(1)

Leis an gcreat rialála lena rialaítear beartas comhtháthaithe an Aontais don tréimhse ó 2021 go 2027, i gcomhthéacs an chéad chreata airgeadais ilbhliantúil eile, rannchuidítear le comhlíonadh ghealltanais an Aontais Comhaontú Pháras arna ghlacadh faoi Chreat-Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe ar an Athrú Aeráide (5) (“Comhaontú Pháras”) a chur chun feidhme, chun leanúint d’iarrachtaí a dhéanamh an méadú ar an teocht dhomhanda a theorannú go dtí faoi bhun 1,5 °C os cionn na leibhéal réamhthionsclaíoch, agus Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe na Náisiún Aontaithe trí chistiú an Aontais a dhíriú ar chuspóirí glasa. Leis an Rialachán seo, ba cheart go gcuirtear chun feidhme ceann de na tosaíochtaí a leagtar amach sa Teachtaireacht ón gCoimisiún an 11 Nollaig 2019 dar teideal “An Comhaontú Glas don Eoraip” agus is cuid é den Phlean Infheistíochta d’Eoraip Inbhuanaithe lena gcuirtear maoiniú tiomnaithe ar fáil faoin Sásra um Aistriú Cóir i gcomhthéacs an bheartais comhtháthaithe chun aghaidh a thabhairt ar na costais sóisialta, eacnamaíocha agus chomhshaoil a bhaineann leis an aistriú i dtreo geilleagar ciorclach agus aeráid-neodrach, ina ndéantar aon astaíochtaí gás ceaptha teasa atá fágtha a chúiteamh le hionsúcháin choibhéiseacha.

(2)

Tá an t-aistriú i dtreo geilleagar ciorclach agus aeráid-neodrach ar cheann de na cuspóirí beartais is tábhachtaí atá ag an Aontas. An 12 Nollaig 2019, rinne an Chomhairle Eorpach formhuiniú ar an gcuspóir Aontas aeráid-neodrach a bhaint amach faoi 2050, i gcomhréir le cuspóirí Chomhaontú Pháras. Cé go mbainfidh gach réigiún agus gach Ballstát leas as comhrac an athraithe aeráide agus an díghrádaithe comhshaoil san fhadtéarma agus go gcuirfidh sin deiseanna agus dúshláin ar fáil do chách sa mheántéarma, ní thosaíonn gach ceann acu ar a n-aistriú ón bpointe céanna agus níl an cumas freagartha céanna acu. Tá roinnt acu sin níos forbartha ná cinn eile, agus bíonn tionchar sóisialta, eacnamaíoch agus comhshaoil níos leithne ag an aistriú ar na réigiúin sin a bhíonn ag brath go mór ar bhreoslaí iontaise le haghaidh úsáid fuinnimh - go háirithe gual, lignít, móin agus sceall ola - nó ar thionscail atá dian ar gháis ceaptha teasa. I gcás den sórt sin, cruthaítear an baol go mbeidh aistriú ar luasanna éagsúla san Aontas i dtaca leis an ngníomhú ar son na haeráide, ach an baol freisin go dtiocfadh méadú ar na héagothromaíochtaí idir na réigiúin, rud a dhéanfadh dochar do chuspóirí an chomhtháthaithe shóisialta, eacnamaíoch agus chríochaigh.

(3)

Chun go n-éireoidh leis an aistriú agus chun go mbeidh sé inghlactha go sóisialta ag cách, ní mór dó a bheith cothrom agus cuimsitheach. Dá bhrí sin, ní mór don Aontas agus do na Ballstáit agus dá gcuid réigiún na himpleachtaí eacnamaíocha, sóisialta agus comhshaoil a bheidh aige a chur san áireamh ón tús, agus leas a bhaint as gach ionstraim is féidir chun drochiarmhairtí a mhaolú. Tá ról tábhachtach ag buiséad an Aontais i ndáil leis sin.

(4)

Mar a leagtar amach sa Chomhaontú Glas don Eoraip agus sa Phlean Infheistíochta d’Eoraip Inbhuanaithe, ba cheart an Sásra um Aistriú Cóir a bheith comhlántach do na gníomhaíochtaí eile faoin gcéad chreat airgeadais ilbhliantúil eile don tréimhse ó 2021 go 2027. Ba cheart dó rannchuidiú le dul i ngleic leis na hiarmhairtí sóisialta, eacnamaíocha agus comhshaoil, go háirithe d’oibrithe a ndéantar difear dóibh sa phróiseas a bhainfeadh leis an aistriú i dtreo Aontas aeráid-neodracht faoi 2050, tríd an gcaiteachas ó bhuiséad an Aontais ar chuspóirí aeráide agus sóisialta a thabhairt le chéile ar an leibhéal réigiúnach agus trí ardchaighdeáin shóisialta agus chomhshaoil a bheith mar aidhm leis.

(5)

Leis an Rialachán seo, ba cheart an Ciste um Aistriú Cóir (CUAC) a bhunú, ar chiste é atá ar cheann de cholúin de chuid an tSásra um Aistriú Cóir a chuirtear chun feidhme faoin mbeartas comhtháthaithe. Is iad na haidhmeanna atá ag CUAC maolú a dhéanamh ar dhrochiarmhairtí an aistrithe aeráide trí thacaíocht a thabhairt sna críocha is mó a n-imríonn siad tionchar orthu agus do na hoibrithe lena mbaineann agus aistriú cothrom socheacnamaíoch a chur chun cinn. I gcomhréir le cuspóir sonrach amháin CUAC, ba cheart do na gníomhaíochtaí a fhaigheann tacaíocht ó CUAC rannchuidiú go díreach chun laghdú a dhéanamh ar thionchar an aistrithe agus trí mhaolú a dhéanamh ar na hiarmhairtí diúltacha ar an bhfostaíocht agus trí mhaoiniú a dhéanamh ar éagsúlú agus nuachóiriú an gheilleagair áitiúil. Bunaítear an cuspóir sonrach amháin CUAC ar an leibhéal céanna agus liostaítear é in éineacht leis na cuspóirí beartais a leagtar amach i Rialachán (AE) 2021/1060 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (6).

(6)

Mar léiriú ar an gComhaontú Glas don Eoraip arb í straitéis fáis inbhuanaithe an Aontais agus ar a thábhachtaí atá sé dul i ngleic leis an athrú aeráide i gcomhréir le gealltanais an Aontais Comhaontú Pháras agus Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe na Náisiún Aontaithe a chur chun feidhme, tá an Ciste um Aistriú Cóir ceaptha rannchuidiú le cuspóirí aeráide agus le hinbhuanaitheacht chomhshaoil a phríomhshruthú agus le baint amach sprioc fhoriomlán 30 % de chaiteachas bhuiséad an Aontais a chaitheamh ar thacú le cuspóirí aeráide agus leis an uaillmhian 7,5 % den chaiteachas bliantúil faoi CAI a chur ar fáil do chuspóirí bithéagsúlachta in 2024 agus 10 % den chaiteachas bliantúil faoi CAI a chur ar fáil do chuspóirí bithéagsúlachta in 2026 agus 2027, agus ag an am céanna aon fhorluí atá ann cheana idir na spriocanna aeráide agus bithéagsúlachta a mheas. Is acmhainní breise iad na hacmhainní ó imchlúdach airgeadais CUAC féin a chuirtear leis na hinfheistíochtaí is gá chun an sprioc fhoriomlán go mbeadh 30 % den chaiteachas as buiséad an Aontais ag rannchuidiú le cuspóirí aeráide a bhaint amach. Ba cheart, trí bhíthin na hacmhainní sin, rannchuidiú go hiomlán leis an sprioc sin a bhaint amach mar aon trí bhíthin na hacmhainní arna n-aistriú ar bhonn deonach ó Chiste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa (CFRE) arna bhunú le Rialachán (AE) 2021/1058 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (7) agus ó Ciste Sóisialta na hEorpa Plus (CSE+) arna bhunú le Rialachán (AE) 2021/1057 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (8). Sa chomhthéacs seo, le CUAC, ba cheart tacú le gníomhaíochtaí lena n-urramaítear caighdeáin aeráide agus chomhshaoil agus tosaíochtaí an Aontais agus nach ndéanann aon dochar suntasach leo do na cuspóirí comhshaoil de réir bhrí Airteagal 17 de Rialachán (AE) 2020/852 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (9), agus lena n-áirithítear an t-aistriú i dtreo geilleagar ísealcharbóin, rud a chabhróidh le hAontas aeráid-neodrach a bhaint amach faoi 2050.

(7)

Ba cheart do na hacmhainní ó CUAC comhlánú a dhéanamh ar na hacmhainní a bheidh ar fáil faoin mbeartas comhtháthaithe.

(8)

Is dúshlán do na Ballstáit uile é an t-aistriú i dtreo geilleagar aeráid-neodrach. Beidh sé ina dhúshlán ar leith do na Ballstáit sin a bhíonn ag brath, nó a bhí ag brath go dtí le déanaí, go mór ar bhreoslaí iontaise nó ar ghníomhaíochtaí tionsclaíocha atá dian ar gháis ceaptha teasa ar gá deireadh a chur leo go céimnitheach nó ar gá iad a oiriúnú i ngeall ar an aistriú i dtreo geilleagar aeráid-neodrach agus nach bhfuil na hacmhainní airgeadais acu chun é sin a dhéanamh. Dá bhrí sin ba cheart gach Ballstát a chumhdach le CUAC, ach ba cheart agus a acmhainní airgeadais á ndáileadh, díriú ar na críocha sin is mó a ndéanann próiseas an aistrithe aeráide difear dóibh, agus ba cheart don dháileadh sin léiriú a dhéanamh ar acmhainneacht na mBallstát na hinfheistíochtaí atá riachtanach chun déileáil leis an aistriú i dtreo geilleagar aeráid-neodrach a mhaoiniú.

(9)

Tá feidhm ag rialacha airgeadais cothrománacha arna nglacadh ag Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle de bhun Airteagal 322 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE) maidir leis an Rialachán seo. Leagtar síos na rialacha sin i Rialachán (AE, Euratom) 2018/1046 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (10) (“an Rialachán Airgeadais”) agus cinntear leo go háirithe an nós imeachta maidir leis an mbuiséad a bhunú agus a chur chun feidhme trí dheontais, duaiseanna cur chun feidhme indíreach, ráthaíochtaí buiséadacha, cúnamh airgeadais agus aisíocaíocht saineolaithe seachtracha agus foráiltear leo do sheiceálacha ar fhreagracht na ngníomhaithe airgeadais. Áirítear freisin leis na rialacha arna nglacadh de bhun Airteagal 322 CFAE córas ginearálta coinníollachta chun buiséad an Aontais a chosaint.

(10)

Chun úsáid éifeachtach acmhainní CUAC a áirithiú, ba cheart an rochtain ar CUAC a theorannú do 50 % den leithdháileadh náisiúnta do na Ballstáit sin nár thug gealltanas go fóill go gcuirfidh siad chun feidhme an cuspóir, i gcomhréir le cuspóirí Chomhaontú Pháras Aontas aeráid-neodrach a bhaint amach faoi 2050, leis an 50 % eile á chur ar fáil le haghaidh clársceidealaithe ach a nglacfar leis an ngealltanas sin. Chun cothroime a áirithiú agus chun go gcaithfear go comhionann leis na Ballstáit, i gcás nach bhfuil gealltanas tugtha ag Ballstát an cuspóir a chur chun feidhme Aontas aeráid-neodrach a bhaint amach faoi 2050 faoin 31 Nollaig i mbliain ar bith ag tosú ó 2022, ba cheart an gealltanas buiséadach don bhliain roimhe sin a shaoradh ina iomláine an bhliain dár gcionn.

(11)

I gcomhréir le Rialachán (AE) 2020/2094 ón gComhairle (11) agus laistigh de theorainneacha na n-acmhainní arna leithdháileadh ann, ba cheart bearta téarnaimh agus athléimneachta faoi CUAC a dhéanamh chun dul i ngleic le tionchar ghéarchéim COVID-19 nach raibh a leithéid ann riamh roimhe. Ba cheart na hacmhainní breise sin a úsáid sa chaoi go n-áiritheofar go gcomhlíonfar na teorainneacha ama dá bhforáiltear sa Rialachán sin.

(12)

Leis an Rialachán seo, ba cheart cineálacha infheistíochtaí a shainaithint, a gceadófaí le CUAC tacú le caiteachas dá gcuid. Ba cheart gealltanais agus tosaíochtaí aeráide, comhshaoil agus sóisialta an Aontais a urramú go hiomlán agus gach gníomhaíocht dá dtugtar tacaíocht á saothrú. Ba cheart a áireamh ar liosta na n-infheistíochtaí cinn a thacaíonn le geilleagair áitiúla trína bpoitéinseal fáis inginiúil a spreagadh i gcomhréir leis na straitéisí speisialtóireachta cliste faoi seach, lena n-áirítear turasóireacht inbhuanaithe i gcás inarb iomchuí. Caithfidh infheistíochtaí a bheith inbhuanaithe san fhadtéarma, agus cuspóirí uile an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip á gcur san áireamh. Ba cheart do na tionscadail a dtugtar maoiniú dóibh rannchuidiú le haistriú go geilleagar inbhuanaithe, aeráid-neodrach agus ciorclach, lena n-áirítear bearta lena ndírítear ar éifeachtúlacht acmhainní a mhéadú. Níor cheart tacaíocht a thabhairt don loscadh dramhaíola ós rud é go mbaineann an ghníomhaíocht seo leis an gcuid íochtair d’ordlathas an gheilleagair chiorclaigh dramhaíola. Ba cheart seirbhísí comhairliúcháin a chuireann le cur chun feidhme na mbeart a dtacaíonn CUAC leo a bheith incháilithe freisin. Ba cheart an fhéidearthacht a bheith ann, tacú le hathnádúrúchán láithreán, le forbairt bonneagair ghlais agus le bainistiú uisce mar chuid de thionscadal athchóiriúcháin talún. Agus tacaíocht á tabhairt do bhearta éifeachtúlachta fuinnimh, ba cheart, le CUAC, go bhféadfaí tacú le hinfheistíochtaí amhail iadsan a chuidíonn freisin leis an mbochtaineacht fuinnimh a laghdú, go príomha trí fheabhas a chur ar éifeachtúlacht fuinnimh stoic tithíochta. Le CUAC, ba cheart go bhféadfaí tacú freisin le forbairt teicneolaíochtaí nuálacha stórála.

(13)

Chun na saoránaigh is leochailí ó thaobh an aistrithe aeráide de a chosaint, le CUAC, ba cheart uas-sciliú agus athsciliú, lena n-áirítear oiliúint, na n-oibrithe a n-imrítear tionchar orthu freisin, a chumhdach, gan beann ar cé acu atá siad fós fostaithe nó atá a bpost caillte acu mar gheall ar an aistriú. Le CUAC, ba cheart féachaint le cabhrú leo iad féin a chur in oiriúint do dheiseanna nua fostaíochta. Le CUAC, ba cheart aon chineál tacaíochta iomchuí a chur ar fáil freisin do chuardaitheoirí poist, lena n-áirítear cúnamh chun post a chuardach agus iad a chuimsiú go gníomhach sa mhargadh saothair. Ba cheart do gach cuardaitheoir poist a chaill a bpost in earnálacha a ndéanann an t-aistriú difear dóibh i réigiún atá clúdaithe leis an bplean críochach um aistriú cóir a bheith incháilithe tacaíocht a fháil ó CUAC fiú mura bhfuil na hoibrithe a briseadh as a bpost ina gcónaí sa réigiún sin. Ba cheart aird chuí a thabhairt ar shaoránaigh atá i mbaol na bochtaineachta fuinnimh, go háirithe agus bearta éifeachtúlachta fuinnimh á gcur chun feidhme le haghaidh dálaí tithíochta sóisialta feabhsaithe.

(14)

Ba cheart tacaíocht do ghníomhaíochtaí i réimse an oideachais agus an chuimsithe shóisialta a cheadú agus tacaíocht do bhonneagar sóisialta chun críocha saoráidí cúraim leanaí agus seandaoine agus in ionaid oiliúna chomh maith agus ar choinníoll go bhfuil údar iomchuí leis na gníomhaíochtaí sin sna pleananna críochacha um aistriú cóir. I gcás cúram scothaosta, ba cheart an prionsabal maidir le cur chun cinn cúraim phobalbhunaithe a chaomhnú. D’fhéadfadh seirbhísí sóisialta agus poiblí sna réimsí sin an meascán infheistíochta a thabhairt chun críche. Ba cheart údar cuí sna pleananna críochacha um aistriú cóir a bheith ag teastáil maidir le tacaíocht ar bith a sholáthrófar sna réimsí sin agus ba cheart don tacaíocht sin cloí le cuspóirí Cholún Eorpach na gCeart Sóisialta.

(15)

Chun aghaidh a thabhairt ar staid agus ról sonrach na mban san aistriú i dtreo geilleagar aeráid-neodrach, ba cheart comhionannas inscne a chur chun cinn. Tá ról tábhachtach ag rannpháirtíocht na mban i margadh an tsaothair agus ag an bhfiontraíocht, mar aon le pá comhionann, chun comhionannas deiseanna a áirithiú. Le CUAC, ba cheart aird ar leith a thabhairt ar ghrúpaí leochaileacha atá thíos go díréireach le drochéifeachtaí an aistrithe, amhail oibrithe faoi mhíchumas. Ní mór féiniúlacht na bpobal mianadóireachta a chaomhnú agus ní mór leanúnachas na bpobal a bhí ann san am a caitheadh agus na gcomhphobal a bheidh ann amach anseo a choimirciú. Is éard atá i gceist leis sin ná aird ar leith a thabhairt ar a n-oidhreacht mhianadóireachta inláimhsithe agus doláimhsithe, lena n-áirítear a gcultúr.

(16)

Chun feabhas a chur ar éagsúlú eacnamaíoch na gcríoch a n-imríonn an t-aistriú tionchar orthu, ba cheart, le CUAC, tacú le fiontair agus le geallsealbhóirí eacnamaíocha, lena n-áirítear trí thacú le hinfheistiochtaí táirgiúla i micreaghnóthais, gnóthais bheaga agus gnóthais mheánmhéide (12) (FBManna). Ba cheart infheistíochtaí táirgiúla a thuiscint mar infheistíocht i gcaipiteal seasta nó sócmhainní neamhábhartha fiontar, d’fhonn earraí agus seirbhísí a tháirgeadh, rud a chuirfidh, dá bhrí sin, leis an oll-infheistíocht agus le fostaíocht. I gcás fiontair eile nach FBManna iad, níor cheart tacú le hinfheistíochtaí táirgiúla ach amháin má tá siad riachtanach chun caillteanais post a bhíonn ann mar thoradh ar an aistriú a mhaolú, trí líon suntasach post a chruthú nó a chosaint, agus nach mbeidh athlonnú ann mar thoradh orthu ná dá mbarr. Ba cheart infheistíochtaí i saoráidí tionsclaíocha atá ann cheana, lena n-áirítear iad sin a chumhdaítear faoi Chóras Trádála Astaíochtaí an Aontais Eorpaigh, a cheadú má rannchuidíonn siad leis an aistriú i dtreo geilleagar aeráid-neodrach san Aontas faoi 2050 agus má théann siad cuid mhaith faoi bhun na dtagarmharcanna ábhartha a bhunaítear don leithdháileadh saor in aisce faoi Threoir 2003/87/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (13) agus má dhéantar líon suntasach post a chosaint mar thoradh orthu. Ba cheart aon infheistíocht den sórt sin a chuí-réasúnú dá réir sa phlean críochach um aistriú cóir ábhartha. Chun sláine an mhargaidh inmheánaigh agus an bheartais comhtháthaithe a chosaint, ba cheart don tacaíocht do ghnóthais rialacha an Aontais maidir le státchabhair mar a leagtar amach in Airteagail 107 agus 108 CFAE a chomhlíonadh agus, go háirithe, ba cheart tacaíocht d’infheistíochtaí táirgiúla i bhfiontair nach FBManna iad a bheith teoranta d’fhiontair atá lonnaithe i limistéir atá ainmnithe mar limistéir fóirithinte chun críocha phointí (a) agus (c) d’Airteagal 107(3) CFAE.

(17)

Chun solúbthacht a sholáthar le haghaidh clársceidealú acmhainní CUAC faoin sprioc Infheistíocht le haghaidh post agus fáis, ba cheart é a bheith indéanta clár neamhspleách CUAC a ullmhú nó acmhainní CUAC a chlársceidealú i dtosaíocht thiomnaithe amháin nó níos mó laistigh de chláir a fhaigheann tacaíocht ó CFRE, ó CSE+ nó ón gCiste Comhtháthaithe. I gcomhréir le Rialachán (AE) 2021/1060, d’fhéadfaí acmhainní CUAC a threisiú ar bhonn deonach le cistiú comhlántach ó CFRE agus ó CSE+. I gcás den sórt sin, ba cheart do na méideanna faoi seach a aistrítear ó CFRE agus ó CSE+ a bheith ag teacht leis na cineálacha oibríochtaí a leagtar amach sna pleananna críochacha um aistriú cóir.

(18)

Ba cheart cur chun feidhme éifeachtach ar phróiseas aistrithe i gcríoch sonrach chun geilleagar aeráid-neodrach a bhaint amach a bheith ina choinníoll le haghaidh tacaíocht CUAC. Ar an ábhar sin, ba cheart do na Ballstáit pleananna críochacha um aistriú cóir a ullmhú, in idirphlé sóisialta agus i gcomhar leis na geallsealbhóirí ábhartha, i gcomhréir le foráil ábhartha Rialachán (AE) 2021/1060 um chomhpháirtíocht, agus le tacaíocht ón gCoimisiún, ina leagtar amach mionsonraí an phróisis aistrithe, ag teacht lena bpleananna comhtháite náisiúnta fuinnimh agus aeráide. Chuige sin, ba cheart don Choimisiún Ardán um Aistriú Cóir a chur ar bun, a chuirfeadh leis an ardán atá ann cheana féin le haghaidh na réigiún guail atá i mbun aistrithe, le gur féidir malartuithe taithí déthaobhacha agus iltaobhacha a dhéanamh ar na ceachtanna a foghlaimíodh agus ar na dea-chleachtais, thar gach earnáil a ndéantar difear di. Ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go mbeidh bardais agus cathracha rannpháirteach i gcur chun feidhme acmhainní CUAC agus go gcuirfear a riachtanais san áireamh sa chomhthéacs sin.

(19)

Sna pleananna críochacha um aistriú cóir, ba cheart na críocha ina mbeidh an tionchar is diúltaí a shainaithint, críocha ar cheart tacaíocht CUAC a dhíriú orthu, agus tuairisc a thabhairt ar ghníomhaíochtaí sonracha atá le déanamh chun spriocanna an Aontais do 2030 maidir le fuinneamh agus aeráid agus geilleagar aeráid-neodrach san Aontas a bhaint amach faoi 2050, go háirithe a mhéid a bhaineann le saoráidí ina bhfuil táirgeadh breoslaí iontaise nó gníomhaíochtaí eile atá dian ar gháis ceaptha teasa ar siúl a thiontú nó a dhúnadh. Ba cheart na críocha sin a bheith sainithe go beacht agus ag freagairt do leibhéal 3 den aicmiú coiteann d’aonaid chríochacha ar mhaithe le staidreamh (“réigiúin NUTS leibhéal 3”), arna bhunú le Rialachán (CE) Uimh. 1059/2003 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (14), nó a bheith ina gcodanna díobh. Ba cheart dúshláin agus riachtanais na gcríoch sin a leagan amach sna pleananna, agus rioscaí ó thaobh dídhaonraithe de á gcur san áireamh, agus na cineálacha oibríochtaí atá de dhíth chun rannchuidiú le poist a chruthú ar leibhéal tairbhithe an phlean a shainaithint agus ar dhóigh a áiritheoidh go ndéanfaí gníomhaíochtaí eacnamaíocha a fhorbairt ar bhonn comhleanúnach atá ag teacht leis an aistriú i dtreo geilleagar aeráid-neodrach san Aontas agus cuspóirí an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip freisin. I gcás ina sainaithnítear na críocha sin, ba cheart aird bhreise a thabhairt ar shainiúlachtaí oileán, limistéir oileánacha agus na réigiún is forimeallaí a bhféadfadh go dteastódh, mar thoradh ar na saintréithe geografacha agus socheacnamaíocha, cur chuige difriúil ina leith chun tacú le próiseas an aistrithe i dtreo geilleagar aeráid-neodrach. Níor cheart ach d’infheistíochtaí atá i gcomhréir leis na pleananna críochacha um aistriú cóir tacaíocht airgeadais a fháil ó CUAC. Ba cheart do na pleananna críochacha um aistriú cóir a bheith mar chuid de na cláir, de réir an cháis, a fhaigheann tacaíocht ó CFRE, ó CSE+, ón gCiste Comhtháthaithe nó ó CUAC, atá formheasta ag an gCoimisiún.

(20)

Chun úsáid acmhainní CUAC a fheabhsú ionas go mbeidh siad dírithe níos mó ar thorthaí, ba cheart don Choimisiún, i gcomhréir le prionsabal na comhréireachta, a bheith in ann ceartúcháin airgeadais a chur i bhfeidhm i gcás drochfheidhmíocht thromchúiseach ó thaobh na spriocanna arna mbunú le haghaidh chuspóir sonrach CUAC a chomhlíonadh.

(21)

Chun creat airgeadais iomchuí a leagan amach le haghaidh CUAC, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a bhronnadh ar an gCoimisiún chun an miondealú bliantúil ar na hacmhainní atá ar fáil de réir an Bhallstáit a leagan amach.

(22)

Ó tharla nach féidir leis na Ballstáit cuspóirí an Rialacháin seo, eadhon tacaíocht a thabhairt do dhaoine, do gheilleagar agus do chomhshaol na gcríoch sin a bhfuil claochlú eacnamaíoch agus sóisialta ó bhonn rompu chun aistriú go geilleagar aeráid-neodrach, a ghnóthú go leordhóthanach mar gheall ar na héagothromaíochtaí idir leibhéil forbartha na réigiún éagsúil agus ar chúlmhaireacht na réigiún is mídheisiúla, agus mar gheall ar an teorainn ar acmhainní airgeadais na mBallstát agus na gcríoch, agus, de bharr an gá le creat cur chun feidhme comhsheasmhach lena gcumhdaítear roinnt cistí de chuid an Aontais atá faoi bhainistíocht chomhroinnte; gur fearr is féidir iad a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun an cuspóir sin a ghnóthú.

(23)

I bhfianaise ghlacadh an Rialacháin seo tar éis thús na tréimhse clársceidealaithe, agus ag cur san áireamh gur gá CUAC a chur chun feidhme ar bhealach comhordaithe agus comhchuibhithe, agus chun go bhféadfar é a chur chun feidhme go pras, ba cheart dó teacht i bhfeidhm an lá tar éis lá a fhoilsithe in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh,

(1)

An 17 Samhain 2017, rinne Parlaimint na hEorpa, an Chomhairle agus an Coimisiún Colún Eorpach na gCeart Sóisialta (an “Colún”) a fhógairt i gcomhpháirt le chéile, mar fhreagairt ar na dúshláin shóisialta atá san Eoraip. Tá 20 bunphrionsabal an Cholúin agus tá siad roinnte i dtrí chatagóir: comhdheiseanna agus rochtain ar an margadh saothair; dálaí oibre córa; cosaint shóisialta agus cuimsiú sóisialta. Ba cheart 20 prionsabal an Cholúin a bheith ina dtreoir do na gníomhaíochtaí arna ndéanamh faoi Chiste Sóisialta na hEorpa Plus (CSE+). Chun rannchuidiú le cur chun feidhme an Cholúin, le CSE+ ba cheart tacú le hinfheistíochtaí i ndaoine agus i gcórais i réimsí beartais na fostaíochta, an oideachais agus an chuimsithe shóisialta agus, ar an gcaoi sin, tacú leis an gcomhtháthú eacnamaíoch, críochach agus sóisialta, i gcomhréir le hAirteagal 174 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE).

(2)

Ar leibhéal an Aontais, is é an Seimeastar Eorpach um chomhordú an bheartais eacnamaíoch (an “Seimeastar Eorpach”) an creat a úsáidtear chun tosaíochtaí náisiúnta athchóiriúcháin a shainaithint agus chun faireachán a dhéanamh ar chur chun feidhme na dtosaíochtaí sin. Ceapann na Ballstáit a gcuid straitéisí infheistíochta ilbhliantúla náisiúnta féin sa dóigh is go dtacaíonn siad le cur chun feidhme na dtosaíochtaí athchóiriúcháin sin. Ba cheart na straitéisí sin a chur i láthair in éineacht leis na cláir náisiúnta bhliantúla um athchóiriú mar bhealach chun na tionscadail infheistíochta tosaíochta, a bhfuil tacaíocht le tabhairt dóibh nó cistiú an Aontais nó le cistiú náisiúnta a achoimriú agus a chomhordú.

Ba cheart go mbeadh siad ina gcabhair, freisin, chun cistiú an Aontais a úsáid ar dhóigh chomhleanúnach agus chun a oiread tairbhe is féidir a bhaint as breisluach na tacaíochta airgeadais atá le fáil, faoi na cláir a dtacaíonn an tAontas leo, i gcás inarb ábhartha, faoi Chiste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa (CFRE) agus an Ciste Comhtháthaithe, a leagtar amach a gcuspóirí sonracha agus raon feidhme a dtacaíochta i Rialachán (AE) 2021/1058 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (4), faoi CSE+, faoin gCiste Eorpach Muirí, Iascaigh agus Dobharshaothraithe (CEMID) arna bhunú le Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle, faoin gCiste Eorpach Talmhaíochta um Fhorbairt Tuaithe (CETFT) arna bhunú le Rialachán (AE) Uimh. 1305/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (5) agus faoi Chlár InvestEU arna bhunú le Rialachán (AE) 2021/523 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (6) (Clár InvestEU).

(3)

Glacadh treoirlínte athbhreithnithe maidir le beartais fostaíochta na mBallstát trí bhíthin Chinneadh (AE) 2020/1512 ón gComhairle (7). Tá téacs na dtreoirlínte sin ailínithe le prionsabail an Cholúin, d'fhonn iomaíochas na hEorpa a neartú agus d'fhonn gurb áit níos fearr í don infheistíocht, ó thaobh poist a chruthú agus an comhtháthú sóisialta a chothú. Chun ailíniú iomlán CSE+ le cuspóirí na dtreoirlínte sin a áirithiú, go háirithe a fhad a bhaineann le fostaíocht, oideachas, oiliúint agus comhrac an eisiaimh shóisialta, na bochtaineachta agus an idirdhealaithe, le CSE+ ba cheart tacú leis na Ballstáit, agus aird á tabhairt ar na treoirlínte comhtháite ábhartha agus na moltaí tírshonracha ábhartha arna nglacadh de bhun Airteagal 121(2) agus Airteagal 148 (2) agus (4) CFAE agus, i gcás inarb iomchuí, ar na cláir náisiúnta um athchóiriú a bhfuil straitéisí náisiúnta mar bhonn taca leo. Ina theannta sin, le CSE+ ba cheart rannchuidiú le gnéithe ábhartha de chur chun feidhme príomhthionscnamh agus príomhghníomhaíochtaí an Aontais, go háirithe na teachtaireachtaí ón gCoimisiún an 10 Meitheamh 2016 dar teideal A new Skills Agenda for Europe [an Clár Oibre nua Scileanna don Eoraip] agus an 30 Meán Fómhair 2020 dar teideal European Education Area [an Limistéar Eorpach Oideachais] agus an 7 Deireadh Fómhair 2020 dar teideal A Union of Equality: EU Roma strategic framework for equality, inclusion and participation [Aontas Comhionannais: creat straitéiseach an Aontais Eorpaigh maidir le comhionannas, cuimsiú agus rannpháirtíocht na Romach] chomh maith leis na moltaí ón gComhairle an 15 Feabhra 2016 dar teideal the integration of the long-term unemployed into the labour market [daoine atá dífhostaithe go fadtéarmach a chomhtháthú sa mhargadh saothair] agus an 19 Nollaig 2016 dar teideal Upskilling Pathways [Conairí Uas-Scilithe], an 30 Deireadh Fómhair 2020 dar teideal A bridge to jobs – reinforcing the youth guarantee [Nasc leis an bhFostaíocht – An Ráthaíocht don Aos Óg a Threisiú] agus an 12 Márta 2021 dar teideal Roma equality, inclusion and participation [comhionannas, cuimsiú agus rannpháirtíocht na Romach].

(4)

An 20 Meitheamh 2017, ghlac an Chomhairle conclúidí dar teideal A sustainable European future: the EU response to the 2030 Agenda for Sustainable Development [Todhchaí inbhuanaithe don Eoraip: Freagairt an Aontais do chlár oibre 2030 todhchaí inbhuanaithe don Eoraip]. Chuir an Chomhairle béim ar a thábhachtaí atá sé forbairt inbhuanaithe a bhaint amach i ngach ceann de na trí ghné (an ghné eacnamaíoch, an ghné shóisialta, agus an ghné chomhshaoil) ar dhóigh chothrom chomhtháite. Tá sé ríthábhachtach an fhorbairt inbhuanaithe a phríomhshruthú i réimsí beartais uile an Aontais, idir réimsí inmheánacha agus seachtracha, agus an tAontas a bheith uaillmhianach ó thaobh na mbeartas atá aige chun aghaidh a thabhairt ar dhúshláin dhomhanda. Ba dhíol sásaimh don Chomhairle an Teachtaireacht ón gCoimisiún an 22 Samhain 2016 dar teideal Next steps for a sustainable European future [Na chéad chéimeanna eile i dtreo todhchaí inbhuanaithe don Eoraip] dar dáta sa mhéid is gur céadchéim é i dtreo phríomhshruthú Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe (SDGanna) na Náisiún Aontaithe (NA) agus i dtreophrionsabal treorach sár-riachtanach a dhéanamh den fhorbairt inbhuanaithe do bheartais uile an Aontais, a chuid ionstraimí airgeadais san áireamh. Le CSE+, ba cheart rannchuidiú le cur chun feidhme SDGanna NA trí, inter alia, chineálacha fíorbhochtaineachta a dhíothú (SDG 1); oideachas ardcháilíochta agus cuimsitheach a chur chun cinn (SDG 4); comhionannas inscne a chur chun cinn (SDG 5); fás eacnamaíoch marthanach, cuimsitheach agus inbhuanaithe, fostaíocht iomlán tháirgiúil agus chuibhiúil do chách a chur chun cinn (SDG 8); agus neamhionannas a laghdú (SDG 10).

(5)

De bharr forbairtí a tháinig chun cinn le déanaí agus atá ar siúl faoi láthair, mhéadaigh na dúshláin struchtúracha atá ag eascairt as an domhandú eacnamaíoch, as neamhionannais shóisialta, as bainistiú sreabh imirce agus as an méadú ar an mbagairt slándála, as an aistriú go fuinneamh glan, as an athrú teicneolaíoch, as an meath déimeagrafach, as dífhostaíocht go ginearálta agus dífhostaíocht i measc na hóige go háirithe, agus as an méadú ar dhul in aois an lucht saothair chomh maith le dúshláin a eascraíonn as an méadú ar na neamhréireanna idir éileamh agus soláthar scileanna agus saothair i roinnt earnálacha agus réigiún, rud atá ag cur as d'fhiontair bheaga agus mheánmhéide (FBManna) go háirithe. Tiocfaidh cuid mhór deiseanna nua as an aistriú glas agus as an aistriú digiteach agus as claochlú éiceachórais thionsclaíocha na hEorpa má bhíonn an tacar ceart scileanna, fostaíochta agus beartais agus bearta sóisialta ag gabháil leo. I bhfianaise na n-athruithe atá ag teacht ar an saol oibre, ba cheart don Aontas a bheith ullamh do na dúshláin atá ann cheana agus do na dúshláin atá le teacht trí infheistíocht a dhéanamh i scileanna ábhartha, san oideachas, san oiliúint agus san fhoghlaim ar feadh an tsaoil tríd an bhfás a dhéanamh níos cuimsithí agus trí fheabhas a chur ar an bhfostaíocht agus ar bheartais shóisialta agus, san am céanna, inbhuanaitheacht eacnamaíoch agus thionsclaíoch agus soghluaisteacht an lucht saothair á gcur san áireamh aige agus ag díriú ar chothromaíocht idir na hinscní sa mhargadh saothair a bhunú.

(6)

Le Rialachán (AE) 2021/1060 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (8), bunaítear an creat gníomhaíochta do CFRE, CSE+, Ciste Comhtháthaithe, an Ciste um Aistriú Cóir (CUAC) arna bhunú le Rialachán (AE) 2021/1056 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (9), CEMID, an Ciste um Thearmann, Imirce agus Lánpháirtíocht (CTIL), an Ciste Slándála Inmheánaí (CSI) agus don Ionstraim le haghaidh Tacaíocht Airgeadais do Bhainistiú Teorainneacha agus don Bheartas Víosaí, mar chuid den Chiste um Bainistiú Comhtháite Teorainneacha, agus leagtar síos ann, go háirithe, na cuspóirí beartais agus na rialacha a bhaineann le clársceidealú, faireachán agus meastóireacht, bainistiú agus rialú cistí an Aontais arna gcur chun feidhme faoi bhainistíocht roinnte. Tá sé riachtanach, dá bhrí sin, cuspóirí ginearálta CSE+ a shonrú, agus forálacha sonracha a leagan síos maidir leis na cineálacha gníomhaíochtaí a fhéadfaidh CSE+ a mhaoiniú.

(7)

Le Rialachán (AE, Euratom) 2018/1046 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (10) (an “Rialachán Airgeadais”) leagtar síos rialacha maidir le buiséad ginearálta an Aontais (Buiséad an Aontais) a chur chun feidhme, lena n-áirítear na rialacha maidir le deontais, duaiseanna, soláthar, bainistíocht indíreach, ionstraimí airgeadais, ráthaíochtaí buiséadacha, cúnamh airgeadais agus aisíocaíocht a dhéanamh le saineolaithe seachtracha. Féadfar cómhaoiniú i gcomhair deontas a sholáthar ó acmhainní dílse an tairbhí, ó ioncam a gineadh leis an tionscadal nó ó ranníocaíochtaí airgeadais nó ranníocaíochtaí comhchineáil ó thríú páirtithe. Chun cur chun feidhme clár cistiúcháin an Aontais a fheabhsú ó thaobh comhsheasmhacht de, tá feidhm le bheith ag an Rialachán Airgeadais maidir leis na gníomhaíochtaí atá le cur chun feidhme faoi bhainistíocht dhíreach nó indíreach faoi CSE+.

(8)

Foirmeacha chistiú an Aontais agus na modhanna cur chun feidhme a úsáidfear faoin Rialachán seo, is ar bhonn a fhónta atá siad ó thaobh cuspóirí sonracha na gníomhaíochta a bhaint amach agus torthaí a thabhairt ba cheart iad a roghnú, agus aird á tabhairt, go háirithe, ar chostais rialuithe, ar an ualach riaracháin, agus ar an riosca neamhchomhlíontachta a mheastar a bheith ann. I gcás deontas, ba cheart cuimhneamh ar úsáid a bhaint as cnapshuimeanna, as rátaí comhréidhe agus costas aonad, agus as maoiniúchán nach mbaineann le costais, dá dtagraítear in Airteagal 125(1), pointe (a), den Rialachán Airgeadais. Chun bearta a chur chun feidhme a bhaineann le lánpháirtiú socheacnamaíoch náisiúnach tríú tír, agus i gcomhréir le hAirteagal 94 de Rialachán (AE) 2021/1060, féadfaidh an Coimisiún aisíocaíocht a dhéanamh leis na Ballstáit agus roghanna costais simplithe á n-úsáid aige chuige sin, lena n-áirítear cnapshuimeanna.

(9)

Chun cistiú a chuíchóiriú agus a shimpliú agus breis deiseanna le haghaidh sineirgí a chothú trí chineálacha cur chuige a chomhtháthú i leith an chistiúcháin, ba cheart na gníomhaíochtaí a rabhthas ag tacú leo leis an gCiste um Chabhair Eorpach do na Daoine is Díothaí arna bhunú le Rialachán (AE) Uimh. 223/2014 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (11), agus le Clár an Aontais Eorpaigh um Fhostaíocht agus um Nuálaíocht Shóisialta, arna bhunú le Rialachán (AE) Uimh. 1296/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (12) a chomhtháthú in CSE+. Ba cheart, dá bhrí sin, dhá shraith a bheith in CSE+: an tsraith atá faoi bhainistíocht roinnte (an tsraith de CSE+ atá faoi bhainistíocht roinnte), arna cur chun feidhme faoi bhainistíocht roinnte agus an tsraith maidir le Fostaíocht agus Nuálaíocht Shóisialta (sraith EaSI) a bheidh le cur chun feidhme faoi bhainistíocht dhíreach agus indíreach. Ba cheart go rannchuideodh sin leis an ualach riaracháin a bhaineann le bainistiú cistí éagsúla a laghdú, go háirithe i gcás na mBallstát agus na dtairbhithe agus, san am céanna, rialacha simplí a choinneáil le haghaidh oibríochtaí simplí ar nós bia agus/nó cúnamh ábhartha bunúsach a dháileadh.

(10)

Ós rud é go bhfuil raon feidhme níos leithne ag CSE+, maidir leis na haidhmeanna atá ann, eadhon cur le héifeachtacht na margaí saothair, rochtain chomhionann ar fhostaíocht ardcháilíochta a chur chun cinn, an rochtain chomhionann ar an oideachas agus ar an oiliúint agus cáilíocht an oideachais agus na hoiliúna a fheabhsú chun cuidiú le lánpháirtiú sna córais oideachais, an cuimsiú sóisialta agus an rochtain atá ag daoine leochaileacha ar chúram sláinte a chur chun cinn, rannchuidiú leis an mbochtaineacht a dhíothú, is iomchuí na haidhmeanna sin a chur chun feidhme, ní hamháin le bainistíocht roinnte faoi shraith CSE+ atá faoi bhainistíocht roinnte ach, lena chois sin, le haghaidh bearta a bhfuil gá leo ar leibhéal an Aontais faoi bhainistíocht dhíreach agus indíreach shraith EaSI.

(11)

Leis an Rialachán seo, leagtar síos imchlúdach airgeadais do thréimhse iomlán CSE+ , arb éard a bheidh ann an príomh-mhéid tagartha, de réir bhrí phointe 17 de Chomhaontú Idirinstitiúideach an 16 Nollaig 2020, idir Parlaimint na hEorpa, Comhairle an Aontais Eorpaigh agus an Coimisiún Eorpach maidir leis an smacht buiséadach, le comhar in ábhair bhuiséadacha agus le bainistíocht fhónta airgeadais, mar aon le hacmhainní dílse nua, lena n-áirítear treochlár i dtreo tabhairt isteach acmhainní dílse nua (13), do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle le linn an nós imeachta bhuiséadaigh bhliantúil. Ba cheart a shonrú ann an leithdháileadh don tsraith de CSE+ atá faoi bhainistíocht roinnte agus an leithdháileadh le haghaidh gníomhaíochtaí atá le cur chun feidhme faoi bhainistíocht dhíreach agus indíreach faoi shraith EaSI.

(12)

D'fhonn cur chun feidhme chuspóirí sonracha agus oibríochtúla shraith EaSI a éascú, le CSE+ ba cheart tacú le gníomhaíochtaí a bhaineann le cúnamh teicniúil agus riaracháin, amhail gníomhaíochtaí ullmhúcháin, faireacháin, rialaithe, iniúchóireachta agus meastóireachta agus, san am céanna, ba cheart gníomhaíochtaí cumarsáide agus craobhscaoilte a bheith ina gcuid de na gníomhaíochtaí atá incháilithe faoi shraith EaSI.

(13)

Ba cheart é a bheith d'aidhm ag CSE+ an fhostaíocht a chur chun cinn trí bhíthin idirghabhálacha gníomhacha a dhéanamh chun daoine a lánpháirtiú nó a ath-lánpháirtiú sa mhargadh saothair, go háirithe daoine óga trí chur chun feidhme na ráthaíochta don aos óg atreisithe, daoine atá dífhostaithe go fadtéarmach, grúpaí faoi mhíbhuntáiste ar an margadh saothair agus daoine neamhghníomhacha, agus trí bhíthin féinfhostaíocht agus geilleagar sóisialta a chur chun cinn. Ba cheart é a bheith d'aidhm ag CSE+ feabhas a chur ar fheidhmiú na margaí saothair trí thacú le nuachóiriú institiúidí margaidh saothair ar nós na seirbhísí fostaíochta poiblí, chun méadú a dhéanamh ar chumas na seirbhísí sin dianchomhairleoireacht spriocdhírithe agus treoraíocht a thabhairt do dhaoine le linn dóibh a bheith ag cuardach poist agus le linn an aistrithe chun fostaíochta, agus chun soghluaisteacht oibrithe a fheabhsú. Le CSE+, ba cheart rannpháirtíocht sa mhargadh saothair atá cothrom ó thaobh inscne de a chur chun cinn le bearta darb aidhm, inter alia, dálaí oibre comhionanna, cothromaíocht oibre agus saoil níos fearr agus rochtain níos fearr ar chúram leanaí, an cúram agus an t-oideachas luath-óige san áireamh, a áirithiú. Ba cheart é a bheith d'aidhm ag CSE+, freisin, timpeallacht oibre fholláin dea-oiriúnaithe a sholáthar chun dul i ngleic le rioscaí sláinte arb iad athruithe ar dhóigheanna oibre is cúis leo agus chun riar ar riachtanais dhul in aois an lucht saothair.

(14)

Ba cheart CSE+ a úsáid chun tacú le feabhas a chur ar cháilíocht, cuimsitheacht, éifeachtacht agus ábharthacht na gcóras oideachais agus oiliúna don mhargadh saothair, lena n-áirítear tríd an bhfoghlaim dhigiteach a chur chun cinn, an fhoghlaim sheachfhoirmiúil agus neamhfhoirmiúil a bhailíochtú, forbairt ghairmiúil ball foirne teagaisc a chur chun cinn chun foghlaim príomhinniúlachtaí a éascú, go háirithe litearthacht sláinte, litearthacht na meán, scileanna fiontraíochta, scileanna teanga, scileanna digiteacha agus inniúlachtaí le haghaidh na forbartha inbhuanaithe a bhfuil gá ag gach duine leo le haghaidh sásamh agus forbairt phearsanta, fostaíochta, cuimsiú sóisialta agus saoránacht ghníomhach. Le CSE+, ba cheart cuidiú le dul chun cinn laistigh den oideachas agus den oiliúint agus san aistriú go hobair, chun tacú leis an bhfoghlaim ar feadh an tsaoil agus leis an infhostaitheacht d'fhonn rannpháirtíocht iomlán sa tsochaí a éascú do chách, agus cur le hiomaíocht, lena n-airítear trí rianú céimithe agus cur le nuálaíocht sochaí agus eacnamaíoch trí thacú le tionscnaimh inscálaithe inbhuanaithe sna réimsí sin ar féidir iad a oiriúnú do spriocghrúpaí éagsúla, ar nós daoine faoi mhíchumas. D'fhéadfaí cúnamh agus tacaíocht den sórt sin a bhaint amach, mar shampla, trí bhíthin foghlaim ar líne, oiliúint san obair, tréimhsí oiliúna déchórais oideachais agus oiliúna, agus printíseachtaí mar a shainítear sa Mholadh ón gComhairle an 15 Márta 2018 maidir le Creat Eorpach do Phrintíseachtaí Ardchaighdeáin agus Éifeachtacha, treoraíocht ar feadh an tsaoil, oirchill scileanna i ndlúthchomhar leis an earnáil tionsclaíochta, ábhair oiliúna agus modhanna seachadta cothrom le dáta, tuar agus rianú céimithe, oiliúint oideachasóirí, bailíochtú torthaí foghlama agus aithint cáilíochtaí agus deimhnithe tionscalbhunaithe.

(15)

Ba cheart an tacaíocht ó CSE+ a úsáid chun rochtain chomhionann do chách a chur chun cinn, go háirithe do ghrúpaí atá faoi mhíbhuntáiste, ar oideachas agus oiliúint ardcháilíochta neamh-idirdheighilte chuimsitheach, ó oideachas agus cúram luath-óige, agus aird ar leith á tabhairt do leanaí ag teacht ó chúlra faoi mhíbhuntáiste socheacnamaíoch, trí bhíthin oideachas ginearálta agus gairmoideachas agus gairmoiliúint, printíseachtaí go háirithe, go dtí an t-oideachas tríú leibhéal agus trí bhíthin oideachas agus foghlaim d'aosaigh, lena n-áirítear trí spórt agus gníomhaíochtaí cultúir. Le CSE+, ba cheart tacaíocht spriocdhírithe a thabhairt d'fhoghlaimeoirí a dteastaíonn cúnamh uathu agus neamhionannais oideachais a laghdú, lena n-áirítear an deighilt dhigiteach, luathfhágáil na scoile a chosc agus a laghdú, tréscaoilteacht a chothú idir an earnáil oideachais agus an earnáil oiliúna, naisc le foghlaim sheachfhoirmiúil agus neamhfhoirmiúil a dhaingniú agus soghluaisteacht foghlama do chách agus inrochtaineacht do dhaoine faoi mhíchumas a éascú. Sa chomhthéacs sin, ba cheart tacú le sineirgí le Erasmus+ arna bhunú le Rialachán (AE) 2021/817 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (14), go háirithe chun rannpháirtíocht foghlaimeoirí faoi mhíbhuntáiste sa tsoghluaisteacht foghlama a éascú.

(16)

Le CSE+, ba cheart deiseanna solúbtha a chur chun cinn ar uasghrádú scileanna agus foghlaim scileanna nua agus scileanna éagsúla do chách, go háirithe scileanna fiontraíochta agus digiteacha agus scileanna le haghaidh príomhtheicneolaíochtaí cumúsúcháin, agus scileanna le haghaidh an gheilleagair ghlais agus éiceachórais thionsclaíocha i gcomhréir leis an teachtaireacht ón gCoimisiún an 10 Márta 2020 dar teideal A New Industrial Strategy for Europe [Straitéis Thionsclaíoch Nua don Eoraip}]. I gcomhréir leis an gClár Oibre Eorpach do Scileanna agus leis an Moladh ón gComhairle maidir le Conairí Breisoiliúna (15), le CSE+, ba cheart tacú le conairí solúbtha, lena n-áirítear sprioc-oiliúint ghearr mhodhúil as a ngnóthófar creidiúintí, d'fhonn scileanna a thabhairt do dhaoine a bheidh oiriúnaithe do riachtanais an mhargaidh saothair agus na n-éiceachóras tionsclaíoch, don aistriú glas agus don aistriú digiteach, don nuálaíocht agus don athrú sóisialta agus eacnamaíoch, d'éascú athscilithe agus uas-scilithe, d'aistrithe gairmréime, don tsoghluaisteacht gheografach agus earnálach agus chun tacú go háirithe le daoine ar bheagán scileanna agus cáilíochtaí agus daoine faoi mhíchumas. Chomh maith leis sin, le CSE+, ba cheart é a dhéanamh níos éasca tacaíocht a thabhairt do dhaoine aonair i dtaca le scileanna comhtháthaithe, lena n-áirítear daoine fostaithe, féinfhostaithe agus dífhostaithe, le hionstraimí amhail cuntais foghlama daoine aonair.

(17)

Le sineirgí le Fís Eorpach - an Clár Réime um Thaighde agus um Nuálaíocht a bunaíodh le Rialachán (AE) 2021/695 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (16) (Fís Eorpach), ba cheart a áirithiú go bhféadfaí le CSE+ curaclaim nuálacha a dtacaíonn Fís Eorpach leo a phríomhshruthú agus a mhéadú ó thaobh scála chun na scileanna agus na hinniúlachtaí is gá do phoist an ama atá le teacht a thabhairt do dhaoine.

(18)

Le CSE+, ba cheart tacú le hiarrachtaí na mBallstát rannchuidiú leis an mbochtaineacht a dhíothú d'fhonn timthriall an mhíbhuntáiste ó ghlúin go glúin a bhriseadh agus cuimsiú sóisialta a chur chun cinn trí chomhionannas deiseanna a áirithiú do chách, bacainní a laghdú, dul i ngleic leis an idirdhealú agus aghaidh a thabhairt ar neamhionannais sláinte. Le tacaíocht den sórt sin, tugtar le tuiscint go gcaithfear raon beartas a chur i bhfeidhm lena ndíreofar ar na daoine is mó atá faoi mhíbhuntáiste gan beann ar ghnéas, gnéaschlaonadh, aois, reiligiún nó creideamh, bunús ciníoch nó eitneach, go háirithe pobail imeallaithe amhail na Romaigh, daoine faoi mhíchumas nó daoine a bhfuil galair ainsealacha orthu, daoine gan dídean, leanaí agus daoine scothaosta. Le CSE+, ba cheart cuimsiú gníomhach daoine atá i bhfad amach ón margadh saothair a chur chun cinn, d'fhonn a lánpháirtiú socheacnamaíoch a chinntiú. Ba cheart, freisin, CSE+ a úsáid chun méadú a dhéanamh ar rochtain thráthúil, chothrom ar sheirbhísí inacmhainne, inbhuanaithe agus ardcháilíochta lena gcuirtear chun cinn rochtain ar thithíocht agus cúram duinelárnaithe amhail cúram sláinte agus cúram fadtéarmach, go háirithe seirbhísí teaghlaigh agus seirbhísí pobalbhunaithe. Le CSE+, ba cheart rannchuidiú le nuachóiriú na gcóras cosanta sóisialta ag díriú go háirithe ar leanaí agus ar ghrúpaí faoi mhíbhuntáiste agus d'fhonn, go háirithe, inrochtaineacht na gcóras sin a chur chun cinn, lena n-áirítear do dhaoine faoi mhíchumas.

(19)

Le CSE+, ba cheart rannchuidiú leis an mbochtaineacht a dhíothú trí thacaíocht a thabhairt do scéimeanna náisiúnta arb é is aidhm dóibh díth bia agus díth ábhartha a mhaolú agus lánpháirtiú sóisialta daoine atá i mbaol na bochtaineachta nó an eisiaimh shóisialta agus lánpháirtiú na ndaoine is díothaí a chur chun cinn. Agus é mar aidhm fhoriomlán go dtacóidh, ar leibhéal an Aontais, íosmhéid 4 % d'acmhainní ón tsraith de CSE+ atá faoi bhainistíocht roinnte leis na daoine is díothaí, ba cheart do na Ballstáit 3 % ar a laghad dá n-acmhainní ó shraith CSE+ atá faoi bhainistíocht roinnte a leithdháileadh chun aghaidh a thabhairt ar na cineálacha bochtaineachta is mó a dtagann eisiamh sóisialta díobh, amhail easpa dídine, bochtaineacht leanaí agus díth bia. Níor cheart go ngabhfadh soláthar bia agus/nó cúnamh ábhartha bunúsach do na daoine is díothaí ionad na sochar sóisialta atá ann cheana agus a sholáthraítear dóibh faoi na córais shóisialta náisiúnta nó de bhun an dlí náisiúnta. I ngeall ar chineál na n-oibríochtaí agus ar shaghas na bhfaighteoirí deiridh, tá sé riachtanach rialacha níos simplí a bheith i bhfeidhm maidir le tacaíocht arb é is aidhm di aghaidh a thabhairt ar dhíth ábhartha na ndaoine is díothaí.

(20)

De bhrí gur gá i gcónaí feabhas a chur ar na hiarrachtaí a dhéantar sreabha imirce a bhainistiú san Aontas trí chéile agus chun a áirithiú go bhfuil an tacaíocht a thugtar do na hiarrachtaí ar dhlúthpháirtíocht agus ar chomhroinnt freagrachtaí comhleanúnach, tréan agus comhsheasmhach, le CSE+, ba cheart tacaíocht a thabhairt chun lánpháirtiú socheacnamaíoch náisiúnach tríú tír a chur chun cinn, lena n-áirítear imircigh, agus féadfar tionscnaimh ar leibhéal áitiúil a bheith san áireamh leo, ar dhóigh atá comhlántach leis na gníomhaíochtaí a mhaoinítear faoi CTIL, CFRE agus cistí eile Aontais ar féidir leo tionchar dearfach a imirt ar chuimsiú náisiúnach tríú tír.

(21)

De bharr a thábhachtaí atá an rochtain ar chúram sláinte, le CSE+, ba cheart sineirgí agus comhlántachtaí a áirithiú le Clár EU4Health, arna bhunú le Rialachán (AE) 2021/522 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (17) agus ba cheart rochtain ar chúram sláinte do dhaoine i gcásanna leochaileacha a bheith ina cuid de raon feidhme CSE+.

(22)

Le CSE+, ba cheart tacú le hathchóirithe ar bheartais agus ar chórais i réimsí na fostaíochta, an chuimsithe shóisialta, na rochtana ar chúram sláinte do dhaoine leochaileacha agus an chúraim fhadtéarmaigh, an oideachais agus na hoiliúna, rud a rannchuideodh leis an mbochtaineacht a dhíothú. Chun an t-ailíniú leis an Seimeastar Eorpach a dhlúthú, ba cheart do na Ballstáit méid iomchuí dá n-acmhainní ó shraith CSE+ atá faoi bhainistíocht roinnte a chur in áirithe chun moltaí tírshonracha ábhartha a chur chun feidhme a bhaineann le dúshláin struchtúracha arb iomchuí aghaidh a thabhairt orthu le hinfheistíochtaí ilbhliantúla a thagann faoi raon feidhme CSE+, agus an Colún, Scórchlár Sóisialta na dtáscairí arna n-athbhreithniú tar éis ghlacadh na gcuspóirí nua a leagtar amach sa Phlean Gníomhaíochta don Cholún Sóisialta, agus sainiúlachtaí réigiúnacha á gcur san áireamh.

Ba cheart don Choimisiún agus do na Ballstáit comhleanúnachas, comhordú agus comhlántacht a áirithiú idir sraith CSE+ atá faoi bhainistíocht roinnte agus cistí, cláir agus ionstraimí eile an Aontais amhail CUAC, CFRE, Clár EU4Health, an tSaoráid Téarnaimh agus Athléimneachta arna bunú le Rialachán (AE) 2021/241 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (18), an Ciste Eorpach um Choigeartú don Domhandú d'Oibrithe Iomarcacha arna bhunú le Rialachán (AE) 2021/691 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (19), CEMID, Erasmus+, CTIL, Fís Eorpach, CETFT, an Clár don Eoraip Dhigiteach arna bhunú le Rialachán (AE) 2021/694 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (20) Clár InvestEU, Clár Eoraip na Cruthaitheachta arna bhunú le Rialachán (AE) 2021/818 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (21), an Cór Dlúthpháirtíochta Eorpach arna bhunú le Rialachán (AE) 2021/888 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (22) agus an Ionstraim um Thacaíocht Theicniúil arna bunú le Rialachán (AE) 2021/240 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (23).

Go háirithe, ba cheart don Choimisiún agus do na Ballstáit, i ngach céim den phróiseas, comhordú éifeachtach a áirithiú chun comhsheasmhacht, comhleanúnachas, comhlántacht agus sineirge a chosaint i measc foinsí cistiúcháin, lena n-áirítear cúnamh teicniúil ó na foinsí sin.

(23)

Trí thacaíocht a thabhairt do na cuspóirí sonracha a leagtar amach sa Rialachán seo, inter alia, trí rannchuidiú leis an gcuspóir beartais “Eoraip níos sóisialta agus níos cuimsithí lena gcuirtear chun feidhme Colún Eorpach na gCeart Sóisialta” faoi mar a thagraítear dó i Rialachán (AE) 2021/1060,, leanfaidh CSE+ de bheith ag rannchuidiú le straitéisí forbartha críochaí agus áitiúla chun an Colún a chur chun feidhme. Le CSE+, rannchuidítear leis na huirlisí a leagtar amach in Airteagal 28 den Rialachán sin agus, ar an gcaoi sin, rannchuidítear freisin le cuspóir beartais 5 “Eoraip atá níos gaire do na saoránaigh trí fhorbairt inbhuanaithe chomhtháite an uile chineál críoch agus tionscnamh áitiúil a chothú” faoi mar a thagraítear dó i Rialachán (AE) 2021/1060, a sheachadadh, lena n-áirítear trí bhearta maidir le laghdú na bochtaineachta agus an cuimsiú sóisialta, lena gcuirtear san áireamh sainiúlachtaí na réigiún uirbeach, tuaithe agus cósta á gcur san áireamh d'fhonn dul i ngleic leis na neamhionannais shocheacnamaíocha i gcathracha agus i réigiúin.

(24)

Chun a áirithiú go dtabharfar aird chuí ar ghné shóisialta na hEorpa, faoi mar a leagtar amach é sa Cholún, agus go ndíreofar íosmhéid acmhainní orthu sin is mó atá ar an anás, ba cheart do na Ballstáit 25 % ar a laghad dá n-acmhainní CSE+ ón tsraith de CSE+ atá faoi bhainistíocht roinnte a leithdháileadh ar chothú an chuimsithe shóisialta.

(25)

Chun aghaidh a thabhairt ar leibhéal bhochtaineacht na leanaí san Aontas, a leanann de bheith ard, agus i gcomhréir le prionsabal 11 den Cholún, ina ndeirtear go bhfuil an ceart ag leanaí ar chosaint ar an mbochtaineacht, agus go bhfuil cearta ag leanaí ó chúlra faoi mhíbhuntáiste ar bhearta sonracha chun comhionannas deiseanna a fheabhsú, ba cheart do na Ballstáit méid iomchuí dá n-acmhainní de shraith CSE+ faoi bhainistíocht roinnte a chlársceidealú do chur chun feidhme na Ráthaíochta don Leanbh do ghníomhaíochtaí lena dtugtar aghaidh ar bhochtaineacht leanaí i gcomhréir le cuspóirí sonracha CSE+ lenar féidir acmhainní a chlársceidealú i dtreo gníomhaíochtaí lena dtugtar tacaíocht dhíreach do rochtain chothrom leanaí ar chúram leanaí, oideachas, cúram sláinte, tithíocht chuibhiúil agus cothú leordhóthanach. Ba cheart do na Ballstáit sin ag a raibh an meánráta leanaí faoi bhun 18 mbliana a bhí i mbaol bochtaineachta nó eisiaimh shóisialta don tréimhse idir 2017 agus 2019 os cionn mheán an Aontais don tréimhse chéanna, ar bhonn shonraí Eurostat, 5 % ar a laghad dá n-acmhainní CSE+ atá faoi bhainistíocht roinnte a leithdháileadh ar na gníomhaíochtaí thuasluaite. Ba cheart oibríochtaí lena gcuirtear leis an gceanglas sin maidir le díriú téamach a chur san áireamh i dtreo an cheanglais maidir le díriú téamach 25 % don chuimsiú sóisialta nuair a dhéantar iad a chlársceidealú faoi na cuspóirí sonracha ábhartha.

(26)

Chun go n-éascófar téarnamh eacnamaíoch cuimsitheach tar éis géarchéim mhór, agus chun go dtacófar le fostaíocht le haghaidh daoine óga i saol oibre atá ag athrú agus ós rud é go bhfuil ardleibhéil dífhostaíochta agus neamhghníomhaíochta i gcónaí ann do dhaoine óga i roinnt Ballstát agus réigiún, is gá do na Ballstáit méid iomchuí dá n-acmhainní CSE+ a infheistiú i mbearta chun tacú le fostaíocht agus scileanna le haghaidh daoine óga, lena n-áirítear trí scéimeanna faoin Ráthaíocht don Aos Óg. Agus iad ag obair ar bhonn na ngníomhaíochtaí a bhfuil an Tionscnamh um Fhostaíocht don Aos Óg ag tacú leo le linn chlárthréimhse 2014 go 2020 faoi Rialachán (AE) Uimh. 1304/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (24) atá dírithe ar dhaoine aonair agus ar bhonn na gceachtanna atá foghlamtha, ba cheart do na Ballstáit tuilleadh tacaíochta a thabhairt don fhostaíocht ardcháilíochta agus do chonairí chun an ath-lánpháirtithe san oideachas agus infheistíocht a dhéanamh i luathchosc agus i bhfor-rochtain éifeachtach trí thosaíocht a thabhairt, i gcás inarb ábhartha, do dhaoine óga atá dífhostaithe go fadtéarmach, atá neamhghníomhach agus atá faoi mhíbhuntáiste, lena n-áirítear trí obair óige. Ina theannta sin ba cheart do na Ballstáit infheistíocht a dhéanamh i mbearta arb é is aidhm dóibh an t-aistriú ón scoil go dtí an obair a éascú agus in acmhainní leordhóthanacha le haghaidh seirbhísí dífhostaíochta chun tacaíocht shaincheaptha iomlánaíoch agus tairiscintí a bheidh spriocdhírithe níos fearr a thabhairt do dhaoine óga. Tríd an Tionscnamh um Fhostaíocht don Aos Óg a chomhtháthú go hiomlán le CSE+, beidh soláthar gníomhaíochtaí spriocdhírithe maidir le fostaíocht le haghaidh daoine óga níos éifeachtaí agus níos éifeachtúla agus leathnófar an raon feidhme chun bearta struchtúracha agus athchóirithe a chuimsiú agus, ar an gcaoi sin, áiritheofar go mbeidh comhoiriúnú níos fearr ann idir tacaíocht ó chistiú an Aontais agus cur chun feidhme na ráthaíochta don aos óg daingnithe.

Ba cheart uasghrádú scileanna agus fáil scileanna nua agus scileanna éagsúla cuidiú le daoine óga breith ar na deiseanna in earnálacha a bhfuil fás fúthu agus ullmhófar iad d'athraitheacht na hoibre agus, san am céanna, bainfear leas dá bharr as na deiseanna a eascróidh ón aistriú digiteach agus ón aistriú glas agus ó chlaochlú éiceachórais thionsclaíocha an Aontais. Dá bhrí sin, na Ballstáit ag a raibh ráta daoine óga idir 15 agus 29 mbliana d'aois nach raibh i mbun fostaíochta, oideachais ná oiliúna don tréimhse idir 2017 agus 2019 os cionn mheán an Aontais don tréimhse chéanna, ar bhonn shonraí Eurostat, ba cheart dóibh 12,5 % ar a laghad dá n-acmhainní de shraith CSE+ atá faoi bhainistíocht roinnte a leithdháileadh ar na gníomhaíochtaí sin.

(27)

I gcomhréir le hAirteagal 349 CFAE agus Airteagal 2 de Phrótacal Uimh. 6 maidir le forálacha speisialta do Chuspóir 6 faoi chuimsiú na gCistí Struchtúracha san Fhionlainn, san Iorua agus sa tSualainn a ghabhann le hIonstraim Aontachais 1994 (25), tá na réigiúin is forimeallaí agus na réigiúin thuaisceartacha is lú daonra i dteideal bearta sonracha faoi chomhbheartais agus faoi chláir an Aontais. I ngeall ar shrianta buana, amhail dídhaonrú, tá gá ag na réigiúin sin le tacaíocht shonrach.

(28)

Braitheann cur chun feidhme éifeachtach agus éifeachtúil na ngníomhaíochtaí lena dtacaíonn CSE+ ar dhea-rialachas agus ar chomhpháirtíocht idir na gníomhaithe ar fad ar na leibhéil chríochacha is ábhartha agus na gníomhaithe socheacnamaíocha, go háirithe na comhpháirtithe sóisialta agus eagraíochtaí na sochaí sibhialta. Tá sé fíor-riachtanach, dá bhrí sin, go leithdháileann na Ballstáit méid iomchuí dá n-acmhainní de shraith CSE+ atá faoi bhainistíocht roinnte chun rannpháirtíocht fhóinteach na gcomhpháirtithe sóisialta agus eagraíochtaí na sochaí sibhialta i gcur chun feidhme CSE+ faoi bhainistíocht roinnte a áirithiú. Ba cheart a áireamh sa rannpháirtíocht sin comhlachtaí ábhartha a dhéanann ionadaíocht thar ceann na sochaí sibhialta, amhail comhpháirtithe comhshaoil, eagraíochtaí neamhrialtasacha, agus comhlachtaí atá freagrach as cuimsiú sóisialta, cearta bunúsacha, cearta na ndaoine faoi mhíchumas, comhionannas inscne agus neamh-idirdhealú a chur chun cinn. Ba cheart do na Ballstáit a bhfuil moladh tírshonrach acu maidir le fothú acmhainneachta na gcomhpháirtithe sóisialta nó eagraíochtaí na sochaí sibhialta 0,25 % dá acmhainní faoi shraith CSE+ atá faoi bhainistíocht roinnte ar a laghad a leithdháileadh chun na críche sin i ngeall ar na riachtanais shonracha atá acu sa réimse sin.

(29)

D'fhonn beartais a dhéanamh níos freagrúla d'athruithe sa tsochaí agus réitigh nuálacha a spreagadh agus a chothú, tá tacaíocht don nuálaíocht shóisialta ríthábhachtach. Go háirithe, trí réitigh nuálacha a thriail agus a mheasúnú sula gcuirtear i bhfeidhm ar scála níos mó iad, cuirtear feabhas ar éifeachtúlacht na mbeartas agus, dá bharr sin, tugtar údar le tacaíocht shonrach ó CSE+. D'fhéadfadh ról lárnach a bheith ag fiontair an gheilleagair shóisialta ról lárnach maidir le nuálaíocht shóisialta a bhaint amach agus maidir le rannchuidiú le hathléimneacht eacnamaíoch agus shóisialta. Ba cheart an sainmhíniú ar fhiontar geilleagair shóisialta a bheith i gcomhréir leis na sainmhínithe a sholáthraítear sa dlí náisiúnta agus sna Conclúidí ón gComhairle an 7 Nollaig 2015 maidir leis an ngeilleagar sóisialta a chur chun cinn mar phríomhspreagadh don fhorbairt eacnamaíoch agus shóisialta san Eoraip. Thairis sin, d'fhonn foghlaim fhrithpháirteach agus malartú eolais agus cleachtas a fheabhsú, ba cheart na Ballstáit a spreagadh chun leanúint dá ngníomhaíochtaí comhair thrasnáisiúnta faoi bhainistíocht roinnte i réimsí na fostaíochta, an oideachais agus na hoiliúna, agus an chuimsithe shóisialta i gcomhréir le cuspóirí sonracha CSE+.

(30)

Ba cheart do Bhallstáit agus don Choimisiún a áirithiú go bhfuil CSE+ ag rannchuidiú le cur chun cinn an chomhionannais idir fir agus mná i gcomhréir le hAirteagal 8 CFAE chun cóir chomhionann agus deiseanna comhionanna idir fir agus mná i ngach réimse a chothú, lena n-áirítear rannpháirtíocht sa mhargadh saothair, téarmaí agus coinníollacha fostaíochta, agus dul chun cinn gairme beatha. Le CSE+, ba cheart dóibh a áirithiú, freisin, go gcuirtear chun cinn comhionannas deiseanna do chách, gan aon idirdhealú, i gcomhréir le hAirteagal 10 CFAE, go gcuirtear chun cinn cuimsiú daoine faoi mhíchumas sa tsochaí ar aon bhonn le daoine eile, agus go rannchuidítear le cur chun feidhme Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe ar Chearta Daoine atá faoi Mhíchumas a glacadh an 13 Nollaig 2006 i Nua-Eabhrac. Le CSE+, ba cheart rannchuidiú le hinrochtaineacht do dhaoine faoi mhíchumas a chur chun cinn d'fhonn lánpháirtiú san fhostaíocht, san oideachas agus san oiliúint a fheabhsú agus, ar an gcaoi sin, á gcuimsiú i ngach réimse den saol a fheabhsú. Ba cheart cur chun cinn na rochtana sin a chur san áireamh i ngach gné agus i ngach céim d'ullmhú, d'fhaireachán, de chur chun feidhme agus de mheastóireacht clár, ar dhóigh thráthúil chomhsheasmhach agus, san am céanna, deimhin a dhéanamh de go ndéantar gníomhaíochtaí sonracha chun an comhionannas inscne agus comhionannas deiseanna a chur cinn. Ina theannta sin, le CSE+, ba cheart an t-aistriú ó chúram cónaithe nó institiúideach go cúram teaghlaigh agus pobalbhunaithe a chur chun cinn, go háirithe i gcás iad sin a chaithfidh aghaidh a thabhairt ar idirdhealuithe iomadúla. Níor cheart do CSE+ tacaíocht a thabhairt d'aon ghníomhaíocht a chuireann le hidirdheighilt ná le heisiamh sóisialta. Foráiltear le Rialachán (AE) 2021/1060 gur ar an leibhéal náisiúnta atá rialacha maidir le hincháilitheacht caiteachais le bunú, agus eisceachtaí áirithe ann ar gá forálacha sonracha a leagadh síos ina leith i ndáil leis an tsraith de CSE+ atá faoi bhainistíocht roinnte.

(31)

Ba cheart gach oibríocht a roghnú agus a chur chun feidhme agus urraim á tabhairt do Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh (an “Chairt”). Ba cheart don Choimisiún a dhícheall a dhéanamh chun a áirithiú go ndéanfar measúnú tráthúil ar ghearáin, lena n-áirítear gearáin a bhaineann le sáruithe ar an gCairt, agus ba cheart dó toradh a mheasúnaithe a chur in iúl don ghearánach i gcomhréir leis an teachtaireacht ón gCoimisiún an 19 Eanáir 2017 dar teideal EU Law: Better results through better application [Dlí AE: Torthaí níos fearr trí chur i bhfeidhm níos fearr].

(32)

Chun an t-ualach riaracháin a bhaineann le bailiú sonraí a laghdú, ba cheart na ceanglais tuairiscithe a choimeád chomh simplí agus is féidir. I gcás ina mbeidh na sonraí sin ar fáil i gcláir, ba cheart na Ballstáit a bheith in ann a cheadú d'údaráis bhainistíochta sonraí a bhailiú ó chláir.

(33)

Maidir le próiseáil sonraí pearsanta faoi chuimsiú an Rialacháin seo, is i gcomhréir le Rialachán (AE) 2016/679 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (26) ba cheart do rialaitheoirí sonraí náisiúnta a gcuid cúraimí a dhéanamh chun críocha an Rialacháin seo. Ba cheart dínit agus urraim phríobháideachas na bhfaighteoirí deiridh maidir le hoibríochtaí faoin gcuspóir sonrach “aghaidh a thabhairt ar an díth ábhartha trí bhia agus/nó cúnamh ábhartha bunúsach a thabhairt do na daoine is díothaí, leanaí san áireamh, agus bearta tionlacain a thacóidh lena lánpháirtiú sóisialta a chur ar fáil” a ráthú. Chun aon stiogmatú a sheachaint, níor cheart é a bheith de cheangal ar na daoine a fhaigheann bia agus/nó cúnamh ábhartha bunúsach iad féin a shainaithint agus iad ag fáil na tacaíochta agus páirt á glacadh acu i suirbhéanna ar na daoine is díothaí a bhain tairbhe as CSE+.

(34)

Is éard atá sa tástáil shóisialta ná tástáil tionscadal ar scála beag lenar féidir fianaise ar indéantacht nuálaíochtaí sóisialta a bhailiú. Ba cheart é a bheith indéanta smaointe a thástáil ar an leibhéal áitiúil, agus ba cheart sin a spreagadh, agus na smaointe atá inchurtha i ngníomh a shaothrú ar scála níos leithne, i gcás inarb iomchuí, nó iad a aistriú chuig comhthéacsanna eile i réigiúin nó i mBallstáit éagsúla le tacaíocht airgeadais ó CSE+ nó i gcomhcheangal le foinsí eile.

(35)

Le CSE+, leagtar síos forálacha arb é is aidhm dóibh saorghluaiseacht d'oibrithe a bhaint amach ar bhonn neamh-idirdhealaitheach trí dhlúthchomhar a áirithiú idir seirbhísí fostaíochta poiblí na mBallstát, an Choimisiúin agus na gcomhpháirtithe sóisialta. Le líonra Eorpach na seirbhísí fostaíochta, ba cheart dea-fheidhmiú na margaí saothair a chur chun cinn, trí shoghluaisteacht thrasteorann oibrithe a éascú, go háirithe trí chomhpháirtíochtaí trasteorann, agus trédhearcacht faisnéise níos fearr maidir leis na margaí saothair a chothú. Faoi raon feidhme CSE+, ba cheart a áireamh an tacaíocht a thugtar do scéimeanna soghluaisteachta spriocdhírithe agus an fhorbairt a dhéantar ar scéimeanna den saghas sin, d'fhonn folúntais a líonadh aon áit sa mhargadh saothair inar sainaithníodh easnaimh.

(36)

Tá easpa rochtana ar mhaoiniú do mhicrifhiontair, d'fhiontair shóisialta agus don gheilleagar sóisialta ar cheann de na príomhbhacainní atá roimh chruthú gnó, go háirithe i measc na ndaoine is faide ón margadh saothair. Faoi shraith EaSI, ba cheart forálacha a leagan síos leis an Rialachán seo chun éiceachóras margaidh a chruthú chun cur leis an maoiniú a sholáthraítear d'fhiontair shóisialta agus a rochtain ar an maoiniú sin a mhéadú, mar aon le riar ar éileamh iad sin is mó a bhfuil gá acu le maoiniú, go háirithe daoine dífhostaithe, mná agus daoine leochaileacha ar mian leo micrifhiontar a thionscnamh nó a fhorbairt. Déanfar an cuspóir sin a shaothrú le hionstraimí airgeadais agus le ráthaíochtaí buiséadacha faoi réimse bheartais infheistíochta sóisialta agus scileanna chiste InvestEU. Ba cheart a mheas gur fiontair shóisialta iad fiontair an gheilleagair shóisialta, i gcás ina sainítear iad faoin dlí náisiúnta, i gcomhthéacs shraith EaSI, gan beann ar a stádas dlíthiúil, a mhéid a thagann na fiontair sin faoi chuimsiú an tsainmhínithe ar fhiontar sóisialta dá bhforáiltear sa Rialachán seo.

(37)

D'fhéadfadh ról fíorthábhachtach a bheith ag gníomhaithe margaidh, gníomhaithe daonchairdis san áireamh, ó thaobh cuspóirí áirithe de chuid CSE+ a shroicheadh, de bharr go mbíonn maoiniú le tabhairt acu agus gur dóigheanna nuálacha comhlántacha na dóigheanna atá acu chun an t-eisiamh sóisialta agus an bhochtaineacht a chomhrac, an dífhostaíocht a laghdú agus rannchuidiú le baint amach SDGanna. Dá bhrí sin, ba cheart gníomhaithe daonchairdis amhail fondúireachtaí agus deonaithe a bheith rannpháirteach i ngníomhaíochtaí de chuid CSE+, mar is iomchuí, agus ar choinníoll nach bhfuil clár oibre polaitiúil ná sóisialta acu atá i gcoinbhleacht le hidéil an Aontais, go háirithe na gníomhaíochtaí sin arb é is aidhm dóibh éiceachóras margaidh na hinfheistíochta sóisialta a fhorbairt.

(38)

Tá gá le treoir faoi shraith EaSI maidir le bonneagair shóisialta agus seirbhísí gaolmhara a fhorbairt, go háirithe maidir le tithíocht shóisialta, cúram leanaí agus oideachas, cúram sláinte agus cúram fadtéarmach, lena n-áirítear saoráidí chun cabhrú le haistrithe ó sheirbhísí institiúide go seirbhísí cúraim pobalbhunaithe agus teaghlaigh agus ceanglais inrochtaineachta do dhaoine faoi mhíchumas á gcur san áireamh.

(39)

Mar léiriú ar a thábhachtaí atá sé dul i ngleic leis an athrú aeráide i gcomhréir le gealltanais an Aontais Comhaontú Pháras a chur chun feidhme, a glacadh faoi Chreat-Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe ar an Athrú Aeráide (27), agus SDGanna, leis an Rialachán seo, rannchuideofar leis na gníomhaíochtaí ar son na haeráide a phríomhshruthú agus le sprioc fhoriomlán a bhaint amach, 30 % de chaiteachas buiséadach an Aontais a bheith ag tacú le cuspóirí aeráide. Sainaithneofar gníomhaíochtaí ábhartha le linn chéim an ullmhaithe agus an chur chun feidhme, agus déanfar athmheasúnú ar na gníomhaíochtaí sin mar chuid den mheastóireacht mheántéarmach.

(40)

De bhun Chinneadh 2013/755/AE ón gComhairle (28), tá daoine agus eintitis atá lonnaithe i dtíortha agus críocha thar lear le bheith incháilithe do chistiú faoi réir rialacha agus chuspóirí shraith EaSI agus faoi réir aon socruithe féideartha is infheidhme maidir leis an mBallstát lena mbaineann na tíortha nó na críocha ábhartha thar lear.

(41)

Féadfaidh tríú tíortha ar comhaltaí iad den Limistéar Eorpach Eacnamaíoch a bheith rannpháirteach i gcláir de chuid an Aontais faoi chuimsiú an chomhair arna bhunú faoin gComhaontú maidir leis an Limistéar Eorpach Eacnamaíoch (29), ina ndéantar foráil do chur chun feidhme na gclár le cinneadh de bhun an chomhaontaithe sin. Féadfaidh tríú tíortha páirt a ghlacadh de bhun ionstraimí dlí eile freisin. Ba cheart foráil shonrach a thabhairt isteach leis an Rialachán seo lena gcuirfear de cheangal ar thríú tíortha na cearta agus an rochtain is gá a thabhairt don oifigeach údarúcháin atá freagrach, don Oifig Eorpach Frith-Chalaoise (OLAF) agus don Chúirt Iniúchóirí chun go bhféadfaidh gach ceann díobh a gcuid inniúlachtaí féin a fheidhmiú ar dhóigh chuimsitheach.

(42)

Is iomchuí na príomhtháscairí a leagan síos chun críoch tuairiscithe faoi shraith EaSI. Ba cheart na táscairí sin a bheith bunaithe ar aschur, oibiachtúil, éasca le haisghabháil, agus comhréireach le sciar shraith EaSI laistigh de CSE+ ina iomláine. Leis na táscairí, ba cheart na cuspóirí oibríochtúla agus na gníomhaíochtaí cistiúcháin faoi shraith EaSI a chumhdach, gan gá le spriocanna comhfhreagracha a leagan síos.

(43)

I gcomhréir leis an Rialachán Airgeadais, Rialachán (AE, Euratom) Uimh. 883/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (30), agus Rialacháin (CE, Euratom) Uimh. 2988/95 (31), (Euratom, CE) Uimh. 2185/96 (32) agus (AE) 2017/1939 (33) ón gComhairle, táthar chun leasanna airgeadais an Aontais a chosaint trí bhíthin bearta comhréireacha, lena n-áirítear bearta a bhaineann le neamhrialtachtaí, a chosc, a bhrath, a cheartú agus a imscrúdú, lena n-áirítear calaois, le cistí a cailleadh, a íocadh go mícheart nó a úsáideadh go mícheart a ghnóthú. Go háirithe, i gcomhréir le Rialacháin (Euratom, CE) Uimh. 2185/96 agus (AE, Euratom) Uimh. 883/2013, tá an chumhacht ag OLAF imscrúduithe riaracháin a dhéanamh, lena n-áirítear seiceálacha agus cigireachtaí ar an láthair, d'fhonn a shuí ar tharla calaois, éilliú nó aon ghníomhaíocht neamhdhleathach eile a dhéanann difear do leasanna airgeadais an Aontais.

Tugtar de chumhacht d'Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí Eorpaigh (OIPE), i gcomhréir le Rialachán (AE) 2017/1939, cionta coiriúla a dhéanann difear do leasanna airgeadais an Aontais, dá bhforáiltear i dTreoir (AE) 2017/1371 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (34) a imscrúdú agus a ionchúiseamh. I gcomhréir leis an Rialachán Airgeadais, tá ar aon duine nó aon eintiteas a fhaigheann cistí de chuid an Aontais comhoibriú go hiomlán maidir le cosaint leasanna airgeadais an Aontais, na cearta agus an rochtain is gá a thabhairt don Choimisiún, do OLAF, don Chúirt Iniúchóirí agus, i leith na mBallstát sin atá rannpháirteach sa chomhar feabhsaithe de bhun Rialachán (AE) 2017/1939, do OIPE agus a áirithiú go dtabharfaidh aon tríú páirtithe a bheidh páirteach i gcur chun feidhme cistí de chuid an Aontais cearta coibhéiseacha.

(44)

Beidh feidhm ag rialacha cothrománacha airgeadais arna nglacadh ag Parlaimint na hEorpa agus ag an gComhairle ar bhonn Airteagal 322 CFAE maidir leis an Rialachán seo. Leagtar síos na rialacha sin sa Rialachán Airgeadais agus cinntear leo go háirithe an nós imeachta maidir leis an mbuiséad a bhunú agus a chur chun feidhme trí dheontais, duaiseanna, soláthar, agus bainistíocht indíreach, agus foráiltear leo do sheiceálacha ar fhreagracht na ngníomhaithe airgeadais. Áirítear freisin leis na rialacha arna nglacadh ar bhonn Airteagal 322 CFAE córas ginearálta coinníollachta chun buiséad an Aontais a chosaint.

(45)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóirí an Rialacháin seo, eadhon feabhas a chur ar éifeachtacht na margaí saothair agus rochtain chothrom ar fhostaíocht ardcháilíochta a chur chun cinn, feabhas a chur ar an rochtain ar oideachas agus ar oiliúint, agus ar cháilíocht na nithe sin, cuimsiú sóisialta a chur chun cinn agus an bhochtaineacht a dhíothú, chomh maith leis na cuspóirí a shaothraítear faoi shraith EaSI, a ghnóthú go leordhóthanach agus gur fearr is féidir iad a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun na cuspóirí sin a ghnóthú.

(46)

Chun eilimintí neamhriachtanacha áirithe den Rialachán seo a leasú, ba cheart an chumhacht chun gníomhartha a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 290 CFAE a tharmligean chuig an gCoimisiún i dtaca leis na hiarscríbhinní maidir leis na táscairí a leasú agus a fhorlíonadh. Tá sé tábhachtach, go háirithe, go rachadh an Coimisiún i mbun comhairliúcháin iomchuí le linn a chuid oibre ullmhúcháin, lena n-áirítear ar leibhéal na saineolaithe, agus go ndéanfaí na comhairliúcháin sin i gcomhréir leis na prionsabail a leagtar síos i gComhaontú Idirinstitiúideach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr (35). Go sonrach, chun rannpháirtíocht chomhionann in ullmhú na ngníomhartha tarmligthe a áirithiú, faigheann Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle na doiciméid uile ag an am céanna leis na saineolaithe sna Ballstáit, agus bíonn rochtain chórasach ag a gcuid saineolaithe ar chruinnithe ghrúpaí saineolaithe an Choimisiúin a bhíonn ag déileáil le hullmhú na ngníomhartha tarmligthe.

(47)

Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú maidir leis an Rialachán seo a chur chun feidhme, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún. Na cumhachtaí cur chun feidhme a bhaineann leis an tsamhail don suirbhé struchtúrtha ar fhaighteoirí deiridh, ba cheart iad a fheidhmiú i gcomhréir leis an nós imeachta comhairleach dá dtagraítear in Airteagal 4 de Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (36), i ngeall ar chineál na samhla sin.

(48)

Chun gur féidir mearfhreagairt a thabhairt ar imthosca eisceachtúla nó neamhghnácha dá dtagraítear sa Chomhshocrú Cobhsaíochta agus Fáis agus a d'fhéadfadh teacht chun cinn le linn na clárthréimhse, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún chun bearta sealadacha a ghlacadh chun úsáid na tacaíochta ó CSE+ a éascú mar fhreagairt ar na himthosca sin, agus uasteorainn ama 18 mí a bheith i gceist leis sin. Ba cheart don Choimisiún na bearta is iomchuí a ghlacadh i bhfianaise na n-imthosca eisceachtúla nó neamhghnácha atá ag Ballstát agus, san am céanna, cuspóirí CSE+ á gcaomhnú ach níor cheart go n-áireofaí leis sin leasuithe ar na ceanglais maidir le díriú téamach. Anuas air sin, ba cheart na cumhachtaí cur chun feidhme a bhaineann leis na bearta sealadacha le haghaidh úsáid tacaíocht ó CSE+ mar fhreagra ar imthosca eisceachtúla nó neamhghnácha a thabhairt don Choimisiún gan nósanna imeachta coiste, ós rud é gur leis an gComhshocrú Cobhsaíochta agus Fáis a shocraítear raon feidhme chur i bhfeidhm na mbeart sin agus go bhfuil sé teoranta do na bearta a leagtar amach sa Rialachán seo. Ba cheart don Choimisiún faireachán a dhéanamh ar chur chun feidhme na mbeart sealadach agus measúnú a dhéanamh ar a n-oiriúnacht. I gcás ina measfaidh an Coimisiún gur gá an Rialachán seo a leasú de bharr imthosca eisceachtúla nó neamhghnácha, níor cheart go n-áireofaí i raon feidhme an leasaithe na ceanglais maidir le díriú téamach a bhaineann le fostaíocht le haghaidh daoine óga ná tacaíocht do na daoine is díothaí ós rud é gurb iad daoine óga agus na daoine is díothaí is mó a ndéantar dochar dóibh mar gheall ar chásanna géarchéime den chineál sin. Dá bhrí sin, is gá a áirithiú go leanfaidh na spriocghrúpaí sin de mhéid leordhóthanach tacaíochta a fháil.

(49)

Agus CSE+ á riar, ba cheart do Choiste dá bhforáiltear in Airteagal 163 CFAE (Coiste CSE+) cúnamh a thabhairt don Choimisiún. Ionas go mbeidh Coiste CSE+ in ann an fhaisnéis uile is gá a bheith ar fáil dó agus raon leathan tuairimí a fháil ó gheallsealbhóirí ábhartha, ba cheart do Choiste CSE+ a bheith in ann cuireadh a thabhairt d'ionadaithe nach bhfuil ceart vótála acu ar choinníoll go bhfuil gá lena rannpháirtíocht i dtaca le clár oibre an chruinnithe, lena n-áirítear ionadaithe de chuid an Bhainc Eorpaigh Infheistíochta agus an Chiste Eorpaigh Infheistíochta agus eagraíochtaí ábhartha na sochaí sibhialta.

(50)

Chun a áirithiú go leanfar d'aghaidh a thabhairt ar na sainiúlachtaí ag gach ceann de shraitheanna de CSE+, ba cheart do Choiste CSE+ meithleacha a bhunú do gach ceann de shraith CSE+. Déanfaidh Coiste CSE+ comhdhéanamh agus cúraimí na meithleacha sin a bhunú. Ba cheart an deis a bheith ag na meithleacha cuireadh a thabhairt d'ionadaithe na sochaí sibhialta mar aon le geallsealbhóirí eile teacht chuig a gcruinnithe. Ar na cúraimí a bheidh ar na meithleacha, féadfar comhordú agus comhar idir údaráis na mBallstát agus an Coimisiún a áirithiú maidir le cur chun feidhme CSE+ a bheith san áireamh, lena n-áirítear comhairliúchán faoi chlár oibre shraith EaSI, faireachán ar chur chun feidhme gach sraith CSE+, taithí agus dea-chleachtas a mhalartú thar agus laistigh de shraitheanna CSE+ agus sineirgí féideartha a chothú le cláir eile an Aontais.

(51)

Chun trédhearcacht níos fearr a áirithiú maidir le cur chun feidhme an Rialacháin seo, ba cheart don Choimisiún na naisc riachtanacha a bhunú leis na coistí beartais ábhartha atá gníomhach sa réimse sóisialta agus fostaíochta, amhail an Coiste um Fhostaíocht agus um Chosaint Shóisialta nó an Coiste Comhairleach um Shábháilteacht agus Sláinte ag an Obair.

(52)

I gcomhréir le hAirteagal 193(2) den Rialachán Airgeadais, féadfar deontas a dhámhachtain i gcomhair gníomhaíocht atá tosaithe cheana, ar choinníoll gur féidir leis an iarratasóir a thaispeáint gur gá tús a chur leis an ngníomhaíocht sula síneofar an comhaontú deontais. Mar sin féin, níl na costais arna dtabhú roimh an dáta a chuirfear isteach an t-iarratas ar dheontas incháilithe, ach amháin i gcásanna eisceachtúla a bhfuil údar cuí leo. Chun aon chur isteach ar thacaíocht ón Aontas a d'fhéadfadh dochar a dhéanamh do leasanna an Aontais a sheachaint, ba cheart an fhéidearthacht a bheith ann foráil a dhéanamh sa chinneadh maoiniúcháin, le linn tréimhse theoranta ama ag tús chreat airgeadais ilbhliantúil 2021 go 2027, i gcásanna a bhfuil údar cuí leo agus sna cásanna sin amháin, d'incháilitheacht gníomhaíochtaí agus costas ó thús na bliana airgeadais 2021, fiú más rud é gur cuireadh chun feidhme agus gur tabhaíodh iad sular cuireadh isteach an t-iarratas ar dheontas.

(53)

Ba cheart, dá bhrí sin, Rialachán (AE) Uimh. 1296/2013 a aisghairm.

(54)

Chun leanúnachas a áirithiú i ndáil le tacaíocht a sholáthar sa réimse beartais ábhartha agus chun go bhféadfar an cur chun feidhme a dhéanamh amhail ó thús chreat airgeadais ilbhliantúil 2021 go 2027, ba cheart an Rialachán seo teacht i bhfeidhm mar ábhar práinne ar an lá tar éis lá a fhoilsithe in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh, agus ba cheart feidhm a bheith aige le héifeacht chúlghabhálach i ndáil le sraith EaSI, ón 1 Eanáir 2021,

Cuid I

Airteagal 1

Airteagal 2

Airteagal 3

Airteagal 4

Airteagal 5

Airteagal 6

Cuid II

Caibidil I

Airteagal 7

Airteagal 8

Airteagal 9

Airteagal 10

Airteagal 11

Airteagal 12

Caibidil II

Airteagal 13

Airteagal 14

Airteagal 15

Airteagal 16

Airteagal 17

Caibidil III

Airteagal 18

Airteagal 19

Airteagal 20

Airteagal 21

Airteagal 22

Airteagal 23

Airteagal 24

Cuid III

Caibidil I

Airteagal 25

Caibidil II

Airteagal 26

Airteagal 27

Airteagal 28

Airteagal 29

Caibidil III

Airteagal 30

Airteagal 31

Airteagal 32

Airteagal 33

Airteagal 34

Airteagal 35

Airteagal 36

CUID IV

Airteagal 37

Airteagal 38

Airteagal 39

Airteagal 40

Airteagal 41

Airteagal 42

IARSCRÍBHINN I

IARSCRÍBHINN II

IARSCRÍBHINN III

IARSCRÍBHINN IV

(1)

Foráiltear in Airteagal 176 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE) go bhfuil ceaptha do Chiste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa (CFRE) rannchuidiú leis na príomh-mhíchothromaíochtaí réigiúnacha san Aontas a cheartú. De bhun an Airteagail sin, agus faoin dara agus tríú mír d’Airteagal 174 CFAE, tá CFRE le rannchuidiú chun éagothromaíochtaí idir leibhéil fhorbartha na réigiún éagsúil, agus cúlmhaireacht na réigiún is mídheisiúla a laghdú, agus as na réigiúin sin, tá aird faoi leith le tabhairt ar réigiúin a bhfuil míbhuntáistí móra buana nádúrtha nó déimeagrafacha orthu, lena n-áirítear míbhuntáistí a eascraíonn as meath déimeagrafach, ar nós na réigiún is faide ó thuaidh a bhfuil dlús fíoríseal daonra iontu, na n-oileán agus na réigiún trasteorann agus na réigiún sléibhe.

(2)

Cuireadh an Ciste Comhtháthaithe ar bun chun rannchuidiú leis an mórchuspóir arb é comhtháthú eacnamaíoch, sóisialta, agus críochach an Aontais a neartú trí ranníocaíochtaí airgeadais a chur ar fáil i réimsí an chomhshaoil agus na ngréasán tras-Eorpach sa mhéid a bhaineann leis an mbonneagar iompair (TEN-T), mar a leagtar amach i Rialachán (AE) Uimh. 1315/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (4).

(3)

Le Rialachán (AE) 2021/1060 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (5) leagtar amach rialacha coiteanna is infheidhme do CFRE, Ciste Sóisialta na hEorpa Plus (CSE+), an Ciste Comhtháthaithe, an Ciste um Aistriú Cóir, an Ciste Eorpach Muirí, Iascaigh agus Dobharshaothraithe (“CEMID”), an Ciste um Thearmann, Imirce agus Lánpháirtíocht (AMIF), an Ciste Slándála Inmheánaí (ISF), agus an ionstraim le haghaidh Tacaíocht airgeadais don Bhainistiú Teorainneacha agus don Bheartas Víosaí (IBTV), a fheidhmíonn faoi chreat coiteann.

(4)

Chun na rialacha a bhí infheidhme do CFRE agus don Chiste Comhtháthaithe araon a shimpliú le linn chlárthréimhse 2014-2020, ba cheart gur in aon Rialachán amháin a leagfaí amach na rialacha is infheidhme don dá chiste.

(5)

Na prionsabail chothrománacha a leagtar amach in Airteagal 3 den Chonradh ar an Aontas Eorpach (CAE) agus in Airteagal 10 CFAE, lena n-áirítear prionsabail na coimhdeachta agus na comhréireachta a leagtar amach in Airteagal 5 CAE, ba cheart iad a urramú agus CRFE agus an Ciste Comhtháthaithe á gcur chun feidhme, ag cur san áireamh an Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh. Ba cheart do na Ballstáit urraim a thabhairt do na ceanglais a leagtar amach i gCoinbhinsiún na Náisiún Aontaithe um Chearta an Linbh, agus i gCoinbhinsiún na Náisiún Aontaithe ar Chearta Daoine faoi Mhíchumas UNCRPD, mar aon le prionsabail Cholún Eorpach na gCeart Sóisialta, a d’fhógair Parlaimint na hEorpa, an Chomhairle agus an Coimisiún i 2017, agus ba cheart dóibh rochtain a áirithiú chun teacht le hAirteagal 9 de UNCRPD, agus i gcomhréir le dlí an Aontais ina ndéantar comhchuibhiú ar na riachtanais rochtana a bhaineann le táirgí agus seirbhísí. Sa chomhthéacs sin, ba cheart CFRE agus an Ciste Comhtháthaithe, i sineirgíocht le CSE+, a chur chun feidhme ar bhealach a chuireann chun cinn an t-aistriú ó chúram institiúideach go cúram teaghlachbhunaithe agus pobalbhunaithe agus ba cheart go saothrófaí a gcuspóirí d’fhonn rannchuidiú le poist ardcháilíochta a chruthú, an bhochtaineacht a dhíothú agus cuimsiú sóisialta a chur chun cinn. Ba cheart é a bheith mar aidhm ag na Ballstáit agus ag an gCoimisiún neamhionannais a dhíothú agus an comhionannas idir fir agus mná a chur chun cinn agus gné na hinscne a chomhtháthú, chomh maith le hidirdhealú bunaithe ar ghnéas, ar thionscnamh ciníoch nó eitneach, ar reiligiún nó ar chreideamh, ar mhíchumas, ar aois nó ar chlaonadh gnéasach a chomhrac. Níor cheart do cheachtar den dá chiste tacú le gníomhaíochtaí a rannchuidíonn le hidirdheighilt nó eisiamh d’aon chineál, agus, nuair a mhaoinítear bonneagar leo, ba cheart don dá chiste inrochtaineacht do dhaoine atá faoi mhíchumas a áirithiú.

(6)

Ba cheart cuspóirí CRFE agus an Chiste Chomhtháthaithe a shaothrú faoi chuimsiú na forbartha inbhuanaithe agus mar chuid den chur chun cinn a dhéanann an tAontas ar an aidhm cáilíocht an chomhshaoil a chaomhnú, a chosaint agus a fheabhsú mar a leagtar amach in Airteagal 11 agus Airteagal 191(1) CFAE, agus an prionsabal gurb é údar an truaillithe a íocfaidh as á chur san áireamh. Mar léiriú ar a thábhachtaí atá sé dul i ngleic leis an athrú aeráide chun teacht le gealltanais an Aontais Comhaontú Pháras 2015 maidir leis an athrú aeráide a d’eascair as an 21ú Comhdháil de na Páirtithe arna ghlacadh faoi Chreat-Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe ar an Athrú Aeráide a chur chun feidhme agus chun Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe na Náisiún Aontaithe (“Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe na Náisiún Aontaithe”) a bhaint amach, rannchuideofar, leis an dá chiste, leis na gníomhaíochtaí ar son na haeráide a phríomhshruthú agus le sprioc fhoriomlán a bhaint amach, arb é sin 30 % de chaiteachas buiséadach an Aontais a bheith ag tacú le cuspóirí aeráide. Chuige sin, meastar gur luach 30 % d’imchlúdach airgeadais iomlán CFRE do chuspóirí na haeráide a bheidh sna hoibríochtaí atá ann faoi CFRE. Meastar gur luach 37 % d’imchlúdach airgeadais iomlán an Chiste Chomhtháthaithe do chuspóirí na haeráide a bheidh sna hoibríochtaí atá ann faoin gCiste Comhtháthaithe. Thairis sin, ba cheart do na gníomhaíochtaí faoin Rialachán seo rannchuidiú leis an uaillmhian 7,5 % den chaiteachas bliantúil a sholáthar faoin gCreat Airgeadais Ilbhliantúil (CAI) do chuspóirí bithéagsúlachta sa bhliain 2024 agus 10 % den chaiteachas bliantúil faoi CAI do chuspóirí bithéagsúlachta in 2026 agus 2027, agus an forluí atá ann idir spriocanna aeráide agus bithéagsúlachta á gcur san áireamh ag an am céanna.

Leis an dá chiste, ba cheart tacú le gníomhaíochtaí lena n-urramaítear caighdeáin agus tosaíochtaí aeráide agus chomhshaoil de chuid an Aontais agus nach ndéantar aon dochar suntasach leo do na cuspóirí comhshaoil de réir bhrí Airteagal 17 de Rialachán (AE) 2020/852 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (6) agus lena n-áirithítear an t-aistriú chuig geilleagar ísealcharbóin, rud a chabhróidh le haeráidneodracht a bhaint amach faoi 2050. Ba cheart inneachar na bpleananna náisiúnta fuinnimh agus aeráide comhtháite arna nglacadh faoi chuimsiú Rialachas an Aontais Fuinnimh agus na Gníomhaithe Aeráide a bunaíodh le Rialachán (AE) 2018/1999 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (7) a chur san áireamh i gcláir CFRE agus i gcláir an Chiste Chomhtháthaithe.

(7)

Chun sláine an mhargaidh inmheánaigh a chosaint, tá oibríochtaí CFRE agus an Chiste Chomhtháthaithe a théann chun tairbhe do ghnóthais le cloí le rialacha an Aontais maidir le Státchabhair mar a leagtar amach in Airteagail 107 agus 108 CFAE iad.

(8)

Bunghné de chur chun feidhme CFRE agus an Chiste Chomhtháthaithe is ea prionsabal na comhpháirtíochta, ag tógáil ar chur chuige an rialachais il-leibhéal agus ag áirithiú go bhfuil údaráis réigiúnacha, áitiúla, uirbeacha agus údaráis phoiblí eile, an tsochaí shibhialta, comhpháirtithe eacnamaíocha agus sóisialta agus, i gcás inarb iomchuí, eagraíochtaí taighde agus ollscoileanna, rannpháirteach. Le cur chun feidhme an dá chiste, ba cheart comhordú agus comhlántacht a áirithiú le CSE+, leis an gCiste um Aistriú Cóir, le CEMID agus leis an gCiste Eorpach Talmhaíochta um Fhorbairt Tuaithe (CETFT).

(9)

Ní mór forálacha maidir le tacaíocht CFRE a bhunú faoi sprioc na hInfheistíochta le haghaidh fáis agus post agus faoi sprioc an chomhair chríochaigh Eorpaigh (“Interreg”).

(10)

Chun cineálacha na ngníomhaíochtaí ar féidir leo tacaíocht a fháil ó CFRE agus ón gCiste Comhtháthaithe a shainaithint, ba cheart cuspóirí sonracha beartais a leagan síos i leith soláthar tacaíochta ón dá chiste, lena áirithiú go rannchuideoidh siad le ceann amháin ar a laghad de na comhchuspóirí beartais a leagtar amach in Airteagal 5(1) de Rialachán (AE) 2021/1060.

(11)

Ós rud é gurb iad na fiontair bheaga agus mheánmhéide (FBManna) cnámh droma an gheilleagair Eorpaigh, le CFRE, ba cheart leanúint de bheith ag tacú le forbairt FBManna trí chur lena bhfás inbhuanaithe agus lena n-iomaíochas. De bhreis air sin, agus ag cur san áireamh tionchar phaindéim COVID-19, tionchar a d’fhéadfadh a bheith tromchúiseach, nó aon ghéarchéim eile a d’fhéadfadh a bheith tromchúiseach sa todhchaí agus a mbeadh tionchar aici ar ghnólachtaí agus ar fhostaíocht, leis an CFRE, ba cheart tacú le téarnamh ó chásanna géarchéime den sórt sin trí thacú le cruthú post i gcás FBManna, lena n-áirítear trí bhíthin infheistíochtaí táirgiúla.

(12)

Ba cheart d’infheistíochtaí faoi CFRE rannchuidiú le forbairt a dhéanamh ar líonra cuimsitheach bonneagair dhigitigh ardluais, agus le soghluaisteacht ilmhódach atá inbhuanaithe, saor ó thruailliú agus a leagann béim ar iompar poiblí, ar shoghluaisteacht chomhroinnte, ar shiúl agus ar rothaíocht a chur chun cinn, mar chuid den aistriú chuig an ngeilleagar carbóin glan-nialasach.

(13)

Chun deiseanna na ré digití a thapú, le CFRE, ba cheart rannchuidiú le sochaí dhigiteach chuimsitheach a fhorbairt, ina mbainfeadh saoránaigh, eagraíochtaí taighde, gnólachtaí agus riaracháin phoiblí lántairbhe as na deiseanna a chuirtear ar fáil leis an digitiú. Chun ríomhrialtas éifeachtach a bhaint amach ar an leibhéal náisiúnta, réigiúnach agus áitiúil, is gá uirlisí a fhorbairt agus athmhachnamh a dhéanamh ar chúrsaí eagrúcháin agus ar phróisis, chun seirbhísí poiblí a sholáthar ar bhealach níos éifeachtaí, níos éasca, níos tapa agus ar chostas níos ísle. Go háirithe, ba cheart teicneolaíochtaí digiteacha agus teileachumarsáide a úsáid chun líonraí agus seirbhísí traidisiúnta a fheabhsú chun tairbhe pobail áitiúla trí thionscadail amhail cathracha agus sráidbhailte cliste a fhorbairt.

(14)

Ba cheart tacaíocht ó CFRE faoi chuspóir beartais 1 (PO 1) a bheith bunaithe ar acmhainneachtaí a fhothú do straitéisí um speisialtóireacht chliste, a shocraíonn tosaíochtaí ar an leibhéal náisiúnta nó réigiúnach, nó ar an dá leibhéal, chun a mbuntáiste iomaíoch a mhéadú trí láidreachtaí taighde agus nuálaíochta a fhorbairt agus a mheaitseáil le riachtanais ghnó agus le scileanna riachtanacha trí phróiseas fionnachtana fiontraíochta. Ba cheart don phróiseas a chur ar chumas gníomhaithe fiontraíochta, lena n-áirítear eagraíochtaí tionscail, oideachais agus taighde, riaracháin phoiblí agus an tsochaí shibhialta, na réimsí sin is mó lena ngabhann deiseanna forbartha eacnamaíocha inbhuanaithe a shainaithint bunaithe ar shainstruchtúir agus bonn eolais réigiúin. Ós rud é go bhfuil próiseas rialachais na speisialtóireachta cliste ríthábhachtach do cháilíocht na straitéise, ba cheart, le CFRE, tacaíocht a chur ar fáil d’fhorbairt agus d’fheabhsú na n-acmhainneachtaí is gá chun próiseas fionnachtana fiontraíochta éifeachtúil a bhaint amach agus chun straitéisí um speisialtóireacht chliste a ullmhú nó a nuashonrú.

(15)

Chun gnóthú Aontas a bheidh aeráidneodrach faoi 2050 a chur chun cinn, agus aird chuí á tabhairt ar na hiarmhairtí sóisialta agus eacnamaíocha a ghabhann léi, ba cheart, le CFRE agus leis an gCiste Comhtháthaithe, rannchuidiú le hastaíochtaí gás ceaptha teasa a laghdú agus le dul i ngleic le bochtaineacht fuinnimh. Sa chomhthéacs sin, bheadh tábhacht ar leith ag baint le hinfheistíochtaí in éifeachtúlacht fuinnimh, lena n-áirítear scéimeanna coigilte fuinnimh, san fhuinneamh inathnuaite inbhuanaithe i gcomhréir leis na gcritéir inbhuanaitheachta a leagtar amach i dTreoir (AE) 2018/2001 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (8), i gcórais chliste fuinnimh chomh maith le hinfheistíochtaí arb é is aidhm dóibh tubaistí a chosc, an bhithéagsúlacht agus an bonneagar glas a chur chun cinn, lena n-áirítear limistéir nádúrtha faoi chosaint a chaomhnú agus a luacháil agus aird a tharraingt orthu, agus bearta eile chun astaíochtaí gás ceaptha teasa a laghdú, amhail limistéir nádúrtha lena mbaineann ardphoitéinseal ionsúite agus stórála carbóin a chaomhnú agus a athchóiriú, lena n-áirítear trí mhóinteáin a athfhliuchadh, gás láithreáin líonta a ghabháil nó trí astaíochtaí ó phróisis nó táirgí tionsclaíocha a laghdú. Ina theannta sin, ba cheart tacú le hinfheistíochtaí arb é is aidhm dóibh gach cineál truaillithe, amhail truailliú aeir, uisce, ithreach, torainn agus solais, a laghdú.

(16)

Is gá pleananna comhtháite náisiúnta fuinnimh agus aeráide, ina leagtar amach na beartais agus na bearta agus lena dtugtar aghaidh ar bhochtaineacht fuinnimh agus ar astaíochtaí gás ceaptha teasa, a chur san áireamh agus cláir á n-ullmhú arna gcómhaoiniú ag CFRE agus an Ciste Comhtháthaithe. D’fhonn rannchuidiú le cuspóirí náisiúnta a bhaint amach chun bochtaineacht fuinnimh a laghdú, ar cuspóirí iad a leagtar amach i bpleananna náisiúnta fuinnimh agus aeráide comhtháite, le CFRE, ba cheart tacú go háirithe le feabhsuithe éifeachtúlachta fuinnimh i dtithíocht agus i bhfoirgnimh i gcomhréir le Treoir leasaithe (AE) 2018/844 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (9) chun rannchuidiú le stoc foirgneamh atá dícharbónaithe a bhaint amach faoi 2050, agus ar an gcaoi sin, déanfar tomhaltas fuinnimh a laghdú agus déanfar airgead a shábháil i dteaghlaigh a ndéanann bochtaineacht fuinnimh difear dóibh.

(17)

Chun feabhas a chur ar nascacht iompair, le CFRE agus leis an gCiste Comhtháthaithe, ba cheart forbairt ghréasán thras-Eorpaigh iompair, dá dtagraítear i Rialachán (AE) Uimh 1315/2013, a chur chun cinn, trí infheistíocht a dhéanamh i mbonneagar d’iompar d’iarnród, iompar ar uiscebhealaí intíre, iompar de bhóthar, iompar muirí agus iompar ilmhódach, lena n-áirítear bearta laghdaithe torainn. Le CFRE agus leis an gCiste Comhtháthaithe, ba cheart tacú leis an tsoghluaisteacht náisiúnta, réigiúnach, áitiúil, trasteorann agus uirbeach freisin. Agus an méid sin á dhéanamh, leis an dá chiste, ba cheart aird a thabhairt ar shábháilteacht a fheabhsú, go háirithe, i gcás na ndroichead agus na dtollán atá ann cheana.

(18)

Nuair atá síorfhás ar na naisc ar fud an domhain, agus i bhfianaise na dinimice atá sa déimeagrafaíocht agus san imirce, is léir go dteastaíonn cur chuige coiteann ó bheartas imirce an Aontais a bheidh ag brath ar na sineirgí agus ar an gcomhlántacht atá sna hionstraimí maoinithe éagsúla. Dá bhrí sin, leis an CFRE, ba cheart aird a thabhairt ar dhúshláin dhéimeagrafacha agus cláir á n-ullmhú agus á gcur chun feidhme. Má tá tacaíocht chomhleanúnach láidir chomhsheasmhach le bheith ann do na hiarrachtaí ar dhlúthpháirtíocht i gcomhroinnt na bhfreagrachtaí idir na Ballstáit ag bainistiú na himirce dóibh, le CFRE, ba cheart tacaíocht a chur ar fáil, ar an leibhéal críochach is iomchuí, chun lánpháirtiú cuimsitheach, fadtéarmach náisiúnach tríú tír, lena n-áirítear imircigh, a éascú ar mhaithe le forbairt shóisialta agus eacnamaíoch, trí chur chuige a ghlacadh atá dírithe ar a ndínit agus a gcearta a chosaint.

(19)

Chun nuálaíocht shóisialta agus rochtain chuimsitheach ar fhostaíocht ar ardcháilíocht a chur chun cinn, leis an CFRE, ba cheart tacaíocht a chur ar fáil d’eintitis an “geilleagar sóisialta” amhail comharchumainn, cumainn fhrithpháirteacha, eagraíochtaí neamhbhrabúsacha agus fiontair shóisialta.

(20)

Chun cuimsiú sóisialta a chur chun cinn agus chun bochtaineacht a chomhrac, i measc pobal imeallaithe go háirithe, is gá rochtain ar sheirbhísí sóisialta, oideachais, cultúrtha agus áineasa, lena n-áirítear spóirt, a fheabhsú, lena n-áirítear tríd an mbonneagar, agus riachtanais shonracha daoine faoi mhíchumas, leanaí agus daoine scothaosta á gcur san áireamh freisin.

(21)

Le CFRE agus leis an gCiste Comhtháthaithe ba cheart cuimsiú socheacnamaíoch pobal imeallaithe a chur chun cinn, agus aird ar leith á tabhairt ar chreat beartais straitéiseach Náisiúnta um chuimsiú na Romach dá dtagraítear in Iarscríbhinn IV a ghabhann le Rialachán (AE) 2021/1060 ina leagtar amach bearta maidir le lánpháirtíocht, teaghlaigh ar ioncam íseal, lena n-áirítear teaghlaigh atá i mbaol bochtaineachta agus eisiaimh shóisialta, agus grúpaí faoi mhíbhuntáiste, lena n-áirítear daoine a bhfuil riachtanais speisialta acu. Go háirithe, ag teacht le prionsabal 19 de Cholún Eorpach na gCeart Sóisialta, ba cheart go mbeadh an CFRE agus an Ciste Comhtháthaithe, in ann tacú le soláthar tithíochta sóisialta. Agus na dúshláin atá ag pobail Romacha imeallaithe ó thaobh rochtain ar sheirbhísí bunúsacha á gcur san áireamh, ba cheart go bhféadfadh CFRE agus an Ciste Comhtháthaithe rannchuidiú le feabhas a chur ar a ndálaí maireachtála agus ar a n-ionchais forbartha.

(22)

Chun ullmhacht a neartú le haghaidh cianoideachais agus oideachas agus oiliúint ar líne atá cuimsitheach ar bhonn sóisialta, ba cheart go rannchuideofaí le hathléimneacht a chothú don chianfhoghlaim agus don fhoghlaim ar líne, go háirithe, le CFRE ina chúram chun feabhas a chur ar rochtain chomhionann ar sheirbhísí cuimsitheacha agus ardcháilíochta san oideachas, san oiliúint agus san fhoghlaim ar feadh an tsaoil. Na hiarrachtaí chun leanúnachas san oideachas agus san oiliúint a áirithiú le linn phaindéim COVID-19, nocht siad easnaimh thábhachtacha sa rochtain ar threalamh teicneolaíochta faisnéise agus cumarsáide (TFC) agus ar an nascacht is gá ag foghlaimeoirí ó chúlra faoi mhíbhuntáiste agus i réigiúin iargúlta. Sa chomhthéacs sin, ba cheart, le CFRE, tacú le trealamh TFC agus nascacht a chur ar fáil, rud a chothódh athléimneacht na gcóras oideachais agus oiliúna faoi choinne cianfhoghlama agus fhoghlaim ar líne.

(23)

Chun acmhainneacht na gcóras sláinte poiblí a neartú chun éigeandálaí sláinte a chosc agus chun freagairt dóibh agus teacht astu go tapa, le CFRE, ba cheart rannchuidiú le hathléimneacht na gcóras sláinte freisin. De bhreis air sin, toisc gur nocht paindéim COVID-19 a thábhachtaí atá sé soláthairtí criticiúla a bheith ar fáil láithreach chun freagairt go héifeachtach ar staid éigeandála, ba cheart raon feidhme na tacaíochta ó CFRE a leathnú le gur féidir na soláthairtí atá ag teastáil a cheannach chun athléimneacht ó thubaistí agus athléimneacht na gcóras sláinte a neartú, lena n-áirítear an cúram príomhúil, agus chun an t-aistriú ón gcúram institiúideach go dtí an cúram teaghlachbhunaithe agus pobalbhunaithe a chur chun cinn. Agus soláthairtí á gceannach chun athléimneacht na gcóras sláinte a neartú, ba cheart dóibh a bheith comhsheasmhach le straitéis na sláinte náisiúnta agus gan dul níos faide ná an straitéis sin agus ba cheart comhlántachtaí a áirithiú leis an gClár EU4Health arna bhunú le Rialachán (AE) 2021/522 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (10), mar aon le hinniúlachtaí rescEU faoin Sásra Aontais um Chosaint Shibhialta arna bhunú le Cinneadh Uimh. 1313/2013/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (11).

(24)

Le CFRE, ba cheart tacú leis an aistriú ó chúram institiúideach go cúram teaghlachbhunaithe nó pobalbhunaithe agus é a chur chun cinn, trí thacaíocht a thabhairt do shaoráidí lena bhféachfaí le deighiltí ón bpobal a chosc, lena n-éascófaí lánpháirtiú daoine sa tsochaí agus lena bhféachfaí le dálaí maireachtála neamhspleácha a áirithiú.

(25)

Ba cheart foráil a dhéanamh maidir le cuspóir sonrach tiomnaithe chun tacú leis na geilleagair réigiúnacha atá an-spleách ar na hearnálacha turasóireachta agus cultúrtha. Leis sin, d’fhéadfaí lánleas a bhaint as an gcultúr agus as an turasóireacht inbhuanaithe le haghaidh téarnamh eacnamaíoch, cuimsiú sóisialta agus nuálaíocht shóisialta, gan dochar do na féidearthachtaí chun tacaíocht a sholáthar ó CFRE do na hearnálacha sin faoi chuspóirí sonracha eile.

(26)

D’fhéadfaí infheistíochtaí chun tacú le tionscail chruthaitheacha agus chultúrtha, seirbhísí cultúrtha agus láithreáin oidhreachta cultúrtha a mhaoiniú faoi aon chuspóir beartais ar choinníoll go rannchuidíonn siad leis na cuspóirí sonracha agus go dtagann siad faoi réim feidhme na tacaíochta ó CFRE.

(27)

Maidir le turasóireacht inbhuanaithe, is gá cothromaíocht idir inbhuanaitheacht eacnamaíoch, shóisialta, chultúrtha agus chomhshaoil. Ba cheart an cur chuige maidir le tacaíocht a thabhairt do thurasóireacht inbhuanaithe a bheith i gcomhréir leis an teachtaireacht ón gCoimisiún an 19 Deireadh Fómhair 2007 dar teideal “Clár oibre do thurasóireacht Eorpach inbhuanaithe agus iomaíoch”. Go háirithe, ba cheart leas turasóirí a chur san áireamh leis, an comhshaol nádúrtha agus cultúrtha a urramú agus forbairt shocheacnamaíoch agus iomaíochas na gceann scríbe agus na ngnólachtaí a áirithiú trí chur chuige beartais comhtháite agus iomlánaíoch.

(28)

Chun tacaíocht a thabhairt d’iarrachtaí na mBallstát agus na réigiún aghaidh a thabhairt ar dhúshláin nua agus ardleibhéal slándála a áirithiú dá gcuid saoránach, chomh maith le cosc an imeallaithe agus an radacaithe, ag brath dóibh ar na sineirgí agus ar an gcomhlántacht le beartais eile de chuid an Aontais, ba cheart d’infheistíochtaí faoi CFRE a bheith ag rannchuidiú leis an tslándáil i limistéir inar gá spásanna poiblí atá slán sábháilte agus bonneagar éigeandála a áirithiú, iompar agus fuinneamh mar shampla, agus ar an gcaoi sin, cabhrú le sochaithe níos cuimsithí, sábháilte a fhorbairt.

(29)

Le CFRE, ba cheart tacaíocht a chur ar fáil faoi chuspóir beartais 5 (PO 5) ar bhealach comhtháite don fhorbairt eacnamaíoch, shóisialta agus chomhshaoil a bheidh bunaithe ar straitéisí críochacha trasearnála agus úsáid á baint as uirlisí comhtháite forbartha críochaí chun forbairt chomhchuí limistéir uirbeacha agus neamhuirbeacha araon a áirithiú. Ina theannta sin, agus limistéir uirbeacha á bhforbairt, ba cheart aird ar leith a thabhairt ar thacú le limistéir uirbeacha fheidhmiúla i ngeall ar a thábhachtaí atá siad chun comhar a spreagadh idir údaráis áitiúla agus comhpháirtithe thar theorainneacha riaracháin mar aon le naisc uirbeacha-thuaithe a neartú.

(30)

Ba cheart do CFRE tacú le turasóireacht inbhuanaithe ar bhealach comhtháite, go háirithe tríd an gcomhar a neartú laistigh de chríocha feidhmiúla. Chun tionchar na turasóireachta inbhuanaithe ar an ngeilleagar a mhéadú, ba cheart d’fhiontair agus údaráis phoiblí comhoibriú go córasach chun seirbhísí ardcháilíochta a sholáthar ar bhealach níos éifeachtúla i limistéir a bhfuil ardacmhainneacht turasóireachta ag gabháil leo, agus aird chuí á tabhairt ar thimpeallacht dhlíthiúil agus riaracháin atá cobhsaí a chruthú agus a bheidh fabhrach d’fhás inbhuanaithe sna limistéir sin. D’fhéadfaí dea-chleachtais i réimse na turasóireachta inbhuanaithe, amhail cur chuige an “ceantar turasóireachta”, a chur san áireamh i ngníomhaíochtaí sa réimse seo a bhfuil tacaíocht á fáil acu.

(31)

De bharr sprioc ghinearálta an Chiste Chomhtháthaithe de réir na forála atá ann di in CFAE, maidir leis na cuspóirí beartais lena bhfuil an Ciste Comhtháthaithe le tacú, is gá iad a leagan amach agus teorainn a chur leo.

(32)

Chun feabhas a chur ar acmhainneacht fhoriomlán riaracháin na n-institiúidí agus ar rialachas i gcláir cur chun feidhme na mBallstát faoi sprioc na hInfheistíochta le haghaidh fáis agus post, is gá bearta tacaíochta a chur i bhfeidhm d’údaráis chláir agus do ghníomhaithe earnála agus críochacha atá freagrach as gníomhaíochtaí a dhéanamh atá ábhartha maidir le cur chun feidhme CFRE agus an Chiste Chomhtháthaithe faoi na cuspóirí sonracha uile atá á saothrú agus na prionsabail chothrománacha dá dtagraítear i Rialachán (AE) 2021/1060, lena n-áirítear Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe na Náisiún Aontaithe, á gcur san áireamh.

(33)

D’fhonn bearta comhoibre a spreagadh agus a chur chun bisigh laistigh de na cláir atá á gcur chun feidhme faoin Infheistíocht i sprioc na bpost agus an fháis, is gá na bearta comhoibre idir na páirtithe a chothú laistigh de Bhallstát faoi leith, nó idir Ballstáit éagsúla, i gcoibhneas le tacaíocht a sholáthraítear faoi na cuspóirí sonracha ar fad. Is rud breise é an comhoibriú sin anuas ar an gcomhoibriú faoi Interreg, agus thar aon ní ba cheart dó tacú le comhoibriú idir páirtithe struchtúrtha d’fhonn straitéisí réigiúnacha a chur chun feidhme faoi mar a thagraítear dóibh sa teachtaireacht ón gCoimisiún an 18 Iúil 2017 dar teideal Strengthening Innovation in Europe’s Regions: Strategies for resilient, inclusive and sustainable growth [Neartú na nuálaíochta i réigiúin na hEorpa: Straitéisí don fhás cuimsitheach, inbhuanaithe, athléimneach]. Dá bhrí sin, d’fhéadfadh comhpháirtithe teacht as aon réigiún san Aontas, ach d’fhéadfaí a áireamh ar na réigiúin sin réigiúin trasteorann agus réigiúin a chumhdaítear le Grúpáil Eorpach um Chomhar Críochach faoi Rialachán (CE) Uimh. 1082/2006 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (12), le straitéis mhacrairéigiúnach nó imchuach farraige nó cumasc den dá chineál straitéisí seo.

(34)

Ba cheart go bhféadfaí cuid de na héagothromaíochtaí móra réigiúnacha atá san Aontas a leigheas a bhuí le CFRE, agus an mí-ionannas sna leibhéil forbartha i réigiúin éagsúla a laghdú, mar aon le cúlmhaireacht na réigiún is mídheisiúla, ar a n-áirítear réigiúin ar dúshlán dóibh gealltanais dícharbónaithe, agus ar an mbealach sin, chuirfí leis an athléimneacht réigiúnach. Ba cheart, dá bhrí sin, tacaíocht CFRE faoi sprioc na hInfheistíochta le haghaidh post agus fáis a chur i dtreo phríomhthosaíochtaí an Aontais, i gcomhréir leis na cuspóirí beartais a leagtar síos i Rialachán (AE) 2021/1060. Dá bhrí sin, ba cheart tacaíocht ó CFRE a chur i dtreo na gcuspóirí beartais d’Eoraip a bheadh níos iomaíche agus níos cliste trí chlaochlú eacnamaíoch atá nuálach agus cliste agus nascacht réigiúnach TFC a chur chun cinn agus d’Eoraip a bheadh athléimneach, níos glaise, a fheidhmeoidh ar bheagán carbóin agus a aistreoidh chuig geilleagar carbóin glan-nialasach, trí aistriú fuinnimh glan agus cóir, infheistíocht ghlas agus ghorm, an geilleagar ciorclach, maolú ar an athrú aeráide agus oiriúnú aeráide agus cosc agus bainistiú rioscaí agus soghluaisteacht uirbeach inbhuanaithe. Na hacmhainní a thiomnaítear don tsoghluaisteacht uirbeach inbhuanaithe agus d’infheistíocht leathanbhanda, d’fhéadfaí iad a chur san áireamh go páirteach agus comhlíonadh na gceanglas maidir le díriú téamach á ríomh. Ba cheart do na Ballstáit a chinneadh ina gComhaontuithe Comhpháirtíochta an gcomhlíonfaidh siad na ceanglais maidir le díriú téamach ar leibhéal na catagóire réigiúin nó ar an leibhéal náisiúnta don chlárthréimhse ina hiomláine. Ba cheart don trí ghrúpa Ballstát a chuirtear le chéile de réir a n-ollioncaim náisiúnta díriú téamach ar an leibhéal náisiúnta a bhunú agus ba cheart solúbthacht a fhágáil ar leibhéal na gclár aonair. Ós rud é go bhféadfadh an tacaíocht ón gCiste Comhtháthaithe rannchuidiú freisin leis an díriú téamach, ba cheart na coinníollacha a bhaineann le ranníocaíocht den sórt sin a leagan amach. Ina theannta sin, an mhodheolaíocht a bheidh ann le rangabháil a dhéanamh ar na Ballstáit, ba cheart í a leagan amach ar bhealach mionsonraithe, agus cás sonrach na réigiún is forimeallaí agus na réigiún tuaisceartach is teirce daonra a chur san áireamh.

(35)

D’fhonn an tacaíocht a dhíriú i dtreo na dtosaíochtaí is tábhachtaí atá ag an Aontas, is iomchuí chomh maith urraim a thabhairt do na ceanglais maidir le díriú téamach i rith na clárthréimhse, agus aistriú idir tosaíochtaí laistigh de chlár amháin nó idir cláir éagsúla a chur san áireamh.

(36)

Ionas go mbeidh sé ar chumas CFRE tacaíocht a chur ar fáil faoi Interreg don infheistíocht sa bhonneagar agus d’infheistíochtaí gaolmhara a bhaineann leo , mar aon le hoiliúint agus gníomhaíochtaí lánpháirtithe, ní mór a fhoráil gur cheart go mbeadh CFRE in ann tacaíocht a sholáthar freisin do ghníomhaíochtaí faoi chuspóirí sonracha CSE+, arna bhunú faoi Rialachán (AE) 2021/1057 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (13).

(37)

Chun acmhainní teoranta a dhíriú ar an mbealach is éifeachtúla, ba cheart tacaíocht CFRE a thabhairt d’infheistíochtaí táirgiúla faoi chuspóir sonrach cuí, agus ba cheart don tacaíocht sin a bheith teoranta do mhicrifhiontair agus d’fhiontair bheaga agus mheánmhéide laistigh de bhrí Mholadh 2003/361/CE ón gCoimisiún (14), cé is moite d’infheistíochtaí sonracha arna leagan amach sa Rialachán seo.

(38)

I gcomhthéacs na tacaíochta CFRE d’infheistíochtaí táirgiúla, is tráthúil a shoiléiriú gur cheart infheistíocht tháirgiúil a thuiscint mar infheistíocht i gcaipiteal seasta nó sócmhainní neamhábhartha fiontar, d’fhonn earraí agus seirbhísí a tháirgeadh agus rud a chuirfidh, ar an gcaoi sin, leis an oll-infheistíocht agus le fostaíocht. Ba cheart foráil a dhéanamh freisin go bhféadfadh CFRE agus an Ciste Comhtháthaithe tacú le hinfheistíochtaí i bhfiontair nach FBManna iad, faoi choinníollacha áirithe. Thairis sin, bunaithe ar an taithí a fuarthas le linn clárthréimhsí roimhe seo, le CFRE agus leis an gCiste Comhtháthaithe, ba cheart tacú freisin le hinfheistíochtaí i bhfiontair nach FBManna iad, lena n-áirítear i bhfóntais áirithe, i gcás ina mbaineann siad le hinfheistíocht i mbonneagar lena n-áirithítear rochtain ar sheirbhísí atá ar fáil don phobail i réimse an fhuinnimh, an chomhshaoil agus na bithéagsúlachta, an iompair agus na nascachta digití.

(39)

Leis an Rialachán seo, ba cheart na cineálacha éagsúla gníomhaíochtaí a leagan amach arbh fhéidir tacaíocht a thabhairt do na costais a ghabhann leo trí bhíthin infheistíochtaí ó CFRE agus ón gCiste Comhtháthaithe, faoi gach cuspóir dá gcuid faoi seach de réir mar a leagtar amach in CFAE iad, agus lena n-áirítear sluachistiúchán. Ba cheart go mbeadh an Ciste Comhtháthaithe in ann tacú le hinfheistíochtaí in TEN-T agus sa chomhshaol, lena n-áirítear infheistíochtaí a bhaineann leis an bhforbairt inbhuanaithe agus le fuinneamh a bhfuil tairbhí comhshaoil ag baint leis. Sa chomhthéacs sin, ba cheart, leis an gCiste Comhtháthaithe, go mbeifí in ann tacú freisin le haisfheistiú comhcheangailte fuinnimh agus seismeach. Maidir le CFRE, ba cheart go gcuirfí san áireamh le liosta na ngníomhaíochtaí riachtanais forbartha sonraí náisiúnta agus réigiúnaí mar aon le hacmhainneacht inginiúla agus ba cheart é a shimpliú. , Ba cheart go bhféadfaí, le CFRE, tacú le hinfheistíochtaí sa bhonneagar, lena n-áirítear do bhonneagar agus saoráidí taighde agus nuálaíochta gnó do FBManna, tithíocht do chomhphobail imeallacha agus grúpaí faoi mhíbhuntáiste, teaghlaigh ar ioncam íseal agus imircigh, cultúr agus oidhreacht, turasóireacht inbhuanaithe agus seirbhísí d’fhiontair, infheistíochtaí i ndáil le rochtain ar sheirbhísí, le béim ar leith ar phobail faoi mhíbhuntáiste, imeallacha agus leithscartha, infheistíochtaí táirgiúla in FBManna, i dtrealamh, i mbogearraí agus i sócmhainní doláimhsithe, mar aon le bearta maidir le faisnéis, cumarsáid, staidéir, líonrú, comhar, malartú taithí idir comhpháirtithe agus gníomhaíochtaí a bhaineann le cnuasaigh. Chun tacú le cur chun feidhme an chláir, ba cheart freisin go bhféadfadh an dá chiste tacú le gníomhaíochtaí um chúnamh teicniúil. Ar deireadh, chun tacaíocht a chur ar fáil do raon níos leithne idirghabhálacha do chláir Interreg, ba cheart cur leis an raon feidhme chun go gcuirfear san áireamh raon leathan áiseanna agus acmhainní daonna, mar aon le costais a bhaineann le bearta laistigh de raon feidhme CSE+.

(40)

Maidir le tionscadail an ghréasán thras-Eorpaigh iompair faoi Rialachán (AE) Uimh. 1316/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (15), táthar le leanúint de mhaoiniú na dtionscadal ón gCiste Comhtháthaithe trí bhainistíocht roinnte agus trí mhodh an chur chun feidhme dhírigh araon faoin tSaoráid um Chónascadh na hEorpa arna bunú le Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena mbunaítear an tSaoráid um Chónascadh na hEorpa (“Rialachán SCE le haghaidh 2021-2027”).

(41)

San am céanna, is den tábhacht soiléiriú a dhéanamh ar na gníomhaíochtaí sin atá lasmuigh de raon feidhme CFRE agus an Chiste Comhtháthaithe, ar a n-áirítear infheistíochtaí dar sprioc laghdú a chur ar astaíochtaí gás ceaptha teasa, ó na gníomhaíochtaí atá liostaithe in Iarscríbhinn I a ghabhann le Treoir 2003/87/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (16), chun dúbailt a sheachaint ar mhaoiniú atá ar fáil cheana mar chuid den Treoir sin, agus infheistíochtaí i ngnóthais atá i gcruachás, mar a shainmhínítear iad in Rialachán (AE) Uimh. 651/2014 ón gCoimisiún (17) mura dtugtar údarú do na hinfheistíochtaí sin faoi chabhair de minimis nó faoi rialacha státchabhrach sealadacha a bunaíodh chun aghaidh a thabhairt ar imthosca eisceachtúla. Le CFRE agus leis an gCiste Comhtháthaithe, níor cheart go dtacódh ceachtar den dá chiste le hinfheistíocht áirithe in aerfoirt, i saoráidí chun dramhaíl a chur i líonadh talún agus i gcóireáil dramhaíola iarmharaí ná i mbreoslaí iontaise ach an oiread. Dá bhrí sin, le CFRE, ba cheart go mbeifí in ann tacú le bearta spriocdhírithe maolaithe comhshaoil agus le bearta slándála agus sábháilteachta in aerfoirt réigiúnacha ar choinníoll go ndéanfaí príomhchuspóir na n-infheistíochtaí a shainaithint i dtéarmaí caighdeáin chomhshaoil, slándála nó sábháilteachta an Aontais agus go mbeadh sé i gcomhréir leis na rialacha maidir le Státchabhair.

I gcás infheistíochtaí lena ndéanfaí acmhainneacht na saoráidí maidir le dramhaíl iarmharach a chóireáil a mhéadú, ba cheart a thuiscint gurb ionann dramhaíl iarmharach go príomha agus dramhaíl chathrach nach mbailítear ar bhonn deighilte agus ábhair a diúltaíodh ón gcóireáil dramhaíola. D’fhéadfaí tacú le líonraí le haghaidh téamh ceantair a nuachóiriú d’fhonn éifeachtúlacht fuinnimh córais téimh ceantair éifeachtúla a fheabhsú, mar a shainmhínítear i dTreoir 2012/27/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (18), de bhun na gcuspóirí a leagtar síos sna pleananna náisiúnta fuinnimh agus aeráide comhtháite. D’fhonn fuinneamh inathnuaite a chur chun cinn, d’fhéadfaí tacaíocht a chur ar fáil do choirí téimh ceantair arna soláthar ag cumasc de ghás agus d’fhoinsí inathnuaite fuinnimh. I gcásanna den sórt sin, ba cheart nasc pro rata a bheith ann idir tacaíocht ón dá chiste agus sciar an ionchuir ó fhuinneamh inathnuaite sna coirí sin. Ina theannta sin, maidir leis na tíortha agus na críocha thar lear atá liostaithe in Iarscríbhinn II a ghabhann le CFAE, is ceart a leagan amach go follasach nach bhfuil na tíortha agus na críocha sin i dteideal tacaíocht ó CFRE ná ón gCiste Comhtháthaithe.

(42)

Ba cheart do na Ballstáit faisnéis a chur chuig an gCoimisiún go rialta faoin dul chun cinn atá déanta, agus is iad na táscairí coiteanna aschuir agus toraidh atá leagtha amach in Iarscríbhinn I is ceart a úsáid chuige sin. D’fhéadfaí na táscairí coiteanna aschuir agus toraidh a chomhlánú, i gcás inarb ábhartha, le táscairí aschuir agus toraidh a bhaineann le cláir faoi leith. An fhaisnéis a chuireann Ballstáit ar fáil, sin é an bonn ba cheart a bheith faoin tuairisciú a dhéanann an Coimisiún chun cuspóirí sonracha a chur i gcrích le linn na clárthréimhse ar fad, ag úsáid croí-thacar táscairí dóibh a leagtar amach in Iarscríbhinn II.

(43)

De bhun mhíreanna 22 agus 23 de Chomhaontú Idirinstitiúideach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr (19), ba cheart meastóireacht a dhéanamh ar CFRE agus ar an gCiste Comhtháthaithe ar bhonn faisnéise arna bailiú i gcomhréir le ceanglais faireacháin shonracha agus, san am céanna, ualach riaracháin, go háirithe ar na Ballstáit, agus ró-rialáil, á seachaint. Ar na ceanglais sin, ba cheart a áireamh, i gcás inarb iomchuí, táscairí intomhaiste mar bhonn chun meastóireacht a dhéanamh ar éifeachtaí an dá chiste ar an talamh.

(44)

Faoi chreat rialacha ábhartha an Chomhshocruithe Cobhsaíochta agus Fáis, mar a soiléiríodh sa Chód Iompair, ba cheart go mbeadh na Ballstáit in ann iarraidh chuí-réasúnaithe a dhéanamh ar sholúbthacht bhreise don chaiteachas struchtúrach poiblí nó comhionann, lena dtacaíonn an riarachán poiblí trí bhíthin cómhaoiniú ar infheistíochtaí arna ngníomhachtú mar chuid de CFRE agus den Chiste Comhtháthaithe. Ba cheart don Choimisiún meastóireacht a dhéanamh ar iarraidh den sórt sin i gcomhréir leis an gComhshocrú Cobhsaíochta agus leis an gCód Iompair.

(45)

Le CFRE, ba cheart aghaidh a thabhairt ar na fadhbanna atá ag ceantair faoi mhíbhuntáiste, go háirithe limistéir thuaithe agus limistéir a bhfuil míbhuntáistí móra buana nádúrtha nó déimeagrafacha ag baint leo, lena n-áirítear meath déimeagrafach, rochtain ar sheirbhísí bunúsacha, lena n-áirítear seirbhísí digiteacha, agus a dtarraingteacht le haghaidh infheistíochta a fheabhsú, lena n-áirítear trí infheistíochtaí gnó agus nascacht le margaí móra. Agus an méid sin á dhéanamh, ba cheart le CRFE, aird a thabhairt ar dhúshláin shonracha forbartha a bhíonn ag réigiúin oileánacha, teorann nó sléibhe áirithe. Ina theannta sin, le CFRE, ba cheart aird ar leith a thabhairt ar na deacrachtaí sonracha atá ag limistéir NUTS leibhéal 3 agus ag leibhéal an aonaid riaracháin áitiúil, faoi mar a thagraítear dó i Rialachán (CE) Uimh. 1059/2003 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (20), is teirce daonra, i gcomhréir leis na critéir a leagtar amach i bpointe 161 de na Treoirlínte maidir le Státchabhair Réigiúnach 2014-2020, eadhon na limistéir sin ag a bhfuil dlús daonra níos lú ná 12,5 áitritheoir in aghaidh an chiliméadair chearnaigh, nó limistéir ar tháinig meánlaghdú bliantúil 1 %, ar a laghad, ar a ndaonra in imeacht na tréimhse 2007-2017. Ba cheart do na Ballstáit féachaint le pleananna gníomhaíochta sonracha deonacha a fhorbairt ar an leibhéal áitiúil do na limistéir sin chun dul i ngleic leis na dúshláin daonra sin.

(46)

Chun an rannchuidiú le dul i ngleic ar bhealach níos éifeachtaí le dúshláin eacnamaíocha, dhéimeagrafacha, chomhshaoil agus shóisialta a uasmhéadú go háirithe i gceantair atá faoi mhíbhuntáistí nádúrtha nó déimeagrafacha, mar a fhoráiltear in Airteagal 174 CFAE, ba cheart gníomhaíochtaí i réimse na forbartha críochaí a bhunú ar straitéisí críochacha comhtháite i gceantair uirbeacha agus pobail tuaithe agus aird á tabhairt ar naisc uirbeacha-thuaithe. Dá bhrí sin, ba cheart an tacaíocht ó CFRE a thabhairt trí na foirmeacha dá dtagraítear in Airteagal 28 de Rialachán (AE) 2021/1060 agus rannpháirtíocht iomchuí na n-údarás áitiúil, réigiúnach agus uirbeach á háirithiú, mar aon le rannpháirtíocht comhpháirtithe eacnamaíocha agus sóisialta agus ionadaithe na sochaí sibhialta agus eagraíochtaí neamh-rialtais. Ba cheart go mbeadh straitéisí críochacha in ann tairbhiú freisin ó chur chuige ilchiste agus comhtháite, a mbeadh baint ag CFRE, CSE+, CEMID agus CETFT leis.

(47)

Chun athléimneacht pobail i limistéir thuaithe agus a ndálaí eacnamaíocha, sóisialta agus comhshaoil a fheabhsú, ba cheart tacaíocht ó CFRE a úsáid chun tionscadail amhail sráidbhailte cliste a fhorbairt, dá dtagraítear sa Rún ó Pharlaimint na hEorpa an 3 Deireadh Fómhair 2018 maidir le haghaidh a thabhairt ar riachtanais shonracha na limistéar tuaithe, sléibhtiúla agus iargúlta, go háirithe trí dheiseanna nua a fhorbairt, amhail seirbhísí díláraithe agus réitigh fuinnimh, teicneolaíochtaí digiteacha agus nuálaíochtaí.

(48)

Faoi chreat na forbartha inbhuanaithe uirbí, meastar gur gá tacú le gníomhaíochtaí comhtháite chun dul i ngleic ar bhealach níos éifeachtaí leis na dúshláin eacnamaíocha, chomhshaoil, aeráide, dhéimeagrafacha agus shóisialta a théann i gcion ar limistéir uirbeacha, lena n-áirítear limistéir uirbeacha feidhme, agus an gá chun naisc uirbeacha-thuaithe a chur chun cinn á chur san áireamh. D’fhéadfadh tacaíocht a dhírítear ar limistéir uirbeacha a bheith i bhfoirm cláir nó tosaíochta ar leithligh agus ba cheart go mbeadh an tacaíocht sin in ann tairbhe a bhaint as cur chuige ilchiste. Na prionsabail atá ann chun na limistéir uirbeacha a roghnú ina mbeidh gníomhaíochtaí comhtháthaithe le haghaidh forbartha inbhuanaithe uirbí a chur chun feidhme, agus na suimeanna táscacha do na gníomhaíochtaí sin, ba cheart iad a leagan amach sna cláir faoin sprioc na hInfheistíochta le haghaidh fáis agus post, agus sprioc nach lú ná 8 % d’acmhainní CFRE a leithdháileadh ar an leibhéal náisiúnta chun na críche sin. Ba cheart a shuí freisin go ndéanfar an céatadán sin a urramú i rith na clárthréimhse ar fad i gcás aistriú idir tosaíochtaí laistigh de chlár nó idir cláir, lena n-áirítear ag an athbhreithniú meántéarma.

(49)

Chun réitigh a shainaithint nó a sholáthar a thugann aghaidh ar cheisteanna a bhaineann le forbairt comhshaoil inbhuanaithe ar leibhéal an Aontais, ba cheart Tionscnamh Uirbeach Eorpach a chur in ionad na nGníomhaíochtaí Uirbeacha Nuálacha i réimse na forbartha uirbí inbhuanaithe, rud a chuirfí chun feidhme faoi bhainistíocht dhíreach nó indíreach. Ba cheart don tionscnamh sin gach limistéar uirbeach a chlúdach, lena n-áirítear limistéir uirbeacha fheidhmiúla, agus tacú leis an gClár Oibre Uirbeach don Aontas Eorpach. Chun rannpháirtíocht na n-údarás áitiúil sna comhpháirtíochtaí téamacha faoin gClár Oibre Uirbeach a spreagadh, ba cheart, le CFRE, tacú le costais eagraíochtúla a bhaineann le rannpháirtíocht den sórt sin. D’fhéadfaí go n-áiritheofaí sa tionscnamh sin comhar idir-rialtais maidir le hábhair uirbeacha, go háirithe comhar atá dírithe ar fhothú acmhainneachta chun Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe na Náisiún Aontaithe a bhaint amach. Ba cheart do na Ballstáit agus na húdaráis réigiúnacha agus áitiúla a bheith rannpháirteach go gníomhach i mbainistiú agus i gcur chun feidhme an Tionscnaimh Uirbigh Eorpaigh. Ar na gníomhaíochtaí arna gcomhaontú faoi shamhail bhainistithe d’fhéadfaí malartú d’ionadaithe réigiúnacha agus áitiúla a áireamh. Leis na gníomhaíochtaí a dhéantar faoi chuimsiú an Tionscnaimh Uirbigh Eorpaigh, ba cheart naisc uirbeacha-thuaithe laistigh de limistéir uirbeacha fheidhmiúla a chur chun cinn. Tá tábhacht ar leith le comhar leis an nGréasán Eorpach um Fhorbairt Tuaithe i ndáil leis an méid sin.

(50)

Ba cheart tráchtálú agus uas-scálú tionscadal nuálaíochta idir-réigiúnacha a chur chun cinn ar fud chríoch iomlán an Aontais trí na hinfheistíochtaí nuálaíochta idir-réigiúnacha atá le bainistiú ag an gCoimisiún. Agus tacaíocht á tabhairt do thionscadail nuálaíochta i réimsí speisialtóireachta cliste, lena n-áirítear treoirthionscadail agus bearta forbartha acmhainneachtaí, rachaidh siad chun tairbhe na réigiún beagfhorbartha, cuirfidh siad lena n-éiceachórais nuálaíochta agus lena n-acmhainneacht iad féin a chomhtháthú i slabhraí luacha móra an Aontais. Ba cheart dóibh freisin rannchuidiú le cur chun feidhme na teachtaireachta ón gCoimisiún an 18 Iúil 2017 dar teideal Strengthening Innovation in Europe’s Regions: Strategies for resilient, inclusive and sustainable growth [An Nuálaíocht i Réigiúin na hEorpa a Neartú: Straitéisí don fhás athléimneach, cuimsitheach agus inbhuanaithe], go háirithe chun tacú le hardáin théamacha don speisialtóireacht chliste le haghaidh réimsí ríthábhachtacha.

(51)

Ba cheart aird faoi leith a thabhairt ar na réigiúin is forimeallaí, is é sin bearta a ghlacadh faoi Airteagal 349 CFAE ina bhfuil foráil le haghaidh leithdháileadh breise do na réigiúin is forimeallaí i gcoinne na gcostas breise a bhíonn ar na réigiúin sin de bharr ceann nó cuid de na bacainní buana a dtagraítear dóibh in Airteagal 349 CFAE, mar atá an iargúltacht, an t-oileánachas, easpa méide, deacrachtaí topagrafaíochta agus aeráide, spleáchas eacnamaíoch ar líon beag táirgí, deacrachtaí buana a chuireann bac agus laincis mhór ar an bhforbairt sna réigiúin sin le chéile. Leis an leithdháileadh sin, ba cheart go mbeifí in ann infheistíochtaí a chlúdach, mar aon le costais oibriúcháin agus le hoibleagáidí seirbhíse poiblí a bhfuil sé mar aidhm leo costais bhreise a shú, ar costais iad a bhíonn ann de thoradh na mbac sin. Le cúnamh oibriúcháin, ba cheart go mbeifí in ann costas seirbhísí iompair lastais a chlúdach, agus cúnamh tús saoil le haghaidh seirbhísí iompair, mar aon le caiteachas ar oibriúcháin atá nasctha le srianta stórála, le rómhéid agus le cothabháil na n-uirlisí táirgeachta, agus leis an easpa caipitil dhaonna sa mhargadh áitiúil. Níor cheart an leithdháileadh sin a bheith faoi réir na gceanglas maidir le díriú téamach. Chun sláine an mhargaidh inmheánaigh a chosaint, agus faoi mar atá i gcás na n-oibríochtaí ar fad atá á gcómhaoiniú le CFRE agus leis an gCiste Comhtháthaithe, ba cheart go gcomhlíonfadh tacaíocht ar bith de chuid CFRE atá ann don mhaoiniú ar chúnamh oibríochta agus infheistíochta sna réigiúin is forimeallaí na rialacha maidir le státchabhair faoi mar a leagtar amach iad in Airteagail 107 agus 108 CFAE.

(52)

Chun gur féidir mearfhreagairt a thabhairt ar imthosca eisceachtúla agus neamhghnácha dá dtagraítear sa Chomhshocrú Cobhsaíochta agus Fáis agus a d’fhéadfadh teacht chun cinn le linn na clárthréimhse, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún d’fhonn bearta sealadacha a ghlacadh chun úsáid na tacaíochta ó CFRE a éascú mar fhreagairt ar na himthosca sin. Ba cheart don Choimisiún na bearta is iomchuí a ghlacadh i bhfianaise na n-imthosca eisceachtúla nó neamhghnácha ina bhfuil Ballstáit agus cuspóirí an chiste á gcaomhnú ag an am céanna. Thairis sin, ba cheart na cinntí cur chun feidhme maidir le beart sealadach chun CFRE a úsáid mar fhreagairt ar imthosca eisceachtúla nó neamhghnácha a ghlacadh gan nósanna imeachta coiste ós rud é gurb é an Comhshocrú Cobhsaíochta agus Fáis a chinneann raon feidhme an chur i bhfeidhm agus go bhfuil sé teoranta don bheart a leagtar amach sa Rialachán seo. Ba cheart don Choimisiún faireachán a dhéanamh ar chur chun feidhme na mbeart agus measúnú a dhéanamh ar a n-oiriúnacht.

(53)

Chun cuid de na heilimintí neamhriachtanacha atá sa Rialachán seo a leasú, ba cheart an chumhacht chun gníomhartha a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 290 CFAE a tharmligean chuig an gCoimisiún i dtaca le coigeartuithe a dhéanamh, áit a bhfuil údar leis sin, ar Iarscríbhinn II ina leagtar amach liosta táscairí a úsáidtear mar bhonn le faisnéis a sholáthar do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle ar fheidhmíocht na gclár. Tá sé tábhachtach, go háirithe, go rachadh an Coimisiún i mbun comhairliúcháin iomchuí le linn a chuid oibre ullmhúcháin, lena n-áirítear ar leibhéal na saineolaithe, agus go ndéanfaí na comhairliúcháin sin i gcomhréir leis na prionsabail a leagtar síos i gComhaontú Idirinstitiúideach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr. Go sonrach, chun rannpháirtíocht chomhionann in ullmhú na ngníomhartha tarmligthe a áirithiú, faigheann Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle na doiciméid uile ag an am céanna leis na saineolaithe sna Ballstáit, agus bíonn rochtain chórasach ag a gcuid saineolaithe ar chruinnithe ghrúpaí saineolaithe an Choimisiúin a bhíonn ag déileáil le hullmhú na ngníomhartha tarmligthe.

(54)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóir an Rialacháin seo, eadhon comhtháthú eacnamaíoch, sóisialta agus críochach a neartú trí cheartú na bpríomh-mhícothromaíochtaí san Aontas, a ghnóthú go leordhóthanach agus de bharr mhéid na n-éagothromaíochtaí idir leibhéil forbartha na réigiún éagsúil agus chúlmhaireacht na réigiún is mídheisiúla agus an tsriain atá le hacmhainní airgeadais na mBallstát agus na réigiún, gur fearr is féidir iad a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun an cuspóir sin a ghnóthú.

(55)

I bhfianaise ghlacadh an Rialacháin seo tar éis thús na clárthréimhse, agus ag cur san áireamh gur gá CFRE agus an Ciste Comhtháthaithe araon a chur chun feidhme ar bhealach comhordaithe agus comhchuibhithe, agus chun go bhféadfar é a chur chun feidhme go pras, ba cheart dó teacht i bhfeidhm an lá tar éis lá a fhoilsithe in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh,

CAIBIDIL I

Airteagal 1

Airteagal 2

Airteagal 3

Airteagal 4

Airteagal 5

Airteagal 6

Airteagal 7

Airteagal 8

CAIBIDIL II

Airteagal 9

Airteagal 10

Airteagal 11

Airteagal 12

Airteagal 13

Airteagal 14

CAIBIDIL III

Airteagal 15

Airteagal 16

Airteagal 17

Airteagal 18

IARSCRÍBHINN I

IARSCRÍBHINN II