin, ní féidir le grúpa déileáil leis na deacrachtaí a bhaineann le TAP SGPS ná le TAP Air Portugal.

(195)

Ar bhonn an mhéid thuas, is é conclúid an Choimisiúin gur gnóthais a bhfuil deacrachtaí acu iad TAP SGPS agus TAP Air Portugal (lena n-áirítear a bhfochuideachtaí rialaithe) araon agus go bhfuil siad incháilithe do chabhair athstruchtúrúcháin.

(196)

Faoi Airteagal 107(3)(c) CFAE, ní mór do státchabhair, a mheasfar a bheith comhoiriúnach leis an margadh inmheánach, forbairt gníomhaíochtaí eacnamaíocha áirithe nó réimsí eacnamaíocha áirithe a éascú.

(197)

I ndáil leis sin, chun a thaispeáint go bhfuil cabhair um athstruchtúrú ceaptha forbairt gníomhaíochtaí nó limistéar den sórt sin a éascú, ní mór don Bhallstát a dheonaíonn an chabhair sin a thaispeáint go bhfuil sé d’aidhm ag an gcabhair cruatan sóisialta a chosc nó aghaidh a thabhairt ar chliseadh margaidh. I gcomhthéacs sonrach na cabhrach athstruchtúrúcháin, tugann an Coimisiún dá aire, mar a aithníodh i bpointe 43 de Threoirlínte T&R, go bhfuil sé tábhachtach go n-imeodh an margadh ó phróiseas fáis níos leithne na táirgiúlachta, rud a fhágann nach bhfuil údar leordhóthanach leis an státchabhair a thabhairt do ghnóthas as an margadh. A mhalairt ar fad, tá cabhair tarrthála agus athstruchtúrúcháin i measc na gcineálacha Státchabhrach is saofa, toisc go gcuireann siad isteach ar phróiseas imeachta an mhargaidh. Mar sin féin, i gcásanna áirithe, d’fhéadfadh athstruchtúrú gnóthais atá i gcruachás rannchuidiú le forbairt gníomhaíochtaí eacnamaíocha nó limistéar eacnamaíoch, thar na gníomhaíochtaí a dhéanann an tairbhí freisin. Is amhlaidh an cás, in éagmais na cabhrach sin, go mbeadh cásanna ina gclisfeadh ar an margadh nó ina gcruatan sóisialta mar thoradh ar mhainneachtain an tairbhí, lena gcuirfí bac ar fhorbairt na ngníomhaíochtaí eacnamaíocha agus/nó na limistéar a ndéanfadh na cásanna sin difear dóibh. Tá liosta neamhchuimsitheach de chásanna dá leithéid leagtha síos ag pointe 44 de Threoirlínte T&R.

(198)

Tarlaíonn cásanna den sórt sin, inter alia, i gcásanna ina seachnaítear leis an gcabhair an riosca go dtarlódh briseadh i seirbhís thábhachtach, rud atá deacair a mhacasamhlú agus ina mbeadh sé deacair d’aon iomaitheoir bogadh isteach, nó i gcás ina bhfuil ról sistéamach tábhachtach ag an tairbhí i réigiún nó in earnáil ar leith a bhféadfadh iarmhairtí diúltacha a bheith ag a imeacht (57). Trína chur ar chumas an tairbhí leanúint dá oibríochtaí, ar an gcaoi sin, cuireann an chabhair cosc ar chliseadh margaidh nó cruatan sóisialta den sórt sin. I gcás na cabhrach um athstruchtúrú, áfach, níl sé sin fíor ach amháin i gcás ina gcuireann an chabhair ar chumas an tairbhí dul san iomaíocht sa mhargadh ar a fhiúntas féin, rud nach féidir a áirithiú ach amháin má tá an chabhair bunaithe ar chur chun feidhme plean athstruchtúraithe lena n-athbhunaítear inmharthanacht fhadtéarmach an tairbhí.

(199)

Dá bhrí sin, déanfaidh an Coimisiún a mheas ar dtús an mbeartaítear an chabhair chun cosc a chur le cliseadh margaidh nó cruatan sóisialta (roinn 6.4.1.1) agus an bhfuil plean athstruchtúraithe ag gabháil léi lena ndéanfar inmharthanacht fhadtéarmach an tairbhí a athbhunú (roinn 6.4.1.2).

(200)

I measc na gcásanna ina bhféadfadh sé go gcuirfeadh tarrtháil gnóthais atá i gcruachás le gníomhaíochtaí eacnamaíocha nó limistéir eacnamaíocha a fhorbairt, luaitear i bpointe 44(b) agus (c) de Threoirlínte R&R cásanna ina bhfuil cúnamh ceaptha an baol go gcuirfí bac ar fhás eacnamaíoch a sheachaint de dheasca cur isteach ar sheirbhís thábhachtach mar thoradh ar imeacht an tairbhí ón margadh (pointe 44(b) de Threoirlínte T&R), nó de dheasca teip gnóthais a bhfuil ról sistéamach tábhachtach aige san earnáil nó sa réigiún lena mbaineann.

(201)

Sa chinneadh tosaigh, thug an Coimisiún dá aire gurb é an cuspóir a bhí leis an gcabhair athstruchtúrúcháin ná a sheachaint go mbeadh TAP SGPS agus, mar thoradh air sin, ar TAP Air Portugal, ag éirí as gnó de bharr na ndeacrachtaí a bhí aici agus a chuir géarchéim COVID-19 go mór chun donais (58). Ós rud é gur gá d’aerlíne leachtacht leordhóthanach a ráthú chun a ceadúnas oibríochta a chothabháil, is léiriú é sin i bhfianaise na n-acmhainní atá ar fáil agus na gcaillteanas oibriúcháin a bhfuiltear ag súil leo nach mbeadh TAP Air Portugal in ann a hoibleagáidí íocaíochta agus a dliteanais a chomhlíonadh agus, dá bhrí sin, go gcaithfidh sí cur isteach ar ghníomhaíocht scoir dócmhainneachta gan an chabhair athstruchtúrúcháin (Tábla 1). Chinn an Coimisiún, ar bhonn na faisnéise a cuireadh ar fáil le linn an imscrúdaithe fhoirmiúil, go bhfuil baol nithiúil ann go dteipfeadh ar an tairbhí láithreach a chuid oibleagáidí íocaíochta a chomhlíonadh, rud a chuirfeadh isteach ar ghníomhaíocht aeriompair leanúnach TAP Air Portugal.

(202)

Maidir leis sin, cuireann TAP Air Portugal seirbhísí uathúla nasc ar fáil óna mhol in aerfort Liospóin trí sceidil rialta taistil a chur ar fáil (aithrisí (15) agus (16)). Chomh maith leis na seirbhísí riachtanacha aeriompair a chuirtear ar fáil do phobal na Portaingéile, ag an leibhéal náisiúnta agus thar lear, tacaíonn TAP Air Portugal go cinntitheach le fás eacnamaíoch na Portaingéile, na turasóireachta. Go sonrach, bheadh tuilleadh deacrachtaí ag earnáil thábhachtach de chuideachtaí na Portaingéile – mar atá óstáin, bialanna, imeachtaí sóisialta agus cultúrtha, siopaí miondíola agus gníomhaíochtaí eile a bhaineann le turasóireacht, go háirithe sna réigiúin is mó i Liospóin agus i bPorto agus in Algarve, an ghéarchéim a bheith ann gan tacaíocht ó oibríochtaí TAP Air Portugal le taistealaithe a thabhairt isteach.

(203)

Mar a léiríonn an Phortaingéil, ní mór don chuid is mó de na cuideachtaí sin a d’fhéadfadh teacht slán ón ngéarchéim COVID-19 mar gheall ar thacaíocht ó rialtas na Portaingéile trí obair fhóirdheonaithe shealadach agus trí bhearta a chuireann ar a gcumas íocaíochtaí dlite a chur siar, bíonn orthu borradh a chur faoin turasóireacht. Nuair a chuir gníomhaireachtaí taistil na Portaingéile agus ionadaithe na réigiún isteach a gcuid tuairimí, cuireann siad in iúl go láidir go mbraitheann siad ar sheirbhísí TAP Air Portugal le haghaidh cuid dá ngnó agus dá ngníomhaíochtaí, rud a d’fhulaing caillteanais mhóra ó thaobh láimhdeachais de gan gnó a dhéanamh le TAP Air Portugal.

(204)

Dá bhrí sin, measann an Coimisiún, in éagmais cúnamh um athstruchtúrú lena n-athraítear scor ghníomhaíochtaí TAP Air Portugal, go mbeadh ní hamháin taistealaithe ach an pobal gnó taistil ag brath go hiomlán ar cibé an mbeadh teaglaim d’iompróirí ísealchostais agus d’iompróirí cianaistir dírithe ar naisc idir pointe go pointe laistigh den Aontas agus laistigh den Aontas agus leis an gcuid eile den domhan sna 92 gceann scríbe a bheadh TAP Air Portugal roimh a athstruchtúrú in ann agus toilteanach na seirbhísí céanna a bhunú ó thaobh minicíochta agus raon feidhme geografach de, go háirithe i Meiriceá Thuaidh, i Meiriceá Laidineach agus san Afraic (aithris (15)). Tríú páirtithe – go háirithe comhpháirtithe gnó, amhail gníomhaireachtaí taistil, tionscnóirí turas, grúpaí móra óstlainne, gníomhaireachtaí ticéadaithe agus soláthraithe, chomh maith le comhlachtaí rialtais náisiúnta agus eachtracha, lena n-áirítear comhlachtaí a chuireann an turasóireacht agus malartuithe tráchtála nó cultúrtha chun cinn – dheimhnigh siad agus comhthacaíonn siad le cinneadh an Choimisiúin sa chinneadh tosaigh go mbeadh baol ann go gcaillfí na naisc sin dá n-imeodh TAP Air Portugal ón margadh (aithris (100)).

205.

D’fhonn ról TAP Air Portugal a mhacasamhlú, bheadh ar iomaitheoirí líonra ceann scríbe a thógáil agus a bhunú, rud a thógfadh méid suntasach ama agus nach bhféadfadh riosca a bheith ag baint leis ar chor ar bith leis na seirbhísí céanna ó thaobh minicíochta agus raon feidhme geografach de. I ndáil leis an méid sin, tugann an Coimisiún dá aire gurb é cuspóir na cabhrach um athstruchtúrú a sheachaint go rachadh TAP Air Portugal as gnó mar gheall ar na deacrachtaí a bhí aici agus ar ghéaraigh géarchéim COVID-19 iad.

206.

Tá laghdú ar na bealaí nithiúla atá i líonra TAP Air Portugal in 2019 roimh an bpaindéim faoi láthair i láthair na huaire nuair a chuirtear bearta sriantacha taistil i bhfeidhm ar chúiseanna sláinte chun teorainn a chur le scaipeadh an víris ag údaráis na Portaingéile. Mar sin féin, i gcás na réamhaisnéisí ar aisghabháil tráchta ó IATA dá dtagraítear sa chinneadh tosaigh, nach gcuireann aon pháirtí faoi cheist, tugann siad aird ar ghnóthú an éilimh níos luaithe ná 2025 (aithris (223). I socrú den sórt sin, sa chás ina mbeifí ag súil leis go mbeadh éileamh ar sheirbhísí aeriompair agus nascacht sa Phortaingéil, bheadh gréasán TAP Air Portugal – nó chomh dlúth le chéile – ríthábhachtach mar a bhí sé roimh an bpaindéim chun freastal ar an éileamh amach anseo, go háirithe ar na bealaí uile nó ar chuid de na bealaí sin inarb í TAP Aeir an t-aon aerlíne a bhí ag oibriú […] bealaí […] i séasúr an tsamhraidh agus […] as bealaí […] i séasúr an gheimhridh (aithrisí (15) agus (16)).

207.

Maidir le líonra hipitéiseach a mhacasamhlaíonn TAP Air Portugal, ní dócha go mbeadh idir iompróirí leagáide nó iompróirí ar chostas íseal araon toilteanach agus ábalta na naisc líonra is gá a thógáil, go háirithe do thíortha ina labhraítear Portaingéilis, chun ról TAP Air Portugal a ghlacadh ar láimh maidir leis an bPortaingéil a nascadh leis an gcuid eile den domhan. Go deimhin, tá bunús cuí tugtha ag aon cheann den dá aeriompróir a rinne idirghabháil ar an toilteanas agus ar an gcumas gréasán iompair náisiúnta comhchosúil a fhorbairt nó pleananna chun nascacht chomhchosúil a fhorbairt agus nach ndearna siad ach tagairt chineálach d’aerlínte eile nach ndéanann idirghabháil sna himeachtaí a d’fhéadfadh líonra TAP Air Portugal a mhacasamhlú, dar leo. Mar an gcéanna, cé go léiríonn na staidéir a cuireadh isteach fás agus iomaíocht ó iompróirí ar chostas íseal (aithris (105), ní léiríonn siad, gan trácht ar bith, go bhféadfadh iompróir amháin nó teaglaim ar leith díobh seirbhísí agus líonra TAP Air Portugal a mhacasamhlú nó a ionadú le cinnteacht. A mhalairt ar fad, mar a leagtar amach in aithrisí ((100) agus (132)), chuir go leor tríú páirtithe a bhraitheann orthu in iúl gur údar imní dóibh go gcaillfí seirbhísí TAP Air Portugal. Dá bhrí sin, deimhnítear leis an bhfaisnéis a chuirtear ar fáil le linn an imscrúdaithe fhoirmiúil cinneadh an Choimisiúin go bhfuil baol nithiúil ann go gclisfeadh an tairbhí láithreach ar a chuid oibleagáidí íocaíochta a chomhlíonadh, rud a fhágann go bhfuil baol ann go gcuirfí isteach ar ghníomhaíocht eacnamaíoch na seirbhísí aeriompair arna soláthar ag TAP Air Portugal.

208.

Dá bhrí sin, dá dteipfeadh ar an tairbhí, bheadh baol ann go gcuirfí isteach ar sheirbhís thábhachtach iompair a chuirfeadh nascacht agus gréasán idirnáisiúnta agus náisiúnta ar fáil – nascfaí mórthír na Portaingéile agus a hoileáin, chomh maith le pobal labhartha na Portaingéile thar lear – rud atá deacair do sholáthraithe eile a mhacasamhlú mar atá leagtha amach i bpointe 44(b) de Threoirlínte T&R.

209.

Féachann an chabhair freisin leis an riosca go n-imeodh gnóthas a dhéanann seirbhís thábhachtach a bhfuil ról sistéamach aige sa Phortaingéil de réir bhrí phointe 44(c) de Threoirlínte R&R a sheachaint.

210.

Maidir leis sin, measann an Coimisiún nach bhfuil aon amhras ach go bhfuil ról lárnach ag an tairbhí i ngeilleagar na Portaingéile (59), ní hamháin i dtaca le forbairt na turasóireachta agus na nascachta leis na tíortha ina labhraítear an Phortaingéilis, ach i dtéarmaí fostaíochta freisin. Ar an gcéad dul síos, tá ról sistéamach tábhachtach ag an tairbhí do chríoch iomlán na Portaingéile toisc go dtacaíonn sé le fás thurasóireacht na Portaingéile, ceann de na hearnálacha is tábhachtaí sa Bhallstát, arbh ionann í agus 14,6 % d’olltáirgeacht intíre na Portaingéile (‘OTI’) in 2018. Bhí an earnáil sin ríthábhachtach do théarnamh eacnamaíoch na Portaingéile ón ngéarchéim airgeadais agus fiachais cheannasaigh tar éis ghéarchéim na bliana 2008. Cuireann an turasóireacht tuairim is EUR 19 billiún le holltáirgeacht intíre na Portaingéile, arb ionann é agus 8,7 % de 2019 OTI, agus ní thugtar le fios go ndéanfadh téarnamh eacnamaíoch tar éis paindéime difear suntasach do chomhdhéanamh OTI na Portaingéile agus don mhéid a chuireann an turasóireacht leis sin. Ar an dara dul síos, le tuairim is 10 000 fostaí (in 2019), tá TAP SGPS ar cheann de na fostóirí is mó sa tír agus tá níos mó ná 110 000 post indíreach ann. Léiríonn na figiúirí sin go bhféadfadh éifeacht iarmhartach shuntasach a bheith ag dócmhainneacht a bheadh ag TAP SGPS in éagmais an chúnaimh athstruchtúraithe ar gheilleagar na Portaingéile ina hiomláine.

211.

Cuireann Ryanair in aghaidh réamhthorthaí an Choimisiúin sa chinneadh tosaigh. Éilimh Ryanair, ar an gcéad dul síos, nach bhfuil aon fhianaise ann ar bhaol cur isteach ar sheirbhís thábhachtach atá deacair a mhacasamhlú. Dar le Ryanair, d’fhéadfadh iomaitheoirí atá ag dul ar gcúl seirbhísí TAP Air Portugal a mhacasamhlú. Chun a bheith níos cruinne, deir Ryanair, ar an gcéad dul síos, go bhféadfadh sé teacht in ionad TAP Air Portugal ar eitiltí gearra, ach, ar eitiltí cianaistir, tá go leor iomaitheoirí ag eitilt ó Liospóin a d’fhéadfadh dul ar aghaidh le cumais TAP Air Portugal. Ar an dara dul síos, maíonn Ryanair nach gnóthas sistéamach í TAP Air Portugal agus fiú amháin má ghlactar leis gurb amhlaidh atá sé, ní mhíníonn an cinneadh tosaigh cé acu an bhféadfaí gníomhaíochtaí sistéamacha a chaomhnú trí ghníomhaíochtaí neamhshistéamacha nó caillteanais a chaomhnú agus nach bhféadfaí gníomhaíochtaí sistéamacha a chaomhnú trí ghníomhaíochtaí neamhshistéamacha a laghdú.

212.

Den chuid is mó, is é an chéad rud a bhréagnaíonn éilimh Ryanair, aighneachtaí ó thríú páirtithe eile agus, ar an dara dul síos, an t-eolas a chuir an Phortaingéil isteach (aithrisí (138) go (141).

213.

Thacaigh tríú páirtithe go láidir le réamhthorthaí an Choimisiúin sa chinneadh tosaigh. As 39 fhreagra ar an gcuireadh tuairimí a chur isteach faoin gcinneadh tosaigh, chuir 36 pháirtí in iúl go dtacaíonn siad le dearcadh an Choimisiúin maidir le tábhacht TAP Air Portugal mar an soláthraí nascachta is tábhachtaí idir an Phortaingéil agus na tíortha eile a labhraítear sa Phortaingéil (go háirithe, an Bhrasaíl, Angóla, Mósaimbíc agus São Tomé), chomh maith leis an Eoraip ar fad a nascadh leis an bPortaingéil, agus trína mol Liospóin, leis na tíortha thuasluaite. Tacaíonn na páirtithe leasmhara uile seachas an dá iomaitheoirí díreacha leis na pleananna maidir le cúnamh um athstruchtúrú do TAP SGPS agus deimhníonn siad an ról tábhachtach atá ag TAP Air Portugal, go háirithe do gheilleagar na Portaingéile.

214.

Ar bhonn na faisnéise atá ina sheilbh, tugann an Coimisiún dá aire freisin, cé go bhféadfadh bealaí áirithe do TAP Air Portugal a bheith tarraingteach d’iomaitheoir ar bhonn neamhspleách, níl aon chosúlacht ann go bhféadfadh aon iomaitheoir seirbhísí iomlána TAP SGPS a ghlacadh chuige féin. Dá bhrí sin, d’fhéadfadh imeacht mhargadh SGPS dianchruatan sóisialta a spreagadh dá chliaint, dá fhoireann agus dá sholáthraithe.

215.

Tugann an Coimisiún dá aire, go háirithe, murab ionann agus a cuid iomaitheoirí, gurb é TAP Air Portugal atá ina sholáthraí mór nascachta faoi láthair do phaisinéirí a bhíonn ag taisteal chuig tíortha ina labhraítear an Phortaingéilis agus uathu. Mar a luadh cheana (roinn 4.2), tá ról ríthábhachtach ag an gcuideachta sin maidir le nascacht na Portaingéile agus na hEorpa ar fad leis an mBrasaíl, Angóla, Mósaimbíc agus São Tomé. Cé gur féidir roinnt oibreoirí a chur in ionad sheirbhísí TAP Air Portugal laistigh de thréimhse ama an phlean athstruchtúraithe, níorbh fhéidir ach cuid de na seirbhísí sin a athsholáthar agus bheadh sé mar thoradh air go rachadh seirbhísí in olcas go mór go háirithe do chustaiméirí atá lonnaithe sa Phortaingéil. Idir an dá linn, an laghdú ar mhéid TAP Air Portugal atá á éileamh ag Ryanair, tugann sé neamhaird ar na héifeachtaí iarmharta diúltacha a bhaineann le laghdú, i measc rudaí eile, líon suntasach nasc laistigh den aontas i múnla mol TAP Air Portugal atá ag brath freisin ar bhealaí idir-ilchríochacha a d’fhéadfaí a chur i mbaol ar bhealach neamh-inbhuanaitheach sa mheántéarma (60).

216.

Is iad na haerlínte is mó sa Phortaingéil (Ryanair, EasyJet) amháin a sholáthraíonn nascacht idir an Phortaingéil agus Ballstáit eile an Aontais agus ní áirítear eitiltí idir-ilchríochacha le samhail ghnó na n-aerlínte sin. Maidir le haeriompróirí móra eile de chuid an Aontais a bhfuil naisc idir-roinne ó Liospóin á dtairiscint acu, bíonn múnla mol agus saincheaptha á n-oibriú acu. Ciallaíonn sé sin, in ionad eitiltí díreacha a chur ar fáil do chinn scríbe thar lear ó aerfort Liospóin, go n-aistreofaí paisinéirí ón bPortaingéil chuig a moil i mBallstáit eile amhail Orly/Roissy, Schiphol, Frankfurt nó München sula n-iompróidís chuig na cinn scríbe sin iad. Chuirfeadh sé sin, dá réir sin, fad foriomlán na n-eitiltí ón bPortaingéil go dtí cinn scríbe thiar nó theas.

217.

Dá bhrí sin, is féidir a mheas nach bhfuil an tairbhí ag tabhairt faoi ról sistéamach de bhun phointe 44(c) de Threoirlínte R&R mar fhostóir agus mar ghné lárnach den slabhra eacnamaíoch i gcás go leor gnóthas eile sa Phortaingéil.

218.

I bhfianaise a bhfuil thuas, is é tátal an Choimisiúin, dá bhrí sin, go gcuireann an chabhair le forbairt na gníomhaíochta eacnamaíche chun seirbhísí aeriompair a sholáthar a nascann an Phortaingéil sa mhéid is gur féidir seirbhís thábhachtach a choinneáil a d’fhéadfadh a bheith ann, mar thoradh ar an ngéarchéim reatha a d’fhéadfadh a bheith ann mar thoradh ar phaindéime Covid-19 (pointe 44 (b) agus (c) de Threoirlínte na Portaingéile, agus go bhféadfadh iarmhairtí diúltacha a bheith aici ar gheilleagar níos mó na Portaingéile.

219.

Ina theannta sin, faoi phointe 46 de Threoirlínte R&R, ní mór deonú cabhrach athstruchtúrúcháin a bheith coinníollach ar phlean athstruchtúraithe a chur i bhfeidhm a athbhunódh inmharthanacht an tairbhí. Is coinníoll riachtanach é leasú a dhéanamh ar na cúiseanna ba chúis le deacracht an tairbhí, trína inmharthanacht fhadtéarmach a éascú, ionas gur féidir leis an gcabhair athstruchtúrúcháin fónamh d’fhorbairt na gníomhaíochta eacnamaíche/na ngníomhaíochtaí eacnamaíocha agus do na réimsí ina n-oibríonn an tairbhí. Tacaíonn an chabhair um athstruchtúrú le plean fairsing athstruchtúraithe lena gcuimsítear imlíne iomlán ghníomhaíochtaí TAP SGPS agus gníomhaíochtaí TAP Air Portugal.

220.

Faoi phointe 45 go pointe 48 de Threoirlínte R&R, níor cheart cabhair athstruchtúrúcháin a dheonú ach amháin chun tacú le plean athstruchtúraithe atá réalaíoch, comhleanúnach agus forleathan, ar plean é nach mór a bhearta a cheapadh chun inmharthanacht fhadtéarmach a athbhunú in amscála réasúnta, gan aon chabhair bhreise a chur san áireamh thar an gceann a thacaíonn le plean athstruchtúraithe an tairbhí. Ní mór cur síos a dhéanamh sa phlean athstruchtúraithe ar an gcaoi a réiteoidh na bearta athstruchtúraithe atá molta fadhbanna bunúsacha an tairbhí.

221.

Ní mór torthaí an athstruchtúraithe a léiriú i gcásanna éagsúla, go háirithe trí pharaiméadair feidhmíochta agus na príomhfhachtóirí riosca intuartha a shainaithint. Chun inmharthanacht an tairbhí a bheith ar ais, ní mór toradh cuí a bheith ann ar an gcaipiteal a infheistítear tar éis costais a chlúdach, gan brath ar thoimhdí dóchasacha maidir le fachtóirí amhail athruithe ar phraghas nó ar éileamh. Baintear inmharthanacht fhadtéarmach amach nuair atá gnóthas in ann toradh réamh-mheasta iomchuí a sholáthar ar chaipiteal tar éis a chostais ar fad a chumhdach, lena n-áirítear dímheas agus muirir airgeadais agus nuair atá sé in ann dul san iomaíocht sa mhargadh ar a fhiúntas féin.

222.

Sa roinn seo, déanfaidh an Coimisiún measúnú ar dtús ar inchreidteacht na dtoimhdí is bunús le plean athstruchtúraithe an tairbhí agus ansin ar an bhfianaise go bhfuil an tairbhí inmharthanach arís ag deireadh an phlean athstruchtúraithe.

223.

Maidir le hinchreidteacht na dtoimhdí is bonn leis na réamh-mheastacháin ioncaim, tugann an Coimisiún dá aire go bhfuil réamh-mheastacháin an tairbhí maidir le hathshlánú aerthráchta níos coimeádaí ná réamhaisnéisí bonnlíne IATA. Cé go bhfuil sé tuartha ag IATA go mbeidh líon paisinéirí in 2025 cothrom le 109 % den líon paisinéirí in 2019, glacann an tairbhí leis nach mbeidh ach […]% den 2019 paisinéir ag eitilt in 2025, deireadh an phlean athstruchtúraithe (aithris (51)). Ina theannta sin, glacann an tairbhí leis go mbeidh toradh beagán níos ísle ann in 2025 (EUR cent […]) vs 2019 (EUR cent […]), agus meastar go mbeidh an fachtóir ualaigh in 2025 […] pointe céatadáin níos airde ná mar a bhí in 2019 ([…]% i gcomparáid le […]%). Ar deireadh, tá ioncam an tairbhí in aghaidh an ASK níos ísle in 2025 ná in 2019 (EUR cent […] i gcomparáid le EUR cent […]), a léiríonn go raibh an tairbhí in ann ioncam dá shamhail a bhaint amach cheana féin in aghaidh na spriocanna ASK díreach roimh thús na tréimhse athstruchtúraithe. Ós rud é go bhfuil réamh-mheastacháin tráchta an tairbhí níos coimeádaí ná réamhaisnéisí IATA, agus go bhfuil na príomhtháscairí feidhmíochta a bhaineann le hioncam i gcomhréir le luachanna stairiúla an tairbhí in 2019, measann an Coimisiún go bhfuil réamh-mheastacháin ioncaim an tairbhí réasúnta.

224.

Maidir leis na réamh-mheastacháin ar na costais, tugann an Coimisiún faoi deara go bhfuil insí ar ais an tairbhí ar bhrabúsacht ar chostais, go háirithe breosla agus saothar, mar a thuairiscítear i roinn 2.4.3. Maidir le breosla, cuireann réamh-mheastacháin san áireamh oibriú na n-aerárthaí níos nuaí, níos éifeachtúla ó thaobh breosla de agus braitheann siad ar ionchais intuigthe an mhargaidh ar phraghsanna breosla arna n-aisghabháil ó bhunachar sonraí Bloomberg. Ó tharla go bhfuil sceidil seachadta na n-aerárthaí nua caibidlithe le soláthróirí cheana féin, tá ídiú breosla na n-aerárthaí sin oibiachtúil agus infhíoraithe agus dá bhrí sin táthar ag súil le praghsanna breosla; Measann an Coimisiún, dá bhrí sin, go bhfuil na réamh-mheastacháin ar chostas breosla inchreidte.

225.

Maidir le réamh-mheastacháin ar chostais saothair, tugann an Coimisiún dá aire go bhfuil comhaontuithe sínithe cheana féin ag an tairbhí lena cheardchumainn uile go dtí 2024 (na Comhaontuithe Éigeandála), ar comhaontuithe iad is infheidhme maidir lena fhostaithe uile. Tá laghduithe tuarastail, reo arduithe tuarastail uathoibríocha agus feabhsuithe táirgiúlachta beartaithe sna Comhaontuithe Éigeandála. Ina theannta sin, fuair an tairbhí laghdú 1 200 FTE cheana féin trí neamh-athnuachan conarthaí ar théarma seasta agus chuir sé tús leis an bpróiseas chun laghdú breise 2 000 FTE a bhaint amach trí bhearta deonacha agus trí dhífhostú araon. Tá tús curtha ag an tairbhí freisin leis an gcaibidlíocht maidir le comhaontuithe cómhargála nua a ullmhú, a thiocfaidh in ionad na gComhaontuithe Éigeandála, agus tá gealltanas faighte cheana féin ag roinnt aontas saothair do spriocanna costais 2025 an phlean athstruchtúraithe. Tríd is tríd, ós rud é go bhfuil idirbheartaíocht bainte amach cheana féin ag an tairbhí maidir leis an gcuid is mó de na toimhdí is bonn leis na réamh-mheastacháin ar chostais saothair, measann an Coimisiún go bhfuil na réamh-mheastacháin sin inchreidte.

226.

Measann an Coimisiún go gcuireann na gnéithe seo a leanas freisin le hinchreidteacht na réamh-mheastachán airgeadais. Ar an gcéad dul síos, d’aithin an tairbhí cheana agus thosaigh sé ag cur bearta iolracha chun feidhme a bhfuil sé mar aidhm leo costais eile seachas costais saothair agus breosla a laghdú (aithris (35)). Ar an dara dul síos, ní áirítear sna réamh-mheastacháin airgeadais méadú EUR […] milliún (as EUR […] milliún) ar ioncam atá beartaithe ag an tairbhí (roinn 2.4.1.4), rud a chruthaíonn maolán sábháilteachta breise. Ar an tríú dul síos, díríonn an plean athstruchtúraithe ar an ngnó eitlíochta agus samhlaítear ann go ndíolfar nó go ndúnfaí gníomhaíochtaí neamh-lárnacha, ar nós M&E Brasil, a cailleadh san am a chuaigh thart agus a chuir le deacrachtaí an tairbhí (roinn 2.4.1.1).

227.

Chun réasúntacht fhoriomlán réamh-mheastacháin airgeadais an tairbhí a mheas, rinne an Coimisiún comparáid idir corrlach ionchasach EBIT an tairbhí (i.e. EBIT roinnte ar ioncaim) in 2025 agus corrlach piaraí a bhfuil réamhaisnéisí d’anailísithe stocmhargaidh don bhliain chéanna ar fáil ina leith (61). Is é 13,1 % an meánchorrlach EBIT sa sampla sin, agus meastar gurb é […]% an meánchorrlach a bheidh ag an tairbhí. Dá bhrí sin, measann an Coimisiún go bhfuil réamh-mheastacháin bhrabúsachta an tairbhí in 2025 ag teacht le réamh-mheastacháin a mheánphiaraí, rud a thugann léiriú breise ar inchreidteacht na dtoimhdí atá mar bhonn agus mar thaca ag an bplean athstruchtúraithe.

228.

Tar éis dó creidiúnacht na dtoimhdí is bonn leis na réamh-mheastacháin airgeadais a bhunú, déanfaidh an Coimisiún measúnú anois an féidir leis an tairbhí, bunaithe ar na réamh-mheastacháin sin, filleadh ar a inmharthanacht faoi dheireadh 2025, deireadh an phlean athstruchtúraithe. Go sonrach, fíoróidh an Coimisiún an bhfuil an tairbhí ag súil, in 2025, go nginfidh sé ráta leordhóthanach fillte óna oibríocht agus go mbeidh sé in ann dul san iomaíocht ar a fhiúntas féin.

229.

Maidir le cumas an tairbhí toradh leordhóthanach a ghiniúint óna oibríochtaí in 2025, is cur chuige gnách é an toradh ar an gcaipiteal arna úsáid (ROCE) (62) in 2025 a chur i gcomparáid le meánchostas ualaithe an chaipitil (WACC). Más mó an chéad cheann ná an ceann deireanach, tá oibríochtaí cuideachta in ann brabúis leordhóthanacha a ghiniúint chun a costas caipitil a chlúdach, ar léiriú é ar inmharthanacht na cuideachta sin.

(230)

Tá ROCE an tairbhí, a bhfuil a ríomh ag brath ar na réamh-mheastacháin airgeadais a mheas an Coimisiún a bheith inchreidte in aithrisí (223) – (227), a bheith […]% in 2025, de réir na Portaingéile (aithris (48)). Is ionann an luach sin agus an cóimheas idir an EBIT réamhchánach agus an caipiteal a úsáideadh in 2025. Mar sin féin, ós rud é gurb é atá i gceist leis an triail inmharthanachta ná an ROCE a chur i gcomparáid leis an WACC, ar ráta iarchánach fillte é, measann an Coimisiún go bhfuil sé níos iomchuí an ROCE a ríomh trí EBIT iarchánach a úsáid. Thairis sin, chun na luaineachtaí bliantúla in athróga an chláir chomhardaithe a rianú, measann an Coimisiún freisin gur réasúnta an meánchaipiteal arna úsáid in 2024 agus 2025, seachas an caipiteal a úsáideadh in 2025, a úsáid mar ainmneoir an ROCE in 2025. Leis an dá athrú sin, faigheann an Coimisiún ROCE de […]%.

(231)

Tá luach ROCE […]% níos airde ná WACC an tairbhí de […]%. Is éard atá in WACC den sórt sin, i gcomhréir leis an modheolaíocht chaighdeánach, meán ualaithe chostas an tairbhí maidir le cothromas ([…]%) agus costas an fhiachais ([…]%), agus na hualaí cothrom le spriocfhiachas an tairbhí le fiachas móide cóimheas cothromais ([…]%). Tá údar cuí leis na comhpháirteanna sin den WACC, bunaithe ar shonraí margaidh agus ar fhaisnéis airgeadais faoi phiaraí an tairbhí arna n-aisghabháil ó IQ Caipitil agus ó Reuters (fonóta 61). Rud ba shonraí fós, glactar leis go mbeidh ráta saor ó riosca de […]% i gceist le costas ríofa cothromais, ráta atá i bhfad níos airde ná an toradh diúltach atá ann faoi láthair ar bhannaí rialtais 10 mbliana na Gearmáine, préimh riosca cothromais 4,72 % agus préimh riosca tíre 1,95 %, atá i gcomhréir le tagarmharcanna atá ar fáil go poiblí (63), agus atá i gcomhréir le béite de […] (64). Is é an béite sin an meánbhéite stoic de phiaraí an tairbhí i bhfonóta 61, arna choigeartú chun na difríochtaí idir cóimheas fiachais agus cóimheasa cothromais agus rátaí cánach a léiriú, i gcomhréir leis an bhfoirmle chaighdeánach Hamada. Cuimsíonn costas cothromais 1,75 % préimh riosca beag freisin, arna ríomh ag Duff & Phelps. Maidir le costas an fhiachais, is ionann é agus meán na táirgeachta reatha ar fhiachas amuigh an tairbhí ([…]% réamhchánach, […]% iarchánach), ar glacadh coimeádach leis ó táthar ag súil go dtiocfaidh feabhas ar fhéichiúnas agus ar chóimheasa creidmheasa an tairbhí le linn na tréimhse pleanála. Dá bhrí sin, measann an Coimisiún go mbeidh an tairbhí in ann filleadh ar inmharthanacht in 2025, bunaithe ar an ionchas réasúnta go mbeidh a ROCE in 2025 níos airde ná a WACC.

232.

Tugann an Coimisiún dá aire freisin go bhfuil an ROCE a bhfuiltear ag súil leis in 2025 níos airde ná meánlíon 2019 ROCE ([…]%) na n-aerlínte piaraí a liostaítear i bhfonóta 61. Is léiriú breise é sin ar fhilleadh an tairbhí ar a inmharthanacht, ós rud é go raibh na haerlínte sin, in 2019, in ann dul san iomaíocht sa mhargadh ar a fhiúntas féin.

(233)

Comhthacaítear filleadh an tairbhí ar an inmharthanacht le cur chuige malartach, eadhon an chomparáid idir an toradh ar chothromas (ROE) agus costas an chothromais. Díríonn an cur chuige sin ar na brabúis a fhabhraíonn ar scairshealbhóirí, agus in aithris (230) bíonn sé ag brath ar na brabúis a ghintear le hoibríochtaí cuideachta. Ó thaobh na scairshealbhóirí de, tá cuideachta inmharthana is ea go gcruthaíonn sí ROE níos airde ná costas cothromais. Tugann an Coimisiún faoi deara go bhfuil fíor i gcás an tairbhí in 2025, ós rud é go bhfuil an ROE a bhfuiltear ag súil leis […]% agus go bhfuil costas […]% ar chothromas.

(234)

Chun stóinseacht an mheasúnaithe inmharthanachta a áirithiú, mheas an Coimisiún cur chuige malartach maidir le ríomh an WACC agus costas cothromais. Is éard atá i gceist leis an gcur chuige sin an cóimheas fiachais in 2025 ([…]) a bhfuiltear ag súil leis ón tairbhí a úsáid, seachas cóimheas ionchais na bpiaraí (1.5), chun béite stoic na bpiaraí a choigeartú i gcás difríochtaí sa ghiaráil agus ualaí an fhiachais agus an chothromais i bhfoirmle WACC a ríomh. Mar thoradh ar an toimhde sin, méadaíonn costas an chothromais ó […]% go […]%, rud a léiríonn giaráil níos airde agus dá bhrí sin tá riosca ag baint le cothromas an tairbhí i gcomparáid lena phiaraí. Thairis sin, téann an WACC ó […] % go […]%, i ngeall ar na héifeachtaí frithchothromaithe a bhíonn ag costas níos airde cothromais agus ag ualú níos ísle cothromais i struchtúr caipitil an tairbhí. Ar an iomlán, ós rud é gurb é […] % ([…]%) an ROCE (ROE) a bhfuiltear ag súil leis in 2025, baineann an Coimisiún de thátal as gur baineadh amach tástálacha inmharthanachta fiú amháin faoi chur chuige malartach den sórt sin chun WACC agus costas cothromais a ríomh.

(235)

Maidir le cumas an tairbhí dul san iomaíocht ar a fhiúntas féin ag deireadh 2025, ag deireadh an phlean athstruchtúraithe, tá an Coimisiún ag súil go ndéanfaidh an tairbhí a rochtain iomlán ar mhargaí caipitil a athbhunú gan cómhaoiniú poiblí a dhéanamh faoi 2025, is é sin le rá trí bliana tar éis na tacaíochta deireanaí cothromais. Go insíonn súil ar na hargóintí seo a leanas. Ar an gcéad dul síos, léiríonn na réamh-mheastacháin airgeadais glanioncam méadaitheach thar an tréimhse pleanála, rud a chuir le leibhéal deimhneach cothromais de EUR […] milliún in 2025. Tá an luach sin níos airde ná suíomh cothromais TAP Air Portugal de EUR […] milliún in 2019, nuair a d’fhéadfadh an tairbhí EUR […] milliún a thiomsú faoi dhálaí an mhargaidh (aithris (23)) (65). Ar an dara dul síos, tá an tairbhí ag súil le glanfhiachas le cóimheas EBITDA de […]. Is é […] cóimheas den sórt sin ná an tairseach 3.5, arb é an uastairseach atá i gcomhréir le rátáil ar ghrád infheistíochta agus lena n-áirithítear, ar an gcaoi sin, rochtain níos éasca ar mhargaí caipitil, de réir chleachtas an mhargaidh. Ar na cúiseanna sin, measann an Coimisiún go bhfuil an tairbhí in ann dul san iomaíocht ar bhonn a thuillteanais féin gan tuilleadh cúnaimh tarrthála ná athstruchtúrúcháin faoi 2025.

236.

Mar fhianaise bhreise ar chumas an tairbhí rochtain a fháil ar mhargaí caipitil gan tacaíocht Stáit agus, dá bhrí sin, go bhfuil sé in ann dul san iomaíocht amach anseo ar a fhiúntas féin, tugann an Coimisiún dá aire go bhfuil EUR […] milliún de chonarthaí léasaithe aerárthaí urraithe ag an tairbhí cheana féin agus iasacht ráthaithe i bpáirt nach bhfuil i Stát cheana féin le […], ar dearbhaíodh go raibh siad an-mhuiníneach maidir le riachtanais mhaoinithe a dhúnadh go dearfach suas le EUR […], i gcás inar gá leachtacht a fheabhsú. Tá an dá ghné sin táscach cheana féin maidir le cumas an tairbhí rochtain iomlán ar mhargaí caipitil a athbhunú agus is comhartha iad go bhfuil muinín sa mhargadh arís as a hinmharthanacht a luaithe a bheidh an chabhair um athstruchtúrú i bhfeidhm.

237.

Sa bhreis ar an gcás bunlíne, sholáthair an Phortaingéil anailís íogaireachta agus mhol sí cásanna díobhálacha éagsúla (aithrisí (52) agus (53)). Is éard atá san anailís a rinneadh roimhe seo nuashonrú ar na réamh-mheastacháin airgeadais i gcomparáid leis an bplean ar tugadh fógra ina leith i mí an Mheithimh 2021, ag cur feabhas ar réamhaisnéisí aerthráchta san áireamh, ach freisin an méadú ar phraghsanna breosla agus na hionchais boilscithe atá ag ardú. Cuireann na cásanna díobhálacha leis an bplean ar tugadh fógra ina leith i mí an Mheithimh 2021 agus is éard atá i gceist leo an éifeacht atá ag praghsanna níos airde breosla (méadú […]%), torthaí níos ísle ([…] % laghdú) agus teaglaim díobh a ionsamhlú. Measann an Coimisiún go bhfuil na hanailísí íogaireachta agus na cásanna díobhálacha sin réasúnta, mar ionsamhlaíonn siad éifeachtaí athruithe díobhálacha ar phríomheilimintí maidir le brabúsacht aerlínte.

238.

Tugann an Coimisiún faoi deara, cé go mbíonn tionchar diúltach ag na cásanna díobhálacha sin ar bhrabúsacht agus ar acmhainneacht creidmheasa an tairbhí, nach gcuireann siad ar ais a inmharthanachta faoi 2025 i mbaol. Sa chás ina mbeadh […]% praghas breosla níos airde agus […]% táirgeachta níos ísle (aithris (52)), ghinfeadh an tairbhí EBIT […] dearfach, agus bhainfeadh sé amach EBIT de EUR […] milliún […], in ionad EUR […] milliún. Sa chás díobhálach le réamh-mheastacháin airgeadais nuashonraithe (aithris (53)), ROCE in 2025 […], agus laghdaíonn an ROE ó […] % go […]%. Léiríonn na cóimheasa sin brabúsacht shuntasach fós agus tá siad níos airde ná na tairseacha inmharthanachta, fiú amháin ag glacadh leis an gcumraíocht is coimeádaí de WACC ([…]%) agus costas cothromais ([…]%). Maidir le cumas an tairbhí rochtain a fháil ar mhargaí caipitil agus dul san iomaíocht ar a fhiúntas féin in 2025, ní chuirfí i mbaol é, toisc go mbeadh an suíomh cothromais fós dearfach (EUR […] milliún) agus nach sáródh glanfhiachas le cóimheas EBITA […], ag sroicheadh luach […].

239.

Mar fhocal scoir, measann an Coimisiún go bhfuil plean athstruchtúraithe an tairbhí réalaíoch, comhleanúnach agus inchreidte. Dá réir sin, tá sé oiriúnach inmharthanacht fhadtéarmach an tairbhí a athbhunú gan a bheith ag brath ar státchabhair bhreise laistigh de thréimhse réasúnta ama. Dá bhrí sin, comhlíonann an chabhair um athstruchtúrú na ceanglais dá bhforáiltear i bpointe 44(b) agus i bpointe (c) agus i bpointe 46 de Threoirlínte R&R, rud a rannchuidíonn le forbairt a dhéanamh ar ghníomhaíocht eacnamaíoch na seirbhísí aeriompair a nascann an Phortaingéil, mar a cheanglaítear le hAirteagal 107(3)(c) CFAE.

240.

D’fhonn a mheas an ndéanann an chabhair difear míchuí do dhálaí iomaíochta agus trádála, is gá riachtanas, oiriúnacht agus comhréireacht na cabhrach a scrúdú, agus trédhearcacht a áirithiú. Is gá freisin éifeachtaí na cabhrach ar an iomaíocht agus ar thrádáil a scrúdú agus tionchar dearfach na cabhrach chun gníomhaíochtaí eacnamaíocha agus réimsí eacnamaíocha a fhorbairt, chomh maith le héifeachtaí dearfacha eile, a bhfuil sé i gceist ag an gcabhair tacaíocht a thabhairt i gcoinne a héifeachtaí diúltacha ar an margadh inmheánach a chur san áireamh.

241.

Faoi phointe 53 de Threoirlínte R&R, ní mór do Bhallstáit a bhfuil sé ar intinn acu cúnamh athstruchtúrúcháin a dheonú comparáid a dhéanamh le cás malartach inchreidte nach mbaineann Státchabhair leis, rud a léiríonn nach mbainfear amach forbairt na ngníomhaíochtaí eacnamaíochta nó na limistéar a lorgaítear leis an gcabhair, dá dtagraítear in alt 3.1.1 de Threoirlínte R&R nó nach mbainfear amach iad ar leibhéal níos lú.

242.

Is é cuspóir an chúnaimh athstruchtúrúcháin nach dtéann TAP SGPS i mbun gnó, agus ar an gcaoi sin cliseadh margaidh agus cruatan sóisialta a sheachaint a chuirfeadh bac ar fhorbairt seirbhísí aeriompair a nascann an Phortaingéil. Baintear an cuspóir sin amach tríd an bplean athstruchtúraithe a chur chun feidhme, ar plean é a mhaoinítear i bpáirt leis an gcabhair um athstruchtúrú. Léiríonn an plean athstruchtúraithe gur gá aghaidh a thabhairt ar shaincheisteanna leachtachta agus sócmhainneachta araon an tairbhí chun a chuid fadhbanna airgeadais a réiteach. Sa ghearrthéarma, ní féidir le SGPS TAP a áirithiú go leanfar d’aeriompar riachtanach a sholáthar, oibleagáidí airgeadais a chomhlíonadh ná rochtain a bheith aige ar mhargaí airgeadais. San fhadtéarma, mar gheall ar an gcothromas diúltach EUR […] billiún a leanfaidh ar aghaidh ar feadh tréimhse fhada, ní féidir le TAP SGPS a oibleagáidí airgeadais a chomhlíonadh freisin. Dá bhrí sin, tá an chabhair um athstruchtúrú riachtanach chun an plean athstruchtúraithe a chur i gcrích go rathúil agus, dá réir sin, féachann a chur chun feidhme le forbairt seirbhísí aeriompair lena nasctar an Phortaingéil a éascú.

243.

Faoi phointe 38(c) agus faoi phointe 54 de Threoirlínte R&R, ní bhreithneoidh an Coimisiún go bhfuil cabhair um athstruchtúrú ag luí leis an margadh inmheánach más féidir an cuspóir céanna a bhaint amach trí bhearta eile nach bhfuil chomh saobhadh céanna. Ní mór luach saothair cuí a fháil don chabhair athstruchtúraithe agus na coinníollacha atá leagtha síos i bpointe 58 de Threoirlínte T&R a chomhlíonadh, ionas go mbeidh na hionstraimí a roghnaítear oiriúnach don cheist sócmhainneachta nó don cheist leachtachta a bhfuil sé i gceist aghaidh a thabhairt uirthi.

244.

Chuir na hiomaitheoirí i gcoinne réamhchinneadh an Choimisiúin sa chinneadh tosaigh go raibh an chabhair um athstruchtúrú iomchuí i bhfoirm. Maíonn Ryanair nach bhfuil an chabhair oiriúnach, toisc nach bhfuil an chabhair i láthair ná i gcomparáid le roghanna eile a bhaineann le Státchabhair nó nach bhfuil baint ag státchabhair leo. Maíonn EAA nach bhfuil an cineál cabhrach, atá comhdhéanta den chuid is mó d’instealladh cothromais, iomchuí agus go dtéann sé thar a bhfuil riachtanach, mar gur leor ráthaíocht Stáit (gan aon bhearta cothromais) chun rochtain ar mhargaí caipitil a éascú agus ar an mbealach sin leachtacht agus sócmhainneacht TAP a athshlánú. Níl fianaise ar bith ag gabháil le héileamh EAA, ach ní chuireann Ryanair san áireamh an staid reatha a bhfuil fianaise air mar gheall ar easpa rochtana leordhóthanaí ar mhargaí caipitil chun infheisteoir atá toilteanach agus in ann maoiniú cothromais nó maoiniú fadtéarmach a chur ar fáil a roghnú. Os a choinne sin, leis an bplé lena ndéantar maoiniú láithreach agus teagmhasach araon a áirithiú, tugtar comhthacú le neamhábaltacht TAP SGPS/TAP Air Portugal faoi láthair caipiteal a chruinniú ar mhórscála (66).

245.

Thairis sin, measann an Coimisiún go bhfuil an EUR 2.55 billiún de chúnamh um athstruchtúrú do TAP SGPS i bhfoirm iomchuí, ar na cúiseanna seo a leanas. Ar an gcéad dul síos, is gnóthas a bhí i gcruachás le cothromas diúltach in 2019 (EUR […] milliún) a bhí in TAP SGPS. Taifeadadh caillteanais EUR […] billiún in 2020 agus táthar ag súil le glanioncam deimhneach […]. In éagmais na cabhrach um athstruchtúrú, ní bheadh an tairbhí in ann go leor cothromais a thógáil chun an EUR […] billiún, a fhritháireamh, agus dá uireasa sin d’fhéadfadh sé nach mbeadh an tairbhí in ann fiachas suntasach fadtéarmach nó cistí infheistíochta suntasacha a mhealladh i margaí caipitil. I ndáil leis sin, tugann an Coimisiún dá aire freisin go bhfuil an tairbhí ag súil, in 2025, le suíomh cothromais EUR […] milliún, nach bhfuil iomarcach i gcomparáid leis an nglanfhiachas measta EUR […] billiún. Ar an dara dul síos, léiríonn na réamh-mheastacháin leachtachta go mbeadh suíomh diúltach airgid ag an tairbhí, go tuairim is EUR […] billiún in 2021, EUR […] billiún in 2022 agus EUR […] billiún in 2023, in éagmais na cabhrach um athstruchtúrú. Ar an dá chúis sin, is é conclúid an Choimisiúin gurb é méid agus foirm na cabhrach um athstruchtúrú a sholáthraítear trí bhearta cothromais den chuid is mó an ceann is iomchuí chun aghaidh a thabhairt ar fhadhbanna sócmhainneachta agus leachtachta TAP SGPS.

246.

Maidir le luach saothair na Státchabhrach, tugann an Coimisiún dá aire go bhfuil struchtúr idirghabháil Stát na Portaingéile faoi úinéireacht 100 % de scairchaipiteal TAP Air Portugal. Measann an Coimisiún gurb é luach an scairchaipitil sin, a fhéadfaidh an Phortaingéil a réadú trí dhíol, luach saothair na státchabhrach. Chun luach saothair den sórt sin a chainníochtú, rinne an Coimisiún luacháil ar chothromas TAP Air Portugal (aithris (229)) ar bhonn na réamh-mheastachán airgeadais sa phlean athstruchtúraithe ar tugadh fógra faoi agus trí bheith ag brath ar mhodheolaíochtaí luachála caighdeánacha, i.e. an modh lascainithe airgid agus iolrach.

(247)

Chun meastachán a dhéanamh ar luach chothromas TAP Air Portugal, rinne an Coimisiún meastachán ar luach iomlán fiontair an Choimisiúin ar dtús. Chuige sin, rinne sé na sreafaí airgid saor in aisce chuig an ngnólacht (FCFF) le linn na tréimhse pleanála, chomh maith leis an luach foirceannaidh, a lascainiú trí úsáid a bhaint as an WACC dá dtagraítear in aithris (230) mar ráta lascaine. Bhain an Coimisiún leas as dhá chur chuige chun an luach foirceannaidh a ríomh. Is é an chéad chur chuige fás Gordon, a ghlacann le ráta fáis leanúnach sreabhadh airgid saor in aisce na cuideachta chuig an ngnólacht, ón mbliain dheireanach den phlean i suthaineacht. Is é an dara ceann an modh iolraithe, trína bhfuil luach ag cuideachta il dá brabúis. Mheas an Coimisiún gurb é EBITDA an méadrach brabúis ábhartha, i gcomhréir le cleachtas an mhargaidh, agus d’aisghabh sé an luach fiontraíochta (breathnú ar aghaidh) do EBITDA il ó phiar-aerlínte (fonóta 61). Tar éis luach iomlán fiontair TAP Air Portugal a mheas, ríomhann an Coimisiún a luach cothromais trí ghlanfhiachas a dhealú.

248.

Léirítear i meastacháin an Choimisiúin go bhfuil méadú ag teacht ar luach cothromais TAP Air Portugal le linn na tréimhse pleanála, a théann ó EUR […] – EUR […] milliún in 2022 go EUR […] milliún in 2025 (67). Measann an Coimisiún go bhfuil súil réasúnta, ón lá atá inniu ann, leis an luach saothair a d’fhéadfadh an Phortaingéil a thuilleamh ar chabhair Stáit trína cion a dhíol isteach in TAP Air Portugal.

249.

Dá bhrí sin, tá an chabhair um athstruchtúrú leordhóthanach i bhfoirm agus go bhfuil luach saothair leordhóthanach ag dul léi.

250.

Faoi phointe 38(e) de Threoirlínte R&R, ní rachaidh an chabhair thar an íosmhéid is gá chun an cuspóir atá á lorg ag an gcabhair athstruchtúrúcháin a bhaint amach. Ní mór méid agus déine na cabhrach athstruchtúraithe a theorannú don íosmhéid is gá chun go bhféadfar an t-athstruchtúrú a dhéanamh, i bhfianaise na n-acmhainní airgeadais atá ag an tairbhí, ag a scairshealbhóirí nó ag an ngrúpa gnó lena mbaineann sé (pointe 61 de Threoirlínte R&R). Go háirithe, ní mór leibhéal leordhóthanach ranníocaíochta dílse i leith chostais an athstruchtúraithe a áirithiú agus, i gcás ina dtugtar tacaíocht Stáit i bhfoirm a chuireann le suíomh cothromais an tairbhí, le comhroinnt ualaigh. Agus measúnú á dhéanamh ar na riachtanais sin, cuirfear san áireamh aon chabhair tarrthála a tugadh roimh ré.

251.

Caithfidh ranníocaíocht an tairbhí féin leis an bplean athstruchtúraithe a bheith réadach agus iarbhír agus ba cheart, de ghnáth, go mbeadh sé inchomparáide leis an gcabhair arna deonú i dtéarmaí éifeachta ar shuíomh sócmhainneachta nó ar shuíomh leachtachta an tairbhí. De bhun phointe 63 de Threoirlínte R&R, ní mór don Choimisiún a mheas an bhfuil na foinsí éagsúla ranníocaíochta féin iarbhír agus saor ó chabhair. De réir phointe 64 de Threoirlínte R&R, measann an Coimisiún de ghnáth gur leor an ranníocaíocht féin más ionann í agus níos mó ná 50 % de na costais athstruchtúraithe.

252.

Ní mór don Choimisiún a fhíorú an bhfuil na foinsí éagsúla maoinithe don phlean a thuairiscítear in aithrisí (43) go dtí (45), saor ó chabhair agus fíor, is cinnte go leor é sin a chur i gcrích le linn don phlean athstruchtúraithe a bheith á chur chun feidhme, gan brabúis a bhfuiltear ag súil leis sa todhchaí a chur san áireamh. Níl ranníocaíochtaí ón Stát ina shuíomh scairshealbhóra de chuid SGPS TAP agus TAP Air Portugal saor ó chabhair agus ní féidir iad a chur san áireamh sa mheasúnú.

253.

Slánaíochtaí athstruchtúraithe saothair a íoc ar EUR […] milliún, ar íocadh EUR […] milliún de cheana in 2021 (aithris (43)a), maidir le costais atá ábhartha maidir leis an laghdú ar fhostaithe dá bhforáiltear sa phlean athstruchtúraithe. Tá costais den sórt sin ann láithreach, ós rud é go bhfuil conarthaí saothair foirceanta cheana féin ag TAP Air Portugal, mar chuid de chearta saothair agus d’athstruchtúrú a rinneadh ó Aibreán 2020 ar aghaidh agus toisc gur beag iad i gcomhréir leis na hioncaim a fuarthas cheana féin go dtí mí na Nollag 2021. Tuairiscíonn an Phortaingéil go bhfuil méid iomlán na slánaíochtaí a bhaineann le foirceannadh na gconarthaí fostaíochta mar thoradh ar an athstruchtúrú comhionann le EUR […] milliún, as a n-íocann TAP Air Portugal go díreach le sreabhadh airgid oibríochtúil, cé go maoineoidh an Stát EUR […] milliún go héifeachtach le hacmhainní a eascraíonn as an iasacht cúnaimh tarrthála. Dá bhrí sin, an chuid sin de shlánaíochtaí um athstruchtúrú saothair nach maoinítear le Státchabhair, ní ón gcothromas ná ón iasacht arna ráthú ag an Stát, is féidir glacadh léi mar ranníocaíocht an tairbhí féin i leith na gcostas sin agus is féidir a mheas gur fíor an chuid í, is é sin le rá, de réir bhrí phointe 63 de Threoirlínte T&R.

254.

Ar an gcaoi chéanna, tagraíonn íocaíocht teagmhas a bhaineann leis an dífheistiú […] EUR […] milliún (aithris (43)f)), do theagmhais (go háirithe, […]% […], […]% […]% […]), a íocfaidh TAP SGPS i gcomhthéacs an dífheistiú tríd an tsócmhainn sin a dhíol agus nach gcuirfear ar aghaidh chuig an bhfaighteoir í. Is méid neamhchosanta réamhshainithe iad a ghlacfaidh an tairbhí óna acmhainní féin, ar suim í a bheidh inacmhainne lena ioncam láithreach – agus i bhfad níos mó in 2022, óna ioncam seachas ó státchabhair. Dá bhrí sin, measann an Coimisiún gur féidir iad a áireamh mar ranníocaíocht dhílis agus gur ranníocaíocht réadach agus iarbhír iad, i bhfianaise an ghealltanais maidir le dífheistiú na sócmhainne sin laistigh de 2022 arna leagan amach sa phlean athstruchtúraithe (aithris (29)).

(255)

Maidir le ranníocaíochtaí ó thríú páirtithe nó bearta cost-éifeachtúlachta arb ionann iad agus EUR […] milliún san iomlán (aithris (43)), tugann an Coimisiún dá aire go bhféadfadh sé gurb ionann laghduithe ar na costais bhuana arna n-íoc nó arna gcumasú ag soláthróirí seachtracha nó cliaint leis an tairbhí agus foinsí iarbhír ranníocaíochta dílse, ar choinníoll go dtagann siad as comhaontuithe ceangailteacha agus go bhfuil siad éifeachtach agus nach féidir iad a aisiompú. Go háirithe, ní mór do na laghduithe ar chostais arna n-íoc ag páirtithe leasmhara i ndáil leis an gcineál seo coigilte costais a bheith éifeachtach, marthanach agus gan a bheith inchúlaithe mar mhéid le fíorfhoinse agus le foinse iarbhír na ranníocaíochta féin (68). Mheas an Coimisiún cheana gurb ionann na laghduithe ar dhliteanais chonarthacha a leagtar amach i gcomhaontuithe athchaibidlithe le soláthraithe agus le léasóirí agus foinsí iarbhír ranníocaíochta dílse: I gcomparáid le téarmaí na gcomhaontuithe tosaigh, saor-acmhainní iad atá ar fáil chun costais athstruchtúraithe a mhaoiniú a chaithfí a chaitheamh ar aisíoc na n-íocaíochtaí gaolmhara murach sin (69). Is amhlaidh atá i gcás soláthróirí agus ceannaitheoirí a gheallann nó a leasaíonn téarmaí a gconarthaí go daingean agus a shaorann acmhainní ón tairbhí (70).

(256)

Ós rud é go bhfuil na conarthaí a ndearna TAP Air Portugal iad a athchaibidliú bunaithe ar ghníomhartha atá ceangailteach ó thaobh an dlí de, arb ionann iad agus EUR […] milliún de arna gcur chun feidhme cheana féin agus EUR […] milliún arna n-ionadú ag conarthaí a gealladh cheana, is féidir a mheas gur fíor-ranníocaíochtaí agus iarbhír iad na bearta um athstruchtúrú oibríochtúil sin. Go deimhin, roinneann na bearta sin an t-ualach airgeadais a bhaineann le costais athstruchtúrúcháin TAP SGPS ar sholáthraithe a bheadh i dteideal íocaíochtaí níos airde ar a dtorthaí dearfacha oibriúcháin.

(257)

Mar an gcéanna, is ionann na ranníocaíochtaí a bhaineann le céimniú amach sócmhainní agus athchaibidlíocht le monaróirí trealaimh bhunaidh (go háirithe […]) suas le EUR […] milliún (aithris (43)d), agus na fáltais ó dhíol sócmhainní, mar atá […] ([…]), […]. Go deimhin, ós rud é gur fáltais airgid agus ranníocaíochtaí ó acmhainní dílse an tairbhí ó cheannaitheoirí trealaimh nó sócmhainní iad na bearta sin, is féidir a mheas gur fíoracmhainní iad a rannchuidíodh leis an athstruchtúrú. Ina theannta sin, is féidir a mheas gur ranníocaíochtaí iarbhír iad ranníocaíochtaí den sórt sin, ós rud é go bhfuil siad curtha chun feidhme cheana féin trí chonarthaí arna síniú le contrapháirteanna an tairbhí. Baineann an réasúnaíocht chéanna leis an maoiniú a fuarthas chun aerárthaí nua suas le EUR […] milliún a léasú (aithris (43)c)), agus an fhianaise a chuir an Phortaingéil isteach maidir leis na gealltanais airgeadais maidir le naoi n-eireablach agus dhá inneall sínithe mar chuid den phlean athstruchtúraithe á gcur san áireamh.

(258)

Maidir le ráthaíochtaí Stáit pháirtigh a sholáthraítear i gcomhthéacs oibríocht athstruchtúraithe, mheas an Coimisiún gurb ionann an chuid eile den riosca a iompraíonn gníomhaithe margaidh agus ranníocaíocht bhailí agus réadach i leith costais athstruchtúraithe (71). Dá bhrí sin, is féidir cion ([…]%) an mhaoiniúcháin EUR […] milliún, nach bhfuil ráthaithe ag an Stát, eadhon EUR […] milliún (aithris (43)e)), a mheas mar fhíor-ranníocaíocht iarbhír iasachtóir margaidh ar na costais athstruchtúraithe. Mar an gcéanna, is ionann an maoiniú úr a caibidlíodh le hinstitiúid airgeadais phríobháideach ([…]) ar feadh suas le EUR […] milliún agus ranníocaíocht iarbhír agus iarbhír, ar féidir é a chur i gcrích […] ar aghaidh, ag brath ar riachtanais leachtachta ar mó iad ná sreafaí airgid oibriúcháin (aithris (43)e)).

(259)

I gcás bannaí agus iasachtaí sindeacáite le haghaidh méid iomlán EUR […], a luaitear in aithris (43)g), soláthraíonn na hiarchuir an sochar a bhaineann le híocaíochtaí a chur siar a bhí dlite agus a bheadh infhorfheidhmithe murach sin. Maidir le hoibríochtaí um athstruchtúrú a comhaontaíodh agus lena ngabhann iarchur fiachais a bhfuil oibleagáid orthu an phríomhshuim atá dlite a aisíoc, measann an Coimisiún, murab ionann agus áitiú tosaigh údaráis na Portaingéile, go bhfuil an ranníocaíocht le haghaidh costais athstruchtúraithe níos ísle ná an méid ainmniúil a cuireadh siar agus gurb é atá inti glanluach láithreach d’athsceidealú comhaontaithe na n-íocaíochtaí (72). Tá luach iomlán EUR […] milliún de ranníocaíocht réadach i gceist leis an iarchur. Déantar an tsuim a mheas tríd an difríocht sa ghlanluach láithreach a ríomh idir aisíocaíocht ar dháta aibíochta nó aisíocaíocht láithreach i gcur i bhfeidhm na gcúnant a tarscaoileadh, lascainithe ag an ráta úis margaidh ([…]) […]: EUR […] milliún […], EUR […] milliún […], […] EUR […] milliún […].

(260)

I bhfianaise a bhfuil thuas, is é EUR […] milliún an méid iomlán is féidir a mheas mar fhíor-ranníocaíocht agus ranníocaíocht iarbhír an tairbhí, méid is ionann agus […]% de na costais athstruchtúraithe. Astu sin, eascraíonn EUR […] milliún as maoiniú úr faoi dhálaí margaidh a chuirtear ar fáil leis na fáltais ó dhíol […] […], léas airgeadais lena gcumhdaítear […] aerárthaí agus innill agus maoiniú nua ón […] (aithris (43)). Féadfaidh na méideanna sin méadú laistigh de thréimhse an phlean athstruchtúraithe le fáltais ón […] ach, áfach, nach féidir a mhéid a mheas agus a shuí le cinnteacht leordhóthanach gur ranníocaíocht iarbhír ón tairbhí i leith costais athstruchtúraithe í í féin ón tairbhí.

(261)

I gcomhréir le pointe 64 de Threoirlínte R&R, féadfaidh an Coimisiún glacadh le ranníocaíocht nach sroicheann 50 % de na costais athstruchtúrúcháin ach amháin i gcúinsí eisceachtúla agus i gcásanna cruatain ar leith, má fhanann méid na ranníocaíochta sin suntasach.

(262)

Sna himthosca reatha tar éis ráig phaindéim COVID-19, measann an Coimisiún go bhféadfadh údar a bheith leis, ag brath ar an gcás aonair, go bhfanann a ranníocaíochtaí féin faoi bhun thairseach 50 % de na costais athstruchtúraithe, fad is a bheidh siad suntasach agus go n-áireofar leo cistiú nua breise faoi dhálaí an mhargaidh (73). Mar léiriú ar leibhéal a mheasfadh an Coimisiún a bheith iomchuí sa chás reatha, mheas an Coimisiún ina chleachtas go bhféadfadh ranníocaíocht féin suas go 24 % de na costais athstruchtúraithe a bheith suntasach agus, dá bhrí sin, go bhféadfadh an chabhair um athstruchtúrú 76 % de na costais athstruchtúraithe a bheith comhréireach (74).

263.

Measann an Coimisiún gur léirigh an Phortaingéil go bhfuil imthosca eisceachtúla ann. Aithníonn an Coimisiún, go háirithe, gur chruthaigh paindéim COVID-19 agus na bearta a rinneadh chun é a shrianadh imthosca eisceachtúla don tairbhí, i gcomhthéacs suaitheadh tromchúiseach ar an ngeilleagar de réir bhrí Airteagal 107(3)(b) CFAE, a mbeadh tionchar láithreach aige ar earnálacha na soghluaisteachta agus an aeriompair agus ar a chumas cistiú margaidh a ardú. Ós rud é gurb ionann an ranníocaíocht féin agus […] % de na costais athstruchtúraithe agus go soláthraítear a leath mar mhaoiniú úr, measann an Coimisiún go bhfuil méid na ranníocaíochta atá níos ísle ná 50 % inghlactha sa chás seo.

264.

De bhun phointe 65 go pointe 67 de Threoirlínte T&R, is féidir leis an tacaíocht Stáit a thugtar i bhfoirm a chuireann le seasamh cothromais an tairbhí scairshealbhóirí agus creidiúnaithe fo-ordaithe a chosaint ó iarmhairtí a rogha infheistíocht a dhéanamh sa tairbhí, rud a chruthaíonn guais mhorálta agus a lagaíonn smacht an mhargaidh. Dá bhrí sin, níor cheart cabhair chun caillteanais a chumhdach a dheonú ach amháin ar théarmaí lena mbaineann comhroinnt ualaigh leordhóthanach ag infheisteoirí atá ann cheana agus ba cheart idirghabháil Stáit tarlú tar éis na caillteanais a chur san áireamh go hiomlán agus a chur i leith na scairshealbhóirí agus na sealbhóirí fiachais fho-ordaithe atá ann cheana. Ciallóidh comhroinnt ualaigh leordhóthanach freisin gur cheart aon státchabhair lena gcuirfear feabhas ar shuíomh cothromais an tairbhí a dheonú ar théarmaí lena dtugtar cion réasúnach de ghnóthachain i luach an tairbhí amach anseo don Stát, i bhfianaise an mhéid cothromais Stáit a instealladh i gcomparáid le cothromas na cuideachta atá fágtha tar éis na caillteanais a chur san áireamh.

265.

Maidir leis sin, cé gurb é atá go príomha sa chabhair um athstruchtúrú ná instealltaí nó comhshó ionstraimí fiachais ina chothromas, d’fheidhmigh Stát na Portaingéile comhrialú ar an tairbhí mar scairshealbhóir sular deonaíodh an chabhair tarrthála agus anois tá leas rialaithe aige ar an tairbhí agus ar TAP Air Portugal (aithrisí (8) go (12)). Dá bhrí sin, bhí dlúthbhaint ag Stát na Portaingéile leis na roghanna straitéiseacha agus airgeadais a bhfuil cur síos orthu in aithrisí (19) go dtí (22) a thug ar an tairbhí a bheith i gcruachás. Dá réir sin, d’fhonn guais mhorálta a sheachaint trí ualach a roinnt go leordhóthanach, tá sé tábhachtach a thabhairt faoi deara go dtugann idirghabháil an Stáit mar sholáthraí cabhrach athstruchtúraithe aghaidh ar chás míchothromaíochtaí agus caillteanais airgeadais a raibh baint ag an Stát leo mar scairshealbhóir a bhfuil comhrialú ar an tairbhí aige. Mar atá léirithe ag an bPortaingéil, beidh TAP SGPS […] (aithris (45)).

266.

Dá bhrí sin, déanfaidh scairshealbhóirí an tairbhí atá ann cheana, lena n-áirítear Stát na Portaingéile, ualach an athstruchtúraithe a chomhroinnt go leordhóthanach toisc, sa chleachtas, go laghdófar luach a sealúchas láithreach go nialas ó thaobh ionsú an chaillteanais de. Thairis sin, déanfaidh TAP SGPS a fhochomhlachtaí LónadóireachtaPor, Groundforce, M &E Brazil a fholmhú de réir a chéile. Mar thoradh air sin, deonófar an chabhair athstruchtúrúcháin i bhfoirm cothromais Stáit ar théarmaí lena dtugtar gach gnóthachan amach anseo i luach an tairbhí don Stát, i gcomparáid leis an gcothromas atá fágtha, agus ar an gcaoi sin sásófar an coinníoll maidir le comhroinnt leordhóthanach ualaigh na scairshealbhóirí atá ann cheana, mar a leagtar amach i bpointe 67 de na Treoirlínte T&R.

267.

Go deimhin, tá fiachas sinsearach ag na hinstitiúidí airgeadais agus ag na hinfheisteoirí ag a bhfuil bannaí ar creidiúnaithe den tairbhí iad agus/nó a fhochuideachtaí dá dtagraítear in aithrisí (67)a) agus (43)g) nach bhfuil fo-ordaithe ag íoc fiachais airgeadais eile ach roimh scairshealbhóirí i gcás dócmhainneachta nó leachtaithe nó ionsúcháin caillteanais. Cé nach n-éilíonn Treoirlínte an R&R go roinnfeadh creidiúnaithe sinsearacha ualach na hoibríochta athstruchtúraithe, sa chás seo, rannchuidíonn sealbhóirí bannaí agus institiúidí airgeadais le costais athstruchtúraithe an tairbhí a chumhdach (aithris (259)).

268.

Ina theannta sin, maidir le sealbhóirí bannaí agus d’fhonn baol morálta a sheachaint, is iomchuí a thabhairt faoi deara gur tharla eisiúintí bannaí an tairbhí i mí an Mheithimh agus i mí na Nollag 2019 (aithris (23)), a bhí gar don phaindéim. Dá réir sin, níor mhaoinigh na hinfheisteoirí nó na hiasachtóirí sin, ná níor dhreasaigh siad ar shlí eile, dul i riosca iomarcach, forleathnú nó iompar tráchtála a bhí tar éis cur le deacracht an tairbhí. Dá bhrí sin, is leor agus is leor an chomhroinnt ualaigh arna soláthar ag scairshealbhóirí reatha an tairbhí.

269.

Is é conclúid an Choimisiúin, dá bhrí sin, go bhfuil an chabhair um athstruchtúrú comhréireach agus go bhfuil an t-ualach a roinnt mar is iomchuí i gceist leis.

270.

De bhun phointe 38(f) de Threoirlínte T&R, nuair a thugtar cabhair athstruchtúrúcháin, ní mór bearta a ghlacadh chun saobhadh iomaíochta a theorannú, agus b’fhearr iad a bheith struchtúrtha i bhfoirm dífheistiú gníomhaíochtaí atá neamhspleách ar mhaithe le hiomaitheoirí beaga nó gníomhaíocht trasteorann a leathnú. Ina theannta sin, chun éifeachtaí diúltacha ar iomaíocht agus ar thrádáil a laghdú, níor cheart, i bprionsabal, go mbeadh cabhair chomhchosúil faighte ag faighteoirí tarrthála nó athstruchtúrúcháin le deich mbliana anuas I gcás pleananna tarrthála nó athstruchtúraithe arís is arís eile Ar feadh, murach sin, cuireadh amhras ar chumas an tairbhí cur le táirgiúlacht chomhiomlán agus, dá bhrí sin, ar fhorbairt na ngníomhaíochtaí eacnamaíocha nó na réigiún atá idir lámha, agus tá iomaíocht fhóirdheonaithe ó chuideachta a chuirfeadh deireadh, murach sin, saormhargadh chun fás agus tógáil ar fáil d’iomaitheoirí eacnamaíocha sa mhargadh inmheánach.

271.

Faoi phointí 70 agus 71 de Threoirlínte R&R, is féidir cabhair a dheonú do ghnóthais a bhfuil deacracht acu maidir le hoibríocht tarrthála nó athstruchtúrúcháin amháin. Dá bhrí sin, i gcás ina bhfuil níos lú ná deich mbliana caite ó deonaíodh cabhair tarrthála, cúnamh athstruchtúrúcháin nó tacaíocht shealadach athstruchtúrúcháin don tairbhí san am a chuaigh thart, lena n-áirítear aon chabhair den sórt sin a deonaíodh roimh theacht i bhfeidhm Threoirlínte R&R agus aon chabhair nár tugadh fógra ina leith, ní cheadóidh an Coimisiún cabhair bhreise (an prionsabal ‘aon uair amháin, an uair dheireanach’).

272.

I dteannta an dearbhaithe ón bPortaingéil chuige sin, taispeánann fíorú thaifid an Choimisiúin nár bhain aon cheann de na cuideachtaí laistigh den aonad eacnamaíoch is tairbhí (a chuimsíonn TAP SGPS, a comhchuideachta reatha TAP Air Phortaingéil, agus a fochuideachtaí rialaithe go léir) tairbhe as aon chúnamh tarrthála eile, cabhair athstruchtúrúcháin nó tacaíocht athstruchtúraithe shealadaigh. Tá an EUR 1.2 billiún de chabhair tarrthála a d’fhaomh an Coimisiún an 16 Iúil 2021 mar chuid den oibríocht aonair athstruchtúraithe a bhfuil tacaíocht faighte aici ón gcabhair athstruchtúrúcháin, de réir phointe 72(a) de Threoirlínte R&R.

(273)

I mí Aibreáin agus i mí na Nollag 2021, ní dhearna an Coimisiún aon agóid i gcoinne cúiteamh damáiste faoi Airteagal 107(2)(b) CFAE maidir le TAP Air Portugal (fonóta 14). Mar sin féin, mar a tugadh faoi deara i bpointe 15 den Chreat Sealadach, ní chumhdaítear leis an bprionsabal ‘aon uair amháin an uair dheireanach’ arna leagan síos sna Treoirlínte T&R cabhair a dhearbhaíonn an Coimisiún a bheith comhoiriúnach faoi Airteagal 107(2)(b) CFAE, ós rud é nach “cúnamh tarrthála, cúnamh athstruchtúrúcháin nó tacaíocht um athstruchtúrú sealadach” de réir bhrí phointe 71 de Threoirlínte R&R é an cineál cabhrach sin.

(274)

Mar a mhínítear i bpointí 87 go 93 de Threoirlínte R&R, ba chóir bearta iomaíochta a leagan amach i gcomhréir le héifeachtaí saofa na cabhrach, agus go háirithe: (i) méid agus cineál na cabhrach agus na coinníollacha agus na himthosca faoina ndeonaítear í; (ii) maidir le méid agus tábhacht choibhneasta an tairbhí sa mhargadh agus saintréithe an mhargaidh lena mbaineann agus (iii) a mhéid a leanann imní ó thaobh guaise morálta de bheith ann tar éis an beart féin a chur i bhfeidhm chun rannchuidiú leis an ualach agus chun an t-ualach a roinnt.

(275)

D’fhéadfadh dífheistiú sócmhainní, acmhainneacht a laghdú nó láithreacht an mhargaidh a bheith i gceist leis na bearta struchtúracha. Ba cheart go mbeidís i bhfabhar iomaitheoirí nua a theacht isteach, iomaitheoirí beaga atá ann cheana a leathnú nó gníomhaíocht trasteorann a dhéanamh, agus an margadh nó na margaí ina mbeidh staid shuntasach sa mhargadh ag an tairbhí tar éis an athstruchtúraithe a chur san áireamh, go háirithe iad siúd a bhfuil acmhainn bhreise acu. Ba cheart go n-áiritheofaí le bearta iompraíochta nach maoineoidh cabhair ach athbhunú na hinmharthanachta fadtéarmaí.

276.

Mar a leagtar amach go mionsonraithe in aithrisí (75) go dtí (98), geallann an Phortaingéil go ndéanfaidh TAP SGPS na bearta seo a leanas le linn na tréimhse athstruchtúraithe chun saobhadh iomaíochta a theorannú mar thoradh ar an gcabhair:

277.

Tugann an Coimisiún faoi deara gur cuideachtaí brabúsacha agus inmharthana iad Groundforce and Lónadóireacht go dtí 2019. Is í géarchéim COVID-19, a bhfuil drochthionchar aici ar earnáil na heitlíochta i gcoitinne, is cúis leis na deacrachtaí atá ag na cuideachtaí sin faoi láthair. Sa bhreis air sin, tugann an Coimisiún dá aire go dearfach meastachán de EUR […] milliún ar luach na ceiste atá ag SGPS TAP i […], chomh maith le leas infheisteoirí ionchasacha i dtaca le héadáil […]. Tugann an leas sin d’infheisteoirí le tuiscint gur cás réalaíoch é díol […] mar rogha leantach, agus a athstruchtúrú agus a n-inmharthanacht ina dhiaidh sin de réir mar a thagann téarnamh ar an margadh eitlíochta. Ar na cúiseanna sin, comhlíonann an Coimisiún ceanglais phointe 80 de Threoirlínte R&R, mar go gcomhlíonann an dá chuideachta sin, a bhfuil deacrachtaí airgeadais acu faoi láthair mar gheall ar ghéarchéim COVID-19 in earnáil na heitlíochta, dul in iomaíocht go héifeachtach san fhadtéarma, má oibríonn ceannaitheoir oiriúnach iad a bhfuil deacrachtaí airgeadais acu i ngeall ar ghéarchéim COVID-19 in earnáil na heitlíochta.

(278)

Measann an Coimisiún freisin gur beart a chuireann srian le saobhadh iomaíochta é dífheistiú na ngeall atá ag an SGPS i Lónadóireacht agus i nGroundforce. Is iad na cúiseanna atá leis an measúnú sin go bhfuil an dá chuideachta thuasluaite comhtháite go ceartingearach laistigh de ghrúpa TAP SGPS agus go ndéanann siad ionadaíocht ar a príomhsholáthróir seirbhísí lónadóireachta agus láimhseála ar an talamh. Dá bhrí sin, le dífheistiú LónadóireachtaPor agus Groundforce, beidh cuideachtaí eile seachas TAP SGPS in ann dul san iomaíocht ina margaí faoi seach agus freastal ar an éileamh mór ar sheirbhísí TAP SGSP. Dá réir sin, is bearta bailí iad na dífheistiú sin lena maolaítear saobhadh iomaíochta.

279.

Os a choinne sin, ní ghlacann an Coimisiún le dífheistiú Brasil M&E mar bheart lena dteorannaítear saobhadh iomaíochta, toisc gur cuideachta é a bhfuil caillteanas ag baint leis san am a chuaigh thart agus a raibh deacrachtaí acu roimh an ngéarchéim COVID-19 (aithris (77)). Dá bhrí sin, is beart é dífheistiú cuideachta den sórt sin chun inmharthanacht fhadtéarmach a athbhunú, i gcomhréir le pointe 78 de Threoirlínte R&R.

280.

I measc na mbeart chun láithreacht an mhargaidh nó acmhainn a laghdú tá uasteorainn mhéid an chabhlaigh d’aerárthaí [90-100] go dtí 2025. Is ionann uasteorainn den sórt sin agus laghdú ar […] aerárthaí, i gcomparáid le méid chabhlach TAP Air Portugal in 2019. Léiríonn an Phortaingéil go bhfuil uasteorainn éifeachtach maidir le teorainn a chur le láithreacht margaidh TAP Air Portugal, nach mbeidh líon leordhóthanach aerárthaí aici chun freastal go hiomlán ar an éileamh tráchta in 2025 de réir réamhaisnéisí IATA (75) i mí Dheireadh Fómhair 2021 sa chás bonnlíne. Mar thoradh air sin, ní hamháin go mbeidh láithreacht laghdaithe sa mhargadh ag an tairbhí, ní hamháin faoi threoir an chabhlaigh aerárthaí sula ndéanfar athstruchtúrú air, ach freisin faoi threoir an tsuímh margaidh is dócha a bheidh aige ag deireadh na tréimhse athstruchtúraithe. Ina theannta sin, tá an laghdú sin ar fhlít na n-aerárthaí i gcomhréir le bearta iomaíochta a mheas an Coimisiún a bheith leordhóthanach i gcás athstruchtúrú aerlínte (76).

(281)

I bhfianaise mhéid agus fhad an laghdaithe cabhlaigh agus na srianta a chuireann sé ar oibríochtaí an tairbhí, measann an Coimisiún gur beart bailí é an uasteorainn ar mhéid an fhlít aerárthaí [90-100] chun láithreacht an mhargaidh agus acmhainn an mhargaidh a laghdú.

(282)

Mar a meabhraíodh i bpointe 78 de Threoirlínte T&R, ba chóir go dtarlódh bearta chun saobhadh iomaíochta a theorannú go háirithe sa mhargadh nó sna margaí ina mbeidh staid shuntasach sa mhargadh ag an ngnóthas tar éis athstruchtúraithe. Ós rud é go bhfuil suíomh suntasach margaidh ag TAP Air Portugal in aerfort Liospóin i ndiaidh athstruchtúraithe (féach aithris (32)), mhol an Phortaingéil beart struchtúrach sonrach chun srian a chur le saobhadh iomaíochta a bhaineann leis an gcabhair ar sheirbhísí aeriompair paisinéirí go dtí aerfort Liospóin agus uaidh.

(283)

De bhun phointe 80 de Threoirlínte T&R, ba chóir, de ghnáth, go mbeadh bearta struchtúracha chun saobhadh iomaíochta a theorannú i bhfoirm dífheistithe ar bhonn gnóthais leantaigh ar féidir leo dul san iomaíocht go héifeachtach san fhadtéarma má oibríonn ceannaitheoir oiriúnach iad.

(284)

Ar an 3 Nollaig 2021, mhol an Phortaingéil tiomantas struchtúrach, faoina n-aistreofaí TAP Air Portugal chuig glacadóir leighis suas le 18 sliotán laethúla in aerfort Liospóin ar bhonn Airteagal 8b den Rialachán maidir le sliotáin. Formheasfar an glacadóir leighis tar éis glao ar thograí a bheith foilsithe ag an iontaobhaí monatóireachta.

(285)

Is é príomhchuspóir an ghealltanais struchtúraigh ag aerfort Liospóin a áirithiú go n-aistreoidh TAP Air Portugal na sliotáin (cearta) is gá chun bonn oibriúcháin a bhunú nó a leathnú ag iomaitheoir ag an aerfort plódaithe ina bhfuil suíomh suntasach sa mhargadh ag TAP Air Portugal (aerfort Liospóin) agus dálaí a chruthú chun iomaíocht éifeachtach a chothú san fhadtéarma ag an aerfort sin (77). Mar a shonraítear tuilleadh thíos, measann an Coimisiún go mbaintear amach cuspóir den sórt sin, toisc go gcomhcheanglaítear leis an ngealltanas struchtúrach (i) líon suntasach sliotán (i.e. suas le 18 sliotán laethúla), cé nach mbíonn an oiread sin sliotán ar fáil de ghnáth le haghaidh iontrála ná méadaithe in aerfort Liospóin, go háirithe ag buaicuaireanta nó ag seachtainí buaice (78); Agus (ii) coinníollacha leordhóthanacha maidir le sliotáin a aistriú chuig glacadóir leighis (i.e. aistriú saor agus neamhchoinníollach).

(286)

De réir an Mheabhráin Mhíniúcháin don Togra ón gCoimisiún le haghaidh Rialacháin ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le rialacha comhchoiteanna le haghaidh leithroinnt sliotán in aerfoirt an Aontais Eorpaigh, (79)‘de réir theacht chun cinn iomaitheoir láidir in aerfort áirithe ní mór dó punann sliotán inbhuanaithe a thógáil chun go mbeidh sé in ann dul in iomaíocht go héifeachtach leis an iompróir ceannasach (“an t-iompróir baile” de ghnáth).’

287.

Tá easpa rochtana ar shliotáin ina bacainn mhór ar iontráil nó ar mhéadú ag aerfoirt is gnóthaí na hEorpa (80). De bhua an Rialacháin maidir le sliotáin, tá sliotáin ríthábhachtach d’oibríochtaí aerlínte ós rud é gurb iad na haeriompróirí amháin a bhfuil sliotáin ina seilbh acu atá i dteideal rochtain a fháil ar na seirbhísí bonneagair aerfoirt a sholáthraíonn bainisteoirí aerfort comhordaithe agus, dá réir sin, chun aerbhealaí a oibriú chuig na haerfoirt sin nó uathu. Faoin Rialachán maidir le sliotáin, ní féidir sliotáin a mhalartú ná a aistriú idir aerlínte ach amháin in imthosca sonraithe áirithe, faoi réir dearbhú sainráite ón gcomhordaitheoir sliotán faoin Rialachán maidir le sliotáin.

288.

Leis an ngealltanas sin, is é sin sliotáin a aistriú ag aerfort Liospóin, cuirtear deireadh leis an mbacainn is mó ar iomaitheoirí TAP Air Portugal ag an aerfort mórphlódaithe sin a theacht isteach agus a leathnú. Léiríonn na sonraí a bhailítear ó chomhordaitheoir sliotán na Portaingéile (Navegação Aérea de Portugal – NAV Portugal) go sáraíonn na hiarrataí ar shliotáin ag aerfort Liospóin an toilleadh atá ar fáil, (81) agus nach féidir freastal ar iarrataí ar shliotáin bhreise is gá chun oibríochtaí a mhéadú go hábhartha ag aerfort Liospóin trí ghnáthfheidhmiú an nós imeachta ginearálta maidir le leithroinnt sliotán, mar gheall ar chomhthiomsú easnamhach sliotán gan úsáid agus leithdháileadh ilroinnte an chomhthiomsaithe sliotán, rud a fhágann nach dócha go dtiocfaidh iomaitheoir láidir chun cinn.

(289)

Measann an Coimisiún gurb é an gealltanas sin go n-aistreodh TAP Air Portugal sliotáin ag an aerfort plódaithe, áit a bhfuil suíomh suntasach margaidh aici, chun go mbeadh iomaitheoirí in ann bonn a bhunú nó a leathnú, an beart iomaíochta is éifeachtaí chun saobhadh iomaíochta a íoslaghdú. Ina theannta sin, mar gheall ar ghéarchéim an tionscail eitlíochta, mar shampla, d‘fhéadfadh sé gurb é an toradh a d’fhéadfadh a bheith ar na sócmhainní eile is gá chun na sliotáin aistrithe a oibriú (e.g. aerárthaí) a bheith ar fáil sa mhargadh ar théarmaí tarraingteacha do thréimhse iomlán chur chun feidhme na ngealltanas, ní dhéanann an fócas ar shliotáin i raon feidhme an phacáiste a thairgfidh TAP Air Portugal difear dá hinmharthanacht ná dá iomaíochas (82).

290.

Ina theannta sin, ós rud é go bhfuil sé intuigthe ó iompróir iomaíoch a bheith á chruthú nó á leathnú bonn á chruthú nó á leathnú, go n-athraítear an timpeallacht iomaíochta in aerfort Liospóin, aithníonn an Coimisiún gur gealltanas struchtúrach é an gealltanas a chuir an Phortaingéil isteach.

291.

I bhfianaise a bhfuil thuas, is é conclúid an Choimisiúin gur beart oiriúnach é an gealltanas go n-aistreofar sliotán chun saobhadh iomaíochta a íoslaghdú mar go gceadóidh sé iomaíocht struchtúrach le TAP Air Portugal chun seirbhísí aeriompair paisinéirí a sholáthar chuig aerfort Liospóin agus uaidh, áit a bhfuil staid shuntasach sa mhargadh aige.

(292)

Ina theannta sin, measann an Coimisiún gur leor 18 sliotán in aghaidh an lae chun gur féidir leis an nglacadóir leighis a oibríochtaí bunaithe in aerfort Liospóin a bhunú nó a leathnú go bríomhar trí thrí aerárthach a bhunú, mar shampla, agus trí uainíocht a oibriú in aghaidh an lae le gach ceann acu (83). Más iompróir fada an glacadóir leighis, chuirfeadh na 18 shliotán in aghaidh an lae ar a chumas líon níos airde aerárthaí a bhunú nó rochtain a fháil ar na sliotáin is gá chun eitiltí friothála a oibriú. Ós rud é nach bhfuil na sliotáin nasctha le haon aerbhealach ar leith, is féidir le haerlínte iad a úsáid de réir a bplean gnó (i.e. ar aon bhealach is rogha leo). Leis sin, beidh an glacadóir leighis in ann barainneachtaí scála agus raon feidhme a bhaint amach agus dul san iomaíocht ar bhealach níos éifeachtaí le TAP Air Portugal. Tugann an Coimisiún dá aire go dtiocfadh méadú de níos mó ná 40 % ar an bhflít is mó ag aerfort Liospóin (i.e. Ryanair agus easyJet) trí aerárthach a bheith curtha isteach ag ceachtar den dá aerárthach ag an dá iomaitheoir TAP Air Portugal, rud a d’fhágfadh iomaíocht shuntasach éifeachtach in aerfort Liospóin.

(293)

Is é tátal an Choimisiúin, dá bhrí sin, go bhfuil méid an phacáiste sliotán atá le haistriú faoin ngealltanas struchtúrach iomchuí agus éifeachtach chun an iomaíocht in aerfort Liospóin a neartú trí iomaitheoir nuabhunaithe a iontráil go héifeachtúil nó trí iomaitheoir nuabhunaithe a leathnú nó trí iomaitheoir atá bunaithe cheana a leathnú.

(294)

Ar deireadh, measann an Coimisiún gurb iomchuí, ó thaobh an dlí agus na hoibríochta de, sliotáin a aistriú ó TAP Air Portugal chuig an nglacadóir leighis bunaithe ar Airteagal 8b den Rialachán maidir le sliotáin, mar a leagtar amach sa ghealltanas a mhol an Phortaingéil.

(295)

Ceadaítear le hAirteagal 8b den Rialachán maidir le sliotáin, go dleathach, sliotáin a aistriú i gcomhthéacsanna áirithe gan cúiteamh airgid a chur ar fáil don bhunshealbhóir sliotán. Áirítear ar na comhthéacsanna sin sliotáin a aistrítear mar chuid de ghealltanais a thairgeann an Ballstát ábhartha i gcinneadh críochnaitheach maidir le státchabhair. Sa chás sin, féadfar a mheas gur gá sliotáin a aistriú faoi dhlí an Aontais. Ó thaobh na haerlíne a bhfuil sé de cheangal uirthi sliotáin a aistriú nó ar an mbealach inar féidir iad a úsáid, tá feidhm éigeantach de facto ag gealltanas an Bhallstáit nó ag coinníoll a forchuireadh air don Bhallstát, ós rud é nach gcomhlíonann sí ach an gealltanas nó an coinníoll gur féidir leis an aerlíne státchabhair comhoiriúnach a fháil (84).

296.

Ó thaobh na hoibríochta de, d’aistreofaí na sliotáin ar bhonn saor agus neamhchoinníollach, rud a d’fhágfadh go mbeadh an glacadóir leighis in ann na hamanna sliotán is fearr a oireann dá oibríochtaí nua nó leathnaithe ag aerfort Liospóin a roghnú agus na sliotáin aistrithe a úsáid ar bhealach ar bith chuig aerfort Liospóin nó uaidh. Le haistriú sliotán gan aon choinníoll úsáide, cuirtear ar chumas an ghlacadóra leighis (i) na sliotáin aistrithe a leithroinnt i gcomhréir lena shamhail ghnó, agus ar an gcaoi sin fás níos inbhuanaithe a áirithiú; (ii) na sliotáin a leithroinnt chun na barainneachtaí scóipe agus dlúis a uasmhéadú; Agus (iii) chun dul in oiriúint d’éabhlóid an éilimh mura bhfuil na seirbhísí ar na bealaí a bhí beartaithe ar dtús brabúsach a thuilleadh, rud atá riachtanach tráth a bhfuil an t-éileamh ar sheirbhísí aeriompair paisinéirí an-luaineach.

297.

Aithníonn an Coimisiún go bhfuil an chuma ar an scéal go bhfuil teorainn leis an dá bheart cosanta lena ndírítear ar oibríochtaí TAP Air Portugal ag aerfort Liospóin a roghnú maidir le hamanna sliotán a roghnú ag aerfort Liospóin, eadhon: (i) an uasteorainn de réir líon na sliotán a bheidh le haistriú roimh 8.00 am áitiúil, ar maidin agus roimh 20.00 am áitiúil; agus (ii) an t-am-oighin 20 nóiméad nó 60 nóiméad a gcaithfidh TAP Air Portugal sliotáin a aistriú lena linn (féach aithris (84) go haithris (85)). Mar sin féin, measann an Coimisiún nach gcuireann na bearta cosanta sin srian ábhartha ar chumas an ghlacadóra leighis rochtain a bheith aige ar thráthanna sliotán iomchuí agus dul in iomaíocht go héifeachtach le TAP Air Portugal a úsáideann na sliotáin réitigh. Maidir leis an uasteorainn i líon na sliotán in aghaidh gach tréimhse an lae, d’úsáid an Coimisiún na sonraí a chuir an Phortaingéil ar fáil chun a fhíorú go raibh na huasteorainneacha ag luí le gnáthuainíocht aerárthaí bunaithe, nó, i gcás nach raibh siad i bhfeidhm, nach mbeadh feidhm acu. Mar shampla, ní bhaineann an uasteorainn ar líon na sliotán a bheidh le haistriú roimh 20.00 le hachar ama áitiúil ar aerárthaí bunaithe a úsáideann na sliotáin chun eitiltí cianaistir a oibriú, chun freastal ar iarrataí sliotán ó aeriompróirí atá ag imeacht ó aerfort Liospóin san iarnóin agus ag eitilt thar oíche. Maidir leis an ngaoth ama, tá foráil sa ghealltanas lena n-áirithítear nach féidir le TAP Air Portugal a corrlach le haghaidh lánrogha a fheidhmiú chun dochair d’oibríochtaí éifeachtúla an ghlacadóra leighis (85).

(298)

I bhfianaise an méid thuas, measann an Coimisiún go sásaíonn aistriú pacáiste 18 sliotán na coinníollacha a bhaineann le hinmharthanacht agus le tarraingteacht an phacáiste ghnó dhífheistithe, agus le hathneartú struchtúrach ar iomaíocht éifeachtach ag aerfort Liospóin.

(299)

De bhun phointe 78 de Threoirlínte R&R, ba cheart dífheistiú a dhéanamh chun saobhadh iomaíochta a theorannú gan moill mhíchuí, agus an cineál sócmhainne atá á dífheistiú agus aon bhacainní ar a diúscairt á gcur san áireamh, agus i gcás ar bith laistigh de thréimhse an phlean athstruchtúraithe.

300.

Foráiltear sa ghealltanas a thíolaic an Phortaingéil go dtairgfear na sliotáin do ghlacadóirí réitigh a d’fhéadfadh a bheith ann go dtí deireadh na tréimhse athstruchtúraithe, rud a chiallaíonn a luaithe a fhormheasfaidh an Coimisiún glacadóir leighis nó go dtí deireadh 2025 (féach aithris (27)), cibé acu is túisce. Ina theannta sin, foilseofar an glao comhfhreagrach ar thograí luath go leor roimh thús an nós imeachta ghinearálta maidir le leithroinnt sliotán le haghaidh gach Séasúr IATA go dtí go bhformheasfar an glacadóir leighis. I dtéarmaí eile, foilseofar an glao ar thograí roimh gach Séasúr IATA, ag tosú le Séasúr Geimhridh IATA 2022/2023, (86) go dtí 2025, mura n-aistríonn Aeir na Portaingéile sliotáin chuig glacadóir leighis arna fhormheas ag an gCoimisiún roimh an dáta éaga sin.

(301)

Measann an Coimisiún go dtugann na sonraí arna soláthar ag NAV na Portaingéile maidir le hiarratais ar shliotáin ag aerlínte ag aerfort Liospóin le fios go mbeadh iomaitheoirí toilteanach, in ainneoin dálaí díobhálacha sa mhargadh, sliotáin bhreise a thógáil agus dul isteach in aerfort Liospóin nó síneadh a chur leis. Dá bhrí sin, measann an Coimisiún gur dócha go n-aistreofar na sliotáin chuig glacadóir leighis roimh dheireadh na tréimhse athstruchtúraithe. Ar aon chuma, táthar ag súil go mbeidh an tréimhse ama sin fada go leor chun go mbeidh earnáil an aeriompair paisinéirí in ann téarnamh ón ngéarchéim COVID-19 agus chun go bhfillfidh aerthrácht paisinéirí ar an leibhéal réamh-ghéarchéime.

(302)

I bhfianaise a bhfuil thuas, measann an Coimisiún gur leor tréimhse an ghealltanais.

(303)

De bhun Threoirlínte R&R, a bheith oiriúnach, ba chóir do cheannaitheoir an ghnó dhífheistithe a chinntiú gur féidir leis an ngnó sin dul san iomaíocht go héifeachtach san fhadtéarma.

304.

I gcomhréir leis an ngealltanas atá curtha isteach ag an bPortaingéil, a bheith i dteideal na sliotáin a fháil, ní mór do ghlacadóir leighis ionchasach:

305.

Tá gá leis an gcritéar incháilitheachta a bhaineann leis an gceadúnas oibríochta chun a áirithiú go mbeidh an glacadóir leighis in ann eitiltí intíre agus eitiltí laistigh den AE/LEE a oibriú gan srian, rud a ráthóidh nascacht ag aerfort Liospóin, ar príomhchritéar meastóireachta é ag an gCoimisiún.

306.

Tá gá leis an gcritéar incháilitheachta maidir le neamhspleáchas agus easpa naisc chun a áirithiú go rachaidh an té a ghlacann an leigheas in iomaíocht go héifeachtach le TAP Air Portugal.

307.

Is gá an critéar eisiaimh a bhfuil feidhm aige maidir le tairbhithe de mhórchabhair athchaipitliúcháin atá faoi réir leigheasanna iomaíochta ionas nach bhféadfaidh cuideachtaí a bhí faoi réir bearta breise lena ndírítear ar chothroime iomaíochta a athbhunú, dá dtagraítear i bpointe 72 den Chreat Sealadach, buntáiste iomaíoch a fháil trí bhearta struchtúracha comhchosúla chun saobhadh iomaíochta a theorannú (88).

(308)

Maidir leis an gcritéar incháilitheachta deiridh, a bhaineann leis an mbonn, is gá iomaíocht éifeachtach a cheadú, rud a áiritheoidh éifeachtacht na ngealltanas sin. Thairis sin, tacaíonn sé le hiomaitheoir inmharthana a theacht isteach in aerfort Liospóin nó a leathnú agus cuireann sé TAP Air Portugal i mbaol iomaíochta ar bhealaí chuig an aerfort nó ón aerfort.

(309)

Tugann an Coimisiún dá aire go gcomhlánaítear na critéir incháilitheachta a bhaineann leis an mbonn le dhá fhoráil sa ghealltanas arb é is aidhm dóibh uasmhéadú a dhéanamh ar líon na n-aerárthaí atá bunaithe in aerfort Liospóin a úsáideann na sliotáin réitigh. Is éard atá sa chéad fhoráil líon na sliotán atá le haistriú roimh 8.00, atá an-luachmhar ó thaobh na tráchtála de, a nascadh le líon na n-aerárthaí bunaithe. Is éard atá sa dara foráil na critéir rangaithe, a dhreasaíonn glacadóirí leighis le haghaidh bunáite aerárthaí ag aerfort Liospóin ag úsáid na sliotán leighis. Go sonrach, i gcás tograí iomaíocha, tabharfaidh an Coimisiún tús áite, in ord laghdaitheach, dóibh siúd arna dtíolacadh ag glacadóirí leighis a d’fhéadfadh a bheith ann, go háirithe (i) a sholáthróidh an acmhainn is mó suíochán do na haerárthaí bunaithe a bhainfidh úsáid as na sliotáin réitigh ó thús na n-oibríochtaí go dtí deireadh an phlean athstruchtúraithe; Agus (ii) freastal ar an líon is mó cinn scríbe le heitiltí díreacha arna n-oibriú ag an aerárthach bunaithe a úsáideann na sliotáin leighis ó thús na n-oibríochtaí go dtí deireadh an phlean athstruchtúraithe (nascacht dhíreach, gan na minicíochtaí a chur san áireamh).

(310)

Maidir le gach ceann de na nithe thuasluaite, measann an Coimisiún go bhfuil na critéir incháilitheachta do na glacadóirí leighis a d’fhéadfadh a bheith ann iomchuí, mar go gceadaíonn siad (i) líon leordhóthanach aerlínte a mbeadh suim acu sna sliotáin atá ar fáil páirt a ghlacadh sa ghlao ar thograí, agus (ii) a áirithiú go mbeidh ceanglais chomhréireacha ann chun rochtain a fháil ar na sliotáin, rud a éascóidh gníomhachtú na mbeart chun iomaíocht éifeachtach a chaomhnú.

(311)

De bhun phointe 92 de Threoirlínte R&R, níor chóir go gcuirfeadh bearta lena dteorannaítear saobhadh iomaíochta isteach ar an dóchúlacht go bhfillfidh an tairbhí ar a inmharthanacht, rud a d’fhéadfadh a bheith amhlaidh dá mbeadh sé an-chostasach beart a chur i gcrích nó, i gcásanna eisceachtúla a bhfuil bunús cuí tugtha leo ag an mBallstát lena mbaineann, go laghdódh siad gníomhaíocht an tairbhí sa mhéid go gcuirfí i mbaol filleadh ar inmharthanacht an tairbhí, agus dá mba rud é go mbeadh sé thíos leis na tomhaltóirí agus leis an iomaíocht.

(312)

Sa chomhthéacs sin, rinne an Coimisiún measúnú ar a mhéad (i) a laghdódh aistriú 18 sliotán laethúla ag aerfort Liospóin oibríochtaí TAP Air Portugal, agus samhail ghnó shaincheaptha agus mol an aerfoirt ag an aerfort á gcur san áireamh; agus (ii) tionchar a imirt ar fhilleadh TAP Air Portugal ar inmharthanacht ag deireadh na tréimhse athstruchtúraithe (2025).

(313)

Maidir leis an tionchar oibríochtúil a bheidh ag aistriú na 18 sliotán laethúla, tugann an Coimisiún dá aire go bhfuil an gealltanas a mhol an Phortaingéil ceaptha agus múnla straitéiseach agus moil thrasatlantach TAP Air Portugal á chur san áireamh. Go háirithe, tá dhá bheart sa ghealltanas chun comhchruinniú na sliotán atá le haistriú le linn na n-uaireanta atá ríthábhachtach do mhol Liospóin (uaireanta maidine go príomha) ach nach bhfuil ríthábhachtach d’oibríochtaí neamh-mhaca a sheachaint. Is éard atá sa chéad bheart uasteorannú a dhéanamh ar líon na sliotán atá le haistriú le linn trí thréimhse den lá. Go sonrach, ní bheidh sé d’oibleagáid ar TAP Air Portugal an méid seo a leanas a aistriú: (i) níos mó ná sliotán amháin roimh 08.00 (am áitiúil) in aghaidh an aerárthaigh atá bunaithe ag an nglacadóir leighis ag aerfort Liospóin ag úsáid na sliotán leighis; (ii) níos mó ná leath de shliotáin iomlána an leighis roimh 12.00 (am áitiúil); Agus (iii) níos mó sliotán roimh 20.00 (am áitiúil) ná iomlán na sliotán leighis lúide sliotán amháin in aghaidh an aerárthaigh bunaithe ag an nglacadóir leighis ag aerfort Liospóin ag úsáid na sliotán leighis chun eitiltí gearra a oibriú. Is éard atá sa dara beart roinnt solúbthachta a thabhairt do TAP Air Portugal maidir le hamanna beachta na sliotán atá le haistriú, ar choinníoll nach mbeidh tionchar diúltach ag an gcoigeartú ar na hamanna iarrtha ar oibríochtaí beartaithe an ghlacadóra leighis, agus ar an gcaoi sin ar éifeachtacht na hiomaíochta a eascraíonn as an ngealltanas. Go sonrach, aistreoidh TAP Air Portugal sliotán a fhreagraíonn do na hamanna sliotán arna iarraidh ag an nglacadóir leighis laistigh de +/- 20 nóiméad i gcás eitiltí gearra agus laistigh de +/- 60 nóiméad i gcás eitiltí cianaistir, ach amháin mura bhfuil sliotáin laistigh den fhuinneog ama ábhartha ag TAP Air Portugal. De bhreis ar an dá bheart shonracha sin, tugann an Coimisiún dá aire go bhfuil dreasacht á tabhairt do ghlacadóirí leighis ionchasacha na sliotáin leighis a úsáid d’oibríochtaí bunaithe, rud a laghdaíonn tuilleadh na rioscaí a bhaineann le hiarratais ar shliotáin chomhchruinnithe le linn líon teoranta uaireanta maidine.

314.

Mar thoradh air sin, tá forálacha sa ghealltanas a mhol an Phortaingéil lena maolaítear, ar bhealach úsáideach, an baol go ndéanfadh an t-aistriú sliotán dochar do líonra TAP Air Portugal agus don rannchuidiú do nascacht mhol Liospóin, gan srian míchuí a chur ar oibríochtaí glacadóra leighis.

(315)

Maidir leis an tionchar airgeadais a bheadh ag aistriú 18 sliotán laethúla, tá measúnú déanta ag an gCoimisiún an mbeadh TAP Air Portugal inmharthana arís ag deireadh an athstruchtúraithe, mar atá sainmhínithe i bpointe 52 de Threoirlínte R&R (89), i gcás díobhálach ina laghdófaí oibríochtaí TAP Air Portugal tar éis aistriú na sliotán i gcomparáid leis an bplean athstruchtúraithe ar tugadh fógra faoi. Chun na críche sin, bhí an Coimisiún ag brath ar réamh-mheastacháin airgeadais a chuir an Phortaingéil ar fáil don bhliain 2025 mar chuid den anailís íogaireachta, arna choigeartú go dtí an fachtóir sa laghdú measta ar ioncaim (90), EBIT agus glanioncam a bhfuil aistriú 18 sliotán i gceist leis.

(316)

Tá na tástálacha caighdeánacha maidir le filleadh ar inmharthanacht curtha i bhfeidhm ag an gCoimisiún bunaithe ar tháscairí ROCE, ROE, féichiúnas agus acmhainneacht creidmheasa. Ar an mbonn sin agus mar a shonraítear i dTábla 3 thíos, chinn an Coimisiún, ag deireadh na tréimhse athstruchtúraithe, go ndéanfadh TAP Air Portugal an méid seo a leanas:

317.

Ina theannta sin, tá tástáil déanta ag an gCoimisiún nach mbeadh gá le tuilleadh cúnaimh i gcásanna díobhálacha (íogaireachtaí), nach mbeadh gá le tuilleadh cúnaimh ó TAP Air Portugal (e.g. glanioncam dearfach fós agus an cumas chun rochtain a fháil ar mhargaí airgeadais).

318.

I bhfianaise an méid thuas, chinn an Coimisiún, ar lámh amháin, nach gcuireann an gealltanas 18 sliotán a aistriú ag aerfort Liospóin i mbaol inmharthanacht TAP Air Portugal.

319.

Ar an taobh eile, aithníonn an Coimisiún go n-oibreodh TAP Air Portugal ag deireadh na tréimhse athstruchtúraithe ag corrlach dearfach, réasúnta íseal (thart ar […]% in 2025). Ina theannta sin, is é a bheadh i leibhéal a fhéichiúnais, mar a thomhaistear é trí thagairt dá bhonn cothromais, ná […]. Ina theannta sin, cé go mbraitheann an anailís íogaireachta ar dhálaí anáis sa mhargadh, amhail an méadú ar chostais bhreosla agus ar bhoilsciú, ní dhéantar foráil maidir leis an tionchar ar inmharthanacht TAP i dtaca le suaitheadh drámatúil neamh-intuartha, amhail na cinn a eascraíonn as na paindéimí. Ós rud é go ndéanfaí difear díréireach do ghlanioncam TAP Air Portugal dá laghdófaí oibríochtaí TAP Air Portugal thar an gceann a gabhadh de láimh mar chuid dá athstruchtúrú, d’fhéadfadh aistriú níos mó ná 18 sliotán a bheith i gceist maidir lena hinmharthanacht sna himthosca is díobhálaí sa mhargadh.

(320)

I bhfianaise a bhfuil thuas ar fad, is é conclúid an Choimisiúin go bhfuil an gealltanas a mhol an Phortaingéil srian a chur le saobhadh iomaíochta ag aerfort Liospóin áit a mbeidh suíomh suntasach margaidh ag TAP Air Portugal tar éis don athstruchtúrú a bheith comhlíonta agus go bhforfheidhmeofar é mar na coinníollacha inghlacthachta a leagtar amach sna Treoirlínte T&R.

(321)

Maidir le bearta iompraíochta, geallann an Phortaingéil iad siúd i bpointe 84 de Threoirlínte R&R, eadhon: (i) toirmeasc ar fháil ar scaireanna in aon chuideachta le linn na tréimhse athstruchtúrúcháin, ach amháin nuair atá sé sin fíor-riachtanach chun a inmharthanacht fhadtéarmach a chinntiú agus faoi réir ceadú ón gCoimisiún, agus (ii) gan tacaíocht Stáit a phoibliú mar bhuntáiste iomaíoch agus a chuid táirgí agus seirbhísí á margú (aithris (98)). I gcomhréir le pointe 83 de Threoirlínte R&R, cinnteoidh na bearta sin nach n-úsáidfear “cabhair ach amháin chun inmharthanacht fhadtéarmach a mhaoiniú agus nach mbainfear mí-úsáid as chun fad a chur le saobhadh tromchúiseach leanúnach ar struchtúr an mhargaidh nó chun an tairbhí a chosaint ar iomaíocht shláintiúil”.

322.

Dá bhrí sin, measann an Coimisiún gurb iomchuí na bearta chun srianta iomaíochta a theorannú chun éifeachtaí diúltacha na cabhrach um athstruchtúrú a laghdú.

323.

De réir phointe 38(g) de Threoirlínte R&R, ní mór rochtain éasca a bheith ag na Ballstáit, ag an gCoimisiún, ag oibreoirí eacnamaíocha agus ag an bpobal ar gach acht ábhartha agus ar fhaisnéis ábhartha faoin gcabhair a bhronntar. Ciallaíonn sé sin nach mór don Phortaingéil cloí leis na forálacha maidir le trédhearcacht atá leagtha síos i bpointe 96 de na Treoirlínte T&R. Tugann an Coimisiún dá aire go gcuirfidh an Phortaingéil an fhaisnéis ábhartha ar fáil ar an suíomh gréasáin:

https://www.portaldiplomatico.mne.gov.pt/sobre-nos/gestao-e-transparencia/documentos-legais

324.

De bhun Airteagal 9(6) de Rialachán (AE) 2015/1589 (91) ón gComhairle, déanfar cinntí lena ndúntar an nós imeachta imscrúdaithe foirmiúil a luaithe a chuirfear deireadh leis an amhras faoi chomhoiriúnacht beart ar tugadh fógra faoi leis an margadh inmheánach.

325.

I bhfianaise a bhfuil thuas, is é tátal an Choimisiúin, cé gur cuireadh deireadh leis an amhras a tharraing sé anuas sa chinneadh tosaigh, go bhfuil teorainn leis na héifeachtaí diúltacha a bhaineann leis an gcabhair um athstruchtúrú ar earnáil an aeriompair, go háirithe i bhfianaise na mbeart lena gcuirtear teorainn le saobhadh na hiomaíochta, ar cheart don Phortaingéil a áirithiú go gcuirfear chun feidhme iad. Dá bhrí sin, na héifeachtaí dearfacha a bheidh ag an gcabhair um athstruchtúrú ar fhorbairt ghníomhaíocht eacnamaíoch an aeriompair lena n-áirithítear nascacht na Portaingéile agus gníomhaíochtaí gaolmhara in earnáil na turasóireachta, ar choinníoll go n-áirithíonn an Phortaingéil cur chun feidhme an phlean athstruchtúraithe, gur mó iad ná na héifeachtaí diúltacha atá fós ann ar an iomaíocht agus ar an trádáil, ar éifeachtaí iad nach ndéanann dochar don leas coiteann go pointe áirithe. Ba cheart, dá bhrí sin, na gealltanais a sholáthróidh an Phortaingéil a leagan síos mar choinníollacha maidir le comhoiriúnacht na cabhrach.

326.

Is é tátal an Choimisiúin, dá bhrí sin, ina mheasúnú foriomlán, go gcomhlíonann an chabhair um athstruchtúrú Airteagal 107(3)(c) CFAE toisc go n-éascaíonn sé forbairt aeriompair agus gníomhaíochtaí gaolmhara agus nach saobhann sé iomaíocht a mhéid atá contrártha don leas coiteann.

327.

Ar deireadh, measann an Coimisiún gur gá don Phortaingéil tuarascálacha rialta a chur ar fáil maidir le cur chun feidhme an phlean athstruchtúraithe gach sé mhí go dtí deireadh na tréimhse athstruchtúraithe. Sonrófar sna tuarascálacha sin, go háirithe, na dátaí ar a n-eisíocfar an maoiniú a gheall an Phortaingéil agus ar a ndearnadh ranníocaíocht an tairbhí féin, na forbairtí ar an aerárthach agus acmhainn fhlít TAP Air Portugal, aon dialltaí ó chonairí airgeadais nó oibríochtúla an phlean athstruchtúraithe i dtéarmaí ioncaim, srianadh costais agus laghduithe costais ó na bearta agus tuillimh athstruchtúraithe, agus na bearta ceartaitheacha atá beartaithe nó déanta ag an bPortaingéil nó ag an tairbhí i gcás inarb iomchuí.

(1)

De bhun Airteagal 11 de Rialachán (CE) Uimh. 549/2004, tá scéim feidhmíochta le haghaidh seirbhísí aerloingseoireachta agus feidhmeanna líonra aerloingseoireachta le bunú. Thairis sin, de bhun Airteagal 10 de Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/317, tá na Ballstáit le spriocanna feidhmíochta ceangailteacha a tharraingt suas, ar an leibhéal náisiúnta nó ar leibhéal na mbloc feidhme aerspáis, i leith gach tréimhse tagartha den scéim feidhmíochta le haghaidh seirbhísí aerloingseoireachta agus feidhmeanna líonra aerloingseoireachta. Ní mór na spriocanna feidhmíochta sin a bheith comhsheasmhach leis na spriocanna uile-Aontais arna nglacadh ag an gCoimisiún i leith na tréimhse tagartha lena mbaineann. Is é an Coimisiún atá freagrach as measúnú a dhéanamh an bhfuil na spriocanna feidhmíochta molta atá sna dréachtphleananna arna dtarraingt suas ag na Ballstáit comhsheasmhach leis na spriocanna feidhmíochta uile-Aontais, agus na critéir mheasúnaithe a leagtar amach in Iarscríbhinn IV a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/317 á úsáid aige.

(2)

Ón gcéad ráithe de bhliain féilire 2020, bhí tionchar mór ag ráig phaindéim COVID-19 ar an earnáil aeriompair agus d’fhág sé gur tháinig laghdú suntasach ar an méid aerthráchta i gcomparáid leis na leibhéil roimh an bpaindéim, de bharr na mbeart a rinne na Ballstáit agus tríú tíortha chun srian a choinneáil ar an bpaindéim.

(3)

Leagadh spriocanna feidhmíochta uile-Aontais i leith an tríú tréimhse thagartha (“TT3”) síos i dtosach i gCinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2019/903 ón gCoimisiún (3). Maidir leis na spriocanna feidhmíochta uile-Aontais sin agus na dréachtphleananna feidhmíochta a chuir na Ballstáit isteach ina ndiaidh siúd, ós rud é gur tarraingíodh suas iad sular tharla ráig phaindéim COVID-19, ní fhéadfaí an t-athrú suntasach a tháinig ar na dálaí aeriompair de dheasca na paindéime a chur san áireamh iontu.

(4)

Mar fhreagairt ar thionchar phaindéim COVID-19 ar sholáthar na seirbhísí aerloingseoireachta, leagadh amach bearta eisceachtúla i leith an tríú tréimhse thagartha, de mhaolú ar Rialachán (AE) 2019/317, i Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2020/1627 ón gCoimisiún (4). De bhun Airteagal 2(1) de Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2020/1627, ghlac an Coimisiún, an 2 Meitheamh 2021, Cinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2021/891 (5) lena leagtar spriocanna feidhmíochta athbhreithnithe uile-Aontais amach i leith TT3.

(5)

Tugann an Coimisiún dá aire gurb é a thuartar le réamhaisnéis tráchta bhonnlíne Sheirbhís Staidrimh agus Réamhaisnéise Eurocontrol (“STATFOR”) ó mhí Dheireadh Fómhair 2021 go sroichfidh an t-aerthrácht ar an leibhéal uile-Aontais na leibhéil ar a raibh sé roimh an bpaindéim le linn 2023 agus go sáróidh sé na leibhéil sin in 2024. Mar sin féin, tá leibhéal ard éiginnteachta fós ag baint le forbairt an tráchta mar gheall ar na rioscaí a bhaineann le forbairt staid eipidéimeolaíoch COVID-19. Tugann an Coimisiún dá aire, freisin, go meastar go dtiocfaidh téarnamh míchothrom ar an aerthrácht sna Ballstáit éagsúla.

(6)

Tá dréachtphleananna feidhmíochta, agus spriocanna áitiúla feidhmíochta iontu i leith TT3, forbartha agus glactha ag na Ballstáit uile, agus cuireadh faoi bhráid an Choimisiún iad lena measúnú faoin 1 Deireadh Fómhair 2021. Tar éis a fhíorú don Choimisiún arbh iomlán do na dréachtphleananna feidhmíochta sin, d’iarr sé ar Bhallstáit dréachtphleananna feidhmíochta athbhreithnithe a chur faoina bhráid faoin 17 Samhain 2021. An measúnú ón gCoimisiún a chuirtear i láthair sa Chinneadh seo, is ar an dréachtphlean feidhmíochta athbhreithnithe a chuir an Chróit isteach atá sé bunaithe.

(7)

Tá tuarascáil curtha faoi bhráid an Choimisiúin ag an gcomhlacht um athbhreithniú ar an bhfeidhmíocht a thugann cúnamh don Choimisiún maidir le cur chun feidhme na scéime feidhmíochta de bhun Airteagal 11(2) de Rialachán (CE) Uimh. 549/2004, agus sa tuarascáil sin ón gcomhlacht tá comhairle maidir leis an measúnú ar na dréachtphleananna feidhmíochta i leith TT3.

(8)

I gcomhréir le hAirteagal 14(1) de Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/317, tá measúnú déanta ag an gCoimisiún ar chomhsheasmhacht na spriocanna áitiúla feidhmíochta a mholann an Chróit, ar bhonn na gcritéar measúnaithe a leagtar síos i bpointe 1 d’Iarscríbhinn IV a ghabhann leis an Rialachán Cur Chun Feidhme sin, agus na himthosca áitiúla á gcur san áireamh aige. Chomhlánaigh an Coimisiún an measúnú, i leith gach príomhréimse feidhmíochta agus na spriocanna feidhmíochta a bhaineann leis, trí athbhreithniú a dhéanamh ar na dréachtphleananna feidhmíochta i leith na n-eilimintí a leagtar amach i bpointe 2 d’Iarscríbhinn IV a ghabhann leis an Rialachán Cur Chun Feidhme sin.

(9)

Ós rud é nach bhfuil aon aerfort sa Chróit a thagann faoi raon feidhme Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/317 i leith TT3, níl aon sprioc áitiúil feidhmíochta maidir le seirbhísí aerloingseoireachta críochfoirt ina dréachtphlean feidhmíochta i leith TT3. Dá bhrí sin, na torthaí atá sa Chinneadh seo, is le seirbhísí aerloingseoireachta faoi bhealach amháin a bhaineann siad.

(10)

Maidir le príomhréimse feidhmíochta na sábháilteachta, rinne an Coimisiún measúnú ar chomhsheasmhacht na spriocanna a chuir an Chróit faoina bhráid maidir lena héifeachtaí a dhéanann soláthraithe na seirbhísí aerloingseoireachta bainistíocht ar an tsábháilteacht, ar bhonn an chritéir a leagtar síos i bpointe 1.1 d’Iarscríbhinn IV a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/317. Cuireadh na himthosca áitiúla san áireamh agus an measúnú sin á dhéanamh, agus comhlánaíodh an measúnú le hathbhreithniú ar na bearta atá beartaithe chun na spriocanna sábháilteachta a bhaint amach i leith na n-eilimintí a leagtar amach i bpointe 2.1.(a) d’Iarscríbhinn IV a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/317.

(11)

Is iad seo a leanas na dréachtspriocanna feidhmíochta i bpríomhréimse feidhmíochta na sábháilteachta a mholann an Chróit i leith éifeachtacht na bainistíochta sábháilteachta, arna miondealú de réir na gcuspóirí bainistíochta sábháilteachta agus arna sloinneadh mar leibhéil cur chun feidhme:

(12)

Maidir leis na dréachtspriocanna sábháilteachta a mhol an Chróit le haghaidh an tsoláthraí seirbhísí aerloingseoireachta (Croatia Control), is é conclúid an Choimisiúin go bhfuil sé beartaithe leibhéal na sprice feidhmíochta uile-Aontais a bhaint amach in 2024 i gcás chuspóir bhainistiú an riosca sábháilteachta, agus, i gcás na gcuspóirí bainistíochta sábháilteachta eile, go gcomhlíonann na spriocanna áitiúla feidhmíochta leibhéal na sprice feidhmíochta uile-Aontais i leith gach bliana féilire ó 2021 go 2024.

(13)

Tugann an Coimisiún dá aire go leagtar amach sa dréachtphlean feidhmíochta a chuir an Chróit isteach bearta lena ndéanamh ag Croatia Control chun na spriocanna áitiúla sábháilteachta a bhaint amach, amhail córas bainistíochta sábháilteachta éifeachtúil a chur chun feidhme lena bhféadfar rioscaí sábháilteachta a shainaithint agus a mhaolú go luath, aicmiú déine na huirlise measúnaithe riosca a chur i bhfeidhm, tuairisciú faoin “gcultúr cóir”, agus uirlisí sábháilteachta sonracha eile. Measann an Coimisiún, áfach, gur cheart cur síos a dhéanamh ar bhearta sonracha lena léiriú conas a bhainfidh Croatia Control na cuspóirí sábháilteachta amach i réimse “an bheartais sábháilteachta agus na gcuspóirí”.

(14)

Ar bhonn na dtorthaí a leagtar amach in aithrisí (12) agus (13), agus de bhrí nach mór na spriocanna feidhmíochta sábháilteachta uile-Aontais a leagtar amach i gCinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2021/891 a bhaint amach faoi bhliain dheireanach TT3, eadhon 2024, ba cheart a mheasúnú, maidir leis na dréachtspriocanna atá i ndréachtphlean feidhmíochta na Cróite, go bhfuil siad comhsheasmhach leis na spriocanna feidhmíochta uile-Aontais i bpríomhréimse feidhmíochta na sábháilteachta.

(15)

Maidir le príomhréimse feidhmíochta an chomhshaoil, rinneadh measúnú ar chomhsheasmhacht na spriocanna a chuir an Chróit isteach maidir le meánéifeachtúlacht chothrománach eitilte faoi bhealach an ruthaig eitilte iarbhír, ar bhonn an chritéir a leagtar síos i bpointe 1.2 d’Iarscríbhinn IV a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/317. Dá réir sin, cuireadh na spriocanna a mholtar i ndréachtphlean feidhmíochta na Cróite i gcomparáid leis na luachanna tagartha ábhartha le haghaidh éifeachtúlacht chothrománach na heitilte faoi bhealach a leagtar amach i bplean feabhsúcháin líonra aerbhealaí na hEorpa a bhí ar fáil nuair a glacadh na spriocanna feidhmíochta athbhreithnithe uile-Aontais i leith TT3, eadhon an 2 Meitheamh 2021. Cuireadh na himthosca áitiúla san áireamh agus an measúnú sin á dhéanamh, agus comhlánaíodh an measúnú le hathbhreithniú ar na bearta atá beartaithe chun na spriocanna comhshaoil a bhaint amach faoi phointe 2.1(a) d’Iarscríbhinn IV a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/317.

(16)

I gcás bhliain féilire 2020, ní dhearnadh athbhreithniú le Cinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2021/891 ar an sprioc fheidhmíochta uile-Aontais i leith TT3 i bpríomhréimse feidhmíochta an chomhshaoil, sprioc a leagadh amach i dtosach i gCinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2019/903, toisc go raibh an tréimhse le haghaidh chur i bhfeidhm na sprice sin imithe in éag agus, dá bhrí sin, go raibh sí curtha chun feidhme go críochnaitheach cheana, rud a d’fhág nárbh fhéidir coigeartuithe cúlghabhálacha a dhéanamh. Dá réir sin, níor iarradh ar na Ballstáit athbhreithniú a dhéanamh ar a spriocanna áitiúla feidhmíochta i leith bhliain féilire 2020 i bpríomhréimse feidhmíochta an chomhshaoil sna dréachtphleananna feidhmíochta a bhí le cur isteach faoin 1 Deireadh Fómhair 2021. Dá bhrí sin, an measúnú ar chomhsheasmhacht na spriocanna áitiúla feidhmíochta comhshaoil leis na spriocanna feidhmíochta comhfhreagracha uile-Aontais, ba cheart é a dhéanamh i leith bhlianta féilire 2021, 2022, 2023 agus 2024.

(17)

Is iad seo a leanas na dréachtspriocanna feidhmíochta i bpríomhréimse feidhmíochta an chomhshaoil a mholann an Chróit, mar aon leis na luachanna tagartha náisiúnta comhfhreagracha i leith TT3 ó phlean feabhsúcháin líonra aerbhealaí na hEorpa, agus iad sloinnte mar mheánéifeachtúlacht chothrománach eitilte faoi bhealach an ruthaig eitilte iarbhír:

(18)

Tugann an Coimisiún faoi deara gurb ionann na dréachtspriocanna comhshaoil a mholann an Chróit agus na luachanna tagartha náisiúnta comhfhreagracha i gcás gach bliana féilire ó 2021 go 2024.

(19)

Maidir le pointe 2.1(a) d’Iarscríbhinn IV a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/317, tugann an Coimisiún dá aire go bhfuil bearta curtha i láthair ag an gCróit ina dréachtphlean feidhmíochta chun na spriocanna áitiúla comhshaoil a bhaint amach, lena n-áirítear tuilleadh comhair trasteorann leis an mBoisnia agus an Heirseagaivéin laistigh d’Aerspás Saorbhealaigh South East Common Sky Initiative (SECSI FRA), an loingseoireacht fheidhmíochtbhunaithe a thabhairt isteach, agus bearta chun úsáid sholúbtha an aerspáis a fheabhsú a thuilleadh. Thairis sin, tugann an Coimisiún dá aire go bhfuil an t-aerspás saorbhealaigh curtha chun feidhme ag an gCróit cheana laistigh de Réigiún Faisnéise Eitilte Shágrab ó leibhéal eitilte 205 ó bhí mí Feabhra 2018 ann.

(20)

Ar bhonn na dtorthaí a leagtar amach in aithrisí (18) agus (19), ba cheart a mheasúnú go bhfuil na dréachtspriocanna i ndréachtphlean feidhmíochta na Cróite comhsheasmhach leis na spriocanna feidhmíochta uile-Aontais i bpríomhréimse feidhmíochta an chomhshaoil.

(21)

Maidir le príomhréimse feidhmíochta na hacmhainneachta, rinneadh measúnú ar chomhsheasmhacht na spriocanna a chuir an Chróit isteach maidir leis an meánmhoill i mbainistiú na sreibhe aerthráchta (“ATFM”) faoi bhealach in aghaidh na heitilte, ar bhonn an chritéir a leagtar síos i bpointe 1.3 d’Iarscríbhinn IV a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/317. Dá réir sin, cuireadh na spriocanna a mholtar i ndréachtphlean feidhmíochta na Cróite i gcomparáid leis na luachanna tagartha ábhartha a leagtar amach sa Phlean Oibríochta Gréasáin a bhí ar fáil nuair a glacadh na spriocanna feidhmíochta athbhreithnithe uile-Aontais i leith TT3, eadhon an 2 Meitheamh 2021. Cuireadh na himthosca áitiúla san áireamh agus an measúnú sin á dhéanamh, agus comhlánaíodh an measúnú le hathbhreithniú ar na bearta atá beartaithe chun na spriocanna acmhainneachta a bhaint amach faoi phointe 2.1(a) d’Iarscríbhinn IV a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/317.

(22)

I gcás bhliain féilire 2020, ní dhearnadh athbhreithniú le Cinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2021/891 ar an sprioc feidhmíochta uile-Aontais i leith TT3 i bpríomhréimse feidhmíochta na hacmhainneachta, sprioc a leagadh amach i dtosach i gCinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2019/903, toisc go raibh an tréimhse le haghaidh chur i bhfeidhm na sprice sin imithe in éag agus, dá bhrí sin, go raibh sí curtha chun feidhme go críochnaitheach cheana, rud a d’fhág nárbh fhéidir coigeartuithe cúlghabhálacha a dhéanamh. Dá réir sin, níor iarradh ar na Ballstáit athbhreithniú a dhéanamh ar a spriocanna áitiúla feidhmíochta i leith bhliain féilire 2020 i bpríomhréimse feidhmíochta na hacmhainneachta sna dréachtphleananna feidhmíochta a bhí le cur isteach faoin 1 Deireadh Fómhair 2021. Dá bhrí sin, an measúnú ar chomhsheasmhacht na spriocanna áitiúla feidhmíochta acmhainneachta leis na spriocanna feidhmíochta comhfhreagracha uile-Aontais, ba cheart é a dhéanamh i leith bhlianta féilire 2021, 2022, 2023 agus 2024.

(23)

Is iad seo a leanas na dréachtspriocanna acmhainneachta i leith eitiltí faoi bhealach a mholann an Chróit i leith TT3, arna sloinneadh mar nóiméid mhoille ATFM in aghaidh na heitilte, mar aon leis na luachanna tagartha comhfhreagracha ón bPlean Oibríochta Gréasáin:

(24)

Tugann an Coimisiún faoi deara gurb ionann na dréachtspriocanna acmhainneachta a mholann an Chróit agus na luachanna tagartha náisiúnta comhfhreagracha i gcás gach bliana féilire ó 2021 go 2024.

(25)

Maidir le pointe 2.1(a) d’Iarscríbhinn IV a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/317, tugann an Coimisiún dá aire go bhfuil raon beart curtha i láthair ag an gCróit sa dréachtphlean feidhmíochta chun na spriocanna áitiúla acmhainneachta i leith eitiltí faoi bhealach a bhaint amach. Áirítear ar na bearta sin roinnt uasghráduithe ar an gcóras bainistíochta aerthráchta (BAT), limistéarú úr ar an aerspás, agus méaduithe suntasacha ar an líon coibhéise lánaimseartha de rialtóirí aerthráchta atá beartaithe le linn bhlianta féilire 2022 go 2024.

(26)

Ar bhonn na dtorthaí a leagtar amach in aithrisí (24) agus (25), ba cheart a mheasúnú go bhfuil na dréachtspriocanna i ndréachtphlean feidhmíochta na Cróite comhsheasmhach leis na spriocanna feidhmíochta uile-Aontais i bpríomhréimse feidhmíochta na hacmhainneachta.

(27)

Maidir le príomhréimse feidhmíochta na costéifeachtúlachta, rinneadh measúnú ar chomhsheasmhacht na spriocanna a chuir an Chróit isteach maidir leis na costais aonaid arna shuíomh (‘CAAS’) le haghaidh seirbhísí aerloingseoireachta faoi bhealach, ar bhonn na gcritéar a leagtar síos i bpointí 1.4(a), (b) agus (c) d’Iarscríbhinn IV a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/317. Is iad na critéir sin an treocht CAAS le linn TT3, an treocht fhadtéarmach CAAS le linn an dara tréimhse tagartha (TT2) agus TT3 (2015-2024), agus luach bonnlíne CAAS ar leibhéil an limistéir muirearaithe i gcomparáid le meánluach na limistéar muirearaithe a bhfuil timpeallacht oibríochtúil agus eacnamaíoch chomhchosúil ag soláthraithe seirbhísí aerloingseoireachta iontu.

(28)

Cuireadh na himthosca áitiúla san áireamh agus measúnú á dhéanamh ar na spriocanna costéifeachtúlachta i leith eitiltí faoi bhealach. Comhlánaíodh an measúnú le hathbhreithniú ar na príomhfhachtóirí agus na príomhpharaiméadair is bunús leis na spriocanna sin, mar a shonraítear i bpointe 2.1(d) d’Iarscríbhinn IV a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/317.

(29)

Is iad seo a leanas na dréachtspriocanna costéifeachtúlachta i leith eitiltí faoi bhealach a mholann an Chróit i leith TT3:

(30)

Maidir leis an gcritéar a leagtar síos i bpointe 1.4(a) d’Iarscríbhinn IV a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/317, tugann an Coimisiún faoi deara gur fearr treocht CAAS faoi bhealach na Cróite ar leibhéal an limistéir muirearaithe le linn TT3, mar atá, +0,3 %, ná an treocht uile-Aontais le linn na tréimhse céanna, mar atá, +1,0 %.

(31)

Maidir leis an gcritéar a leagtar síos i bpointe 1.4(b) d’Iarscríbhinn IV a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/317, tugann an Coimisiún faoi deara gur fearr treocht fhadtéarmach CAAS faoi bhealach na Cróite le linn TT2 agus TT3 ar leibhéal an limistéir muirearaithe, mar atá, -2,3 %, ná an treocht uile-Aontais le linn na tréimhse céanna, mar atá, -1,3 %.

(32)

Maidir leis an gcritéar a leagtar síos i bpointe 1.4(c) d’Iarscríbhinn IV a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/317, tugann an Coimisiún faoi deara go bhfuil luach bonnlíne CAAS na Cróite, mar atá, EUR 40,31 i dtéarmaí réadacha ar phraghsanna 2017 (“EUR2017”), 3,2 % níos airde ná meánluach bonnlíne an ghrúpa comparáide ábhartha, mar atá, EUR 39,05 in EUR2017. Tugann an Coimisiún dá aire, áfach, go mbeidh costas aonaid faoi bhealach na Cróite arna shuíomh -1,8 % faoi bhun mheán an ghrúpa comparáide in 2024.

(33)

Mar a leagtar amach in aithrisí (30) agus (31), is léir gur fearr feidhmíocht na Cróite ná an treocht CAAS uile-Aontais i leith TT3 agus gur fearr i bhfad í ná an treocht fhadtéarmach CAAS uile-Aontais. Thairis sin, tá CAAS na Cróite i leith 2024 níos ísle ná luach bonnlíne 2014 agus tá sé cobhsaí i gcomparáid le luach bonnlíne 2019. Léiríonn an méid sin go bhfuil gnóthachain chostéifeachtúlachta bainte amach ag an gCróit san fhadtéarma, agus tá tuilleadh tacaíochta leis siúd sa toradh a léiríonn go bhfuil CAAS na Cróite i leith 2024 faoi bhun mheán an ghrúpa comparáide. Ag féachaint do na breithnithe thuasluaite, tá forbairt costéifeachtúlachta léirithe ag an gCróit atá níos fearr na na treochtaí uile-Aontais, rud is leor mar bhunús chun an chomhsheasmhacht a shuí leis na spriocanna feidhmíochta costéifeachtúlachta uile-Aontais i leith TT3.

(34)

Ar bhonn na dtorthaí a leagtar amach in aithrisí (30) go (33), ba cheart a mheasúnú go bhfuil na dréachtspriocanna i ndréachtphlean feidhmíochta na Cróite comhsheasmhach leis na spriocanna feidhmíochta uile-Aontais i bpríomhréimse feidhmíochta na costéifeachtúlachta.

(35)

Ar bhonn an mheasúnaithe a leagtar amach in aithrisí (10) go (34), tá sé suite ag an gCoimisiún go bhfuil na spriocanna feidhmíochta atá sa dréachtphlean feidhmíochta a chuir an Chróit isteach comhsheasmhach leis na spriocanna feidhmíochta uile-Aontais.

(36)

Tugann an Coimisiún dá aire go bhfuil sé tugtha le fios ag roinnt Ballstát go bhfuil sé i gceist acu ítimí costais a bhaineann le ladrainn a bhrath ag na haerfoirt a chur lena mbonn costais i leith TT3. Ní raibh an Coimisiún in ann a shuí go beacht, ar bhonn na n-eilimintí atá sna dréachtphleananna feidhmíochta, cé mhéad a chuir na Ballstáit costais shuite den chineál sin lena mbonn costais i leith TT3, ná, i gcásanna inar chuir, cé mhéad a thabhaítear iad i ndáil le soláthar na seirbhísí aerloingseoireachta, rud a d’fhágfadh gurbh fhéidir a mheas gur costais incháilithe iad faoin scéim feidhmíochta agus muirearaithe. Tá iarraidh ad hoc ar fhaisnéis curtha ag seirbhísí an Choimisiún chuig na Ballstáit uile chun faisnéis ábhartha a bhailiú, agus déanfaidh siad tuilleadh scrúdaithe ar na costais a thuairiscítear maidir le ladrainn a bhrath ag na haerfoirt i gcomhthéacs comhlíontacht na rátaí aonaid a fhíorú. Tá an Cinneadh seo gan dochar do thorthaí ná do chonclúidí an Choimisiúin maidir le costais braite na ladrann.

(37)

Mar fhreagairt ar ionsaí míleata na Rúise ar an Úcráin, a thosaigh an 24 Feabhra 2022, tá bearta sriantacha glactha ag an Aontas lena gcuirtear toirmeasc ar aeriompróirí Rúiseacha, ar aon aerárthach atá cláraithe sa Rúis agus ar aon aerárthach nach bhfuil cláraithe sa Rúis ach atá faoi úinéireacht, ar chairtfhostú, nó faoi rialú ar shlí eile ag aon duine nádúrtha nó dlítheanach Rúiseach nó ag aon eintiteas nó comhlacht Rúiseach tuirlingt i gcríoch an Aontais, éirí de thalamh uaithi, nó eitilt thairsti. Tá laghdú ag teacht ar an aerthrácht san aerspás os cionn chríoch an Aontais i ngeall ar na bearta sin. Níor cheart, ámh, go mbeadh an tionchar ar an leibhéal uile-Aontais inchomparáide leis an laghdú ar an aerthrácht de dheasca ráig phaindéim COVID-19 i mí an Mhárta 2020. Dá bhrí sin, is iomchuí na bearta agus na próisis atá ann faoi láthair le haghaidh chur chun feidhme na scéime feidhmíochta agus muirearaithe le linn TT3 a choinneáil ar bun.